hapinieuwsseptember 2010 | jaargang 30 nr 3

In de eerste HapiNieuws van dit jaar kondigden we de reis naar

Papua aan van professioneel filmmaakster Evelien Veenhuizen

en geluidsman/fotograaf Fokke van Saane. Hun verblijf van

twee weken in de regio Jayapura was een groot succes. Er is hard

gewerkt, waardoor een enorme hoeveelheid prachtig beeldmate-

riaal mee terug is gekomen naar Nederland. U zult nog vaker een

foto van Fokke zoals hierboven terug zien in HapiNieuws. Evelien

heeft inmiddels haar eerste filmpjes gemaakt over de voetbal-

meiden, te zien via onze website. Voor zulke filmpjes geldt: ‘in de

beperking toont zich de meester’. Het moeilijkste is het weglaten

van beelden, om zodoende de filmpjes kort, krachtig en duidelijk

te houden. Het gaat nog veel tijd kosten om al het materiaal te

verwerken, maar het voorlopige resultaat ziet er veelbelovend uit!

Kinderen in Kemtumilena poseren voor Evelien en FokkeFo

to: F

okke

van

Saa

ne

Er zijn weer matabia!Toen we met de Hapinstand op reünies van Indiëveteranen stonden, kregen wij opvallend vaak de vraag of

wij matabia te koop hadden. Een matabia is een prachtig ‘steentje’ dat de Turbanschelp (Turbo Petholatus

Linnaeus) zelf maakt en gebruikt om zijn huisje af te sluiten. Omdat we niet graag nee verkopen hebben we er

onlangs een aantal weer voor u meegebracht uit Papua. U kunt ze voor e 17,50 euro inclusief verzendkosten bij

ons bestellen door contact op te nemen met ons kantoor. Wees er snel bij, want op is op.

Hapin-bestuurslid Geart Benedictus is afgelopen zomer met zijn vrouw Akkie op dienstreis geweest naar Papua. Ze bezochten twintig projecten en verwonderden zich in positieve en negatieve zin over Papua.

Papua’s zijn net FriezenGeart Benedictus

Het eerste dat bij een bezoek aan Papua opvalt, is de vriendelijk-

heid en openheid van de Papua’s. Net alsof er geen sociale uitslui-

ting en andere wantoestanden zijn. Ze zijn trots op hun cultuur,

individualistisch ingesteld en overtuigd van hun eigen waardig-

heid. Dat komt aardig overeen met mijn eigen stam, de Friezen.

Het beeld dat je zelf in Nederland hebt opgebouwd van dit prach-

tige eiland, komt niet altijd overeen met de werkelijkheid. De ste-

den ogen Indonesisch, en de Papua’s zijn daar in de minderheid

en naar de randen van de grotere plaatsen verdrongen. Overal en

nergens politie en militairen, controleposten en kazernes. De zo-

geheten Speciale Autonomie heeft Papua niet gebracht wat er van

werd verwacht en is daarom symbolisch weer teruggegeven aan de

Indonesische autoriteiten.

We hebben een twintigtal projecten bezocht in Biak, Jayapura,

Wamena en Merauke. De ontvangst was overal hartelijk en open.

Je kijkt na zo`n bezoek als bestuurslid heel anders aan tegen de

projectaanvraag van bijvoorbeeld een kiosk -vrijwel de hele mid-

denstand is immers in handen van Chinezen en andere Indone-

siërs-, een visnet of het opzetten van visvijvers en rijstvelden.

Essentieel is ook de steun aan het onderwijs. Omdat het onderwijs

vaak belabberd is, komt een aanzienlijk deel van de Papua-kinde-

ren als analfabeet van school. Onze hulp geeft net dat beetje extra

of triggert de overheid om zelf toch ook het een en ander te doen.

Vrouwen zijn vaak de drijvende kracht achter de microkredieten.

De begeleiding van de microkredieten die Hapin geeft, is in feite

net zo belangrijk als het krediet zelf. Papua heeft de afgelopen

vijftig jaar enorme stappen gemaakt van het stenen tijdperk naar

de postindustriële tijd met mobieltjes en laptops, maar enige

begeleiding kan geen kwaad. Hulp aan Papua is en blijft nodig en

is noodzakelijk om een open verbinding met de rest van de wereld

te houden. De armoede bij de Papua`s is schrijnend en wijd ver-

breid.

Velen hadden ons al gewaarschuwd: als je een keer in Papua bent

geweest, raak je verknocht aan dit prachtige eiland met zijn vrien-

delijke bewoners. Nou, dat klopt!

In 2009 zijn de (eigen) inkomsten van Hapin verdubbeld ten

opzichte van 2008. Belangrijkste oorzaak hiervoor is een drietal

nalatenschappen van ruim € 300.000. Inkomsten uit donaties en

periodieke volmachten zijn nagenoeg gelijk gebleven:

ca € 170.000. Van de overige bijdragen is die van Oxfam Novib,

in 2009 € 203.080, aflopend.

Met ingang van 2011 krijgt Hapin geen structurele ondersteu-

ning meer van Oxfam Novib. Dat heeft consequenties voor ons

uitgavenpatroon. De uitgaven zijn ten opzichte van 2008 ge-

daald met € 16.280. Echter, als we corrigeren voor de eenmalige

uitgave aan het STIPER project (in 2008: € 95.353) hebben we

in 2009 € 79.073 meer besteed aan onze doelstellingen. Gezien

de structurele verlaging van inkomsten met ingang van 2011 zal

Hapin meer dan ooit haar uitgavenpatroon moeten afstemmen op

extra inkomsten uit verschillende bronnen. Veelbelovend is het

tweejarig contract dat Hapin in 2009 met ASML Foundation heeft

afgesloten. Daarnaast hebben we de uitgaven voor onderwijson-

dersteuning aan kinderen van Papua vluchtelingen en voor onze

zeer succesvolle bijeenkomst Papua Pride extern kunnen finan-

cieren. Een tweede ontwikkeling is dat er de komende jaren een

verschuiving zal plaatsvinden van Hapin in Nederland naar Hapin

in Papua.

Voor de continuïteit van Hapin is de opbouw van een reserve

noodzakelijk. De afgelopen jaren is deze reserve drastisch gedaald.

Met name dankzij de nalatenschappen kunnen we de reserve

weer op peil brengen. De continuïteitsreserve bedraagt in 2009

€ 75.000. Daarnaast is er een algemene reserve van € 159.035.

Jaarlijks zal het bestuur een besluit nemen over de besteding van

deze reserve.

Reizen is opwindend, helemaal als het reizen gepaard gaat met mijn vak als filmer. Want als er eenmaal vertrouwen is, mag ik overal met de camera naar binnen en allemaal vragen stellen. Zo kom ik heel dicht bij mensen, hun beweegredenen en levenswijze.

De reis van twee weken door Papua, in

mei-juni dit jaar, was de meest bijzon-

dere filmreis die ik ooit heb gemaakt. Een

vol programma, want we wilden zoveel

mogelijk projecten van Hapin laten zien.

Studenten met een beurs, voetbalmeiden,

een bedrijfje rondom een sagomachine,

een vrouw met een eigen kiosk. Naast de

projecten van Hapin heb ik samen met

Fokke van Saane de Dansende Portret-

ten opgenomen: korte fotofilmpjes van

kinderen die naar de camera toe bewegen.

De komende tijd worden alle filmpjes

gemonteerd en op de site van Hapin gezet.

Daarnaast worden ze gebruikt om nieuwe

sponsors te vinden. Een kort filmpje over

de voetbalmeiden is inmiddels te zien,

daarbij ook een interview met de trainers.

Papua is een overweldigend land met

haar oceaan, bergen, uitzichten en haar

expressieve bewoners. De onderstroom

daarbij: de geschiedenis van de kolonisatie

en het onderdeel worden van Indonesië,

het hiermee gepaard gaande onrecht en

de invloeden ervan op de cultuur en de

mensen. Dat was voor mij de rode draad

tijdens de reis. De rol van Hapin hier-

bij, zoals ik die ben gaan begrijpen: een

zorgvuldig manoeuvreren in een moeilijke

politieke situatie, versterken van de positie

van Papua’s en daarmee het vergroten van

invloed op hun eigen leven. Het heeft me

geraakt en mijn blik op ons veilige leventje

hier in Nederland verruimd. En ik hoop

dan ook heel erg dat Hapin nog lang de

tijd krijgt om haar vruchtbare werk voort

te zetten.

Tijdens de reis heb ik een blog bijgehou-

den, zie www.itsmooving.blogspot.com

Financieel Verslag 2009Het volledige jaarverslag over 2009 is in het Engels te lezen op onze website. Een papieren exemplaar kunt u opvragen bij ons kantoor. Hieronder een korte samenvatting.

Filmen voor HapinEvelien Veenhuizen

De vooraanstaande Papualeider Viktor Kaisiëpo overleed op 31 januari 2010 na een ernstige ziekte. In de laatste maanden van zijn leven vertel-de hij zijn levensverhaal aan Willem Campschreur die het in boekvorm optekende. Kaisiëpo was een charismatische man die inspirerend kon vertellen. Het boek ligt begin februari volgend jaar in de winkel.

Het verhaal volgt langs persoonlijke en politieke lijnen de belangrijkste breekpun-

ten in het denken van Kaisiëpo, waarin steeds een belangrijke plaats is voor zijn

culturele en religieuze achtergrond. Het kernthema is zijn uiteindelijke ontwikkeling

naar een humanistisch geïnspireerde politieke visie op het lot, de vooruitzichten en

mogelijkheden van het Papuavolk. Niet het verheven ideaal van onafhankelijkheid

staat daarin centraal, maar het pragmatische ideaal het leven van de Papua’s nu te

verbeteren met gebruikmaking van hun rechten als inheems volk. Daarin overstijgt

het belang van het boek de zaak van de Papua’s.

Omdat Hapin heeft bijgedragen aan de productie heeft u als donateur de gelegen-

heid het boek bij voorintekening te bestellen tegen een gereduceerde prijs; in plaats

van € 16,50 betaalt u € 14,-, inclusief verzendkosten. Ook voegen wij een dvd bij met

een interview met Viktor, gemaakt door Evelien Veenhuizen tijdens Papua Pride.

Stuur onderstaande bon in en stuur hem op. U kunt ook online voorintekenen via

www.hapin.nl. Als u een nieuwe donateur werft die voor minstens € 14,- doneert ontvangt u de biografie gratis. Stuur onderstaande bon in met de

gegevens en handtekening van de nieuwe donateur, en voeg uw eigen adresgegevens

bij. U kunt dit ook via de website doen.

In dit boek staan de levensverhalen van 12 Papua’s. Ze vertellen

wat het betekent te leven in West-Papua, onder Indonesisch be-

stuur. Het zijn gewone Papua’s die zich ingezet hebben voor hun

volk en hun vrijheid. Alle twaalf kregen in hun leven te maken met

bedreigingen, gevangenschap of met ernstige schendingen van

mensenrechten, of ze waren getuige van dergelijke schendingen.

Een rode draad vormt hun vaste geloof dat de Papua’s eenmaal in

vrijheid zullen leven. De foto’s van Stephan Babuljak uit San Fran-

cisco versterken de krachtige boodschap van deze Papua’s.

Ons bestuurslid At Ipenburg heeft goede contacten met Huub

Lems, geen onbekende in kringen die Papua een warm hart toe-

dragen. Huub heeft de uitgave voor de publicatie van bovenstaand

boek mogelijk gemaakt. Hij wil het boek van harte via Hapin aan

u aanbieden. Het boek kost € 17,50 euro, inclusief verzendkosten.

Maak hiervoor gebruik van de bon hiernaast, of bestel het boek via

onze website.

Een perspectief voor Papua, Viktor Kaisiëpo

De Getuigenissen: PAPOEA, door Charles E. Farhadian(Nederlandse vertaling van The Testimony Project:

PAPUA door H. Oudman, At Ipenburg en Huub Lems)

Ik wil graag ......... (het aantal) exemplaren van de biografie

van Viktor Kaisiëpo bij voorintekening bestellen en machtig

Hapin om eenmalig het bedrag van ......... (het aantal

exemplaren x € 14,-) van mijn rekening af te schrijven.

Ik wil graag ......... (het aantal) exemplaren van de het boek

‘The Testimony Project’ bestellen en machtig Hapin om

eenmalig het bedrag van ......... (het aantal exemplaren x

€ 17,50) van mijn rekening af te schrijven.

Ik meld mij aan als nieuwe donateur via dhr./mevr.

....................................................................................................

Ik machtig Hapin een bedrag van € ............. (minimaal € 14,-)

van mijn rekening af te schrijven per maand / kwartaal / jaar

en ontvang gratis de biografie van Viktor Kaisiëpo.

Naam en voorletter(s): ..................................................Dhr/mw

Adres: ..........................................................................................

Postcode en woonplaats: ............................................................

Email: ..........................................................................................

Rekeningnummer:

Datum: ............................... Handtekening

Rik Brandenburg (1950) hield dit jaar samen met zijn vrouw een feest ter ere van zijn zestigste verjaardag. Gasten konden kiezen aan welk doel ze hun cadeau wil-den schenken: een project in Afrika of Hapin. De actie leverde onze stichting maar liefst 450 euro op.

‘Mijn lagere schooltijd, van mijn zesde tot mijn twaalfde, heb ik

doorgebracht in Manokwari, in de vogelkop van Nieuw-Guinea.

Mijn vader was er landrechter. De Papua’s staan me bij als bijzon-

der vriendelijke mensen, aardiger nog dan andere Indonesiërs.

Het was een fantastische periode, die me nog helder voor de geest

staat. We hadden een onbezorgde jeugd. We liepen met onze

vriendjes naar school, er was nauwelijks verkeer op die route.

Het niveau op school was gelijk aan dat in Nederland. De paters

Augustijnen waren een stuk ruimdenkender dan vele onderwijzers

in Nederland in die tijd. Dat is ook niet raar, want ze hadden heel

wat meer van de wereld gezien.’

‘In het algemeen was er respect voor andere groeperingen: pa-

pua’s, indo’s, protestanten, katholieken etc. De natuur was overal

om ons heen, we gooiden met stenen rijpe manga’s uit de bomen

of we wachtten tot het gemeentelijk waterleiding reservoir zijn

dagelijkse lozing van overtollig water had, en gingen dan lekker

afkoelen in de afwateringsgoot. In 1962 moesten we net als zoveel

landgenoten terug naar Nederland. Ik kan me nog steeds boos

maken over hoe de Papua’s destijds in de steek zijn gelaten.’

‘Voor mij persoonlijk viel de terugkeer erg mee. Een kind went

snel. Wel heel heftig was de beruchte winter van 1963. Angstval-

lig vroeg ik aan mijn moeder of het altijd zo koud was in dit land.

Maar ze verzekerde me dat zo’n winter zelfs voor Nederlandse

begrippen uitzonderlijk was.’

Donateur in Beeld

In Papua leeft de herinnering aan Nederland, en aan Neder-

landse voetbalhelden zoals Johan Cruijff en Rob Rensenbrink,

nog heel sterk. Papua’s zijn voetbalgek. De voetbalmeiden van

Galanita Persipura U16 willen het heel ver schoppen.

Kijk op hapin.nl om te zien hoe hard ze trainen en wat hun

dromen zijn. Met uw klik stormen ze, met dit filmpje, naar de

hoogste regionen van YouTube. Meer bekendheid betekent

meer kans op het vinden van een goede sponsor. Meer kans op

goede trainers en coaches. Meer kans op een beter leven. Nice,

Eka, Ithin, Vera en nog veel meer meiden willen later spelen in

het nationale team van Indonesië. Geef ze die kans!

VOETBALPOWER

Stich

ting H

apin

A

ntwoordnum

mer 51754

3501 WH

, Utrecht

postzegel

hoeft niet,

mag w

el

HapiNieuws is het informatieblad van

Hapin voor (toekomstige) donateurs en

andere belangstellenden en verschijnt

4x per jaar.

Redactie: Marl Pluijmen, Jeroen Overweel

Foto’s: Hapin, Fokke van Saane

Vormgeving: Beeldspraak, Zwolle

Bestuur

Mw. W. Inggamer, voorzitter

Mw. Drs. M.M. te Rietmole, secretaris

Dr. R. v.d. Lustgraaf, penningmeester

Dr. G. Benedictus, Dr. A. Ipenburg,

D. Itaar, W. Westerbaan, leden

Mw. Th. Beun-Voorstad, erevoorzitter

Kantoor Hapin

Directeur/Programma-coördinator

Drs. Jeroen Overweel

Hoofd bedrijfsbureau Reinier de Lang

Studiebeurzen/webmanager Drs. Sophie

Schreurs

Acceptgiro voor de adressering

De acceptgiro wordt gebruikt als adres-

drager. Uw gift vinden wij niet vanzelf-

sprekend maar is wel bijzonder welkom.

Stichting Hulp Aan Papua’s In Nood

St. Jacobsstraat 203, 3511 BP Utrecht

T 030 234 00 12 F 030 236 90 55

e-mail: hapin@hapin.nl

website: www.hapin.nl

Rekeningnummer: 44.40.72.470

t.n.v. Hapin te Utrecht

SGS-COC-003882

In HapiNieuws van mei 2009 schonken we aandacht aan het belang van bescher-ming van landrechten in Papua. In Papua heeft het gewoonterecht op land vaak een onduidelijke status. Dat kan leiden tot grootschalig verlies van grond aan buiten-staanders voor mijnbouw, houtkap of plantages. Grootschalige landbouwactivitei-ten, plantages dus, bedreigen nu de kabupaten (regentschap) Merauke.

Rond de jaarwisseling kwamen de eerste berichten binnen over plannen voor een grootschalig

landbouwproject rond Merauke, geheten Merauke Integrated Food and Energy Estate (MIFEE).

Er zou maar liefst 1,6 miljoen hectare ontsloten moeten worden. Dat vergt een investering van 50

tot 60 miljard rupiah (ongeveer 5 miljoen euro). Landbouwbedrijven uit China, Korea en Singa-

pore toonden onmiddellijk hun belangstelling om te participeren. Logisch, want het komt zelden

voor dat zulke grote stukken grond ineens voor plantagelandbouw beschikbaar zijn.

Dat geeft ook meteen het gevaar aan. Het MIFEE is een initiatief van de centrale regering in

Jakarta, waarbij de lokale bevolking niet geraadpleegd is. Het is grond waarop alle mensen uit

de Papuadorpen in het gebied hun adatrechten hebben. Het is maar de vraag of deze rechten

voldoende gerespecteerd zullen worden, en op welke manier. Bovendien kunnen grote bosarealen

verloren gaan. Een ander gevaar is de grootschalige immigratie die het project teweeg kan bren-

gen. De zuidkustbewoners van Papua zijn geen landbouwers, en gauw zal de conclusie getrokken

worden dat zij ongeschikt zijn om op de plantages te werken. Als voor elke hectare 2 mensen

nodig zijn, betekent dat 3,2 miljoen mensen. In heel Indonesisch Papua wonen iets meer dan 2

miljoen mensen. Zo’n immigratie zal een enorme sociale ontwrichting teweeg brengen onder de

lokale bevolking.

Ik was in juni in Merauke en merkte dat MIFEE het gesprek van de dag is. Er zijn veel protesten,

het is de vraag of die zullen helpen. Belangrijk is dat de kritische organisaties in Papua samenwer-

ken. Aangedrongen wordt op het maken van plaatselijke verordeningen die de adatgronden goed

beschermen. De lokale overheden zijn echter erg traag in het maken van lokale wetgeving. Een

beetje hulp kwam uit onverwachte hoek.

Het MIFEE initiatief komt van het Minis-

terie van Landbouw. Het Ministerie van

Bosbouw liet echter weten dat het MIFEE

gebied kleiner moet zijn, want een gedeelte

bevond zich in beschermd natuurgebied!

Plantages bedreigen Papua’s in MeraukeJeroen Overweel

VOETBALPOWER