Het bos in met Spetter!

een wereld van water

Hidro padDOE

START

BOSBINGO

Dit ben ik allemaal tegengekomen in het bos:

molshoop vogelnestsporen van

dierenpadden-

stoel eekhoorn

kabouters dennen-

appelbeuken-nootjes wandelaars

plassen om

in te sprin-gen

mierennest vlinder spin bloemen Spetter

eend pidpa waterput

gasleiding muis paard

duif brandkonijnen-

keutels hert doornstruiknetels

Klaar om te vertrekken?

De wandeling is 5 km lang.

Trek stevige schoenen aan of regenlaarzen na een regenbui.

Blijf op de paden voor je eigen veiligheid en voor die van alle

bosbewoners.

De paden zijn helaas niet voorzien op buggy’s en rolstoelen.STA

RT

Maak gekke regels voor je vertrekt.

Wie voert ze het best uit?

Zie je een omgevallen boom? SPRING IN DE LUCHT!

twiet

woesh

zoemzoem

kwaak

twiet

woesh

ritsel

Pfffft

Pfffft

Pfffft

Sluit je ogen en luister naar de geluiden om je heen.

Welke horen thuis in de natuur, welke niet?

Start je wandeling bij Hidrodoe. Als je buitenkomt zie je

het waterproductiecentrum.

tjirp

ritsel

tjirp

Hier maakt Pidpa van grondwater drinkwater. Het

grondwater wordt opgepompt uit 20 watervangputten die 30

tot 60 meter diep zijn. Deze putten liggen verspreid over

het terrein van het waterproductiecentrum en in

het Peertsbos. Tip: Bekijk na de wandeling de 4D film

‘Teruggespoeld’ in Hidrodoe en word een expert in drinkwaterzuivering.

zoem

zoem

SPLASHSPLASH

KRAK

haha

ha

Oehoehoe

Oehoehoe

Ga naar rechts en volg het pad links, tot aan de bosrand.

Deze planten staan graag met hun voeten in het water.

Welke kan je zien groeien in het waterbekken?

Aan je rechterkant zie je een waterbekken. Pidpa laat hier elke dag 622.000 liter water

in de bodem sijpelen. Zo is er steeds voldoende grondwater

voor de drinkwaterzuivering.

622.000 liter =

4.146 badkuipen

Kijk tijdens het wandelen niet enkel naar je voeten, maar kijk ook eens

omhoog. In de lucht en in de bomen kan je veel vogels spotten.

Op de volgende pagina vind je de meest voorkomende soorten in dit bos.

Vind jij nog andere vreemde vogels?

TIPS

maak het stil

spits je oren

houd afstand

Neem het eerste bospad links.

Steek het bruggetje over en sla meteen weer linksaf.

Wandel door tot aan de asfaltweg.

Neem het eerste bospad links.

Steek het bruggetje over en sla meteen weer linksaf.

Wandel door tot aan de asfaltweg.

zwaluw

merel

roodborstje

boomklever

witte kwikstaart

ekster

kauw

Vlaamse gaai

Welke vogels heb jij gevonden?

groene specht

blauwe reiger

mus

ijsvogel

kraai

buizerd

Ga naar links de straat op. Sla het tweede bospad rechts

in en wandel tot aan de tweede splitsing.

Een bos vol bomen, elke soort is uniek. De beuk is erg

gevoelig voor zonlicht. Zijn groot, dicht gebladerte beschermt

de stam. Hierdoor kan er ook niets groeien onder de beuk.

Onder de dennenbomen kan je wel begroeiing zien. Zij willen

recht omhoog groeien maar de wind steekt er een stokje voor.

De zuidwestenwind blaast de bomen naar het noordoosten.

Als je verdwaalt in het bos kunnen de bomen je de juiste

richting aanwijzen.

Eekhoorns lusten graag beukennootjes.

Verzamel wat nootjes en leg ze klaar bij de boom.

Het bladerdek van een beuk kan 200 liter water verdampen per dag.

Sla linksaf. Volg het kronkelpad tot je de Kleine Nete ziet.

Dit kronkelende pad loopt langs oude meanders van de Kleine

Nete. Een meander is een lus of een bocht in de rivier. Aan de

buitenkant van de bocht stroomt het water sneller dan aan de

binnenkant. De buitenbocht slijt uit en grond wordt afgezet

aan de binnenkant. Zo wordt de bocht wijder en de waterloop

langer. Dit proces kan tientallen jaren doorgaan. Uiteindelijk

komen twee bochten samen en vormen een nieuw loop van de

rivier. De oude meander doet niet meer mee!

Wist je dat vroeger de Kleine Nete hier nog gestroomd heeft?

Durf jij door de oude meanders van de Kleine Nete lopen?

Hou het droog!

Sla linksaf. Volg het kronkelpad tot je de Kleine Nete ziet.

Kleine Nete

meander

buitenbocht slijt uit

grond

wordt afgezet

aan de binnenkant

oude meander

meander

nieuwe waterloop

snelle stroming

trage

stroming

Klim de Netedijk op en sla rechtsaf.

Volg de Kleine Nete tot aan knooppunt 2.

Als je stroomafwaarts kijkt, bevindt de rechteroever

zich op de rechterkant. Dat wil zeggen dat ik nu op

rechteroever stap.

linkeroever stap.

Ga aan een bocht van de Kleine Nete staan. Gaat de stroming sneller in

de holle of in de bolle oever? Kan jij sneller lopen dan de stroming?

Antwoord: de stroming gaat sneller in de holle oever.

rivi

erdo

nderpad

bee

kprik

bever

ijsv

ogel

De Kleine Nete is de zuiverste waterloop in

Vlaanderen. Al ziet ze er op het eerste zicht niet echt

helder uit. Onder, boven en naast het wateroppervlak

bruist ze van leven! Je vindt hier zelfs enkele zeldzame

diersoorten zoals de beekprik en de rivierdonderpad.

Ga bij knooppunt 2 rechts het bos in en volg het pad

tot aan een houten paaltje. Je bent onderweg richting

knooppunt 73.

In het bos is heel wat dood materiaal te vinden: takken, dorre

blaadjes, afgezaagde boomstronken,… Deze worden niet

opgeruimd want dood hout brengt leven in het bos. Dieren

vinden hier voedsel en beschutting.

Kijk onder een dikke tak welke kriebelbeestjes zich hier schuilhouden.

Vergelijk je vangst met de dieren op de volgende pagina.

Tot 99% van een boom bestaat uit dode cellen.

Alleen de bladeren, knop-pen, wortelpunten en een

dun laagje cellen onder de bast zijn nog levend.

Welke beestjes heb jij gevonden?

regenworm

duizendpoot

rode bosmier

pissebed

Ik kom boven de grond als het regent.

Dat komt omdat ik de trillingen van de

regen verwar met die van een vijand,

zoals de mol.

Ik gebruik dennennaalden en takjes

om nesten de bouwen die wel een

meter hoog kunnen worden.

Ik ben geen insect, maar familie van

de kreeft. Ik heb mij aangepast om op

het land te leven, maar blijf liefst in

vochtige omgevingen.

Ik heb maximaal 200 poten. Hiermee loop

ik wel sneller dan mijn collega, de

miljoenpoot, die veel meer poten heeft.

mestkever

oorworm

rode bosmier

Ik ben zo sterk dat ik 1000 keer

mijn eigen gewicht kan trekken.

Mest is mijn favoriete voeding

omdat daar veel vocht in zit en

dan moet ik niet veel drinken.

Ik ben géén worm. Ik ben een

gevleugeld insect en kruip graag

in kleine holletjes, maar in je oren

zal je me niet snel vinden.

Wist je dat er per mens

op aarde 200 miljoen insecten

rondvliegen en -kruipen ?

Sla linksaf en loop door tot aan knooppunt 73

aan de asfaltweg.

Natuur verdwijnt vaak voor en door de mens. Wat denk jij? Mogen

mensen natuurgebied zomaar innemen?

Onderweg kom je oranje paaltjes tegen.

Weet jij waarom die hier staan?

opgelet: een gasleiding

aanleg van een nieuwe autostrade

uitbreiding luchthaven Deurne

Antwoord: De paaltjes markeren een aardgasleiding die van Neder-

land naar Frankrijk loopt. Wist je dat hier dagelijks een helikopter

overvliegt om de leiding te controleren?

Sla rechtsaf en duik meteen links het bos weer in, op

weg naar knooppunt 97.

Welkom in de Eikendreef. Wie goed oplet ziet meteen dat er

geen eiken meer staan.

Er groeien enkel:

berken

beuken

wilgen

Het woord dreef komt van ‘drijven’. Vroeger werd over deze

wegen vee gedreven. De bomen langs de zijkant dienden

voor schaduw en beschutting tegen wind.

Verzamel enkele blaadjes. Van welke boom zijn ze?

Wrijf een groen blad tussen je vingers. Merk je water op?

Antwoord: beuken

zomereik

berk

beuk

wilg

Moe!

Zo moe!!

Halverwege de Eikendreef kom je aan een splitsing.

Korte weg naar Hidrodoe

Zoek een stevige wandelstok om de laatste (kilo)meters af te leggen.

Hier heb je de keuze:

A. Ik wil graag nog 1,5 km verder

wandelen. Ga rechtdoor en lees

verder op de volgende pagina.

B. Ik ben moe en wil wat water

drinken : sla rechtsaf. Steek de

open plek over en hou links aan

tot aan Hidrodoe

Beide antwoorden zijn correct!

Ga rechtdoor tot aan de rand van het bos.

De berk herken je

aan zijn grijs-wit

gestreepte stam.

Aan je linkerkant duikt een nieuwe

boomsoort op: de berk. Met veel

zonlicht groeien ze snel de hoogte in,

vandaar hun smalle stam.

In een nieuw stuk bos zijn zij de eersten

die beginnen groeien. Wanneer

er andere bomen bijkomen, verdwijnen

de berken bij gebrek aan licht. Ze

worden vervangen door traag

groeiende soorten die minder licht

nodig hebben, zoals het dichtere

dennenbos aan de rechterkant.

Knuffel een boom!

Wie goed luistert, kan het sap door de stam horen stromen.

Volg het pad tot aan het bakstenen huisje.

Net zoals bomen slorpen bakstenen water op uit de grond.

Mossen maken er handig gebruik van om goed te kunnen

groeien.

De natuur is zoals een huis. Als je één steen weghaalt, blijft

het nog staan. Met te veel losse stenen stort het huis in. Ook

in dit bos hebben alle dieren en planten elkaar nodig. Ze zijn

allemaal schakels die ervoor zorgen dat de natuur overeind

blijft.

Voel eens aan de onderste bakstenen van het huisje. Zijn ze

vochtig of droog? Kan je mos zien groeien?

Op een open plek kan je gemakkelijk de hoogte van een boom

inschatten. Wie vindt de hoogste boom?

Buig voorover en kijk door je benen heen of je de top van de boom

kan zien. Als je de top ziet, sta je even ver van de boom als dat de

boom hoog is.

Loop rechtdoor tot aan knooppunt 97.

De natuur is overal. Je vindt ze in het bos, in de tuin, op straat

en zelfs in onze taal.

• Hoge bomen vangen veel wind.

• De appel valt niet ver van de boom.

• Door de bomen het bos niet meer zien.

• De kat uit de boom kijken.

• Boompje groot, plantertje dood.

• Aan de veren kent men de vogel.

• Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is.

• Als een vis op het droge.

Weet je zelf nog een spreekwoord waar de natuur in

voorkomt?

Een boom van een vent.

Sla rechtsaf. Volg knooppunt 5 tot bij Hidrodoe.

Voordat je weer naar huis gaat:

• adem nog enkele teugen frisse boslucht in

• stapel de wandelstokken in het bos en

maak een schuilplaats voor egels en andere dieren

• verwijder de modder van je schoenen met het

‘verwijder-de-modder-van-je-schoenen-apparaat’

• spoel de boswandeling door met een heerlijk glas

kraantjeswater