Jaarverslag 2009 (pdf, 2.8 MB)

Radboud Universiteit Nijmegen Jaarverslag 2009

jaarverslag radboud universiteit nijmegen

2

Voorw

oord

3

voorwoord

Hoog boven de campus Heyendaal en de stad Nijmegen prijkt in 2.200 ledlampjes de

naam Radboud Universiteit. Daarmee is de universiteit goed zichtbaar. Dat past bij een

universiteit die een lichtend baken wil zijn in woelige tijden en haar licht niet onder de

korenmaat verbergt. De Radboud Universiteit heeft daar alle reden toe.

In 2009 behaalden haar wetenschappers aansprekende resultaten, die wereldwijd de

aandacht trokken. Mevrouw prof. dr. Van Wolde hertaalde na lang en zorgvuldig onder-

zoek van vele bronnen, de eerste regels van Genesis. De in ons geheugen gegrifte zin ‘In

het begin schiep God hemel en aarde’ is niet de juiste vertaling. Het moet zijn: ‘In het

begin scheidde God hemel en aarde’. De zonnecelgroep van de Radboud Universiteit

slaagde er in de efficiëntste zonnecel ter wereld te ontwikkelen.Een stap van betekenis in

de strijd tegen de opwarming van de aarde en het verlagen van CO2-uitstoot wereldwijd.

Daarom is de Radboud Universiteit een joint venture aangegaan om deze techniek verder

te ontwikkelen en de zonnecellen op de markt te brengen. Andere aansprekende voor-

beelden zijn een belangrijke doorbraak in het malariaonderzoek en de ontdekking dat

opvoeding en genetische aanleg samen de oorzaak zijn van vroegtijdig alcoholgebruik.

De breedte van de kwaliteit van het Nijmeegs onderzoek blijkt uit de groei van het aantal

wetenschappelijke publicaties in 2009. Voor het zesde jaar op rij nam dit toe. Dit geldt ook

voor het aantal artikelen in toptijdschriften zoals Nature, Science, The Lancet, Proceedings

of the National Academy of Sciences of the USA en New England Journal of Medicine. Ten

opzichte van 2004 is het aantal publicaties in deze tijdschriften zelfs verdrievoudigd.

Het is een kwestie van tijd dat deze prestaties terug te zien zijn in de internationale

rankings.

Academisch onderwijs aan de Radboud Universiteit is niet vrijblijvend. Al in 2006 inten-

siveerde de universiteit het onderwijs in het eerste jaar: minimaal 15 contacturen per week.

Uit onderzoek blijkt dat studenten in 2009 gemiddeld 35 uur per week aan hun studie

besteedden en dat hun binding met de opleiding is toegenomen. Dit zijn belangrijke

stappen in het bereiken van meer studiesucces in de bachelorfase, dat in 2009 centraal

stond. De aanpak van de Radboud Universiteit blijkt succesvol want studenten oordelen in

de diverse enquêtes positief over het Nijmeegse onderwijs. De Keuzegids Hoger Onderwijs

riep op basis van haar onderzoek onder de Nederlandse studenten de Radboud Universi-

teit uit tot ‘de overtuigende winnaar bij de klassieke universiteiten’.

Medewerkers en studenten hebben alle reden om trots te zijn op de prestaties van de

Radboud Universiteit in 2009. Ze vormen de basis van de wetenschappelijke en maat-

schappelijke functie die de universiteit vervult. Haar vrije en onafhankelijke onderzoek

helpt de wetenschap én de samenleving verder. Haar academisch onderwijs leidt studen-

ten op tot verantwoordelijke posities in de maatschappij. De prestaties van de Radboud

Universiteit geven vertrouwen voor de toekomst. Dat is met name belangrijk in woelige

tijden, zoals het jaar 2009 waarin de economische crisis in de volle breedte uitbrak en

zijn schaduw vooruitwierp op toekomstige jaren. In die tijden is de universiteit een

lichtend baken. Dat symboliseert de verlichte naam van de Radboud Universiteit op

het Erasmusgebouw.

Ir. R.J. de Wijkerslooth,

Voorzitter college van bestuur Radboud Universiteit Nijmegen


4

Colofon

Uitgave, samenstelling, productie Radboud Universiteit Nijmegen

Fotografie Dick van Aalst, Bert Beelen, Hollandse Hoogte/Peter Boer,

Erik van ’t Hullenaar, Frank Muller en Gerard Verschooten

Eindredactie Machiel van Zanten

Vormgeving en opmaak Nies en Partners bno, Nijmegen

Druk Drukkerij Roos en Roos, Arnhem

Radboud Universiteit Nijmegen

Comeniuslaan 4, 6525 HP Nijmegen

Postbus 9102, 6500 HC Nijmegen

Telefoon: (024) 361 61 61

Telefax: (024) 356 46 06

www.ru.nl

© Radboud Universiteit Nijmegen, juni 2010

5

Inhoud Jaarverslag

Gedreven door kwaliteit, gericht op de toekomst 6

Organigram 16

Kengetallen 17

Onderzoek 18

Onderwijs 36

Studenten 50

Karakteristiek van de studentenpopulatie 60

Personeel 62

Voorzieningen 70

Financiën 76

Verslag Stichting Katholieke Universiteit 82

Jaarrekening 88

Accountantsverklaring 119


6

Gedreven door kw

aliteit, gericht op de toekom

st

“De universiteit moet een lichtend baken zijn in woelige tijden en

nooit haar licht onder de korenmaat verbergen.” Dat zei collegevoorzitter

ir. R.J. de Wijkerslooth, toen hij op dinsdag 8 december 2009 de lichtletters

‘Radboud Universiteit’ boven op de Erasmustoren ontstak. 2.200 ledlampjes

tonen de naam van de universiteit op het hoogste gebouw van Nijmegen.

De keuze voor ledlampjes betekent een energiebesparing van 50 tot 60 procent

ten opzichte van een uitvoering in neonlicht.


8

Gedreven door kwaliteit, gericht op de toekomst

De titel van dit hoofdstuk is tevens de titel van het Strategisch Plan 2009-2013.

Dit plan geeft de koers aan van de Radboud Universiteit Nijmegen voor de komende

jaren. De Radboud Universiteit wil op basis van de kwaliteit van haar onderzoek en

onderwijs tot de beste universiteiten in Europa behoren. Die kwaliteit is aanwezig.

Dat bewijzen de prestaties uit 2009, zoals die in dit jaarverslag staan geboekstaafd.

Het Strategisch Plan 2009-2013 bouwt verder op dit kwaliteitsfundament.

Universiteiten zijn belangrijke maatschappelijke instituties. Het zijn vrijplaatsen voor

onafhankelijk onderzoek en voor het vrije en open academisch debat op basis van de

nieuwste wetenschappelijke inzichten. Universiteiten leiden jonge mensen op die na

hun afstuderen de toekomst mede vormgeven. De Radboud Universiteit draagt bij aan

de vorming van haar studenten tot gewetensvolle en maatschappelijk betrokken

academici, die verantwoordelijke posities in willen nemen om van daaruit richting

te geven aan de samenleving.

Het onderzoek en onderwijs van de Radboud Universiteit zijn internationaal georiën-

teerd. De wereld is het speelveld van de onderzoekers. Een sprekend voorbeeld hiervan

is het samenwerkingsverband van achttien Europese partners dat tot doel heeft nieuwe

materialen voor snellere computers te ontwikkelen. De Nijmeegse hoogleraar prof. dr.

T.H.M. Rasing is coördinator van deze groep wetenschappers, die een Europese subsidie

van 11,3 miljoen euro wisten binnen te halen. Dat Nijmegen een internationaal gewaar-

deerde onderzoeksomgeving heeft, blijkt uit de komst naar Nijmegen van wetenschappers

als de chemicus prof. dr. W.T.S. Huck. Ook prof. dr. M. Ullsperger, hoogleraar Biologische

psychologie, die werkzaam was aan het Max Planck Institute for Human Cognitive and

Brain Sciences te Leipzig én aan het Max Planck Institute for Neurological Research te

Keulen, kwam naar de Radboud Universiteit.

De internationale kwaliteit van het Nijmeegs onderzoek blijkt ook uit persoonlijke

prijzen. Zo ontving de nierfysioloog prof. dr. R.J.M. Bindels maar liefst drie inter-

nationale prijzen, waaronder de zeer prestigieuze Homer W. Smith prijs.

In het academisch onderwijs zet de universiteit belangrijke stappen wat betreft de inter-

nationale studenten- en docentenuitwisseling. Het aandeel internationale medewerkers

van de Radboud Universiteit is gestegen tot 16 procent. Studentenuitwisseling staat hoog

op de agenda van het International Research Universities Network (IRUN), dat mede

door de Radboud Universiteit is geïnitieerd. De negen partners werken samen aan het

faciliteren van studentenuitwisseling. In 2009 zijn plannen ontwikkeld voor gezamen-

lijke masteropleidingen. Een eerste voorbeeld hiervan is de opleiding Niederlande-

Deutschland Studien, die in september 2009 is gestart in samenwerking met de West-

fälische Wilhelms-Universität Münster. Het is de eerste opleiding waarbij Nederlandse

en Duitse studenten samen een multidisciplinair onderwijsprogramma volgen, gericht

op Duits-Nederlandse politiek-economische, sociaal-culturele en interculturele bedrijfs-

communicatieve betrekkingen. Het eerste jaar wordt gegeven in Nijmegen, het tweede

jaar in Münster. De master wordt afgerond met een getuigschrift in Nederland en

Duitsland.

Ook de Model United Nations-conferentie, WorldMUN, is een sprekend voorbeeld van

de internationale oriëntatie van de Radboud Universiteit. Ruim 2.500 studenten uit meer

dan 45 landen kwamen in februari 2009 naar Den Haag om te debatteren over actuele

9

gedreven door kwaliteit, gericht op de toekomst

wereldproblemen. De Radboud Universiteit organiseerde deze conferentie in samen-

werking met de Harvard University. De Nederlandse delegatie, met veel Nijmeegse

studenten, won de prijs voor de ‘best international delegation’.

De Radboud Universiteit ontvangt geregeld internationale gasten om hun de kracht van

het onderzoek en onderwijs te laten zien. In februari bezocht de Europees Commissaris

voor Wetenschap en Onderzoek, dr. J. Potoçnik, het Donders Centre for Cognitive Neuro-

imaging en het High Field Magnet Laboratory. Tijdens de lunch ontmoette hij de Neder-

landse winnaars van de prestigieuze Europese onderzoeksbeurzen. In oktober kwam

mevrouw Fay Hartog Levin, de nieuwe Amerikaanse ambassadeur, naar de geboorteplaats

van haar vader, Nijmegen, om in Huize Heyendael met studenten te spreken. Het was

een euforisch moment toen zij tijdens deze ontmoeting het bericht kreeg dat president

Obama de Nobelprijs voor de Vrede had gewonnen.

GeesteswetenschappenIn december 2008 presenteerde de commissie Nationaal Plan Toekomst Geestesweten-

schappen, onder voorzitterschap van mr. J. Cohen, haar rapport met plannen voor een

duurzame toekomst van het geesteswetenschappelijk onderwijs en onderzoek in Neder-

land. Het rapport geeft een positief beeld van de geesteswetenschappen in Nederland,

maar in zowel onderzoek als onderwijs is sprake van verkokering, nadelige kleinschalig-

heid en achterblijvende bachelor- en promotierendementen. De oorzaak hiervan ligt

onder meer in een structureel tekort aan eerste-geldstroommiddelen.

De minister van OCW heeft structureel middelen beschikbaar gesteld voor plannen

ter verbetering van deze situatie. Er is een regieorgaan ingesteld om door universiteiten

ingediende plannen te beoordelen op basis van de criteria uit het rapport-Cohen.

In de strategiecommissie geesteswetenschappen van de Radboud Universiteit trekken de

vier betrokken faculteiten (letteren, theologie, religiewetenschappen en filosofie) samen

op. In december heeft de groep zijn rapport voorgelegd aan het regieorgaan. De vier kiezen

voor een multidisciplinaire benadering met acht disciplines als dragende elementen:

communicatie, cultuur, filosofie, geschiedenis, letterkunde, religiewetenschappen, taal-

wetenschappen en theologie. Ter verbetering van het bacheloronderwijs wordt over de volle

breedte van het Nijmeegs geesteswetenschappelijk onderwijs het major-minorsysteem

ingevoerd. Belangrijk onderdeel daarvan is het kerncurriculum geesteswetenschappen.

Dat beoogt het bewustzijn van de geesteswetenschappen als eigenstandig domein te ver-

sterken en de betekenis ervan voor de samenleving over te dragen. De masterfase bestaat

uit een beperkt aantal programma’s, die aan wetenschappelijk onderzoek en maatschap-

pelijke vraagstukken zijn gerelateerd.

Om de geesteswetenschappelijke onderzoeksagenda verder te dynamiseren, zijn drie

samenwerkingsprogramma’s benoemd: ‘Europe’s Identities, Past and Present’, ‘Language

Diversity, Multilingualism and Multiculturality’ en ‘Text, Transmission and Reception’.

Het is de bedoeling dat het Regieorgaan Geesteswetenschappen vóór de zomer van

2010 zijn advies uitbrengt over de toedeling van middelen. Ondertussen wordt binnen

de faculteiten gewerkt aan de voorbereiding van de implementatie van de plannen.

Sectorplan natuur- en scheikundeIn 2007 is het Sectorplan natuur- en scheikunde tot stand gekomen. In 2008 heeft het

ministerie van OCW daarvoor met ingang van 2011 een bedrag van jaarlijks twintig


10

miljoen euro toegezegd. Doel van het sectorplan is een structurele versterking van het

wetenschappelijk onderwijs en onderzoek in de natuur- en scheikunde aan de algemene

en technische universiteiten. Voor de Radboud Universiteit – meer in het bijzonder de

Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica – betekent dit dat met

ingang van 2011 de onderzoeksinstituten in de natuur- en scheikunde kunnen worden

versterkt met wetenschappelijk personeel. De Radboud Universiteit heeft een aanvraag

ingediend voor de vakgebieden chemical biology, advanced spectroscopy en particle

physics. Voor het onderwijs is subsidie aangevraagd ten behoeve van de verdere ver-

betering van de in-, door- en uitstroom van studenten in de natuur- en scheikunde.

De maatschappelijke omgeving in 2009 was roerig. De financiële crisis werd een eco-

nomische crisis. Dat betekent dat de overheid de komende jaren moet bezuinigen en dat

er keuzes gemaakt moeten worden. In een ingezonden brief in de Volkskrant (12 maart

2009) noemen de voorzitters van het college van bestuur van de Radboud Universiteit en

de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen de keuze vrij eenvoudig: ‘Nemen we de gelegen-

heid te baat om meer jongeren hoger op te leiden of laten we Nederland wegzakken?

Ergo, komen we slimmer uit deze crisis of dommer?’ De beide collegevoorzitters spraken

zich uit tegen plannen die al in 2009 de ronde deden: verhoging van de collegegelden en

het betalen van kostendekkende collegegelden voor de masteropleidingen. In de ogen van

de collegevoorzitters is het onbestaanbaar dat jongeren de rekening voor de bezuinigingen

van de overheid betalen. ‘Laat het nu juist die groep zijn die ook het economische herstel

moet bewerkstelligen’.

OnderzoekSoms zijn de resultaten van een onderzoek zo spectaculair dat ze de wereldpers halen.

Zo hertaalde de theologe mevrouw prof. dr. E.J. van Wolde, na lang en zorgvuldig onder-

zoek van vele bronnen, de eerste regels van Genesis. De in ons geheugen gegrifte zin ‘In

het begin schiep God hemel en aarde’ is niet de juiste vertaling. Het moet zijn: ‘In het

begin scheidde God hemel en aarde’. Haar hertaling werd wereldnieuws omdat daaruit

blijkt dat er geen sprake is geweest van een schepping uit het niets, een creatio ex nihilo,

maar van een scheiding van hemel en aarde. Het is een voorbeeld van een duidelijk en

zichtbaar onderzoeksresultaat waar het Strategisch Plan over spreekt.

In 2009 werden 2 van de 21 onderzoeksinstituten gevisiteerd door een internationale

jury.

Het Institute for Water and Wetland Research, IWWR, kreeg in de rapportage veel

waardering voor de gekozen focus en de kwaliteit van onderzoek en management.

Het Institute for Computing and Information Sciences, ICIS, nam in 2009 deel aan de

landelijke onderzoeksvisitatie informatica. Het voorlopige rapport, dat eind december

2009 verscheen, maakt melding van topscores. Het definitieve rapport wordt in 2010

verwacht.

Onderzoekers van de Radboud Universiteit werden in 2009 geëerd met prestigieuze

prijzen. Prof. dr. J. Barentsz van de medische faculteit ontving in het kader van het

Koningin Wilhelmina Onderzoeksprogramma (KWO), een subsidie van twee miljoen

euro om prostaatkanker en mogelijke uitzaaiingen ervan beter in kaart te kunnen

brengen. Prof. dr. J.H.J. Schaminée, die als bijzonder hoogleraar de Westhoff-leerstoel

bekleedt, ontving de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor Natuurbehoud 2009.

De kernfysicus prof. dr. S. de Jong won met zijn team van medewerkers en studenten

uit diverse studierichtingen de Academische Jaarprijs 2009. Het team ontwikkelde

een plan om de straling uit het heelal om te zetten naar een eigentijdse danceparty.

11


De prijs van 100.000 euro is een beloning voor het beste idee om wetenschap onder

de aandacht te brengen bij een breed publiek. Dankzij dit geld kan het ambitieuze

plan worden uit gevoerd tijdens de Vierdaagsefeesten in juli 2010.

Om vernieuwend onderzoek een extra impuls te geven, kent NWO jaarlijks de Veni-,

Vidi- en Vici-premies toe. Met dertien Veni’s, acht Vidi’s en drie Vici’s waren onder-

zoekers van de Radboud Universiteit in 2009 succesvol in het binnenhalen van deze

premies. Dat is belangrijk omdat onderzoekers via het aanvragen van subsidies en pro-

jecten onderzoeksgelden moeten binnenhalen vanwege de overheveling van gelden van

de eerste naar de tweede geldstroom. De Radboud Universiteit is er in 2009 in geslaagd

de kortingen op de eerste geldstroom te compenseren door de binnengehaalde projecten

uit de tweede geldstroom.

Het aantal wetenschappelijke publicaties van onderzoekers van de Radboud Universiteit

neemt sinds 2003 elk jaar toe. Ook in 2009 steeg dit aantal, tot 5.467 publicaties; 118 meer

dan in 2008. Een goed teken is dat het aantal publicaties in gerenommeerde tijdschriften

als Science, Nature en het New England Journal of Medicine in 2009 is gestegen. Weten-

schappelijke publicaties vormen een belangrijk criterium voor de onderlinge ranking van

universiteiten. De Radboud Universiteit neemt op die rankings niet de plaats in die ze op

basis van de kwaliteit van haar onderzoek verdient. Dat heeft deels te maken met onnauw-

keurige ondertekening van artikelen door onderzoekers. Het college van bestuur is daar-

om in 2009 een bewustwordingsactie gestart om de onderzoekers ervan te overtuigen in

alle wetenschappelijke artikelen de juiste naam van de universiteit te vermelden.

Valorisatie

De wetenschappers van de Radboud Universiteit dragen met de kennis die ze op basis

van wetenschappelijk onderzoek verwerven, bij aan de samenleving. Zo gaf de econome

mevrouw prof. dr. E.M. Sent veelvuldig haar visie in de media op de financiële en econo-

mische crisis. Zij won in 2009 de Duynstee Trofee, die is ingesteld voor die Radboud-

wetenschapper die het meest in de media optreedt. In haar commentaar bij de financiële

en economische crisis legt ze de nadruk op de betekenis van emoties in het economisch

handelen. Ze wijst bovendien veelvuldig op het belang van een betere balans tussen man-

nen en vrouwen in bedrijven, omdat vrouwen geneigd zijn minder risicovol te handelen.

Fundamenteel onderzoek leidt soms tot vernieuwende bedrijvigheid. Zo is de zonnecelgroep

van de Radboud Universiteit, onder leiding van prof. dr. E. Vlieg en dr. ir. J.J. Schermer, er

in geslaagd de efficiëntste zonnecel ter wereld te ontwikkelen. Deze Nijmeegse zonnecel

zet 26 procent van het zonlicht om in elektriciteit. Door gebruik van verschillende zeer

dunne laagjes worden belangrijke kostenbesparingen gerealiseerd, terwijl het rendement

hoog blijft. Deze wetenschappelijke vinding bleek zo interessant dat het Britse bedrijf

Circadian Solar, specialist in zonnecellen met gebruik van geconcentreerd licht, met de

universiteit een joint venture is aangegaan. De Radboud Universiteit en Circadian Solar

zullen deze techniek samen verder ontwikkelen en de zonnecellen op de markt brengen.

De oprichting van deze joint venture is een succes van betekenis in de strijd tegen de

opwarming van de aarde en het verlagen van CO2-uitstoot wereldwijd.

In het kader van het project ‘Go!, Gelderland Onderneemt’, is in maart 2009 het

Informatiepunt Ondernemerschap Radboud Universiteit officieel geopend. Het doel is

meer studenten en docenten te stimuleren ondernemer te worden en de kwaliteit van

startende ondernemers te verbeteren. De Radboud Universiteit werkt in dit project samen

met de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en ArtEZ hogeschool voor de kunsten


12

Arnhem. Go! is door het ministerie van Economische Zaken uitgeroepen tot het beste

initiatief voor ondernemende studenten in Nederland.

In 2009 is ook een ander nieuw initiatief van start gegaan: het Science to Business Café:

een ontmoetingsplaats op de campus voor ondernemende studenten en onderzoekers,

(startende) ondernemers en beleidsmakers uit de regio. De belangstelling was groot.

In 2009 zijn vijf thematisch opgezette Science to Business Café’s georganiseerd, die in

totaal ruim vijfhonderd belangstellenden trokken.

OnderwijsOp 1 september 2009 telde de Radboud Universiteit 40 bacheloropleidingen, 65 master-

opleidingen en 17 post-initiële opleidingen. Er startten 220 bachelorstudenten met de

Radboud Honours Academy: een tweejarig uitdagend en hoogwaardig academisch onder-

wijsprogramma voor de meest getalenteerde en gemotiveerde studenten. Het gaat om

verschillende programma’s, verbredend en verdiepend, met een zwaar internationaal

accent en veel aandacht voor coaching en persoonlijke ontwikkeling. Een student van

de Radboud Honours Academy volgt dit programma naast de reguliere opleiding. Het

ministerie van OCW gaf in 2008 een subsidie van 4,9 miljoen euro voor dit programma.

In november bezocht minister Plasterk de Radboud Honours Academy, waar hij uitvoerig

met studenten sprak en zijn grote waardering voor de Radboud Honours Academy liet

blijken.

Vergroting van het studiesucces in de bachelorfase was een centraal thema in 2009.

Al in 2008 hebben de universiteiten zich gecommitteerd aan een meerjarenafspraak met

de minister om zich in te spannen voor betere prestaties van bachelorstudenten. Voor de

Radboud Universiteit staat voorop dat studenten minimaal 35 uur per week aan hun

studie moeten besteden. Alle curricula voor de eerstejaarsstudenten tellen minimaal

15 contacturen. Studeren is niet vrijblijvend. Daarom geldt voor veel opleidingen een

aanwezigheidsplicht bij werkcolleges en practica. De universiteit stelt daar ruime aan-

dacht voor persoonlijke begeleiding tegenover. De verbetering van de kwaliteit van de

onderwijsgevenden, de docentenkwalificatie, staat hoog op de agenda.

Tijdens visitaties in eerdere jaren scoorde de Radboud Universiteit goed. Dat gold ook

voor de landelijke pilot instellingsaccreditatie die eind 2008 plaatsvond. De Radboud

Universiteit ontving het hoogst haalbare oordeel: het predicaat ‘met vertrouwen’. In 2009

zijn drie onderzoeksmasters – Wijsbegeerte, Social Cultural Science en Onderneming

en Recht – gevisiteerd. Alle met positief resultaat.

In het kader van de pilot met de beperkte opleidingsbeoordeling zijn de bachelor- en

masteropleidingen pedagogische wetenschappen beoordeeld. Het oordeel, op basis van

afgeronde zelfevaluatie nieuwe stijl, was positief.

Ook studenten oordelen positief over het Nijmeegse academisch onderwijs. Uit de

enquête van Elsevier bleek dat 35 procent van de Nijmeegse opleidingen tot de beste van

Nederland behoren. De Keuzegids Hoger Onderwijs constateert dat op veel universiteiten

grootschaligheid en kwaliteit blijkbaar niet zo goed zijn te combi neren. ‘Maar dat het

wel kan – groot zijn en aantrekkelijk onderwijs bieden – bewijst de Radboud Universiteit

Nijmegen. Deze universiteit is de overtuigende winnaar bij de klassieke universiteiten’.

StudentenDe Radboud Universiteit telde op 1 december 18.624 studenten, van wie 4.316 eerste-

jaars. In de zomer van 2009 circuleerden er berichten in de pers dat het aantal eerste-

jaarsstudenten met 20 tot 30 procent zou stijgen. De veranderde inschrijfmethode

13


via Studielink, waarin studenten meerdere studies kunnen kiezen, lag ten grondslag

aan deze speculaties. Uiteindelijk bleef de stijging uit en groeide het aantal eerstejaars

met 204 studenten (5 procent) ten opzichte van 2008. Deze beheersbare groei past in

de strategie van de Radboud Universiteit, die te grote schommelingen in het aantal

studenten wil voorkomen omdat dit ten koste gaat van de kwaliteit van het onderwijs.

Alle Nederlandse universiteiten kampen met het probleem van uitval in het eerste jaar.

Op de Radboud Universiteit ligt het percentage uitvallers met 12 iets onder het landelijk

gemiddelde. De groep uitvallers bestaat globaal uit eerstejaars die geen voorlichtings-

activiteiten hebben bezocht, scholieren van wie de decaan op de middelbare school

twijfelt of ze de juiste keus hebben gemaakt en studenten die na hun hbo-propedeuse

de overstap maken naar de universiteit. Met steun van het ministerie van OCW is een

proef gestart om deze studenten uit te nodigen voor een gesprek over hun motieven voor

de keuze van hun studie. De Dienst Studentenzaken heeft gesprekken gevoerd met 280

eerstejaars. De studenten worden gevolgd en in 2010 zal blijken wat de resultaten van

dit project zijn.

De Radboud Universiteit maakt zich zorgen over de studieprestaties van de mannelijke

studenten. Uit onderzoek naar het cohort studenten dat in 2004 naar de Radboud

Universiteit kwam, verschijnt het volgende beeld. De eindexamencijfers van het vwo

liggen bij mannen gemiddeld 0,2 punt onder die van vrouwen: 6,8 tegenover 7,0. Na één

jaar studie valt 17 procent van de mannen uit en 13 procent van de vrouwen. Het verschil

is pas echt groot na vier jaar: 58 procent van de vrouwen heeft dan het bachelordiploma

gehaald, tegenover 33 procent van de mannen. Het verbeteren van de onderwijsprestaties

van mannen staat hoog op de agenda van de faculteiten.

PersoneelDe Radboud Universiteit stelt hoge eisen aan de kwaliteit van onderzoek, onderwijs en

ondersteuning. Dat betekent dat ze ook hoge eisen stelt aan haar medewerkers en aan de

organisatie. Het personeelsbeleid schept de voorwaarden om de ambities op het gebied

van onderzoek en onderwijs te realiseren.

Het loopbaanbeleid kreeg in 2009 veel aandacht. Internationalisering en flexibilisering

zijn kernpunten in het loopbaanbeleid omdat daarmee ook de duurzame inzet van mede-

werkers wordt vergroot. Er is een opleidingenaanbod ontwikkeld en medewerkers kunnen

gebruikmaken van loopbaanbegeleiding middels coaching, supervisie of trainingen. Voor

leidinggevenden zijn speciale opleidingstrajecten ontwikkeld.

De omgeving van elke organisatie verandert voortdurend. Taken, werkwijzen en organi-

satie moeten zich daaraan continu aanpassen. In 2009 is in overleg met de medezeggen-

schap een nieuwe Leidraad Organisatiewijzigingen vastgesteld. De lopende organisatie-

aanpassing binnen de Faculteit der Managementwetenschappen is voortgezet. Bureau

Berenschot heeft de kwaliteit van de bedrijfsvoering in de Faculteit Natuurwetenschappen,

Wiskunde en Informatica onderzocht. Ook heeft Berenschot de Dienst Personeel en

Organisatie doorgelicht. In 2010 zal de structuur van deze dienst aangepast worden.

Een onderzoek van Bureau Berenschot op de Faculteit der Natuurwetenschappen,

Wiskunde en Informatica heeft geleid tot een voorstel voor een nieuwe planning-en-

controlcyclus. In 2009 is dit voorstel geïmplementeerd en is de bestuurlijke en interne

communicatie verbeterd.

De Radboud Universiteit bleek in 2009 de universiteit met het hoogste percentage

vrouwelijke hoogleraren. Internationaal loopt ons land, en ook de Radboud Universiteit,


14

echter flink achter. Het college van bestuur hanteert daarom het uitgangspunt dat 1 op

de 4 nieuw benoemde hoogleraren vrouw moet zijn. Dat heeft gewerkt: in 2009 waren

11 van de 37 benoemde hoogleraren vrouw.

UMC St RadboudDe medische faculteit van de Radboud Universiteit Nijmegen en het St Radboud

Ziekenhuis vormen samen het UMC St Radboud. De eindverantwoordelijkheid voor

het onderzoek en onderwijs in het UMC St Radboud ligt bij het college van bestuur van

de universiteit. Voor de patiëntenzorg en de bedrijfsvoering in het UMC is de raad van

bestuur van het UMC verantwoordelijk. Via het College voor Bestuurlijke Samenwerking

(CBS) stemmen het college van bestuur van de universiteit en de raad van bestuur van

het UMC St Radboud hun strategisch beleid en hun bedrijfsvoering op elkaar af.

CampusDe Radboud Universiteit heeft een prachtige groene campus. Het is een aangename

omgeving voor studenten, medewerkers en buurtgenoten. In alle vernieuwingsplannen

vormen behoud en beheer van de groene campus het uitgangspunt. In 2009 is gewerkt

aan de inrichting van het parklandschap ten oosten van de Heyendaalseweg. In de

komende jaren zal de oorspronkelijke lanenstructuur van het landgoed Heyendael zo

mogelijk worden hersteld.

Voor de nieuwbouw en renovatie van de gammafaculteiten van de Radboud Universiteit,

die liggen op Heyendaal Zuid, zijn plannen ontwikkeld. De eerste fase, die in 2013 wordt

afgerond, bestaat uit de bouw van een nieuw onderkomen voor de rechtenfaculteit.

Onder dit gebouw is een grote parkeergarage gepland. Daardoor zullen op het zuidelijk

deel van de campus auto’s ondergronds geparkeerd worden. Tussen de gebouwen wordt

een aangenaam parklandschap aangelegd, in aansluiting op het bestaande bos, dat zal

worden gerevitaliseerd.

In de tweede fase, die loopt tot 2016, wordt nieuwe huisvesting voor de Faculteit der

Sociale Wetenschappen gebouwd.

Naar verwachting zal de opleiding tandheelkunde in 2016 een nieuw gebouw aan de

Kapittelweg betrekken.

In samenwerking met de gemeente en het UMC St Radboud is in het verslagjaar gewerkt

aan het zogeheten Rondje Heyendaal. De aanleg van busbanen, rotondes en gescheiden

fietspaden moet de bereikbaarheid en veiligheid van de campus vergroten. Met de gemeente

is de afspraak gemaakt dat de bomen die in het kader van dit project gekapt worden,

allemaal zullen worden vervangen. Het Rondje Heyendaal moet in 2010 zijn afgerond.

FinanciënHet jaar 2009 is afgesloten met een positief exploitatieresultaat van 4,4 miljoen euro.

Ook de liquiditeitspositie is verder verbeterd. Dat betekent dat de universiteit er finan-

cieel gezond voor staat en over voldoende middelen beschikt om de komende jaren te

investeren in nieuwbouw en verbouw voor de gammafaculteiten.

15


In het financiële beleid ligt de prioriteit bij het verbeteren van de kwaliteit van onderzoek

en onderwijs. De universiteit zal de komende jaren extra inzetten op toponderzoek en

promoties verder stimuleren. In het academisch onderwijs zal geïnvesteerd worden in de

vergroting van het studiesucces in de bachelorfase en in de Radboud Honours Academy.

Daarnaast wordt ingezet op versterking van studiefaciliteiten, verbetering van voor-

zieningen en efficiënte ondersteuning van de primaire processen. Gelet op evenzeer

onwenselijke als (on)mogelijke overheidsbezuinigingen vanaf 2011, wachten de univer-

siteit onzekere tijden. Juist dan is het van belang dat zij zich concentreert op haar kern-

taken onderwijs en onderzoek en zich laat leiden door de titel van haar Strategisch Plan:

‘Gedreven door kwaliteit, gericht op de toekomst’.

Aldus vastgesteld op 19 april 2010,

Ir. R.J. de Wijkerslooth de Weerdesteyn

Voorzitter college van bestuur


16

raad van bestuurUMC St Radboud

college van bestuurRadboud Universiteit Nijmegen

Stichting Katholieke Universiteit (SKU)

Clusters Faculteiten

OR

USR

OC

OC

FSR

OPCIE

FGV

Onderwijs

Opleidingen

Onderzoek

21 instituten

UGV

UniversitaireGezamenlijke

Vergadering

Ondernemingsraad

UniversitaireStudentenraad

Onderdeel Commissie OR

Onderdeel Commissie OR

Facultaire Studentenraad

FacultaireGezamenlijke

Vergadering

Opleidingscommissies

Ondersteuning Facilitair ILS-RUITSIOWO

Theologie•Religiewetenschappen•Filosofie•Letteren•Rechtsgeleerdheid•Sociale Wetenschappen•Managementwetenschappen•Natuurwetenschappen, Wiskunde en •InformaticaMedische Wetenschappen/UMC St Radboud•

Organigram

17

Toelichting

‘Aantal ingeschrevenen’: het aantal op 1 oktober ingeschreven studenten en extranei,

inclusief postdoctoraalstudenten.

‘Eerstejaars instelling’: het totaal aantal studenten dat voor het eerst is ingeschreven

voor een opleiding van de Radboud Universiteit (bachelor-, master-, ongedeelde en

postdoctorale opleidingen) vóór 1 oktober, inclusief de laatinschrijvers (na 1 oktober)

van het jaar daarvoor.

‘Master- en (doctoraal)diploma’s’ per studiejaar (1 september tot en met 31 augustus).

‘Academische promoties’: het totaal aantal promoties per kalenderjaar.

‘Aantal medewerkers’: het aantal fte’s per 31 december 2009, inclusief het aantal

medewerkers van de Faculteit der Medische Wetenschappen.

Kengetallen Radboud Universiteit Nijmegen

2005 2006 2007 2008 2009

Studenten

Aantal ingeschrevenen 17.627 17.650 17.771 18.085 18.624

Eerstejaars instelling 3.959 3.781 3.933 4.112 4.316

2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009

Master- (en doctoraal)diploma’s 2.360 2.469 2.613 2.429 2.362

2005 2006 2007 2008 2009

Academische promoties 226 241 262 260 264

Wetenschappelijke publicaties 4.967 5.049 5.288 5.349 5.467

Aantal medewerkers (fte) 4.336 4.309 4.283 4.358 4.359



18

‘In het begin scheidde God hemel en aarde’. Zo moet de vertaling luiden van

de eerste zin van de Bijbel. En niet: ‘In het begin schiep God hemel en aarde’.

Dat toonde mevrouw prof. dr. E.J. van Wolde, hoogleraar Exegese van het Oude

Testament, aan tijdens haar oratie op vrijdag 9 oktober 2009.

Ze kwam tot haar hertaling na nauw-gezette bestudering van de Hebreeuwse grondtekst en de context van de rest van

de Bijbel en van andere scheppings-verhalen uit Mesopotamië. Hiermee

biedt zij een nieuwe visie op het schep-pingsverhaal: er is geen sprake van een creatio ex nihilo, een schepping uit het

niets. Er waren al oerwateren waarin zeemonsters leefden. In die oersoep maakt God een scheiding tussen de

hemel enerzijds en de aarde anderzijds.

Haar hertaling werd nationaal en inter-nationaal groot nieuws. Het dagblad

Trouw opende er mee. Van Wolde was dagenlang overal in de media aanwezig om haar hertaling en de consequenties

ervan toe te lichten.

Onderzoek


20

De Nijmeegse onderzoeksomgeving

Al het onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen is ondergebracht in onderzoeks-

instituten. In 2009 hebben twee instituten hun organisatie gewijzigd. De onderzoeks-

groep Communicatiewetenschap van het Nijmegen Instituut voor Sociaal Cultureel

Onderzoek (NISCO) is per 2010 overgegaan naar het Behavioural Science Institute.

Daarnaast is het oorspronkelijk zelfstandige Centrum voor Ethiek per 2010 onderge-

bracht bij het Onderzoeksinstituut voor Filosofie. Met deze aanpassingen is enerzijds

de organisatie doelmatiger geworden, en zijn anderzijds kleine verwante groepen dichter

bij elkaar gebracht, waardoor de onderlinge samenwerking, efficiëntie en samenhang

zijn vergroot.

Kwaliteitszorg onderzoek

De onderzoeksinstituten van de Radboud Universiteit hebben als centrale doelstellingen:

het versterken van onderzoekslijnen met perspectief – waartoe externe middelenwerving

noodzakelijk is – en de opleiding en begeleiding van promovendi.

De Radboud Universiteit rapporteert jaarlijks over de meest recente ontwikkelingen op

het gebied van onderzoek in het onderzoeksjaarverslag, het Research Report, dat sinds

2005 wordt uitgebracht. Hierin worden ook globale plannen voor toekomstig onderzoek

beschreven.

• ResearchInstituteforReligiousStudiesand

Theology

• OnderzoeksinstituutvoorFilosofie

• InstituutvoorHistorische,Literaireen

CultureleStudies

• InstituteforLaw

• OnderzoekcentrumOnderneming&Recht

• CentrumvoorStaatenRecht

• CentrumvoorNotarieelRecht

• InstituteforManagementResearch

• NijmegenInstituutvoorSociaalCultureel

Onderzoek

• BehaviouralScienceInstitute

• CentreforLanguageStudies

• DondersInstituteforBrain,Cognitionand

Behaviour

• DondersCentreforCognition

• DondersCentreforCognitiveNeuroimaging

• DondersCentreforNeuroscience

• NijmegenCentreforEvidence-BasedPractice

• NijmegenCentreforMolecularLifeSciences

• NijmegenInstituteforInfection,Inflammation

andImmunity

• InstituteforGeneticandMetabolicDiseases

• InstituteforOncology

• InstituteforWaterandWetlandResearch

• InstituutvoorMoleculenenMaterialen

• InstituteforMathematics,Astrophysicsand

ParticlePhysics

• InstituteforComputingandInformation

Sciences

• InstituteforScience,InnovationandSociety

In2009werdenviernieuwedirecteurenvan

onderzoeksinstitutenbenoemd:

• prof.dr.E.Vlieg,InstituutvoorMoleculenen

Materialen;

• prof.dr.R.Ruben,NijmegenInstituutvoor

SociaalCultureelOnderzoek;

• prof.dr.P.J.J.M.Bakker,Onderzoeksinstituut

voorFilosofie;

• prof.dr.J.B.A.M.Schilderman,Research

InstituteforReligiousStudiesandTheology.

21

onderzoek

Externe beoordelingenAl het onderzoek van de Radboud Universiteit wordt periodiek beoordeeld door een

internationaal samengestelde commissie van vooraanstaande wetenschappers. Voor

een onderzoeksprogramma dat niet minimaal als ‘zeer goed’ wordt beoordeeld, wordt

een plan van aanpak opgesteld om deze kwalificatie te bereiken. Wanneer bij de daarop-

volgende beoordeling geen beter resultaat is bereikt, wordt het onderzoek afgebouwd.

De standaarden van de beoordelingscriteria zijn:

•excellent:internationalevoorhoede;

•zeergoed:internationaalcompetitief,nationaalleidend;

•goed:nationaalgoed,internationaalnietgoedgenoeg.

In 2009 zijn de volgende onderzoeksinstituten van de Radboud Universiteit Nijmegen

extern beoordeeld volgens het Standard Evaluation Protocol:

Institute for Water and Wetland Research

Bij het Institute for Water and Wetland Research (IWWR) vond in 2009 de visitatie

plaats. Het instituut kreeg in de rapportage veel waardering voor de gekozen focus en

de kwaliteit van onderzoek en management. Wel kwamen enige verbeterpunten naar

voren op terreinen als internationale zichtbaarheid en coherentie van de deelnemende

onderzoeksgroepen. In relatie hiermee heeft het IWWR reeds maatregelen getroffen

om bestaande groepen te bundelen, waardoor meer focus ontstaat. Tegelijkertijd is de

invulling van twee nieuwe leerstoelen ingezet.

Institute for Computing and Information Sciences

Het Institute for Computing and Information Sciences (ICIS) nam in 2009 deel aan de

landelijke onderzoeksvisitatie informatica. Het voorlopige rapport, dat eind december

2009 verscheen, maakt melding van nationale topscores van de onderzoeksgroepen die

ICIS heeft gevormd. Het definitieve oordeel van de commissie wordt in het voorjaar van

2010 verwacht.

Afdeling Wiskunde van het Institute for Mathematics, Astrophysics and Particle Physics

Eind 2009 heeft een internationale commissie al het wiskundeonderzoek aan Nederlandse

universiteiten beoordeeld. Ook het wiskundeonderzoek van de Radboud Universiteit dat

onderdeel uitmaakt van het Institute for Mathematics, Astrophysics and Particle Physics

(IMAPP) werd beoordeeld. Het definitieve rapport wordt in het voorjaar van 2010 ver-

wacht. De voorlopige indruk van de commissie was positief, met complimenten voor de

gemaakte keuzen in het onderzoek.

Institute for Law

In 2009 is het onderzoek van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid in landelijk verband

beoordeeld. In oktober van dat jaar heeft het gesprek plaatsgevonden tussen de lande-

lijke Commissie Visitatie Onderzoek Rechtsgeleerdheid 2009 en een delegatie van de

Nijmeegse faculteit. De voorlopige conclusies zijn positief. Het definitieve oordeel van

deze commissie wordt in het voorjaar van 2010 verwacht.

KNAW-erkenning Business and Law Research Centre (Onderzoekcentrum Onderneming

& Recht)

De Erkenningscommissie Onderzoekscholen (ECOS), ingesteld door de Koninklijke

Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) heeft het Onderzoekcentrum

Onderneming & Recht (OO&R) in 2009 beoordeeld en opnieuw een erkenning verleend

voor de komende zes jaar. Daardoor blijft het OO&R het enige door de KNAW erkende


22

onderzoeksinstituut in Nederland dat praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek

verricht op het terrein van onderneming en recht.

Overig kwaliteitszorg onderzoekIn het voorjaar van 2009 hebben de onderzoeksdirecteuren van de Faculteit der Letteren

de onderzoeksresultaten van individuele onderzoekers uit de periode 2006-2008 beoor-

deeld aan de hand van de prestatie-indicatoren voor de toekenning van onderzoekstijd.

Uit die beoordeling bleek dat de meeste onderzoekers goed gepresteerd hebben en dat hun

structurele onderzoekstijd voor de periode van 1 september 2009 tot 1 september 2012

gehandhaafd blijft. Met de onderzoekers die niet hebben voldaan aan de eisen, hebben

de betreffende onderzoeksdirecteur en leidinggevende gesprekken gevoerd en zijn er

verbetertrajecten opgesteld.

De volgende beoordeling voor alle onderzoekers met structurele onderzoekstijd zal in

het voorjaar van 2012 plaatsvinden.

In 2009 heeft het college van bestuur opdracht gegeven aan het Centrum voor Weten-

schap en Technologie Studies (CWTS) te Leiden om een bibliometrische analyse uit te

voeren bij vier onderzoeksinstituten van de bètafaculteit en het Donders Institute for

Brain, Cognition and Behaviour. Deze analyse is uitgevoerd naar aanleiding van de te

lage positie (gelet op de uitstekende prestaties) van de Radboud Universiteit in diverse

rankings. Onjuiste affiliaties op het niveau van de onderzoekers en de instelling en het

niet meetellen van alle publicaties kunnen leiden tot een lagere positie op diverse rankings.

Het onderzoek heeft uitgewezen dat de aantallen citaties en impactscores van de onder-

zochte publicaties van de Radboud Universiteit ruim boven het wereldgemiddelde liggen.

Tevens is deze analyse gebruikt om onderzoekers te wijzen op het belang van juiste

naamsvermelding op alle publicaties.

Het UMC St Radboud wil met zijn onderzoek bij de beste drie Nederlandse UMC’s

behoren. Als basis voor de te kiezen strategie is in 2009 het Research Status Report

opgesteld. Het rapport bevat een beschrijving van de zes onderzoeksinstituten en een

samenvatting van het beleid, gericht op verbetering van de onderzoekskwaliteit.

Op basis van het rapport wordt thans een analyse van de kracht van de onderzoeks-

thema’s gemaakt. De eigen kracht wordt hierbij nadrukkelijk beschouwd in het

perspectief van de onderzoeksontwikkeling in Nederland en daarbuiten. Deze fase is

in het vroege voorjaar van 2010 afgerond. Hierna bepaalt het UMC St Radboud zijn

strategische keuzen.

In 2009 zijn de contouren geschetst voor het vernieuwde Nijmegen Instituut voor

Sociaal Cultureel Onderzoek (NISCO). Er zal een proces van thematische clustering

en profilering van sterke NISCO-onderzoeksterreinen plaatsvinden.

In juni 2009 werd de tussentijdse evaluatie van het Centre for Language Studies (CLS)

afgerond. De uitkomst van deze evaluatie geeft aanleiding om de komende tijd kritisch

te kijken naar de programmastructuur, de infrastructuur en het publicatiebeleid.

Donders Graduate School for Cognitive NeuroscienceDe Donders Graduate School for Cognitive Neuroscience van de Radboud Universiteit

Nijmegen ontving in 2009 een subsidie van 800.000 euro voor de vorming van een

excellente onderwijs- en onderzoeksomgeving voor zeer talentvolle jonge onderzoekers.

De Donders Graduate School for Cognitive Neuroscience maakt deel uit van het

Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour.

23

onderzoek

Benoemingen Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen adviseert op het gebied

van de wetenschapsbeoefening, beoordeelt de kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek

(peer review), is een forum voor de wetenschappelijke wereld, bevordert de internationale

samenwerking en is een koepelorganisatie voor wetenschappelijke onderzoeksinstituten.

De Akademie bestaat uit 220 actieve leden, die worden benoemd voor het leven. In totaal

telt de Radboud Universiteit 22 actieve leden.

In 2009 zijn de volgende hoogleraren van de Radboud Universiteit benoemd tot lid van

de KNAW:

• Mevrouw prof. dr. W.H.M. Jansen, hoogleraar Vrouwenstudies en directeur Institute for Gender StudiesProf. dr. W.H.M. Jansen is sinds 1992 hoogleraar Vrouwenstudies en wetenschappelijk

directeur van het Institute for Gender Studies van de Radboud Universiteit. Zij leverde

een belangrijke bijdrage aan de antropologie van het Midden-Oosten en Noord-Afrika.

Ze publiceerde onder meer over alleenstaande vrouwen in Algerije, de onderwijskansen

van meisjes in Jordanië, en opvattingen over seksualiteit in christendom en islam. Ze

verwierf externe financiering voor een reeks van onderzoeksprojecten en -programma’s.

Mevrouw Jansen had een belangrijke voortrekkersrol in de integratie van het gender-

perspectief in de wetenschap. Ze was medeoprichter van de Nationale Onderzoeksschool

voor Vrouwenstudies en voorzitter van het Nederlands Genootschap Vrouwenstudies.

Onder haar wetenschappelijke leiding heeft het Institute for Gender Studies zich ontwik-

keld tot een internationaal vooraanstaand centrum voor interdisciplinair onderzoek op

het gebied van gender en seksualiteit.

• Prof. mr. drs. B.P. Vermeulen, hoogleraar Onderwijsrecht aan de Radboud Universiteit Prof. mr. drs. B.P. Vermeulen is hoogleraar Onderwijsrecht aan de Radboud Universiteit

en hoogleraar Onderwijsrecht en Staats- en bestuursrecht aan de Vrije Universiteit

Amsterdam. Hij is lid van de Raad van State, de Onderwijsraad en de Adviescommissie

voor Vreemdelingenzaken. Vermeulen is specialist in het Nederlandse en internationale

onderwijsrecht. Hij publiceerde onder meer over het Nederlandse grondwetsartikel inzake

onderwijs (artikel 23), witte en zwarte scholen, spreidingsbeleid en integratieproblema-

tiek, en over de rol van de Europese Unie in het onderwijsbeleid.

Nieuwe leden van De Jonge AkademieIn 2005 richtte De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen De Jonge

Akademie op. De Jonge Akademie (DJA) heeft tot doel jonge onderzoekers actief in

aanraking te brengen met vakgebieden buiten het eigen specialisme en met de mogelijk-

heden van interdisciplinair onderzoek; aan te moedigen visies te ontwikkelen op de

toekomst van het eigen vakgebied en aangrenzende vakgebieden, en op het te voeren

wetenschapsbeleid; te stimuleren hun wetenschappelijke inzichten in de maatschappij

uit te dragen; en te steunen in hun eigen ontwikkeling als wetenschapsbeoefenaar.

Twee van de tien nieuwe leden van De Jonge Akademie zijn onderzoekers van de Radboud

Universiteit Nijmegen. In totaal kent De Jonge Akademie elf leden die afkomstig zijn van

de Radboud Universiteit.


24

• Mevrouw dr. B.M.C. Breij, Faculteit der LetterenMevrouw dr. B.M.C. Breij heeft zich in razend tempo ontwikkeld tot een internationaal

gerespecteerd en zeer productief onderzoekster en verwierf in 2008 een Veni-subsidie.

Haar onderzoek is sterk interdisciplinair: ze gebruikt retorische teksten die in een speci-

fieke literaire context horen als bron voor onderzoek naar de sociaal-culturele problema-

tiek van het Romeinse rijk. Deze innovatieve onderzoeksstrategie is zeer succesvol.

• Dr. J.G.J. Hoenderop, moleculair fysioloog van de afdeling Fysiologie (NCMLS)Dr. J.G.J. Hoenderop ontdekte als eerste dat poriën in de niercellen, zogenaamde calcium-

kanalen, het calcium weer terug het lichaam in brengen. In 2006 ontving hij de prestigieuze

European Young Investigator Award (EURYI) en daarnaast andere subsidies van onder

andere de Nierstichting en NWO. Naast samenwerkingsverbanden met genetici en

nefrologen gaat hij in een landelijk consortium met andere onderzoekers een ‘BioKidney’

ontwikkelen in het laboratorium.

Enkele voorbeelden van internationale prijzen en subsidies

Advanced Grants European Research CouncilDe Advanced Grant van de European Research Council (ERC) is een nieuwe en meteen

de meest prestigieuze Europese beurs voor individuele onderzoekers. De grootte ervan

bedraagt gemiddeld 2,5 miljoen euro, in te zetten voor 5 jaar onderzoek.

• Prof. dr. W.T.S. Huck De chemicus prof. dr. W.T.S. Huck – afkomstig van de universiteit van Cambridge – heeft

zeer recent een ERC Advanced Grant verworven van 2,15 miljoen euro voor chemisch

onderzoek naar extreem kleine druppels water. In levende wezens worden zeer efficiënt

ingewikkelde moleculen gebouwd, in een waterige omgeving bij relatief lage temperatuur.

Scheikundigen kunnen dat tot dusver slecht nadoen. Daar wil Huck verandering in brengen.

“Wat er in cellen gebeurt op chemisch niveau, dat is de vraag voor de chemie van nu.”

• Prof. dr. R.J.M. Bindels Het was een heel goed jaar voor de nierfysioloog prof. dr. R.J.M. Bindels. In april ontving

hij in New Orleans de Carl W. Gottschalk prijs, in juli in Kyoto de Robert Pitts prijs en in

oktober in San Diego de Homer W. Smith prijs. Samen met dr. J.G.J. Hoenderop haalde

Bindels een TOP-subsidie van 675.000 euro binnen voor hun onderzoeksgroep.

• Prof. dr. T.H.M. Rasing Natuurkundige prof. dr. T.H.M. Rasing van de Radboud Universiteit Nijmegen staat aan

de leiding van het zogeheten IFOX-project. Dit project heeft een budget van 16 miljoen

euro, waarvan 11,3 miljoen afkomstig is van het Zevende Kaderprogramma van de EU.

Het doel is te onderzoeken hoe metaaloxiden ingezet kunnen worden voor nieuwe

computers en communicatieapparatuur. De elektronische, magnetische en spintronische

eigenschappen van oxidische materialen opgebouwd uit verschillende laagjes zijn dermate

veelbelovend dat ze de huidige halfgeleiders in snelheid en capaciteit moeten kunnen

gaan verslaan. 18 partijen zijn bijeengebracht om het benodigde onderzoek hiervoor te

doen. Behalve universiteiten uit verschillende Europese landen, doen grote bedrijven als

IBM, Intel en Fiat mee, en twee kleine: Twente Solid State Technology (TSST) en Organic

Spintronics (OS) SRL. De deelname van bedrijven is volgens Rasing belangrijk voor de

aansluiting met de bestaande technologie en voor een optimale voorbereiding op even-

tuele marktintroductie.

25

onderzoek

Enkele voorbeelden van nationale prijzen en subsidies

Prestigieuze prijs voor prof. dr. J.O. BarentszProf. dr. J.O. Barentsz van de Faculteit der Medische Wetenschappen ontving in het

kader van het Koningin Wilhelmina Onderzoeksprogramma (KWO) een subsidie van

2 miljoen euro om prostaatkanker en mogelijke uitzaaiingen ervan beter in kaart te

kunnen brengen.

• Prof. dr. J.H.J. SchaminéeProf. dr. J.H.J. Schaminée, die als bijzonder hoogleraar de Westhoff-leerstoel bekleedt,

ontving de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs voor Natuurbehoud 2009.

• Prof. dr. S. de Jong De kernfysicus prof. dr. S. de Jong won met zijn team van medewerkers en studenten uit

diverse studierichtingen de Academische Jaarprijs 2009. Het team ontwikkelde een plan

om de straling uit het heelal om te zetten naar een eigentijdse danceparty. De prijs van

100.000 euro is een beloning voor het beste idee om wetenschap onder de aandacht te

brengen van een breed publiek. Dankzij het geld kan het ambitieuze plan worden uit-

gevoerd tijdens de Vierdaagsefeesten in juli 2010.

Nationale persoonsgerichte prijzen

Vernieuwingsimpuls Nederlands Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)

ViciDe Vici-subsidie is bestemd voor zeer ervaren onderzoekers die hebben aangetoond met

succes een eigen vernieuwende onderzoekslijn tot ontwikkeling te kunnen brengen en

die als coach voor jonge onderzoekers kunnen fungeren. In 2009 verwierven maar liefst

3 toponderzoekers van de Radboud Universiteit een Vici-subsidie van 1,5 miljoen euro.

• Dr. O. JensenDr. O. Jensen is als Principal Investigator verbonden aan het Donders Institute for Brain,

Cognition and Behaviour. Hij leidt de onderzoeksgroep Neuronal oscillations. Deze groep

doet onderzoek naar samenwerkende neuronen in het brein en de hersengolven die ze

veroorzaken. Samenwerking of synchronisatie tussen neuronen is een bekend gegeven.

Juist omdat neuronen samenwerken, zijn wij in staat om, bijvoorbeeld met EEG en MEG,

signalen op te vangen uit het brein. Ritmische synchronisatie van neuronen zorgt ervoor

dat het menselijk brein snel en efficiënt werkt. Het is ook het fundament voor cognitieve

functies als geheugen, waarnemen en aandacht.

Met zijn Vici-premie gaat Jensen verder onderzoek doen naar de informatieverwerking

in het brein. In het bijzonder kijkt hij hoe de trillende en samenwerkende neuronen de

informatiestroom in de menselijke hersenen reguleren. Met geavanceerde technieken

wordt dat gemeten en beïnvloed, terwijl de proefpersoon verschillende taken uitvoert.

• Prof. dr. M.G. NeteaProf. dr. M.G. Netea is hoogleraar Experimentele interne geneeskunde en verbonden

aan het Nijmegen Institute for Infection, Inflammation and Immunity. Naast arts en

bevlogen klinisch onderzoeker is hij onder andere lid van De Jonge Akademie van de

KNAW. In zijn onderzoek legt hij de onmisbare link tussen enerzijds fundamentele

research in laboratorium en diermodellen en anderzijds translationeel onderzoek met


26

een klinische setting. Een van Netea’s succesvolle klinische onderzoekslijnen is die naar

ontsteking en infectieziekten. Met de Vici-premie wil hij onderzoeken of en hoe het

natuurlijke afweersysteem bij de mens zo kan worden getraind, dat het effectiever kan

optreden tegen infecties. De kennis hierover kan vervolgens ingezet worden om betere

vaccins tegen infectieziekten te ontwikkelen.

• Prof. dr. J.N. Spelbrink Prof. dr. J.N. Spelbrink, momenteel als hoogleraar Moleculaire celbiologie verbonden

aan de universiteit van Tampere (Finland) verhuist met zijn onderzoeksgroep naar het

UMC St Radboud/Radboud Universiteit Nijmegen waar hij zich aansluit bij het Nijmegen

Centrum voor Mitochondriële Ziekten (Institute for Genetic and Metabolic Diseases).

Spelbrink zal de Vici-premie besteden aan onderzoek naar ‘ons andere genoom’. Dat is

het DNA dat zich niet in de celkern, maar in de mitochondriën van de cel bevindt.

Mitochondriën zijn de batterijen van de cel. De afgelopen jaren is de interesse in mito-

chondriën sterk gegroeid vanwege hun betrokkenheid bij een groot aantal verschillende

ziekten en condities, zoals veroudering. Spelbrink richt zich op enkele van de vele nog

onbeantwoorde fundamentele vragen, zoals vermenigvuldiging, herstel en erfelijkheid

van dit mitochondrieel DNA in mensen.

VidiDe Radboud Universiteit verwierf in 2009 acht Vidi-subsidies van elk 800.000 euro.

Hiermee kunnen jonge, excellente onderzoekers die hun sporen al verdiend hebben,

voor vijf jaar hun nieuwe onderzoekslijn ontwikkelen.

• Prof. dr. J. Bruhn, Donders Institute for Brain, Cognition and BehaviourVeilig slapen onder narcose

Wakker zijn tijdens algehele narcose is een nachtmerrie voor patiënten. Door gebruik

van spierverslappers is vaak geen beweging mogelijk. Maar alleen de poging ertoe veran-

dert de elektrische activiteit van de motorische cortex. De onderzoekers gebruiken dit

om wakker zijn te herkennen en te voorkomen.

• Dr. R. van Crevel, UMC St Radboud – Nijmegen Institute for Infection, Inflammation and Immunity Aanleg voor TBC in Indonesië

Aanleg voor TBC is afhankelijk van genetische eigenschappen van zowel de mens als de

TBC-bacterie. Het samenspel tussen mens en TBC-bacterie wordt in dit project bekeken

middels onderzoek van DNA en van de afweer bij honderden patiënten en bacteriën uit

Indonesië.

• Mevrouw dr. A.W.M. Evers, UMC St Radboud - Nijmegen Centre for Evidence-Based PracticeVerwachtingen ‘for better or for worse’

Beïnvloedt iemands verwachting over een geneeskundige behandeling het succes van

deze behandeling? In dit project wordt de invloed van verwachtingen van het beloop

van lichamelijke klachten, zoals pijn en jeuk, op het afweersysteem bestudeerd.

• Dr. C.J. Fiebach, Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour Cognitive and neural mechanisms of affective working memory

Hoe wordt het werkgeheugen beïnvloed door emotionele processen en welke neurale

mechanismen zijn er betrokken bij emotionele invloeden op het werkgeheugen?

27

onderzoek

• Dr. R.P. Kuiper, UMC St Radboud – Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences Zwijgende genen bij erfelijke darmkanker

In sommige families komt darmkanker voor als gevolg van erfelijke fouten in of rondom

genen. De genetische onderzoekers gaan op zoek naar nieuwe oorzaken van erfelijke

darmkanker volgens een recent ontdekt mechanisme waarmee genen het zwijgen kan

worden opgelegd.

• Mevrouw dr. A. Scheres – Behavioural Science Institute ADHD: Hard to resist temptations?

De neurocognitieve oorzaken van ADHD zijn nog grotendeels onbekend. Mevrouw dr.

A. Scheres zal met behulp van computertaken en hersen-imagingtechnieken onderzoe-

ken in welke mate gevoeligheid voor beloning en zelfcontrole verband houdt met ADHD-

symptomen.

• Mevrouw dr. A. Simon, Nijmegen Institute for Infection, Inflammation and Immunity Keer op keer koorts

Patiënten met de zeldzame ziekte HIDS lijden hun hele leven onder steeds terugkerende

koortsaanvallen. De onderzoekers gaan de oorzaak van deze koortsaanvallen ontrafelen.

Dit zal ook meer duidelijk maken over hoe koorts en ontsteking ontstaan bij andere

ziekten.

• Mevrouw dr. K. Wolf, UMC St Radboud – Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences Re-visiting proteases in cancer

Proteases zijn eiwitten die de voortgang van kanker bevorderen door de grenzen tussen

weefsels te doorbreken. Een behandeling met proteaseremmers werkt onvoldoende.

Mevrouw Wolf zal via state-of-the-art imagingtechnieken onderzoeken waar en hoe

proteases een invasie van kanker en metastase bevorderen. Ze zal bovendien opnieuw

bekijken hoe het remmen van proteases therapeutisch kan worden ingezet.

VeniIn 2009 wisten dertien jonge talenten deze persoonsgerichte onderzoekssubsidie

(208.000 euro voor drie jaar) te bemachtigen.

• Mevrouw dr. C.L.A. Bary, Filosofie Berichtgeving in het Oud-Grieks

Hoe bericht je wat iemand heeft gezegd? In talen als Nederlands en Engels zijn er twee

manieren: directe rede (‘Corien zei: “Ik weet het”’) of indirecte rede (‘Corien zei dat ze

het wist’). Dit project onderzoekt rapporteerconstructies in het Oud-Grieks, waar zo’n

strikt onderscheid ontbreekt.

• Dr. L.S. Chardonnens, Letteren Magie in middeleeuws Engeland

Middeleeuwse Engelse boeken bevatten soms magische teksten zonder dat tegenwoordig

nog bekend is welk lezerspubliek hiermee werd bediend. Dit onderzoek gaat na wie de

lezers waren en met welk doel zulke teksten werden geschreven en doorgegeven.


28

• Dr. R.W.J. Collin, UMC St Radboud – AntropogeneticaTherapie voor erfelijke blindheid

Verschillende soorten fouten in het menselijk DNA kunnen erfelijke blindheid veroor-

zaken. Tot voor kort was er geen behandeling mogelijk. In dit onderzoek worden nieuwe

behandelmethoden ontwikkeld die gebaseerd zijn op de verschillende typen fouten in

het DNA.

• Dr. M.W. Coolen, Moleculaire biologie DNA geïnactiveerd bij kanker

Bij kanker zijn grote gebieden in het DNA niet meer actief waardoor belangrijke stoffen

niet worden aangemaakt. Dit onderzoek gaat na hoe deze grote stukken erfelijke informatie

precies zijn stilgelegd. Ook wordt gekeken of dit weer zou kunnen worden teruggedraaid.

• Dr. G.J. van der Heiden, FilosofieHoe pluraliteit te denken

In het publieke debat wordt veel gesproken over de problemen die gepaard gaan met de

plurale samenleving. Maar wat is de pluraliteit die we in het samenleven van mensen

tegenkomen eigenlijk? Op deze vraag zoekt dit ontologische onderzoek een antwoord.

• Dr. A.J. Hommersom, Informatica Slimme computers dokteren

Er worden te veel fouten gemaakt in de zorg. Soms zijn medische problemen zo complex

dat ze zelfs voor specialisten te ingewikkeld zijn. Informatici gaan technieken ontwikkelen

om artsen te helpen bij het nemen van beslissingen.

• Mevrouw dr. M. Kleinjan, Behavioural Science Institute Jong verslaafd aan roken

Jonge rokers kunnen snel verslaafd raken, ook als ze sporadisch en onregelmatig roken.

Dit onderzoek gaat kinderen volgen in de eerste fase van hun rookverslaving. De onder-

zoekers zullen kijken naar de invloed van genen en rookcues in de omgeving.

• Mevrouw dr. N. Lambregts-Rommelse, UMC St Radboud - Psychiatrie Erfelijkheid van ADHD en autisme

ADHD en autisme komen vaak samen voor bij hetzelfde kind. Waarom dat zo is, is

onbekend. Waarschijnlijk spelen dezelfde risicogenen een rol. De onderzoekers bekijken

daarom het erfelijk materiaal van gezinnen waarin beide aandoeningen voorkomen.

• Dr. F.P. de Lange, Donders Institute for Cognitive NeuroimagingHet voorspellende brein

Verwachtingen over onze omgeving kunnen ons vaak een handje helpen en ervoor

zorgen dat we dingen in die omgeving snel herkennen. In dit onderzoek wordt nagegaan

hoe het brein verwachtingen gebruikt om onze visuele waarneming te beïnvloeden.

• Mevrouw dr. L. van Niftrik, Microbiologie Anammoxbacteriën: vreemde eend in de bijt

De voor de natuur en afvalwaterzuivering erg belangrijke anammoxbacteriën zien er

heel anders uit dan andere bacteriën. Waarom anammoxbacteriën een afwijkende cel-

opbouw, met mogelijk een energieproducerend compartiment, hebben, zal onderzocht

worden met moleculaire methoden en speciale driedimensionale elektronenmicroscopie.

29

onderzoek

• Dr. R.A. Notebaart, Bio-informatica Verborgen functies van bacteriën

Bacteriën kunnen zich vermeerderen door voedingsstoffen uit de omgeving op te nemen

en deze om te zetten in componenten waaruit de bacterie bestaat. Dit wordt metabolisme

genoemd. De onderzoekers gaan verborgen onderdelen van het metabolisme blootleggen

die bijdragen aan vermeerdering.

• Dr. M. de Pourcq, Instituut voor Historische, Literaire en Culturele StudiesDe oudheid als argument vandaag

Bij de uitbouw van een nieuwe theorie in de geesteswetenschappen breekt men graag

expliciet met een traditie en kiest men voor alternatieve tradities die onderbelicht zijn

gebleven. Dit onderzoek gaat op zoek naar methodes om de functie van traditievorming

te analyseren.

• Mevrouw dr. H. van der Vorst, Behavioural Science InstituteWaarom kinderen beginnen met het drinken van alcohol

Nederlandse jongeren drinken hun eerste glas alcohol in de vroege adolescentie. Dit

impliceert dat in de kindertijd processen plaatsvinden die leiden tot alcoholgebruik.

Het onderzoek richt zich op de ontwikkeling van (on)bewuste denkbeelden over alcohol

in de kindertijd en de rol van ouders hierin.

Rubicon-subsidies voor de Radboud Universiteit

De Rubicon-subsidie is bedoeld om pas gepromoveerde onderzoekers meer onderzoeks-

ervaring op te laten doen in het buitenland. De naam komt van de rivier de Rubicon.

Julius Caesar stak deze rivier over voordat hij aan zijn zegereeks begon die leidde tot de

uitspraak ‘veni, vidi, vici’. Tien jonge Radboud-onderzoekers ontvangen van de Neder-

landse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) een Rubicon-subsidie

om onderzoek te gaan doen in het buitenland. Zij krijgen een verblijf bekostigd tot

maximaal 80.000 euro per jaar.

• Drs. C.J.M. HeunenQuantum theory and categorical logic

Kwantumcomputers hebben de onbegrijpelijke eigenschap dat q-bits niet ofwel 0 ofwel

1 hoeven te zijn. Hoe beschrijf je zulke systemen? Hoe redeneer je erover? Wat betekent

wiskundig bewijs in deze setting? De onderzoeker gaat op zoek naar de logische structuur

van de kwantumtheorie, en hoopt zo bij te dragen aan de informatie- en communicatie-

technologie van de toekomst. Met zijn subsidie gaat Heunen voor twee jaar naar Oxford

University (Engeland).

• Dr. W.C.E.P. Verberk Verstikkingsgevaar in opgewarmde beken

Beekorganismen kunnen in warmer water stikken doordat de opgeloste zuurstof afneemt,

terwijl hun zuurstofbehoefte toeneemt. Door metingen aan het zuurstofverbruik in het

lab en de verspreiding in het veld, gaat de onderzoeker voorspellen of klimaatverandering

leidt tot verstikking van beekorganismen. Verberk gaat voor twee jaar naar het Marine

Biology and Ecology Research Centre van de University of Plymouth (Engeland).


30

• Mevrouw dr. L. Hogeweg Van klanken naar betekenis (en andersom)

De betekenis van woorden is flexibel: een woord kan in de ene zin iets anders betekenen

dan in de andere. Deze flexibiliteit vinden we vaker in taal. Ook de uitspraak van klanken

hangt af van de omringende klanken. Dit onderzoek gaat na wat de overeenkomst is

tussen het begrijpen en kiezen van woorden en het herkennen en uitspreken van klanken.

Mevrouw Hogeweg gaat voor zes maanden naar het Cognitive Science Department van

de Johns Hopkins University (VS).

• Dr. W. Noorduin Schelpen bouwen met kristallen

Skeletten van zeedieren zijn niet alleen prachtig om te zien, maar hebben ook heel bijzon-

dere eigenschappen. Het is alleen een raadsel hoe de natuur ze opbouwt. De onderzoekers

gaan deze materialen namaken door kristallen slim op elkaar te stapelen. Noorduin gaat

voor 24 maanden naar het Biomineralization and Biomimetics Lab van de Harvard

University (VS).

• Dr. S. van WageningenDwingende afhankelijkheid bij kankercellen

Kankercellen gedragen zich anders dan normale cellen. Sommige genen zijn voor een

normale cel misbaar terwijl een kankercel er volledig van afhankelijk is. Onderzocht zal

worden voor welke genen dit geldt. Van Wageningen gaat voor 24 maanden naar het

Department of Genetics and Development van het Columbia University Medical Center,

New York (VS).

• Mevrouw dr. C.L.A. BaryBerichten uit het verleden

Talen zoals het Nederlands en Engels maken een duidelijk onderscheid tussen directe

rede (zoals in: ‘Corien zei: “Ik ben ziek”’) en indirecte rede (‘Corien zei dat ze ziek was’).

Dit project onderzoekt rapporteerconstructies in het Oud-Grieks, waar zo’n duidelijke

tweedeling ontbreekt. Mevrouw Bary gaat voor zes maanden naar de Universiteit van

Oslo.

• Mevrouw drs. H. HuTrillende sterren vertellen hun geheimen

Het binnenste van een ster is niet direct zichtbaar. Toch kan de inwendige structuur

bepaald worden via waargenomen lichtfluctuaties, die veroorzaakt worden door

trillingen in de sterren. Hieruit achterhalen sterrenkundigen de geschiedenis van een

ster en belangrijke fysische processen. Mevrouw Hu gaat voor 24 maanden naar de

Universiteit van Cambridge (Engeland).

• Mevrouw ing. L.T. de Jonge Tot op het bot: peptide nanobuisjes en implantaten

Het onderzoek omvat de toepassing van een nieuwe strategie om optimale verankering

van implantaten in bot te realiseren. Om de hechting met het omliggende botweefsel

te verbeteren, worden biofunctionele deklagen van peptide nanobuisjes op implantaat-

oppervlakken aangebracht. Mevrouw De Jonge gaat voor 24 maanden naar het Instituut

voor Biomedische Technologie van het Imperial College London.

31

onderzoek

• Drs. E. SchwartzSynthetische antilichamen

Voor medische diagnostiek worden meestal moleculen gebruikt, gebaseerd op anti-

lichamen. Deze moleculen zijn echter kostbaar en niet altijd stabiel. Dit onderzoek

probeert door een unieke combinatie van synthetische chemie en biochemie stabielere

en goedkopere antilichamen te maken. Deze kunnen gebruikt worden om bijvoorbeeld

eiwitten in kankercellen te traceren. Schwartz gaat voor 24 maanden naar Scripps

Research Institute in de Verenigde Staten.

• C.W. JamesDe allersnelste radioastronomie

Enkele van de meest opwindende sterrenkundige verschijnselen zijn voorbij voordat

je met je ogen kunt knipperen. Dit onderzoek zal gebruikmaken van de LOFAR-radio-

telescoop voor het opsporen van extreem korte radiogolfpulsen, afkomstig van de meest

energetische deeltjes uit het heelal. Subsidie voor dit onderzoek van deze Australische

onderzoeker is mede dankzij Nijmeegse inzet door het NWO gehonoreerd. James komt

voor twaalf maanden van de University of Adelaide naar de Radboud Universiteit.

Ontwikkelingssamenwerking

Met steun van het Radboud Fellowship-programma zijn in 2009 negen promovendi

uit ontwikkelingslanden aan de Radboud Universiteit gepromoveerd. Het programma

is bestemd voor inkomende PhD-kandidaten die in het kader van stafontwikkeling aan

de thuisuniversiteit promotieonderzoek verrichten. De negen gepromoveerden zijn ver-

bonden aan universiteiten in Thailand, Zuid-Afrika, Tanzania, Indonesië en Vietnam.

Onderzoekscholen

De Radboud Universiteit Nijmegen kent vijf door de KNAW erkende lokale

onderzoekscholen:

Behavioural Science Institute (BSI) – Faculteit der Sociale Wetenschappen

Het centrale doel van het Behavioural Science Institute is inzicht verwerven in de

fundamentele principes en processen die individueel menselijk gedrag reguleren.

Het BSI benadrukt daarbij een integrale benadering van menselijk gedrag en het

belang van interdisciplinair onderzoek.

Discipline(s): psychologie en (ortho)pedagogiek.

Aantal promoties in 2009: 20.

Instituut voor Moleculen en Materialen (IMM) – Faculteit der Natuurwetenschappen,

Wiskunde en Informatica

Het Instituut voor Moleculen en Materialen, waarin chemici en fysici samenwerken,

houdt zich bezig met ontwerp, synthese, karakterisatie en theoretisch begrip van moderne

nanostructuren. Typerend voor het instituut is de inzet van geavanceerde onderzoeks-

apparatuur die voor een groot deel in Nijmegen is ontwikkeld of verbeterd, zoals nano-

probing, kernspinresonantie (NMR) en hoge magneetvelden (HFML).

Discipline(s): natuurkunde en scheikunde.



32

Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences (NCMLS) – UMC St Radboud en de

Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica

Het Nijmegen Centre for Molecular Life Sciences richt zich op het begrijpen van de

cellulaire basis van ziekte. Het onderzoek betreft de moleculaire geneeskunde, de cel-

biologie en het translationele onderzoek. Het NCMLS wil deze fundamentele kennis

beschikbaar maken voor klinische toepassingen: diagnostiek en behandeling.

Het Centrum voor Moleculaire en Biomoleculaire Informatica (CMBI) is onderdeel

van het NCMLS.

Discipline(s): biologie, (bio)medische wetenschappen, natuurkunde, scheikunde en

immunologie.


Donders Centre for Cognition (DCC) – Faculteit der Sociale Wetenschappen, Faculteit der

Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, UMC St Radboud, Faculteit der Letteren

en Max Planck Institut für Psycholinguistik

Het onderzoek van het Donders Centre for Cognition (het voormalige NICI) bestudeert

de informatieverwerking in het brein. Kennis uit de psychologie wordt daarbij gecombi-

neerd met neurobiologische kennis. Het Centre for Cognition maakt deel uit van het

Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour.

Discipline(s): psychologie, cognitiewetenschap, biofysica, neurologie, psychofarma-

cologie, taalwetenschap en wiskunde.


Business and Law Research Centre (Onderzoekcentrum Onderneming & Recht, OO&R) –

Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Het Onderzoekcentrum Onderneming & Recht verricht wetenschappelijk onderzoek

op een groot aantal voor de ondernemingsgerichte praktijk relevante rechtsterreinen,

zoals rechtspersonen- en vennootschapsrecht, insolventierecht, financiering en zeker-

heden, bank- en effectenrecht, algemeen vermogensrecht en sociaal recht. Naast de

wetenschappers van de Nijmeegse rechtenfaculteit participeren in het OO&R: ING,

Akzo Nobel NV, Allen & Overy, Clifford Chance, De Brauw Blackstone Westbroek,

Houthoff Buruma, Loyens & Loeff, Nauta Dutilh, Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn,

Stibbe, Rabobank en Stichting Pensioenfonds ABP. Door deze structurele kruisbestuiving

worden onderzoeksresultaten behaald die van belang zijn voor de rechtswetenschap én

de ondernemingsgerichte rechtspraktijk.

Discipline(s): rechten.


Onderzoekschool Experimentele Subatomaire Fysica (OSAF)

In 2009 was de Radboud Universiteit penvoerder van de interuniversitaire KNAW-

erkende Onderzoekschool Experimentele Subatomaire Fysica (OSAF). In deze onder-

zoekschool participeren het Institute for Mathematics, Astrophysics and Particle Physics

(Radboud Universiteit), Instituut Subatomaire Fysica (Universiteit Utrecht), Onder-

zoeksinstituut Hoge-Energiefysica (Universiteit van Amsterdam), secties Subatomaire

Fysica en Theoretische Fysica (Vrije Universiteit) en het FOM-instituut NIKHEF

(Nationaal Instituut voor Kernfysica en Hoge-Energiefysica).

De Onderzoekschool Experimentele Subatomaire Fysica heeft hetzelfde onderzoeks-

programma als het NIKHEF. De OSAF besteedt speciale aandacht aan opleiding en

begeleiding van de promovendi die in NIKHEF-verband werken. NIKHEF coördineert

en ondersteunt alle activiteiten in Nederland op het gebied van de experimentele

33

onderzoek

sub atomaire fysica. Experimenten worden uitgevoerd met de versnellers bij CERN

(Genève), DESY (Hamburg) en Fermilab (Chicago).

Discipline(s): natuurkunde.

Aantal promoties in 2009: totaal 17 waarvan 4 in Nijmegen.

Naast de hierboven genoemde onderzoekscholen participeren Nijmeegse onderzoeks-

groepen in 27 onderzoekscholen waarvan andere universiteiten penvoerder zijn. De

omvang van deze participaties varieert van één stafmedewerker en één promovendus

tot meer dan tien stafleden en tien tot twintig promovendi.

Het is beleid van de Radboud Universiteit dat door de inrichting van de hierboven

genoemde onderzoeksinstituten het primaat van de onderzoeksprogrammering en

-aansturing nadrukkelijk binnen de eigen universiteit komt te liggen.

Onderzoeksinzet

De totale omvang van de onderzoekscapaciteit is flink gestegen ten opzichte van 2008;

deze stijging heeft bij alle geldstromen plaatsgevonden. De Radboud Universiteit is al

jaren zeer succesvol bij het verwerven van externe onderzoekssubsidies. In het verslag-

jaar 2009 werd de onderzoekscapaciteit van de Radboud Universiteit voor 61,5 procent

gefinancierd met extern geworven middelen, dit is nagenoeg gelijk aan het per centage

in 2008 (62).

Ontwikkeling omvang onderzoek naar geldstroom in fte

2005 2006 2007 2008 2009

1e geldstroom 715,3 708,0 698,0 652,4 725,7

2e geldstroom 479,9 486,1 464,3 524,5 576,4

3e geldstroom 492,3 542,2 539,8 559,9 584,9

Totaal 1.687,5 1.736,3 1.702,1 1.736,9 1.887,0

Publicaties en promoties

Aantallen wetenschappelijke publicaties in de afgelopen jaren

2004 2005 2006 2007 2008 2009

4.710 4.967 5.049 5.288 5.349 5.467

In 2009 is het totaal aantal publicaties weer verder gestegen; daarnaast is het aantal

artikelen in toptijdschriften zoals Nature, Science, The Lancet, Proceedings of the

National Academy of Sciences of the USA en New England Journal of Medicine ruim

verdubbeld ten opzichte van 2004.

Aantallen promoties in de afgelopen jaren

2004 2005 2006 2007 2008 2009

214 226 241 262 260 264


34

KNAW-erkende onderzoekscholen met participatie van de Radboud Universiteit Nijmegen

Naam Afkorting Penvoerder Deelnemende

faculteitenRU

Behavioural Science Institute BSI RU FSW

Instituut voor Moleculen en Materialen IMM RU FNWI

Nijmegen Centre of Molecular Life Sciences NCMLS RU FNWI; UMC

Donders Centre for Cognition DCC RU FSW

Onderzoekschool Onderneming & Recht OO&R RU FdR

Onderzoekschool Experimentele Subatomaire Fysica OSAF RU FNWI

Interuniversitaire Onderzoekschool Archeologie ARCHON UL FdL

Research School for Resource Studies for Human CERES UU FSW; FdM

Development

Dutch Postgraduate School for Art History DPSAH UU FdL

Experimentele Plantenwetenschappen EPS WUR FNWI

Huizinga Instituut - Interuniversitaire Onderzoekschool Huizinga UvA FdL

voor Cultuurgeschiedenis

Instituut voor Fundamentele en Klinische IFKB VU UMC

Bewegingswetenschappen

Instituut voor Programmatuurkunde en Algoritmiek IPA TU/e FNWI

Interuniversitair Centrum voor Sociaalwetenschappelijke ICS RUG FSW

theorievorming en methodenontwikkeling

J.M. Burgerscentrum - Onderzoekschool voor Stromingsleer JMBC TUD FNWI

Landelijke Onderzoekschool Taalwetenschap LOT UU FdL

De universiteit leidt kenniswerkers van het allerhoogste niveau op: gepromoveerden.

Het zijn zowel jonge onderzoekers als ervaren professionals die de graad van doctor ver-

werven via een promotie. Ongeveer de helft van het aantal promoties wordt gerealiseerd

door reguliere promovendi; de andere helft door buitenpromovendi of wetenschappelijk

medewerkers die niet zijn aangesteld om te promoveren, maar dat wel doen. In het jaar

2009 is het totaal aantal promoties licht gestegen: van 260 in 2008 naar 264 in 2009.

Promotierendement in de afgelopen jaren

2004 2005 2006 2007 2008 2009

70 71 72 69 70 68

Het promotierendement in een jaar is het rendement van de vier cohorten die meer

dan negen jaar geleden als promovendus zijn aangesteld. Het promotierendement van

de Radboud Universiteit is in 2009 iets gedaald ten opzichte van 2008 en bedraagt 68

procent. Dit is dus het percentage van de gepromoveerden die in de periode 1997-2000

zijn aangesteld als promovendus binnen de universiteit en die daadwerkelijk zijn gepro-

moveerd. Van deze groep kan worden verwacht dat er geen nieuwe promoties meer

plaatsvinden.

35

onderzoek

Landelijke Onderzoekschool Theoretische Natuurkunde LOTN UU FNWI

Mathematisch Research Instituut MRI RU FNWI

N.W. Posthumus Institute, Netherlands Graduate School Posthumus RUG FdL

for Economic and Social History

Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie NOVA UL FNWI

Nederlandse Onderzoekschool voor de Bestuurskunde NIG EUR FdM

Nederlandse Onderzoekschool voor Theologie en NOSTER UU FdT ; FdRW

Religiewetenschap

Netherlands Graduate School of Housing and Urban NETHUR UU FdM

Research

Netherlands School for the Socio-Economic and SENSE VU, WUR FNWI

Natural Sciences of the Environment

Netherlands School of Communications Research NESCoR UvA FSW

Netherlands School of Primary Care Research CARE UM UMC

Onderzoekschool Ethiek OZSE UU FNWI; FSW; FdF

Onderzoekinstituut Klassieke Oudheid Studiën OIKOS UL FdL

Onderzoekschool voor Mediëvistiek Mediëvistiek RUG FdL; FdF; FdT

School for Information and Knowledge Systems SIKS VU FNWI

Voeding, Levensmiddelentechnologie, Agrobiotechnologie VLAG WUR UMC

en Gezondheid

Nederlands Instituut voor Onderzoek in de Katalyse NIOK UU FNWI

Netherlands Research School on Transport, Infrastructure TRAIL TUD FdM

and Logistics

Gebruikte afkortingen

FdT Faculteit der Theologie

FdRW Faculteit der Religiewetenschappen

FdF Faculteit der Filosofie

FdL Faculteit der Letteren

FdR Faculteit der Rechtsgeleerdheid

FSW Faculteit der Sociale Wetenschappen

FdM Faculteit der Managementwetenschappen

FNWI Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica

UMC Universitair Medisch Centrum St Radboud


36

In 2008 stelde minister Plasterk een bedrag van 4,9 miljoen euro ter

beschikking voor de Radboud Honours Academy: onderwijs aan excellente

bachelorstudenten. De Academy ging in september 2009 van start. 220 stu-

denten werden na selectie tot een van de programma’s toegelaten. Plasterk

kwam in december naar Nijmegen om kennis te maken met staf en studenten

van de Radboud Honours Academy. Rector magnificus Kortmann lichtte toe

waar de Radboud Honours Academy voor staat. Verschillende programma’s,

verbredend en verdiepend, met een zwaar internationaal accent en veel

aandacht voor coaching en persoonlijke ontwikkeling.

Plasterk was van plan een uur te blijven, maar sprak uiteindelijk meer

dan anderhalf uur met de studenten en stafleden over de thema’s van de

diverse programma’s. Hij was zeer geïnteresseerd en onder de indruk van het enthousiasme en de bevlogenheid

van de Honourstudenten. Hij was verrast dat de meesten toch nog de tijd

vinden voor bijbaantjes, vrijwilligers-werk of bestuursfuncties, naast studie

en Honours Academy.

Onderw

ijs


38

Vergroting studiesucces in de bachelorfase

Alle Nederlandse universiteiten hebben zich in 2008 gecommitteerd aan een meer-

jarenafspraak met de minister om het studiesucces in de bachelorfase te vergroten.

De universitaire werkgroep ‘Meer studiesucces in de bachelorfase’ heeft in 2009 een

aantal maatregelen aanbevolen, waardoor opleidingen het studiesucces in de hele

bachelorfase kunnen vergroten. Hiermee wordt een vervolg gegeven aan eerdere maat-

regelen om de bindende en verwijzende functie van de propedeuse te vergroten.

Vanaf 2006 is het onderwijs in het eerste jaar geïntensiveerd: minimaal 15 contacturen

per week. Uit onderzoek blijkt dat de binding van studenten met de opleiding door de

onderwijsintensivering is toegenomen. Het aantal uren dat studenten aan hun studie

besteden, is eveneens toegenomen. Het streefdoel van de onderwijsintensivering, een

bestede studietijd van gemiddeld 35 uur, wordt inmiddels gehaald. Door intensieve bege-

leiding van studenten, vooral dankzij de invoering van het mentoraat, is het voor een

student eerder duidelijk of de goede studiekeuze is gemaakt. Tot slot zet de universiteit in

op realistische voorlichting aan aanstaande studenten. Het is van groot belang dat vwo-

leerlingen een waarheidsgetrouw beeld krijgen van de opleidingen van de universiteit.

Om het rendement in de totale bachelorfase te vergroten, wordt van iedere student een

maximale inzet verwacht. De onderliggende boodschap: studeren is hard werken, mini-

maal 35 uur per week gedurende de hele studie. In de notitie ‘Meer studiesucces in de

bachelorfase’ worden uitgangspunten en concrete maatregelen beschreven, waaraan in

overleg met de faculteiten nadere invulling wordt gegeven.

Bereikte onderwijsresultaten

Diploma’s In het academisch jaar 2008-2009 zijn er 2.362 einddiploma’s uitgereikt tegenover 2.429

in het academisch jaar daarvoor. Deze daling heeft voornamelijk te maken met de over-

gang naar het bachelor-masterstelsel van de medische opleidingen. In de ‘oude’ doctoraal-

opleiding werden einddiploma’s (doctoraal) na vier jaar uitgereikt. Door de invoering

van het bachelor-masterstelsel is het curriculum geneeskunde herzien en worden de

einddiploma’s (master) pas na zes jaar uitgereikt.

Het marktaandeel einddiploma’s is licht gedaald en bedroeg in 2009 8,0 procent (2008:

8,3 procent). Het marktaandeel bachelordiploma’s is licht gestegen en bedroeg in 2009

10 procent.

39

0%

10%

30%

50%

70%

90%

20%

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 20052004 2006 2007

40%

60%

80%

100%

2008

binnen 1 jaar binnen 2 jaar na 2 jaar elders

onderwijs

Marktaandeel diploma-aantallen Radboud Universiteit in procenten van landelijke diploma’s.

Tot 2002-2003 doctoraaldiploma’s; daarna zijn einddiploma’s uitgesplitst naar doctoraal- en

masterdiploma’s en zijn bachelordiploma’s separaat weergegeven. Bron: 1cHO.

PropedeuserendementHet propedeuserendement na één jaar (cohort 2008) bedraagt 35 procent en na twee jaar

(cohort 2007) 62 procent. Vanaf 2001 zijn de rendementen licht gedaald en sinds 2005

zijn ze min of meer stabiel. In totaal behaalt ongeveer 80 procent van de eerstejaars met

een vwo-vooropleiding het propedeusediploma aan de Radboud Universiteit.

Propedeuserendement van de standaardgroep (voor 1 oktober ingestroomde vwo’ers in een

bepaald studiejaar): het percentage studenten dat na een bepaalde periode een propedeuse heeft

behaald (eventueel in een andere opleiding dan waarin de studie werd begonnen). Bron: ISIS.

0%

5%

10%

15%

03/04 04/05 05/06 06/07 07/08 08/09

einddiploma’s bachelor master doctoraaldiploma’s


40

0%

10%

30%

50%

70%

90%

20%

40%

60%

80%

100%

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 20032002 2004 2005

binnen 4 jaar

na 6 jaar

binnen 5 jaar

in andere opleiding

binnen 6 jaar

BachelorrendementIn onderstaande tabel is het percentage studenten weergegeven dat zich na één jaar

opnieuw inschrijft voor dezelfde opleiding en vervolgens het percentage van deze groep

dat na vier jaar een bachelordiploma heeft behaald. Iets meer dan de helft van de herin-

schrijvers slaagt er in na vier jaar een bachelordiploma te behalen; dat is tamelijk weinig.

In de meerjarenafspraak is afgesproken dat universiteiten hun uiterste best zullen doen

om dit percentage te verhogen naar 70. Waarschijnlijk is het studiesucces in de bachelor-

fase aan de Radboud Universiteit iets hoger dan deze percentages laten zien; een aantal

studenten begint al met mastervakken (flexibele instroom) vóór de hele bachelor is

afgerond. Meestal heeft een student dan nog slechts enkele bachelorvakken openstaan.

Bachelorrendementen na vier jaar van herinschrijvers na één jaar, cohorten 2002 t/m 2004,

standaardselectie. Bron: 1cHO.

instroom heringeschrevenvoor Ba-diplomana4jaarvan dezelfdeopl.na1jaar heringeschrevenen

2002 1.416 82% 54%

2003 1.570 82% 55%

2004 1.601 79% 55%

PostpropedeuserendementHet percentage geslaagden binnen vijf jaar voor het einddiploma van degenen die het

propedeuse diploma hebben behaald, schommelde in de afgelopen jaren rond de 40.

Mede door de invoering van de bachelor-masterstructuur met ingang van 2002 hebben

er wijzigingen plaatsgevonden in de studieduur van een aantal opleidingen. Vrijwel alle

opleidingen in het bètadomein zijn vijfjarig; de nominale studieduur voor het master-

diploma geneeskunde is zes jaar geworden en voor tandheelkunde is de studieduur

verlengd naar vijf jaar (vanaf het cohort 2009 eveneens zes jaar). Hierdoor kan worden

verklaard dat de postpropedeuserendementen behaald in vijf jaar en zes jaar van de

cohorten 2002 en 2003 zijn afgenomen. Vanaf de cohorten 1993 tot en met 2000 zijn

de postpropedeuserendementen na meer dan zes jaar gestegen van 70 naar bijna 80

procent en daarmee hoger dan eerder het geval was.

Het postpropedeuserendement geeft aan welk deel van de geslaagden voor de propedeuse na een

aantal jaren sinds het begin van de studie slaagt voor het master-/doctoraalexamen. Bron: ISIS.

41

onderwijs

Arbeidsmarkt

Het aan de Radboud Universiteit verbonden IOWO, adviseurs voor onderwijs, beleid

en organisatie, presenteert jaarlijks een alumnimonitor. Vanaf 2009 wordt de monitor

tweejaarlijks in landelijk verband afgenomen. In het najaar van 2009 zijn de alumni

bevraagd die in het studiejaar 2007-2008 zijn afgestudeerd; gemiddeld ongeveer ander-

half jaar na hun afstuderen. Uit het onderzoek van 2009 blijkt dat 90 procent van de

Nijmeegse afgestudeerden na één jaar betaald werk heeft. Dit is gelijk aan het resultaat

van 2008.

Arbeidsmarktsituatie afgestudeerden Radboud Universiteit. Bron: Alumnimonitor 2009, IOWO.

In onderstaande figuur is zichtbaar dat de arbeidsmarktsituatie van afgestudeerden van

de Radboud Universiteit gelijk is aan het landelijk gemiddelde.

Arbeidsmarktsituatie afgestudeerden Radboud Universiteit en landelijk. Bron: Alumnimonitor

2009, IOWO.

2009

0% 20% 40% 60% 80% 100%

2005

2006

2007

2008

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Landelijk

Radboud Universiteit

betaald werk

betaald werk

werkzoekend

werkzoekend

studerend

studerend

niet beschikbaar

niet beschikbaar


42

Uit onderstaande figuur blijkt dat 49 procent van de afgestudeerden van de Radboud

Universiteit direct na afstuderen een baan heeft. Landelijk bedraagt dit percentage 46.

20 procent van de alumni moet meer dan drie maanden wachten op een betaalde baan;

dit is ook landelijk het geval.

Maanden tussen afstuderen en eerste betaalde baan: afgestudeerden Radboud Universiteit

Nijmegen t.o.v. afgestudeerden landelijk. Bron: Alumnimonitor 2009, IOWO.

Studiepunten behaald in het buitenland

Het bijhouden van studiepunten die studenten in het buitenland behalen, gebeurt niet

structureel bij alle faculteiten. Daardoor is het niet mogelijk een volledig overzicht te

presenteren.

Behaalde studiepunten door uitwisselingsstudenten

In het studiejaar 2008-2009 waren 397 buitenlandse studenten ingeschreven aan de

Radboud Universiteit voor het volgen van bijvakken. Het merendeel (376) van deze groep

heeft studiepunten behaald aan de Radboud Universiteit; het eindresultaat is nog niet

bekend.

Gemiddeld aantal behaalde studiepunten (EC) door buitenlandse studenten.

Beginjaarinschrijving Aantalstudenten Gemiddeldaantal studiepuntenperstudent

2002 164 31,7

2003 345 26,2

2004 422 31,2

2005 285 32,2

2006 374 33,1

2007 347 30,5

2008 376 Nog niet bekend

De overige studenten hebben waarschijnlijk verzuimd om hun behaalde resultaten

vast te leggen.

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Landelijk

Radboud Universiteit

geen 1-3 maanden 4-6 maanden meer dan 6 maanden

43

onderwijs

Personeelsleden die ook student zijn

Eind 2009 volgden zes medewerkers een studie aan de eigen universiteit. Hierbij zijn niet

meegerekend: student-assistenten, surveillanten en promovendi die al een aanstelling

kregen vlak voor de afstudeerdatum.

Uitbesteding van bekostigd onderwijs

Op de Radboud Universiteit is geen sprake van uitbesteding van bekostigd onderwijs.

Maatwerktrajecten

De Radboud Universiteit zet geen rijksbijdragen in voor maatwerktrajecten voor

bedrijven of organisaties.

Rijksbijdragen voor private activiteiten

De Radboud Universiteit Nijmegen zet geen rijksbijdragen in voor private activiteiten.

Ontwikkelingen nieuwe opleidingen

TandheelkundeDe Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) heeft positief besloten op

de Toets Nieuwe Opleiding voor de driejarige masteropleiding tandheelkunde. Deze

opleiding zal vanaf september 2010 de bestaande tweejarige master vervangen.

Klinische psychologie en fiscaal recht Ondanks een positief besluit van de NVAO op de Toets Nieuwe Opleiding voor de

tweejarige master klinische psychologie (in 2008) en de eenjarige master fiscaal recht

(in 2009) heeft de minister van OCW in 2009 besloten deze beide opleidingen niet

macrodoelmatig te verklaren.

Joint masterIn 2009 is het traject van toetsing macrodoelmatigheid én accreditatie van de master

Niederlande-Deutschland Studien met succes doorlopen en afgerond. Het betreft een

tweejarige joint master, binnen het alfa-/gammadomein, die in volledige symmetrie

is opgezet en gezamenlijk wordt verzorgd door de Westfälische Wilhelms-Universität

Münster en de Radboud Universiteit Nijmegen. Uit het proces dat heeft geleid tot de

accreditatie van deze opleiding in Nederland en Duitsland kan lering worden getrokken

voor de accreditatie van toekomstige joint programmes en joint degrees, zoals op het

gebied van system dynamics.


44

Onderwijsvisitaties

In 2009 zijn de volgende visitatie- en accreditatietrajecten doorlopen en afgerond.

De onderzoeksmasters wijsbegeerte, social cultural science, en onderneming en recht

zijn gevisiteerd en door de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO)

geheraccrediteerd. In 2009 zijn buiten deze onderzoeksmasters geen visitatierapporten

uitgebracht over opleidingen van de Radboud Universiteit. Wel zijn als vervolg op

visitatietrajecten uit 2008 en 2009 in totaal vijf bacheloropleidingen, acht master-

opleidingen en zeventien educatieve masteropleidingen geaccrediteerd.

Kwaliteitszorg

De Radboud Universiteit hanteert een cyclisch systeem van kwaliteitszorg, waarbij de

interne en externe kwaliteitszorg op een natuurlijke manier in elkaar grijpen. Het ver-

trekpunt is een cyclus van zes jaar. Dit komt overeen met de periode waarvoor aan oplei-

dingen accreditatie wordt toegekend. De verbinding tussen het interne en externe proces

wordt gemaakt door de zelfevaluatie en de jaarlijkse opleidingsjaarverslagen, die voor

elke opleiding verplicht zijn sinds het studiejaar 2003-2004. De cyclus is uitgelijnd in

het Handboek Kwaliteitszorg Onderwijs.

Pilot InstellingsauditIn 2008 heeft de Radboud Universiteit deelgenomen aan de pilot instellingsaudit. Deze

pilot is door de NVAO opgezet om ervaring op te doen met een nieuw accreditatiestelsel

waarbij een audit op instellingsniveau gecombineerd wordt met beperkte beoordelingen

op opleidingsniveau. De auditcommissie onder leiding van prof. dr. D. Breimer gaf de

Radboud Universiteit begin 2009 het hoogste oordeel: ‘met vertrouwen’. Voor de pilot

met de beperkte opleidingsbeoordeling zijn de bachelor- en masteropleidingen pedago-

gische wetenschappen beoordeeld. Een commissie onder voorzitterschap van prof. dr.

W. Ruijssenaars heeft de opleiding in het voorjaar van 2009 bezocht op basis van een in

december 2008 afgeronde zelfevaluatie nieuwe stijl. Het oordeel van de commissie over

de opleiding was positief.

De ervaringen met de pilot zijn wisselend. Positief is het opstellen van een ‘kritische

zelfreflectie’ voor de audit op instellingsniveau. Dit is een nuttige activiteit geweest die

de universitaire gemeenschap een goed zicht biedt op de werkwijzen op het terrein van

de onderwijskwaliteitszorg. Ook positief zijn de gesprekken geweest die zowel op instel-

lingsniveau als bij de beperkte opleidingsbeoordeling zijn gevoerd. Beduidend minder

positief is de zeer grote hoeveelheid informatie die het auditpanel vroeg. Het heeft dis-

proportioneel veel tijd en energie gekost deze informatie aan het panel ter beschikking

te stellen. Ook het opstellen van de zelfevaluatie nieuwe stijl voor de beperkte opleidings-

beoordeling heeft geen tijdwinst opgeleverd ten opzichte van de bestaande systematiek.

De algemene conclusie van de Radboud Universiteit is dat het nieuwe accreditatiestelsel

in principe zou kunnen bijdragen aan de doelen (beperking van de beoordelingslast en

stimulans voor de kwaliteitscultuur). Er dienen echter harde garanties te komen dat de

beoordelingslast substantieel (40 procent) zal worden beperkt. De Radboud Universiteit

heeft deze ervaringen ingebracht in diverse evaluaties die de NVAO en de Inspectie van

het Hoger Onderwijs in het voorjaar van 2009 hebben gehouden.

45

onderwijs

Onderwijsaanbod

De tabel bevat de opleidingen die openstaan voor eerste inschrijving op 1 september

2009. De gehanteerde namen zijn de CROHO-namen.

Opleidings- Studie-

Bacheloropleidingen vorm last

Taal en Cultuur

Algemene Cultuurwetenschappen vt 180

Arabische Taal en Cultuur vt 180

Communicatie- en Informatiewetenschappen vt 180

Duitse Taal en Cultuur vt 180

Engelse Taal en Cultuur vt 180

Geschiedenis vt 180

Griekse en Latijnse Taal en Cultuur vt 180

Kunstgeschiedenis vt 180

Nederlandse Taal en Cultuur vt 180

Religiestudies vt/dt 180

Romaanse Talen en Culturen vt 180

Taal- en Cultuurstudies vt 180

Taalwetenschap vt 180

Theologie vt/dt 180

Wijsbegeerte vt 180

Recht

Internationaal en Europees Recht vt 180

Nederlands Recht vt/dt 180

Notarieel Recht vt/dt 180

Gedrag en Maatschappij

Bestuurskunde vt 180

Communicatiewetenschap vt 180

Culturele Antropologie en Ontwikkelingssociologie vt 180

Pedagogische Wetenschappen vt 180

Politicologie vt 180

Psychologie vt 180

Sociale Geografie en Planologie vt 180

Sociologie vt 180

Economie

Bedrijfswetenschappen vt 180

Economie vt 180

Natuur

Biologie vt 180

Informatica vt 180

Informatiekunde vt 180

Kunstmatige Intelligentie vt 180

Moleculaire Levenswetenschappen vt 180

Natuur- en Sterrenkunde vt 180


46

Opleidings- Studie-

Bacheloropleidingen(vervolg) vorm last

Natuurwetenschappen vt 180

Scheikunde vt 180

Wiskunde vt 180

Gezondheidszorg

Biomedische Wetenschappen vt 180

Geneeskunde vt 180

Tandheelkunde vt 180

Masteropleidingen

Taal en Cultuur

Algemene Cultuurwetenschappen vt 60

Arabische Taal en Cultuur vt 60

Bedrijfscommunicatie vt 60

Duitse Taal en Cultuur vt 60

Engelse Taal en Cultuur vt 60

Geschiedenis vt 60

Griekse en Latijnse Taal en Cultuur vt 60

Kunstgeschiedenis vt 60

Nederlandse Taal en Cultuur vt 60

Romaanse Talen en Culturen vt 60

Taalwetenschap vt 60

Wijsbegeerte vt 60

Religiestudies vt/dt 120

Wijsbegeerte van een Bepaald Wetenschapsgebied vt 120

Theologie vt/dt 180

Recht

Internationaal en Europees Recht vt 60

Nederlands Recht vt/dt/du 60

Notarieel Recht vt/dt 60


Bestuurskunde vt 60

Communicatiewetenschap vt 60

Anthropology and Development studies vt 60

Milieu-maatschappijwetenschappen vt 60

Onderwijskunde vt/dt 60

Pedagogische Wetenschappen vt/dt 60

Planologie vt/du 60

Politicologie vt 60

Psychology vt 60

Sociale Geografie vt/du 60

Sociologie vt 60

Economie

Bedrijfswetenschappen vt 60

Economics vt 60

47

onderwijs

Opleidings- Studie-

Masteropleidingen(vervolg) vorm last

Natuur

Informatiekunde vt 60

Kunstmatige Intelligentie vt 120

Biology vt 120

Chemistry vt 120

Informatica vt 120

Mathematics vt 120

Milieu-natuurwetenschappen vt 120

Moleculaire Levenswetenschappen vt 120

Natuur- en Sterrenkunde vt 120

Natuurwetenschappen vt 120

Gezondheidszorg

Biomedical Sciences vt 120

Tandheelkunde vt 120

Geneeskunde vt 180

Niet-doorstroommasteropleidingen

Taal en Cultuur

Amerikanistiek vt 60

Duitslandstudies vt 60

Interreligieuze spiritualiteitsstudies vt/dt 60

Niederlande-Deutschland Studien vt 120

Literatuurwetenschap vt 60

Taal- en Spraakpathologie vt 60

Taal- en Spraaktechnologie vt 60

Intercultural Theology vt 120

Pastorale Studies vt/dt 180

Recht

European Law vt 60

Natuur

Medische Biologie vt 120

Researchmasters

Taal en Cultuur

Historische Wetenschappen: Ideologie, Mentaliteit en vt 120

Maatschappelijke Praktijk

Kunst en Visuele Cultuur in Historisch Perspectief vt 120

Language and Communication vt 120

Letterkunde en Literatuurwetenschap: Nieuwe Filologie vt 120

Wijsbegeerte vt 120

Recht

Onderneming en Recht vt 120


48

Opleidings- Studie-

Researchmasters(vervolg) vorm last


Behavioural Science: the study of Behaviour Regulation vt 120

Social Cultural Science: Comparative Research on Societies vt 120

Natuur

Cognitive Neuroscience vt 120

Molecular Mechanisms of Disease vt 120

Universitairelerarenopleidingen

Aardrijkskunde vt/dt/du 60

Algemene Economie vt/dt/du 60

Management en organisatie vt/dt/du 60

Duits vt/dt/du 60

Engels vt/dt/du 60

Filosofie vt/dt/du 60

Frans vt/dt/du 60

Geschiedenis en Staatsinrichting vt/dt/du 60

Grieks, Latijn en Klassieke Culturele Vorming vt/dt/du 60

Kunstgeschiedenis en Culturele en Kunstzinnige Vorming/ vt/dt/du 60

Kunst Algemeen

Maatschappijleer vt/dt/du 60

Nederlands vt/dt/du 60

Spaans vt/dt/du 60

Biologie vt/dt/du 60

Natuurkunde vt/dt/du 60

Scheikunde vt/dt/du 60

Wiskunde vt/dt/du 60

De Radboud Universiteit biedt per 1 september 2009 in totaal 40 bacheloropleidingen

en 65 masteropleidingen. De 65 masteropleidingen zijn onder te verdelen in 44 door-

stroommasters, 10 onderzoekmasters en 11 niet-doorstroommasters. De Radboud

Universiteit verzorgt 28 Engelstalige masterprogramma’s. Daarnaast zijn er 17 leraren-

opleidingen.

49

onderwijs


50

Studenten brengen steeds meer tijd op de campus door voor hun studie.

Goede en modern uitgeruste studie-plekken vinden ze daarom steeds

belang rijker. Ze willen rustig kunnen werken en toegang hebben tot digitale

bronnen om hun werkstukken te maken. Maar ze willen ook met medestudenten

kunnen overleggen.

Radboudstudenten zijn al jaren meer dan tevreden over de voorzieningen die de universiteit biedt, zo blijkt uit

de jaarlijkse algemene studenten-enquête. Maar de ontwikkeling staat

niet stil. In december 2009 opende de Universiteitsbibliotheek een Learning

Zone. Het is een transparante en modern ingerichte open ruimte met

honderd pc-werkplekken. In de gehele ruimte kunnen laptops gebruikmaken

van het draadloos netwerk.

Naast individuele studieplekken zijn er zes groepswerkplekken met middelen

als een digiboard voor interactief werken. Studenten kunnen ook samen-

werken rond touch tables.

Studenten

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009


52

Eerstejaarsinstroom

Het aantal eerstejaars is in 2009 gestegen (4.316) ten opzichte van 2008 (4.112). Vooral de

instroom van het aantal vwo’ers aan de Radboud Universiteit is in 2009 toegenomen: met

300 tot 2.891. Deze stijging van 10,5 procent is aanmerkelijk hoger dan voorgaande jaren

en doet zich vooral voor bij bedrijfskunde en communicatiewetenschap. Het marktaandeel

vwo’ers van de Radboud Universiteit is, met ruim 8 procent, in 2009 gelijk gebleven.

Het aantal buitenlandse studenten dat in 2009 instroomde aan de Radboud Universiteit

is in de bacheloropleidingen licht gedaald (eerstejaars bachelor 2009: 251; 2008: 275) maar

in de masteropleidingen gestegen (eerstejaars master 2009: 96; 2008: 74). De Duitse

studenten, met een totale instroom van 255 op de peildatum eind oktober, vormen het

grootste deel van de groep buitenlandse studenten (bron ISIS).

Instroom naar vooropleiding. Alle studenten die voor het eerst studeren aan de Radboud

Universiteit op peildatum 1 oktober, inclusief de studenten die zich hebben ingeschreven na

1 oktober in het voorafgaande jaar. Bron: ISIS.

Onder ‘instroom hbo’ vallen ook de hbo-propedeusestudenten. Het overgrote deel van

deze groep studenten heeft de hbo-studie vrijwel afgerond, maar kan nog geen eind-

diploma overleggen op de datum van inschrijving aan de universiteit.

instroom vwo

instroom buitenland

instroom hbo

instroom overig

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

99/00 00/01 01/02 02/03 03/04 04/05 05/06 06/07 07/08 08/09

1387714593

1545416418

1714217669 17598 17771 18085

18624

3674 36684095 4023 3928 3968 3776 3933 4112 4316

08/09

0%

5%

10%

15%

00/01 01/02 02/03 03/04 04/05 05/06 06/07 07/08 09/10

53

studenten

In de afgelopen tien jaar is het totaal aantal ingeschreven studenten aan de Radboud

Universiteit gestegen van 13.200 in het academisch jaar 1999-2000 naar 18.624 in

2009-2010.

Aantallen eerstejaars en totaal ingeschreven studenten.

In het academisch jaar 2009-2010 is het marktaandeel van de Radboud Universiteit in

de landelijke instroom in de bachelorfase licht gedaald. Het marktaandeel vwo-instroom

is met 8,2 procent gelijk gebleven. De verhoogde instroom van vwo’ers is een landelijke

ontwikkeling.

Marktaandeel instroom Radboud Universiteit in procenten van landelijke instroom. Bron: 1cHO.

ingeschrevenen

instroom totaal

eerstejaars

instroom vwo


54

Studenttevredenheidsmonitor

De Radboud Universiteit gebruikt een eigen instrument om de tevredenheid van stu-

denten over de opleiding en de faciliteiten te monitoren. In 2009 zijn (evenals in 2008)

alle studenten uitgenodigd voor deelname aan het onderzoek. De rapportcijfers zijn in

2009 onverminderd hoog, en gelijk aan die van 2008. De conclusie is dat studenten van

de Radboud Universiteit zeer tevreden zijn over de opleiding (rapportcijfer 7,6), algemene

voorzieningen (7,7) en de universiteit als geheel (7,6). Het oordeel over de onderwijs-

voorzieningen is weliswaar het laagst, maar is met 7,0 positief te noemen.

Andere onderzoeken naar de tevredenheid van studenten zijn die van Elsevier en de

Keuze gids Hoger Onderwijs. Beide onderzoeken bevestigen het beeld van het eigen onder-

zoek. De Radboud Universiteit haalt de hoogste tevredenheidsscores van de grote brede

universiteiten. De resultaten van deze onderzoeken worden in de jaarlijkse onderwijs-

gesprekken met de faculteiten besproken.

Studenttevredenheid.

Bron: IOWO, Studenttevredenheidsmonitor 2009, Radboud Universiteit Nijmegen.

Voorlichting, toelating en selectie

Om een bewuste keuze voor een bacheloropleiding te kunnen maken, biedt de Radboud

Universiteit aan vwo-scholieren een evenwichtig voorlichtingstraject met meerdere

activiteiten. Voor de 4-vwo-campusdagen konden alle aanvragen van scholen met moeite

worden gehonoreerd. In vergelijking met voorgaande jaren is er op een groter aantal

scholen voorlichting gegeven. De bachelorvoorlichtingsdagen in april en november

vormen de belangrijkste activiteiten in het studiekeuzetraject en trokken zowel in april

als november 2009 een recordaantal bezoekers. Verder zijn de wervingsactiviteiten in de

Randstad uitgebreid. De deelname aan regionale beurzen is geïntensiveerd na het vervallen

van de landelijke studiebeurs.

De instroom van studenten uit Duitsland is in 2009 licht gedaald. Daar staat tegenover

dat de instroom van buitenlandse studenten in masteropleidingen in 2009 met twintig

is toegenomen. De werving onder deze studenten zal in het komende jaar verder worden

versterkt.

6

7,0

8,0

5,5

6,5

7,5

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

universiteit algemeen opleiding

voorzieningen onderwijsvoorzieningen

55

studenten

Numerus fixus De universiteit kent vier opleidingen met een numerus fixus: geneeskunde (330),

tandheelkunde (67*), biomedische wetenschappen (100) en sinds 2005 ook psychologie

(450). Voor de opleidingen geneeskunde en tandheelkunde wordt gebruikgemaakt van

de mogelijkheid tot decentrale selectie (bij geneeskunde vanaf studiejaar 2010-2011).

*In het kader van de omvorming van de tandartsopleidingen in Nederland tot zesjarige

mondartsopleidingen (drie jaar bachelor en drie jaar master) is de numerus fixus gewijzigd

van 82 naar 67.

Studiekeuzegesprekken

Evenals andere Nederlandse universiteiten kampt de Radboud Universiteit met het

probleem van uitval van studenten in het eerste jaar. Het percentage uitvallers in

Nijmegen ligt met 12 weliswaar iets onder het landelijk gemiddelde, maar geeft toch

reden tot zorg en extra maatregelen. Bij de uitvallers gaat het vooral om eerstejaars die

geen voorlichtings activiteiten hebben bezocht en/of scholieren van wie de decaan op

de middelbare school twijfelt of ze de juiste keus hebben gemaakt. Ook betreft het

studenten die na hun hbo-propedeuse de overstap maken naar de universiteit.

Met steun van het ministerie van OCW is een proef gestart om deze studenten uit te

nodigen voor een studiekeuzegesprek. Tijdens dit gesprek wordt met de student nagegaan

of diens studiekeuze en verwachtingen ten aanzien van de opleiding realistisch zijn. De

Radboud Universiteit onderzoekt met dit project welk effect het voeren van studiekeuze-

gesprekken met de geselecteerde doelgroep kan hebben op de studieuitval en het studie-

rendement van deze groep. De Dienst Studentenzaken heeft gesprekken gevoerd met 280

eerstejaars. De opkomst was hoog: 85 procent van de aangeschreven studenten kwam

daadwerkelijk op gesprek. De overgrote meerderheid vond het gesprek zinvol. De studen-

ten worden gevolgd en in 2010 zal blijken wat de resultaten van dit project zijn.

Studieadvies

Het streven van de Radboud Universiteit is dat de eerstejaarsstudent zo snel mogelijk

weet of hij de juiste studie heeft gekozen. Daarom is in 2006 besloten het onderwijs

voor alle eerstejaarsstudenten te intensiveren en is er geïnvesteerd in de verbetering van

de studie- en studentbegeleiding. Eind 2009 heeft het college van bestuur besloten om,

ondanks alle maatregelen ter verbetering van het onderwijs en de studie- en student-

begeleiding, toch de invoering van het bindend studieadvies te gaan verkennen. Belang-

rijkste reden is dat nog te veel studenten die een negatief advies krijgen, dit negeren en

alsnog in het tweede of derde jaar uitvallen.

Studeren met een functiebeperking

De Radboud Universiteit komt in de Handicap en Studie Ranking van Studiekeuze123,

die gebaseerd is op gegevens uit de Nationale Studentenenquête 2009, als beste algemene

universiteit uit de bus, vlak na Wageningen University en de Universiteit Twente.

Het uitgangspunt van de Radboud Universiteit is dat studenten met een functiebeperking

met evenveel kans op succes als de gemiddelde student een opleiding moeten kunnen

volgen.


56

Met behulp van een subsidie van de Stichting Student & Gezondheid en een bijdrage

van de universiteit is de afdeling Studentenbegeleiding in 2009 gestart met het project

‘Studeren met een specifieke hulpvraag’. Het gaat erom de overgang naar de universiteit

te vergemakkelijken en voorzieningen en begeleiding op maat aan te bieden. Er zal

gewerkt worden aan een ketenbenadering door samenwerking met experts. Ook wordt

een centraal informatiepunt ingericht.

Aansluiting vwo-wo

Sinds de oprichting van het Platform voortgezet onderwijs-hoger onderwijs (vo-ho)

in 1999 heeft zich een goede relatie ontwikkeld tussen de Radboud Universiteit en ruim

vijftig scholen voor voortgezet onderwijs in de wijde regio Arnhem-Nijmegen. Al deze

scholen worden jaarlijks door de Radboud Universiteit geïnformeerd over de prestaties

van hun oud-leerlingen in het eerste jaar. En ook over de oordelen van hun oud-leer-

lingen over de aansluiting tussen het vwo en het eerste jaar van hun universitaire studie.

Onder de vlag van dit platform werd in 2009 een tweetal succesvolle bijeenkomsten

georganiseerd: in april voor contactpersonen van de scholen over de prioritering van

activiteiten van het platform; en in november een drukbezochte conferentie over aan-

sluitingsvraagstukken met betrekking tot de Nederlandse taal en rekenen/wiskunde.

Een halfjaarlijkse digitale nieuwsbrief informeert de scholen over actuele aansluitings-

vraagstukken.

In mei bezochten tachtig schooldecanen de jaarlijkse schooldecanendag van de

Radboud Universiteit.

Docenten van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica

(FNWI) verzorgden voor het tweede achtereenvolgende jaar het nieuwe schoolvak

Natuur, Leven en Technologie (NLT) voor leerlingen van zes scholen uit het Rijk van

Nijmegen. Met deze activiteit wordt concreet invulling gegeven aan de gezamenlijke

verantwoordelijkheid voor een goede aansluiting tussen het vwo en de Radboud

Universiteit.

Internationale studentenmobiliteit

De Radboud Universiteit is in 2009 door de Europese Commissie als eerste Nederlandse

Universiteit in de Erasmus Success Stories-brochure opgenomen vanwege de uitstekende

begeleiding van internationale uitwisselingsstudenten en de aandacht voor de kwaliteit

van de uitwisseling. Deze dienstverlening voor buitenlandse en Nijmeegse studenten is

een belangrijk aspect van internationalisering voor de Radboud Universiteit. Studenten

moeten snel aan informatie kunnen komen en antwoord krijgen op vragen als ze voor

hun studie een periode naar het buitenland willen. Datzelfde geldt voor de buitenlandse

student. Vanaf het eerste contact moet hij zich serieus genomen en welkom voelen. De

internationale studenten krijgen een uitgebreid gratis servicepakket aangeboden, kunnen

deelnemen aan introductieprogramma’s en worden uitgenodigd voor allerlei sociale

activiteiten. Tot slot zullen ze bij hun vertrek uit Nijmegen allen deel uitmaken van het

internationale alumninetwerk. Dit netwerk bestaat uit jonge academici en professionals

met wie de Radboud Universiteit graag in contact blijft. Twee keer per jaar worden er

farewell parties georganiseerd, ontvangen de studenten een Farewell Package en kunnen

ze via sociale netwerken als Facebook of het Radboud Alumniweb met elkaar in contact

blijven. De internationale alumni worden ingezet op beurzen en zijn uitstekende ambassa-

deurs als het gaat om de reputatie en promotie van de universiteit.

57

studenten

International Research Universities Network

Het International Research Universities Network (IRUN) heeft in 2009 verdere acties ondernomen

om de zichtbaarheid van het netwerk te vergroten en de samenwerking van de IRUN-partners te

versterken. IRUN is opgenomen in het Handbook of International Associations in Higher Education.

Ook dit jaar waren vele IRUN-partners betrokken bij een keur aan onderwijs- en onderzoeks-

activiteiten. De Radboud Universiteit voert het secretariaat van IRUN en heeft een aantal

activiteiten voorbereid.

In 2009 hebben facultaire delegaties onder leiding van de rector magnificus een aantal IRUN-

partners bezocht: Jagiellonian University Krakow, University of Duisburg-Essen, Westfälische

Wilhelms-Universität Münster en de University of Barcelona. De Westfälische Wilhelms-

Universität Münster was gastvrouw voor de tweede IRUN-conferentie of Female Professors.

De Duitse IRUN-partners waren betrokken bij de jaarlijkse Summer Course Dutch studies in

Nijmegen en de Peter Pazmany Catholic University in Boedapest organiseerde de IRUN Summer

University.

Binnen de Radboud Universiteit is een IRUN-ambassadorsprogramma opgezet. In dit programma

worden Nijmeegse studenten die bij een IRUN-partner gaan studeren, voorgelicht over het IRUN.

Mobiliteit

De Radboud Universiteit heeft grote ambities als het gaat om studentenuitwisseling. Het Europese

Lifelong Learning Programme (LLP) is een van de programma’s waar studenten gebruik van maken.

Het aantal studenten dat via LLP een periode in het buitenland verbleef voor studie of stage is in het

academisch jaar 2008-2009 gestegen van 287 naar 313. Vooral het aantal buitenlandse stages is toe-

genomen. Het aantal inkomende LLP-studenten is gedaald van 388 naar 341. Deze daling is echter

een gevolg van een definitiewijziging van het begrip uitwisselingsstudent; hierdoor zijn ongeveer

40 uitwisselingsstudenten vanaf 2009 als reguliere masterstudenten geregistreerd.

De kwaliteit van de inkomende en uitgaande uitwisselingsstudenten is een constant punt van

aandacht voor de universiteit. In dat kader heeft het International Office een studie uitgevoerd naar

het effect van de invoering van het Learning Agreement op het aantal studiepunten dat studenten

halen. Hieruit bleek dat sinds de invoering van het Learning Agreement het aantal studiepunten

voor inkomende en uitgaande studenten licht is gestegen.

De deelname door Nijmeegse medewerkers aan docentenmobiliteit en staftraining bleef nagenoeg

gelijk in verge lijking met 2008: 42 docenten hebben een periode in het buitenland gedoceerd en

47 docenten en/of promovendi hebben gebruikgemaakt van het onderdeel staftraining van het LLP.

Er zijn in 2009 27 nieuwe LLP-overeenkomsten gesloten waarin docentenmobiliteit is opgenomen.

Ook zijn 10 nieuwe/hernieuwde centrale Memoranda of Understanding in overleg met faculteiten

en buitenlandse partners afgesloten.

Met hulp van de Stichting Nijmeegs Universiteits Fonds brachten 259 studenten in 2009 een periode

langer dan twee maanden in het buitenland door. Daarnaast verbleven 87 studenten in het kader

van een congres of individuele studiereis in het buitenland en waren er 824 studenten die hebben

deelgenomen aan een groepsstudiereis.

In 2009 hebben ongeveer 30 studenten gebruikgemaakt van de beursmogelijkheden die geboden

worden door programma’s van de Nederlandse overheid (Huygens Talentenprogramma) of andere

organisaties (VSB, ISEP).

Opnieuw was de Radboud Universiteit zeer succesvol in het verwerven van Europese subsidies voor

mobiliteitsprogramma’s. In het kader van Erasmus Mundus is bijna 5,5 miljoen euro verworven en


58

programma’s als HSP/Huygensprogramma, NFP, STUNED en Libertas leverden nog circa

1 miljoen euro op voor beurzen voor inkomende masterstudenten, PhD-kandidaten en

talentvolle uitgaande studenten.

Dienstverlening en services

De begeleiding van en dienstverlening aan internationale uitwisselingsstudenten van

de Radboud Universiteit worden door de Europese Commissie als uitstekend beoordeeld.

De online dienstverlening is verder uitgebreid; ook de internationale masterstudenten

kunnen hier gebruik van maken. De verschillende voorlichtingsbijeenkomsten om de

mobiliteit te promoten, worden goed bezocht door studenten, promovendi en mede-

werkers. Buitenlandse PhD’ers en staf krijgen tijdens de Dutch Day de gelegenheid om

nader kennis te maken met de universiteit, de Nederlandse cultuur en elkaar. Via een

Engelstalige elektronische nieuwsbrief worden alle medewerkers van de Radboud Univer-

siteit op de hoogte gehouden van internationaliseringsactiviteiten en nieuwe ontwik-

kelingen.

Studentenhuisvesting

De studentenhuisvesting in Nijmegen moet beter. Uit onderzoek onder studenten blijkt

dat 18 procent van de studenten thuis woont; ongeveer de helft van dit percentage is daar

niet tevreden mee en wil in Nijmegen wonen. Een deel blijft thuis wonen omdat er geen

kamer beschikbaar is of vanwege financiële redenen.

De universiteit hecht er aan dat studenten die dat willen daadwerkelijk woonruimte in

Nijmegen kunnen vinden. Wonen in de stad maakt het mogelijk mee te doen aan het

studentenleven buiten de studie-uren. Ook dat is een deel van de academische vorming.

De universiteit dringt er – gesteund door de Universitaire Studentenraad – bij de Stichting

Studenten Huisvesting Nijmegen (SSHN) op aan meer woonruimte voor studenten te

realiseren en de lobby richting de gemeente Nijmegen te intensiveren. De SSHN heeft dit

opgepakt. Het college van bestuur zet tijdens zijn contacten met het gemeentebestuur de

studentenhuisvesting als urgent punt op de agenda. De Radboud Universiteit wil dat niet

alleen haar reguliere studenten in Nijmegen een kamer kunnen vinden, maar wil buiten-

landse studenten die hier hun master komen volgen ook tijdig woonruimte bieden.

59

studenten


60

Karakteristiek van de studentenpopulatie in 2009

EerstejaarsInstellingnaarhoofdstudie EOI Ingeschrevenen Behaaldediploma’s08/09

Vooropleiding, % van totaal Hfdst Perct Neven

Totaal VWO HBO Buitl Totaal Vrouw studie Prop Bach Doct Mast PD

•FaculteitderTheologie

- Religiestudies 42 16% 44% 4% 59 224 65% 20 15 27 0 26 0

- Theologie 11 55% 0% 36% 13 53 55% 4 4 4 0 4 0

TotaalvoorFacTheologie 53 23% 36% 11% 72 277 63% 24 19 31 0 30 0

•FaculteitderReligiewetenschappen

- Arabisch 20 45% 35% 5% 22 84 76% 9 20 8 0 5 0

TotaalvoorFacReligiew. 20 45% 35% 5% 22 84 76% 9 20 8 0 5 0

•FaculteitderFilosofie

- Wijsbegeerte 72 47% 24% 8% 92 279 35% 53 20 25 0 22 0

TotaalvoorFacFilosofie 72 47% 24% 8% 92 279 35% 53 20 25 0 22 0

•FaculteitderLetteren

- Algemene cultuurwetenschappen 52 75% 23% 0% 63 201 79% 3 26 29 0 22 0

- Communicatie- en inf. wetenschappen 186 53% 33% 8% 214 630 83% 17 89 83 0 87 0

- Duitse taal en cultuur 18 47% 16% 32% 25 87 71% 5 10 10 0 15 0

- Engelse taal en cultuur 119 58% 25% 8% 137 497 67% 11 64 72 0 59 0

- Geschiedenis 119 64% 25% 3% 142 557 32% 13 114 94 0 60 0

- Griekse en Latijnse taal en cultuur 22 95% 0% 5% 24 95 65% 1 19 16 0 7 0

- Kunstgeschiedenis 25 72% 20% 4% 33 130 80% 6 16 21 0 21 0

- Literatuurwetenschap 1 100% 0% 0% 17 26 65% 5 0 0 0 7 0

- Nederlandse taal en cultuur 49 71% 25% 2% 66 200 80% 8 20 35 0 30 0

- Romaanse talen en culturen 41 60% 30% 3% 44 145 81% 9 26 25 0 25 0

- Taal- en cultuurstudies 29 83% 14% 3% 31 86 84% 2 22 17 0 0 0

- Taalwetenschap 59 33% 36% 31% 62 183 88% 9 22 9 0 31 0

TotaalvoorFacLetteren 720 60% 26% 8% 862 2837 69% 89 428 411 0 364 0

•FaculteitderRechtsgeleerdheid

- Internationaal en Europees recht 68 71% 12% 15% 87 344 69% 40 49 46 0 34 0

- Nederlands recht 385 69% 26% 0% 465 2069 57% 140 238 273 0 267 0

- Notarieel recht 34 71% 12% 0% 52 261 66% 65 41 75 0 51 0

TotaalvoorFacRechten 487 69% 23% 2% 604 2674 59% 245 328 394 0 352 0

•FaculteitderSocialeWetenschappen

- Communicatiewetenschap 150 63% 31% 5% 171 435 58% 4 47 50 3 37 0

- Culturele antropologie 81 63% 19% 8% 88 232 80% 5 45 53 2 25 0

- Kunstmatige intelligentie 47 91% 4% 2% 52 145 26% 6 14 16 2 5 0

- Onderwijskunde 2 14 79% 8 0 0 5 15 0

- Pedagogische wetenschappen 355 74% 22% 2% 377 1394 95% 16 166 280 9 192 0

- Psychologie 436 56% 11% 31% 482 2108 76% 41 327 390 29 329 0

- Sociologie 46 89% 9% 2% 56 197 51% 11 23 43 0 35 0

TotaalvoorFacSocialeWs 1115 66% 17% 14% 1228 4525 78% 91 622 832 50 638 0

61

studenten

EerstejaarsInstellingnaarhoofdstudie EOI Ingeschrevenen Behaaldediploma’s08/09

Vooropleiding, % van totaal Hfdst Perct Neven

Totaal VWO HBO Buitl Totaal Vrouw studie Prop Bach Doct Mast PD

•FaculteitderManagementwetenschappen

- Bedrijfswetenschappen 369 69% 22% 6% 419 1195 37% 210 132 137 250 0

- Bestuurskunde 86 70% 23% 0% 102 266 42% 22 35 21 31 0

- Economie 112 81% 14% 5% 126 332 31% 71 54 26 40 0

- Milieu-maatschappijwetenschappen 0 0 0 0 6 14 50% 0 0 0 6 0

- Politicologie 103 81% 14% 2% 115 313 34% 20 55 20 19 0

- Sociale geografie en planologie 170 59% 29% 7% 211 498 34% 12 50 47 57 0

TotaalvoorFacManagWs 840 70% 21% 5% 979 2618 36% 335 326 251 403 0

•FaculteitderNatuurwetenschappen,WiskundeenInformatica

- Algemene natuurwetenschappen 15 60% 0% 40% 15 99 31% 0 20 6 0 7 0

- Biologie 191 72% 13% 15% 208 749 51% 21 139 98 2 71 0

- Informatica 40 56% 29% 12% 51 164 5% 3 12 15 0 20 0

- Informatiekunde 27 22% 74% 4% 34 120 5% 0 7 11 0 29 0

- Milieu-natuurwetenschappen 5 0% 20% 80% 16 32 50% 2 0 0 0 20 0

- Moleculaire levenswetenschappen 53 87% 2% 9% 63 224 48% 4 39 26 0 21 0

- Natuur- en sterrenkunde 46 66% 14% 18% 52 205 19% 18 21 29 0 11 0

- Scheikunde 61 80% 17% 2% 66 252 28% 6 43 29 1 15 0

- Wiskunde 51 92% 4% 4% 55 150 30% 14 20 11 0 4 0

TotaalvoorFacNWI 489 71% 16% 12% 560 1994 36% 68 301 225 3 198 0

•FaculteitderMedischeWetenschappen

- Bio-medische wetenschappen 112 81% 4% 12% 130 524 62% 12 87 81 0 84 0

- Geneeskunde 303 91% 1% 4% 381 2218 69% 23 341 296 84 0 239

- Tandheelkunde 71 86% 0% 3% 80 439 59% 0 77 65 8 25 46

TotaalvoorFacMedischeWs 486 88% 1% 6% 591 3181 66% 35 505 442 92 109 285

•InstituutvoorLeraarenSchool

- Lerarenopleiding 34 20% 6% 0% 136 155 64% 5 0 0 0 96 0

TotaalvoorILS 34 0,2 0,06 0 136 155 64% 5 0 0 0 96 0

Totaalvoordeheleinstelling 4316 68% 19% 9% 5152 18624 60% 948 2569 2619 145 2217 285

De telling is gebaseerd op het aantal ingeschreven studenten en extranei naar hun hoofdstudie, inclusief

postdoctoraalstudenten. Alleen inschrijvingen van vóór 1 oktober zijn geteld, waarbij als eerstejaars zijn

geteld al degenen die voor het eerst zijn ingeschreven vóór 1 oktober, dus ook de laat-inschrijvers van het

jaar daarvoor. Onder ‘EOI’ staan de eerstejaars opleiding: iedereen die dat jaar voor het eerst voor die

opleiding staat ingeschreven. Bij ‘nevenstudie’ worden de aantallen nevenstudie-inschrijvingen geteld.

Onder ‘HBO’ vallen ook de HBO-propedeuse-instromers.


62

De Radboud Universiteit en het UMC St Radboud hebben samen één personeels-

vereniging: de PV Radboud, die meer dan zevenduizend leden telt. De PV

Radboud vierde in 2009 haar achtste lustrum en organiseerde daarom ‘Een

Kijkje in de Keuken’. Leden en niet-leden konden een andere afdeling van het

ziekenhuis of de universiteit bezoeken. Bijvoorbeeld de spoedeisende hulp, de ondergrondse tunnels van het UMC St Radboud of het RIVER-lab, waar in een

virtual reality-omgeving onderzoek wordt gedaan naar de reacties van

mensen op personen, dieren en andere factoren in hun nabijheid. Ook organi-

seerde de jubilerende personeels-vereniging bezoeken aan het college van

bestuur en de raad van bestuur.

Veel medewerkers wilden een ‘Kijkje in de Keuken’ nemen bij de Sterrenwacht.

De medewerkers van de afdeling Sterren kunde vertelden van alles over

witte dwergen, neutronensterren en radiopulsars, gammaflitsers en gravi-

tatiegolven, en de hoogste energetische deeltjes in het heelal. En natuurlijk kon iedereen via de machtige kijkers op het

dak van het Huygensgebouw zelf een kijkje nemen in het heelal.

Personeel


64

Aan de basis van inspirerend academisch onderwijs en innoverend wetenschappe-

lijk onderzoek staan getalenteerde, bevlogen en kritische docenten en onderzoekers.

Om de beoogde kwaliteit van onderwijs en onderzoek te behalen, stelt de universiteit

hoge eisen aan haar medewerkers. Daar staat tegenover dat de Radboud Universiteit

haar medewerkers veel te bieden heeft: een hechte academische gemeenschap waar

ruimte is voor ontwikkeling van talent en waar men elkaar aanspreekt op gedrag en

resultaten. Het personeelsbeleid schept de voorwaarden voor goed functionerende

medewerkers en ondersteunt de realisatie van de ambities van de universiteit.

Het personeelsbeleid valt uiteen in drie grote thema’s: organisatieontwikkeling,

loopbaanontwikkeling en leiderschapsontwikkeling. Daarnaast komen in dit

hoofdstuk andere aspecten van het personeelsbeleid aan de orde.

Organisatieontwikkeling

De omgeving van de universiteit is complex en dynamisch en ontwikkelingen zijn

vaak moeilijk te voorspellen. Het veronderstelt een goede balans tussen stabiliteit en

flexibiliteit om daarop te kunnen anticiperen. In 2009 is in overleg met de medezeggen-

schap een nieuwe Leidraad Organisatiewijzigingen vastgesteld. Hierin zijn de spelregels

en procedures rondom organisatieveranderingen vastgelegd, met name ook de rollen

en taken van de diverse betrokken partijen gedurende de verschillende fasen van het

organisatieveranderingsproces.

Met positief advies van de medezeggenschap is in 2009 de ICT-dienstverlening

gereorganiseerd. Dit heeft geleid tot de inrichting van een nieuwe Gebruikersdienst

ICT per 1 september 2009. Op basis van een in dat jaar gedaan onderzoek door Bureau

Berenschot zal per 1 januari 2010 een organisatiewijziging van de Dienst Personeel en

Organisatie worden doorgevoerd. De al in gang gezette reorganisatie binnen de Faculteit

der Managementwetenschappen/bedrijfskunde is voortgezet. Daarnaast heeft de centra-

lisatie van debiteuren-, crediteuren- en grootboekadministratie in de afdeling CIF/CFA

in 2009 haar beslag gekregen.

Verder zijn in 2009 onderzoeken uitgevoerd naar de mogelijke uitbesteding van de

dienstverlening op de terreinen schoonmaak, groenvoorziening en catering binnen

de Radboud Universiteit. Besloten is de groenvoorziening en de catering niet uit te

besteden. De beslissing over de schoonmaak moet nog genomen worden.

Loopbaanbeleid

Veel getalenteerde jonge mensen voelen zich aangetrokken tot een wetenschappelijke

carrière, maar vanwege de beperkt beschikbare vaste middelen is een langdurige arbeids-

overeenkomst met de universiteit maar voor weinigen weggelegd. Universitair loopbaan-

beleid betekent dat promovendi en postdocs eerlijk, helder en tijdig inzicht krijgen in

hun toekomstperspectief. Als dat er niet is, zet de universiteit zich in voor begeleiding

naar een werkkring buiten de universiteit. De Radboud Universiteit vraagt van haar

ondersteunend en beheerspersoneel dat het flexibel inzetbaar is. In 2009 is met de

medezeggenschap diepgaand gediscussieerd over het versterken van het loopbaanbeleid.

Naar verwachting is deze discussie in de loop van 2010 afgerond.

65

personeel

In het kader van het loopbaanbeleid zijn in 2009 de volgende activiteiten ondernomen:

• Opstellingvanrichtlijnenomdefunctiesvanhetwetenschappelijkpersoneelhelder

te formuleren.

• Verdereinvoeringvandebasiskwalificatieonderwijsvoordocenten.

• AanpassingvandevacaturesiteAcademicTransferenuitbreidingmetkoppelingen

naar internationale banenwebsites.

• Ondersteuningvanleidinggevendenmeteenaanbodvaninterneenexternetrainers

en adviseurs.

• Coachingensupervisie,intervisie,training,adviesenteamtrajectenmiddels

individuele of groepsgewijze begeleiding.

- 160 medewerkers hebben een individueel loopbaantraject gevolgd.

- Vier groepen van voornamelijk promovendi en postdocs hebben samengewerkt

aan arbeidsmarktoriëntatie, solliciteren en netwerken.

Leiderschapsontwikkeling

In het kader van leiderschapsontwikkeling zijn in 2009 twee succesvolle leergangen

gegeven: ‘Oriëntatie op academisch leiderschap’ voor alle nieuw benoemde hoogleraren

en het ‘Opleidingstraject academisch leiderschap’ voor universitair docenten en univer-

sitair hoofddocenten.

Alle leidinggevenden van het Cluster Ondersteuning en het Cluster Facilitair hebben

een programma leiderschap gevolgd.

Arbeidsvoorwaarden

In 2009 zijn de Klachtenregeling Ongewenst Gedrag en de Herplaatsingsregeling

aan gepast. Dat geldt ook voor de Leidraad Organisatiewijzigingen en Medezeggenschap.

Begin 2009 is verder een nieuw akkoord Bestedingsdoelen decentrale arbeidsvoorwaarden-

gelden 2009-2013 met de vakbonden afgesloten. Zo zijn er afspraken gemaakt over een

individueel ‘rugzakje’, ook in te zetten als extra bron binnen de Regeling Keuzemodel

Arbeidsvoorwaarden. Ook zijn er regelingen getroffen over onder meer het seniorenbeleid,

het ouderschapsverlof en de bedrijfssport.

Om de medewerkers van de Radboud Universiteit goed te kunnen informeren over de

arbeidsvoorwaarden is het Handboek Arbeidsvoorwaarden geschreven. Geactualiseerde

informatie is op het intranet van de universiteit, het RadboudNet, te raadplegen.

Taalbeleid

In 2009 is verder invulling gegeven aan de door het college van bestuur vastgestelde

‘Notitie Taalbeleid Engels aan de Radboud Universiteit Nijmegen’. Een groot gedeelte

van het wetenschappelijk personeel dat Engelstalig onderwijs geeft, heeft zich in het

afgelopen jaar laten toetsen en zich eventueel laten bijscholen. De medewerkers van de

clusters kunnen zich ook laten testen en cursussen volgen bij Radboud in’to Languages.

De Radboud Universiteit verzorgt 28 Engelstalige masterprogramma’s.


66

Re-integratie/WW-preventie

De Radboud Universiteit zet zich actief in om het beroep op uitkeringen terug te dringen.

400 medewerkers met een aflopende arbeidsovereenkomst zijn benaderd. Van hen gaven

147 medewerkers aan dat ze een andere baan hadden gevonden. 100 werknemers werden

uitgenodigd voor een gesprek.

Doelgroepenbeleid

Instroom en doorstroom van vrouwenDe Radboud Universiteit voert een stimuleringsbeleid om het aandeel vrouwen in hogere

functies, zowel wetenschappelijk als niet-wetenschappelijk, te verhogen. Het college van

bestuur vraagt de decanen bij herhaling erop toe te zien dat vrouwen deel uit maken van

de benoemingscommissies en dat er vrouwen worden voorgedragen voor het hoogleraar-

schap. In 2009 zijn in totaal 37 hoogleraren benoemd, van wie 11 vrouwen. Daarmee is de

doelstelling voor 2009 gehaald. De universiteit beseft dat er nog een lange weg is te gaan.

In 2009 is het aandeel vrouwelijke hoogleraren op de Radboud Universiteit licht gestegen

ten opzichte van voorgaande jaren; ook het percentage vrouwen in de andere functie-

cate gorieën is gestegen.

Percentage fte’s vrouwen en mannen van totaal wetenschappelijk personeel

(exclusief Medische Wetenschappen)

2005 2006 2007 2008 2009

v m v m v m v m v m

HL 14,5 85,5 13,5 86,5 15,0 85,0 15,9 84,1 17,1 82,9

UHD 17,7 82,3 20,8 79,2 17,9 82,1 22,4 77,6 22,4 77,6

UD 20,1 79,9 25,2 74,8 28,5 71,5 30,1 69,9 30,9 69,1

AIO 44,6 55,4 47,9 52,1 50,8 49,2 52,8 47,2 53,4 46,6

Totaal 32,0 68,0 35,1 64,9 37,1 62,9 38,7 61,3 39,1 60,9

Buitenlandse medewerkersHet aantal buitenlandse kenniswerkers op de Radboud Universiteit is toegenomen.

16 procent van het wetenschappelijk personeel komt uit het buitenland. Dat was in

2008 nog 12 procent. Deze toename past bij het streven van de universiteit naar een

meer internationale samenstelling van het wetenschappelijk personeel.

Een internationale universiteit communiceert in het Engels. De Dienst Personeel

en Organisatie registreert sinds 2009 de taalvoorkeur van buitenlandse werknemers.

Zij ontvangen standaard Engelstalige introductiepakketten, alsmede het Holland

Handbook. De digitale informatievoorziening is verbeterd zodat belangrijke zaken,

zoals arbeidsvoorwaarden, in het Engels via het intranet beschikbaar zijn.

De Radboud Universiteit maakt deel uit van het ExpatPlatform, waarin ook de

gemeente Nijmegen, Haskoning, NXP en het UMC St Radboud participeren.

PostdocsDe universiteit wil de betrokkenheid vergroten van postdocs en andere wetenschappers

die in tijdelijke dienst zijn. Hierbij speelt het Radboud Postdoc Netwerk (RPN) een

67

personeel

belangrijke rol. Het RPN is sinds 2009 in de OR vertegenwoordigd en komt hier, samen

met het Promovendi Overleg Nijmegen (PON), op voor de belangen van jonge weten-

schappers.

Het beleid van de universiteit is gericht op ondersteuning van postdocs (en andere

wetenschappers in tijdelijke dienst) om ze een zo goed mogelijke carrièrekeuze te laten

maken. Een aantal postdocs heeft in 2009 gebruikgemaakt van een persoonsgebonden

budget voor loopbaanoriëntatie.

GepensioneerdenDe universiteit hecht eraan de goede relaties met haar gepensioneerden te behouden.

Daarom worden hun vanaf 2009 mogelijkheden geboden als toegang tot het intranet, het

RadboudNet, het lenen van boeken in de Universiteitsbibliotheek, korting op het cursus-

aanbod van HOVO, en gratis toezending van het kwartaalblad Radboud Magazine. Eind

2009 maakten ruim tweehonderd gepensioneerden gebruik van dit aanbod. Uit reacties

blijkt dat veel oud-medewerkers dit initiatief erg op prijs stellen.

Klachtenregeling

In 2009 zijn voorbereidingen getroffen om de klachtenregeling, die uit het jaar 2000

stamt, om te vormen naar een nieuwe regeling Ongewenst gedrag. Onder ongewenst

gedrag verstaat de regeling: ‘Gedrag, dat plaatsvindt in situaties gerelateerd aan werk

of studie, waarbij op welke wijze dan ook verbaal, non-verbaal of anderszins de persoon-

lijke integriteit van een ander wordt aangetast, waaronder pesterijen, discriminatie,

ongewenst seksueel gedrag, agressie en geweld.’

Nevenwerkzaamheden

Nevenwerkzaamheden van hoogleraren zijn enige tijd onderwerp van debat geweest in

de media. Minister Plasterk van OCW heeft de universiteiten gevraagd de nevenwerk-

zaamheden van hoogleraren openbaar te maken. De Radboud Universiteit vermeldt

sinds 2009 op haar website welke externe instantie het mogelijk maakt dat een bijzonder

hoogleraar aan de universiteit werkzaam is. Bijzonder hoogleraren zijn immers niet in

dienst van de universiteit. Daarnaast staan in beginsel sinds 2009 de nevenwerkzaam-

heden van wetenschappers op hun profielpagina’s op de universitaire website.

Voorts kent de universiteit een regeling Nevenwerkzaamheden. Daarin is vastgelegd

dat medewerkers hun leidinggevende op de hoogte stellen van nevenwerkzaamheden.

De leidinggevende beoordeelt of de nevenwerkzaamheden zijn toegestaan.

Arbeidsomstandigheden

Het is in het belang van én de medewerkers én de universiteit dat het personeel zich

gezond en vitaal voelt. In 2009 zijn twee projecten uitgevoerd met betrekking tot gezond-

heidsmanagement gericht op behoud en bevordering van de vitaliteit en inzetbaarheid

van medewerkers.

Op basis van een onderzoek naar werkdruk zijn voor de medewerkers van het Cluster

Facilitair en de Faculteit der Letteren maatregelen genomen om de werkdruk te ver-

minderen.


68

Bij de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica, de Facultaire Unie

en het Instituut voor Leraar en School is een onderzoek gehouden naar het werkvermogen

van medewerkers, om duurzame inzetbaarheid te bevorderen. De bij dit onderzoek

gebruikte Work Ability Index (WAI) blijkt ook voor universitair personeel voorspellende

waarde te hebben op het gebied van arbeid en gezondheid. De uitslag van dit onderzoek

gaf de mogelijkheid om preventieve maatregelen te treffen. Medewerkers kregen zo nodig

ondersteuning bij het aanpakken van knelpunten.

Bij het Cluster Facilitair en het Cluster Ondersteuning is, eveneens op basis van de

WAI, onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om gezondheid, fitheid en vitaliteit van

werkenden te bevorderen. Waar nodig hebben de medewerkers ondersteuning gekregen

bij het aanpakken van dreigende knelpunten.

Medezeggenschap

Goed functionerende medezeggenschap verhoogt de kwaliteit van bestuurlijke besluiten,

vergroot het draagvlak voor deze besluiten en zorgt voor betrokkenheid van medewerkers

en studenten bij de organisatie.

In 2009 vond regelmatig overleg plaats tussen het college van bestuur en de Gezamenlijke

Vergadering van Ondernemingsraad en Studentenraad. De Gezamenlijke Vergadering

heeft ingestemd met het nieuwe Strategisch Plan 2009-2013. Aan de hand van respectieve-

lijk de Begroting 2009 en het Jaarverslag 2008 is gesproken over de algemene gang van

zaken. Punten van bespreking waren: de gevolgen van de kredietcrisis, verschillen tussen

facultaire begrotingen, en de bestuurlijke aanpak bij reorganisaties. Ook is de Bestuurlijke

Agenda 2009 aan de orde geweest.

In het kader van de Meerjareninvesteringsprognose zijn de bouwplannen op de campus

besproken, waaronder de nieuwbouw voor de rechtenfaculteit. Daarnaast heeft de mede-

zeggenschap advies uitgebracht over enkele reorganisaties, zoals die met betrekking tot de

ICT-dienstverlening. Verder is van gedachten gewisseld over het plan Geesteswetenschappen.

Op initiatief van de medezeggenschap is met het college van bestuur gesproken over de

bepaling van de studielast en de harmonisering van het onderwijs. De Gezamenlijke

Vergadering benadrukte dat harmonisering meer is dan enkel een eenduidige informatie-

stroom. Het college van bestuur heeft benadrukt dat de ambitie hoger ligt en zich ook

uitstrekt tot andere aspecten, zoals de centrale roostering.

Een belangrijk gespreksthema tussen medezeggenschap en college van bestuur was het

studiesucces in de bachelorfase. Er is flink gediscussieerd over de mogelijke maatregelen

om het studiesucces te vergroten. De uitwerking daarvan komt nog aan de orde.

De medezeggenschap deelde de zorg van het college inzake het juist ondertekenen van

wetenschappelijke artikelen.

Verzuim

Het in 2001 geïntroduceerde verzuimbeleid is in de loop der jaren bijgesteld en aangepast

aan de veranderde wetgeving. In de praktijk blijkt dat het verzuimbeleid door de eenheden

verschillend wordt ingevuld. Daarom is in 2009 besloten een werkgroep in te stellen die

de opdracht heeft het verzuimbeleid te evalueren en op basis hiervan adviezen uit te

brengen. De resultaten hiervan worden in 2010 verwacht.

69

personeel

Het verzuim bedroeg in 2009 3,4 procent. De lichte stijging ten opzichte van 2008 is

het gevolg van een iets hoger verzuim bij het wetenschappelijk personeel (2,1 procent in

2009 tegenover 1,7 procent in 2008). De gemiddelde verzuimfrequentie bleef gelijk, de

gemiddelde verzuimduur is verder gedaald.

Overzicht verzuim 2005-2009

2005 2006 2007 2008 2009

Verzuimpercentage 3,9 3,2 3,3 3,2 3,4

Gemiddelde verzuimfrequentie 0,9 0,9 0,9 0,9 0,9

Gemiddelde verzuimduur 17,0 14,6 14,5 12,9 12,4

RSI-preventie

Om RSI te voorkomen geeft de Arbo- en Milieudienst (AMD) voorlichting. Tijdens de

introductie in augustus 2009 hebben alle eerstejaarsstudenten voorlichting gekregen.

Ongevallen

In 2009 zijn er zeven ongevallen en incidenten gemeld bij de AMD, waarvan slechts

één met letsel. De dienst heeft vijf ongevallen en incidenten (inclusief het ongeval met

letsel) onderzocht en waar nodig aanvullende maatregelen genomen om ongevallen in

de toekomst te voorkomen.

Veiligheid

Een veilige studieomgeving en werkplek zijn basisvoorwaarden voor studenten en mede-

werkers. Het is belangrijk dat zij weten wat er van hen verwacht wordt als zich onverhoopt

een calamiteit voordoet. In 2009 zijn tien ontruimingsoefeningen gehouden. Daar deden

ruim 3.500 studenten en medewerkers aan mee.

De panden van studentenverenigingen in het centrum van Nijmegen moeten ook veilig

zijn. De bewoners zijn getraind door bedrijfshulpverleners en in de panden zijn oefeningen

gehouden.

Ruim honderd leden van studentenverenigingen en begeleiders van introductiekampen

zijn getraind in levensreddend handelen, het optreden bij een beginnende brand en het ont-

ruimen van panden. De universiteit heeft ook brandveiligheidsinspecties uitgevoerd bij de

21 locaties van de introductieweekenden. Om het door de universiteit gewenste veiligheids-

niveau te bereiken, zijn bij meerdere accommodaties aanvullende maatregelen genomen.

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RIE)

De risico’s van de werkplekken van faculteiten en clusters op de universiteit zijn geïnven-

tariseerd en geëvalueerd op gezondheids-, veiligheids- en welzijnsrisico’s. Er is een plan

van aanpak van de geconstateerde risico’s gemaakt. De uitvoering van dit plan is op

enkele faculteiten geëvalueerd.

De RIE van de technische en openbare ruimten van de gebouwen die het Universitair

Vastgoed Bedrijf (UVB) beheert, is voor 80 procent uitgevoerd. Er is een plan van aanpak

opgesteld en in samenwerking met het UVB worden geconstateerde knelpunten verbeterd.


70

Voorzieningen

De Radboud Universiteit vindt het belangrijk dat campus Heyendaal goed

bereikbaar is met het openbaar vervoer. Het Rondje Heyendaal is het sluitstuk

van de snelle verbinding van universiteit, academisch ziekenhuis en hogeschool

naar het Centraal Station. Door de reconstructie van de vier hoofdwegen op de campus ontstaat een snelle en veilige aansluiting met de spoorkuil. Gebruikers

van het openbaar vervoer zijn zo in nog geen tien minuten van de campus op het

Centraal Station.

Het Rondje Heyendaal moet de verkeers veiligheid op de campus ver-

groten. De aanleg van vrijliggende fiets- en voetpaden scheidt de fietsers

en voetgangers van het bus- en auto verkeer. Op de kruising van de

Erasmuslaan-Heyendaalseweg bij de Universiteitsbibliotheek is een rotonde

aangelegd.


72

Huisvesting

Het afgelopen decennium is de oostzijde van de campus ingrijpend veranderd. De

moderne gezichtsbepalende onderwijs- en onderzoeksgebouwen zijn een aanwinst

voor universiteit en stad. In totaal is voor 340 miljoen euro geïnvesteerd in nieuw-

en verbouw.

Medio 2009 is een nieuwe Meerjareninvesteringsprognose (MIP), voor 2010, vast-

gesteld. De plannen zijn besproken met de Universitaire Gezamenlijke Vergadering en

het Stichtingsbestuur en goedgekeurd. De komende jaren staan in het teken van de ont-

wikkeling van de zuidzijde van de campus met plannen voor nieuwbouw en renovatie

van de gammafaculteiten. Zij hebben behoefte aan betere en ruimere huisvesting. In de

daarvoor te ontwikkelen plannen wordt eveneens rekening gehouden met de wens van

studenten voor meer studieplekken op de campus. Deze wens is extra actueel omdat het

aantal studenten aan de Radboud Universiteit de afgelopen jaren – weliswaar bescheiden –

is gegroeid.

De Radboud Universiteit is trots op haar groene campus. Deze biedt een unieke entourage

voor studenten, medewerkers en buurtgenoten. Uitgangspunt bij alle plannen voor onder-

houd, renovatie en nieuwbouw is behoud en verdere ontwikkeling van het parkachtige

karakter van de campus. Daarnaast zal bij de bouwactiviteiten nadrukkelijk op aspecten

van duurzaamheid worden gelet.

De campus is een plek om te studeren, te werken en elkaar te ontmoeten; de inrichting

ervan met pleinen en groen moet de vorming van de academische gemeenschap ver-

sterken.

Voor de ontwikkeling en ontsluiting van Heyendaal binnen de stad Nijmegen werkt

de universiteit samen met de gemeente op het terrein van bereikbaarheid, ruimtelijke

ontwikkeling en veiligheid.

Nieuwbouw gamma fase één

Een nieuw gebouw voor de Faculteit der Rechtsgeleerdheid is de eerste stap van de ver-

nieuwing van de gammafaculteiten. Het nieuwe gebouw moet een ontmoetingsplaats

worden voor studenten, medewerkers, alumni en actieve studieverenigingen. Op basis

hiervan is in 2009 een programma van eisen ontwikkeld. In 2010 volgen de ontwerpen,

waarna naar verwachting in 2011 met de bouw kan worden begonnen. Het gebouw

wordt in 2013 betrokken.

Onder het gebouw komt een parkeergarage voor ongeveer vierhonderd auto’s. Die garage

maakt de huidige bovengrondse parkeerterreinen aan de zuidrand van de campus over-

bodig. Daar zal een park worden aangelegd, waardoor het groene karakter van de campus

verder wordt versterkt.

In totaal investeert de universiteit circa 42 miljoen euro in de eerste fase van de ver-

nieuwing van de gammafaculteiten.

73

voorzieningen

Rondje Heyendaal

In 2009 is begonnen met de herinrichting van de vier ontsluitingswegen van de campus:

Heyendaalseweg, Erasmuslaan, Philips van Leydenlaan en Kapittelweg. Doel is de bereik-

baarheid van de campus per openbaar vervoer vanaf het Centraal Station te verbeteren.

De veiligheid wordt bevorderd door de aanleg van vrijliggende fietspaden, voetpaden en

oversteekplaatsen, en het inrichten van rotondes.

Het project wordt uitgevoerd in samenwerking met de gemeente Nijmegen en het UMC

St Radboud. De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer van de weginfrastructuur.

Energie

Een van de uitdagingen waar de universiteit in de komende jaren voor staat, is het

beheersen en, waar mogelijk, beperken van het energiegebruik. De universiteit neemt

in het milieubeleid de verantwoordelijkheid voor een bijdrage aan het duurzaam gebruik

van energiebronnen. Daarom heeft de universiteit het Nijmeegs Energieconvenant

(NEC) mede ondertekend. Hierin hebben veertien vooraanstaande Nijmeegse bedrijven

en instellingen gezamenlijk afgesproken de komende jaren ruim 1,2 miljoen ton CO2 te

besparen en zo een bijdrage te leveren aan de strijd tegen de klimaatverandering. Om die

doelstelling te bereiken, heeft de universiteit in 2009 het Energiebeleidsplan opgesteld,

waarin centraal staat dat energiebeheer een structureel onderdeel wordt van het beleid

van de universiteit.

Projecten 2009

In 2009 waren de volgende projecten in voorbereiding en/of uitvoering:

• InrichtingvandeterreinenrondomhetHuygensgebouw,gereedin2010.

• Vernieuwingdatanetwerk,gereedin2010.

• ServerruimteUCI,realisatie2009-2010.

• RenovatiegebouwA2,gereedbegin2010.

• AanlegRondjeHeyendaal,realisatie2009-2010.

• NieuwbouwFreeElectronLab,realisatie2009-2011.

• OntwikkelingvandeinfrastructuurHeyendaalZuid,gereedin2010.

• DecentralewarmteopwekkingHuygensgebouw,gereedin2010.

• Ontwikkelingvaninterimvoorzieningenvoortandheelkunde,realisatie2008-2010.

• Nieuwbouwdierverzorgingsfaciliteiten,realisatie2009-2010.

• ClinicalImageCentreCentraalDierenlaboratorium,realisatie2009-2010.

• MortuariumAnatomie,gereedin2009.

• VerbouwingenTrigongebouw,realisatie2009-2010.

• MalarialaboratoriumM220,realisatie2009-2010.

BV CampusDe Radboud Universiteit speelt een belangrijke rol in de regionale kenniseconomie. Om

de valorisatie van kennis te bevorderen, heeft de universiteit het Mercator Technology &

Science Park Nijmegen ingericht. De BV Campus verzorgt de verhuur aan derden voor de

gebouwen Mercator I, Mercator II en het Universitair Bedrijvencentrum (UBC). In 2009

is het laatst overgebleven gebouw van het oude complex van de Faculteit der Natuur-

wetenschappen, Wiskunde en Informatica – het zogenaamde A2-gebouw – gerenoveerd.

Cluster Facilitair 34%

Cluster Ondersteuning 3%

Let 4%

FdR 4%

FSW 12%

FNWI 24%

ITS 1%Donders Centre 2%

Verhuur derden (KDV/HAN) 6%

AUA 1%

FMW 5%

SNUF 1%

Fac. Unie. 2%


74

Het is bestemd als huisvesting voor kennisintensieve bedrijven en heet nu Mercator III.

Vlak voor de oplevering kwam het gebouw in de nacht van 12 op 13 oktober onder water

te staan. De overstroming heeft tot grote schade geleid aan de technische installaties,

de nieuwe vloerbedekking, de muren en de plafonds op alle drie de verdiepingen in het

gebouw. Het gebouw kon voorlopig niet betrokken worden. Dat leverde een schadepost

op voor de universiteit en de kennisintensieve bedrijven die op het punt stonden het

gebouw in te trekken. De universiteit heeft aangifte gedaan bij de politie.

Ruimtegebruik 2009

Milieubeleid

De provincie Gelderland actualiseert eens per tien jaar de milieuvergunningen van grote

instellingen, waaronder de universiteit. In 2010 zal de Wet Milieubeheervergunning van

de universiteit en het UMC St Radboud herzien moeten worden. De voorbereidingen voor

een nieuwe vergunning zijn in 2009 in overleg met de provincie begonnen.

De invoering van de omgevingsvergunning, die gepland was voor 1 januari 2010, is van-

wege vertraging in het wetgevend proces uitgesteld. Deze vergunning vervangt een groot

aantal vergunningstelsels en ontheffingen op het gebied van bouwen, milieu en ruimte-

lijke ordening. Doelstelling is één vergunning, in één procedure en met één bevoegd

gezag: de provincie. Dat geldt voor alle milieuvergunningen, maar ook voor bijvoorbeeld

bouwvergunningen, waarvoor nu de gemeente nog het bevoegd gezag is.

75

voorzieningen

Het milieuzorgsysteem, dat de milieuprestaties van de Radboud Universiteit borgt, is in

2009 door een extern adviesbureau beoordeeld. Dit bureau oordeelde dat de stap naar

een gecertificeerd systeem niet groot is. De universiteit streeft naar certificering eind

2010.

In 2009 heeft de Radboud Universiteit zich aangesloten bij het convenant Duurzaam

Inkopen. De universiteit wil in 2012 50 procent van haar producten duurzaam inkopen.

In 2009 bleek dit al voor 40 procent te zijn gerealiseerd. Het streven om duurzaam in te

kopen, past in het milieubeleidsplan van de universiteit.


76

Financiën

De omgeving van de universiteiten verandert sterk. Universiteiten

ont vangen minder inkomsten van de overheid en moeten meer zelf ver-

dienen. Dit beïnvloedt het financieel management. Meer dan ooit is een

goed inzicht in de ontwikkeling van kosten en baten nodig om een trans-

parante verantwoording te geven. Centraal daarbij staat dat het financieel

beleid de primaire taken onderwijs en onderzoek faciliteert. Door een

weloverwogen financieel beleid te voeren, slaagde de universiteit er in een

bescheiden exploitatieoverschot te realiseren en de liquiditeitspositie

zodanig te versterken dat gestart kan worden met de ontwikkeling van een

nieuw gebouw voor de rechtenfaculteit.


78

Financieel beeld 2009

Het jaar 2009 is afgesloten met een bescheiden positief exploitatieresultaat van

€ 4,4 miljoen.

Exploitatieresultaat

(bedragen x € 1 miljoen) Begroting Jaarrekening Begroting Jaarrekening

2010 2009 2009 2008

Rijksbijdrage 255,8 249,1 246,3 235,1

Collegegelden 24,0 27,2 23,0 26,5

Overige baten 184,5 189,1 166,7 183,6

Totaalbaten 464,3 465,4 436,0 445,2

Personele lasten 303,8 306,5 291,3 287,9

Afschrijvingen 25,8 28,7 26,4 30,6

Overige lasten 130,4 126,7 116,1 123,9

Totaallasten 460,0 461,9 433,8 442,4

Saldo baten en lasten 4,3 3,5 2,2 2,8

Financieel resultaat 0,5 0,9 1,0 2,3

Exploitatieresultaat 4,8 4,4 3,2 5,1

De rijksbijdrage 2009 is ten opzichte van 2008 met € 14,0 miljoen gestegen. Deze per

saldo stijging komt door:

Loon- en prijsbijstelling 2009 8,0

Loon- en prijsbijstelling 2008 toename 1,2

Extra middelen voor studentenaantallen 2,3

Afname middelen voor verhoging numerus-fixusaantallen -0,2

Overheveling deel rijksbijdrage naar NWO (‘Plasterkkorting’) -4,4

Relatieve positie: diploma’s/eerstejaars/promoties 7,3

Eenmalige bijdrage energielasten magnetenlab 0,3

Diversen -0,5

14,0

Een kleine groei van de studentenaantallen alsmede een trendmatige verhoging van

het collegegeld hebben geleid tot een stijging van de baten van de collegegelden van

€ 26,5 miljoen in 2008 tot € 27,2 miljoen in 2009.

De omvang van de overige baten is ten opzichte van 2008 met circa 3 procent gestegen.

De stijging van de personele lasten met circa 6,5 procent wordt per saldo met name

verklaard door de cao-stijgingen, periodieken, hogere sociale en pensioenlasten en een

hogere reservering voor vakantiedagen. Het aantal fte’s per jaarultimo is onveranderd

ten opzichte van 2008.

79

De ontwikkeling van het resultaat en van de reserves en voorzieningen over de afgelopen

vijf jaren is als volgt:

(bedragen x € 1 miljoen) 2009 2008 2007 2006 2005

Saldo baten en lasten 3,5 2,8 3,5 6,5 5,2

Financieel resultaat 0,9 2,3 1,8 1,0 1,2

Buitengewoon resultaat 0 0 0 -3,8 -2,6

Exploitatieresultaat 4,4 5,1 5,3 3,7 3,8

Eigen vermogen 264,0 258,6 253,5 248,1 244,5

Voorzieningen 39,8 37,3 45,6 48,8 45,4

Eigen vermogen en voorzieningen 303,8 295,9 299,1 296,9 289,9

Het saldo baten en lasten wordt mede bepaald door hogere dan begrote collegegelden

(€ 4,2 miljoen), een opgenomen dotatie aan de voorziening projectverliezen in verband

met het aantrekken van toponderzoekers (€ 4,2 miljoen) en een extra afschrijving op

een tussentijds beëindigd automatiseringsproject (€ 3,2 miljoen).

Bekostigingsjaar 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Studiejaar (peildatum 1 oktober) ’01-’02 ’02-’03 ’03-’04 ’04-’05 ’05-’06 ’06-’07 ’07-’08 ’08-’09

Rijksbijdrageonderwijsperstudent 6.334 6.319 6.027 6.157 6.239 6.342 6.149 6.898

financiën

De afschrijvingen betreffen voor € 3,2 miljoen extra afschrijvingen op een tussentijds

beëindigd automatiseringsproject. In 2008 was deze post vertekend voor € 5 miljoen

door eenmalige aanpassingen in de afschrijvingssystematiek.

De overige lasten zijn met name gestegen door eenmalige uitgaven inzake vastgoed en

onderzoeksprojecten. Tevens is een reservering getroffen voor matchingsverplichtingen

voor onderzoeksprojecten (€ 4,2 miljoen).

Hoewel de totale rijksbijdrage licht is gestegen, ontvangt de Radboud Universiteit per

student al jaren achtereen minder middelen van de overheid. Het aantal ‘hoogbekostig-

de’ studenten (bèta/medisch) is sinds 2001 sterk toegenomen, waardoor de gemiddelde

bijdrage per student tot 2008 vrijwel gelijk is gebleven. Mede als gevolg van eenmalig

hogere inkomsten uit het OCW-bekostigingsmodel (BaMa–invoering) in 2009 is de

rijksbijdrage in 2009 voor onderwijs per student gestegen. In onderstaande tabel is de

rijksbijdrage per student geïndiceerd naar het prijspeil van 2009.

Rijksbijdrage voor onderwijs per student. Loon- en prijspeil 2009.


80

Vermogenspositie en financiële structuur

De balanspositie is samengevat als volgt:

(bedragen x € 1 miljoen) 2009 2008 2009 2008

Activa Passiva

Vaste activa 327,0 326,4 Eigen vermogen 264,0 258,6

Voorraden en vorderingen 24,0 26,7 Voorzieningen 39,8 37,3

Langlopende schulden 1,1 1,1

Liquide middelen 69,6 48,1 Kortlopende schulden 115,7 104,2

Totaalactiva 420,6 401,2 Totaalpassiva 420,6 401,2

In 2009 is voor € 22,7 miljoen geïnvesteerd in gebouwen en voor € 4,8 miljoen in

inventaris, apparatuur en informatiesystemen. De investeringen zijn geheel uit eigen

middelen gefinancierd. De liquiditeitspositie uitgedrukt als current ratio (verhouding

vlottende activa/kortlopende schulden) bedraagt 0,81 (vorig jaar 0,72). Om met zeker-

heid aan haar betalingsverplichtingen te kunnen voldoen, heeft de universiteit een

rekening-courantfaciliteit waarop tot op heden geen beroep is gedaan.

De liquide middelen worden behoedzaam deels bij het ministerie van Financiën en

deels in deposito’s met een gering risico aangehouden.

De vermogenspositie op lange termijn is solide. De solvabiliteit (eigen vermogen als

percentage van het balanstotaal) is met 63 procent – door een stijging van het balans-

totaal – licht gedaald ten opzichte van 2008.

Door het positieve exploitatieresultaat kon het eigen vermogen op peil worden gehouden.

Dat is ook de doelstelling. De voorzieningen zijn per saldo toegenomen, vooral door

verhoging van de ‘voorziening tekorten op projecten’.

Ontwikkeling eigen vermogen gecorrigeerd naar prijspeil 2009

2009 2008 2007 2006 2005

Eigen vermogen lopend prijspeil 264,0 258,6 253,5 248,1 244,5

Eigen vermogen prijspeil 2009 264,0 261,2 262,4 261,0 260,0

81

financiën

Het totaal aan liquide middelen is ultimo 2009 met € 21,5 miljoen toegenomen ten

opzichte van vorig jaar. De specificatie is als volgt:

Exploitatieresultaat 4,4

Afschrijvingen 28,0

Cashflow 32,4

Mutatie voorzieningen 2,5

Mutatie voorraden/vorderingen/kortlopende schulden 14,2

Investeringen/desinvesteringen -27,4

Mutatie financiële vaste activa -1,2

Consolidatie stichtingen vanaf 01-01-2009 1,0

Mutatieliquidemiddelen 21,5

Verwachting komende jaren

De Radboud Universiteit Nijmegen bevindt zich in een periode van investeringen ter

versterking van haar positie als studentgerichte onderzoeksuniversiteit. Daarbij zet zij in

op kwaliteitsverbetering van onderwijs en onderzoek, versterking van studiefaciliteiten,

verbetering van voorzieningen en efficiënte ondersteuning van de primaire processen.

In 2009 is voor € 22,7 miljoen in gebouwen voor onderzoek en onderwijs geïnvesteerd.

Voor de periode 2010-2014 is een investeringsniveau voorzien van ongeveer € 100 miljoen.

Dit kan naar verwachting uit de liquide middelen gefinancierd worden.

In haar financieel beleid zet de Radboud Universiteit in 2010 in op de volgende

doelstellingen:

• Inzetvanmiddelenvooronderwijsenonderzoek.

• Eenontwikkelingvanheteigenvermogendiegelijketredhoudtmetdeinflatie.

• Eenbescheidenbegrotingsoverschotin2010omvoldoendeeigenvermogeninstand

te houden.

• Eenpositieveontwikkelingvandeliquiditeitspositieomhetbouwprogrammavanaf

2011 mogelijk te maken.

Deze doelstellingen en verwachtingen staan onder druk als gevolg van de onzekerheid

over de ontwikkeling van de inkomstenstroom.

De begroting 2010 komt uit op een voordelig saldo van € 4,8 miljoen. Dit saldo wordt

voornamelijk verklaard door eenmalig hogere inkomsten uit het OCW-bekostigings-

model (BaMa-invoering).


82

Verslag Stichting

Katholieke U

niversiteit

De rectorsketen is het teken van de rectorale waardigheid. Het was een

geschenk van de Nijmeegse burgerij bij gelegenheid van de opening van de universiteit in 1923. De plaatselijke

zilversmeden Rudie en Johan Arens hebben de keten ontworpen en

gemaakt. De negen medaillons tonen de symbolen van vijf faculteiten en de vier

beschermheiligen van de universiteit. Het klaverblad representeert de

theologische faculteit, de weegschaal de rechtenfaculteit, het boek met

ganzenveer de letteren en filosofie. De esculaap staat voor de geneeskunde en

de driehoek met de scheikundige aanduiding voor koolstof voor de wis-

en natuurkunde.

De beschermheiligen van de univer-siteit zijn: Thomas van Aquino, de

algemeen patroon van de katholieke universiteiten; Willibrordus, eerste

bisschop van Utrecht; Servatius, bisschop van Maastricht en Petrus

Canisius, de uit Nijmegen afkomstige kerkleraar.

De drie geëmailleerde wapenschilden drukken de verbondenheid uit van de

universiteit met de Nederlandse staat, de stad Nijmegen en de Nederlandse

kerkprovincie.


84

Verslag van het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit over het jaar 2009 voor zover betrekking hebbend op zijn toezichthoudende taak op het bestuur van de Radboud Universiteit Nijmegen

Het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit functioneert als raad van toezicht

voor de Radboud Universiteit Nijmegen. Het Stichtingsbestuur vergaderde in 2009 zes

keer met het college van bestuur. Daarbij was ook aanwezig de voorzitter van de raad

van bestuur van het UMC St Radboud.

Van de vele onderwerpen die het Stichtingsbestuur besprak met het college van bestuur,

verdient een aantal speciale vermelding.

Het Stichtingsbestuur stelde met genoegen vast dat het onderzoek van de Radboud

Universiteit er uitstekend voorstaat. Dat blijkt zowel uit de werfkracht van onderzoeks-

middelen als uit de onderzoeksbeoordelingen. Met veel waardering heeft het Stichtings-

bestuur kennisgenomen van het Research Report 2008, dat een uitgebreid overzicht geeft

van de stand van het Nijmeegse onderzoek. Ook de kwaliteit van het onderwijs van de

Radboud Universiteit blijft onveranderd hoog. Het Stichtingsbestuur concludeert dat uit

de onderwijsvisitaties, de jaarlijkse Studenttevredenheidsmonitor, de Elsevier-enquête

en de Keuzegids Hoger Onderwijs.

De jaarrekening 2008 werd besproken en goedgekeurd in aanwezigheid van de externe

accountant. Het bestuur had grote waardering voor de inzichtelijke jaarrekening en het

gepresenteerde resultaat. Het keurde tevens het jaarverslag 2008 goed. In het najaar

werd de begroting 2010 in het Stichtingsbestuur aan de orde gesteld. Voorts besprak het

bestuur de Meerjareninvesteringsprognose 2010-2022 en het herziene Treasurystatuut.

Deze werden goedgekeurd. Het Stichtingsbestuur stelde vast dat bij de Radboud Univer-

siteit een adequaat intern controle- en beheersingssysteem is ingericht.

Het Stichtingsbestuur besprak met het college het ontwikkelingsperspectief van campus

Heyendaal. Het waardeerde de inzet van de universiteit voor het behoud van haar groene

campus en de belangrijke rol voor duurzaamheid in de toekomstige ontwikkeling.

Het college van bestuur informeerde het Stichtingsbestuur uitgebreid over de maat-

regelen die worden genomen om het rendement van de bacheloropleidingen te verhogen.

Het Stichtingsbestuur besprak twee maal een overzicht van hooglerarenbenoemingen.

Het sprak haar waardering uit dat van de 37 in 2009 benoemde hoogleraren er 11 vrouw

zijn.

Een delegatie van het Stichtingsbestuur was aanwezig bij het overleg tussen het college

van bestuur en de Gezamenlijk Vergadering waarin de Algemene Gang van Zaken,

Jaarrekening/Jaarverslag 2008 en de Begroting 2010 aan de orde waren.

Het Stichtingsbestuur heeft zich met het college van bestuur en de raad van bestuur

beraden op een mogelijke herstructurering van de SKU en deze beraadslaging afgerond.

Het Stichtingsbestuur kent een auditcommissie, bestaande uit twee leden met financiële

expertise, en een Remuneratiecommissie, die onder andere voorstellen doet over het

bezoldigings beleid. De Remuneratiecommissie voerde de jaarlijkse functionerings-

gesprekken met de leden van het college van bestuur en rapporteerde daarover aan het

Stichtingsbestuur.

85

verslag stichting katholieke universiteit

Het Stichtingsbestuur woonde in 2009 een aantal bijzondere universitaire plechtigheden

bij: de Eucharistieviering in de Studentenkerk ter gelegenheid van de 86e Dies Natalis en

de opening van het academisch jaar met een inspirerende voordracht van de journalist

Joris Luyendijk.

De samenstelling van het Stichtingsbestuur onderging in 2009 geen wijziging.

Het Stichtingsbestuur dankt het college van bestuur, faculteitsbesturen, medewerkers

en studenten van de universiteit voor hun inzet het afgelopen jaar. Deze inzet van allen

heeft ertoe bijgedragen dat 2009 een uitstekend jaar was voor de Radboud Universiteit

Nijmegen.

Nijmegen, 21 mei 2010.

Samenstelling, nevenfuncties en rooster van aftreden Stichtingsbestuur

Samenstelling Het Stichtingsbestuur is als volgt samengesteld:

- drs. L.M.L.H.A. Hermans (1951), voorzitter MKB Nederland, voorzitter

(benoemd tot mei 2013)

- mevrouw mr. L.Y. Gonçalves-Ho Kang You (1946), staatsraad in buitengewone

dienst (benoemd tot januari 2013)

- dr. W.M. van den Goorbergh (1948), oud-plv. voorzitter van de raad van bestuur

van Rabobank Nederland (benoemd tot november 2013, tweede periode)

- mevrouw drs. M.L. Henneman (1956), directeur/eigenaar Maria Henneman Media

Management BV en directeur/eigenaar Hof van Amstel BV, Dressuur Training

(benoemd tot juli 2013)

- drs. P.C.H.M. Holland (1943), oud-voorzitter KNMG (benoemd tot juli 2013)

- mevrouw dr. C.M. Hooymans (1951), lid van de raad van bestuur van TNO

(benoemd tot november 2013, tweede periode)

- prof. dr. A.J.M. Plasschaert (1942), emeritus hoogleraar en oud-rector magnificus

Radboud Universiteit Nijmegen (benoemd tot januari 2012)

Nevenfuncties

Drs.L.M.L.H.A.Hermans:

- lid Eerste Kamer der Staten-Generaal

- lid Bankraad

- voorzitter van het Nederlands Uitgevers Verbond

- lid raad van toezicht Luzac College

- lid raad van toezicht Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA)

- lid raad van toezicht ING bank

Mevrouwmr.L.Y.Gonçalves-HoKangYou:

- lid van de Staatscommissie Grondwet

- bestuurslid Nederlandse Juristen Vereniging

- lid van de raad van advies van de Nederlandse Orde van Advocaten, Den Haag

- lid van de Adviesraad voor Internationale Vraagstukken (AIV), Den Haag

- lid van de raad van advies van ‘Giving Back’, Amsterdam


86

- lid van de raad van advies van het Institute of Social Studies, Den Haag

- bestuurder van het International Executive Committee van Amnesty International,

Londen

- voorzitter van het Prins Claus Fonds, Amsterdam

- lid van de raad van commissarissen van Het Concertgebouw NV, Amsterdam

- bestuurslid Stichting de Nieuwe Kerk, Amsterdam

- voorzitter Stichting Juridische Samenwerking Nederland-Suriname, Amsterdam

Dr.W.M.vandenGoorbergh:

- voorzitter raad van toezicht Nexus Instituut

- voorzitter raad van toezicht KPC Groep

- voorzitter raad van commissarissen DELA en Welten Groep Holding

- lid raad van commissarissen Bank Nederlandse Gemeenten, NIBC Bank en Mediq

Mevrouwdrs.M.L.Henneman:

- jurylid Anne Vondelingprijs

- bestuurslid KNHS (Koninklijke Nederlandse Hippische Sport Federatie)

portefeuille communicatie, sponsoring, promotie, marketing

- lid raad van bestuur Stichting Women Inc.

- lid raad van advies Anne Frank Stichting

- bestuurslid Persvrijheidsfonds

Drs.P.C.H.M.Holland:

- lid van de raad van toezicht Gelre-ziekenhuizen

- commissaris van het INK (Instituut Nederlandse Kwaliteit)

- jurylid van de IGZ ZorgVeiligPrijs

- lid Commissie Lemstra

- voorzitter Adviesraad CBOG

- voorzitter IKCN (Integrale KankerCentra Nederland)

Mevrouwdr.C.M.Hooymans:

- lid Adviesraad voor het Wetenschaps- & Technologiebeleid (AWT)

- lid raad van commissarissen Rabobank Vallei en Rijn

- lid raad van commissarissen Koninklijke KPN NV

- plaatsvervangend kroonlid Sociaal Economische Raad (SER)

Prof.dr.A.J.M.Plasschaert:

- voorzitter van de Nederlandse Commissie Justitia et Pax

- voorzitter van het bestuur van het Thijmgenootschap

- voorzitter van het bestuur van het Nijmeegs Instituut voor Missiewetenschappen

- voorzitter van het bestuur van het Kinder Oncologisch Centrum Nijmegen

- vice-voorzitter Parochiebestuur Heilige Geest (Studentenkerk)

- voorzitter raad van toezicht Vlaams Cultureel Kwartier Nijmegen

- voorzitter Stichting Mecenaat van het Gelders Orkest, Arnhem

87

verslag stichting katholieke universiteit


88

Jaarrekening


90

91

jaarrekening

Inhoud Jaarrekening 2009

1. Geconsolideerde balans per 31 december 2009 92

2. Geconsolideerde staat van baten en lasten 2009 93

3. Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2009 94

4. Toelichting algemeen 94

5. Toelichting op de geconsolideerde balans 98

6. Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten 106

7. Enkelvoudige balans per 31 december 2009 112

8. Enkelvoudige staat van baten en lasten 2009 112

9. Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening 113

10. Specificatie naar eenheden 117

11. Vaststelling en goedkeuring jaarrekening 118

12. Accountantsverklaring 119


92

1. Geconsolideerde balans per 31 december 2009

bedragen x € 1000,- 31-12-2009 31-12-2008

Activa

Vaste activa

Materiële vaste activa 302.325 303.000

Financiële vaste activa 24.648 23.433

Totaal vaste activa 326.973 326.433

Vlottende activa

Voorraden 853 1.157

Vorderingen 23.122 25.506

Liquide middelen 69.659 48.129

Totaal vlottende activa 93.634 74.792

Totaalactiva 420.607 401.225

Passiva

Eigen vermogen 263.978 258.578

Voorzieningen 39.761 37.290

Langlopende schulden 1.154 1.158

Kortlopende schulden 115.714 104.199

Totaalpassiva 420.607 401.225

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

93

2. Geconsolideerde staat van baten en lasten 2009

bedragen x € 1000,- Realisatie Begroting Realisatie

2009 2009 2008

Baten

Rijksbijdragen (excl. werkplaatsfunctie) 249.107 246.289 235.107

College-, cursus-, les- en examengelden 27.207 23.000 26.504

Baten werk i.o.v. derden o&o 127.667 110.574 118.531

Overige baten derden 61.460 56.192 65.026

Totaal baten 465.441 436.055 445.168

Lasten

Personele lasten 306.531 291.251 287.878

Afschrijvingen 28.655 26.426 30.566

Huisvestingslasten 21.958 22.640 22.757

Overige lasten 104.831 93.490 101.156

Totaal lasten 461.975 433.807 442.357

Saldobatenenlasten 3.466 2.248 2.811

Resultaat deelnemingen 32 0 -11

Financiële baten 912 957 2.311

Financieelresultaat 944 957 2.300

Exploitatieresultaat 4.410 3.205 5.111

De verschillen tussen de realisatie 2009 en de realisatie 2008 worden in hoofdstuk 6

toegelicht. De belangrijkste verschillen ten opzichte van de begroting betreffen:

• College-,cursus-,les-enexamengelden.Dezezijnvoorzichtigbegroot.

• Batenwerki.o.v.derden.DezezijnmetnamebijdeFaculteitderNatuurweten-

schappen, Wiskunde en Informatica (€ 5,7 miljoen), de Faculteit der Sociale

Wetenschappen (€ 5,6 miljoen), en de Faculteit der Medische Wetenschappen

(€ 4,3 miljoen) veel hoger dan begroot. Tegenover deze hogere baten staan hogere

personele en overige lasten.

• Overigebatenderden.DegerealiseerdebatenzijnmetnamebijhetClusterFacilitair

(€ 2,4 miljoen) en het Cluster Ondersteuning (€ 0,8 miljoen) hoger dan begroot.

• Depersonelelastenendeoverigelastenzijnrespectievelijk€ 15,3 miljoen en € 11,3

miljoen hoger dan begroot met name doordat de omvang van werk voor derden en

overige baten derden eveneens hoger ligt dan begroot. Daarnaast zijn in de overige

lasten eenmalige posten opgenomen voor een dotatie aan de voorziening voor

verlieslatende projecten (€ 4,2 miljoen), een dotatie voor sloop- en asbestkosten

(€ 2,2 miljoen) en een last in verband met niet te activeren kosten A2-gebouw

(€ 0,9 miljoen).

• Dehogerdanbegroteafschrijvingenbetreffenenerzijdsdeafschrijvingineens

van het studenteninformatiesysteem SaNS (€ 3,2 miljoen) vanwege het besluit

tot beëindiging van de implementatie van dit systeem. Anderzijds is er sprake van

lagere afschrijvingen op gebouwen en op inventaris en apparatuur (€ 1,0 miljoen).

jaarrekening

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.


94

3. Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2009

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Saldo baten en lasten 3.466 2.811

Financieel resultaat 944 2.300

4.410 5.111

Afschrijvingen* 28.049 29.630

Mutatie voorzieningen* 2.471 -8.339

30.520 21.291

Mutatie voorraden 304 1

Mutatie vorderingen 2.384 347

Mutatie kortlopende schulden 11.516 9.777

14.204 10.125

Kasstroomuitoperationeleactiviteiten 49.134 36.527

(Des)investeringen materiële vaste activa -27.374 -21.670

Mutatie financiële vaste activa -1.215 1.467

Kasstroomuitinvesteringsactiviteiten -28.589 -20.203

Mutatie langlopende schulden -5 1.122

Kasstroomuitfinancieringsactiviteiten -5 1.122

Consolidatie overige stichtingen per 1-1-2009 990 0

Mutatieliquidemiddelen 21.530 17.446

Beginstand liquide middelen 48.129 30.683

Mutatie liquide middelen 21.530 17.446

Eindstand liquide middelen 69.659 48.129

* De afschrijvingen en de mutatie voorzieningen zijn exclusief de Faculteit der Medische Wetenschappen.

4. Toelichting algemeen

De enkelvoudige en de geconsolideerde jaarrekening zijn opgesteld in overeenstemming

met de richtlijn WJZ 2007/50507 welke nader is uitgewerkt in de richtlijn Jaarverslag-

geving RJ 660. Deze richtlijn is met ingang van 1 januari 2008 geldend.

Het boekjaar is gelijk aan het kalenderjaar.

4.1 Grondslagen van consolidatie

ConsolidatieIn de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen de financiële gegevens van

de instelling en haar verbonden partijen per 31 december van het boekjaar. Verbonden

95

jaarrekening

partijen zijn rechtspersonen en vennootschappen waarin beslissende zeggenschap

wordt uitgeoefend. In de jaarrekening zijn de cijfers van de volgende verbonden

partijen mee geconsolideerd. Het betreft:

• StichtingNijmeegsUniversiteitsFonds(SNUF)

• BVCampusKUNijmegen

• StichtingUniversitaireOpleidingenBeleidswetenschappenNijmegen(UOBN)

• StichtingterBevorderingvanRechtsgeleerdOnderzoek(metingangvan2009)

• StichtingSteunfondsJuridischPostdoctoraalOnderwijs(metingangvan2009)

RechtspersoonDe Radboud Universiteit Nijmegen maakt samen met het UMC St Radboud onderdeel

uit van de Stichting Katholieke Universiteit Nijmegen.

Faculteit der Medische Wetenschappen/Universitair Medisch Centrum St RadboudIn 1999 is besloten tot inrichting van het Universitair Medisch Centrum (UMC) St

Radboud, dat bestaat uit de Faculteit der Medische Wetenschappen en het Academisch

Ziekenhuis Nijmegen St Radboud. De be stuurlijke samenwerking en afstemming tussen

de raad van bestuur van het UMC St Radboud en het college van bestuur van de Radboud

Universiteit Nijmegen vinden plaats in het College van Bestuurlijke Samenwerking (CBS),

dat wordt gevormd door de voorzitter van het college van bestuur (tevens voorzitter van

het CBS), de rector magnifi cus en de voorzitter van de raad van bestuur. De eindverant-

woordelijkheid voor onderwijs en onderzoek ligt bij het college van bestuur.

In de jaarrekening zijn de exploitatiecijfers die betrekking hebben op de Faculteit der

Medische Wetenschappen in de exploitatierekening opgenomen.

Tot en met 2008 werden het eigen vermogen en de voorzieningen separaat opgenomen als

tegenwaarde van de financiële vaste activa. Met ingang van de jaarrekening 2009 wordt

de Faculteit der Medische Wetenschappen voor de eigen vermogenswaarde opgenomen

onder de financiële vaste activa en worden voorzieningen niet meer separaat getoond.

Omwille van vergelijkbaarheid zijn de vergelijkende cijfers van 2008 aangepast waardoor

het totaal van de voorzieningen ultimo 2008 met € 3,3 miljoen is verlaagd.

4.2 Grondslagen van waardering

ValutaomrekeningDe bedragen in de jaarrekening zijn opgenomen in duizenden euro’s tenzij anders is aan-

gegeven. De uit de transacties in vreemde valuta voortvloeiende kosten en opbrengsten,

respectievelijk vorderingen en schulden, worden omgerekend tegen de koers per trans-

actiedatum respectievelijk balansdatum. Koersverschillen worden onder de financiële

baten en lasten in de staat van baten en lasten opgenomen.

Materiële vaste activaGebouwen en terreinen

Gebouwen, terreinen en wegen worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde minus

afschrijvingen conform de componentenmethode. Investeringen in gebouwen worden

voor wat betreft het bouwkundige casco afgeschreven in zestig jaar, de afbouw in dertig

jaar en de technische voorzieningen in vijftien jaar. Renovaties worden afgeschreven op

basis van de verwachte economische levensduur. Voor terreinvoorzieningen en wegen

(waaronder riolering en gas-, water- en elektrische leidingen) geldt een afschrijvings-

termijn van dertig jaar. Voor sportterreinen en voor technische infrastructuur bedragen

de afschrijvingstermijnen respectievelijk tien en vijftien jaar.


96

Apparatuur en inventaris

Apparatuur en inventaris worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde en lineair afge schre-

ven op basis van de verwachte economische levensduur. De activeringsgrens voor appara-

tuur en inventaris bedraagt € 5.000. Apparatuur waarvan de aanschaf is gefi nancierd ten

laste van de tweede-geldstroomsubsidies, wordt in het jaar van aanschaf afge schreven.

Concernsystemen

Concernsystemen worden alleen geactiveerd voor zover het gekochte systemen betreft.

De afschrijvingstermijn bedraagt acht jaar. Interne kosten van ontwikkeling van soft-

ware en implementatie worden niet geactiveerd, maar komen direct ten laste van de

exploi tatierekening.

Boekenbezit

Het boekenbezit is niet geactiveerd. De aanschaf wordt direct ten laste van de exploitatie-

rekening gebracht.

Financiële vaste activaDeelnemingen

De onder de financiële vaste activa opgenomen deelnemingen zijn gewaardeerd tegen de

netto vermogenswaarde. In overeenstemming met deze methode worden de deelnemingen

in de balans opgenomen tegen het aandeel van de vennootschap in de netto vermogens-

waarde op het moment van verwerving vermeerderd met haar aandeel in de resultaten

van de deelnemingen vanaf het moment van verwerving. In de staat van baten en lasten

wordt het aandeel van de vennootschap in het resultaat van de deelnemingen opgenomen.

Leningen

De langlopende leningen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde en waar nodig

verminderd met een voorziening voor verwachte oninbaarheid.

Tegenwaarde vermogen Faculteit der Medische Wetenschappen

Voor een nadere toelichting zie paragraaf 4.1.

VoorradenDe voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijs of lagere actuele waarde, waarbij

rekening is ge houden met een voorziening voor incourante voorraden.

Onderhanden werkHet onderhanden werk heeft betrekking op projecten die in opdracht van derden worden

uitgevoerd en die op balansdatum nog niet gereed zijn. Het onderhanden werk is gewaar-

deerd tegen de direct toegerekende kosten van arbeid en materiaal met een opslag voor

indirecte kosten, tot het maximum van de verwachte externe opbrengsten. Gedeclareerde

termijnen worden in mindering gebracht op het onderhanden werk.

Ten aanzien van het onderhanden werk wordt, indien noodzakelijk, een voorziening

gevormd voor te verwachten tekorten.

VorderingenDe vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde, waarbij daar waar nodig

rekening wordt gehouden met een voorziening voor oninbaarheid.

Liquide middelenDe liquide middelen bestaan voornamelijk uit rekening-couranttegoeden en deposito’s

welke gewaardeerd zijn tegen de nominale waarde.

97

jaarrekening

VoorzieningenVoor verplichtingen en risico’s die hun oorzaak vinden in het verleden en waarvan de

omvang op balansdatum onzeker is maar redelijkerwijs is in te schatten, worden voor-

zieningen opgenomen. Tenzij anders aangegeven worden voorzieningen opgenomen

tegen de nominale waarde.

De Radboud Universiteit is aangesloten bij de Stichting Pensioenfonds ABP met een

toegezegd-pensioenregeling. De Radboud Universiteit heeft geen verplichting tot het

voldoen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstak-

pensioenfonds, anders dan het voldoen van de toekomstige premies. De pensioen-

regeling is conform de richtlijn in deze jaarrekening verwerkt als toegezegde-bijdrage-

regeling. De pensioenpremies zijn als lasten in het resultaat verantwoord.

Langlopende schuldenOnder langlopende schulden zijn de schulden opgenomen met een resterende looptijd

van meer dan één jaar. Deze zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Kortlopende schuldenOnder de kortlopende schulden zijn schulden opgenomen met een resterende looptijd

van ten hoogste één jaar. Deze zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde.

4.3 Grondslagen van resultaatbepaling

AlgemeenBij de bepaling van het resultaat wordt het baten- en lastenstelsel gehanteerd. Baten

en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop deze betrekking hebben.

Rijksbijdragen OCWDe rijksbijdragen voor de primaire bekostiging worden ten gunste van het jaar gebracht

waarvoor ze ter beschikking zijn gesteld.

CollegegeldenDe opbrengsten uit hoofde van collegegelden zijn tijdsevenredig in het boekjaar verantwoord.

Baten werk in opdracht van derdenHieronder worden de opbrengsten uit niet onder de primaire bekostiging vallend

onderwijs verantwoord.

Daarnaast worden de baten uit contractonderzoek (inclusief onderzoeksmiddelen uit de

tweede en derde geldstroom) hier verantwoord. De projectresultaten worden ten gunste/

ten laste van de exploitatierekening gebracht bij het gereedkomen van het project of van

een afgerond deel daarvan. Eventuele voorzienbare tekorten worden in de resultaten

verantwoord zodra deze blijken.

Overige batenDe overige baten hebben betrekking op de derde geldstroom en zijn naar hun aard nader

toegelicht bij de betreffende post in deze jaarrekening.

4.4 Kasstroomoverzicht

Het geconsolideerde kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.


98

5. Toelichting op de geconsolideerde balans

5.1 Vaste activa

Materiële vaste activa

bedragen x € 1000,- Verkrijgings- Waarde- Boek- Investe- Inge- Desinves- Afschrij- Verkrij- Waarde- Boek-

prijs verminde- waarde ringen bruik- teringen vingen gingsprijs verminde- waarde

(vervaardi- ringenen 01-01-’09 2009 name 2009 2009 (vervaardi- ringenen 31-12-’09

gingsprijs) afschrijvingen 2009 (tegen gingsprijs) afschrijvingen

t/m2008 t/m2008 boekw.) t/m2009 t/m2009

Gebouwenenterreinen

Terreinen 4.736 0 4.736 0 0 0 0 4.736 0 4.736

Gebouwen 435.041 189.743 245.298 10.186 3.258 36 17.185 448.418 206.897 241.521

Gebouwen in uitvoering 9.520 0 9.520 12.531 -13.140 0 0 8.911 0 8.911

Gebouwen en terreinen verb. partijen 18.390 4.200 14.190 0 9.882 0 686 28.269 4.883 23.386

Subtotaal gebouwen en terreinen 467.687 193.943 273.744 22.717 0 36 17.871 490.334 211.780 278.554

Inventaris/apparatuureninformatiesystemen

Inventaris en apparatuur 64.301 41.421 22.880 3.701 0 66 5.953 60.703 40.141 20.562

Informatiesystemen 8.900 2.627 6.273 916 0 0 4.147 8.605 5.563 3.042

Invent. en app. verbonden partijen 323 220 103 142 0 0 78 451 284 167

Subtotaal inventaris/apparatuur en 73.524 44.268 29.256 4.759 0 66 10.178 69.759 45.988 23.771

informatiesystemen

Totaal 541.211 238.211 303.000 27.476 0 102 28.049 560.093 257.768 302.325

Afschrijvingslast inventaris en apparatuur UMC, facultair deel 606

Totaalafschrijvingeninexploitatierekening 28.655

WOZ en verzekerde waarde gebouwen en terreinen Bedrag Peildatum

WOZ-waarde gebouwen en terreinen 252.000 01-01-’09

Verzekerde waarde gebouwen 484.000 31-12-’09

De boekwaarde van de materiële vaste activa, bestaande uit gebouwen en terreinen en inventaris/

apparatuur en informatiesystemen, is in 2009 vrijwel gelijk gebleven.

Gebouwen en terreinen

De investeringen betreffen onder andere het A2-gebouw van BV Campus (€ 9,9 miljoen), de

serverruimte UCI (€ 1,5 miljoen), de verbouwing van de onderwijsruimte van de Faculteit der

Medische Wetenschappen (€ 1,3 miljoen), de Free Electron laser (€ 0,9 miljoen) en de kleine

werken (€ 4,4 miljoen).

Inventaris en apparatuur

De boekwaarde van de inventaris en apparatuur ligt door een laag investeringsniveau ruim

€ 2,0 miljoen lager dan eind 2008.

Informatiesystemen

De afname van de boekwaarde met € 3,2 miljoen betreft het studenteninformatiesysteem SaNS,

dat in 2009 geheel is afgeschreven vanwege het besluit tot het niet implementeren van dit systeem.

99

jaarrekening

5.2 Financiële vaste activa

bedragen x € 1000,- Mutaties

Vestigingsplaats Boekwaarde Investeringen Resultaat Boekwaarde

31-12-2008 2009 2009 31-12-2009

Deelnemingen

CVIM Utrecht 646 0 34 680

Overige 12 9 -2 19

Subtotaaldeelnemingen 658 9 32 699

Verstrekte Aflossingen/

leningenu/g afboekingen

2009 2009

Leningenaandeelnemingenenverbondenpartijen

Overige 10 0 10 0

Overigeleningenu/g

Kinderdagverblijf Nijmegen 100 0 28 72

Subtotaalleningen 110 0 38 72

Overige Resultaat

mutaties 2009

TegenwaardevermogenFaculteitder

MedischeWetenschappen 22.665 908 304 23.877

Totaalfinanciëlevasteactiva 23.433 917 298 24.648

• Commanditaire Vennootschap tot exploitatie van de Internationale Magneetfaciliteit

(CVIM): in het kader van de realisatie van de internationale magneetfaciliteit is

een vennootschap CVIM opgericht. In deze vennootschap zijn de Stichting Funda-

menteel Onderzoek der Materie (FOM) en de Radboud Universiteit Nijmegen

commanditaire (stille) vennoten en is de Stichting Beheer Internationale Magneet-

faciliteit de beherend vennoot. In april 2003 is de internationale magneetfaciliteit

in gebruik genomen. De mutatie in 2009 betreft het aandeel van de Radboud

Universiteit Nijmegen in het exploitatieresultaat.

• De lening aan het kinderdagverblijf heeft een resterende looptijd van 3 jaar, de rente

bedraagt 4,5 procent.

• Tegenwaarde vermogen Faculteit der Medische Wetenschappen UMC St Radboud:

deze post vloeit voort uit de overheveling in 2001 van alle activa en passiva van

de Faculteit der Medische Wetenschappen naar het UMC St Radboud.


100

Vlottende activa

5.3 VoorradenDe voorraden betreffen gebruiksgoederen gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder

aftrek van een voorziening voor incourantie.

5.4 Vorderingenbedragen x € 1000,- 2009 2008

Debiteuren 13.818 16.051

Kaskortingenministerie 1.347 1.428

Voorschottenstudenten/deelnemers/cursisten 0 82

Personeel 1.328 1.370

Overigevorderingen 174 981

Subtotaal 16.667 19.912

Vooruitbetaalde kosten 3.740 3.448

Verstrekte voorschotten 129 30

Overige overlopende activa 4.375 3.288

Overlopendeactiva 8.244 6.766

Voorzieningwegensoninbaarheid -1.789 -1.172

Totaal 23.122 25.506

Verloopvandevoorzieningwegensoninbaarheid

Stand per 1 januari -1.171 -1.550

Onttrekking/dotatie -618 378

Standper31december -1.789 -1.172

5.5 Liquide middelen

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Bank- en girorekeningen 62.289 32.435

Depositorekeningen 7.326 15.654

Kas 44 40

Totaal 69.659 48.129

101

jaarrekening

De liquide middelen zijn ultimo boekjaar ten opzichte van 2008 met € 21,5 miljoen

toegenomen. De belangrijkste oorzaak is de toename van vooruit ontvangen project-

bijdragen die zijn opgenomen onder kortlopende schulden (per saldo toename € 12,3

miljoen). De deposito’s staan niet ter vrije beschikking en zijn alle kortlopend (korter

dan 12 maanden).

Passiva

5.6 Eigen vermogen


Saldo Bestemming Overige Saldo

01-01-2009 exploitatiesaldo mutaties 31-12-2009

2009 2009

Algemene reserve 251.064 4.493 1.681 257.238

Algemene reserve verbonden partijen 2.878 -83 990 3.785

(zonder kapitaalsbelang)

Bestemmingsreserves 4.636 0 -1.681 2.955

Totaaleigenvermogen 258.578 4.410 990 263.978

De Radboud Universiteit is een bijzondere universiteit en maakt deel uit van de Stichting

Katholieke Universiteit Nijmegen. Het eigen vermogen is naar haar aard privaatrechtelijk

van karakter. Het vermogen is sinds het ontstaan in 1923 opgebouwd uit collectief en

niet collectief gefinancierde bedragen.

Het geconsolideerde eigen vermogen bedraagt eind 2009 € 264,0 miljoen en neemt

daarmee met € 5,4 mil joen toe ten opzichte van voorgaand jaar, zijnde het exploitatie-

resultaat en het vermogenseffect van het consolideren van twee verbonden stichtingen

per 1 januari 2009.

Algemene reserve

De algemene reserve dient behalve als weerstandsvermogen ook ter financiering van

de infra structuur en apparatuur.

Bestemmingsreserves

De bestemmingsreserves betreffen reserves waar concrete plannen aan ten grondslag

liggen. Het betreft onder meer centrale stimuleringsmiddelen voor innovatie en plannen

bij decentrale eenheden, voornamelijk op het gebied van onderwijs- en onderzoeks-

vernieuwing.


102

5.7 Voorzieningen

bedragen x € 1000,- Stand Dotaties* Onttrekkingen Vrijval* Stand Korterdan Langerdan

31-12-’08 31-12-’09 1jaar 1jaar

Personelevoorzieningen

Voorziening WNU 9.999 3.903 -4.175 -984 8.743 4.000 4.743

Eigen risico WAO 119 0 -102 0 17 17 0

Rechtspositiegelden 3.655 1.368 -1.731 0 3.292 1.800 1.492

Reorganisaties en herstructurering 4.065 189 -1.177 0 3.077 1.500 1.577

Sabbatical leaves/educatief verlof 1.881 945 -175 -8 2.643 400 2.243

Seniorenregeling 7.786 180 -603 -1.246 6.117 1.000 5.117

Jubilea 895 560 -234 0 1.221 200 1.021

Subtotaal 28.400 7.145 -8.197 -2.238 25.110 8.917 16.193

Overigevoorzieningen

Afstudeerfonds 3.571 908 -1.056 0 3.423 1.250 2.173

Sloopkosten/asbestverwijdering 3.012 2.233 -1.125 0 4.120 1.000 3.120

Overige voorzieningen 411 1.205 -134 -55 1.427 700 727

Subtotaal 6.994 4.346 -2.315 -55 8.970 2.950 6.020

Voorziening tekorten op projecten 1.896 4.411 -22 -604 5.681 1.500 4.181

Totaal 37.290 15.902 -10.534 -2.897 39.761 13.367 26.394

*excl. Faculteit der Medische Wetenschappen

De voorzieningen van de Faculteit der Medische Wetenschappen zijn met ingang van

deze jaarrekening niet meer in de balans van de Radboud Universiteit opgenomen.

Personele voorzieningen

•VoorzieningWNU(WerkloosheidsregelingNederlandseUniversiteiten)

De voorziening WNU (voorheen wachtgelden) omvat de verplichtingen als gevolg

van verwachte betalingen uit hoofde van de WNU. Tevens worden uit deze voorziening

medewerkers ondersteund van wie de arbeids betrekking wordt bedreigd. Dit betreft

vooral de bekostiging van opleidingen en outplacement. Er is geen rekening gehouden

met toekomstige instroom.

•EigenrisicoWAO

Met ingang van 1 juli 2004 heeft de Stichting Katholieke Universiteit geopteerd voor het

eigen risico-dragerschap inzake de WAO. De voorziening dient ter dekking van het eigen

risico WAO tot het in de toekomst doorbetalen van bezoldiging aan personeelsleden

die op balansdatum arbeidsongeschikt zijn. Met ingang van 2006 is de WIA in werking

getreden en heeft de Stichting Katholieke Universiteit besloten geen eigen risico-drager

te blijven. De instroom in de WAO is door invoering van de WIA ook beëindigd. De voor-

ziening zal in 2010 worden afgebouwd.

•Rechtspositiegelden

Deze voorziening is bedoeld voor projecten en initiatieven gericht op loopbaanontwik-

keling, management development en scholingsactiviteiten. Daarnaast worden hieruit

rechtspositio nele regelingen gefinancierd, zoals het ouderschapsverlof en de in 1995 over-

103

jaarrekening

eengekomen regeling voor flexibel uittreden. De besteding van de middelen wordt in

overleg met de vakbonden vastgesteld. De meerjarige afspraken van het gedurende 2008

met de vakbonden gevoerde overleg zijn verwerkt in deze jaarrekening.

•Reorganisatieenherstructurering

Dotaties aan deze voorziening vinden plaats betreffende de door eenheden voorgestelde

en door het college van bestuur goedgekeurde herstructureringen en reor ganisaties.

Onttrekkingen vinden plaats op basis van deze goedgekeurde plannen.

•Sabbaticalleaves/educatiefverlof

Deze voorziening beoogt de afdekking van toekomstige verplichtingen betreffende

werkgeversbijdragen aan het meerjarige spaarmodel vakantiedagen ten behoeve van

sabbatical leaves en educatief verlof.

•Seniorenregelingen

De voorziening seniorenregelingen is gevormd voor medewerkers die gebruikmaken

van de cao-regelingen voor senioren. De voorziening is berekend op actuariële basis.

•Jubilea

Deze voorziening dient ter afdekking van toekomstige werkgeversverplichtingen ten

aanzien van beloningen in het kader van een langdurig dienstverband (jubilea).

De voorziening is berekend op actuariële basis.

Overige voorzieningen

•Afstudeerfonds

Dit betreft een centrale voorziening van de Radboud Universiteit Nijmegen voor onder-

steuning van stu denten die door bijzondere omstandigheden hun studie niet binnen de

voorgeschreven tijd hebben kunnen voltooien.

•Sloopkosten/asbestverwijdering

Ten laste van 2009 is € 2,2 miljoen aan de voorziening gedoteerd waarvan circa driekwart

voor sloopkosten en circa een kwart voor asbestverwijdering. Dit betreft gebouwen waar-

voor besloten is dat deze gesloopt zullen worden (al dan niet in relatie tot nieuwbouw).

Voorziening tekorten op projecten

Deze voorziening dient voor projecten waarop een verlies wordt voorzien.

Schulden5.8 Langlopende schulden

bedragen x € 1000,- Bedraglening Aangegane Aflossingen Bedrag

01-01-2009 leningeno/g 2009 boekwaarde

2009 31-12-2009

Lening Parochie van de Heilige

Geest/Bisdom ’s-Hertogenbosch 1.127 0 0 1.127

Overige langlopende schulden 31 0 4 27

Totaal 1.158 0 4 1.154


104

De langlopende schuld betreft voornamelijk een renteloze eeuwigdurende lening van de

Parochie van de Heilige Geest/Bisdom ’s-Hertogenbosch ad € 1,1 miljoen. Deze lening is

ontstaan naar aanleiding van de verkoop van de Studentenkerk in 2008.

De post overige langlopende schulden betreft een renteloze lening van de verbonden

partij SNUF met een per balansdatum resterende looptijd van zes jaar.

5.9 Kortlopende schulden

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Onderhanden werk -122.145 -116.342

Gedeclareerde termijnen 157.219 139.176

Saldoonderhandenwerk 35.074 22.834

Crediteuren 10.211 9.974

Omzetbelasting 802 1.389

Loonheffing 9.574 7.911

Schuldenaanbelastingen/premies 10.376 9.300

Schuldenaanpensioenpremies 0 2.547

Overigekortlopendeschulden 25.932 28.129

Vooruitontvangen doelsubsidies OCW 629 836

Vooruitontvangen college- en lesgelden 9.675 8.954

Vakantiegeld en -dagen 17.708 13.977

Vooruitontvangen termijnen 6.109 7.648

Overlopendepassiva 34.121 31.415

Totaalkortlopendeschulden 115.714 104.199

•Saldoonderhandenwerk

Het saldo onderhanden werk betreft de directe en indirecte kosten van lopende en nog

niet afgesloten projecten. Gedecla reerde termijnen zijn hierop in mindering gebracht.

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Onderhanden Gedeclareerde Saldo Onderhanden Gedeclareerde Saldo

werk termijnen werk termijnen

OHW>termijnen -58.439 46.206 -12.233 -59.048 45.400 -13.648

OHW<termijnen -63.706 111.013 47.307 -57.294 93.776 36.482

Totaal -122.145 157.219 35.074 -116.342 139.176 22.834

•Overigekortlopendeschulden

Onder de overige kortlopende schulden is een verplichting uit hoofde van het Radboud

Honours Programma (Sirius) opgenomen ad € 4,8 miljoen. Voor een bedrag van circa

€ 3 miljoen zijn verplichtingen opgenomen met een looptijd van langer dan één jaar.

105

jaarrekening

5.10 Niet in de balans opgenomen regelingen

•Nieuwbouwprojecten

De per balansdatum niet uit de balans blijkende contractueel aangegane verplichtingen

inzake nieuwbouwprojecten hebben een omvang van circa € 5,3 miljoen.

•AfnameverplichtingmagneeturenCVIM

De bètafaculteit heeft zich verplicht tot het jaarlijks afnemen van minimaal 1.000

magneeturen ad € 650 per uur exclusief btw van de CVIM. De resterende looptijd van

deze oorspronkelijk 10-jarige overeenkomst bedraagt per balansdatum nog ruim 3 jaar.

De per balansdatum resterende niet uit de balans blijkende verplichting bedraagt circa

€ 2,3 miljoen inclusief btw.

•StichtingStudentenHuisvestingNijmegen(SSHN)

De Radboud Universiteit Nijmegen staat garant voor de ‘afname’ van 71 zelfstandige

wooneenheden op de campus ten behoeve van de tijdelijke huisvesting van (buiten-

landse) gasten, (gast)docenten en onderzoekers. Deze garantstelling is afgegeven aan

de SSHN en beloopt jaarlijks maximaal € 255.000.

•Contractaansprakelijkheidbijprojecten

In een aantal gevallen is de Radboud Universiteit Nijmegen aansprakelijk voor het totale

projectbudget bij onderzoeksprojecten waarvoor zij penvoerder (lead contractor) is.

•Lease-/licentieovereenkomsten

In het kader van de normale bedrijfsvoering heeft de Radboud Universiteit Nijmegen

voorts huur- en leaseovereenkomsten en licentieovereenkomsten afgesloten.

•Garantiestartendeondernemers

Per 31 december 2009 zijn 26 leningdelen (totaalbedrag € 1,2 miljoen) verstrekt via de

KERN-raad door de Rabobank aan startende ondernemers. De leningen hebben een

looptijd van 8 jaar. Financiering geschiedt gedeeltelijk via bijdragen van derden en een

subsidieregeling van het ministerie van Economische Zaken. Voor de resterende € 0,6

miljoen staat de Radboud Universiteit Nijmegen garant.

bedragen x € 1000,- Toegew. Ontv. Besteding Saldo Ontv. Besteding Besteding Saldo

bedrag t/m2008 t/m2008 01-01-’09 2009 2009 Invest. 31-12-’09

subsidies

Sirius 4.900 0 0 0 720 527 0 193

Nederlands Instituut Marokko 611 0 0 0 611 506 0 105

Akademie-assistenten 184 0 0 0 184 45 0 139

Educatieve minoren 219 0 0 0 219 27 0 192

Totaal 5.914 0 0 0 1.734 1.105 0 629

Overlopende passiva, doelsubsidies OCW


106

6. Toelichting op de geconsolideerde staat van baten en lasten

6.1 Rijksbijdragen

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Rijksbijdrage OCW (incl. werkplaatsfunctie) 319.826 302.019

Rijksbijdrage Academisch Ziekenhuis -70.719 -66.912

Totaal 249.107 235.107

De rijksbijdrage 2009 is ten opzichte van 2008 met € 14,0 miljoen gestegen. Deze stijging

houdt met name verband met loon- en prijsbijstelling en een verbeterde relatieve positie.

6.2 CollegegeldenEen lichte toename van het studentenaantal (van 18.085 naar 18.624) alsmede een

trendmatige verhoging van het collegegeld hebben geleid tot een stijging van de college-

gelden van € 26,5 miljoen in 2008 tot € 27,2 miljoen in 2009.

6.3 Baten werk in opdracht van derden O&OOnder de baten werken voor derden worden de opbrengsten van activiteiten van onder-

wijs en onderzoek verantwoord. Deze opbrengsten betreffen de volgende activiteiten en

opdrachtgevers:

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Contractonderwijs 22.543 20.630

Contractonderzoek

- Internationale organisaties 11.730 12.657

- Nationale overheden 9.398 6.899

- NWO 35.697 32.210

- KNAW 378 582

- Overige non-profitorganisaties 34.716 35.716

- Bedrijven 13.205 9.837

105.124 97.901

Totaal 127.667 118.531

De stijging van de omzet bij bedrijven doet zich vooral voor bij de Faculteit der Medische

Wetenschappen/UMC St Radboud.

Tweede en derde geldstroom en overige baten

De tweede- en derde-geldstroomactiviteiten (inclusief de overige baten) bedragen in

2009 40,6 procent (2008: 41,2 procent) van de totale baten.

107

jaarrekening

6.4 Overige baten derden

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Externe dienstverlening 21.990 19.481

Sponsoring 45 12

Verhuur 3.843 3.669

Schenking 1.059 1.165

Externe dienstverlening aan UMC St Radboud 13.029 15.327

Detachering personeel 1.963 1.671

Overig ‘overige baten’ 19.531 23.701

Totaaloverigebaten 61.460 65.026

De post ‘Externe dienstverlening’ bestaat voor het grootste deel uit restauratieve

dienstverlening, sportbijdragen, ICT-diensten, externe dienstverlening van het Facilitair

Bedrijf en van de Arbo- en Milieudienst.

De externe dienstverlening aan het UMC St Radboud betreft dienstverlening ten behoeve

van de patiëntenzorg. De afname in 2009 betreft met name de Faculteit der Medische

Wetenschappen. Daarnaast zijn de ‘Overige baten’ afgenomen bij de Faculteit der Natuur-

wetenschappen, Wiskunde en Informatica, de Faculteit der Medische Wetenschappen

en het Cluster Facilitair.

6.5 Personele lasten

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Bruto lonen en salarissen 231.007 216.699

Sociale lasten 21.125 19.872

Pensioenlasten 28.865 26.691

Lonenensalarissen 280.997 263.262

Dotatie/vrijval personele voorzieningen 4.542 4.578

Personeel niet in loondienst 7.822 6.776

Overige personele lasten 13.056 13.230

Overigepersonelelasten 25.420 24.584

Uitkeringen 114 32

Totaalpersonelelasten 306.531 287.878

Bruto lonen en salarissen

De bruto lonen en salarissen zijn ten opzichte van 2008 met € 14,3 miljoen toegenomen.

Dit betreft:

• Decao-stijging:€ 8,1 miljoen. Bij de universiteit bedroeg de cao-stijging 4 procent,

bij het UMC circa 3,5 procent.

• Dehogerereserveringvoorvakantiedagen:€ 1,2 miljoen.

• Eenstijgingindeperiodiekenvanmedewerkersdienognietindemaximaleperiodiek

van hun schaal zitten alsmede vervanging van oudere werknemers door werknemers

die lager zijn ingeschaald. Dit zorgt per saldo voor een stijging van circa € 2,9 miljoen.


108

•HogereoverigekostenmetnamebijdeFaculteitderMedischeWetenschappen,

onder andere toelagen, gratificaties, honoraria: circa € 1,4 miljoen.

•DehogerekosteninzakehetpersoonsgebondenbudgetbijdeFaculteitderMedische

Wetenschappen ad € 0,7 miljoen.

Het aantal fte’s is in 2009 gelijk gebleven aan dat in 2008. De reservering voor het

spaarverlof bedraagt evenals in 2008 € 2 miljoen.

Sociale lasten

De toename van de sociale lasten wordt met name verklaard door een stijging van de

‘bruto lonen en salarissen’. De ‘premiedruk’ bedraagt 9,1 procent en is ten opzichte van

2008 (9,2 procent) licht gedaald, mede door het vervallen van de pseudo WW-premie

(effect circa € 2,1 miljoen).

Pensioenlasten

De toename van de pensioenlasten ad € 2,2 miljoen wordt voornamelijk verklaard door

een stijging van de ‘bruto lonen en salarissen’. Daarnaast is de ‘premiedruk’ enigszins

toegenomen van 12,3 procent in 2008 naar 12,5 procent in 2009.

Dotaties/vrijval aan personele voorzieningen

De dotaties/vrijval zijn toegelicht bij de balansspecificatie. Per saldo bedragen de

dotaties/vrijval € 4,5 miljoen waarvan € 0,4 miljoen een vrijval betreft bij de Faculteit

der Medische Wetenschappen. De overige € 4,9 miljoen betreft voornamelijk dotaties

aan de voorziening WNU (€ 3,9 miljoen), de rechtspositiegelden (€ 1,4 miljoen) en de

sabbatical leaves (€ 0,9 miljoen). Daarnaast is er een vrijval bij de voorziening senioren-

verlof van € 1,2 miljoen.

Bezoldiging college van bestuur/Stichtingsbestuur

De ontwikkeling van de bruto lonen van het college van bestuur volgt de indexering

van de cao van het rijk. Het fiscale loon en de toekomstige beloningen (pensioenpremie

werkgeversgedeelte) 2009 en 2008 (volgens de huidige definities) van de leden van het

college van bestuur bedragen:

2009 2008

bedragen in € 2009 2008

fiscaalloon pensioenpremie fiscaalloon pensioenpremie

werkgever werkgever

Ir. R.J. de Wijkerslooth de Weerdesteyn (voorzitter) 176.000 29.000 172.000 27.000

Prof. mr. S.C.J.J. Kortmann (rector magnificus) 173.000 27.000 167.000 25.000

Dr. ir. A.A.J.M. Franken (vice-voorzitter) 132.000 21.000 121.000 20.000

Totaal 481.000 77.000 460.000 72.000

109

jaarrekening

Uitbetaalde vergoedingen voor de toezichthouders

Het Bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit functioneert als toezichthoudend

orgaan voor zowel het UMC St Radboud als de Radboud Universiteit. De vergoedingen

komen derhalve ook gedeeltelijk voor rekening van het UMC St Radboud en de Radboud

Universiteit. De Radboud Universiteit heeft in 2009 de volgende vergoedingen uitbetaald:

Leden Stichtingsbestuur 2009 2008

J.J.J. Grobbee - 4.166

Mw. mr. L.F. Wiggers-Rust - 3.125

Drs. J.F.T. Vugts - 4.688

Dr. W.M. van den Goorbergh 11.000 9.625

Mw. dr. C.M. Hooymans 15.000 9.375

Prof. dr. A.J.M. Plasschaert 10.000 8.125

Drs. L.M.L.H.A. Hermans 13.500 7.875

Mw. mr. L.Y. Gonçalves-Ho Kang You 12.500 8.750

Drs. P.C.H.M. Holland - 1.875

Mw. drs. M.L. Henneman - 1.875

Totaal 62.000 59.479

Wet Openbaarmaking uit Publieke Middelen gefinancierde Topinkomens (WOPT)

Volgens de Wet Openbaarmaking uit Publieke Middelen gefinancierde Topinkomens

(WOPT) moet het jaarverslag melding maken van inkomens van het aantal functio-

narissen van wie de som van het belastbaar loon en de voorzieningen ten bate van

beloningen betaalbaar op termijn, hoger is dan het gemiddeld belastbaar loon van

een minister, conform publicatie in de Staatscourant d.d. 11 februari 2010.

De Radboud Universiteit telt drie functionarissen van wie de som van deze belonings-

componenten hoger is dan het voor 2009 op € 188.000 (2008: € 181.000) vastgestelde

gemiddeld belastbaar loon van een minister. Voor deze functionarissen is dit belastbaar

loon over het huidige en het voorgaande boekjaar als volgt opgebouwd:

bedragen x € 1000,- hoogleraar referentieloon

bestuur(1.0fte) bestuur(1.0fte) (0,6fte) minister

2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008

Fiscaal loon 176 172 173 167 157 53 195 196

Bij: pensioenpremie werkgeversdeel 29 27 27 25 8 8 28 26

Bij: pensioenpremie werknemersdeel 16 15 15 14 5 4

Af: aanpassingen in relatie tot dienstauto -35 -41

BelastbaarloonvolgensWOPT 221 214 215 206 170 65 188 181

Periode in dienst 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12

Ad hoogleraar: dit betreft grotendeels een afvloeiingsregeling in verband met een verstoorde arbeidsrelatie. De melding is vereist in

verband met de deeltijdaanstelling van 0,6 fte. Bij een aanstelling van 0,6 fte is de WOPT-grens € 109.000.

bedragen in €


110

Aantal fte’s per 31-12-2009

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Fte’sultimojaar

WP 2.352 54% 2.345 54%

OBP 2.007 46% 2.013 46%

Totaal 4.359 100% 4.358 100%

De fte’s zijn inclusief het personeel van de Faculteit der Medische Wetenschappen

waarvoor bij het OBP toerekeningsregels zijn gehanteerd. Ook de personele kosten van

deze faculteit zijn in de cijfers van de Radboud Universiteit Nijmegen opgenomen, omdat

de exploitatierekening van de Faculteit der Medische Wetenschappen integraal in de

cijfers van de Radboud Universiteit Nijmegen is opgenomen.

6.6 Afschrijvingen

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Gebouwen 17.870 22.308

Inventaris en apparatuur 6.564 7.558

Informatiesystemen 4.221 700

Materiëlevasteactiva 28.655 30.566

De daling van de afschrijvingslast wordt veroorzaakt door het saldo-effect van twee

grotere posten:

•Incidenteelhogereafschrijvingenin2008inverbandmetdevolledigdoorgevoerde

componentenmethode: € 5 miljoen.

•VolledigeafschrijvinginformatiesysteemSaNS:€ 3,2 miljoen in 2009. In 2009 is

besloten de implementatie van het studenteninformatiesysteem te beëindigen en

een nieuwe aanbesteding te starten.

6.7 Huisvestingslasten

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Huur 1.575 2.492

Verzekeringen 360 359

Energie en water 7.344 6.859

Schoonmaakkosten 5.320 5.606

Heffingen 2.093 2.202

Overige huisvestingslasten 5.266 5.239

Totaalhuisvestingslasten 21.958 22.757

De afname van de huur vloeit voort uit een herrubricering bij de Faculteit der

Medische Wetenschappen naar de overige lasten.

111

jaarrekening

6.8 Overige lasten

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Uitbestede diensten aan derden 42.365 38.268

Inventaris en apparatuur en leermiddelen 20.237 21.421

Verbruik grond- en hulpstoffen 5.957 6.427

Reis- en verblijfkosten 6.018 5.733

Kantoorkosten 1.598 1.668

Drukwerk 4.707 4.542

Communicatiekosten 4.074 4.986

Inkomensoverdrachten (excl. ziekenhuis 2.155 4.371

werkplaatsfunctie)

Vrijval/dotatie overige voorzieningen 7.987 2.717

Computeraccessoires 977 639

Kosten transportmiddelen 141 137

Diverse overige lasten 8.615 10.247

Totaal 104.831 101.156

De overige lasten zijn ten opzichte van 2008 gestegen met € 3,7 miljoen. De toename

van de ‘Uitbestede diensten aan derden’ betreft, naast hogere projectgerelateerde uit-

bestedingen, voornamelijk hogere eenmalige lasten bij het Universitair Vastgoed Bedrijf,

de afdeling Concerninformatie systemen en het Cluster Facilitair. De afname van de

inkomensoverdrachten betreft voor namelijk lagere projectsubsidies naar externe partners.

In 2009 is onder dotatie overige voorzieningen een bedrag van € 4,2 miljoen opgenomen

in verband met toegenomen matchingsverplichtingen op projecten voor toponderzoek.

De accountants- en advieskosten bedragen op kasbasis inclusief btw in 2009 en 2008:

bedragen in € 2009 2008

Honoraria voor adviesdiensten op fiscaal terrein 7.841 24.034

Honoraria voor andere controleopdrachten 51.077 86.447

Honoraria voor andere niet-controlediensten 77.960 55.841

Honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening 149.074 106.177

Totaal 285.952 272.498

6.9 Financieel resultaat

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Resultaat deelnemingen 32 -11

Financiële baten 912 2.311

Totaal 944 2.300

Het financieel resultaat is ten opzichte van vorig jaar vooral gedaald door relatief

risicoloze uitzettingen van liquiditeiten tegen een lage rentevergoeding.


112

7. Enkelvoudige balans per 31 december 2009

bedragen x € 1000,- 2009 008

Materiële vaste activa 278.772 288.707

Financiële vaste activa 45.589 36.127

Totaal vaste activa 324.361 324.834

Voorraden 854 1.157

Vorderingen 22.383 24.623

Liquide middelen 65.514 45.160

Rekening-courant groepsmaatschappijen 2.616 382

Totaal vlottende activa 91.367 71.322

415.728 396.156

Eigen vermogen 260.193 255.700

Voorzieningen 39.335 36.891

Langlopende schulden 1.126 1.126

Kortlopende schulden 115.074 102.439

Totaal passiva 415.728 396.156

8. Enkelvoudige staat van baten en lasten 2009

bedragen x € 1000,- Realisatie Begroting Realisatie

2009 2009 2008

Baten

Rijksbijdragen (excl. werkplaatsfunctie) 249.107 246.289 235.107

College-, cursus-, les- en examengelden 27.207 23.000 26.504

Baten werk i.o.v. derden o&o 126.177 108.358 116.918

Overige baten derden 59.209 53.028 62.992

Totaalbaten 461.700 430.675 441.521

Lasten

Personele lasten 305.837 290.081 287.389

Afschrijvingen 27.891 25.545 29.821

Huisvestingslasten 20.893 21.493 22.030

Overige lasten 103.586 91.619 99.437

Totaallasten 458.207 428.738 438.677

Saldobatenenlasten 3.493 1.937 2.844

Resultaat deelnemingen -193 -239 -271

Financiële baten 1.193 1.467 2.384

Financieelresultaat 1.000 1.228 2.113

Exploitatieresultaat 4.493 3.165 4.957

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

113

jaarrekening

9. Toelichting op de enkelvoudige jaarrekening

Posten die niet significant afwijken van de geconsolideerde jaarrekening worden niet

nader toegelicht. Hiervoor wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde

jaarrekening.

9.1 Overzicht materiële vaste activa

bedragen x € 1000,- 31-12-2009 31-12-2008

Enkelvoudig 278.772 288.707

Verbonden partijen

- Gebouwen en terreinen 23.386 14.190

- Inventaris/apparatuur 167 103

Totaalverbondenpartijen 23.553 14.293

Totaal 302.325 303.000

Een toelichting op de mutaties is opgenomen in de toelichting op de geconsolideerde

balans. De materiële vaste activa van de verbonden partijen betreffen grotendeels de

gebouwen van BV Campus.

9.2 Overzicht financiële vaste activa


Boekwaarde Investeringen Resultaat Boekwaarde

01-01-2009 2009 2009 31-12-2009

Deelnemingen

BV Campus Nijmegen 5.687 0 -225 5.462

CVIM Utrecht 646 0 34 680

Overige 12 9 -2 19

Subtotaal 6.345 9 -193 6.161

bedragen x € 1000,- Verstrekte Aflossingen/

leningenu/g afboekingen

2009 2009

Leningenaandeelnemingenenverbondenpartijen

BV Campus Nijmegen 7.007 8.472 0 15.479

Overige 10 0 10 0

Overigeleningenu/g

Kinderdagverblijf Nijmegen 100 0 28 72

Subtotaal 7.117 8.472 38 15.551

Overige Resultaat

mutaties 2009

Tegenwaarde vermogen Faculteit der Medische 22.665 908 304 23.877

Wetenschappen

Totaal 36.127 9.389 73 45.589


114

BV Campus

De Radboud Universiteit heeft aan BV Campus de zekerheid verstrekt dat zij de leningen,

met een waarde van € 15,5 miljoen, niet op korte termijn op een dusdanige wijze geheel

of gedeeltelijk op zal eisen dat de continuïteit van BV Campus in gevaar komt.

9.3 VoorradenDe voorraden betreffen gebruiksgoederen gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs onder

aftrek van een voorziening voor incourantie.

9.4 VorderingenDe vorderingen bedragen in totaal € 22,4 miljoen. Het verschil met de geconsolideerde

balans ad circa € 0,7 miljoen betreft de vorderingen van de verbonden partijen BV Campus

(€ 0,3 miljoen), UOBN (€ 0,2 miljoen) en SNUF (€ 0,2 miljoen).

9.5 Liquide middelen

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Bank- en girorekeningen 60.470 32.119

Depositorekeningen 5.000 13.000

Kas 44 41

Totaal 65.514 45.160

De deposito’s staan niet ter vrije beschikking en zijn alle kortlopend (korter dan

twaalf maanden).

9.6 Rekening-courant groepsmaatschappijenDit betreft voornamelijk de rekening-courantverhouding met BV Campus ad

€ 2,3 miljoen.

9.7 Aansluitingen enkelvoudige en geconsolideerde vermogenspositie

bedragen x € 1000,- 2009 2008

Eigen vermogen Enkelvoudig 260.193 255.700

Verbonden partijen zonder kapitaalsbelang 3.785 2.878

Eigenvermogen Geconsolideerd 263.978 258.578

Resultaat Enkelvoudig 4.493 4.957

Verbonden partijen zonder kapitaalsbelang -83 154

Resultaat Geconsolideerd 4.410 5.111

Het verschil tussen de enkelvoudige en geconsolideerde cijfers voor wat betreft eigen

vermogen en resultaat bestaat uit de verbonden partijen zonder kapitaalsbelang.

De samenstelling van eigen vermogen en resultaat van deze partijen is opgenomen

in het ‘Overzicht verbonden partijen’.

9.8 VoorzieningenHet verschil tussen de voorzieningen op de enkelvoudige en de geconsolideerde balans

bedraagt € 0,4 miljoen en betreft het UOBN (€ 0,3 miljoen) en SNUF (€ 0,1 miljoen).

115

jaarrekening

9.9 Langlopende schuldenHet verschil tussen de langlopende schulden op de enkelvoudige en de geconsolideerde

balans betreft de renteloze lening van SNUF met een per balansdatum resterende loop-

tijd van zes jaar.

9.10 Kortlopende schulden Zie toelichting onder 5.9.

9.11 Aansluitingen enkelvoudige en geconsolideerde staat van baten en lasten

9.12 Overige toelichtingen enkelvoudig:• Voordenietuitdebalansblijkendeverplichtingenwordtverwezennaardetoelichting

op de geconsolideerde balans. Enkelvoudig hebben de verplichtingen inzake nieuw-

bouwprojecten een omvang van € 5,3 miljoen.

• Hetaantalfte’senkelvoudigengeconsolideerdisgelijk.Bijdeverbondenpartijenzijn

geen medewerkers in dienst. Zie ook de toelichting op het aantal fte’s hierna in

paragraaf 10.

• DerijksbijdrageAcademischZiekenhuiswordtverstrektaanhetUMCStRadboud,

waarmee de Radboud Universiteit gezamenlijk een stichting vormt.

bedragen x € 1.000.000,- 2009 2008

enkelvoudig verbondenpartijen geconsoli- enkelvoudig verbondenpartijen geconsoli- SNUF,UOBN, deerd SNUF,UOBN, deerd overigestichtingen Campuseliminatie- Campuseliminatie- postenconsolidatie postenconsolidatie

Baten 461,7 3,7 465,4 441,5 3,7 445,2

Lasten 458,2 3,7 461,9 438,6 3,8 442,4

Saldo baten en lasten 3,5 0,0 3,5 2,9 -0,1 2,8

Financieel resultaat 1,0 -0,1 0,9 2,1 0,2 2,3

Exploitatieresultaat 4,5 -0,1 4,4 5,0 0,1 5,1


116

9.13 Overzicht verbonden partijenMeerderheidsdeelneming (BV of NV)

Naam Juridische Statutaire Code1) Eigen Exploitatie- Omzet Verklaring Consolidatie Deelname

vorm zetel activiteiten vermogen resultaat 2009 art.2.403 percentage percentage

bedragen x € 1000,- 31-12-09 2009 BWja/nee

BV Campus B.V. Nijmegen 3 5.462 -225 2.078 nee 100 100

Beslissende zeggenschap (stichting of vereniging)

Naam Juridische Statutaire Code1) Eigen Exploitatie- Omzet Verklaring Consolidatie

vorm zetel activiteiten vermogen resultaat 2009 art.2.403 percentage

bedragen x € 1000,- 31-12-09 2009 BWja/nee

SNUF Stichting Nijmegen 4 2.665 17 802 nee 100

UOBN Stichting Nijmegen 1 103 -124 1.522 nee 100

SBRO Stichting Nijmegen 2 563 75 81 nee 100

SJPO Stichting Nijmegen 1 451 -51 2 nee 100

Overige 3 0 0

Totaal 3.785 -83 2.407

Overige verbonden partijen (minderheidsdeelneming en geen beslissende zeggenschap)

Naam Juridische Statutaire Code1)

vorm zetel activiteiten

bedragen x € 1000,-

tf2devices BV B.V. Nijmegen 2

CVIM C.V. Utrecht 2

S.B.I.M. Stichting Utrecht 2

LOFAR C.V. C.V. Dwingeloo 2

Syntarga B.V. B.V. Nijmegen 2

1) Code activiteiten 1 = contractonderwijs 2 = contractonderzoek 3 = onroerende zaken 4 = overig

Verbonden partijen (meerderheidsdeelneming of beslissende zeggenschap)

Naam Doelstelling Bestuur Directie

BV Campus Vastgoedbeheer Ir. drs. A.N. Fraaij (directeur)

SNUF Studentenondersteuning Drs. T.M.G. van Berkestijn (voorzitter) Drs. J.P. Pohlmann (directeur)

Mw. mr. E.G.E.M. Bloemen

Prof. mr. S.C.J.J. Kortmann

Drs. R.A.T. Keijsers

UOBN Avondopleiding bedrijfskunde Prof. dr. J.M. Mastop (voorzitter) Mr. E.H. Lazeroms (directeur)

Drs. H.L. Looijmans

Prof. dr. R.H. Lieshout

Prof. dr. ir. R.E.C.M van der Heijden

SBRO Rechtswetenschappelijk onderzoek Prof. mr. C.J.H. Jansen (voorzitter) n.v.t.

Prof. mr. N.E.D. Faber

Prof. mr. H.W. Heyman

SJPO Postdoctoraal onderwijs rechten Prof. mr. C.J.H. Jansen (voorzitter) n.v.t.

Prof. mr. B.P.M. van Ravels

Prof. mr. F.W.J.M. Schols

117

jaarrekening

bedragen x € 1000,- Opbrengst Personele Materiële Totaal Fte’sultimo2009

werk lasten lasten lasten WP OBP Totaal

i.o.v.derden

Faculteiten

Facultaire Unie 1.008 8.382 3.432 11.814 91 26 117

Faculteit der Letteren 7.608 25.054 8.633 33.687 243 73 316

Faculteit der Managementwetenschappen 2.435 17.768 5.295 23.063 159 52 211

Faculteit der Medische Wetenschappen (UMC) 55.144 90.190 47.859 138.049 808 563 1.371

Faculteit der Natuurwetenschappen, 30.852 48.750 34.282 83.032 445 268 713

Wiskunde en Informatica

Faculteit der Rechtsgeleerdheid 7.447 15.197 7.183 22.380 133 78 211

Faculteit der Sociale Wetenschappen 10.607 35.159 13.236 48.395 367 124 491

115.100 240.500 119.920 360.420 2.246 1.1843.430

Universitaireinstituten

Donders Centre for Cognitive Neuroimaging 4.245 2.414 3.257 5.671 36 12 48

Instituut voor Leraar en School 208 2.280 474 2.754 21 5 26

IOWO 1.618 2.034 672 2.706 15 12 27

ITS 5.006 4.193 1.955 6.148 33 20 53

11.077 10.921 6.358 17.279 105 49 154

Clusters

Cluster Facilitair 0 29.342 51.025 80.367 - 504 504

Cluster Ondersteuning 0 17.526 8.026 25.552 - 252 252

0 46.868 59.051 105.919 - 756 756

Centraal 0 10.264 43.612 53.876 1 18 19

Verbondenpartijen 1.490 863 3.647 4.510 - - -

Eliminaties* -2.886 -77.145 -80.029 -

Totaal 127.667 306.531 155.444 461.975 2.352 2.007 4.359

*) Eliminaties hebben betrekking op onderlinge dienstverlening binnen de Radboud Universiteit Nijmegen.

10. Specificatie naar eenheden


118

11. Bestemming exploitatieresultaat en vaststelling en goedkeuring jaarrekening

Bestemming exploitatieresultaat

Het college van bestuur stelt voor het resultaat toe te voegen aan de algemene reserve.

In de balans is dit voorstel van bestemming verwerkt.

Vaststelling jaarrekening

De jaarrekening 2009 is vastgesteld door het college van bestuur van de Radboud

Universiteit Nijmegen op 19 april 2010.

Ir. R.J. de Wijkerslooth de Weerdesteyn

Voorzitter college van bestuur

Goedkeuring jaarrekening

De jaarrekening is goedgekeurd door het Stichtingsbestuur van de Stichting Katholieke

Universiteit Nijmegen op 21 mei 2010.

Drs. L.M.L.H.A. Hermans

Voorzitter Stichtingsbestuur

119

jaarrekening


120

Jaarverslag 2009 (pdf, 2.8 MB)

Documents

Transcript of Jaarverslag 2009 (pdf, 2.8 MB)