Jaarverslag 2016 ‘Samen verder’...7 / gewoon thuisvoelen / Verslag van de Raad van...
Transcript of Jaarverslag 2016 ‘Samen verder’...7 / gewoon thuisvoelen / Verslag van de Raad van...
Jaarverslag 2016
‘Samen verder’
Stichting Woongoed Zeist
inzake voormalig
Stichting de Seyster Veste
2
/ gewoon thuisvoelen /
Voorwoord: samen verder!
Voor u ligt het jaarverslag dat is uitgebracht door Stichting Woongoed Zeist maar betrekking heeft
op Stichting De Seyster Veste, hierna Seyster Veste genoemd.
Een nieuwe Woningwet die huurders(organisaties) nog meer inspraak geeft in ons beleid en
corporaties dwingt zich meer te focussen op de kerntaak. De verplichte splitsing van het sociale en
vrijesector woningbezit. De implementatie van een nieuw ICT systeem. De fusie met de Kombinatie
die werd voorbereid.
In 2015 spraken Seyster Veste en de Kombinatie al de wens uit om te fuseren. Door de krachten te
bundelen krijgen we meer voor elkaar voor onze huurders en het wonen in Zeist. Daarnaast kun je
dingen samen efficiënter doen en kennis delen. Beide corporaties zijn qua grootte en woningbezit
vergelijkbaar en we werken in dezelfde gemeente en dezelfde wijken. In 2016 onderzochten we de
meerwaarde van een fusie (die was er), vroegen we de Ondernemingsraden om een advies en de
gemeente, huurdersorganisaties en de minister om in te stemmen met een fusie. Zij gaven ‘groen
licht’.
Met dit jaarverslag richten wij ons vooral tot onze zakelijke belanghouders: lokale en regionale
organisaties en instellingen op het gebied van welzijn en zorg, onze collega-corporaties, de
gemeente Zeist (wethouders, raadsleden en ambtenaren) en Provincie Utrecht. Het Jaarverslag
plaatsen we op onze website. Daarnaast plaatsen we op onze website een samenvatting van wat
we in 2016 deden, die is met name gericht op onze huurders en andere geïnteresseerden.
3
/ gewoon thuisvoelen /
Inhoudsopgave
Pagina
Voorwoord
A. BESTUURSVERSLAG
Bestuursverslag: Rob Wassenberg 5
Verslag van de Raad van Commissarissen 7
In het kort: Seyster Veste 13
Toegang tot de woningmarkt 14
Kwaliteit van onze woningen en woonomgeving 18
Dienstverlening en beleid 22
Samenwerking, participatie en deelnemingen 26
Een organisatie in beweging 30
Financiële continuïteit, beleid en beheer 34
B. JAARREKENING
Kengetallen 46
Geconsolideerde balans 47
Geconsolideerde winst- en verliesrekening 48
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 49
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening en grondslagen 51
Passiva 76
Enkelvoudige balans 97
Enkelvoudige winst- en verliesrekening 98
Grondslagen en resultaatbepaling 100
Toelichting op de enkelvoudige balans 101
Verklaring Raad van Toezicht Woongoed Zeist 103
Gebeurtenissen na balansdatum 104
C. OVERIGE GEGEVENS
Controleverklaring accountant 106
5
/ gewoon thuisvoelen /
Bestuursverslag: Rob Wassenberg
Zaten we in 2015 nog in rustiger vaarwater, in 2016 moesten we de mouwen flink opstropen. In
ons Jaarverslag 2015 stond de voorspelling dat 2016 vooral in het teken van de fusie zou staan en
dat klopte! Maar niet alleen het optuigen van de nieuwe organisatie, overleg met de Vakbonden en
OR, afstemming met de huurdersorganisaties en de gemeente kostte tijd. Ook processen moesten
worden aangepast en een nieuw ICT systeem geïmplementeerd. De veranderingen die de Nieuwe
Woningwet van ons vraagt – zoals passend toewijzen en scheiding van ons woningbezit in Daeb en
niet-Daeb kwamen daar nog bovenop. Het was handig om al die dingen samen te combineren,
maar dat betekent natuurlijk ook een risico. Daarnaast ging het ‘gewone werk’ gewoon door,
kortom: er werd een berg werk verzet.
De verstandhouding met de Raad van Commissarissen, OR en BV Seyst was goed. Dat betekent
een solide basis en een boeiende en waardevolle samenwerking. Die samenwerking werd door de
voorbereidingen op de fusie nog intensiever.
De fusie zorgde onder het personeel aanvankelijk voor onzekerheid, wat gebeurt er met mijn
functie? Al snel werd duidelijk dat er voor iedereen met een vaste aanstelling ook een plaats was in
de nieuwe organisatie. Dat gaf niet alleen zekerheid, maar had ook tot gevolg dat mensen steeds
meer toeleefden naar de fusie.
Belangrijke gebeurtenissen
Hieronder ‘een greep’ uit andere belangrijke dingen die 2016 kenmerkten. Maar uiteraard is dat
niet alles; in de volgende hoofdstukken vindt u een uitgebreide rapportage van de manier waarop
we in 2016 werkten aan het realiseren van onze doelstellingen. De stand van zaken in onze
projecten vindt u in hoofdstuk 5.
Bijeenkomst gemeente en huurdersorganisaties
In de loop van 2016 werden de voor de fusie benodigde onderzoeken en stukken gebundeld in een
fusievoorstel. Daarnaast werd er een splitsingsvoorstel om ons Daeb en niet-Daeb woningbezit te
scheiden voor Seyster Veste en de Kombinatie samen gemaakt. Het had immers betrekking op de
nieuwe organisatie. Het fusievoorstel en splitsingsvoorstel werden met de huurdersorganisaties en
gemeente uitgebreid besproken. Zij gaven ons ‘groen licht’.
Overlijden Ferdinand Hulshof
Ferdinand was een betrokken collega en enthousiast lid van het MT. Iemand die van zijn werk en
van het leven hield. In de zomer bleek dat hij ongeneselijk ziek was. Iedereen was geschokt en
verdrietig, hij wordt door ons gemist.
ICT project
Voor de nieuwe organisatie was een nieuw ICT systeem nodig. De inrichting en implementatie van
het systeem was een enorme klus. Processen werden – samen met medewerkers van de
Kombinatie - herschreven, nieuwe leveranciers gecontracteerd.
Verbouwing kantoor Het kantoor van de Kombinatie werd verbouwd om zo genoeg ruimte te bieden aan de medewerkers van Seyster Veste. Een enorme ruimte die voorheen als garage werd gebruikt, werd ingericht als werkvloer. Eind december was de fysieke verhuizing. In een paar dagen tijd werd al het meubilair en de hardware verhuisd. Hectisch en we waren tijdelijk minder goed bereikbaar.
6
/ gewoon thuisvoelen /
Eerste verkenning nieuw MT
Vanaf het vierde kwartaal vergaderde het MT van Seyster Veste en de Kombinatie gezamenlijk. Zo
konden we alle ‘fusie zaken’ bespreken, gezamenlijk de koers uitzetten en – niet onbelangrijk –
leerden we elkaar alvast goed kennen. In december hebben we een MT team dag georganiseerd,
dat was erg waardevol.
Realiseerbaarheid waarde onroerende zaken in exploitatie
Per 31 december 2016 is in totaal € 267,8 miljoen aan ongerealiseerde herwaarderingen in de
overige reserves begrepen (2015: € 239,4 miljoen) uit hoofde van de waardering van het vastgoed in exploitatie tegen marktwaarde in verhuurde staat. De waardering van dit vastgoed is in overeenstemming met het Handboek modelmatig waarderen bepaald en is daarmee conform de in de Woningwet voorgeschreven waarderingsgrondslag en daaruit afgeleide ministeriele besluiten geldend ten tijde van het opmaken van de jaarverslaggeving. De realisatie van deze ongerealiseerde herwaardering is sterk afhankelijk van het te voeren beleid
van Seyster Veste. De mogelijkheden voor de corporatie om vrijelijk door (complexgewijze) verkoop of huurstijgingen de marktwaarde in verhuurde staat van het Daeb bezit in exploitatie te realiseren zijn beperkt door wettelijke maatregelen en maatschappelijke ontwikkelingen zoals demografie en ontwikkeling van de behoefte aan sociale (Daeb) huurwoningen. Het bestuur van Seyster Veste heeft een inschatting gemaakt van het gedeelte van de herwaarderingsreserve dat bij ongewijzigd beleid niet of eerst op zeer lange termijn realiseerbaar
is. Deze schatting ligt in lijn met het verschil tussen de bedrijfswaarde van het Daeb bezit in exploitatie en de marktwaarde in verhuurde staat van dit bezit en bedraagt circa € 251,5 miljoen. Dit impliceert dat circa 62% van het totale eigen vermogen niet of eerst op zeer lange termijn realiseerbaar is.
Vooruitblik 2017
2017 is ons eerste jaar als Woongoed Zeist. Het zal in de eerste maanden misschien nog wat
onwennig zijn, maar we gaan ‘als het stof is neergedaald’ als sterke en efficiënte organisatie
verder. Samen met de gemeente en huurders(organisaties) blijven we werken aan goed wonen in
Zeist. We starten een aantal nieuwe onderhoudsprojecten op en blijven onze dienstverlening
verbeteren.
Rob Wassenberg,
directeur-bestuurder
7
/ gewoon thuisvoelen /
Verslag van de Raad van Commissarissen (RvC)
Verantwoording
Het jaarverslag 2016 en de jaarrekening 2016 van Stichting de Seyster Veste zijn door accountant
BDO gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende verklaring. De RvC heeft kennisgenomen
van deze verklaring en van de managementletter(s). De RvC heeft in de jaarverslaglegging over
2016 haar goedkeuring verleend en de directie decharge verleend voor het gevoerde beleid.
Fusie, Woningwet en ICT
2016 stond in het teken van verandering: de nieuwe Woningwet, een nieuw ICT systeem en de
fusie met de Kombinatie en dat allemaal in hetzelfde jaar. Een enorme klus, waarbij we veel
waardering hebben uitgesproken voor de medewerkers en bestuurder van Seyster Veste. Een en
ander bracht veel extra werk met zich mee en het was spannend de vele taken tijdig en volgens
planning te realiseren. De fusie was uiteraard ons grootste aandachtspunt. Er is veel over
gesproken - met elkaar én met de leden van de Raad van Toezicht (RvT) van de Kombinatie. Ook
voerden we verschillende gesprekken met de Ondernemingsraad en met bewonersorganisaties
over de fusie. We hebben toegezien op het zorgvuldig, bedachtzaam en gecontroleerd verloop van
het fusie-proces.
Dat proces is eigenlijk heel goed en soepel gelopen. We waren er snel uit: waar staan we voor als
‘Woongoed Zeist’, onze nieuwe organisatie? Hoe ziet de topstructuur eruit? Zitten er problemen in
de gezamenlijke portefeuille? Is het nieuwe bedrijf solide? Houden we genoeg woningen in het
betaalbare huursegment? En kunnen we dan ook nog de kwaliteit en duurzaamheid garanderen?
Samen met de RvT van de Kombinatie hebben we een koers uitgezet voor de nieuwe organisatie.
Het waren goede en open gesprekken, waarbij we ook als toezichthouders naar elkaar toegroeiden.
De Autoriteit Woningcorporaties (AW) ‘keek over onze schouders mee’. Zij controleerden de fusie
stukken en toetsten de haalbaarheid en toegevoegde waarde. Van groot belang is dat we goed ‘in
control’ zijn en ook alle financiële ratio’s aan de norm voldoen. Minister Blok stemde vervolgens in
met de fusie. Naast het oordeel van AW was een belangrijk punt dat de plannen in orde waren en
dat bewonersverenigingen en gemeente er positief tegenover stonden.
Organisatie RvC
In het bestuursreglement is vastgelegd welke procedure voor werving en selectie leden van RvC en
bestuur wordt gehanteerd. Met betrekking tot de profielschets bestuur is vastgelegd dat het
bestuur van Seyster Veste uit één lid bestaat, waarbij de RvC een profielschets opstelt en vaststelt,
waarbij rekening wordt gehouden met:
de aard en de omvang van Seyster Veste en de aan haar gelieerde ondernemingen
de omvang en de specifieke risico’s op middellange en lange termijn van Seyster Veste
de gewenste deskundigheid en achtergrond van het bestuur
De bestuurder is niet in de vijf jaar voorafgaand aan de benoeming tot bestuurder lid geweest van
de RvC van Seyster Veste. De RvC evalueert ieder jaar het vastgestelde profiel en bespreekt de
samenstelling en competenties van het bestuur.
De RvC oriënteert zich regelmatig over wat er onder gemeenten, huurders en stakeholders leeft en
legt hierover verantwoording af, zo ook in 2016.
In 2016 functioneerde de Raad met vier commissarissen (in plaats van vijf). Het was een bewuste
keuze de openstaande vacature niet in te vullen met de aankomende fusie in het verschiet.
8
/ gewoon thuisvoelen /
Deskundigheidsontwikkeling De bestuurder is verplicht tot Permanente Educatie. De bestuurder volgt daarvoor
opleidingsactiviteiten waarvoor hij PE-punten moet behalen. In 2016 heeft de bestuurder 88 punten behaald. Om de deskundigheid van de RvC leden op peil te houden, volgt de Raad de informatie afkomstig van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW), de Autoriteit Wonen (AW) en
van Aedes, die via hun publicaties en via hun vergaderingen, cursussen en lezingen beschikbaar is.
Fit en proper
Op 1 september 2016 liep de aanstelling van bestuurder Rob Wassenberg af. De RvC was het er
snel over eens dat we graag wilden dat deze aanstelling verlengd werd. Belangrijkste argumenten
waren de open bestuursstijl van Rob, de waardering voor de enorme hoeveelheid werk die werd
verzet met de fusie, de invoering van de nieuwe Woningwet en een nieuw ICT systeem, en het feit
dat de financiën op orde zijn. De aanvraag voor herbenoeming vond plaats in augustus en werd
geaccordeerd door de AW. In het najaar werd een tweede aanvraag voor herbenoeming gestuurd,
nu voor de benoeming als bestuurder bij Woongoed Zeist. Ook deze benoeming werd geaccordeerd
door de AW.
Aan de accordering van de aanstelling van de bestuurder door de AW ging een ‘fit en proper test’
vooraf. Die test beoordeelt de geschiktheid en integriteit van toezichthouders en bestuurders. De
‘fit en proper test’ is nodig om opnieuw benoemd te kunnen worden als toezichthouder/bestuurder
van Woongoed Zeist. Ook de nieuw te benoemen commissarissen van Seyster Veste ondergingen
deze test. De commissarissen en bestuurder kwamen goed uit de test. De aanstelling en
bezoldiging voldoet – net als voorgaande jaren - aan de Wet Normering Topinkomens.
Splitsing Daeb en niet-Daeb
De RvC hield zich ook bezig met de verplichte splitsing van het Daeb en niet-Daeb woningbezit,
consequenties van gewijzigde bedrijfswaarde berekeningen van de woningportefeuille en gevolgen
van ‘passend toewijzen’ voor Seyster Veste. Er is gekozen voor een administratieve splitsing omdat
het niet-Daeb bezit verhoudingsgewijs klein is en we als organisatie geen ambities hebben in het
niet-Daeb segment.
Nieuw was ook het ontwikkelen van de gemeentelijke woonvisie, uitmondend in ‘het bod’ dat de
drie Zeister corporaties samen met de huurdersverenigingen aan de gemeente deden. Allemaal
zaken die voortvloeien uit de nieuwe Woningwet. Samen met het bestuur is flink ingezet op
kwaliteitsverbetering in combinatie met de (rand)voorwaarden van betaalbaarheid. Kies je voor
nieuwbouw en hoogstaande renovatie of ook voor segmentatie in kwaliteit? Dit betekent dat we het
woningbezit van Seyster Veste vanuit verschillende invalshoeken hebben bekeken, geëvalueerd en
consequenties voor het beleid met de directie hebben besproken.
Projecten-portefeuille op orde
In 2012 en 2013 waren er veel ontwikkelingsplannen. Sommige plannen/projecten zijn geschrapt
of aangepast aan nieuwe inzichten, marktontwikkelingen en of aan gewijzigde wettelijke kaders.
De projecten-portefeuille is in 2016 verder opgeschoond en daarmee op orde. Dit geeft verdere
verlaging van het risicoprofiel en meer ruimte voor nieuw beleid. Nu we het financieel op orde
hebben kunnen er ook weer nieuwe plannen ontwikkeld worden.
Over Park Boswijk werd intensief gesproken; met inachtneming van alle belangen blijven wij de
komende jaren eigenaar en gaan we ons constructief inzetten voor verbetering van de kwaliteit van
wonen. We fietsten samen met de BV Seyst door Kerckebosch om de ontwikkelingen van de wijk
met eigen ogen te bekijken en stemden in met het Investeringsbesluit voor renovatie van de
seniorenwoningen aan de Filips van Bourgondiëlaan. Ook de afronding van de renovatie van de
Montessoriflat werd op de voet gevolgd.
9
/ gewoon thuisvoelen /
Visitatie Autoriteit Woningcorporaties (AW)
AW visiteert steekproefsgewijs woningbouwcorporaties. In 2016 werd Seyster Veste als één van de
eerste organisaties kritisch doorgelicht en bevraagd. De uitslag was positief en enkele
verbeteringspunten die werden aangedragen hebben we ter harte genomen. Bijvoorbeeld om te
zorgen voor een nog iets scherpere verslaglegging en omschrijving van besluiten bij de RvC en om
een risicoparagraaf op te nemen in de tertiaal-rapportages.
Vergaderdata, belangrijke agendapunten en besluiten
De volledige Raad kwam in 2016 zesmaal bijeen. Daarnaast functioneren de Auditcommissie en
een commissie Projecten. Carolien Schippers heeft tot het moment van de fusie (1 januari 2017)
de voorzittersrol van de Raad van Commissarissen vervuld. Twee jaar geleden gaf zij aan die rol
tijdelijk te willen vervullen, de fusie te willen begeleiden en daarna te willen stoppen. Per 31
december 2016 is zij geen lid meer van de RvC. We bedanken Carolien voor haar jarenlange inzet.
Naast de eerder genoemde vergaderingen, waren er drie gezamenlijke vergaderingen met de RvT
van de Kombinatie. Daarin werd de voortgang en besluitvorming rondom de fusie behandeld en
konden we alvast de koers gezamenlijk uitzetten voor de portefeuillestrategie van 2017 en verder.
Met de Ondernemingsraad van Seyster Veste werd drie keer vergaderd.
De ‘heidag’ stond in het teken van de fusie en de voorbereiding op de toekomstige portefeuille.
Een uitgebreide zelfevaluatie heeft plaatsgevonden in 2015; met het oog op de fusie is besloten in
2016 geen evaluatie uit te voeren.
Een selectie uit agendapunten en besluiten
Agendapunten die terugkerend in RvC-vergaderingen aan de orde kwamen zijn invoering van de
nieuwe Woningwet, projecten waarvoor goedkeuring van de RvC vereist is, huurverhoging, tertiaal-
rapportages en Jaarverslag/Jaarrekening.
De Meerjarenbegroting 2017-2021, de Wensportefeuille, het Treasurystatuut en –jaarplan,
Managementletter, Integriteit, Statutenwijziging en Prestatieafspraken met de gemeente werden
vooruitlopend op de fusie in RvC/RvT-verband vastgesteld.
De voortgang van het fusietraject en de ontwikkeling van het nieuwe ICT systeem, werden elke
bijeenkomst besproken. Daarnaast werden de ontwikkelingen in de projecten gevolgd. Hieronder
de belangrijkste besluiten per vergadering:
Besluit 15 maart:
RvC geeft haar akkoord op:
op de bezoldiging van de RvC voor 2016
op ‘Governance bij fusiecorporaties in Zeist’
Besluiten 7 juni:
RvC geeft haar akkoord op:
het Jaarverslag 2015
verlenging van de allonge Kerckebosch
10
/ gewoon thuisvoelen /
Besluit 23 augustus:
RvC geeft haar akkoord op:
herbenoeming van Rob Wassenberg als directeur bestuurder
Besluit 1 november:
De RvC geeft haar akkoord op:
het voornemen voor de opheffing van Vastgoed bv
Besluiten 6 december:
RvC geeft haar akkoord op:
het investeringsbesluit Filips van Bourgondiëlaan
het investeringsbesluit Park Boswijk
Formeel treffen met Bewonersvereniging Seyst en met Ondernemingsraad
De RvC vergaderde op 27 september met zowel de Ondernemingsraad van Seyster Veste als ook
met de Bewonersvereniging Seyst. Belangrijkste onderwerp van deze bijeenkomsten was de
voortgang van de fusie tussen de Kombinatie en Seyster Veste. De bijeenkomsten verliepen in
goede en open sfeer.
Bijeenkomsten Auditcommissie en Commissie Projecten
De Auditcommissie kwam dit jaar driemaal bijeen: op 23 mei, 23 juni en 27 september. Op 27
september en 8 november kwamen ook de Auditcommissies van Seyster Veste en de Kombinatie
bijeen.
De Commissie Projecten vergaderde driemaal: op 23 mei, 23 juni en 31 oktober.
Voormalige raad van Commissarissen Seyster Veste,
Carolien Schippers (voorzitter)
Frank van Beek
Jolande Gravendeel
Jan Hagens
11
SAMENSTELLING VAN DE RVC
Leden Branche Achtergrond Competenties Portefeuille Benoeming (Neven)functies
1e 2e
Carolien Schippers 1969
(Rijks)overheid Ruimtelijke ordening met name gebiedsontwikkeling
politiek- bestuurlijke verhoudingen
procesmanagement bouw en beheer
Voorzitter en Bewoners zaken
2011 2015 unitmanager huisvesting COA
Jolande Gravendeel 1959
Juridische advisering Ruimtelijke projecten met name gebiedsontwikkeling
strategieontwikkeling pps en bouwcontracten juridische advisering
Juridische zaken 2011 2015 hoofd adviesgroep Legal Consultancy Royal HaskoningDHV
lid Commissie bezwaar en beroep, Gemeente Utrechtse Heuvelrug
Frank van Beek 1953
Projectontwikkeling en ondernemerschap
Vastgoed vastgoedontwikkeling en –exploitatie
vastgoedbelegging volkshuisvesting
Projectontwikkeling en ondernemerschap
2013 2017 DGA Frank van Beek Consultancy B.V.
lid RvC Pré Wonen te Velserbroek
directeur Lingotto Investment B.V.
voorzitter Stichting Kunstgrens
Jan Hagens 1955
(Rijks)overheid Financiën financiën risk management politiek- en bestuurlijke
verhoudingen fusies en overnames
Financiën 2014 2017 CBG-MEB, cfo Karakter, lid/Vz
Audit comite Stichting Rotary
Zeist, Vz Stichting Wijngaard
Zeist, penn VU Amsterdam,
extern deskundige
12
RVC VERGOEDING 2016
(bedragen x €1,-)
Mw. Schippers Mw. Gravendeel Dhr. van Beek Dhr. Hagens
14.330 9.553 10.056 9.553
13
/ gewoon thuisvoelen /
In het kort: Seyster Veste
Seyster Veste is een middelgrote woningcorporatie in de regio Utrecht. Ons woningbezit bevindt
zich hoofdzakelijk in de gemeente Zeist en haar buurtschappen Austerlitz en Den Dolder. Het is in
onze gemeente goed wonen: centraal gelegen, middenin het groen en vlakbij Utrecht en
Amersfoort. Met uitgebreide voorzieningen en goed openbaar vervoer. Zeist is geen goedkope
plaats om te wonen. Dat maakt het vinden van geschikte woonruimte voor starters en mensen met
een lager inkomen, lastig.
Onze aandacht gaat vooral uit naar mensen die zonder onze hulp geen geschikte woning kunnen
vinden in Zeist. Primair voor mensen met een lager inkomen. Wij zorgen voor voldoende
huurwoningen in buurten waar het fijn wonen is. Daarvoor werken wij samen met diverse partijen,
bijvoorbeeld zorgaanbieders, de gemeente en de andere corporaties in Zeist.
Ons woningbezit per wijk
Zeist-Noord 21 %
Zeist-West 44 %
Zeist-Oost 18 %
Zeist-Centrum 8 %
Huis ter Heide 1 %
Austerlitz 2 %
Den Dolder 3 %
Doorn 5 %
Totaal 100%
Aantal woningen per huurprijsklasse
2016 2015 2014 2013 2012 2011
Kernvoorraad 2.665 2.760 2.555 2.870 2.999 3.143
Duur 857 899 1.100 825 751 682
Vrije sector 399 355 355 379 353 312
Totaal 3.921 4.014 4.010 4.074 4.103 4.137
14
/ gewoon thuisvoelen /
Toegang tot de woningmarkt
Het aantal woningzoekenden in Zeist en onze regio is nog steeds groot. De wachttijd voor een
sociale huurwoning is lang, vooral voor gewilde eengezinswoningen.
‘Scheefwonen’ (mensen die gezien hun inkomen een te goedkope woning huren), proberen we te
ontmoedigen; zij krijgen door de inkomensafhankelijke huurverhoging een hogere huurverhoging
opgelegd. Ook proberen we een alternatief aan te bieden, bijvoorbeeld door (een beperkt aantal)
vrijesector huurwoningen beschikbaar te houden en woningen te verkopen.
In dit hoofdstuk vindt u het aantal woningtoewijzingen, de gemiddelde wachttijd en het aantal
actieve woningzoekenden.
Aantal verhuringen
In 2016 betrokken in totaal 318 huishoudens hun nieuwe huurwoning van Seyster Veste. Het ging
om 19 vrijesector woningen en 299 sociale huurwoningen. Ruim de helft van de verhuringen vond
plaats aan eenpersoonshuishoudens. Er waren 41 tijdelijke verhuringen aan Ad Hoc beheer – het
betreft woningen die in de toekomst gesloopt worden. 30 woningen werden verhuurd aan
statushouders waarvan vier woningen kamergewijs. We hebben één woning aan huurders met een
Beter Wonen contract (begeleiding vanuit zorginstanties) verhuurd en één woning met een laatste
kans contract. Naast de 318 ‘normale’ verhuringen werden er nog vier woningen in het kader van
een project (rustwoning) verhuurd. En 17 woningen ‘anti kraak’ verhuurd in Kerckebosch in
verband met sloop. Tot slot verhuurden we twee woningen aan Stichting de Tussenvoorziening
voor de tijdelijke opvang en begeleiding van dak- en thuislozen uit de regio Zeist.
In Zeist waren in 2016 ruim 1900 mensen actief opzoek naar een andere woning. Dat zijn
woningzoekenden die niet alleen staan ingeschreven als woningzoekenden, maar ook actief
reageren op het woningaanbod op www.WoningNet.nl. De grootste groep (bijna de helft) is 23 tot
35 jaar en opvallend is dat bijna de helft van deze groep alleenstaand is. In de hele regio Utrecht
waren bijna 33.000 mensen actief opzoek naar een woning.
De gemiddelde wachttijd voor een eengezinswoning van Seyster Veste was 10,7 jaar, voor een
appartement 5,3 jaar. In de hele regio Utrecht ligt de gemiddelde wachttijd voor een
eengezinswoning iets lager, voor een appartement juist wat hoger. De slaagkans voor
woningzoekenden uit de gemeente Zeist boven de 65 jaar is het grootst (zij staan het langst
ingeschreven als woningzoekende). Voor woningzoekenden jonger dan 35 jaar, is de slaagkans het
laagst. Het gemiddelde aantal reacties per aangeboden woning in Zeist was 73.
Passend toewijzen
Per 1 januari 2016 mogen woningcorporaties van de overheid geen duurdere sociale huurwoningen
meer verhuren aan woningzoekenden met een inkomen onder de huurtoeslaggrens. Dit noemen we
passend toewijzen. 95% van de toewijzingen moet passend zijn.
In 2016 heeft Seyster Veste 87% passend toegewezen. Hiermee voldoen we niet aan de norm die
is gesteld door de overheid. Dit heeft te maken met de herstructurering in Kerckebosch. Voordat de
overheid passend toewijzen heeft ingesteld, had Seyster Veste met bewoners in Kerckebosch
afspraken gemaakt over de terugkeer in Kerckebosch. Seyster Veste heeft gemeend niet van deze
afspraken af te wijken.
15
/ gewoon thuisvoelen /
Verkoop, verloting en doorschuifregeling om de doorstroming op gang te houden
Er is nog steeds een groot aantal woningzoekenden en het aantal verhuisbewegingen is niet erg
groot. Daarom stimuleren we mensen om ‘door te stromen’ naar een andere woning als
bijvoorbeeld het inkomen of samenstelling van het huishouden verandert. We hebben – naast de
inkomensafhankelijke huurverhoging - een aantal middelen en regelingen om die doorstroming te
stimuleren.
Verkoop
Een huurprijs die in relatie is tot de geboden kwaliteit en meer variatie in ons woningaanbod, kan
mensen verleiden om te verhuizen en brengt daarmee de doorstroming op gang. Mensen met een
middeninkomen (‘scheefwoners’) verleiden we met de mogelijkheid van een koopwoning.
Alleen in het eerste halfjaar van 2016 verkocht Seyster Veste woningen, in totaal 27. Zeven
huurders van Seyster Veste kochten hun eigen huurwoning en twee huurders een andere
huurwoning. De taxatiewaarde was in 2016 tevens de minimale verkoopprijs, korting werd niet
meer verstrekt.
Naast verkoop van woningen voor eigen gebruik, verkocht Seyster Veste het pand aan de
1e Dorpsstraat 16, 16a t/m 16f aan een particulier belegger. Andere verkoopactiviteiten waren:
verkoop twee stukken grond, afkoop van erfpacht voor twee appartementen en een uitkoop op
basis van Kopen naar Wens. Verder is het parkeerterrein aan de Gramserweg als mandelig terrein
uitgegeven. En er heeft zich een koper voor ons oude kantoor aan Crosestein 1702 gemeld, in
2017 wordt het pand overgedragen.
Vanaf juli 2016 is de verkoop van woningen tijdelijk gestopt. Redenen hiervoor waren dat er al
voldoende woningen waren verkocht en er afspraken waren gemaakt met gemeente Zeist voor
huisvesting van bepaalde doelgroepen waarvoor woningen nodig waren. Als gevolg van deze
maatregel zijn elf voor verkoop gelabelde woningen weer terug in de verhuur gegaan.
De verkoop aan zittende huurders werd in het tweede halfjaar nog wel toegestaan. Maar rekening
houdend met de voorgenomen fusie, waren de mogelijkheden voor aankoop van een huurwoning
wel gebaseerd op de voorlopige verkoopvijver zoals deze inmiddels was vastgesteld voor de
fusieorganisatie. Voor een aantal huurders betekende het dat de mogelijkheid er niet meer was om
hun huurwoning te kopen.
Verloting
Het verloten van woningen in plaats van toewijzing op inschrijfduur geeft starters meer kans. In
2016 heeft Seyster Veste, net als voorgaande twee jaar, 8 woningen toegewezen via deze loting.
Hiermee wil Seyster Veste starters meer kans geven op de woningmarkt.
Doorschuifregeling
In sommige complexen is het mogelijk om door te schuiven als er een woning in hetzelfde gebouw
leeg komt. Hier wordt gebruik van gemaakt wanneer iemand kleiner wil gaan wonen, een lagere
huurprijs wil, et cetera. Senioren die een eengezinswoning achter laten hebben voorrang op een
seniorenwoning. Zo komt de eengezinswoning weer beschikbaar voor gezinnen.
Tijdelijke verhuur
Om leegstand te voorkomen en daarmee ook de leefbaarheid op peil te houden, verhuurden we
onze lege woningen – tot aan de sloop of renovatiewerkzaamheden - met een tijdelijk contract of
een gebruikersovereenkomst (anti-kraak). Bijkomend voordeel is dat we op deze manier
huurderving beperken en starters of mensen in directe woningnood, kunnen helpen met een
16
/ gewoon thuisvoelen /
tijdelijke oplossing. In 2016 verhuurden we een deel van de woningen aan de Prinses Margrietlaan
met een tijdelijk contract.
Woonkansen voor bijzondere doelgroepen
In onze regio is een groot aantal zorginstellingen gevestigd. Cliënten van deze instellingen wonen
steeds vaker zelfstandig. We verhuren daarom diverse zelfstandige woningen aan Abrona, Altrecht,
Amerpoort en andere zorginstellingen. Zij huisvesten hier (onder begeleiding) cliënten.
De stichting Beter Wonen geeft urgenties af aan cliënten van zorginstellingen, die de stap naar
zelfstandig wonen kunnen maken. Wij wezen in 2016 één woning aan een ‘Beter Wonen urgent’
toe.
Ook hebben we twee woningen aan Stichting de Tussenvoorziening verhuurd voor de tijdelijke
opvang en begeleiding van dak- en thuislozen uit de regio Zeist. En we hebben een woning
verhuurd aan een stichting die jongeren met een vorm van autisme huisvest en begeleidtn.
De toewijzing van woningen aan Statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning) gaat
buiten het ‘normale’ woonruimte verdeelsysteem om. In 2016 verhuurden wij 27 woningen aan (in
totaal) 59 statushouders. Daarmee voldeden we net niet aan onze taakstelling.
Als pilot verhuurden Seyster Veste en de Kombinatie ook 4 woningen ‘kamergewijs’. Op die manier
konden meer Statushouders aan woonruimte worden geholpen.
Overzichten
Het aantal woningen in ons bezit is de laatste jaren ongeveer gelijk gebleven (zie het overzicht in
het vorige hoofdstuk). Op de volgende pagina vindt u overzichten met betrekking tot de
woningtoewijzing.
De tabel toewijzing naar huishouden en inkomen
In de tabel op de volgende pagina ziet u de verhuringen van onze huurwoningen. Seyster Veste
heeft 299 woningen in de sociale huursector verhuurd en 19 woningen in de vrijesector. Daarnaast
heeft Seyster Veste 17 woningen anti kraak verhuurd ivm sloop. En 18 model- en/of rustwoningen
gehuurd in het kader van het project Montessoriflat.
17
/ gewoon thuisvoelen /
≤ kwaliteitskortinggrens > kwaliteitskortinggrens > laagste aftoppingsgrens > liberalisatiegrens ≤ laagste aftoppingsgrens ≤ liberalisatiegrens
(≤ € 409,62) (€ 409,92 - € 586,68) ( € 586,68 € 710,68) (> € 710,68) 1. Eenpersoonshuishouden alle toewijzingen alle toewijzingen alle toewijzingen alle toewijzingen
Jonger dan 65 jaar, inkomen lager of gelijk inkomensgrens Wht
29
89 8
Jonger dan 65 jaar, inkomen hoger dan inkomensgrens Wht
2
17
18
4
65 jaar of ouder, inkomen lager of gelijk inkomensgrens Wht
0
10
2
0
65 jaar of ouder, inkomen hoger dan inkomensgrens Wht
3
4
4
3
34 120 32 7 2. Tweepersoonshuishouden alle toewijzingen alle toewijzingen alle toewijzingen alle toewijzingen
Jonger dan 65 jaar, inkomen lager of gelijk inkomensgrens Wht
1
19
5
1
Jonger dan 65 jaar, inkomen hoger dan inkomensgrens Wht
0
1
14
5
65 jaar of ouder, inkomen lager of gelijk inkomensgrens Wht
0
0
1
1
65 jaar of ouder, inkomen hoger dan inkomensgrens Wht
0
1
0
1
1 21 20 8
≤ kwaliteitskortinggrens > kwaliteitskortinggrens > hoogste aftoppingsgrens > Hoogste aftoppingsgrens (≤ € 409,62) ≤ hoogste aftoppingsgrens (> € 628,76) (> €) 3. Drie- en meerpersoonshuishouden alle toewijzingen alle toewijzingen alle toewijzingen alle toewijzingen
Jonger dan 65 jaar, inkomen lager of gelijk inkomensgrens Wht
0
32
21
0
Jonger dan 65 jaar, inkomen hoger dan inkomensgrens Wht
0
2
16
3
65 jaar of ouder, inkomen lager of gelijk inkomensgrens Wht
0
0
0
0
65 jaar of ouder, inkomen hoger dan inkomensgrens Wht
0
0
0
1
0 34 37 4
35 175 89 19
18
/ gewoon thuisvoelen /
Kwaliteit van onze woningen en woonomgeving
Prettig wonen doe je in een fijne woning en goede buurt. In dit hoofdstuk leest u de fysieke
maatregelen die we in 2016 troffen – denk aan renovaties en het bouwen van nieuwbouw
woningen - maar ook onze sociale activiteiten. Die zijn immers net zo belangrijk om een buurt
leefbaar te houden.
Duurzaamheid
In het energieakkoord dat is gesloten door corporaties, huurdersorganisaties en milieuorganisaties
is de inspanningsverplichting afgesproken om in 2020 een gemiddeld energielabel B te halen. Met
alle renovaties en nieuwbouw – waarbij Seyster Veste altijd veel aandacht schenkt aan
duurzaamheid – hebben we al een flinke sprong gemaakt. In 2016 rondden we de renovatie van de
Montessoriflat af, de woningen gingen daar van een gemiddeld energielabel E naar een gemiddeld
energielabel A. Dat merken huurders niet alleen aan hun energierekening, maar geeft ook meer
comfort.
In de Geroflat was er een project met als doel de bewoners meer energiebewust te maken. Met
de verspreiding van informatiemateriaal en speciale huiskamerbijeenkomsten werden mensen
bewust gemaakt van soms kleine veranderingen die een leuke besparing op gas, water en licht
betekenen.
Lichtarmaturen die aan vervanging toe zijn worden vervangen door ledverlichting. Dat gebeurde
in 2016 bijvoorbeeld in een appartementencomplex aan de Willem Dreeslaan. De algemene
energiekosten gaan daarmee omlaag en het is beter voor het milieu.
Extra inkomsten die we genereerden door de inkomensafhankelijke huurverhoging, zijn gestort in
ons duurzaamheidsfonds. Daaruit worden extra duurzaamheidsuitgaven bekostigd. Bijvoorbeeld
de aanschaf van nieuwe lichtarmaturen met led verlichting in Nijenheim en Couwenhoven (werk
wordt begin 2017 uitgevoerd). Dit levert een besparing op de kosten van de algemene elektra op
van ongeveer 50%. Dat merken huurders in een verlaging van de servicekosten en woonlasten.
De wijkvernieuwing in Kerckebosch geldt inmiddels landelijk als voorbeeld als het gaat om
duurzaamheid. De nieuwbouw is uiteraard goed geïsoleerd en energiezuinig, maar er wordt ook
gekeken naar andere oplossingen. Zo is er midden in de wijk een energieplein waar energie wordt
opgewekt door de wortels van planten. Of door te fietsen op de ‘We Watt bike’ waarmee je
tegelijkertijd je gsm kan opladen. Op het dak van ons nieuwste appartementengebouw Heidehof
liggen zonnepanelen en het gebouw heeft een energielabel A+.
Voor het energiezuiniger maken van de Geroflat (onderdeel van de renovatie die in 2015 werd
afgerond), vroegen we STEP subsidie aan. STEP staat voor Stimuleringsregeling energieprestatie
huursector. Omdat we met de renovatie hebben voldaan aan de gestelde eisen, kende het
ministerie ons de subsidie in 2016 ook daadwerkelijk toe. Dat betekent een bedrag van
€ 1.086.800 en komt neer op ongeveer € 3.000 euro per woning!
Veiligheid
In 2016 hebben de resterende woongebouwen in de nieuwbouw Kerckebosch cameratoezicht
gekregen. Cameratoezicht blijkt ook in Kerckebosch een doeltreffende manier om de algemene
ruimte en directe woonomgeving schoon, heel en veilig te houden.
19
/ gewoon thuisvoelen /
Sociale activiteiten in de wijk
Om de leefbaarheid op peil te houden, ontmoetingen te stimuleren en de sociale cohesie te
bewerkstelligen, organiseerden we ook in 2016 diverse activiteiten. Hierna een ‘greep’ uit die
activiteiten per wijk.
Zeist-West Hangjongeren in de wijk blijft een punt van aandacht. Zo ook in Nijenheim. De overlast werd daar (weer) zo problematisch dat in overleg met de partners wijkgericht werken is overgegaan tot de ‘14-daagse aanpak’. Dat is een intensieve vorm van samenwerking tussen de politie, jongerenwerk MeanderOmnium en Seyster Veste met als doel binnen een korte termijn de overlast aan te pakken en de kop in te drukken.
De komst van ondergrondse vuilcontainers voor de flats Nijenheim en Couwenhoven heeft problemen in de woongebouwen (vervuiling en stankoverlast) aanzienlijk verbeterd. Ook is er aandacht voor het gedrag van bewoners als het om afval gaat. Regelmatig worden er namelijk vuilniszakken en grof huisvuil achtergelaten op de parkeerplaats.
In de Grift is Woongroep Ondertussen actief. Zij organiseren diverse activiteiten voor
(buurt)bewoners, bijvoorbeeld maandelijks een diner. Medewerkers van Seyster Veste zijn
regelmatig ‘op bezoek’ geweest. Het is de bedoeling dat de woongroep ook activiteiten gaat
ontwikkelen in flat 70, 80 en 90, omdat daar ook ouderen wonen die tot de doelgroep behoren.
Het Mozaïek project in de flats Nijenheim is afgerond. Een groep bewoners heeft samen met de
complexbeheerder en leerlingen van een ROC een aantal borden gemaakt die zijn voorzien van
decoratieve mozaïeken. Deze borden zijn opgehangen bij de entree van de flats.
In het complex rond de verdiepte parkeerplaats in Crosestein speelt de nodige sociale en
psychische problematiek. Dat kostte de woonconsulent veel werk. Door de ernst van de situatie
hebben we besloten om samen met MeanderOmnium de ‘Buurtmobiel’ in te zetten. Dat is een
opvallend voertuig waarmee we de buurt ingingen om zo over een bepaald onderwerp het gesprek
met bewoners aan te gaan.
Het bewonersoverleg in Brugakker was een punt van aandacht. Het lukte daar niet om een
volwaardige bewonerscommissie van de grond te krijgen. Daarom is in overleg met de bewoners
gekozen voor een andere vorm van bewonersparticipatie: een klankbordgroep. Deze vorm is
minder formeel, maar geeft de bewoners en Seyster Veste wel de mogelijkheid om van gedachte te
wisselen over wat er allemaal speelt in de wijk.
Zeist-Noord
De fietsenstallingen bij de portiekingangen van de Geroflat zijn onderhanden genomen. Door het
plaatsen van nieuwe fietsenrekken is het aantal stallingsplaatsen toegenomen. Het geheel oogt nu
veel minder rommelig.
De gezellige buurt barbecue rondom de Geroflat werd gewaardeerd en trok veel bezoekers.
De bewoners van de Montessoriflat hebben volop in de bouwactiviteiten gezeten. Naast het
begeleiden en adviseren zijn er voor de bewoners een aantal activiteiten georganiseerd. Om de
afronding van de werkzaamheden te vieren was er een ‘stamppot buffet’ en er waren diverse
portiekbijeenkomsten om bewoners goed op de hoogte te houden.
Aan de Tussenvoorziening verhuurden we een woning waar zij dak- en thuislozen opvangen.
Voorafgaand werd er een bijeenkomst met de buurt georganiseerd. Aanvankelijk was er wat zorg
onder de buurtbewoners. In de praktijk verloopt de opvang zonder problemen, inmiddels brengen
buurtbewoners zelfs kleding en lekkers langs. Als ‘tegenprestatie’ deelt de Tussenvoorziening haar
expertise als het gaat om inkomensbeheer; een soort ‘schuldhulpverlening’.
20
/ gewoon thuisvoelen /
Zeist-Oost
In de wijk Kerckebosch begint de transformatie van de wijk zich steeds duidelijker af te tekenen.
Om dit proces in goede banen te leiden wordt veel tijd en energie besteed aan het begeleiden van
bewoners en toezicht houden op de wijk.
In Pelita was de jaarlijkse bewonersavond. Die stond deze keer voor een groot deel in het teken
van de complexbeheerder. Op verzoek van huurders is daar geen complexbeheerder van
MeanderOmnium meer actief. Men verwacht dat de taken door burenhulp of via de reguliere
dienstverlening van Woongoed Zeist kunnen worden overgenomen. Deze wens van de bewoners
hebben we uiteraard gerespecteerd.
O-team
Het O-team leverde in 2016 – net als voorgaande jaren - weer een grote bijdrage aan het
schoonhouden van de stegen, parkeerplaatsen en het groen rondom woongebouwen. Ze zorgen
niet alleen voor een opgeruimde buurt, maar hebben ook een signalerende functie.
Dagelijks-, mutatie- en planmatig onderhoud
De afgelopen jaren is een groot deel van ons woningbezit gerenoveerd of vernieuwd. Ook ons
planmatig onderhoud hebben we goed in beeld. Kwaliteitsmetingen, input van onze technische
medewerkers en gesprekken met onze bewoners(commissies) geven ons belangrijke informatie.
Als het nodig is dan halen we onderhoud voor onze complexen naar voren in onze Meerjaren
Onderhoudsbegroting (MJOB).
Projecten
Ook in 2016 hadden we een aantal projecten in uitvoering en werd gestart met de ontwikkeling van
nieuwe projecten. Hieronder een opsomming:
De huizen in de wijk Griffensteijn (C. Schellingerlaan, Jac. v. Beierenlaan en Ridderschapslaan)
zijn aan het einde gekomen van hun technische levensduur. De vraag was: hoe nu verder? Bureau
Vizi is samen met de woonconsulent bezig geweest met het inventariseren van hoe de bewoners
tegen de wijk en hun woning aankijken en wat zij wensen. Er zijn 35 bewoners thuis bezocht en
geïnterviewd. De rapportage van deze gesprekken is onderdeel geworden van planvorming voor de
wijk, die in 2017 verder wordt uitgewerkt. Daarnaast zijn er diverse gesprekken met de gemeente
gevoerd, onder andere over de gemeentelijke monumentale status van een aantal woningen.
21
/ gewoon thuisvoelen /
Na de sloop van de flats aan de Prinses Irenelaan, werden in 2016 de eerste flats aan de Prinses
Margrietlaan in Kerckebosch gesloopt. Heidehof, een appartementengebouw met 50 sociale
huurwoningen en 10 eengezinswoningen (allemaal sociale huur) werden opgeleverd. De bouw van
de derde fase was in voorbereiding, begin 2017 werd daarmee gestart.
Ook was er veel interesse voor de kavels – waarop je zelf een huis mag bouwen – die in 2016 door
de WOM werden uitgegeven in Kerckebosch. Ze waren in mum van tijd verkocht.
Landelijk geldt Kerckebosch als voorbeeld van een ‘geslaagde en duurzame wijkontwikkeling’. Ook
dit jaar was er veel belangstelling voor de wijk. Kerckebosch sleepte de ‘Falco Award’ voor de beste
openbare ruimte in de wacht.
Voor de Montessoriflat werd een plan voor Groot Onderhoud gemaakt. Huurders stemden in 2014
al in met de plannen, de VvE begin 2015 ook. In 2015 werd dan ook daadwerkelijk gestart met de
werkzaamheden die in 2016 doorliepen. De huurwoningen kregen een nieuwe keuken, toilet en
badkamer, eigenaren van een koopwoning konden desgewenst ‘meeliften’ met de renovatie
binnenshuis. Ook werd het gebouw energiezuiniger, werden installaties vernieuwd en asbest
verwijderd. Eind 2016 was de Montessoriflat weer uit de steigers.
Voor de ‘studiedriehoek’ Schaerweijdelaan, Jacob van Lenneplaan, Tollenslaan werden in
2014 al uitgangspunten geformuleerd. De twee-onder-een-kapwoningen willen we renoveren, de
rijwoningen vervangen door nieuwbouw. In 2015 werd er een projectcommissie opgericht en waren
er gesprekken met de gemeente en informatiebijeenkomsten voor bewoners. In 2016 werden de
stedenbouwkundige schetsen verder uitgewerkt.
Voor de Verzetswijk en een aantal woningen in Austerlitz met hetzelfde bouwtype, werden samen
met de andere Zeister corporaties renovatiedoelen bepaald. Bureau Fame haalde bewonerswensen
op. Met de gemeente voerden we gesprekken over de wijk. Eind 2016 stopten we met Fame en
besloten we zelf het project verder vorm te geven. In 2017 worden de plannen verder uitgewerkt.
Voor de drie buurten afzonderlijk, wat voor de bewoners van die buurten veel logischer is.
De planvorming voor een renovatie van Park Boswijk kostte ook in 2016 weer de nodige
inspanning. Bij Park Boswijk zijn veel partijen betrokken: huurders, eigenaren, particuliere
verhuurders, de Stichting Park Boswijk, Seyster Veste, ABC Park Boswijk en investeerders. Deze
partijen op één lijn krijgen voor de noodzakelijke renovatie en de daarbij behorende investering is
niet makkelijk. Begin 2016 besloot de ALV dat de getoonde ‘eerste schetsontwerpen’ verder
worden uitgewerkt.
Na de roerige start van het project zagen we dat in 2016 steeds meer bewoners en andere partijen
gaan uitkijken naar de vernieuwing. ‘Voorbeeldrenovaties’ van een aantal woningen, een
trappenhuis en een stuk galerij werden met veel interesse bekeken. En voor het eerst in jaren
werd er een flink aantal leegstaande woningen (na een ‘opfrisbeurt’) weer verhuurd.
Een eigenaar startte een procedure tegen de VvE, omdat zij twijfels had over de juistheid van de
procedure die de VvE volgde ten aanzien van de projectontwikkeling. Een hoorzitting – ter plaatse
– volgde. De rechter stelde de VvE in het gelijk.
Op het voormalige Enecoterrein zijn plannen voor het realiseren van woningen, winkels en een
horecagelegenheid. In 2016 stemde de Gemeenteraad in met de benodigde bestemmingsplan
wijziging.
Met de bewoners van 12 seniorenwoningen aan de Filips van Bourgondiëlaan werden plannen
gemaakt voor de renovatie van hun woningen. Keukens en badkamers worden vernieuwd en de
plattegrond van de woning kan desgewenst gewijzigd worden. In 2017 vragen we bewoners met de
plannen in te stemmen en kunnen we starten. De sfeer is goed en bewoners zijn enthousiast.
22
/ gewoon thuisvoelen /
Dienstverlening en beleid
Huurverhoging
De huurverhoging was in 2016 – net als voorgaande jaren – inkomensafhankelijk (zie onder
‘Huurbeleid’). Eind 2015 bedroeg het aantal bezwaarschriften tegen de huurverhoging 49. Eind
2016 zijn dat er 39. Een afname dus van 20%. Die kan deels worden verklaard doordat dit jaar de
huurverhoging aanmerkelijk lager is geweest waardoor de animo om bezwaar te maken is
afgenomen. Het overgrote deel van de bezwaren die toch binnen kwamen ging dit jaar weer over
de inkomensafhankelijke huurverhoging. Van de 39 bezwaren zijn er:
Toegekend 23
Afgewezen 12
Naar de Huurcommissie 3
Nog in behandeling 1
De bezwaren die naar de Huurcommissie zijn verzonden hebben betrekking op:
Inkomensafhankelijke huurverhoging 2
Gehandicaptenregeling 1
Van de toegekende bezwaren heeft er 1 betrekking op het onderhoud, de overige 22 op het
huishoudinkomen 2014 of 2015.
Huurbeleid
De Zeister corporaties spraken met de BV Seyst en de gemeente een gematigde huurverhoging af.
Huurders van een sociale huurwoning van Seyster Veste met een inkomen tot € 44.360 kregen in
2016 een huurverhoging tussen 0,6% en 2,6%, afhankelijk van de huidige huurprijs. Wie meer
verdiende kreeg een huurverhoging van 4,6%. De inkomensafhankelijke huurverhoging moet
‘scheefwoners’ motiveren om te verhuizen en levert een bijdrage aan de extra heffingen die
woningcorporaties moeten betalen. Dat betekende onderstaande huurverhoging per
inkomenscategorie:
gereguleerde huurcontracten (sociale sector):
huishoudinkomen ≤ € 34.678
huishoudinkomen tussen € 34.678 en € 44.360
o met huur < € 586,68
o met huur tussen € 586,68 en € 710,68
huishoudinkomen > € 44.360
plafond is maximale huur 0,6%
2,6% 0,6% 4,6%
Voorgaand jaar zijn vooral de ‘middeninkomens’ getroffen door de inkomensafhankelijke
huurverhoging. Zij komen niet in aanmerking voor huurtoeslag en hebben het in onze woonregio
vaak moeilijk op de woningmarkt (het kopen van een woning of huren van een vrijesector woning
is vaak niet mogelijk). Daarom besloten we om deze groep met een inkomen tot € 44.360 met een
huurprijs tussen € 586,68 en € 710,68 een lagere huurverhoging te geven.
23
/ gewoon thuisvoelen /
Betaalbaarheid
De regels betreffende ‘passend toewijzen’ werden in 2016 door de overheid verscherpt. Het zorgen
voor voldoende betaalbare woningen voor onze primaire doelgroep is daarmee nóg belangrijker. In
een aantal complexen verlaagden we de huur (bij nieuwe verhuringen), zodat deze woningen
bereikbaar blijven voor huurders met een laag inkomen, ook als ze huurtoeslag ontvangen.
Als gevolg van de nieuwe woningwaardering zijn de huren van sommige woningen ‘afgetopt’, dat
betekende voor een kleine groep huurders (25 huishoudens) een huurverlaging.
Incassobeleid
We verscherpten in 2016 ons incassobeleid. Na het versturen van een sommatie gaat een
medewerker op huisbezoek bij betreffende huurder. Dit om een gang naar de deurwaarder (en
daarbij behorende kosten) te voorkomen. We merken dat dit beleid goed werkt.
Vrijesector en bijzonder vastgoed
De markt voor vrijesector woningen is een bijzondere markt in Zeist. Het segment tussen € 710 en
€ 1000 per maand, wordt door de commerciële markt nauwelijks bediend. Seyster Veste ziet het
ook niet als haar primaire taak – zie ook ons Ondernemingsplan - om extra in vrijesector woningen
te investeren. Geïnteresseerden in een vrijesector woning wensen vaak meer kwaliteit. Niet alleen
qua oppervlakte van de woning, maar ook qua uitstraling. Een aantal vrijesector woningen werd in
prijs verlaagd – in afwachting van een opknapbeurt, andere werden alvast opgeknapt.
Diverse zorginstellingen huren woningen of bedrijfsgebouwen bij Seyster Veste. We houden nauw
contact met deze organisaties.
Communicatie
Met de fusie in aantocht werden alle communicatiemiddelen aangepast. Er werd – in
samenspraak met huurdersorganisaties en medewerkers – een nieuwe naam gekozen: Woongoed
Zeist. Ook werd er een nieuwe huisstijl ontwikkeld en uitgerold. Alle standaard brieven werden
herschreven. En al het informatiemateriaal vernieuwd. Een omvangrijke klus. Daarnaast werd er
gewerkt aan een nieuwe website die 1 januari 2017 in de lucht was.
Met het oog op de voorgenomen fusie, besloten we samen met de Kombinatie een gedeeld
Intranet te lanceren. Een groot voordeel hiervan is dat alle medewerkers van beide organisaties
tegelijk over dezelfde informatie beschikten over de fusie. Maar ook leerden we elkaar alvast beter
kennen. We deelden namelijk ook de voortgang in projecten en andere wetenswaardigheden.
We communiceren steeds meer digitaal. Dat geldt ook voor de communicatie tussen de
complexbeheerders en bewoners uit hun complex. In de Geroflat werd de FlatApp in 2015
gelanceerd, een online community waar bewoners informatie over hun complex vinden en
rechtstreeks iets kan worden gemeld aan de complexbeheerder. Weinig bewoners maakten daar
gebruik van dus besloten we in 2016 om met de FlatApp te stoppen. De Facebook pagina’s van
verschillende complexen worden wel goed gebruikt.
Een huurdersportaal – waar huurders 24/7 zelf zaken kunnen regelen – voor de nieuwe
organisatie werd ingericht. Een aantal actieve bewoners testte het portaal en hun aanbevelingen
werden verwerkt.
In 2016 richtten we een nieuwe telefooncentrale in, alvast voor de nieuwe organisatie. Eind
december was de fysieke verhuizing van Seyster Veste naar het voormalige kantoor van de
Kombinatie. Tijdens die verhuizing waren we tijdelijk minder goed bereikbaar.
24
/ gewoon thuisvoelen /
KWH
In 2016 werden we door het KWH het hele jaar door gemeten op onze kwaliteit van
dienstverlening. Op alle andere labelonderdelen van het KWH scoorden we minimaal een 7. Het
label Ontevredenheid is door KWH uit de meting gehaald omdat dit onderwerp onvoldoende te
meten is. Hieronder vindt u de scores per onderdeel:
Contact 7,9
Woning zoeken 7,3
Nieuwe woning 7,5
Huur opzeggen 7,9
Reparaties 7,6
Onderhoud 8,0
SeysterPanel
Als organisatie blijf je het beleid toetsen aan de verwachtingen van de omgeving en stuur je bij
waar nodig. Dat geldt uiteraard ook voor de dienstverlening. Daarom vragen we veelvuldig aan
onze klanten en partners wat zij belangrijk vinden. Bijvoorbeeld door na elk onderhouds- of
sloop/nieuwbouwproject een enquête te sturen.
We laten onze dienstverlening dus niet alleen door het KWH meten, maar we vragen onze huurders
ook zelf regelmatig naar hun mening. Daarvoor gebruiken we het SeysterPanel. In 2016 vroegen
we huurders van de Geroflat naar hun mening. Onze doelstelling is dat respondenten als algemeen
cijfer, een project minimaal een zeven geven.
En die kregen we! Wel werd er als tip meegegeven om voor een betere bereikbaarheid van
medewerkers te zorgen en meer accurate informatie op de website te plaatsen.
Overlast
In 2016 werden er veel overlast kwesties aangedragen en opgepakt. We merkten dat de cases
vaak ingewikkelder waren en dat rechters (bij een procedure) steeds meer verantwoordelijkheid
leggen op de inspanningsverplichting van Seyster Veste en de juiste benadering door onze
medewerkers. In 2016 waren er 7 ontruimingen, daarvan was er één ontruiming wegens overlast.
Daarnaast heeft één huurder zelf opgezegd omdat wij dreigden met een procedure tot ontbinding
en ontruiming.
Klachten en Geschillen
Bij goede dienstverlening hoort natuurlijk ook het adequaat afhandelen van klachten. We
registreren alle klachten en de afhandeling door de verantwoordelijke afdelingen. Wanneer een
bewoner het niet eens is met de afhandeling van zijn klacht door Seyster Veste, dan staat de weg
naar de geschillenadviescommissie open.
In 2016 ontvingen we in totaal 39 klachten waarvan 37 zijn afgehandeld. De aard van de klachten
is zeer divers: bijvoorbeeld van opleverniveau van een nieuwbouwwoning of bij mutatie, het niet
vergoeden van overlast in een renovatieproject tot burenoverlast.
25
/ gewoon thuisvoelen /
Prestatieafspraken
Voor de tweede keer deden de Zeister corporaties ‘een bod’ aan de gemeente ten behoeve van de
prestatieafspraken. Dit gebeurde in nauwe samenwerking met de huurdersorganisaties. Die
werkwijze bevalt goed en verloopt harmonieus. Eind december werd ‘het bod’ ondertekend.
Nieuw ICT systeem
De nieuwe fusieorganisatie kreeg een nieuw ICT systeem. Dat werd in 2016 ingericht. Alle
werkprocessen werden daarvoor afgesproken met collega’s van de Kombinatie en herschreven.
Vervolgens werd het nieuwe systeem ingericht. Een tijdrovende klus waar alle afdelingen mee te
maken kregen en die een behoorlijk beslag legde op de organisatie. Op 1 januari was het systeem
succesvol ‘live’.
26
/ gewoon thuisvoelen /
Samenwerking, participatie en deelnemingen
De fusie met de Kombinatie heeft zwaar gedrukt op de activiteiten die wij met andere organisaties
in wijken en buurten uitvoeren. Ook zijn er in 2016 activiteiten aangehouden omdat plannen
efficiënter en goedkoper kunnen worden uitgevoerd zodra de fusie een feit is.
In het jaar 2016 is de lijn van doelmatig werken en het scherper neerzetten van onze taken en
verantwoordelijkheden verder doorgezet. Het beschikbare budget voor bewonersparticipatie is in
vergelijking met 2015 in 2016 nagenoeg hetzelfde gebleven.
Door de komst van de WMO zijn de sociale aspecten in een wijk onderdeel geworden van de
verantwoordelijkheid van de gemeente. De sociale wijkteams zijn voor de corporaties de partner in
de wijk geworden die zorgt voor de aanpak van sociale problematiek (waaronder problematische
huurachterstanden) en/of psychische problematiek. Op het gebied van het delen van informatie en
oog hebben voor elkaars verantwoordelijkheden is er in 2016 veel verbeterd. De aanpak van
multiprobleem huishoudens blijft ondanks deze verbeterde samenwerking een lastige kwestie,
omdat daarbij zoveel factoren een rol spelen.
De contacten met het bestuur van Bewonersvereniging Seyst zijn constructief en verlopen in goede
harmonie. Het bestuur is nauw betrokken bij de fusie met de Kombinatie.
Bewonerscommissies
Het vinden van geschikte kandidaten voor een bewonerscommissie is ook in 2016 een steeds
grotere opgave geworden. Voor projecten, zoals renovatie en groot onderhoud, lukt het meestal
wel om actieve bewoners te vinden die de schouders eronder willen zetten en tijdens de
planvorming mee willen denken. Het vinden van leden van een bewonerscommissie is een stuk
lastiger. Deze ontwikkeling is regelmatig onderwerp van gesprek met Bewonersvereniging Seyst.
Met de bewonerscommissies en projectcommissies in de verschillende complexen vindt
regelmatig overleg plaats over beheer, plannen voor groot onderhoud en renovatie, sloop en
nieuwbouw en het vaststellen van sociale plannen en servicebijdragen.
In sommige wijken of complexen is geen bewonerscommissie actief. In totaal waren eind 2016,
2000 van onze huurders vertegenwoordigd via:
Contactpersonen Antonlaan
Contactpersoon Brugakker Hogerugwoningen
Contactpersoon Crosestein
Contactpersonen Koekoeksnest en Merelnest Kerckebosch
Bewonerscommissie Filips van Bourgondielaan
Bewonerscommissie Verzetswijk
Bewonersvereniging Montessoriflat Zeist (BMZ)
Bewonerscommissie Dolderse Duinen
Bewonerscommissie De Grift
Bewonerscommissie Oud Kerckebosch
Bewonerscommissie Vossenburg
De overige bewoners worden vertegenwoordigd door de Bewonersvereniging Seyst.
Eind 2016 waren er twee projectcommissies actief:
Projectcommissie Driehoek Schaerweijdelaan
Project(bewoners)commissie Kerckebosch
27
/ gewoon thuisvoelen /
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Als maatschappelijk ondernemer waren wij bij verschillende activiteiten en projecten betrokken.
Ook in 2016 zijn er stageplekken beschikbaar gesteld aan leerlingen en studenten:
Stageplek voor een leerling van de Meerklank, een school voor speciaal voortgezet
onderwijs
Diverse stageplekken voor leerlingen van het Seyster College (voorheen
Dijnselburgschool|Prakticum)
Deelnemingen
In het belang van het bereiken van haar doelstellingen, neemt Seyster Veste deel in een aantal
rechtspersonen of samenwerkingsverbanden, die mede door Seyster Veste zijn opgericht. Daarbij
maken we onderscheid in:
dochtervennootschappen
overige deelnemingen
samenwerkingsverbanden in het kader van projectontwikkeling
samenwerkingsverbanden in het kader van huisvesting van bijzondere doelgroepen
Verenigingen van Eigenaren
stichtingen werkzaam op het gebied van welzijn, zorg en leefbaarheid
Dochtervennootschappen
In verband met de ontwikkeling van vastgoedprojecten hield Stichting De Seyster Veste 100% van
de aandelen in haar dochtervennootschap Seyster Veste Vastgoed BV. In deze BV hebben de
afgelopen jaren geen bedrijfsactiviteiten plaatsgevonden. Eind 2016 is de Seyster Veste Vastgoed
BV opgeheven en zijn de middelen toegevoegd aan Seyster Veste. Het resultaat van Seyster Veste
Vastgoed BV in 2016 is batig € 21.200 (2015 batig € 20.300) en betreft voornamelijk rentebaten.
Stichting De Seyster Veste heeft, samen met twee andere woningcorporaties, in het najaar van
2007 Machado BV (gevestigd te Utrecht) opgericht. Doelstelling van Machado BV is het exploiteren
en in stand houden van monumenten, waaronder het aankopen, verbouwen, verhuren en verkopen
daarvan. Daartoe is in 2007 in de gemeente Utrecht een monumentaal pand aangekocht. In 2009
en 2010 is het pand verbouwd. Seyster Veste heeft inmiddels 50% van de aandelen (één van de
deelnemers heeft de aandelen overgedragen) en heeft € 450.000 aandelenkapitaal gestort. De
aandeelhouders verstrekken naast aandelenkapitaal ook leningen, waarmee de bedrijfsactiviteiten
van Machado BV worden gefinancierd.
Het belang in de vennootschap is gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. De vennootschap
had in 2016 een omzet van € 98.000 (2015 € 92.000). Het resultaat van Machado BV was in 2016
€ 43.300 (2015 € 18.400). De netto vermogenswaarde bedraagt per 31 december 2016 € 890.200
(2015: € 868.500). Machado BV heeft ultimo 2016 een kortlopende schuld van € 65.000 (2015 €
76.000) bij Stichting De Seyster Veste. De risicobeheersing binnen de BV is een aangelegenheid
van het bestuur van de BV. De directeur van Stichting De Seyster Veste is één van de bestuurders
van de BV.
Overige deelnemingen
Deze betreffen Stichting BSW en WoningNet NV.
In de Stichting BSW wordt voor 100% deelgenomen. BSW exploiteert het voormalige
kantoorpand van de rechtsvoorganger van Seyster Veste. Het belang in de Stichting is
28
/ gewoon thuisvoelen /
gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. De waarde op 31 december 2016 is € 356.000
(31 december 2015 € 362.000).
Seyster Veste is aandeelhouder van WoningNet NV. WoningNet NV verzorgt de inschrijving,
administratie en andere faciliteiten met betrekking tot de woonruimteverdeling. De aandelen zijn
gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en zijn € 36.000 waard.
Buitenlandse instellingen
Seyster Veste investeerde geen middelen in 2016 als financiële ondersteuning in buitenlandse
instellingen.
Samenwerkingsverbanden
Samenwerkingsverbanden in het kader van projectontwikkeling
Voor de ontwikkeling en de realisatie van het project Dolderse Duinen in Den Dolder hebben
Seyster Veste, De Kombinatie en Era Contour de VOF Zeicon opgericht. In dit project heeft het
samenwerkingsverband 47 huurwoningen, die Seyster Veste in exploitatie heeft en 88
koopwoningen gerealiseerd. Het project is in november 2010 opgeleverd. Het resultaat in 2016 was
nihil. (2015 ook nihil.) De VOF had net als in 2015 in 2016 geen omzet. Eind 2016 is de VOF Zeicon
ontbonden.
Seyster Veste en Gemeente Zeist zijn in 2010 met elkaar een realisatieovereenkomst aangegaan
voor de herontwikkeling van de wijk Kerckebosch. Voor de grondexploitatie is een
Wijkontwikkelingsmaatschappij BV (WOM BV) opgericht waarin Seyster Veste en Gemeente
Zeist elk 50% aandeel hebben. In 2016 is de grondexploitatie en de realisatieovereenkomst
geactualiseerd. Seyster Veste neemt de opstalexploitatie voor wat betreft de sociale huurwoningen
voor haar rekening en risico. De opstalexploitatie van nieuwbouw koopwoningen en dure
huurwoningen wordt door de WOM aan commerciële ontwikkelaars uitbesteed.
De WOM BV is in de jaarrekening van Seyster Veste gewaardeerd tegen de netto
vermogenswaarde, te weten per 31 december 2016 € 9.000 (31 december 2015 € 9.000). Alle
uitgaven van de WOM BV zijn toerekenbaar aan de grondexploitatie. Ten tijde van het opmaken
van dit jaarverslag was het definitieve jaarverslag 2016 van de WOM nog niet ontvangen.
Seyster Veste heeft eind 2016 geen vordering meer op de WOM (31 december 2015 € 2.704.000).
De risicobeheersing binnen de WOM BV is een aangelegenheid van de directie van de WOM BV. De
organisatie wordt geleid door de project- en tevens statutair directeur die verantwoordelijk is voor
het uitvoeren van plannen en besluiten.
Naast deze formele samenwerkingsverbanden werkt Seyster Veste in andere projecten nog samen
met diverse andere partijen, zoals met zorginstellingen Abrona, Kwintes, Reinaerde en Altrecht in
het kader van de huisvesting van cliënten van deze instellingen.
Samenwerkingsverbanden in het kader van de huisvesting van bijzondere doelgroepen
Voor de huisvesting van studenten hebben woningcorporaties in de regio Utrecht CV Uithof III,
gevestigd te Utrecht, opgericht. Seyster Veste is één van de commanditaire vennoten en
participeert met € 650.000 kapitaal (3% belang) in de CV. De CV realiseerde in De Uithof
studentenflat ‘Casa Confetti’, waarin bijna 400 studenten kunnen wonen in kamers of zelfstandige
woningen. De studentenflat is eind 2008 opgeleverd, waarna de verhuur is begonnen. Het belang
in de CV is in de jaarrekening van Seyster Veste gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde.
De omzet van de CV was in 2016 € 1.929.000 (2015 € 1.896.000). Het jaarresultaat in 2016 is
€ 391.000 (2015 € 492.000). De waarde van de participatie is ultimo 2016 € 650.000 (2015
€ 650.000). De marktwaarde van de onroerende zaak in exploitatie is € 29.400.000. In 2016
29
/ gewoon thuisvoelen /
waren er tussen de CV en Stichting De Seyster Veste geen geldstromen. Ten tijde van het
opmaken van dit jaarverslag was het definitieve jaarverslag 2016 van de CV nog niet van de
beherende vennoot ontvangen. De risicobeheersing binnen de CV is een aangelegenheid van de
beherende vennoot van de CV.
Naast de participaties in de hiervoor vermelde CV’s, heeft Seyster Veste voor zorginstelling Altrecht
aan de Keistraat in Utrecht een aantal panden gekocht en verbouwd. Seyster Veste verhuurt deze
panden aan Altrecht, die daarin onderdak biedt aan dak- en thuislozen. Op deze wijze levert
Seyster Veste een bijdrage aan het oplossen van de dak- en thuislozenproblematiek in de regio
Utrecht.
30
/ gewoon thuisvoelen /
Een organisatie in beweging
Net als in de voorgaande jaren, brachten we in 2016 onze bedrijfskosten verder omlaag. Het
aantal FTE’s nam af – met het oog op de voorgenomen fusie werden medewerkers die vertrokken
niet zondermeer vervangen.
De voorbereiding op de fusie, het inrichten van een nieuw primair systeem en het splitsen van ons
Daeb en niet-Daeb woningbezit legde een enorme druk op onze organisatie. Er werd in 2016 een
berg werk verzet.
Bestuur en directie
Rob Wassenberg, man, geboren 20 januari 1960 was ook in 2016 directeur bestuurder van Seyster
Veste. Samen met Willem de Bruin vormt hij nu de directie van Woongoed Zeist.
De directeur is belast met het besturen van de organisatie en dus onder meer verantwoordelijk
voor de continuïteit, voor de strategie en voor de realisatie van de doelstellingen. Strategie en de
doelstellingen zijn vastgelegd in het Ondernemingsplan. Bij de voorbereiding van het beleid en de
uitvoering ervan weegt de directeur de belangen van de belanghouders af. Ook de financiering, de
correcte naleving van wet- en regelgeving en het beheersen van de risico’s die zijn verbonden aan
de activiteiten, horen tot zijn verantwoordelijkheden. De directeur legt verantwoording af aan de
RvC. De RvC benoemt de directeur en stelt de honorering vast.
In september 2016 verliep het contract van Rob Wassenberg, de RvC heeft hem opnieuw benoemd.
Daarvoor onderging hij succesvol de ‘fit en proper test’ waarmee de geschiktheid en integriteit
wordt onderzocht.
Rob Wassenberg nam deel aan diverse bijeenkomsten. Bijvoorbeeld van lokale politieke partijen,
regionale samenwerkingsverbanden (RWU) en brancheorganisatie Aedes. Rob Wassenberg had in
2016 geen nevenfuncties.
Governance
We onderschrijven de Aedescode en de Governancecode Woningcorporaties, inclusief het
bijbehorende integriteitsbeleid. Vanuit dit kader houden we toezicht op het naleven van wet- en
regelgeving.
We hebben een onafhankelijke vertrouwenspersoon; daar is in 2016 geen beroep op gedaan.
In het kader van integriteit werken we ook met een bestuurlijk vastgesteld
aanbestedingsreglement bij nieuwbouw, bestaande bouw en bij grote onderhoudswerkzaamheden.
Onze inkoopvoorwaarden zijn te vinden op onze website. In onze statuten zijn de algemene regels
vastgesteld over investeringsbeslissingen en vastgoedtransacties en de manier waarop de Raad
van Commissarissen (RvC) daarbij wordt betrokken. Deze zijn gespecificeerd in werkafspraken
tussen RvC en bestuurder. We hebben beleid vastgesteld om ook een integere gang van zaken te
waarborgen bij woningtoewijzing, onrechtmatige bewoning, onderverhuur en gebruik van
woningen. Van ons mag immers verwacht worden dat we in alle facetten van ons werk integer
optreden.
31
/ gewoon thuisvoelen /
Ondernemingsraad
Eind 2016 bestond de OR uit:
Kirsti Hammer (voorzitter)
Ellen Bogaerts (secretaris)
Henriëtte Hol
Niels Mutsaers
Het voorbereiden van de fusie betekende voor de OR veel werk. De OR is in het gehele fusieproces
ondersteund door een externe adviseur. Er zijn veel overleggen geweest met de directie, de
adviseur van de directie, de achterban (met iedere week een inloopspreekuur), de verschillende
vakbonden, de BV Seyst, de OR van de Kombinatie en de RvC. Ook heeft de OR zich op onderdelen
van het fusieproces laten bijscholen. De OR gaf advies op verschillende onderdelen van de fusie
(de organisatiestructuur, het functiegebouw, de statuten, de Governance en de vestigingslocatie)
en het ICT systeem. Verder stemde de OR (met kanttekeningen) in met de secundaire
arbeidsvoorwaarden. En droeg de OR een kandidaat voor de bezwarencommissie van het Sociaal
Plan voor.
Personeelsbeleid
Voor alle medewerkers met een vast dienstverband was een gelijke, passende of geschikte functie
in de nieuwe organisatie. In augustus ontvingen alle medewerkers tijdens een gesprek met hun
leidinggevende een aanbiedingsbrief, met daarin het functieaanbod voor de nieuwe organisatie
Woongoed Zeist.
In december 2016 hebben alle medewerkers met een vaste aanstelling formeel een brief
ontvangen, waarin werd aangegeven dat hun bestaande overeenkomst door de nieuwe organisatie
Woongoed Zeist wordt voortgezet, met vermelding van de aangeboden functie en
salarisconsequenties.
De secundaire arbeidsvoorwaarden van Seyster Veste bleven van toepassing, tot het moment
waarop de secundaire arbeidsvoorwaarden voor de nieuwe organisatie Woongoed Zeist door de
gezamenlijke Ondernemingsraden en de directie werden vastgesteld.
Benchmark woningcorporaties
In 2014 publiceerde Aedes voor het eerst de Benchmark Woningcorporaties. Seyster Veste scoorde
niet goed in deze benchmark. Reden hiervoor waren onder andere de hoge bedrijfslasten maar ook
onze strikte toepassing van de kengetallen. In het peiljaar (2013) maakten we veel kosten voor de
reorganisatie en investeerden we fors in ICT. In 2015 kwamen we een stuk beter uit de
benchmark. We scoorden boven gemiddeld op het onderdeel ‘dienstverlening’ en net onder
gemiddeld op onze bedrijfslasten. De benchmark van 2016 laat eenzelfde beeld zien, we hebben
onze bedrijfslasten verder omlaag gebracht, net als veel andere corporaties.
Overzichten personeelsbestand
Per 31 december 2016 was de formatie als volgt in de organisatie ingevuld (in fte):
Directie
/ staf
Finance &
Control
& ICT
Wonen Vastgoed
beheer
Project
ontwik-
keling
Verkoop Conciërge Totaal
Aantal
3,34 7,23 13,78 3,89 3,45 0,78 0,2 32,67
32
/ gewoon thuisvoelen /
Opbouw personeelsbestand
Per 31 december 2016 had Seyster Veste 36 medewerkers in vaste dienst. Daarvan is 50% vrouw
en 50% man. Van de vrouwelijke medewerkers werkte 77,78% parttime. Van de mannelijke
collega’s werkte 16,67% in deeltijd. Onder parttimers verstaan we alle medewerkers die minder
dan 36 uur per week werken.
Mannen Vrouwen Totaal
Parttime
3 14 17
Fulltime
15 4 19
Totaal
18 18 36
(Alleen de vaste medewerkers, inhuur en oproep medewerkers buiten beschouwing gelaten)
Aantal medewerkers en FTE’s naar geslacht en per afdeling werkzaam op 31 december 2016:
Mannen Vrouwen Totaal FTE
mannen
FTE
vrouwen
FTE
totaal
Directie en staf 1 3 4 1 2,34 3,34
FEZ & Control&ICT 4 4 9 4 3,23 7,23
Wonen 8 7 17 7,83 5,95 13,78
Vastgoedbeheer 4 0 4 3,89 0 3,89
Projectontwikkeling 1 3 4 1 2,45 3,45
Verkoop 0 1 1 0,78 0,78
Oproep conciërge 0,2 0,2
Totaal 18 18 36 17,92 14,75 32,67
In bovenstaand overzicht is de oproep conciërge voor 0,2 FTE opgenomen, deze persoon is niet als
medewerker meegeteld want er is geen sprake van een vast dienstverband. In alle overige
overzichten is deze persoon buiten beschouwing gelaten en wordt alleen uitgegaan van
medewerkers met een vast dienstverband.
In- en uitstroom
In september overleed Ferdinand Hulshof (manager Wonen) aan de gevolgen van kanker. Hij was
een geliefde collega, we missen hem erg.
Het totaal aantal FTE’s per 31-08-2016 bedroeg 33,67 FTE
Totaal per 31-12-2016 32,67 FTE
Demografische opbouw personeelsbestand en aantal dienstjaren
De gemiddelde leeftijd van de medewerkers bedraagt 48,56 jaar. Uitgesplitst naar geslacht is de
gemiddelde leeftijd van de mannen 50,94 jaar en van de vrouwen 46,17 jaar.
Leeftijdsopbouw:
<25 25 t/m 34 35 t/m 44 45 t/m 54 55>
Mannen 0 1 2 7 8
Vrouwen 1 6 8 3
De gemiddelde diensttijd bedraagt bij zowel de mannen als vrouwen 10,67 jaar. (Alleen de vaste
medewerkers, inhuur buiten beschouwing gelaten).
33
/ gewoon thuisvoelen /
Ouderschapsverlof
Twee medewerkers maakten gebruik van hun recht op ouderschapsverlof.
Ziekteverzuim
Ziekmeldingsfrequentie Ziekteverz. percentage Aantal ziektegevallen
1e tertiaal 2016 5,11 1,83 25
(01-01 t/m 30-04-2016)
2e tertiaal 2016 3,87 0,78 10
(01-05 t/m 31-08-2016)
3e tertiaal 2016 5,74 2,09 23
(01-09 t/m 20-12-2016)
Het 3e tertiaal loopt tot 20 december 2016. Dit in verband met de verhuizing, afsluiting systeem en
vervolgens einde contract A-Rea.
34
/ gewoon thuisvoelen /
Financiële continuïteit, beleid en beheer
Algemeen
Het financieel beleid en beheer van Stichting De Seyster Veste is gericht op het waarborgen van
het voortbestaan. Voldoen aan de eisen van de Inspectie Leefomgeving en Transport Autoriteit
woningcorporaties (ILT Aw) voorheen ‘A’ status en de borgbaarheidsverklaring van het WSW is het
doel. De tijdelijk overtollige middelen van de stichting worden ingezet voor de volkshuisvesting.
Vanaf 2016 wordt het vastgoed gewaardeerd op basis van de marktwaarde in verhuurde staat
(basisversie) en niet meer op basis van de minimum waarderingsregel. Deze wijziging heeft met name effect op het gepresenteerde vermogen en resultaat. Met name het solvabiliteitspercentage wijzigt als gevolg van de gewijzigde grondslag. Deze stelselwijziging is met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2015 doorgerekend.
Resultaat over 2016
Het boekjaar 2016 is afgesloten met een positief resultaat van € 37.065.000. Dit resultaat is
bepaald op basis een vastgoedwaardering op marktwaarde. In het resultaat is een bedrag
begrepen van € 32,6 miljoen vanwege waardeveranderingen van vastgoed.
Vanaf boekjaar 2016 wordt de Winst- en Verliesrekening opgesteld volgens het functionele model. Hierbij wordt het resultaat weergeven per onderdeel:
netto resultaat exploitatie vastgoedportefeuille netto resultaat verkocht vastgoed in ontwikkeling netto resultaat verkoop vastgoedportefeuille
waardeverandering vastgoedportefeuille netto resultaat overige activiteiten overige organisatiekosten leefbaarheid
financiële baten en lasten
De organisatiekosten (personeelskosten en overige bedrijfslasten) worden aan onderdelen
toegerekend op basis van de personele inzet op die onderdelen, uitgedrukt in FTE’s.
Vanwege de gewijzigde presentatie zijn in onderstaande tabellen de cijfers over 2015 en 2016
weergegeven.
Resultaten per onderdeel ( x € 1.000)
2015 2016
Nettoresultaat exploitatie vastgoedportefeuille 14.760 13.444
Nettoresultaat verkocht vastgoed in ontwikkeling 29 -
Nettoresultaat verkoop vastgoedportefeuille 1.963 -12.651
Waardeveranderingen vastgoedportefeuille -28.224 32.656
Nettoresultaat overige activiteiten 129 45
Overige organisatiekosten 29 115
Leefbaarheid -582 -471
Saldo financiële baten en lasten -3.737 -3.973
Resultaat belastingen 347 7.857
Resultaat deelnemingen 9 44
Resultaat na belastingen -15.277 37.065
De meest belangrijke onderdelen worden hierna per post nader toegelicht.
35
/ gewoon thuisvoelen /
Exploitatie vastgoed
Het resultaat op de exploitatie van het vastgoed is ten opzichte van 2015 circa € 1.316.000 lager
uitgekomen. Per onderdeel:
Exploitatie vastgoed ( x € 1.000)
2015 2016
Huuropbrengst 26.408 26.328
Saldo leveringen en diensten -327 -133
Lasten verhuur- en beheeractiviteiten:
- personeelskosten -1.453 -1.365
- afschrijvingen -217 -346
- overige organisatiekosten -1.090 -1.421
- verhuurderheffing -2.409 -2.576
Lasten onderhoud:
- directe kosten onderhoud -3.542 -3.731
- personeelskosten -1.125 -1.068
- afschrijvingen -168 -270
- overige organisatiekosten -750 -491
Overige dir. operationele lasten: 680 -255
- onroerende zaakbelasting -1.246 -1.229
Totaal exploitatie vastgoed 14.760 13.444
De grootste afwijking t.o.v. de exploitatie in 2015 betreft de post afschrijvingen en overige
organisatiekosten. In deze kosten zijn opgenomen éénmalige inhaalafschrijvingen van activa ten
dienste van € 290.000 en éénmalige fusiekosten van € 1.122.000.
Resultaat verkoop bestaand bezit
Verkopen bestaande bouw:
In 2016 zijn er 33 (bestaande) huurwoningen, drie stroken grond/parkeerterrein en één pand met
een bedrijfspand in de plint en daarboven zes verhuurde appartementen verkocht. Daarnaast zijn er twee afkopen geweest van erfpacht en is er één Kopen naar Wens contract afgekocht. In 2016 is besloten om de verkoop van woningen op de vrije markt tijdelijk te stoppen, omdat het aantal te verkopen woningen was bereikt. Daarnaast zijn er tussen de Zeister corporaties afspraken gemaakt over het huisvesten van doelgroepen. In totaal zijn 11 woningen uit de potentiele verkoopvijver bij mutatie weer verhuurd.
Aan de WOM zijn 134 (sloop-)appartement in Kerckebosch verkocht. In de begroting was rekening gehouden met de verkoop van 159 woningen in 2016 (vrije verkoop 22 stuks; verkoop onder voorwaarde drie stuks en 134 (sloop-)woningen in Kerckebosch).
36
/ gewoon thuisvoelen /
Verkoop vastgoed ( x € 1.000)
2015 2016
Verkoopopbrengst verkopen 10.381 7.890
af: verkoopkosten -238 -125
Netto opbrengst 10.143 7.765
af: marktwaarde verkochte woningen -7.974 -20.299
- toegerekende organisatiekosten -76 -51
- personeelskosten -114 -53
- afschrijvingen -17 -13
Gerealiseerd resultaat 1.963 -12.651
Waardeverandering vastgoedportefeuille
Niet gerealiseerde waardeverandering vastgoedportefeuille
De waardeveranderingen van het vastgoed worden met name veroorzaakt door marktontwikkelingen. Seyster Veste berekent de marktwaarde met behulp van het Handboek modelmatig waarderen en past daaruit de basisversie toe. Verandering van marktwaarde wordt met name veroorzaakt door een gewijzigde WOZ-waarde en wijzigingen in het niveau van (op basis van het Handboek) berekende markthuren.
Overige waardeverandering vastgoedportefeuille (waardeverandering nieuwbouw/renovatie)
Seyster Veste investeert in nieuwbouw van huurwoningen, waarbij een huurprijs wordt gehanteerd
onder het marktniveau. Mede hierdoor en omdat de woningen gewaardeerd worden in verhuurde staat is de investering veelal hoger dan de marktwaarde, waartegen de woningen geactiveerd gaan worden. Het gedeelte van de investering boven de marktwaarde wordt als verlies (onrendabele top) afgeboekt. Bij renovatie investeringen is in nagenoeg alle gevallen sprake van een
onrendabele investering. Is er sprake van verlies dan wordt - zodra de investering onomkeerbaar is - een voorziening getroffen.
Niet gerealiseerde waardeverandering woningen verkocht onder voorwaarden Seyster Veste heeft per einde 2016, 76 woningen verkocht onder de regeling Koopgarant. Deze woningen worden teruggekocht van de eigenaar zodra deze de woning wil verkopen. De woningen blijven daarom op de balans van Seyster Veste staan. De waarde van deze woningen is onderhevig aan marktontwikkelingen.
Tegenover de waarde van de woningen staat een terugkoopverplichting. Wijziging van de
marktwaarde van de woningen heeft ook een wijziging van de terugkoopverplichting tot gevolg. Overige waardeveranderingen (x € 1.000)
2015 2016
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille -29.322
33.142
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden 1.157 -556
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop -59
70
Totaal Waardeveranderingen vastgoedportefeuille -28.224
32.656
37
/ gewoon thuisvoelen /
Leefbaarheid
De kosten van leefbaarheid bestaan uit directe leefbaarheidsinvesteringen/-kosten en
toegerekende kosten van de organisatie.
Leefbaarheid ( x € 1.000)
2015 2016
Directe uitgaven leefbaarheid -346 -221
Toegerekende organisatiekosten:
- personeelskosten -130 -113
- afschrijvingen -19 -29
- overige organisatiekosten -87 -109
-582 -471
Daeb-woningen (aantal) 3.983 3.933
Gemiddelde uitgaven leefbaarheid per Daeb-eenheid: -146 -120
De gemiddelde leefbaarheidsuitgaven bedragen in 2016, € 120 per Daeb-woning. Dit is richting het maximum, genoemd in de regelgeving. In de Prestatieafspraken met de Gemeente Zeist zijn inspanningen afgesproken, die een overschrijding van het maximum rechtvaardigen en mogelijk maken.
Financiële baten en lasten
Voor de financiering van het bezit en van de activiteiten heeft Seyster Veste vreemd vermogen
aangetrokken op de kapitaalmarkt. Nagenoeg de gehele leningenportefeuille valt onder de borging van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.
Financiering ( x € 1.000)
2015 2016
Omvang leningenportefeuille (nom.) ultimo: 120.229 109.121
Rentelasten -4.561 -4.484
Gemiddelde rente 3,8% 4,1%
In 2016 is de leningenportefeuille afgenomen met ruim € 11.108.000 als gevolg van contractuele aflossingen. Nieuwe leningen zijn in 2016 niet aangetrokken.
Vennootschapsbelasting
Seyster Veste heeft geen acute vennootschapsbelasting plicht als gevolg van verrekenbare
verliezen.
In de jaarrekening 2016 is de vennootschapsbelastingbaat € 7.857.000 opgenomen. Dit betreffen
mutaties op de volgende latenties:
Belasting latenties ( x € 1.000)
2015 2016
Latente vennootschapsbelasting Leningen 2016 -40 -34
Latente vennootschapsbelasting verrekenbare verliezen 2016 387 7.113
Latente vennootschapsbelasten verkopen 2016 - 778
Totaal latenties 347 7.857
38
/ gewoon thuisvoelen /
Resultaat deelnemingen
Het resultaat deelnemingen is in de jaarrekening 2016 € 44.000 en hiermee € 35.000 hoger dan in
2015.
Financiële positie
De financiële positie van Stichting De Seyster Veste kan worden beoordeeld aan de hand van een
aantal kengetallen.
Vanaf 2016 wordt het vastgoed gewaardeerd op basis van de marktwaarde in verhuurde staat
(basisversie) en niet meer op basis van de minimum waarderingsregel. Deze wijziging heeft m.n.
effect op het gepresenteerde vermogen en resultaat. Deze stelselwijziging is met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2015 doorgerekend.
Weerstandsvermogen
Het weerstandsvermogen is het vermogen van Seyster Veste om ook in ongunstige tijden de
activiteiten te kunnen voortzetten. Het weerstandsvermogen wordt uitgedrukt in de verhouding
eigen vermogen tot totaal vermogen. De keuze van de waarderingsgrondslag heeft invloed op de
omvang van het weerstandsvermogen. De jaarrekening van Seyster Veste is in 2016 opgesteld op
basis van waardering tegen marktwaarde. Daarbij zijn de onroerende zaken in exploitatie
gewaardeerd op € 496,6 miljoen (2015: € 467,2 miljoen).
Weerstandsvermogen ultimo
2016 2015
eigen vermogen volgens de jaarrekening 407.845 372.011
balanstotaal volgens de jaarrekening 533.538 509.654
weerstandsvermogen in % van het balanstotaal 76% 73%
Liquiditeitspositie
De quick ratio geeft de verhouding aan tussen enerzijds het totaal van de vorderingen op korte
termijn en de liquide middelen en anderzijds de kortlopende schulden. De binnen een jaar
aflosbare termijnen van de langlopende schulden worden beschouwd als een kortlopende schuld.
De aflossing voor 2016 is circa € 7,9 miljoen. De ontwikkeling van de liquiditeit is als volgt
(bedragen x € 1.000):
39
/ gewoon thuisvoelen /
Liquiditeit (x € 1.000,=)
2016 2015
totaal vorderingen 2.260 3.861
liquide middelen 5.838 12.223
8.098 16.084
kortlopende schulden 12.076 16.514
saldo -/- 3.978 -/- 430
quick ratio 0,67 0,97
De daling van de quick ratio ten opzichte van 2015 wordt veroorzaakt door een lagere daling van
kortlopende schulden dan lagere kortlopende vorderingen en lagere liquide middelen saldo.
Seyster Veste kan beschikken over een rekening courant krediet bij de huisbankier van € 4,5
miljoen. Seyster Veste heeft voldoende borgingsruimte bij het WSW, waardoor de toegang tot de
kapitaalmarkt verzekerd is en (door het WSW geborgde) langlopende geldleningen kunnen worden
opgenomen. De liquiditeitsratio is een momentopname. Uit de analyse blijkt dat Seyster Veste
goed in staat is om aan de directe betalingsverplichtingen te voldoen.
Loan to value
Loan to value geeft de hoeveelheid vreemd vermogen ten opzichte van de waarde van de
onroerend goed portefeuille weer. De onroerend goed portefeuille wordt hierbij gewaardeerd op
basis van de bedrijfswaarde.
Loan to value
2016 2015
actuele waarde portefeuille (value) 223.242 201.200
schuldrestant leningportefeuille (loan) 109.121 120.229
loan to value 49% 60%
De Loan to Value (dekkingsratio) is in 2016 terug gelopen van 60% naar 49%. Deze ontwikkeling wordt veroorzaakt door zowel een afneming van de nominale waarde van de leningenportefeuille als door een toeneming van de bedrijfswaarde.
40
/ gewoon thuisvoelen /
Dekkingsratio
Dekkingsratio geeft de hoeveelheid vreemd vermogen ten opzichte van het ongezette onderpand
bij het WSW op basis van WOZ.
Dekkingratio
2016 2015
WOZ waarde 581.000 594.279
Geborgd schuldrestant bij WSW 107.231 117.901
Dekkingsratio 18% 20%
De dekkingsratio is in 2016 terug gelopen van 20% naar 18%. Deze ontwikkeling wordt veroorzaakt door zowel een afneming van de nominale waarde van de geborgde
leningenportefeuille als door een afname van de WOZ waarde.
Interest dekkingsratio
De interest dekkingsratio geeft aan hoe vaak uit de operationele kasstromen de rente uitgaven
betaald kunnen worden.
Interest dekkingsratio
2016 2015
kasstroom uit operationele activiteiten
voor rente ontvangsten en rente uitgaven 13.402 13.177
rente uitgaven 4.646 4.946
interest dekkingsratio 2,9 2,7
De kasstroom uit operationele activiteiten voor rente ontvangsten en rente uitgaven is in 2016
bijna gelijk aan 2015 en ligt ruim boven de gestelde ondergrens.
DSCR
De DSCR is berekend op basis van de definitie van het WSW.
Interest dekkingsratio
2016 2015
DSCR 2,54 2,28
Looptijd vastgoed versus looptijd leningen
2016 2015
Gemiddelde restant levensduur vastgoed 20,3 19,1
Gemiddelde looptijd leningenportefeuille 16,1 15,7
41
/ gewoon thuisvoelen /
Treasury
Het fundament van treasury is het treasurystatuut dat plaats, inrichting, doelstellingen, taken en
verantwoordelijkheden van de treasuryfunctie beschrijft. Het treasurystatuut is in 2015 herijkt en
vastgesteld en heeft een meerjarige werking. Daarnaast is er het treasuryjaarplan dat de
treasurydoelstellingen voor de tijdsduur van een begrotingsjaar beschrijft en elk jaar opnieuw
wordt opgesteld. Seyster Veste heeft een treasurycommissie ingesteld, die adviseert over het te
volgen treasurybeleid en marktomstandigheden volgt. Een alert financieringsbeleid dat bewust
inspeelt op renteveranderingen en -verwachting kan een goede bijdrage leveren aan het
rendement. De treasurycommissie bestaat uit functionarissen van Seyster Veste en een extern
adviseur en komt minimaal driemaal per jaar bijeen. Het treasurybeleid van Seyster Veste is
terughoudend in het inzetten van rente-instrumenten en sluit speculatierisico’s uit. Het beleid is
met name gericht op het waarborgen van de financiële continuïteit.
Om het renterisico van toekomstige financieringsbehoefte ten gevolge van investeringsplannen
deels te beperken, heeft Seyster Veste in 2008 bij de ABNAMRO een drietal rentederivaten voor
een totaal bedrag van € 15 miljoen aangetrokken. Eén derivaat is eind 2010 ingegaan, twee
derivaten begin 2011. De vaste rente van de derivaten ligt tussen 4,950% en 4,999%. De
looptijden zijn tot 2019, 2022 en 2024. De derivaten zijn volledig gedekt door roll-over leningen
met dezelfde rentevaste looptijden en conversiemomenten. Ultimo 2016 hebben de derivaten een
marktwaarde van € 4.101.145 negatief. Contractueel heeft Seyster Veste geen verplichting
gedurende de looptijd om van de derivaten negatieve marktwaarden met de bank te verrekenen.
Gelet op de bepalingen in de overeenkomsten is Seyster Veste niet verplicht een liquiditeitsbuffer
aan te houden.
Seyster Veste heeft geen beleggingen in de vorm van aandelen of obligaties. De liquiditeitspositie
wordt actief gemanaged. Met de huisbankier zijn afspraken gemaakt over de rentevergoeding van
in de rekening-courant tijdelijk overtollige liquide middelen en de renteniveaus op spaarrekeningen
waarop tijdelijk overtollige middelen worden geparkeerd. In verband met de kredietcrisis is in het
najaar van 2008 besloten dat Seyster Veste uitsluitend tegoeden aanhoudt bij grote Nederlandse
bankinstellingen die als ‘veilig’ beschouwd mogen worden. Seyster Veste beschikt zoals gemeld in
de paragraaf ‘liquiditeitspositie’ over een kredietfaciliteit bij de huisbankier van € 4,5 miljoen.
Risico’s en risicomanagement
Strategische risico’s
Seyster Veste heeft onder meer tot doelstelling te voldoen aan de eisen van het CFV/Aw voorheen
‘A’ status en de borgbaarheidsverklaring van het WSW. Politieke besluitvorming, veranderingen in
wet- en regelgeving, de ontwikkeling van de economie (inflatie en rente), demografische
ontwikkelingen en veranderende wensen van klanten zijn externe factoren die het werkgebied en
de financiële ontwikkeling van corporaties beïnvloeden.
Strategische keuzes om die invloed desgewenst te beperken, brengen de nodige risico’s met zich
mee. Dat geldt vooral voor keuzes in het voorraadbeleid en het financiële beleid.
Het herijken van het voorraadbeleid gebeurt periodiek met als doel dat de woningvoorraad blijft
aansluiten bij de wensen van (potentiële) klanten. Aspecten van het voorraadbeleid zijn aankoop
en nieuwbouw, kwaliteit van het vastgoed, prijs-/huurbeleid en verkoopbeleid. Ook demografische
ontwikkelingen spelen een rol. In verband daarmee zijn alle sterke en zwakke aspecten van de
bestaande woningvoorraad en alle kansen en bedreigingen in de werkomgeving van Seyster Veste
geïnventariseerd.
Seyster Veste heeft de effecten van de hierboven genoemde externe factoren verwerkt in de
meerjarenbegroting. Door te werken met meerdere scenario’s, het adequaat volgen van de
42
/ gewoon thuisvoelen /
relevante ontwikkelingen en deze tijdig door te vertalen in (aanvullende) beleidsmaatregelen, wil
Seyster Veste strategische risico’s zoveel mogelijk beperken.
Operationele risico’s
Operationele risico’s betreffen risico’s uit de dagelijkse transacties en gebeurtenissen. Te denken
valt aan het verhuurrisico, debiteurenrisico, ongunstige ontwikkeling van kosten, juridische en
fiscale risico’s, calamiteitenrisico’s, het risico van storingen in de automatiseringsorganisatie en
risico’s bij investeringen.
Verhuurrisico
De vraag naar betaalbare huurwoningen is in dit werkgebied zo groot dat op korte termijn
nauwelijks verhuurrisico van enige omvang bestaat. Omdat in één specifiek complex wel
substantiële leegstand heerst, zoekt Seyster Veste samen met partners naar maatregelen om de
verhuurbaarheid op korte termijn te verbeteren en verkent zij de toekomstmogelijkheden voor de
lange termijn. Een adequaat strategisch voorraadbeleid is voor alle andere complexen van belang.
Dit beleid is in 2015 geactualiseerd en geïmplementeerd.
Debiteurenrisico
De beheersing van het debiteurenrisico past binnen de bredere doelstelling van Seyster Veste. Doel
van het debiteuren-/invorderingsbeleid is om het ontstaan van huurachterstanden, mede in het
belang van de huurders, zo veel mogelijk te voorkomen. Duidelijke administratief organisatorische
maatregelen signaleren tijdig wanneer huurachterstanden ontstaan, waarna adequate
invorderingsmaatregelen plaatsvinden. Desondanks is niet uit te sluiten dat de corporatie enig
verlies op de debiteurenvordering moet nemen.
Ongunstige ontwikkeling van kosten
Seyster Veste hanteert diverse organisatorische maatregelen om de kosten te beheersen. Ieder
jaar worden bij het vaststellen van de begroting investerings- en exploitatiebudgetten (in termen
van te leveren prestaties en te besteden middelen) vastgesteld, waarbinnen het management mag
handelen. In aanvulling daarop bestaan nog afzonderlijke goedkeuringsprocedures voor
bestedingen boven een bepaald bedrag. Minstens zo belangrijk is het bestaan van een
bedrijfscultuur die aandacht heeft voor efficiënt en effectief werken en kostenbeheersing.
Juridische en fiscale risico’s
Beheersing van de risico’s is mogelijk door interne toetsing op de naleving van wet- en regelgeving
en door het inwinnen van extern advies bij complexe vraagstukken.
Calamiteitenrisico’s
Seyster Veste heeft haar woningbezit verzekerd tegen herbouwwaarde voor brand-, vliegtuig- en
stormschade. De verzekeraars hebben een garantie afgegeven tegen onderverzekering. Ook is een
aansprakelijkheidsverzekering afgesloten.
Risico’s automatiseringsorganisatie
Deze risico’s betreffen het waarborgen van de continue beschikbaarheid en de beveiliging van de
informatiesystemen. Continue beschikbaarheid is gewaarborgd omdat Seyster Veste haar totale
automatiseringsomgeving in een extern datacenter heeft ondergebracht. Het technisch beheer is
uitbesteed aan een gespecialiseerde dienstverlener. Voorts maakt zij gebruik van adviezen en
ondersteuning van externe deskundigen.
Investeringsrisico’s
Seyster Veste heeft verschillende risico beperkende maatregelen in de projectenportefeuille
genomen. Deze maatregelen hebben geleid tot het stopzetten van een aantal projecten en het
sterk beperken van het aandeel nieuwbouw koopwoningen. Samenwerking met partners om risico’s
te delen, houdt het risico voor Seyster Veste eveneens beperkt. Verder hanteert Seyster Veste een
gefaseerd besluitvormingsproces op basis van goed onderbouwde investeringsvoorstellen per fase.
De financiële functie rondom projectontwikkeling, met betrekking tot planning (voorcalculatie),
registratie en control is ingericht.
43
/ gewoon thuisvoelen /
Financiële risico’s
De financiële risico’s zijn te onderscheiden in het financieringsrisico, het renterisico en het
liquiditeitsrisico.
Financieringsrisico
Het woningbezit wordt in belangrijke mate gefinancierd met vreemd vermogen. Voor de continuïteit
van Seyster Veste is het van belang om voortdurend - tegen aanvaardbare condities - een beroep
te kunnen doen op de kapitaalmarkt, waarbij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) de
op te nemen leningen waarborgt. Dit stelt eisen aan de (eigen) vermogenspositie en de vrije
kasstromen van Seyster Veste. Beheersing van dit risico vindt plaats door minimaal twee keer per
jaar te toetsen of de vermogenspositie en de kasstromen voldoen aan de criteria die het WSW
stelt.
Renterisico
Juist omdat het woningbezit in belangrijke mate is gefinancierd met rentedragend vreemd
vermogen, zijn de financiële resultaten van Seyster Veste in belangrijke mate mede afhankelijk van
de ontwikkeling van de rente. Om dit risico te beheersen streeft Seyster Veste bij de samenstelling
van de leningenportefeuille naar een evenwichtige spreiding van renteherzieningsdata.
Doelstellingen staan verwoord in het treasurystatuut en het jaarlijks op te stellen treasuryjaarplan.
Beheersing van de risico’s vindt ook plaats doordat Seyster Veste een treasurycommissie heeft
ingesteld, waarin een externe deskundige participeert.
Liquiditeitsrisico
Seyster Veste moet voldoende liquide zijn om aan de betalingsverplichtingen op korte termijn te
kunnen voldoen. Gelijktijdig is er het streven om de rentelasten te beperken en in dat verband zo
weinig mogelijk overtollige liquide middelen aan te houden. Goede aandacht voor het managen van
de kasstromen beheerst de risico’s. Daarnaast is van belang dat Seyster Veste beschikt over een
kredietfaciliteit.
Compliancerisico’s
Compliancerisico’s betreffen het niet of onvoldoende naleven van wet- en regelgeving en het feit
dat medewerkers niet integer handelen. Seyster Veste beheerst dit risico door medewerkers
voldoende bewust te maken van wijzigingen in wet- en regelgeving. Verder heeft Seyster Veste
verschillende risico beperkende maatregelen genomen (waaronder het vaststellen van
aanbestedingsregels) en zijn een integriteitscode en klokkenluidersregeling vastgesteld.
Financiële verslagleggingsrisico’s
Het financiële verslagleggingsrisico heeft betrekking op het niet tijdig, niet juist of niet volledig
rapporteren van informatie, waardoor het onmogelijk is om tijdig of juiste beslissingen te nemen of
waardoor derden onjuist worden geïnformeerd. In werkprocessen geïncorporeerde administratief
organisatorische maatregelen, waaronder interne controlemaatregelen, beperken de risico’s. Deze
maatregelen liggen schriftelijk vast.
Waarborgfonds Sociale Woningbouw
Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw heeft in 2016 de kredietwaardigheid van Seyster Veste
beoordeeld en daarbij ook het zogenaamde borgingsplafond bepaald. Tegenover het schuldrestant van € 109.120.873 heeft het WSW het volgende plafond berekend:
2016 € 116.515.000 2017 € 117.589.000 2018 € 110.779.000
Autoriteit Woningcorporaties
Sinds 1 juli 2015 valt het financieel toezicht en het toezicht op rechtmatigheid, governance en integriteit onder de verantwoordelijkheid van de Autoriteit Woningcorporaties (AW).
De AW heeft onze financiële positie beoordeeld op basis van de verstrekte prospectieve- en verantwoordingsinformatie (dPi respectievelijk dVi). De positie wordt bepaald door het
44
/ gewoon thuisvoelen /
volkshuisvestelijk vermogen af te zetten tegen de door het AW minimaal noodzakelijk geachte vermogensbuffer. Het AW heeft in 2016 deze beoordeling uitgevoerd per ultimo 2015, 2018 en
2020. In onderstaande tabel wordt de uitkomst weergegeven:
2015 2018 2020
Volkshuisvestelijk vermogen ( x € 1.000) 86.118 92.911 108.577
Buffer totaal (x € 1.000) 31.336 38.677 46.413
Volkshuisvestelijk vermogen per gewogen verhuureenheid (in €) 20.892 23.228 30.542
Buffer per gewogen verhuureenheid (in € ) 7.602 9.669 13.056
Investeringen in het buitenland
Seyster Veste heeft in 2016 geen investeringen in het buitenland gedaan
Bouwen met kostprijs > € 200.000
In 2016 heeft Seyster Veste geen woningen gerealiseerd met bouwkosten groter dan € 200.000.
Melding Topinkomens
Door Seyster Veste zijn in 2016 geen uitkeringen gedaan hoger dan de normbedragen in het kader
van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens.
Verklaring Bestuur
Seyster Veste heeft in het verslagjaar 2016 haar middelen uitsluitend besteed in het belang van de volkshuisvesting, uitgezonderd de betaalde Verhuurderheffing ter grootte van ruim € 2.567.000.
Zeist, 18 juni 2017
Rob Wassenberg
Directeur Bestuurder
46
/ gewoon thuisvoelen /
Kengetallen (samengesteld op geconsolideerde jaarrekening en gebaseerd op waardering
marktwaarde)
Boekjaar 2016 2015
Aantal verhuureenheden
Woningen (ultimo) 3.921 4.014
Garages/carports/Overige objecten 634 536
Totaal 4.555 4.550
Mutaties in het woningbezit
Aantal opgeleverd 60 42
Aantal aangekocht 4 6
Aantal verkocht -167 -44
Aantal gesloopt 0 0
Aantal samengevoegd/ overig 10 0
Totaal mutaties -93 4
Kwaliteit exclusief toezicht (per woning, x €1,=)
Kosten klachtenonderhoud 146 122
Kosten mutatieonderhoud 81 75
Kosten contractonderhoud 62 61
Verhuurbaarheid 289 205
Sociaal onderhoud 9 11
Kosten planmatig onderhoud 179 243
Kosten overig ( o.a. VvE bijdrage) 171 175
Totaal kosten onderhoud 937 891
Gemiddelde netto huur per woning per maand 575 569
Het verhuren van woningen
Mutatiegraad in % 12,2 8,9
Huurachterstand in % (zittende huurders) 1,17 1,01
Financiële continuïteit
Solvabiliteit 76,44 72,99
Liquiditeit 1,04 1,27
Rentabiliteit eigen vermogen 9,09 -4,11
Rentabiliteit totaal vermogen 7,79 -2,10
Interne financiering per woning 127.128 118.282
Balans en winst- en verliesrekening (per vhe, x €1,=)
Eigen vermogen 102.796 92.725
Voorzieningen 253 316
Totaal opbrengsten 4.196 7.953
Rentelasten 1.130 1.137
Bedrijfslasten 4.075 3.883
Jaarresultaat 9.342 -3.808
Personeelsbezetting
Formatieplaatsen ultimo boekjaar 32,67 38,33
47
/ gewoon thuisvoelen /
Geconsolideerde balans per 31 december (na voorgestelde resultaatbestemming) (x € 1.000)
Activa 2016 2015 Passiva 2016 2015
Vaste activa Groepsvermogen Materiële vaste activa
DAEB vastgoed in exploitatie 449.680 417.553 Herwaarderingsreserve 267.820
239.417
Niet DAEB vastgoed in exploitatie 46.927
49.657 Overige reserves 140.025
132.594
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 11.548
10.721 Totaal 407.845
372.011
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie 1.575
6.828
Onroerende en roerende zaken ten dienste van exploitatie 74
756 Voorzieningen Totaal 509.804
485.515 Voorziening onrendabele investeringen en herstructureringen 0 1.234
Financiële vaste activa
Voorziening voor jubilea uitkeringen 16 33
Deelnemingen 900
903 Overige voorzieningen 988 0
Vorderingen op deelnemingen 0
0 Totaal 1.004 1.267
Latente belastingvorderingen 9.472
1.615
Leningen u/g 0 0
Overige effecten 686 686
Te vorderen BWS-subsidies 0 0
Overige vorderingen 64 40
Totaal 11.122 3.244
Som der vaste activa Totaal 520.926
488.759 Langlopende schulden
Leningen kredietinstellingen 101.268 109.121
Vlottende activa
Verplichtingen uit hoofde van onroerende zaken verkocht Voorraden
onder voorwaarden 11.334 10.729
Vastgoed bestemd voor verkoop
55
55 Overige schulden 11 12
Grondposities en geactiveerde uitgaven voor planontwikkeling 4.459
4.756 Totaal 112.613 119.862
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop 0
0 Overige voorraden
0
0
Totaal 4.514
4.811
Onderhanden projecten
0
0
Kortlopende schulden Vorderingen
Schulden aan overheid 44 96
Huurdebiteuren
264
291 Schulden aan kredietinstellingen 7.853 11.108
Overheidsinstellingen
0
16 Schulden aan leveranciers 237 861
Overige debiteuren
129
456 Schulden aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen 15 443
Vorderingen op deelnemingen
415
2.798 Belastingen en premies sociale verzekeringen 703 699
Latente belastingvordering(en)
0
0 Overige schulden 783 529
Belastingen en premies sociale verzekeringen 0
0 Overlopende passiva 2.441 2.778
Overige vorderingen
176
101 Taal 12.076 16.514
Overlopende activa
1.276
199 Totaal 2.260
3.861
Effecten
0
0 Liquide middelen
5.838
12.223
Som der vlottende activa
Totaal 12.612
20.895
Totaal activa 533.538
509.654 Totaal 533.538 509.654
48
/ gewoon thuisvoelen /
Geconsolideerde winst- en verliesrekening functionele indeling
2016
2015
Huuropbrengsten 26.328
26.408
Opbrengsten servicecontracten 2.048
2.205
Lasten servicecontracten -2.181
-2.532
Overheidsbijdragen -
-
Lasten verhuur- en beheeractiviteiten -5.707
-5.170
Lasten onderhoudsactiviteiten -5.560
-4.704
Overige directe operationele lasten exploitatie bezit -1.484
-1.447
Nettoresultaat exploitatie vastgoedportefeuille 13.444
14.760
Omzet verkocht vastgoed in ontwikkeling -
29
Lasten verkocht vastgoed in ontwikkeling -
-
Toegerekende organisatiekosten -
-
Toegerekende financieringskosten -
-
Nettoresultaat verkocht vastgoed in ontwikkeling 0
29
Verkoopopbrengst vastgoedportefeuille 7.765
10.143
Toegerekende organisatiekosten -117
-206
Boekwaarde verkochte vastgoedportefeuille -20.299
-7.974
Nettoresultaat verkoop vastgoedportefeuille -12.651
1.963
Overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille -
-
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgd.portefeuille 33.142
-29.322
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden
-556
1.157
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop
70
-59
Waardeveranderingen vastgoedportefeuille 32.656
-28.224
Opbrengsten overige activiteiten 45
129
Kosten overige activiteiten -
-
Nettoresultaat overige activiteiten 45
129
Overige organisatiekosten
114
29
Leefbaarheid
-471
-582
Waardeveranderingen van financiële vaste activa en van effecten -
-
Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten
476
661
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 35
164
Rentelasten en soortgelijke kosten -4.484
-4.562
Saldo financiële baten en lasten -3.973
-3.737
Resultaat voor belastingen
29.164
-15.633
Belastingen
7.857
347
Resultaat deelnemingen
44
9
Resultaat na belastingen
37.065
-15.277
Geconsolideerd resultaat na belastingen
37.065
-15.277
Resultaat aandeel derden
-
-
Resultaat na belastingen
37.065
-15.277
49
/ gewoon thuisvoelen /
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2016
2016 2015
(Volgens de directe methode) ( x € 1.000) 2015
Operationele activiteiten
Ontvangsten
Huren:
Zelfstandige huurwoningen 25.054 25.105
Onzelfstandig wooneenheden 145 136
Intramuraal - -
Maatschappelijk onroerend goed 122 115
Parkeervoorzieningen 275 416
Vergoedingen 2.180 1.948
Overheidsontvangsten - -
Overige bedrijfsontvangsten 669 1.184
Renteontvangsten 62 182
Saldo ingaande kasstromen 28.507 29.086
Uitgaven
Erfpacht -10 -
Lonen en salarissen -2.050 -2.395
Sociale lasten -308 -332
Pensioenlasten -296 -399
Onderhoudsuitgaven -4.029 -3.601
Servicecontracten -2.196 -2.355
Overige bedrijfsuitgaven -3.244 -4.047
Rente-uitgaven -4.646 -4.946
Sectorspecifieke heffing onafhankelijk van het resultaat -22 -13
Verhuurdersheffing -2.576 -2.409
Leefbaarheid externe uitgaven niet investeringsgebonden -312 -347
Vennootschapsbelasting - 171
Saldo uitgaande kasstromen -19.689 -20.673
Kasstroom uit operationele activiteiten
8.818 8.413
(Des)investeringsactiviteiten
MVA ingaande kasstroom
Verkoopontvangsten bestaande huur-, woon- en niet- woongelegenheden
10.685 9.504
Verkoopontvangsten woongelegenheden (VOV) na inkoop - -
Verkoopontvangsten nieuwbouw, woon- en niet- woongelegenheden - 3.065
Verkoopontvangsten grond 90 -
(Des)investeringenontvangsten overig 23 -
Tussentelling ingaande kasstroom MVA
10.798
12.569
Nieuwbouw huur-, woon- en niet- woongelegenheden -7.301 -6.790
50
/ gewoon thuisvoelen /
Woningverbetering, woon- en niet- woongelegenheden -6.700 -4.921
Leefbaarheid externe uitgaven projectgebonden - -
Aankoop, woon- en niet woongelegenheden -268 -239
Nieuwbouw verkoop, woon- en niet woongelegenheden - -1.405
Aankoop woongelegenheden (VOV) doorverkoop - -
Sloopuitgaven, woon- en niet woongelegenheden - -
Aankoop grond -487 -
Investeringen overig - -33
Externe kosten bij verkoop -137 -232
Tussentelling uitgaande kasstroom MVA -14.893 -13.620
FVA
Ontvangsten verbindingen - 2.960
Ontvangsten overig - 916
Uitgaven verbindingen - -
Uitgaven overig - -721
Saldo in- en uitgaande kasstroom FVA - 3.155
Kasstroom uit (des) investeringen -4.095 2.104
Financieringsactiviteiten ingaand
Nieuwe te borgen leningen 5.000
Nieuwe ongeborgde leningen
Uitgave
Aflossingen geborgde leningen -10.643 -8.523
Aflossingen ongeborgde leningen -465 -452
Overig - -
Ontvangen waarborgsommen - -
Terugbetaalde waarborgsommen - -
Kasstroom uit financieringsactiviteiten -11.108 -3.975
Mutatie geldmiddelen -6.385 6.542
Wijzigingen kortgeldmutaties
Liquide middelen per 1 januari 12.223 5.681
Liquide middelen per 31 december 5.838 12.223
Mutatie geldmiddelen -6.385 6.542
51
/ gewoon thuisvoelen /
Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening en
grondslagen
Algemeen
Deze jaarrekening heeft betrekking op de periode 1 januari 2016 tot en met 31 december 2016. Alle
bedragen luiden in euro’s, tenzij anders vermeld.
Fusie
In juni 2015 heeft Seyster Veste een intentieovereenkomst tot fusie getekend met Woningstichting
de Kombinatie. Per 1 januari is deze fusie gerealiseerd. Vanaf 1 januari 2017 gaan Seyster Veste en
Woningstichting de Kombinatie verder onder de naam Stichting Woongoed Zeist.
Activiteiten
Seyster Veste, gevestigd te Zeist, is een stichting met de status van toegelaten instelling conform
artikel 70 eerste lid van de Woningwet. Het werkgebied en vestigingsplaats is de gemeente Zeist en
Utrecht. De Seyster Veste werkt binnen de juridische wetgeving vanuit de Woningwet en het Besluit
Beheer Sociale Huursector. De activiteiten bestaan voornamelijk uit de exploitatie en ontwikkeling
van woningen voor de sociale huursector.
Grondslagen algemeen
De geconsolideerde jaarrekening van Seyster Veste is opgesteld volgens de bepalingen van het
Besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting (BTIV). In dit besluit wordt voorgeschreven Titel 9
Boek 2 BW toe te passen, behoudens enkele uitzonderingen van specifieke aard. Tevens is deze
geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de door de Raad voor de Jaarverslaggeving
uitgegeven Richtlijn 645 Toegelaten instellingen volkshuisvesting.
Onroerende zaken in exploitatie worden op grond van artikel 35 lid 2 van de Woningwet na de
eerste verwerking gewaardeerd tegen actuele waarde. Op grond van artikel 31 van het Besluit
toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 vindt de waardering plaats tegen de marktwaarde,
die overeenkomstig artikel 14 van de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015
plaatsvindt conform de methodiek die is opgenomen in bijlage 2 van de Regeling toegelaten
instellingen volkshuisvesting 2015 ('Handboek modelmatig waarderen marktwaarde').
Seyster Veste hanteert de basisversie van het Handboek modelmatig waarderen marktwaarde voor
woongelegenheden, MOG, parkeergelegenheden en intramuraal zorgvastgoed. In de basisversie
wordt de waardering van het vastgoed bepaald op portefeuilleniveau. De daaraan gerelateerde
herwaarderingsreserve wordt modelmatig op complexniveau bepaald, waardoor een
onnauwkeurigheid kan bestaan in de allocatie binnen het eigen vermogen tussen de
herwaarderingsreserve en de overige reserves.
Bij deze waardering van het vastgoed is geen taxateur betrokken. Als gevolg hiervan bestaat het
risico dat de modelmatig bepaalde actuele waarde van het vastgoed in een bepaalde bandbreedte
(+/- 10%) kan afwijken van de actuele waarde die met betrokkenheid van een taxateur (i.e. full
versie van het Handboek waarbij vrijheidsgraden van toepassing zijn) tot stand zou zijn gekomen.
Voor een verdere toelichting op de toepassing van het Handboek wordt verwezen naar de
toelichting op de balans.
Winsten of verliezen, ontstaan door een wijziging in de marktwaarde van het vastgoed in
exploitatie worden verantwoord in de winst- en verliesrekening over de periode waarin de wijziging
zich voordoet.
Continuïteit van de activiteiten
Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.
52
/ gewoon thuisvoelen /
Stelselwijzigingen
Marktwaarde
Met ingang van 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet van kracht voor toegelaten instellingen. Hierin
is opgenomen dat toegelaten instellingen met ingang van het boekjaar 2016 het vastgoed in
exploitatie tegen de reële waarde, zijnde de marktwaarde in verhuurde staat moeten waarderen
conform het door de Minister voorgeschreven waarderingshandboek. Seyster Veste past de
basisversie van het waarderingshandboek toe. Voorheen werd het vastgoed in exploitatie
gewaardeerd tegen historische kosten/actuele waarde conform RJ 212. Een verdere uiteenzetting
van de nieuwe grondslag voor de waardering van het vastgoed in exploitatie wordt gegeven onder
de grondslagen voor materiële vaste activa. De wijziging van de grondslag is in de jaarrekening
2016 verwerkt conform RJ 140 ‘Stelselwijzigingen’ volgens de retrospectieve methode. Dit
betekent dat de cijfers per primo 2015 zijn herrekend naar de nieuwe grondslag. Deze cijfers
dienen als basis voor de vergelijkende cijfers en de cijfers over het boekjaar.
Impact op vermogen en resultaat
Het cumulatieve effect van de stelselwijziging op het beginvermogen van 2015 bedraagt
€ 343.696.000. Dit effect is als volgt weer te geven:
2015
Eigen vermogen 1 januari vóór stelselwijziging € 42.078.000
Hogere waardering Daeb en niet-Daeb vastgoed in exploitatie € 345.626.000
Herrekend eigen vermogen 1 januari € 387.704.000
Het effect op het resultaat van 2015 bedraagt € 25.298.000 negatief. Dit effect is als volgt weer te
geven:
Resultaat boekjaar: 2015
Vóór stelselwijziging € 10.021.000
Lagere afschrijvingen +/+ € 5.932.000
Wijziging niet-gerealiseerde waardeveranderingen -/- € 24.930.000
Wijziging verkoopresultaat -/- € 6.300.000
Resultaat boekjaar ná stelselwijziging -/- € 15.277.000
Impact op individuele posten
De stelselwijziging heeft impact op de volgende individuele posten in de balans en winst-en-
verliesrekening:
Daeb vastgoed in exploitatie
Niet-Daeb vastgoed in exploitatie
eigen vermogen en herwaarderingsreserve
afschrijvingen
overige waardeveranderingen
53
/ gewoon thuisvoelen /
niet-gerealiseerde waardeveranderingen
verkoopresultaat
Voor de individuele balansposten worden de verschillen met de oorspronkelijke cijfers in de
jaarrekening 2015 in de toelichting op de betreffende jaarrekeningposten in de jaarrekening 2016
vermeld in verloopoverzichten.
Impact op volgende jaren
De impact op volgende jaren van de stelselwijziging is nu nog niet in te schatten. Dit is afhankelijk van de ontwikkeling van de marktwaarde in verhuurde staat van het vastgoed de komende jaren.
Functionele indeling winst-en-verliesrekening
Algemeen
Met ingang van 1 juli 2015 is de nieuwe Woningwet van kracht voor toegelaten instellingen. Hierin is opgenomen dat toegelaten instellingen met ingang van het boekjaar 2016 de winst-en-verliesrekening conform het functionele model moeten presenteren. Voorheen werd de winst-en-verliesrekening conform de categorale indeling gepresenteerd. De wijziging van de grondslag is in
de jaarrekening 2016 verwerkt conform RJ 140 ‘Stelselwijzigingen’ volgens de retrospectieve methode. Dit betekent dat de vergelijkende cijfers zijn gepresenteerd conform de nieuwe grondslag. Impact op vermogen en resultaat De presentatie van de winst-en-verliesrekening conform het functionele model heeft geen impact op het vermogen en resultaat.
Vergelijkende cijfers Ten behoeve van het inzicht zijn vergelijkende cijfers van het vorig boekjaar aangepast.
Verwerking verplichtingen
In de jaarrekening worden, naast juridisch afdwingbare verplichtingen, tevens feitelijke
verplichtingen verwerkt, die kunnen worden gekwalificeerd als intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd. Hiervan is sprake wanneer uitingen namens Seyster Veste zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige belanghouders aangaande verplichtingen betreffende toekomstige herstructurering- of nieuwbouwprojecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces binnen de Stichting. Van een feitelijke verplichting is sprake indien de formalisering van de definitieve ontwerpfase en afgeleid het aanvragen van een definitieve
bouwvergunning heeft plaatsgehad.
Wet normering bezoldiging topfunctionarissen Voor de uitvoering van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi)publieke sector (WNT) heeft de instelling zich gehouden aan de Beleidsregels toepassing WNT. De instelling
heeft de Beleidsregels toepassing WNT, waaronder het wetsvoorstel Aanpassingswet WNT, als normenkader bij het opmaken van deze jaarrekening gehanteerd. Eerder genoemd wetsvoorstel mag op grond van de mededeling van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties van 12 februari 2014 worden toegepast als ware de wettekst reeds in werking getreden.
Grondslagen voor consolidatie en Groepsverhoudingen
In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van Seyster Veste en haar groepsmaatschappijen. Dit betreft alle maatschappijen waarmee zij een organisatorische- en economische eenheid vormt.
Integraal in de consolidatie worden opgenomen deelnemingen waarin beslissende zeggenschap op
het beleid kan worden uitgeoefend. In het algemeen betreft het deelnemingen waarin het belang meer dan 50% bedraagt. Het aandeel van derden in het vermogen en in het resultaat van de groep wordt afzonderlijk vermeld.
54
/ gewoon thuisvoelen /
Deelnemingen die integraal worden geconsolideerd:
• Stichting B.S.W. te Zeist 100%
In december 2016 zijn de activiteiten van Seyster Veste Vastgoed B.V. beëindigd en is de rechtspersoon opgeheven. Seyster Veste Vastgoed B.V. was een 100% deelneming van Seyster
Veste.
Overige deelnemingen, gewaardeerd op vermogensmutatiemethode:
• Machado B.V. te Utrecht 50,00%
• WOM Kerckebosch B.V. te Zeist 50,00%
In december 2016 is de VOF Zeicon opgeheven. In VOF Zeicon participeerde naast Seyster Veste Woningstichting de Kombinatie en Era Bouw BV (ieder aandeel voor 33,33%) en was opgericht in
het kader van projectontwikkeling in Den Dolder.
De resultaten van afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie verwerkt tot het tijdstip waarop de groepsband wordt verbroken.
Naast de hiervoor genoemde belangen heeft Seyster Veste belangen in Verenigingen van Eigenaars (VvE’s). Deze verbindingen komen niet in aanmerking voor consolidatie omdat er geen sprake is van een economische eenheid, maar slechts van een duurzame financiële band door middel van verstrekte bijdragen voor onderhoud. Het betreft de volgende VvE’s:
• VvE Park Boswijk te Doorn • VvE Montessoriflat te Zeist • VvE Antonlaan I te Zeist • VvE Antonlaan II te Zeist • VvE ’t Hof te Zeist • VvE Binnenbos MFA Kerckebosch
Besluitvorming over de aanwending van deze bijdragen vindt plaats door de ledenvergadering van de Verenigingen van Eigenaars (VvE’s). De vooruitbetaalde bijdragen worden ten laste van het resultaat verwerkt.
Grondslagen materiële vaste activa
Daeb- en niet-Daeb vastgoed in exploitatie
Daeb vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs onder de huurtoeslaggrens, het
maatschappelijk vastgoed en het overige sociale vastgoed. De huurtoeslaggrens is een algemeen
huurprijsniveau dat jaarlijks per 1 juli door de minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties wordt vastgesteld. Ultimo 2016 bedraagt deze grens € 710,68 (2015:
€ 710,68). Het niet-Daeb vastgoed omvat woningen in exploitatie met een huurprijs boven de
huurtoeslaggrens en commercieel vastgoed.
Maatschappelijk vastgoed is bedrijfs onroerend goed dat is verhuurd aan maatschappelijke
organisaties, waaronder zorg-, welzijns-, onderwijs- en culturele instellingen en dienstverleners en
tevens is vermeld op de bijlage zoals deze is opgenomen in de Beschikking van de Europese
Commissie d.d. 15 december 2009 aangaande de staatssteun voor toegelaten instellingen.
Grondslag waardering tegen actuele waarde gebaseerd op marktwaarde:
Het Daeb- en niet-Daeb vastgoed in exploitatie wordt bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de
verkrijgings- of vervaardigingsprijs, inclusief transactiekosten. Na eerste verwerking wordt het
vastgoed in exploitatie gewaardeerd op basis van actuele waarde. Op grond van artikel 31 van het
55
/ gewoon thuisvoelen /
Besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 vindt de waardering plaats tegen de
marktwaarde. Het Besluit actuele waarde is niet van toepassing.
Op grond van artikel 14 van de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 vindt de
waardering tegen marktwaarde plaats overeenkomstig de methodiek die is opgenomen in bijlage 2
van de Regeling toegelaten instellingen volkshuisvesting 2015 (‘Handboek modelmatig waarderen
marktwaarde’). Bij het toepassen van het ‘Handboek modelmatig waarderen marktwaarde’ wordt
de basisversie/full-versie gehanteerd. Voor een verdere toelichting op de toepassing van het
waarderingshandboek wordt verwezen naar de toelichting op de balans.
Winsten of verliezen, ontstaan door een wijziging in de marktwaarde van het vastgoed in
exploitatie, worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening over de periode waarin de wijziging
zich voordoet.
Daarnaast wordt ten laste van de resultaatbestemming, hetzij ten laste van de overige reserves,
een herwaarderingsreserve gevormd. De herwaarderingsreserve wordt gevormd voor het verschil
tussen de boekwaarde op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs en de marktwaarde van het
vastgoed in exploitatie waar de reserve betrekking op heeft.
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie (sociaal) Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie betreft sociaal vastgoed in aanbouw ten behoeve van toekomstige verhuurexploitatie. Dit vastgoed in ontwikkeling wordt gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van
voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen. Voorts wordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totale vreemde vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken, wordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd.
Indien de bijzondere waardevermindering hoger is dan de waarde van de onroerende zaken in ontwikkeling, wordt de onroerende zaak op nihil gewaardeerd en wordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen.
Ingenomen grondposities worden onder deze post verwerkt tegen verkrijgingsprijs en bijkomende
kosten. Rentetoerekening vindt eerst plaats nadat ontwikkelactiviteiten zijn gestart.
Afschrijving vindt plaats na ingebruikneming van de complexen.
Na-investeringen die leiden tot een waarde verhoging van de onroerende of roerende zaken worden
aangemerkt als activeerbare uitgaven van vernieuwing. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een waarde verhoging van de onroerende of roerende zaken. De uitgaven voor onderhoud worden direct als kosten ten laste van het resultaat verantwoord.
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de bedrijfsvoering De onroerende en roerende zaken ten dienste van de bedrijfsvoering worden gewaardeerd op basis van aanschafwaarde, onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen.
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende zaken die onder voorwaarden aan een derde zijn verkocht (VOV) onder de regeling
Koopgarant of andere regelingen vanuit het verleden, waarvoor Seyster Veste een terugkoopplicht kent, zijn aangemerkt als financieringstransactie. De betreffende onroerende zaken worden gewaardeerd tegen actuele waarde, zijnde de met de koper overeengekomen contractprijs bij eerste waardering en de marktwaarde bepaald conform de contractvoorwaarden bij latere waardering. Bij eerste waardering is sprake van een her classificatie van de onroerende zaken, zodat de herwaardering naar actuele waarde rechtstreeks in het eigen vermogen worden verwerkt, tenzij
sprake is van eerder genomen waardeverminderingen.
56
/ gewoon thuisvoelen /
Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd op
de actuele waarde van de verplichting, rekening houdend met de contractvoorwaarden.
Daarnaast is sprake van onroerende zaken die onder voorwaarden aan een derde zijn verkocht (VOV) onder regelingen vanuit het verleden, die zijn aangemerkt als verkooptransactie. Deze verplichtingen zijn toegelicht onder de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen.
Financiële vaste activa
Deelnemingen
Deelnemingen waarin Seyster Veste invloed van betekenis kan uitoefenen, worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde. De netto vermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening. Voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming.
Indien de waardering van de deelneming volgens de netto vermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Indien en voor zover Stichting De Seyster Veste in deze situatie geheel of deels instaat voor de schulden van de desbetreffende deelneming of het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt indien nodig een voorziening getroffen.
Deelnemingen of verbindingen waarin Stichting De Seyster een gering financieel belang heeft, worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs of, indien hiertoe aanleiding bestaat, een lagere waarde.
Vorderingen op deelnemingen en overige vorderingen
Vorderingen op deelnemingen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid.
Latente belastingvorderingen Voor latente belastingen wordt een vordering/voorziening opgenomen voor tijdelijke verschillen
tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving en
de fiscale boekwaarde van die posten.
Er wordt uitsluitend een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van het tijdelijke verschil kunnen worden aangewend. Latente belastingvorderingen worden per iedere verslagdatum
herzien en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd. Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de vlottende activa of onder de financiële vaste activa indien de verwachte looptijd groter is dan een jaar. De latente belastingverplichtingen zijn opgenomen onder de voorzieningen.
De vordering voor latente belastingen omvat het belastingeffect van de verschillen tussen commerciële en fiscale winstbepaling inzake leningen. Gelet op de beperkte looptijd is de voorziening gewaardeerd tegen contante waarde met een tarief van 25%.
Saldering van latenties vindt plaats indien en voor zover voldaan wordt aan de wettelijke bepalingen hieromtrent art BW 2.363 en RJ 115.305 (corporatie is bevoegd tot salderen en heeft het stellige
voornemen om te salderen en looptijd van vordering en schulden is nagenoeg gelijk, simultane afwikkeling).
Te vorderen BWS – subsidies De uit hoofde van het Besluit Woning gebonden Subsidies toegezegde bedragen zijn gebaseerd op
aannames van de huurontwikkeling en van de ontwikkeling van exploitatielasten. De netto contante waarde van de negatieve exploitatieresultaten is verantwoord als nog te ontvangen BWS subsidies. De vordering wordt jaarlijks verminderd met de door de budgethouder uitbetaalde bedragen en verhoogd met rente over het jaarlijks resterende saldo. De uitbetaling is afhankelijk gesteld van de disconteringsvoet en beloopt maximaal 30 jaar.
57
/ gewoon thuisvoelen /
Borgstellingsvergoedingen Dit betreft de aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw betaalde borgstellingsvergoedingen ter
zake van opgenomen geldleningen. De vergoedingen worden gedurende de looptijd van de desbetreffende leningen ten laste van het resultaat gebracht.
Overige effecten De overige effecten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde.
Financiële instrumenten
Voor de toelichting van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de specifieke post in de toelichting.
Voorraden
Vastgoed bestemd voor verkoop
Vastgoed bestemd voor verkoop betreft de voorraad woningen (opgeleverd en nog niet verkocht) en
wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden. De vervaardigingsprijs omvat de bouwkosten, de directe loonkosten en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De netto-opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor verkoop.
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop betreft onverkochte onroerende zaken in aanbouw bestemd voor de verkoop en wordt gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs of lagere netto-opbrengstwaarde. Deze lagere netto-opbrengstwaarde wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden.
De vervaardigingsprijs omvat de bouwkosten, de directe loonkosten en de overige kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De netto-opbrengstwaarde is gebaseerd op een verwachte verkoopprijs, onder aftrek van nog te maken kosten voor voltooiing en verkoop.
Onderhanden projecten De onderhanden projecten in opdracht van derden betreft onroerende zaken verkocht in aanbouw en worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende winst en verminderd met verwachte verliezen en gedeclareerde termijnen. Indien het resultaat op een onderhanden project niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat wordt geen winst toegerekend. De projectkosten omvatten de direct op het project betrekking hebbende kosten, de kosten die
toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en toewijsbaar zijn aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen worden toegerekend.
In de onderhanden projecten zijn tevens begrepen de uit projectontwikkeling voortkomende projecten indien en voor zover voor eenheden van het project voor of tijdens de constructie een
onvoorwaardelijke verkoopovereenkomst is afgesloten.
Seyster Veste gebruikt de ‘percentage of completion methode’ voor het meten van de verrichte prestaties bij de uitvoering van de projecten. Onder deze methode worden de gemaakte projectkosten vergeleken met en uitgedrukt in een percentage van de totale verwachte projectkosten. Opbrengsten en kosten worden verantwoord in de winst- en verliesrekening op basis
van deze voortgang. Uitgaven die in een jaar zijn gedaan ten behoeve van projectactiviteiten in het opvolgende jaar worden niet meegenomen in de berekening.
Projecten worden in de balans gepresenteerd als vordering op dan wel schuld aan de opdrachtgevers uit hoofde van de contracten. Er is sprake van een vordering indien het bedrag van de gerealiseerde
opbrengst hoger is dan het bedrag van de gefactureerde termijnen. Indien het bedrag van de gerealiseerde opbrengst lager is dan de gefactureerde termijnen, is sprake van een schuld.
58
/ gewoon thuisvoelen /
Vorderingen
Huurdebiteuren en overige vorderingen
De vorderingen kennen een looptijd van korter dan een jaar. De waardering van de vorderingen geschiedt tegen de nominale waarde, rekening houdend met een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. De voorziening wordt bepaald op basis van een individuele beoordeling van de vorderingen.
Liquide middelen
Liquide middelen bestaan uit kas, tegoeden in rekening courant met banken en deposito’s of spaartegoeden bij banken met een looptijd korter dan één jaar en staan ter vrije beschikking van de stichting. Schulden in rekening courant met banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden.
Groepsvermogen
Seyster Veste heeft geen meegeconsolideerde groepsmaatschappijen met een minderheidsbelang
van derden.
Herwaarderingsreserve
De herwaarderingsreserve wordt gevormd door het positieve verschil tussen de marktwaarde en de
boekwaarde, op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs van het vastgoed. Bij het bepalen
van de boekwaarde op basis van verkrijgings- of vervaardigingsprijs is geen rekening gehouden
met afschrijvingen of bijzondere waardeverminderingen. Bij realisatie van de
herwaarderingsreserve (bij verkoop van het vastgoed) wordt het gerealiseerde deel van de
herwaarderingsreserve rechtstreeks overgeboekt naar de overige reserves.
Voorzieningen
Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen en verliezen die op balansdatum bestaan, waarvan de hoogte redelijkerwijs kan worden geschat. Voorzieningen worden tegen nominale waarde opgenomen.
Voorziening onrendabele investeringen
Voor projecten in ontwikkeling waar het geraamde onrendabele deel van de investering hoger is dan
de uitgaven per balansdatum is ter hoogte van dit bedrag een voorziening getroffen.
Voorziening voor jubilea uitkeringen Hieronder is begrepen de voorziening voor mogelijke uitkeringen aan medewerkers die in de periode
2013 tot en met 2018 op grond van de CAO een uitkering ontvangen voor een 12,5-, 25- of 40 jarig dienstverband.
Langlopende schulden
De langlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
De aflossingsverplichting van de langlopende schulden in het eerstvolgende boekjaar is opgenomen
onder de kortlopende schulden.
Terugkoopverplichtingen onroerende zaken verkocht onder voorwaarden In het kader van de verkoop van woningen onder voorwaarden (VOV) heeft Seyster Veste een terugkoopverplichting die mede afhankelijk is van de ontwikkeling van de waarde van de betreffende onroerende zaken in het economisch verkeer. De terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd.
59
/ gewoon thuisvoelen /
Indien de verwachting is dat de terugkoop binnen één jaar zal plaatsvinden, is de verplichting onder de kortlopende schulden verantwoord.
Kortlopende schulden
De kortlopende schulden zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.
Grondslagen van resultaatbepaling Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Verliezen worden verantwoord zodra deze voorzienbaar zijn.
Bedrijfsopbrengsten
Huren en erfpacht
De betreft de netto huren op grond van huur- en erfpachtcontracten. De opbrengsten worden jaarlijks verhoogd in overeenstemming met het intern geformaliseerde huurbeleid, rekening houdend met de wettelijke bepalingen en/of contractuele afspraken.
Voor leegstaande appartementen in complex Park Boswijk zijn servicekosten verschuldigd, die bij
leegstand niet kunnen worden doorberekend aan een huurder. Deze kosten worden beschouwd als kosten van leegstand en in mindering op de netto huur verantwoord.
Vergoedingen Dit betreft de van huurders te ontvangen netto vergoedingen voor leveringen van goederen en diensten.
Overheidsbijdragen Dit betreft de vrijval van de egalisatierekening BWS subsidies.
Verkoop onroerende zaken De verkopen onroerende zaken bestaand bezit betreft het saldo van de gerealiseerde
verkoopopbrengst, verminderd met de boekwaarde en de verkoopkosten. De resultaten worden verantwoord op het moment dat geen beroep meer kan worden gedaan op eventuele ontbindende voorwaarden in de verkoopovereenkomst.
De opbrengsten uit de verkoop van goederen worden in de winst- en verliesrekening verwerkt wanneer de belangrijkste risico’s en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen. Voor woningbouwprojecten waarbij de overdracht van risico’s en voordelen plaatsvindt bij het ondertekenen van koop-/aannemingsovereenkomsten en waarbij naderhand nog substantiële werkzaamheden moeten worden uitgevoerd, worden omzet en resultaat verantwoord wanneer deze prestaties zijn verricht. Het stadium van voltooiing wordt daarbij bepaald aan de hand van de
beoordeling van de verrichte werkzaamheden, aan de hand van de verhouding van de geboekte kosten ten opzichte van de totale verwachte kosten. Verwachte verliezen op projecten worden onmiddellijk in de winst en verliesrekening opgenomen.
Geactiveerde productie eigen bedrijf Dit betreft de aan vastgoedprojecten, waaronder grondexploitatie, toegerekende kosten van de
werkorganisatie. De toegerekende kosten betreffen de door medewerkers van de afdeling
projectontwikkeling bestede directe uren aan projectontwikkeling, tegen een per functie vastgesteld uurtarief. Het uurtarief is gebaseerd op de kosten voortvloeiende uit de arbeidsovereenkomst, vermeerderd met een opslag voor overige personeelskosten, huisvestingskosten en algemene kosten, alsmede vermeerderd met een opslag voor het gebruik van facilitaire diensten (personeelszaken, ICT en administratie).
Overige bedrijfsopbrengsten
Hieronder worden onder andere de inschrijfgelden van woningzoekenden, de opbrengsten van
overige dienstverlening en incidentele opbrengsten verantwoord.
60
/ gewoon thuisvoelen /
Bedrijfslasten
Afschrijving op materiële vaste activa ten dienste van exploitatie
De afschrijvingen (im)materiële vaste activa ten dienste van exploitatie worden gebaseerd op de
verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op
basis van de geschatte economische levensduur. Afschrijving van het actief vindt plaats tot de
restwaarde is bereikt.
De afschrijvingen worden aan de verschillende activiteiten toegerekend middels de systematiek
toegelicht in ‘Toerekening baten en lasten’.
Overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille De overige waardeveranderingen worden gevormd door de waardevermindering die is ontstaan
door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuwbouw en herstructurering.
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille betreffen winsten of mogelijke
verliezen, die ontstaan door een wijziging in de waarde van de vastgoedportefeuille in het
verslagjaar.
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille verkocht onder
voorwaarden
In deze post worden de ongerealiseerde waardeveranderingen van de vastgoedportefeuille
verkocht onder voorwaarden verantwoord die zijn ontstaan door een wijziging in de waarde van de
vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden in het verslagjaar.
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop
In deze post worden de ongerealiseerde waardeveranderingen verantwoord van de
vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop die zijn ontstaan door een wijziging in de waarde van
de vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop in het verslagjaar.
Lonen, salarissen en sociale lasten
Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de
winst-en-verliesrekening voor zover zij verschuldigd zijn aan werknemers. Van toerekenbaarheid is
sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden door de
werknemers. De lonen, salarissen en sociale lasten worden aan de verschillende activiteiten
toegerekend middels de systematiek toegelicht in ‘Toerekening baten en lasten’.
Pensioenlasten De medewerkers van Seyster Veste hebben een pensioenregeling die is ondergebracht bij SPW.
Deze pensioenregeling betreft een voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling. Indexatie
(aanpassing met prijsstijging) van de toegekende aanspraken en rechten vindt uitsluitend plaats
indien en voor zover de middelen van het pensioenfonds daartoe ruimte laten en het pensioenfonds
daartoe heeft besloten. Indien de omstandigheden bij het pensioenfonds daar aanleiding toe geven
kan het bestuur besluiten tot het korten van aanspraken. De pensioenregeling wordt volgens de
Pensioenwet gekarakteriseerd als uitkeringsovereenkomst.
Per 31 december 2016 bedroeg de geschatte dekkingsgraad van SPW 109,7%. De geschatte
dekkingsgraad is de marktwaarde van de beleggingen uitgedrukt in een percentage van de
voorziening pensioenverplichtingen volgens de grondslagen van DNB. Het minimum vereist eigen
vermogen (dekkingsgraad) volgens DNB is 105%. Op basis van de dekkingsgraad van 31
december 2015 is verlaging van pensioenen bij SPW niet aan de orde.
61
/ gewoon thuisvoelen /
De pensioenlasten worden aan de verschillende activiteiten toegerekend middels de systematiek
toegelicht in ‘Toerekening baten en lasten’.
Overige organisatiekosten Dit betreffen de kosten die niet aan reguliere bedrijfsactiviteiten toegerekend kunnen worden
middels de systematiek toegelicht in ‘Toerekening baten en lasten’.
Lasten onderhoud Dit betreft alle direct aan het boekjaar toe te rekenen kosten van onderhoud. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het boekjaar zijn uitgevoerd. De lasten van onderhoud onderscheiden zich van activeerbare kosten door het feit dat er geen sprake is van een
waarde verhoging van de onroerende zaak.
Leefbaarheid Leefbaarheid omvat gemaakte kosten voor fysieke ingrepen die de leefbaarheid in buurten en
wijken bevorderen. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het
verslagjaar hebben plaatsgevonden.
Financiële baten en lasten
Rentebaten en soortgelijke baten Dit betreft hoofdzakelijk van banken ontvangen rente uit hoofde van tegoeden in rekening courant of tegoeden op spaarrekeningen.
Opbrengsten financiële vaste activa en effecten
Dit betreft de aan deelnemingen in rekening gebrachte rente uit hoofde van aan deelnemingen verstrekte financieringsmiddelen en de op de te vorderen BWS subsidies bijgeschreven rente.
Rentelasten en soortgelijke lasten Dit betreft de contractueel, uit hoofde van opgenomen leningen verschuldigde rente, die
tijdsevenredig wordt verwerkt. Tevens worden als rentelasten verwerkt de aan het boekjaar toe te rekenen kosten van disagio, die is betaald aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.
Aan vastgoedprojecten in ontwikkeling (grondposities, koop- en huurwoningen) wordt rente toegerekend. De geactiveerde rente wordt berekend tegen de gemiddelde rentevoet over het totaal vreemd vermogen. Voor onroerende zaken waarvoor specifieke financiering is aangetrokken, wordt
de rentevoet van deze specifieke lening gehanteerd.
Belastingen
De belasting over het resultaat wordt berekend over het resultaat voor belastingen in de winst-en-
verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande
boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen) en vrijgestelde
winstbestanddelen en na bijtelling van niet-aftrekbare kosten. Tevens wordt rekening gehouden
met wijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit
hoofde van wijzigingen in het te hanteren belastingtarief.
Sinds 1 januari 2008 vallen de woningcorporaties integraal onder de vigerende belastingwetgeving.
Eind 2008 is er overeenstemming bereikt tussen Aedes en de Belastingdienst betreffende de
Vaststellingsovereenkomst 2 (VSO 2). De VSO 1 is eenzijdig in 2008 door de Belastingdienst
opgezegd. Seyster Veste heeft de VSO 1 en VSO 2 getekend. Per 1 december 2016 loopt de tussen
woningcorporaties en de Belastingdienst gesloten vaststellingsovereenkomst (VSO2) af. Omdat de
overeenkomst niet is opgezegd vindt stilzwijgende verlenging plaats met 1 jaar tot 1 december
2017.
62
/ gewoon thuisvoelen /
Seyster Veste heeft op basis van de uitgangspunten van VSO 1 en VSO 2 de fiscale positie ultimo
2016 en het fiscale resultaat 2016 bepaald. Doordat jurisprudentie inzake de uitwerking van VSO 1
en VSO 2 voor woningcorporaties nog ontbreekt, kan de werkelijk te betalen of te verrekenen
belasting afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting.
Stichting De Seyster Veste vormt een fiscale eenheid voor de heffing van de
vennootschapsbelasting met Seyster Veste Vastgoed B.V
Resultaat deelnemingen
Als resultaat van deelnemingen waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en
financiële beleid, wordt opgenomen het aan de woningcorporatie toekomende aandeel in het
resultaat van deze deelnemingen. Dit resultaat wordt bepaald op basis van de bij Seyster Veste
geldende grondslagen voor waardering en resultaatbepaling.
Bij deelnemingen waarin geen invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt
uitgeoefend, wordt het dividend als resultaat aangemerkt. Verwerking hiervan vindt plaats onder
de financiële baten en lasten.
Aandeel van derden Het aandeel van derden is het resultaat in het boekjaar dat niet toekomt aan Seyster Veste.
Toerekening baten en lasten
Om tot de functionele indeling van de winst-en-verliesrekening te komen wordt gebruik gemaakt
van een kostenverdeelstaat. Hierbij worden de personeelslasten en overige bedrijfskosten verdeeld
door een verdeelsleutel te hanteren op basis van de personele bezetting in FTE’s.
Grondslagen voor de opstelling van het geconsolideerde kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de directe methode.
De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en vlottende effecten.
De effecten kunnen worden beschouwd als zeer liquide beleggingen.
Winstbelastingen, ontvangen interest, betaalde interest en ontvangen dividenden worden
opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden worden
opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten.
De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom
uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij
worden geldmiddelen aanwezig in deze groepsmaatschappijen afgetrokken van de aankoopprijs.
Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, worden
niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het
financiële-leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een
uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de
interest als een uitgave uit operationele activiteiten.
63
/ gewoon thuisvoelen /
Toelichting op de geconsolideerde balans (x € 1000,-)
Materiële vaste activa
De mutaties in de materiele vaste activa zijn in het navolgende schema samengevat:
Het verloop en de samenstelling is als volgt:
DAEB NIET DAEB Vastgoed in Onroerende en Totaal
Vastgoed Vastgoed ontwikkeling roerende zaken
in exploitatie in exploitatie bestemd voor tdv exploitatie
eigen exploitatie
Effecten stelselwijziging:
stand per 1 januari 2015
Verkrijgingsprijs 165.282 30.608 20.408 2.783 219.081
Af: Cumulatieve waardeverminderingen 3.481 -1.917 -6.664 - -5.100
Af: Cumulatieve afschrijvingen -54.376 -5.639 - -1.610 -61.625
Overboeking van voorziening - - 2.703 - 2.703
Boekwaarde 114.387 23.052 16.447 1.173 155.059
- -
Boekwaarde per 1 januari 2015 (vóór stelselw.) 114.387 23.052 16.447 1.173 155.059
effecten stelselwijziging 1-1-2015 312.164 30.314 2.740 - 345.218
Boekwaarde per 1 januari 2015 (ná stelselw.) 426.551 53.366 19.187 1.173 500.277
Mutaties 2015 -8.998 -3.709 -12.359 -417 -25.483
Boekwaarde 31 december 2015: 417.553 49.657 6.828 756 474.794
Totalen:
Aanschafwaarde 31 december 2015 226.477 25.150 8.075 2.317 262.019
Cumulatieve waardeveranderingen 191.076 24.507 -2.481 - 213.102
64
/ gewoon thuisvoelen /
Overboeking van voorziening - - 1.234 1.234
Af: Cumulatieve afschrijvingen - - - -1.561 -1.561
Boekwaarde 31 december 2015: 417.553 49.657 6.828 756 474.794
Mutaties in 2016
Investeringen 137 108 14.108 - 14.353
Desinvesteringen -15.951 -4.555 - -59 -20.565
Afschrijvingen - - - -367 -367
Extra afschrijvingen - - - -291 -291
Afschrijvingen desinvesteringen - - - 35 35
Waardevermeerderingen/-verminderingen 29.481 1.229 821 - 31.531
Terugname onrendabele top - - - -
Terugname waarde - - - -
Overboeking cumm. investering Projecten in ontw. 17.159 1.789 -18.948 - -18.948
Overboeking aanschafwaarde DAEB en niet DAEB 1.301 -1.301 - - -
Overboeking van voorziening - - -1.234 - -1.234
correctie verkrijgingsprijs - - - -2.061 -2.061
correctie afschrijvingen - - - 2.061 2.061
Saldo mutaties 32.127 -2.730 -5.253 -682 23.462
Saldo per 31 december 2016
Aanschafwaarde 229.123 21.191 3.235 197 253.746
Cumulatieve waardeveranderingen 220.557 25.736 -1.660 - 244.633
Cumulatieve afschrijvingen - - - -123 -123
Overboeking naar voorziening - - - - -
Boekwaarde per 31 december 2016 449.680 46.927 1.575 74 498.256
65
/ gewoon thuisvoelen /
Marktwaarde
Zowel het DAEB- als het niet-DAEB-vastgoed in exploitatie is gewaardeerd tegen de marktwaarde in verhuurde staat die is bepaald
op basis van het ‘Handboek modelmatig waarderen marktwaarde’ die als bijlage is opgenomen bij de Regeling toegelaten instellingen
volkshuisvesting (RTIV). Hierbij wordt op basis van de toekomstige kasstromen de marktwaarde middels de Discounted Cash Flow (DCF) Methode
bepaald. Bij het bepalen van de marktwaarde is de basisversie van het waarderingshandboek gehanteerd. De variabelen in de berekening zijn conform
het waarderingshandboek gehanteerd. Aangezien de basisversie van het waarderingshandboek is gehanteerd, is de marktwaarde niet gebaseerd
op een waardering door een onafhankelijke en ter zake deskundige taxateur.
De volgende disconteringsvoet is gebruikt voor de verschillende categorieën onroerende zaken:
Woongelegenheden 6,76% Bedrijfsmatig en maatschappelijk onroerend goed 8,12% Parkeergelegenheden 6,37% Intramuraal vastgoed n.v.t.
Parameters
Bij het bepalen van de toekomstige kasstromen voor de DCF-berekening wordt gebruik gemaakt van de volgende parameters:
Parameters woongelegenheden 2016 2017 2018 2019 2020 e.v.
Prijsinflatie 0,20% 0,60% 1,07% 1,53% 2,00%
Looninflatie 1,60% 1,70% 1,57% 2,03% 2,50%
Bouwkostenstijging 1,60% 1,70% 1,57% 2,03% 2,50%
Leegwaardestijging (afhankelijk van ligging) 5,70% 3,80% 2,90% 2,00% 2,00%
Instandhoudingsonderhoud per vhe – EGW € 901 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Instandhoudingsonderhoud per vhe – MGW € 910 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Instandhoudingsonderhoud per vhe – Zorgeenheid (extra muraal) € 993 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
66
/ gewoon thuisvoelen /
2016 2017 2018 2019 2020 e.v.
Mutatieonderhoud per vhe – EGW € 823 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Mutatieonderhoud per vhe – MGW € 618 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Mutatieonderhoud per vhe – Zorgeenheid (extra muraal) € 618 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Achterstallig onderhoud per vhe – EGW € 0 € 0 € 0 € 0 € 0
Achterstallig onderhoud per vhe – MWG € 0 € 0 € 0 € 0 € 0
Achterstallig onderhoud per vhe – Zorgeenheid (extra muraal) € 0 € 0 € 0 € 0 € 0
Beheerkosten per VHE – EGW € 420 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Beheerkosten per VHE – MGW € 413 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Beheerkosten per VHE – Zorgeenheid (extra muraal) € 381 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Gemeentelijke OZB (% vd WOZ) 0,0909% vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Belastingen, verzekeringen en overige zakelijke lasten (% vd WOZ) 0,13% 0,13% 0,13% 0,13% 0,13%
Verhuurderheffing (% vd WOZ) 0,57% 0,57% 0,57% 0,57% 0,57%
Huurstijging boven prijsinflatie – zelfstandige eenheden 0,50% 1,20% 0,80% 0,40% 0,00%
Huurstijging boven prijsinflatie – onzelfstandige eenheden 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%
Huurderving (% van de huursom) 1,00% 1,00% 1,00% 1,00% 1,00%
Mutatieleegstand – gereguleerde woningen (in maanden) 0 0 0 0 0
Mutatieleegstand – geliberaliseerde woningen (in maanden) 3 3 3 3 3
Juridische splitsingskosten per eenheid € 500 € 500 € 500 € 500 € 500
Technische splitsingskosten per eenheid € 0 € 0 € 0 € 0 € 0
Verkoopkosten bij uitponden (% van de leegwaarde) 1,70% 1,70% 1,70% 1,70% 1,70%
Overdrachtskosten (% van de berekende waarde) 3% 3% 3% 3% 3%
Parameters bedrijfsmatig- en maatschappelijk onroerend goed
Instandhoudingsonderhoud per m2 BVO € 5 € 5 € 5 € 5 € 5
Mutatieonderhoud per m2 BVO € 10 € 10 € 10 € 10 € 10
Marketing (% van de marktjaarhuur) 14% 14% 14% 14% 14%
Achterstallig onderhoud per vhe € 0 € 0 € 0 € 0 € 0
Beheerkosten – BOG (% van de markthuur) 3% 3% 3% 3% 3%
Beheerkosten – MOG (% van de markthuur) 2% 2% 2% 2% 2%
67
/ gewoon thuisvoelen /
2016 2017 2018 2019 2020 e.v.
Gemeentelijke OZB (% van de WOZ) 0,0909% vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Belastingen, verzekeringen en overig. zakelijke lasten (% v.d. WOZ) 0,13% 0,13% 0,13% 0,13% 0,13%
Mutatieleegstand (in maanden) 6 6 6 6 6
Overdrachtskosten (% van de berekende waarde) 7% 7% 7% 7% 7%
Parameters parkeergelegenheden
Instandhoudingsonderhoud parkeerplaats per jaar € 46 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Instandhoudingsonderhoud garagebox per jaar € 154 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Beheerkosten parkeerplaats per jaar € 25 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Beheerkosten garagebox per jaar € 35 vlgs index vlgs index vlgs index vlgs index
Belastingen, verzekeringen en overige zakelijke lasten (% vd WOZ) 0,25% 0,25% 0,25% 0,25% 0,25%
Juridische splitsingskosten per eenheid € 500 € 500 € 500 € 500 € 500
Technische splitsingskosten per eenheid € 0 € 0 € 0 € 0 € 0
Verkoopkosten per eenheid € 500 € 500 € 500 € 500 € 500
Mutatieleegstand (in maanden) 6 6 6 6 6
Overdrachtskosten (% van de berekende waarde) 7% 7% 7% 7% 7%
In de post materiele vaste activa ten dienste van de exploitatie zijn geen posten begrepen die worden gefinancierd door middel van financial lease. Alle overige vaste activa zijn juridisch en economisch in vrije eigendom van de stichting. In het boekjaar werd ter zake van onroerende zaken in ontwikkeling een bedrag van € 661.000 aan bouwrente geactiveerd. Bij niet specifiek gefinancierde nieuwbouwprojecten werd een gemiddelde rentevoet gehanteerd van 3%.
In de post onroerende zaken zijn 4.014 woningen opgenomen. De geschatte waarde gebaseerd op de meest recente WOZ beschikkingen bedraagt € 581 miljoen. Het onroerend goed is nagenoeg in zijn geheel gefinancierd met kapitaalmarktleningen onder overheidsgarantie. Er zijn geen hypothecaire zekerheden afgegeven.
68
/ gewoon thuisvoelen /
Sociaal Vastgoed
Bedrijfswaarde Omdat de doelstelling van Seyster Veste is te voorzien in passende huisvesting voor hen die daar niet zelf in kunnen voorzien, zal van de
onroerende zaken in exploitatie slechts een beperkt deel vervreemd worden. Dit betekent dat slechts een deel van de in de jaarrekening verantwoorde
marktwaarde in de toekomst zal worden gerealiseerd. Daarom wordt hieronder de bedrijfswaarde van de onroerende zaken in exploitatie, zoals deze
jaarlijks aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) wordt gepresenteerd, toegelicht. Deze bedrijfswaarde sluit aan op het beleid van
Seyster Veste en beoogt inzicht te geven in de verdiencapaciteit van haar vastgoed uitgaande van dit beleid.
De bedrijfswaarde van het Daeb vastgoed in exploitatie bedraagt per 31 december 2016 € 198.228.000. Dit heeft betrekking op 3.933 eenheden.
Per 31 december 2015 was dit € 182.400.000 (3.983 eenheden).
De bedrijfswaarde van het niet-Daeb vastgoed in exploitatie bedraagt per 31 december 2016 € 25.014.000. Dit heeft betrekking op 623 eenheden.
Per 31 december 2015 was dit € 18.800.000 (568 eenheden).
De uitgangspunten voor de bedrijfswaardeberekening van het vastgoed in exploitatie zijn:
2016 2015
Jaarlijkse huurverhogingen 2017 0,60% 0,90%
Jaarlijkse huurverhogingen 2018 1,07% 1,23%
Jaarlijkse huurverhogingen 2019 1,53% 1,46%
Jaarlijkse huurverhogingen 2020 e.v. 2,00% 2,00%
Jaarlijkse huurderving 0,90% 0,90%
Stijging variabele lasten en onderhoudskosten volgend jaar 1,60% 1,40%
Stijging variabele lasten en onderhoudskosten 2e jaar 1,90% 1,88%
Stijging variabele lasten en onderhoudskosten 3e jaar 2,20% 2,22%
Stijging variabele lasten en onderhoudskosten 4e jaar 2,50% 2,45%
Stijging variabele lasten en onderhoudskosten volgende jaren 2,50% 2,50%
Disconteringsvoet 5,00% 5,00%
Moment van discontering
medio-numerando medio-numerando
Exploitatielasten De exploitatielasten zijn gebaseerd op de meerjarenbegroting, exclusief de daarin opgenomen incidentele lasten en de lasten die niet direct
toe te rekenen zijn aan de vastgoedexploitatie. De verwachte onderhoudskosten zijn gebaseerd op de vastgestelde meerjarenbegroting onderhoud
2017.
69
/ gewoon thuisvoelen /
Levensduur De verwachte restant levensduur is gebaseerd op het Strategisch Voorraad Beleid. Levensduurverlenging wordt ingerekend nadat de desbetreffende
investeringen zijn uitgevoerd. Jaarlijks wordt vastgesteld of aanpassing van de levensduurinschatting noodzakelijk is.
Restwaarde De restwaarde van een complex is gebaseerd op een kavelprijs van € 15.941, onder aftrek van sloopkosten en uitplaatsingskosten van € 8.589.
Indeling in kasstroomgenererende eenheden
De kasstroomgenererende eenheden zijn bepaald in overeenstemming met het strategisch voorraadbeleid van de Seyster Veste. De indeling van het strategische voorraadbeleid is gebaseerd op de indeling van productmarktcombinaties, geografische ligging, woningtype en levensduurinschatting.
Overig Huurharmonisaties worden voor 5 jaar ingerekend in de bedrijfswaarde, conform het vastgestelde SVB huurbeleid.
Verkoopopbrengsten worden voor 5 jaar ingerekend. Bij de verhuurdersheffing is rekening gehouden met het meest recente belastingplan.
Onroerende zaken ten dienste van de bedrijfsvoering 2016 2015
De specificatie is als volgt: - bouwkundige aanpassingen huidig kantoor 0 50
- automatisering 0 550
- inventaris 0 32
- kantoren complexbeheerders 3 5
- vervoermiddelen 21 57
- nevenvestiging Kerckebosch 50 62
Totaal 74 756
De afschrijvingstermijnen zijn als volgt: - bouwkundige aanpassingen 5 jaar - nevenvestiging Kerckebosch 10 jaar - kantoorinventaris en machines 5 - 7 jaar - computerapparatuur en -programmatuur 5 jaar - huismeesterloges 7 - 10 jaar - vervoermiddelen 6 jaar
70
/ gewoon thuisvoelen /
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 2016 2015
De mutaties zijn in het navolgende schema samengevat:
31 december 2015
Verkrijgingsprijs 11.287 11.559
Herwaarderingen -566 -653
Boekwaarde per 1 januari 2016 10.721 10.906
Mutaties in boekjaar
Desinvesteringen -101 -966
Herwaarderingen 729 87
Verkopen VOV woningen 199 694
Saldo mutaties 827 -185
Saldo per 31 december 2016
Verkrijgingsprijzen 11.385 11.287
Herwaarderingen 163 -566
Boekwaarde per 31 december 2016 11.548 10.721
Betreft verstrekte terugkoopgaranties bij de volgende projecten: woningen: Montessori-complex 12 1.882 1.764
Park Boswijk 5 81 81
Complex C. Vlotlaan 1 170 137
Complex Crosestein 4 688 645
Complex Brugakker 13 2.123 1.989
Complex Weideweg 2 362 339
Complex Waterhoen 6 998 936
Complex v Nieuwehuizenwg 2 332 311
Complex Antonlaan 19 2.353 2.120
Complex Kerckebosch 12 2.559 2.399
76 11.548 10.721
71
/ gewoon thuisvoelen /
Financiële vaste activa 2016 2015
Deelnemingen 900 903
Vorderingen op deelnemingen 0 0
Latente belastingvorderingen 9.472 1.615
Overige effecten 686 686
Overige vorderingen 64 40
11.122 3.244
Deelnemingen
Belang Netto
vermogenswaarde
Machado B.V. 50,00% 891 869
V.O.F. Zeicon (ontbonden in 2016) 33,33% 0 25
WOM KB B.V. 50,00% 9 9
Totaal 900 903
Vorderingen op deelnemingen WOM KB BV 0 0
Totaal 0 0
Latente belastingvorderingen Verrekenbare tijdelijke verschillen betreffende: - woningen in exploitatie met verkoopplannen 778 0
- langlopende leningen 171 205
- verrekenbare verliezen 8.523 1.410
Totaal latenties Totaal 9.472 1.615
looptijden latentie langlopende leningen: < 1 jaar 13 > 1 jaar < 5 jaar 37 > 5 jaar 121
171
72
/ gewoon thuisvoelen /
Overige effecten 2016 2015
Belang C.V. Uithof III / Casa Confetti 2,64% 650 650
Aandelen in Woningnet N.V. 0,01% 36 36
Totaal effecten 686 686
Overige vorderingen Latente belastingvorderingen VvE Montessoriflat 32 7
Borgstellingsvergoedingen 32 33
Totaal 64 40
Renterisico's Renteinstrumenten worden toegepast ter verkrijging van een gewenst risicoprofiel in vaste en variabele renteposities.
Per 31 december 2016 bezit Seyster Veste de volgende renteswaps: Betreft: Nominale waarde Te betalen Tijd Te ontvangen Reële waarde
hoofdsom rente in jaren rente Swap
Renteswap 1 5.000.000 4,999 6 EUR 6M -1.456.923
Renteswap 2 5.000.000 4,950 2 EUR 6M -763.099
Renteswap 3 5.000.000 4,995 7 EUR 6M -1.881.123
15.000.000 -4.101.145
Valutarisico's
Er is geen sprake van instrumenten ter beheersing van valutarisico's, aangezien geen transacties in vreemde valuta plaatsvinden.
Kredietrisico's Kredietrisico's worden gereduceerd door alleen zaken te doen met derden met een hoge kredietwaardigheid en interne beheersing van huurincasso.
73
/ gewoon thuisvoelen /
Vlottende activa
Voorraden 2016 2015
Vastgoed gereed bestemd voor verkoop 55 55
Saldo op 31 december 55 55
Grondposities en geactiveerde uitgaven voor planontwikkeling Besteed op 31 december 7.360 12.487
Afgewaardeerd op 31 december -2.901 -7.731
Saldo op 31 december 4.459 4.756
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop Besteed op 31 december 0 0
Saldo op 31 december 0 0
Onderhanden Projecten Geactiveerde kosten onderhanden projecten 0 4.326
Voorziening onderhanden projecten 0 0
Gefactureerde termijnen 0 -4.334
Toegerekend resultaat 0 8
0 0
Vorderingen
Alle vorderingen, met uitzondering van de hieronder genoemde handelsvorderingen, hebben een resterende looptijd korter dan een jaar.
74
/ gewoon thuisvoelen /
Huurdebiteuren 2016 2015
Huidige huurders 330 364
Af: voorziening wegens mogelijke oninbaarheid -66 -73
Saldo 264 291
Het verloop van de voorziening is als volgt: Saldo op 1 januari 73 61
Dotaties/vrijval in het boekjaar -7 12
66 73
Af: aan de voorziening onttrokken 0 0
Saldo per 31 december 66 73
De nominale waarde van de huurachterstand bedraagt 1,08% (2015: 1,38%) van de te ontvangen jaarhuren. Onder de huurvorderingen zijn geen posten opgenomen met een resterende looptijd langer dan een jaar.
Overheidsinstellingen 0 16
Overige debiteuren Vertrokken huurders, huurvorderingen 268 268
Overige debiteuren 133 17
Gedeclareerde koperstermijnen 0 372
401 657
Af: voorziening wegens mogelijke oninbaarheid -272 -201
Totaal 129 456
overige debiteuren, verloop voorziening oninbaarheid Het verloop van de voorziening is als volgt: Saldo op 1 januari 201 289
Dotaties in het boekjaar 71 -88
272 201
Af: aan de voorziening onttrokken 0 0
Saldo per 31 december 272 201
75
/ gewoon thuisvoelen /
2016 2015
Vorderingen op deelnemingen en verbindingen VvE Park Boswijk 0 18
VvE Montessoriflat 350 0
RC WOM verkoop eenheden Kerckebosch 0 2.704
RC WOM verhuiskosten/Sociaal Statuut Kerckebosch 0 0
RC Machado BV 65 76
Totaal 415 2.798
Belastingen en premies sociale verzekeringen Vennootschapsbelasting 0 0
Omzetbelasting 0 0
0 0
Overige vorderingen Gedeclareerde schade bij verzekeringsmaatschappijen 8 36
Te vorderen rente 0 10
Pensioenpremie SPW 0 11
Diversen 168 44
Totaal 176 101
Overlopende activa Vooruit betaalde kosten 77 199
Nog te ontvangen subsidies 1.202 0
Vooruit ontvangen facturen -3 0
Totaal 1.276 199
Liquide middelen Kas 2 2
Rekening courant banken 836 1.218
Spaarrekening (dagelijks opvraagbaar) 5.000 11.003
Totaal 5.838 12.223
76
/ gewoon thuisvoelen /
Passiva
Eigen vermogen 2016 2015
Herwaarderingsreserve Saldo 1 januari voor stelselwijziging 239.417 1.132
Invloed stelselwijziging vastgoed in exploitatie (cummulatief effect) 0 264.706
Herrekende herwaarderings reserves 1 januari 239.417 265.838
Mutaties in het boekjaar: Gerealiseerde herwaardering als gevolg van vrije verkopen -2.156 3.317
Gerealiseerde herwaardering als gevolg van verkoop VOV -151 -500
herwaardering VOV 0 84
Waardeontwikkeling vastgoed in exploitatie 0 0
Resultaat boekjaar tbv herwaardering 30.710 -29.322
Herwaarderingsreserve 31 december 267.820 239.417
Overige reserve Saldo 1 januari voor stelselwijziging 0 40.946
Invloed stelselwijziging cumm. afschrijvingen en afwaarderingen 0 91.579
Invloed stelselwijziging vastgoed in exploitatie (cummulatief effect) 0 -14.208
Invloed stelselwijziging projecten (cummulatief effect) 0 3.549
(Herrekende) overige reserves 1 januari 132.594 121.866
Resultaat boekjaar voor stelselwijziging 0 10.021
Invloed stelselwijziging niet geraliseerde waardeverandering (cummulatief effect) 0 4.392
Invloed stelselwijziging verkoopopbrengsten 0 -6.300
Invloed stelselwijziging afschrijvingen (cummulatief effect) 0 5.932
Resultaat boekjaar effect stelselwijziging 0 4.024
Mutaties in het boekjaar: Gerealiseerde herwaardering als gevolg van verkopen 1.076 -3.317
Resultaat boekjaar tbv overige reserves 6.355 14.045
Overige reserves 31 december 140.025 132.594
77
/ gewoon thuisvoelen /
Overeenkomstig artikel 3 van de statuten van Stichting De Seyster Veste, heeft Stichting De Seyster Veste als doel uitsluitend werkzaam te zijn op
het gebied van de volkshuisvesting; met andere woorden dient het gehele vermogen binnen de kaders van de woningwet en afgeleid van het BBSH te worden besteed.
Voorzieningen 2016 2015
Voorziening onrendabele investeringen Saldo 1 januari 1.234 2.703
Invloed stelselwijziging (cumulatief effect) 0 -2.703
Herrekende voorziening onrendabele investeringen 1 januari 1.234 0
Toegevoegd 0 1.234
Overgebracht naar activa 1.234 0
Saldo 31 december 0 1.234
Voorziening voor jubilea uitkeringen Saldo 1 januari 33 34
Toegevoegd 0 6
Vrijval / uitkering -17 -7
Saldo 31 december 16 33
Overige voorzieningen Saldo 1 januari 0 0
Toegevoegd 988 0
Vrijval / uitkering 0 0
Saldo 31 december 988 0
Dit betreft voorziening voor verlieslatend meerjarig huurcontract kantoor Zeisteroever 1
78
/ gewoon thuisvoelen /
Langlopende schulden
Leningen kredietinstellingen
Mutaties:
2016
2015
Saldo leningen op 1 januari 109.121 120.229
Kortlopende aflossingsverplichtingen 11.108 3.975
120.229 124.204
Nieuwe leningen 0 5.000
Reguliere aflossingen -1.808 -3.975
Aflossingen bij einde contractuele looptijd -9.300 -5.000
109.121 120.229
Kortlopende aflossingsverplichtingen einde boekjaar -7.853 -11.108
Saldo leningen op 31 december 101.268 109.121
De marktwaarde van de gestorte leningen bedraagt 140.967 147.609
De marktwaarde is € 31,8 miljoen hoger dan de nominale waarde van de leningen (voor overboeking van de kortlopende aflossingsverplichting). De marktwaarde van de leningportefeuille is bepaald door de kale swapcurve te nemen met een opslag van 0,40%. Deze opslag is de liquiditeitopslag die banken door de kredietcrisis in rekening brengen bij haar klanten. Feitelijk is de portefeuille afgezet tegen wat in de huidige markt de prijs zou zijn voor identieke leningen. Seyster Veste kent geen Embedded Derivaten zoals verondersteld in de RJ 620.
Borging Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW): Geborgde leningen door WSW 108.148 118.791
Niet geborgde leningen door WSW 973 1.438
109.121 120.229
De specificatie van de leningenportefeuille naar restant looptijd en rentepercentages is als volgt:
Restant looptijd < 4% 4% - < 6% > 6% Totaal 1 t/m 5 jaar 10.512 13.924 413 24.849 6 t/m 10 jaar 23.753 2.153 99 26.005 > 10 jaar 22.500 35.767 0 58.267
Totaal 56.765 51.844 512 109.121
De gemiddelde rente per 31 december 2016 bedraagt 3,69% (2015: 3,68%).
79
/ gewoon thuisvoelen /
Terugkoopverplichting verkoop onder voorwaarden 2016 2015
Betreft verstrekte terugkoopgaranties bij de volgende projecten:
woningen: Montessori-complex 12 1.822 1.749
Park Boswijk 5 81 81
Complex C. Vlotlaan 1 160 138
complex Crosestein (koopgarant) 4 683 651
Complex Brugakker 13 2.088 1.999
Complex Weideweg 2 355 340
Complex Waterhoen 6 982 940
Complex v Nieuwehuizenweg 2 328 314
Complex Antonlaan 19 2.308 2.119
Complex Kerckebosch 12 2.527 2.398
76 11.334 10.729
Overige schulden Waarborgsommen 11 12
Kortlopende schulden
Schulden aan overheid
Gemeente Zeist 44 96
Schulden aan kredietinstellingen
Kortlopende aflossingsverplichtingen 7.853 11.108
Overig vervallen rente & aflossingen 0 0
Totaal 7.853 11.108
Seyster Veste beschikt over een kredietfaciliteit van totaal € 4,5 miljoen, waarvan € 3,5 miljoen in de vorm van kasgeldlening en € 1,0 miljoen schuld in rekening-courant.
Schulden aan leveranciers
Handelscrediteuren Totaal 237 861
80
/ gewoon thuisvoelen /
Schulden aan deelnemingen en verbindingen 2016 2015
VvE Park Boswijk 0 0
VvE Antonlaan 6 207
VvE 't Hof 9 9
WOM Kerckebosch BV 0 0
Totaal 15 216
Belastingen en premies sociale verzekeringen Loonheffing 78 77
Omzetbelasting 625 622
Totaal 703 699
Schulden aan deelnemingen en verbindingen VvE Park Boswijk 0 0
VvE Antonlaan 6 207
VvE 't Hof 9 9
WOM Kerckebosch BV 0 0
Totaal 15 216
Overige schulden Te verrekenen voorschotten leveringen en diensten 202 209
Pensioenpremie 0 0
Nog te ontvangen facturen inzake leveringen en diensten 44 79
Te betalen aan personeel (vertrekreg./verlofaanspraken e.d.) 93 78
Nog te ontvangen facturen inzake opgeleverde vastgoedprojecten 348 93
Diverse schulden 96 70
Totaal 783 529
Overlopende passiva Niet vervallen rente 2.198 2.397
Vooruit ontvangen huur 242 376
Diverse overlopende passiva 1 5
Totaal 2.441 2.778
81
/ gewoon thuisvoelen /
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
Obligo's Waarborgfonds Sociale Woningbouw
Vanwege de door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor De Seyster Veste gewaarborgde leningen, bestaat tot het teniet gaan van de borgtocht een verplichting om € 4.163.702 obligo's aan te houden. Deze verplichting is voorwaardelijk. Zolang het risicovermogen van het WSW groter of gelijk is aan 0,25% van het door het WSW geborgde volume, wordt geen beroep gedaan op de obligoverplichting.
De hoogte van het obligotarief is vastgesteld op 3,85%. De grondslag waarover het obligotarief wordt berekend is het schuldrestant van de geborgde lening, met uitzondering van het leningtype variabele hoofdsom en voor collegiale financiering. Voor het type lening met variabele hoofdsom is bepaald dat over 75% van de maximale hoofdsom obligo is verschuldigd. Voor collegiale financiering is bepaald dat over 1/3 van het schuldrestant obligo is verschuldigd.
Volmacht Waarborgfonds Sociale Woningbouw
Als onderpand voor de WSW-geborgde leningen is in de dVi 2015 € 594 miljoen (dVi 2014 € 601) aan WOZ-waarde als onderpand ingezet (peildatum
WOZ waarde 1 januari 2015).
In 2014 is op verzoek van het WSW een volmacht afgegeven aan het WSW om hypotheekrecht te vestigen op het onderpand, in lijn met artikel 30 van het WSW reglement. Hierdoor kan het WSW bij eventuele niet-nakoming van betalingsverplichtingen door de corporatie direct hypotheekrecht vestigen zonder dat hiertoe vooraf de formele bevestiging benodigd is van bestuur en commissarissen. Aangegane investeringsverplichtingen
Ultimo 2016 zijn er niet in de balans opgenomen verplichtingen voor nieuwbouw en renovatie voor een bedrag van € 8,1 miljoen.
Leaseverplichtingen Voor een aantal printers/copiers is in mei 2013 een (operational-) lease-overeenkomst afgesloten voor een periode van 60 maanden. In 2015 is deze overeenkomst aangepast. De verplichting hieruit bedraagt op jaarbasis € 45.000.
Bankgaranties Vanwege het overnemen van terugkoopgaranties voor appartementen in het complex Park Boswijk te Doorn is aan de verkopende partij, een bankgarantie van € 300.000 verstrekt. Ten behoeve van de verhuurder van het kantoorpand zijn garanties afgegeven voor nakoming van de contractuele verplichtingen voor een
totaalbedrag van € 59.000.
82
/ gewoon thuisvoelen /
Terugkoopgaranties complex Park Boswijk
Bij de verwerving van het complex Park Boswijk zijn van de verkopende partij terugkoop-garanties voor de koopappartementen in het complex overgenomen. Er lopen nu nog in totaal twee garanties, met een waarde van in totaal € 81.000.
Vennootschapsbelasting
De Seyster Veste is met ingang van 1 januari 2008 integraal belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Bij aanvang van deze belastingplicht
dient stichting De Seyster Veste een fiscale openingsbalans op te maken, waarvoor specifieke fiscale waarderingsregels zullen gelden. Voor het verschil tussen de waardering op de fiscale balans en de waardering op de commerciële balans dient stichting De Seyster Veste een belastinglatentie
te vormen, indien en voor zover er sprake is van verrekenbare tijdelijke verschillen. Een actieve belastinglatentie moet worden gevormd in het geval dat de commerciële waardering lager is dan de fiscale waardering, een passieve latentie in het omgekeerde geval. De actieve latentie dient te worden gevormd tot het bedrag waarvan het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal zijn voor verrekening.
Financiële instrumenten In het treasury statuut wordt het gebruik van niet complexe derivaten onder voorwaarden toegestaan. Deze instrumenten kunnen uitsluitend worden toegepast in het kader van beperking aan rente- en looptijdrisico's. Stichting De Seyster Veste heeft deze instrumenten het boekjaar en voorgaande jaren niet gebruikt.
Verbonden partijen Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen waarover overheersende of gezamenlijke zeggenschap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het management van Stichting De Seyster Veste en nauwe verwanten zijn verbonden partijen.
Met de meeste van haar deelnemingen heeft Stichting De Seyster Veste naast haar aandelenbelang ook een zakelijke relatie, waarbij producten (veelal onroerende zaken bestemd voor de verhuur) en/of diensten van de betreffende deelnemingen worden afgenomen. Deze transacties zijn behoudens onderstaand steeds gebaseerd op gebruikelijke contractuele afspraken waarbij marktconforme condities zijn overeengekomen.
83
/ gewoon thuisvoelen /
Toelichting op de onderscheiden posten van de geconsolideerde winst-en-verliesrekening (Functioneel model) ( x € 1.000)
Huuropbrengsten 2016 2015
Huuropbrengsten Daeb en niet-Daeb vastgoed in exploitatie
Woningen en woongebouwen 27.055 27.042
Onroerende zaken, niet zijnde woningen 1.050 1.264 28.105 28.306
Af: huurderving wegens leegstand -1.674 -1.727
Af: huurderving wegens oninbaarheid -103 -171
Subtotaal huuropbrengsten Daeb-vastgoed in exploitatie 26.328 26.408
Opbrengsten servicecontracten
Overige goederen, leveringen en diensten 2.308 2.444 2.308 2.444
Af:
Opbrengstenderving wegens leegstand -260 -239
Opbrengstenderving wegens oninbaarheid - - -260 -239
Totaal opbrengsten servicecontracten 2.048 2.205
Lasten servicecontracten
Overige goederen, leveringen en diensten -2.181 -2.532
Totaal servicecontracten -2.181 -2.532
84
/ gewoon thuisvoelen /
Overheidsbijdragen 2016 2015
Vrijval egalisatierekening rijksbijdragen - -
Vrijval egalisatierekening BWS-subsidies - -
Overige rijksbijdragen - -
Totaal overheidsbijdragen - -
Lasten verhuur- en beheeractiviteiten
Directe lasten verhuur en beheer -110 -121
Toegerekende personeelskosten -1.365 -1.453
Toegerekende overige organisatiekosten -1.310 -970
Toegerekende afschrijvingen -346 -217
Verhuurderheffing -2.576 -2.409
Totaal lasten verhuur- en beheeractiviteiten -5.707 -5.170
Lasten onderhoudsactiviteiten
Onderhoudslasten (niet cyclisch) -880 -769
Onderhoudslasten (cyclisch) -2.851 -2.773
Doorberekende kosten afd Projecten 535 881
Toegerekende personeelskosten projecten -433 -464
Toegerekende overige organisatiekosten projecten -416 -309
Toegerekende afschrijvingen projecten -110 -69
Toegerekende personeelskosten -635 -661
Toegerekende overige organisatiekosten -610 -441
Toegerekende afschrijvingen -161 -99
Totaal lasten onderhoudsactiviteiten -5.560 -4.704
85
/ gewoon thuisvoelen /
2016 2015
De onderhoudslasten voor het vastgoed in exploitatie zijn te verdelen in:
Planmatig onderhoud -2.850 -2.773
Mutatieonderhoud -323 -299
Klachtenonderhoud -557 -470
Totaal onderhoudslasten -3.730 -3.542
Overige directe operationele lasten exploitatie bezit
OZB/Riool- en waterschap belasting -1.229 -1.246
Overige directe operationele lasten -255 -201
Toegerekende personeelskosten - 0
Toegerekende overige organisatiekosten - 0
Toegerekende afschrijvingen - 0
Totaal overige directe operationele lasten exploitatie bezit -1.484 -1.447
Nettoresultaat verkocht vastgoed in ontwikkeling
Omzet verkocht vastgoed in ontwikkeling:
Opbrengst verkopen projecten - 29
Bij/af: resultaatneming op projecten - -
Totaal omzet verkocht vastgoed in ontwikkeling - 29
86
/ gewoon thuisvoelen /
Lasten verkocht vastgoed in ontwikkeling: 2016 2015
Totaal lasten verkocht vastgoed in ontwikkeling - -
Toegerekende kosten verkocht vastgoed in ontwikkeling:
Toegerekende personeelskosten - 0
Toegerekende overige organisatiekosten - 0
Financieringskosten - -
Totaal toegerekende kosten verkocht vastgoed in ontwikkeling - -
Nettoverkoopresultaat vastgoedportefeuille Netto verkoopresultaat vastgoedportefeuille betreft het resultaat/de opbrengsten uit verkopen van bestaand bezit Daeb- en niet-Daeb vastgoed aan derden en de opbrengst uit verkochte nieuwbouwwoningen en is als volgt te specificeren:
Daeb en niet-Daeb vastgoed in exploitatie
Opbrengst verkopen bestaand bezit 7.890 10.381
Af: direct toerekenbare kosten -125 -238
Af: boekwaarde -20.299 -7.974
Af: toegerekende personeelskosten -53 -113
Af: toegerekende overige organisatiekosten -51 -76
Af: toegerekende afschrijvingen -13 -17 Totaal verkoopresultaat onroerende zaken bestaand bezit Daeb en Niet-Daeb vastgoed in exploitatie
-12.651 1.963
87
/ gewoon thuisvoelen /
Overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille 2016 2015
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop
Waardeverminderingen - 0
Terugname waardeverminderingen - 0
Totaal overige waardeveranderingen vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop - -
Waardeverminderingen -556 1.157
Terugname waardeverminderingen - -
Totaal overige waardeveranderingen vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen
exploitatie -556 1.157
Voor een verdere toelichting op de totstandkoming van de marktwaarde en de overige waardeveranderingen wordt verwezen naar de toelichting op de materiële vaste activa.
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
Daeb vastgoed in exploitatie
Toename marktwaarde 33.142 -
Afname marktwaarde - -29.322
Totaal overige waardeveranderingen Daeb vastgoed in exploitatie 33.142 -29.322
Voor een verdere toelichting op de totstandkoming van de marktwaarde en de overige waardeveranderingen wordt verwezen naar de toelichting op de
materiële vaste activa.
88
/ gewoon thuisvoelen /
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden 2016 2015
Vastgoed verkocht onder voorwaarden
Toename marktwaarde 577 57
Afname marktwaarde - -167
Waardeverandering van terugkoopverplichtingen -507 51
Totaal niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed verkocht onder voorwaarden 70 -59
Voor een verdere toelichting op de totstandkoming van de marktwaarde en de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van het vastgoed verkocht onder voorwaarden wordt verwezen naar de toelichting op de materiële vaste activa.
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop
Vastgoed bestemd voor verkoop
Waardeverminderingen - -
Terugname waardeverminderingen - -
Totaal niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoed bestemd voor verkoop - -
Voor een verdere toelichting op de totstandkoming van de marktwaarde en de niet-gerealiseerde waardeveranderingen van het vastgoed verkocht onder voorwaarden wordt verwezen naar de toelichting op de voorraden.
Nettoresultaat overige activiteiten
Beheerdiensten - -
Onderhoudsabonnement huurders - -
Verenigingsactiviteiten - -
Overige bedrijfsopbrengsten 45 129 Toegerekende personeelskosten projecten - - Toegerekende overige organisatiekosten projecten - - Toegerekende afschrijvingen projecten - -
Totaal overige bedrijfsopbrengsten 45 129
89
/ gewoon thuisvoelen /
Afschrijvingen (im)materiële vaste activa 2016 2015
Vervoermiddelen -12 -18
ICT hard- en software -238 -350
Kantoorinventaris en Kantoorpand -408 -54
Materiële vaste activa ten dienste van de exploitatie -658 -422
Lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten
Lonen en salarissen -1.871 -2.030
Sociale lasten -308 -328
Pensioenlasten -296 -339
Totaal lonen, salarissen, sociale lasten en pensioenlasten -2.475 -2.697
Het gemiddelde aantal werkzame werknemers, berekend op fulltimebasis en uitgesplitst naar activiteiten, bedroeg:
Directie / Staf 3,54 5,26
Wonen 13,78 17,12
Vastgoedbeheer 3,89 3,49
Financien 7,23 8,23
Projecten 4,23 4,23
Totaal fte: 32,67 38,33
Geen van de werknemers is buiten Nederland werkzaam.
90
/ gewoon thuisvoelen /
Overige organisatiekosten 2016 2015
Beheerkosten:
Algemene beheer- en administratiekosten -1.467 -430
Automatiseringskosten -501 -571
Kosten Raad van Toezicht -62 -69
Huisvestigingskosten -249 -321
Overige personeelskosten -217 -493
Overige beheerskosten - -
Subtotaal beheerskosten -2.496 -1.884
Heffingen:
Belastingen - -
Verzekeringen - -
Contributies - -
Overige heffingen - -
Subtotaal heffingen - -
Overige bedrijfslasten:
Servicekosten - -
Beheer door derden - -
Incassokosten - -
Oninbare en niet doorbelaste onderhoudskosten - -
Dotatie dubieuze debiteuren - -
Kosten projectontwikkeling - -
Mutaties overige voorzieningen - -
Diverse bedrijfslasten -9 -93
Subtotaal overige bedrijfslasten -9 -93
Totaal overige organisatiekosten -2.505 -1.977
91
/ gewoon thuisvoelen /
Totaal personeelskosten en overige organisatiekosten: 2016 2015
Totaal afschrijvingen -658 -422
Totaal personeelskosten -2.475 -2.697
Totaal overige bedrijfslasten -2.505 -1.977 -5.638 -5.096
Toegerekend aan activiteiten:
Exploitatie vastgoedportefeuille 3.021 2.640
Onderhoudsactiviteiten 1.405 1.200
Verkocht vastgoed in ontwikkeling - -
Verkoop vastgoedportefeuille 117
206
Overige activiteiten 959
843
Leefbaarheid 250 236 5.752 5.125
Saldo niet doorbelaste kosten: 114 29
Leefbaarheid
De leefbaarheidskosten zijn te verdelen in niet-cyclisch en cyclisch:
Leefbaarheid (niet-cyclisch) -174 -300
Leefbaarheid (cyclisch) -47 -46
Toegerekende personeelskosten -113 -130
Toegerekende overige organisatiekosten -108 -87
Toegerekende afschrijvingen -29 -19
Totaal leefbaarheid -471 -582
92
/ gewoon thuisvoelen /
Honoraria accountantsorganisatie: 2016 2015
BDO BDO
Controle van de jaarrekening 44 40
Andere controleopdrachten 15 16
Fiscale adviesdiensten 18 17
Andere niet-controlediensten 22 9
99 82
De totale accountantskosten zijn opgenomen onder de Algemene beheer- en administratiekosten.
Financiële baten en lasten
Waardeveranderingen van financiële vaste activa en van effecten
Waardeveranderingen van financiële vaste activa - -
Waardeveranderingen van effecten - -
Waardeveranderingen overige - -
Totaal waardeveranderingen van financiële vaste activa en effecten
- -
Opbrengsten van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten
Renteopbrengsten activa in ontwikkeling 476 661
Renteopbrengsten leningen - -
Renteopbrengsten BWS-subsidie - -
Opbrengsten effecten - -
Overige opbrengsten - -
Totaal opbrengsten van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten
476 661
Voor de berekening van de te activeren rente is een rentevoet van 2% gehanteerd.
93
/ gewoon thuisvoelen /
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 2016 2015
Rentebaten rekening-courant en deposito’s 5 31
Overige rentebaten 30 133
Totaal andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 35 164
Rentelasten en soortgelijke kosten
Rentelasten leningen overheid en kredietinstellingen -3.686 -4.010
Rentelasten rekening-courant - -
Resultaten derivaten -764 -491
Overige rentelasten -34 -61
Totaal rentelasten en soortgelijke kosten -4.484 -4.562
Belastingen
Acute vennootschapsbelasting (lasten)
2014 - -
2015 - -
2016 - - 0 0
Latente vennootschapsbelasting
Latente vennootschapsbelasting Leningen 2016 -34 -40
Latente vennootschapsbelasting verrekenbare verliezen 2016 7.113 387
Latente vennootschapsbelasten verkopen 2016 778 0 7.857 347
Totaal belastingen 7.857 347
Resultaat deelnemingen 2016 2015
94
/ gewoon thuisvoelen /
Resultaat deelneming Seyster Veste Vastgoed BV 22 -
Resultaat deelneming Machado BV 22 9
Totaal resultaat deelnemingen 44 9
Bezoldiging directeur-bestuurder Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (verder: WNT) in werking getreden. Directeuren worden op grond van deze wet gezien als topfunctionaris. In het kader van de WNT worden de volgende gegevens gemeld. Het bestuur van Seyste Veste bestaat uit 1
persoon. Op grond de in van artikel 383 lid 1 boek 2 BW opgenomen vrijstelling is derhalve geen melding gemaakt van de bezoldiging bestuurders.
Naam topfunctionaris: R.W.J Wassenberg In dienst vanaf 1-1-2016 In dienst tot 31-12-2016 Deeltijdfactor 1
Bezoldiging boekjaar 2016
in € 1,-
Bezoldiging boekjaar 2016 in € 1,-
Bezoldiging boekjaar 2015 in
€ 1,-
periode 1-1 / 31-08 periode 30-9 / 31-12 A. Beloningen Brutoloon, inclusief vakantiegeld en doorbetaling bij ziekte 78.296 35.560 115.037
Vakantietoeslag 6.297 - 9.188
Ter beschikkingstelling van een auto (bedrag van de fiscale bijtelling) - - -
Eindjaarsuitkering (aanspraak gegarandeerde uitkering)
765 - 900
Winstdeling of bonusregeling - - -
Tantiemes 6.524 - 9.666
Gratificaties - - -
Werkgeverspremies voor aanvullende verzekeringen/regelingen die niet verplicht zijn o.g.v. wet of cao - - -
Totaal beloningen op jaarbasis 91.882 35.560 134.791
B. Belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen
Vaste belastbare vergoedingen en verstrekkingen in natura 652 - -
Overige belastbare vergoedingen en verstrekkingen in natura
- - 1.701
Totaal belastbare vaste en variabele onkostenvergoedingen op jaarbasis 652 - 1.701
95
/ gewoon thuisvoelen /
Bezoldiging
boekjaar 2016 in € 1,-
Bezoldiging boekjaar
2016 in € 1,-
Bezoldiging
boekjaar 2015 in € 1,-
C. Voorzieningen t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn
Werkgeverspremie pensioen OP 10.043 5.021 14.862
Werkgeversbijdrage netto-pensioenregeling - - - Overgangspremie OVP (Overgang vroegpensioen) / VPL (VUT & Prepensioen) 2.959 1.479 7.194
Werkgeversinleg levensloopregeling - - -
Premies voor nabestaanden en arbeidsongeschiktheidspensioen
253
126 445
Totaal voorzieningen t.b.v. beloningen betaalbaar op termijn op jaarbasis 13.255 6.626 22.501
105.789 42.186 158.993
In het boekjaar verrichte uitkering wegens beëindiging van het dienstverband - - -
Totale uit publieke middelen gefinancierde bezoldiging (toetsingsloon WNT): 105.789 42.186 158.993
Bezoldigingsmaximum (klasse E) 131.000 131.000 130.600
Partimefactor 100% 100% Duur dienstverband 66,67% 33,33% Bezoldigingsmaximum periode 87.333 43.667 Overschrijding 18.456 - 28.393
Werkgeversdeel sociale verzekeringspremie Sociale premies - - -
Premies verschuldigd op basis van CAO: - - -
- WIA-plus en WIA-excedent 253 126 445 - FLOW 126 63 93
Sociale verzekeringspremie - op jaarbasis
379 189 538
Totale werkgeverslast (titel 9 BW 2): 106.168 42.375 159.531
96
/ gewoon thuisvoelen /
De ingevolgende art 2:383 BW te vermelden bezoldiging voor (gewezen) bestuurders en (gewezen) toezichthouders bedraagt in 2015 € 130.600 (2014: € 130.600) resp. € 9.795 (2014: € 9.795). Naast de hierboven krachtens de WNT vermelde componenten, bevat deze bezoldiging met name de verplichte sociale verzekeringspremies en voor zover van toepassing de niet-verrekenbare in rekening gebrachte omzetbelasting.
De directeur heeft in 2015 een dienstverband van 365 dagen (deeltijdfactor 1). Er wordt gebruik gemaakt van het overgangsrecht van de WNT tot en met 31 augustus 2016.
Bezoldiging raad van commissarissen
De WNT geeft ten aanzien van de bezoldiging van commissarissen aan dat deze per 1 januari 2013 maximaal 5% (lid) of 7,5% (voorzitter) mag bedragen van de voor de organisatie geldende maximale bezoldiging van de bestuurder. Een commissaris die voor 1 januari 2013 is benoemd en wiens vergoeding hoger is dan de WNT aangeeft, kan deze hogere vergoeding blijven ontvangen tot het moment van herbenoeming op basis van overgangsrecht.
De bezoldiging van de commissarissen is als volgt ( in € 1,-):
Naam / functie eerste benoeming
benoemd tot
2016
2015
J. Hagens - lid 10-11-2014 15-11-2018 9.553 9.553
J.W. Gravendeel - lid 1-1-2011 1-1-2018 9.553 9.553
C.T.M. Schippers - voorzitter (v.a. 2e kw 2015) 1-1-2011 1-1-2018 14.330 13.135
F.M. v. Beek - lid 1-7-2013 1-9-2017 10.056 9.553
H.M. Meijdam -voorzitter (teruggetreden 1ekw.2015) 1-1-2015 31-3-2015 nvt 3.583
43.492 45.377
BTW 9.133 9.529
Totaal 52.625 54.906
Naast de hierboven krachtens de WNT vermelde componenten, bevat deze bezoldiging met name de verplichte sociale verzekeringspremies en premie voor
bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering.
97
/ gewoon thuisvoelen /
Enkelvoudige balans per 31 december voor bestemming resultaat; x € 1.000 Activa 2016 2015 Passiva 2016 2015 Vaste activa Eigen vermogen Materiële vaste activa Herwaarderingsreserve 267.820 239.417
Overige reserves 140.025 132.594
Totaal 407.845 372.011
DAEB vastgoed in exploitatie 449.680 417.553 Voorzieningen Niet DAEB vastgoed in exploitatie 46.504 49.267 Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 11.548 10.721 Voorziening onrendabele investeringen 0 1.234 Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie 1.575 6.828 Voorziening voor jubilea uitkeringen 16 33
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie 74 756 Overige voorzieningen 988 0
Totaal 1.004 1.267
Totaal 509.381 485.125
Financiële vaste activa Langlopende schulden Deelnemingen 1.517 2.087 Vorderingen op deelnemingen 0 0 Leningen kredietinstellingen 101.268 109.121
Latente belastingvorderingen 9.472 1.615 Waarborgsommen 11 12
Te vorderen BWS-subsidies 0 0 Terugkoopverplicht. onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 11.334 10.729
Overige effecten 686 686 Totaal 112.613 119.862
Overige vorderingen 64 43
Totaal 11.739 4.431 Kortlopende schulden l
Vlottende activa
Gemeenten 44 96
Voorraden Schulden aan kredietinstellingen 7.853 11.108
Woningen bestemd voor verkoop 55 55 Onderhanden projecten 0 0
Grondposities en geactiveerde uitgaven voor planontwikkeling 4.459 4.756 Belastingen 703 699
Vastgoed bestemd voor verkoop 0 0 Schulden aan leveranciers 237 861
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor verkoop 0 0 Schulden aan maatschappijen waarin wordt deelgenomen 194 1.084 Overige voorraden 0 0 Overige schulden 783 529
Voorraad in bewerking 0 0 Overlopende passiva 2.441 2.778
Totaal 4.514 4.811 Totaal 12.255 17.155
Onderhanden projecten 0 0 Vorderingen Huurdebiteuren 264 291 Overheidsinstellingen 0 16 Overige debiteuren 129 456 Vorderingen op deelnemingen 415 2.798 Latente belastingvordering(en) 0 0 Belastingen en premies sociale verzekeringen 0 0 Overige vorderingen 176 101 Overlopende activa 1.276 199
Totaal 2.260 3.861
Liquide middelen 5.823 12.067
Totaal 533.717 510.295 Totaal 533.717 510.295
98
/ gewoon thuisvoelen /
Enkelvoudige winst- en verliesrekening functionele indeling
2016
2015
Huuropbrengsten 26.328
26.365
Opbrengsten servicecontracten 2.048
2.205
Lasten servicecontracten -2.181
-2.532
Overheidsbijdragen -
-
Lasten verhuur- en beheeractiviteiten -5.702
-5.152
Lasten onderhoudsactiviteiten -5.559
-4.693
Overige directe operationele lasten exploitatie bezit -1.484
-1.447
Nettoresultaat exploitatie vastgoedportefeuille 13.450
14.746
Omzet verkocht vastgoed in ontwikkeling -
29
Lasten verkocht vastgoed in ontwikkeling -
-
Toegerekende organisatiekosten -
-
Toegerekende financieringskosten -
-
Nettoresultaat verkocht vastgoed in ontwikkeling 0
29
Verkoopopbrengst vastgoedportefeuille 7.765
10.143
Toegerekende organisatiekosten -117
-206
Boekwaarde verkochte vastgoedportefeuille -20.299
-7.974
Nettoresultaat verkoop vastgoedportefeuille -12.651
1.963
Overige waardeveranderingen vastgoedportefeuille -
-
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille
33.142
-29.322
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille verkocht onder voorwaarden
-556
1.157
Niet-gerealiseerde waardeveranderingen vastgoedportefeuille bestemd voor verkoop
70
-59
Waardeveranderingen vastgoedportefeuille 32.656
-28.224
Opbrengsten overige activiteiten 45
129
Kosten overige activiteiten -
-
Nettoresultaat overige activiteiten 45
129
Overige organisatiekosten
114
29
Leefbaarheid
-471
-582
Waardeveranderingen van financiële vaste activa en van effecten
-
-
Opbrengst van vorderingen die tot de vaste activa behoren en van effecten
476
661
Andere rentebaten en soortgelijke opbrengsten 35
144
Rentelasten en soortgelijke kosten -4.484
-4.561
Saldo financiële baten en lasten -3.973
-3.756
Resultaat voor belastingen
29.170
-15.666
Belastingen
7.857
347
Resultaat deelnemingen
38
42
99
/ gewoon thuisvoelen /
Resultaat na belastingen
37.065
-15.277
Enkelvoudig resultaat na belastingen
37.065
-15.277
Resultaat aandeel derden
-
-
Resultaat na belastingen
37.065
-15.277
100
/ gewoon thuisvoelen /
Grondslagen van balanswaardering en resultaatbepaling bij de
enkelvoudige balans en winst- en verliesrekening
De grondslagen van balanswaardering en resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening en
de geconsolideerde jaarrekening zijn aan elkaar gelijk. Voor de desbetreffende grondslagen wordt
verwezen naar de geconsolideerde jaarrekening.
101
/ gewoon thuisvoelen /
Toelichting op de enkelvoudige balans
x € 1.000 2016 2015
Activa
Vaste activa
Materiële vaste activa
DAEB vastgoed in exploitatie 449.680 417.553
Niet Daeb vastgoed in exploitatie 46.504 49.267
Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 11.548 10.721
Vastgoed in ontwikkeling bestemd voor eigen exploitatie 1.575 6.828
Onroerende zaken ten dienste van de exploitatie 74 756
Totaal 509.381 485.125
Financiële vaste activa
Deelnemingen 1.517 2.087
Vorderingen op deelnemingen 0 0
Latente belastingvorderingen 9.472 1.615
Te vorderen BWS-subsidies 0 0
Borgstellingsvergoedingen 0 0
Overige effecten 686 686
Overige vorderingen 64 43
11.739 4.431
Deelnemingen Belang Resultaat Netto vermogenswaarde
2016 2016 2015
Seyster Vastgoed BV (ontbonden in ’16) 100,00% - 0 594
Machado B.V. 50,00% 22 891 869
V.O.F. Zeicon (ontbonden in ‘16) 33,33% - 0 25
Stichting B.S.W. 100,00% 27 617 590
WOM KB B.V. 50,00% - 9 9
Totaal 49 1.517 2.087
102
/ gewoon thuisvoelen /
Passiva x € 1.000 2016 2015
Eigen vermogen
Herwaarderingsreserve Saldo 1 januari voor stelselwijziging 239.417 1.132
Invloed stelselwijziging vastgoed in exploitatie (cummulatief effect) 0 264.706
Herrekende herwaarderings reserves 1 januari 239.417 265.838
Mutaties in het boekjaar: Gerealiseerde herwaardering als gevolg van vrije verkopen -2.156 3.317
Gerealiseerde herwaardering als gevolg van verkoop VOV -151 -500
herwaardering VOV 0 84
Waardeontwikkeling vastgoed in exploitatie 0 0
Resultaat boekjaar tbv herwaardering 30.710 -29.322
Herwaarderingsreserve 31 december 267.820 239.417
Overige reserve Saldo 1 januari voor stelselwijziging 0 40.946
Invloed stelselwijziging cumm. afschrijvingen en afwaarderingen 0 91.579
Invloed stelselwijziging vastgoed in exploitatie (cummulatief effect) 0 -14.208
Invloed stelselwijziging projecten (cummulatief effect) 0 3.549
(Herrekende) overige reserves 1 januari 132.594 121.866
Resultaat boekjaar voor stelselwijziging 0 10.021
Invloed stelselwijziging niet geraliseerde waardeverandering (cummulatief effect) 0 4.392
Invloed stelselwijziging verkoopopbrengsten 0 -6.300
Invloed stelselwijziging afschrijvingen (cummulatief effect) 0 5.932
Resultaat boekjaar effect stelselwijziging 0 4.024
Mutaties in het boekjaar: Gerealiseerde herwaardering als gevolg van verkopen 1.076 -3.317
Resultaat boekjaar tbv overige reserves 6.355 14.045
Overige reserves 31 december 140.025 132.594
Niet in de balans opgenomen rechten en plichten
Er bestaan geen niet uit de balans blijkende verplichtingen anders dan vermeld in de toelichting op de geconsolideerde balans.
103
/ gewoon thuisvoelen /
Verklaring Raad van Toezicht Stichting Woongoed Zeist
Bij dit verslag bieden wij ook de door het Bestuur opgemaakte (geconsolideerde) jaarrekening over
2016 aan. Deze omvat de winst-en-verliesrekening, de balans en de daarbij behorende toelichting,
alsmede het (volkshuisvestings)verslag van Seyster Veste over het afgelopen boekjaar. De jaarrekening
is door BDO accountants gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende controleverklaring. Het
bestuur is voornemens de jaarrekening vast te stellen. De Raad van Toezicht kan zich met deze stukken
verenigen en keurt het voorgenomen bestuursbesluit goed.
Zeist, 26 juni 2017
w.g. w.g.
Ir. R. Lageveen drs. J. Hagens
voorzitter vice-voorzitter
w.g. w.g.
drs. J. Gravedeel F.M. van Beek
w.g.
drs. B. Sanches
104
/ gewoon thuisvoelen /
Gebeurtenissen na balansdatum
Fusie
In juni 2015 heeft Seyster Veste een intentieovereenkomst tot fusie getekend met Woningstichting de
Kombinatie. Per 1 januari is deze fusie gerealiseerd. Vanaf 1 januari 2017 gaan Seyster Veste en
Woningstichting de Kombinatie verder onder de naam Stichting Woongoed Zeist.
Naast de fusie zijn er geen andere belangrijke gebeurtenissen na balansdatum met belangrijke gevolgen
voor de balans per 31 december 2016.
Resultaatbestemming
In de statuten van Stichting De Seyster Veste zijn geen bepalingen opgenomen over de
resultaatbestemming. In overeenstemming met het Besluit Beheer Sociale Huursector (BBSH)
worden alle middelen ingezet voor de volkshuisvestelijke doelstelling van Stichting De Seyster Veste.
In afwachting van een besluit van het bestuur is het resultaat over 2016 toegevoegd aan de Overige
Reserves. Het bestuursbesluit behoeft de goedkeuring van de raad van commissarissen
Controleverklaring
De controleverklaring is in het volgende hoofdstuk opgenomen.