Jaarverslag 2012

nk2012

1. SAMENVATTING 01 1.1 Concept 02 1.2 Cijfersenresultaten 02 1.3 Deelnemendekunstenaarsenpartners 02 1.4 Fondsenensponsors 03 Activiteitenoverzicht2012 04

2. EUROPESETOUR 05 2.1 Eerstehelftvandetour 05 2.2 Budapest 06 2.3 Lissabon 10

3. THEVOICEOFDORDRECHT 13 3.1 SoYouThinkYouCanMakeArt? 14 3.2 DangerousDordrecht 14 3.3 PlasticPeopleParty 15 3.4 KunstCampagne 16 3.5 GeldWitWassen 16 3.6 UitjeDak 17 3.7 PuntdeWereld 17 3.8 180CC 18 3.9 Heen&Weer 18

4. NKTIMES 19 4.1 Budapest 20 4.2 Lissabon 22

5. CLOSINGPARTDORDRECHT 24

6. PRENPUBLIEKSBEREIK 34

7. ORGANISATIE 38

BIJLAGEN

-Financieeloverzicht2012 -Accountantsverklaring -dvd’sClosingPartDordrechtenTheVoiceofDordrecht -NKTimes

INHOUD

‘Verfrissend (lekker buiten)DynamischInformeelCreatiefVermakelijkGastvrij’Lars,deelnemeraanNoordkaapsClosingPartTour

1.SAMENVATTING2012

noordkaapontour2012TweejaargeledenginghetDordtsekunstenaarsinitiatiefNoordkaap(NK)vanstartmeteenzoektochtnaarhoehetPopulismeinverschillendestedentotuitingkomtinhetdagelijksleven,dekunst,cultuurenindepolitiek.MeteengroeiendetentoonstellingvanactivistischeenconceptuelekunstvormeneneenpoolvaninternationaleenlokalekunstenaarsinfiltreerdeNKinvijfgaststeden.ArtistiekeconceptenenstrategieënwerdenopheeluiteenlopendelocatiesinEuropauitgetestenaanhetlokalepubliekgetoond.Daarbijstondenmaatschappelijkethema’szoalsdeeconomischecrisis,nationaleidentiteit,stadsontwikkeling,democratie,populairebeeldvorming(enhoop!)centraal.

DeNKTourwasachtereenvolgensactiefin:München,Istanbul,Keulen,BudapestenLissabon.Indeloopvandetourwerdhetprogrammainhoudelijkverfijnd.Viadebegeleidendepublicatie,deNKTimes,endefilmproductieswerddetentoonstellingenreeksvoorzienvaneenkennis-inhoudelijkelaag.TussendoorkeerdeNKterugnaarNederland.DaarwerdensamenvattingenvandetouraanhetpubliekgetoondopverschillendelocatieszoalsindeprojectruimtenvanNK,opmiddelbarescholeneninwijkenvanDordrecht.VerderbleefNKzichtbaarinNederlandviadewijdverspreideNoordkaapTimes(NKTimes)endoorverslaginwoordenbeeld,opdewebsiteenviasocialmedia.

NKtradnietalleenbuitendeeigenlandsgrenzen,maarookbuitendemurenvandekunstinstelling.Netalsdepoliticus,dieincampagnetijdindesamenlevingsteunzoektvoorzijnprogramma,trokNKdoorEuropa.MethetprogrammawildeNKvanuitdekunstbijdragenleverenaanhetmaatschappelijkdebatenmeerdraagvlakcreërenvoorgeëngageerdeenactivistischekunstvormenuitNederlandendegaststeden.Hetgroeielementvanhetprogrammaisinhogemategewaardeerddoordedeelnemersendoorhetpubliek.Dekunstenaarskregendemogelijkheidomhunconceptinheeluiteenlopendestedenensettingsverderteontwikkelen,totaandeeindtentoonstellinginDordrecht.Hetpubliekontdektesteedsnieuweinvalshoekenenwerdookzelfaangezetomnatedenkenenmeetediscus-siërenoverdethematiek.

ParallelaandetourwasNKactiefinDordrechtmeteenserieeducatieveworkshopsvoorjongeren:TheVoiceofDordrecht.JongerenuitdeDrechtstedenreageerdenvanuithuneigenbelevingopkunst-projectendieeldersinEuropaontwikkeldwaren.WorkshopleiderswarenkunstenaarsdiemetNKopreisgingen.VoorTheVoiceofDordrechtkwameennieuwesamenwerkingtotstandmetdemaat-schappelijkeorganisatieDeTwern,jongeren-enbuurtwerkenmetmiddelbarescholeninDordrecht.

Sluitstukvandittwee-jarenprogrammawasdeeindtentoonstellingClosingPartinNederland.Aanvankelijkstonddezegeplandin2013.OpverzoekvanzowelhetMondriaanFondsalsdeGemeenteDordrechtwerdbeslotenomdeeindtentoonstellingvervroegd,in2012,plaatstelatenvinden.ZokwamNKafgelopenherfstthuismeteengroteoverzichtstentoonstelling.Inoktoberennovember2012werdenrondleidingen,optredens,presentaties,workshopseninternationaleontmoetingenron-domhetthemaPopulismegeorganiseerd.Veellokaleondernemers,cultureleinstellingenenbewonerswerktenmeeaanderealisatie,waardoordetentoonstellingopmeerdanachtlocatiestebezichtigenwasenhetpubliekdoordekunstenaarsenhetteamvanNKmeegenomenwerdopeenEuropeseminitour.

StichtingNoordkaap|jaarverslagnk2012

1.±maismenos±,Lissabon2012

1.1conceptVanuitaanvankelijkeverbazingbeslootNKhetnomadischeprogrammavan2011en2012terichtenopdeopkomstvanpopulistischebewegingeninNederlandeninEuropa.Populistenspeleninopgevoe-lens,latentofuitgesproken,dieonderandereveroorzaaktwordendoordeglobalisering,deuitbreidingvanEuropa,immigratie,werkloosheidengevoelensvanangstenonveiligheid.Indeogenvanniet-populistenkomenpopulistenmetsimpeleoplossingenvoorzeercomplexesituaties.

VoorhetprogrammagingNKuitvandedefinitievanKoenVossen–Universitair docent Nederlandse politiek, Universiteit Leiden,in‘Depopulistischeverleiding’(2009).

• Populisten zijn ervan overtuigd dat de bestaande politiek beheerst wordt door een sterke morele tegen-stelling tussen twee homogene groepen: het deugdzame volk en de corrupte elite. Populisten zien zichzelf als de vertegenwoordigers of de belichaming van dat volk;• De populist heeft een neiging tot complot denken. Volgens de populist spelen politici, bestuurders en bevriende journalisten, die deel uitmaken van de elite, onder één hoedje. De elite heeft slechts een doel: het handhaven van de eigen positie;• Binnen het Populisme wordt het ware volk verheerlijkt als de drager van alle deugden en de brenger van wijsheid en geluk;• Populisten beschouwen het besturen van een land niet als een vanuit zijn aard bijzonder complexe bezig-heid, maar als een door de elite nodeloos complex gemaakte beslommering;• Populisten achten een algehele omvorming van de representatieve democratie noodzakelijk en pleiten voor een democratie met zo min mogelijk restricties. Alleen zo kan het volk zijn wil direct weerspiegeld zien in de politiek. Dat kan door het invoeren van vormen van directe democratie (zoals referenda) en/of door het toevertrouwen van de macht aan een charismatische leider.’

NKwildenietexclusiefeennegatievehoudingt.o.v.(rechts)populistischestrategieënetaleren.Erwasjuistookruimteommetvergelijkbarestrategieëndekunstbijeenbreedpubliekonderdeaandachttebrengen,omzelftespelenmetherkenbaretrucsenverleidingen.

1.2cijfersenresultaten2012In2012werkteNKinvierstedenenwerdéénverkennendestadstourinLissabongeorganiseerd.Intotaaldeden34kunstenaarsmeemethetprogramma;11auteursschreveneenstukvoordeNKTimes;in2012werden13nieuwekunstwerken,performanceseninterventiesoplocatiegerealiseerd;24kunstenaarsuithetprogrammavandetourwarenaanwezigtijdensdeeindtentoonstellinginDordrecht;dewerkperiodesoplocatiebesloegeninLissabon21dagenwaarvantweeweekendenmetpublicscreeningseninBudapesttiendagen;inDordrechtwerdenindeloopvan2012drietentoon-stellingengemaaktoverdetour;inDordrechtwerdentweepresentatiesgegevenvandeNKTimes;NKpresenteerdedetourenhetprogrammaopvierpubliekebijeenkomstendoorcollegainstellingen;voorTheVoiceofDordrechtwerdenzesworkshopsgeorganiseerd.

1.3kunstenaarsenpartnersKunstenaars2012

CarlosD’Abreu(PT)MonicaAerden(NL)HansvandenBan(NL)RufusvandenBan(NL)JohannesBrechter(DE)Igor&IvanBuharov(HU)NadavanDalen(NLRolandFarkas(HU)Fotodok(NL)Foundland(NL)GijsFrieling(NL)AnaSantosGuerreiro(PT)

2.


TedjeHausmacher(NL)DaandenHouter(NL)OliverKunkel(DE)JanKryszons(NL)KaosCamping(HU)KunstCommando(NL)±maismenos±(PT)TirzoMarta(AN)FilippoMinelli(IT)CsabaNemes(HU)FedericoD’Orazio(NL)FerhatÖzgür(T)

EdPalermo(NL)AbnerPreis(NL)Remotewords(DE)AlexanderSchikowski(HU)BenjaminF.Stumpf&AntjeFeger(DE)JanosSugar(HU)TheatergroepToendra(NL)ArtvanTriest(NL)YvovanderVat(NL)TheGeertWilders/Piek!(NL)

Partners2012DordrechtJongerenwerkDeTwernVastgoedbedrijfDordrechtInsulaCollegeDaltonLyceumBaraccaStichtingvoordeWerkplaatsTheaterstichtingToendra

KeulenCatCologneJackintheBoxOpektaAteliersKunstvereinKölnMülheimPoppodiumTheUndergound

LissabonLXFactoryCriaactividadeWeHateTourismToursLisboa

BudapestFNA(FoundationofNationalArt)DocuArtForschungsgruppeF

1.4fondsenensponsorsDetweedehelftvandeEuropesetourin2012werdnaastdebijdragevanhetMondriaanFondsfinan-cieelmogelijkgemaaktdoordeGemeenteDordrecht,hetVSBFonds,hetFondsvoorCultuurparticipatie,hetGoetheInstituutenNRWKultursekretariatInternational.In2012heeftNKzichextraingespannenomalternatievefinancieringtegenereren,datwasnietaltijdevenmakkelijkeneenaantalaanvragenwaaronderdiebijStichtingDoenenStichtingDemocratie&Mediawerdhelaasnietgehonoreerd.MaarmededankzijsponsoringinnaturauithetMKB,bedrijfsleven,doorparticulieren,samenwerkingspart-ners,deelnemendeartiestenendegroteinzetvanhetteamisNKeringeslaagdwederomeenintensief,gelaagdeninternationaalprogrammaterealiseren.

Sponsors2012DoNotX-RayStad&LandNVMMakelaarSBK/Galerie180DordrechtJonkersEventsBVInnerCityHotelRestaurantVeerhuisElaWonenVanMeellightning&supportVastgoedbedrijfGemeenteDordrechtWerkplaatsOostIndofinGroupNederlandseAmbassadeLissabonJackintheBox,Keulen4D-filmvisons

3.


gelaagd


4.

activiteitenoverzicht2012

januari19 decembert/m6februari NKTour:Keulen i.s.m.CATCologne&JackintheBox21 DangerousDordrecht|workshopso.l.v.Federicod’Orazio t/m6mei TheVoiceofDordrecht,i.s.m.JongerenwerkDeTwern

februari2 symposiumInterface deelnamesymposiumEuropeancross-borderorganisaties, ClaremontStudios,Hasting(GB)3 t/m5 NoordkaapinCologne|tentoonstelling JackintheBoxKeulen3 publicatieNKTimesCologne4 NachtischTour fietstourenendinero.l.v.OliverKunkel4 IchwerdeunsereZeitzwingen,etwasguteszutun! lezingendiscussie,ZentrumfurPolitischeSchonheit o.l.v.PhilipRuch5Bringclothesthatfrightenyou interactieveperformancedoorNADA20t/m24februari verkennendestadstourLissabon stadskunstenaars:CarlosdeAbreu,Criaactividade

maart1 t/m14maart verhuizingprojectruimteNoordkaap NieuweHaven26,Dordrecht

april11 presentatieTheVoiceofDordrecht InsulaCollege,Dordrecht20t/m29april screeningdocumentaireNKinCologne EtalageprojectruimteNoordkaap Gravenstraat22,Dordrecht17 TwincityHastings|2-daagswerkbezoekaanNoordkaap19 t/m22april WerkplaatsOost|presentatieNoordkaaponTour WerkplaatsOost,Dordrecht

mei6 DangerousDordrecht|wijkpresentatieWerkplaatsOost,Dordrecht7KunstCampagne|workshopso.l.v.Foundland t/m13juni TheVoiceofDordrecht,i.s.m.InsulaCollegeDordrecht28 PlasticPeopleParty|workshopso.l.v.JohannesBrechter t/m5juli TheVoiceofDordrecht,i.s.m.JongerenwerkDeTwern

juni9symposiumDordtseLente|deelnameinformatiemarktDordtYard,Dordrecht16t/m17 OpektaDordrecht|2-daagswerkbezoekinDord- rechtenRotterdami.h.k.v.uitwisselingsproject HetWildeWetenRotterdam2013-2014

juli4PlasticPeopleParty|wijkpresentatieClubDolhuis,Dordrecht12t/m22juli NKtour:Budapest20ANoordkaapesaDocuArtbemutatja:Populizmust?publiekgespreko.l.v.MonicaAerdeninDocuArt (documentaryfilmcenter),Budapest

augustus14 t/m11september NKTour:Lissabon

september1t/m9september SuperBurro|tentoonstelling LXFactory&openbareruimteLissabon5 presentatieNoordkaaponTour GaleriaZedeBois,Lissabon6 publicatieNKTimesBudapest1t/m8septemberpublicScreeningsatLXFactory i.s.m.criactividade20 debatTheRiseofPopulisme|deelnamedebat FotodokendeVredevanUtrecht,CBKUtrecht27t/m4november NKTour:Dordrecht

oktober6GeldWitWassen|workshopo.l.v.RolandFarkas NoordkaapComplex,BeverwijckspleinDordrecht8SurvivalKoken|workshopo.l.v.OliverKunkelPuntdeWereld,Crabbehof-Noord i.s.m.JongerenwerkDeTwern8 publicatieNKTimesLisboa11 t/m4november ClosingPart|eindmanifestatieententoonstelling VerspreiddoorbinnenstadvanDordrecht13 openingClosingPartmetEierenvoorjeGeld| eindmanifestatieententoonstelling volksspektakel,regieHansvandenBan,‘tHofDordrecht17 UitjeDak|workshopso.l.v.Remotewords t/m4novemberTheVoiceofDordrechtinhetVerborgenMuseum,Dordrecht19t/m21oktober Heen&Weer|wijktoureno.l.v.KunstCommando

november11EierenvoorjeGeld|finissage ProjectruimteNoordkaap,Grotekerksplein1,Dordrecht

december13 KOPSpeeddaten|kunstenaarsingesprekmet8kunstinitia- tieven,stichtingKOP,Breda14 t/m16 TheVoiceofDordrecht|eindtentoonstelling ProjectruimteNoordkaap,Grotekerksplein1,Dordrecht

2013 publicatieNKTimesTheVoiceofDordrecht publicatieeinddocumentatieNoordkaaponTour

VoiceofDordrecht

NKTour

NKTimes


5.

2.1eerstehelftvandetour2011Detourwerdingegevenvanuiteennieuwsgierigheidnaarwatcollega’soverdegrensdoenenhoezijtewerkgaanalshetgaatomdeproductieenpresentatievangeëngageerdekunst.EentweedemotivatiewasomteontdekkenofNK’swerkwijzeookaanzouslaaninanderestedenenlanden.DoorbekendterreinlostelatensteldeNKdezewerkwijzeopdeproefenwerdhaaridentiteitgemetenaannieuwemaatstaven.Eenderdemotivatiewasdatdeurgentievanhetthemagedurende2010en2011metdedagsteeg.Nationalistische,eurosceptischeenpopulistischepartijenhebbendewindindezeileninEuropa.EnhetwerdduidelijkdathedendaagsrechtspopulismeinEuropageenmarginaalfenomeenvanvoorbijgaandeaardbleektezijn.Omdatookdekunststerkondervuurkwamteliggen,metnameinNederland,heeftNKdetouraangegrepenomnieuweoverlevingskansentecreëren.KansenzietNKophetgebiedvanduurzameinternationalesamenwerkingmeteengroeppartnersenkunstenaarsdietijdensdetourontstondenofverstevigdwerden.

NaasteenonderzoeknaarwatPopulismeisofkanzijn,lageenonderzoekendehoudingooktengrondslagaandepresentatievorm.Iniederestadwerdgeëxperimenteerdmetwisselendetentoonstel-lingsconcepten.Ditheeftin2011geresulteerdineenmusealetentoonstellingindekunsthalWhiteboxinMünchen(juni-juli).VervolgenswerdinIstanbul(sept-okt)gekozenvoorinterventiesenscreeningsvanuitdemeereizendecontaineropstraat.InKeulen(dec'11-feb'12)werdeenveelzijdigprogrammagemaaktinenvanuiteenoudefabriekshal.Hierwerdgedurendedriedagendeaandachtvanhetpu-bliekactiefgeprikkeldenvastgehouden.

Voordetweedehelftvandetourin2012stondenBudapest(juli'12),Lissabon(aug-sept'12)endeeindmanifestatieinDordrecht(okt-nov'12)ophetprogramma.Tijdensintensieveperiodeswerktehetteamevenalsin2011weerintotaalverschillendeculturele,politiekesettings.Budapestmetdegrootsterechts-populistischregeringinEuropa,waardekunstsectorfelprotesteertenzijnartistiekewapensterhandheeftgenomen.EndaarnainLissabon,eenlanddatzichevenalsGriekenlandopderandvanfaillissementbegeeft,maarwaardekunstsectorzichslechtsmondjesmaatkritischuitlaatoverdehuidigepolitiek,maatschappelijkeontwikkelingen.Opgeteldmetdevierstedendieindeeerstehelftbezochtwerden,resulteerdeditineenarchiefvolverhalen,ervaringenenkunstprojectendatuiteindelijkinDordrechtuitgepaktwerd.

Uitgebreid nalezen over de eerste helft van de tour? Zie Jaarverslag 2011.

2.NOORDKAAPONTOUR

2.2budapest:notaboutpaprika’swerkperiodeoplocatie:12-22juli2012

kunstenaarsMonicaAerdenHansvandenBan

stadskunstenaarAlexanderSchikowski

locatiesBudapestfilmproductieDocuArtMozi,NationalGallery,Tranzit,KunsthalleMücsarnok

tentoonstellinginDordrechtoktober-november2012:JanosSugar(HU)CsabaNemes(HU)KaosCamping(HU)RolandFarkas&CamillaEnglund(HU)BuharovBrothers(HU)AlexanderSchikowski(DE/HU)FoundationofNationalArt(HU)JanosBorsos(HU)

lokalesamenwerkingspartnersDocuArtMoziForschungsgruppeF

metdankaan:MondriaanFonds,GemeenteDordrecht,VSBfonds,FondsvoorCultuurparticipatie

DerecessiealsgevolgvandefinanciëlecrisisendeontevredenheidoverdetoenmaligesocialistischregeringdreefdeHongarenbijdeverkiezingenvan2010indehandenvanpopulistischrechts.Decen-trumrechtseFideszpartijkreegtweederdemeerder-heidvandestemmen.PremierViktorOrbanwenddezijnmachtaanompijnlijkeeconomischeveranderin-gendoortevoereneningrijpendemaatregelendoortedrukkenbijdeoverheid,inderechterlijkemacht,demediaenhetonderwijs.AlarmbellenrinkeldendoorheelEuropa.NietindelaatsteplaatsomdatHongarijein2011voorzitterwerdvandeEuropeseUnie.Ditwasdoordeinvoeringvandeperswetendenieuwenatio-nalistischegrondwetdanookzwaaromstreden.‘De plannen van de Hongaarse regering zijn een schen-ding van zowel de letter als de geest van de Europese verdragen. Het roept de vraag op of zo’n land de EU wel kan leiden,’(ministerBuitenlandseZakenJeanAssel-born,Luxemburg).Negentigprocentvandemediaisinmiddelsinhandenvandeoverheid.Deeconomischecrisisoverschaduwtalles,enderegeringlegtdeschuldbijEuropa,desocialisten,deliberalen,dedemocraten,deJodenendezigeuners.Hetmoedigtdeburgeraantrotstezijnopdenationalesymbolenenderechtsetraditievanhetland.‘Populism is a very good medicine to economic crisis, to tell people that we are alone, we Hungarians are alone, the whole world is against us,’ aldustheatercriticaJuditCsáki.

VoortourstopBudapestmaakteNKeenuitzonderingtenopzichtevandewerkwijzeindeoverigesteden.Hetwasdeenigestadwaardewerkperiodeoplocatienietafgeslotenwerdmeteententoonstelling.InplaatsvanhetpresenterenvannieuwwerkvankunstenaarsvandetourwerdervoorgekozenomzoveelmogelijkinputteverzamelenvanHongaarsekunstenaarsenanderecollega’suitdeculturelesector.Budapestgoldbinnendetouralslevensechtscenariovanhoeverhetkankomenalshetpopulismeregeert.ViahetnetwerkvanstadskunstenaarAlexanderSchi-kowskienviaNederlandsecollega’smetHongaarserelatieswerdeengroveselectiegemaaktvankunste-naars,curatoren,filosofen,intellectuelen,criticienactivistendiebereidwarenopenhartigtevertellenoverdeinvloedvanhetPopulismeophetkunst-encultuur-beleidinhunland.HetteaminBudapestbestonduitdestadskunstenaar,tweeinterviewers,tweecamera-mensenendegrafischvormgever.Gedurendetiendagenvolgdehetteameenindrukwekkendbezoek-schema.MonicaAerden(kunstenaar,redacteurMisterMotleyéngastredacteurvandeNKTimesBudapest)legdesamenmetHansvandenBan(kunstenaarenadviseurRijksbouwmeester)dagelijksmeerdereinter-viewsafenvoerdendoordehelestaduitgebreidege-sprekken.KunstenaarSchikowskivergezeldehetteamalsstadsgidsentolk.TijdenshetverblijfinBudapestgafNKeenpresentatiebijDocuArtMozi,eenvandebelangrijkstepodiavoorhedendaagsedocumentairefilmsmetproductiestudio’sinBudapest,gevolgddooreenpubliekdebatmetMonicaAerdenalsgesprekslei-der.DetourstopinBudapestresulteerdeineendocumen-tairevanca.40minuten,eennieuweeditievandeNKTimes(zie pagina 20),eneengroepstentoonstellingmetrecentwerkvannegenHongaarsekunstenaars.Dezetentoonstellingmaaktedeeluitvandeeindmani-festatieinDordrecht.VerderwerdentweekunstenaarsvanhetcollectiefFoundationofNationalArtuitgeno-digdomeenworkshoptegeventijdensdeeindmani-festatieinhetkadervanhetjongerenprojectTheVoiceDordrecht.Meeroverdezeworkshopistevindenoppagina16.StadskunstenaarAlexanderSchikowskiwaseveneensnaarDordrechtgekomenomactiefdeeltenemenaangesprekkenmethetpubliektijdensrondlei-dingenophetopeningsweekendvanClosingPartinoktober2012.

In2013organiseertdefilmmaker,JeannevanderHorst,samenmetNKeenuitgebreidepresentatievandedocumentairefilm‘NotAboutPaprika’s’inNederland.HiervoorzijngesprekkengaandemetondermeerhetberoemdefilmmakersduodeBuharovBrothersomlivemuziektekoppelenaandefilmpresentatie.‘NotAboutPaprika’s’wordttevensingezondennaardiverseinternationalefilmfestivals.

6.


Deelnemersaandeinterviewswarenonderandere:

ZsoltPetrányi,curatorNationalGalleryHongarijeVoormaligdirecteurvanMucsarnok,KunsthalleBoe-dapest,o.a.gastcurator‘JoyandDisaster’,S.M.A.K.Gentin2011.

BuharovBrothers,kunstenaarsduoHetduoIgorenIvanBuharovproduceertexperimen-telefilm,documentairesenanimatiesenisbetrokkenbijdeproductievanverschillendemuziekprojectenenfilmmuziek.Politicizijnnietophunwoordtever-trouwenduskunjebijverkiezingenmisschienmaarbeteraanzeruiken.DeBuharovBrothersbouwdendaaromeenverkiezingsautomaatdieopeenkroket-tenautomaatlijktwaarmeeje,alsjeeendeurtjeopent,aandekandidatenvandeverschillendepartijenkuntruiken.Vooreenblogophetinternetmaaktenzeeenserieprikkelendeanimatiefilmpjesmetuitgekniptefoto’seneenvoudigetekeningetjesdieuitgaanvanactuelepolitiekeontwikkelingen.EenseriehiervanwastezientijdensdeeindtentoonstellinginDordrecht.

EmeseSúveczisactieflidvanwebbasednetwerkTran-zit.EennetwerkvanonafhankelijkwerkendemensenenorganisatiesinOostenrijk,Tsjechië,HongarijeenSlowakijesinds2002.IederlidvanTranzitwerktonderzijneigenconditiesenmethodes,zoalskritischeplat-forms,tentoonstellingenenandereartistiekesettings(musical,poetry,literatuur,discussies,onderzoek,edu-catieenpublicaties).http://tranzit.blog.hu/

GinaBöni,journalist,woontenwerktinZuricheninBudapest

JuditCsáki,theatercritica‘Populism is a very good medicine against economic crisis, to tell people that we are alone, we Hungarians are alone. And that the whole world is against us: the EU, the United Nations, they want to kill us and they want us to be a colony.’NKTimesBudapest,zomer2012

AladárHorváth,RomaCivilRightActivist

JanosSugar,kunstenaarenmedeoprichtervandeafdelingIntermediaaandeUniversiteitSchoneKunstenHongarijemetMiklósPeternák.Sugargeefttevenslesaandezeafdeling.‘In Hungary the only real tradition in culture is censorship.’EenvoorstelvanSugar,vooreententoonstellingwaarvoorhijonlangswerduitgenodigd,wasominhetmiddenvanderuimteeenkleinvuuraanteleggendatdoorbezoekersmoetwordenonderhouden.Dezorgvoorhetvuurzouvandetentoonstellingsruimteeenontmoetingsplekkunnenmaken.Hetvoorstelwerdafgewezen.Omveiligheidsredenenofuitvreesvoorsamenscholing,datwerdniethelemaalduidelijk.

AndreaPócsik,universiteitvanBudapest,isonder-zoekerenfilmcritica.HaaronderzoeksgebiedenzijnRomarepresentatie,documentairesfilmsennieuwemedia.PócsikrichttehetRomaVisualLabop.

ÁgnesHeller,filosoof.Heller(Hongarije,1929)iseenpolitiekfilosoof.ZeoverleefdealsjoodsedeTweedeWereldoorlogenstudeerdefilosofieinBudapest.ZebehoordedaarmethaarpromotorGyörgyLukácstotdekritischemarxistischedenkersenraakteregelmatiginconflictmetdeheersendeCommunistischePartij.UiteindelijkvluchtteHellerin1977naarAustraliëenemigreerdein1986naarNewYork,waarzehoogleraarpolitiekefilosofiewerdaandeNewSchoolforSocialResearchenwaarzenuemeritushoogleraarisende

7.


HannahArendt-leerstoelbekleedt.Hellerconcentreertzichinhaaronderzoekophegeliaansefilosofie,ethiekenexistentialisme.Zeschreefondermeer‘APhiloso-phyofMorals’(1990),‘ATheoryofModernity’(1999),‘TheTimeisOutofJoint’(2000)en‘Amaitörténelmiregény’(‘Dehistorischeromanvandaag’2011).

CsabaNemes,kunstenaarSpanningenveroorzaaktdoorpolitiekeontwikkelingenenhuninvloedophetdagelijkslevenbepalenhetwerkvanCsabaNemes.DepolitiekesystemenwaaronderdeHongarendeafgelopeneeuwhebbengeleefdwarenvaakbijzonderonderdrukkend.Naeenkorteperiodevanontspanning,sindsdevalvanhetcommunisme,heefthetlandnuzelfinmeerderheidgekozenvooreenonverdraagzamepartijwaardoorweerdeschuldaananderen(Joden,Roma,Europa)kanwordengegevenzonderdehandineigenboezemtesteken.CsabaNemesprobeertdatweldoorschilderendnatedenkenoverhoebijvoorbeeldzijnvader,communis-tischburgemeesterindejaren‘60,naarzijngemeen-schapkeekdoordefoto’sdiezijnvader,alsamateur,vroegermaaktenateschilderenentecombinerenmeteigentijdsescènes.Zijnvoorzichtige,persoonlijkebenaderingscheptruimteomgenuanceerderoverhetverledennatedenkeneneenbegintemakenmeteenemotioneleverwerkingervan.ZijnschilderijenwerdententoongesteldtijdensdeeindtentoonstellinginDor-drecht.

Borsoslörinc,kunstenaarsduo“I made a costume to compensate groups living in exclu-sion in Hungary because of their race, ethnic or moral be-longing. I did a kneel performance at the Kossuth square in Budapest, where the Parliament stands in the back-ground. To kneel on the Hungarian national symbols is an act of antinationalism, which I do in the spirit and for the good of Christian brotherhood, concerning all nations and superior to any national identity.”JanosBorsos

CsabaVándor,kunstenaarsinitiatiefKaosCampingHetinternetspeelteenbelangrijkerolindepolitiekkritischekunstinHongarije.HetwerkvanKaosCam-ping,eengroepkunstenaarsdievoorstellingenententoonstellingenmaaktmetmuziekenfilmprojectiesisopYouTuberuimvertegenwoordigd.Naasteigen-tijdseopnamenwordtindeprojectiesookfootagevanoudecommunistischepropagandafilmsverwerkt.Hetfilmpje‘EimaleinHunne,immereinHunne’metinterviewsoverDuitsersdieinhunvrijetijdHunnen(degrondleggersvanHongarije)naspelenwerpteenhilarischlichtopdeiconografievanextreemrechtsinHongarije.

TiborHorváth,RolandFarkasenanderekunstenaarsvanFoundationofNationalArt(FNA)DeregeringspartijFideszvoerthardebezuinigings-maatregelendoordievoorhetvolkwordengecompen-seerdmeteengroteskenationalistischesymboolpoli-tiek,waarvoordegrondwetisveranderdendiedoorzijnimplicieteafkeervooron-Hongaarseelementendedeuropenzetvoordeterugkeervanantisemitismeendiscriminatievanzigeuners.Hoereagerenkunstenaarshierop?Velengaandestraatopomteprotesteren,envooreenaantalkunstenaarszijndeontwikkelingenaanleidinggeweestomhunartistiekeverbeeldingvol-ledigoppolitiekeonderwerpenterichten.ZoalsdeFNA,eengroepkunstenaarsdieeenpseudo-openbareprijsvraaguitschreefvoornationalekunst,waarvandeingezondenententoongesteldewerkenironischcom-mentaarleverenophetnieuwerechts-nationalistischesymbolischerepertoirezoalsdeTurul,demythischenationalevogel,dekleurenvandevlagofdeomtrekvanhetHongaarseRijkvoordathetindejaren'20nadevalvanhetOostenrijks-HongaarseRijkwerdopgedeeld.TiborHorvath,eenvandekunstenaarsvandeFNA,exposeerdeonlangseenkistmethetlichaamvanVictorOrban.DekistwasgeslotendusjekonOrbannietzien,maarhemweldooreenpaargatenindekistvoelen.TibormaaktelkedagophetinterneteentekeningindekleurenvandevlagwaarmeehijdenieuwedoorOrbangepropagandeerdeidentiteitvanHongarijeopdehakneemt.

8.


KatalinTimár,curatorLudwigMuseumofContempo-raryArtBudapest,kunstcriticusenlector.Curateerdedeexpositie‘Thehero,theheroinesandtheauthor’,wateencommentaarwasopdetentoonstellingdiegelijktijdigliepindeHungarianNationalGallery,namelijk‘Heroes,kings,saints’.DezetentoonstellingwerdsamengesteldinopdrachtvanpremierOrbanenluiddeondermeerdenieuwe,omstredengrondwetin.

ErzsébetPilinger,curatorKnollGalleryBudapestGalleryKnollwerdin1989opgerichtenwasdeeersteprivégalerieindepost-socialistischeregio.KnollheeftgaleriesinBudapesteninWenen.Erzijnregelmatigtentoonstellingentezienmethedendaagswerkvanpolitiekgeëngageerdekunstenaars,waaronderhetwerkvanCsabaNemes.

9.


‘I could not contact the pianist András Schiff. He does not visit Hungary any more, since right wing extremists threatened to cut of his right hand, if he ever sat foot into Hungary again.’Uiteene-mailvanAlexanderSchikowskioverhetinterview-schemavoorNKinBudapest.

zonder titel, Burak Delier, 2005

2.3lissabonverkennendestadstour20-25februari2012werkperiodeoplocatie:14augt/m11sept2012publicscreenings:1,7en8september2012

kunstenaarsDaandenHouter(NL)MichaelKluver(NL)JanKryszons(NL)±maismenos±(PT)ArturoHernándezAlcázar(MX)JohannesBrechter(DE)OliverKunkel(DE)FilippoMinelli(IT)Remotewords(DE)i.s.m.JoséEduardoAgualusa(PT)BenjaminF.Stumpf&AntjeFeger(DE)

stadskunstenaar(s)WeHateTourismCarlosd’Abreu

locatiesLXFactoryenopenbareruimteLissabon

presentatiesinDordrecht oktober/november,Voorstraat106lokalesamenwerkingspartner

Criaactividademetdankaan:

MondriaanFonds,GemeenteDordrecht,VSBfonds,FondsvoorCultuurparticipatie,NRWKultursekretar-iat,LXFactory,Pers-enCultureleZakenNederlandseAmbassadeLissabon

TerwijlNKindezomervan2012naarLissabonvertrok,woeddeerinNederlandeennieuweverkiezingsstrijd.DekabinetscrisisleiddetotdevalvanhetkabinetRutteI.OorzaakwashetmislukkenvanhetCatshuis-overlegtussenVVD,CDAenPVVoverdebegrotingvoor2013.GedoogpartnerPVVkonnietakkoordgaanmetdeplannenenzogingNederlandop12septem-ber2012opnieuwnaardestembus,waarinmiddelshetanti-Europeespopulismerechts,maarooklinksomhoogtijvierde.‘Brussel is een ondemocratisch monster - een vampier die ons leegzuigt tot we slechts een onbetekenende provincie zijn van het Groot-Europese Rijk. (...) De eurocraten wil-len ons doen geloven dat we anders vervallen in barbarij en oorlog. Maar als ik ergens barbarij zie, dan is het bij de ongekozen eurocraten in Brussel. Ze plunderen ons land en zeggen dan: ‘Wees maar blij, want anders hadden jullie oorlog gehad.’GeertWildersinzijnopeningsspeechvandePVVverkiezings-campagne,augustus2012

Lissabonwasdelaatstetourstopwaarhetteammetnegenkunstenaarsdriewekenoplocatiewerkte.Erwerdgewerktaaneenserieartistiekeinterventiesindestad,eententoonstellingmetpublicscreeningsendelaatsteeditievandeNKTimes.

NietalleenwasLissabonopfinancieelgebieddemeestgetroffenstadbinnendeEuropesetour.Hetwasookdestadwaarhetteamdirectgeconfron-teerdwerdmetdegroeiendeklooftussenNoord-enZuidEuropa.Ironisch,wanthierwerdin2009debe-trokkenheidvanhetEuropeesParlementaanmerkelijkvergrootmetdeondertekeningvanhetVerdragvanLissabon.Beginseptember2012kondigdedetoenma-ligeItaliaansepremierMarioMontiaaneenEuropesetoptewillenhoudeninRomeoverdeopkomstvananti-Europeespopulisme:‘Er zijn veel manifestaties van populisme die verdeeldheid zaaien in bijna alle EU-lid-staten’.Hijsignaleerdedat‘oude stereotypen en oude spanningen’weerdekopopsteken,vooralinderelatiestussenNoord-enZuid-Europa,onderdrukvandebe-zuinigingendielandenmoetendoorvoeren.Integen-stellingtotBudapest,waarregelmatigsprakeisvanhevigeprotestentegenmaatregelenvanderegering,blijfthetinhetdoordeeurocrisisontwrichtePortugalopmerkelijkstil.Natuurlijkwordtergedemonstreerd,maargeweldkomtnauwelijksvoor,wanhoopdestevaker.Debanenverdampenendecentrum-rechtseregeringCoelhodoetniets.Maardebevolkingenookdekunstenaarsverkiezendenationalecultuurvaningetogenheidbovendievanverzet.StadskunstenaarCarlosD’AbreuverteltonsdatdePortugeeszich-on-danksgrotepersoonlijkemisèrealswerkloosheid,hetwegvallenvansocialevoorzieningenofdedalingvanhetpensioen,-eenvoudigtevredenlaathoudendooreendagelijkseportiekoudbierenvoetbal.Volksver-maakinstrijdtegendegrotedepressie.

NKinLissabon:SuperBurroDetitelvanhetPortugeseprojectiseenwoordspelingdatverwijstnaarhetpopulairebiermerkSuperBock.BurroishetPortugesewoordvoorezel.UitvalsbasisvoorNK’sprojectwaseenverwaarloosdeopslagruim-teophethippeterreinvandeLXFactory,inLissabonAlcântara.OphetterreinvanLXFactorywasopvallendweinigtemerkenvande‘entroikado’(eentermdieverwijstnaardeonderwerpingaandetrojkaendedoorhaargedicteerdesoberheid).LXFactoryiseenvoorma-ligfabrieksterreindatinslechtsenkelejarenvolledigvermarktistotculturelehotspotvoorjong,creatiefeninnovatiefLissabon.De‘gewoneman’,diezichnietinLXFactorylaatzien,werdbereiktviadekunstinterven-tiesenperformancesindedeopenbareruimtevandestad.RegistratieshiervanwarengedurendedepublicscreeningsweertezieninLXFactory,waarverhittediscussiesontstondenoverdeinhoudvandewerken,overrecentepolitiekeontwikkelingen,overdearrogan-tievanDuitslandenNederlandenhoesommigebezoekersdiezelfdearrogantieaflazenindeprojectenvanNKinLissabon.

10.


SuperBurro.Walkingthedonkey,videoregistratievaneenperformancedoorCarlosD’Abreu(PT),JanKrys-zons(NL)endeezel.

LisbonHumanCityLogo,performanceopdiverselocatiesindebinnenstad.JohannesBrechter(DE)maakteeencomic-achtigewearablevangerecycledstraatmateriaaldathetstadswapenvanLissabonrepresenteerde.Indevideoregistratiezienwevoorbij-gangersvoltrotsdenationalesymboliekvanhunstaduitdragen.

CaisdoSodré.DaandenHouter(NL)maaktalsinie-derestadbijwijzevanartistiekonderzoekeenvervolgopzijn1eurocentmuntjes.InLissabonkooshijvoorCaisdoSodré:hethoofdstationvoorcommutersdievanafdearbeiderswijkenmetdeveerpontaankomenvoorhunslechtbetaaldebaantjesinhetstadscentrum.EvenalsinMünchenstrooidedekunstenaarookhiervroegindeochtendduizendenglimmendemuntjes,enwachtteafwatergebeurenzou.TijdensDenHouterszoektochtnaareengeschiktelocatielaaiden

dediscussieshoogop:hoekondenwij,arroganteNederlandsekunstenaars,inditlandmetgeldgaanstrooien?Watwasdaarvandeartistiekemeerwaarde?OndanksveelkritiekzetteDenHoutertochdoorenmededankzijdereactievandereizigersresulteerdeditineenprachtigehappening,dievoorveleneenbijzonderbeginvandedoordeweeksedaginluidde.

SantaEuropadaEsperança,tegelwerkdoorFilippoMinelli(IT).IneenverpauperdestraatwaardehelftvandepandenleegstaatgingMinelliaanhetwerkmetdoorhembeschilderdetegels.Hijkooseenstraathoek,waardeovergeblevenbewonersiedereavondhunhuis-vuilverzamelenenwaardestraatkattenvervolgenshunslagslaan.HettegelwerklaatrestenzienvaneenEuropesevlag,devootsamengevouwenhandendieeengebedskettingophoudeneneurotekens.‘SantaEuropadaEsperanca’,valtertelezen.

Luso-TropicaldoorBenjaminF.Stumpf&AntjeFeger(DE).Jonge,hogeropgeleidePortugezenemigrerensindsenkelejarenmethonderdduizendentegelijk

11.



12.

naardevoormaligekoloniënalsAngolaenBrazilië.DezoektochtnaarderolvanpopulismeinPortugalvanhetHamburgsekunstenaarsduoStumpf&Feger,leiddenaardeverhoudingdiehetlandvandaagdedagnogheeftmetzijnkolonialeverleden.Ineenklassiekeinstallatieverzameldenzijbeeldenuitdestadsarchieven.

Lisboafrica.Remotewords(DE)EenandererelatienaardeverhoudingvanhethuidigeLissabontotdekolonieënwerdgelegdinhetimpo-santewerkvanRemotewords.VoorhuninterventieophetdakvandeLXFactorywerdschrijverenjournalistJoséEduardoAgualusauitgenodigdmeetedenkenovereenpassendetekst.RodedraadinhetwerkvandePortugeesAgualusa,geborenengetogeninAngola,isdenauweverwevenheidvandeAngoleseenPortug-eseidentiteit.Eenverwevenheiddietotuitdrukkingkomtinhettaalgebruik,indearchitectuureninhetcollectiefgeheugenvanbeideculturen.Desamentrek-kingvandewoordenLisboa,boa(mooi)enAfricatot‘Lisboafrica’werdover900m2ophetdakgeplaatst.HetissindsdienpermanentzichtbaarvanafdePonte25deAbrilenvoordereizigersdiedagelijksmethetvliegtuigvlakbovendeLXFactorylandenenvertrekken.‘Lisboafrica’verenigdineennieuwwoorddetweege-zichtenvanLissabon:eenprogressiefdeeldattrotsisopdeAfrikaanseinvloedenvandestad,eneendeeldatdezerelatieinalletoonaardenprobeertteontkennen.

WeHateTourisme,stadgids(PT)ZoalsNKiniederestadeenlokalekunstenaarvroegomeenspecialetourteorganiseren,kentookLissa-bonvoorNKnugeengeheimenmeerdankzijalter-natieveguidedtoursdoor‘WeHateTourism’(WHT).WHTsteldeeentoursamendielangsplekkenvoerdedieeenrelatiehaddenmetdekunstwerkenenper-formancesvanhetNKproject.

DeanekdotesenfeitenvandetourgidsdiendenlateralsbasisvoordeNKTimesendedocumentaire.

ReasonstoRethink,MichaelKluver(NL).Kluverintegreerttekeningenindebestaandeeuro-biljettendiedezwakkeplekkenvanonzekapitalis-tischesamenlevingonthullen.

DegeluidsinstallatieYouallarenottheworld,gemaakttijdenshetprojectinKeulen(februari'12)doorArturoHernándezAlcázar(MX)werdvooreentweedemaalgetoondindeSuperBurroBar.Bijbinnenkomstschal-denuitmegafoonsfragmentenvanophitsendepoli-tiekespeecheshetpubliektoe.Ineenhoekvandebar,stondendeplatenspelerendeelpeehoesmetdaaropdenamenvan80extreemrechtsepartijleiders.

Afterthebigcollapse.VanuitdenabijetoekomstrichttedeKeulsekunstenaarOliverKunkel(DE)zichineenbrieftotdebezoekervandeSuperBurroBar.BinnenzijnserievanstedelijkesurvivaltoursinKeuleneninDordrechtfungeerdedebriefalseenoproepvandekunstenaaromonsvoortebereidenopeenstadzondereuro,zonderbanken,zondersupermarkten.

3.THEVOICEOFDORDRECHTEenbelangrijkonderdeelvandeNKTourwashetjongerenproject‘TheVoiceofDordrecht’.Hetbestonduitworkshops,variërendevanééndagtotzesweken,waarinjongerenuitdeDrechtstedenvanuithuneigenbelevingswereldreageerdenopdekunsteninterventiesdietijdensdeEuropesetourtotstandwarengekomen.HetliefstwerkteNKsamenmetjongensenmeidenvan16tot26jaardienietvanzelfsprekendinaanrakingkomenmethedendaagsekunst(bijvoorbeeldvanhuisuitofviahunopleiding)énmetdezogenaamd‘lastige’of‘lastigbenaderbare’jongerensubculturenindestad.ViadeeffectievesamenwerkingmetmaatschappelijkepartnershadNKtoegangtotclubjesalsscootergangs,hangjongeren,free-runners,hip-hoppers,skaters,costa-bravasenaltos.Deworkshopswerdenbegeleiddoorinternationalekunste-naarsuithetprogrammavanNK.TheVoiceofDordrecht,eenverwijzingnaarhetpopulaireTVprogram-ma,boodjongereneenpodiumomhunstemtelatenhorenenomhuntalententetonen.JongerenwerkDeTwernstondgarantvoorhetaanleverenvandeelnemersenvoorprofessionelebegeleidingtijdenshettraject.OmhetbereikonderDordtsejongerentevergrotenwerdentweeworkshopseneenaantalpresen-tatiesgegevenopmiddelbarescholenhetStedelijkDaltonLyceumenhetInsulaCollege.IedereworkshopwerdafgeslotenmeteenpresentatievoordeachterbanvandejongerenenvoorhetregulierepubliekvanNK.Zokwamenmensenmetuiteenlopendeinteressesendenkbeeldenmetelkaarincontact.

Thema’s,afkomstiguitdekunstprojectenvandeNKTour,dieaanbodkwamenwarendefinanciëlecrisis,politiekenpopulisme,duurzamesamenlevingenkunstindeopenbareruimte.AanvullendvroegDeTwernNKspecifiekaantesluitenbijhunbestaandactiviteitenprogrammametdethema’smaterialisme,respectenvooroordelen.Daarnaaststondbijiedereworkshopeenkunstprojectcentraal.Dejongerenkondenhieropverschillendemanierenopreagerenengingenzelfdaadwerkelijkaandeslagdooronderandereinterviewstehouden,reportagestemakenofdoorhetmakenvaneenkunstwerk.

Intotaalzijnindeperiodedec'11t/mmaart'13achtworkshopsgeorganiseerd,vijfwijkpresentaties,éénparticipatieproject,zesdocumentaireseneeneinddocumentatieindevormvaneenNKTimes.Eénwijk-presentatievindtplaatstijdenshetUrbanExplorersfestivalinmei2013.

EvennomadischalsNKdeafgelopentweejaardoorEuropatrok,wasNKmetTheVoiceofDordrechtac-tiefopveellocatiesenwijkeninDordrecht:WerkplaatsOost,SportplazaRingers,DaltonLyceumKaptyn-weg,InsulaCollege,wijkfeesteninWielwijk,Sterrenburg,KrispijnenCrabbehof.IndeDordtsebinnenstad:VoorstraatNoord,restaurant’tVeerhuis,ClubDolhuis,Waag110,NieuweHaven26,Grotekerksplein1C,buurthuisStaartWest,DordtYartenbijbewonersthuisindewijkenWielwijk,Sterrenburg,NegentiendeeeuwseSchilenOud-Krispijn.

Noemenswaardigeafwijkingenvanhetaanvankelijkeplanbetreffendesamenwerkingspartner,deduurvandeworkshopsendeuitzendingenopdelokaletelevisie.Inhetnajaarvan2011werddeaanvankelijkesamenwerkingspartner,hetreïntegratiebedrijfDordtMij,diegarantstondvoordedeelnemersaandeworkshops,geconfronteerdmetbezuinigingenopdereïntegratievanbijstandsgerechtigden.DithieldindatdewerklozejongerennietmeerdoorgestuurdwerdennaarhetleerwerktrajectvanDordtMij.NKheeft,alsgevolgdaarvan,hetbeginvandeworkshopsuitgesteldenisopzoekgegaannaarnieuwedeelnemers.HiervoorwerdcontactgelegdmetverschillendemaatschappelijkepartnersuitDordrecht,waaronderhetprojectRoute27vandeSocialeDienstDordrechtendiversemiddelbarescholenuitdeDrechtsteden.ViaRoute27isNKgaansamenwerkenmetDeTwern.DeTwernverzorgtinallewijkenvanDordrechtstraatwerk,gerichtopcontactleggenmethangjongerenenhetstimulerenvanwerk,scholingenzinvolletijdsbesteding.Ineenaantalwijkenzijninloopactiviteitenvoorjongeren,sportactiviteitenen/ofmeidenactiviteiten.Deduurvandeworkshopsmoestaangepastwordenaandebeschikbaarheidvandejongeren.BijDordtMijzouhetgaanomverplichtedeelnameaandework-shopsenindenieuwesituatiewassprakevanvrijwilligedeelname.HetplanomdedocumentairesuittezendenopRTVDordtkonnietdoorgaanvanwegeeenreorganisatiebinnendelokaleTVomroep.Welzijndelenuitgezondenviadenieuwsbulletins,enwerderaandachtbesteedviaI-Dordt(voormeerinformatieoverdePR,ziehoofdstukzes).

MededooreventsteorganiserenopvoordejongerenaantrekkelijkelocatiesheeftNKtijdensTheVoiceofDordrechteenzekerenaamopgebouwdindestad.JongerenenhunachterbanwetennuookNKtevindenenbenaderenonsmetideeën.Zoisditprojectdatbegonalseenpilot,eengoedeinvesteringgeblekenomnieuwejongerenprojectenteblijvenrealiseren.MomenteelwerktNKbijvoorbeeldaaneenserieworkshopsopverzoekvanpoppodiumBibelot,datinapril2013opentinhetvernieuwdeEnergie-huiseninmei2013brengtNKhetpubliekvanhetUrbanExplorersfestivalopgedurfdewijzesamenmetde(nietvoorniets)gestigmatiseerdescooterboysuitdestad.NKkandaarbijputtenuithetopgebouwdevertrouwenmethetjongerenwerkendejongerenzelf.

13.


3.1.soyouthinkyoucanmakeart?december2011kunstenaar:DaandenHouter(Rotterdam)deelnemers:Anouk,Jacky,Remian,Roy,Yassine,Ludoi.s.m:StedelijkDaltonLyceumDordrecht,locatieKapteynwegdocumentaire:11min.42

VoorhetCKVgingenleerlingenmetdekunstenaaraanhetwerkomeeneigeninterpretatietemakenvanzijnproject.NaeenintroductieophetkunstprojectdatDaandenHouterinMünchenenIstanbulrealiseerde,volgdeeengezamenlijkebrainstormsessiemetdeleerlingenovereen‘dordtse’versie.Descholierenmaakteneenreportagewaarinzijvoor-bijgangersinterviewdenoverdewaardevangeld.DesettingvandeDordtseKerstmarktzorgdevoordenodigeoproeronderdagjesmensen,Dordtenarenendemarktkooplui.

Meer lezen en foto’s? Zie Jaarverslag 2011

3.2.dangerousdordrechtdecember2011/januari2012kunstenaar:FedericoD’Orazio(DenBosch/Bangkok)deelnemers:AchrafDouhou,AbdelTankDoubli,AmineDaoudi,DarrylVerdonk,FaysalBouhlou,JanvandeVen,NasreddineEssalhi,TufanKumasenYannickvanUneni.s.m:JongerenwerkDeTwern,WerkplaatsOost,SportplazaRingerswijkpresentatie:6mei2012,WerkplaatsOostmet:AhmetKarapinar-raadslidGroenLinks,AlexTimmerman-oudboxer,Jamairo-jongsterappervanNederland,RutgervanRooij-wijkagent,MaxSuart-projectmanagerJeugdoverlastgemeenteDordrechtdocumentaire:15min.30

InsamenwerkingmetJongerenwerkDeTwernwerdeenworkshopmetjongensuitOudenNieuwKrispijngeorganiseerd.NKkoppeldedezegroepaankunste-naarFedericoD’Orazio,diedeelnamaandetentoon-stellinginMünchenmetzijnproject‘FightingSolvesEverything’.Dejongensdiegeenvanallentoeganghaddentotdekunst,lietenzichinspirerendoorD’Oraziodieerombekendstaatdebeeldtaalenomgangsvormenbinnendevechtsporttotkunstteverheffen.Vanuithettalentvandejongeren,inditgevalhetkickboxenopwedstrijdniveau,werdenaf-fichesontwikkeldwaarinzijzelf,alsicoon,dehoofdrolspeelden.Dagelijksgeconfronteerdmetvooroordelenenclichésoverhunafkomst,werdenzijuitgedaagdomzelfsloganstemakenendepostersvormtegeven.InWerkplaatsOostwerdenderesultatenvandework-shopgepresenteerd.‘Sprekende affiches met krachtige slogans; ze zeggen ‘Ik ben de beste, don’t mess with me.’ Het lijkt ergens wel op het politiek arena, waarin politici claimen: kies mij, ik ben de beste,’ alduseenpaaropen-ingswoorden.Ineenprofessioneleboxringdievoordegelegenheidsamenmetdejongerenwasopgebouwd,vertoondendejongenséndekunstenaarhunvechtkunsten.EenA-typischejury,bestaandeuiteenwijkagentKrispijn,eenprojectmanagerJeugdoverlastvandegemeenteDordrechteneenberoemdeDordtseoud-boxer,prijsdedejongensvoorhuntechniekbeheersing,‘Een lust voor het oog,’zosprakdewijkagentnaafloopdejongensenhetpubliektoe.NadekickboxdemonstratiesspronggespreksleiderAhmetKarapinarderinginomdejongenstotuitsprakenteverleidenoverhunkunst-werken,deaffiches.DaarnabrachtKarapinarmethu-moristische,dochkritischeinsteekeengoedgesprekopgangmeto.a.dejongerenwerkers,juryleden,dekunstenaarenbuurtbewonersdiepteoverdetepasenteonpasgebruikteterm‘respect’.NaeenkortetentoonstellingvandeaffichesindefoyervanWerk-plaatsOostwerdenzijdiezelfdezomertentoongesteldinkunstcentrumKusinHeerlen.EenselectievandeaffichesreizenlaternaardegalerievandeFedericoD’OrazioinLosAngeles.

14.


3.3plasticpeopleparty28mei/5juli2012kunstenaar:JohannesBrechter(München)deelnemers:June,Eray,Rachel,Boulaina,Donita,Chayenne,Kokkie,Bas,Hanka,Ghizlane,Sibel,Joshua,Bilal,Siham,Tjoekie,Najoua,Zehra,Jill,Yassir,Kevin,Alex,Evert,Colin,Joost,Youknow,Eriki.s.m:JongerenwerkDeTwern,DordtseWelzijnsOrga-nisatiewijkpresentatie:4juli2012,ClubDolhuismet:PlasticTasVrij,djRonPetroldocumentaire:11min.21

Afgelopenzomerverscheenviasocialmediaenindelocalepersdevolgendeoproep:‘Kom je uit Dordt, ben je tussen de 16 en 26 jaar en vind jij dat er nieuwe wetten moeten komen? Doe dan mee met de Plastic People Party (PPP). In september zijn er weer verkiezingen in Nederland. De politieke partijen ruziën over Europa en over bezuinigingen. Maar wat vind jij belangrijk? Wat zou jij willen dat er verandert in Dordrecht, in Nederland of in Europa? De kunstenaar Jo-hannes Brechter richt een partij op speciaal voor jongeren tussen de 16 en 26 jaar. Doe mee met The Voice of Dor-drecht en geef een creatieve draai aan jouw mening!’

Voordezeechtehands-onworkshopfabriceerdehetteameenmobieleworkshop-bike,waarmeedekunste-naareenmaandlangdiversewijkfeesteninDordrechtbezocht.Samenmetdejongerenwerkersencollega’svandeDordtseWelzijnOrganisatiewerdenjongerenterplekkeverleidommeetedoen.UitgerecycledmateriaalmaaktenzijminiatuurwoordvoerdersvanzichzelfdieopgenomenwerdenindePlasticPeopleParty.Dekunstenaardeeldezijncreatievetipsentricsmetdedeelnemers.Eenjongerenwerkerzorgdeervoordatdejongerenonderhetknutseleningesprekraaktenenblevenoverwatzijwildenverandereninhunstadofwijkenhoedezeveranderingbijwettotstandgebrachtzoukun-nenworden.Doordejongerenoptezoekeninhuneigenwijkenwerdenwoordvoerdersuitalleuithoekenbereikt.Nadatdepoppetjesgemaaktwarenwerktendedeelnemersmetdekunstenaar,eenprofessioneelfoto-graafeneencameramanaaneenvideoclipwaarindePPPhaarnieuwewettenpromootte.Erwerdgekozenvooreenrelatiefsimpelmedium,destopmotionfilm,dieopverschillendeplekkenindestadopgenomenwerd.Dewijkpresentatiewerdverpaktineenfeestelijke‘partijbijeenkomst’envondplaatsinclubDolhuisindebinnenstad.

15.


3.4.kunstcampagne7mei/13juni2012kunstenaar:FoundlandCollectief(Amsterdam)deelnemers:56HAVO4leerlingenvanhetInsulaCol-legeDordrechti.s.m:InsulaCollegewijkpresentatie:13oktober2012,‘tHofdeelnemers:TheatergroepToendradocumentaire:11min

DelokalepolitiekinDordrechtheeftdelaatstejarenhardgesnoeidindesteunaankunst.ZoishetCen-trumBeeldendeKunstontmanteldenzijnerdeaf-gelopenjarenactiesgevoerdtegenkunstwerkenindeopenbareruimteenvernielingenaangericht.Deleer-lingenrichttenvervolgensonderbegeleidingvanhetAmsterdamsevormgeverscollectiefFoundlandkortecampagnesopvoorhetbehoudvandekunstwerken.Foundlandiseenkunst-enontwerpcollectiefdatzichbezighoudtmetkritischeanalysesvanpolitiekenbranding.ComplexeonderwerpenuitdeNederlandsemaatschappij–zoalspopulismeenasielzoekerspro-blemen–zettenzeominbegrijpelijkeproductenalsafficheseninstallaties.IndezeworkshopwerdenlinksgelegdnaarprojectenvanFoundlanddietijdensdeNKTourinKeulentezienwarengeweest.

DezeworkshopvondgedurendevierwekenplaatstijdensdeCKV-lessen.Naeenuitgebreidefietstoerlangsdewerken,werdenindeklasanimatiesgemaaktenvoorzienvanone-linersgeïnspireerdopklassiekepolitiekecampagnesinNederlandenAmerika.Doelwasomdeleerlingeninteamseencampagnetelatenontwerpenvooreendoorhenzelfgekozenkunst-werkinDordrecht.Dezecampagnezoubestaanuiteenafficheeneenkortetrailer,campagnefilmpje.Deleerlingenkozeneenkunstwerkenvormdencampagneteams.Deresultatenwerdennaafloopopschoolgep-resenteerd.HetthemavandekunstindeopenbareruimtevanDordrechtstondvervolgenscentraalineenvolksspektakeldoorkunstenaarHansvandenBantijdensdeopeningvandeeindtentoonstellingvandeNKTour.

3.5.geldwitwassen6oktober2012kunstenaars:RolandFarkasenCamillaEnglund(Bu-dapest)deelnemers:12jongereni.s.m:JongerenwerkDeTwernwijkpresentatie:13oktober/4novemberprojectruimteNoordkaapdocumentaire:8min.

DezeeendaagseworkshopwerdgegevenophetBeverwijcksplein,vanuitdeNKcontainerdievoordegelegenheidomgebouwdwastotlaboratorium.JongerenwerdenviaDeTwernopgeroepenomaanteschuiven,maarookpassantenenregulierpubliekvanNKkondenmeedoen.Viaeeningewikkeldche-mischprocédéwerdeneurobiljettenvanhuntekeningontdaan,totdatslechtshetwatermerkoverbleef.

16.


3.6.uitjedak21oktober/4november2012kunstenaar:Remotewords(Keulen)i.s.m:JongerenwerkDeTwernwijkpresentatie:14,15,16december2012,project-ruimteNoordkaap

Remotewordsiseenkunstenaarsduodatoverdehelewereldtekstenopdakenschrijftdiealleenvanuitdeluchttelezenzijn.Huntekstenzijnvaakkritischen/ofhumorvol.VoordeeindtentoonstellinginDordrechtwerdinhetvoormaligVerborgenMuseum(Achterom)devloergeheelbekleedmeteenenormeluchtfotovanDordrecht.IndezeworkshoplietenjongerenzichinspirerendoorhetprojectvanRemotewordsinLissabonomdaarnazelfopdedakenteschrijvenwatzijvanhunstadofwijkvindenofwateraanverbeterdzoumoetenworden.Detrucwasnatuurlijkomdeboodschapteminimaliserentotéénoftweewoorden.Overdefotovloogeenopafstandbestuurbareminihelikoptermeteencameraeraanbevestigd.Dezemaaktelivefilmopnamesdieopechteluchtopnameslijken.OmdatnietheelDordrecht,metalhaarbuiten-wijkenopdeprintpaste,stonderinderuimteookeencomputer,waarjongerenviaGoogleEarthhuneigenbuurtofstraatselecteerdenenuitprinten.Alleuitsneden,tekstenenfoto’skondendoordejongerenmethunmobieltjedirectge-uploadwordennaardeHotgluepaginavanTheVoiceofDordrecht.

In2013gaatNKingesprekmetwoningbouwvereni-gingenTrivireenWoonbronomdemogelijkheidteonderzoekenofeenvanstatementsopwaregrootteopeendakgeplaatstwordt.

3.7.puntdewereld8oktober2012kunstenaar:OliverKunkel(Keulen)deelnemers:JongerenuitCrabbehof-noordi.s.m:JongerenwerkDeTwern

UitdenieuwsbriefvanDeTwern:‘Op 8 oktober kwam NK langs bij jongeren in Punt de Wereld in Dordrecht. In het kader van de sociale herover-ing van Crabbehof-noord organiseert de Twern hier diverse projecten. De Duitse kunstenaar Oliver Kunkel is door stichting NK gevraagd om naar Nederland te komen voor o.a. de overzichtstentoonstelling van hun Europese tour.

De jongeren waren druk in de weer met de voorbereidin-gen voor het koken. Want maandag is de dag dat er met jongeren in de Punt gekookt wordt. Oliver is een kunste-naar die zich richt op een toekomst waarin door o.a. de crisis en milieurampen het leven een stuk zwaarder blijkt. Zo stelt hij vragen als hoe kom je aan eten als er geen supermarkten zijn en geld niks meer waard is. Wat is dan echt belangrijk? Wie zijn je vrienden? Voor de jongeren in Punt de Wereld had Oliver verschillende persen en molens meegenomen. Zo konden de jongeren uit zonnebloempit-ten olie persen en door graan te malen kregen ze bloem. Door zelfgemaakte honing te ruilen tegen melk en eieren hadden de jongeren alle ingrediënten die nodig zijn om pannenkoeken te bakken.De jongeren zijn bewuster geworden waar producten vandaan komen en hoe veel werk het kost om produc-ten te verwerken tot consumeerbare producten. Daarnaast hebben ze gezien dat je in plaats van met geld te betalen goederen kunt ruilen voor andere goederen of diensten. Een leuke bijkomstigheid was dat de jongeren met ander-staligen leerden communiceren door middel van Engels en gebaren.’

17.


3.8.180cc7/21oktober2012kunstenaar:FilippoMinelli(Brescia)deelnemers:15jongerenvan180CCi.s.m:JongerenwerkDeTwernwijkpresentatie:mei2013,tijdensUrbanExplorersFestivalindeprojectruimtevanNK

IntourstopKeulensteldeFilippoMinellieengeën-sceneerdprotestsamenalseentableauvivant.Passantenwerdgevraagdvlaggenenbordenhoogtehoudenvoorzienvansymbolenenslogansvan(extreem)linkstotrechts,maarookvooréntegenEuropa,Yankees,deIslamenBarclays.Deopponen-tenstondengezamenlijkachtereengrotebannervanPriceWaterHouseCoopers:eenultiemerepresentatievoordebuitenproportionelemachtdietransnationalebedrijvenhebbenopdewereldeconomie.IndetijdvandeOccupy-beweging,reageerdeMinellimeteenprotesttegenallesentegenniets.NKvroegMinelliomeenvergelijkbaarprojectbinneneenworkshopterealiserenmeteengroepjongerendiebijhetjongeren-werkbekendstaatalsde180CCjongens.Hetiseengroepjejongensdievanuitverschillendewijkenregel-matigsamenkomenommethunillegaalopgevoerdeengepimptebrommerswedstrijdjesterijdenopdeopenbareweg.Huncapriolenwordendooromstan-dersmetmobieltjesgefilmdenviaYouTubeverspreid.180CCiseendoorninhetoogvanpolitieenomwo-nenden,DeTwernprobeerthieralsbemiddelaaroptetredenenriepdeartistiekehulpvanNKin.

Medeinoverlegmetdejongerenwerkerswerdbeslo-tendedoelgroepbredertetrekkenenaantevullenmetandereDordtsejongeren.Bindendelementwasdeliefdevoorscooterofbrommer.TijdensClosingPartinoktober2012wasMinelliinDordrechtomdeworkshopvoortebereidenenwerdeenprojectontwikkeldwaardeeerstecontactenmetdedoelgroepgelegdwerden.DitprojectresulteerdeineentryouttijdenshetUrbanExplorerfestival.Injuni2013rondFilippoMinellihetprojectafmeteenfotoshootinDordrecht.

3.9.heen&weer19/21oktober2012kunstenaar:KunstCommando(Dordrecht)deelnemers:publiekvaneindtentoonstellingNKTourenbuurtbewonersuitvijfDordtsebuitenwijken:Wielwijk,Sterrenburg,NegentiendeeeuwseSchil,Oud-KrispijnenDeStaart.

DitprojectmethetDordtsekunstinitiatiefKunstCom-mandowaseenparticipatieprojectvoordeDordtsebuitenwijken,zodatookdaarmensenopbijzonderewijzeverrastkondenwordendoorkunstencultuuruitdevijfEuropesestedenvandeNKTourenTheVoiceofDordrecht.KunstCommandoorganiseerdege-durendedeeindtentoonstellinggratis‘Heen&Weer’-toursdoorDordrecht.Dezebustochtjesvolverrassin-genleiddenlangshaltesbijbijzonderepersonenenplekkenindeDordtsebuitenwijkendieopeenverras-sendemanierdestedenKeulen,München,Budapest,IstanbulenLissabonvertegenwoordigden.

DeelnemerswerdennaareenplekineenDordtsewijkgebrachtdiecorrespondeerdemeteenvandesteden.Bijvoorbeelddeontdekkingvandefado–hetPortuge-selevenslied–indeWielwijkseKansenflat,eenkorteworkshopHongaarsdansen(endrinken!)ineenSter-renburgsewoonkamer.OpeenbijzonderelocatieindenegentiendeeeuwseSchilweesallesmuzikaalgeziennaarKeulenenbijdeMünchen-halteinOud-KrispijnwaandemenzichopeenheusDuitsOktoberfest.

18.


HetnomadischetentoonstellingenprogrammawerdbegeleiddoordetentoonstellingskrantdeNKTimes.Cultuurfilosofen,curatoren,kunstenaarsenkunsthistoriciuitNederlandendegaststedendroegenbijaandekrant.Aandebasisvaniederevormgevinglagdemeestgelezenkrantvaniederestad;denkaanpopulairedagbladeninEuropaalsdeTurkseHürriyet,DuitseTageszeitung,PortugesevoetbalkrantRecordendeHongaarseMagyarNemzet.DeNKTimesistelkensvooreengrootdeeloplocatiegeproduceerd.Zokonertijdensdewerkperiodendirectgereageerdwordenopactualiteitenuitdestadenwerddocumentatievandekunstprojectenterplekkeindekrantverwerkt.Eenkleindeelvandekopijwerdvoorafaangeleverd,zoalsbijvoorbeelddecolumnsvanuitNederland.Intotaalwerdenvijfkrantengepubliceerd.DeMünchen-editie(publicatiedatumjuni'11)werdaange-vuldmeteenbeeldbijlage,dieopdefinissagegepresenteerdwerd.DeIstanbul-editiekwamalsééngeheeluit(oktober'11)enwerdnaafloopinIstanbulverspreiddoordeTurkseauteurs,kunstenaarsenpartnersindestad.IndewinterwerdheteerstedeelvandeKeulsekrantgemaakt.Begin2012werddezeinKeulenverderingevuldengepresenteerd(februari'12).DaarnavolgdeBudapest(publicatie-datumseptember'12)entotslotdeLissabon-editie(oktober'12).In2013verschijntnogeenlaatstespecialeuitgavebijwijzevaneinddocumentatievanhetprojectTheVoiceofDordrecht.Integenstel-lingtotdevoorgaandekranten,wordtTheVoiceofDordrechtkrantgeheelNederlandstalig.

DeNKTimesdeednaafloopdienstalscatalogusvandeNKTour.InDordrechtwerdenallekrantengepresenteerdineententoonstellinginGalerie180enwarenverkrijgbaaropveellocatiesindehelebinnenstad.DeoverzichtstentoonstellinggafeengoedbeeldvandediversiteitendekwaliteitvandekrantenlietzienhoeNKzichpopulistischebeeldtaalenstrategieënuitdevijfgaststedeneigenhadgemaaktomzoeenbreed,internationaalpubliekaantespreken.DeNKTimesspeeldeookeenbelan-grijkerolalsplatformvoordetheoretischekantvanhetprogramma.Distributieonderhetvakpubliekwerdverzorgddoordeauteursendekunstenaarsdiehaddenbijgedragenaandekranten.Nietalleenwasdekrantverkrijgbaarviadepartnersuitdesteden,maarookdigitaalviadenetwerkenvandeauteurs.

Uitgebreid nalezen over de eerste drie edities van de NKTimes? Zie Jaarverslag 2011.

19.


4.NKTIMES

4.1nktimesbudapestauteurs AlexanderSchikowski|kunstenaar,Budapest HenkHirs|correspondentvoordiversemediainNederland,Budapest HansvandenBan|kunstenaar,Amsterdam GinaBöni|journalist,Zurich/Budapest TimeaJunghans|kunsthistoricus,oa.curatorRomaPavillioenVenetie2007 CsabaNemes|kunstenaar AndreaPócsik|oprichtsterRomaVisualLab,universiteitBudapest MonicaAerden|redacteurMrMotley,kunstenaar,Amsterdam ZsoltPetrányi|curatorNationalGalleryHongarije ÁgnesHeller|filosoof,NewYork/Budapestkunstenaarsbijdragen Borsoslörinc|kunstenaarsduo,Budapestcartoon VirágErdos|dichterenillustrator,Budapestoplage 1500exdruk Gráfica99|Lissabonontwerp nietvouwena.u.b.publicatie september2012metdankaan: MondriaanFonds,GemeenteDordrecht,VSBfonds,FondsvoorCultuurparticipatie

GedurendeeentiendaagsbezoekgavenmensenuithetcultureleveldinzichtinhoehetPopulismezichinHongarijevoltrektenopwelkemanierditeffectheeftopdekunstencultuur.NKheeftgepraat,ge-luisterdengefilmd.KunstenaarAlexanderSchikowskiheeftonsrondgeleidinBudapestenincontactgebrachtmetkunstenaars,journalisten,curators,eentheatercriticus,eenfilosoof,eenRomaburger-rechtenactivist,filmmakers,studenten.Allemaal,zonderuitzondering,zijnhetkritischebeschouwersvandehuidigeregering.

‘If you speak about democracy you must not forget that all regimes in the 20th century, except the Nazis, considered themselves democracies. Even the totalitarian communist Rakosi said: ‘Our democracy is the real democracy.’.I would say that Hungary is still a democracy, but it is not a modern one anymore. It is not only about the majority rule or about the majority decision, but also about liberties. Such as freedom of the press, of opinion and of religion. All this belongs to a modern democracy, which is a liberal democ-racy. At the moment, the liberal citizens’ rights, human rights are limited. Not abolished, but limited. Especially the freedom of the press.’Uit‘Nodebate’,ÁgnesHeller,politiekfilosoofindeNKTimesBudapest

DemeesternstigeeditieisongetwijfelddeNKTimesBudapest.Zowelinhoudelijkalsquavormgevingwordjealslezermeegenomenindegrauwe,grijzerealiteitvanhethedendaagseHongarije.EendeelvandekrantbestaatuitsamenvattingenvaninterviewsdiegastredacteurMonicaAerdensamenmetHansvandenBaninBudapesthadafgelegd.Hetanderedeelwerdgereserveerdvoorstukkendiespeciaalvoordezekrantgeschrevenwerden.Eenoverzichtvanbelangrijkehistorischegebeurtenissen,gevendelezerinzichtinderoerigepolitiekeontwikkelingendiehetlandenderegiovanafde9eeeuwhebbenbepaald.Budapestiseenstadvanradicaletegenstellingen;zwart/wit,links/rechts,pro/anti,Europa/GrootHongarije.Dekunstenaarsbegevenzichregelmatigopgevaarlijkterrein,hettussenge-biedwaardetegenstellingenmetelkaarbotsenenelkaarsomsopheffen.DevormgevervandeNKTimesheeftzichdoordezetegenstellingenlateninspirerenennamdetweemeestpopulairedagbladenalsuitgangspunt.HetzijndeMaygarNemzet(rechtsgeoriënteerd)enNépszava(linksgeoriënteerd).‘MagyarNemzet’betekent‘HongaarseNatie’enisin1938inhetlevengeroepenomdeDuitseinvloedeenhalttoeteroepen.TijdenshetcommunismeheeftMagyarNemzeteenkleinematevanonafhankelijkheidwetentebehouden.DekrantwasvoorbestemdomhettoonaangevendedagbladvanHongarijetewordenmaarwerdhetslachtoffervaninterneonenigheden


20.

21.


nadevalvanhetcommunisme.TegenwoordigisMagyarNemzethetgrootstedagbladvanrechtsesignatuur.Dehoofdartikelenhebbeneenstrijdbaretoonengevenblijkvaneenradicaalnationalismedatandersisdandeafgewogenintellectueletoondiedekrantvroegerhad.Hetlinksedagblad‘Nép-szava’betekent‘StemvanhetVolk’enisin1873opgerichtalsspreekbuisvandesociaal-democratischepartijvanHongarije.Van1948tot1989washetdekrantvandeenigevakbondonderhetcommunis-tischeregime.Vandaagdedagstaathetbladideologischgezienvlakbijdesocialistischepartij.

‘Na twee verloren oorlogen, het verlies van meer dan de helft van zijn bevolking, tweederde van zijn ter-ritorium en een opeenvolging van fascistische en communistische regimes mag Hongarije zich er op dit moment op verheugen te worden geregeerd door de machtigste populistische partij van Europa. Fidesz voert harde bezuinigingsmaatregelen door die voor het volk worden gecompenseerd met een groteske nationalistische symboolpolitiek, waarvoor de grondwet is veranderd en die door zijn impliciete afkeer voor on-Hongaarse elementen de deur openzet voor de terugkeer van antisemitisme en discriminatie van zigeuners. Hoe reageren kunstenaars hierop? Velen gingen de straat op om te protesteren, en voor een aantal kunstenaars zijn de ontwikkelingen aanleiding geweest om verder te gaan en hun artistieke verbeelding volledig op politieke onderwerpen te richten.’Uit‘Hongaarsepolitici,hoeruikenze?’HansvandenBanindeNKTimesBudapest

voorpagina(rechts)gebasseerdop‘MagyarNemzet’

voorpagina(links)gebasseerdop‘Nepszava’

22.


4.3NKTimesLissabonauteurs PatriciaFreire|medeoprichtsterCriaactividade,Lissabon AntjeFeger&BenjaminF.Stumpf|kunstenaarsduo,Hamburg AnaSantosGuerreiro|researcherFaculteitvanArchitectuur,Lissabon Remotewords|kunstenaarsduoAchimMohné&UteKopp,Keulen RicardoOliveira|WeHateTourism,Lissabonkunstenaarsbijdragen MichaelKluver|journalisticdesigner,Rotterdam OliverKunkel|kunstenaar,Keulen Carlosd’Abreu|kunstenaar,Lissabonoplage 1500druk DeMaasstad|Rotterdamontwerp nietvouwena.u.b.publicatie oktober2012metdankaan MondriaanFonds,GemeenteDordrecht,VSBfonds,FondsvoorCultuurparticipatie, NRWKultursekretariatInternational

DemeestluchtigeeditiebegeleiddedefinancieelmeestgeteisterdestadvandeNKTour:Lissabon.Opdevoorpaginaprijktdetitel‘ÚltimaparadaLisboa’(laatstehalteLissabon)metdaarondereenAFPfotovandePortugesevoetballerRonaldo.Hijheeftpubliekelijkgeklaagdoverzijnjaar-salarisvantienmiljoeneuro.‘Iwantmore,’citeertdeNKTimes.Hetiseenwrangegrapvooreenlandincrisisdat,numeerdanooit,hunkertnaareennationaleheldalsRonaldo.EndaarmeetekenendvoorhetprojectvanNKinLissabon.Devormgevingisonmisken-baargebaseerdopeenvandetallozedagelijksevoetbalkrantendieinkioskenaangebodenworden.DeRecordisdemeestgelezensportkrantvanPortugal,waarvanin2011dagelijks62.245exemplarenverkochtwerden.VoetbalisonlosmakelijkverbondenmetdePortugeseidentiteit.Criticibewerendatdenationalevolkssportdeburger,zelfsindezeroerigetijden,rustighoudt.Negatieveberichtgevingovermaatregelenvanuitderegeringwordenbijvoorbeeldaltijdnetuitgezondenvoordateenbelangrijkevoetbalmatchbegint.IndeNKversievandeRecordisveelruimtevoordekunstwerkenendetentoonstellingSuperBurro;eenartikeldoorPatriciaFreireprobeertvanuitcultuurfilosofischoogpuntteverklarenhoehetver-schijnsel‘revolutie’vandaagdedagnogkanfunctioneren;hoogleraarAnaSantosGuerreirobrengtdepopulistischesentimentenvanPortugalinkaart;tweekunstwerkenwordeninhoudelijktoegelicht,namelijkdeinterventieLisboafricaineeninterviewmetdePortugeseschrijverJoséEduardoAgualusaoverderelatiePortugal–Afrika,enLuso-TropicaloverhetwerkvandeHamburgsekunstenaarsAntjeFegerenBenjaminF.StumpfenhunresearchnaarderepresentatievanhetkolonialeverledenvanPortugal.Evenalsindedocumentairebehorendebijdezetourstop,wordtderodedraadindezeNK-TimesgevormddoorregistratiesvandepersoonlijkestadsgidsvanhetalternatievereisbureauWeHateTourism.

23.


ZomaareenweekjekrantenkoppeninPortugal,februari2013:

‘ItaliëdreigtterugkeervanPortugalnaardemarktentevertragen’27februari2013,Diárioeconómico

‘WijhoudenhetEuropeserecordsocialekortingen’26februari2013,JornaldeNotícias

‘Portugalkan14,9miljardbesparenalshetdezelfdebehandelingalsGriekenlandkrijgt’20februari2013,Presseurop

‘ECBweigertversoepelingPortugeesprogramma’19februari2013,Público

‘Portugalgaatin‘opheffingsuitverkoop’’18februari2013,LeTempsGenève

‘16,9%.Werkloosheidstijgtenzakenwereldverwachtmeerontslagen’13februari2013,Diárioeconómico

‘CrisisSpanjebedreigtterugkeerPortugalfinanciëlemarkt’5februari2013,JornaldeNegócios

www.noo

rdka

ap.org

LISB

OA, Y

EAR

2 № 5,

SUM

MER

2012

PRE

ÇO: 0

,85 E

URO

Noordkaap is touring through Europe with an art project that explorers the rise of Pop-ulism. In �ve cities international artists work on the spot. Each exhibition is accompanied by a locally produced issue of the NK Times. In Lisbon, last city in the tour, the current European North-South con�ict was the most tangible.

Carlos D’Abreu PT Jan Kryszons NL Johannes Brecher DE Daan den Houter NL Filippo Minelli IT Remotewords DEBenjamin F. Stumpf & Antje Feger DE Arturo Hernández Alcázar MX Michael Kluver NL Oliver Kunkel DE

�e NKTimes is inspired by the most popular newspapers in Europe. In Munich: Tageszeitung, in Istanbul: Hürriyet, in Cologne: Express, in Budapest: Magyar Nemzet and Nepszava and in Lisbon: Record

But it’s Friday, so I’m gonna get rich Págs. 15

ÚLTIMA PARADA: LISBOA

«HIM-HÃHIM-HOM

IH-ÓH»

NOORDKAAP ON TOUR

Ronaldo, earning 10 million euros a year, wants more money. Found in NRC Next ( a Dutch newspaper), 03.10.2012, photo: AFP

Navijftourstops,filmproducties,kunstprojecten,publicatiesenprojectenmetDordtsejongeren,pakteNKtotslothaarkoffersuitinDordrecht.NaasthetzichtbaarmakenvanderesultatenvandeEuropesetour,warendebelangrijkstedoelstellingenvandezeeindmanifestatiehettotstandbrengenvaninternationaleuitwisselingentussendekunstenaarsentoeschouwers,enhetstimulerenvandiscussiesoverdeopkomstvanhetPopulisme.OpongewoneplekkenindestadwerddeEuropesetouropschaalnagebootstvoorhetNederlandsepubliek.Detentoonstellingwasviarondleidingentebezichtigen,verzorgddoorhetNKteamenkunstenaarsvandetour.Gidsennamengroepjesvangemiddeld20personenmeelangsondermeereenTurksemeubelzaak,eenleegstaandeIrishpubenhetvoormaligeVerborgenMuseumbovendeAlbertHeijn.Parallelaandetentoonstellingvondenoptredens,filmvertoningenenworkshopsplaatsopuiteenlopendelocatiesinDordrecht,zoalsGalerie180,restaurant’tVeerhuis,particulierewoningenenhetInnercityHotel.

MededankzijeensponsoractievondNKondernemers,bewoners,instellingenendegemeentebereidomonderanderepanden,slaapplekkenenproductiemiddelenbeschikbaartestellen.Internationalekunstenaars,partnerseneengevarieerdpubliekbezochtenintensiefdestad.DemeestegastenverblevenereenaantaldagenendeelnemersvanheteventwerdenwarmontvangendoorDordtsegastgezinnen.

‘Ik vond het een mooie samenvatting van jullie project. De tour door de stad was een ware reis, waarbij je steeds weer in een nieuw “land” terecht kwam, met een andere sfeer en benadering van het thema. De sfeer was informeel, een mooie manier om kunst die wellicht niet voor iedereen ‘makkelijk’ is toegan-kelijk te maken. Daarnaast was het ook bijzonder om de stad Dordrecht zo eens van een andere kant te zien. We kwamen op plekken waar ik anders nooit zou komen; van een bouwvallig oud cafe tot een chique villa met strak gestuukte muren. De groep was niet al te groot, waardoor het makkelijk was me-dereizigers aan te spreken.’ Meike Kerstholt

‘I had the opportunity of having a guided tour through the Populism project by Noordkaap, in Dordrecht that has shown to be a very interesting project, in it’s rhizomatic essence but also consistent in the way the project was presented to the audience in Dordrecht, where the viewer could have access to various steps of the project in different cities, finally coming together in this show.’(...) SusanaPedrosa


24.

5.CLOSINGPART

‘tHof|EierenvoorjeGeld|openingsspektakelOp13oktoberopendedeoverzichtstentoonstellingmeteenCommediadell’ArtegeregisseerddoorHansvandenBan.‘EierenvoorjeGeld’vondplaatsop’tHof,nabijdeweekmarkt,engingoveraanvallenopkunstwerkenindeopenbareruimtevanDordrecht.VandenBanbrachtonverwachteelementen,artiestenenpubliekbijelkaar.ZomaakteGijsFrielinghetdecor,vertolktenacteursvandeDordtsetoneelgroepToendraonderandereeenbovenmeester,eenkunstdirecteur,dekunstenaar,JanKlaassenendekunstvandaal.HetverhaalwerdaanelkaarvertelddoorTedjeHausmacher(ookbekendvanhettvduoRembo&Rembo),entussendescènesdoorkonhetpubliekmeezingenmetdeAmsterdamsevolkszangerEdPalermo.Re-enactmentsophetpodiumhaddenbetrekkingopcon-troversiëlekunstwerkenindeopenbareruimte:‘Eggistence’vanRamKatzir,‘MekkavanCalvijn’vanAzizen‘AlfaenOmega’vanJoepvanLieshout.StadsomroepsterDarjadeCaluwériephetwinkelendvolkopomnaardevoorstellingentekomen.

‘(...) Wat is het Dordtenaren? Een complot tegen kunst op de straat? Angst voor het vreemde? Waar zijn de vergezichten van weleer? Wilt u terug naar de tijd vóór de kooplui, de gelukszoekers en het matrozengespuis, vóór de tijd van de wapperende zeilen… Rietsnijden en mandjes vlechten? Wilt u terug naar het zompige veenmoeras?’Uit‘Eierenvoorjegeld’,Dordrecht2012

‘We zijn de afdeling Educatie van het Anne Frank Huis in Amsterdam. We willen graag naar de tentoon-stelling ‘The rise of populisme’/Noordkaap European Tour. Is het mogelijk om een rondleiding te krijgen op een werkdag? Ik hoor het graag!’ Metvriendelijkegroet,ValérieDeckers

DeWaag110|HoofdkwartierClosingPartVanuithethoofdkwartieraanhetSchefferspleinvertrokkenderondleidingen,werdenkleinebijeenkom-stengeorganiseerdenkonmendeNKTimesnalezen,documentairesterugzienenbinnenwandelenvoormeerinformatie.


25.

‘Populistische soep - wat moet ik me daar nou bij voorstellen ....’ anoniem‘Ik heb het zelf als fijn ervaren en in de toekomst werken wij graag weer samen.’Metvriendelijkegroet,N.Nannings,InnercityHotel

Voorstraat180,SBK|ReaditintheNKTimesInGalerie180vanhetSBKwerdeenoverzichtstentoonstellingvandeNKTimessamengesteld.TijdensdeopeningwerdereenpotjePopulistischeSoepgeserveerdmethetebrij,eenheidsworstengebakkenluchtdoorCateringa&Kompanen.Dekrantwerdgebundeldaangebodenalscatalo-gusvandetourendoordestadverspreid.InhetDordtseInnerCityHotelwerdendekranteneenmaandlangbijhetontbijtgeserveerd.

‘(...)Most part of the pieces opened up from the ideological point of view to be more abstract answers to the theme of the show, which I found very appealing. I also like the curatorial decision of having the show in various spaces and offering guided tour to the viewers. The spaces were intriguing for being very different and unexpected and in certain cases the show acti-vated spaces that seemed to be abandoned, like for instance the bar where the Portuguese part of the project was shown. Somehow that space seemed to be very able to receive the Portuguese proposals and the fact that it was an abandoned space, added a certain nostalgia to the show. I liked particularly that the documentation of previous steps of the project was shown in an aesthetic way, so presenting itself like a mediation of what had happened rather than a dry documentation. The tour was consistent and entertaining, I liked the guides and the group.’ SusanaPedrosa

26.



‘Het bezoek aan ongebruikelijke locaties blijft bijna meer hangen dan de gepresenteerde projecten, en dat in je eigen stad die je denkt te kennen. Toch zou alleen locatiebezoek te mager zijn. Gemengde gevoelens dus, maar overwegend positief.’InekeMiddag

‘Check out the last work of our activist friends from http://www.noordkaap.org/, with their art interven-tions, performances and free beer in our city. It was a pleasure to spend time with them, trying to run over some populist politicians through the streets of Lisboa. It was a success ; )’ WeHateTourismTours

Voorstraat106|SuperBurro|LissabonHierwasjarenlangéénvandedordtseberuchtekroegengehuisvest;TheBoozer.HetvoetbalcaféwasvooralgeliefdbijdeIersehavenarbeiders.Hetpandstonddaarnajarenleeg.Dehuidigeeigenaarheeftwegensdecrisiszijnambitieuzeverbouwingstilmoetenleggen.Allesopdiebeganegrondherin-nertnogaandeIersepub.Eenidealesettingvoordetentoonstelling‘SuperBurro’dieinLissabonontstond.HetprojectinLissabonwerdnamelijkookindesettingvaneensportsbaringericht,metalshuismerkhetSuperBurrobier(superezelbier).EenpersiflageopdePortugesetrots:SuperBockbier.AandeVoorstraat106wasondermeereenprocessiedoordestratenvanLissabontezien,waarinPortugalsymbolischbegravenwordt(video ±maismenos±, Portugal).Viaeenluikjeinhetplafond,waarmenéénvooréénzijnhoofddoorkonsteken,werddegerenoveerdeeersteverdiepingzicht-baar.IndezelegezaalwerddekolonialeinstallatieLuso-TropicalvanhetduoStumpf&Fegermetspotsuitgelicht.AandebarkonmendestadstoureneninterventiesbekijkenopeengrootschermachterdeSuperBurrobierflessen.

BuitenWalevest120-124|AdiósHolanda|MünchenTijdensdevoorbereidingenvandetourwerdhetPopulismenoggezienalsmarginaalfenomeen,alseentrendwaarvandeimpactopdesamenlevingnietperséserieusgenomenhoefdeteworden.OphetmomentdatNKdetouropendeinjuni2011warendepolitiekendemediaerechterinmiddelsvandoordrongen.HetPopulismekreegookinvloedopdemanierwaaropertegendebeeldendekunstwerdaangekeken.Zonderblikkenofblozenwerdde(beeldende)kunstgedegradeerdtoteengeldvre-tende,linksehobby.InternationalepersreageerdegeschoktopdeNederlandsecultuurbezuinigingen.MetzoveelpopulismeopdehielengafNKdeopeningstentoonstellingvandetourdetitel‘AdiósHolanda’.

‘Adiós Holanda, het klinkt als een vaarwel. Een vaarwel dat begrijpelijk is nu er bikkelhard wordt bezuinigd op de kunsten; en begrijpelijk omdat het woord ‘trots’ in toenemende mate wordt gebruikt met het doel om anderen buiten te sluiten. En wanneer je leest: ‘Adiós Holanda onderzoekt de invloed van populistische stromingen op de Europese samenlevingen’ bereid je dan maar voor op enkele kritische noten vanuit outer space.’ UitrecensieMisterMotley,juli2011

27.

DeopeningstentoonstellingvandetourvondplaatsindeKunsthalleWhiteboxinMünchen,eenvanderijkstestedeninEuropa.InDordrechtvondMüncheneenpassendequivalentineenleegstaandewoningaandeBuitenWalevest.Dewoningwerdnetvoordecrisisgeheelgerenoveerdenstaatsinds-dientekoopvoornegenton.

‘De kunstwerken passen erg goed in deze setting. Fijn dat het ingericht is met zoveel respect voor het pand en heel inventief bedacht! Bedankt daarvoor.’Annelies(eigenaresseBuitenWalevest)

Enkelewerkendieextratoegelichtwerdendoordegidsenwaren:

GrundGesetz,video-installatieenperformanceFabianHessevoerdeeenmarathonperformanceuit.InGrundGesetzlashijnegenuurachterelkaarvooruithetDuitseGrondwetboek.VanAtotZ.Deperformancebegonindetentoonstellingsruimteenwerdvoortgezetinmetro’s,opterrasseneninshoppingmalls.Hesse:

“Populisten reduceren complexiteiten en de interpretatie van feiten. De grondwet is als een verklaring van de vrijheid, want de staat ontwerpt en bepaald de grenzen van mijn vrijheid. Met het voorlezen dringt de tekst zich aan mij op, als onderwerping, als straf, als verklaring van de vrijheid, een contemplatie.”

HotelEuropa,lichtinstallatieHansvandenBanmaakteeeninstallatiebestaandeuitelfparasollenmetlicht-letters‘HotelEuropa’eneenknipperende‘R’.HotelEuropaverliestzijnsterendeEuropesedroomhapert.Dereceptielijktgeslotenvoorreizigers,passantenenvreemdelingen.HotelEuropabegeleiddedegeheletourenwerdtelkensinanderesettingsopgebouwdomzoconfrontatiesaantegaanmetwisselendpubliek.


28.

Lifeisanurse......Butthemeatisweak,hitdeadandadmire,collectie,installatieenperformanceModeontwerpsterenkunstenaarNadaVanDalenmaaktevoordetoureennieuwecollectie,geïn-spireerdopseriemoordenaarsendepopulariteitvangeweld.OpdezolderverdiepingaandeBuitenWalevestrichtteVanDaleneencompletestijlkamerin,waarbijdethematiekenhaaronconventioneelmateriaalgebruiksamenvloeideninbeeldengeluid.OpkrakendemonitorenwarenregistratiestezienvaninwonersdiedecollectieinhuneigenstaddragenenvandeperformancesdieVanDalentijdensdetouruitvoerde.

CaptainCarribeanconquerstheNetherlands,installatieTirzoMarta’salteregoCaptainCarribeanlaatzichvanuiteenoud-HollandsebakfietsbegeesterendoordeoverwinningstoespraakvanGeertWildersuit2010.MeteenKentuckyFriedChicken-emmeropzijnhoofdenopgehevenwijsvingerbezweerthijineenvideoloop:“I am going to conquer the Netherlands.”

MoneyPath#1,foto’senvideoregistratieTerwijlinNederlandplotselingbeweerdwerddatkunstsubsidiesgeldverspillingzijn,reageerdeDaandenHoutermeteeninterventiewaarbijhij25.000eurocentjesuitstrooideovereenwandelpadinMünchen.OpeenzonnigemorgenineenvanderijkstestedenvanEuropa,buktenengraaidenvoor-bijgangersdeblinkendemuntjesvanhetpad.DenHouterheeftditproject,bijwijzevanartistiekonderzoek,daarnainanderevormenuitgevoerdinIstanbul,inKeuleneninLissabon.


29.


30.

‘Het Dordtse résumé van de Europatour van Noordkaap vond ik een informatieve en creatieve weergave van het bezoek aan plaatsen, die een link hebben met het populisme van toen en van nu en ik hoop dat het de bezoekers te denken gaf!’, GüntherHorst

‘De rondleiding was leuk en inspirerend. Leuk om te zien wat jullie beweegt. Benieuwd ben ik altijd naar de maatschappelijke impact op lange termijn.’ Leonard

Grotekerksplein1|BudapestInterviewsdiehetteaminBudapesthadafgelegdwerdeniederopeeneigenmonitorvertoond.Daar-naastwerdenvideokunstenregistratiesvanperformancesvandedesbetreffendekunstenaargetoond.ErwarenookschilderijentezienvanCsabaNemesentekeningenvanJanosSugar.RolandFarkasenCamillaEnglundvanhetHongaarsecollectiefFoundationforNationalArtwerdenuitgenodigdomeenworkshoptegeven.DestadskunstenaarAlexanderSchikowskikwamoverominDordrechteenaantalrondleidingenteverzorgen.

Groenmarkt50enWaag110|TheRiseofPopulismEenposterprojectvanhetUtrechtseFotodokinhetkadervanDeVredevanUtrechtwerdopverschil-lendelocatiesgepresenteerd.Vanafbegin2012zijnfotojournalisteneninitiatiefnemersDirk-JanVisser,Jan-JosephStokenMadsNissensamenmeteengroepEuropesefotografenbezigpolitiekepopulis-tischeverschuivingeninWest-Europatedocumenteren.IneenetalagelangsderoutewashetwerktezienvanDirk-JanVisser.IndeetalagevanhethoofdkwartiervanClosingPartwerdendagelijksnieuweseriesopgehangen.


31.

‘Hoe goed is dat, videokunst in de showroom van uw lokale meubelzaak. Lekker op de luie bank tv kijken, video zoals video bedoeld is.’ NielsPost,Trendbeheer

Visstraat|IstanbulIndeTurksemeubelzaakElaWonenhangtdesfeervanIstanbul.Hetiseenwinkelvoorde‘moderneTurk’dieeensterkebandheeftmethetlandvanherkomst.ElaWonenisdrukbezochtenheeftookeenactieveontmoetingsfunctie.Erwordttheegedronkenenerwordtvanallesbesprokenengeregeld.Demeubelzaakisthematischingericht:kinderhoek,slaapkamer,livingeneetkamer.TussensofaIstiklalensalontafelYatasBazakwasopdeflatscreenswerktezienvanNKinIstanbul.

Video’slietenwerkzienvanondermeer:JohannesBrechter.Meteenhandkar,dieinIstanbulnormaalgebruiktwordtvoorafvalscheiding,trokBrechtermeteenpoppenspeldoordestad.HetwaseeninterpretatievanKaragözenHacivat,dehoofdrolspelersvaneentraditioneelschaduwpoppenspeluitdeOttomaanseperiode.DeTurkenkennenKaragözenHacivatalsdeimmerruziëndemannen.Deéénisprogressiefensemi-intellectueel,deanderisconservatiefentegentijdsverspilling.SamenmeteenTurksepoppenspelerlietBrechterdekaraktersopstraatgesprekkenvoerenoverdevraagofkunstalleenmaarvoorderijkeeliteis,ofmisschienookvoorhetgewonevolk.InElaWonenstondendetweepoppenindeetalageenwerddevideouitIstanbulvertoondindekinderhoek.

VandeTurksekunstenaarFerhatÖzgürwerdentweevideofilmsvertoond:in‘IcanSing’(2008)play-backteenIslamitischevrouw‘Halleluja’vanLeonardCohenindeuitvoeringdoorJeffBuckley.DevrouwstaatvooreennieuwbouwwijkinAnkara,waarstedelijketransformatieeengrotestempeldruktopdesamenleving.Deanderefilm‘MetamorphosisChat’isgebaseerdopdeextreempopulairesoapsinTurkije.Tweebuurvrouwenbesluitenvanroltewisselenentrekkenelkaarskledingaanomtotslotdeanderteworden.

TassiloLetzelorganiseerdeeenongebruikelijkestadstourlangstweewoonwijkeninIstanbul:‘Istanbul is aan enorme verandering onderhevig. Eén van de grootste taboes binnen recente stadsplanning is de gedwongen ontruiming van een eeuwenoude Roma enclave Sulukule, die door speculanten herontwikkeld werd tot een Gated Community. De overheid beloofde de voormalige bewoners goedkope woonruimte aan te bieden in een ander woonwijk in Istanbul. Deze andere wijk ligt in Tasoluk en dat ligt maar liefst 40 km ten noorden van de periferie van Istanbul.’

‘Duidelijk overzicht van de uitgevoerde projecten via video’s en perfecte locaties voor de exposities.Voor mij was het werk in het verborgen museum een verrassing.’Groet,Trudy

Achterom|VoormaligVerborgenMuseum|TheVoiceofDordrechtDevolgendemarkanteplekvanderondleidingwashetvoormaligeVerborgenMuseum.Ditmuseumwasgeplandoptussenverdiepingenineennieuwwinkelcentrummiddeninhetcentrum.Hetwaseenprestigieusprojectwaaraan,evenalshetCBKDordrecht,vroegtijdigeeneindgemaaktwerd:teduur,teelitair,teconceptueel.InderuwafgebouwderuimtespresenteerdeNKdeprojectenvanhetKeulsecollectief‘Remotewords’.RemotewordslaatboodschappenachteropplekkendiealleenvanuitdeluchtenGoogleEarthwaar-neembaarzijn.ZijvergezeldeNKtijdensdetourmeteenaantalnieuweinterventies,zodatmenonder-meerdeNKContainerkonvolgenviadewebsitevanRemotewords.VoorClosingPartwerdeeninter-actieveinstallatiegebouwdwaarbijhetpubliektagskonplaatsenopdakeninDordrecht.VoorveelDordtenarenbetekendeditdeeersterondleidingdooreenmuseumdaternooitzalkomen.

‘Ik vond het super, verrassend.’Liesbeth

Beverwijcksplein|NKComplex|TheVoiceofDordrechtHetNKComplexiseenzeecontainerdiedienstdoetalspresentatieruimteenontmoetingsplek.Viaeengroeiendarchiefwerdenhierdetentoonstellingenvandetourmetelkaarinverbindinggebracht.Erwarenondermeerfilmpjesvandeopbouwdagenendeopeningentezien,documentatiemateriaalvan,eninterviewsmet,dekunstenaarsenartikelenoverhetEuropeseprojectuitderegionalemedia.TijdensdetourverscheenhetNKComplexoppleinenenparkeerplaatsenindedeelnemendesteden.InDordrechtwerddeNKgelecontainer,methetgrotelogoerop,geparkeerdophetBeverwijckspleintegenoverbejaardencentrumDeWielborgh.DaarwerddecontainerspecifiekgebruiktalsuitvalsbasisvoorpresentatiesenbijeenkomstenvanTheVoiceofDordrecht.Samenmetdejongerenwerkerswer-denerallerleiactiviteitenmetenvoordejongerengeorganiseerd.


32.

‘Allereerst een stimulerende tour hebben jullie georganiseerd. Het tijdstip- de winter- was voor een rondrit door de stad wel slecht gekozen. Stichting Noordkaap heeft een boodschap en die kwam te weinig “uit de verf”. Jammer want jullie hebben er veel creativiteit en tijd ingestoken.’Groet,Marijke

Vrieseweg|NKinCologne|KeulenInhetpandvankunstenaarsinitiatiefBaraccaeindigdederondleiding.Baraccaisgehuisvestineengrootleegstaandwoonpandvandrieverdiepingen.QuauitstralingkwamdezelocatiedichtbijdeoudefabriekshalvanNK’spartnerJackintheBox.OpdebeganegrondwaswerktezienvanFilippoMinelli,NadavanDalen,ArtvanTriestenOliverKunkel.Opdeeersteverdiepingde‘X-Factor’vanFoundland,de‘HightTeaTable’vanDaandenHouterendegeluidsinstallatie‘YouallArenottheWorld–Cancel-ledbySaturation’vanArturoHernándezAlcázar.OpzoldertotsloteenpresentatievanhetDordtsecollectiefKunstCommando.TerafsluitingwerddedocumentairevanKeulenvertoond.Eenfilmdiedegeheletourinzichtelijkmaaktenwaarineenacteurjemeeneemtlangsdeverschillendelagenvanhetproject.

Dordtsewijken|Heen&WeerNKvroegKunstCommandoeenprojectteontwikkelenenterealiserenomwijkbewonersuitDordrechtnaardeeindtentoonstellingindebinnenstadtetrekkenenomhetkunstpubliekvanNKrondleidingenindewijkenaantebieden.KunstCommandoorganiseerdeeenweekendlangHeen&Weer-tours.Bustochtjesvolverrassingenleiddenlangshaltesbijbijzonderepersonenenplekken.Hetpubliekkonkiezenuitreisjesals‘T’IsUnBoel’,‘OdedeCologne’,‘DansenmetPalinka’en‘Zumgemeinsamengeniessen’.Naeenbezoekindewijkenkeerdedebusterugnaardebinnenstadalwaarmendecor-responderendetentoonstellingvanNKbezocht.


33.

13.30 & 15.30 uur

Wouter

Sieuwerts, Sam van der Hum, Simian Switch

GijsFrieli

ng, Ban & zn., PoppSyko, Lil Kanabal,TedHaus

macher, Toendra, Ed Palermo, Darja de Caluwé,

straatvoorstelling

13 oktober

in ‘t hof

Inauguração:at LXFactory

34.


NKvindthetbelangrijkomgeëngageerdekunstvormenmiddenindemaatschappijteplaatsen.Confrontatiesmeteenbreedpubliekzorgenvoorbijzondereontmoetingentussenuiteenlopende(sub)culturen.NKbereiktnietalleenhetregulierekunstpubliek,maarjuistookmensendieweinigmetkunsthebben.Doorhentebetrekkenbijprojecteneninterventies,wilNKenthousiasmevoorbeeldendekunstbij‘debevolking’tevergroten.

NKheeftdeactiviteitenvanafgelopenprogrammaviadevolgendepublicitaireactiesaangekondigdenbekendgemaakt:

-PRmateriaalIn2012werdenaffiches,uitnodigingen,e-flyersendigitalenieuwsbrievenverspreid.567mensenhebbenzichgeabonneerdopdenieuwsbrief,hetmerendeeldaarvanisafkomstiguitDor-drecht,RotterdamenAmsterdam.Oplocatiewerdhetmateriaalviadesamenwerkingspartnersindestadverspreid.

-NKTimes,oplage1.500/3.000Dekrantrichttezichvooralophetreguliere(vak)publiekinNederlandenindegaststeden.DekrantwasverkrijgbaarbijkunstinstellingendoorheelNederland:MuseumvoorModerneKunstArnhem(Arnhem),STROOM(DenHaag),SIGN(Groningen),MuseumDePaviljoens(Almere),W139(Am-sterdam),RestaurantDeBurgertrut/Roodkapje(Rotterdam),Pictura(Dordrecht),SBK/Galerie180(Dordrecht)enNKprojectruimten(Dordrecht).Vasteverspreidpuntenindegaststedenwaren:München:kunstruimteLothringer13,KunsthalleWhiteboxendeAcademiedeBildendeKunstenIstanbul:DEPO,kunstinitiatief5533endeMimarSinanKunstacademieKeulen:kunstvereinMulheim,JackintheBox,kunstcollectiefCATCologneBudapest:GalerieKnoll,KeckskeUtcaStudio,DocuArtMoziLissabon:LXFactory,BouwkunstAcademie,KunsthalleLissabon,WeHateTourism

-SocialMediaIn2012iswederomveelgebruikgemaaktvansocialmedia.VoordeprojecteninhetbuitenlandismetnameFacebookeeneffectiefcommunicatiemiddel,waardoorinkortetijdooklokale‘vrienden’ennetwerkenbereiktwerden.NKisactiefopFacebook,YouTube,Hyves,TwitterenVimeo.www.youtube.com/user/stichtingnoordkaapwww.facebook.com/noordkaapartspace(2854vrienden,29mei2013)http://stichtingnoordkaap.hyves.nl/blog/(165‘lokale’vrienden)http://vimeo.com/user10251511

-AdvertentiesIn2012werdenadvertentiesgeplaatstindeMetropolisM,opTrendbeheer,opdewebsitevanMetro-polisM,inhetPicturabladenopEiskellerbergTV(Keulen).Daarnaastwaserveelfreepublicityviasocialmedia,delokaleTVzenderRTVDordtenI-Dordt.

-NKwasgastsprekeropdevolgendesymposiaendebatten-symposiumInterface|Hasting(GB)-symposiumDordtseLente|DordtYart,Dordrecht-presentatieANoordkaapesaDocuArtbemutatja:Populizmust?|DocuArtMozi,Budapest-presentatieArtedeintervenção,performance,activisme|GaleriaZedeBois,Lissabon-debatTheRiseofPopulisme|FotodokendeVredevanUtrecht,CBKUtrecht

-FilmproductiesNaafloopvaniederetentoonstellingenenworkshopsmaakteNKdocumentaires.Deactiviteiten,waaronderlezingenenrondleidingen,kunstinterventiesenontmoetingenmethetpubliekhebbenereenplekgekregen.Terugkerendelementindefilmszijninterviewsmetdekunstenaars.Viadocu-mentaireskonhetpubliekinNederlanddetourenderesultatendaarvanvolgen.DefilmswerdenookgebruiktvooreducatievedoeleindeninhetjongerenprojectTheVoiceofDordrecht.Opsymposia,lezingenenanderebijeenkomstenwaarvoorNKuitgenodigdwerddiendendefilmsalsondersteunendPRmateriaal.In2012werdenvierdocumentairesgeproduceerdoverdeprojecteninKeulen,Budapest,LissabonendeeindtentoonstellinginDordrecht.Eristevenseenoverzichtsfilmvandegeheletourgemaakt.

6.PRENPUBLIEKSBEREIK

DeworkshopsvanTheVoiceofDordrechtwerdeninzesfilmsgepresenteerd.Daarnaastwerdeenaantaltrailersgemaakt.DefilmswordenbekekenviaYouTube,dewebsitevanNKenwebsitesvandepartners.OokwerdenzeiniederevolgendestadopgenomenindepublicscreeningsvanuithetNKComplex.

-NKComplexDeNKgelecontainermethetgrotelogoopdezijkantiseenopvallendobjectinhetstraatbeeld.Voor-bijgangerswerdenerdoordekunstenaarsenhetteamopdehoogtegebrachtvandetentoonstellingeneninterventiesdieeldersinhunstadplaatsvonden.Dezijopeningvandecontainerwerdvoorzienvaneendoorzichtscherm,zodaterindeopenbareruimtevideoscreeningsplaatskondenvinden.

-LokalePartnersInsamenwerkingmetdelokalepartnerswerdendeprojectenententoonstellingenindestedengepro-moot.Ookdedeelnemendekunstenaarsenartiestenuitdedesbetreffendestedenzorgdenervoordatdeactiviteiten,oprelevanteplekken,bekendwerdengemaakt.

doelgroepenRegulierpubliekKunstenaars,kunstliefhebbers,tentoonstellingsmakersuitdelokalescènewerdenbereiktviadesamenwerkingspartnersendedeelnemendekunstenaarsenartiesten.

Jongeren16-26jaarStudentenvankunstacademies,alsmedejongerendienietvanzelfsprekendtoeganghebbentothedendaagsekunst.StudentenvandeKunstacademiesindegaststedenwerdenbijhetprogrammabetrokkenalsvrijwilligersvoordeop-enafbouw.ViadezeconnectieswerdPRmateriaalgerichtopdeacademiesenopandereontmoetingsplekkenverspreid.Jongerenwerdenookbereiktdoordeprogram-meringvandiversemuziekoptredensvanbekendeartiesteninlokalesubcultuurtjes.JongerenuitDordrechtendeDrechtstedenregiowerdenbereiktviapresentatiesenworkshopsvanTheVoiceofDordrecht.

PassantenToeristen,winkelendpubliek,inwoners,etcetera.ViadekunstinterventiesenperformancesindeopenbareruimteenviahetNKComplexwerdenpassantenbetrokkenbijhetprogrammaenverleidomooknaardetentoonstellingtekomen.

Publieksbereik2012Kunstenaars/auteurs/workshopbegeleiders 41 BezoekersKeulen,Budapest,Lissabon 2800BezoekersinDordrecht,inclusiefwijkpresentatiesVoiceofDordrecht 4370DeelnemersTheVoiceofDordrechtworkshops 176Medewerkers,assistentenenvrijwilligers 28Totaal 7425 DeelnemersNKTourenTheVoiceofDordrecht(2011-2012)CarlosD’Abreu(PT)MonicaAerden(NL)HansvandenBan(NL)RufusvandenBan(NL)JohannesBrechter(DE)IgorandIvanBuharov(HU)AnnaMcCarthy(UK)NadavanDalen(NL)BurakDelier(T)LotjeDercksen(NL)BenjaminDürr(DE)Enkeling(NL)

35.


Extrapool(NL)RolandFarkas(HU)Fotodok(NL)Foundland(NL)GijsFrieling(NL)SusiGelb(DE)AnaSantosGuerreiro(PT)TedjeHausmacher(NL)BasHeijne(NL)ArturoHernándezAlcázar(MX)FabianHesse(DE)HenkHirs(NL)

DaandenHouter(NL)AiméedeJongh(NL)KaosCamping(HU)AntonKaun(DE)OliverKunkel(DE)JanKryszons(NL)KunstCommando(NL)PiotrKurek(P)MachteldLeij(NL)TassiloLetzel(DE)MatteoLuchetti(IT)±maismenos±(PT)

TirzoMarta(AN)GebroedersMeester(NL)FilippoMinelli(IT)CsabaNemes(HU)Ulrich/Neuneyer(DE)BartNijstad(NL)FedericoD’Orazio(NL)WouterOsterholt&ElkeUitentuis(NL)MerijnOudenampsen(NL)FerhatÖzgür(T)

NK2012insocialmediahttp://www.youtube.com/watch?v=YrISP8JNAik&feature=plcphttp://www.dordtcentraal.nl/nieuws/cultuur/noordkaap-doet-verslag-van-reis-door-europahttp://trendbeheer.com/2012/10/17/noordkaap-tour-closing-part/http://www.detwern.nl/over-de-twern/nieuws/duitse-kunstenaar-in-punt-de-wereldhttp://www.euranet.eu/dut/content/advancedsearch?SearchDate=-1&SearchContentClassID=all&Sear chLanguage=all&SearchPageLimit=2&SearchText=Noordkaaphttp://www.sbk.nl/galerie/180/expo.html?id=810http://www.nieuwkrispijn.nl/dordt/nieuws/laatste-nieuws/archief/may-2012/noordkaap-en-de-twern- present-dangerous-dordrecht?waxtrapp=tywrsjBsHaKlPtBIiBfCGahxWzgxWhttp://www.innercityhotel.nl/Nieuwsbericht_Noordkaap_Tour.htmlhttp://idordt.nl/noordkaap-is-weer-terug-in-de-stad-en-zoekt-vrijwilligers/http://www.dordtcentraal.nl/nieuws/cultuur/europese-tours-door-dordrechthttp://ferhatozgur.blogspot.nl/2012/10/noordkaap-tour-closing-part-11-21-2012.htmlhttp://facestuff.me/opening-en-programma-noordkaap-tour-closing-part-dordrecht-south-holland- netherlands.html

http://trendbeheer.com/tag/noordkaap/http://mistermotley.nl/Archief/Blog/Geschiedenis/POPULISME/http://www.kunstcommando.nl/?page_id=191http://blog.uprising-art.com/une-exposition-sur-la-montee-du-populisme-par-noordkaap-avec-tirzo- martha/?lang=enhttp://www.plaats.nl/gemeente-dordrecht/videos/r-7Bh_2juP0/remotewords--noordkaap-interview- jose-eduardo-aqualusa/http://trendbeheer.com/tag/abner-preis/http://criaactividade.blogspot.nl/2012/09/noordkaap-in-lisbon.htmlhttp://kalafangelo.com/post/31315155952/lisboafrica-from-jose-eduardo-agualusa-facebookhttp://www.deweekkrant.nl/artikel/2012/maart/05/scholieren_onderzoeken_voor_noordkaap_de_ waarde_va/https://cms.dordrecht.nl/dordt/nieuws-en-publicaties/nieuws/nieuws-voor-alle-wijken/geheel-ver- zorgde-busreisjes-naar-dordtse-wijken?waxtrapp=qwdrbpBsHaKlPtBiBbBXCOhttp://www.oudkrispijn.nl/dordt/nieuws/laatste-nieuws/archief/october-2012/excursie- m%C3%BCnchen-in-oud-krispijn?waxtrapp=uqxqbpBsHaKlPtBONRGkhxWlhxWhttp://www.firstpost.com/topic/place/istanbul-tis-un-boel-video-hn_vfdkWWfE-5587-10.htmlhttp://www.deweekkrant.nl/pages.php?page=2401870http://www.detwern.nl/over-de-twern/nieuws/dangerous-dordrechthttp://www.dordtcentraal.nl/nieuws/cultuur/straatjeugd-aan-de-slag-met-kunstenaar-http://www.wherevent.com/detail/Noordkaap-Artspace-Super-Burrohttp://www.visitlisboa.com/Conteudos/Eventos/2012/09/Noordkaap-em-Lisboa.aspxhttp://www.lxfactory.com/PT/agenda/exposicoes/2012/09/noordkaap-em-lisboa-2012-09-01/http://www.remotewords.net/home/21-lx-factory-lisbon/location.htmlhttp://escape.expresso.sapo.pt/cartaz/exposicoes/noordkaap-lisboa-5739123http://www.urbanpainting.info/2012/09/filippo-minelli-in-lisboa.htmlhttp://issuu.com/agendaculturaldelisboa/docs/agenda_setembro__issu/search?q=Noordkaaphttp://publicdelivery.org/tag/cologne/

36.


EdPalermo(NL)RonPetrol(DE)AbnerPreis(NL)Remotewords(DE)Risskant(NL)MachaRoesink(NL)AlexanderSchikowski(HU)BenjaminF.Stumpf&AntjeFeger(DE)JonasStaal(NL)SebastianStein(DE)

JanosSugar(HU)PelinTan(T)TheatergroepToendra(NL)TomdeToys,G&GN-INSTITUT(DE)ArtvanTriest(NL)YvovanderVat(NL)TheGeertWilders/Piek!(NL)TomWu&PikoBe(DE)MichaelWüst(DE)IvetteMrovaZub(NL)

http://www.nadavandalen.com/publications.htmlhttp://www.choices.de/kunst-und-populismus-bei-jack-in-the-boxhttp://www.dolhuis.com/agenda/plastic-peoples-party.htmlhttp://klasse-metzel.blogspot.nl/http://www.streamica.com/#dordt%20joininghttp://www.artblogcologne.com/open-call/http://idordt.nl/fotoshoot-voor-de-180cc-scootergang/http://www.perisphere.de/vor-ort/die-nordkaap-tour-macht-station-bei-jack-in-the-boxhttp://www.cbk-utrecht.nl/presentaties/debat-the-rise-of-populismhttp://mistermotley.nl/Archief/Blog/Geschiedenis/POPULISME/http://www.euranet.eu/dut/programme/Dutch/Door-het-dolle-om-een-eurocent

krantenartikelen

‘Scholierenstrooiengeldvoordekunst’,doorNathanVeldhuijsen,Picturabladnr.1jaargang20,maart2012

‘ScholierenonderzoekenvoorNoordkaapdewaardevangeld’,doorNathanVeldhuijsen,DeStemvanDordt,29-02-2012

‘Kunstenaarsenjongeren:workshoprespectenkickboxen’,DeStemvanDordt,02-05-2021

‘Straatjeugdaandeslagmetkunstenaar’,DordtCentraal,08-05-2012

‘WerkplaatsOostpresenteertzich’,DordtCentraal20-04-2012

‘PlasticPeople’sParty’,DordtCentraal,29-06-2012

‘PlasticPeoplein’tDolhuijs’,DeStemvanDordt,04-07-2012

‘Jongerenvertellenwatzijwillenveranderen’,ADDeDordtenaar,03-07-2012

‘Poppenvangerecycledplasticaanhetwoord’,ADDeDordtenaar,04-07-2012

‘JoepvanLieshoutenandereduurbetaaldeprojecten’,doorKatjaDiallo,MisterMotleynr.32gepubliceerdbijdetentoonstelling‘DeNederlandseIdentiteit’,PaviljoensAlmerejuni/september2012

‘HaltesDordrechtadopteren’,DeWeekkrant,06-10-2012

‘NoordkaapzoektochtnaarPopulisme’,doorKatjaDiallo,Picturabladnr.4jaargang20,december2012

37.


7.ORGANISATIE

hetteamvannk

KatjaDiallo|artistiekdirecteurBeeldendkunstenaarencurator.StichtingNKwerdeind2003inDordrechtopgerichtdoorDiallo,alsreactieophaarartistiekeonderzoeksprojecteninBerlijnenTorontorondhetthemavandeCreatieveStad.

JanKryszons|projectleiderencuratorBeeldendkunstenaar.Maaktmultimedialeinstallaties,ontwikkeldsocialekunstprojectenenstelttentoonstellingensamen.KryszonsstudeerdeafaandeKunstacademieDüsseldorfenissinds2008projectleiderencuratorbijNK.

MarleenOud|grafischvormgeverenprojectassisitentieOnafhankelijkgrafischontwerper,runthetbedrijf‘nietvouwena.u.b.’,datvoornamelijkopdracht-geversheeftuitdeculturelesector,zoalstheatergezelschappenenfestivals.OudstudeerdeaandeDesignAcademyenissinds2007nauwbetrokkenbijhetprogrammavanNK.

RoelWeenink|techniekenfotografieWeeninkisgeluidsmanentechnicusenverzorgtdetechniekbijverschillendecultureleinstellingenenfestivals.BinnenhetNKteamneemtWeeninkdetechnischeopbouwvandetentoonstellingenenkunstwerkenoplocatievoorrekening.

IngeHoonte|productieassistentenvertalingMultimediakunstenaar,studeerdein2012afaandemasteropleidingNetworkedMediaDesign,PietZwartInstituut.AlscreativeconsultantwerkteHoonteo.a.metLabotanicainHouston,bijRedPoppyMusicinNewYorkenvoorBureauVenhuizeninRotterdam.

JeannevanderHorst|filmeditorFilmeditorVanderHorstmaaktmethaarbedrijf‘Montagekid’documentairesenkortefilms,ondermeervoorhetDordrechtsMuseum,NK,DordtYartenAnnemarieStrijboschFilmproducties.

ErwinNijholt|financieelmedewerkerNijholtissinds1990zelfstandigondernemerophetgebiedvanadministratieveenfinanciëlezaken.Zijnklantenkringbestaatvoornamelijkuitcultureleinstellingen,waaronderhetCentraalMuseumUtrechtenpereind2011ookdeStichtingNK.

IrisAhaus|socialemediaIrishoudtNKzichtbaarviadiversesocialemediaenzorgtvoordecommunicatiemetNK’sachterbanviaondermeerFacebookenHyves.

MonicaAerden|redacteurNKTimesBudapestAerdeniskunstrecensentenbeeldendkunstenaar.Nadatzijin1990afstudeerdeaandeGerritRietveldAcademie,studeerdezijKunstgeschiedenisaandeVrijeUniversiteit.AerdenisondermeerredacteurvanMisterMotley.

LennardDost|redacteurNKTimesKeulenKunsthistoricus,schrijftoverbeeldendekunstvooro.a.Kunsthart(BE),HetParool,Kunstbeeld,Tube-lightentot2010voorDeVolkskrant.Dostorganiseertookexposities.

RaadvanToezicht

RantiTjan|voorzitterTjanisdirecteurvansundaymorning@EKWC(EuropeesKeramischWerkcentrum)inDenBoschenvoormaligdirecteurvanmuseumgoudA.Tjanismedeoprichtervano.a.hetkunstenaarsinitiatiefHTVDeIJsberg.

ColinHuizing|algemeenlidHuizingisseniorcuratorinhetStedelijkMuseumSchiedam.

Vacatures|penningmeester,2algemeenleden

38.


Jaarverslag 2012

Documents

Transcript of Jaarverslag 2012