Kennisportfolio - Weeblycherylvenroy.weebly.com/uploads/2/4/5/1/24517532/k...Dit portfolio is...

Individuele leerlijn Kennisportfolio

http://www.google.nl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=PdbPfA2n2eEn7M&tbnid=GTT5NUuwnyk1mM:&ved=0CAUQjRw&url=http://www.freewebs.com/groetenuitderimboe/sponsors.htm&ei=9m6SUf2DG-ul0wWs3YGICQ&bvm=bv.46471029,d.d2k&psig=AFQjCNHaWC6l4bN5Vs0ddb7cj9Rnguwu2A&ust=1368637554216182

Voorwoord

Ik ben Cheryl Venroy en ik ben 20 jaar. Ik studeer Bedrijfskunde-MER aan

de Avans in Den Bosch. Voor het vak Individuele leerlijn heb ik dit

portfolio gemaakt. De komende jaren zal ik dit portfolio nog gaan aanvullen met de nodige informatie. De boeken en de leraren zijn mijn

belangrijkste bronnen geweest. Daar wil ik graag alle leraren nog even voor bedanken!

Cheryl Venroy

Inleiding

In dit kennisportfolio vind je alle theorie en modellen van afgelopen jaar (H1) en de jaren

die nog komen gaan. Alle theorie en modellen hebben betrekking op de studie

Bedrijfskunde-MER.

Dit portfolio is gemaakt in opdracht van Inge van Laarhoven mijn tutor van de P1. Door

deze bundeling van theorie en modellen is informatie die je in de loop van een studie

leert gemakkelijk terug te vinden. Je kan dit gebruiken voor een studie, stage of baan.

De opbouw van dit portfolio is gemakkelijk. Je vindt eerst H1 gevolgd door H2, H3

enzovoort. Een uitgebreide inhoudsopgave is te vinden op pagina 3.

Inhoud Inleiding ............................................................................................................... 3

Blok H1 ................................................................................................................ 5

Bedrijfseconomie ................................................................................................ 5

Engels ............................................................................................................... 8

Management .....................................................................................................10

Marketing .........................................................................................................11

Marketingcommunicatie ......................................................................................14

concern communicatie ........................................................................................14

Recht ...............................................................................................................16

Blok H2 ...............................................................................................................21

Administratieve organisatie .................................................................................21

Algemene economie ...........................................................................................28

Inkoop .............................................................................................................31

Logistiek ...........................................................................................................36

Recht ...............................................................................................................41

Engels ..............................................................................................................45

Blok H3 ...............................................................................................................75

HRM .................................................................................................................75

Kwaliteit ......................................................................................................... 107

Recht ............................................................................................................. 142

Bedrijfseconomie ............................................................................................. 166

Logistiek ......................................................................................................... 174

Engels ............................................................................................................ 203

Blok H1

Bedrijfseconomie

Model/Theorie

Integrale) kostprijsmethode = (toegestane vaste kosten / normale productie) +

(toegestane variabele kosten / werkelijke productie) (C/N + V/W)

Auteur

A. Heezen

Vakgebied

Economie binnen een bedrijf

Beschrijving

Berekenen van de kostprijs

Relevantie/Te gebruiken voor

Berekenen van de kostprijs

Model/Theorie

Perioderesultaat integrale kostprijsmethode = Verkoopprijs x afzet

Integrale kostprijs x afzet

–

Transactieresultaat

Bezettingsresultaat = (W – N) x (C/N)

+

Perioderesultaat = transactieresultaat + bezettingsgraad

Auteur

B. Heezen

Vakgebied


Beschrijving

Berekenen van het perioderesultaat



Model/Theorie

Perioderesultaat variabele kostencalculatie = Verkoopprijs x afzet

Variabele kostprijs x afzet –

Dekkingsbijdrage

TCK (totale constante kosten) –

Perioderesultaat = dekkingsbijdrage – vaste productiekosten

Auteur

C. Heezen

Vakgebied


Beschrijving




Model/Theorie

TO = TK (totale opbrengsten = totale kosten)

Totale opbrengsten = prijs X afzet

Totale kosten = (variabele kosten X afzet) + constante kosten

Auteur

D. Heezen

Vakgebied


Beschrijving

Break-even point berekenen


Break-even point berekenen

Model/Theorie

(Begrote afzet – break even afzet) / begrote afzet X 100%

Auteur

E. Heezen

Vakgebied


Beschrijving

veiligheidsmarge


Veiligheidsmarge te berekenen

Verschil constante kosten = CKw – CKb

Model/Theorie

Vergelijking van het verkoopbudget en de werkelijke verkoopresultaten:

Begroot Werkelijk Verschil

Afzet A

Afzet B

12000

18000

15000

17000

+ 3000

– 1000

Verkoopprijs A

Verkoopprijs B

15 €

20 €

16 €

19 €

+ 1

– 1

Inkoopprijs A

Inkoopprijs B

8 €

12 €

11 €

13 €

– 3

– 1

Constante kosten 10000 10000 0

Inkoopprijsverschil:

- A = –3 X 15000 = – 45000

- B = – 1 X 17000 = –17000

– 62000

Verkoopprijsverschil:

- A = 1 X 15000 = 15000

- B = – 1 X 17000 = –17000

– 2000

Verkoopomvangverschil:

- A = 3000 X 7 (CMB) = 21000

- B = – 1000 X 8 (CMB) = –8000

13000

Verschil constante kosten:

- 0 – 0 = 0

Qb Qa Qw

A 12000 12800 15000

B 18000 19200 17000

totaal 30000 32000 32000

Qa = Qw (totaal) / Qb (totaal) X Qb (afzet één productgroep)

Verkoophoeveelheidsverschil:

- A = 12800 – 12000 X 7 = 5600

- B = 19200 – 18000 X 8 = 9600

15200

Assortimentsverschil:

- A = 15000 – 12800 X 7 = 15400

- B = 17000 – 19200 X 8 = –17600

– 2200

Auteur

F. Heezen

Vakgebied


Beschrijving

Bij verschillende kosten analyses (Verschillen analyse)


Bij verschillende kosten analyses (Verschillen analyse)

CMB = begrote contributiemarge

CMB = begrote verkoopprijs – begrote

inkoopprijs

Inkoopprijsverschil = Pb – Pw X Qw

Verkoopprijsverschil = Pw – Pb X Qw

Verkoopomvangverschil = Qw – Qb X CMB

Verkoophoeveelheidsverschil = Qa – Qb X

CMB

Assortimentsverschil = Qw – Qa X CMB

Engels

Model/Theorie

Engelse tijd Engelse zin Engelse tijd Nederlandse

tijd Nederlandse

zin Nederlandse

tijd

I walk

Simple present

Onvoltooid tegen-woordige tijd

Ik loop OTT

I walked Simple past Onvoltooid verleden tijd

Ik liep OVT

I have walked Present perfect

Voltooid verleden tijd

Ik heb gelopen VVT

I had walked Past perfect

Voltooid verleden tijd

Ik had gelopen VVT

I will walk Present futur

Onvoltooid tegenwoor-dige toekomende tijd.

Ik zal lopen OTTT

I would walk Past futur

Onvoltooid verleden toekomende tijd

Ik zou lopen OVTT

I will have walked

Present futur Perfect

Voltooid tegenwoor-dige toekomende tijd

Ik zal gelopen hebben

VTTT

I would have walked

Past futur perfect

Voltooid verleden toekomende tijd

Ik zou gelopen hebben

VVTT

Bij routine zaken

Periode in verleden

Signaal-woorden

Bij twee situaties WILL = Voorspel

-lingen en besluiten

Week 1

Present simple (regular): “he walks” (BR page 103 & in Basisboek pp 250 +

254/55)

Use it when something is a:

- Routine (I usually take the bus)

- Permanent (I work for/at Avans)

- State (Avans lies in Den Bosch)

- Timetabled events (The train leaves at 10.15)

- Future, if preceded by: as soon as, after, if, when etc

(When I see him tomorrow, I’ll give him the book)

Present continuous (ing-form) ”he is walking” (Do exercises Business Result p.

103)

Use it when something is going on

- Action happening at the moment of speaking (I am speaking)

- Ongoing project (They are redecorating my room)

- Temporary activity/state (You are studying at Avans)

- Gradual change (Glaciers are melting)

- Future, by appointment or arrangement (I am seeing him next Friday)

Week 2

Past simple (See Basisboek pp. 280-284)

Past tense: ww+ed or irregular past tense! Something it took place in the past

- Refers to a finished period in the past: I saw last week’s concert.

- Questions referring to the past: When did you meet him?

Present Perfect (BR P.107 (compare Basisboek pp. 251-252)

Use when something happened in the past and is going on right now

Present Perfect (have + ww+ ed or irregular):

- Link present situation to sth. that took place in the past: He has published the new

book.

- With unfinished time periods: I haven’t seen him since last week.

- Indicate duration of states and activities: How long have you been studying?

- Things that happened very recently: The police have just arrived.

- Tasks expected to be done: Have you finished the website yet?

Week 3

Past Perfect ( Basisboek pp.

253-254)

Past Perfect (had + voltooid deelwoord):

- Two situations in the past: The burglar had broken the window before he entered the

house.

- Indicate duration in the past until another point in the past.

- They had lived in a caravan for one year before they moved into their new house

Auteur

Jannie den Engelsman

Vakgebied

Engelse grammatica

Beschrijving

Engelse tijden (grammatica)


He juist schrijven of spreken van engels (grammaticaal)

Management

Model/Theorie

Auteur

Mintzberg

Vakgebied

Managen van een organisatie

Beschrijving

Managen volgens Mintzberg.

Bij iedere structurele configuratie horen verschillende, situationele factoren, hypothese

etc.


Het managen en/of indelen van een organisatie op de manier zoals Mintzberg die bedoeld

heeft.

Marketing

Model/Theorie

stimulus-responsmodel

Auteur

-

Vakgebied

Marketing

Beschrijving

Gedrag van de consument


Het analyseren van het gedrag van de consument

Model/Theorie

Piramide van Maslow

Auteur

Maslow

Vakgebied

Marketing

Beschrijving

Behoeften hierchie


Het analyseren van bijvoorbeeld de behoefte van een personeelslid of de consument

Model/Theorie

Besluitvormingsproces van de consument

Auteur

-

Vakgebied

Marketing

Beschrijving

Besluitvormingsproces


Het analyseren van het aankoop gedrag van de consument

Model/Theorie

Adoptiecurve Roger’s

Auteur

Roger’s

Vakgebied

Marketing

Beschrijving

Adoptie curve van Roger’s

Analyseren wat voor soort consumenten er zijn


Analyseren wat voor soort consumenten er zijn

Model/Theorie

Koopgedrag van bedrijven

Auteur

-

Vakgebied

Marketing

Beschrijving

Analyseren koopgedrag van bedrijven


Analyseren koopgedrag van bedrijven

Model/Theorie

Winkelkompas

Auteur

-

Vakgebied

Marketing

Beschrijving

Winkelkompas


De belangrijkste aspecten binnen een bedrijf aangeven in een winkelkompas

Marketingcommunicatie

Model/Theorie

concern communicatie

Auteur

-

Vakgebied


Beschrijving

Concern communicatie


Analyseren van het hart van het bedrijf

Model/Theorie

KENNISDOELEN:

• Categoriebehoefte

• Merkbekendheid

• Merkkennis

HOUDINGSDOELEN:

• Merkattitude

• Gedragsintentie

• Gedragsfacilitatie

GEDRAGSDOELEN:

• Koop- en gebruiksgemak

• Tevredenheid na aankoop

Auteur

-

Vakgebied


Beschrijving

Doelstellingen formuleren


Formuleren van doelstellingen

Model/Theorie

Ansoff model

Auteur

-

Vakgebied


Beschrijving

Model van Ansoff


Strategie bepalen

Recht

Model/Theorie

Misleiding en vergelijking

Misleiding (art. 6:194 BW) Vergelijking (art. 6:194a BW)

Goederen/diensten Elke vorm van reclame

Hem/degene t.b.v. wie hij handelt in

uitoefening van beroep/bedrijf

Waarbij concurrent/dan wel door

concurrent

Worden aangeboden Goederen/diensten

Mededeling Uitdrukkelijk/impliciet

Openbaar maken Duidelijk/onbezinnig

Wegens een ander

In 1 of meer opzichten

Auteur

-

Vakgebied

Recht

Beschrijving




Model/Theorie

Verschillenden soorten (consumenten) koop

Wanneer is er sprake van een koopovereenkomst (= wederkerige verbintenis)? Art.

7:1 BW

- Zaak leveren

- Prijs betalen

Voor de bescherming van de consument bestaat er een regeling voor de

consumentenkoop:

Wanneer is er dan sprake van een consumentenkoop? Art. 7:2 BW

- Bij een roerende zaak

- Die plaatsvindt tussen een verkoper die handelt in uitoefening van een beroep of

bedrijf

- En een koper, natuurlijk persoon, die dat niet doet

Andere koopovereenkomsten:

- Kopen van onroerende zaak (art. 7:2 + 7:3 BW)

- Koop met eigendomsvoorbehoud (art. 7:9 lid 3 BW)

De verkoper blijft eigenaar van de afgeleverde zaak totdat de totale koopsom door de

koper is voldaan.

- Koop op proef (art. 7:45 e.v. BW)

- Koop op afstand (art. 7:46A e.v. BW)

Wordt gesloten door een consument die zich thuis bevindt en een leverancier die zich

elders bevindt.

- Onderhandse en openbare verkoop

Bij onderhandse verkoop bepalen partijen zelf de voorwaarden waaronder zij de

koopovereenkomst willen aangaan.

Bij openbare verkoop worden zaken bij opbod verkocht op een veiling

- Colportage

Er is sprake van een bepaald persoon die roerende zaken of diensten te koop

aanbiedt door persoonlijk bezoek aan particulieren of daartoe samengebrachte

groepen personen. 3 soorten:

o Afbetalingscolporteur

o Contantcolporteur

o Kredietcolporteur

Gevolgen voor niet nakomen van (consumenten)koopovereenkomst (art. 7:21 +

7:22 + 7:24 BW):

- Afleveren van ontbrekende

- Herstel van afgeleverde zaak kosten van nakoming zijn niet voor koper

- Vervanging van afgeleverde zaak

- Overeenkomst ontbinden

- Prijs verminderen

- Schadevergoeding

Auteur

-

Vakgebied

Recht

Beschrijving

Verschillenden soorten (consumenten) koop

Relevantie/Te gebruiken

Het analyseren in welke koop je, je bevindt

Model/Theorie

ICT

E-commerce = uiteenlopende vormen van handel die gemeenschappelijk hebben dat zij

op elektrische wijze worden verricht. Onderscheid tussen directe en indirecte

elektronische handel.

- Direct = direct op internet diensten afnemen (bijvoorbeeld treinkaartje van NS)

- Indirect = een partij bestelt via internet en het goed wordt vervolgens via de

traditionele manier geleverd (bijvoorbeeld per post)

De E-commerce richtlijnen bestaan uit:

- Algemene informatie (art. 3:15d en 3:15e BW)

- Overige bepalingen – over totstandkoming van online overeenkomsten, vestiging

van informatie aanbieders, commerciële communicatie, aansprakelijkheid van

tussenpersonen, gedragscodes, buitengerechtelijke geschillenregelingen en

samenwerking tussen nationale autoriteiten (art. 6:227b en 7:46c BW)

Reclame en marketing = denk hierbij aan websites, social media (reclame in je

‘timeline’), banners,

links, E-mail (spam), etc.

Welke regels gelden hier?

- Algemene regels betreffende misleidende reclame (art. 6:194 e.v. BW)

- Algemene regels betreffende elektronisch vermogensrechtelijk rechtsverkeer (art.

3:15a e.v. BW)

- Art. 11.7 e.v. BW Telecommunicatiewet (publiekrecht – boek 2)

Auteur

-

Vakgebied

Recht

Beschrijving

ICT


Het reclame maken of het gebruiken van ICT (je rechten weten)

Model/Theorie

Wet Bescherming Persoonsgegevens

Bescherming privacy door regels te stellen ten aanzien van het verwerken van

persoonsgegevens.

Sleutelbegrippen Wbp zijn ‘persoonsgegevens’ en ‘verwerken’ (art. 1 WBP).

Persoonsgegevens = iedere informatie betreffende een natuurlijk geïdentificeerde of

identificeerbare persoon (bijv. adresgegevens, kentekens van voertuigen, IP-adressen

van computers, telefoonnummers, etc.).

Verwerken = Elke handeling of elk geheel van handelingen met betrekking tot

persoonsgegevens. Ziet op alle mogelijke vormen van technische en gebruikshandelingen

met persoonsgegevens (bijv. verzamelen, vastleggen, raadplegen, gebruiken,

verspreiden, verkrijgen).

Actoren die te maken hebben met het verwerken van persoonsgegevens:

- De betrokkene - De persoon over wie persoonsgegevens worden verwerkt.

- De verantwoordelijke - Degene die beslist of en welke gegevens worden verwerkt,

met welk doel en op welke wijze dat gebeurt.

De wet bescherming persoonsgegevens is niet van toepassing op (art. 2 + 3 WBP):

- Activiteiten met uitsluitend persoonlijke of huishoudelijke doeleinden.

- Indien speciale wetten dat bepalen

bijv. Wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten, Wet politieregisters, Wet

gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens, Kieswet.

- Journalistiek, artistiek of literair doel

Voorwaarden wanneer persoonsgegevens verwerkt mogen worden (art. 8 WBP):

- Noodzakelijk voor de uitvoering van een overeenkomst (bijv bezorgen krant).

- Noodzakelijk ter uitvoering van een wettelijke plicht van de verantwoordelijke (bijv.

salarisadministratie).

- Het verwerken van persoonsgegevens is noodzakelijk voor de behartiging van een

gerechtvaardigd belang.

Gegevensverwerking moet vermeld worden (art. 27 e.v. BW)!

- Melden bij het College bescherming persoonsgegevens (Cbp)

- Melden voordat wordt begonnen met gegevensverwerking

- Melding niet vereist indien vrijstellingsbesluit van toepassing is (bijv. verwerkingen

door verenigingen en verwerkingen in verband met salarisadministratie).

Enkele overige artikelen:

- Gegevens niet langer bewaren dan noodzakelijk (Art. 10 Wbp).

- Maatregelen tegen verlies of onrechtmatige verwerking gegevens (Art. 13 Wbp).

- Betrokkene moet geïnformeerd worden over verwerking (Art. 33 en 34 Wbp).

Recht van verzet (art. 40 WBP) = betrokkene heeft onder meer een recht van verzet

als het verwerken van zijn persoonsgegevens geschiedt voor direct marketingdoeleinden.

Indien het verzet gerechtvaardigd is, moet de verwerking altijd onmiddellijk worden

gestaakt.

Ook: recht van correctieverzoek (art. 36 Wbp).

Rechtsbeschermingsmogelijkheden:

- Een burger kan stappen ondernemen (schade). Art. 49 Wbp.

- Het openbaar ministerie kan vervolgen (straf). Art. 75 Wbp.

- Het Cbp kan actie ondernemen (bestuursdwang/dwangsom). Art. 65 Wbp.

Auteur

-

Vakgebied

Recht

Beschrijving

WBP


Weten wat je rechten zijn met betrekking op jou persoonlijke gegevens en de

bescherming daarvan

Blok H2

Administratieve organisatie

Model/Theorie

Doel administratieve organisatie

Administratieve organisatie heeft als doel coördinatie en afstemming van het

functioneren van de organisatie. Met Administratieve organisatie kun je, met een goede

beschrijving en analyse van een bedrijfsproces, inschatten op welke plaatsen je als

winkel risico loopt. Je kunt daar dan wellicht maatregelen op bedenken om deze risico’s

af te dekken.

Cruciaal begrip bij administratieve organisatie – betrouwbare informatie: Juist klopt het wat er staat ?

Volledig staat alles er wat er moet staan ? (volledigheid van opbrengsten)

Tijdig is de informatie tijdig ?

Auteur

Paape, Paur, Mittelmeijer

Vakgebied

AO

Beschrijving

Beheersen van een bedrijf


Het ontwerpen en beheersen van bedrijfsprocessen

Model/Theorie

Typologien van Starrevel

Auteur


Vakgebied

AO

Beschrijving

Verschillenden soorten organisaties


Het beheersen van organisaties

Model/Theorie

Inkoopproces

Initiatief tot inkoop (wat en hoeveel) – een signaal dat het hele proces in beweging

zet. Dit wordt berekend op basis van verwachte verkopen, levertijden en

voorraadniveau. Hiervoor zijn verschillende modellen ontwikkeld, waaronder het just

in time model. Leveringen moeten daarbij precies op tijd zijn. Niet te laat, maar ook

niet te vroeg. Niet te weinig, maar ook niet teveel. Veel modellen zijn tegenwoordig

geautomatiseerd = e-procurement.

Degene die het meeste zicht hebben op signalen die het proces uiteindelijk starten,

zijn de verkopers. Het is hierbij wel van belang dat diegene daartoe geautoriseerd is.

Daarnaast hangt het belang van de fase ‘initiatief tot inkoop’ af van het type bedrijf

en van de soort inkopen.

Beslissing (waar en prijs) - domein afdeling inkoop. Beslissingen rondom waar en

tegen welke prijs. Hiervoor zijn verschillende stappen ontwikkeld:

o Programma van eisen

o Longlist van potentiële leveranciers

o Shortlist gemaakt vanuit longlist

o Offertes vragen aan potentiële leveranciers op shortlist – opslaan in

offerteregister

o Beslissing definitieve leverancier maken

Let op! Bij het maken van beslissingen kunnen financiële complicaties optreden (bv.

inkopen buiten eurogebied of inkopen op een markt met sterk wisselende prijzen).

Uitvoering (contract en afroep) – belangrijk! Actueel inzicht in afgesloten contracten

en de positie per contract: contractenregister. Twee verschillende vormen:

o Raamcontract – principeafspraken om met elkaar in zee te gaan.

o Afroepcontract – afspraken over totale hoeveelheid af te nemen goederen

gedurende een bepaalde periode.

Wanneer het gaat om afroep bedoelt men de feitelijke bewerkstelling.

Afwikkeling (goederenontvangst en factuur) – de goederenontvangst vindt plaats in

het magazijn. Verschillende stappen in de controle van het goederenontvangst:

o Of de goederen überhaupt wel besteld zijn, anders retourneren

o Of de bestelde goederen wel allemaal geleverd zijn, zo niet is er sprake van

manco

o Kwaliteitscontrole

Administratief zijn er nu twee gegevens: de bestelling (bestelbon) en het ontvangst

(ontvangstbon). Er ontbreekt echter nog één document, namelijk de inkoopfactuur. Deze

wordt door de leverancier verzonden. Op de financiële administratie vindt dan de three-

way-match plaats = de factuur wordt vergeleken met de bestelling en het

goederenontvangst. Wanneer de gegevens kloppen, kan de factuur betaalt worden.

Auteur


Vakgebied

AO

Beschrijving

Het inkoopproces


Inkoop

Model/Theorie

Voorraadproces

Beknopt proces. Meer een rustpunt tussen inkoop en verkoop. Toch valt er wel het

een en ander over het voorraadproces te zeggen. Er zijn verschillende soorten

magazijnen:

Technisch open OF gesloten – of het magazijn vrij toegankelijk is voor iedereen of

niet.

Administratief open OF gesloten – of elke individuele transactie wordt

geregistreerd of niet.

Veel bedrijven kennen een voorraadadministratie. Dit kan verschillende doelstellingen

hebben. Bijvoorbeeld het inzicht in hoogte van de voorraad en de controle op de

voorraad. Vroeger maakte men gebruik van andere voorraadadministraties:

stellingkaarten, magazijnvoorraadadministratie en kantoorvoorraadadministratie.

Tegenwoordig is er voornamelijk sprake van automatisering.

Manieren om de voorraad te controleren:

Integrale inventarisatie – tellen van gehele voorraad = winkel dicht

Partieel roulerend – elke maand een deel van de voorraad = winkel kan open blijven

Inventariseren van voorraad is een ingewikkelde klus. Er kan namelijk sprake zijn van

het pijplijnprobleem of van de verkeerde productkennis. Er zijn verschillende

voorraadadministraties:

In totalen – totale voorraad ligt vast in één bedrag

Per soort – per soort aantal artikelen besteld, met daarnaast de geldswaarde

Per stuk – elk artikel staat individueel geregistreerd

Auteur


Vakgebied

AO

Beschrijving

Het voorraadproces


Het magazijn van een organisatie

Model/Theorie

Verkoopproces

Let op! Er wordt hierbij uitgegaan van handel met verkoop op rekening! Ook bij

het verkoopproces is er sprake van een stappenplan:

Marketing (vijf p’s) – Product, Prijs, Promotie, Plaats en Personeel. Vooral belangrijk

hierbij is een actief beheer van het artikelenbestand.

Orderverkrijging (orderontvangst en orderacceptatie) – verkooptransactie, waarbij

verkopers actief op zoek moeten naar klanten en orders. Hierbij is het van belang de

relatie met de klant goed te beheren, bijvoorbeeld door Customer Relation Ship

Management en een goed klantenbestand. Bij de acceptatie van orders gaat het er

om of de organisatie de order wil en kan accepteren.

Uitvoering (levering en facturering) – verschil tussen voorfacturering en

nafacturering.

Afwikkeling (incasso) – incasseren van geld.

Auteur


Vakgebied

AO

Beschrijving

Het verkoopproces


De verkoop

Model/Theorie

Personeelsproces

Organisatie – gaat vooral om organisatiestructuur en –cultuur; gaat om de vraag

hoe de organisatie in te richten is. Dit wordt voornamelijk weergegeven in een

organogram.

Formatie –gaat om de vraag hoeveel mensen er op de diverse afdelingen werkzaam

zijn en wat hun functie is (functieopbouw). Denk hierbij aan TBV – taken,

bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Daarnaast zijn functiewaardering en –

beloning ook heel belangrijk.

Instroom – gaat over het daadwerkelijk in dienst gaan nemen van mensen. Daarbij

gaat het met name om de vraag hoe de juiste mensen bereikt worden (werving en

selectie).

Behoud – zorgen dat zowel werknemer als werkgever zich goed blijft voelen bij de

samenwerking. Dit door middel van beoordeling, beloning, opleidingsbeleid en

zorgdragen.

Uitstroom – op een bepaald moment komt er een einde aan de arbeidsrelatie met de

werknemer. Zorg dat dit zorgvuldig gebeurt, bijvoorbeeld door middel van

outplacement.

Auteur


Vakgebied

AO

Beschrijving

Het personeelsproces


Het personeel binnen een organisatie

Model/Theorie

Financieel-administratief proces

In elke organisatie speelt geld een rol. Soms een grote rol, zoals winstgevendheid.

Soms een kleine rol, zoals randvoorwaardelijke rol. Het financieel-administratief proces is

op de delen in:

Financiële administratie – bedrijfsadministratie; alle financiële feiten op

systematische wijze, volgens het systeem van dubbel boekhouden, vastgelegd. De

financiële administratie bestaat uit de debiteurenadministratie,

crediteurenadministratie en grootboekadministratie.

Salarisadministratie – specifieke kennis vereist. Op deze afdeling worden

brutosalarissen berekend en van daaruit de netto uit te betalen bedragen = bruto-

netto-traject.

Controlling – controleren; een controller houdt zich bezig met de instrumenten en

het gebruik daarvan die bijdragen aan de beheersing van een organisatie. Er zijn

verschillende controllers:

o Financial controller – voor de financiële invulling

o Business controller – voor het adviseren van het (top)management

o Register controller – doorgeleerden in het controllersvak

Treasury – het optimaliseren van geldstromen tegen, meestal, zo laag mogelijke

kosten.

Auteur


Vakgebied

AO

Beschrijving

Het financieel-administratief proces


De financiën en administratie

Model/Theorie

Productieproces

Ook het productieproces heeft verschillende fasen:

Voorcalculatie – berekening van kostprijs voordat de productie plaatsvindt. Dit

betekent ‘wat mag het kosten’. Denk hierbij wel aan een stuklijst: uit welke

onderdelen bestaat het product.

Planning – wat moet wanneer af? Let op! De productiecapaciteit.

Afgifte grondstoffen – grondstoffen ‘klaarzetten’ wanneer het sein is gegeven om

een bepaalde hoeveelheid producten te gaan maken.

Productie – grondstoffen worden omgezet naar eindproducten.

Afgifte gereed product – goederen, maar nu de gerede producten, worden

afgeleverd aan het magazijn.

Nacalculatie – verschillenanalyse maken over wat het nu werkelijk gekost heeft.

Auteur


Vakgebied

AO

Beschrijving

Het productie proces


De productie binnen een bedrijf

Model/Theorie

Bouwstenen van administratieve organisatie

Functiescheiding – bestaat uit meerdere essentiële functies:

o Beschikken = mogen beslissen over zaken van de onderneming

o Bewaren = activa (en passiva) bewaren, maar niet over beslissen

o Uitvoeren = in opdracht van een andere functionaris iets uitvoeren

o Registreren = gecombineerd met controleren; spreekt voor zich

o Controleren = gecombineerd met registreren; spreekt voor zich

Automatisering – tegenwoordig is bijna alles geautomatiseerd. Echter, daarbij zijn

de volgende punten van groot belang:

o Toegangsbeveiliging – voor de veiligheid van een organisatie

o Autorisaties binnen systeem – wel toegang tot systeem, maar met maar een

beperkt aantal bevoegdheden. Dit wordt natuurlijk goed in de gaten gehouden,

bijv door middel van geautomatiseerde controles.

o Logging – als er wordt gecheckt wat je op het net van een organisatie hebt

gedaan.

o Volledig en juist invullen van velden

Kaders en normen – met betrekking tot kostprijscalculaties, verkoopprognoses,

afdelingsbudgetten, begrotingen, etc.

Richtlijnen – gaat o.a. over gedragscodes, daarnaast over interne controle (zie hfst.

eerder!)

Verbandcontroles – o.a. de three-way-match, maar daarnaast ook verbanden (zie

later in SV)!

Steekproefcontroles - willekeurige controles

Oogtoezicht – toezicht houden op processen, systemen en situaties.

Auteur


Vakgebied

AO

Beschrijving

Maatregels voor risico’s


Het treffen van maatregels tegen verschillenden risico’s

Algemene economie

Model/Theorie

Markt

Het geheel van betrekkingen tussen vragers en aanbieders van producten. Belangrijk

hierbij is vraag, aanbod en communicatie. Deze communicatie kan heel direct

plaatsvinden, maar ook heel afstandelijk. De belangrijkste functie van markten is de

prijsvorming. Echter, bij de beschrijving van markten stuiten we op twee problemen:

Geografische begrenzing van de markt –wereldmarkt (prijzen op wereldschaal),

lokale markten, nationale markten of markten die zich beperken tot een groep

landen.

Daarnaast is de term relevante markt van belangrijk: het deel van de markt dat

ondernemingen bedienen. Let op: markten krijgen steeds meer een internationaal

karakter.

Definitie van het product – wat wordt er bedoeld met product? Soms één product,

soms een productgroep. Theoretisch bestaat een markt uit product(variant)en die

dezelfde behoefte kunnen bevredigen.

o Homogene producten – als er geen verschillen in producten te onderkennen

zijn.

o Heterogene producten – als er op een markt producten aangeboden worden

die in de ogen van afnemers onderlinge verschillen vertonen.

Auteur

Marijs & Hulleman

Vakgebied

Economie

Beschrijving

De markt


De handel

Model/Theorie

Concurrentie positie

Auteur

Marijs & Hulleman

Vakgebied

Economie

Beschrijving

De positie van verschillenden soorten concurrenten


De handel

Model/Theorie

Elasticiteiten

Zie leerjaar 1 voor een geheel overzicht

Auteur

Marijs & Hulleman

Vakgebied

Economie

Beschrijving

Elasticiteiten


Het berekenen van elasiticiteiten

Model/Theorie

Marktmodel

Op de markt komen vraag en aanbod bijeen. Deze kun je weergeven in een collectieve

vraag- en aanbodcurve. Daaruit komt een evenwichtshoeveelheid en evenwichtsprijs tot

stand. Functies:

Qv = –Ap + B

Qa = Ap + B

De markt is in evenwicht als vraag en aanbod

aan elkaar gelijk zijn (zie tabel). Echter, een

vraaglijn kan verschuiven. Daarbij zijn twee

situaties mogelijk:

1. Stabiel evenwicht – bij iedere verandering,

automatisch stabiel evenwicht. Het aanbod

kan zich snel aanpassen.

2. Instabiel evenwicht – bij een verandering van de vraag, kan het aanbod niet snel

reageren.

Auteur

Marijs & Hulleman

Vakgebied

Economie

Beschrijving

Evenwicht van de markt en vraag en aanbod


Inschatten van de markt

Inkoop

Model/Theorie

SGR-model

Structuurkenmerken

Aantal aanbieders – gericht op marktmacht. Belangrijk hierbij is de concurrentiegraad,

kleinschaligheid of grootschaligheid en de doorzichtigheid van de markt.

Aard van het product – homogene of heterogene producten. Belangrijk hierbij is

innovatieve activiteiten, exclusieve kenmerken en reclame-intensiteit.

Kostenstructuur van productie – belangrijkste element is de verhouding tussen vaste en

variabele kosten.

Toetredingsbarrières – belemmeren ondernemingen activiteiten in een bestaande

bedrijfstak te ontplooien. Gaat over of je de markt makkelijk kunt toetreden. Belangrijke

elementen hierbij zijn merknaambekendheid, binnenlands of buitenlands marktaandeel

en productheterogeniteit.

Kenmerken van de vraag – bestaan uit verschillende vraagfactoren: groei van de vraag,

concentratie van afnemers, buitenlandse vraag en aandeel consumptiegoederen in afzet.

Ondernemingsgedrag

Winstmaximalisatie – streven naar maximale winst, maar wel handhaven van continuïteit

en rendementseisen. Het prijszettingsgedrag is hierbij van groot belang.

Toe- en uittreding – toetreden betekent potentiële concurrentie, aftreden betekent

maatstaf interne concurrentie.

Innovatief gedrag – invoeren van vernieuwingen op allerlei terreinen.

Ontwikkeling van de investeringen – versterken van concurrentiepositie d.m.v.

arbeidsproductiviteit te verhogen.

Resultaat

Winstgevendheid – belangrijkste voor succes. De rentabiliteit kan met allerlei variabelen

benaderd worden.

Groei van toegevoegde waarde – geeft de bijdrage van een branche aan het nationaal

inkomen weer.

Afzetontwikkeling – bedrijven kunnen zelf veel aan de ontwikkeling van de vraag doen.

Werkgelegenheid – belangrijke maatstaf voor bijdrage van branche aan totale economie.

Innovatief resultaat – belangrijke maatstaf voor vernieuwingen die aanbieders aan hun

producten kunnen aanbrengen.

Auteur

Dr. C.J. Gelderman

Vakgebied

Economie

Beschrijving

SGR-model


Het invullen van een organisatie volgens SGR

Model/Theorie

Koopgedrag consumenten Koopgedrag organisaties

Eigen voorbereiding en uitvoering Voorbereiding en uitvoering wordt opgedragen aan professionele inkopers.

Kennis van producten en alternatieve leveranciers is niet zo groot

Kennis van producten en alternatieve leveranciers is veel groter

Er is sprake van persoonlijke behoefte bevrediging en emotionele motieven

Koopmotieven en doelstellingen zijn verbonden aan bedrijfsvoering

Impulsaankopen, aankopen worden zelfstandig gedaan

Inkoop gaat bijna nooit alleen. Werk wordt gedaan in teamverband

Weinig tijd en geen tot weinig overleg Nodige overleg en nodige tijd

Meestal sprake van afgeleide vraag

Auteur

Dr. C.J. Gelderman

Vakgebied

Inkoop

Beschrijving

Het koopgedrag van consumenten en organisatie


Vaststellen van het koopgedrag

Model/Theorie

Fase van de inkoop

Auteur

Dr. C.J. Gelderman

Vakgebied

Inkoop

Beschrijving

Verschillenden fase van de inkoop


Inkopen

Model/Theorie

DMU-concept

Auteur

Dr. C.J. Gelderman

Vakgebied

Inkoop

Beschrijving

Verschillenden mensen zijn betrokken bij het inkoop proces.


Inkoop

Model/Theorie

Portfolio-benadering van Kraljic

- efficiënte bestelprocedures voor routineproducten

- concurrentiestelling voor hefboomproducten

- veiligstellen van de toelevering voor knelpuntproducten

- partnerships voor strategische producten.

Auteur

Dr. C.J. Gelderman

Vakgebied

Inkoop

Beschrijving

Verschillenden soorten inkoop en manieren van inkopen


Inkoop

Model/Theorie

Vendorrating

Compensatorische methode:

Niet compensatorische methode:

Semi-compensatorische methode:

Auteur

Dr. C.J. Gelderman

Vakgebied

Inkoop

Beschrijving

Leveranciersbeoordelingssysteem


Het beoordelen van leveranciers

Logistiek

Model/Theorie

Logistieke deeltrajecten

Auteur

Visser en van Goor

Vakgebied

Logistiek

Beschrijving

Verschilleden deeltrajecten binnen het logistieke proces schematische weergegeven


Logistiek

Model/Theorie

Logistiek raamwerk

Auteur

Visser en van Goor

Vakgebied

Logistiek

Beschrijving

Doelstellingen en aandachtsgebieden binnen de logistiek


Inrichten van logistieke proces

Model/Theorie

Het koop

KOOP = het Klant Order Ontkoppel Punt

Dit is het punt dat aangeeft hoever (stroomopwaarts in een bedrijfskolom) een

klantenorder doordringt in het productie- of distributieproces van de aanbieder van een

product of dienst. Er zijn vijf klantorderontkoppelpunten:

Auteur

Visser en van Goor

Vakgebied

Logistiek

Beschrijving

Hier is te vinden wanneer het koop plaats vindt.


Inrichten van het logistieke proces

Model/Theorie

Bestelmomenten

Auteur

Vakgebied

Logistiek

Beschrijving

Hier is schematische te zien welke bestelmomenten er zijn


Bestellen/logistiek/inkoop

Model/Theorie

Pareto-analyse

Omzet- en winstbijdrage

Succes van inspanningen

afmeten aan omzetgegevens.

Vaak blijkt dat er grote verschillen

kunnen bestaan in de vraag- en

omzetsnelheid per product: de

bekende 80/20-regel = Pareto-

analyse.

De ABC-analyse is gebaseerd op

de Pareto-analyse:

A categorie – kleine groep

belangrijke items, bijvoorbeeld producten

B categorie – tussengroep

C categorie – grote groep items, bijvoorbeeld producten,in eerste instantie niet

belangrijk

Uitgangspunt Pareto/ABC:

Sommige zaken zijn belangrijker dan andere

Onderscheid tussen zaken die veel en andere die weinig invloed op de resultaten

hebben

Een algemeen toepasbaar hulpmiddel – een techniek die kan worden toegepast op

zeer veel grootheden in zeer uiteenlopende situaties

Door aandacht te besteden aan een klein aantal belangrijke factoren, kunnen met

beperkte moeite grote verbeteringen worden gerealiseerd

Auteur

Visser en van Goor

Vakgebied

Logistiek

Beschrijving

Hier is te zien welke oorzaak het grootste gevolg heeft


Oorzaak/gevolg

Recht

Model/Theorie

Week 1 Totstandkoming van rechtshandeling

1. Handel bekwaam art. 3:32 BW

2. Wil art. 3:33 BW

3. Openbaar

Onrechtmatige daad art. 6:162 BW

Rechtmatige daden art. 6:198, 6:203, 6:212 BW

Aanbod en aanvaarding art. 6:217 BW

Ontstaat door wil en verklaring

Stadia Plas/Valburg

1. Vrij om onderhandelingen af te breken

2. Vrij om onderhandelingen af te breken, maar R&B vereist betaling van gemaakte kosten

3. Partijen zijn niet vrij om onderhandelingen af te breken, SV waaronder eventueel gederfde

winst.

Koopovereenkomst art. 7:1 BW

Wanneer geen geld betaald art. 7.47 BW (ruil)

Rechten van de koper

1. Eigendomsoverdracht art. 7:9 lid 1

2. Aflevering art. 7:9 lid 2

3. Conformiteit art. 7:17 lid 1

Week 2 Contracten

Contract vrijheid art. 3:40 BW

Dwingende wetsbepaling

Strijd met de goede zeden

Strijd met openbare orde

Inhoud van een overeenkomst art. 6:248 BBW

De partijafspraak

De wet

Gewoonterecht

Redelijkheid en billijkheid

De partijafspraak

Schriftelijk of mondeling

De wet

Aanvullend recht 7:4 BW en artikel 7:6, lid 2 BW

o Geldt als partijen over onderwerp zelf geen afspraken maken

Dwingend recht 7:667 lid 7 BW en artikel 7:6 lid 1 BW

o Betreft regelingen waarbij partijen niet mogen afwijken

Gewoonterecht

Algemeen of plaatselijk gebruik dan wel handelsgebruik

B.v. bij arbeidscontract heeft werknemer ook verplichtingen die in branche gebruikelijk zijn

Redelijkheid en billijkheid

Aanvullende werking 6:248 lid 1 BW

Beperkende of derogerende werking 6:248 lid 2 Bw

Wat de partijen meestal regelen:

Omschrijving product

Prijs product

Betalingsvoorwaarden

Leveringsvoorwaarden

Garantiebepalingen

Gevolgen wanprestatie

Wat valt onder overmacht

Conflictoplossing

Week 3 Algemene voorwaarden

Definitie art. 6:231 sub a

Algemene voorwaarden

Een of meer schriftelijke bedingen

opgenomen in een aantal overeenkomsten

Geen kernbeding (voldoende bepaalbaarheid)

Gebruiker Artikel 6:231 sub b

Wederpartij Artikel 6:231 sub c

Vernietigbaarheid 6:233 BW

Sub a Beding onredelijk bezwarend

Sub b Geen redelijke mogelijkheid geboden kennis te nemen

Onredelijk bezwarend

Onredelijk bezwaren voor wederpartij, gelet op:

Aard en overige inhoud overeenkomst

Wijze totstandkoming voorwaarden

Wederzijds kenbare belangen

Overige omstandigheden geval

Dan: vernietigbaar (artikel 6:233 sub a BW)

Bij overeenkomst gebruiker en consument :

zijn bedingen op zwarte lijst onredelijk bezwarend (artikel 6:236 BW)

worden bedingen op grijze lijst vermoed onredelijk bezwarend te zijn (6:237 BW)

T.a.v. niet-consument: lijsten eventueel reflexwerking

Beroep op 6:233 sub a niet mogelijk:

beding geen onderdeel algemene voorwaarden

wederpartij ‘groot’

Dan via art. 6:248 lid 2 BW proberen beding ongeldig te verklaren.

Mogelijkheid kennisname

Geen redelijke mogelijkheid geboden kennisname:

Uitwerking in 6:234 BW

In beginsel terhandstelling (lid 1)

Indien redelijkerwijs niet mogelijk: bekendmaking terinzagelegging en kosteloze toezending

op verzoek (lid 1 sub b)

Na verzoek onverwijld toezenden (lid 2)

Toezending hoeft niet voorzover deze redelijkerwijs niet kan worden gevergd (lid 3)

Dan: vernietigbaar (artikel 6:233 sub b BW)

Uitzondering vernietigbaarheid

Uitgezonderd van beroep op vernietigingsgronden:

‘grote’ wederpartijen (6:235, lid 1 BW)

- jaarrekening gepubliceerd

- 50 of meer werknemers

‘Pot verwijt ketel’ (6:235 lid 3 BW)

Week 4 Gevolgen van niet nakoming

Tekortkoming

Wanprestatie: toerekenbare tekortkoming

Overmacht: niet toerekenbare tekortkoming

Hoofdregel: art. 6:74 lid 1 BW

Definitie: art. 6:75 BW

Tekortkoming in de nakoming

Voor rekening van de schuldenaar:

wanprestatie

Aan zijn schuld te wijten

(schuldaansprakelijkheid)

Voor zijn risico krachtens:

• De wet (voor personen en zaken)

• Een rechtshandeling

• Verkeersopvatting

(risicoaansprakelijkheid)

Voor rekening van de schuldeiser:

overmacht

Wanprestatie Wanprestatie bij wederkerige

overeenkomst

Wanprestatie bij Koopovereenkomsten

Naast de gebruikelijke regelingen kan ook:

Art. 7:21 BW:

Aflevering van het ontbrekende

Herstel van de afgeleverde zaak

Vervanging van de afgeleverde zaak

Eerst art. 7:23 BW:

binnen redelijke termijn na levering gemeld dat de zaak niet aan de ovk beantwoord

Auteur

Van Zeijl, A.M.M.M., deel 1 (8ste druk), De grondslag van het vermogens- en

ondernemingsrecht, Noordhoff Uitgevers

Vakgebied

Recht

Beschrijving

Ontstaan overeenkomst, ontbinden en algemene voorwaarden


Overeenkomsten

Rechten van de crediteur bij

Toerekenbare niet-nakoming

Nakoming nog mogelijk

Ingebrekestelling

(art. 6:82 en 83 BW)

Verzuim

(art. 6:81 BW)

Recht op nakoming en aanvullende

schadevergoeding

(art. 6:74 en 85 BW)

Recht op vervangende schadevergoeding

door omzetting

(art. 6:87 BW)

Nakoming blijvend onmogelijk

(art. 6:74 lid 2 BW)

Recht op schadevergoeding

Rechten van de crediteur bij

Wederkerige overeenkomsten

1.

•Gewone opschorting

• Bijzondere opschorting:

•- Onzekerheidsexceptie

•- Retentierecht

2.

Ontbinding door schriftelijke

verklaring of door de rechter

Nakoming nog mogelijk

Ingebrekestelling

Verzuim

Ontbinding en

ongedaanmaking

Nakoming blijvend onmogelijk

Ontbinding en

ongedaanmaking

Engels

Portfolio

BDK/MER 2nd year student

Language Portfolio of: Cheryl Venroy Student number: 2060231

1: Language Biography and Planning Schedule

A. Personal information

Year of birth: 29 September 1993

Country and place of birth: Netherlands, s-Hertogenbosch

At home we speak: Dutch I have grown up using one language

Mark Final Exam English secondary education: - Mark Engels H1: 6,4

Filled in on (date) 2 December 2013

###

C. Writing Skills Assessment Score card1:

Below you will find a list of writing tasks. Some of them might be very easy for

you to do, but other tasks might be more difficult. What we would like you to do is to fill in whether you can do a task with difficulty or with easy (=gemakkelijk). After having done that select two writing tasks from this list and indicate which

tasks you have selected. Do these tasks and include them in your portfolio. Fill in an X in the appropriate boxes.

Situation/Skill Extra

information

I can do this:

Not yet

With diffi-

culty

With ease

I want to do this

(choose 2 tasks)

1. In a letter to your company a foreign customer has

expressed some complaints about

procedures. You write a tactful reply.

It is important to strike the

right tone to satisfy the

customer!

X

2. On the phone you have been given information about a

product. Using your notes you write a

memo in English for your boss. (Choose a product that is worth

giving information about.)

You summarize the

information shortly and

clearly. Your memo is well-readable and

contains very few mistakes.

X

3. Your company organises a seminar

about a new product. You write a letter to foreign customers in

which you stress the importance of the

seminar and provide a brief intro to the product.

You must attract as

many people as possible so your letter

must be written

fluently and correctly. It should excite

customer interest.

X

4. You apply for a traineeship abroad.

You are able to write an elaborate application letter with

detailed info about

You are expected to

give a well-structured description of

your career,

X X

1 Some of these are taken from ‘Taalportfolio, Dutch European language Portfolio for Vocational Education, BE’;

Ellie Liemberg, September 2001.

your training and work experience.

well-written in a careful style and lay-

out. You may use

dictionaries and a spelling checker.

5. During a discussion at your work between

partners of several nationalities it is your

turn to write a report of the most important items discussed. You

take notes and later write a report in

English to be sent to your boss. Choose various subjects (e.g.

a new promotion campaign, difficulties

with a new product, disappointing annual figures, relocation of

the head office, etc.)

The subjects of discussion

are familiar to you. Also, you

are used to discussing your work at

this level. The report has to

be understandable, well-

structured and complete

so non-attendees have a clear

picture of what was

discussed.

X

6. Your company

receives a delivery of goods from abroad that has many

mistakes. This is the third time the delivery

is not done correctly. The supplier is a good

relation of your company. You write an e-mail complaining

about the way things are dealt with. Choose

the type of goods and determine what mistakes have been

made and how they can be solved.

Your message

has to hit the right tone. You want to

show that you really cannot

accept this, but at the

same time you do not want to risk

destroying the

relationship with the supplier.

X X

7. You work for a multinational where

English is the official language. The company decides to

buy new electronics.

It concerns an internal

report with factual information.

You do have

X

You have to write a report in which you compare different

brands, summarize the information and

conclude what would be the best choice. Choose electronic

equipment, check internet for details

about the apparatus and write your report. (be creative)

to come up with a well argumented

preference after the

comparison.

8. You work for a company with many

foreign customers. Your chef has asked

you to quickly write a letter in the foreign language about a

certain product. He shortly wrote the

instructions down in Dutch. It concerns a product that is familiar

to you. Choose whatever you like.

You can use a dictionary. It

concerns a formal letter

with information that is not

routine. The subject is

very familiar to you.

X

9. You take part in an AO project and have to

solve a problem in the Business Revenue Cycle. You describe an

AO problem, indicate where in the cycle the

problem occurs and how it can be solved.

Write a brief report in memo format to your project manager.

You can give a good

description of the problem, processes and

activities. You clearly

describe the best solution

to the problem.

X

10. Your company has just received the

annual figures from their accountants. You

are asked to write a press release about the most important

annual results. Use an annual report from an

international company to obtain the proper information.

An annual report

contains a variety of

figures, results and achievements

. You clearly describe

these without too much difficulty.

X

11. You are taking a Your text is X

manage-ment /economics course given in English. You

are required to read two articles in

specialist literature and make a resume as a preparation for

discussion in your study group. Select

two articles from e.g. “The Economist” or “The Financial Times”

and write the report.

clear and well-structured.

There are a few linguistic

or stylistic mistakes.

D. Planning ahead

Week What? (skill) How? Time to be spent on

task

1 Improve knowledge of correspondence

Read Handout ‘Correspondence’ Do the self-diagnostic

correspondence test (at home)

Fill in the Language Biography Fill in planning

One hour One hour

15 minutes 30 minutes

2 Working on my portfolio

Do Dialing Test on Internet

Do writing assignment 1 Do writing assignment 2

Do writing assignment 3

One hour


30 minutes

3 Working on my

portfolio

Get some feedback from

class (3 assignments) Rewrite assignment 1

Rewrite assignment 2 Rewrite assignment 3

15 minutes

30 minutes


4. Working on my portfolio

A review of my mistakes 20 minutes

5 Working on my portfolio

Hand in portfolio Friday before 1 pm.

2: The Language Dossier:

A. Three separate writing assignments from Blackboard Letter 1 (highlight the mistakes made after class feedback has been given)

Plieger’s Purchasing Department

Kruisherenborch 19 5248 PP Rosmalen The Netherlands

Your ref:?

Our ref:? 11 November 2013

Vado Quality Bathroom Solutions

12 Wedmore Road Cheddar

Somerset United Kingdom BS27 3EB

Dear Sir / Madam

After our phone call last Friday I sent you the trial order we talked about. Our computer has indicated that 8 articles are in short supply and we need them. The

following articles are in short supply:

Article number

Description Amount Price excl. VAT

Price incl. VAT

123456 Europallet 25 £ 1000,- £ 1210,-

235561 Packaging

film (20 mt.)

50 £ 500,- £ 605,-

213415 Biro (20 st.) 10 £ 30,- £ 36,30

215353 Cardboard box 20x20

cm (5 st.)

50 £ 50,- £ 60,50

125314 Cardboard

box 80x80 cm (5 st.)

50 £ 350,- £ 423,50

152413 Paper a4 (300 sheets)

20 £ 220,- £ 266,20

514316 Canon cli 251 inkt (black)

5 £ 150,- £ 181,50

654324 Expresso Roast, 12/Pack

5 £ 35,- £ 42,35

Total price £ 2335,- £ 2825,35

http://www.staples.com/Starbucks-Verismo-Coffee-Pods-Expresso-Roast-12-Pack/product_284924


The articles should be packed in boxes who are the same size as a europallet. All

of the boxes should be closed with tape so they can’t be opened. The articles should be delivered at 30 November 2013 in the bonded Warehouse

of the Harbour of Rotterdam. By our last supplier we used the INCO term “Free on board” and would like to use this one to. When the articles are delivered we will pay within a month. Because of the

control etc. we need to check everything before we can pay.

This is a trial order, if you can deliver the articles for this price please contact us before shipping. (a copy of this letter will be sent to our branch office in Great Britain)

Kind Regards,

Cheryl Venroy

Letter 2 (highlight the mistakes made after class feedback has been

given)

Plieger’s Purchasing Department Kruisherenborch 19 5248 PP Rosmalen

The Netherlands

Your ref : AB/CD Our ref : JB/KL

19 November 2013

Vado Quality Bathroom Solutions 12 Wedmore Road Cheddar

Somerset United Kingdom

BS27 3EB

Subject: Complaint about trial order Dear Sir,

We are writing to you to make a complaint about the trial order form last month.

We are not very pleased with that order. Half of the boxes of the entire shipment were damaged and some of the articles were broken.

We would like to know what went wrong with the shipment. The product with article number: 15847458, 489766984, 584716942 and 268126921 are

damaged. We must unfortunately claim damages for that articles because we don’t want to incur any additional expenses.

We would appreciate it when our supplier, replace the damaged boxes and deliver the new products. We would like to receive the new order CIF because we

don’t like to make any extra costs. If we can received the new order as soon as possible, but at least 30 December

we are very pleased with it. When we don’t receive the order before 30 December, we shall to cancel the order.

Please let me know at your earliest convenience if this deadline is acceptable to you.

Yours faithfully,

Plieger

C. Venroy

Manager

Letter 3 (highlight the mistakes made after class feedback has been

given)

Shipping & Co. Kruisstraat 3 5249 PB Rosmalen

The Netherlands

Your ref: AB/CD Our ref: EF/GH

……………..

Vado Quaility Bathroom Solutions 12 Wedmore Road Cheddar


BS27 3EB

Subject: Damaged order Dear Sir/Madam,

We are writing because of the mail we received yesterday (20 November 2013)

from you. It is unfortunate to hear that the packages are corrupted. When we received the mail we were looking right away how the packages are shipped, and all the details we need to know before we could mail you back. we apologise for

the time we needed for our “investigation”. We need to find out what exactly went wrong during the shipment………… We just need to know a few things. For

the insurance we need to know who emptied the ship, what kind of device they have used (forklift etc.).

If you want to ship the packages again we will ship them right away for free. That’s the only thing we can do right at the moment. Following the bill of lading

we are responsible for the shipment and all the costs if there went anything wrong. We only need a facture from your company about the damaged packages and the broken articles so we can give you you’re money back.

Again we are very unfortunate to hear that there went something wrong during

the shipment. And we hope that you have sufficient information about the procedure.

Kind regards, Shipping & Co.

Cheryl Venroy Manager

B. Letter 1 rewritten



Your ref:123975695 Our ref: 369785412

11 November 2013

Vado Quality Bathroom Solutions 12 Wedmore Road

Cheddar Somerset

United Kingdom BS27 3EB

Subject: Product order

Dear Sir / Madam

After our phone call last Friday we sent you the trial order we talked about. Our computer has indicated that 8 articles are in short supply and we are afraid we need them as soon as possible. We would like to order the following products:

Article

number

Description Amount Price excl.

VAT

Price incl.

VAT

123456 Europallet 25 £ 1000,- £ 1210,-

235561 Packaging film (20 mt.)

50 £ 500,- £ 605,-

213415 Biro (20 st.) 10 £ 30,- £ 36,30

215353 Cardboard

box 20x20 cm (5 st.)

50 £ 50,- £ 60,50

125314 Cardboard box 80x80

cm (5 st.)

50 £ 350,- £ 423,50

152413 Paper a4

(300 sheets)

20 £ 220,- £ 266,20

514316 Canon cli

251 inkt (black)

5 £ 150,- £ 181,50

654324 Expresso Roast, 12/Pack

5 £ 35,- £ 42,35

Total price £ 2335,- £ 2825,35



The articles please packt in boxes which are the same size as an europallet. All of

the boxes should be closed with tape so they cannot be opened. We would like to receive the products in the bonded Warehouse of the Harbour of

Rotterdam at 30 November 2013, CIF Rotterdam. If the goods are received in good order, you can expect payment whitin a month after receipt of the goods.

This is a trial order, If you can deliver the articles at this price, please contact us

before shipping. (a copy of this letter will be sent to our branch office in Great Britain)

Kind regards,

Plieger Cheryl Venroy Buyer

Letter 2 rewritten



Your ref : AB/CD

Our ref : JB/KL 19 November 2013

Vado Quality Bathroom Solutions

12 Wedmore Road Cheddar Somerset


Subject: Complaint about trial order

Dear Sir,

We are writing to you about the shipment of last month. We are not very pleased with the order. It was noted that half of the boxes en the entire shipment were

damaged and some of the articles were broken. We would be interested to what went wrong during shipment. The product with

article number: 15847458, 489766984, 584716942 and 268126921 are damaged. We must insist that we won’t pay for the articles until they are

delivered properly. We would appreciate it if you, replace the damaged boxes and deliver the new

products. We have agreed to deliver goods under the incoterm CIF, which means that you are responsible for the goods until they left the port.

Could you ship the goods no later than 30 December next? In case you cannot deliver before 30 December next, we shall cancel the order.

Please let us know at your earliest convenience if this deadline is acceptable to

you. Yours faithfully,

Plieger

C. Venroy

Manager

Encl: 1

CC: [email protected]

Letter 3 rewritten

Shipping & Co.

Kruisstraat 3 5249 PB Rosmalen The Netherlands

Your ref: AB/CD

Our ref: EF/GH 5 December 2013

Vado Quaility Bathroom Solutions

12 Wedmore Road Cheddar Somerset


Damaged order

Dear Sir/Madam,

Thank you for your letter of 20 November 2013. It is unfortunate to hear that the packages are corrupted. When we received the mail we immediately checked

how the packages where shipped, and all the details we need to know before we could mail you back.

We apologize for the time we needed for our investigation nut we needed to find out what exactly went wrong during the shipment. Could you inform us who

unloaded the ship? To complete our investigation we would like to ask a few questions. Who emptied the ship? What kind of device they have used (forklift etc.).

If you would like to ship the products again we will ship them Free of charge.

That is the only thing we can do at the moment. According to the bill of lading we are responsible for the shipment and all the costs. We only need substantiation from your company about the damaged packages and the broken

articles so we can give you your money back.

Again we are very sad to hear that something went wrong during the shipment. Very sorry for that. We hope that you have sufficient information about the procedure.

Kind regards,

Shipping & Co. Cheryl Venroy

Manager

Encl. 1 CC: [email protected]

C. A review of your mistakes

Grammar Compendium

Letter 1

Mistake (give the context or whole sentence;

underline the mistake)

Correction

1 Your ref:?

Our ref:?

Your ref:123975695

Our ref: 369785412

2 After our phone call last Friday I sent you the trial

order we talked about.

After our phone call last Friday we sent you the trial order we talked about.

3 Our computer has indicated

that 8 articles are in short supply and we need them.

Our computer has indicated that 8

articles are in short supply and we are afraid we need them as soon as possible.

4 The following articles are in short supply:

We would like to order the following products:

5 The articles should be packed in boxes who are the

same size as a europallet

The articles please packt in boxes which are the same size as an europallet

6 All of the boxes should be

closed with tape so they can’t be opened.

All of the boxes should be closed with

tape so they cannot be opened.

7 The articles should be delivered at 30 November

2013 in the bonded Warehouse of the Harbour of Rotterdam.

We would like to receive the products in the bonded Warehouse of the Harbour of

Rotterdam at 30 November 2013, CIF Rotterdam.

8 By our last supplier we used the INCO term “Free on

board” and would like to use this one to.

We would like to receive the products in the bonded Warehouse of the Harbour of

Rotterdam at 30 November 2013, CIF Rotterdam.

9 When the articles are delivered we will pay within

a month.

If the goods are received in good order, you can expect payment whitin a month

after receipt of the goods.

10 Because of the control etc. we need to check everything

before we can pay.

--------------------------

11 This is a trial order, if you

can deliver the articles for this price please contact us before shipping.

This is a trial order, If you can deliver the

articles at this price, please contact us before shipping.

12 Kind Regards,

Kind regards

13 Cheryl Venroy Plieger

Cheryl Venroy Buyer

Letter 2

Mistake (give the context

or whole sentence; underline the mistake)

Correction

1 We are writing to you to make a complaint about the

trial order form last month. We are not very pleased with that order. Half of the

boxes of the entire shipment were damaged and some of

the articles were broken.

We are writing to you about the shipment from last month. We are not very pleased

with the order. It was noted that half of the boxes en the entire shipment were damaged and some of the articles were

broken.

2 We would like to know what went wrong with the shipment.

We would be interested to what went wrong during shipment

3 We must unfortunately claim damages for that

articles because we don’t want to incur any additional

expenses.

We must insist that we won’t pay for the articles until they are delivered properly.

4 We would appreciate it when

our supplier,

We would appreciate it if you,

5 We would like to receive the

new order CIF because we don’t like to make any extra costs.

We have agreed to deliver goods under

the incoterm CIF, which means that you are responsible for the goods until they left the port.

6 If we can received the new order as soon as possible,

but at least 30 December we are very pleased with it.

When we don’t receive the order before 30 December, we shall to cancel the order.

Could you ship the goods no later than 30 December next? In case you cannot

deliver before 30 December next, we shall cancel the order.

7 Please let me know at your

earliest convenience if this deadline is acceptable to

you.

Please let us know at your earliest

convenience if this deadline is acceptable to you.

- Encl: 1

CC: [email protected]

Letter 3

Mistake (give the context

or whole sentence; underline the mistake)

Correction

1 …………….. 5 December 2013

2 Subject: Damaged order Damaged order

3 We are writing because of the mail we received

yesterday (20 November 2013) from you.

Thank you for your letter of 20 November 2013

4 we were looking right away we immediately checked how

5 packages are shipped the packages where shipped,

6 we We

7 “investigation”. investigation

8 We need to find out We needed to fin out

9 during the shipment………… Could you inform us who unloaded the ship?

10 For the insurance we need to know who emptied the ship, what kind of device

they have used (forklift etc.).

To complete our investigation

11 If you want to ship the packages again we will ship

them right away for free

If you would like to ship the products again we will ship them Free of charge

12 That’s the only thing That is the only thing

13 we can do right at the moment.

we can do at the moment.

14 Following the bill of lading we are responsible for the shipment and all the costs if

there went anything wrong

According to the bill of lading we are responsible for the shipment and all the costs.

15 We only need a facture from

your company about the damaged packages and the

broken articles so we can give you you’re money back.

We only need a substantiation from your

company about the damaged packages and the broken articles so we can give

you your money back.

16 Again we are very unfortunate to hear that there went something wrong

during the shipment.

Again we are very sad to hear that something went wrong during the shipment. Very sorry for that.

D. 1st Task (from score card pp 3 and 4):

Ms Lana Janssen

Recruitment Manager Estee Lauder Bush Lane

Grenham, Birmingham MW67 LK

Untited Kingdomg 24 July 2010

Dear Ms Janssen

Application for the abroad (intern)application of Management Trainee

I was very interested to read the advertisement for the Management trainee on intership.com, and I would like to reply on that advertisement. I have also

enclosed my CV.

This year is my last study year and I have to do an internship abroad. I’m studying for a business degree and I shall graduate in August 2014 if I complete my internship this year.

I really interested in this internship because I am also working with Estee Lauder

with my job. My job is sometimes very stressful but I enjoy it very well. I can do my job well with stress or fuss. I think that the internship is perfect for my because I can combine my job en my study very well. My other skills are:

problem solving, team-working, communication and further. I believe that these experiences en skills have prepared me for this internship application for your

Management trainee. I would welcome an opportunity to meet you for an interview and am available to

attend me any time.

I look forward to hearing from you Yours sincerely

Cheryl Venroy

2nd Task (from score card pp 3 and 4):

Office & zo.


Your ref: DF/ED

Our ref: CV/DE Chair & Co.

Kruisherenborch 19 3423 RD Rosmalen

UK Dear Sir/Madam,

We are sending you this mail because of the goods who were delivered at our

office. We have the right amount of boxes but al the products are all incomplete. It is in a short amount of time the third time this happened and it is

unacceptable. We can do nothing whit it and it is only a waste of time if this is happening every time.

The office chairs the black bourbon 19mm are delivered without the wheels. The writing desks are all missing one leg. And at last we are missing the demos of

the chairs and writing desks. In the end we can do nothing with the delivered products. It is a shame because you’re company is always been good with delivery but the last year it is horrible.

We hope to hear from you soon.

Kind regards, Office & zo.

Cheryl Venroy Manager

E. Buddy Feedback Form 1st task

Name assessor: Manon Drost Name of the assessed: Cheryl Venroy

Description of the assignment: Task 1 (application letter)

Letter/Memo/fax/press release/summary/report (circle the appropriate task) Number of words:

A. Content:

Criteria insufficie

nt

fai

r

good Comments

A clear introduction X Well done

All details are covered

X

Message is clear x

A nice close or concluding statement

x Very polite

B. In case of a letter:

STRUCTURE/LAYOUT insufficient fair good Comments

1. Sender’s

address/letter head

X

2. References X Not in the letter

3. Date x Good

4. Inside address x Not in the letter

5. Salutation X

6. Subject line (underlined or in

capitals)

X Underlined or in capitals

7. Message: *

Introduction * Details * Future action

* Close

X

8. Complimentary

close (corresponds with salutation)

X

9. Company name X You are not of a company

10. Signature X

11. Sender’s/author’s name

X

12. Sender’s/author’s position

13. Enclosure(s) (optional)

X

14. Carbon copy (cc) (optional)

x

C. Grammar

Type of mistake More than 10 Between 5 and 10 mistakes

Less than 5 mistakes

Spelling

x

Word choice X

Word order

X

Grammar (adjective, adverb, tenses,

etc.)

X

Dutchism or

incomplete sentence

X

Punctuation x

D. Punctuation and Style

Category Needs

improvement

Fair Well done

Contractions: ‘ll, ‘d, n’t

(not allowed)

X

Repetition (use varied

language)

X

Formal style x

Linkers and markers are used correctly

x

Buddy Feedback Form 2nd task

Name assessor: Manon Drost

Name of the assessed: Cheryl Venroy

Description of the assignment: Task 2 (letter of complaint)

Letter/Memo/fax/press release/summary/report (circle the appropriate task) Number of words: A. Content:

Criteria insufficient

fair

good Comments

A clear introduction X

All details are covered

x No action

Message is clear X

A nice close or

concluding statement

X Could be more

B. In case of a letter:

STRUCTURE/LAYOUT insufficient fair good Comments

1. Sender’s address/letter head

X

2. References X

3. Date X No date

4. Inside address X

5. Salutation X

6. Subject line

(underlined or in capitals)

X No subject

7. Message: * Introduction

* Details * Future action * Close

X Missing future action

8. Complimentary close (corresponds

with salutation)

X

9. Company name X

10. Signature X

11. Sender’s/author’s

name

X

12. Sender’s/author’s

position

X

13. Enclosure(s)

(optional)

X

14. Carbon copy (cc)

(optional)

x

C. Grammar

Type of mistake More than 10 Between 5 and 10 mistakes

Less than 5 mistakes

Spelling

X

Word choice X

Word order

x

Grammar (adjective, adverb, tenses,

etc.)

X

Dutchism or

incomplete sentence

x

Punctuation x

D. Punctuation and Style

Category Needs

improvement

Fair Well done

Contractions: ‘ll, ‘d, n’t

(not allowed)

X

Repetition (use varied

language)

X

Formal style X

Linkers and markers are used correctly

x

F. 1st task score card rewritten

Ms Lana Janssen

Recruitment Manager Estee Lauder Bush Lane

Grenham, Birmingham MW67 LK

Untited Kingdomg Your ref : AB/CD

Our ref : JB/KL

24 July 2010 Vado Quality Bathroom Solutions

12 Wedmore Road Cheddar


BS27 3EB Dear Ms Janssen

APPLICATION FOR THE ABROUD (INTERN)APPLICATION OF

MANAGEMENT TRAINEE. I was very interested to read the advertisement for the Management trainee on

intership.com. I would like to reply on that advertisement. I have also enclosed my CV.

This year is my last study year and I have to do an internship abroad. I’m studying for a business degree and I will graduate in August 2014 if I complete

my internship this year.

I am really interested in this internship because I am also working with Estee Lauder with my job. My job is sometimes very stressful but I enjoy it very well. I have the ability to handle well with stress and fuss. I think that the internship is

perfect for my because I can combine my job en my study very well. My other skills are: problem solving, team-working, communication and further. I believe

that these experiences en skills have prepared me for this internship application for your Management trainee.

I would welcome an opportunity to meet you for an interview.

I look forward to hearing from you. Yours sincerely,

Cheryl Venroy

2nd task score card rewritten

Office & zo.


Your ref: DF/ED

Our ref: CV/DE 23 November 2013

Chair & Co.

Kruisherenborch 19 3423 RD Rosmalen UK

Subject: delivery

Dear Mr. Baker,

We are sending you this mail because of the goods who were delivered at our office. We have the right amount of boxes but all the products are all incomplete.

It is in a short amount of time the third time this happened and it is unacceptable. We can do nothing with it and it is only a waste of time if this

happens every time. The office chairs the black bourbon 19mm are delivered without the wheels. The

writing desks are all missing one table leg. At last we are missing the demos of the chairs and writing desks. In the end we can do nothing with the delivered

products. It is a shame because your company is always been good with delivery, but the last year it is horrible.

Would you be so kind to send all the products again to us, and find out what is going wrong each time.

We hope to hear from you soon.

Kind regards, Office & zo.

Cheryl Venroy

Manager

End of your writing tasks. Finish the language learning monitor below

and Bob’s your uncle.

3. The language learning monitor (evaluation) How well have you done in this course? Note down your experiences in a report.

This is a report of the H2 English Correspondence Course:

Self evaluation Peer assessment Teacher assessment

I am happy about the following

things I have done

I have written a lot of letters and I have rewrite these letters with the feedback I have gotten.

I have learnt a lot from that. I am

very happy with the results. I need more practice in:

Grammar and idiom. My grammar

and idiom is not very good

Chery did it pretty well. Sometimes any little

mistakes but is was not very bad.

In the next period I want to focus on: On the grammar and idiom (see above)

So, what’s next?

Do you need to extend your language skills based on your evaluation?

For which skills? I have t work om my idiom to get better letters.

How are you planning to do this? In what way would you prefer to learn languages?

On the following ways:

Ways of learning languages I prefer to do this

I do not prefer to do this

Do a lot of reading X

Watch a lot of television and listen closely X

Learn in practice, working with people -

Work with language CD-roms on the computer

-

Use a language workbook X

Individual study at your own pace -

Work in a group, do a course -

Speaking English with my family x

Blok H3

HRM

Week 1 FOMBRUN-model, communiceren en motiveren

In een organisatie is m.b.t. het personeel een goed doordacht beleid van de

personeelsstromen binnen een organisatie essentieel! Er zijn drie hoofdstromen te

onderscheiden, die je in het onderstaand model kunt verwerken. Het gaat daarbij om de

stromen instroom, doorstroom en uitstroom.

Personeelsplanning Constant de juiste mensen op de juiste plek. Beloning Krijgt iedereen binnen een organisatie, salaris. Prestatie Je wil dat je medewerkers zo goed mogelijk presteren. Wat je wil bereiken met de doorstroominstrumenten. Personeelsstromen Onderscheiden verschillende patronen of systemen van personeelsstroombeleid in een organisatie

De beheersing van de personeelsstromen kan vanuit drie

perspectieven worden benaderd:

Organisatie – heeft een wisselende mix van mensen en vaardigheden nodig; moet

daarnaast in staat zijn om mensen aan te trekken, te ontwikkelen en te behouden.

Binnen organisaties zijn daarvoor verschillende strategische patronen of systemen

ontwikkeld:

Lifelong employment – wanneer personeel voor een (zeer) lange periode bij de

organisatie zal blijven; personeelsleden zijn volgens dit systeem niet gemakkelijk

vervangbaar. En ontslag wordt vaak alleen aangezegd wegens slecht functioneren of

presteren, nooit vanwege slechte economische omstandigheden voor de organisatie. De

organisatie wil de goede medewerkers de zekerheid van een baan bieden maar dit kan

niet altijd als het economische slecht gaat. Veel organisaties worden min of meer

gedwongen dit systeem aan te houden. Hire and fire-beleid zoals in Amerika is niet

mogelijk omdat de overheid dit tegen houd. De werkgevers zouden willen dat de

ontslagregels soepeler werden. Werkgevers vragen ook sterk naar flexibele

arbeidskrachten.

Up-or-out-systeem – medewerkers klimmen via vastgelegde paden in de organisatie

op, totdat zij hun eindniveau bereiken. Dit systeem leidt tot een groot verloop in de

onderste regionen van de organisatie en een relatieve stabiliteit aan de top. Een

voorbeeld zijn grote groepen HBO’ers die een bedrijf binnen komen ze volgen daarna in

het bedrijf allemaal dezelfde weg. Tijdens deze weg zullen er medewerkers afvallen die

het pad verder kunnen beklimmen (het niet aankunnen of niet geschikt zijn).

In-and-out-systeem – medewerkers komen op elk niveau in de organisatie en kunnen

deze op elk niveau ook weer verlaten. Dit systeem kan samenhangen met economische

of persoonlijke omstandigheden, met slecht functioneren of gebrek aan

overeenstemming met het management. Dit systeem is te vinden in organisaties

waarvan het medewerkersbestand beschouwt wordt als een variabele grootheid, die op

grond van economische omstandigheden kan variëren.

Mixed systeem – varianten/combinaties gebaseerd op voorgaande systemen.

Individu – beslissingen over selectie, promotie en ontslag van personeel moeten in

overeenstemming zijn met behoeften aan zekerheid en ontwikkeling van eigen

medewerkers. Het gaat hierbij vaak om loopbaan/carrier.

Maatschappij – het geheel van sociale waarden en standaarden met betrekking tot

het stroombeleid; gaat o.a. over de arbeidsethos. (denk hierbij ook aan de invloeden

van de overheid)

VAN BELANG IS! Duurzame inzetbaarheid = employability = het gericht managen van de mobiliteit van de medewerkers/kwaliteiten/talenten, dus Binden en Boeien (B&B). Vanuit werknemers: Het inzetbaar blijven Vanuit managers/leidinggevenden: Het inzetbaar houden van de medewerkers Hoeft niet perse binnen dezelfde organisatie te zijn, kijken naar andere mogelijkheden buiten de organisatie. Binden en Boeien Binden Identificeren met normen, kernwaarden, missie, verbinding met de identiteit van een bedrijf. Ik voel me verbonden met de organisatie waarin ik werk, doordat ik me kan identificeren met de missie, visie, identiteit van de organisatie. Boeien Op zoek naar een goede deal(geld, leuk werk, leuke collega’s, status, goede sfeer) Ik vind mijn functie leuk. B&B sluiten elkaar niet uit, maar vullen elkaar aan. B&B wordt ook wel betrokkenheid en bevlogenheid genoemd.

Betrokken en bevlogenheid

1. Betrokken én bevlogen

"Deze mensen trekken de kar. Zij lopen voorop bij veranderingen en helpen de organisatie naar een hoger niveau te komen. Deze mensen kun je extra motiveren door bijvoorbeeld projecten in sociale innovatie op te laten pakken. Betrek ze bij bedrijfssystemen. Vaak worden bestuurlijke beslissingen niet gedeeld met medewerkers, terwijl ze uitstekend in staat zijn daarover mee te denken." 2. Wel betrokken bij de organisatie, niet bevlogen in het dagelijkse werk "Soms heb je bedrijven waar het zo fijn werken is, dat mensen er blijven hangen zonder dat het werk hen boeit. Je kunt je afvragen of die gouden handboeien dan wel zo functioneel zijn. Wanneer je afscheid van die mensen neemt, creëer je ruimte voor mensen die wel bevlogen zijn." 3. Niet betrokken bij de organisatie, wel bevlogen in het dagelijkse werk "Dat is bijvoorbeeld een probleem in de gezondheidszorg. Mensen houden wel van het werk, maar zouden dat net zo goed bij een andere zorginstelling kunnen doen. Betrek ze bij de organisatie door je bedrijfsvisie te delen, ze om belangrijke informatie te vragen en ze te stimuleren samen te werken met collega’s." 4. Niet betrokken, niet bevlogen "Mentaal zijn deze mensen al met pensioen. Ze doen hun werk op de automatische piloot, soms zelfs met de hakken in het zand. Probeer ze weer tot leven te wekken of zoek een andere oplossing."

Hoe kun je ervoor zorgen dat medewerkers zich goed voelen

binnen het bedrijf

Randvoorwaarde 1 – Communicatie met medewerkers

Er zijn diverse factoren die het functioneren en presteren van medewerkers

kunnen beïnvloeden. Een van de belangrijkste factoren is communicatie. Belangrijkste

aspecten:

Mondeling of schriftelijk – proces tussen zender en ontvanger via

communicatiekanaal.

Voordeel mondeling > het kan direct besloten worden en het kan anders overkomen.

Nadeel mondeling > het kan verkeerd worden overgebracht waardoor het niet meer

duidelijk is. Er is dan sprake van een ruis. (niet onthouden en ruis).

Nadeel schriftelijk > het is langzamer omdat je niet direct kan reageren.

Formeel en informeel – naast formele/zakelijke circuit, bestaat er in iedere organisatie

ook een informeel circuit, zoals het wandelgangencircuit. Het formele gaat vaak via

bepaalde personen en hebben een groot waarheidsgehalte, totdat er veel tussenpersonen

inzitten dan kan het beeld weer vertekend worden.

Werkoverleg – iedere vorm van regelmatig en gestructureerd overleg tussen de

manager/ leidinggevende en zijn medewerkers. Centrale kenmerken van werkoverleg

zijn:

Inspraak

Werkgever moet bereid zijn te luisteren naar de mening van zijn medewerkers.

Iedereen

Is vergaderen met iedereen en dus niet alleen maar met enkele vertegenwoordigers. Niet

meer dan 15 personen in een werkoverleg want dat is niet echt goed mogelijk.

Regelmaat

Het heeft een bepaalde frequentie dus er wordt vaker een werkoverleg gevoerd.

Structuurgericht

Werkoverleg gaat over:

Structuur van het werk (taak, bevoegdheden verantwoordelijkheid, werktijden of

reorganisatie)

Werkuitvoering (planning, voortgang, normen en bezetting)

Werkomstandigheden ( ruimte-indeling, verlichting, veiligheid en gezondheid)

Per onderwerp kan de functie van werkoverleg verschillen. Grofweg wordt daarbij een

driedeling gemaakt: meepraten(kennis nemen van..), meedenken( werkgever vraagt

advies aan medewerkers) en meebeslissen(meebeslissen in de besluitvorming).

Motieven voor invoering van werkoverleg:

Verbetering van motivatie en inzet van medewerkers

Verhoging van productiviteit per medewerker per afdeling en voor het hele bedrijf

Verbetering van kwaliteit van producten, diensten en werkmethoden.

Belangrijkste oorzaken voor het mislukken van werkoverleg:

1. onvoldoende inlichten van deelnemers

2. onvoldoende steun van deelnemers

3. te grote afstand tussen werkgever en werknemer

4. onvoldoende vertrouwen in de kwaliteiten van werknemers

5. onvoldoende tijd voor werkoverleg

6. angst van de leidinggevende om zijn autonomie of gezicht te verliezen

Wat er komt kijken bij het organiseren van een werkoverleg> voorbereiding van het

overleg, datum en tijd, ruimte en bezetting, samenstelling, regelmaat, rollen en agenda

werkoverleg. Om te evalueren kan er gebruik worden gemaakt van een chechlist.

Randvoorwaarde 2 – Motiveren van medewerkers Actief de best passende omgeving creëren voor ontwikkelen en presteren van je medewerkers. Leidinggevenden motiveren medewerkers om: Goed te presteren Te blijven werken voor de organisatie 'Company pride' is belangrijk voor de tevredenheid, inzet en motivatie van medewerkers, zo blijkt uit medewerkersonderzoeken van Effectory. (tevredenheid ontstaat door goed werkgeverschap en dat omvat meer dan alleen belonen bijvoorbeeld door middel van salaris).

Een van de theorieën die ontwikkeld zijn, is de theorie van Maslow. Maslow onderscheidt

vijf niveaus van behoeften, te weten:

Fysiologische behoeften – eten en drinken

Veiligheidsbehoeften – behoeften aan zekerheid

Sociale acceptatie – doel te worden opgenomen in

gemeenschappen en genegehheid te verwerven.

Waarderingsbehoeften – verkrijgen van waardering

van anderen en gevoel van eigenwaarde.

Zelfrealisatie – tot stand brengen van iets wat

betekenis heeft naar eigen en andermands opvatting.

Wanneer een lager niveau is bevredigd is het

streven gericht naar een hoger niveau. Het heeft als werkgever dus geen zin om in te gaan op een niveau dat al bereikt is, hierdoor zal de medewerker namelijk niet extra gemotiveerd worden De piramide kan verschillen per land (ontwikkelingslanden), cultuur of beroep (kunstenaar wil honger leiden maar wil wel zelfontplooiing bijvoorbeeld).

Herzberg verfijnde de voorgaande theorie van Maslow met het zogeheten

motivatie/hygiëne-concept. Herzberg onderscheidt twee hoofdcategorieën: Motivatoren of satisfiers (werktevredenheid) (bovenste 3 van piramide van Maslow) Als je in je werk lol hebt en plezier hebt ik je taken, blij worden van wat je aan het doen bent. Kunnen presteren en een uitdaging zien Erkenning van de baas Aard van het werk Veranwoordelijkheid krijgen Vooruitgang en bevordering Hygiënische factoren of disssatisfiers (werkontevredenheid) (onderste 2 van de piramide van Maslow) Dit moet er gewoon zijn, kunnen zelfs demotiverend zijn als ze er niet zijn. Algemene voorschriften Stijl van leidinggeven Relatie tot leidinggevende Werkomstandigheden Loon Hoe te motiveren naar de piramide: Motiveren door financiële prikkels, maar: organisatietrots is belangrijker dan salaris! Motiveren door aan te sluiten bij individuele behoeften Uitgebalanceerde combinatie van intrinsieke(vanuit persoon zelf) en extrinsieke(vanuit de omgeving) factoren. Een bedrijf kan een medewerker niet alleen extrinsiek motiveren maar alleen intrinsiek is niet denkbaar.

http://www.hrpraktijk.nl/nieuws/nieuws/organisatietrots-belangrijker-dan-salaris.744219.lynkx?osadcampaign=ezineSignaal&utm_source=ezineSignaal&utm_medium=email&utm_content=Nieuws&utm_campaign=10januari2012



Motivatie: de sleutel tot succes!!! Tips voor het motiveren: 1. houd rekening met het individu (iedereen is anders) 2. leg verbanden tussen beloning en prestatie 3. maak doelstellingen duidelijk en koppel resultaten terug 4. laat medewerkers meedenken bij beslissingen 5. beloon niet te overdadig

Empowerment Hoe motiveren? Één van de belangrijkste manieren = empowerment = heeft te maken met het gevoel controle te hebben over je eigen situatie, vertrouwen in je eigen capaciteiten om iets te bereiken en het gevoel, dat wat je wilt bereiken ook bij je past, dat je er zelf voor kiest. Zelf verantwoordelijkheid nemen voor je loopbaan.

Het is een middel om meer betrokkenheid te creëren bij medewerkers

Een medewerker is empowered wanneer de medewerker zijn eigen verantwoordelijkehdi

wil waarmaken, zijn eigen visie heeft en ook daadwerkelijk wil bijdragen aan de

volbrengingen van zijn eigen visie.

Een voorbeeld om te laten zien dat de aanpak bij empowerment anders is:

Medewerkers mee laten beslissen bij de selectie van nieuwe medewerkers.

MVO en Duurzame inzetbaarheid heeft met elkaar te maken omdat: Je denkt aan toekomst en heeft te maken met gezondheidswet (voorbeeld: AOW vanaf 67, oude mensen werken lang in organisatie) MVO: Planet, People en Profit People: Goed werkgeverschap én Zorgen voor duurzame inzetbaarheid >>> EMPLOYER BRANDING! vitaliteit: mensen voelen fit, gezondheid generatieverlof: hoe ouder hoe meer verlof.

Week 2 Beoordelen, belonen en ontwikkelen

Doorstroominstrumenten

Michigan model Human Resource-cyclus Relatie tussen beoordelen, belonen en ontwikkelen:

Prestatie word door alle instrumenten beïnvloed (onafhankelijke prestatie)

Staat centraal, verbeteren van prestaties van medewerkers

Selectie: door goede selectie, goede prestatie van organisatie

Beoordeling: beoordeeld aan de hand van prestaties

Beloning: mate van beoordeling bepaald hoogte van beloning

Ontwikkeling: aan werken aan de hand van beoordeling. Dit zal ook prestatie weer

beïnvloeden

Beoordelen en belonen

Performance Management Cyclus

= Een methode om op systematische wijze de

prestatie van de medewerkers te bepalen, te

verbeteren, te beoordelen en te belonen.

Korte termijndoelen:

Behalen van specifieke resultaten

Ontwikkeling in de huidige functie

Lange termijndoelen:

Optimaal bedrijfsresultaat

Duurzame inzetbaarheid (Employability)

Loopbaanontwikkeling

Performance > Gedrag & Resultaat Gedrag: alle activiteiten die uitgevoerd worden om resultaten te boeken

Resultaat: is de toegevoegde waarde, de meetbare output

Voorbeelden:

Hoe? Door middel van de PM-Cyclus 1. plannen

2. functioneren/coachen

3. beoordelen

4. belonen

PM-cyclus bevat vier fasen:

Plannen – aan het begin van het kalenderjaar wordt een planningsgesprek gehouden,

waarin leidinggevende en medewerker doelstellingen formuleren met betrekking tot te

bereiken resultaten en competenties.

Ik weet wat ik moet doen en hoe ik het moet doen

Het proces van he planningsgesprek:

1. Plannen planningsgesprek

De leidinggevende nodigt de medewerker uit voor het planningsgesprek

2. leidinggevende en medewerker bereiden het planningsgesprek voor

Hier worden resultaatdoelstellingen en competentiedoelstellingen voorbereid. De

gegevens uit het functieprofiel van de medewerkers en de doelstellingen uit het jaarplan

van de organisatie zijn een belangrijk hulpmiddel.

3. Pre-planningsbijeenkomst

Ter voorbereiding op de planningsgesprekken houden de leidinggevende binnen hun

organisatie/eenheid/afdeling een pre-planningsbijeenkomst.

4. planningsgesprek

Het gesprek wordt gevoerd de gezamenlijke doelstellingen met betrekking tot resultaten

en competenties worden geformuleerd en ondersteunende afspraken worden gemaakt.

Ook wordt er besproken hoe ze de doelstellingen gaan meten.

5. vastleggen uitkomst planningsgesprek

Leidinggevende legt de afspraken vast

6. ondertekenen afspraken en opbergen

Beide tekenen voor akkoord en het word opgeborgen in het personeelsdossier.

Functioneren – doel: belangen van organisatie en medewerker zo goed mogelijk op

elkaar af stemmen.

Functioneringsgesprekken hebben als doel het verbeteren van het functioneren van de

medewerkers.

Een functioneringsgesprek is tweezijdig (een beoordelingsgesprek daarin tegen

eenzijdig). Het voordeel om functioneringsgesprekken los te koppen van

beoordelingsgesprekken is dat medewerkers meer open zijn, maar een groot nadeel is

tijd. Het kost allemaal extra tijd voor de werkgever.

Gespreksfasen functioneringsgesprek:

1. Voorbereiding

Bij functioneringsgesprek is er meer voorbereiding nodig dan bij beoordeling want bij

beoordeling hoeft alleen de werkgever voor te bereiden

2. Opening van het gesprek

Werkgever kan die het beste openen door aan te geven wat het doel van het gesprek is

3. Bespreekfase medewerker

Medewerker licht zijn eigen punten toe. (werkgever moet luisteren en regelmatig

samenvatten)

Als de medewerker niet komt met positieve punten dan moet de werkgever daar mee

komen.

4. Discussiefase medewerker

In gesprek met de medewerker zoekt de leidinggevende naar uitvoerbare oplossingen en

mogelijkheden en worden pro’s en contra’s van de gevonden oplossingen besproken. Het

is belangrijk in deze fase om duidelijk af te spreken wie wat en wanneer gaat doen.

5. bespreekfase leidinggevende

Werkgever brengt zijn eigen punten naar voren waarbij het van belang is om zowel de

positieve als negatieve aspecten in het functioneren van de medewerker naar voren te

brengen.

6.Discussiefase leidinggevende

Hier is het belangrijk om de medewerker de ruimte te geven om op dingen te reageren.

Ook van belang is om hier samen naar oplossingen te zoeken en om hier weer duidelijke

afspraken over te maken van wie wat wanneer doet.

7. Afronding

Kan het beste geschieden in de vorm van een samenvatting van de genomen besluiten

en afspraken. Eventueel een vervolg afspraak maken.

Door regelmatig functioneringsgesprekken te voeren is het beoordelingsgesprek op het

einde van het jaar geen verrassing meer. Dus dit moet meerdere keren per jaar gedaan

worden.

Ik krijg en vraag ondersteuning in het functioneren.

Beoordelen – gesprek van leidinggevende met medewerker over functioneren van

medewerker in afgelopen jaar.

Doel: evalueren en beoordeling in verband brengen met activiteiten die zijn gericht op

ontwikkeling en beloning. ik weet of ik goed gefunctioneerd heb

Verschillen tussen beoordelingsgesprekken en functioneringsgesprekken:

Drie gespreksmodellen bij beoordelings- /

functioneringsgesprekken:

Vertel en koop – sterke en zwakke punten medewerker worden medegedeeld;

ontwikkelingspunten worden daarbij verhelderd en zijn duidelijk.

Vertel en luister – zelfde als vertel en koop, maar dan met gelegenheid tot reageren.

Hierbij is het mogelijk om voor te bereiden en een beoordelingsformulier te gebruiken/in

te vullen.

Probleemoplossend – meer coaching/helpen; gaat over samen plannen en samen

terugkijken. Dit wordt eerder gebruikt bij een functioneringsgesprek.

Gespreksfase van een beoordelingsgesprek: Voorbereiding

Goede voorbereiding is van belang om de beoordeling van de medewerker goed te

onderbouwen. Van te voren bepalen welke onderwerpen je wil toelichten.

Agenda

Ruim van te voren een agenda opstellen. Bevat hoofddoel van het gesprek, duur en het

tijdstip. Medewerker krijgt de agenda voor het gesprek. Deze kan ook

gespreksonderwerpen aandragen.

Opening van het gesprek

Door de beoordelaar, van belang is het scheppen van een fijne gesprekssfeer.

Oordeel

het beste is dat de werkgever eerst zelf zijn oordeel uitspreekt. Belangrijk is dat alles

goed wordt onderbouwd. Het moet helder zijn dus niet: ‘’ ik heb het gevoel dat…..’’. de

werkgever moet direct zeggen waar hij op doelt. Ook mag een werkgever tijdens het

gesprek niet persoonlijk worden. Je mag bijvoorbeeld niet zeggen; ‘’ je bent erg

vergeetachtig, en je bureau is een puinhoop’’. Een medewerker voelt zich hierdoor

aangevallen en zal automatische in de verdediging schieten.

Reactie

Wanneer het oordeel eenmaal is gegeven kan de medewerker hierop regeren. De

werkgever moet hierbij goed luisteren en af en toe samenvatten. Wanneer het

onduidelijk is, moet de werkgever doorvragen. Hij moet oog hebben voor de emoties van

de medewerker.

Afspraken

Sluit iedere besproken agendapunt af met een concrete afspraak. Welke actie moet

worden ondernomen en doe wie en binnen welke termijn? (SMART als het ware).

Afronding

Sluit altijd positief af, liefst met een welgemeend compliment. Bedank voor inzet van de

medewerker tijdens het gesprek. Vat samen wat is besproken, welke afspraken er zijn

gemaakt en benadruk hoe jullie nu samen verder gaan. Laat nooit iemand boos of

overstuur de deur uit gaan. De motivatie om de zojuist gemaakte afspraken uit te

voeren, is dan niet groot. Maak eventueel een afspraak voor een vervolggesprek.

4 soorten beoordelingssystemen:

Soorten beoordelingssystemen Veel voorkomende fouten

Globale beoordelingssystemen

Globaal uitgebrachte oordeel op een

absolute schaal van onvoldoende tot zeer

goed

Mildheid (lage beoordelingsschaalpunten

niet gebruiken)

Systemen gebaseerd op objectieve

gegevens

Gericht op kwantificeerbare resultaten,

zoals; omzet, productie en aantal

klachten

Centrale tendentie (iedereen in het

midden, eenheidsworst)

Gedifferentieerde systemen

Hierbij wordt een profiel van de

beoordeelde gegeven, bijvoorbeeld met

behulp van grafische schalen.

HALO effect (als iemand 1 ding goed

doet zie je alleen nog maar alles goed, dit

kan ook te maken hebben met

persoonlijke voorkeuren)

Overige systemen

Het vrije interview. Gegevens verzamelen

op ongestructureerde wijze

Hierbij streef je naar subjectiviteit maar dat is in de praktijk onhaalbaar. Performance

management helpt om beoordelen objectiever te maken. Bij performance management

worden doelen afgesproken en hoe meer SMART deze doelen zijn hoe objectiever het

wordt.

Medewerkers kunnen op de volgende soorten criteria worden beoordeeld:

- Criteria die voor de gehele organisatie gelden

- Criteria die voor een specifieke functie gelden

- Criteria die een specifieke (groepen) medewerkers gelden

Je zou kunnen denken aan collega’s die elkaar gaan beoordelen om het objectiever te

maken dan enkel en alleen de werkgever. > >>

360 graden feedback methode.

Beoordeeld worden door: leidinggevende, klanten, collega’s en ondergeschikte.

Belangrijk is te beoordelen op hoe en niet op wat, want het aansturen kun je alleen doen

op gedrag dus het hoe.

E(effecitiviteit) = K (kwaliteit) x A (acceptatie) geld bij personeelsbeoordeling.

Belonen

Ontwikkeling PM management: Korte termijndoelen en echt meetbaar

maken

Competentie management: ook gericht op de

organisatie

Wat heeft competentiemanagement te maken met

performancemanagement?

De competenties heb je nodig om zo goed mogelijk je doelstellingen te kunnen bereiken

Competentiemanagement

Medewerkers worden gezien als een belangrijke – en in dienstverlening en

kennisintensieve organisaties als de belangrijkste – hulpbron. Medewerkers moeten

beïnvloedbaar en ontwikkelbaar zijn. Een organisatie is competent als zij de

bekwaamheid of het vermogen heeft voortdurend, structureel en op een systematische

wijze middelen aan te wenden en in te zetten voor respectievelijk de realisering van haar

doelen en de creatie en distributie van klantwaarde, om concurrentievoordeel op te

bouwen competentiemanagement.

Competentie – de combinatie van kennis, Hoe ontstaan competenties

m.b.t. organisaties? vaardigheden, persoonskenmerken en

motivatie die iemand nodig heeft om

succesvol te kunnen zijn.

Competentiemanagement – het managen en beoordelen van de ontwikkeling van de

competenties van je medewerkers (resources).

Om vanuit de gedachte van competentiemanagement antwoord te kunnen geven op de

vraag of een organisatie concurrentievoordeel (=duurzaam concurrentie voordeel) heeft,

zijn in de praktijk de volgenden vragen van groot belang:

- Welke middelen heeft de organisatie nodig om haar doelstellingen te bereiken?

- Hoe moeten deze middelen worden georganiseerd en met elkaar gecombineerd

worden?

- Hoe moeten de ze middelen worden aangewend om aan de behoefte en wensen van de

klant tegemoet te komen?

Bij het beantwoorden van bovenstaande vragen kan de organisatie kiezen uit twee

benaderingen:

Statische benadering – gaat vooral om bestaande resources volledig te benutten om op

korte termijn concurrentievoordeel op te bouwen.

Strategie betekent hier vooral dat gezocht wordt naar het maximaal benutten van de

huidige competenties van de onderneming. (een competentie is het vermogen om op een

gecoördineerde wijze middelen aan te wenden om een bepaald doel te bereiken).

Dynamische benadering – primair gericht op het opbouwen van concurrentievoordeel

door voortdurend te werken aan uitbreiding van bestaande resources en door nieuwe

resources aan te wenden.

Strategie betekent hierbij dat een balans wordt gezocht tussen het benutten van de

beschikbare resources en het verkrijgen en ontwikkelen van nieuwe resources.

M.b.t. competentiemanagement wordt er onderscheid gemaakt tussen externe

verwerving en interne ontwikkeling.

Externe verwerving kan via:

- via samenwerkingsverbanden met andere ondernemingen

- via verwerving op de markt ( aannemen van nieuwe medewerkers die over de

betreffende competenties beschikken)

- via franchising ( inhuur van medewerkers die over de betreffenden competenties

beschikken)

- via acquisities of fusies

Interne ontwikkeling:

Gaat het vooral om het opbouwen van deskundigheid (kennis en vaardigheden)

Daarnaast is het van belang te weten dat competentiemanagement plaats-vindt op het

niveau van organisatorische functies (HRM; verkoop; distributie; etc.),

functieniveau (functiecompetentieprofielen) en persoonsniveau (rolgebonden en

persoonsgebonden competenties).

Het is belangrijk dat competentiemanagement wordt gezien als doel en niet al

middel!

Hoofddoel van competentiemanagement: Win-win situatie scheppen

Succes en ontwikkeling van de organisatie door succes en ontwikkeling van de

medewerkers.

Subdoelen van competentiemanagement: Voornamelijk duurzame inzetbaarheid.

Meer inzicht in aanwezige en benodigde competenties voor in-, door- en uitstroom

Verbeteren van prestaties

Afstemmen van de ontwikkelingsactiviteiten op de organisatiestrategie

Verbeteren van de loopbaanplanning

Effectievere gesprekken met medewerkers

Medewerkers voelen zich meer verbonden!

Vergroten van de concurrentiekracht

De organisatie wordt flexibeler en kan beter inspelen op marktbewegingen

Hoe maakt men gebruik van het competentiemanagement? D.m.v. vijf stappen / fasen:

Vaststellen van de ondernemingsdoelen

Vaststellen kerncompetenties organisatie

Inventariseren van de aanwezige competenties op individueel niveau

Analyseren van het verschil tussen gewenste en aanwezige competenties (POP)

Competentiegericht opleiden en ontwikkelen

Vaststellen van effectief werkgedrag op basis van de gestelde doelen

Prestatiebeoordeling gevolgd door competentiebeloning

Vaststellen in hoeverre ondernemingsdoelen zijn behaald.

Competentieontwikkeling

Hoofddoel van competentieontwikkeling: het opleiden en ontwikkelen van personene, om

zo te komen tot betere prestaties

(organiseren van competentiegerichte ontwikkelingsactiviteiten voor (groepen)

medewerkers).

Verschillende aspecten:

Strategisch ontwikkelingsplan (SOP) – uitgangspunt voor rest van de aspecten; met

een SOP richt de organisatie een plan in waarmee op organisatieniveau de sturing op

ontwikkeling van de juiste competenties wordt gerealiseerd.

Allereerst wordt daarbij gebruikgemaakt van HR3P: een hulpmiddel om de beschikbare

menselijke kwaliteiten binnen een team of afdeling of de gehele organisatie in beeld te

brengen (Human Resources Performance, Potential, Portfolio).

Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) – ontwikkeling van individuele medewerker;

wat wil ik? Wat kan ik? Wat is het verschil tussen die twee en wat kan ik daaraan doen?.

Komt ook aan de orde in het functioneringsgesprek.

Opleiden – investeren in medewerkers met als gevolg rendement. Een opleiding kan

verschillende functies hebben:

Innovatieve functie – voor medewerkers die gaan werken met een nieuw product of

dienst.

Onderhoudsfunctie – voor medewerkers die moeten inspelen op technologische

behoeftes.

Ondersteunende functie – voor medewerkers met een loopbaanplanning.

Management Development en Loopbaanontwikkeling – loopbaanontwikkeling

bestaat uit loopbaanplanning (van belang voor de organisatie) en loopbaanbegeleiding

(van belang voor de medewerker). Loopbaanontwikkeling is breder dan opleiden en

iedereen kan ervoor in aanraking komen.

Er bestaan verschillende vormen van loopbaanontwikkeling (niet alleen promotie). Een

bepaalde vorm van loopbaanontwikkeling is Management Development –

loopbaanbegeleiding en –planning voor het hogere personeel. Definitie: het proces van

continue, planmatige, systematische en optimale afstemming van behoeften en

mogelijkheden van de organisatie aan de ene kant en de wensen en mogelijkheden van

de medewerkers aan de andere kant; met als doel een continue en adequate bezetting

van leidinggevende en specialistische functies te waarborgen en zo goed mogelijk

ontwikkelingsmogelijkheden voor de medewerkers te scheppen; resulterend in

individuele loopbaanplanning en –begeleiding in de verschillende loopbaanfasen en de

daaruit voortvloeiende activiteiten.

Mobiliteit en employability – gaat over flexibel en snel reageren op veranderingen in

de markt op basis van de inzetbaarheid van medewerkers. Mobiliteit is de mate waarin

iemand zich beweegt; Employability gaat over de bereidheid en het in staat zijn tot. Zes

grondvormen:

Kwalitatieve inzetbaarheid – welke taken en functies kan iemand aan?

Functionele mobiliteit – het vermogen van de medewerker om binnen een functiegebied

diverse taken uit te voeren.

Geografische mobiliteit – inzetbaarheid op andere fysieke locaties binnen of buiten de

deur.

Kwantitatieve inzetbaarheid – de flexibiliteit om op wisselende uren en afwijkende tijden

beschikbaar te zijn.

Opleidingsbereidheid – tijd en energie willen besteden aan opleiding en studie.

Veranderingsbereidheid – bereidheid van medewerker om te leren en zijn weg opnieuw

te zoeken in veranderde omstandigheden.

Demotie en leeftijdsbewust personeelsbeleid – demotie = teruggaan uit een hogere

functie naar een lagere; wanneer iedereen beduidend langer gaat werken is het de vraag

of het logisch is om aan het eind van je loopbaan het meest belastende werk te doen.

Het is daarom verstandig voor organisaties om een leeftijdsbewust personeelsbeleid op

te stellen.

Het competentie framework m.b.t. ondernemingsdoelen, competentiemanagement,

competentieontwikkeling en prestatiebeoordeling:

Een manier om het personeelsbestand van een organisatie in kaart

te brengen obv competenties en mogelijke instrumenten

Week 3 Arbobeleid en het nieuwe werken (HNW)

Arbobeleid = een doorstroominstrument

Doorstroom gaat over de mensen die je binnen de organisatie hebt en alle instrumenten

die daar mee te maken hebben.

Doorstroom = niet doorgroeien!!!!!!!!

ARBO = arbeidsomstandigheden (= omstandigheden waaronder medewerkers hun werk

verrichten). Het ARBO beleid gaat over: arbeidsomstandigheden, ziekteverzuim en

terugkeer naar het werk na ziekte. Het ARBO beleid hangt samen met verschillende

andere ondernemingszaken:

1. Arbo/Arbeidsomstandigheden is een verzamelnaam voor: Veiligheid o.a. Recht H3

Gezondheid

Welzijn

Doel arbo(beleid)= tijdelijke en langdurige uitval voorkomen

Relevante wetgeving m.b.t. het ARBO beleid:

Arbowet: veiligheid, gezondheid en welzijn

WIA: wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen, voorheen WAO

Wet Verbetering Poortwachter: wet om de WIA-instroom omlaag te krijgen. D.m.v.:

Verzuimdrempel omhoog

Hersteldrempel omlaag

Leidinggevende casemanager

- Verzuimdrempel omhoog = dat het moeilijker wordt om te verzuimen

Bijvoorbeeld ziekmelden bij leidinggevende ipv secretaresse of algemeen nummer

- Herstel drempel omlaag = het wordt makkelijker om terug te komen.

Als leidinggevende de zieke opbellen naar bijvoorbeeld 2 dagen om te vragen hoe het

gaat, of er een vervanger moet worden geregeld.

Dit werkt beter dan als je niks laat horen want dan kan het zijn dat diegene denkt ik ziek

nog even uit

Als iemand een burn-out heeft kun je als leidinggevende voorstellen om bijvoorbeeld een

keer koffie te komen drinken op het werk en te praten met collega’s of om een

vergadering bij te wonen. Door dit te doen maakt het minder moeilijk om na een burn-

out terug te keren

Je hoeft niet alle stappen van de wet van poortwachter uit je hoofd te kennen!!

Verantwoordelijkheid bij de werkgever!

2. Ziekteverzuim = afwezigheid werknemers om gezondheidsreden. Ziekteverzuim is een balans tussen belasting en belastbaarheid. Als de belasting te hoog

is kan dat resulteren in een burn-out, als er te weinig belasting is kan dat resulteren tot

bore-out (te weinig uitdaging, je gaat je vervelen)

Kort - gemiddeld - lang (6 dagen, 6 weken, 6 maanden)

Fysiek en mentaal verzuim

Frequentie

Hoeveel kost het per dag? Gemiddeld €250 per dag Denk aan:

Loondoorbetaling zonder tegenprestatie

Hogere belasting van het andere personeel (zelfde werk met minder mensen)

Indirecte kosten: kennisvermindering, kwaliteitsverlies, contact met klanten

In NL was het gemiddeld ziekteverzuim 3,8% in 2013

(4,1% in 2012 - 4,5% in 2011) Bron: Arboned - 22 januari 2014

Variatie van 2 – 20%

Bij klein bedrijf < dan bij groot bedrijf

De reden dat het ziekteverzuim percentage omlaag gaat is omdat mensen bang zijn om

hun baan te verliezen.

Dus: actief aan preventie en beheersing doen > leidinggevende!!

Signaleren

Gesprekken

Ingrijpen

Stress - de belangrijkste oorzaak van het optreden van overbelasting is lichamelijke en

psychologische reactie op spannende gebeurtenis; treedt op bij slechte afstemming

tussen eisen en kenmerken van de omgeving en de capaciteiten en behoeften van het

individu (belasting en belastbaarheid).

Is iedereen even stressgevoelig? Hangt af van de invloed/inspraak/mate van vrijheid

Job-Demand-Control-model van Karasek) /persoonlijkheid.

Deze moet je kennen!!

Model van Karasek

Deze pijl (rechts boven) gaat over ontplooiing en motivatie

- Als de werkdruk hoog is maar je hebt er geen sturing op dan ontstaat er veel stress

- Als je werkdruk hoog is en je hebt er een goede sturing op dan is je werkhouding actief

- Als er weinig werkdruk is maar je hebt wel sturing dan is er weinig stress

- Als er weinig werkdruk is en je hebt er geen sturing op dan heb je een passieve baan

(je hoeft eigenlijk zelf niet na te denken)

Stressveroorzakers op het werk:

Werk zelf

Rol in de organisatie

Loopbaanontwikkeling

Relaties met leidinggevende en collega’s

Structuur en cultuur organisatie + Buiten de organisatie

Burnout - is een psychologisch probleem van emotionele uitputting, depersonalisatie en

gevoel van afnemende competentie. Oorzaken: combinatie van werk, persoonlijke

kenmerken en organisatiekenmerken.

3. Terugkeer naar het werk na ziekte?

(Gedeeltelijke) werkhervatting en re-

integratie

WIA (Wet Werk en Inkomen naar

Arbeidsvermogen, voorheen WAO)

Valt een medewerker onder na 104 weken ziekte

Nadruk op wat de medewerker nog wél kan

Doel: medewerker stimuleren zo veel mogelijk te

werken als de ziekte/beperking toelaat: werken

naar vermogen

Gedeelde verantwoordelijkheid medewerker en

werkgever/leidinggevende. Wordt gecontroleerd

oor het UWV (er kunnen sancties opgelegd

worden als er niet genoeg is ingespand)

Of: uitstroom?

Wet verbetering Poortwachter:

Conclusie: gezondheid en welzijn vs. balans werk/privé. Slaat op: HNW

Het nieuwe werken (HNW)

Vooral niet: iedere dag naar het werk toe; fysiek aanwezig zijn (zien en gezien worden);

manager stuurt aan, medewerker voert uit; strikte scheiding werk en privé; hard

werken: veel doen is belangrijker dan de output.

Wat is het nieuwe werken dan wel?

Het Nieuwe Werken (HNW) is een visie waarbij recente ontwikkelingen in

de informatietechnologie als aanjager gelden voor een betere inrichting en

bestuur van het kenniswerk. Het gaat om vernieuwing van de fysieke werkplek,

de organisatiestructuur en -cultuur, de managementstijl en niet te vergeten de

mentaliteit van de kenniswerker en zijn manager.

Twee ontwikkelingen:

Web 2.0 – nieuwe generatie sociale ICT toepassingen die een verregaande vorm

van virtuele en sociale interactie mogelijk maken en stimuleren. Het web 2.0

democratiseert, activeert, verbindt, vertijdelijkt, ontschot en personaliseert.

Medewerker 2.0 – een werken levensstijl waarbij virtueel samenwerken,

communiceren, netwerken en kennisdelen centraal staat.

Bricks Bytes Behavior moet je kennen!!

Bricks > werkplek en die word zelf ingericht (voorbeeld: flexplekken op school)

Het is praktische, want je bespaard ruimte en het scheeld huisvestigingskosten

Bytes (systeem van het 7 S model)

> hulpmiddelen die je nodig hebt > gebruikmaken van moderne technologie, telefoon,

laptop

Organisatie moet dit wel goed regelen, want je moet bijvoorbeeld een soort digitale

werkomgeving hebben

Behavior (Management stijl van het 7 S model)

= belangrijkste > Vertrouwen (sturen op output), autonomie

Veranderingen in aansturing en gedrag voor werkgevers

Je meet het resultaat

Vier spelregels voor het nieuwe werken: MOET JE KENNEN!!

Tijd- en plaatsonafhankelijk werken: anytime, anywhere

Sturen van medewerkers op resultaat: manage your own work

Vrij toegang tot en gebruik van kennis, ervaringen en ideeën: unlimited access

and connectivity

Denk bijvoorbeeld aan een digitale werkomgeving

Je moet overal bij kunnen als medewerker ook al ben je niet binnen het bedrijf

Flexibele arbeidsrelaties: my size fits me

Je werkt bijvoorbeeld niet meer met 5 mensen die op het kantoor zijn maar je kan met

iedereen werken, dit kun je bijvoorbeeld doen door middel van Skype etc.

De gevolgen van HNW voor de medewerkers:

ICT-vaardigheden

Solist EN teamplayer

Medewerker is ondernemer in eigen organisatie

Leren om resultaatgericht te werken

Communiceren (ook niet face-to-face)

Concentreren en zelfsturend

De gevolgen voor medewerkers zijn dat er andere competenties ingezet moeten

worden

HNW leidt tot dilemma’s voor leidinggevenden:

Hoe behouden we voldoende bereikbaarheid en beschikbaarheid om het werk excellent

uit te voeren?

Hoe komen we tot heldere afspraken over output?

Hoe behouden we sociale cohesie binnen de afdeling?

Hoe bewaken we een gezonde privé/werk-balans?

Hoe gaan we verantwoord om met ‘de nieuwe vrijheid’?

Hoe gaan we om met individuele verschillen binnen de afdeling?

Hoe borgen we dat iedereen verantwoord omgaat met vertrouwelijke informatie en het

gebruik van social media?

Hoe gaan we effectief om met de toename van informatiestromen?

Sociale cohesie (team, groepsgevoel) : uitjes, team vergadering, bellen als

leidinggevende naar iedereen uit het team

Privé/werkbalans> vaak is het zo dat als mensen thuis werken dan teveel gaan werken

Een reden hiervoor kan zijn dat mailtjes bijvoorbeeld altijd binnen komen dus ook in het

weekend, s’avonds of s’ochtends

Belangrijkste verwachte effecten van HNW

Wat betekent HNW voor HRM Werving en selectie:

Sociale netwerken

Nieuwe eisen aan medewerkers

Gericht op generaties / leeftijdsfasen

Arbeidsvoorwaarden:

Keuzevrijheid (ook werken reistijden)

Aandacht in cao’s

Nieuwe beloningsvormen

Flexibele arbeidsrelaties en contracten

Gezondheidsmanagement:

Arbo thuis

Work/life-balans

Functioneren en beoordelen:

Transparantie in (verwachte) performance

Gesprekscyclus informeler en frequenter

Globale rolbeschrijvingen

Functies vervagen en worden breder

Ontwikkelen van talenten:

Gericht op brede inzetbaarheid

Verantwoordelijk voor eigen ontwikkelpad

Sterke link naar organisatieverbetering

Horizontaal en verticaal in projecten en ‘communities’

Leiderschapsontwikkeling:

Mens staat centraal, niet het proces of de regels

Van controleur naar inspirerend leider, coach en verbinder

Focus op 95% van de medewerkers die ‘ervoor gaan’

Ruimte voor innovatie/slimme ideeën vanaf de werkvloer

Leren omgaan met nieuwe vrijheid

Voorbeeldgedrag cruciaal

Organisatieontwikkeling:

Nieuwe organisatievormen / structuur / besturing

Van regels naar kaders

Kernwaarden

Week 4 Uitstroom

Uitstroom: definities

Externe mobiliteit: (Uitstroom wordt ook wel externe mobiliteit genoemd) Proces met als resultaat dat medewerker of groep medewerkers organisatie verlaat

Doorstroom kan ook uitstroom zijn op afdelingsniveau

Managen van uitstroom: instrumenten die organisatie inzet om bewust te sturen

op uitstroom:

Activiteiten die uitstroom stimuleren;

- Wanneer stimuleer je uitstroom? > als je moet bezuinigen, als ze hun werk niet goed

doen

Activiteiten die uitstroom vormgeven en begeleiden;

En activiteiten die uitstroom voorkomen

- Wanneer wil het voorkomen? Als iemand veel weet, dan wil je voorkomen dat iemand

naar de concurrent gaat

Gericht op uitstromende én op achterblijvende medewerkers

- Je moet je richten op achterblijvende medewerkers (bijv. bij een reorganisatie) om die

weer terug te krijgen op hun optimale prestatie

Korte termijn: afhandelen specifieke uitstroombeslissing

Lange termijn: optimaliseren uitstroom als onderdeel van strategische

personeelsplanning

.

Uitstroom managen en sturen Exitgesprek: redenen (bij een vrijwillig ontslag, je weet dan waarom mensen de

organisatie verlaten).

Maatregelen om uitstroom te verminderen

Inhoud van het werk

Beloning

Opleiding

Loopbaanmogelijkheden

Levensfasenbeleid

Uitstroom is ook te stimuleren

… ethisch?

Tijdig aan- en bespreken!

Begrip > demotie = is het terug gaan van een hogere functie naar een lagere functie.

Uitstroom stimuleren:

‘’weg pesten’’ is niet ethisch verantwoord (rot klussen geven, over laten werken)

Duurzame inzetbaarheid = maatregelen om uitstroom te verminderen en

uitstroom stimuleren

Uitstroom: bedreiging ? Kosten

Daling in productiviteit

Overnemen door anderen

Zoeken vervanger(s)

Verlies van kennis en ervaring

Vertrekker gaat naar concurrent

Verdwijnen van unieke kennis

Traditionele opvatting over arbeidsrelatie

Lifetime employment > als iemand ergens levenslang werkt

Gevoelig onderwerp

Aanspreken op gedrag, dossieropbouw, vakorganisaties

(Als mensen niet weten waar ze aan toe zijn dan kan de motivatie zakken en zakt de

productiviteit dus)

Uitstroom: kansen Voor de organisatie:

Ruimte om te sturen

Impuls aan vernieuwing en innovatie

Interne doorstroom

Kosten drukken

Voor het individu:

Betere baan

Nieuwe leermogelijkheden

Nieuwe uitdagingen

Voor achterblijvers:

Doorstroom

Leermogelijkheden

Afnemende spanningen

Uitstroom >> duurzame inzetbaarheid

GOED LEREN DUURZAME INZETBAARHEID!! Koppelen met verschillende

instrumenten

Uitstroom> financiële consequenties Gemiddeld in NL: 18 weeksalarissen

Doorbetaling salaris gedurende opzegtermijn

Kosten verbonden aan outplacement

Uitbetalen niet opgenomen vakantiedagen

Ontslaguitkering

Tegemoetkoming in gederfde pensioenrechten

Kosten voor inhuur advocaat

(Tegemoetkoming in gederfde pensioenrechten >je hebt iets opgebouwd waar je recht

op hebt als je weg gaat.)

Belangrijkste redenen voor uitstroom zijn (waarom?): 1. vrijwillig

2. ziekte of arbeidsongeschiktheid

3. pensioen

4. onvrijwillig (niet door ziekte)

Initiatief : gedwongen of vrijwillig

Gedwongen (onvrijwillig) werkgever dwingt iemand om eruit te gaan

Individueel of

Collectief: >20 werknemers in drie maanden

Vrijwillig iemand stapt zelf op

Gewenst of ongewenst

Ongewenst heeft nadelen: kennisverlies, kosten

Let op iemand wegpesten is niet ethische verantwoord!

Uitstroom: overwegingen organisatie (onvrijwillig)

Strategisch: welk werk doen we wel of niet (meer)

Bedrijfseconomisch

Wel-niet/zelf/anders

Producten afstoot, processen anders gaat invoeren (processen anders inrichten dus

mensen moeten soms weg)

Operationeel: welke medewerker zetten we wel of niet in

Onvoldoende functioneren of verstoorde arbeidsverhoudingen

Uitstroom: overwegingen individu (vrijwillig) Gerelateerd aan werk (inhoud)

Gerelateerd aan persoonlijke situatie

Conjunctuur

Krappe of ruime arbeidsmarkt

Kan ervoor gaan zorgen dat je minder wil gaan werken > dat is dan deels uitstroom

(Aanbod = werknemer)

Bij een ruime arbeidsmarkt gaan mensen eerder jobhoppen

Gedwongen ontslag: kosten en baten afweging Collectief ontslag:

Kosten eenmalig

Baten jaarlijks!

Individueel ontslag:

Meestal alleen emotionele baten

Lasten veel lager

Uitstroom: afhandeling Vrijwillig

Opzegtermijn CAO (minimaal 1 maand)

Beperken van vrijheid na vertrek:

Concurrentiebeding

Relatiebeding

Gedwongen (onvrijwillig)

Ontslagrecht

Ontslagbescherming

Twee ontslagroutes:

Via het UWV

Goede onderbouwing en bewijsvoering

Bedrijfseconomische redenen (strategisch)

Persoonlijke redenen (operationeel)

Via de kantonrechter

Als het via UWV niet lukt

Bij ontslagbescherming (zwanger, lid van OR of PV)

Bij ontslag om dringende reden (onbehoorlijk gedrag)

Bij collectief ontslag: 1. Afspiegelingsbeginsel

2. Ontslagvergoeding

3. Sociaal Plan

1. Afspiegelingsbeginsel

De werknemers die je wilt ontslaan verdeel je in groepen met uitwisselbare functies:

Uitwisselbare functies zijn vergelijkbaar wat betreft functie-inhoud, vereiste kennis,

vaardigheden en competenties, en niveau en beloning

Die verdeel je in vijf leeftijdsgroepen

Ontslagen zodanig dat voor en na de ontslagen de leeftijdsopbouw per groep

verhoudingsgewijs ongeveer gelijk blijft (afspiegeling gelijk)

Per groep LIFO= last in first out

2. Ontslagvergoeding

Via UWV: geen

Via kantonrechter: wel > kantonrechtersformule

Bij collectief ontslag (meestal)

Dan ook via kantonrechtersformule

3. Sociaal plan (Werkgever bedenkt wat gaan we allemaal bieden aan de medewerkers

in het sociaal plan. In het plan moet heel helder zijn wat de consequenties zijn)

Afvloeiingsregeling. Bijv. ontslagvergoeding bieden, opzegtermijn

afschaffen/verminderen, studiekosten kwijtschelden > mensen stimuleren om te gaan

Outplacement

Mobiliteitscentrum > afdeling die outplacement regelt

Opleiding en training gericht op arbeidsmarkt

Ondersteuning bij starten eigen bedrijf

Uitstroom: achterblijvende individuen Survivorsyndroom

Zorgvuldig omgaan met vertrekkers

Communiceren, uitleggen

http://www.mt.nl/547/83148/arbeidsrecht/het-nieuwe-ontslagrecht-de-6-belangrijkste-wijzigingen.html

Verwerkingstijd gunnen

Luisteren en steun bieden

Visie en structuur bieden

Uitstroom staat niet op zichzelf

Personeelsplanning: In-, door- én uitstroom!

Drie factoren zijn hierbij van belang:

Hoeveelheid en aard van de werkzaamheden die in een organisatie moeten worden

uitgevoerd

Markt (vraag naar producten en diensten)

Zelf gecreëerde (andere) behoefte aan personeel

Behoefte aan verandering en vernieuwing

Veel nieuwe kennis nodig of niet

Aard van de functies

Sleutelfuncties of routinefuncties, leidinggevenden of niet

Mate van schaarste

Sleutelfuncties= belangrijke functies ( vaak probeer je hier uitstroom te voorkomen)

Kwaliteit

Week 1 Kwaliteit en kwaliteitszorg in vogelvlucht

Hoofdstuk 1 IKZ: blz 13 - 31 (tot § 1.7)

Wat is kwaliteit?

De kwaliteit van een product of dienst, zowel intern als extern geleverd, is de mate,

waarin het geheel van eigenschappen voldoet aan de gebruiksverwachtingen van de

afnemer, begrensd door de prijs, die hij wil betalen en de levertijd die hij wil accepteren.

In het 7-S model gaat het voornamelijk om structuur.

Wat is integrale kwaliteitszorg?

Alle onderdelen van de organisatie zijn bij

kwaliteitszorg betrokken (zie afbeelding), alle

kwaliteitsaspecten hebben invloed op elkaar. Integraal

betekend allesomvattend.

Heeft betrekking op alle aspecten van de

bedrijfsvoering >>>

Kwaliteitzorg in de historie

Pre-industrieel (tot 1900) – gilden, meesterschap,

vakmanschap, kleinschalig, productcertificaat

Industrieel (1880-1940) – mechanisatie, specialisatie, anonieme klanten, 100%

controles, begin met steekproeven, statistiek.

Na de WII treed er een nieuwe fase in

Na WII (1945-1960) –

Verdere ontwikkeling inspecties

Statistiek tbv steekproeven producten

Statistiek tbv procesbeheersing

Regelkring

Demingcirkel: PDCA

TQM: Total Quality Management = Integrale Kwaliteit Zorg

Het opsporen van oorzaken van fouten, zodat herhaling wordt

voorkomen.

Tegenwoordig (1960-heden) – van productkwaliteit naar

organisatiekwaliteit;

Efficiency EN kwaliteit EN flexibiliteit (denk ook aan Treacy & Wiersema)

Dienstverlening doet zijn intrede (Mobiele telefonie)

Kwaliteitsbeleid: kwaliteitshandboeken

Certificering ISO 9000 serie (H5)

Klantdenken in historisch perspectief

Tot 1960 – aanbodeconomie (pusheconomie):

producent produceerde; veel sprake van schaarste: klant geen invloed; geen klant maar

afnemer; sprake van productieconcept.

Jaren 60 – concurrentie-economie:

toename welvaart; aanbiedersmarkten worden steeds meer vraagmarkten (vraag

economie); klantdenken/klantgerichtheid wordt steeds belangrijker; ontstaan van

marketingconcepten.

Jaren 70 – pusheconomie wordt steeds meer pulleconomie: consumentenmacht,

concurrentie en media neemt toe (prijs, kwaliteit, distributie, service); steeds meer

consumentenbescherming; meer info; vergelijkend warenonderzoek, ontstaan van

logistieke concepten (leverbetrouwbaarheid, JIT).

Jaren 80 - heden – klanttevredenheid wordt steeds belangrijker; iedere klant (individu)

is anders, wordt anders benaderd (direct marketing); de tijd van customer relationship

en customer service is aangebroken; daarnaast ontstaan er verschillende soorten

klanttevredenheidsbeleid zoals ISO normen en kwaliteitsmodellen. (EFQM model, INK)

Stellingen

Gildes kwamen voor in de industriele fase! NEE

Deming / PDCA cirkel kwam op na WOII! JA

Klantgerichtheid is een kenmerkend verschil tussen vraag- en aanbod-economie! JA

Bescherming van de klant kwam gelijktijdig op met ISO normen! NEE

Invalshoeken/benaderingen voor kwaliteit

Transcendente benadering – filosofische benadering; kwaliteit ontstaat vanuit een

ideaalbeeld; gebaseerd op aangeboren uitmuntendheid, imago (het beeld), ervaring en

geldende opvattingen over normen en waarden met betrekking tot het product; het is

een subjectief begrip.

(filosofisch: aangeboren uitmuntendheid, imago, gevoel, ervaring, subjectief)

Heeft te maken met het gevoel (niet zo zeer over het product zelf)

Productbenadering – gaat over de mate waarin een gewenst kenmerk of bepaalde

eigenschap aanwezig is; meetbare/tastbare variabele; objectief vast te stellen; gelet op

kwaliteitsverschillen tussen producten.

(rationeel, meetbaar, tastbaar, hoeveelheid, verschillen)

Het gaat alleen maar over het product

Gebruikersgerichte benadering – kwaliteit wordt afgezet tegen de wensen van de

consument; de gebruiker bepaalt de kwaliteitseisen; niet iedereen heeft dezelfde mening,

smaak of eisen.

(gebruiker bepaalt kwaliteit, niet iedereen heeft dezelfde mening, smaak, eisen)

Bijv. advocaat, adviseur etc.

Productiegerichte benadering – kwaliteit bekeken vanuit productieproces; producten

worden geproduceerd volgens productspecificaties; het gaat om zo min mogelijk uitval.

(het maakproces is belangrijk, zo klein mogelijke uitval)

Hierbij is het process het belangrijkste

Waardebenadering – kwaliteit wordt beschouwd in relatie tot prijs en geeft maat van

gebruikerstevredenheid (prestatie) weer.

(prijs-prestatie)

Het beste product combineren met prijs

Reliability: betrouwbaarheid na levering

(Groei) fasen in het kwaliteitsstreven van organisaties

1. Bewustwordingsfase

- organisatie gericht: lijnorganisatie

- goedkoop en massaal produceren

- stafdiensten denken

- standaarden en normen voor produceren

2. Interne fase

- aandacht voor processen; (deel) procesbeheersing

- marktonderzoek; wensen klant

- streven naar procesbeheersing

Integratiefase

- klant wordt kritischer; klantgerichtheid

- toenemende concurrentie

- betreft hele organisatie

- alle medewerkers betrokken

Zie afbeelding >>>> (F-indeling)

Aspecten van integrale kwaliteitszorg

Bij de verklaring van integrale kwaliteitszorg worden vijf aspecten onderscheiden:

Kwaliteitsbeheer – een bedrijfsfunctie die is afgeleid van het doel om producten en

diensten te ontwikkelen, te produceren en op de markt te brengen die zijn afgestemd op

de behoefte van afnemers, tegen verantwoord lage kosten; door middel van Total Quality

Management; nodig daarbij is het opzetten van een beleidsmatige en organisatorische

structuur.

(bedrijfsfunctie, IKZ, TQM)

Is bedrijfsfunctie (alle activiteiten gericht op het leveren van producten/diensten tegen

minimale kosten op gewenste kwaliteitsniveau)

Kwaliteitsbeleid – vaststellen van kwaliteitsdoelstellingen van organisatie, evenals het

bepalen van wegen en middelen om die doelstellingen te bereiken; het kwaliteitsbeleid is

een afgeleide van het ondernemingsbeleid.

(Q-doelstellingen en wegen / middelen)

Kwaliteitssysteem – organisatorische structuur waarmee kwaliteitszorg kan worden

gerealiseerd. Een beschrijving van het kwaliteitssysteem is te vinden in het

kwaliteitshandboek.

(organisatorische structuur: verantwoordlijkheden, procedures, processen,

voorzieningen)

Hierin hoort ook kwaliteitsbeleid te zitten, Procedures.

Kwaliteitskosten – kwaliteit heeft een prijs; want een organisatie die kwaliteit wil

leveren moet investeren.

(kosten van (slechte) kwaliteit)

Faal> kosten die je maakt als het mis gaat

Preventie > die je maakt om fouten te voorkomen bijv. onderzoeken, overleg etc.

Beoordeling >

Kwaliteitsborging – het kwaliteitssysteem moet steeds op peil worden gehouden en

worden verbeterd; definitie kwaliteitsborging: het geheel van alle geplande en

systematische acties die nodig zijn om in voldoende mate het vertrouwen te geven dat

een product of dienst voldoet aan gestelde kwaliteiten. Daartoe wordt een kwaliteitsplan

opgesteld.

(handhaven en verbeteren van het kwaliteitssysteem)

Bijv. ISO 9000

Stellingen

Procedures en instructies zijn onderdeel van het kwaliteitsbeleid! NEE

Kwaliteitsbeleid is een afgeleide van het ondernemingsbeleid! JA

Het geheel aan activiteiten die bedoeld zijn om kwaliteit te leveren noemen we

kwaliteitsbeheer! JA

Toepassen van een kwaliteitssysteem

Overleggen van het definitieve kwaliteitsplan

Van kracht verklaren van het ingediende kwaliteitsplan

Tijdsspanne met betrekking tot de aanpassing van het kwaliteitsplan

Aanbieden ter afname van goede producten/diensten

Week 2 Kwaliteitskenmerken, –modellen en –denkers

Hoofdstuk 6 IKZ: blz 179 -182

Hoofdstuk 2 IKZ: blz 61 - 63







De 10 kenmerken van een kwaliteitsorganisatie

De klant staat centraal

Geen scheidingsmuren tussen afdelingen (suboptimalisatie = één afdeling is beter dan de

rest)

Platte organisatiestructuur

Betrokken medewerkers

Geen bureaucratie

Andere gedachtegang over kosten, tijd, kwaliteit

Kwaliteitscultuur

Noodzaak onderkennen van vaardigheden

Participatieve managementstijl

Verder kijken dan de eigen organisatie

Kwaliteitsmodellen Om te komen tot zo goed mogelijke besluiten moeten managers beschikken over

stuurinformatie.

Kwaliteitsaspecten van die informatie zijn: juistheid, tijdigheid en volledigheid.

Belangrijke kwaliteitsmodellen met betrekking tot besluiten en beschikbare informatie

zijn:

Kritische succesfactoren (KSF):

Sleutelfactoren waar de organisatie goed in moet zijn om haar strategische doelstellingen

te bereiken. Soms ook wel voorwaarden genoemd.

De KSF’en komen dus rechtstreeks vanuit doelen en strategie van de organisatie.

Met behulp van prestatie-indicatoren worden kritieke succesfactoren meetbaar gemaakt.

Prestatie-indicatoren (KPI) : (= een management instrument)

- Afgeleid van een KSF.

- Grootheden, om sturing in een proces mogelijk te maken

- Variabelen, die een indicatie geven over de prestaties van een bepaald

proces/product.

De KPI’s worden kwantitatief gemaakt door de prestaties te meten. De gemeten

prestaties worden afgezet tegen normen op basis waarvan wordt vastgesteld of bij

afwijkingen acties moeten worden genomen

Voorbeelden:

doorlooptijd:

kwaliteit:

productiviteit: aantal, omzet,…

winst, solvabiliteit..

leveringsbetrouwbaarheid

ziekteverzuim…

klachtenafhandeling…

Voorbeeld: Doel: Winst maken KSF: Marktaandeel KPI: Jouw omzet tov totale omzet in branche (bv 30%) Norm: Bv Wij willen groeien naar 33%

Deming cirkel = regelkring

Deming was een statisticus en dus iemand van het vastleggen van meetresultaten. Hij

ging uit van het simpele principe: > kwaliteitszorg is niets meer dan gewoon je werk

goed doen.

Deming ontwikkelde hiervoor de Demingcirkel:

Plan, Do, Check, Act.

Daarbij hoort de regelkring: de processen moeten worden bestuurd en beheerst (zie

veertien verbeter-punten). Daarnaast moet het HRM goed geregeld worden, want zonder

bezieling en kennis van de medewerkers blijven successen uit!

De Demingcirkel = regelkring

Het einde (hoge kant) is het resultaat die het

bedrijf heeft gemaakt.

Kwaliteit kan niet achteruitgaan (kwaliteitsborging)

Deming cirkel: Wat is belangrijk?

Doel: Verbetering van kwaliteit van processen

Cirkel = cyclisch = continue beweging

Juiste “Draairichting”

Plan-Do-Check-Act noemen + uitleggen

De berg op: kost tijd: horizontale as kwaliteitsverbetering: verticale as

Kost energie: zweetdruppels

Wig = borging

PDCA Cyclus (Deming)

Plan: een plan moet worden opgesteld

Do: na goedkeuring van de directie het plan uitvoeren

Check: voortgangscontrole

Act: evalueren, corrigeren en maatregelen nemen om het plan verder te verbeteren

PDCA geldt natuurlijk ook voor de uitvoering van het kwaliteitsplan zelf

Deming cirkel (pro-act en re-act)

Relatie organisatie en klant

Het INK/EFQM model model voor kwaliteitsverbetering. !!!!!!!!!!!!!!!! (INK: Instituut Nederlandse Kwaliteitszorg; EFQM: European Foundation of Quality

Management)

Je kan als organisatie een formulier invullen en daar komt een score uit, na een tijdje

kun je het opnieuw doen en dan is het de bedoeling dat de score dan hoger is.

Het model valt uiteen in 10 gebieden, waarop kwaliteit gemanaged kan worden en waar

naar bij het certificeringsonderzoek gekeken kan worden.

1 t/m 5 is intern/is de organisatie (te vergelijken met het 7-s model)

6 t/m 9 is de resultaatkant ( op deze aspecten kun je meten hoe het gaat in de

organisatie (dit zijn de thermometers KPI)

Het INK model kent 9 + 1 aandachtsgebieden

Het INK-model onderscheid vijf fasen waarin een bedrijf zich kan bevinden:

Productgeoriënteerd – output staat centraal

Procesgeoriënteerd – voortbrengingsproces en beheersingsproces daarvan staan centraal

Systeemgeoriënteerd – gehele organisatieprocessen staan centraal

Ketengeoriënteerd – maximaal gebruik van kennis en capaciteiten uit keten

Totale zorg voor kwaliteit – visie en beleid gebaseerd op verantwoording in maatschappij

Werken met vragenlijsten

Resultaatgebieden: indicatoren (pi) zijn:

afgestemd op de visie, kernwaarden, brand position

een concretisering van de speerpunten (KSF-en)

Overeenkomst met PCDA cyclus :

P= 1, 2 leiderschap en strategie

D= 3, 4 en 5

C= 6, 7, 8 en 9

A= 10. verbeteren en vernieuwen

Aandachtsgebied 9

Eindresultaten/Bestuur en financiers

(aandeelhouders, RvC,…)

- financiële prestaties

- strategische prestaties

Aandachtsgebied 10

Verbeteren en vernieuwen

= veranderen

- verandernoodzaak

- leiderschap

- verandercultuur

- veranderaar

Fase 1, 2 en 3

Fase 1: kwaliteitszorg, alleen mbt product

Fase 2: kwaliteitszorg voor product en prim.processen

Fase 3: kwaliteitszorg : systeem georienteerd: producten en alle processen, prim,

secund.,bestuurlijk, van inkoop/marketing vooraf tot aftersales

Bewustwordingsfase is de bovenste

Interne is middelste

Integratie is onderste

Fase 4 en 5

Fase 4: kwaliteitszorg voor de gehele keten: leverancier en klant erbij betrokken

Fase 5: kwaliteitszorg mbt de gehele maatschappij (MVO)

5 fundamentele kenmerken INK-model:

Inspirerend leiderschap

Resultaatgerichtheid

Continu verbeteren en vernieuwen

Bouwen op vertrouwen

Samenwerking

Balanced scorecard: het model !!!!!!!!!!!!!!!!! = gebaseerd op snel veranderende omgeving waarmee organisaties te maken hebben

Definitie: een samenhangend, evenwichtig geheel van zowel financiële als niet financiële

prestatiemetingen, gezien vanuit vier invalshoeken, die een meetbare vertaling vormt

van het resultaat van de ondernemingsstrategie.

Vier vormen: (vanuit het midden, visie, missie doelen & strategie)

Financieel perspectief – economische effecten van afgeronde acties Klant- en marktperspectief – marketing, verkoop en logistiek KLANT!

Perspectief van interne bedrijfsprocessen – kritische succesfactoren, innovatieprocessen,

effectiviteit en efficiency.

Perspectief van leer- en groeiresultaat – infrastructuur en groeimogelijkheden

Managementsysteem, dat beknopt overzicht geeft van de prestaties van een organisatie

Operationaliseren van missie en strategie in meetbare prestatie-indicatoren

Prestatienormen

Goed rapporteren

4 invalshoeken:

- financieel

- klant

- interne organisatie

- leer- & groeivermogen

Balanced, dat wil zeggen >>. balans tussen:

- financieel – niet-financieel

- lange- en korte-termijndoelstellingen

- intern- en extern perspectief

- kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren

Van meet-instrument naar management-instrument

Financiele en interne invalshoek

Financiële invalshoek:

Alles gericht op een positief resultaat

De drie andere invalshoeken hiervan afgeleid

Interne invalshoek:

Hoe effectief en efficiënt zijn de processen intern georganiseerd?

Invalshoek klant en innovatie (leer & groei)

Invalshoek Klant:

Klanttevredenheid is uitgangspunt

- de doorlooptijd - de kwaliteit

- de productiviteit - serviceverlening

- prijs

Invalshoek Innovatie:

Capaciteit van de werknemers (kwalitatief), tevredenheid, betrokkenheid, productiviteit

Capaciteit van de informatiesystemen

Motivatie en empowerment

ISO-normen – gericht op prestatieverbetering van organisatie; het zijn wensen vanuit

de klant, vastgelegd in ISO-normen.

gericht op prestatieverbetering

richtlijn

standaard: eisen, volgens welke wordt gewerkt

garantie

basis voor kwaliteitshandboek

Let op verschil tussen ISO-normen en absolute normen:

ISO-normen Absolute normen

Een richtlijn; garandeert dat

bedrijfsprocessen volgens een bepaald

patroon verlopen. De basis is het

kwaliteitshandboek.

Een standaard; geeft de eis weer dat een

organisatie moet aantonen dat er

duidelijke afspraken zijn gemaakt over de

wijze waarop wordt gewerkt.

Voorbeelden van ISO-normen zijn:

ISO 9000:2000

ISO 9001 generieke standard (tien belangrijke aspecten: zie blz 155-156)

ISO 9004:2000: kwaliteitsmanagement

ISO 19011: uitvoeren van audits

ISO 14001: milieuzorgsystemen

Zie basis indeling normen blz 157-158

Denkers over kwaliteitsmanagement Hoofdstuk 3 IKZ: helemaal

W.A. Deming – werkt met kwaliteitscontrole en kwaliteitsmanagement; demingcirkel,

regelkring, veertien verbeterpunten en human resource management.

beheersen van organisatorische processen

meten en vergelijken, statistiek gebruiken

grondslag voor regelkringen

stuurmechanisme voor een organisatie

geen kreten, maar vakmanschap en vakmantrots

- horizontaal organiseren in teams

leveranciers zorgvuldig selecteren

doelgericht naar verbetering van kwaliteit

de 14 punten van Deming:

Voor het verbeteren van de bedrijfsprocessen heeft Deming een systeem ontwikkel met

veertien punten: (op de drie niveaus): strategisch, tactisch en operationeel

Ontwikkel een lange termijn beleid

Pas het beleid ook werkelijk toe. Reageer op verstoringen volgens je beleid en pas geen

hiphopstrategie toe.

Pas geen controle toe, vertrouw op mensen en zorg dat je een preventieprogramma

hebt.

Verlaat de inkoopstrategie die is gebaseerd op de laagste prijs.

Verbeter alle processen doorlopend.

Zorg voor een goed opleidingsprogramma en zorg dat mensen worden opgeleid.

Vernieuw het leiderschap. Ook de leiding richt zich op kwaliteit, niet op kwantiteit.

Neem de vrees weg. Mensen moeten niet bang zijn voor fouten en verbeteringen, ze

moeten in alle openheid erover kunnen praten.

Haal de barrières tussen de verschillenden afdelingen weg, zorg dat ze met elkaar gaan

praten.

Hang geen nietszeggende slagzinnen op.

Hang geen doelstellingen en realisatie in cijfers op

Reken de medewerkers af op kwaliteit, niet op kwantiteit.

Zorg dat de medewerkers worden getraind om verbeterprocessen uit te voeren.

Iedere verbetering begint met de aandacht en bereidwilligheid van de directie. Maak

zeker dat iedereen werkt aan verbetering, de directie voorop. En begin vervolgens weer

bovenaan.

Strategische wordt het beleid gevormd, vervolgens vertaald naar tactische beleid en

word vervolgens operationeel ingevuld.

HRM: medewerker in het kwaliteitsverhaal is belangrijk:

- opleiden

- onderlinge samenwerking, teams

- samen verantwoordelijk

- ruimte geven

- maatschappelijke betrokkenheid

- imago van de markt, uitdragen kwaliteit

Regelkring

Demingcirkel

Aandacht voor HRM

Meten is weten (statistiek)

Juran, – specialist in uitvoeringsmodellen van de kwaliteitsbeheersing (statistiek).

Voldoe aan de verwachtingen van de afnemers en focus je op kosten: (kosten-baten)

- preventie kosten

- beoordelingskosten

- faalkosten

Crosby – één optimaal kwaliteitsniveau: zero defects = een ideaal dat nooit

helemaal is te realiseren, maar waarnaar wel steeds moet worden gestreefd.

Hoe te bereiken:

Voorbereiding: informeren, analyseren, plannen, verzamelen

Introductie: pr, veranderen doet zeer, maar onbekend maakt onbemind

Stellen van streefdoelen

Vastleggen mogelijke oorzaken van fouten

Zichtbaar maken van bereikte resultaten

Geven van erkenning en waardering

Consolideren van bereikte verbeteringen

Zero defects: uitsluitend goede producten, “houding”

Kwaliteit op vier pijlers:

Kwaliteit op vier pijlers: wat is kwaliteit, hoe kun je kwaliteit tot stand brengen, welke

norm gebruik je voor de prestaties, hoe kun je kwaliteit meten?

1. Definitie van kwaliteit: “voldoen aan vereisten”

2. Hoe kwaliteit tot stand te brengen: controle en

beoordeling

3. Welke norm voor prestaties: prestatie-indicatoren

4. Hoe kwaliteit te meten: prijs voor “niet voldoen”

Kwaliteit deels ook top down gestuurd

De 5 groeistadia van de Quality Maturity Grid (rooster) van Crosby

Onzekerheid/onbekendheid

Bewustwording

Verlichting

Wijsheid

Zekerheid

Feigenbaum – werkt aan verbetering van organisatiestructuur en werkprocedures;

Systeem, dat de gehele klanttevredenheid omvat, vanaf de interpretatie van zijn

behoeften tot zijn mening na aantal maanden over het gebruik van het product/dienst

Total Quality Control/ System (TQM). Volgens Feigenbaum:

kwaliteitsafdeling is toezichthoudend, heeft verschillende taken

regelkringen, interne klant belangrijk

doelstellingen kwaliteit “van boven” opleggen

afrekenen op kosten en prestaties

Maasaki Imai – werkt met kwaliteitscontrole en kwaliteitsmanagement;

Kaizen methodiek

verbeter en innoveer, zonder ophouden en iedereen erbij betrokken. Kwaliteitszorg:

moeizaam, jaren durend en in kleine stappen;

Basisprincipes:

Deming cirkel: regelkring

Voortdurend meten van deelprocessen en terugkoppelen

Werken met Kwaliteitskring:

kleine groep medewerkers

dezelfde afdeling

op vrijwillige basis

periodiek bij elkaar komen

om kwaliteitsproblemen op te sporen, te analyseren en op te lossen

Succes als:

- voldoende inbedding, voldoende informatie

- interne pr voor problemen

- opleiding en scholing, feedback en voortgang

- er komen steeds meer kwaliteitskringen

- dichtbij, betrokken, direct merkbaar

De “allesomvattende” kwaliteitsparaplu (incl TPM !)

Taguchi – controle op uitvoering van procesbeheersing en het opsporen van verborgen

kwaliteitskosten. Kwaliteit moet worden ingebouwd tijden ontwerpproces. Dan voorkom

je daarna vele mogelijke fouten. Kosten worden in belangrijke mate tijdens het

ontwerpproces bepaald.

Reduceren van “verliesfunctie” (7 basiselementen) :

Gebrek aan kwaliteit levert een verlies op voor de maatschappij als geheel

Voortdurende kwaliteitsverbetering en kostenreductie zijn in een omgeving van elkaar

beconcurrerende bedrijven van levensbelang

Voortdurende kwaliteitsverbeteringen betekent ook een aanhoudende vermindering van

variaties van het proces en de proceseigenschappen rond de optimale waarden

Kosten van verlies van kwaliteit zijn exponentieel evenredig met de afwijking van een

eigenschap t.o.v. zijn optimale waarde of instelling

Uiteindelijke productkwaliteit wordt voor het grootste deel bepaald binnen de

ontwikkelings- en ontwerpstadia van een product

Een product en/of proces moet ongevoelig worden gemaakt voor niet-beheersbare

variaties: robuustheid

Statistische proefopzetten ondersteunen het bereiken van procesrobuustheid en vormen

een nuttig gereedschap binnen de aanpak om tot continue verbetering te komen

Lean/Imai – kern: elimineren van verspillingen; stappen binnen processen, die waarden toevoegen, worden bij aanvang geïdentificeerd en vervolgens in een logische volgorde geplaatst.

Doel: waardestroom vergroten. Belangrijkste vormen van verspilling: Overproductie Te hoge voorraden Fouten Wachten

Onbenutte capaciteit Transport en material handling Verplaatsen van iets

Daarom, twee verbetertechnieken: 5S – seiri (scheiden), seiton (sorteren), seiso (schoonmaken), seiketsu (standaardiseren), shitsuke

(systematiseren); processen en werkplekken schoon, opgeruimd en georganiseerd inrichten. Kanban – methode om JIT toe te passen in een keten, zodat alle producten just in time worden gemaakt. Six Sigma – raamwerk om kwaliteit te managen: processen kun je pas goed beheersen als je weet hoe elk proces verloopt en om dat te weten moet er gemeten worden.

Six Sigma methode maakt gebruik van DMAIC = Define (definiëren), Measure (meten), Analyze (analyseren), Improve (verbeteren) en Control (controleren). Benchmarking – je eigen prestaties vergelijken met die van anderen; je spiegelen aan een meetpunt of

meetresultaat (vergelijkingsstandaard). Vier stappen: wat wil je verbeteren? Meten en vergelijken. Waarom zijn er verschillen? Voortdurend verbeteren van verschillen.

Week 3 Technieken om processen te beheersen en certificatie

Hoofdstuk 4 IKZ: helemaal




Keuren of inspecteren van eindproducten: uitgangspunten

Kwaliteitszorg als “dienst” naast de lijn

100% controle toch niet betrouwbaar ?

Is een afgekeurd product ook “afval”?

Kwaliteitsmaatstaven van klant en leverancier kunnen verschillen

Bij massafabricage: uitsorteren van missers

Bij fabricage van enkele stuks: op tijd leveren

Van het beste product naar acceptabele kosten/acceptabel kwaliteitsniveau (AQL)

(Acceptable Quality Level)

Van 100% keuring naar steekproeven (tussentijds en op ‘t einde van het proces)

Procesbeheersing: balans tussen juist product, juiste kwaliteiten en juiste prijs

Eindcontroles Contrôle achteraf = feedback

Contrôle vooraf = feedforward = preventie

Contrôle tijdens het proces

Kijk goed naar de figuurtjes: twee mogelijkheden:

goede onterecht afgekeurd = schade/risico producent

slechte onterecht goedgekeurd = schade/risico consument

Nadelen:

100% controle toch niet betrouwbaar!?

Is een afgekeurd product ook “afval”?

Discussie tussen kwaliteitscontrole en productie

Veel werk dus relatief duur

Daarom steeds meer steekproefcontroles >>>>

Steek proefcontrole (controles tijdens het proces)

Verminderd de kans op uitval

Steekproeven moeten voldoen aan:

Representativiteit:

- Geheel zo goed mogelijk in steekproef

vertegenwoordigd, ook de gemeten fouten

Betrouwbaarheid:

- Schatting tussen twee grenzen

Nauwkeurigheid AQL:

- Toegestane aantal fouten

AQL- waarde: getal, % toegestane fouten

Dus afspraak is dat er fouten mogen voorkomen

: > AQL-waarde; goedkeuring

: < AQL-waarde: afkeuring

Risico’s

Producentenrisico: kans, dat partij ten onrechte wordt afgekeurd

Consumentenrisico; kans, dat partij ten onrechte wordt goedgekeurd

Hoe groter nauwkeurigheid en de betrouwbaarheid, des te groter de kosten

Procesbeheersing (en INK en Fasen)

Procesbeheersing – het proces wordt steeds meer bewaakt en geregeld. Bij

procesbeheersing gaat het erom de inrichting van het proces zodanig vorm te geven dat

er voorspelbaar en onontkoombaar het juiste resultaat uitkomt. Deming heeft hiervoor

een zevental statistische technieken ontwikkeld, die we verder op zullen behandelen.

Technieken om fouten op te sporen: het stappenplan

De 7 tools van Deming 1a.Het visgraatdiagram: elementen: mens, methode, machine, materiaal en bv:

organisatie, Management, markt, klant.

1b.Oorzaak-relatiediagram:

Probleem in ‘t midden, schrijf oorzaken op en verbindt onderling

2. Het lijndiagram: (lezen in boek)

Eén verschijnsel, enkelvoudig diagram

3. De controlekaart: (lezen in boek)

Gemid. x-kaart en R-kaart

Het histogram,staafdiagram: (lezen in boek)

Variërend in breedte, frequentiepolygoon

5. De Pareto-analyse:

Laten zien van belangrijkheid binnen een serie

metingen (20%-80%)

6. Het stroomdiagram:

7. Het spreidingsdiagram:

Correlatie tussen twee verschijnselen

Visgraatdiagram - elementen: mens, methode, machine, materiaal en bv: organisatie,

management, markt, klant.

Gaat over het identificeren en structureren bij een gegeven gevolg =

reeds ontstaan probleem. Kan op basis van het 7-S model.

Voorbeelden op basis van de M’s

Mens

Medewerkers

Methode

Machine

Materiaal

Markt

Maatschappij

Bij de hoofdgroepen zet je iedere keer de mogelijk oorzaken bij

Machine > foute adreslabels

Een diagram dat een sterke overeenkomst vertoont met het visgraatdiagram is het

>>>>

Oorzaak-relatiediagram:

Gevolg = weinig acceptatie kwaliteit

De ene oorzaak heeft weer een relatie met de andere oorzaak.

Daar waar de meeste pijlen op een kluwen bij elkaar zitten, dat moet je als eerste

aanpakken

Lijndiagram (minder belangrijk) – gebruik je voor het weergeven van veranderingen in

een serie metingen. één verschijnsel, enkelvoudig diagram. Hier kijk je waar zit mijn

foutmaker ploeg

Als je een plank zaagt die 3 moet zijn, dan mag je bij een ucl 3 +/- 5 dus een plank van

4 is dan afkeur, want die valt dan buiten de toleranties

Ucl = upper

Lcl = lower

Controlekaart (minder belangrijk) – het monitoren van een proces. gemid. x-kaart en

R-kaart

Histogram – laat een verdeling van metingen zien. variërend in breedte en

frequentiepolygoon:

Pareto-analyse - laten zien van belangrijkheid binnen een serie metingen (20%-80%).

Laat een relatieve belangrijkheid in een serie metingen zien.

80% 20% (niet te letterlijk nemen)

Grootste aantal fouten gebeurd door een klein aantal oorzaken

Vooral weten wat met een pareto wordt bereikt

De gegeven oorzaken eerst van hoog tot laag ordenen (dus 32 bovenaan enz) en daarna

ieders procentuele bijdrage vaststellen, daarna aantallen en percentages sommeren

Pareto in een plaatje:

Eerste kolom = 32

Tweede kolom = 20

- 32 erbij 20 enz geeft de groene lijn

Je mag zelf bepalen waar je de 80 -2- grens legt: kan dus ook 65 45 70-35 enz zijn.

Twee getallen hoeven samen geen 100 te zijn

Stroomdiagram – voor het inzichtelijk maken van opeenvolgende stappen in een

proces.

Handelingen in een bepaalde volgorde.

(Als het invullen van het belastingformulier)

Spreidingsdiagram -. Aangeven van soort en graad van enig causaal verband tussen

oorzaak en gevolg. correlatie tussen twee verschijnselen

Belangrijk!!

- Je hebt een willekeurige datum

- En je meet dat iedere dag

- Waarnemingen: getallen, mogelijk weinig inzichtelijk

Verband wordt middels een plaatje meteen duidelijk

Twee variabelen:

Oorzaak = de temperatuur = gegeven = onafhankelijk

Gevolg = de verkoop van frisdrank – gevolg = afhankelijk

Hoe hoger de temperatuur, hoe hoger de verkoop: is positieve correlatie

(andersom: hoe hoger de temperatuur, des te lager de verkoop van paraplu’s: negatieve

correlatie)

Kwaliteitskosten Kwaliteitskosten zie > Juran

Kwaliteitskosten “all-in” omvatten:

- opleiding, werksfeer

- doen van onderzoek

- onderhoud

- doen van steekproeven en metingen

- herstel, stilliggen, reparatie

Let op! Een belangrijk onderdeel van kwaliteitsbeheersing is kostenbeheersing!

Daarnaast moet er rekening worden gehouden met de >

Failure rate van een product: mate en snelheid van falen van een product,in de tijd.

Abilities BELANGRIJK!!!!

Wanneer is een product “bekwaam”?

Availability: beschikbaar, op het juiste moment

Reliability: werkend, niet falend

Maintainability: goed te onderhouden Serviceability: goed te repareren

Field service: service van de producent

Veiligheid: wanneer het veilig is Levensduur: technisch en economisch

Uiterlijke appeal: aantrekkelijkheid Benefits: extra’s

Overeenstemming: met standaardnormen enz

Certificatie

Certificatie – soort diploma; een papier dat duidelijk maakt dat een product aan

bepaalde specificaties voldoet of dat verklaart wordt dat de manier waarop producten zijn

vervaardigd aan bepaalde eisen beantwoordt. Verschil met diploma: certificaat is

tijdsgebonden, diploma heb je voor

het leven.

Drie spelers bij certificering:

Raad voor de Accreditatie – criteria vaststellen, toezicht, platform

Certificerend bedrijf – onafhankelijk, onpartijdig, verklaring afgeven (bv. NV KEMA

Nederland, LRQA, BVQI, KWH)

Te certificeren bedrijf – de organisatie zelf

‘’ De drie instanties kennen

3. Jongetje wil op voor zijn zwemdiploma

2. Badmeester

1. Raad van badmeesters ‘’

Belangen van certificaten:

redelijke zekerheid kwaliteit

verkleinen afstand klant-leverancier

je hoeft zelf niet te controleren

vertrouwen

sterkere rechtspositie van leverancier

betere toegang tot de Europese markt

verkoopargument

Drie certificering programma’s:

first party certificatie – leverancier beweert zijn producten/diensten op orde te

hebben, volgens eigen maatstaf.

second party certificatie – producten/diensten van leverancier worden beoordeeld

door afnemer.

third party certificatie: een onafhankelijke partij beoordeelt de producten/diensten van

de leverancier.

‘’ Kennen !!!!

1. Ben je zelf

2. Klant

3. Onafhankelijk partij ‘’

Voorbeelden:

Soorten certificatie KENNEN!!

producten dienstencertificatie – initiële keuring, typekeuring, voortbrengings-

proces, bv CE-merk: veiligheid, gezondheid, milieu, consumentenbescherming

certificatie van personen – vakbekwaamheid: bv adviseur, keurslager, piloot

procescertificatie – bv. duurzaam geproduceerd

kwaliteitssysteemcertificatie – inhoud en effect van regels en procedures (ISO)

Meeste bedrijven doen 4, dan wordt de gehele organisatie gesertifceerd

Certificatie en aansprakelijkheid

Leverancier aansprakelijk voor zijn product/dienst

Certificaat goed: aansprakelijkheid daalt

Keurmerk doet verwachting stijgen: aansprakelijkheid wordt groter

Toetsen werkwijzen aan de norm

Interne audit (doorlichtingsonderzoek)

Externe audit > interview waarbij de third party langs komt

Audit = doorlichtingsonderzoek. Iemand controleert of het gehanteerde

kwaliteitssysteem wel aan de in een norm vervatte eisen voldoet.

Milieu-keurmerk

Officieel erkend keurmerk voor consumentproducten (niet op levens-middelen en

geneesmiddelen)

Op produkt aangegeven

Let op verschil met milieu-merkteken

Samenvattend TQM: total quality management

(rekening houdend met verschillende gebieden:

processen, medewerkers, maatschappij etc)

KAM-zorgsysteem: Kwaliteit, Arbo, Milieu

(Kwaliteit: relatie tussen organisatie en klant

Arbo: medewekers, werkomgeving

Milieu: omgeving)

Week 4 Organisatiestructuren en kwaliteit van de dienstverlening

Tien kenmerken kwaliteitsorganisatie (zie blz 179 en 180)

De klant staat centraal

Geen scheidingsmuren tussen afdelingen

Platte organisatiestructuur

Betrokken medewerkers

Geen bureaucratie

Andere gedachtegang over kosten, tijd, kwaliteit

Kwaliteitscultuur

Noodzaak onderkennen van vaardigheden

Participatieve managementstijl

Verder kijken dan de eigen organisatie

Kwaliteit van dienstverlening

Kenmerken van een dienst:

Niet tastbaar

Kopers zijn afhankelijk van leveranciers

Voorraadvorming is onmogelijk

Kwaliteit is moeilijk te standaardiseren

Moeilijker meetbaar

Nieuwe aspecten m.b.t. kwaliteit:

Verwacht (perceptie) beloofd (gewenst) geleverd (acceptabel?)

Gap Gap

Gap = het verschil tussen datgene wat een klant wenst en wat een klant ontvangt of

ervaart.

Voor een fabrikant is het, zeker in de dienstverlening, van groot belang om op de hoogte

te zijn van de verwachtingen van zijn afnemers en van wat directe concurrenten doen.

Twee methoden om hierbij juiste attributen vast te stellen: (attribuut =

beoordelingsaspect):

Open vragenlijsten

Critical incident methode (klant vragen naar ervaringen met contacten organisatie)

Verbetermodellen in de dienstverlening

Servqual- model of Gap-model (5 gaps) – op vier plaatsen kan, tussen het door de

consument verwachte en het door de onderneming geleverde product, een verschil

verstaan.

Gap 1: hoe denkt het management over de verwachtingen van de klant

Gap 2: hoe vertaalt het management deze denkbeelden naar kwaliteit(specificaties) van

de te leveren dienst

Gap 3: verschil tussen kwaliteits(specificaties) en de werkelijk geleverde dienst

Gap 4: verschil tussen geleverde dienst en de beloofde dienst

Gap 5: verschil tussen de verwachte kwaliteit en de werkelijk ervaren kwaliteit = de

resultante van 1 t/m 4

Customer Service Assesment Scale (MARTIN) – twee dimensies bij het streven naar

een hogere kwaliteit van een dienst:

Procedural (procedurele) dimensie – betreft de werkwijze: wordt de dienst geleverd zoals

het moet?

Convivial (menselijke) dimensie – de manier waarop het dienstverlenende bedrijf zich

gedraagt t.o.v. de klant: wordt de klant ook oprecht geholpen?

Bij deze methode moeten voor beide dimensies prestatie-indicatoren, met een bepaalde

wegingsfactor worden vastgesteld. Dit wordt gedaan via een vierpuntsschaal, de service

arenas:

Freezer – op beide dimensies wordt slecht gescoord.

Factory – de dienst wordt op effectieve wijze verleend, maar er is weinig aandacht voor

het dienstbetoon.

Friendly zoo – de menselijke benadering overheerst. In deze situatie probeert men een

tekort aan kennis en vaardigheden te compenseren door extra vriendelijk te zijn.

Full balance – de situatie waarnaar gestreefd moet worden; op beide dimensie wordt

goed gescoord.

Quality control systems (KING) – een kwaliteitscontrolesysteem voor

dienstverlenende organisaties omvat twee stappen:

Zorgen voor het verlenen van een dienst die voldoet aan de wensen van de klant

Controleren of de dienst in een keer goed wordt verleend

Ook bij dit model is er sprake van een procedural en een convivial dimensie:

Service quality control – procedurele dimensie

Behavior quality control – menselijke dimensie

Bij het quality control system moeten er per dimensie vier stappen worden doorlopen:

Klassieke organisatiestructuur

Arbeidsverdeling, specialisatie, expertise (zie ook management : Adam Smit, Frederick

Taylor, Henri Fayol, Max Weber)

Macht bovenin, kennis bovenin

Vooral technici en economen

Stafdiensten voor het denkwerk

Geen klantgerichtheid, HRM

Vaak bij massafabricage, productieproces

Aanbrengen eenduidigheid in

Beslissingen en verantwoordelijkheden

Eenheid van leiding

Optimale span of control

Scheiding lijn- en staf

Specialisatie (Fayol)

Gezag en gehoorzaamheid (Weber)

* Zie ook de 10 kenmerken klassieke organisatieleer: blz 76

Markt- en klantgerichte organisatie-structuur

Van sturende, naar structurerende, naar stimulerende acties

Flexibel, aanpassingen per jaar, cyclisch denken

Doelmatigheid voorop

Kwaliteit ingebed in organisatorische context

Alles hangt met elkaar samen, integraal. * Zie de 11 kenmerken moderne organisatieleer: blz 174

Recht

Week 1 Onrechtmatige daad

Schema rechtsfeiten:

Waarbij een rechtshandeling een handeling van een of meer rechtssubjecten is waarbij

deze een rechtsgevolg beogen, terwijl het objectieve recht dat rechtsgevolg ook aan de

handeling verbindt.

rechtshandelingen zijn dus menselijke handelingen met een beoogd rechtsgevolg.

Art. 6:162 BW

Definitie rechtshandeling: een handeling van een of meer rechtssubjecten waarbij deze

een rechtsgevolg beogen, terwijl het objectieve recht dat rechtsgevolg ook aan de

handeling verbindt

Bij een onrechtmatige daad gaat het er dus om dat het niet de bedoeling was om een

verbintenis in het leven te roepen. Deze ontstaat alleen maar door menselijk handelen

met een bepaald rechtsgevolg. Echter, er is pas sprake van een onrechtmatige daad als

er aan de volgende vijf vereisten is voldaan:

Vereisten bij een onrechtmatige daad

Onrechtmatige daad (lid 2) – ontstaat wanneer een van de volgende zaken voorkomt:

Inbreuk op een recht van een ander

Dit kan zijn inbreuk op een (subjectief) recht, bijvoorbeeld: huis, auto, auteursrecht,

handelsnaam etc. dit noemen we absolute rechten

Het kan ook lichamelijk zijn dit valt dan onder persoonlijkheidsrechten.

Doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht

(Dus iets doen wat niet mag, of juist iets niet doen wat je wel moest doen)

Doen of nalaten in strijd met de maatschappelijke zorgvuldigheid, 2 categorieën:

Gaat over gevaarzetting; jurisprudentie Kelderluikcriteria:

Mate van waarschijnlijkheid dat het slachtoffer het gevaar niet tijdig onderkent

Kans op een ongeval

Ernst van de mogelijke gevolgen

Bezwaarlijkheid van te nemen veiligheidsmaatregelen

Afwegingen van belangen (pleger en benadeelde), als je het echt niet meer weet, dan

maar belangen afwegen.

JS > Lindenbaum-Cohen ??????

De onrechtmatige daad wordt echter gerechtvaardigd wanneer er sprake is van

onderstaande rechtvaardigingsgronden.

Het kan zijn dat iets onrechtmatig is, maar gerechtvaardigd wordt. De dader is dan niet

aansprakelijk en hoeft dus geen schadevergoeding te betalen.

Rechtvaardigheidsgronden:

Overmacht in de zin van noodtoestand, art. 40 Sr

- Je mag bijvoorbeeld niet bij iemand het raam inslaan, maar als dat de enige manier is

om jezelf of iemand anders te redden kan dit vallen onder noodtoestand.

- overmacht wanneer je moet uitwijken voor een kind en dan een geparkeerde auto

raakt.

Noodweer, art. 41 lid 1 Sr (jezelf verdedigen)

- tasjes dief een deuk verkopen om ervoor te zorgen dat hij dan je tas toch niet

meeneemt.

Wettelijk voorschrift, art. 42 Sr

- de curator die de goederen van de gefailleerde verkoopt

Bevoegd gegeven ambtelijk bevel, art. 43 lid 1 Sr

- een politieagent die een verdachte van zijn bed licht.

(Buiten wettelijke) het ontbreken van de materiele wederrechtelijkheid

-

Toerekening (lid 3) – een onrechtmatige daad kan aan de dader worden toegerekend,

indien zij te wijten is aan zijn schuld of aan een oorzaak welke krachtens de wet of de in

het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.

Kort gezegd is er bij toerekening dus sprake van of schade(aansprakelijkheid) of

risico(aansprakelijkheid).

De toerekenbaarheid van een onrechtmatige daad hangt af van:

- schuld > is verwijtbaar gedrag, je kan dus ook schuld hebben ook al is het niet met

opzet

- risico > is datgene dat krachtens de wet en de verkeersopvattingen toerekenbaar is

Iemand is dus aansprakelijk of omdat iemand schuldig is of omdat diegene volgens de

wet of de verkeersopvattingen bepaalde omstandigheden voor zijn rekening moet

nemen. Dus schuldaansprakelijkheid of risicoaansprakelijkheid

Bij schuld aansprakelijkheid moet de benadeeld bewijzen dat de dader schuldig is, dat er

sprake is van verwijtbaar gedrag.

Bij risicoaansprakelijkheid is de dader aansprakelijk, hij mag echter wel proberen te

bewijzen dat er bijvoorbeeld sprake was van overmacht. (dit lukt niet altijd zie

jurisprudentie Meppelse ree)

Risicoaansprakelijk kan voorkomen in twee gevallen:

Als er sprake is van een geestelijke of lichamelijke tekortkoming art. 6:165 BW

Iemand is ook aansprakelijk als iemand bijvoorbeeld een hartaanval krijgt.

Als iemand deel uitmaakt van een bepaalde groep.

Voorbeeld. Als iemand tot de F-side behoord van een bepaalde club zal die zich moeten

distantiëren wil hij niet aansprakelijk gesteld worden voor schade die de groep aanricht.

Kwalitatieve risicoaansprakelijkheid = als personen risicoaansprakelijk zijn in een

bepaalde kwaliteit, namelijk als:

Ouder of voogd

Onderscheid tussen:

Kinderen beneden de 14 jaar (ouders of voogd altijd aansprakelijk) art. 6:164 BW

Kinderen van 14 of 15 jaar (16 of ouder is zelf aansprakelijk)

Ouders of voogd zijn hier wel aansprakelijk maar mogen proberen te bewijzen dat het

niet kan worden verweten aan hen. = schuldaansprakelijkheid met omkering van het

bewijslast.

Kunnen de ouders of voogd bewijzen dat hen niet te verwijten is dan zijn ze niet

aansprakelijk en noemt men dit Disculperen.

Werkgever (of opdrachtgever) voor een ondergeschikte

Er is sprake van een ondergeschiktheid als er een juridische gezagsverhouding bestaat.

Dit zijn werknemers maar ook uitgeleende arbeidskrachten en vrijwilligers.

Opdracht gever voor een niet-ondergeschikte

Denk aan aannemers en onderaannemers JS > C00/095HR; JOL 2001,780

Vertegenwoordige voor een vertegenwoordiger

Schade (lid 1) – als er sprake van schade is, moet dat bewezen worden. Schade wordt in

een ander artikel behandeld, namelijk art. 6:95 e.v. BW.

Er zijn twee soorten schade art. 6:95 BW:

Vermogensschade/materiele schade > het is uit te drukken in geld

Ander nadeel art. 6:106 BW (immateriële schade = lichamelijk of geestelijk letsel,

psychische, schenden van een naam of de eer, bij een aantasting van de nagedachtenis

van een overledene.)

Wat kun je eisen:

Geld art. 6:103 BW

Afwijken van geld, schadevergoeding in natura. Bijvoorbeeld herstel in de oude toestand

gelasten art. 6:103 BW

Rechterlijk verbod of bevel (als er een reële dreiging bestaat dat er in de toekomst een

onrechtmatige daad gepleegd zou kunnen worden)

Rectificatie kan worden gevorderd wanneer er een onrechtmatige daad ontstaat door een

onjuiste of onvolledige publicatie (= het terugkomen op een foute openbaring/publicatie)

art. 6:167 BW

Causaal verband ( lid 1) – slechts die schade hoeft vergoed te worden die het gevolg is

van de onrechtmatige daad; wordt in het artikel aangegeven als “dientengevolge”. Het

causaal verband wordt verder uitgewerkt in art. 6:98 BW).

Causaal verband = schade moet direct gevolg zijn van onrechtmatige daad die is

gepleegd.

Causaal verband moet redelijk zijn en voorzienbaar, dus de eisen.

De factoren waar volgens de wet rekening mee gehouden moet worden zijn:

a. de conditio sine qua non

je stelt hierbij de vraag zou de schade ook ontstaan zijn als de onrechtmatige daad niet

had plaatsgevonden? Als het antwoord op deze vraag nee is, is er sprake van een direct

verband.

b. de voorzienbaarheid

Een voorbeeld:

Er gebeurd een ongeluk, de auto moet weggesleept worden. Op het moment dat de auto

op de sleepwagen staat glijd hij eraf en er wordt schade geleden. Is het gevolg van het

eerste ongeluk.

De vraag die je hierbij weer stelt is: was de schade te voorzien op het moment van het

ongeluk?

……………..?

c. de aard van de aansprakelijkheid

d. de aard van de schade

e. de aard van de gedraging

Relativiteitseis (art. 6:163 BW) – het verband tussen de overtreden norm en het

belang dat door deze norm wordt beschermd; had de overtreden wet mede de bedoeling

de belangen van het slachtoffer te behartigen?

Een voorbeeld

Verschillende arresten zijn hier een voorbeeld van:

Tandartsen

Samenloop

Het kan voorkomen dat een combinatie van verschillenden personen de oorzaak is van

schade (art. 6:99 BW). Iedereen is dan hoofdelijk aansprakelijk voor de gehele schade.

Diegene die aansprakelijk is gesteld kan achteraf zijn mededaders verhalen voor hun

deel van de schade (=omslagregeling) art. 6:102 BW.

Bij een eigen fout van de benadeelde kan deze slechts een gedeelte van de door hem

geleden schade op de dader verhalen. Eigen schuld van de wederzijds gemaakte fout is

hier bepalend voor verdeling van de schadevergoeding (art. 6:101 BW)

Wanneer is voldaan aan de voorgaande vijf eisen, kan er geconcludeerd worden dat er op

grond daarvan aansprakelijkheid voor de dader ontstaat. Nu wordt er gekeken wie er dan

precies aansprakelijk is. Aansprakelijk voor onrechtmatige daden zijn:

Natuurlijke personen

Rechtspersonen

Meerdere daders (alle daders hoofdelijk aansprakelijk)

Aansprakelijkheid voor ondergeschikten

Art. 6:170 BW

Werkgevers zijn risico-aansprakelijk voor hun ondergeschikten mits:

In dienst & werkzaam in beroep of bedrijf (lid 1)

Fout van een ondergeschikte

Kans op fout vergroot door opgedragen taak

Opdrachtgever moet zeggenschap over gedraging hebben gehad

In dienst van natuurlijk persoon & niet werkzaam in beroep/bedrijf (lid 2)

Fout van een ondergeschikte

De ondergeschikte moet gehandeld hebben ter vervulling van de aan hem opgedragen

taak

Het slachtoffer kan kiezen wie wordt aangesproken, de werkgever of de ondergeschikte

(werknemer)

Ook van belang art. 6:171 BW

= schade GEMAAKT door werknemer

Indien er sprake is van een OD dan zijn werkgever en werknemer beiden hoofdelijk

aansprakelijk. (op grond van lid 3 kan de werknemer de werkgever dan weer

aanspreken, TENZIJ er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer).

Aansprakelijkheid voor zaken Art. 6:173 BW

De aansprakelijkheid voor gebrekkige zaken, opstallen en dieren is een kwalitatieve

aansprakelijkheid. Dit is risicoaansprakelijkheid. Hierbij is de bezitter aansprakelijk,

tevens is die vaak ook eigenaar.

Er zijn wat uitzonderingen:

1. bij bedrijfsmatig gebruik is diegenen die dit bedrijf uitoefent aansprakelijk (6:181BW).

Bij opstallen blijft de bezitter ervan aansprakelijk als het ontstaan van de schade niet

met de bedrijfsuitoefening in verband staat. (opstallen = gebouwen en werken, die

duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met

andere gebouwen of werken. De eigenaar wordt aansprakelijk voor schade die door

gebrekkig opstallen wordt toegebracht aan personen of zaken)

Opstallen 6:174 bezitter is risicoaansprakelijk diegene die eigenaar is wordt vaak

aangenomen dat die ook de bezitter is.

2. Heeft iemand de zaak verkregen onder eigendomsvoorbehoud, dan rust de

aansprakelijkheid tot het moment van de overdracht op de verkrijger; deze is dan geen

bezitter maar houder.

3. Ouders en voogden zijn aansprakelijk voor zake welke hun kind beneden de leeftijd

van 14 jaar bezit, tenzij sprake is van bedrijfsmatig gebruik of wanneer het een opstal

betreft.

Gebrekkige zaken 6:173 BW

De bedrijfsmatige gebruiker van een roerende zaak met een (verborgen) gebrek is

risicoaansprakelijk. Niet de bezitter is aansprakelijk! De bezitter is aansprakelijk wanneer

die zaak een bijzonder gevaar oplevert voor personen of zaken, en dat gevaar zich ook

daadwerkelijk voor doet. (het gevaar moet schuilen in het gebrek dus niet een motorzaag

waar niks mis mee is). Gebrekkige zaken moeten worden onderscheiden van gebrekkige

producten, want hier is de producent in het geding. In lid 3 worden dieren,

motorvoertuigen, schepen en luchtvaartuigen uitgezonderd.

Voor de aansprakelijkheid van gebrekkige zaken gelden een viertal vereisten:

1. de roerende zaken worden gebruikt en voldoen niet aan de eisen die men er in de

gegeven omstandigheden aan mag stellen

2. als gevolg daarvan levert deze zaak bijzonder gevaar op voor personen of zaken

3. in kringen waartoe de aangesprokene behoort, moet het bekend zijn dat de zaak een

bijzonder gevaar oplevert als deze niet voldoet aan de te stellen eisen

4. het bijzondere gevaar bedreigt personen of zaken

Opstallen (art. 6:174 BW)

Onder opstallen worden verstaan gebouwen en werken, die duurzaam met de grond zijn

verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.

De eigenaar wordt aansprakelijk voor schade die door gebrekkig opstallen wordt

toegebracht aan personen of zaken. Een opstal omvat meer dan gebouwen. Denk hierbij

aan een omvallende boom waarvan men weet dat deze vermolmd is, en aan dakpannen

waarvan bekend is dat ze los liggen. De bezitter is dan aansprakelijk. Degene die als

eigenaar van de opstal of de grond staat ingeschreven in de openbare registers, wordt

vermoed de bezitter te zijn.

Een aantal aansprakelijkheidsvereisten:

De opstal voldoet niet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag

stellen

Als gevolg daarvan levert de opstal gevaar op voor personen of zaken

Het gevaar bedreigt personen of zaken

De risicoaansprakelijkheid beperkt zich tot personen en zaakschade en de eventueel

daaruit voortvloeiende andere schade.

Week 2 Onrechtmatige daad

Verbintenissen

Een verbintenis is een vermogensrechtelijke rechtsbetrekking tussen twee of meer

personen, waarbij de ene persoon (schuldeiser of crediteur) het recht heeft op een

bepaalde prestatie, die de andere persoon (schuldenaar of debiteur) verplicht is te

verrichten. Hierbij zijn de schuldeiser en de schuldenaar verplicht zich tegenover elkaar

overeenkomstig de eisen van redelijkheid en billijkheid te gedragen.

Er kunnen geen verbintenissen buiten de wet om ontstaan. De bronnen van een

verbintenis zijn:

Onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) – verbintenis tot betalen van schadevergoeding.

Rechtmatige daden (art. 6:198, 6:203, 6:212 BW) – zaakwaarneming (pakketje

aannemen) en doorgeven aan gerechtigde eigenaar.

Overeenkomst (art. 6:213 BW) – Een overeenkomst is een meerzijdige rechtshandeling

waarbij een of meerdere partijen jegens een of meer andere een verbintenis aangaan.

De inhoud van een verbintenis, dus datgene waar het om gaat, wordt prestatie

genoemd.

Pluraliteit van schuldenaren = als er bij één en dezelfde verbintenis één schuldeiser

staat tegenover meerdere schuldenaren.

Hoofdregel in zo’n geval: elk van de schuldenaren is aansprakelijk voor een gelijk deel

(art. 6:6 BW).

Er kan sprake zijn van gewone pluraliteit van schuldenaren of van een speciale vorm,

hoofdelijk genoemd.

Hoofdelijkheid ontstaat uit: (art. 6:6 lid 2 BW)

De wet – voorbeelden: gecompliceerd ongeval, beherende vennoten of echtgenoten.

(art. 6:102 BW, art. 18 WvK, art. 1:85 BW)

Een overeenkomst – als voorwaarde in een overeenkomst afgesproken.

Komt tot stand uit een overeenkomst en heeft als doel zekerheid die vergelijkbaar is met

borgtocht.

Als de prestatie ondeelbaar is – meerdere mensen zijn bij overeenkomst of proces

betrokken.

Bijvoorbeeld bij de aflevering van één koe

Bij hoofdelijk aansprakelijkheid kan je aangesproken worden op de totale verschuldigde

som.

Na betaling kan de ene schuldenaar de schuld wel terugvragen aan medeschuldenaren =

regresrecht.

Pluraliteit van schuldeisers komt minder vaak voor. Hier zegt de wet ook iets over, art.

6:15 BW.

Verbintenissen kunnen dus ontstaan uit een overeenkomst. Twee soorten

overeenkomsten:

Wederkerige overeenkomst – verbintenis scheppende overeenkomst; tussen partijen

vloeien verplichtingen ofwel verbintenissen over en weer. Voorbeeld

arbeidsovereenkomst, koop etc.

Eenzijdige overeenkomst – verbintenis scheppende overeenkomst; slechts één

verbintenis roept één verplichting in het leven. Voorbeeld schenkingsovereenkomst

Bijzondere verbintenissen:

Voorwaardelijke verbintenissen – ontstaan van verbintenissen is afhankelijk van het

voldoen aan een bepaalde voorwaarden. Een voorwaarde is een toekomstige gebeurtenis

die niet alleen voor partijen, maar objectief gezien voor iedereen onzeker is. Onderscheid

in:

Verbintenis onder opschortende voorwaarde – verbintenis ontstaat na plaatsvinden van

voorwaarde.

Verbintenis onder ontbindende voorwaarde – verbintenis vervalt na plaatsvinden van

voorwaarden.

Verbintenissen onder tijdsbepaling – ontstaan van verbintenissen is afhankelijk van

het aanbreken van een bepaald tijdstip. Onderscheid in:

Verbintenis onder opschortende tijdsbepaling – verbintenis ontstaat na het aanbreken

van een tijdstip.

Verbintenis onder ontbindende tijdsbepaling – verbintenis eindigt na het aanbreken van

een tijdstip

Natuurlijke verbintenis – een crediteur van een verbintenis kan de schuldenaar niet

(meer) in rechte aanspreken, want deze heeft al vrijwillig betaald. Daarentegen kan de

schuldenaar het betaalde bedrag niet meer terugvorderen! De natuurlijke verbintenis kan

ontstaan uit:

De wet – door middel van verjaring of vastleggen van akkoorden.

Een rechtshandeling – door overeenkomst.

Een dringende verplichting van moraal en fatsoen – zie arrest De Goudse Bouwmeester.

Een natuurlijke verbintenis kan worden omgezet in een gewone verbintenis en dus

afdwingbaar worden, als de schuldenaar en schuldeiser daarover een overeenkomst

sluiten. De natuurlijke verbintenis wordt veelal door de schuldenaar als verweermiddel in

een procedure gebruikt om onder zijn betalingsplicht uit te kunnen komen

Vorderingsrechten zijn overdraagbaar, men spreekt in dat geval van

contractoverneming. Wijzen van overgang: (art. 3:83 BW, art. 3:6 BW, art. 3:1 BW)

Rechtsopvolging onder algemene titel – rechtsopvolger volgt in een geheel vermogen of

een evenredig deel daarvan op en zowel de rechten als de plichten gaan op hem over

(bv. erfopvolging , fusie of splitsing).

Rechtsopvolging onder bijzondere titel – alleen de rechten gaan over (bv. overdracht).

Subrogatie – overgang van vordering op een derde die de schuld van de schuldenaar

voldoet (bv. borgtocht). Kan ontstaan op grond van: de wet en een overeenkomst (art.

6:150 BW)

Gevolgen van de overgang van vorderingen

Bij de overgang van een vordering op een nieuwe schuldeiser verkrijgt deze laatste:

- het vorderingsrecht

- de nevenrechten, zoals de rechten van pand en hypotheek en uit borgtocht (art. 6:142

lid 1 en lid 2 BW)

Overgang van schulden

Een schuld is geen goed (art. 3:1 BW). Soms is een schuld toch vatbaar voor overgang:

- bij verkrijging onder algemene titel

Hierbij gaat het vermogen over en schuld is ook een vermogen

- bij schuldoverneming (art. 6:155 BW)

Bij een tweezijdige overeenkomst tussen de schuldenaar en een derde. Schuldeiser moet

wel toestemming geven.

Contractoverneming

Is een zelfstandige wijze van overgang van rechten en plichten. Het is een driezijdige

rechtshandeling. Komt voor bij bijvoorbeeld > Overname of fusie van bedrijven.

Voor een contractovername is een akte vereist en medewerking van de wederpartij. De

medewerking van de wederpartij is niet aan een bepaalde vorm verbonden (art. 6:159

BW). Alles gaat over tenzij anders is bepaald.

Teniet gaan van verbintenissen kan op verschillende manieren:

Nakoming (art. 6:27 e.v. BW)

Verrekening (art. 6:127 e.v. BW)

Als beide elkaar schuldeisers en

schuldenaars zijn.

Vervulling van ontbindende voorwaarde

(art. 6:22 BW)

Afstand (art. 6:160 BW)

Nietigheid, vernietiging, ontbinding of

rechterlijke wijziging van overeenkomst

waaruit verbintenis is ontstaan

Vermenging (6:161 BW)

Als schuldenaar en schuldeiser één

worden. Bijv. iemand heeft een schuld

bij zijn vader en die overlijdt.

Onrechtmatige daad; kwalitatieve aansprakelijkheid

Onrechtmatige daad is in week 1 behandeld, maar naast aansprakelijkheid voor

personen, bestaat er ook aansprakelijkheid voor zaken. Het gaat daarbij om kwalitatieve

aansprakelijkheid:

Gebrekkige zaken – moeten worden onderscheiden van gebrekkige producten:

Gebrekkige zaken Gebrekkige producten

Bezitter is aansprakelijk Producent is aansprakelijk

Viertal vereisten voor gebrekkige zaken:

Roerende zaken worden gebruikt en voldoen niet aan eisen die men er in de gegeven

omstandigheden aan mag stellen;

Als gevolg daarvan leveren ze bijzonder gevaar op voor personen of zaken;

In kringen waartoe de aangesprokene behoort, moet het bekend zijn dat de zaak een

bijzonder gevaar oplevert als deze niet voldoet aan de te stellen eisen;

Het bijzonder gevaar bedreigt personen of zaken.

Opstallen – gebouwen en werken, die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij

rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken. Drietal vereisten

voor opstallen:

Opstallen voldoet niet aan eisen die men er in de gegeven omstandigheden aan mag

stellen;

Als gevolg daarvan leveren ze gevaar op voor personen of zaken;

Het gevaar bedreigt personen of zaken.

Dieren – de bezitter van een dier is aansprakelijk; de schade moet aangericht zijn door

het dier, behalve als het dier wordt ‘bestuurd’, dus als instrument wordt gebruikt, dan

berust de aansprakelijkheid namelijk op de dader. Art. 6:179 behalve bij besturen dan

6:162BW.

Kwalitatieve aansprakelijkheid gaat voornamelijk over risicoaansprakelijkheid. De

verantwoordelijke voor de aansprakelijkheid is vaak de bezitter (veelal de eigenaar) van

voorgaande zaken. Echter, daar zijn een aantal uitzonderingen op van toepassing:

Bij bedrijfsmatig gebruik is degene die het bedrijf uitoefent aansprakelijk.

Bij een verkregen zaak onder eigendomsvoorbehoud, rust de zaak op de verkrijger;

deze is dan geen bezitter, maar een houder.

Ouders en voogden van kinderen beneden de leeftijd van 14 jaar.

Werkgeversaansprakelijkheid

(Zie week 1 m.b.t. risicoaansprakelijkheid t.o.v. werknemer) Daarnaast volgens art.

7:658 BW:

Lid 1: De werkgever is verplicht de lokalen, werktuigen en gereedschappen waarin of

waarmee hij de arbeid doet verrichten, op zodanige wijze in te richten en te onderhouden

alsmede voor het verrichten van de arbeid zodanige maatregelen te treffen en

aanwijzingen te verstrekken als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de

werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.

Zorgverplichting van de werkgever – schending: de publiekrechtelijke voorschriften

niet of onvoldoende in acht genomen. (Lid 1 hierboven ^)

---------------------------------------

Lid 2: De werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die de

werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt, tenzij hij aantoont dat hij de

in lid 1 genoemde verplichtingen is nagekomen of dat de schade in belangrijke mate het

gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.

Werkgever is aansprakelijk maar, bewijzen als werknemer (3 vereisten):

Bedrijfsongeval

Schade

Causaal verband

tussen schade en ongeval (makkelijk te bewijzen)

tussen ongeval en schending zorgplicht (wordt snel aangenomen)

En de werkgever kan zich verweren, door te bewijzen dat:

zorgverplichting is nagekomen

er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid bij de werknemer

Tenzij de werkgever kan aantonen dat hij voldoet aan lid 1 (als je kan aantonen dat je

aan de zorgverplichting heb gedaan kun je er onderuit komen)

Je komt pas aan opzet of roekeloosheid toe als werkgever niet voldoet aan

zorgverplichting

------------------------------------------

Lid 3: Van de leden 1 en 2 en van hetgeen titel 3 van Boek 6, bepaalt over de

aansprakelijkheid van de werkgever kan niet ten nadelen van de werknemer worden

afgeweken.

Lid 4: Hij die in de uitoefening van zijn beroep of bedrijf arbeid laat verrichten door een

persoon met wie hij geen arbeidsovereenkomst heeft, is overeenkomstig de leden 1 tot

en met 3 aansprakelijk voor de schade die deze persoon in de uitoefening van zijn

werkzaamheden lijdt. De kantonrechter is bevoegd kennis te nemen van vorderingen op

grond van de eerste zin van dit lid

Er mag niet van afgeweken worden (zorgverplichting)

Wat in lid 1 t/m 3 staat is ook van toepassing op personen die werk verrichten voor

iemand waarmee ze geen arbeidsovereenkomst hebben

---------------------------------------------

Vereisten voor werkgeversaansprakelijkheid: (hierboven al genoemd)

Zorgverplichting van de werkgever – schending: zijn de publiekrechtelijke

voorschriften niet of onvoldoende in acht genomen. (Lid 1 hierboven ^)

Causaliteit – het oorzakelijke verband tussen de schade en het gebrek.

Opzet of bewuste roekeloosheid – is er sprake van schuldaansprakelijkheid (i.p.v.

risicoaansprakelijkheid) met omkering van de bewijslast?

Stap 4 van het stappenplan > Hier is het belangrijk om goede argumenten te

geven!!!!

Jurisprudentie op grond van art. 7:658 BW:

Psychiatrisch ziekenhuis

Dienstongeval militair

Dakbedekkers-arrest

Verankerde ladder

Hydraulische ketel

Dit gaat over situaties waarin de werkgever in principe aansprakelijk is.

Psychiatrisch ziekenhuis

Hebben protocol om weggelopen patiënten op te sporen (gebeurd vaak s ’nachts), je

moet altijd met 2 mensen gaan en je krijgt een speciale zoek lamp mee. 1 komt ten val

en loopt scheur in ellepijp op en stelt werkgever aansprakelijk. Heeft hier de werkgever

voldaan aan zijn zorgverplichting?

Ja, omdat er een protocol is

Dienstongeval militair

Tijdens het doorsnijden van touwen van camouflage netten met een mes, snijd een

militair in zijn eigen vingers omdat er geen veilige hulpmiddelen zijn ingezet, zoals

schaar etc.

Werkgever aansprakelijk?

Nee, Mes hoort bij standaard uitrusting van een militair en daar moet hij mee om kunnen

gaan. Dit gebeurd sporadische, als dit vaker gebeurt dan ligt het anders.

Dakbedekkers-arrest

Een heel groot dak en een aantal timmerlieden zijn op het dak bezig. Het ene gedeelte is

afgezet en het gedeelte waar ze niet aan het werk zijn is net beschermt. Een van die

ervaren timmerlieden gaat tocht dat dak op en valt van het dak en breekt zijn been.

Voldaan aan zorgverplichting

Als iemand zich vaker in een onveilige situatie bevind hoe groter de zorgverplichting van

de werkgever word.

Man valt aantal keren van het dak af

Omdat het een ervaren timmerman is en hij het vaker heeft gedaan neemt de

bewustheid van de roekeloosheid af !!!!!! Volgens rechter

Verankerde ladder

Matroos valt van ladder

Matroos verwijt werkgever dat er een losstaande ladder was, geen toezicht op het

opruimen etc.

Voldaan aan zorgverplichting? Ja

Hydraulische ketel

De deksel van de ketel komt omhoog door vloeistof en krijgt dit in zijn gezicht.

Niet vanwege corosie op zich maar dat het verwijt kan worden gemaakt omdat de

werkgever zich niet op de hoogte heeft laten brengen door veiligheidsvoorschriften en

maatregelen.

Voldaan aan zorgverplichting? Nee, Je moet een rapport hebben waarin

veiligheidsvoorschriften, maatregelen etc. in staan.

Analyse van art. 7:658 BW + criteria uit de jurisprudentie

1. Zorgverplichting van de werkgever

Schending: zijn de publiekrechtelijke voorschriften niet of onvoldoende in acht genomen?

bij het bedienen van gevaarlijke machines:

Zijn genoegzame instructies gegeven?

Mist de werknemer geschiktheid om machine te bedienen?

Heeft de werkgever zich vergewist van alle risico’s verbonden aan het gebruik van de

machine?

Vaste lijn in de jurisprudentie HR:

“het dagelijks verkeren in een bepaalde werksituatie leidt tot vermindering van de

benodigde voorzichtigheid.”

verplichting werkgever: inspannen om ongevallen te voorkomen

Bewijslast t.a.v. zorgverplichting: bij werkgever

2. Causaal verband tussen schade en ongeval

precieze oorzaak hoeft niet duidelijk te zijn

Vaste lijn in de jurisprudentie HR:

1) heeft het niet in acht nemen van de veiligheidsmaatregel

2) de kans op schade

3) in aanmerkelijke mate vergroot?

Je hoeft hier alleen maar te zeggen dat er een bedrijfsongeval was en terwijl je aan het

werk was is er schade geleden dus je hoeft niet te zeggen wat er precies is gebeurd en

dat je daarom schade hebt geleden.

Bewijslast t.a.v. causaal verband:

bij werknemer

maar: wordt snel aangenomen bij schending zorgplicht

verweermiddel werkgever:

Ongeval was waarschijnlijk ook gebeurd indien de vereiste maatregelen wel waren

genomen.

(Als je iets voor de eerste keer doet dan denk je er nog bewust over na maar heb je het

vaker gedaan als het goed gaat hoe meer bewustheid van de roekeloosheid af gaat.)

3. Opzet / bewuste roekeloosheid

Werknemer moet:

1) zich onmiddellijk voorafgaande aan het ongeval

2) van het roekeloze karakter van zijn gedraging bewust zijn geweest

Conclusie: schuldaansprakelijkheid (i.p.v. risicoaansprakelijkheid) met omkering van de

bewijslast.

Schuld aansprakelijkheid met omgekeerde bewijslast. (omdat de werkgever moet

bewijzen dat het niet verwijtbaar is)

Werknemer bewijst:

schade

causaal verband

tussen schade en ongeval (makkelijk te bewijzen)

tussen ongeval en schending zorgplicht (wordt snel aangenomen)

Bedrijfsongeval

Werkgever kan zich verweren, door te bewijzen dat:

zorgverplichting is nagekomen

er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid bij de werknemer

= schade GELEDEN door werknemer

ARBO wetgeving Werknemers moeten veilig en gezond kunnen werken tot het

bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Om daarvoor te zorgen is de

Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet).

Productaansprakelijkheid (art. 6:185 BW)

Producent (art. 6:187 lid 2 t/m 4 BW)

Product (art. 6:187 lid 1 BW)

Gebrek (art. 6:186 BW)

Schade (art. 6:190 BW)

Consument (tenzij dood- of letselschade, zie art. 6:190 BW)

Bijzondere regeling met betrekking tot de onrechtmatige daad; bedoeling is het

beschermen van de consument; het komt er op neer dat de producent aansprakelijk

gesteld kan worden voor de schade die door een gebrek in zijn product is veroorzaakt.

Vereisten:

Schade

Gebrek

Causaliteit – het oorzakelijke verband tussen de schade en het gebrek.

Een consument hoeft dus niet te bewijzen dat de producent schuld heeft; schuld wordt

verondersteld. Het risico ligt bij de producent. En heeft slecht beperkte mogelijk heden

om onder zijn aansprakelijkheid uit te komen.

> Producent kan tegenbewijs leveren door

Verweren als vermeld in artikel 6:185 lid 1 sub a t/m f BW

Het gaat niet om de vergoeding voor schade aan product maar om schade door een

product.

De producent is dus aansprakelijk voor het in het verkeer brengen van een gebrekkig

product. Als producent van een product wordt aangemerkt:

De fabrikant van een eindproduct

Producent van onderdelen en grondstoffen

Een ieder die zich als producent presenteert door zijn naam, merk of ander

onderscheidingsteken op het product aanbrengt. (Quasi producent)

6:187 BW lid 1 t/m4

Quasi producent: is iemand die niets zelf doet maar wel zijn naam erop zet (Apple)

Importeur in de EU (eventueel leverancier)

Elke leverancier kan als producent worden aangesproken wanneer niet duidelijk wordt

wie de zaak heeft vervaardigd, tenzij hij de benadeelde binnen een redelijke termijn de

identiteit mededeelt van de producent of van diegenen die hem het product geleverd

heeft (art. 6:187, lid 4 BW). Hetzelfde geldt voor geïmporteerde producten als niet kan

worden vastgesteld wie de importeur van het product is, tenzij de leverancier binnen een

redelijke termijn de identiteit mededeelt van de importeur in de EU of van een

leverancier binnen de EU die hem het product heeft geleverd (art. 6:187. Lid 3 BW).

Wanneer meerdere producenten aansprakelijk kunnen worden gesteld voor dezelfde

schade, is elk van de producenten hoofdelijk aansprakelijk. De producent die hoofdelijk

aansprakelijk wordt gesteld moet zelf verhaal zoeken bij zijn medeaansprakelijke collega-

producenten.

Medeschuld en eigen schuld

Medeschuld of eigen schuld van de benadeelde kunnen leiden tot vermindering of

opheffing van de aansprakelijkheid van de producent. (art. 6:18, lid 2 BW). Bijvoorbeeld

het niet raadplegen van de gebruiksaanwijzing of het negeren van een waarschuwing.

Product ( dan kun je pas naar productaansprakelijkheid)

Onder het begrip product wordt elk roerend goed verstaan dat industrieel is vervaardigd

(met een aantal uitzonderingen; landbouwgrondstoffen, producenten van de bodem, van

de veefokkerij en de visserij), ook indien het een bestanddeel vormt van een ander

roerend of onroerend goed. Ook elektriciteit, gas en water ( art. 6:187 lid 1 BW).

Een product is gebrekkig als het niet de veiligheid biedt die men daarvan mag

verwachten.

Hierbij wordt op het volgende gelet (vereisten):

Presentatie van product

Adequate instructies, behoorlijke toelichting in Nederlandse taal. Kindvriendelijke

verpakking.

Redelijkerwijs te verwachten gebruik ervan

Het product moet bestand zijn tegen redelijke mate van verkeerd gebruik, niet tegen

onredelijk misbruik.

Redelijkerwijs te verwachten gebruikt: lekkende kruikarrest

Baby, twee kruiken erin met kokend water en lekkend baby verbrand. Producent zegt ik

ben niet aansprakelijk want in onze gebruiksvoorwaarden staat dat je onze kruiken alleen

staand mag gebruiken

Tijdstip waarop product in verkeer is gebracht (men houdt rekening met de normale

slijtage van het product) Nieuwe release wil niet zeggen dat oude gebrekkig is (art.

6:186 lid 2 BW).

De producent is aansprakelijk voor (gevolg)schade bij (art. 6:190 BW):

Zie ook art. 7:24 lid 2 BW, vaak is er namelijk sprake om een consumentenkoop.

Letselschade – dood of lichamelijk letsel. (art. 6:190 lid 1 sub a BW)

De producent is hiervoor te allen tijde aansprakelijk, ongeacht of de schade geleden

wordt in bedrijfs- of in de privésfeer. Benadeelde heeft bij lichamelijk letsel ook recht op

vergoeding van immateriële schade (smartengeld art. 6:106 BW).

Zaakschade – beschadiging of verlies van een andere zaak dan het geleverde product.

Vereisten:

- de zaak die schade heeft gelopen, moet gewoonlijk voor gebruik in de privésfeer zijn

bestemd en door de benadeelde ook hoofdzakelijk in de privésfeer zijn gebruikt.

- Je kan het pas verhalen op de producent als het gaat om een schade van meer dan €

500 euro. Bedraagt de schade minder dan kan de benadeelde zich tot de verkoper

wenden.

Art. 7:24 BW

Gebrek als bedoeld in art. 6:185 BW dan is de verkoper niet aansprakelijk voor de

gevolgschade, tenzij:

Verkoper kende het gebrek

Verkoper heeft afwezigheid van het gebrek toegezegd

Zaaksschade onder de €500,-

Schade aan het gebrekkige product betreft

Art. 6:173 BW

Indien sprake is van een gebrek als bedoeld in art. 6:185 BW: dan bezitter niet

aansprakelijk, tenzij:

Zaaksschade onder de €500,-

Het gebrek later is ontstaan

Art. 6:162 BW ‘restartikel’, als artikel 6:185 BW niet van toepassing is, bijv:

Zaaksschade in bedrijfsmatige uitoefening

Er is geen sprake van een product

Er is geen sprake van een gebrek als bedoeld in art. 6:185 BW

Het is de producent niet toegestaan door middel van algemene voorwaarden of op enige

andere wijze zijn aansprakelijkheid te beperken of uit te sluiten; producenten onderling

kunnen echter wel afspraken maken ten aanzien van de mate van hun aansprakelijkheid.

Bijvoorbeeld in de algemene voorwaarden een exoneratieclausule (beding waar de

aansprakelijkheid wordt uitgesloten of beperkt) toevoegen.

Week 3 Arbeidsrecht

Beroepsbevolking bestaat uit 3 groepen

Zelfstandigen

Aanneming van werk (art. 7:750 e.v. BW) – aannemer verbindt zich voor aanbesteder

tegen een bepaalde prijs om een bepaald concreet werk tot stand te brengen; geen

sprake van arbeidsrelatie. (het bouwen van een loods in opdracht van een ander bedrijf)

Geen arbeidsovereenkomst

Tot stand brengen werk van stoffelijke aard

Betalen bepaalde prijs

Opdracht (art. 7:400 e.v. BW) – opdrachtnemer verbindt zich tot verrichten van

diensten voor opdrachtgever; geen sprake van arbeidsrelatie. (vb. het doen van

administratie door een anders bedrijf)

Verrichten werkzaamheden

Geen arbeidsovereenkomst

Werkzaamheden iets anders dan werk van stoffelijke aard

Onzelfstandigen (arbeidsovereenkomst) – betreft bijna alle gevallen, die niet onder

vorige manieren vallen.

Werklozen

Verschil werknemer / zelfstandige van belang voor:

belasting

afdracht van sociale premies (Lisv)

eventuele loonvordering

(vb: franchisenemer/werknemer; handelsvertegenwoordiger/handelsagent)

Op het moment dat je spreekt van een arbeidsverhouding is er sprake van een

arbeidsovereenkomst. Dit gebeurd als de franchisegever veel sturing geeft aan de

franchisenemer. Dit wil je niet want dan moet je als franchise gever meer belasting

afdragen.

Andere (bijzondere) arbeidsverhoudingen:

Flexibele arbeidscontracten:

Zowel deeltijdwerk als tijdelijke contracten vallen onder het begrip flexibele

arbeidsverhouding.

afroep en oproepkrachten

- voorovereenkomst

- arbeidsovereenkomst met uitgestelde prestatieplicht

(min-max contracten, nulurencontract)

thuiswerk- en freelanceverhouding

Ambtenarenverhouding – vallen onder ambtenarenrecht. (art. 7:615 BW)

Uitzendovereenkomst – in- en uitlenen; de opdrachtgever houdt de leiding en toezicht,

en niet de formele werkgever. (art. 7:690 BW)

Verhoudingen:

Uitzendkracht Uitzendbureau (uitlener) Arbeidsovereenkomst

Opdrachtgever (inlener) Uitzendkracht Geen overeenkomst; puur

feitelijk

Uitzendbureau (uitlener) Opdrachtgever (inlener) Opdracht

Opdrachtgever en uitzendbureau hebben dus een overeenkomst

Werknemer is vaak zwakker (financieel afhankelijk) en wordt daarom beschermt door de

overheid (Art. 7:610)

Arbeidsovereenkomst: overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt

in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te

verrichten. Er is pas echt sprake van een arbeidsovereenkomst bij: (art. 7:610 BW)

zelf verrichten van arbeid

Arbeid is ruim begrip. Er is zelfs sprake van arbeid als je soms hele dagen niets doet

maar afentoe moet inspringen als er iets mis gaat. Je kan dan namelijk niet zeggen je

krijgt alleen betaald als er iets mis gaat.

betalen van loon 7:617 & 7:623 BW

- Fooi wordt niet gezien als loon

- Het mag geen alcohol of drugs zijn (geen producten of middelen die de gezondheid kan

schaden)

aanwezigheid van gezagsverhouding (en ondergeschiktheid)

- eenzijdige instructies

- tijdens het werk kunnen (= mogelijkheid) nog opdrachten gegeven worden

‘Extra’ criteria uit jurisprudentie:

Gaat over gezagsverhouding

continuïteit

bedoeling van de contracterende

eindverantwoordelijkheid

regelmatige loonbetaling

bedoeling van de contracterende

Is het de bedoeling van beide partijen dat je een arbeidsovereenkomst aangaat. Als je in

het bedrijf van je ouders werkt is dat bijvoorbeeld vaak niet de bedoeling (want dan

moeten ze ook betalen als je ziek bent of je vakantie dagen)

Duur van de overeenkomst:

- Bepaalde tijd of onbepaalde tijd

- Deeltijd of voltijd

Flexibele arbeidscontracten

Zowel deeltijdwerk als tijdelijke contracten vallen onder het begrip flexibele

arbeidsverhouding.

Je moet meerderjarig zijn of 16 + toestemming van je ouders (mondeling of schriftelijk)

hebben om een arbeidsovereenkomst aan te gaan. Als je geen toestemming hebt van je

ouders maar inmiddel wel al 4 weken werk verricht en je ouders zich niet hebben verzet

dan gaat de wet ervan uit dat je toestemming hebt en dus een arbeidsovereenkomst

hebt. (art. 7:612 lid 2)

Rechtspositie werknemer wordt bepaald door:

(individuele) arbeidsovereenkomst

collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)

burgerlijk wetboek:

titel 10 boek 7

boek 6

boek 3

Nog vele andere wetten, zoals Arbowet, Wet op het minimumloon, etc etc

Jurisprudentie

Verdragen

Karakter van het arbeidsrecht > bescherming van de werknemer:

Dwingend: afwijking niet mogelijk (of niet ten nadele van de werknemer)

Driekwart-dwingend: afwijking alleen mogelijk bij CAO

Semi-dwingend: afwijking mogelijk ten nadele voor werknemer is schriftelijke

overeenkomst

Aanvullend: afwijking is mogelijk

Voorbeelden:

Dwingend: gevolg > nietig (alleen dat stukje dat niet overeenkomt met wat er in de wet

staat)

7:626 BW

7:651 BW

Driekwart-dwingend: gevolg > vernietigbaar, situatie blijft voortbestaan totdat iemand

zegt van dit kan niet en dan wordt het teruggedraaid.

7:639 lid 2 BW

7:634 lid 3 BW

Semi-dwingend:

7:640 lid 2 BW

7:641 lid 4 BW

Aanvullend:

7:622 BW

Als je een bepaling leest moet je weten wat de mate van bescherming is.

Verplichtingen van werkgever

Het betalen van loon (art. 7:616 BW)

Afhankelijk van wat is afgesproken op basis van CAO en minimumloon / minimum

vakantietoeslag. Loon kan op verschillende manieren worden uitgekeerd (geld, auto,

woning)

Goed werkgeversschap > zich gedragen zoals een goede werkgever betaamt (art.

7:611 BW)

Redelijke instructie… ga is koffie halen > hoeft geen redelijke instructie te zijn

Het geven van vakantie (art. 7:634 BW)

Het waarborgen van veiligheid (art. 7:658 BW)

Zie werkgeversaansprakelijkheid week 2.

Verstrekken van gegevens (art. 7:655 BW)

Het op verzoek verstrekken van een getuigschrift (art. 7:656 BW)

Aangeven welke werkzaamheden de werknemer heeft verricht en hoe lang de

dienstbetrekking heeft geduurd.

Verplichtingen van werknemer

Arbeid persoonlijk verrichten (art. 7:659 BW)

Redelijke instructies van werkgever opvolgen (art. 7:660 BW) In het algemeen als goede werknemer gedragen (art. 7:611 BW)

geheimhoudingsplicht

Rechtsvermoedens:

Art 7:610 a BW > (Als je zwart werkt)

- Je spreekt van een arbeidsovereenkomst wanneer je tegen beloning gedurende 3

opeenvolgende maanden wekelijks werkt

- of gedurende 3 maanden minimaal 20 uur per maand werk verricht.

Minimale garantie: art. 7:628a BW

Je moet altijd 3 uur uitbetaald krijgen

Bijzondere bedingen:

Concurrentiebeding:

Dat je niet zomaar naar de concurrentie mag stappen na het dienstverband. Als je tekent

als je minderjarig bent dan geld die niet

Je kan ook een relatiebeding afspreken als je bang bent dat iemand klanten meeneemt

bijvoorbeeld.

7:653

Geheimhoudingsbeding

Ten tijde van je arbeidsovereenkomst.

Gaat over informatie waar de concurrent iets aan zou hebben

Proeftijd

7:652

7:676

Boetebeding

Op het moment dat je je ergens niet aan houd kan je daarvoor een boete moeten betalen

7:650

Week 4 Omgevingsrecht

Omgevingsrecht gaat over:

Bescherming fysieke leefomgeving

Belang bedrijfsleven: gebonden aan regels

Maar ook beschermd door regels

Meestal zijn alle regels een belemmering voor de meeste bedrijven soms is dit echter niet

het geval;

Heineken had baat bij het omgevingsrecht omdat het chemische bedrijf GTO zich wilde

vestigen. Bij bijvoorbeeld het uitbreken van een brand zouden de stoffen vrij kunnen

komen en in het grondwater dat Heineken gebruikt terecht kunnen komen. Doordat deze

wet er is moest GTO zijn bedrijfspand helemaal beveiligen en dit heeft ervoor gezorgd

dat GTO het water nooit zou kunnen vervuilen.

WABO

Belangrijkste aspecten omgevingsrecht sinds 1 oktober 2010 geregeld in Wet algemene

bepalingen omgevingsrecht (Wabo)

Uitwerking in Besluit omgevingsrecht (Bor)> bevat onder andere lijsten met activiteiten

met verplichting tot een vergunning

Ministeriële regeling omgevingsrecht (Mor) > bevat indieningsvereisten voor de aanvraag

van een omgevingsvergunning.

Geen milieuvergunning, bouwvergunning etc, maar één omgevingsvergunning voor alle

deelactiviteiten

WABO betreft bestuursrecht:

Bestuursrecht

Vergunningstelsel (met toetsingskader)

Aanvraag indienen bij bevoegd gezag

Procedure afhankelijk van aanvraag

Bevoegd gezag neemt besluit op

aanvraag

Rechtsmiddelen: bezwaar en beroep

Derde-belanghebbenden

Bestuursrecht > tussen overheid en overheid (organisatie)

Bezwaar en beroep > Voordat je in beroep gaat bij de rechter moet je eerst bezwaar

maken (bij het orgaan die je beslissing heeft genomen wordt er nog een keer naar

gekeken en die maken opnieuw een beslissing) de overheid moet een tweede kans

krijgen want er kan een fout gemaakt zijn.

Derde > = omgeving, bijv.: de buren etc.

Vergunning plichtige activiteiten:

Omgevingsvergunning nodig voor plaatsgebonden projecten; een project wat bestaat uit

een of meer activiteiten.

Artikel 2.1 en 2.2 Wabo beschrijven vergunning plichtige activiteiten

Lijsten waarin op staat wat verboden is om te doen (je hebt een vergunning nodig):

- Art. 2.1 zijn alle activiteiten opgenomen die niet mogen zonder vergunning

(=wetten in formele zin, opgesteld door de regering samen met de staten generaal, deze

gelden voor heel Nederland)

- Art. 2.2 de provincie of gemeente bepaald dat er iets niet mag (dit kan verschillen per

gemeente)

Belangrijkste artikelen om te weten!!

Art. 2.1 Wabo Het is verboden zonder omgevingsvergunning een project uit te voeren, voor zover dat geheel of gedeeltelijk bestaat uit:

a. het bouwen van een bouwwerk,

b. het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden, in gevallen waarin dat bij een bestemmingsplan, beheersverordening, exploitatieplan of voorbereidingsbesluit is bepaald, c. het gebruiken van gronden of bouwwerken in strijd met een bestemmingsplan, een beheersverordening, een exploitatieplan, de regels gesteld krachtens artikel 4.1, derde lid, of 4.3, derde lid, van de Wet ruimtelijke ordening of een voorbereidingsbesluit voor zover toepassing is gegeven aan artikel 3.7, vierde lid, tweede volzin, van die wet,

d. het in gebruik nemen of gebruiken van een bouwwerk in met het oog op de brandveiligheid bij algemene maatregel van bestuur aangewezen categorieën gevallen, e. 1°. het oprichten, 2°. het veranderen of veranderen van de werking of 3°. het in werking hebben

van een inrichting of mijnbouwwerk,

f. het slopen, verstoren, verplaatsen of in enig opzicht wijzigen van een beschermd monument of het herstellen, gebruiken of laten gebruiken van een beschermd monument op een wijze waardoor het wordt ontsierd of in gevaar gebracht, g. het slopen van een bouwwerk in gevallen waarin dat in een bestemmingsplan, beheersverordening of voorbereidingsbesluit is bepaald, h. het slopen van een bouwwerk in een beschermd stads- of dorpsgezicht of

i. het verrichten van een andere activiteit die behoort tot een bij algemene maatregel van bestuur aangewezen categorie activiteiten die van invloed kunnen zijn op de fysieke leefomgeving.

Hoe klein iets ook is het is bouwen als het vast zit aan de grond. Er zijn wel lijsten

waarop staat dat je wel mag bouwen bijvoorbeeld: hondenhok, kleine schuur.

b. Het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde……… > Ze bedoelen hiermee

graven in de grond (graafwerkzaamheden)

c. Het gebruiken van gronden of

bouwwerken in strijd met een

bestemmingsplan. >>>>

Als er is aangegeven dat je er mag wonen

dan mag je er geen winkel beginnen, je

moet dan een vergunning aanvragen.

Bijvoorbeeld: als iemand een kapsalon aan

huis begint dan mag dat vaak niet.

Landbouwgrond mag je niet gebruiken om

een huis op te bouwen.

Door het bestemmingsplan weet je wat er is toegestaan.

d. Een kroeg> elke kroeg heeft een vergunning op brandveiligheid. Die word verleend als

ze aan bepaalde vereisten voldoen.

e. Alles wat vroeger onder de milieuvergunning viel valt nu onder e, geldt alleen voor

bedrijven (niet voor particulieren)

Een boerderij met koeien heb je een milieuvergunning voor nodig.

De grens ligt: is het bedrijfsmatig van aard (ongeveer vanaf 10 koeien) bij hobby is het

niet nodig een vergunning te hebben, dat is bijvoorbeeld bij 2 koeien.

i. afvalstoffen (algemeen of alles wat ze vergeten zijn)

Art. 2.2 Wabo (wat er misschien geregeld is) :

Voor zover ingevolge een bepaling in een provinciale of gemeentelijke verordening een vergunning of ontheffing is vereist om:

a. [vervallen,]

http://wetten.overheid.nl/BWBR0020449/geldigheidsdatum_17-02-2014




b. een monument als bedoeld in een zodanige verordening:

1°. te slopen, te verstoren, te verplaatsen of in enig opzicht te wijzigen of 2°. te herstellen, te gebruiken of te laten gebruiken op een wijze waardoor het wordt ontsierd of in gevaar gebracht, c. een bouwwerk te slopen in een krachtens een zodanige verordening aangewezen stads- of dorpsgezicht, d. een weg aan te leggen of verandering te brengen in de wijze van aanleg van een weg, voor zover daarvoor tevens een verbod geldt als bedoeld in artikel 2.1, eerste lid, onder b,

e. een uitweg te maken, te hebben of te veranderen of het gebruik daarvan te veranderen, f. in, op of aan een onroerende zaak een alarminstallatie te hebben die een voor de omgeving opvallend geluid of lichtsignaal kan produceren, g. houtopstand te vellen of te doen vellen, h. op of aan een onroerende zaak handelsreclame te maken of te voeren met behulp van een opschrift, aankondiging of afbeelding in welke vorm dan ook, die zichtbaar is vanaf een voor het

publiek toegankelijke plaats,

i. als eigenaar, beperkt zakelijk gerechtigde of gebruiker van een onroerende zaak toe te staan of te gedogen dat op of aan die onroerende zaak handelsreclame wordt gemaakt of gevoerd met behulp van een opschrift, aankondiging of afbeelding in welke vorm dan ook, die zichtbaar is vanaf een voor het publiek toegankelijke plaats, j. in een daarbij aangewezen gedeelte van de provincie of de gemeente roerende zaken op te slaan of

k. als eigenaar, beperkt zakelijk gerechtigde of gebruiker van een onroerende zaak in een daarbij aangewezen gedeelte van de provincie of de gemeente toe te staan of te gedogen dat daar roerende zaken worden opgeslagen,

b. Monument= ouder dan 50 jaar, de gemeente of het rijk moet het aanwijzen als

monument, dat is een besluit van de gemeente.

Verstoren= als wat je doet is verstoren > zelfs al een spijker erin slaan, of dubbelglas

aanvragen (je hebt dus hiervoor een vergunning nodig)


2 activiteiten nader bekeken:

(moet je kennen !!)

Vergunning voor activiteit ‘Milieu’

Vergunningplicht in artikel 2.1 lid 1 onder e WABO

Voor het oprichten, het veranderen of het in werking hebben van een inrichting

Indien inrichting nadelige gevolgen voor het milieu heeft

Categorieën van inrichtingen met nadelige gevolgen staan opgenomen in het Besluit

omgevingsrecht

Toetsingskader voor activiteit ‘Milieu’

Toetsingskader in artikel 2.14 WABO:

Algemene weigeringsgrond is belang bescherming milieu

Uitgangspunt is niet weigering, maar verbinden van voorschriften om nadelige gevolgen

milieu te voorkomen.

Doel- of middelvoorschriften (bijv uitstoot)

Vergunning voor activiteit ‘Bouwen’

Geeft het recht een bouwwerk op te richten uit te breiden of te verbouwen

‘Kleine’ bouwwerken uitgesloten van vergunningplicht in Bor

Vergunningplicht in artikel 2.1 lid 1 onder a Wabo

Toetsingskader in 2.10, lid 1 Wabo

Toetsingskader voor activiteit ‘Bouwen’: >>>> BELANGRIJK!!

(toetsingskader in artikel 2.10 lid 1 WABO)

Strijd met bouwbesluit – technische toets bouwplan op gebied:

Veiligheid

Gezondheid

Bruikbaarheid

Energiezuinigheid

Je hoeft de technische voorschriften niet te kennen maar wel weten dat ze er zijn

Strijd met bouwverordening

bijv parkeergelegenheid

Dat is omdat je anders overlast krijgt van de wijk, mensen zouden dan in de wijk kunnen

parkeren en dat is niet de bedoeling.

Strijd met bestemmingsplan

Bestemmingsplan bevat ‘goede ruimtelijke ordening’

is het bouwplan op locatie toegestaan?

Ontheffingsmogelijkheden

Wat mag je bouwen (bouwvoorschriften, zijn vaak afmetingen)

Redelijke eisen van welstand

Betreft uiterlijk bouwplan

Welstandscommissie adviseert

Is het bouwplan mooi…..?

Het moet passen in de omgeving

De gemeente bepaald het maar het wordt geadviseerd door de welstandscommissie

In die commissie zitten: experts, architecten etc.

Bedrijfseconomie

Week 1 AC-methode en DC-methode

Integrale kostprijs berekening (AC methode) (Bij zelfde soort product)

Normale bezetting = gemiddelde productieomvang gedurende een aantal toekomstige

jaren

Werkelijke bezetting = wat er werkelijk is gemaakt / verkocht.

Geanalyseerd: (Integrale) kostprijsmethode =

(C/N + V/W)

(toegestane vaste kosten / normale productie) + (toegestane variabele kosten /

werkelijke productie)

Opbrengst: afzet x verkoopprijs=

Kostprijs verkopen: afzt x comm./integraal Kostprijs= −

Verkoopres./transactieres./ruilwinst=……………………………………

+

Bezettingsresultaat:

Productie (W-N)xCp/N (w= verwachte productie)

Afzet (W-N)xCa/N (w= verwachte afzet)

Perioderesultaat/bedrijfsresultaat/winst/verlies =…………………

Klassiek:

TO (verkoopprijs x afzet) – TK (constante kosten + variabele kosten + voorraadmutatie)

Opbrengst: afzet x verkoopprijs = ………………….

Kosten:

Variabel: ……………..

Vast: ……………… +

Voorraadmutatie:

(afzet-prod) x fabricage kp ……………… + −

Bedrijfsresultaat ……………………

Variabele kostprijsmethode (DC/VC methode) (Bij veel soorten

producten)

DC gebruik je als er geen productie is (deze is makkelijker)

Klassiek: toegestane variabele kosten / werkelijke productie (V/W)

Opbrengst: afzet x verkoopprijs = …………..

Variabele kn: afzet x var. kn per eenheid = ………….. −

CM/dekkingsbijdrage ………………………….

Vaste kosten: ………….. −

Bedrijfsresultaat = ……………………………….

Het verschil tussen AC en DC is 0 als er geen voorraad is (als de productie hetzelfde is

als de afzet)

Break even

Het is break even als het perioderesultaat 0 is.

(Berekenen door de DC van onder naar boven in te vullen je begint onderaan dus met 0)

TO = TK (totale opbrengsten = totale kosten)

TO: Prijs X afzet

=

TK: (variabele kosten X afzet) + constante kosten

Met de veiligheidsmarge bereken je het percentage waarmee de afzet mag dalen

voordat het breakeven punt bereikt is. Formule:

(Begrote afzet – break even afzet) / begrote afzet X 100%

Verschil integrale kostprijsmethode en variabele kostencalculatie =

Wijze waarop het resultaat wordt bepaald, verschil in toerekenen vaste productiekosten

en de wijze waarop de voorraden worden gewaardeerd.

Verschil in toerekenen vaste productiekosten:

Bij de integrale kostprijsmethode rekenen we de vaste productiekosten toe aan de

individuele producten. (C/N + V/W)

Bij de variabele kostprijsmethode brengen we de vaste productiekosten in één bedrag

ten laste van het resultaat.

Verschil in voorraadwaardering:

Het verschil in beide perioderesultaten ligt aan de voorraadmutatie. Dit bereken je als

volgt: voorraadmutatie x integrale kostprijs – voorraadmutatie x variabele kostprijs.

Als het goed is, is dit verschil hetzelfde als het verschil tussen het perioderesultaat van

de AC methode en het perioderesultaat van de DC methode.

Week 2 Budgettering en verschillenanalyse

Overzicht verschilanalyse:

Verschil variabele kosten te splitsen in:

Prijsverschil = ( Standaard Prijs (SP) – Werkelijke Prijs (WP) ) x Werkelijke

Hoeveelheid (WH)

Efficiencyverschil = (Standaard Hoeveelheid (SH) – Werkelijke Hoeveelheid (WH) ) x

Standaard Prijs (SP)

Verschil constante kosten te splitsen in:

Budgetverschil = Toegestane (gebudgetteerde) vaste kosten – werkelijke vaste kosten

Bezettingsresultaat = (W-N) x (C/N)

Ex ante-budget – het budget, dat betrekking heeft op activiteiten die in de komende

periode worden verwacht, vóór het begin van een periode opstellen.

Ex post-budget – na afloop van een budgetperiode werkelijke activiteiten en werkelijke

resultaten vaststellen.

De geanalyseerde winsten verliesrekening (AC) (overzicht)

Omzet (verkoopprijs x afzet)

Toegestane kosten (AC kostprijs) –

VERKOOPRESULTAAT (transactieresultaat)

Verschillenanalyse (fabricageresultaat) + / –

Prijsverschillen

Efficiencyverschillen

Budgetverschillen

Bezettingsverschillen

WINST OF VERLIES

Verschil directe en indirecte kosten:

winstverschil

kostenverschil

verschil variabele kosten

verschil constante kosten

verkoopverschil

verkoopprijs

verschil

verkoopomvang

verschil

hoeveelheids

verschil

assortiments

verschil

Directe kosten = toewijsbaar aan product; grondstoffen, inkopen, personeel en machine,

etc.

Indirecte kosten = niet toewijsbaar aan product; huur magazijn, andere personeelkosten,

etc.

Daarvoor bestaan er vier methodes:

Opslagmethode

Equivalentiemethode

Kostenplaatsmethode (week 3)

ABC methode (week 4)

Opslagmethode

Enkelvoudig (primitief) – alle indirecte kosten worden m.b.v. 1 opslagpercentage

opgenomen in de kostprijs = (indirecte kosten / directe kosten) x 100%

Meervoudig (verfijnd) – alle indirecte kosten worden m.b.v. meerdere

opslagpercentages opgenomen in de kostprijs = (indirecte materiaalkosten / directe

materiaalkosten) x 100%

= (indirecte loonkosten / directe loonkosten) x 100%

= (indirecte overige kosten / directe kosten) x 100%

Equivalentiemethode

Toerekening van kosten op basis van bepaalde verhouding.

Bijv. olijfolie in flessen van 0,5 van 1,0 en van 1,5 liter.

Indirecte kosten worden dan in die verhouding toegerekend.

Voorbeeld : indirecte kosten zijn € 450.000

Geproduceerd worden :

50.000 flessen van 0,5 liter

200.000 flessen van 1,0 liter

50.000 flessen van 1,5 liter.

Hoe worden de indirecte kosten toegerekend ?

Aantal liters dat wordt geproduceerd :

0,5 liter x 50.000 = 25.000 liter

1,0 liter x 200.000 = 200.000 liter

1,5 liter x 50.000 = 75.000 liter

Totaal 300.000 liter

Indirecte kosten per liter

€ 450.000 / 300.000 liter = €1,50/liter

Indirecte kosten fles 0,5 liter = € 0,75



Week 3 Kostenplaatsenmethode

Verband tussen indirecte kosten en product niet rechtstreeks te leggen, dus creëren

van “tussenstations”.

Nieuwe begrippen :

Kostendragers (= uiteindelijke producten)

Kostenplaats = verzameling van alle kosten die gemaakt worden voor de uitoefening

van een bepaalde functie.

Hulpkostenplaatsen – afdeling is er wel, maar niet fysiek aanwezig

Zelfstandige kostenplaatsen – afdelingen zijn wel aanwezig, maar hebben geen direct

verband met het product

Hoofdkostenplaatsen – in principe rechtstreeks verband, maar wel indirecte kosten

Stappenplan:

Creëren van kostenplaatsen & bepalen van de indirecte kosten die horen bij de

kostenplaatsen (= eerstverdeelde kosten)

Maken van de keuze van systematiek van doorberekening:

Directe methode

Step-down methode (indirecte methode / stapsgewijs)

Reciprocal methode (wederzijds)

Selecteren van verdeelsleutels per hulpkostenplaats

Toerekenen van de indirecte kosten aan de hoofdkostenplaats en kostendragers

Bijv.

Creëren van kostenplaatsen & bepalen van de indirecte kosten die horen bij de

kostenplaatsen:

Indirecte kosten huisvesting

(hulpkostenplaats):

Huur per jaar € 500.000

Energie en water € 100.000

Verzekering en belasting € 50.000

Indirecte kosten directie en

personeelsafdeling (zelfstandige

kostenplaats):

personeelskosten € 250.000

overige kosten € 50.000

Indirecte kosten afd. productie

(hoofdkostenplaats):



Indirecte kosten afd. verkoop

(hoofdkostenplaats):



Maken van de keuze van systematiek van doorberekening

Directe methode

huisvestiging : dir + pers. afdeling : 25 m2

afdeling productie : 200 m2 TOTAAL VAN 325 m2

afdeling verkoop : 100 m2

directie&adm. : dir + pers. afdeling: 5 fte

afdeling productie : 25 fte

afdeling verkoop : 10 fte

Berekening:

Hulpkostenplaa

ts

Zelfstandig

e

kostenplaa

ts

Hoofdkostenplaats Hoofdkostenplaats

Huisvestiging Directie &

administr.

Productie Verkoop

650.000 300.000 600.000,00 350.000,00

2.166,67*200=433.333

,33

2.166,67*100=216.666

,67

8.571,43*25=214.285,

71

8.571,43*10=85.714,2

9

1.247.619,04 652.380,96

Totaal aantal indirecte kosten, toegerekend aan hoofdkostenplaatsen 1.900.000

650.000/300 300.000/(25+10)

Per m2 = 2.166,67 € Per fte = 8.571,43

Kostprijs berekenen

Tafel:

Directe kosten: 830.000 (gegeven)

Indirecte productiekosten:

1.247.619,04 (totale productiekosten)

2000(totaal aantal uren)

= € 623,80 = kosten per machine uur

623,80 * 600 (uren voor tafel) = 374.280

Indirecte verkoopkosten:

25% van 652.380,96 = 163.095,24

Totaal = 830.000 + 374.280 + 163.095,24 = 1.367.375,24

_______________________________________________________________________

________

Step-down methode

huisvestiging : dir + pers. afdeling : 25 m2

afdeling productie : 200 m2 TOTAAL VAN 325 m2

afdeling verkoop : 100 m2

directie&adm. : dir + pers. afdeling: 5 fte

afdeling productie : 25 fte

afdeling verkoop : 10 fte

Berekening:

Hulpkostenplaats Zelfstandige

kostenplaats

Hoofdkostenplaats Hoofdkostenplaats

Huisvestiging Directie &

administr.

Productie Verkoop

650.000 300.000 600.000 350.000

2.000*25=50.000 2.000*200=400.000 2.000*100=200.000

350.000 10.000*25=250.000 10.000*10=100.000

1.250.000 650.000

Totaal aantal indirecte kosten, toegerekend aan hoofdkostenplaatsen 1.900.000

650.000/325 350.000/(25+10)

Per m2 = 2.000 € Per fte = 10.000

Kostprijs berekenen

Tafel:

Directe kosten: 830.000 (gegeven)

Indirecte productiekosten:

1.250.000 (totale productiekosten)

2000(totaal aantal uren)

= € 625 = kosten per machine uur

625 * 600 (uren voor tafel) = 375.000

Indirecte verkoopkosten:

25% van 650.000 = 162.500

Totaal = 830.000 + 375.000 + 162.500 = 1.367.500

_______________________________________________________________________

________

Reciprocal (algebraïsche) methode

S1 S2 S3 P Q

60.000 180.000 120.000 100.000 140.000

0,1 S1 0,1 S1 0,2 S1 0,3 S1 0,3 S1

0,2S2 0,1S2 0,2S2 0,3S2 0,2S2

0,2S3 0,2S3 0,0S3 0,3S3 0,3S3

S1 = 0,1S1+0,2S2+0,2S3+60.000

S2 = 0,1S1+0,1S2+0,2S3+180.000

S3 = 0,2S1+0,2S3+0,0S3+120.000

S1 en S2 en S3 invullen in vergelijking van P en Q en je hebt de doorbelastingen.

Opstellen van de vergelijkingen (+ controle) behoort tot tentamenstof, uitrekenen niet!!!

Week 3 ABC methode

ABC methode

ZELF AANVULLEN!

Opdracht:

Logistiek

Week 1 Het KOOP

Systemen (7-s model) is het belangrijkste als het gaat om logistiek (intern)

Logistieke grondvorm – KOOP-concept

KOOP = het Klant Order Ontkoppel Punt

Dit is het punt dat aangeeft hoever (stroomopwaarts in een bedrijfskolom) een

klantenorder doordringt in het productie- of distributieproces van de aanbieder van een

product of dienst. Er zijn vijf klantorderontkoppelpunten:

Opwaarts Afwaarts

Handigheidje:

KOOP 1

Produceren voor lokale voorraad. (= decentrale voorraadpunten)

Op basis van prognose

KOOP 2

Eindproduct wordt zonder klantorder geproduceerd voor een centrale voorraad. Levering

vanuit centrale voorraad naar klant.

Vb. je wil een telefoon en in de winkel bestel je hem, je dan vaak even wachten tot hij

binnen is.

KOOP 3

Grondstoffen / onderdelen/ modules op voorraad. Klantorder dan assemblage.

Het eindproduct moet nog worden gemaakt doormiddel van bv. Onderdelen. Vb nike

schoenen

KOOP 4

Productieorder is klantspecifiek / klant gebonden, maar er wordt gewerkt met een

voorraad die er al is! Grondstoffen/onderdelen

KOOP 5

Eerst klantorder. Geen voorraad/ geen grondstoffen . Alhoewel ……, ieder bedrijf heeft

vaak toch al wat basisgrondstoffen etc.

Maatwerk voor klant.

Het goederenstroomtraject voor KOOP (op planning gebaseerde activiteiten) wordt

aangestuurd op basis van een prognose, vaak een voorspelling (voorraadrisico). Met

producten die na KOOP geproduceerd worden (klantgerichte activiteiten), loopt de

ondernemer geen risico.

Er zijn meer elementen die verschillend zijn voor en na het KOOP:

Week 1 Logistiek concept (m.b.t. productielogistiek)

In dit blok worden productie en distributielogistiek behandeld

Logistiek raamwerk bij productielogistiek:

Op alle 4 deelgebieden kan je logistiek concept gebruiken

Als je begint met het indelen van een fabriek:

Grondvorm productielogistiek > waar staan de machines, de looppaden etc. (eindigt in

een soort plattegrond) = fysieke inrichting

Besturingssysteem > de functies die je nodig hebt = beheersing

Informatiesysteem > daar komen alle gegevens aan, van chauffeurs, machines,

productie etc. (ERP) = informatievoorziening

Personele organisatie > hier ga je het besturingssysteem aan de mensen koppelen. = het

realiseren van effectieve coördinatie tussen logistiek en andere functies in de organisatie

Productiegrondvormen:

hoe richt je de productievloer in?

Continue fabricage

Productieproces van tevoren vastgesteld en ingericht

Productie volgens een vaste werkwijze

Functionele fabricage

Productieproces is op basis van functies ontworpen en ingericht

Groepsgewijze fabricage (mengvorm)

Ontwerp en inrichting van het productieproces volgen de orderstroom; werken in teams,

verantwoordelijk voor uitvoering van de hele order

Continue fabricage:

Zou bv fabricage van consumptiemelk kunnen zijn uit koemelk

Machines achter elkaar zetten die producten van A tot Z kunnen maken. Je haalt

producten in grote volumes er doorheen (massa) vb. Heiniken

Functionele fabricage:

Zou bv een fietsenfabrikant kunnen zijn

Continue fabricage - Productieproces van tevoren vastgesteld en ingericht (KOOP 1)

Productie volgens een vaste werkwijze.

Continue fabricage:

Geen enkele tussen voorraad.

Maximale arbeidsdeling, grote hoeveelheden van steeds min of meer hetzelfde product

Relatief goedkoop

Lijn is niet flexibel!!

Bv auto’s (gestart met Taylor en Ford)

Geen variatie, geen onzekerheid

Vaak lijnopstelling, product voortdurend in beweging

Bewerking per stuk

Machines hoeven niet steeds te werken

Als een product zelf door de omgeving kan stromen!

Productstroomgerichte indeling

Functionele fabricage Productieproces op basis van functies ontworpen en ingericht

(KOOP 4/5)

Functionele fabricage:

Elk onderdeel doet een bewerking van het totale product.

Het word stapsgewijs gemaakt (maar kan ook als halffabricaat in het magazijn terecht

komen)

Een gevaar is suboptimalisatie!! (afdelingen die niet goed met elkaar communiceren)

Het is belangrijk op de expertise op een afdeling te houden

bv een fietsenfabrikant

Als er veel variaties mogelijk zijn

Product steeds slechts korte tijd in bewerking,

Tussenvoorraden!!

Grote aantallen naast elkaar

Series op speciale machines

Groepsgewijze fabricage (mengvorm) Ontwerp en inrichting van het productieproces

volgen de orderstroom; werken in teams, verantwoordelijk voor uitvoering van de hele

order

MEERKEUZEVRAAG! Tussenvoorraden bij verschillende fabricages

Groepsgewijze fabricage:

Hier wordt uitgegaan van geen tussenvoorraad.

Vb. kleine series fietsen

Je hebt 3 teams die zich specialiseren op een onderdeel van de fiets

Als team zijn ze verantwoordelijk van een deel van het product. Je hebt de expertises bij

elkaar.

past bij het principe dat alles tegenwoordig klantgericht is.

Complete order wordt aan een team gekoppeld

Machines zo gegroepeerd dat er in kleine series gewerkt kan worden zonder

tussenvoorraden!

Groepen op elkaar lijkende producten stromen op een logische wijze door de

productieomgeving.

Productie opgedeeld in autonome groepen

Ook wel : Teamsgewijze fabricage

Besturingssysteem productielogistiek.

Materiaal georiënteerd produceren – Aanvoer en voorraad beheersing van het

materiaal staan centraal . bijvoorbeeld Wasmachine. Je moet eerst alle onderdelen

hebben om het in elkaar te zetten.

Capaciteit georiënteerd produceren – De beheersing van de gebruikte machines staat

centraal; De machines kunnen een bottleneck zijn. Met een bottleneck wordt in

de bedrijfskundige benadering een knelpunt binnen een project/proces bedoeld. De

bottleneck is een kritiek punt waar veel fout kan gaan. De bottleneck in een

proces/project is iets wat een proces/project ophoudt en in de weg staat. De capaciteit

van de machines, mensen en middelen.

Als er een machine is die 24 uur draait is dat het knelpunt want je kunt niet meer

produceren want hij staat al altijd aan.

Voor je een fabriek inricht moet je weten op welk gebied je knelpunten zitten

Tussenvraag: welke logistieke grondvorm is dit?

- Functionele fabricage

Welk KOOP zal hier aan de orde zijn? KOOP 3

- Koop 3 wachten op order en dan assembleren

BOM: Bill Of Material

Wat is een BOM?

stukslijst (een lijst met alle materialen die verwerkt zitten in het product)

Wie maakt een BOM?

Ontwerper

Waartoe dient de BOM?

Meerdere redenen

Bill of material = stukslijst (een lijst met alle materialen die verwerkt zitten in het

product)

Iedereen moet weten van de BOM (verkoop, inkoop, financiën etc.)

Aldi heeft bv maar 700 artikelnummers!

Productiebedrijven kunnen er duizenden hebben!

FFF

Form > uitwendige vorm

Fit > mogelijkheid tot aansluiting op andere producten (stekkers etc)

Function > wijze van presteren/functioneren

Sommige onderdelen hebben bijv. Verschillenden levertijden

Het eindproduct is een verzamelwagen (low level code llc = 0)

Je gaat iedere keer een levecode naar beneden.

Je weet hierdoor wat de uieindelijke levertijd is

Besturingssysteem

Besturingssysteem:

Het je oosters en westers

Westers > op prognose (push) wij bepalen wat er geproduceerd gaat worden

Oosters > scania werkt volgens het oosterssysteem, wacht bijv. Tot iemand een

vrachtwagen besteld

WETEN VOOR TENTAMEN!!

MRPI > Material Requirements Planning

MRP 1 (echt westers)

De onafhankelijke vraag is de vraag naar eindproducten

Hoe weet je dat:

Verkooporders

prognose

Tijdsfasering

Tijd instellen

MRP systemen: PUSH systemen: grondstoffen, onderdelen etc worden de fabriek

ingeduwd.

Besturingsconcept uit de westerse wereld (start ca. 1970)

Voor 1979: kaartenbakken etc.

MRP 1:

Is een rekensysteem

set rekenregels waarmee de werkelijke toekomstige behoefte aan materiaal kan worden

berekend!!

Geeft aan wanneer je iets moet gaan bestellen/inkopen

Essentie van het MRP 1 systeem:

Als je de vraag van een klant naar een product kent (= de onafhankelijke vraag)

en

weet wanneer (= tijd) de klant het product wil hebben

kun je de afhankelijke vraag (= wanneer zijn onderdelen etc nodig?)

middels MRPI berekenen

MRP I : Belangrijke begrippen

De onafhankelijke vraag

Tijdsfasering

De afhankelijke vraag wordt berekend!

Onafhankelijke vraag: Welke eindproducten wil de klant?

Echte klantenorders

Vraagvoorspellingen eindproducten

Service onderdelen

Onderdelen R&D, pilotseries etc

Tijdfasering: wanneer moeten de eindproducten beschikbaar zijn?

Tijd wordt ingedeeld in buckets

Werking MRP I:

Vanuit het MPS (onafhankelijke vraag in de tijd) wordt de afhankelijke vraag

(onderdelen etc.) berekend = de Bruto behoefte

Er wordt rekening gehouden met de aanwezige voorraad, inkooporders, behoefte lopende

productieorders etc. Hieruit volgt de Netto inkoop- en productiebehoefte

Welke informatie moet er beschikbaar zijn om het mogelijk te maken een MRP-run te

laten plaatsvinden?

Levertijd

BOM

Voorraden

Onafhankelijke vraag uitsplitsen in orders die al bekend zijn en prognose

Inkooporders

Bestelgrootte

Veiliheidsvoorraad

Wat gebeurt er feitelijk als je een MRP-run draait?

MRP II (Manufacturing Resources Planning)

Wat is de essentie van een MRP II systeem?

II gaat over Resources

I gaat alleen maar over het binnekrijgen van materialen binnen krijgen

II gaat veel verder, over het aantal manuren, beschikbare machines, financien etc.

Hoef je niet zo te kennen alleen de basis !!!

Material req. planning = MRP I

MRP II komt heel weinig voor in de praktijk

ERP (= Enterprise Resources Planning) Wat is de essentie van een ERP systeem?

MRP gaat alleen maar over de productiewerkvloer

- Alle afdelingen aan elkaar kopplen door middel van een ERP systeem

Na de keuze voor de grondvorm van de productie en de productiebesturing volgt het

informatiesysteem

ERP:

Enterprise Resourse Planning (sinds ca. 1990 en verder),

Logische uitbreiding op MRP-systemen

Standaard informatiesystemen die verantwoordelijk zijn voor de integrale

ondersteuning van de activiteiten binnen een organisatie

ERP-systemen: het ERP systeem werkt met geïntegreerde software: gegevens slechts

één keer invoeren

Structuur ERP-systeem:

Een centrale database met daaromheen een schil van applicaties voor verschillende

functionaliteiten voor bv:

productie

financiële activiteiten

voorraad/inkoopactiviteiten

HRM

verkoop/marketing

distributie

verslagleggingsactiviteiten

Leveranciers: bv SAP, Baan en Exact (voor het MKB)

Week 2 Productielogistiek (besturingssystemen)

Westerssysteem is een pushsysteem ( de orders druk je het productiesysteem is)

Oosterssysteem is een pull systeem (je wacht op de klantorder en word er vervolgens

doorheen getrokken)

Toyota Production System (TPS)

Het Toyota Production System (TPS) is

gebaseerd op twee kenmerken:

Jidohka – beslissingsbevoegdheid op

de productievloer (het verlenen van

autonomie).

Het oosterssysteem gaat er vanuit dat

de medewerkers het meeste weten en

beslissingen mogen maken (Jidohka)

De beslissingsbevoegdheid ligt op de

werkvloer. (medewerkers mogen de

productie stil leggen)

JIT-concept – Just In Time concept

= het precieze aantal benodigde onderdelen op de juiste tijd naar de volgende

bewerkingsstap brengen. Werkt m.b.t. pullsystemen = pas reageren als de marktvraag

veranderd.

Het TPS/JIT systeem wordt uitgewerkt m.b.v. een Kanban = communicatiemiddel in

vorm van kaart. Ieder bakje met onderdelen heeft een kanban (met vermelding van de

inhoud) als inhoud bakje bij volgende productieschakel wordt verbruikt wordt de

kanban teruggestuurd deze kanban is het signaal dat er weer geproduceerd mag

worden. Twee soorten kanbans: productiekanbans en transportkanbans. Veel gebruikt

two-bin systeem.

Het TPS/JIT systeem komt vaak voor bij eenvoudige producten (fiets etc) vaak

toegepast na KOOP

Het systeem in combinatie met Kaizen bezig zijn met continue verbeteren (Imai): zie

volgende blz.

Bij JIT ga je ervan uit wat de klantvraag is, en wat de klant wil zijn geen verspillingen:

Verspillingen = LEAN

overproductie; seriegrootte mag 1 zijn nodeloos wachten

nodeloos transport tussen bewerkingen processen die niet optimaal functioneren (onnodige bewerkingen, over

processing) onnodige voorraden; moeten echt minimale voorraden zijn (

grondstoffen en (tussen) voorraden) overbodige bewegingen medewerkers

Fouten, defecte producten, afkeur, slechte kwaliteit EXTRA Niet gebruiken van aanwezige kennis/kunde

Kanban

Kanban staart voor kaartje en zon kaartje hangt aan zo’n bakje (vertellen op het

tentamen)

Het word pas in gang gezet als er klantvraag is

Hier is het andersom, namelijk:

iemand besteld iets een order. Iemand wil een eindproduct

De order komt binnen bij de laatste bewerkingsstap in het productieproces.

Ze zeggen dan tegen een schakel eerder lever mij de grondstoffen/half fabricaten, want

het is op na deze order want ik heb het geleverd aan de klant.

Er is al een beetje voorraad.

Verbetermethodieken

Imai – werkt met kwaliteitscontrole en kwaliteitsmanagement; verbeter en innoveer,

zonder ophouden en iedereen erbij

betrekken; kwaliteitszorg: moeizaam,

jaren durend en in kleine stappen;

basisprincipes:

Deming cirkel (Plan, Do, Check, Act):

regelkring

Voortdurend meten van deelprocessen

en terugkoppelen

Werken met kwaliteitskringen - kleine

groep medewerkers van dezelfde

afdeling op vrijwillige basis periodiek bij

elkaar komen om kwaliteitsproblemen

op te sporen, te analyseren en op te lossen

Standpunten Imai-filosofie:

Mensen zijn het belangrijkste goed in organisaties

In plaats van bestraffen van fouten, moet het signaleren hiervan worden beloond.

Kijk op werkvloer zelf, hier vindt waardetoevoeging plaats

Werk met harde informatie, alleen op basis van concrete, meetbare gegevens kunnen

rationele beslissingen worden genomen.

Vanuit deze standpunten, stelt Imai dat er in elke organisatie op drie aspecten moet

worden gelet! Ze worden ook wel de drie Mu’s genoemd:

Muda – voorkomen van verspilling (zie pag. 7)

Muri – optimale inspanning

Mura – beperken afwijkingen

Naast de drie Mu’s beschrijft Imai vier M’s: Mens, Machine, Materialen en Methode.

Daarbij hoort een visgraat als hulpmiddel/checklist (zie boek pag. 375).

5S-methode – werkplek zo slim mogelijk inrichten m.b.v. 5 Japanse woorden die met

een S beginnen:

Seiri – selecteren en scheiden

Seiton – schikken en sorteren

Seiso – schoonmaken en schrobben

Seiketsu – systematisch leren, standaardiseren en structureren

Shitsuke – stimuleren en stijlvol werken

Lean – kern van Lean is dat de

onderneming waarde weet toe

te voegen voor de klant, dit

d.m.v. vijf stappen (zie figuur

hiernaast). Verschil met Imai =

gehele waardeketen wordt in

beschouwing genomen. Wordt

ook wel Value Stream Map

(VSM ) genoemd. Ook bij Lean

mag de productie van een

nieuw product pas starten als er

een product is afgeleverd. Dit

kan gebeuren door het two-bin

systeem.

Agile – gaat om wendbaarheid, snel kunnen manoeuvreren om te voldoen aan de

klantwensen. Daarbij wordt het accent gelegd op proactief handelen, korte

doorlooptijden, flexibel inzetbare capaciteit en inspelen op klant. Hoe wordt een bedrijf

nu agile? Door de verschuiving van het KOOP in de richting van de markt.

Six Sigma – raamwerk om kwaliteit te managen: processen kun je pas goed beheersen

als je weet hoe elk proces verloopt en om dat te weten moet er gemeten worden.

Six Sigma methode maakt gebruik van DMAIC = Define (definiëren), Measure (meten),

Analyze (analyseren), Improve (verbeteren) en Control (controleren).

Theory Of Constraints (TOC) – opgezet door Eli Goldratt. Gebaseerd op het OPT

(Optimized Production Technology): Software pakket opgezet om te kunnen plannen op

basis van de beste financiële resultaten.

Theory Of Constraints (TOC):

Doel van ondernemingen: winst (het genereren van geld) en continuïteit

In een bedrijf wordt de effectiviteit bepaald door dat stuk van het proces waar de

grootste bottle-neck zit (daar hopen voorraden zich op, het proces loopt niet door, er

wordt te weinig geld gegenereerd)

Los de bottle-neck op en ga op zoek naar de volgende

Je moet altijd opzoek gaan naar wat het knelpunt is in jou productieproces en je moet

alleen dit knelpunt aanpassen en dus niet alles gaan aanpassen

Brede interpretatie: managementfilosofie die bestaat uit drie aparte, maar verbonden

thema’s:

Analyseren – wat te veranderen?

Prestatiemeting (throughput: snelheid waarmee het totale proces geld genereert door

verkopen)

Creëren – naar wat te veranderen?

Inventory (al het geld dat in het proces nodig is om zaken te verkopen die men

uiteindelijk weer wil verkopen; dit is geen toegevoegde waarde) D.m.v. logistiek:

De 5 stappen tot continue verbetering

drum-buffer-rope scheduling

Buffermanagement

VAT analyse

Implementeren – hoe de verandering te implementeren?

Operating expenses (al het geld dat nodig is om de inventory om te zetten in

throughput) D.m.v. logisch denken

Daarbij is een constraint (beperking) alles wat een systeem belet om z’n doel te

bereiken.

Brede interpretatie constraint: elk gebied, aspect of proces dat de performantie van een

organisatie belemmert vanuit het oogpunt van de klant, competitiviteit of winst.

Goldratt gaat uit van een systeembenadering. Stappen om tot de perfecte TOC te

komen:

Samenvattend overzicht verbetermethodieken:

Inputs

Output

50/hr

Week 2 Logistiek concept (m.b.t. distributielogistiek)

Wat is distributie logistiek?

Is het transport en het op voorraad houden van eindproducten

Logistiek raamwerk bij distributielogistiek:

Grondvorm distributielogistiek (fysieke inrichting)

Besturingssysteem distributielogistiek (beheersing)

Informatiesysteem distributielogistiek (informatievoorziening)

Personele organisatie distributielogistiek (realiseren van effectieve coördinatie tussen

logistiek en andere functies in de organisatie)

In principe zijn de schakels van distributielogistiek

redelijk overeenkomstig met de schakels van

productielogistiek, alleen richt de

distributiebesturing zich vooral op het beheersen

van voorraadhoogtes in het gehele distributiekanaal.

Bij distributielogistiek gaat het dus ook om

dezelfde doelstellingen als bij

productielogistiek:

Kostenreductie: minder voorraad / beter benutten

van capaciteit

Verbeteren van de flexibiliteit en de

leverbetrouwbaarheid

Voorraadbeheer van je magazijn (eindproducten) hoeveel eindproducten je op voorraad hebt Magazijnen (decentrale magazijnen) wat er in de winkels bijvoorbeeld decentraal gebeurd of andere magazijnen Van welk soort transport gebruik je

Voorraad kan zich op verschillende locaties bevinden:

Voorbeeld: wijn

Voorraadpunt 1 > druiven

Voorraadpunt 2 > kant en klare wijn staan verpakt

Voorraadpunt 3 > wordt ingekocht door de groothandel en staan daar op voorraad

Voorraadpunt 4 > word ingekocht door een café en staat daar ook op voorraad

WD, VD is een vage sheet en hoef je waarschijnlijk niet te kennen

Distribution requirements planning (DRP-I)

DRP-I is een methodiek waarmee we de in de tijd gefaseerde behoefte aan

herbevoorrading in distributiepunten kunnen bepalen; het heeft iets weg van het MRP-

systeem, echter het DRP-systeem heeft een beter beheer van voorraden in

distributieketens ten doel. Bij DRP-I gaat het over voorraadaanvulsystemen.

Wanneer elke schakel in een distributieketen op basis van een eigen

voorraadaanvulsysteem beslissingen over voorraden neemt, onafhankelijk van het

voorraadverloop bij andere schakels in de keten, resulteert dit in een opslinger- of

keteneffect en in ongebalanceerde voorraden:

Functies van een distributiecentrum zijn:

Opslaan van goederen (voorraadfunctie)

Het hergroeperen van goederen (groupagefunctie)

Het overladen op andere transportmiddelen (overslag)

Waardedichtheid Verpakkingsdichtheid

Belangrijk bij beslissingen t.a.v Fysieke distributie.

Waardedichtheid = geldwaarde vh product per kubieke meter

Verpakkingsdichtheid = aantal producten per kubieke meter

© Wolters-Noordhoff

Week 3

Berekening DRP 1 systeem

Begin voorraad = 900

200, 180, 210, 190 is een schatting

Dus de eindvoorraad van week 1 = dan 700

Er ontstaat een probleem bij week 2/3 de computer zegt dat je een minimale

veiligheidsvoorraad moet hebben

Dit zie je op het distributiecentrum

Supply Chain Management

Tot nu toe: telkens inzicht in één schakel in distributieketen (consument (KOOP),

productie, distributie, etc.). Echter, de besproken logistieke beslissingen zijn relevant

voor zowel afzonderlijke schakels als toeleveranciers, fabrikant, groothandel of importeur

als voor de laatste schakel in een distributiekolom, dealer of detaillist.

Vandaar het ontstaan van ketenlogistiek / ketenintegratie, ofwel: Supply Chain

Management (SCM):

Pie-sharing > niemand wordt er beter van. Je verlegd je probleem bij iemand anders uit

de keten

Is eigenlijk kort gezegd het verleggen van je probleem binnen de keten

Vb.

Je hebt ene kant koffie boer ---------------------- D.E (Douwe Egberts)

Stel D.E heeft koffiebonen nodig en besteld deze iedere maand. Hij komt erachter dat hij

teveel voorraad heeft.

Je kan dus minder afnemen in een keer. Maar het meer verdelen dus frequenter leveren.

Dit noemen we dus Pie-sharing want het voorraad probleem van D.E gaat naar de

koffieboer. (Supply chain management voorkomt Pie-sharing)

Pie-growing >

Je kan door intensief samenwerken ervoor kunnen zorgen dat je meer klanten (omzet)

krijgt of dat de kosten omlaag gaan.

Supply Chain Management kan nu als volgt worden gedefinieerd: de activiteiten die er op

gericht zijn om alle partijen in de keten zodanig te laten samenwerken dat de

consument optimaal wordt bediend en waarbij de gezamenlijke ketenkosten zo laag

mogelijk zijn.

Supply Chain Management Paradox Klant staat centraal je bent dus extern gefocust als

je een goede organisatie bent

Als het slecht gaat met een bedrijf zit die wss in de

eerste 2 fases

In de hele kosten zijn vaak de voorraadkosten de

grootste kosten :

Naast het feit dat de

gezamenlijke kosten zo laag

mogelijk moeten zijn, wordt er

ook een steeds grotere druk

gezet op het beheer van de

voorraad. Oorzaken:

– Hyperconcurrentie

– Groot aantal nieuwe

producten

– Consumentengedrag

Vroeger was er meer sprake van een supply chain (leveringen/aanbod): PUSH

Supply chain

Vb. Er is een nieuwe soort shampoo en word met reclame in de winkel gezet. Hopelijk

komt de klant om het product te kopen

Tegenwoordig is er meer sprake van een demand chain (vraag): PULL

Vb. Als de retailer gaat vragen of ze een product kunnen krijgen, omdat er bijvoorbeeld

een nieuwe shampoo is of dat er vraag is naar iets en dat geproduceerd moet gaan

worden = pull

Koop 1+ 2 is push

Vier vormen van ketenintegratie (gezien vanuit logistiek concept!):

Fysieke integratie – richten op vergroting van efficiency bij verwerking van fysieke

goederenstroom; verlagen van totale handlingskosten. Standaardisering van

omverpakkingen zal mechanisering en automatisering in distributiecentra mogelijk

maken (vb. iedereen binnen de keten maakt gebruik van rolcontainers).

Informatie-integratie – activiteiten die zich richten op afstemming van

informatiestromen. Belangrijk hulpmiddel bij deze vorm van ketenintegratie is:

Electronic Data Interchange (EDI) = de elektronische uitwisseling zonder menselijke

interacties van gestructureerde en genormeerde gegevens tussen computers van de bij

een handelstransactie betrokken partijen.

EDI:

Op elk artikel staat een barcode (die zegt iets over een product)

Als het in NL geproduceerd is begint de barcode met 87

Voorbeeld van bestelling van bijv. kratbier, deze afspraken heb je dan van te voren

gemaakt:

87102184681, 70 (aantal), 012 (filiaal 12), 14022014 (datum)

Besturingsintegratie – op systematische wijze gebruik maken van stuurinformatie uit

andere schakels binnen de keten; doel: verbeteren van het customer-serviceniveau, dit

door middel van voorraadbeheer.

Klantgegevens opsturen (zoals verjaardagen etc.)

Grondvormintegratie – een gedeelte van de aansturende activiteiten wordt neergelegd

bij een andere partij in de schakel. Dit betreft meer dan het uitbesteden van uitvoerende

activiteiten; het gaat om het overdragen van logistieke-planningstaken.

VOORBEELD MRP1

Engels

Stof voor de toets:

- De handout 'Meetings and Minutes':

De gehele handout inclusief vocabulair en de bijlagen 'reported speech' en 'passive',

'markers and linkers'. De nadruk ligt op toepassen.

- Alle selfstudy uit Business Result en Basisboek Engels die betrekking hebben op

reported speech en passive.

Wat kun je bij de toets verwachten?

Part 1. (4 punten) 4 mc vragen die betrekking hebben op de bovenvermelde stof. Part 2 (8 punten) 4 open vragen die betrekking hebben op bovenvermelde stof. Part 3. (88 punten) je krijgt de letterlijke tekst van een vergadering.

Beschrijf op basis van de tekst: a. 'objective' (doel) van de vergadering b. 'title for the item discussed'; c. Schrijf een kort coherent verslag (minutes) van wat besproken is (gebruik eigen woorden, alleen de meest belangrijke onderdelen in je verslag beschrijven). Gebruik: verleden tijd, lijdende vorm, passive constructions, reported speech en natuurlijk niet te vergeten: connectives (zie handout 'Meetings and Minutes', markers and linkers). Gebruik de structuur zoals bij de lessen aangegeven (zie PPT les 3). Lengte van de minutes: maximaal 150 woorden. Voor de beoordeling 'minutes' wordt gebruik gemaakt van een beoordelingsformulier waarbij inhoud, grammatica, spelling, structuur, lay out en style en tone worden beoordeeld.

Week 1

Handout> ‘Meetings and Minutes’

Essential grammatical elements of minutes Past tense Reported speech The passive

Past tense Scan the text and underline all tenses There has been some good news since the spring Annual Meetings, because some international banks have decided to act and right decisions have been made. This has been done by the central banks. They have given good strong policy signals lately. Whether it is the Fed, whether it is the European Central Bank, whether it is the Bank of England or the Bank of Japan, there has been some very good news, and that creates a momentum that should be seized as an opportunity. Where should we see action? Certainly, in Europe and more specifically in the Eurozone, which is still at this point the epicenter of the crisis and where most urgent action is needed. Action has already occurred: the European Central Bank with the outright monetary transaction. Decisions have been made by the euro area members. Whether they have decided to strengthen their fiscal discipline, to associate it with sanctions, to make it much more cohesive and coordinated, or whether they are designing a European banking supervision system and hopefully a European banking union. This is gradually happening, but more needs to happen very quickly. Put all present tenses in the past tense or the past perfect tense

There had been some good news since the spring Annual Meetings, because some international banks had decided to act and right decisions had been made. This had been done by the central banks. They had given good strong policy signals lately. Whether it was the Fed, whether it was the European Central Bank, whether it was the Bank of England or the Bank of Japan, there had been some very good news, and that created a momentum that should be seized as an opportunity. Where should we see action? Certainly, in Europe and more specifically in the Eurozone, which was still at this point the epicenter of the crisis and where most urgent action was needed. Action had already occurred: the European Central Bank with the outright monetary transaction. Decisions had been made by the euro area members. Whether they had decided to strengthen their fiscal discipline, to associate it with sanctions, to make it much more cohesive and coordinated, or whether they were designing a European banking supervision system and hopefully a European banking union. This was gradually happening, but more needed to happen very quickly.

Reported speech

Als je verteld wat iemand heeft gezegd is dat reported speech.

Voorbeelden:

Direct Bill > “ I don’t like this party. I want to go home now.”

Reported speech >Bill said that he did not like the party, and he wanted to go home right

away.

‘Where do you work?’ He asked where I worked

‘We’re expanding rapidly.’ She said that they were expanding rapidly. ‘Prices went up in 2001.’ He reported that prices had gone up in 2001

‘Have you finished the report?’ She asked if I had finished the report.

‘He had finished the report’. They claimed he had finished the report.

‘I’ll probably be late’. She said that she would probably be late.

‘I can’t afford it’. He said that he couldn’t afford it.

Direct Speech Reported Speech Example

Present simple Past Simple Do you work worked

Present Continuous Past Continuous Are expanding were expanding

Simple Past Past Perfect Went up had gone up

Present Perfect Past Perfect Have finished had finished

Past Perfect Past Perfect Had finished had finished

Will Would Will would

Can Could Can could

Verbs that can be used for reported speech:

Admit, agree, allege, announce, answer, argue, assume, assure, believe, calculate, claim,

confirm, confess, consider, command, complain, convince, decide, declare, deny,

discover, estimate, expect, explain, feel, find, inform, know, mention, persuade, plead,

predict, promise, propose, reassure, recommend, remark, remind, reply, say, show,

suggest, suppose, tell, think, understand, wonder.

Generally we can say that events or places become more distant in time or in place in

indirect speech. Here are some examples: Direct speech Indirect speech

Here There

This place That place

These Those

Now Then

Ago Before

Today That day

Tomorrow The next day

Yesterday The previous day

Last year The year before

The Passive

(Handout p. 20; BR p. 117; Basisboek p. 263-265)

De passieve zin (zin in de lijdende vorm) is een constructie waarmee je aan kunt geven

dat het onderwerp van de zin niet iets doet, maar dat het iets ondergaat.

Compare:

They built this house in 1486

This house was built in 1486

From active to passive in 3 steps:

Check tense

Check direct object (what was built?)

Use “to be” (in correct tense) + past participle.

Passive: when?

Talk about an action but not interested in saying who does/did it.

In het engels maak je de passive met een vorm van to be + het voltooid deelwoord.

Passieve zinnen kunnen in dezelfde tijden staan als actieve zinnen, bijvoorbeeld;

- de tegenwoordige tijd ( het onderwerp van de zin ondergaat nu iets)

- de verledentijd ( het onderwerp onderging een tijdje geleden iets)

- de voltooid tegenwoordige tijd ( een tijdje terug begon het onderwerp iets de

ondergaan en dat gebeurt nu nog)

Hieronder zie je hoe de lijdende vormen eruit zien:

Vormen maken:

Mr Brown chaired the meeting.

Chaired: past simple

What was chaired? The meeting

Past simple of “to be” + past participle = was/were chaired

Have they paid for the drinks?

Have paid: present perfect

What has been paid? The drinks

Present perfect of “to be” + past participle of “paid” = have/has been paid

Passive zinnen met hulpwerkwoorden (it can be done)

Een passieve zin waar een hulp werkwoord in voorkomt maak je die zo >

Hulpwerkwoord + be (dat is ook een hulpwerkwoord) + het voltooid deelwoord

Als je een extra hulpwerkwoord in een passieve zin gebruikt hoef je to be dus niet te

vervoegen

Controle >>>> zet achter de in BY SOMEONE

Passive underlined

There has been some good news since the spring Annual Meetings, because some players

have decided to act and right decisions have been made. This has been done by the

central banks, in particular. They have given good strong policy signals lately.

Whether it is the Fed, whether it is the European Central Bank, whether it is the Bank of

England or the Bank of Japan, there has been some very good news, and that creates a

momentum that should be seized as an opportunity.

Where should we see action? Certainly, in Europe and more specifically in the Eurozone,

which is still at this point the epicenter of the crisis and where most urgent action is

needed. Action has already occurred: the European Central Bank with the outright

monetary transaction.

Decisions have been made by the euro area members. Whether they have decided to

strengthen their fiscal discipline, to associate it with sanctions, to make it much more

cohesive and coordinated, or whether they are designing a European banking supervision

system and hopefully a European banking union. This is gradually happening, but more

needs to happen very quickly.

Bijlage A

Bijlage C

Week 2

Business Result: p. 117 Do exercises

Handleiding minutes

- Use mix of passive, reported speech and past

tenses, (no present tenses)

Passive constructions:

It was suggested that ....

The discussion was ended by ....

A new budget would be proposed ....

Problems had been noticed ....

- Title/objective

- Chairman mentions purpose of the meeting

- Avoid copy paste

- Structure of minutes at test

- Don’t say: he said, she said, they said repeatedly.

- Use a variety of reporting verbs: explain, suggest, answer, reply, show, etc.

- Don’t use abbreviations or contractions (afkortingen & samenvoegingen)

- Use linking words (see handout p. 27)

Week 3

Basisboek Engels: Read pp. 175 –181 (gaat over spreken)

Business Result: p.127 reported speech, do exercises

Basisboek Engels: Bijlage B

(vocabulaireverschillen, spellingsverschillen, stijlverschillen, grammaticaverschillen)

Sample Minute

Vocabulaire vergadering: agendapunten

Week 4

Basisboek Engels: Read pp. 182 – 196 (gaat over spreken, vergadering)

Business Result: Practice files pp. 106 and 114: do exercises;

Basisboek Engels: Bijlage A+ C

Blok H4

Fiscaal recht

Voorbeeldonderneming

> Is een werkmaatschappij en er zijn 2 holdings die elk 50% van de aandelen hebben.

Hoeveel belastingplichtige zijn er? 5

Voor welke belastingsoort? 3 + 2 inkomstenbelasting

Stel:

Bouwbedrijf Konings B.V. heeft een belastbaar bedrag van € 100.000.

Hoeveel VPB is Bouwbedrijf Konings B.V. verschuldigd?

20.000

Indien het belastbaar bedrag € 230.000 bedraagt,

hoeveel VPB is Bouwbedrijf Konings B.V. dan verschuldigd?

47.500 ?

Tot 200.000 is het 20% en voor alles erboven 25% (Art. 22)

Subjectieve belastingplicht (Wie?)

Binnenlandse belastingplicht

Buitenlandse belastingplicht

Objectieve belastingplicht (Waarover?)

Het voordeel hiervan is risicospreiding, je kunt vermogens spreiden. Als het bijvoorbeeld

failliet gaat en de winsten zijn al uitgekeerd gebeurt er niks met deze bedragen. Een

andere redenen is dat bedrijven hun winst liever in het bedrijf houden, stel ze nemen het

direct op dan moeten ze meteen belasting betalen. Als ze de winst in het bouwbedrijf

houden hoeven ze nog geen belasting te betalen.

BOX 1, inkomen uit werken en woning max 52%

BOX 2, inkomen uit aanmerkelijk belang, meer als 5% aandelen. Er wordt 25% belasting

betaald.

BOX 3, inkomen uit sparen en beleggen

De winst (belastbaar bedrag) kan op twee manieren bepaald worden, namelijk:

Vermogensvergelijking en de schakelbepaling

1. Vermogensvergelijking

Eindvermogen volgens balans (EV) - Beginvermogen volgens balans (EV)

+ Onttrekkingen

+ Kapitaalterugbetalingen

-/- Kapitaalstortingen

VERMOGENSMUTATIE

-/- Objectieve vrijstellingen (landbouw enz.)

+ Niet of beperkt aftrekbare kosten

+ Giften

-/- Investeringsaftrek

+ / -/- Fiscale reserves

-/- Correctie deelnemingsvrijstelling

FISCALE WINST

-/- Aftrekbaar deel van de giften

BELASTBARE WINST

-/- Te verrekenen verliezen

BELASTBAAR BEDRAG

+ Ontrekkingen (artikelen 8,9 en 10) Winstuitdelingen art. 10 lid 1 sub A,B,C VPB.

Bijvoorbeeld verkapt dividend of ook wel vermomd dividend genoemd hierbij word

aandeelhouder bevoordeeld zonder dat er sprake is van formeel dividend moeder B.V.

heeft aandelen in Dochter B.V. Dochter B.V. verkoopt een pand aan moeder B.V. tegen

de boekwaarde van €100.000,-. De werkelijke waarde is €250.000,-. Dochter B.V. heeft

moeder B.V. bevoordeeld met €150.000,-. Voor moeder B.V. is dit een dividend

opbrengst van €150.000,- voor dochter B.V. is dit een dividend uitkering van €150.000,- Cashdividend betaling van haar aandeelhouders.

Stochdividend in aandelen uitgekeerd in plaats van contant

De in aanmerking genomen vennootschapbelasting art 10 lid 1 sub E VPB

De vennootschapbelasting beinvloedt het eindvermogen maar is niet aftrekbaar.

Ingehouden bronheffingen ( zoals dividend- en kansspelbelastingen ) art. 10 lid 1 sub F

VPB

- Kapitaalstortingen (Hoort niet tot de winst omdat dit geen opbrengst uit

bedrijfsoefening is maar een betaling door de aandeelhouder.)

Nominaal gestort kapitaal

Agio = het kan zijn dat hij boven het nominale bedrag stort

Informeel kapitaal (fiscaal begrip) = hij doet zomaar een storting (bijvoorbeeld om zijn

BV te redden)

Bij een willekeurige derde had de vennootschap/aandeelhouder nooit op deze

manier gehandeld

Verkapt dividend

De vennootschap verstrekt een voordeel aan de DGA / aandeelhouder.

Informele kapitaalstorting

De DGA / aandeelhouder verstrekt een voordeel aan de vennootschap.

Voorbeeld 1 bij de afbeelding.

Bouwbedrijf Konings B.V. verstrekt aan Paul Konings Beheer B.V. een geldlening van €

200.000 met een rentepercentage van 3%, terwijl een zakelijke rente op dat moment

4% zou zijn. Hier is sprake van verkapt dividend een onttrekking van €2000,- Het is een

bevoordeling van de aandeelhouder. Normaal gesproken zou je een rente doen van 4%

maar nu van 3%

Voorbeeld 2 bij de afbeelding

Paul Konings Beheer B.V. verkoopt haar pand aan Bouwbedrijf Konings B.V. voor een

bedrag van € 100.000, terwijl de werkelijke waarde van het pand € 150.000 bedraagt. Hier is sprake van informeel kapitaal het is een storting van €50.000,-. Het is een

bevoordeeling van de B.V.

Aftrekbare kosten

Onder andere:

Winstuitdelingen (tantième)

→ Art. 9 lid 1 letter a Wet VPB

Oprichtingskosten vennootschap → Art. 9 lid 1 letter d Wet VPB

Kosten van wijziging van kapitaal (emissie- en notariskosten) → Art. 9 lid 1 letter d Wet VPB

+ Niet of –beperkt aftrekbare kosten Niet-aftrekbaar, onder andere:

Rentevergoedingen op bepaalde leningen (principe kennen!) → Art. 10 lid 1 letter d Wet VPB

Fictief loon, tenzij redelijk tarief → Art. 10 lid 1 letter g Wet VPB

Beperkt aftrekbaar, onder andere:

Giften → Art. 16 Wet VPB

(aftrek ten hoogste 50% van de winst met een maximum van € 100.000)

Commissarisbeloning voor een commissaris met aanmerkelijk belang

→ Art. 11 lid 1 Wet VPB

- Verliesverrekening Verliesverrekening → Art. 20 Wet VPB

Negatieve winst = verlies

Carry Back: Verrekening met belastbare winst van voorafgaand jaar

Carry Forward: Verrekening met belastbare winst van 9 opvolgende jaren

Oudste verlies wordt eerst verrekend !

Als je verliest draait hoef je geen belasting te betalen.

Toen die verlies maakte had hij geen aftrekpost, maar het jaar daar op maak je wel

winst. Dus dan mag je het verlies van tot op 9 jaar aftrekken.

Voorbeeld:

De fiscale resultaten van Bouwbedrijf Konings B.V. luiden als volgt:

2007 Winst van € 100.000

2008 Verlies van € 400.000

2009 Winst van € 50.000

2010 Winst van € 100.000

2011 Winst van € 350.000

> Moet dit bedrijf in 2007 belasting betalen? Ja

> En in 2008? Nee je hoeft geen belasting over die 400.000 te betalen, en je kan nog

iets terug krijgen van vorig jaar (Carry Back) kan ik die 20.000 terug krijgen? Ja, want

als je ze bij elkaar optelt zit je nog in de verlies.

> Moet je over 2009 belasting betalen? Nee

> Moet je over 2010 belasting betalen? Nee

> Moet je over 2011 belasting betalen? Ja, want hier sta je op +2.000.000

(Verliezen kan altijd nog van het voorafgaande jaar verrekend worden) = Carry back

Uitwerking verliesrekening

Jaar 2007 2008 2009 2010 2011

Belastbare winst 100.000 -400.000 50.000 100.000 350.000

Carry back 100.000

Restant -300.000

Carry forward 50.000 -50.000

Restant -250.000 0


Restant -150.000 0


Restant (belastbaar bedrag) 0 200.000

2. Schakelbepaling wet IB

- Schakelbepaling van artikel 8 lid 1 Wet Vpb

- Naast vermogensvergelijking (vorige dia) ook mogelijk om belastbaar bedrag te

berekenen met als

uitgangspunt de commerciële winst !

In dit artikel staat dat de artikelen die genoemd zijn gelden voor een BV.

Landenanalyse

Week 1 (hoofdstuk 4+5+8) Bij een krappe arbeidsmarkt is er minder aanbod van arbeidskrachten maar steeds meer

vraag. Bij een ruime arbeidsmarkt is er veel aanbod van arbeidskrachten en minder

vraag.

Afweging risico en rendement

Deze afweging moet je gaan maken als je gaat exporteren, bijvoorbeeld als je naar

Brazilië gaat exporteren omdat je daar veel geld kunt verdienen kun je er veel

rendement uit halen. Het risico is dat je helemaal naar Brazilië gaat. Je streeft naar veel

rendement en zo weinig mogelijke risico.

Landen met een hoge economische groei kun je veel meer rendement halen, omdat je

dan niet veel hoeft te concurreren, je krijgt toch steeds nieuwe klanten. Bij een lage

economische groei heb je juist veel concurrentie en is het moeilijk om te groeien.

Landen zijn onderling veel meer gaan importeren en exporteren (handelen), omdat je

dan lagere transportkosten hebt en versnelde IT-ontwikkelingen

A= Verenigde Staten

B = China/India

C = West-Europa

D = Afrika

*Maatschappelijke consensus = stabiliteit

tussen groepen in de samenleving (veilig om te handelen)

Welke risico’s en problemen zijn er verbonden aan het exporteren naar het buitenland?

Onvoldoende deviezen in het land aanwezig of beschikbaar (= LANDENRISICO)

Wisselkoersrisico Culturele risico’s (o.a. betalingsmoraal debiteurenrisico)

Transportrisico (door vaak grotere afstand)

Aansprakelijkheidsrisico (vak: recht)

- Importbelemmeringen (als bijvoorbeeld de handelsbalans een groot tekort vertoont) - Oorlog en armoede

- Kans op valutacrisis en deviezentekort (bv. door hoge buitenlandse schuld en overgewaardeerde munt) - Corruptie, bureaucratie - Intensiteit concurrentie in de bedrijfstak in het land van export is hoog

- Politieke crisis (als gevolg van een eco. crisis?) - Gebrek aan urbanisatie (klanten moeilijk te bereiken) - Cultuurverschillen, waardoor product niet wordt gewaardeerd - Betalingsmoraal slecht - Slecht juridisch systeem (eigendomsrechten niet gewaarborgd), imitatieproducten - Valutarisico (munt kan in waarde gaan dalen door bijvoorbeeld een hoge inflatie. Hierdoor levert de

export minder op.) - Een groot tekort op de handelsbalans kan ertoe leiden dat de overheid bestedingsbeperkende maatregelen neemt.

Landenrisico = Onvoldoende deviezen in het land aanwezig of beschikbaar

Het risico dat handelspartners in het buitenland door overheidsmaatregelen hun

betalingsverplichtingen niet kunnen nakomen. Hiervoor zijn twee redenen:

1. Geen dollars of euro’s aanwezig (deviezen is buitenlandsgeld, dus dollars in

Nederland.) (onvermogen)

* Je komt aan deviezen door te exporteren

* Je komt aan deviezen door geld te lenen van een buitenlandse belegger

Als er geen deviezen aanwezig zijn, dan exporteert het land weinig of weinig

beleggingsactiviteiten.

Door Export stromen deviezen binnen (vaak dollars). Door import stromen deviezen naar

buiten (vaak dollars)

2. Banken zijn niet bereid om het geld om te wisselen (onwil)

Deviezen is buitenlandsgeld, dus dollars in Nederland.

- Hoe verschilt het landenrisico voor een exporteur en een multinational?

Multinational loop het meeste risico

Deviezen generend vermogen

Externe positie

Wat is het karakter van dit land (kapitaalrekening)? (is een tentamen vraag)

De devisie positie is verbeterd.

Internationale reserves Invoerdekking

Hoeveel maanden kan een land importeren met de aanwezige deviezen?

Formule:

internationale reserves/ import

De omvang van de reserves zegt alleen iets over de betaalcapaciteit als tegelijkertijd de

deviezenbehoefte in de analyse wordt meegenomen. Invoerdekking: in hoeverre is

huidige niveau van reserves voldoende om importen te betalen? (invoerdekking van min.

3 maanden aanhouden).

Omvang buitenlandse schuld

- Debt ratio;

Formule:

Buitenlandse schuld / export

- Debt-service ratio belangrijk!!, hoeveel schuld heeft een land in verhouding met de

export.

Er moet rente en aflossing betaald worden.

Formule:

Rente + aflossing van buitenlandse schuld/export

- Structuur van de buitenlandse schuld (looptijden)

Hoeveel % van de deviezen die de export oplevert, zijn nodig om rente te betalen en

af te lossen. Hoe hoger het percentage, hoe meer risico.

Verhouding tussen schuld en export = debt-export ratio. Debt-service = verhouding tussen deviezen uitstroom en instroom. welk deel van de

met export verdiende deviezen vloeit naar het buitenland in de vorm van schuldendienst? Structuur buitenlandse schuld hoe korter gemiddelde looptijd, des te sneller komen

aflossingsverplichtingen. Behoefte aan deviezen is dan hoog.

Betalingsbalans

Deviezengenerend vermogen:

door veel export of door kapitaalimport (buitenlandse investeerders)

stabiliteit en samenstelling exportpakket (hoeveel afnemers? hoeveel

exportproducten?)

Op de lopende rekening komt het geld binnen door export en op de kapitale rekening

komt het geld binnen door lening. Uit deze twee onderdelen bestaat de betalingsbalans.

Je kunt hier zien hoeveel deviezen er binnen komen en weggaan. Als je er meer

binnenkomen dan weggaan is het een gunstig land.

Invoerdekking 500/100 = 5

Debt ratio 1500/500 = 3

Debt-service ratio 175/500 = 0,35

Is het landenrisico voor dit land groot?

Invoerdekking > goed

Debt-ratio > redelijk, niet slecht

Debt-service ratio > redelijk goed

Waarom is het niet verstandig om naar een land te exporteren met een hardnekkig

tekort op de lopende rekening? (import > export)

1. Deviezen raken op.

2. Overheid devalueert de eigen munt (of muntwaarde daalt)

3. Overheid voert importbelemmeringen in.

4. Overheid treft bestedingsbeperkende maatregelen, import daal door minder besteding

5. Rente kan gaan oplopen, renteniveau gaat omhoog en gaan mensen sparen en minder

besteden

Wisselkoersrisico = valutarisico

Vrije wisselkoers (= zwevende wisselkoers) appreciëren/deprecieren

Vaste wisselkoers revalueren/devalueren

Vaste wisselkoers met bandbreedte

Één munt

Zet de 4 wisselkoerssystemen in volgorde van risico voor een exporteur! (minste risico

bovenaan!)

4. Één munt

3. Vaste wisselkoers met bandbreedte (nummers 2 en 3 zijn eigenlijk gelijk)

2. Vaste wisselkoers > Revalueren/devalueren

1. Vrije wisselkoers

Geef voor elk systeem een voorbeeld van een munt waar dit systeem op van toepassing

is!

Vrije wisselkoers: Het is iedere dag anders, Hong Kong munt Vaste wisselkoers > revalueren/devalueren: Zwitserse frank, Noorse Kroon Vaste wisselkoers met bandbreedte: Zwitserse frank, Noorse Kroon Één munt: Euro

Euro kan wel eens stijgen of dalen ten opzichte van een andere munt

Waar zet je de euro? B (of hij blijft hetzelfde of hij wordt meer waard)

Wisselkoersrisico (= valutarisico) = Risico dat de (toekomstige) winst van een

onderneming beïnvloed wordt door wisselkoersschommelingen.

Hoeveel valutarisico een bedrijf loopt hangt af van:

* valuta-exposure

* valuta-volatiliteit

Leg uit: 1) Shell kent een hoge valuta-exposure (is dat zo?) Ja, dat is zo

2) Handelen met de VS is risicovoller dan met Denemarken. Ja dat is ook

zo, de dollar koers is helemaal vrij. De deense kroon ten opzichte van de euro heeft een

vaste wisselkoers.

4 vormen van valutatisico

Pretransactierisico = ‘offerterisico’

Transactierisico = ‘kredietermijnrisico’

Translatierisico = ‘omrekenrisico (vaste) activa op de balans’

Economisch of structureel risico = ‘concurrentierisico’

1. Een offerte die bijvoorbeeld een maand geldig is. Als diegene reageert in die maand

kan het zo zijn dat de wisselkoers veranderd. Dit kan positief of negatief uitvallen.

2. Rekening waar je bijvoorbeeld 30 dagen de tijd voor hebt om hem te betalen

3. Je hebt geld te goed.

4. Structureel risico

Bij welk risico horen onderstaande gebeurtenissen?

Philips verkoopt een dochterbedrijf in de VS

AH hoeft de geleverde frisdrank pas over een maand te betalen aan haar Duitse

leverancier.

BMW verkoopt steeds meer auto’s in China.

a. Translatierisico

b. transactierisico

c. Economische of structureel risico

Valuta instrumenten

Interne valuta-instrumenten (besparing transactiekosten)

Netting (in-house banking) salderen vreemde valutaposities.

Matching inkomsten en uitgaven op zelfde tijdstip

Leading en lagging betalingen en/of inningen versneld of vertraagd uitvoeren.

Balansbeheer Afstemming bezittingen en schulden in vreemde valuta’s

Salderen op 0

Op dezelfde datum alle inkomsten en uitgaven regelen

Bijvoorbeeld snel je geld binnen halen als je merkt dat de wisselkoers zal stijgen

Je kan kijken in hoeverre je dingen tegen elkaar weg kan strepen

Externe valuta-instrumenten

Valutatermijncontract (via een bank af te sluiten!)

Contante koers: 1€ = $ 1,23

3-maandstermijnkoers: 1€ = $ 1,25

Transacties op de geldmarkt

tegenover een bezitting in een vreemde valuta wordt een

schuld gecreëerd of omgekeerd.

opgave: een Amerikaans bedrijf ontvangt over een half jaar

€ 100.000. De debetrente (=leenrente) in Europa bedraagt 5% en de creditrente

(=spaarrente) in de VS 2% (over een half jaar). De contante koers van een $ is 0,76€.

Hoeveel euro zal het Amerikaans bedrijf nu lenen? (En direct omzetten in $!)

Wat is de zekere opbrengst voor het bedrijf in dollars?

3-maandentermijnkoerst: als je van te voren een koers afspreekt met de bank. Als je

weet dat je over 3 maanden geld krijgt kun je een koers afspreken, want dan heb je

zekerheid (dit kan positief of negatief zijn).

Transacties op de geldmarkt

A. 100.000 / 1,025 =

B.

Amerika heeft een vordering van 100.000 euro. Hij wil dollars maken van de euro’s. >

€100.000 / 0,76 = $131578,94

Vergoeding > 131578,94 * 1,02 = ………..

Je moet rente betalen. ……../1,05 =

Valutaoptie

‘Recht’ om een bepaalde valuta te kopen (call) of te verkopen (put) tegen een

vastgelegde koers (uitoefenprijs)

WAAROM EEN OPTIE-CONTRACT i.p.v. EEN TERMIJNCONTRACT?

Expiratiedatum= de datum dat het afloopt

Landenselectie volgens de filtermethode

Mogelijke voorselectiecriteria: hoogte BBP per inwoner,

(burger)oorlog, hoogte importbelemmeringen, bepaalde

kenmerken van de binnenlandse markt.

Macrocriteria: politieke situatie, demografische

ontwikkelingen, hoogte buitenlandse schuld,

overgewaardeerde munt.

Meso- en microcriteria: analyse van de bedrijfstak en de

markt. Bijvoorbeeld de intensiteit van de concurrentie in

de bedrijfstak.

Economische ontwikkeling/groei verloopt in 3 fasen:

Factorgedreven groei

Landen die wat betreft hun groei afhankelijk zijn van de

export van grondstoffen en arbeidsintensieve producten

Investeringsgedreven groei

Buitenlandse directe investeringen zorgen voor een

verdere groei, waar deze landen standaardgoederen en –diensten vaak goedkoop kunnen

produceren door hun lage prijzen van productiefactoren (m.n. arbeid).

Innovatiegedreven groei

Het steeds opnieuw innoveren zorgt voor verdere groei.

De Wereldbank gebruikt verschillenden manieren om te classificeren namelijk:

Classificatie naar inkomensniveau

Classificatie naar regio

- Ontwikkelingslanden

(Afrika; heeft een hoge bevolkingsgroei , honger, oorlogen etc. , deel van Azië; Zuid-Azië

heeft een nog lager inkomen per inkomen van de hoofd van de bevolking, maar hier zijn

de vooruitzichten wel beter & Zuid-Amerika)

- Emerging markets: ontwikkelingslanden snelle, onstabiele groei (Brazilië, Rusland,

India en China = BRIC)

- Triade: rijk gevestigde landen (West-Europa, VS, Australie & Japan)

De begrippen ‘poverty trap’ en de onmogelijkheid van een ‘take-off’ horen typisch bij

ontwikkelingslanden. Leg uit!

Om tot ontwikkeling te komen moet er geïnvesteerd worden. Dit kan alleen maar als er

genoeg binnenlandse bestedingen zijn. Echter, door de lage lonen, wordt er niet

gespaard en komt een land moeilijk van de grond (door poverty-trap geen take-off

mogelijk!)

Je zit dan in een vicieuze cirkel die men ook wel de armoedeval (poverty trap) noemt.

We spreken van take-off als landen deze vicieuze cirkel doorbreken.

Economische ontwikkeling/groei verloopt in 3 fasen:

1. Factorgedreven – laag inkomen (Afrikaanse) groei , de groei komt vooral voort uit

grondstoffen. (Productiefactoren)

2. Investeringsgedreven – midden inkomen (China) groei, vooral groeien door middel

van machines. Een combinatie van

techniek en goedkope arbeid.

3. Innovatiegedreven – hoog inkomen (VS) groei, je hebt goede scholing nodig om te

groeien. (Techniek en kwaliteit)

Economische orde

De economische orde in een land bepaald wie er beslist over wat, hoeveel, hoe, waar en wanneer geproduceerd wordt.

Als de overheid alle beslissingen neemt noemen we dat > Planeconomie

of centraal geleide economie. Het bekendste voorbeeld was de Sovjet-Unie. De consument kan in een planeconomie geen invloed uitoefenen op

het aanbod van producten. Tegenwoordig bestaan er in de wereldeconomie nog maar een paar echte planeconomieën; Cuba en

Noord-Korea.

We spreken van Markteconomie als het prijsmechanisme vraag en aanbod op elkaar afstemt. In een zuivere markteconomie bestaat

consumentensoevereiniteit (= consument bepaald wat bedrijven produceren, als de vraag van consumenten toeneemt zal de prijs stijgen).

In de Triade (VS, West-Europa & Japan) is er vooral sprake van

markteconomie.

Verenigde staten > de economische orde van de VS kan worden

getypeerd als: Individualistische markteconomie of als individueel kapitalisme = iedereen streeft naar zijn eigen belang waardoor de

onzichtbare hand van het prijsmechanisme ervoor zorgt dat het algemeen

het best wordt gediend.

Tijdshorizon van de besluitvorming Streven meer dan Europeanen en Japanners naar consumptie op korte

termijn en omdat er zoveel nadruk ligt op de huidige consumptie heet het ook wel de consumenteneconomie. Het gaat de VS erg om de winst dat is

ook de reden dat ze niet ondertekenen voor de afspraken over het broeikaseffect.

Rol van financiële prikkels

Het verloop van personeel is in de VS er groot en er is weinig ruimte voor loyaliteit. Beloningen naar individuele prestatie komen veel voor.

Overheidsinvloed

De premie- en belastingdruk is laag in de VS omdat mensen in een zo

groot mogelijke moeten hebben als het gaat over hun eigen inkomsten. Schadeclaims kunnen hoog oplopen wanneer er iets niet goed gaat, maar

de diensten/goederen die de overheid verleent blijven beperkt, hierdoor blijft de premie- en belasting druk dus laag.

Samenwerking

Er is weinig sprake tussen bedrijven onderling en bedrijven en overheid omdat er grootte wantrouwen is en de mededingingswet streng is.

Japan > In de economische orde van Japan staat de groep centraal.

Individuele waarden zijn in Japan onder geschikt aan gemeenschappelijke waarden. De economische orde van Japan is te omschrijven als een

markteconomie waarin individuen in groepen een gemeenschappelijk doel proberen te bereiken. Het best te typeren als groepkapitalisme.

Tijdshorizon van de besluitvorming Japanners hebben een langetermijnoriëntatie. In Japan zijn groei van

afzet, productie en werkgelegenheid belangrijker dan maximalisatie van de winst op korte termijn. Ondernemers richten hun beslissingen op lange

termijn, omdat aandeelhouders in Japan weinig invloed hebben. Andere belanghebbenden als werknemers en afnemers zijn veel belangrijker. Ook

wel genoemd producenteneconomie.

Hoge spaarquote= besparingen als percentage van het nationaal inkomen. Om van Japan een vooraanstaand industrieland te maken, waren hoge

binnenlandse investeringen en dus hoge binnenlandse investeringen nodig. Lenen in het buitenland is ongewenst.

Rol van financiele prikkels

Financiële prikkels spelen in Japan een kleinere en andere rol dan in de VS. Ze willen de werknemers binden aan hun onderneming vanwege

kwaliteiten die de werknemers hebben. Ze streven naar loyale

werknemers (& lifetime employment).

Overheidsinvloed De overheid speelt in Japan een grote rol. De strategieën zijn erop gericht

om industrieën te selecteren en te ontwikkelen. Ze helpen door ondernemersrisico’s te verminderen etc.

Het socialezekerheidsstelsel in Japan is beperkt.

Samenwerking Samenwerking tussen groepen speelt een grote rol. Intensieve

samenwerking tussen de overheid en het bedrijfsleven om nationale strategieën op te stellen. Samenwerking onderling is ook belangrijk. Het

internationale bedrijfsleven is georganiseerd in zogeheten Keiretsu’s = een netwerk van bedrijven waarin toeleveranciers, fabrikanten van

eindproducten en de detailhandel met elkaar samenwerken.

West-Europa

Economische orde West-Europa is geen nationale staat net zoals de VS. Het zijn soevereine

landen met zeer uiteenlopende culturen en dus ook zeer uiteenlopende economische ordes. De economische ordes van Noordwest-Europa hebben

veel overeenkomsten (met uitzondering van Groot-Brittannië en Ierland). Noordwest-Europa wordt ook wel Rijnlandmodel genoemd. De waarden

vrijheid, gelijkheid en solidariteit staan centraal. Hier is sprake van een socialemarkteconomie. De markt stemt vraag en aanbod op elkaar af,

maar de overheid corrigeert de marktuitkomsten al de inkomensverdeling te scheef wordt.

Overheidsinvloed

De overheid heeft een grote rol. De vrije markt zorgt voor een

ogenlijkmatige inkomensverdeling. De overheid moet gelijkheid en solidariteit organiseren. Het sociale zekerheidsstelsel zorgt er in Europa

voor dat mensen die niet in staat zijn een eigen inkomen te verwerven van de wieg tot de dood in de kosten van hun levensonderhoud kunnen

voorzien. Voor de herverdeling van inkomen heft de overheid belastingen en premies. Dit verstoort de werking van de arbeidsmarkt. Hoge

belastingen en sociale premies maken arbeid duur, waardoor de werkgelegenheid daalt. Bovendien leiden belastingen, premies en

overdrachten ertoe dat mensen financiële prikkels minder sterk voelen. (mensen zullen minder snel betaal werk gaan zoeken omdat ze gewoon

een uitkering krijgen).

Samenwerking

Samenwerking tussen overheid en sociale partners speelt een grote rol.

Voor de uitvoering van het sociaalzekerheidsstelsel is een breed draagvlak nodig. Het Rijnlandmodel wordt ook wel overlegeconomie genoemd. Ook

stimuleert de overheid samenwerking met buitenland op gebied van

innovatie maar anderzijds is er ook een streng mededingingsbeleid.

Economische prestaties van de Triade De economische groei in de Triade is de afgelopen 20 jaar mager geweest.

Japan

De groei in Japan is uitzonderlijk laag. Dit komt door problemen in de financiële sector. Dit uit zich door minder bestedingen. Japan heeft ook

structurele problemen zoals de snelle vergrijzing. Hierdoor zal de spaarquote dalen. Japan heeft een hoge overheidsschuld en er is een

tekort aan arbeidskrachten waardoor ze genoodzaakt zijn de productie te verplaatsen naar Zuid-oost-Azië. Dit gaat ten kosten van de economische

groei in Japan zelf.

Europa

Werkloosheid is een Europees probleem. Gaat gepaard met hoge collectieve lasten. Deze verhogen de loonkosten, waardoor werkgevers

arbeid vervangen door kapitaal.

VS Tekort op de lopende rekening van de betalingsbalans is een probleem

van de VS. Een tekort op de lopende rekening ontstaat als de nationale bestedingen de nationale productie overtreffen. Simpel: ze besteden te

veel! Om het tekort op de rekening te financieren moeten ze geld uit het buitenland aan trekken. Hierdoor komt een steeds groter deel van het

Amerikaanse bedrijfsleven en de Amerikaanse Staatsschuld in het buitenlandse handen. De VS wordt dus financieel afhankelijk van het

buitenland. De oorzaak voor het grootte tekort is dat Amerikanen te weinig sparen.

Duurzaamheid In hoeverre is de economische groei van de drie regio’s duurzaam in de

zin dat de behoeftebevrediging van de huidige generatie niet te koste gaat van de toekomstige generatie….?

Amerika gaat gepaard met het meeste milieugebruik per hoofd van de

bevolking. Dit past goed in het beeld van de VS als een op de korte termijn georiënteerde consumenteneconomie.

Inkomensverdeling

Grote inkomensverschillen kunnen leiden tot maatschappelijke onrust. In de VS is deze verhouding het grootst.

Als we je het geheel overziet is de VS het meest bevorderlijk voor

economische groei. Daar staat tegenover dat de Amerikaanse groei minder duurzaam is dan die van Japan en Europa. Amerika gaat gepaard

met een groeiende buitenlandse schuld, een groeiende ‘’milieuschuld’’ en

grote inkomensverschillen, op dit gebied doet Japan en Europa het dus weer beter.

Toekomstverwachtingen voor de Triade

Het verbeteren van de zwakke punten zoals hierboven beschreven.

Week 2 (2+5+8 + hoofdstuk 8 op BB)

Macro analyse

Politiek:

- Politieke structuur en stabiliteit - Kwaliteit van overheid (corruptie)

- Internationale betrekkingen - Handelspolitiek

Dreigen er op korte termijn interne of externe conflicten?

Staatsvorm, internationale betrekkingen, politieke structuur en stabiliteit, lidmaatschap

int. organisaties (WTO, IMF).

Overheid corrupt, bureaucratisch functioneren, eigen ondernemingen bevoordelen,

importbelemmeringen.

Demografisch:

- Omvang en groei van bevolking - Samenstelling bevolking

- Urbanisatiegraad - Opleidingsniveau

Vergrijzing door afname bevolkingsgroei (minder jongeren) en betere medische zorg. In

Japan is de vergrijzing nog veel groter dan in Europa. Vergrijzing kan leiden tot

spanningen op de arbeidsmarkt.

Voordelen urbanisatie (meer kans op gezondheidszorg en scholing). Nadelen urbanisatie:

armoede, vervuiling e.d.

Bedrijven kunnen door urbanisatie hun klanten beter bereiken.

Cultureel:

- Taal en religie - Omgangsvormen

- Hiërarchische verhoudingen - Handelsethiek en betalingsmoraal

Individu vs. Collectief

Masculien vs. Feminien

Korte termijnoriëntatie (VS) vs. Lange termijnoriëntatie (China)

Economisch:

Economisch systeem

Omvang en verdeling BBP

Interne economische situatie:

- Belangrijkste sectoren - Inflatie

- Economische groei - Economische politiek

Externe economische situatie:

- Wisselkoers - Betalingsbalans

- Buitenlandse schuld - Internationale reserves

Juridische > In te vullen door het recht vak

Week 3

Oefening

1) Een Europees bedrijf ontvangt over 3 maanden $ 100.000.

a. Welk soort valutarisico loopt dit bedrijf?

b. Welke ‘intern’ instrument kan worden ingezet om het wisselkoersrisico af te

dekken?

c. Welk ‘extern’ instrument kan worden ingezet om het wisselkoersrisico af te

dekken?

1a transactie risico

1b netting schulden en vorderingen tegen elkaar wegstrepen

De inning proberen te versnellen bv. Korting 9900 ipv 10000

1c naar de bank termijn transactie

2) Waarom is het wellicht onverstandig om te exporteren naar een land dat:

a een hoge inflatie heeft?

b relatief veel importeert?

c een lage economische groei kent

2a. De koffie kan te duur worden

2b tekort lopende rekening betaal belans dus land kan failliet gaan

Mensen zijn negatief dus willen geen nieuwe produten

Deze vormen staan beschreven in hst. 7 van boek; paragraaf 7.4.1

Indirect: via een agent of importeur.

Joint venture: geen zeggenschap, dir. Investering: wel zeggenschap

Eigendomsvoordelen

Opbrengstenkant: superieure kwaliteit of technologie, sterk merk of marketingformule.

Kostenkant: grote schaal- of ervaringsvoordelen.

Landenvoordelen

Landenvoordelen: voordelen van het ter plekke gevestigd zijn, zoals inspelen op de

lokale voorkeuren, omzeilen van importheffingen, lage productiekosten.

Internationalisatievoordelen: voordelen van zeggenschap hebben over het bedrijf, zoals

zekerheid dat merknaam niet in diskrediet wordt gebracht, er geen kennis weglekt naar

concurrenten, je niet hoeft te onderhandelen over de waardering van het eigendom.

Week 4

Regionale economische integratie:

vrijhandelsgebied;

Douane-unie

Gemeenschappelijke markt

Economische unie

Vrij handelsgebied

> Geen onderlinge tarieven

Douane-unie


> Gemeenschappelijk buitentarief

Gemeenschappelijke markt


> Gemeenschappelijk buitentarief

> Vrij verkeer productiefactoren

Economische unie >>>>>>>>


> gemeenschappelijk buitentarief

> Vrij verkeer productiefactoren

//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6a/Free_Trade_Areas.PNG

//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/13/Customs_unions.png

//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/ba/Europ%C3%A4ische_Wirtschafts-_und_W%C3%A4hrungsunion-2011.svg

OEFENOPGAVEN !!!

Europees recht

Week 1 – Export en Europees recht Leerdoelen H4 (Nadruk of EU verdrag en EU werkingsverdrag)

- De juridische vormen van export beschrijven

- De basisstructuur van de Europese Unie uitleggen

- De werking van de Europese Verdragen doorgronden

- De ‘Vier Vrijheden’ (vrij verkeer van goederen in het bijzonder)op een vrij complexe

casus

toepassen (toepassingsvraag op tentamen)

Wijze van exporteren

1) via een agent

2) via een distributeur

3) persoon in loondienst

4) franchise

5) joint venture (zelfstudie)

1. Export via een ‘agent’

Deze overeenkomst is geregeld in art. 7:428 BW voor in Nederland. Als je de grens over

gaat krijg je te maken met Europese richtlijnen, je krijgt hier te maken met het EVO

verdrag en het vertegenwoordigings verdrag. Als je exporteert via een agent heb je met de volgende partijen te maken. Namelijk exporteur Agent klant. Van exporteur naar

agent heb je te maken met een internationale agentuur overeenkomst. Het bijzondere

van deze overeenkomst is dat de exporteur de koopovereenkomst sluit met de klant en

niet de agent. De agent is hier een zelfstandige ondernemer, die kent ook het land

waarvoor die bezig is voor de exporteur. Het nadeel hier is dat de klant op afstand zit,

bijvoorbeeld is de klant wel kapitaal krachtig genoeg? Tussen de agent en exporteur

wordt vaak een delcrederebing gesloten, dat is een onderdeel van de agentuur

overeenkomst. De agent beloofd dan dat de klant kredietwaardig is, de klant is dus

kapitaal krachtig genoeg. Stel de klant betaald niet, kan de exporteur ook bij de agent

aankloppen. De agent verdiend zijn geld door elke geslaagde bemiddeling. Bij elke

internationale overeenkomst komen problemen voor namelijk 3 IPR – problemen

(internationaal privaat recht):

- Welk recht is van toepassing?

- Welke rechter is bevoegd? (Nederlandse rechter of een rechter in het buitenland)

- Ten uitvoerlegging vonnis? (Is het vonnis rechtsgeldig?)

2. Export via een distributeur

Het is een generieke overeenkomst, partijen zijn vrij te bepalen wat ze opnemen in de overeenkomst. De volgende partijen zijn van belang; Exporteur (principaal)

Distributeur klant. Tussen de distributeur en de klant ontstaat een nationale

koopovereenkomst, tussen de exporteur en distributeur ontstaat een internationale

koopovereenkomst. De export verkoopt zij goederen aan de distributeur, op deze

goederen komt een toeslag en verkoopt de distributeur ze aan de klant. Het voordeel

voor de exporteur is dat hij alleen te maken heeft met de distributeur. Het nadeel is dat

de exporteur niet precies weet wie zijn klanten zijn, bijvoorbeeld met marketing. De

overeenkomst mag niet in strijd komen met de mededingingswet, bijvoorbeeld

prijsafspraken mogen niet afwijken. Het Weens koopverdrag en het EVO verdrag zijn hier

van toepassing.

3. Export via persoon in loondienst (arbeidsovereenkomst)

Je hebt hier te maken met een arbeidsovereenkomst art. 7:610 BW. Je hebt hier te

maken met een Exporteur (werkgever) Werknemer (Nederlandse of buitenlandse). Bij

een buitenlandse werknemer is het beter voor buitenlandse recht te kiezen, maar je kunt

ook het Nederlandse recht kiezen (7:610). Het is beter om voor buitenlands recht te

kiezen i.v.m. ontslagrecht. De werknemer is ondergeschikt aan de werkgever. Als

werkgever neem je een geheimshoudingsbeding op en een concurrentie/relatie beding op

in de arbeidsovereenkomst t.o.v. de buitenlandse werknemer.

4. Export via Franchise overeenkomst

De partijen waar je mee te maken hebt: Exporteur (franchisegever) Franchisenemer

(in het buitenland) Klant. Je hebt te maken met een internationale franchise

overeenkomst tussen de franchise gever en nemer. Tussen de nemer en klant heb je te

maken met een nationale overeenkomst. De franchisegever levert veel verplichtingen op

aan de franchisenemer, op het gebeid van marketing, logo, boekhouding, uitstraling etc.

Het Weens koopverdrag en het EVO verdrag zijn hier van toepassing.

Europees recht

- EU verdrag (4311), toetreding van een nieuwe lidstaat

- EU werkingsverdrag (4231)

Week 2

EU heeft zich ontwikkeld tot een grote macht door 4 sporen:

Uitbreidingen van lidstaten (omvang) (van 6 naar 27)

Aantal verdragen uitgebreid (EGKS, kolen en staal) (EEG, Europese economische

gemeenschap) (EG verdrag, totale economie), Univerdrag, Kernverdrag, Buitenlandse

zaken, veiligheid, politie en justitie. Eerst heette ze EEG, daarna E van economisch weg

want het werd meer dan economie. Toen de EU. Dus steeds meer beleidsterreinen

worden door EU bepaald waardoor EU dus ook machtiger wordt. Jurisprudentie: (cost NL = voorrangbeginsel en van Gend en Kos directe werking Dit

leidt tot supranationaliteit)

Wetgeving en verordening :Eu mag op steeds meer terreinen, wetten maken en de EU

moet zich eraan houden.

Twee verdragen

VEU en VWEU

Wie is de baas in europa

Uitgangspunt: Art. 13 EU verdragen (VEU),

Europees parlement ( gekozen burgers van lidstaten)

Europese raad ( Staatshoofden, regeringsleider (RUTTE), en VOORZITTER VAN

EUROPESE COMISSIE) (die zijn de baas)

De raad: Vakministers: als het gaat om landbouw: Gaan alle ministers van landbouw van

de EU landen daar naartoe

De commissie: zitten eurocommissarissen

Hof van justitie = rechter van EU, je hebt heel veel soorten rechters

Rekenkamer: Budgetten controleren van de EU, ze houden in de gaten wat binnen komt,

lidstaten moeten bijvoorbeeld geld betalen om lid te blijven

Europese centrale bank = Houdt koers in de gaten, zonder winstoogmerk maar wordt wel

geld in gestopt. Doel: Economie van eu bevorderen.

1. Europees parlement:

Waar geregeld:art 14 VEU

Wie:Gekozen burgers (vertegenwoordigers)

Vertegenwoordigt:De burgers

Wat doen ze: Stellen begrotingen op/vast samen met de raad (niet Europese) obv

evenredigheid wetgever van eu

2. De Europese raad:

Waar geregeld: art 15 VEU

Wie: Staatshoofden, regeringsleiders (Rutte, merkel) en voorzitter Europese Commissie

(Die zijn de baas in EU)

Vertegenwoordigen: De EU zelf

Wat doen ze? Ze bepalen de richting die ze opmoeten

3. De raad:


Wie?: Vakministers (minster van landbouw, ministers van milieu)

Vertegenwoordigt: De regering van de lidstaten

Wat doen ze?: wetten en begrotingen maken samen met europees parlement

4. De commissie

Waar geregeld: Art 17 VEU

Wie: Eurocommissarissen van elk één lidstaat

Vertegenwoordigt: De EU Wat doen ze?: Ze houden toezicht van nakoming verdragen. Als ze iets constateren

naar het hof van justitie. Maken ook wetsvoorstellen om te vooromen dat het europees

parlement en de raad te machtig worden. (trias politicas)

5. Hof van justitie


Wie: Rechters op alle gebieden waarmee mensen te maken hebben met recht

Wie vertegenwoordigen?: art 19 lid 3 sub A: iedereen Wat doen ze?: Pre juridiciele: voordat Nederlandse rechter uitspraak doet eerst vragen

of ze europees recht goed hebben uitgelegd.

6.Rekenkamer

Waar: art 285 VWEU

Wat doen ze: Budgetten controleren van de EU, ze houden in de gaten wat binnen komt,

lidstaten moeten bijvoorbeeld geld betalen om lid te blijven

7. ECB:

Waar: Art 282 VWEU

Wat doen ze: Houdt koers in de gaten, zonder winstoogmerk maar wordt wel geld in

gestopt. Doel: Economie van EU bevorderen.

Vertegenwoordigt: EU

Week 3

Mogelijke tentamenvraag Wat is (bijvoorbeeld) het verschil tussen art. 214 lid 1 en 4 EUW en art. 91 lid 1 EUW?

Humanitaire hulp (art. 214 lid 1/4 EUW) en bijzondere aspecten van vervoeren (art. 91)

Onbeperkt bevoegd, t.a.v. beleidsterreinen.

3 uitgangspunten :

- Art. 4 en 5 EU

- Art. 3-6 EUW

- Rechtsbasisbeginsel, het moet in het recht/wet staan.

Art. 4 EU: blz 4311

lid 1: verhouding unie en lidstaten. Wat de lidstaten niet hebben weggegeven, daar mag

de unie ook niet aan komen.

lid 2: de Unie eerbiedigt de gelijkheid tussen staten, niet alle staten zijn gelijk.

lid 3: loyale samenwerking respecteren de Unie en de lidstaten, elkaar aanvullen.

Art. 5 EU: blz 4312

lid 3: subsidiariteitsbeginsel

lid 4: evenredigheidsbeginsel, als je hetzelfde resultaat kunt behalen met een kleiner

bedrag/minder werk moet je dit doen.

Art. 3 EUW blz 4231 (Grote bevoegdheid)

De Unie is exclusief bevoegd (=alleen bepalen), in het artikel staat over werken

onderdelen.

Art. 4 EUW blz 4231 (Minder grote bevoegdheid)

lid 1: gedeelde bevoegdheid EU + lidstaten (minder grote bevoegdheid)

lid 2: staat alles wat gezamenlijk wordt gedaan.

Art. 5 EUW blz 4232 (Nog minder bevoegdheid)

lid 1: een van de instellingen (Raad) van Europese Unie stelt maatregelen en de lidstaten

coördineren. (deze bevoegdheid is kleiner voor de EU)

Art. 6 EUW blz 4232

De unie ondersteunt, coördineert en vult aan. (laagste bevoegdheid t.o.v. lidstaten)

T.o.v. wie worden deze bevoegdheden afgebakend? De lidstaten.

Besluitvorming

Drie procedures art. 289 EUW

Gewone procedure, lid 1 (Europees parlement + raad op voorstel van Europese

commissie besluiten nemen)

Speciaal, codecisie, lid 2 (Europees parlement + deelname raad of raad + deelname

parlement, er kunnen twee verschillende partijen de leiding nemen)

Overige, lid 4 (initiatief lidstaten op Europees parlement + aanbeveling Europese

centrale bank + verzoek Europese justitie of Europese investeringsbank)

Gemeenschappelijkheden

- Altijd voorstel Cie = Europese commissie

- Alleen de Raad of de Raad en Parlement kunnen van een voorstel een rechtsgeldig

besluit, een

‘wet’, maken

- art 4 lid 3 EU, loyaliteitsbeginsel (goede samenwerking tussen Unie en lidstaten)

Type besluiten, wetten

- Primair, basisverdragen (EUW), primair is alleen de lidstaten

- Secundair

- Art. 288 EUW

1. Verordening, directe werking in de lidstaten, er staat vastgesteld hoe je iets

moet bereiken

2. Richtlijn, zelf de weg bepalen hoe je bij het resultaat komt (geen directe werking)

3. Beschikking, is verbindend

4. Aanbeveling, zijn niet bindend, vragen ze naar om van te leren

Richtlijn

- 4 elementen, LS, resultaatverplichting en termijn, keuzevrijheid, beperkte

rechtstreekse werking

- Doel? Harmonisatie

- Het is een instructie van de EG aan de LS om hun wetgeving aan te passen

- Praktijk, weinig verschil met Verordening

Verordening

- Omzetting nationale regel is dus niet nodig! Het werkt direct!

* Verschil tussen beschikking en aanbeveling weten.

Internationale marketing

Puntje 3 hoef je niet te leren voor dit vak. Ook hoef je niet alle stappen uit je hoofd te

leren !

Les 1

Export, wat en waarom?

Motieven

Vormen van export

Typen internationale ondernemingen

Het exportplan (stap 1 + 2)

1. Motieven om te exporteren

Re-actief > incidentele orders ( iemand die op een website komt en iets wil kopen, dit

kan een doelgroep zijn waar je je eigenlijk niet echt op richt).

UCC > Proactief

2. Vormen van export

- Traditioneel > alleen als iemand erom vraagt. Als er vraag naar is > reactief

- Export marketing> Je gaat er dan al wat meer strategisch mee om, je gaat landen

selecteren. > reactief

- Internationale marketing> Je gaat het meer beleidsmatig vormgeven, intern meer

exportafdelingen opzetten en productie verhuizen naar andere landen als dat handig is,

maar je zit nog steeds met een gecoördineerd beleid in je thuis land, je stuurt het dus

thuis aan.

- Multimarket marketing> je gaat zoveel mogelijk beslissing bevoegdheid verplaatsen

naar export markten, om maar zo snel mogelijk je marketing uit te voeren in de markt

waar je actief bent.

> proactief

- Global marketing> daar zie je de hele wereld als een grote afzet markt. Je gaat veel

meer uit van overeenkomsten van behoeften als van verschillen > Proactief

3. Typen internationale ondernemingen - EPRG model van Perlmutter

Je kijkt naar hoe ondernemingen naar internationalisering kijken

- Ethnocentrism > zwaar reactief

- Polycentrism> klantgericht en kijken naar andere markten en kijken daar met name

naar verschillen. Je kijkt naar andere markten en hoe moet je daar je marketing op

aanpassen.

- Regiocentric> ziet ook verschillen in culturen maar gaat kijken of er overeenkomsten

bestaan. (je ziet landen niet opzich maar bij elkaar, bijvoorbeeld NL Belgie en Duitsland

je kijkt dan naar West-Europa.

- Geocentrisc > je ziet de hele wereld als een grote markt.

4. Het exportplan (stap 1 + 2)

Ondernemingsplan vs Exportplan:

Je begint met een ondernemingsplan = 1

Beleidsplan = 2

1. Marktdefinitie

2. interne analyse

Onderzoekselementen

Externe analyse

4. Afnemers

Hoe kun je segmenteren:

1. klimaat, land

2. geslacht

3. Opleiding, inkomen

4. lifestyle

5. Hoe ga je om met het gebruiken van koffie, de intensiteit van het gebruik (gebruik je

het veel of weinig)

Voorbeeld: Starbucks > customer intimacy

Drank

Koffie

Private label of out of home

Man

Heavy user, light user, ex user, not user

A of B merk

5. Bedrijfstakanalyse

Meso > De markt waarin de branche actief >

Macro > DESTEP

Waarvoor wordt het 5-krachtenmodel van Porter gebruikt > het model zegt iets over de

concurrentie intensiteit van de markt.

De macht van de afnemers is klein (UCC), want als AH niet wil kun je naar een andere

supermarkt gaan.

(bij concentratie is de macht van de afnemer groot) > voorbeeld is de Plofkip. Ook komt

het vaker voor bij B2B, Zorg en energiecollectieven

Een voorbeeld is de consumentenbond, want dat is een concentratie/vereniging van

afnemers.

6. Concurrentie analyse

UC > op 1 & 2

7. Distributie analyse

Direct > doe je het zelf

Indirect > dan zit daar nog iemand tussen

Productie in het buitenland > je kan sneller reageren in de markt als je ook in het land

gevestigd bent en je kan ook sneller leveren

VOOR & NADELEN MOET JE GOED KENNEN!!

8. Confrontatiematrix

I + II: Analyseren en Confronteren

Confronteren >

Altijd van boven naar beneden (de som van een kolom is 9)

Horizontaal is niet altijd 9

Algemene strategieën die bij een kwadrant horen

Daar waar je sterk in bent en waar je kansen in ziet daarin wil je groeien.

> Maar er zijn 6 vijven

III: Combineren

Eerste keuze is onderwerp dan moet je er een weging aan hangen ( daar mag je elk

cijfer aan hangen)

Daarna waardeer je hoe goed je daar in ben of hoe goed het past (opties)

(Bij de optie doe je de weging maal de optie)

Je kijkt welke optie het grootste is en die kies je dan

IV: Strategie

Alle drie op orde zijn maar eentje moet eruit springen

9. Exportmarketingmix

Augmented > service

Kennisportfolio - Weeblycherylvenroy.weebly.com/uploads/2/4/5/1/24517532/k...Dit portfolio is...

Documents

Transcript of Kennisportfolio - Weeblycherylvenroy.weebly.com/uploads/2/4/5/1/24517532/k...Dit portfolio is...