Infomap bij borstkanker Jessa Ziekenhuis
-
Upload
jessa-ziekenhuis -
Category
Documents
-
view
215 -
download
2
description
Transcript of Infomap bij borstkanker Jessa Ziekenhuis
3
1. De uitwendige borstprothese
Na de operatie, waarbij de borst gedeeltelijk of in zijn geheel is weggenomen, is het
soms moeilijk om aan je nieuwe zelfbeeld te wennen. Het dragen van een borstprothese
kan dan een goed hulpmiddel zijn om je zelfvertrouwen terug te vinden. Omdat de
aankoop van een prothese een emotionele gebeurtenis kan zijn, zorgen we in het zieken-
huis – onmiddellijk na de ingreep – al voor een postoperatieve prothese. Een bandagist
komt naar je kamer om hierover meer uitleg te geven en om de postoperatieve prothese
aan te passen.
De postoperatieve protheseOp het einde van de opnameweek wordt er een afspraak voor je geregeld met een ban-
dagiste die je een voorlopige postoperatieve prothese zal bezorgen.
Een post-operatieve prothese is een licht stoffen hoesje, gevuld met een polyester wat-
tenvulling die je, afhankelijk van je wensen, extra kan aanvullen of verwijderen. Deze
prothese heeft geen gewicht en is aan de draagzijde voorzien van een zacht katoenen
hoesje. Zo laat ze de wondheling toe en zorgt ze voor een elegante oplossing voor de
eerste zes weken na de ingreep. Daarna kan je overschakelen op een voorlopige prothe-
se. Voor het onderhoud kan je ze bv. best ’s avonds door een lauw sopje halen, het water
eruit nijpen en te drogen leggen tot ‘s morgens. De vulling kan je er hiervoor uithalen.
De voorlopige protheseDe voorlopige prothese is vervaardigd uit silicone en beantwoordt qua vorm en uiter-
lijk meer aan wat je van een prothese verwacht: ze heeft een licht natuurlijk doorzak-
kend effect zoals een echte borst en er is een tepel in verwerkt.
Ook heeft ze, afhankelijk van je maat, eenzelfde gewicht als je andere natuurlijke borst.
Op die manier voorkom je schouderklachten op lange termijn.
Ook neemt ze je natuurlijke lichaamstemperatuur op zodat ze als “lichaamseigen” gaat
aanvoelen.
Een andere bijkomende eigenschap is dat ze inzakt als je op je rug ligt zodat niemand
hoeft te merken dat je een prothese draagt.
Wat onderhoud betreft kan je ze onder stromend lauw water met wat zachte PH-neutrale
zeep wassen en afdrogen met een handdoek. Je bewaart deze prothese ’s nachts bv.
4 De uitwendige borstprothese en reconstructie
best wel in haar oorspronkelijke doos zodat haar vorm mooi bewaard blijft. De voorlopige
prothese is niet echt aan slijtage onderhevig maar je moet wel oppassen met scherpe
voorwerpen zoals naalden, klauwen van kat of hond enz…
De verschillende mogelijke prothesen worden je in de loop van de operatieweek getoond.
Ze zijn volledig terugbetaald door het ziekenfonds, dus hoef je hiervoor geen geld mee
te brengen.
Vlak na de operatie krijg je een postoperatieve prothese. Na zes weken kan je de voorlo-
pige prothese gaan afhalen bij je bandagiste mits voorlegging van een voorschrift van je
(huis-)arts. Ook maak je best een afspraak met de bandagiste. Zij begeleidt en adviseert
je bij de keuze van je prothese.
De definitieve protheseNa een jaar heb je recht op een nieuwe prothese, namelijk de definitieve prothese.
Daarna kan je om de twee jaar een nieuwe prothese aanvragen. Dit hou je best zelf
bij want de bandagiste mag je hierover niet berichten omdat het over volledig terugbe-
taalde producten gaat.
Qua lingerie bestaat er ook een vrij breed aanbod aan mogelijkheden maar hiervoor kan
je best wachten totdat je de voorlopige prothese gaat afhalen. Tot die tijd kan je eventu-
eel verder gebruik maken van je gewone beha.
De bandagiste bezorgt je, samen met de post-operatieve prothese, een informatiemapje
met een cataloog van de meest recente lingeriemogelijkheden. Voor verdere informatie
kan je echter altijd bij de borstverpleegkundigen terecht.
5
2. Borstreconstructie
2.1. AlgemeenEen mastectomie kan traumatisch zijn en als een verminking ervaren worden. Een recon-
structie kan er daarom voor zorgen dat je borst opnieuw een ‘normaal’ uitzicht heeft
en dat je weer aan alle activiteiten van het dagelijkse leven kan deelnemen. Het
is in principe voor iedereen mogelijk, ongeacht je leeftijd (indien algemene anesthesie
geen probleem is).
Je kan onmiddellijk kiezen voor een reconstructie tijdens de mastectomie-ingreep of
een 4 à 6-tal maanden na de behandelingen. De methode is afhankelijk van individuele
eigenschappen en omstandigheden, bijvoorbeeld de staat van de weefsels.
2.2. Verschillende mogelijkhedenBorstreconstructie met behulp van een prothese
eenvoudigste manier
voorwaarden: • huidissoepelennietbeschadigd
• groteborstspier(vanborstkastotschouder)isintact
• VialittekenMEofvianieuweinsnijding
nl. plooi onder borst – prothese in ontstane holte geschoven
• Prothese: soepele silicone: fysiologisch serum (zoutoplossing) of
siliconegel
voordeel • ingreepenherstelvankorteduur
• vrijpijnloos
• nietnoodzakelijkeenbijkomendlitteken
nadeel • stijvereborsten
• bijaanhoudendeinfectie:protheseverwijderen
• ‘bolfenomeen’:weefselsrondprothesetrekkensamenenborstkrijgt
rond uitzicht, soms hard en pijnlijk met als gevolg een nieuwe
ingreep (zeldzaam wegens betere prothesen)
6
Borstreconstructie door weefselexpansie
Mengaatdehuidgeleidelijkuitrekkenzoalsbijzwangerschap.
Methodeisbruikbaarbijonmiddellijkereconstructie
Gebeurt in 2 stappen:
1ste ingreep
• vialittekenMEoflittekenonderdeborst
• huidwordtvanborstspierlosgemaakt
• inholtewordteenleegsiliconenomhulselgeplaatst(eenexpander)
• viaventielbeetjebijbeetjeopgevuldmetfysiologischserum(zoutoplossing)endit
ongeveer 1x/week gedurende 4 tot 8 keer
• deomvangvandeborstneemttoe
• indieperiodedehuidmasserenenhydraterenomuitrekkingsprocestevergemak-
kelijken
2de ingreep
• tussen4à6maandnà1ste ingreep
• opgevuldsiliconenomhulselwordtverwijderdenvervangendooreendefinitieve
prothese (zit gemakkelijker en natuurlijke vorm)
voordeel • geenbijkomendlitteken
• opvulperiodevanenkeleweken
nadeel • 2operatiesenopvulperiodevanenkeleweken
• verwikkelingenmetprothese
• huidisnietaltijdvangoedekwaliteitnàRT
De uitwendige borstprothese en reconstructie
7
De rugspiermethode of Latissimus Dorsi (LD)-flap
voor alle patiënten, vooral van wie de huid t.h.v. de borstkas beschadigd is door bestra-
ling
huid en dunne spier (brede rugspier) wordt overgeplant naar plaats waar borst wordt
gereconstrueerd. Deze huidflap moet onderste gedeelte van de borst reconstrueren.
onder huid en spier wordt prothese aangebracht
litteken op rug (meestal horizontaal) komt onder B.H.
voordeel • geenhinderbijdagdagelijksebewegingen
• betrouwbaar
• weinigpijn
nadeel • bijkomendlittekenoprug
• huidskleurrugverschillendvankleurborst
• tijdelijkoedeemvormingt.h.v.borst
Borstreconstructie met behulp van buikhuid en overtollig vet
Transplantatie van rechte buikspier = TRAMFLAP
voor patiënten die in onderbuik een overschot aan huid- en vetweefsel vertonen
grote rechte buikspier (van borstkas tot schaamstreek) zal gebruikte huid- en vet-
weefsel voeden
weefsels worden onder buikhuid geschoven en komen in zone van te reconstrueren
borst
om schade aan buikwand te herstellen wordt een stevig maar soepel net geplaatst
groot litteken t.h.v. onderbuik
huid en vetweefsel worden in model gebracht
voordeel • kanomvangrijkeborstreconstrueren
• natuurlijkevorm
• strakkebuik
nadeel • langeingreep(ongeveer4u)
• opnameZ.H.10à15dagen
• aanzienlijkehinderpostoperatief
• zwakkebuikspieren(blijvend)
8
DIEP-FLAP
er wordt geen spierweefsel uit het abdomen gehaald
flap bestaat uit huid en vet vastgehecht op perforerend bloedvat en d.m.v. microchirur-
gie op ander bloedvat gezet t.h.v. borstkaswand of t.h.v. oksel (d.m.v. overbrugging)
op borst wordt huid en vet in model gebracht
voordeel • soepele,gevoeligere,warme,symmetrischeborst
• wegnamebuikje
• buikwandvraagtgeenversterking,geneestprobleemloos
• fysischeensportieveactiviteitennà6à8weken
nadeel • langeingreep(6à7u)
• 1weekhospitalisatie
• problemendoormicrochirurgie(uitzonderlijk)
• rokeniscontra-indicatie
JET-AssIsTED FAT TRAnsFER (J-AFT)
wat?
Bij deze reconstructieve techniek wordt waterdruk gebruikt om eigen vet los te maken
en zuiver op te vangen. Het is een eenvoudige, minder intensieve manier om vet van
goede kwaliteit weg te halen op ongewenste plaatsen en dit te transplanteren (ver-
plaatsen), bijvoorbeeld ter hoogte van de borst.
Dit kan na een borstsparende operatie en na een volledige borstamputatie.
voordeel • veilig
• efficiënt
• korteeenvoudigeprocedure
• comfortabel
• snelherstel
• minderlittekens
• geentegenindicaties
De uitwendige borstprothese en reconstructie
praktisch • DeeerstekeergebeurtJ-AFTaltijdonderalgemeneverdovingwaarbij
vet vrijgeprepareerd (losgemaakt) wordt en in eenzelfde tijd weer
teruggeplaatst wordt (lipofilling).
• De volgende lipofillings kunnen eventueel onder lokale verdoving
plaatsvinden.
• Erismaarééndagopnamevereist.
• Dezetechniekkanvrijvlugnaeeneventuelenabehandelingplaatsvin-
den, ongeveer 3 tot 6 maanden na mogelijke radiotherapie, met telkens
een tussenpauze per lipofilling van 3 tot 6 maanden.
• Jehebtvrijwelonmiddellijkresultaat,maarjemoeterwelrekeningmee
houden dat het vet maar in verschillende keren kan worden ingespoten,
metongeveer250cc.perbeurt.
• Omdatermomenteelnoggeennomenclatuurnummerwerdtoegekend
aandezetechniekisernoggeenerkenningdoorhetRIZIV.Praatover
het financiële aspect dus best op voorhand met je reconstructieve arts.
9
10 De uitwendige borstprothese en reconstructie
Nota’s
Op deze pagina’s kan je alle vragen die je wil stellen noteren of persoonlijke nota’s maken.
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
11
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................