Avans Academielezing Toekomst van arbeid

56
De toekomst van de arbeid Naar nieuwe vormen van werken en organiseren Academielezing Breda, 20 mei 2015 Willem de Lange Avans Hogeschool

Transcript of Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Page 1: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

De toekomst van de arbeid

Naar nieuwe vormen van werken en organiseren

AcademielezingBreda, 20 mei 2015

Willem de LangeAvans Hogeschool

Page 2: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie

Kennis en technologie

ICT

MaatschappelijkEconomie

PolitiekArbeidsmarkt

Page 3: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie

ICT

MaatschappijEconomie

PolitiekArbeidsmarkt

Page 4: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Demografische ontwikkelingen:wie wint de ‘war for talent’?

Ontgroening war for talent

- Generatie 2.0 /3.0- Binden en boeien van het schaarse talent

(maar lang niet overal….)- Talentmanagement

Vergrijzing duurzame inzetbaarheid

- Ontwikkelbeleid vs. ontziebeleid- Competentieontwikkeling- Vitaliteitsbeleid- Generatiemanagement

Page 5: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

5

2006

2010

Page 6: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Ouderenregelingen: werkgevers in de aanval

Ten onrechte ….

VO: BAPO levensfasebewust personeelsbeleid

Page 7: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 8: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie

ICT

MaatschappijEconomie

PolitiekArbeidsmarkt

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Page 9: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie

ICT

MaatschappijEconomie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Page 10: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

10

Ontwikkelingen in de economie:Flexibilisering van de arbeid

- van industrie naar dienstverlening

- globalisering / glocalisering

- outsourcing / offshoring

- ketens en netwerken

- turbulentie en onzekerheid

Page 11: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Werkgelegenheid in Nederland

Page 12: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

12

Page 13: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

De krant als aannemer

Page 14: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 20400

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Vaste arbeidsrelatie Flexibele arbeidsrelatie Zelfstandigen

Ontwikkeling van de flexibele schil 1990 - 2040

Bron: Paul de Beer

Page 15: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 16: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

16

Page 17: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie

ICT

MaatschappijEconomie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Page 18: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie

ICT

MaatschappijEconomie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Page 19: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

19

Arbeidsmarkt: differentiatie in aanbod en vraag

- heftiger schommelingen

- verkrapping > fricties

- krimpende beroepsbevolking

- life time employment is passé

- mobiliteit

- diversiteit: vrouwen en allochtonen

- hoger opleidingsniveau werknemers

- internationalisering• specialisten• ongeschoolde arbeid

Page 20: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

De beroepsbevolking krimpt (dachten we)

Potentiële beroepsbevolking

Werkzame beroepsbevolking

Optimistisch

Neutraal

Pessimistisch

Page 21: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 22: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 23: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 24: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

1990 1995 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 20400

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Arbeidsparticipatie mannen (%) Arbeidsparticipatie vrouwen (%)

Bron: Paul de Beer

Arbeidsparticipatie mannen en vrouwen

Page 25: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

25

Page 26: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie

ICT

MaatschappijEconomie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Page 27: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografisch:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie- Intensivering

ICT

MaatschappijEconomie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Page 28: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Kennis en technologie: life time employability

- Kennisintensivering

- Kennisveroudering

- Verdwijnen van middenbanen

- Kennismanagement

Leven Lang Leren

Page 29: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Kennisveroudering en – intensivering

Halfwaardetijd = waarde van kennis na x jaar

Voorbeeld: elektrotechnisch ingenieur

Halfwaardetijd

1987: 10 jaar1997: 5 jaar2011: 3 jaar

Bron: Den Hertog, 1997 / De Grip, 2011

Page 30: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Humans need not apply

Eindhoven Airport

Page 31: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 32: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie:- Intensivering

ICT

MaatschappijEconomie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Employability: ‘education permanente’

Page 33: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie:- Intensivering ICT:

- Grenzeloze mogelijkheden

MaatschappijEconomie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Employability: ‘education permanente’

Page 34: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ICT: het virtuele werken

- tijd- en plaatsonafhankelijk werken

- social media

- ‘24/7 connectivity’

- ‘Big data’

- eHRM

Page 35: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Het Nieuwe Werken: principes

Bron: Baane et al., 2010

Page 36: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 37: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 38: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie:- Intensivering ICT:

- Grenzeloze mogelijkheden

MaatschappijEconomie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Employability: ‘education permanente’ Virtualisering

Page 39: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie:- Intensivering ICT:

Grenzeloze mogelijkheden

Maatschappij:- Duurzaamheid- Ethiek- Individualisering

Economie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Employability: ‘education permanente’ Virtualisering

Page 40: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Maatschappij: maatschappelijk verantwoord werken

- Duurzaamheid

- Ethiek

- Individualisering

Page 42: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 43: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 44: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Bron: NRC, 27 april 2013

Page 45: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 46: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

46

Page 47: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie:- Intensivering ICT:

Grenzeloze mogelijkheden

Maatschappij:- Duurzaamheid- Ethiek- Individualisering

Economie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

PolitiekArbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Employability: ‘education permanente’ Virtualisering

Maatschappelijk verantwoord werken

Page 48: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie:- Intensivering ICT:

Grenzeloze mogelijkheden

Maatschappij:- Duurzaamheid- Ethiek- Individualisering

Economie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

Politiek:- Terugtrekkende overheid- Afbraak verzorgingsstaat- Wet- en regelgeving

Arbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Employability: ‘education permanente’ Virtualisering

Maatschappelijk verantwoord werken

Page 49: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Politiek: liberalisering en ondernemerschap

- Wet werk en zekerheid

- Participatiewet

- ZZP’ers: de ‘gig worker’

Page 50: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 51: Avans Academielezing Toekomst van arbeid
Page 52: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie:- Intensivering ICT:

Grenzeloze mogelijkheden

Maatschappij:- Duurzaamheid- Ethiek- Individualisering

Economie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

Politiek:- Terugtrekkende overheid- Afbraak verzorgingsstaat- Wet- en regelgeving

Arbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Employability: ‘education permanente’ Virtualisering

Maatschappelijk verantwoord werken

Liberalisering

Page 53: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie:- Intensivering ICT:

Grenzeloze mogelijkheden

Maatschappij:- Duurzaamheid- Ethiek- Individualisering

Economie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

Politiek:- Terugtrekkende overheid- Afbraak verzorgingsstaat- Wet- en regelgeving

Arbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Employability: ‘education permanente’ Virtualisering

Maatschappelijk verantwoord werken

Liberalisering

Organisaties:- Leiderschap- Teamwork- Verantwoordelijkheid

Page 54: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

Organisaties: nieuwe vormen van werken en organiseren

- Management: van beheersingsgericht naar participatief

- Van wantrouwen naar vertrouwen

- Teamwork

- Professionalisering

- Verantwoordelijkheid op de werkvloer

- Sturen op output / resultaat

Rijnlands organiseren

Page 55: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

55

Page 56: Avans Academielezing Toekomst van arbeid

ARBEID

Demografie:- Ontgroening- Vergrijzing

Kennis en technologie:- Intensivering ICT:

Grenzeloze mogelijkheden

Maatschappij:- Duurzaamheid- Ethiek- Individualisering

Economie:- Globalisering- Ketens en netwerken- Onzekerheid- Dienstverlening

Politiek:- Terugtrekkende overheid- Afbraak verzorgingsstaat- Wet- en regelgeving

Arbeidsmarkt:- Opleidingsniveau- Diversiteit- Internationalisering- Krimp

- War for talent- Duurzame

inzetbaarheid

Flexibilisering

Differentiatie

Employability: ‘education permanente’ Virtualisering

Maatschappelijk verantwoord werken

Liberalisering

Organisaties:- Leiderschap- Teamwork- Verantwoordelijkheid

Nieuwe vormen van werken en organiseren