INTERCULTURELE INTERCULTURELE COMMUNICATIECOMMUNICATIE

Theoretische omkaderingTheoretische omkadering

Wat is communicatie?Wat is communicatie? Definitie: Definitie:

Communicatie is de uitwisseling van symbolische informatie, die Communicatie is de uitwisseling van symbolische informatie, die plaatsvindt tussen mensen die zich bewust zijn van elkaars plaatsvindt tussen mensen die zich bewust zijn van elkaars aanwezigheid, onmiddellijk of gemedieerd. Deze informatie wordt aanwezigheid, onmiddellijk of gemedieerd. Deze informatie wordt deels bewust, deels onbewust gegeven, ontvangen en deels bewust, deels onbewust gegeven, ontvangen en geïnterpreteerd.geïnterpreteerd.

(Frank Oomkes, sociaal psycholoog Wageningen). (Frank Oomkes, sociaal psycholoog Wageningen).

=>Tweerichtingsverkeer centraal (feedback noodzakelijk)=>Tweerichtingsverkeer centraal (feedback noodzakelijk)=>Betekenis verlenen aan (gemeenschappelijke) zaken=>Betekenis verlenen aan (gemeenschappelijke) zaken=>Directe uitwisseling of m.b.v. een medium (internet, brief, …)=>Directe uitwisseling of m.b.v. een medium (internet, brief, …)=>Verbale en non-verbale taal (lichaamstaal)=>Verbale en non-verbale taal (lichaamstaal)

Meer info vindt u o.a. terug op de site Meer info vindt u o.a. terug op de site www.communicatiemodel.nlwww.communicatiemodel.nl

CommunicatiemodelCommunicatiemodel

Communicatie is tweerichtingsverkeer! Communicatie is tweerichtingsverkeer!

Interculturele communicatie?Interculturele communicatie?

Letterlijk: communicatie tussen Letterlijk: communicatie tussen culturenculturen

Culturen=> zowel culturen van Culturen=> zowel culturen van sociale klassen, religie, leeftijd of sociale klassen, religie, leeftijd of sekse als ook verschillende etnische sekse als ook verschillende etnische culturenculturen

Modellen interculturele Modellen interculturele communicatiecommunicatie

Lewis-model (R.Lewis, 1990)Lewis-model (R.Lewis, 1990)

TOPOI-model (E.Hoffman, 1999)TOPOI-model (E.Hoffman, 1999)

ARENA-model (Abram & Wesley, ARENA-model (Abram & Wesley, 2006)2006)

Lewis-modelLewis-model

Culturele analyse: onderverdeeld in Culturele analyse: onderverdeeld in categorieëncategorieën

Informatie over verschillende Informatie over verschillende communicatiestijlencommunicatiestijlen

Wereld verdeeld in 3 culturele typesWereld verdeeld in 3 culturele types

Lewis-modelLewis-model

Lewis-modelLewis-model

Linear active = data-georiënteerd, Linear active = data-georiënteerd, taakgerichttaakgericht

Multi-active = dialoog-georiënteerd, Multi-active = dialoog-georiënteerd, mensgerichtmensgericht

Reactive = luisteraars, introvertReactive = luisteraars, introvert

=> Culturen moeilijk onder te verdelen in 1 => Culturen moeilijk onder te verdelen in 1 categorie, er bestaan vele mengvormencategorie, er bestaan vele mengvormen

Lewis-modelLewis-model Voordeel: inzicht in culturele kenmerkenVoordeel: inzicht in culturele kenmerken

Nadeel: ontstaan van stereotypieënNadeel: ontstaan van stereotypieën

Meer informatie over het Lewis-model: Meer informatie over het Lewis-model:

http://faculty.fuqua.duke.edu/ciber/ice/Crohttp://faculty.fuqua.duke.edu/ciber/ice/Cross%20Culture%20The%20Lewis%20Model.ss%20Culture%20The%20Lewis%20Model.pdfpdf

http://http://www.cultureactive.comwww.cultureactive.com/help//help/info.htmlinfo.html

TOPOI-modelTOPOI-model T=TaalT=Taal O=OrdeningO=Ordening P=PersonenP=Personen O=OrganisatieO=Organisatie I=InzetI=Inzet

Culturele verschillen achterhalen en aanpakken Culturele verschillen achterhalen en aanpakken (misverstanden aanpakken): analyse en interventie(misverstanden aanpakken): analyse en interventie

Inzicht in culturele kenmerken niet noodzakelijk nodigInzicht in culturele kenmerken niet noodzakelijk nodig

Culturele achtergrond van de gesprekspartners altijd Culturele achtergrond van de gesprekspartners altijd invloed op het verloop van de communicatieinvloed op het verloop van de communicatie

Culturele verschillen meer dan alleen etnische verschillenCulturele verschillen meer dan alleen etnische verschillen

TOPOI-modelTOPOI-model ‘‘Culturen ontmoeten elkaar niet, maar mensen’Culturen ontmoeten elkaar niet, maar mensen’

Systeemtheoretische benadering van Systeemtheoretische benadering van interculturele communicatieinterculturele communicatie

Mensen behoren tot verschillende sociale Mensen behoren tot verschillende sociale systemen met elk hun eigen cultuur systemen met elk hun eigen cultuur (multiculturele identiteit)(multiculturele identiteit)

Presentie centraal: interesse in en aandacht voor Presentie centraal: interesse in en aandacht voor de anderde ander

TOPOI-modelTOPOI-model Voordelen: Voordelen: - communicatie tussen autochtonen en allochtonen communicatie tussen autochtonen en allochtonen

versoepelen, versoepelen, - stereotypieën uit de wereld helpen, stereotypieën uit de wereld helpen, - model voor interculturele model voor interculturele samenwerkingsamenwerking

Nadeel: geen instrumentele aanpak voor Nadeel: geen instrumentele aanpak voor communicatiecommunicatie

Meer informatie over het TOPOI-model staat Meer informatie over het TOPOI-model staat beschreven in volgend artikel: beschreven in volgend artikel: http://www.expertisepunt.be/files/NEXT%20coachihttp://www.expertisepunt.be/files/NEXT%20coaching%20-%20Omschrijving%20TOPOI-model%20Hong%20-%20Omschrijving%20TOPOI-model%20Hoffman.pdfffman.pdf

ARENA-modelARENA-model Intercultureel leermiddel: idee over hoe communicatie Intercultureel leermiddel: idee over hoe communicatie

verloopt en wat je kan doen om het te optimaliserenverloopt en wat je kan doen om het te optimaliseren

Vroeger ABCD-modelVroeger ABCD-model- A=Arena (strijdperk, podium)A=Arena (strijdperk, podium)- B=Beelden (identiteit, imago)B=Beelden (identiteit, imago)- C=Conflict (confrontatie)C=Conflict (confrontatie)- D=Dialoog (ontmoeting)D=Dialoog (ontmoeting)

Identiteit (hoe jij jezelf ziet) en imago (hoe anderen jou Identiteit (hoe jij jezelf ziet) en imago (hoe anderen jou zien) komen samen in de ‘arena’ van het leven => kan zien) komen samen in de ‘arena’ van het leven => kan leiden tot conflicten of tot een dialoogleiden tot conflicten of tot een dialoog

ARENA-modelARENA-model Voordeel: leren openstellen voor elkaars cultuur en Voordeel: leren openstellen voor elkaars cultuur en

belevingswereld, nieuwe culturen leren kennenbelevingswereld, nieuwe culturen leren kennen

Nadeel: simplistische benaderingNadeel: simplistische benadering

Meer informatie over het ARENA-model vindt u terug in het Meer informatie over het ARENA-model vindt u terug in het artikel: artikel: http://www.stichtingleren.nl/downloads/ARENA%20MODEL%http://www.stichtingleren.nl/downloads/ARENA%20MODEL%20VOOR%20(INTERCULTUREEL)%20LEREN%202b%20-%2020VOOR%20(INTERCULTUREEL)%20LEREN%202b%20-%2015mei08.pdf15mei08.pdf

Of in het boek: Abram, I., Wesly, J., Of in het boek: Abram, I., Wesly, J., Elkaar leren Elkaar leren kennen=Leren van elkaar.Eigen identiteit en interculturele kennen=Leren van elkaar.Eigen identiteit en interculturele dialoog, dialoog, Uitgeverij Godoy&Godoy, 96 blz, 2009Uitgeverij Godoy&Godoy, 96 blz, 2009

Interculturele communicatie Interculturele communicatie vandaagvandaag

De technologie maakt het mogelijk om vandaag De technologie maakt het mogelijk om vandaag met mensen over de hele wereld te met mensen over de hele wereld te communiceren:communiceren:

- Direct: vb. verscheidene vervoersmiddelen Direct: vb. verscheidene vervoersmiddelen (vliegtuig, auto, …), uitwisselingsprojecten, …(vliegtuig, auto, …), uitwisselingsprojecten, …

- Indirect (m.b.v. medium): vb. Internet (Skype, Indirect (m.b.v. medium): vb. Internet (Skype, facebook, hotmail, …), brief, GSM, …facebook, hotmail, …), brief, GSM, …

Iedereen heeft een verschillende achtergrond en Iedereen heeft een verschillende achtergrond en verschillende interpretaties => misverstanden of verschillende interpretaties => misverstanden of verrijking van de eigen cultuurverrijking van de eigen cultuur

Te raadplegen literatuurTe raadplegen literatuur

Interculturele communicatie is al wereldwijd onderzocht. Er Interculturele communicatie is al wereldwijd onderzocht. Er werden dan ook al heel wat boeken over geschreven. Graag werden dan ook al heel wat boeken over geschreven. Graag geven we u een aantal titels mee.geven we u een aantal titels mee.

Vink, N., Grenzeloos communiceren. Een nieuwe Vink, N., Grenzeloos communiceren. Een nieuwe benadering van interculturele communicatie, KIT benadering van interculturele communicatie, KIT Publishers, 218 blz., 2001Publishers, 218 blz., 2001

Pinto, D., Interculturele communicatie. Conflicten en Pinto, D., Interculturele communicatie. Conflicten en management (ICCM), Bohn Stafleu van Loghum, 358 blz., management (ICCM), Bohn Stafleu van Loghum, 358 blz., 20042004

Nunez, C., e.a., Interculturele communicatie. Van Nunez, C., e.a., Interculturele communicatie. Van ontkenning tot wederzijdse integratie, 2007ontkenning tot wederzijdse integratie, 2007

Hoffman, E., Interculturele gespreksvoering. Theorie en Hoffman, E., Interculturele gespreksvoering. Theorie en praktijk van het topoi-model, Bohn Stafleu van Loghum, praktijk van het topoi-model, Bohn Stafleu van Loghum, 387 blz., 2002387 blz., 2002