JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

download JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

of 14

Transcript of JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    1/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 86

    11 Chemische industrie

    11.1 Metalen

    2grote dichtheid kleinere dichtheid dan de meeste andere metalen geleidt elektriciteit

    geleidt warmte niet is vervormbaar glanst niet sterk smelt bij 660C

    3 IJzer is vervormbaar en ijzer geleidt de warmte goed.

    4 a een stof die bestaat uit n soort atomen

    b een mengsel van twee of meer metalen

    c metaal aluminium chroom koper zink

    toepassing 1 kozijnen o roestvast

    staal

    + kranen + batterij o

    toepassing 2 vliegtuigen + verchromen o daken o dakgoten o

    toepassing 3 fietsen o video band v kerkklok + kranen +

    5 Messing roest minder snel en is harder. De kraan is beter

    bestand tegen beschadiging.

    6 Het zwartgemaakte gezichtje is het juiste antwoord.

    a Er zijn meer edele dan onedele metalen.

    b Onedele metalen komen meestal als verbinding voor.

    c Edele metalen corroderen niet.

    d Het corrosielaagje van koper en aluminium is luchtdicht.

    7 Onedele metalen zijn dof en hebben altijd een oxidelaag.

    8 A

    9 D

    10 Omdat een gouden ring glimmend blijft en niet oxideert als je hem draagt.

    11 Gegeven: 100 massa% goud = 24 karaat

    Vraag: Hoeveel procent zuiver goud zit in een sieraad van

    14 karaat goud?Oplossing:

    : 24 14

    massa% 100 4,17 58

    karaat 24 1 14

    : 24 14

    100 : 24 14 = 58

    Antwoord: Een sieraad van 14 karaat goud bevat 58% zuiver goud.

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    2/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 87

    12 Ca(s) + 2 H2O (l) Ca2+

    (aq) + 2 OH-(aq) + H2 (g)

    13

    Al Au Cu

    edel metaal xonedel metaal x

    corrodeert nauwelijks x

    in vuurwerk x x

    niet in verbindingen x

    in waterkranen x

    in elektrisch contact x x

    14 kwik, koper, lood en cadmium

    15 Zware metalen zijn als in ion giftiger, omdat ze als ion in het

    lichaam kunnen worden opgenomen.

    16 A

    17 a De gele stof is een loodverbinding en bevat metaalionen van

    het zware metaal lood.

    b De suspensie filtreren en de gele stof bij het chemisch afval

    doen.

    18

    11.1 Test jezelf

    1 1 Metalen glimmen, zijn vervormbaar en geleiden warmte en

    elektriciteit.

    2 Onedele metalen reageren in vochtige lucht met zuurstof.

    Edele metalen corroderen niet.

    3 De metalen lood, kwik, zink en cadmium en hun verbindingen

    zijn giftig.

    Water wordt ook verontreinigd door metaalionen.

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    3/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 88

    2 A

    3 a Corrosie is een verbinding van een metaal met zuurstof.

    b Dat kan Thom doen door het metaal te lakken, in te vetten, te

    vergulden of te plastificeren.

    4

    : 100 80

    massa% 100 1 80

    karaat 24 0,24 19

    : 100 80

    24 : 100 80 = 19

    De ring van 80% goud is 19 karaat goud.

    5 Omdat oplaadbare batterijen veel vaker worden gebruikt. Pas nalangdurig gebruik worden ze weggegooid bij het chemisch afval.

    6 Omdat het ijzer reageert met zuurstof neemt bij de massa van de

    spijker toe met de massa van de gereageerde zuurstof.

    11.2 Aardolie

    2 a - d zie figuur

    e verschil in kookpunt

    3 C

    4 In een destillatiekolom wordt aardoliegescheiden. Onder in dedestillatiekolom wordt warmeaardolie toegevoerd. De dampenvan de aardolie stijgen op en condenserenop schotels. Dezeschotels bevinden zich opverschillendehoogtes. Hoe hogerin de kolom, hoe kleiner de moleculen zijn. Op alle schotelsworden fracties afgetapt. Elke fractieheeft eenkooktraject.

    5 Benzine heeft een lager kooktraject en kleineremoleculen dan

    diesel.

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    4/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 89

    6 a In een raffinaderij wordt aardolie verwerkt.

    b De haven van Rotterdam is gunstig gelegen voor de aanvoer

    van aardolie.

    7 Bij de destillatie van aardolie ontstaat onder andere gasolie.

    Deze stof kun je kraken in een kraakinstallatie. Bij krakenworden van grote moleculen kleine moleculen gemaakt. Vande kraakproducten worden kunststoffengemaakt.

    8 In aardolie zitten verhoudingsgewijs te veel grote moleculen.

    Voor de kunststoffenindustrie zijn meer kleine moleculen nodig.

    9 Het zwartgemaakte gezichtje is het juiste antwoord.

    a Bij de destillatie van aardolie ontstaan verschillende fracties.

    b De moleculen van fracties met hoge kooktrajecten zijn kleiner dan

    de moleculen van fracties met lage kooktrajecten.

    c Het kraken versnel je met een katalysator.

    d Een katalysator is goedkoop, daarom is het niet erg dat de katalysator

    wordt verbruikt

    e De kraakproducten kunnen worden gebruikt voor brandstof en als

    grondstof voor medicijnen.

    f Bij de destillatie ontstaat een grote hoeveelheid residu; dit is asfaltbeton.

    10 Een katalysator kun je steeds weer opnieuw gebruiken. Ze

    worden niet verbruikt.

    11 2 C8H18 (l) + 25 O2 (g) 16 CO2 (g) + 18 H2O (l)

    12 Bij verbranden van zwavel ontstaat zwaveldioxide en deze stofveroorzaakt milieuvervuiling.

    13 roet en koolstofmonooxide

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    5/14

    Pulsar 2e Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 90

    14S T W T F O F L O E K O R N A E k o o l w a t e r s t o f f e n

    39 9 19 13

    E C T A I R F S f r a c t i e s 26 15 24 42 6

    L V A N T Z N E E WO o n t z w a v e l e n 25 5 11 43

    N K K R E A k r a k e n 30 12 33

    E E I L I A T L T D S d e s t i l l a t i e 1 18 31 35

    A A S A R E L I T K K A L N I T k r a a k i n s t a l l a t i e38 36 23 7

    Y A A L T T O S R A K k a t a l y s a t o r 8

    T O S N K S E U F F N T k u n s t s t o f f e n 3 32 27 20

    E S U D R I r e s i d u 14 17 21 16

    O B T E L A N A S T F a s f a l t b e t o n 10 28 40

    F E S T C I R K F A O E B E b r o e i k a s e f f e c t34 37 4 22

    E U Z R E G N E R z u r e r e g e n 41 2 29

    d e u i t s t o o t v a n v e r v u i l e n d e s t o f f e n1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 11 14 15 11 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29

    k a n v e r m i n d e r d w o r d e n 30 31 32 11 33 34 35 36 1 37 38 1 39 40 41 21 42 43

    11.2 Test jezelf

    1 1 Aardolie scheid je door destillatie in een kolom. Daarbij

    ontstaan fracties met een kooktraject.

    2 Aardolie levert brandstoffen en grondstoffen voor kunststoffen,

    medicijnen en smeermiddelen.

    3 Bij de verbranding van koolwaterstoffen wordt de lucht

    verontreinigd met roet, koolstofoxiden, stikstofoxiden,zwaveloxiden en fijn stof.

    2 In een destillatiekolom voor aardolie zitten de schotels op

    verschillende hoogtes. In die schotels ontstaan bij de destillatie

    mengsels. In de bovenste schotel ontstaan stoffen met delaagste kookpunten.

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    6/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 91

    3

    4 uitlaatgassen reinigen

    minder vervuilende stoffen gebruiken

    minder autorijden

    minder snel rijden

    5

    zwaveloxiden smog stikstofoxiden

    roet broeikaseffect koolstofmonooxide

    koolstofdioxide zure regen fijn stof

    giftig

    11.3 Kunststoffen

    2 a Een ketenmolecuul is een lang molecuul die uit heel veel

    gelijke stukjes bestaat.

    b polychlooretheen

    3 a etheen en propeen

    b In een plymeer kunnen wel 1000 of meer monomeren zitten.

    4

    monomeer polymerisatie polymeer

    propeen polypropeen

    5 C

    6 A

    7 a polystyreen

    b fluoretheen

    8 Als hij een foutje maakt, loopt het productieproces in de war.

    Er kunnen dan ongelukken gebeuren.

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    7/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 92

    9 H H H H H H H H| | | | | | | |

    HCCCCCCCCH| | | | | | | |H H H H H H H H

    10 Een thermoplast komt overeen met gare spaghetti.Een thermoharder komt overeen met overgare spaghetti.

    De spaghetti is op veel plaatsen aan elkaar gekleefd.

    11

    thermoplast thermoharder

    bevat moleculen met dwarsverbindingen x

    de kunststof smelt bij 80 C x

    wordt gebruikt in boterhamzakjes x

    smelt niet bij kortsluiting x

    12 a Het zijn thermoplasten, want bij verwarmen smelten ze.

    b Bij modelautootjes of vliegtuigen zitten aan de randen

    reststukjes.

    Aan plastic speelgoed autootjes zitten soms nog kleine

    uitsteeksels.

    13 Bij garens worden thermoplasten gebruikt. Textiel moet goed

    vervormbaar zijn.

    14

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    8/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 93

    15

    voorwerp licht sterk smelt nietniet

    reactief

    geleidt

    slechtgoedkoop

    emmer kogelvrij vest

    campingbestek sleeptouw koffiebeker dakgoot regenjas

    16 a Daarmee kun je de kunststoffen op soort inzamelen.b

    11.3 Test jezelf

    1 1 Bij polymeriseren maak je van heel veel kleine moleculen

    (monomeren) n groot ketenmolecuul (polymeer).

    2 Thermoplasten zijn polymeren die zacht worden bij

    verwarmen. Thermoharders worden niet zacht bij verwarmen.

    3 Kunststoffen zijn goed te recyclen, zijn goedkoop en hebben

    goede eigenschappen. Kunststoffen zijn moeilijk afbreekbaar.

    2 a Door kunststoffen in de natuur te gooien en door ze te verbranden.

    b Er ontstaan dan zeer giftige chloorverbindingen.

    3 a melkzuur

    b polymethylacrylaat

    c Polymelkzuur is een thermoplast.d Polystyreen is dus een thermoharder.

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    9/14

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    10/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 95

    10 a Er ontstaan enorme vuilnisbelten.

    De verbrandingen vooroorzaken vervuiling.

    Stoffen worden niet gerycled.

    b Deze stoffen worden verkocht en ergens voor gebruikt.

    11 a recyclenb Er worden andere producten van gemaakt.

    12 a toiletspoeling en waswater

    b Zo wordt zuurstof door het water gemengd.

    c indampen

    d Een groot van het water met de opgeloste zouten loopt door

    het filter.

    13 5 2 1 6 4 5

    14 B

    11.4 Test jezelf

    1 1 Natuurlijke bronnen leveren nuttige stoffen als water,

    delfstoffen en fossiele brandstoffen.

    2 Afval verwerk je door te hergebruiken en recyclen, te

    verbranden, te storten of op te slaan.

    3 Door afvalwater te reinigen ga je milieuvervuiling tegen.

    2 C

    3 aardolie bron, steenkolenmijn en aardgasbel

    4 Het zwartgemaakte gezichtje is het juiste antwoord.

    a Kapotte spiegels horen in de glasbak.

    b Lege kartonnen verpakkingen van vla en melk horen in de papierbak.

    c Oude kapotte kleding hoort in de kledingbak.

    5 Gerecyclede afvalstoffen komen niet in het milieu, maar woorden

    opnieuw gebruikt.

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    11/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 96

    6

    11.5 Veiligheid

    2 a Wasbenzine is zeer brandbaar.

    b Het lekken van de opslagtank levert meer gevaar op, omdat

    de hoeveelheid wasbenzine die ontsnapt veel groter is.

    c zorgen dat blusmateriaal aanwezig is

    geen open vuur gebruiken

    niet roken

    3 a

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    12/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 97

    b

    4 Omdat daar met grote hoeveelheden chloor wordt gewerkt.

    5 Het zwartgemaakte gezichtje is het juiste antwoord.

    a Een klein beetje gif kan nauwelijks kwaad.

    b Als bij een bedrijf dat met giftige stoffen werkt een goede

    afzuiging is, dan hoeven de werknemers geen gifmasker bijzich te hebben.

    c Op de verpakking van een gevaarlijke stof moet een

    veiligheidspictogram zitten.

    d Als je veiligheidsmaatregelen treft, gebeuren er geen ongelukken.

    6 D

    7

    8 a alfa beta gamma

    b gammastraling

    9 Bij zeer grote hoeveelheden straling wordt je blootgesteld aan

    teveel straling.

    10 a hoe ver de straling doordringt in een voorwerp

    b gammastraling

    11

    Je beperkt de duur van de straling. 4

    Je draagt beschermende kleding. 1

    Er zijn beschermende wanden om de stralingsbron. 3

    Je houdt afstand tot de stralingsbron. 2

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    13/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 98

    12 a C

    b Het loodschort houdt de straling tegen en dus geeft de dosismeter niet aan hoeveel

    straling de rntgenoloog heeft gehad.

    c Als hij te veel straling krijgt, zal hij stoppen met werken.

    11.5 Test jezelf

    1 1 In de chemische industrie ontstaat gevaar door gevaarlijke

    stoffen en de grote hoeveelheden stoffen.

    2 Te veel -, - en -straling, rntgenstraling en

    centimetergolven zijn gevaarlijk.

    3 Je beschermt jezelf tegen teveel straling door de stralingsduur

    te beperken, door beschermende kleding te dragen, door

    achter beschermingswanden te werken of door afstand te

    houden tot de stralingsbron.

    2

    3 1 afzuiginstallatie

    2 gasmaskers

    3 ontruimingsplan + goede markeringen en symbolen /

    pictogrammen

    4 B

    5 Jij wordt maar heel even blootgesteld aan straling; de

    rntgenoloog zou veel vaker worden blootgesteld.

    6 Straling maakt je cellen kapot. Hierdoor ontstaan gezwellen, vaak

    kankergezwellen.

    Examentraining

    1 A

    2 handschoenen gebruiken, laarzen dragen of ventileren

    3 a houtkachel B.

    b Hoe kleiner de GI, hoe kleiner de hoeveelheid

    koolstofmonooxide.

    4 C

  • 8/4/2019 JvB NASK2 T4H11 Uitwerkingen

    14/14

    Pulsar 2e

    Nask 2 vmbo-gt 4 uitwerkingen Noordhoff Uitgevers bv 99

    5 Voorstander: Hoe eerder ze beginnen, hoe beter het is om het

    broeikaseffect tegen te gaan.

    Of Als je het nu niet verplicht maakt, heb je kans dat het over

    een paar jaar veel meer kost.

    Als je, vliegt moet je de consequenties ook dragen.

    Je hoopt dat om deze reden steeds minder mensen gaanreizen met een vliegtuig.

    Dit zorgt voor een beter evenwicht in de natuur

    Tegenstander: Laat de vliegmaatschappij zelf maar betalen.

    Of Iemand moet zelf weten of hij daaraan mee wil doen; je kunt

    niemand er toe dwingen.

    Sommige mensen hebben daar geen geld voor.

    Maar een klein deel van alle koolstofdioxide wordt

    veroorzaakt door vliegverkeer.

    Op deze manier gaan mensen nog meer en gemakkelijker

    met het vliegtuig reizen, de schuld is immers afgekocht.

    6 A

    7 lakken, invetten, plastificeren

    8 A

    9 LPG

    10 B

    11 A

    12 voor de bereiding van kunststoffen

    13 polymerisatie

    14 B