Het praktijkgericht onderzoek van Avans Hogeschool · ruim 25.000 studenten. In 2012 viert Avans...
23
Het praktijkgericht onderzoek van Avans Hogeschool Duurzaam ontwerpen en innoveren
Transcript of Het praktijkgericht onderzoek van Avans Hogeschool · ruim 25.000 studenten. In 2012 viert Avans...
1
Het praktijkgericht onderzoek vanAvans Hogeschool
Duurzaam ontwerpen en innoveren
3
Het praktijkgericht onderzoek vanAvans Hogeschool
Duurzaam ontwerpen en innoveren
4 5
200 jaar Avans
Al tweehonderd jaar spannen Avans Hogeschool en haar voorgangers zich in voor de ontwikkeling van
talenten voor de toekomst. De oudste voorloper, de Académie Impériale et Royale de Peinture,
Sculpture et Architecture, begon op 1 oktober 1812 met vijftien leerlingen en twee docenten.
Het was het prille begin van de Akademie voor Kunst en Vormgeving|St. Joost en daarmee in
feite dus ook van Avans Hogeschool. Tweehonderd jaar later is Avans gevestigd in Tilburg, Breda
en ’s-Hertogenbosch en uitgegroeid tot een van de grotere hogescholen van Nederland met
ruim 25.000 studenten. In 2012 viert Avans het 200-jarig jubileum, met als thema Talent voor de
Toekomst. Haar hoofdtaak blijft immers het ontwikkelen van talenten tot hbo-professionals!
Essentieel voor de ontwikkeling tot “hbo-professional van de 21ste eeuw“ is het kennisnemen en
uitvoeren van praktijkgericht onderzoek. Door onderzoeksresultaten een plaats te geven in de
lesstof, zijn studenten altijd op de hoogte van de state of the art in het vakgebied. En door zelf
onderzoek te doen, dragen zij - samen met hun docenten - bij aan innovaties en ontwikkelingen
in het beroepenveld en daarmee aan het valoriseren van kennis. Zo groeien zij uit tot wendbare
hbo-professionals die in staat zijn zichzelf en hun beroep voortdurend te ontwikkelen.
De onderzoeksomgeving die hiervoor nodig is, wordt geboden door de lectoraten, veelal geclusterd
in Expertisecentra. Met de komst van de lectoraten, een jaar of tien geleden, zijn er creatieve en
kennisproductieve plaatsen ontstaan, waar docenten en studenten hun onderzoeksvaardigheden
kunnen trainen om vernieuwingen voor de beroepspraktijk tot stand te brengen. In deze
publicatie vindt u de stand van zaken in de ontwikkeling van het praktijkgericht onderzoek van
Avans Hogeschool, in ons jubileumjaar 2012.
Trekker van het eerste uur: RUUD HOOGENBOOM
Een van de drijvende krachten achter de introductie en organisatie van de lec-
toraten bij Avans Hogeschool was tot voor kort adviseur Ruud Hoogenboom
(74). Tot ver na zijn officiële pensionering heeft hij zich ingespannen om
de verbinding te maken tussen onderzoek, onderwijs, de maatschappelijke
organisaties en het bedrijfsleven in de Brabantse regio: “We hebben nu zo’n
twintig lectoraten op verschillende terreinen, die zijn gekoppeld aan clusters
van opleidingen. Ze hebben een belangrijke onderzoeksfunctie en zorgen ervoor dat het onder-
wijs naar een hoger niveau getild wordt.”
Hoogenboom kijkt met genoegen naar wat er tot dusver tot stand is gebracht op het gebied van
het praktijkgericht onderzoek van Avans. Als grootste kracht ziet hij de expertise van de work-
force, zoals hij het uitdrukt: “Je zou eens in kaart moeten brengen waar de sterktes van de 1300 à
1400 docenten liggen. Als je dat soort gegevens invoert in een grote database, dan heb je steeds
snel een expertiseteam per onderwerp beschikbaar.” Toch is er ook nog steeds genoeg te ontwik-
kelen: “We moeten veel beter gebruik maken van de informatie en ervaringen die de tiendui-
zenden studenten van Avans opdoen tijdens hun stages. Zo kun je op allerlei terreinen bepalen
waar structurele knelpunten zitten. Of het nu om de zorg gaat, om duurzame energie of om de
arbeidsmarkt. Het bedrijfsleven en andere externe betrokkenen willen dat ook heel graag weten.
Zo kun je de samenleving laten delen in deze kennis, die weer een opstap kan zijn voor nieuwe,
gezamenlijke initiatieven.”
6 7
INHOUD
200 jaar Avans 4
Trekker van het eerste uur: Ruud Hoogenboom 5
Ambities 8
Expertisecentra en Lectoraten 9
Expertisecentrum Veiligheid 10
Uitgelicht: Lectoraat Reclassering en Veiligheidsbeleid 12
Expertisecentrum Duurzame Innovatie 14
Uitgelicht: Lectoraat Finance and Sustainability 16
Expertisegebied Ondernemerschap en Leiderschap 18
Uitgelicht: Lectoraat Human Resource Management 20
Expertisecentrum Kunst en Vormgeving 22
Uitgelicht: Lectoraat Culturele Positie en Functie van de Beeldend Kunstenaar 24
Expertisegebied Gezonde Samenleving 26
Uitgelicht: Lectoraat Diagnostiek 28
Lectoraat: De Innovatieve Opleidingsschool 30
Lectoraat: Mechatronica 32
Lectoraat: Analysetechnieken in de Life Sciences 34
Gepromoveerd in 2011 en 2012 36
Uitgelicht: Promotieonderzoek 37
Promovendi 38
Meer weten? 42
EXPERTISECENTRA EN LECTORATENVeel praktijkgerichte onderzoeksprojecten van Avans Hogeschool worden ontwikkeld en uit-
gevoerd door lectoraten. Medio 2012 telt Avans 22 lectoraten. In de periode tot en met 2014
worden de meeste lectoraten van Avans Hogeschool geclusterd in Expertisecentra.
In een Expertisecentrum werken lectoren samen met elkaar en met docenten en studenten aan
de ontwikkeling en uitvoering van praktijkgericht onderzoek. Zij doen onderzoek samen met,
en vaak ook in opdracht van, externe partijen. Ze delen hun kennis met het werkveld en leveren
bijdragen aan de onderwijsprogramma’s.
Voor alle activiteiten in een Expertisecentrum geldt dat deze bijdragen aan het niveau van de
hbo-bachelors en aan de aansluiting van opleidingen met het beroepenveld.
8
AMBITIESAvans Hogeschool ontwikkelt zich tot een kennisorganisatie waarin praktijkgericht onderzoek
een spilfunctie vervult. Praktijkgericht wil zeggen dat de vragen komen vanuit het werkveld
waarin onze hbo-professionals werkzaam zijn. De resultaten van het praktijkgericht onderzoek
worden teruggekoppeld naar de beroepspraktijk en krijgen als practice based evidence een plaats
in het onderwijs.
9
10 11
EXPERTISECENTRUM VEILIGHEID
Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw, is veiligheid
een verbindend begrip in onze samenleving. Hoe
zorgen wij ervoor dat we in Nederland en in Europa
nu en in de toekomst veilig en in vrijheid, op basis
van gelijkwaardigheid en in alle openheid met elkaar
kunnen samenleven? Hoe bereiken we dat onze
openbare ruimte voor iedereen toegankelijk blijft?
Hoe bevorderen we dat alle burgers meedoen in de
maatschappij en aanspraak houden op fundamentele
rechten als veiligheid, onderwijs, zorg en werk? Hoe
kan criminaliteit effectief worden teruggedrongen? Het Expertisecentrum Veiligheid werkt aan
oplossingen voor deze vraagstukken vanuit een multidisciplinair perspectief, waarin bestuurs- en
organisatiekundige, juridische en sociaal-agogische invalshoeken worden gecombineerd.
LECTORATENHuiselijk geweld en Hulpverlening in de keten, dr. Sietske Dijkstra
Integrale Veiligheid, dr. Sjaak Khonraad
Veiligheid, Openbare Orde en Recht, prof. dr. Emile Kolthoff
Reclassering en Veiligheidsbeleid, dr. Bas Vogelvang
Jeugd en Veiligheid, dr. Hans Werdmölder
Verbonden academies
• Academie voor Management en Bestuur
• Juridische Hogeschool Avans-Fontys
• Academie voor Sociale Studies Breda
• Academie voor Sociale Studies
‘s-Hertogenbosch
• Dutch Institute for Technology Safety & Security
(DITSS)
• Brainport Development
• Midpoint Brabant
• Stichting Technologie & Veiligheid
• Reclassering Nederland
• De Herstelling
• Futuro
• Veiligheidshuis Eindhoven
• PI Vught
• Politie ‘s-Hertogenbosch
• Vereniging voor Nederlandse Gemeenten
• Gemeente ‘s-Hertogenbosch
• Gemeente Tilburg
• Gemeente Eindhoven
• Provincie Noord-Brabant
• EU
• TNO
• Hogeschool Utrecht
• Saxion Hogescholen
• Tilburg University
• Technische Universiteit Eindhoven
• Politieacademie
MOE-landers in Brabant
(dr. Sjaak Khonraad)
Wat is de situatie van arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa (MOE-landers) in Brabant? De
provincie en de gemeente ‘s-Hertogenbosch financieren een onderzoek naar de betrokkenheid van pro-
fessionals (politie, hulpverlening, gemeentelijke diensten, onderwijs, zorg) bij deze nieuwe migranten.
Kosten-baten Veiligheidsmaatregelen
(prof dr. Emile Kolthoff)
Doel van dit project is een instrument te ontwikkelen, waarmee de kosten en baten van veiligheids-
maatregelen inzichtelijk worden gemaakt. Dit instrument kan vervolgens worden ingezet bij de besluit-
vorming door bijvoorbeeld een overheidsinstantie.
Caring Dads
(dr. Sietske Dijkstra)
Kunnen mannen die hun vrouw of kind mishandeld hebben nog een positieve rol hebben als (ex-)part-
ner en vader? Het van oorsprong Canadese programma Caring Dads tracht de veiligheid van slachtof-
fers van huiselijk geweld te bevorderen door te werken met de daders. Met dit project onderzoekt het
lectoraat of Caring Dads in Nederland kan worden geïntroduceerd.
Netwerk Werken met Risicojongeren
(dr. Hans Werdmolder)
Het netwerk verbindt zo’n 850 professionals die werken met risicojongeren. Doel van dit netwerk is
kennis en ervaring te delen door middel van onderzoek, naar bijvoorbeeld agressie op de werkvloer
en de toekomst van het jeugdbeleid. Het netwerk organiseert ook masterclasses en heeft een website
(www.werkenmetrisicojongeren.nl).
Partners zijn onder andere:
Voorbeelden van projecten:
12 13
UITGELICHT: LECTORAAT RECLASSERING EN VEILIGHEIDSBELEIDLector: dr. Bas Vogelvang
Het lectoraat Reclassering en Veiligheidsbeleid, onderdeel van het
Expertisecentrum Veiligheid, werkt aan praktische antwoorden op vraagstuk-
ken over de aanpak van delictgedrag en het versterken van sociale veiligheid.
Hiermee beantwoordt het aan de behoefte van reclasseringsorganisaties, hun
ketenpartners en overheden.
Het lectoraat voert praktijkgestuurde onderzoeken uit, samen met Reclassering Nederland en
andere justitiële en aanverwante sectoren, zoals het gevangeniswezen, jeugdzorg, psychiatrische
hulpverlening en verslavingszorg. De focus van het lectoraat richt zich op het gemeentelijke
niveau. Daar worden de veiligheidsproblemen namelijk het sterkst ervaren.
Het lectoraat wil de kwaliteit van interactie tussen professional en dader bevorderen. Daartoe
analyseert en evalueert het de modellen en processen van innovatie, implementatie en dooront-
wikkeling van goede interacties en hun voorwaarden. Desistance focused practice, bijvoorbeeld,
biedt een model om te werken met daders. Hiermee kunnen interacties en voorwaarden worden
gericht op het bevorderen van een proces van desistance: de identiteitsontwikkeling waarin
daders gaandeweg besluiten af te zien van een crimineel leven.
COSA
In opdracht van Reclassering Nederland wordt de Circles of Support & Accountability (COSA) in
Nederland geïntroduceerd. Met deze methode worden hoog risico zedendaders die terugkeren
in de samenleving begeleid. Door de inzet van professionals en vrijwilligers wordt een combina-
tie bereikt van intensieve controle, samenwerking en sociale re-integratie. In dit project komen
beide thema’s samen: er is zowel aandacht voor de ontwikkeling van de dader als voor de ont-
wikkeling van de samenwerkende organisaties.
“De reclassering is meegegaan met haar tijd en is nu een professionele organisatie die binnen Europa
een verbindende rol niet schuwt. Tegelijk is zij een streetwise club gebleven, waar de beroepseer - de
esprit de corps - ondanks tegenslagen gewoon springlevend is. Dat maakt deze organisatie voor mij zo
boeiend: beleid en wetenschap hebben te maken met een eigenwijze en door de wol geverfde praktijk,
waar professionals zich – wars van het huidig populisme – blijven inzetten voor mensen die in de
samenleving met de nek worden aangekeken.”
dr. Bas Vogelvang
14 15
EXPERTISECENTRUM DUURZAME INNOVATIE
Het Expertisecentrum Duurzame Innovatie onder-
zoekt, samen met bedrijven en instellingen in Zuid-
Nederland, duurzaamheidsvraagstukken op het
gebied van energie (smart grids, solar technology,
biomassa), biobased economy (materialen, reken-
modellen) en integrale bouwprocessen. Dit leidt tot
nieuwe kennis die zijn weerslag vindt in het onder-
wijs en in producten en diensten.
LECTORATENBiobased Energy, drs. Johan Raap
Biobased Products, dr. Dorien Derksen
Smart Grids, ir. Danny Geldtmeijer
Finance & Sustainability, dr. Hessel Abbink Spaink
Duurzame bedrijfsvoering, dr. Jan Venselaar
Innovatie van het bouwproces, ir. Emile Quanjel
Solar PV Production & Equipment, in oprichting
Verbonden academies
• Academie voor de Technologie van
Gezondheid en Milieu
• Academie voor Technologie en
Management
• Academie voor Bouw en Infra
• Academie voor Algemeen en Financieel
Management
• Academie voor Marketing en Business
Management
• Academie voor Industrie en Informatica
• Royal Cosun
• Rubia Pigmenta Naturalia
• Enexis
• Sabic
• Bato
• Desch-plantpak
• Imperial Ventures
• Oerlemans Plastics
• Optimum Bioplastics
• Rodenburg
• Synbra Technology
• Brainport Eindhoven
• Free Energy Consulting
• Bouwend Nederland
• Bossche Energie Convenant
• Syntens
• BOM
• Solliance
• Hogeschool Zuyd
• Fontys Hogescholen
• HAS Den Bosch
• ROC West-Brabant
• Technische Universiteit Eindhoven
• Wageningen University & Research Center
• Tilburg University
• TNO
Partners zijn onder andere:
Spectrale Conversie Folies
RAAK MKB-project onder leiding van ir. drs. Marjo Stevens, Academie voor de Technologie van
Gezondheid en Milieu.
Kan het rendement van de ‘plaatjes’ in zonnepanelen worden verhoogd via toepassing van spectrale
conversie folies? Ter beantwoording van deze vraag worden de ketenpartners voor de ontwikkeling,
productie en toepassing van spectrale conversie folies bij elkaar gebracht. In dit project willen we zelf
een folie ontwerpen met spectrale conversie werking, die in zonnepanelen kan worden verwerkt.
Functionele Stabiliteit van Biopolymeren
RAAK PRO-project, onder leiding van dr. Dorien Derksen.
Biopolymeren worden steeds vaker toegepast in wegwerpproducten als plantenpotten, trays en ver-
pakkingsmateriaal. Maar ook in duurzame zaken als isolatieschuim, mobiele telefoons en dashboards.
Behalve de biostabiliteit zijn ook thermische, UV en chemische stabiliteit bij biopolymeren van belang.
De uitdaging van elk bedrijf dat biopolymeren produceert of toepast, is het reguleren van de functio-
nele stabiliteit ervan. In dit project wordt hieraan een bijdrage geleverd.
Duurzaamheid in Drukkerijen
(dr. ir. Jan Venselaar)
Het lectoraat zet een database op met als doel gegevens te verzamelen en te analyseren over duurzaam
ondernemen in drukkerijen in West-Brabant. Een kleine twintig drukkerijen doen aan de database mee.
Voorbeelden van projecten:
16 17
UITGELICHT: LECTORAAT FINANCE & SUSTAINABILITYLector: dr. Hessel Abbink Spaink
Duurzaamheid is een integraal onderdeel van het takenpakket van de
toekomstig (financieel) manager of adviseur. Door de groei van de wereld-
bevolking, toenemende welvaart en globalisering van de economie, moeten
ondernemingen aandacht besteden aan grondstofverbruik, energiegebruik,
hergebruik van materialen en (internationale) sociale verhoudingen.
Het lectoraat Finance & Sustainability richt zich op de financiële aspecten van duurzaamheid
bij ondernemingen en op duurzaamheid in de financiële sector. Het doet onderzoek naar finan-
cieringsmodellen voor initiatieven op het terrein van duurzaamheid, duurzaam investeren, en
risicomanagement.
Ook voegt het een nieuwe dimensie toe aan de opleidingen Accountancy en Bedrijfseconomie.
De studenten van nu beschikken straks over de kennis en vaardigheden om duurzaamheids-
vraagstukken aan te pakken.
Binnen het onderzoeksprogramma worden de volgende deelvragen onderscheiden:
1. Is er een relatie te vinden tussen de mate waarin MKB-ondernemingen investeren in duur-
zaamheid en hun financiële prestaties?
2. In welke duurzaamheidsactiviteiten kunnen MKB-ondernemingen het beste investeren?
Welke economische modellen kunnen ondernemingen gebruiken om investeringen in duur-
zaamheid te beoordelen? In hoeverre zijn aanpassingen in de organisatiestructuur nodig om
een nieuw idee economisch rendabel te laten worden?
3. Bestaat er een relatie tussen duurzaamheid en bedrijfscontinuïteit?
“Financiële beroepsbeoefenaren spelen een sleutelrol in discussies over duurzaamheid. Zij staan voor de
vraag hoe bedrijfsmiddelen het beste kunnen worden aangewend. Het is van belang dat huidige en toe-
komstige financiële beroepsbeoefenaren een goed beeld hebben van de huidige blinde vlekken in financiële
modellen en over vaardigheden beschikken om investeringsvoorstellen op het terrein van duurzaamheid op
alle relevante aspecten te beoordelen en te prioriteren.”
Dr. Hessel Abbink Spaink
18 19
EXPERTISEGEBIED ONDERNEMERSCHAP EN LEIDERSCHAP
In het najaar van 2012 wordt het expertisegebied
Ondernemerschap en Leiderschap getransformeerd
tot een Expertisecentrum. Dit Expertisecentrum
heeft tot doel succes- en faalfactoren in onderne-
merschap en bedrijfsvoering in kaart te brengen en
te analyseren. Dit gebeurt door vergelijkend onder-
zoek te doen, door vragen van ondernemingen te
beantwoorden en door ondernemingen te helpen
bij het stellen van de goede vraag. Resultaten van
het werk vinden hun weg naar het onderwijs en het
werkveld. Het Expertisecentrum start met twee lec-
toraten en wordt binnen afzienbare tijd uitgebouwd.
LECTORATENLectoraat Human Resource Management, dr. Willem de Lange
Lectoraat Innovatief Ondernemen, mr. Peter ter Horst
Verbonden academies
• Academie voor Algemeen & Financieel
Management
• Academie voor Financieel Management
• Academie voor Management & Bestuur
• Academie voor Marketing & Business
Management
• Academie voor Industrie & Informatica
• Academie voor Techniek &
Management
• KPN
• Achmea
• Rabobank
• Kamer van Koophandel Breda
• Syntens
• REWIN
• Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
• Arbo-Ned
• Gemeenten regio midden-Brabant
• Gemeente Breda
• NHTV
• ROC West-Brabant
• Tilburg University
• Erasmus Universiteit Rotterdam
Business Transfer
(mr. Peter ter Horst)
Avans Hogeschool is penvoerder van dit Leonardo da Vinci project (Europese Commissie, DG
Education & Culture). Het project Business Transfer heeft tot doel onderwijs te ontwikkelen voor het
mbo en het hbo over de materie van bedrijfsoverdracht.
In het project wordt een lespakket ontwikkeld voor het mbo en hbo. Een educatief stripverhaal maakt
deel uit van dat pakket, evenals een DVD met interviews, cases, literatuur, onderzoeksgegevens en een
studiegids. Zie ook: http://www.business-transfer.nl/.
Het project werd uitgevoerd in samenwerking met partners uit Nederland, Belgie, Litouwen, Portugal
en Duitsland.
Partners zijn onder andere:
Voorbeeld van een project:
Pagina uit het educatief stripverhaal behorend bij het project Business Transfer.
20 21
UITGELICHT: LECTORAAT HUMAN RESOURCE MANAGEMENTLector: dr. Willem de Lange
Binnen het HRM-werkveld is sprake van een grote dynamiek, waardoor het werk
van de HR-professional aanzienlijke veranderingen ondergaat. Het beeld van de
actuele HR-functie is er dan ook heel divers. Door het versnipperde beeld, bestaat
er behoefte aan een onderzoek naar wat zich nu werkelijk afspeelt in het beroe-
penveld en hoe de ontwikkeling er de komende jaren uitziet.
HRM in het MKB
In opdracht van OOM, het opleidingsfonds voor de metaal, is door de Kenniskring HRM onder-
zoek uitgevoerd naar het personeelsmanagement bij kleine en middelgrote ondernemingen in
de metaalbewerking. Centraal staat de vraag op welke wijze je kleine bedrijven kunt stimuleren
tot het voeren van een goed personeelsbeleid. De achtergrond is het gegeven dat de sector op
niet al te lange termijn zal worden geconfronteerd met een grote schaarste op de arbeidsmarkt.
Uitgangspunt is de overtuiging dat kleine en middelgrote bedrijven de concurrentie op de
arbeidsmarkt alleen kunnen aangaan, als zij zich profileren als aantrekkelijke werkgevers. Daarbij
wordt een goed personeelsmanagement van groot belang geacht.
De HRM praktijkmonitor
De lectoraten HRM van de hogescholen Avans, Saxion en Inholland voeren gezamenlijk een
onderzoek uit onder de titel: de HRM Praktijkmonitor. Het onderzoek moet inzicht geven in de
inhoud van de HR-functie: waar houden HR-professionals zich mee bezig? Daarnaast onderzoekt
de praktijkmonitor welke competenties HR-professionals moeten hebben en in hoeverre HR-
taken worden overgeheveld naar het lijnmanagement.
In het verlengde daarvan bekijkt het project hoe deze ontwikkelingen hun weerslag in het onder-
wijs vinden en wat er verlangd wordt van de afgestudeerde student Personeel & Arbeid.
“HR staat in toenemende mate voor beter werk(en) in beter presterende organisaties. Beter werken moet
ook aantrekkelijker werken zijn. Vooral waar er schaarste heerst op de arbeidsmarkt, is het van groot belang
dat een organisatie een aantrekkelijk werkgever is; daar moet de ‘war on talent’ mee worden gewonnen.”
dr. Willem de Lange
22 23
EXPERTISECENTRUM KUNST & VORMGEVING
Het Expertisecentrum Kunst & Vormgeving (EKV)
bestaat uit drie lectoraten (Fotografie, Visuele
Retorica en Beeldende Kunst), die samenwerken
op het gebied van de beeldcultuur, uitmondend in
publicaties, readers, en gezamenlijke studiedagen.
Het EKV doet verslag van activiteiten en publicaties
en nodigt uit tot deelnames via een gezamenlijke website www.kunst-en-vormgeving.nl.
Daarnaast participeert het expertisecentrum in bijzondere projecten, zoals de vormgeving van
Zuidnet A58; geïnitieerd door Atelier PAN (Eindhoven) in samenwerking met AKV|St.Joost en de
opleiding Bouw & Infra van Avans Hogeschool.
LECTORATENFotografie, drs. Flip Bool
Visuele retorica van het grafisch ontwerpen, dr. Karel van der Waarde
Beeldende kunst, vacant
Verbonden academie
• AKV|St. Joost
• Atelier PAN
• BAM (Gent)
• Mondriaanfonds (Amsterdam)
• Marres Centre for Contemporary Culture
(Maastricht)
• MuZee, kunstmuseum aan zee (Oostende)
• Nederlands Fotomuseum
• Stadsarchief Amsterdam
• Maria Austria Instituut
• Spaarnestad Photo
• Rijksmuseum Amsterdam
• Nationaal Archief
• Hollandse Hoogte
• Uitgeverij Lubberhuizen
• Pictura Software (Heiloo)
• Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers
• Forum E-factureren
• Simplification Centre (London, UK)
• Communication Research Institute (Australië)
• Loughborough University (UK)
• Fontys Hogeschool voor de kunsten (Tilburg)
• Sint Lukas (Brussel)
• Hogeschool van Amsterdam
Partners zijn onder andere:
Visuele Facturen
(dr. Karel van der Waarde)
In dit project werken lector en kenniskring aan antwoorden op de vraag: hoe ziet een factuur eruit die be-
grijpelijk is voor de ontvanger, ondersteunend is voor beslissingen en een positief onderdeel kan zijn van een
communicatiestrategie? Het project biedt een praktijkuitdaging aan de onderzoekende grafisch ontwerper,
die zich hiermee tevens voor een bedrijfskundige, technische en maatschappelijke opgave gesteld ziet. Lector
Karel van der Waarde werkt met de kenniskring aan een handboek met algemene richtlijnen voor mkb en
prototypes in software. Daarnaast verzorgt het lectoraat gastlessen, lezingen en internationale uitwisselingen.
De fotografie en de Dam als Plaats van Herinnering
(drs. Flip Bool)
Op welke manier(en) kunnen foto’s en film als uitgangspunt voor geschiedschrijving dienen? Deze
vraag wordt uitgewerkt in een case study, waarbij één plaats (de Dam in Amsterdam) gebruikt wordt
om veranderingen in sociale processen en bebouwde omgeving te beschrijven.
Het onderzoek levert verrassende inzichten op over de beeldvorming met betrekking tot onze natio-
nale identiteit en werpt een nieuw licht op de geschiedenis van de Nederlandse fotografie. In oktober
2012 worden een website (www.amsterdamdam.nl) en een ipad-app gelanceerd, in het voorjaar van
2013 verschijnt een publicatie.
Voorbeelden van projecten:
24 25
UITGELICHT: CULTURELE POSITIE EN FUNCTIE VAN DE BEELDEND KUNSTENAARLector: dr. Camiel van Winkel
Doel van het lectoraat, dat werd afgesloten in mei 2012, was het ontwikkelen van
kennis van en inzicht geven in de culturele positie en functie van de beeldend
kunstenaar, op een manier die bijdraagt aan de verdere ontwikkeling van het ken-
nisdomein van de beeldende kunst en het beeldende kunstonderwijs.
Hybridisering van de Kunstenaarspraktijk
Deze majeure erfenis van het lectoraat omvat een onderzoek naar de beroepspraktijk van drie
generaties afgestudeerden van beeldende kunstopleidingen in Nederland en Vlaanderen. Deze
praktijk blijkt in toenemende mate in het teken te staan van een hybride vermenging van au-
tonome en toegepaste artistieke werkzaamheden. Het onderzoek geeft mede richting aan de
ontwikkeling van het kunstonderwijs en is gepresenteerd aan de commissies Dijkgraaf, Brinkman
en aan de sector in het Overleg Beeldende Kunst (OBK).
Hermeslezing
De Hermeslezing betreft een tweejaarlijkse cyclus van lezingen op het gebied van beeldende
kunst. Het lectoraat verzorgt de redactie van de lezing en adviseert de Stichting Hermeslezing,
die de lezing organiseert. In de editie van 2010 sprak Martha Rosler over de maatschappelijke
en politieke positie van kunstenaars in de context van Richard Florida’s model van de ‘creatieve
klasse’ - een model dat steeds vaker en inniger omarmd wordt door lokale bestuurders en poli-
tici: wat betekent het voor de kunst wanneer de aanwezigheid van kunstenaars in een stad of re-
gio vooral wordt gezien als een motor voor economische groei? Kunnen autonome kunstenaars
nog wel floreren binnen de ontwerpgerichte logica van de creatieve industrie?
Onderzoek in het onderwijs
Twee docenten van de Masteropleiding van AKV|St. Joost werden in 2011 in de gelegenheid
gesteld onderwijsreaders te produceren voor studenten van de Master of Fine Art (MFA), on-
der begeleiding van de lector. Verder werd in september 2011 voor de vierde keer de jaarlijkse
workshopweek voor alle tweede- en derdejaarsstudenten van de Bacheloropleiding Beeldende
Kunst georganiseerd in samenwerking met de Rijksakademie Amsterdam. Ook masterstudenten
Beeldende Kunst van AKV|St. Joost gaven in dit kader enkele workshops.
“Kunstenaarsattitudes die ooit maatschappelijk ongewenst waren, zijn vanuit de marge doorgesijpeld
naar de burgerlijke hoofdstroom. De mediawereld, het bedrijfsleven en zelfs de politiek hebben de
aantrekkingskracht ontdekt van grensverleggend gedrag, compromisloze zelfexpressie, het doorbreken
van taboes, radicaal kiezen voor jezelf, antihokjesgeest en minachting voor traditie en autoriteiten.”
dr. Camiel van Winkel
“Meer dan andere kunstvormen wordt de beeldende kunst geplaagd door de onbenoembaarheid van
haar vakinhoud.”
dr. Camiel van Winkel
26 27
EXPERTISEGEBIED GEZONDE SAMENLEVING
Het Expertisegebied Gezonde Samenleving zal in
2013 worden uitgebouwd tot een Expertisecentrum
dat zich richt op de rol van de eerstelijns zorg in de
Nederlandse samenleving.
LECTORATEN Diagnostiek, dr. Arianne Verhagen
Active Ageing, start met ingang van 2013
Jeugd, Gezin & Samenleving, dr. Lisbeth Verharen en dr. Erna Hooghiemstra Verbonden academies
• Academie voor Gezondheidszorg
• Academie voor Sociale Studies
‘s-Hertogenbosch
• Academie voor Sociale Studies Breda
• PON, Tilburg
• GGD West-Brabant
• Zorgbelang Brabant
• Bureau Jeugdzorg Breda
• Centrum voor Jeugd en Gezin, Tilburg
• Amphia Ziekenhuis, Breda
• Areaconsult: beleids- en organisatieontwikkeling in de zorg.
• Zorgverzekeraars CZ en Interpolis
• MEE Zuidoost Brabant
• Careyn
• Surplus
• Thuiszorg West-Brabant, Groenhuysen
• Thebe Zorg
• Tilburg University, Tranzo en TiSIL
• Erasmus Medisch Centrum Rotterdam
• Stichting Opleiding Manuele Therapie
Partners zijn onder andere:
Het lectoraat Jeugd, Gezin & Samenleving, dat werd opgericht in het najaar van 2011, is opgestart met
het project Vraagarticulatie. Dit project heeft tot doel de kennisvragen te inventariseren, die ontstaan
door de ontwikkelingen in de zorg- en hulpverlening voor jeugd. De resultaten van dit project gebruikt
het lectoraat om in samenspraak met werkveld en onderwijs het verdere onderzoeksprogramma
samen te stellen en de focus te bepalen. Daarbij zoekt het lectoraat afstemming met andere lecto-
raten, kennisinstituten en beroepsverenigingen, zowel om de krachten te bundelen als ook om zich
voldoende te onderscheiden. Bij het project zijn zestien studenten betrokken die zo hun onderzoeks-
competenties vergroten én hun kennis en inzicht in de zorg- en hulpverlening voor jeugd. De resultaten
van het project zijn bruikbaar voor het curriculum van de Academie voor Sociale Studies Breda en
’s-Hertogenbosch.
Voorbeeld van een project:
28 29
een kwart van de mensen met nekklachten zoekt hiervoor hulp in de eerste lijn (huisarts, fysio-/
manueel therapeut). Onduidelijk is waaruit het dagelijks handelen van deze therapeuten bestaat.
In dit project wordt onderzoek gedaan naar de behandeling van patiënten met nekpijn door
Nederlandse manueel therapeuten. Geïnventariseerd wordt wat de manueel therapeut doet in
de dagelijkse praktijk, hoe dit door de patiënt wordt ervaren, of er na- en/of bijwerkingen van de
behandeling optreden en in welke mate mensen herstellen.
“Het geven van een naam aan een aandoening wordt ook wel het Repelsteeltje-effect genoemd.
Door het labelen of het geven van een naam aan de klacht voelt men zich meer begrepen en voelt men
meer controle. Dat helpt bij het herstelproces.”
dr. Arianne Verhagen
UITGELICHT: LECTORAAT DIAGNOSTIEKLector: dr. Arianne Verhagen
De vraag: wat heb ik? is een van de meest gestelde vragen van mensen die met
klachten bij de huisarts of fysiotherapeut komen. De missie van het lectoraat
Diagnostiek is om mensen met klachten aan het bewegingsapparaat zo ade-
quaat mogelijk en evidence based een antwoord op deze vraag te geven. Het
lectoraat doet onderzoek naar de diagnostiek van het bewegingsapparaat in de
eerstelijns zorg. Ook richt het zich op de samenwerking tussen huisartsen en fysiotherapeuten.
Predictieregels in de fysiotherapie
Predictieregels zijn instrumenten die in de praktijk gebruikt kunnen worden om voor individuele
patiënten het verloop van een aandoening of specifieke behandeling in te schatten. Er is echter
weinig bekend over welke predictieregels er zijn in de fysiotherapie, wat de kenmerken en toe-
gevoegde waarde van die regels zijn en in welke mate predictieregels in de dagelijkse praktijk
kunnen worden gebruikt. Ook is er nauwelijks inzicht in de factoren die een rol spelen bij de
implementatie van een predictieregel.
Dit project geeft een overzicht van de bestaande prognostische modellen en in welke mate die
geïmplementeerd worden in de fysiotherapie. Ook geeft het project inzicht in de belemmerende
factoren bij die implementatie. Met dit inzicht wordt nu kritisch naar het relevante lesmateriaal
gekeken. Daarnaast wordt er specifiek onderzoek gedaan naar de prognostische modellen over
knieklachten.
Dagelijks beleid van de manueel therapeut bij patiënten met aspecifieke nekklachten
Na lage rugklachten is nekpijn de meest voorkomende klacht aan het bewegingsapparaat. Als
een belangrijk gezondheidsprobleem beïnvloedt nekpijn het alledaags functioneren. Ongeveer
“Het primaire doel van diagnostiek in de dagelijkse praktijk is het onderscheid maken tussen iemand
met een aandoening en iemand zonder een aandoening.”
dr. Arianne Verhagen
30 31
LECTORAAT: DE INNOVATIEVE OPLEIDINGSSCHOOL Lector: dr. Paul Delnooz
Hoe zorgen professionals verbonden aan het basis-
onderwijs ervoor dat kinderen opgeleid zijn voor een
toekomst waarin innovatie, co-creatie, creativiteit en
kennisontwikkeling noodzakelijk zijn? En vooral, wat
betekent dat voor het beroep leerkracht basisonderwijs?
In het lectoraat ‘De innovatieve opleidingsschool’ staan
deze vragen centraal.
TOPClasses
Studenten van de TOPClasses van de PABO zijn onder leiding van het lectoraat gestart met hun
afstudeerproject. De TOPClass Gedragsspecialist zoekt naar innovatieve oplossingen voor de
gedragsproblemen die zich voordoen binnen het primair en voortgezet onderwijs. De TOPClass
Specialist vernieuwend onderwijs zoekt naar innovatieve oplossingen voor de onderwijskundige
problemen die zich voordoen in het primair en voortgezet onderwijs. Beide groepen studenten
hebben de oplossingen die ze bedachten in januari 2011 gepresenteerd aan het werkveld. De
studenten gaan deze oplossingen testen tijdens hun stage in 2012.
Verbonden academie
• Pabo
“Iemand kan pas op zoek gaan naar een creatieve oplossing voor een probleem, als die persoon in
staat is om de huidige situatie ter discussie te stellen. Als een persoon bijvoorbeeld niet in staat is om
vraagtekens te plaatsen bij een lesmethode voor rekenen, dan zal nooit de vraag naar boven komen
hoe deze kan worden verbeterd. Door studenten te trainen volgens de opvatting: ‘Niets is waar; er zijn
altijd meerdere manieren om naar de werkelijkheid te kijken’, blijkt hun afstudeerniveau toe te nemen
en blijken ze tot innovatieve oplossingen voor praktische vraagstukken te komen.”
dr. Paul Delnooz
• INOS Stichting Katholiek Onderwijs Breda
• Katholiek Primair Onderwijs Roosendaal
• Lowys Porquinstichting Bergen op Zoom
• Stichting Driespan Etten-Leur
• Samenwerkingsverband Ruimte voor Talent en
Ruimte voor Wetenschap en Techniek
• Stichting Platform Beta Techniek Den Haag
• Avans+ Breda
• Radboud Universiteit Nijmegen
(Expertisecentrum Nederlands)
• ROC West-Brabant (Vitalis College, sector
Welzijn) Breda
• Universiteit Utrecht
Partners zijn onder andere:
32 33
LECTORAAT: MECHATRONICA Lector: ir. Jos Gunsing
De hbo-opleiding Mechatronica is in 2011 officieel
erkend door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur
en Wetenschap (OCW). Na registratie zijn de vier
deelnemende Hogescholen (Avans, Fontys, Saxion
en de Haagse Hogeschool) een overleg gestart om
zich gezamenlijk te presenteren. In het jaar 2011
staan strategievorming, regionale afstemming van de
programma’s en de presentatie naar de markt centraal.
2011 heeft het lectoraat Mechatronica tevens drie RAAK-projecten opgeleverd die vanaf 2012 wor-
den uitgevoerd. Avans Hogeschool is penvoerder van het RAAK-MKB-project: Systems Engineering
voor MKB-bedrijven met ESI, Hogeschool Utrecht, Fontys en Saxion. Ook neemt Avans deel aan
RAAK Pro Medical Robotics (penvoerder Saxion Hogeschool) en RAAK MKB FireBee (penvoerder
Fontys Hogeschool).
Verbonden academie
• Academie voor Techniek en
Management
• CSI Industries
• Crossroads
• ESI Hogeschool Utrecht
• Saxion
• Fontys Hogescholen
• TU Eindhoven
• ROC Tilburg
• LAN Handling systems
• FESTO Didactic
Partners zijn onder andere:
34 35
LECTORAAT: ANALYSETECHNIEKEN IN DE LIFE SCIENCES Lector: prof. dr. Ad de Jong
Het onderzoeksprogramma van dit lectoraat richt
zich op de professionalisering van docenten, de
transfer van onderzoek naar onderwijs en het vor-
men van een extern netwerk.
Het onderzoek van het lectoraat bestrijkt vier gebieden:
1. Bioanalytisch onderzoek, bijvoorbeeld in een RAAK-project waarin werd gewerkt aan de ont-
wikkeling van een analysemethode voor de bepaling van testosteron in serum van mannen die
behandeld worden voor prostaatkanker;
2. Biomarkeronderzoek, waarin nieuwe analysemethoden voor potentiële biomarkers worden ont-
wikkeld. Dit zijn stoffen die worden gebruikt als indicator van een biologische toestand. Het on-
derzoek wordt uitgevoerd door een promovendus in samenwerking met de Universiteit Utrecht.
3. Onderzoek naar de biologische activiteit van voedingsbestanddelen en van allergenen in voedsel.
4: Onderzoek naar chemometrische technieken in de Life Sciences, wat zich richt op het verkrijgen
van informatie uit data door toepassing van multivariate data analysetechnieken. In dit kader
wordt promotieonderzoek uitgevoerd door een lid van de kenniskring.
De resultaten en methoden worden verwerkt in het onderwijs, zoals in de minor analytische che-
mie en in de minor forensische chemie.
Verbonden academie
• Academie voor de Technologie van
Gezondheid en Milieu
• Amphia Ziekenhuis, Breda
• Lievensberg Ziekenhuis, Bergen op Zoom
• ZorgSaam Ziekenhuis, Terneuzen
• Franciscus Ziekenhuis, Roosendaal
• IJselland Ziekenhuis, Capelle aan den IJssel
• Admiraal De Ruyter Ziekenhuis, Goes
• Disciplinegroep Biomedische Analyse (DBA) van het Departement Farmaceutische Wetenschappen
van de Faculteit Bètawetenschappen van de Universiteit Utrecht
• Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek (SKML)
Partners zijn onder andere:
36 37
GEPROMOVEERD IN 2011 EN 2012
Theo Pullens, Pabo
Bij wijze van schrijven (Effecten van computerondersteund schrijven in het primair onderwijs).
Promotores: prof. dr. H. van den Bergh, Universiteit Utrecht, prof. dr. W. Herrlitz, Universiteit Utrecht;
Co-promotor: dr. H. den Ouden, Universiteit Utrecht; Lector/co-promotor: dr. Paul Delnooz.
Publicatie: Pullens, Van den Bergh, Herrlitz, & Den Ouden. (2009). Bij wijze van schrijven. Vonk,
39(4), 23-39.
Inge Logghe, Academie voor Gezondheidszorg
Vallen bij ouderen en de effecten van Tai Chi.
Promotor: prof. dr. B.W. Koes, Erasmus Universiteit Rotterdam; Co-promotor: dr. A.P. Verhagen,
Erasmus Universiteit Rotterdam; Lector/co-promotor: dr. A.C.H.J. Rademaker.
Brian Godor, Leer- en Innovatiecentrum
A Model of Student Engagement: Identifying Engagement Triggers in Dutch Higher Vocational Education.
Promotor: prof. dr. John Richardson, Open University England; Co-promotor: prof. dr. Sabine
Severiens, Erasmus Universiteit Rotterdam.
UITGELICHT: PROMOTIEONDERZOEK Schriftelijke taalvaardigheid in groep acht van het primair onderwijsDit onderzoek is ingegeven door de klacht van veel basisscholen dat leerlingen moeite hebben
om goede opstellen te schrijven. Daarnaast gaven leraren aan dat zij moeite hebben om kinderen
te begeleiden in het schrijfproces. Het recente inspectierapport “De kwaliteit van het schrijf-
onderwijs in de basisschool” bevestigt dit beeld.
Enkele jaren geleden is Pabodocent Theo Pullens het computerprogramma TiO-schrijven op
het spoor gekomen dat leerlingen ondersteunt in het schrijven van allerlei soorten teksten. Dat
vormde de aanleiding om na te gaan of het gebruik van dit programma effecten laat zien in de
vorm van betere opstellen. Op vijf basisscholen in de regio is hij vervolgens in groep acht aan de
slag gegaan met zijn onderzoek. Hierbij kwamen onderzoeksvragen aan de orde als: helpt het als
kinderen wekelijks gericht schrijfonderwijs krijgen en helpt het als de computer wordt ingezet?
Het onderzoek heeft in totaal ruim 2500 opstellen opgeleverd. Met de hulp van vijftien ervaren
leerkrachten en meer dan dertig pabostudenten zijn alle teksten beoordeeld. Deze beoordelin-
gen zijn vergeleken met landelijke tekstoordelen van landelijke periodieke peilingsonderzoeken.
Het valt op dat significante leerwinst te constateren is bij vaak oefenen in combinatie met de
ondersteuning van het computerprogramma: kinderen schrijven betere teksten.
38 39
PROMOVENDI
Sheila Adjiembaks, Juridische Hogeschool Avans-Fontys
‘Resistance to crime’; weerstand tegen criminele verleiding.
Promotor: prof. dr. Emile Kolthoff, Open Universiteit.
Jan Andries, Academie voor de Technologie van Gezondheid en Milieu
Methodeontwikkeling in de chemometrie: Ontwikkeling van nieuwe methoden voor variabelen-
selectie bij multivariate data analyse.
Promotores: prof. dr. L.M.C. Buydens, Radboud Universiteit Nijmegen en
prof. dr. Y. Vander Heyden, Vrije Universiteit Brussel;
Lector/promotor: prof. dr. G.J. de Jong.
Marie-José Geenen, Academie voor Sociale Studies Breda
Werkzame factoren in de relatie groepsleiders-jongens in een justitiële jeugdinrichting.
Promotor: prof. dr. Emile Kolthoff, Open Universiteit;
Lector/co-promotor: dr. Hans Werdmölder.
Martin van Gennep, Academie voor Gezondheidszorg
Effects of a program combining walking and cognitive training on memory and behavior of older
persons with dementia.
Promotor: prof. dr. Erik Scherder, VU Amsterdam.
Soesja Grundel, Academie voor Marketing en Business Management
Applications in Game Theory.
Promotores: prof. dr. Peter Borm, Tilburg University en
prof. dr. Herbert Hamers, Tilburg University;
Lector: mr. Peter ter Horst.
Anita Heijltjes, Leer- en Innovatie Centrum
Critical thinking in higher economics education.
Promotor: prof. dr. Fred Paas, Erasmus Universiteit Rotterdam;
Co-promotor: dr. Tamara van Gog, Erasmus Universiteit Rotterdam.
Mechtild Höing, Academie voor Sociale Studies Breda
COSA: werkt het?
Promotor: prof. dr. Stefan Bogaerts, Tilburg University;
Lector/co-promotor: dr. Bas Vogelvang.
Marga Jacobs, Academie voor ICT en Business
Kenniscreatie in burgernetwerken.
Promotores: prof. dr. A. Ragas, Open Universiteit en
prof. dr. P. Sloep, Open Universiteit.
Maike Kooijmans, Academie voor Sociale Studies ‘s-Hertogenbosch
Talentontwikkeling bij risicojongeren.
Promotor: prof. dr. Jan Willem Duyvendak, Universiteit van Amsterdam;
Lector/co-promotor: dr. Bas Vogelvang.
Esmah Lahlah, Academie voor Sociale Studies Breda
To victimise or to be Victimised? Ethnic differences in the risk for juvenile delinquency.
Promotor: prof. dr. S. Bogaerts, Tilburg University;
Co-promotor: dr. L. van der Knaap, Tilburg University.
Kelly Meusen-Beekman, Pabo
Ondersteunen van de overgang tussen basis- en voortgezet onderwijs, door vroege training van
zelfregulatievaardigheden bij kinderen in het basisonderwijs door middel van formatieve assessments.
Promotor: prof. dr. Henny Boshuizen, Open Universiteit;
Co-promotor: dr. Desiree Joosten- ten Brinke, Open Universiteit;
Lector/co-promotor: dr. Paul Delnooz.
Dennis Moeke, Academie voor Management en Bestuur
Zorglogistiek in de langdurige zorg: slimmer plannen van zorgactiviteiten.
Promotor: prof. dr. Ger Koole, Vrije Universiteit Amsterdam;
Lector/co-promotor: dr. Lineke Verkooijen, Windesheim Flevoland.
40 41
Bert Mutsaers, Academie voor Gezondheidszorg
Attitude en klinisch redeneren van manueel therapeuten.
Promotor: prof. dr. Bart Koes, Erasmus Universiteit Rotterdam;
Co-promotor: dr. Annelies Pool, Erasmus Universiteit Rotterdam;
Lector/co-promotor: dr. Arianne Verhagen.
Annemarie Quispel, AKV|St. Joost
Visuele Communicatie (en de invloed van visuele vaardigheden op de productie en interpretatie
van visuele informatie).
Promotor: prof. dr. Fons Maas, Tilburg University;
Lector/co-promotor: dr. Karel van der Waarde.
Suzanne de Rooij, Juridische Hogeschool Avans-Fontys
De positionering van de hbo-jurist in de wereld van de klassieke juridische beroepen.
Promotor: prof. dr. H.C.G. Spoormans, Open Universiteit;
Co-promotor: dr. A. Jettinghoff, Radboud Universiteit Nijmegen.
Simone Schenk, Academie voor Management en Bestuur
Hoe haal je meer rendement uit een functioneringsgesprek?
Promotor: prof. dr. P. Robert Jan Simons, Universiteit Utrecht;
Lector/co-promotor: dr. Willem de Lange.
Imke Smulders, Juridische Hogeschool Avans-Fontys
De wijkagent twittert, de burger voelt zich veiliger?
Onderzoek naar de relatie tussen het gebruik van Twitter door de wijkagent en de veiligheids-
beleving van de burger.
Promotores: prof. dr. Wilbert Spooren, Vrije Universiteit en
prof. dr. Emile Kolthoff, Open Universiteit.
Han van Son, Avans School of International Studies
Op weg naar meer duurzaamheidsinitiatieven in het MKB. De invloed van critical others en
critical incidents op het bewustzijn en de waarden van ondernemers.
Promotores: prof. dr. Arie de Ruijter, Tilburg University en
prof. dr. Johan Graafland, Tilburg University;
Lector/co-promotor: dr. Paul Delnooz.
Gerard Wagenaar, Academie voor ICT en Business
Communication patterns in agile product software development.
Promotor: prof. dr. S. Brinkkemper, Universiteit van Utrecht;
Co-promotor: dr. ir. R.W. Helms, Universiteit van Utrecht.
Joop de Zwart, Academie voor Bouw en Infra
Maatschappelijk verantwoord ondernemen, een hermeneutische analyse.
Promotor: prof. R. ten Bos, Radboud Universiteit Nijmegen;
Lector/co-promotor: ir. Emile Quanjel.
42
Meer weten?
Expertisecentrum Veiligheid
(073) 629 54 49
Expertisecentrum Duurzame Innovatie
(076) 523 83 39 / (013) 595 81 34
Expertisecentrum Kunst & Vormgeving
(076) 525 03 70
Lectoraat Human Resource Management
(076) 523 89 69
Lectoraat Innovatief Ondernemen
(076) 525 04 39
Lectoraat Diagnostiek
(076) 525 07 33
Lectoraat Active Ageing
(076) 525 07 33
Lectoraat Jeugd Gezin & Samenleving
(073) 629 53 01
Lectoraat de Innovatieve Opleidingsschool
(076) 523 84 87
Lectoraat Mechatronica
(06) 179 86 920
Lectoraat Analysetechnieken in de Life Sciences
(076) 523 80 30
Promoveren
(013) 595 82 79
Avans HogeschoolProfessor Cobbenhagenlaan 13
5037 DA Tilburg
ColofonDit is een uitgave van Avans Hogeschool,
Diensteenheid Marketing, Communicatie en Studentenzaken
Fotografie
Stefanie Grätz
Petra Stavast
Tekst
PS Teksten
Vormgeving
K&K Associates
Drukwerk
OBT bv, Den Haag
