Hét Brijnieuws van De Heus Voeders B.V.

check deinstallatie

Doreen van den Berkmortel:

In format ie over het voeren van b i jproducten juni 2012

1BRIJTEAMNieuws

c o l u m n

U voert uw varkens bijproducten en zorgt er zo

voor dat restproducten uit de voedingsmiddelen-

industrie een waardevolle bestemming krijgen. U

vervult daarmee een bijzondere en gewaardeerde

rol. Zo’n rol vervult ook het Brijteam van De Heus.

Dit team staat varkenshouders die bijproducten

voeren dagelijks met raad en daad terzijde.

Het Brijteam is een unieke combinatie van kennis

en ervaring en vormt dé sparringpartner voor var-

kenshouders die met bijproducten een zo hoog

mogelijk rendement willen behalen. Via deze

uitgave Brijteam Nieuws brengen en houden we

u op de hoogte van de mogelijkheden en ontwik-

kelingen rond het voeren van bijproducten. We

delen ons enthousiasme en onze kennis graag

met u. Doe daarom gerust een beroep op ons.

Maatschappelijk gewaardeerd

Ruud Bens

Ruud BensHoofd Brijteam

Reageren? }[email protected]

BRIJTEAM

van De Heusn i e u w s

i n h o u d

GPS nu ook voor biggenGPs is een hulpmiddel om de voeropname van het

varken goed af te stemmen op de behoefte. na

twee jaar GPs-ervaring bij vleesvarkens, introdu-

ceerde de heus onlangs ook GPs voor biggen.

dit biedt zeugenhouders de mogelijkheid om een

scherpere voerconversie te realiseren door doelge-

richt te voeren. uw specialist vertelt u graag meer.

Website personeelswervingom samen voor resultaat te kunnen gaan, wil de heus de beste mensen

in dienst hebben. daarom zoeken we voor nationale en internationale

functies regelmatig nieuwe mensen. om deze toppers op het spoor te komen,

ontwikkelde de heus een speciale website. een belangrijk onderdeel van

de website is social media. specialisten op hun vakgebied die geïnteresseerd

zijn in de heus kunnen via Twitter,

linkedin en Facebook contact

maken met de heus. de nieuwe

site bewonderen? Ga dan naar

www.exploreyourworldwithus.com.

Prijzen voor granen en eiwit stabielDe prijzen van grondstoffen bepalen voor een

belangrijk deel het rendement van uw bedrijf.

Inzicht in de ontwikkelingen op deze markt

kan u helpen u bij uw bedrijfsvoering.

De prijzen van granen zullen naar verwachting stabiel blijven tot aan de nieuwe oogst, medio juli - augustus. Door de strenge winter in Oost-Europa leek het er even op, dat de prijzen zouden stijgen onder druk van een gekrompen areaal. Herinzaai zorgde echter voor rust in de markt. Bij de teelt van granen – een belangrijk bestanddeel van het veevoer – zijn de weersomstandig-heden altijd bepalend voor de opbrengsten en daarmee de prijsstelling. Het weer heeft er ook voor gezorgd dat de prijs van eiwitproducten waarschijnlijk stabiel blijft. Er zijn meerdere redenen waardoor prijsdalingen waarschijn-lijk uitblijven. De productie van soja – de belangrijkste eiwitleverancier – viel tegen in Brazilië en Argentinië. Daar komt bij dat in de VS, het tweede teeltgebied van soja, veel maïs wordt verbouwd voor biobrandstoffen. Daardoor is er geen ruimte voor extra productie van soja. Bovendien is China een belangrijke importeur geworden van soja waardoor er van die kant vraag is en de prijs wordt ondersteund.

4 insTall aTiescan

6 veelGebruik Te bijProducTen

8 comPleTe voedinG

9 de mannen van heT brijTeam

10 vier vraGen a an Rinus Veldhorst

10 TiP van de dierenarTs

11 Gezonde biGGen meT romelko

11 TiPs van de heusVraag uw specialist

4 De Heus · BRijteam Nieuws 1 | jun i 2012

Zekerheid over de nauwkeurigheid

i n s Ta l l aT i e s c a n b i j v a n d e n b e r k m o r T e l

BRIJTEAM

Reageren? }[email protected] 06 - 22 66 51 72

De Heus · BRijteam Nieuws 1 | jun i 2012 5

doreen en marcel van den berkmortel hebben in

st. oedenrode een varkensbedrijf met daarnaast een

varkenshandel. het varkensbedrijf telt 650 zeugen en

7.400 vleesvarkens. medewerker Franco de vries is

verantwoordelijk voor de vleesvarkens en de gespeen-

de biggen. hij nam het initiatief voor een installatiescan

door het de heus brijteam. ‘die scan gaf me zekerheid

over de nauwkeurigheid van ons brijvoersysteem.’

Twee installatiesFranco vertelt dat het bedrijf beschikt over twee brij-

voerinstallaties, een nieuwe en een wat oudere instal-

latie. de nieuwe installatie heeft twee voormengers,

waardoor Franco behalve natte ook steekvaste pro-

ducten kan voeren. in totaal voert hij negen natte bij-

producten en twee droge. Gevoerd worden onder an-

dere tarwe, gerst, kaaswei en tarwezetmeelproducten.

Contact met het BrijteamFranco heeft meerdere keren per week contact met het

brijteam van de heus. ‘we overleggen regelmatig over

bijproducten die door handelaren worden aangeboden’,

vertelt hij. ‘dan bekijken we of een product financieel en

voedertechnisch interessant is. marktinformatie speelt

daarbij een grote rol.’ Franco vertelt dat hij zeer te

spreken is over de samenwerking met het brijteam. ‘ze

geven goede adviezen en staan meteen voor me klaar.’

Installatiescanhet brijteam staat Franco ook op andere terreinen ter-

i n s Ta l l aT i e s c a n b i j v a n d e n b e r k m o r T e l

Wie:Doreen en Marcel van den Berkmortel

Wat:Varkens- en handelsbedrijf

Hoeveel: 650 zeugen en 7.400 vleesvarkens

Waarom:Installatiescan

BeDrIjfSGeGeVenS

'Hergebruik van spoel-water is punt van aandacht'

'installatie moet nauwkeurig werken'

zijde. Franco: ‘ik wilde weten of onze compleet nieuwe

big dutchman-installatie precies doet wat wij willen

en verwachten.’ met de installatiescan onderzocht het

brijteam de installatie vanaf de opslag van de bijpro-

ducten tot en met de dosering in de trog. silo’s, hamer-

molen en pompen werden aan een inspectie onderwor-

pen. er werden in totaal 22 monsters van producten,

tussenmengsels en brij genomen en onderzocht.

Paar verbeterpuntjeshet brijteam concludeerde dat de nieuwe brijvoerin-

stallatie uitstekend functioneert en veel mogelijkheden

biedt. er kwamen desondanks wel enkele verbeterpunt-

jes naar voren. zo bleek dat de hamermolen de gerst niet

voldoende fijn maalt. een ander verbeterpunt – dit speelt

op veel bedrijven – was het gebruik van spoelwater. het

water van de vorige voerbeurt wordt in de volgende

voerbeurt gebruikt. ‘daardoor kan het drogestofgehalte

van de brij hoger of lager uitvallen’, vertelt Franco. ‘een

paar procent meer of minder droge stof, heeft bij een

rantsoen van gemiddeld 23 procent droge stof een grote

invloed op het totale gehalte aan droge stof.’

Tevredenondanks dat er weinig afwijkingen werden gevonden,

is Franco zeer te spreken over de installatiescan. ‘ik

heb nu zekerheid over de installatie. dat is belangrijk

om goede resultaten te kunnen behalen. het lijkt me

dan ook nuttig om deze scan regelmatig, zeg minimaal

één keer per jaar, te laten doen.’

Productmonster nemen Links Franco de Vries en rechts Arno van der Burgt

arno van der BurgtSpecialist Brijteam

Aardappelbijproducten

ZeTMeelZetmeel is de belangrijkste

voedingsstof in aardappelen.

Varkens kunnen zetmeel uit

aardappelen alleen benutten als

dit zetmeel ontsloten is. Dat wil

zeggen dat het zetmeel verhit moet

zijn geweest. De norm is dat minstens

80 procent van het zetmeel ontsloten

moet zijn. Bij sommige leveringen kan

dit minder zijn.

HerkoMSTAardappelbijproducten komen

beschikbaar bij de verwerking

van aardappels tot bijvoorbeeld

chips, frites en puree. Ze worden

gewonnen uit de resten van de

producten of uit het proceswater.

Bekende aardappelbijproducten

zijn aardappelstoomschillen,

aardappelzetmeel, frites

en puree. Kenmerkend

van aardappel(bij)-

producten is de

neutrale tot

goede smaak.

DraGer Van BrIjAardappelproducten zijn de dragers van het

brijrantsoen. Het is wenselijk om een deel van

het rantsoen dat u uw varkens verstrekt uit

aardappelproducten te laten bestaan. Er is

echter ook een maximum. Dit hangt af van

de verpompbaarheid van de brij en de

diercategorie.


v e e l G e b r u i k T e b i j P r o d u c T e n

Ontsloten aardappelzetmeel

Aardappelkroket

Friet

Waarom aardappelproducten?

• Goed verkrijgbaar

• Geeft stabiliteit in de brij

• Goed houdbaar, zonder roerwerk

• Neutrale smaak


Aardappelbijproducten

Pas op voor hoge mestkostenBij een hoog gehalte aan stoomschillen leidt een paar procent extra soms tot een nog iets lagere kostprijs. Dit lijkt misschien positief, maar let erop dat u de droge stof op peil houdt. Zeker bij lange circuits. Eén procent droge stof minder is op jaarbasis 105 liter extra water. Dit betekent extra mestkosten.

• Vers of uit opslag

• Ontsluiting van het zetmeel

• Te lange bewaring leidt tot energie- verlies

leT oP De GeHalTen!De gehalten van de voedingsstoffen in aardappelproducten kunnen

enorm verschillen. De hoeveelheid zetmeel kan bijvoorbeeld uiteen-

lopen van 350 tot 650 gram per kilogram droge stof. Verzeker u er wel

van dat dit zetmeel ontsloten is. Om ervoor te zorgen dat u constante

kwaliteit krijgt, kunt u het beste partijen van één leverende fabriek

nemen. Constantheid van het rantsoen is belangrijker dan

de hoogte van het zetmeelgehalte van een fabriek.

ConSerVerenVloeibare aardappelproducten conserveren goed

en kunnen lang worden bewaard. Zetmeel wordt

hierbij omgezet in zuren, met name melkzuur.

Door deze omzetting gaat weliswaar energie

verloren, maar verbetert de voedingswaarde wel.

aDVIeS

aanDaCHTSPunTendragen de brij

ConCluSIeS


Varkens groeien niet van water alleen. Maar water is wel van essentieel belang voor het dier.

Hoe essentieel blijkt wel uit het feit dat ongeveer 70 procent van het varkenslichaam bestaat

uit water. als een dier 10 procent van het water in het lichaam verliest, betekent dat zijn dood.

Voldoende en goed water is van levensbelang.

De essentie van water

enkele functies van water zijn:• Transportmiddel en reactiemiddel: water vervoert

voedingsstoffen, de levensprocessen verlopen in

een waterige oplossing.

• Groei: jeugdgroei (van big tot volgroeid vleesvar-

ken) bestaat hoofdzakelijk uit water.

• Lichaamstemperatuur: water reguleert de li-

chaamstemperatuur.

• Afvoer: water zorgt voor afvoer van schadelijke

stoffen en afvalstoffen.

Water en warm weerbij extreem warm weer zijn het reguleren van de tem-

peratuur en de afvoer van afvalstoffen extra belangrijk.

brijbedrijven verlagen dan meestal de droge stof van

de brij met één tot twee procent. Feitelijk wordt dan

nog geen 0,5 liter extra vocht per dag verstrekt. als

het mogelijk is, is het beter om extra water te verstrek-

ken tussen twee voerbeurten in. op deze manier blijft

tijdens zo’n warme periode het drogestofgehalte van

de brij op het normale niveau en volgen de dieren de

voercurve goed.

Drinknippels? Doen!drinknippels bieden u de mogelijkheid extra drink-

water te verstrekken. een prima optie, want ook een

varken dat brijvoer krijgt, heeft behoefte aan vers en

schoon drinkwater. in kraamstallen en afdelingen met

gespeende biggen verdient het de voorkeur om aan-

gezuurd water te geven. dit water wordt beter opgeno-

men en helpt om problemen met pathogene bacteriën

(zoals coli en clostridium) te voorkomen.

afvalstoffen afvoerenwater is nodig voor en bij de urineproductie en dus

essentieel voor de afvoer van schadelijke stoffen uit

het lichaam. omdat er per liter urine maar een beperkte

hoeveelheid afvalstof kan worden afgevoerd, moet er

voldoende water worden verstrekt om het lichaam te

zuiveren. bij brijvoer is het aanbieden van voldoende

drinkwater naast brij essentieel. houdt hier rekening

mee, zeker wanneer u zoutrijke producten voert.

opstartenbrijweigeraars nemen geen water op. voor deze die-

ren is het belangrijk om vrij water te kunnen opnemen.

zorg daarom voor voldoende wateraanbod en ver-

strek bij de opstart in de eerste week extra water

in de trog.

• Water is het belangrijk-ste voedingsmiddel

• Bij brijvoedering bepaalt het droge-

stofgehalte de watertoediening

• Rantsoenen met een hoog zoutgehalte eisen

een lagere droge stof en vrij beschikbaar water

• Bij extreem hoge staltemperaturen moet extra water verstrekt worden

• Aangezuurd water remt bacteriegroei en wordt

beter opgenomen

c o m P l e T e v o e d i n G


Jos van Dingenen is een oudgediende in de varkens-

houderij. ‘ik heb de tijd nog meegemaakt dat het voeren

van bijproducten in de experimentele fase zat. er was

weinig ervaring en we hadden soms geen idee of een

voerstrategie goed uitpakte of niet. we hebben flink

geleerd van de zaken die misgingen.’ inmiddels zijn de

tijden drastisch veranderd. het brijteam heeft in de loop

der jaren niet alleen veel ervaring opgedaan, maar vooral

ook veel kennis. ‘de varkenshouder van nu hoeft niet

meer te experimenteren. als er vragen zijn, stelt hij die

gewoon aan ons. het moet wel heel gek zijn als wij er

geen antwoord op hebben. ik zeg dan ook altijd tegen

mijn ondernemers: heb je twijfels, vraag het ons gewoon.’

‘ik durf wel te stellen dat er in de varkenshouderij weini-

gen zijn, die zo’n op het bedrijf afgestemd advies geven

als wij. het brijteam levert écht maatwerk.’ specialist

André Kamp heeft noord-nederland als werkgebied

en is 100 procent overtuigd van de meerwaarde van zijn

specialistenteam. ‘we denken mee met onze varkens-

houders en spelen in op hun werkwijze en hun manier

van zaken doen.’ andré heeft een brede kijk op varkens,

met bovendien een praktische inslag. dat zijn basis in

de praktijk ligt, is daarbij een voordeel. ‘op basis van

de aangekochte producten en de omstandigheden op

het bedrijf bereken ik een rantsoen dat zorgt voor een

gezonde groei en een goed rendement.’

BRIJTEAM

De mannen van het Brijteam

jos van Dingenen 06 - 53 40 59 [email protected]

andré kamp 06 - 46 23 13 [email protected]

'twijfel? Vraag het ons gewoon'

'Wij leveren écht maatwerk'

Het Brijteam van De Heus bestaat uit specialisten die samen met de varkenshouder het voeren van bijproducten tot

een succes willen maken. We stellen twee leden van het Brijteam aan u voor: jos van Dingenen en andré kamp.


v i e r v r a G e n a a n T i PRinus Veldhorst van de dierenar ts

'Wij adviseren ook over droogvoer in combinatie met enkelvoudige producten'

Het gevaar van biogene aminen Biogene aminen zijn giftige stoffen die ontstaan bij de afbraak van aminozuren door bacteriën. Ze komen vooral voor in gemakkelijk afbreekbare eiwitrijke (bij)-producten. In de bloedbaan van varkens leiden ze tot verminderde voeropname, diarree en beenwerkproblemen. Pro-blemen door biogene aminen ontstaan vooral op bedrijven waar structureel veel ongewenste fermentatie plaatsvindt. De waarden – meetbaar in het voer en in het bloed – liggen op brijbedrijven veel hoger dan op droogvoerbedrijven. Problemen voorkomen? Beperk onge-wenste fermentatie met voldoende door-stroom van eiwitrijke bijproducten. Laat de opslag regelmatig leeglopen en let ook op voerresten en de stuurvloeistof. Hygiëne en conserve- ring zijn de sleutelwoor-den bij het voorkomen van proble-men door biogene a-minen.

Reageren? }[email protected]

Godfried Groenlanddierenarts De Heus

Rinus Veldhorst, lid van het Brijteam

BRIJTEAM

1 Waarom het Brijteam vragen over droge producten?‘veel varkenshouders hebben een computergestuurde droogvoerinstallatie waar-

mee ze losse grondstoffen kunnen bijvoeren. vaak gebruiken ze geen enkelvoudige

producten omdat zij twijfelen of het technische en economisch interessant is. nu de

voerprijzen hoog zijn, is het goed om die afweging nog eens te maken. om een goed

resultaat te boeken is ook kennis over de werking van de installatie, uitdosering en

enkelvoudige producten nodig. deze kennis is binnen het brijteam voorhanden.’

2 Hoe kom je aan deze kennis?‘we werken dagelijks met enkelvoudige producten, ook droge, en veel van de

kennis komt van de vlierbos. dit is het vleesvarkensproefbedrijf van de heus. hier

zijn recent onder praktijkomstandigheden de plussen en minnen onderzocht van

het voeren van droge, enkelvoudige producten.’

3 Wat is er onderzocht?‘we vergeleken de invloeden van verschillende percentages gerst en tarwe.

Tegelijkertijd zijn de verschillende maalfijnheden van losse grondstoffen ten

opzichte van elkaar vergeleken en het voeren van kruimel of korrel.’

4 Wat is het resultaat?‘we weten nu welke invloed het bijvoeren van enkelvoudige producten heeft op de

technische resultaten zoals groei en voederconversie. dit combineren we met de

kennis van het brijteam over de prijsontwikkeling en het aanbod aan bijproducten.

hiermee kunnen we voor elke situatie het economisch rendement berekenen.’

2500

2000

1500

1000

500

0

droo

g 1

droo

g 3

droo

g 2

brij

1

brij

2

brij

3

brij

4

brij

5

brij

6

ngra

m /

ml

volgnummer en type bedrijf

Serotonine is een biogene amine. De waarden zijn bepaald op drie droog-voeren zes brijvoerbedrijven. Er zijn uitschieters op twee brijbedrijven.

Serotonine

van De HeusT i P s

roertips• stem de roertijden af op de producten.

• controleer het roerwerk minstens twee keer per

jaar op gebreken en slijtage.

• waterige bijproducten ontmengen snel en zijn na

roeren snel homogeen. bij dikke bijproducten is

dit juist andersom.

• controleer de hoogte van het roerwerk.

• denk bij een wisseling van product aan het

aanpassen van de roertijden.

aandacht voor leveranciers• controleer altijd of er een weegbon van het te

lossen bijproduct aanwezig is.

• streef naar leveranties uit een vaste fabriek. elke

fabriek produceert meestal een constante kwaliteit.

• let er bij mengproducten op dat de mengverhou-

ding overeenkomt met de gemaakte afspraken.

Pas op voor voederwaardeverliesveel zetmeelrijke bijproducten worden geconserveerd

door melkzuurfermentatie. de melkzuurbacteriën

zetten dan zetmeel om in melkzuur. voordeel is dat er

een fris zuur product ontstaat dat niet snel bederft.

nadeel is dat het zetmeelgehalte en daarmee ook de

ew daalt. de voederwaarde van melkzuur is namelijk

16 procent lager dan die van zetmeel. Producten moe-

ten daarom niet te lang bewaard worden. in de tabel

staat een voorbeeld van aardappelstoomschillen.

Invloed van bewaartijd op

zetmeel in aardappel-

stoomschillen


Gezonde biggen met romelko oranje een uitstekende methode om jonge biggen na het spenen voldoende voer

te laten opnemen, is het verstrekken van de licht verteerbare energierijke

pap romelko oranje. deze pap geeft u naast het standaardspeenvoer. door

romelko oranje in de eerste dagen na het spenen twee keer per dag te ver-

strekken, nemen de biggen voldoende voer en vocht op. dit houdt ze fit en

gezond. u kunt romelko oranje ook met de brijvoerinstallatie voeren. ideaal

als opstart voor verdere voedering met brij. een andere effectieve methode

is het verstrekken van droogvoer romelko blauw. dit voer is eveneens licht

verteerbaar en zorgt voor een hoge voeropname.

Gebaat bij prestarterdrie of vier weken oude gespeende biggen

zijn geen vast voer gewend. ze zijn daarom

erg gebaat bij een energierijke prestarter

voordat wordt overgeschakeld op standaard-

speenvoer. na het spenen is het essentieel

dat biggen voldoende voer opnemen. Gebeurt

dit niet, dan krimpen de darmvlokken, neemt

de big minder voedingsstoffen op en krijgen

ziekteverwekkende bacteriën kans om toe te

slaan. een goede voeropname na het spenen

is de basis voor een flinke jeugdgroei.

Dagen pH % zetmeel

1 3.9 41 8 3.6 36 16 3.5 30

Vraag uw specia-list en kijk op: }www.de-heus.nl/Sectoren/Varkens/Assortiment_vk/Biggenvoeders

Het Brijteam is een gespecialiseerde afdeling

van De HeusBel met 0413 - 214 221 of mail naar [email protected]

voor een kennismaking met de specialisten van het Brijteam.

Hét Brijnieuws van De Heus Voeders B.V.

Documents

Transcript of Hét Brijnieuws van De Heus Voeders B.V.