Jones transitie antwerpen_juni_2011_volledige presentatie
-
Upload
peter-tom-jones -
Category
News & Politics
-
view
1.028 -
download
1
description
Transcript of Jones transitie antwerpen_juni_2011_volledige presentatie
De transitie naar rechtvaardige duurzaamheid:
voorbij het technologisch optimisme
Dr. Peter Tom Jones
(K.U.Leuven/Plan C/TNM)
Stadsgedacht, Antwerpen, 23 juni 2011
20/06/2011www.petertomjones.be 2
Overzicht
20/06/2011www.petertomjones.be 3
1. Analyse: BAU is no longer an option
2. Oplossing: transities en transitiemanagement
3. Oplossing: transitiepaden naar duurzaamheid
4. Van TM 1.0 naar TM 2.0: Just transitions, het antwoord op de transitieparadox?
5. Conclusie: rechtvaardige transities leveren massa‟s voordelen op
Overzicht
20/06/2011www.petertomjones.be 4
1. Analyse: BAU is no longer an option
2. Oplossing: transities en transitiemanagement
3. Oplossing: transitiepaden naar duurzaamheid
4. Van TM 1.0 naar TM 2.0: Just transitions, het antwoord op de transitieparadox?
5. Conclusie: rechtvaardige transities leveren massa‟s voordelen op
Het preanalytische uitgangspuntEconomie = deelsysteem Aarde (cf. UNEP, 2010)
20/06/2011 5www.petertomjones.be
BAU is geen optie meer...
20/06/2011 6www.petertomjones.be
Uitputting van niet-hernieuwbare
grondstoffen
Gelijkaardig probleem voor
uitputting van
fosfaatvoorraden
20/06/2011 7www.petertomjones.be
Materialenafhankelijkheid
20/06/2011 8www.petertomjones.be
Kritische grondstoffen voor de EU
9
Supply risk
Economic importance
Waarom zijn kritische grondstoffen
kritisch?
18/4/2011 10
Economisch belang (transitie naar groene economie)
Hoog aanbodrisico:
Beperkte/geografisch geconcentreerde voorraden,
Productieconcentratie in China (bv. Zeldzame aardmetalen),
Rusland (edele metalen), Congo (bv. cobalt), Brazilië (bv.
Niobium)…
Lage substitutie
Beperkt recyclingniveau
18/4/2011 11
…cruciaal voor de groene economie!
12
Supply risk
Economic importance
Wind energy,
electric cars
Catalysts
PV energy
Batteries
Dit besef begint door te dringen…
13
Op Vlaams vlak:
Cf. Groenboek Industrieel Beleid, VSDO, ViA/Pact 2020 Proces
Informele EU-milieutop Schauvliege, Juli 2010
Nieuw materialendecreet
Cf. staal- en cementindustrie, milieusector, recyclageindustrie …
EC:
Raw Materials Initiative (4/11/2008)
A resource efficient Europe – Flagship initiative of the Europe 2020
Strategy (26/1/2011)
EC, 2011: Opstart “An effective raw materials strategy for EU”
Nieuwe NMP-call: “2.3-2 Substitution of critical raw materials”, “4.01 New
approaches in mineral processing” (bv. Zeldzame aardmetalen)
Living Planet Report 2010
20/06/2011 14www.petertomjones.be
BAU = SC = Suicide Scenario
Ecologische grenzen, “the non-negotiable basis
for our social and economic development”
Rockström et al., Nature, 461, 2009
20/06/2011 15www.petertomjones.be
Uitdagingen zonder weerga voor
Vlaanderen en EU
www.petertomjones.be 16
Twee topprioriteiten voor EU:
Materialenonafhankelijkheid
Energieonafhankelijkheid
Drastische vermindering nodig in:
Broeikasgasemissies (cf. 20/20/20 doelstellingen)
Totaal Materialengebruik (TMR)
Transitie naar een lage-C en materiaalefficiënte economie!
Transitie op energetisch vlak
Transitie naar duurzaam materialenbeheer (SMM)
20/06/2011
Ecologische duurzaamheid:
Vereist Factor 10 reductie milieu-
impact (EVA, CO2(eq.), TMR, etc.)
tegen 2050 voor Westerse landen
20/06/2011 17www.petertomjones.be
Overzicht
20/06/2011www.petertomjones.be 18
1. Analyse: BAU is no longer an option
2. Oplossing: transities en transitiemanagement
3. Oplossing: transitiepaden naar duurzaamheid
4. Van TM 1.0 naar TM 2.0: Just transitions, het antwoord op de transitieparadox?
5. Conclusie: rechtvaardige transities leveren massa‟s voordelen op
“Optimisme is een morele plicht”
(Karl Popper)
20/06/2011 19www.petertomjones.be
Er heerst een transitiedynamiek...
Onder “koplopers” uit diverse hoeken
20/06/2011www.petertomjones.be 20
“Transities” en systeemdenken zijn “in”:
Op beleidsmatig discours: Voorbeelden in Vlaanderen: ViA, Pact
2020, VSDO – DUWOBO, Plan C…
Op bedrijfsniveau: de opmars van MVO (voorbeelden: Colruyt,
Triodos, Umicore, Group Machiels, Ecover etc.)
Op projectniveau:
Voorbeelden: IWT O&O ELFM, IOF-KP KULeuven SMaRT-Pro², IOF-
Mandaat Industriële Ecologie
Op educatief niveau:
Aanvraag voor systeem- en transitielezingen explodeert!
Transversale programma‟s op scholen en universiteiten
Mondiaal klimaatbeleid loopt voor
geen meter...
20/06/2011www.petertomjones.be 21
UNFCCC Proces COPx Kyoto, post-Kyoto...
Heel moeilijk... Overheden
reactief en bang!
Bottom-up initiatieven... Des te meer
20/06/2011www.petertomjones.be 22
UNFCCC Proces COPx Kyoto, post-Kyoto...
Bottom up proces: grassroots, transition
towns, cities, staten, landen...
Heel moeilijk...
Hoopgevend… Lokale
overheden sneller pro-actief
Én én
Heel moeilijk... Overheden
reactief en bang!
C40 Cities: http://www.c40cities.org/
20/06/2011www.petertomjones.be 23
Een deel van het probleem:
Consumeren > 2/3 van de
mondiale energie
70% van de totale CO2 emissies
Zijn een deel van de oplossing:
Energie-efficiënte gebouwen,
transportsystemen, verlichting…
Verbeterd materialenbeheer
Lokale schone energie
Bv. London
Plan:The Mayor's Climate Change Action
Plan, launched on February 27, 2007
Targets: 60% below 1990 baseline levels
by 2025; limiting total CO2 between now
and 2025 to 600 million tonnes
(Mega)steden
zijn kwetsbaar…
(CDP Cities 2011:
Global Report on C40
Cities)
20/06/2011www.petertomjones.be 24
… en gaan
voorop in de
strijd tegen de
klimaat-
veranderingen
20/06/2011www.petertomjones.be 25
EU Covenant of
Mayors
20/06/2011www.petertomjones.be 26
“By their commitment,
Covenant signatories aim
to meet and exceed the
European Union 20%
CO2 reduction
objective by 2020”
http://www.eumayors.eu
Wie heeft ondertekend
in Vlaanderen?
Genk, Hasselt (2008)
Gent, Antwerpen
(2009)
Oostende (2010)
Leuven (2011)
Provincie Limburg – TACO2
20/06/2011www.petertomjones.be 27
“De provincie Limburg heeft in 2008 resoluut besloten deze
uitdaging aan te gaan en zich als doel te stellen om tegen
2020 uit te groeien tot een CO2-neutrale provincie.
Deze doelstelling werd verankerd in het Milieubeleidsplan
Provincie Limburg 2010-2013. De provincie legt de lat
bewust erg hoog. Daarmee wil ze een duidelijk signaal geven,
een signaal van dwingende noodzaak, maar ook van hoop,
motivatie en inspiratie.”
TACO2
Gent Klimaatneutraal tegen 2050http://www.gentsklimaatverbond.be/
20/06/2011www.petertomjones.be 29
Gent Klimaatneutraal tegen 2050
Oprichting Gents Klimaatverbond vanuit de Stadsoverheid
Burgers, maatschappelijke organisaties, scholen, vakbonden,
bedrijven,...
Sinds 24/5: “Leuven klimaatneutraal
2030!”
20/06/2011www.petertomjones.be 30
Transitie(management) als
enthousiasmerend kader
Transitiemanagement
20/06/2011www.petertomjones.be 32
Derk Loorbach, 2007: “… we are facing persistent societal problems of
such complexity, that we cannot easily solve them by means of
traditional approaches. (…) sustainability can not be delivered by top-
down approaches or bottom-up innovation and liberalization strategies
only. For this, governance approaches are needed that are able to take
into account a very long time horizon, a multitude of actors
with different perspectives, different levels of scale and
uncertain future development. By taking societal complexity as
point of departure, transition management offers an integrative
framework (…) for social innovation towards sustainability.”
Samengevat: Transitiemanagement =
nieuw beleidsinstrument
Mei 2008Ecol Econ (Jones) 33
Huidig beleid Transitiebeleid
Korte tijdshorizon (5-10 jaar) Lange tijdshorizon (25-50 jaar)
Facetbenadering
Beperkt aantal actoren
Integrale systeembenadering
Multi-actor
Systeemoptimalisatie Duurzame systeeminnovaties
Gangbare sturingsvormen Oude en nieuwe sturingsvormen
Complexiteit en onzekerheid zijn
een probleem
Complexiteit en onzekerheid
vormen het uitgangspunt
Reguliere beleidsarena Transitiearena‟s
Lineaire kennisontwikkeling Al-doende-leren en al-lerende-
doen
Complexe systeemdynamiek (Rotmans,
DRIFT)
Tijd
Toestand
Systeem
omgeving
Systeem
Breakdown
Systeemcrisis
Crisismanagement
(reactief)
Transitie
management
(preventief)
Lock-in
Mismatch
Systeeminnovatie – oppassen voor
rebounds en Jevon‟s paradox
20/06/2011 35www.petertomjones.be
Welke regimes wegen zwaar? (Tukker
e.a., 2008)
Tabel 6: Milieu-impact van de vier belangrijkste consumptiedomeinen, bekeken over de volledige
levenscyclus (op basis van Tukker e.a., 2008)
Domein /
regime
% uitgaven
in de EU-25
Ecologische
voetafdruk
Energie CO2(eq) CO2 CO2(eq)
Cardiff Denemarken Nederland Noorwegen EU25
Voeding 19,3%* 21,0% 26,2% 22,1% 12,2% 31,0%
Wonen 25,1% 30,8% 40,8% 33,4% 23,0% 23,6%
Transport 14,1% 22,4% 19,5% 17,3% 35,9% 18,5%
Recreatie** 9,1% 8,3% 7,2% 15,1% 0,5% 6,0%
Totaal 67,6% 82,5% 93,7% 87,9% 71,6% 79,1%
*Met inbegrip van het domein ‘restaurantbezoek’ neemt dit cijfer toe tot 28,9%.
** De impact van het toerisme is deels verrekend in de drie andere domeinen, wat vooral opvalt voor de CO2-cijfers in
Noorwegen.
(Jones en De Meyere, Terra Reversa, 2009)
20/06/2011 36
Parallelle transities...
Won
en
Vo
ed
ing
Mo
bili
teit
Materialenbeheer
Energiebeheer
Financiën
20/06/2011 37www.petertomjones.be
Multi-level perspectief
Landschap...
Regime....
Niche....
Metastructuren (kap.
Economie), metashocks
(klimaatwijz.)
Mobiliteit, voeding,
elektriciteit, wonen
Opkomende alternatieven (bv.
smart grid, HE, Cambio)
20/06/2011 38www.petertomjones.be
Multi-level perspectief
Landschap...
Regime....
Niche....
Metastructuren (kap.
Economie), metashocks
(klimaatwijz.)
Mobiliteit, voeding,
elektriciteit, wonen
Opkomende alternatieven (bv.
smart grid, HE, Cambio)
20/06/2011 39www.petertomjones.be
Multi-level, dynamische visie...
20/06/2011www.petertomjones.be 40
(overgenomen van Paredis et al., 2010)
Multi-actor, vernieuwingsgezinde
netwerken koplopersmodel
MVO
Kennisinstellingen
Boycots & Bycots20/06/2011 41www.petertomjones.be
“Triple helix”
Multi-actor, vernieuwingsgezinde
netwerken koplopersmodel
Civiele
samenlevingMVO
Kennisinstellingen
Boycots & Bycots20/06/2011 42www.petertomjones.be
“Triple helix”
De cyclus van transitiemanagement
(Rotmans, DRIFT)
Van probleemanalyse Leitbilder transitiepaden
transitie-experimenten (Rotmans, 2009)
20/06/2011www.petertomjones.be 44
Overzicht
20/06/2011www.petertomjones.be 45
1. Analyse: BAU is no longer an option
2. Oplossing: transities en transitiemanagement
3. Oplossing: transitiepaden naar duurzaamheid
4. Van TM 1.0 naar TM 2.0: Just transitions; het antwoord op de transitieparadox?
5. Conclusie: rechtvaardige transities leveren massa‟s voordelen op
SocioTechnical (sustainable production)Behavioural (sustainable consumption)
1. I love Techno
Koppeling energie- en materialenbeleid:
Energie-efficiëntie, hernieuwbare energie, (Super)Smart Grids
Kernelementen duurzaam materialenbeheer:
Industriële ecologie – cradle to cradle – slim sluiten
Slimme producten: EcoDesign (LCA)
Van verbruikers naar gebruikers
Voorwaarden?
Pro-actief overheidsbeleid
Groene fiscaliteit (taksombouw)
Gerichte sturing van onderzoeksprogramma‟s (cf. IWT, FP7)
20/06/2011 47www.petertomjones.be
De energietransitie
“Infrastructurele inertie” “age-out scenario”: + 1,1-1,4°C (Davis et al., Nature, 329, 2010; Hoffert, Nature, 329, 2010 (fig.))
20/06/2011 48www.petertomjones.be
De energietransitie - mondiaal Uitdagingen:
“Infrastructurele inertie” “age-out scenario”: + 1,1-1,4°C (Davis et al., Nature, 329, 2010)
Perverse subsidies voor fossiele energie: 12* groter dan voor HE
(Hoffert, Nature, 329, 2010)
Gebrekkig/onduidelijk beleidskader voor stimulans HE
Vereist een mobilisatie/investering met de schaal én de urgentie van
het Manhattan Atom Bomb Project
Oplossingen:
Energie-efficiëntie
Hernieuwbare energie, (Super)Smart Grids
Sterke koppeling met materialenbeleid
20/06/2011 49www.petertomjones.be
EU-energiebeleid
20/06/2011www.petertomjones.be 50
Grootschalige integratie hernieuwbare energie in
EU is mogelijk:
68% in 2030; 99,5% in 2050
+ 1,2 miljoen jobs in 2030
2030: Aardgas = flexibele backup voor wind en zon
Steenkool en nucleaire energie: volledig
uitdoofscenario
Massale investering in electriciteitsnetwerk nodig
Variatie mogelijk tussen High Grid en Low Grid
De Europese energierevolutie
20/06/2011www.petertomjones.be 51
20/06/2011www.petertomjones.be 52
SuperSmart Grid voor EU
SMM Maturity Model (Rossy, Jones, Geysen, Bienge, 2010)
20/06/2011 53www.petertomjones.be
Materialentransitie: slim sluiten
20/06/2011 54www.petertomjones.be
The benefits of recycling...
Diran Apelian, CR³ Presentation, Leuven, 2010
20/06/2011 55www.petertomjones.be
Materialentransitie: slim sluiten
20/06/2011 56www.petertomjones.be
ELFM
Case-study: Closing the Circle/Enhanced
Landfill Mining (ELFM)
2009:
Oprichting ELFM Consortium
K.U.Leuven, VITO, UH, OVAM,
LRM, LNE, Group Machiels
EFRO Demonstratie CtC
2010:
1st Intern. ELFM Symposium
IWT O&O ELFM, 6 M€ budget
2011-2013:
Opstart CtC (230 M€ invest.)
ELFM Goes international
5720/06/2011www.petertomjones.be
CtC Uitdagingen: technologisch
20/06/2011 58www.petertomjones.be
Hoe voorbij de Valley of Death?
ELFM
concept
ELFM
implemented
in practicePros: Integrated
Sustainability Target
Local employment
Environmental gains
Economic benefits
Knowledge generation
Upscalability
20/06/2011 59www.petertomjones.be
Hoe voorbij de Valley of Death?
Non-technical barriers:
Economic uncertainty
Regulations
Societal acceptance
ELFM
concept
ELFM
implemented
in practicePros: Integrated
Sustainability Target
Local employment
Environmental gains
Economic benefits
Knowledge generation
Upscalability “Clean energy subsidies
are no substitute for dirty
energy taxes – they are
complementary” (Jeroen
van den Bergh, 2011)
Technical Barriers
20/06/2011 60www.petertomjones.be
Materialentransitie: slim sluiten
20/06/2011 61
(E)LFM
WtP
Urban Mining (bv. Lithium recovery in
Umicore – Verhaeghe et al., 2011)
20/06/2011 62
Slimme producten, materialen op maat
Multifunctionaliteit & modulariteit
Ecodesign:
Voor hergebruik, reassemblage, sluiten
kringlopen, minimale impact tijdens
gebruiksfase
Ook op systeemniveau (bv. stadsplanning)
Nieuwe reguleringsvormen
Extended producer responsibility (EPR) &
terugnameplicht
20/06/2011 63www.petertomjones.be
Van producten naar diensten
20/06/2011 64www.petertomjones.be
Van producten naar diensten PSS (Business-to-business, Business-to-consumer)
Van ownership naar usership
Doel: functie verkopen, niet een product (bv. mobiliteit, schone kleren, kopies, etc.)
Betaling per eenheid dienst
Voorbeeld: autodelen (B2C), kopieerfunctie (B2B)
Barrières, vooral bij B2C (emotionele goederen):
Symbolische rol consumptiegoederen (status)
Bedrijven verkopen liever producten (bv. autoindustrie)
Vereist nieuwe businessmodellen (verhuren, leasen, delen etc.) + attractiever maken van concept
20/06/2011 65www.petertomjones.be
2. We need to change our behaviour
20/06/2011 66www.petertomjones.be
World 2.0: Terug naar boomhutten?
Neen, danku
20/06/2011 67www.petertomjones.be
Behoefte aan inspirerende
toekomstbeelden: „Leitbilder‟
Pull-effect even belangrijk als push-
effect
Urgenda, 2010
20/06/2011 69www.petertomjones.be
Streefbeeld toekomst: mobiliteit
20/06/2011 70www.petertomjones.be
Het 4 E-model: “harde E‟s”Mogelijk maken
- Regulering
- Choice editing
- Alternatieven geven
Bron: „I will if you will‟, Sustainable
Development Council, VK.
20/06/2011 71www.petertomjones.be
Bv. Energieprestatie-
wetgeving – Cruciale rol
energiedeskundigen
Het 4 E-model: “harde E‟s”Mogelijk maken
- Regulering
- Choice editing
- Alternatieven geven
Bron: „I will if you will‟, Sustainable
Development Council, VK.
Stimuleren
- EcoBelastingen
- EcoSubsidies
- Fiscaliteit
- Quota
I
.
.
.
.
.
II
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
20/06/2011 72www.petertomjones.be
Transitie vereist groen ondernemerschap
& ecologische investeringen
Drie types:
1. Grondstof- en energie-efficiëntie
2. Vervangen fossiele door duurzame technologie
3. Ecosysteembescherming en –restauratie
20/06/2011 73www.petertomjones.be
Cleantech
Transitie vereist groen ondernemerschap
& ecologische investeringen
Drie types:
1. Grondstof- en energie-efficiëntie
2. Vervangen fossiele door duurzame technologie
3. Ecosysteembescherming en –restauratie
Hoe scoren deze investeringen t.o.v. Conventionele
investeringen?
1. Redelijk, verbetering door groene fiscaliteit (primaire M en E duurder)
2. Soms OK, maar meestal lager en trager, verbetering door groene
fiscaliteit
3. Geen “rendement”, wel jobs en klimaat- en milieubescherming,
vereist internationale heffingen via VN
20/06/2011 74www.petertomjones.be
Andere ecology of investment
Minder investeren in projecten die arbeidsproductiviteit
moeten verhogen
Veel meer investeren in projecten met grote ecologische en
andere voordelen: lagere en tragere rendementen!
Wie maakt deze investeringen?
Overheid: verdere horizonten en lagere rendementen
Duurzame en sociale banken (bv. Triodos accepteert IRR = 5%))
Hoe te bereiken op korte termijn?
Anders bankieren & Anders beleggen
Sterkere en slimmere rol van overheid/overheden
Groene fiscaliteit! (Belasten en subsidiëren!)
20/06/2011 75www.petertomjones.be
De essentie van (meta)transitie = veranderingen
in normen, waarden en cultuur
Material (β)
Social (γ)
Cultural (α)
20/06/2011 77The Great Transition
Het 4 E-model: “zachte E‟s”Mogelijk maken
- Regulering
- Choice editing
- Alternatieven geven
Betrekken
- Community action
- Samenwerken
- Emancipatie
- EDO
Toelichten/illustreren
- Het voorbeeld geven
- Consistent beleid
Bron: „I will if you will‟, Sustainable
Development Council, VK.
Stimuleren
- EcoBelastingen
- EcoSubsidies
- Fiscaliteit
- Quota
Sociale normen
20/06/2011 78www.petertomjones.be
Burning Ice Festivals in Belgium
20/06/2011www.petertomjones.be 79
Overzicht
20/06/2011www.petertomjones.be 80
1. Analyse: BAU is no longer an option
2. Oplossing: transities en transitiemanagement
3. Oplossing: transitiepaden naar duurzaamheid
4. Van TM 1.0 naar TM 2.0: Just transitions; het antwoord op de transitieparadox?
5. Conclusie: rechtvaardige transities leveren massa‟s voordelen op
Transities, transitieparadox en het
middenveld
Status transitie (consumptiezijde)?
toerisme
wonen
mobiliteitvoeding
20/06/2011 82www. petertomjones.be
Geen maatschappelijk draagvlak
geen transitie
20/06/2011www. petertomjones.be 83
Burger/consument
Vakvereniging
Nieuwe soc.
bewegingen.
MVO
You are what you
sell...
Kennisinstellingen
Transitie-paradox!
Hoe een systeemtransitie naar
duurzame consumptie en
productie op gang brengen en
rechtvaardig maken?
“Optimisme is een morele plicht”
(Karl Popper)20/06/2011 84www. petertomjones.be
TM 1.0 en valkuilen (op basis van Voss e.a,
2009; Hendriks, 2009; Meadowcraft, 2009)
TM in theorie TM 1.0 in praktijk
Doelstelling Structurele SCP-transitie,
systeemniveau
Technocratische verglijding (niches
met commercieel potentieel:
beperkte SP)
T-Arena Visionaire autonomen,
vernieuwingsgezinde
regimespelers
Afwezigheid van “affected groups” &
aymmetrische machtsrelaties
overname agenda
Politieke
inbedding
TM op vraag van overheden
die dit implementeren
Bestaande instituties en
machtsverhoudingen beperken
implementatie
TM 1.0 in een neoliberale
competitiviteitslogica
“Accelerated BAU”
20/06/2011 85www. petertomjones.be
Conclusie: “TM v1.0” vandaag....
Transitie(management)debat is volop bezig!
Sociale bewegingen zijn onvoldoende aanwezig
Risico op technocratische verglijding
Wat met de sociale gevolgen?
20/06/2011 86www. petertomjones.be
Een transitieronde binnen het
maatschappelijk middenveld?
20/06/2011 87www. petertomjones.be
Cf. conclusies Voss, Smith en Grin,
2009, Policy Sci 42:293
“Politics of learning: take care of democratic legitimacy!
Include those actors who will be affected by decisions,
especially the marginalized. (...) One solution could be to
convene different transition arenas for dissenting voices,
rather than get everyone around the same table. Let the
dissenting arenas propose their own experiments, and fund
some of them. Thereby opening out the diversity of options
for governments, business and citizens to consider and learn
from. ”
20/06/2011 88www.petertomjones.be
De weg vooruit:
rechtvaardige transities!
20/06/2011www. petertomjones.be 89
Koppeling ecologische en sociale kwestie
Rechtvaardige transitie gedeeld,
mobiliserend, enthousiasmerend Leitbild
Niet-handelen ecologische impact treft
vooral de zwakkeren
Opportuniteiten op het vlak van groene jobs,
waardig werk
Transitie naar groene en sociale fiscaliteit
OPRICHTING VAN HET VLAAMSE
TRANSITIENETWERK VAN HET
MIDDENVELD! (Sinds Mei 2010!)
Doelstellingen transitienetwerk “Gedeelde” visie concept “just transition-plus”
Pluriformiteit van Leitbilder (“Rechtvaardige duurzaamheid”)
Diverse parallelle transitiepaden
Lerende functie: wederzijdse bevruchting
Visie en realisatie effectieve beleidsbeïnvloeding
Overheid (cf. ViA) & bedrijven
Bestaande (Plan C, DUWOBO) & in oprichting zijnde (Landbouw, Energie, etc.) transitiemanagementinitiatieven
Visie en realisatie op draagvlakcreatie:
Diverse achterbannen van oude en nieuwe sociale bewegingen
Publiek via eigentijdse methoden (cf. ecocultuur-initiatief)
20/06/2011 90www. petertomjones.be
Naar TM v.2.0...
2. Beleidsbeïnvloeding
1. Draagvlakcreatie
Overheden
Bedrijven
“Middenveld”: oude en nieuwe sociale
bewegingen + “vloeibare genetwerkte
middenveld”
+ Samenleving
Bestaande TM-arena‟s
Timing, coalities, vastberadenheid, enthousiasmerende visievorming
20/06/2011 91www. petertomjones.be
Overzicht
20/06/2011www.petertomjones.be 92
1. Analyse: BAU is no longer an option
2. Oplossing: transities en transitiemanagement
3. Oplossing: transitiepaden naar duurzaamheid
4. Van TM 1.0 naar TM 2.0: Just transitions, het antwoord op de transitieparadox?
5. Conclusie: rechtvaardige transities leveren massa‟s voordelen op
Transitie levert jobs op:
(Studie Europees Vakverbond)
Sectoriële impact van klimaatbeleid op werkgelegenheid
(WWF/Wuppertal Scenario)
30-50% daling CO2-uitstoot tegen 2030
Effect op werkgelegenheid in:
Energie (+)
Energie-intensieve industrie (staal, cement) (-)
Transport (+)
Bouwsector (++)
Vooral verschuiving binnen sectoren
Netto effect t.o.v. BAU-scenario: + 1,5% jobs !!
20/06/2011 93www.petertomjones.be
Besluiten
20/06/2011www.petertomjones.be 94
Een transitie is essentieel omwille van ecologische éneconomische redenen; BAU = Suicide!
Technologisch optimisme is ongegrond transitie vereist ook culturele én wetgevende veranderingen!
Een transitie vereist pro-actieve overheden
Pro-actieve overheden zijn gemakkelijker te vinden op lokaal of stadsniveau, maar moeilijker op nationaal/globaal niveau
Draagvlakcreatie in/met de civiele samenleving is essentieel om deze transitieparadox op te lossen!
De voordelen van een transitiebeleid
Nieuwe jobs
Energie- en
materialenautonomie
Leefbare steden – minder
gezondheidskosten
(Pittel en Rubbelke, 2008)
Kenniseconomie cleantech
& aantrekken investeringen
Hier en nu, geen vrijbuiters!
20/06/2011 95www.petertomjones.be
Dank voor de aandacht!
20/06/2011 96www.petertomjones.be
Fo
to C
arl V
an
de
rvo
ort
Dr. Ir. Peter Tom JonesIOF Research Manager Industrial Ecology and SMMCentre for high temperature processes, metallurgy and refractory materialsCentre for Resource Recovery and Recycling (CR³) & SMaRT-Pro² IOF Knowledge Platform: http://smart-pro2.euEnhanced Landfill Mining Research Consortium: http://www.elfm-symposium.euDept. MTM, [email protected]