Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier...

201
Gedichten Paul van Ostaijen Editie Gaston Burssens bron Paul van Ostaijen, Gedichten (ed. Gaston Burssens). De Sikkel, Antwerpen 1935 (2de druk) Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/osta002gedi02_01/colofon.php © 2012 dbnl / erven Gaston Burssens

Transcript of Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier...

Page 1: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Gedichten

Paul van Ostaijen

Editie Gaston Burssens

bronPaul van Ostaijen, Gedichten (ed. Gaston Burssens). De Sikkel, Antwerpen 1935 (2de druk)

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/osta002gedi02_01/colofon.php

© 2012 dbnl / erven Gaston Burssens

Page 2: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

5

Inleiding

Om de metMusic-Hall (1914-15) en Het Signaal (1916-18) niet bekende lezerenigszins vertrouwd te maken (men neme in aanmerking dat noch de eerste bundel,door Paul van Ostaijen zelf veroordeeld als jongelingspoëzie, noch de tweede, alsbehorende tot de poëzie van een overwonnen standpunt, naar alle waarschijnlijkheidooit zullen worden herdrukt, zo tenminste had van Ostaijen bij leven besloten); dochvooral om de lezer een volledig overzicht te geven op 's dichters evolutie in deliteratuur, gaan hier vooraf acht gedichten uitMusic-Hall en twaalf gedichten uitHet Signaal. De Feesten van Angst en Pijn, die erop volgen, behoren tot een anderstandpunt, maar vermits totnogtoe onuitgegeven, verschijnen zij hier alsverbindings-teken tussenHet Signaal en het Eerste Boek van Schmoll.Deze Feestenvan Angst en Pijn vervangen als het ware Bezette Stad, waarvan de opnameongewenst was, aangezienBezette Stad op zich zelf een niet te verbrokkelenmonumentvormt, waaruit geen enkel gedicht zou kunnen worden overgenomen zonder uit hetkader zijner localisering te worden gerukt; en waar de veren de vogel maken, leekhet niet nodig de staart van de pauw te ontsieren met enkele veren op een hoed testeken, die hierdoor als gedemodeerd een pover aspect bieden zou. Het manuscriptvan De Feesten van Angst en Pijn werd ons bereidwillig ter copiëring afgestaandoorOskar Jespers, aan wie van Ostaijen het had geschonken. Dit manuscript is eencuriositeit op zich zelf, het is op Japans papier in verschillende kleuren uitgevoerden zou er bij een eventuele druk naar het origineel, minstens even grillig uitzien alsBezette Stad. (Evenwel is er het van Ostaijense tijdsnihilisme niet als inBezette Stadtot de uiterste konsekwentie doorgedreven).Het is natuurlijk jammer dat we ons hierhebben moeten bepalen tot een droge weergave van dit zo frisse handschrift - aande schikking van den dichter hebben we echter niets veranderd - maar wij menendat de grondwaarde van een gedicht toch minder besloten ligt in een soortrhythmische typografie, die tevens is een typografisch désordre (artistique), hoe ookdit désordre de zinnen streelt. Raffinement of perversiteit? Misschien allebei, maardan een raffinement en een perversiteit zoals die te pas komen bij het tactilisme vanMarinetti. Paul van

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 3: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

6

Ostaijen wilde of kon zich literair niet meer steunen op wat van hem totnogtoeverschenen was; overMusic-Hall was hij zelf in het geheel niet meer te spreken enhij dacht er soms aan zoveel exemplaren mogelijk terug te kopen om ze te verbranden.Het Signaal beschouwde hij, zoals hoger gezegd, als een eerste overwonnen standpunt.Van Ostaijen had, zeide men, zijn geloof in de mensheid verloren, in werkelijkheidhad hij dit geloof gescheiden van zijn literaire productiviteit, want het wezen derwereld verandert men niet met een gedicht en een gedicht mag niet ondergeschiktworden gemaakt aan een actie die om het even welk doel beoogt. Het gedicht is zichzelf doel. Het geloof in de mensheid is geen steunpilaar waarop gedichten wordengebouwd. Aldus getuigt van Ostaijen in zijn Self-Defense: ‘Bezette Stad was eenvergif als tegengif gebruikt. Het nihilisme van Bezette Stad cureerde mij van eenoneerlijkheid, die ik eerlijkhied waande, en van een buiten-lyrische hogeborst-zetterij.Daarna werd ik een gewoon dichter, die gedichtjes maakte voor zijn plezier. Ik maakgeen aanspraak op de medalje van burgerdeugd...’Blijft aldus nog het Eerste Boek van Schmoll, hetwelk de in portefeuille liggende

en in tijdschrift verspreide gedichten der vijf laatste jaren moest bevatten, en welkede dichter onder deze titel zich voornam te publiceren. Echter waren wij bij de keuzevan de in portefeuille nagelaten gedichten aan ons zelf overgelaten. Het was ons nietmogelijk uit te maken in hoeverre een gedicht voor Paul van Ostaijen zijn waardeverloren had, omdat - hoe goed het op zich zelf ook geweest mocht zijn - een andergedicht wellicht voor zijn gevoel het zich gestelde probleem beter en met eenvoudigermiddelen had opgelost. (Want dit toch was zijn streven: de factuur van het gedichtherleiden tot de meest simpele, soms simplistische expressie, - en toch, deze uiterstesimplificatie was een uiterst raffinement). Kortom we hebben ons verplicht gezienalle verspreide en onuitgegeven nagelaten verzen op te nemen, op gevaar af debedoelingen van den dichter te verraden. Waar we echter weten dat enerzijds vanOstaijen geen gedichten liet verschijnen dan die welke minstens zes maanden aaneigen kritiek konden weerstaan, anderzijds dat hij in portefeuille geen gedichtenbehield die hem minderwaardig schenen, en ten slotte dat hij de laatste zes maandenwelke hij te bed doorbracht, weinig of niets heeft geschreven, zo hebben

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 4: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

7

we niet te veel scrupules over de, van 's dichters standpunt uit, inferioriteit der hierverschijnende gedichten uit het Eerste Boek van Schmoll. Om nochtans op dit puntde schroef nog meer aan te draaien hebben we in het Appendix van deze bundel diegedichten afgezonderd, welke ons nog te dicht bijBezette Stad en te ver van 's dichtersjongst ingenomen standpunt bleken te staan. Ook de enkele groteske gedichten, welkevan Ostaijen schreef, hebben we onder deze rubriek opgenomen. Het Eerste Boekvan Schmoll zou zijn eerste definitieve bundel zijn geweest, het boek der ‘zuiverelyriek’ zoals hij deze in zijn vele kritische opstellen heeft voorgesteld. Uit een zijnerbrieven halen wij aan: ‘Ik probeer bijna zuiver rhythmisch-muzikaal te zijn d.w.z.dat ik probeer de opvatting alleen door rhythme te doen spreken (b.v. de oneindigemoeheid wordt in Melopee niet uitgesproken, niet geavoueerd; zij klinkt er alleenin)...’ En verder: ‘Ik heb de hoop nog niet opgegeven eenmaal ergens professor inlyriek te worden!...’Met deze laatste zin kan de nuchterinleidende uiteenzetting gesloten worden. Van

Ostaijen schreef dat in December 1927, een paar maanden dus vóór zijn dood. Hetsubliem-waanzinnige van deze hoop bij een stervende ! Is dit niet de ‘derde waanzin’die men ook in zijn gedichten treft, de waanzin die van de Muzen komt? Want wiebuiten de waanzin der Muzen om tot de poorten der poëzie gaat met het geloof dathij op grond van zijn kunstvaardigheid een groot dichter zal zijn, die blijft zelfoningewijd, en zijn werk, het werk van de bezonnene, wordt door het oeuvre derwaanzinnigen in het duister gesteld. Dit toch zei Plato. Geachte lezer, mag ik U nogtoevertrouwen wat Paul van Ostaijen U tijdens zijn leven niet meer heeft kunnenzeggen, maar wat hij opschreef voor twee vrienden: ‘Het is goed te weten dat onsgeval in de Nederlandse letteren hopeloos is. Dat wil niet zeggen troosteloos. Enmoest het nochtans nodig zijn ergens een troost te zoeken, laat ons dan niet vergetendat de volgende stelling aan een wetmatigheid in de Nederlandse literatuurbeantwoordt: De Pastorij vanMastland haalt het steeds bij ons opWoutertje Pieterse.Daarom, indien dit ons welkom is onze lof zwart op wit te lezen, laat ons elkaarloven, want het is nutteloos op andere lof te wachten...’Dit maar om te zeggen dat Uw lof wat laat zal komen.Gaston BURSSENS.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 5: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

8

Bij de tweede druk

Het is nu eenmaal het lot van ieder ‘goed’ dichter met het stof van de reputatie teworden bedekt dat de tijd op allen en alles - ook op de hersenen - laat neerkomen.Dat deze tweede druk noodzakelijk werd geacht, bewijst dat de reputatie van PaulvanOstaijen thans ‘gevestigd’ is. Laat ons dit feit verheugend noemen, of onverschilliger aan voorbijgaan, of het met een weemoedige glimlach vaststellen, 2×2 = 4, ookvoor hen voor wie 5 een juistere uitkomst is.G.B.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 6: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

9

Music-Hall

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 7: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

11

Herfst

Zij die vóór mij kwamen en dichters waren,zij hebben hun droefenis, in de Herfst, uitgesprokenen eenheid gevoeld tussen hun gebrokenleven, met het vaarwel aan de drommen hunner dromen,en het sterven der zonneblaren aan de dorre bomen.

Zij hebben gezegd: de Herfst was 't schoonste getij,al was hij dan ook droefeniszwaar en de baar van de zomer blij,zij wisten zich een groot geluk, toen hun leedmet het getij één was en sterk kompleet.

Maar zó kan ik de Herfst niet voelen, zó is hij niet in mij:het gulden doodgaan in rijk-trillend getij.Zó was het misschien vroeger; nu mijn droefenis inniger is,nu voel ik van de Herfst enkel d'onvolmaakte vunzige treurenis.

Nu voel ik hoe een sterrevende zonneschijnvermeerdert van dit treurende getij de werkelijke pijn;vermoeid of niet, - wie kan het weten? - draagt als een stramme vrouwde Herfst zijn lustloze dagen, zonder warmte, zonder kou.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 8: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

12

Vergelding

Ik ben gelukkig wijl ik mezelf 'n anders mens heb gevondendie mij tot nog toe als een onbekende was;hij heeft geleefd ver weg en komt nu ongeschondente voren in de Herfst, die voor mij als de schoonste Lente is.

Niet lang geledenwas een volmaakt sceptisch man te worden, mijn ideaal;alle hartstocht vergeten,het leven kalmpjes wegen en meten,zijn enkel cerebraal,en als een oud man, geheel bewust,doden elke woeste levenslust.

Dikwijls heb ik tot mezelf gezegd:Paul, je weet, het leven is niet goed, het is niet slecht,het is slechts gewoon, gewoon door en door,als het werk op je kantoor.

Je moet niet veel van het leven verwachten,je moet ook niet naar dood-zijn trachten,heel gewoon, zonder slag of stoot,zonder dat je geleefd hebt, komt de dood.

Maar het leven heeft als 'n moeder, goed,een hoorn van ik-weet-niet-wat-overvloedover het hart van den verloren zoongestrooid, - zijn ondankbaarheid ten loon.

Ik ben zó blij, ik weet niet wat ik doen moet,het is Herfst, en 't is mij of ik slechts kendehet eerste stralen van een nieuwe Lentein een tere, gele gloed.

Ik zou willen lopen en elk mensdie voorbijkomt, door de lensvan mijn geluk doen kijken.

Ik ben zó blij, wijl het levenmij ook gegevenheeft de korte angst van 't pijnlijk wachtenop de welbeminde. En dag op dagdie 'k vroeger vlieden zagin dorre eentonigheid, wordt tot een schaterlach:zonnebundels van geluk.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 9: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 10: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

13

Ik sta nu eenmaal voorbij de grens

Ik sta nu eenmaal voorbij de grensaan dewelke ieder normaal mensmoet stilstand houden.Een vriend heeft me onlangs verweten,dat ik buiten het normale - volgens hem het goede - ben getreden.

Maar het lot - of wie? - heeft het zó gewild,want het heeft mij het ongewone voorbehouden.Niet ik ben ongewoon, maar wel mijn levenslot.Bij mijn vrienden heb ik steeds het grootste verlangen gekendom een schone liefde, in de nieuwe Lente.Maar mijn liefde ontstondop een Herfstavond,mijn grote liefde, even buiten de stad,in het wijde park, toen het door de mensen - de gewone dan? - gans verlaten was.Mijn liefde groeide sterk in de koude Winter, -enkele zeer mooie bloemen groeien dan.Daarom is mijn liefde dan ook oneindig schoon,al is zij, - 't spijt mijn vriend misschien, - wat ongewoon.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 11: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

14

Wederzien

Nu je, onverwacht, gekomen bent,voel ik me weer een zwak manen hoe ik m'ook overtuigen wil dat je liegt,ik kanhet niet, en weer is het mijn hart dat mij bedriegt.

Je hebt een zakdoek, die naar Eau de Cologne russe ruikt;nu ben ik niet meer overtuigd,ik wankel weer en kan geen woorden vinden;ik ben zó'n arme boetelingen laat me graag de handen bindendoor je heerlijke, oneerlijke lach.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 12: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

15

Plakkage (Nr. 2)

Ja, so geht es in der WeltAlles fühlt man sich entgleitenJahre, Haare, Liebe, GeldUnd die grosse Trunkenheiten,KLABUND.

Waar kraait nu weer de haan?Want 't is de tweedemaaldat ik door de welbeminde werd verraân.

Nu zal mijn levenshardheid harder worden,als ooit te voren; mijn arm hart, - ik wil niet wenen, -zal tot een harde diamant verstenen.

En elk hart dat tot mij komt: - moeder, vriend of lief, -zal ik sluiten binnen de ronde, harde wandvan dit hard hart van diamant.

Elk hongerig hart dat in die toren om liefde vraagtzal alles moeten dervenen, zonder een ogenblik geluk, verhongerd moeten sterven.

Ik zal zijn een rijk, wijdgeducht landheermet landerijen, goud en nog veel meer;maar de weelde van mijn hart te schenkenaan die mij minnen, zal ik niet meer kennen.En ik zal ook vergeten dat eens mijn hart wasals een zeer fijn, kristallijnen champagneglas.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 13: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

16

Jonge lente

In de jonge Lente, -ach, hoe dwaas,'k ben mezelf niet meer baas, -in de jonge Lentehebben twee jodinnetjes,twee trouwe vriendinnetjes,mijn hart verleiden tot een kort geluk geleid.

Nu dwaal ik zonder centen, -wij zijn ook in de jonge Lente! -alleen langsheen de grote straten,mijn portemonnaie is gans verlaten,gelijk de schatkist van de edele Statenop verkiezingen-plakkaten.

Terwijl ik zó langs de straten dwaal,heb ik mijn heel kapitaal, -ach, welk een pret, -in de hemelse dauw gezetin de hoop dat hij, in de jonge Lente,me bezorgen mag talrijke renten,zwaar door de grote percenten.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 14: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

17

Aan mijn vriend Rene Victor

Op een plein, -een fris, wijd-openplein, - waar kinderen stoeienen om hun spel verheugd zijnen waar blije meisjes voorbij komenmet knappe stap, -daar staat een boom die immer bloeienzal, door Winter en door wind:de sterke, hoge boomvan onze vriendschap,groot en vroom.

Door de tijden van onze primula-veris,als d'eerste bloesems bloeiden,is onze vriendschap ons bijgeblevenen tot een sterke boom vlug opgegroeid:een boom die niet meer buigen zal of beven.

Wij beiden voelen ons zekerzó sterk als een leger,want vaster en trouwer dan de wacht aan de Rijnzal onze vriendschap zijn.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 15: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

18

Valavond

Nu is van Californisch goud de tijd;de sterrevende zon vergaarthaar krachten voor een laatste vaart,de laatste van die dag, ter aardewaart.

Daar heeft de zon een laatste maalhaar stervensweeë gouden praalverzameld in een glazen tremportaal.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 16: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

19

Het signaal

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 17: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

21

Het stille lied

Voor de zoveelste maal heb ik Botticelli over het land zien gaan,die bloemen zaait.En weer strekken de bomen hun geweldig bottende takken,levensdrift die de Japanezen begrepen.

De avond weerhoudt zich te vallen, de mensen haasten zich in dit jong getij,arme schelpvissers met de wilde hoop:thans zal de vloed hun rijkdom zijn.De huizenvlakten en toonprojecties, die zijn de afstand tussen hen en mij,

verdringen mij naar 't diepst van mijn geweten.

Doch niet meer een roes is thans de Lente die van mij gaat,niet meer het zwak geloof: dit is zich geven.Mocht het mij thans worden het bruidsgetij der wijze maagden;God in mij moet wekken, - Jezus en Lazarus tevens, -moesten ook mijn nagels in mijn vlees de vreselijkste beproeving enten:de snik, het ‘alles is volbracht’ en de drie-dagen-dood.

Nog niet heb ik het leed, het grote godsgeschenk begrepen.Nog sta ik dwaas vóór al de wonderen en ben nog steeds mijn eigen deemoed zoekend,die mij de sleutel geven moet.Thans zal ik enkel daarvoor zorgen:olie te hebben ten allen tijde, want wanneer de bruidegom komt weet geen.

Een ieder hoeft gereed te zijn,want plots kunnen lichten de schaduwen van de bomen doen zinken,dan is de bruidegom dichtbij.Hij die de bruidegom van het Leven vóór de poort laat staan,zal blijven onbevrucht een ganse leven.

Doch hij, - o mocht ik reeds een ver Hosannah horen! -die olie had, de bruidegom zal in hem de lichten omzettenen hij zal zijn hooglied mogen zingen, de klare stem van God.Dit lied dat staan zal in de werkelijkheid der dingenals de gebeurtenis van een ruimere Lente, na de hopeloze wentelingen van een lange jarereeks.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 18: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 19: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

22

Wiegeliedje voor de geliefde

Dat trage zich toevouwen je oogleden,te dragen het loom fluweel van onze nacht.

Onze dag is geweest als bange blanke vazen, die waren blijde bloemen van ons liefdespel te scharen rij aan rij.

Nu zal je slapen, mijn teergeliefde kind,want morgen moet je de ogen openen: een zeer fris blad dat beeft in de morgenwind.

Nu zal je slapen, mijn zachte kind, in de kuil van je haren;straks is het dag, dan moeten wij weer tuilen lezen gaan.

Morgen zal er uit het Oosten een koning komen, met nieuwe bruidskleren voor ons beiden;hem zullen wij, arm in arm, als kinderen in het woud, verbeiden.

Knijp nu je ogen dicht, mijn luie luipaard,en strek je heupen naar je lust. Ach, du... du.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 20: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

23

Lied voor mezelf

Mijn Heer, mijn schip is op de zee.Ik vraag U niet: laat kalm zijn de baren nu.Wie klaagt, draagt hij niet met zich meebestendig een poel die eens zich sluiten zal over zijn hoofd?

Mijn schip zal niet liggen blijven aan de ree,te luisteren naar het spelemeien van der tijen eb en vloed,niet onder morose regenzege, noch onder zonnevree,mijn schip moet in de storm mee op zee.

Ik heb betrouwen in mijn boot, doch de baren slaan zo hoog,reeds over de voorsteven, reeds over de achtersteven.Als weer de zee vol vrede en rust is, zal dan het wrak van mijn bootniet mededrijven naar de ree?

Met mijn boot moet ik op zee.Of ik de rijke haven vinden zal weet geen; de sterren niet.Doch steeds zingen de baren: Kom met ons mee, kom met ons mee!Is het de lokstem van de Loreley?

Ik ben een koen kind dat niets weet van de kloofdie ligt tussen dood en leven.Kan een boot, mijn Heer, vergaandie niets draagt dan het licht gewicht van mijn blauwe ziel?

En zo mijn boot nochtans vergaat, mijn Heer,kan ik dan zondigen nog?Neen... neen... Al de stemmen zingen mij: Ga mee op zee,met de baren van Kristus, met de baren van de Loreley.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 21: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

24

Gulden sporen negentienhonderd zestien

In dertienhonderd en tweebeken naar de stroom, stromen naar de zee,zó de verdedigers van het vlaamse gemeente-systeem, sterk in de strijd,wal, tegen de aanval van de franse leenroerigheid;zee-wal, pal, als de Rode Zee ten tijde van de Exodewas, tocht van godsvolk naar Kanaän, tocht der Joden.

Maar negentienhonderd zestienzal, zij aan zij,pal, rij aan rij,het actieve leger groeien zien,tot een wil en tot een daad,gekromd de rug en vuist gebald, die de vijand slaaten de nacht; breekt de dag door dageraad.Negentienhonderd zestien, jaar dat woord werd,woord dat vlees werd,leger van ons land,wachtersdaad bij wachterswoord en -handVastberaân, wij staanin kamp. Wij staan.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 22: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

25

Koffiehuis

Razend gedwarrel van stemmen, tot één geraas vergroeid.Hoge klarinetklanken. Saxophoon-geluiden en wat restdaar tussen: Geweldig koperen orkest.

De buffetjuffrouw dromend. Heimwee of verlangen?Alles is hier een open raadsel. De oplossing echter vindt geen.Zacht autoritair de waard. Symbool van toekomst en verleên.

En 't eeuwig spel van spelers schijn en wezen,vast het gelaat, niet te doorlezen;behoedzaam defensief, maar de sterkte van hen die niet vrezen.

Solidariteit der spel-geruchten,van de tragisch-ernstige domino's, fatum-zwart,tot der biljartballen rood-wit luchtig vluchten.

Geblaseerde rasta's; daarnaast huiselijke dikbuiken, -alles weerom schijn, - dames die eeuwig goedig toeluiken:allen Babel-bouwers van dezelfde gebazel-innigheid.

Gebannen is de innigheid uit de straat,achtervolgde faun, binnen de koffiehuizen gedreven.De sterke muren zijn de sterke dam tussen dood en leven.

Bij 't even openen der deur klinkt wat daarbuiten is, de trem,of 't geroep van een venter, als een onheimlijke stem,heel even. Dan herneemt 't orkest zijn razende galop.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 23: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

26

Koorts

Aan Paul Verbruggen:

In mijn hoofd is een dwaze molenaar geklouterd,die één na één en langzaam, om zijn daad bewust te zijn,zijn zakken koren uitstort. Een fijne, zachte schijnvan dof stof dwarrelt in de zon; dat geeft oneindig pijn.

Niemand weet hoezeer mijn hoofd brandten mijn even roos-gekleurde handen verraden geen leed;als twee honden, die voor een hofdeur uitgestrekt liggen,slank het hoofd op de poten te rusten.

Op mijn hoofd weegt de realiteit der dingen.Getik van dactilografen, krantejochies draven,een martelende vlucht der sekonden, een zich steeds verbredende wonde,al die dingen die zo gewoon zijn, mijn pijn willen begraven.

Ik weet: er is iets meer dan dit hopeloze leven,het reële mysterie boven het onbegrijpelijke van dit zinloos zijn.Ik zoek nu naar het onbewust genieten, dat zich niet bieden wil.Slechts de straten zonder betekenis, de huizeweedom van het zelfvoldaan bestaan.

Ach, kon, in de aanwezigheid van het mysterie-weten,de onwezenlijke tastbaarheid van het geluk zich ontvouwen.Maar het goddeloos bewuste, het vreselijk onschrikbarende houdtmij neergedrukt. Een murmel die door zijn vader op het hoofd getreden wordt.

Uren, uren zonder hoop in mijn zwak hoofd,geen bloem zal haar blaren vallen latenop de tranen die ik thans niet ween.Het razende bewuste is een kerkercel:de man die moest getroffen worden heeft haar zo juist verlaten.De cel heeft tot haar doel gediend, de man is terechtgesteld.En toch leeft alles rond den man en is de cel gestorven.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 24: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 25: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

27

Februari

Dat is het eerste van de lente in de havenstad: een volle bries van de stroom,zo vol als het gelaat van een boerejongen die in een mondharmonika blaasteen bries die over de stad vaart en even onvermoeid is als die dorpsmuzikant.De wind die de eerste maal dit jaar een zelfstandige vreugde heeft gevonden.Enkel wind te zijn, tomeloos, mateloos, ongebonden.Wind te zijn, te waaien in de boom,in al de bomen. Geen enkele vertoont groenen toch is geen enkele nog winterdood. Tijd van blijde boodschap,zelfstandige tijd die een eigen leven scheppen gaat:een eigen geboorte, een eigen leven, oogst en dood.Wind te zijn: de kerktorens, de oude heksen, te buigen, te dwingen tot kinderspel.

Wind te zijn, even dwaas tegenover de jonkvrouwelijke kathedraal.En zó'n goddelijk genot met de ernst te zwetsen:de hoed van een parlementslid vijftig meter ver te dragenof legendarisch akelig te doen achter schilden en uithangborden.

Een grote dag die de kristelijke liefde bezingt in een nog heidense roes.Als gister misschien schijnen bomen even dood. Maar de lucht is de millionnaire trilling vanleven daarrond.Geen winteravond meer, doch elk gerucht vergaat in vreugde-echo.Zo'n dwaas geluk kent een knaap die plots te zwemmen gevat heeft, of fiets te rijden.Er is nog niets tastbaars veranderd. Dat is juist het grote van het genot.Gister: alexandrijnen over wintermajesteit. En nu:de lach van een volksjongen die van een vlondertje het water invalt, het goede, warme water,-en daarom lacht.Nergens is er één detailbewijs van de nakende lente. Enkel de algemene adem.De jongen die blaast in een mondharmonika! De wind van de stroom.Over de stad, het land in. De kleine dorpen schommelend. Over de bergen!Broedergroet aan het volk van over de grenzenDe wind van onze haven die al de volkeren verfrist.De muziek van de wind: de bassen onderlijnen door een Internationale!Morgen zullen de mannelijke cello's het lied hervatten.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 26: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 27: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

28

Marcel schwob

Ik wil de wonderlijke wonden van uw voeten zoenen,ik, de boetende, en gij die reeds gekruisigd werd.

Ik weet ook gij werd aan het kruis gekromd,mijn stille kruistochtkind.

Gij zijt de stem van de Doper,doch ik ben niet de Tetrarch. Gij zijt het gans gebeuren.

U tegenover zal ik niet zondigen,want uwe wonde ken ik, zonder dat mijn hand hare kilte voelt.

Van uwe lippen wil ik de liefde drinken,was ook uw lijf nog slechts een vreselijk offer, - de melaatse kluizenaar in de woestijn.Mijn handen zijn nog niet doorwond,de koorden snijden enkel het vlees van mijn arme armen.

Doch zeg slechts een woord, gekruisigde, en de lichten in mij zullen zich omzettentot de kaarsen van het paradijs.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 28: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

29

Francis jammes

Zo goed zijt gij als Jozef, gelukkig om het voedstervaderschap;toen schiepen de eenvoudigste liederen stemmen hen te zingen.

D'Assisen ging tot de vogelen, d'eenvoudigste wijze van geloof.Dauw van de helderste morgen was hun beider kinderlijke woord.

Jammes heeft een dorp gemaakt met nieuwe burgers:de steen, de ezel en de hond van den kantonnier. Dit is het dorp van Francis Jammes.

In zijn lichte woning is hij een huis met veel meer licht;de helderheid van de beek en de diepte van de leeuwerikwijs.

De avond is de eenvoud van een gelukkige glimworm,de avond van Francis Jammes; gemme, warm juweel van God.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 29: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

30

Vreugde

Onder de gloedende zoen van mijn levenscheppende vreugde ligt de stad;vreugde in mij, niet om welke oorzaak ook, maar om zichzelf:zo is elke grote liefde. Mijn vreugde is een absolute liefde.Dat weet ik: ik ben een schepper die een warme golf over de stad laat varen.

Op schaliedaken ligt maanlicht dol in vreugde, goud-gelukkig.Ik weet: moest de verzoeking mij op een hoogte brengenvan al de schaliedaken zou ik maanlicht stromen zien:een ziedende zee van zilveren golven uit licht lopend goud.

Veni Creator van het leven: Vreugde om de vreugde!Voel ik nu niet rusten de lippen van mijn geliefde op mijn mond?Alles stroomt naar mij toe, - gelijk het maanlicht schept een zee: haar eigen leven, -nu ben ik een beeld der volle vreugde.

Mijn moeder heeft mij thans bekeken met haar warmste ogen;nooit was de handdruk van mijn vriend echter als deze, al is mijn vriend ook ver,en nooit zoende mij zó een geliefde als deze die ik niet ken.Van de avondlijke bomen valt licht vol schittering.

Een koets zou over mijn lichaam kunnen heenrijden,dit zou mijn vreugde niet even kwetsen.Mijn vreugde zou gaan en het klingelen der sukkel-belletjesdoor het geschal van bazuinen vertalen.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 30: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

31

Babel

Gloedend bloed dat van mijn nagels valten vult de spalttussen twee tranen,die als dauw op druiven beven.

Rijp stil levenmaar bevrucht.Waarom vallen als schelpenbloemen van de booglampenen ligt het lichtzo genadig op de scharlaken schichtvan mijn bloed?

In het danshuis bekleedtlicht leed,dat ligt buiten droefenisde man die mij een monnik is.

Waarom zijn de lampen der stadde lichten van al mijn zonden?En de stappen der danseresschreden op het hart van de wereld?

Mijn zonden zijn gewijd,bedreven in het bloedig Godsverlangen.Zoeken naar het Godswezen: bang overspelvan mijn arm lichaam pijn.

Zalig zal zijn de derde dag.De klanken van bazuinenin de wind een vlag,die mij welkom heetom zoveel hellelichte zonden,die enkel beproeving waren.

O mijn broos lijfik heb u vaak geofferdmijn zielewelzijn.

Mijn lijf beproeven de lampen,want één dag zal het moeten ontbloot zijnvan het naakt verlangen,van de zonde en van het vlees.

Pijnig mij, hondsblik-zachte lampen, schrille bloemen,wellust: zomerfestoenen, witte waanzin van het winterwoud,liedjes, gigolo's. De zonde is de straatdie leidt naar een wit, maar ongedacht gelaat.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 31: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 32: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

32

James ensor

Tentaculaire stad. Het overaardse. Geheim en wezen saam.Waarom kunnen wij niet aan de roep van deze stad weerstaan?Waarom willen wij met?

Als vreemde kluizenaars, - het hart vol verzoeking,geest die bezocht wordt door de pijn-zijde lijven van koninginnen,vrange smaad der hees verlangde vlees-beloningenom 't Godsverraad, - dwalen wij rond in de stad.

Witte wegen naar het wijde wezen van het Zijn.Godstad die ons leidt tot zonde en berouw.Zonde is onze geest enkel bevonden, om het ongeschonden levenvan berouw.

Waarom schouwen in dit berouwuw masker dieper dan het diepste masker van de dood?O meer dan een stil vermoeden valt uit de kouvan hun oogholten.O begeren in de mateloze doodschrik,maskers die wegvallen. Aangrijpende angst van het IK,maar groter het verlangen.

Over de baren gaat Kristus.Bang zijn de verslagen maskers der mensen.Ontzet weer. Alle gaan,maar geen van alle weet waarheen.

Als kinderen ter kruistocht,wier stappen machteloos vervallen in het woud,zijn wij die de stem volgen, de aarzelende of de rotsvaste.

Dauw valt soms van de takkenAls lafenis ons op de ogen.Maar de dageraadstranen verdrogenop onze hete oogleden, branden van verlangen.

Weten: stad in de ongrijpbare verte opgebouwd,opdat wij al de wegen zouden kunnen gaan: u te vinden.U te vinden! Maar dit: het wanhopig zoeken.Ahasver te zijn! Nooit rustende geest.Elke rustplaats is leugen.Zelfs over de baren gaat zoekend Kristusen zijn handen vallen in de witte mist.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 33: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 34: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

33

Golgotha

Indien de waarheid daar iswaar mijn broeder ze mij toonde,wijlen mijn broeder Pieter-Floris; -(hij was student in de theologieaan een rooms-katholiek seminarie) -Indien het Godszoon is die ging ter Golgothaen zijn goddelijke droefeniswas de menselijke bevrijdenis,dan is het Vlaamse Volk Gods uitverkorenvolk, omdat het ging als de goddelijke vrucht uit David's huis geborenzijn steile Golgotha, gekruisigdwerd en in de dood behuizigd.

Maar God was in zijn zoon de goddelijkheidvan de herrijzenis;zó zal ook God zijn in onze strijdtot de bevrijdenis.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 35: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

35

De feesten van angst en pijnOskar Jespers opgedragen.

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 36: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

37

De moordenaars

ZIJN rustig onrustig tussen pet en neusde ogen

vergaart schaduw het gelaatwisselt schaduw wisselt het gelaat

schaduwgordijn die zij zelf bewegen

door het rad van hun voetde kuip van hun lijf

EENis wijkkermislippen roerloosdaaronder beweegt een stille stroomopgewekt door 't getij van 't geschuifel

VOETENgeven mede de maat volksziel is melodie

De mensen zijn zoje zet je ogen daaropje ziet telt een minuut

telt twee minutenwat ze waard zijn

PAS OPde roest van je ogen

lacht schokkend de vergissing een zatte hoerewaardindan leg je er een tegen de lantaarnhet licht is feuilletonvaal gas-groen-grijsen naast twee bloedblaren uit zijn buik

vallenslechts schamele stuivers uit zijn buidel

AVOND wordt koud enkouder de NACHT

het koudst de hand die zich vergistwalgelijke wassebeeldenverkeerde moordWAAR een gouden ketting is is meersteek gil bloed baart goudde gil is bang goud noten van de rijksbank

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 37: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 38: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

38

Best treft het mes een beschonken heerhij voelt de wonde

de laatste snik van een vioolNiet boos is bij dat hem het leven wordt genomen

Zo is het leven

muzieksektmesscherzo

Hij is humaaneen beschonken heer begrijpt het levenen dat moordenaars ook leven moetenvóór hij sterft

zinkt zijn oog in vergiffeniszegtmoest je niet levenzou je geen moordenaar zijn

gillenteefjesdieren hoeren

het MES hoeft slechts te glinsterendan baren zijals je waardig bent geen

betere buitallegretto

flikkert het meszij kennen de waarden van 't leven

Een schabletter mag niet gevreesd zijnKrachtdadig zal je toeslaan

wil hevigheid twijfelloosFortissimo een schabletter valt in trouwe ambtbetrachting

GEVAAR is zógeschuivel

doordringt je zachte zweepslag doch diepergrijpt krachtmoedwil organiseert vastberadenheid

Angst onmiddellijk tegengifbewustzijn het gaat er om

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 39: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 40: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

39

straat omsingeldhoofd in de nekzit je das goed

en je petOo op! Los

een schabletter is een lamme beestde maag is de meest kwetsbare plaats van de huisvaderschoenen met ijzers zijn solied

vaste knal op de buiklos

losLoszucht

zakt zachtzijgt de wacht

door het eerste gevaar Is er nog een nieuwe uitgavezijn er nog veel ik

Ik moet er doorik wil

De ene valt ik wilarm opgejaagd dier dom ben gevallen

hebben me gehad Hondenmaar zo het is zo hoort het ookdat is de wereldordeDe maat is er door zijn hart weer slagnormaal

zijn pet zet hij rechtnormaal hart

rechte pethij is er door

HarmonikaOrkestrion

la chaloupée

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 41: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 42: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

40

Maskers

Blijft nauwelijks kracht de witte o witte novemberarme huizen te baren wit is de vloedsneeuw van het barensbloedBleekblauw zijn de kinderen en rood hun hoofdin gesnikte sneeuw doffe tranen van de nachtwerden pasgeborenen gewassenLicht gaf de maan die nog dom daarom lachtIn de novembermiddag sterven kinderenworden gelegd in zwakke zerk van witgratis geeft de zon het arme menselicht dat zijn moet

bij zulke dwaze dodestoetworden begraven de arme huizen zonder spoedéen na éen Als alle begraven zijn dan is

het om vijf reeds duisternisIn de novembernacht is het SabbatSabbat van al deze witte kindertjes

Geraamten knarsen en breken het krijthebben hun schamele schaduw op huizen neergeleid

Geraamten van witte o zo'n witte kindertjesdragen grote RODE MASKERS knikken en lachen

knikken en lachen door de zieke schachten van zwakke maneschijnGeruisloze bevruchting viel op de witte sneeuwkindertjes geboren dragen masker een oude eeuwzonder geluid was hun geboorte en zo is hun dansgedragen op de golven van de lichtende stad fosforescente kadanshun stappen zijn witte voeten op wittende sneeuw daartussen het

blauwe lichtzijn allen bedronken en tuimelen allen van dak tot

dakop hun hoofd

als er éen bloedt is het wit net als er een weentmaar allen danselen voort

Eén die moeder werd heeft haar even schreiend leven in sneeuw gesmoordde volgende stak zijn vader een gloedend mes in het oogdat voort sprong op het waanzinwitte dakmaar de vader lacht getroost om zulke burleske moordDe laatste van de bende sleept Kristus bij de voetendie naakt op de sneeuw zal moeten boetendan lachen de kindertjes nemen morfium en spelen baccarat

tot hun sneeuwwitte WITHEID in de kinderblanke sneeuw vergaat

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 43: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 44: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

41

De marsch van de hete zomer

BLOEDkersen

vallenkinderlippen kersen knallenrode kersen rode maandstonden van de Zonwitte kersen

vrouwebuikenvrouweborsten

blinken blaken temidden RODE

klaprozenwitte vlam rode brandwitte vlammen dansenO de wiegende vrouweheupenBAM!! bloedborsten breken

buiken botsenbuiken dansen

borsten dansen

BLOED danst

danst bamBloed begerenvrouw in maandstonden begerenPIOENEN begeren de ZON

inmaandstonden

bottende pioenenmannelijke bloemenHijgende fallus

appels barsten zaad valt droogstampers stampen alleen

doelloze rijpheidoorzaakloos schokkend

ruwe liefdehinniken merries

nieuwe klokken

BLINKEND

dorp

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 45: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 46: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

42

holvol

bollen ballenboerejongenswangen pronkappelfalli zwepen het vrouwelijke lijfstijgt schaar van stof Gierende Gordijnen

O lichtende gordijnenwarme golf

wassende golf stof schaar stijgtkudde grijze schapenverschroeien Sahara droog dor hees zijn

moe zijnmat zijnde kamelen slachten

om het waterfrisheidparelsdauw

oî oî o de o - asisfrisse dadels van de bomen

frisse vruchtende rosse regenstappen marscheren galopperen

rasrasras

het leven ademen de brede regengoed fris water

ik heb je liefblijheid dansende belletjesdans heelfijnje

8menuetHERRIJZEN HAREN

zwaar volHERRIJZEN HUIZEN

blank rillend ranken gelukkig met korte

snik-ken van vreugde

rilt nog het vrouwelijke vleesna de bevruchting

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 47: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 48: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

43

draagt zij nog lang in de rillende golvenvan haar lijfhaar vreugde voort

WASSEN WEELDERIG VRUCHTEN

hangen vleesklokkenrode bessetrossen

openen de appelbomenhun ronde volle belofte

een vrouw wast in de zomerde schoonste vrucht

de jubelendeknalt de vrucht in een schitterende lach

haar platsende rijpheid

JUBELENDE BOOM

schudt schoudersde borsten appels

wast een peer de benentot de kroon van de dijen

ligt de buik gespannenbalpoolzon

rondvolrondheidvolheid

ronde volle jubelbazuinen klawieteren gorgel

orgel diepblauwrijst vox coelesta bergblauw

helderklinkend

zinkendleven

ZingZang

Zegespringt Veulen FONTEIN blijdschap van het ganse dorpkijkt de merrie en likt de jonge beest

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 49: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 50: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

44

de gewoonste woorden zult gij herhalenzij hebben de diepte van zee

en orgelspringt een veulen arabesken die vergaan en eeuwig zijntekening die niet vergaat

Stort een arme man zijn stem die verschroeitin de brand van Zon en Zomer

zijn stemoasis verdort in Sahara

zijn stemhangt een uitgedroogde vruchtin een lucht

te blauw en te onvruchtbaarKobalt dodende overvloeddardende schichten van hard blauw gifzijn stem

een dorre boomeen dorre berkniet helgroen jubelen bladerenblaren vergaan in doodheid grijze schors

Vallenwoorden

gebrokenklokkenop aarde zweven

zijn woordenzonderrichting

eenzaam zonder eenzaamheidversmolten zonder versmeltingzakt ten gronde

het laatste geluid vande arme harmonika

Gebroken boom zonder orkaanSahara

verschroeienstijgt

schaarstof

vruchten hangenuitgeperste drogevaginae liefdeleeg

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 51: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 52: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

45

een hond weerloos licht zijn lillende vleeszijn hijgende lijfzijn dorstige tong in de zon

De zon spuwt rood op de roze tongMager rijst

de Torenzijn kracht verzwetend in een dikke pij

loden schaliekleurgebedkoordenboete

ligt zijn schaduw te zwaareen zwarte wonde diepop de verdorde tongen die de

wegen zijn

elk huis wordt apart omsingeld doorhitte en verbrandt

Snel schichten stijgen de huizen van de stadsnel en witgrote vlekken kalkend in gespannen hemelpapieromgedraaide blauwkuip

zonder dat één druppel ons laaftpijnigt priem

het lopen van het kind het ganse parkdat zijn hoepel niet breekt onder het branden van de zonsteeds even dun zijn zwakke rondheid draait

RODE BAKSTENEN PLATSEN

het aangezicht volBLOED

adersspringen

zon toe hijgen kubische kolen fonkelgoudogenonder tarwezakken zakkende last zijn zij buildragers

kruipgekromdloodrecht de zon bovende merg-blote kathedraal

straten dragen de loodrechtenvan zon en kathedraal

hoger grijpen hoger grijpen metalen wimpels tot de zonalles metaal en scherpe hoeken

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 53: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 54: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

46

HARDE GEOMETRIEalles loodrechten

en waterpasrechtenSnijden segmenten schichten koordengespannenbarstenbogen

en zijn weer barstgespandSpits doorbreken driehoekbenen kringen

paralellenzon kletst een heptagoon tot schervenduizelklirt de ruit

schuine stralen speleneven is het levenvlinder met schitterende nikkelscherven

scherpe driehoekenhet gewelf steekt in tongenplatst ovenrood en anilinregenhet krijt waanzinwit wrijvenkrijt-wrijven in karmijnrood

altijd zo glinsteren en vermoeienafgematte hengstjakker

helletocht om 3 uur namiddagin kringen springen huizendansend wild en wittombak en messing en geklir van dunst porselein

de mensen hebben geen bloed meerzuigenzuigentot de mensen wit zijn

krijt krijt krijtkinderen krijsen

niet bevredigend geslacht huilt huilt merrieluidklinkt nietalleen messing klinkt

tombak klinkt tin giertzinken daken brandengiet God

warme zink op mijn dorstdorre lippenschreeuwen krijsen klinken

klawietert hoger luide huilengieren

krijtwit krijst hijgwilKRISTUS zijn die om 3 uur ten hemel stijgt

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 55: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 56: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

47

Straathok spichtigleeft het gillen

van eenblinde

L'eau et le parfum c'est pour rienmon marquis

Sous les ponts de Parishoepels van de parkstraat vrouweklerenspuwt zon violet met

goud in kruin van golvingspuwt krijt witte hoedenspuwt benen die te bijten zijn

opdat de tanden rustenvrouwenzijn zij bloot in zomer

zo warm bloedgloed goed naaktzee ruist kleren

hun VLEES is nogeen frisheid de gebroken lijven die wij zijn

hoogrankslank

omhoogijlen

Stropijlengrenadine zo goed rood

waar ik me in badenwil

in de diepte zit kwartettonen kwirrelenniet in diepteblijven

plots verdaanlinden stomzonder geur

onbemerkt einde vanmuziek

bazelt voort dor gezoefkrekels

kriewelen de mensenin destad

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 57: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 58: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

48

FIJN en ONBEDUIDENDirisdoet

een fonteinalles iris en opaal

kristallen cylinders kristallen die door elkander gaancylinder wit kleed gaat dwars wit huis

van verschiet

rechthoektrem in de diepere rechthoekstraatsterplets

vele triangels muziek en geometrieaan een troley

davert glas auto's trems zon zilverruitenzwetend asfalt

vormen elkaar steken hoeken makenkaleïdoskoop analogieën

kontrastennieuw beeldander beeld

duizend beeldenimmer cylinders hoeken kegels prismen

schemaloodrecht zon pasrecht aarde

balkon zietmierenkrekels

speelgoedfontein

karretjesautopuf

naïef mechanisme

AVONDhuizen zinken indigo op blauw

kontrapunt daartussenrechte vlakken schalielood waar licht op ruist

muzieklevend naar het toppunt van

BLAUW

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 59: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 60: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

49

indigo is dicht bijblauwvalt de onmetelijkheid

Ruimte wegéén groot plan met huizen

hemel sterrennaast een toren

valt een sterwaarom geruisloos vuurwerklichten dansen

duizelig diamantenflitsen flikkeren

schichtenklokken bollen zwart in blauwe avondzwart indigo safiergeglinster

donkerte van een circusruimte lichten clownsen fijne équyères

toet-toet crève coeurin de avond

raapteen krantevrouw

de schervenvan een barsthart

datvieluit een auto

KRUISSTRAAT LICHT IMMER

LICHT

SOTER VERLOSSER

KRUISWEG PINKT OLIELAMP

VALT

SCHADUW OP KRISTUS'HART

dansengroen-blauw blauw-groen

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 61: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 62: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

50

over het land over het waterglimwormen

liefdespel spel van liefdetrekt de blauwe avond saam naar het kleine vlak

glimwormglimworm klein vlak avond groot vlak

licht blauwduister blauw

groeiend prismavolle vlakken

goede slaap beesten en tarwemaarzang van nachtgalen en paddenwaarde tegenwaarde

bassen en hobo's

HUIS

SNIJDT

MAAN

ZACHT HOLLANDSE KAAS

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 63: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

51

Barbaarse dans

Holoho holohotatatata tatataholoho

holohoBam

Slingeren slangen door de Stiltewuiven bomen dwars door de blauwe avond

Speeltmaan

panterenop de weide

holoho holohoSlingeren

SlangenStilte

groenecobra ogen

bOrenVallenSlangen

bladerenvan de

bomenhypnose

dromen zeven honderd dagen dromen

duivenwuiven

in dromende openligende dromen

de WERELDZIJNDESlangenogende rillende Vrees van het

Verlangende lijf

HET DOODVERLANGENDE LIJFGierigSissenSlangen

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 64: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 65: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

52

verlangen vanduiven wuift

gierendesissendemond

MONDholoho

Zwarte sluiers bliksemen stenen uit donkerteligt schaduw einde dood goede dood donkerte

stilte golf breder golfschaduwzuigmensen

in uw geheimenisrillend schaduw fluweel spinneragflikkert staf duizend facetten

vrouwlicht

spinneweefseltrillende stenen waterklaar beschrijven geslacht

Slangen zoslank

Vrouw laat uw geslacht dansenlaat uw geslacht wiegen zijn zielespeluw heupen zijn de slankste bouw

Ivoren Torenuw lijf de schoonste tempelfrisse boomgaard

Hesperiedehof zichzelf een EdenAl de vruchten van de wouden wassen uit de schaduw

in uw lijfal de dromen danst gij uit

levendroom en dood

Slang en duiven samenalles hebt gij weggedanst

in de stille stappen van je dappere danslichte

dood en donkerleven

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 66: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 67: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

53

OP het blanke rillen van mijn armenwerp ikde schijnvan mijnogenen

de diepte daarvanNu worden mijn ogen koud gekust

op mijn oogleden rust de avond zwaar en lichtin de donkerte branden

geen fakkelsMijn lijf is zichzelf een licht en een duisternismijn voeten zijn andere gestalten die ik spelen doe

naar de wet van mijzelfzo zijnmijnarmen

mijn buik die zichzelf uitdaagtIk die schouw het lief dat danst

en dat ben ikdie danst hem die schouwt

en dat ben ik

LUISTERT

gij allen die éen en veel zijt voeten vingers buiknaar de wet die is en niet spreekt

zo is het zijnzo hoort het zijn

te zijn

EN ZIET

denken mijn voeten die dansenen mijn buik die danstwant dat is het spel

van het Zijninde wereld

priesteressen die uit mij komenabsolute licht

absolute schaduwzij zijn alleen

naar de wet van

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 68: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 69: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

54

MIJN ZIJN

IK zal niet kijken naar de silhoutduisternis op duisternis

licht

IS

enkel wat is reinrein zijn enkel mijn stappen

buiten is duisternisen de echo van mijn stappen op de wand is duisternis

duisternis op duisternisRode bloeddruppel op Witte duiveveren licht

wat is däär meer dan ruimteen mijn handen die volgen de golven van mijn lijf

wat is dààr meer dan tijd

Moet alles niet zó gespannen zijnals de aardedie zwaar is en

toch breektonder de lichtheid van mijn tenen

NIEMANDverstaat mij

mijn spel is zó eenvoudigniemand kan het raden

mijn handen voelenal mijn voelen dat zij nooit wisten

en mijn borstensidderenom de streling die komen moetgeen wetmaar

LOTIk LACH

ik lach niemandzelfs niet mijzelf

mijn lach is zóik lachik ben gelukkig

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 70: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 71: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

55

het wonder mijn lach niet te begrijpenik ben zo heel alleen in dans en niet eenzaam

een eiland ben ikdaarop wasteen boom

en die ben ik ookalles is warm en fris rond mijomdat ik naakt ben warm en fris

deze dolk is frisen dan weer warm

ofis mijn lijf warmen dan weer fris

Ik lief de lieve dolkwant hij glinstert mijn tanden

of sterkerhet is wonderlijk

hoeelk wonderzodichtisbij ons

schelpen zijn wonderlijkwonderen zijn schelpen te rapen

Ik steek de dolk tussenmijn borstenin mijn lijf

dat is Geen wonderen toch

NUsterf ikomdatmijn dans

sterft

Vergis ik mij nietbij dit laatste doen

draag mij weg zolangmijn lijf warm is

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 72: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 73: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

56

Fatalistisch liedje

Karmijnroodschriftdoor geen hand gesteldik weet uoorzaakloos

MANE THEKEL

fonograaf van de havenkant parodieervox coelesta

uitgemergeld landuitgemergelde mensen

wij zwalpenop zeewrak

drijvend wrakis er dan geen asiel voor zwakke mensenWrak drijven zee ziedende

zeeloeien doemenSchoon was het eensiemand speelde BACH inde buurkamerBlies de wind het wrak weer in

zeelied van het wrak

schommelend liedik en gij

ebbe en vloedleven en doodgaan

schommelend liedjeschommel de stilte

VREESvan mijn wrakzijn

mijn stemklinkt slechts verniet mijzelf

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 74: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 75: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

57

IK voel steeds de wijsvan het schommelend liedje

van het wrakBaren die knagen

knaagdierenKNaagTanden

in mijn Vleesin mijn zwakke

lendenbaren knagen

mijn krachten blootIK worstel

zo worstelt een wrak naar de kustIK worstel

mij doodschommelend liedje

over het dode

WRAK

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 76: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

58

Priere impromptue 1

Mijn huis staat in de vlakte en zonder schuthet is koud in mijn huisde wind blaast het licht van de lamp dooden de sneeuw dwarrelt een nog kouder liedin mijn huisvlakte in de vlaktekind zoek ik te schuilen er is geen hoekwaar ik goed huiveren kanHet is naaktKELK zal ik nemen godsgeschenk

gelijk een groot gelukook de kelk van leed -hij die is de poort op wat niet door een poort begrensd is -neem ik van mijn lippenen valt uit mijn kinderhandengebroken

Zo is de blootheid van mijn huiszonder leed of vreugdehet is onbegrensd welniet oneindig

zo ben ik een bal in het spel van de bozeklaagdieren die hopeloos zijnomdat de weg naar God God zelf is

OVERAL ZIE IK DE HAND VAN GOD

die de verhouding zeten mij maakt tot een stille biddervóór de stomme zee en het gehuil van dingen diegeluidloos zijn

BIDDEN GOD te geven de kelk die niet teweigeren is

hij valt uit mijn handenangstig ben ik en vreemd mij dit ongekend

gebeurenNog is het leed niet zo dat ik het grijp begrippeloosin 't onverstaan van leed en vreugdeNog vlucht ik van de eenheid naar de tweeheid

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 77: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 78: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

59

Zo kan de sneeuw dwarrelen een nog kouder liedin mijn huis dat geen huis isomdat het nog MIJN huis isZo giert de wind in de kleine vlaktete midden van de vlakte

Ik weet deze woorden zijn klaar begripmijzelfen zij die zonder schutting zijn en zoekend

Zo is dit stil gestamel dan een scherpe steenuit scherpe stenen worden malse broden wanneer

HET WONDER IS

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 79: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

60

Vers

Als de schreden van de danseresvallen op het hartop het harthet krimpt een vod

het is zo goed het leedvan witte witte voeten

voelen

onbewuste schreden

vanzelfsprekend leed

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 80: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

61

Vers 2

Aftobbenuitmergelenwat blijftwat vergaatrhythme van kamp en fletszijnben ik ten einde van deze worstelingik weet zo is 't beginmijn God zijt Gij een Heer

ben ik een Heer

de bar dansen homo's tot levenlesbisch lui-zijn blootheid van mijn borstkoets rijdt

dwarsdoor mij

vrouw lachende wondere geilheid van haar canaque-zijde

knieënhet wilde snijden van haar sikkelbeen

in mijn begeerteDestinée

hésitationvalse

is dit het rhythme van mijn ganse gaanen plots verstard staan daarin

de homo's dansen flets gebaardriftdoorheen mijn flauwe dagen

canaque-zijde sikkelbeenAls epitafe een gramofoonDestinée

hésitationvalse

te midden zwakke blarenLaat mijhuiswaarts gaanin zwakke wroegingdat ik u liet gaan

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 81: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 82: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

62

Metaphysische jazz

Stuckenberg opgedragen.

Brakviolen

dansmuziek van lattenge bro ken violen

wij steppers incognitoen avant

The Lord is my Lifeimmer datmetbanjo'sThe Lord is my Life

autosirenentrommels

paardenklingelenBois de BoulogneTiergartenMade in Germany

GhettogeluidThe Lord is my Life

gallicische jood jazzbandopdatde poorten van Zion

vallende roos van Jericho

The Lordbanjo's whisky Jazz

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 83: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 84: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

63

Priere impromptue 2

Ik legal het dragen van valse juwelen afNog schittert geen licht dat hechter is

Ik leg de schone kleren afbesef het valse sieraad

maarnaakt heb ik kouhet licht van God

omhult mijnog niet

hij heeft warm die de hitteuitstraaltuit de gloed

van zijn opgeloste begeerte

Ik weet de wegen nog

is alles een poel

Vóór mij is het lichtof

een afgronddan moet ik gaan Het licht zal ik bereikenwaar ik vergeet dat duisternis ligtop dezelfde plaats van licht

Daar is het LICHTwaar ik het vat

aan het einde van mijn begerenwaar mijn begeren zonder geluid en zonder begeerte

in het licht vergaatIK weet de weg

de tekens zijnapocalyptisch-klaar

maar ik aarzel over het water te gaandat slechts duister is

voor wiehet licht niet ziet

Vast veertig dagenin de woestijn

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 85: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 86: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

64

in krijtwaanzin komt de verzoeking laatste dagedelstenen bieden

de kluizenaars balsemen de melaatsenhun lijf

vervalteen rotte regen van het vlees

maar hun metaphysisch Zijn schittertVerlost boven de woestijn

Kristus en Dionyzos staan hier en daarik word gekaatst

waarom speelt Kristus nu ook almet de kaatsbal

Kristus zit bij het meer van Galileaen laat Dionyzos met druivetrossen tot mij komen

de woestijn begint te schitterende krengen van hyenas verspreiden een doffe stank

daarover is onze vaderstad40 40 40 dagen voeden voedenah veertig dagen

met de lucht van de ontbinding

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 87: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

65

In Memoriam Herman van den Reeck

BLOESEMS BLOEIEN BLOEMENzij worden geknakt

mensen staan het slagveldzij worden gebrokenlenden knakken

kinderen staan de straatzij spreiden armen open

zij vangen het schoten vallen

Uit de huizen lopen kinderen de straatMarathondravers hun verlangen

zij storten thope een zware zaklangs gasthuisgrijsheid vlucht

nog flets begerenwakkelende kaars

de ziel in hetONBLUSBARE LICHT

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 88: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

66

Vers 3

Verzen VallenVuisten op

Venstervlakknak-knak

en nogrits rinkelenflits uit fletse flakkeren

hooghinnikend

ROODzozo

vliegt vlucht van vlam hoogen nog laagvóór de

VLAM

Ik hou van de marktschreierzielen op toonbank

schreientot schreiende straat

vol is vangeschrei

alles schreitwitte huizenschreien

krijt ei e imarktschreier mijn man

Sper Maria en Carmen in mijn kamerneergehurktspringtveerCarmen

heilige Mariaheilige Maria

bang angstalles in mijaan stukken rijten

tot hetlijf inlompen hangt

IK NAAKTHEID HET GEBEUREN

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 89: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 90: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

67

Vers 4

LallalallenLalla

lallenlillenlil

huilenvuist

vechten vuisten vechten vuistenbal

ballenvuisten ballen

vrouw van vroeger komtpostzegels gaf ik den jongen van vier hoog

vier hoogvalt een mens

vanvierhoog

spanningkuiten spannen

springensprongvalvallen

vuisten leiden lijden buitenvuisten vatten lijdenwringen vuisten lijden

wringen vuistenvod

rijtensnijdensnitsnik

sikkelbeeneen twee

jijeen twee

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 91: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 92: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

68

jijsikkelbeeneen maneen lawine

storten storten stortenstort in mij

de jongen van vier hoog lachtlachen

lillenvuistvod

in de man zijnin de jongen zijn

sikkelbeen door dwarst mijhetSnijdt -

snij - DENikgilgillengulpenlallenvallenval

spannenik word gespannen

jij jij jijwie is jij

een maneen lawine storten storten storten

WILLENWatik wil ademen

zijnvis

eenwil

ik

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 93: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 94: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

69

Vers 5

Ik zou willen een jazz op de melodie vanFrère Jacques

ik vind het jammer dat ik niet meertriktrakkan spelen in mijn geboortedorp

moeder hierzitde veelbelovende knaap

te midden protestanse feldwebels en professorenikde laatste katholiekde laatste gnostieker

HALT! HIER IS TE ZIEN DE LAATSTE KATHOLIEKde laatste heresiarkvan de leer der immanenszoon geboren uit Montanus en Maximilla

dochter uit Katarina Emmerich en Meister EckehardtSainte Madame Jeanne Marie Bouvières de la

Mothe Guyonpriez pour moi

professoren hier is de laatste gnostiekerhij rookt een sigaret terwijl hij nuttigtde Eucharistie

en tochen toch

Ik zou willen naakt zijneen bittere smaak is mijn tongmisschien is het gifben ik een zoonik ben een dochter

ik ben bangen ik zou willen een jazz op de melodie van

FRÈRE JACQUES

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 95: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 96: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

70

Vers 6

Ik kan geen postzegels verzamelenik kan geen vrouwefoto's verzamelenik kan geen amourette's collectionerenen geen wijsheid

ik kan niets meer

ik kan niets meer

Waarom doof ik de lamp nieten ga ik niet te bed

Ik wil beproevennaakt te zijnbloot wie weet wel gevroren purper

en bleekheid

Is zo niet het gans beginnende begin

Ik wil niets wetenIk wil niet vragen

waaromik niet werd een postzegelcollectioneur

Ik zal beginnen mijn débacle te gevenIk zal beginnen mijn failiet te gevenik zal mij geven een stukgereten arme grond

een vertrapte grondeen heidegrond

een bezette stadIk wil bloot zijnen beginnen

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 97: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 98: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

71

Priere impromptue 3

Godnu kom ik op de hoogvlakte

van de hoogvlakte ziet menUw LICHT

dat het licht in mij aansteektik zie de krachten van mij neergaan

dezelfde KRACHTals de krachten van opgaaner is geen VAL

Gij zijt neergangzoals Gij

opgangzijtGij zijt WAARDELOOS

nog sta ik gesnoerd aan de

BOOM VAN GOED EN KWAADen benslechts waardeloos omdat ik nog waarden ken

GIJ ZIJT

oppervlakkig in oppervlaktediep in diepteopgaan in opgangval in val

WAAROM opgaan zoeken in valwaarom is stijgen goeden vallen kwaad

de oppervlakte is zo oppervlakteals de diepte diepte

OP DE HOOGVLAKTE

IS

GEEN WAARDE MEER

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 99: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 100: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

72

Twee landelijke gedichten voor Heinrich Campendonck

Land Avond

Toeslaande Tuinslotgulpen van lampelicht legttoversteden op vlakke weideInkasteden Rocky Mountainslichtcult van het kristalgebergtelamp licht stad zonnecult op vlakke weide

Toeslaande Tuinslotenblaffende hondrinkel ketting tingelenspringende honddansende hondSpring Dansende Hond

Dans van Hond vóór Maanvan maan bezeten hondin maan Hoger Honddansen

HONDDANSEN

vóór maan dansende boomin wortels worstelende boomin takken knarsende boom

van zwart naar WIT dansende boomin maan vergaande aarde

hondsvodvallen van maan

bezeten hond

maan minuten metennachtmetriek

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 101: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 102: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

73

Land Rust

Avond rilt freel in zinkenvanzelfsprekend wondergebeuren zonder gebeurtenisal maar vallen

zinkengeluidloos worden van geluiden

afgegrensd zijnvan zich zijn

en zinkenvallen

kleine kring kleinere kringmidden en omtrek kleinste kring

Telegraafpaal bepaalt landelijkheid van landschapverhouding geeft telegraafpaalzwaluwen drukte de hoogste draad

koorddanseresroutine charme en evenwicht

en

duidelijkst feit van het princiepverhouding

rood gloeien van lakschild

wassende concentriek van avondlijke kleurigheidniet bontmaar hier alles wat daarrond

verwaastopgelost opaal

Liggen bergen één lijnslaan de kikkers één slagslaat de dorpsklok meeeven mee

STRAM STaat huisspannen bergen één lijnspannen bergen reinéén lijn

HUIS rust in Stram-Wit STaan

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 103: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 104: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

74

AngstEen dans

Thansis de dansvan het wezenuit de donkerte schichtvóór de glansvan het wezen

in licht

Dansen bevrucht zijnzwanger zijn

bangenisvan het woord

Angst werddansen is

volle buik zijnvan het zaad

van het woord

ANGST

Vormen liggen wit geboortezullen zwart zijndood

daartussenstappen stappen angst dansdansen is

naar dood geboorte dragen

VOL ANGST ZIJNWET

alle worden wordt ontwordenin het Zijnde Woordzijnalle kloven schijn in worden

schijn ontwordenduisternis en Licht

alle verschijnselen willen zijn gedragenvan geboorte licht

naarduisternisen dood

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 105: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 106: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

75

ZOgrjipt

mijn dansende lijfmijn voor angst en voor het woord bange lijfmijn in angst dansende lijf

maar toch dienaar van het Zijnheer in schijn dienaar in Zijngrijptmijn dans lijf liggende vormen in de geboorte buik

draagt ontvangenisin bangenis

in bleke schijnnaar het bescheiden-zijn

Watgeboren

isdood in eeuwigheidalle vormen worden gedragen

van naarhet niet geworden WOORDen niet ontworden

WAAR de geluiden geluidloos wordenwaar het geluidloze in ons zijn zoemtwaar het aantal wordt het ENE GETAL

waar de centrillioenen ophouden hun schijnbaanwaar de verhouding staat en beweegt

beweegt en staatwaar wij HERKENNEN over de boom van kennis

DAAR is het WOORDen dit herkennen is overal

(zoals de éne eenheid immer is in dit verschijnselvan de gescheiden tweeheid)

en dt herkennen is overal

vleesgeworden LOGOSLOGOS

VormVormtvormen

alle Vormen vormen de éne Vormbangbang

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 107: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 108: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

76

danst mijn angst sidderende blijheidvóór het herkennende phenomenen grijpen mij

dwarrelende huis rustende zeerustend huis

de volste vorm is de vlakste vlaktehet rennen van de verschijnselen

isoveral zijnde rust der dingen

het ZIJN van alle dingen is streven Niet te Zijn

te ZIJN IS NIET TE ZIJN

Het herkennen is éénslechts het HERKENNEN

en alle veelvuldigheid schijnuit de veelvuldigheid dansen vormennaar het Zijn dat één is

dansen zij in blijde angst naar het ontwordenvan het veelvuldige gewordenedansen zij uit de

vallendematerie

dansen zij het WOORD toezij zijn ontworden werkelijke dingenDING

OERVORM

WOORDAngstbang

trillen verder rillenrollen ruimte

PAPAVER

PAPAVER

Ogen liggen op vormenOgen liggen op rust

Wassen bange dingen uit rustende dingenrustende vormdoor liggende ogenwordt wassende ANGST

dansende papaver dansende papaver

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 109: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 110: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

77

eigenschaploze rust vormen worden

ANGST

Zij zijn gedragen in ruimte en tijdhet tijdeloze in tijd

het vlakke ding in ruimteuit rust Slingert Sluipende Slangdans van het sidderend papaversidderend papaverniet vatten het vliedende woordniet zijn in het woordniet zijn het woorden verlangen ZIJN HET WOORD

verlangen en niet zijnDààr danst de Angst

niet gestapte staphangendeStap

hijgend papaverOm de woordelijke schijn van het onwoordelijke wetenimmer nog met de schijnwonderlijkheid zwevenimmer vóór de ZIJNDE ONwonderlijkheid

daarover wetenen

daarvóór zwevenMET papaver mede

danst mijnoog

mijn lijf laait meemeelaaiend lijf en dansende ogenmet de stappende papavervoel de bloem ontwordenvoel het lijf verfletsenniet lichtend lijf

alle worden is ontwordenThansis de dansvan het wezenuit de donkerte schichtvóór de glansvan het wezenuit licht

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 111: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 112: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

78

Uit het ding gaat de trillende veelvuldigheidde schijnen gaan

uithet dingstaan

zij dansen hun tegenpolen uituit eenheid gaat de schijn van tweeheidOmega

Omicronschijnbaar volledige zelfdingen

endaaruit danst de vallende veelvuldigheid

DoMMelDans van de schijndingendansen polendans van OMEGA

dans van de Omicronrondedans van het vlakke vlak

dans van de boze boomdennedans wurgt

wurgenen nu danst mee ik de schijn

de poledansmijn arme zijn werd rijke schijnmijn licht werd schemeringmijn dageraad is deemsteringeen flikkering de volle glansmijn dans is vóór het wonder gaanniet in het wonder staanniet met het wonder zijn

NIET HET WONDER ZIJNzo is mijn dans vol

angstzo is mijn dans eenvolle angst

ANGSTIS

de dans van de geworden dingen naar hetOntworden

VLAMMENDELOGOS

Angst voor de VlamEENHEIDVLAM

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 113: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 114: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

79

Eerste boek van Schmoll

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 115: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

81

Vorst

Is vorst

breken scherp en helder de stenen rijenwegen scheuren

Schel schelt de schelvan de trem in de duizelruimtehoge hoepelstraalhemel staalhelm

Naar klare spanbanen strammen stappenlaarzen slaan de straat tot luide ruimte

Is vorst

breken stenen scherpslaan laarzen klaarschellen de schellen schel

helderhelderhelder

duizelruimte luidt

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 116: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

82

Nachtelijke optocht

Taptoe oe oe taptoestapt al maar toezwart van de nacht dat dik drukt de stijve straat

breekt licht logge luchten muziekgeschetter

Licht van de laaiende lansenlaaiende stap van de lichtende lansen

lansen van laaiende lichtdansende licht van de laaiende lansen

dansend laaien van de lichtende lansenlaaiende lanse-dans

Lansgeklettermuziekgeschetterlichtende kadans

laaiende lansenlaaiende kadans van lichtende lansenlichtende luchtkadans en dans van laaiende lansen

kadans van laaiende lansedanskadans van dans

Lichtende lampenlaaiende lampenlicht van laaiende lampendans van laaiende lampenkadans van lichtende lampen

kadans van laaiende lampendans van de lucht in waaiende lampenwaaiende dans van de lucht in laaiende lampenlaaiende kadans in de waaiende lampedans

kadans van lampedanslicht van lampen

Lansgeklettermuziekgeschetter

geschetter van klare klarinettenhelder gekletter van klare klarinettenhelder gekletter klarinettengeschetter

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 117: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 118: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

83

Stappen op straatstappen breken de straatstramme stappen breken de straat

horizontaalvertikaalvooral diagonaallampen lichten kadansklare klarinetten dansen in de lansedansklarinetten lampen en lansedans

transparant

Taptoeoe oetaptoe

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 119: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

84

Verlangen

Duizend duizelkussen tuimelenomarmen sluit knelgespandperst lenden

blikken trillenwimpers sluitstenen hangen brand verlangen

geluiden fluiten huid suistcellen wereldvreemde werelden

zoengloed hong goed doodover lijven

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 120: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

85

Avond Winter Straten

Witte blinde autoógenzij schuift stomde straat als zij is wit en blinden zij is ver

Haar vele verre lichten verscherpen sneeuwde sneeuw verscherpt haar vele verre lichteneenzaam en enkelvoudig dingvan heugenis gescheiden zijn banken

banken in sneeuwDoorzicht der alleeschild scherp wit waarop het zwart hard staat

voor wielrijders verboden wegeen rode lucifer ligt

hel een vlam tot d'éne sneeuwSchitteren chemisch-industrieel violet en groenin de winkel-kaats-klaartebonbonhulzen

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 121: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

86

Land Mei

Regen valt bloesemvrachtveelvuldig kaarst kastanjelaarMeiMariamaand

rustas staan seringestruikenver ligt het vlondertje ding

het vlondertje is

Laat slaat meikever vensterruitwordend

mij in rustgeringe bewegingkringetje

kring

Meikever legt zichverre zoeven

rust

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 122: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

87

Avond Strand Orgel

Als het orgel draait 's avondssterft het organdi

In zijn oranjekleedjeis de orang-oetan zeer netWaarom gaat de dromadaris nu niet omdanst de dromadaris nietop het orgel op het orgel

van de dijk

Want alle dieren zijn getemden de zee

is ook getemdpositiefnegatiefpositief is negatiefnegatief is toch niet positief

Hoger slaatop de maatvan de italiaanse maatmee de zeesteeds iets witter

zoals ijler steeds en blankerdrijft een klank erbovenuit en bovenop

witte brozemeeuwJammer dat de dromadaris daar niet isvan alle heren danst-ie best one-steporgandi crêpe marocainetëte de nègre feuille morteprune

marronOker grijs en roze staat de ezel als een droom

Lieve Mijnheer Boudewijn[en hij knikt

knikt knikt]

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 123: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 124: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

88

Vlerken

Nachtelijk vliegen vogels vande wilde wingerd weg

Schrikbeladen klapperen vlerkendof

in deemstering

Knakgeluid van takken veelvuldig kortontsluieren vlerken

één ogenblikniet-herkenbare ruimten

de ruimte is van knakkendevlerkenvol

Plotseling zijn vogelsschrikgeschud

tot-dingen-gestolde Angst

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 125: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 126: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

89

Feest

Schijnwerpers lichttorens vuurwerkhet laatst kwam de acrobaat

Wielrijdermensen O-monden

Medalje-keerzijdeover middernacht heen rillen soldaten(van de ruiterij kanariegeel)en bruine paarden

Het is zeer moeilijk in de nacht bruin te zijnWachteneen vergeten kommando

Memand zet een punt

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 127: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

90

Vrolijk landschap

Ochtend vroeg hemel klaarer zijn aëro's van alle zijden

aëro en nog een aërolieve lieve aëro

puf pufblauw

klaprozen in koren staaner zijn nog zovele bloemenblauwe vesten in de veldenen er is een rooie rok

rood op blauw en blauw op blauwaëropuf aëropuf

Klaas en KlaartjeKlaas en Klaartje

Klaas en KlaartjeKlaar is Kees

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 128: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

91

Steden

En elke nieuwe stadbloem die welktherfst vergeelt het blad

zijn alle steden zozijn zij alle zozo zijn alle

Overaloveral en nergens

overal en nergens

overaldezelfde bonbons droef in glazenparelt drank er is geen dorst

een liedje is overal van liefde en overspel

zijn alle steden zozijn zij alle zo

zo zijn zij alle

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 129: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

92

Haar ogen of de goed gebruikte wensvorm

Ogen wentelen lichtenlichten laaien landenin de verte brandt een vuurmijvlamt een gloedmijen stil trilt het onbekendesterrewachten wachten mijdat ik reize

Ik vat nooit de vlam van het vuur in de verte

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 130: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

93

Marc groet 's morgens de dingen

Dag ventje met de fiets op de vaas met de bloemploem ploem

dag stoel naast de tafeldag brood op de tafeldag visserke-vis met de pet

pet en pijpvan het visserke-visgoeiendag

DAA-AG VISdag lieve visdag klein visselijn mijn

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 131: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

94

Rijke armoede van de trekharmonika

Rodica en Dodica waren aan elkaar gebondenzo heeft de vroedvrouw ze gevondenRodica en Dodicade ooievaar speelt trekharmonika

Op de trekharmonikaschilderde de schilder Rodica en DodicaRodica was net zo groot as Dodicaop die trekharmonika

Op de trekharmonikaspeel het liedje van Rodica en DodicaDodica had een vrijer lief en Rodica had er geentoch was Rodica net zo groot as Dodica

Met een lange ruk is het liedje uit op de trekharmonikaVan Rodica en DodicaDodica is dood en Rodica is roodtoch was Rodica net zo groot as Dodica

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 132: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

95

De weg

Zo ook gaat de geliefdeMitri Karamasoffdood

Ons op de schoudersvalt nu laat en schuin de schaduw

des Iwan

Om het lijden dankbaar wordenen schijnbaar blijdehet scherpe vechten van spin en bij

verbeiden

Soms reeds is schoon mijn hand geslotenalsof er geen verlangenover mijn vingerslag

Het is een verre wegnaar de passieloze bergvan het blote schouwenLogosTao

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 133: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 134: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

96

Winter

De witte weg zuchtvenster een stil levenmet de twee geranienachter de ruitwaar ook leggen thansmijn ogenop de bloemendie zij schiependauw

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 135: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

97

Mythos

Een hoge hand steekt in de nachten zij steekt vóór de nachtomdat de nacht alleen is gene blauwheidaan 't einde mijner ogenen voor de blauwe nacht schuift een witte duifZo een witte haas schuift vóór uw ogenover de straat neem u in achthij draagt uw leven overvan d'ene schaal naar d'andereen gij weet nietwat dit beduidt

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 136: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

98

Rozelaar

Zon brandt de rozelaarzon brandt de glasscherveKindgeef acht

hier liggen glasscherven

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 137: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

99

Lichtmis

Is het lichtmis licht mistop het dorp keer om de kom

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 138: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

100

Het liedje van twee Sinten

Ik hou van Sint Niklaasik hou van Sinte Martinik hou van de ezel van Sint Niklaasik hou van het zwaard van Sinte Martinik hou van de ezel een oude wijs van wijze goedheid- zijn rug draagt rust door de straat onbewuste vensterik hou van het zwaard het klieft de eigen mantel- plotse scherpte van nieuwe ogen over de schijn der dingen -goed en wijs scherp en rustigik hou van de ezel van Sint Niklaasik hou van het zwaard van Sinte Martinik hou van Sint Niklaasik hou van Sinte Martin

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 139: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

101

Gedichtje van Sint Niklaas

Sint Niklaasappelbaasuit het Land van Waas

heilige Pausdie ging lopenuit een deeg van speculaas

kom ons toewaartsheilige Klaaswij die wachten op een heel klein beetje honing

Zie ons lippen droogniet van 't bidden is hetwel van heel veel kou

lieve Paus lieve Paus

Laad uw ezel laad uw neger laad uw knecht- appelbaas uit het land van Waas -met veel snoep en snoeperijWij staan bij de bakkerij jou te wachtenBreng de kleinen in hun schoentjemarsepein en een citroentje(voor jouw ezel ligt het brood reeds klaar)

Breng de groten - lieve Paus lieve Paus -zonder dat zij 't gissenlaat het zachtjes door de schouw -

een klein beetje moedeneen zoen van jou

en vooralgeef Nonkel Jannu zijn houten pijp

dan krijg jij een zoenen jouw ezel ook jouw Boudewijn

appelbaasuit 't landvan Waas

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 140: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 141: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

102

Wals van kwart voor middernacht

Alsof zij iets zingen ging trilt de luiten de lieve luit achterna

tinkepinkt de piano linkepoot linkepootIk denk niet dat de luit iets zeggen zalal trilt - zij trilt toch - de luit nu weerEer de luit daarover heeft gedachtof zij zingen zal kwart vóór middernachtis het lang reeds kwart na middernachtWaarom trilt de luit dan zoklokjekwart vóór middernachtWist maar iemand datdattrillen van de luit

Lievekelievekedoderideinedo en deinende luit heeft zich bedachten zwijgt

Had ik het van dat trillen wel verwacht

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 142: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

103

Polonaise

Ik zag Cecilia komenop een zomernachttwee oren om te horentwee ogen om te zientwee handen om te grijpenen verre vingers tienIk zag Cecilia komenop een zomernachtaan haar rechterhand is Hansjeaan haar linkerhand is GrietjeHansje heeft een rozekransjeGrietje een vergeet-mij-nietjede menseëter heeft ze niet gegetenik heb ze niet vergetenei ei ik en gijde ezel speelt schalmei

voor Hansje en voor GrietjeHansje met zijn rozekransjeGrietje met haar vergeet-mij-nietjezijn langs de sterren gegaan

Venus is van koperde andere zijn goedkoperde andere zijn van bliken van safraanis Janneke-maan

Twee oren om te orentwee ogen om te zien

Twee handen in het legeen verre vingers tien

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 143: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 144: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

104

Zeer kleine speeldoos

Amarillishier isin een zeepbelIris

hang de belaan een ringen de ringaan je neusAmarillis

Schudt je 't hoofdspeelt het lichtin de belmet IrisSchudt je felbreekt de belAmarillis

Waar isIrisIris is hier geweestAmarillisaan een ringen de ringaan jouw neus

WijsneusAmarillis

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 145: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 146: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

105

Berceuse presque negre

De chimpansee doet niet meeWaarom doet de chimpansee niet meeDe chimpanseeis

ziek van de zeeEr gaat zoveel water in de zeemeent de chimpansee

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 147: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

106

Berceuse voor volwassenen

Wanneer de zandman nog eens komt- maar hij komt niet meer -zullen wij slapen gaan en dromenvan een droomdie niet gedroomd werd

Ach alle mensen slapen goeddie de deur op grendel weten

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 148: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

107

Berceuse Nr. 2

Slaap als een reusslaap als een roosslaap als een reus van een roosreuzekerozekezoetekoeksdozeke

doe de deur dicht van de doosIk slaap

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 149: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

108

Spleen pour rire

Sophie-Fritz Stuckenberg zu eigen

Het meisje dat te Pampelune geboren thans te Honoloeloe woonten in een rode lakkooi gevangen houdteen kobaltblauwe papegaai- zij schilderde hem met Ripolinkoeleurenzoals gezeid de veren blauwde snavel en de poten geel -het meisje van Pampelune te Honoloeloedat om haar hoge hals heeft een krans van purperen anemonenop haar opalen borst kleine barokkoralenen om haar dijen niets(Vogelveren dorsten haar dijen niet te dragenzo zeer zijn dun haar dunne dijen)dit pampeluner meisje dat te Honoloeloe woontken ik niet

Priez toujours pour le pauvre GaspardIl n'est pas encore mort ce soir

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 150: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

109

Herfstlandschap

In de mist is trage een os met een ossewagenstappend naast de mist nooit mist zijn maatDe os van de ossewagenUit de mist in de mist met de hortende wagendut de wagenvoerder zich niet vastin een spoorloze slaap

Achter aan de wagen drijft lantaarnlichteen geringe wig van klaarte in de donkerdiepstraat

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 151: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

110

Landschap

Kristalwegen schept de volle maanin vorstnacht.In donkerte drijven straten wiggen van harde klaartenhoeken scheiden steenkantscherpkluisduisternis van duizellichtMaanbomen vergaren en dragenschaduwmythosBegerend alle klaarteverlangend alle maanstraalstratenis de vijverglad en eenzaamheldere drager van het veelvoudig énevan het éne veelvoudige

licht

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 152: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

111

Loreley

Kom aan mijn borstkom aan mijn borstdaar rust gij aan een lijfdat eenzaam is een bedden van uw eenzaamheiden eenzaam spelen uwe vingerslangs het ontwarren van lange wier

Achter de spiegel die verdrijftde onbestendigheid der dingenvalt van uw handen het verlangenaan mijn opalen huid verglijdendeen wezenloze droomkom aan mijn borstbed in mijn eenzaam' armenuw eenzaam lijf

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 153: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

112

In gotieke letters

Slank sloegen leliesVlak voor de deurpostToen Maria neerzonkOnder het loodrechte licht- Straleneinde schitterkrullenSchommelende eischootVolmaakt ovaalZoals de buik zijn moetWaar het Woord Vlees wordt -

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 154: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

113

Guido Gezelle

Plantfonteinscheut die schietstraal die spattempeest over alle dieptenstorm over alle vlaktenwilde rozelaars waaienstemmen van elzekoningen blootDiepste verteverste diepteboemekelk die schokt in de kelk van bei' mijn palmenen lief als de madeliefAls de klaproos roodo wilde papaver mijn

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 155: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

114

Mijn ogen

Mijn ogen zijn omfloersde tamboerijnenal roert de hand daarbuiten luide de huidhun klank in zich gekeerd blijft dof

Mijn ogen zijn omfloersde tamboerijnenmaar heb daarmee geen medelijden

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 156: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

115

Het doffe lied

Nog sloeg niet uw luie lijfhet hardst verlangenVer van vrede en bevredigingschuilt de lach - te luide en nog niet lui -in d'uiterlijkste kuilen van uw mondUw ogen zinken nietin hunner kassen vertenNog slaan de neusvleugels nietvan de binnengloedhet doffe lied

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 157: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

116

De vaas

Snijd van de struik de seringenstel de bloemen in een aarden vaas

Zoals de aarden vaas draagtglad juweel van geworden kennisvan zijn kleien oorsprong de herinneringsluit gij met het laatste doen van uw handen uw verlangenin de vereniging van de bloem met de aarden vaas

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 158: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

117

Rust

Leg uw hoofd zo in mijn armdat van uw voorhoofd naar uw mond mijn blik schuiveover de kam van uw neusLeg uw hoofd zoik leg op uw mond mijn handwees rust

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 159: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

118

Geologie

Diepe zeeën omringen het eilanddiepe blauwe zeeën omringen het eilandgij weet nietof het eiland van de sterren is daarboven

gij weet nietof het eiland aan de aardas is

diepe zeeëndiepe blauwe zeeëndat het lood zinktdat het lood zoektdat het zinkend zoekten zinkt zoekendzoekend zijn eigen zoekenen al maar doorzinkten al maar doorzoektdiepe zeeënblauwe zeeëndiepe blauwe zeeëndiepblauwe zeeënzinkenzoekennaar de omgekeerde sterrentweemaal blauwen tweemaal bodemloosWanneer vindt het blauwe loodin de blauwe zeede groene wieren de koraalrifEen dier dat door het leven jaagt naar een gedachte vrede- een wanen in duizend duizendjarige cellen -gelijk een dier dat jaagt en aan zijn blinde vingers vindtalleen het herhalen van het gedane doengelijk een dier zozo zinkt het looddes zeemansMoest dit zinken langs uw ogen zijgen gij kende nieteen groter leegheid

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 160: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 161: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

119

Facture baroque

Soms- wanneer de boten van hun zinnen sloegenaan de immer deinende rotswandvan een reuk die openstaatop wonderlijke dierenen planten diekoortsdoorschotentussen de blauwheid van de zee en de blauwheid van de luchtslechts zijn een vergelijken -

soms slaat het verlangen der mensen zo hoog uitdat zij takelen de nederige booten ter zee gaanin de zeilen speelt de wind een waaneen oude waandie over de kim gekelderd lagtot de wind de hulzen stuk woeien uit de scherven walmt de wijn van deze waanvan deze oude waan

Geen kent het S.O.S.-gesein geenzijds der zinnekimen dat aan de boôm van onze ziel er sprieten stekendie alleen het trillen vattenvan gene zijdeSoms dringt de drang de droom tot een gestalteen wordt het lichaam droom

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 162: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

120

Onbeduidende polka

Een Arlequin in watergroenversleten roze draagt Colombinede hof is groot de bomen hooghet roodste rood van de ahornop 't diepste groen van dennenWij stappen kleine stappen- hoe is de kiezel scherp aan uw satijnen schoen -het pak van Arlequin in watergroenopdat het passe bij 't versleten roze van uw roken als de schaduw zij van uw assen haarwanneer de zon däärinkleine Colombine mijn stappen zijn nog kleinernog kleinerdanjij

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 163: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

121

Polderlandse arkadia

Over het bij vlekken zongeplengde dakhangt de beuk zijn loof van dieper roodRaamkozijnen glimmen groen en vattenterracotta bloemepottendaarin geraniën groeien van het esmeralden bladmet doffe kringnaar meekraplakken bloemenOp de dijkweide weidt zijn zwijneneen zwijneweider wijl hij op een schelp gebrande aardeocarina speeltDe klanken wuiven licht zo wuiven ook de beukeblarenalsof zij in hun wuiven roerloos waren

Wie met een luit in het hart door 't land gaaten in het water van zijn ogen stuwt het worden van een zangperst hij niet op zijn lippen uw Amarillis-schone naam

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 164: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

122

Het dorp

Een vleermuis aan de nachthangt niet uw adem aan een vreemde ademzo gij dit beseft het dorpen de mensen nachtlij k huis aan huiséén licht - wellicht bij den pastoor -en langs uw weg een late koeIn de wig van weg en stroomis van de leegte zo het dorpalsof 't een boot was die maar voor korte tijdop anker ligt

Om het staketsel kletsthet donkere watergemetenen vreemder dan een moorden zonder gil

Gij weet dat er geen gelaat isdaar gij binnen kuntals in uw huis

En gij stoot overal der dingen oppervlakeen spiegel van uw eenzaamheideen teller van uw korte reis

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 165: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 166: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

123

De profundis

Wij zijn de overwonnenenop de zuiderstrook der lage landen langs de zeeDe zee was niet ons goedal schuren hare zoute waatren zuiver ons strandvan bitterheidSoms is een plant ons goed nogen dierenIk meen daarmee buiten de paardenschepershonden van Mechelen of Groenendaaldie na de schilders de roem van Vlaanderenover de grenzen dragenHerkennen zij in ons hun maatsder volle maatvan slagenZien paardenogen aan wier starenhet denken om het leed verglijdtin de vertede ster die ons niet begeleidt

Om de geraniën die aan de vensters onzer hoeven God roepenmet haar meekraplakken stemmenschokt de stilte en het verstarren

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 167: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

124

Avendgeluiden

Er moeten witte hoeven achter de zoom staanvan de blauwe velden langs de maan's avonds hoort gij aan de verre steenwegenpaardehoevendan hoort gij alles stille waanVan verre maanfonteinen zijpelt plots water- gij hoort plots het zijpelenvan avondlij k water -de paarden drinken haastigen hinnikendan hoort men weer hun draven stalwaarts

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 168: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

125

Melopee

Voor Gaston Burssens.

Onder de maan schuift de lange rivierOver de lange rivier schuift moede de maanOnder de maan op de lange rivier schuift de kano naar zee

Langs het hoogrietlangs de laagweischuift de kano naar zeeschuift met de schuivende maan de kano naar zeeZo zijn ze gezellen naar zee de kano de maan en de manWaarom schuiven de maan en de man getweeën gedwee naar de zee

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 169: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

126

Stilleven

Van de fles met helder water tot de hals gevuldvalt een éendre heldere schaduwop het helder borddat op de witte tafel weegtZo schuift over uw ogekim- een zeil aan d'einderboog -uw ziel naar een gewaand daarbuitenen schept zij de geschapen dingennaar eigenwijze wijzeEn mee over uw ogekim glijdt een mildheidmet uw kennen meeals fijne micapoeder die met een blijde schitteringde plaats der vraag bevult

Zie door het heldere glashet heldere glasen door dees' held're dubbele wandde heldere ruitop deze blauwe nachtin deze heldere ruitdie aan de nachtwand dun maar aanleuntzie het heldere glasen hoe uw oog een zielezeilop veel einders telkens schuiftals op een touwestel vlak en eenvoudig

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 170: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 171: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

127

Jong landschap

Zo staan beiden bijna roerloos in de weidehet meisje dat loodrecht aan een touw des levens hangtlegt hare lange hand op de lange rechte lijn der geitdie aan haar dunne poten de aarde averechts draagtTegen haar wit en zwart geruite schorthoudt het meisje dat ik Ursula noem- in 't spelevaren met mijn eenzaamneid -een klaproos hoog

Er zijn geen woorden die zo sierlijk zijnals ringen in zeboehorensen tijdgetaand zoals een zeboehuid -hun waarde bloot naar binnen schokkenZulke woorden las ik gaarne tot een garvevoor het meisje met de geit

Over de randen van mijn handentasten mijn handennaar mijn andere handenonophoudelijk

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 172: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

128

Onbewuste avond

Van 't lauwe kroes doorgeurd ligt om de vijver loom de luchtOp de vondel staat een late zwaanZo eenzaam is niet éen van ons en roerloosNiet éen van ons laait zo hartstochtelijk een vlamzich toewaarts als dees' rode beukVan 't gipsen beeld dat thans in de schaduw staat- alleen een gipsen garve gaart schuine scherven nog van 't schaarse licht -valt een kleine rust maar op het jonge paar dat gaat voorbijmij dinggesloten en vervreemd

Zo nu de kiezel niet kraakte onder mijn tredenwas ik zonder verledenin de kom van deze stilte gegleden

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 173: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

129

Oppervlakkige charleston

Als je van het meisje van Milwaukee houdtvan het meisje houdtvan het meisje van Milwaukee houdt- van de nacht vallen de sterren veelen blijven aan de huizen hangenBatschari Zigaretten Batschari ZigarettenSarotti ist so süsz und schön -Als je van het meisje van Milwaukee houdtschaak ze in een ford schaak ze in een fordde vader die is domineede broer woont te Chicagoin Oklahoma woont de olieoomen je signaal een saxophoon

schaak ze in een ford schaak ze in een fordde nergers hebben dikke lippende negers hebben dikke rode lippenJe voert je bruid naar Texas heenin Texas woont een domineein Texas woont een goeie dominee

en je signaal een saxophoonin Texas woont een domineeJe voert je bruid naar Texas heenJe stuurt een telegram naar Chicagode nacht is klaaren morgen ben je millionnairdan vin-je de methodede maan als lichtreklaam

Als je van het meisje van Milwaukee houdtschaak ze in een ford - rem niet rem niet -Je voert je bruid naar Texas heende negers hebben dikke lippende negers hebben dikke rode lippenen alle dominee's zijn goedAls je van het meisje van Milwaukee houdtvan haar houdtram rem de tremram rem

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 174: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 175: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

130

Alpejagerslied

Voor E. du Perron.

Een heer die de straat afdaalteen heer die de straat opklimttwee heren die dalen en klimmendat is de ene heer daalten de andere heer klimtvlak vóór de winkel van Hinderickx en Winderickxvlak vóór de winkel van Hinderickx en Winderickx van deberoemde hoedemakers

treffen zij elkaarde ene heer neemt zijn hoge hoed in de rechterhandde andere heer neemt zijn hoge hoed in de linkerhanddan gaan de ene en de andere heerde rechtse en de linkse de klimmende en de dalendede rechtse die daaltde linkse die klimtdan gaan beide herenelk met zijn hoge hoed zijn eigen hoge hoed zijn bloedeigenhoge hoed

elkaar voorbijvlak vóór de deurvan de winkelvan Hinderickx en Winderickxvan de beroemde hoedemakersdan zetten beide herende rechtse en de linkse de klimmende en de dalendeeenmaal elkaar voorbijhun hoge hoeden weer op het hoofdmen versta mij welelk zet zijn eigen hoed op het eigen hoofddat is hun rechtdat is het recht van deze beide heren

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 176: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 177: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

131

Boere-charleston

Tulpebollen bolle tulpen tulpetuilenrozetuilenboererozen boerewangen boerelongenboerelongen ballen wangenballen bolle bekkensbugel en basson - o hop!

Marie-Katelijne Marie-Katerienwie heeft er de kleinen bugel gezienwie heeft er de groten bugel gezienen wie Gaston met zijnen basson

want dit is geen pavane of geen sarabande meerdat is geen gigue of geen allemande meeren geen wals

dat is 'nen charleston'nen boerecharlestonvan Gaston op zijnen basson

En wie heeft er de kleinen bugel gezienen wie heeft er de groten bugel gezienen wie Gaston met zijnen bassonDe kleine bugel zit in 'nen rozetuil

bij Rozaliede grote bugel zit in de sjees

bij MelanieMarie-Katelijne Marie-KaterienEn Gaston

die zit ‘In de Ton’ ik vraag u pardonBolle wangen ballen bekkensbugel en basson

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 178: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 179: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

132

Zelfmoord des zeemans

De zeemanhij hoort de stem der loreleyhij ziet op zijn horlogeen springt het water in

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 180: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

133

Souvenir

Schoon d'avond valt en tussen de beide grijze gevelrijenhet donker zwaar hangt als een klos en overdadigontsteekt geen hand het licht aan de lantaarnen

Zó wentelt plots aan d'ogen u het wonder van een vreemde stadde grijze huizen van u dees' anders zo bekende stede

De zonnestralen sloegen hard aan d'aarde over dagen uit het vuur van 't rosse loof persten zij de geur der aardedaarop ons' dulle zinnen de herfst toewaarts matelijk glijden

Dees' overdaad van zinnelijke wonderen van lichten en van geurenis zó lauw en vol dat gij niet kunt begrijpen waaromaan 't einde van deze daggeen lach zich legt over uw brede mondzoals een ree languit en lui zich aan een rotswand legt

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 181: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

134

Ogen

Zijn oog glijdt aan het vreemde oog dat haar oog iszoals een zeil aan d'einder schuiftdaarvan gij denkt nu schuift het om de einder omMaar lang zo glijdt het zijn glijden al maar doorzodat het roerloos hangt aan d'einderkomof roerloos ligt in d'einderkuip

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 182: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

135

De oude man

Een oud man in de straatzijn klein verhaal aan de oude vrouwhet is niets het klinkt als een ijl treurspelzijn stem is witzij gelijkt een mes dat zolang werd aangezettot het staal dun werdGelijk een voorwerp buiten hem hangt deze stemboven de lange zwarte jasDe oude magere man in zijn zwarte jasgelijkt een zwarte plantZiet gij dit snokt de angst door uw mondhet eerste smaken van een narcose

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 183: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

137

Appendix

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 184: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

139

Aan Cendrars

Man loopt straatluide stem tussen huizenhij roeptklinkt klinker klaar

Blaise Blaise BLAIS -se

gij zijt hetCendrars

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 185: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

140

Banlieue

Zandoverwegrachitisch hofje begonias baanwachtersdochterarme hand draaien

een winkel ligt aan d'overzijmet dorre dingen

suiker

Eneen herberg huwt bruideenzaam

hoekhuisdroefheid

IN DE VROEGE MORGEN

Zand wordtavond zwalpen lauwtein orgeltonen ontraderen

tijdswet

Zand wordt avondruikenen milieu voor danstent

grauw op grauw

Valt dor suiker op zandlate kinderen droef en zat

Grand Caroussel galopant à vapeur

Acetyleenlampenschitterenkleurenslap

Banlieue sterren glimmen klein en vuil

Orgel pauseertteringvreugde

zweet bronst pijnMond kust zandlippen

droog

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 186: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 187: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

141

LATRAVIATA

Moedermelk is welkde borsten barstig

de melkweg ligt dun in lichtde kom is koud

Rond middernacht een Tir Flobertschotvallen stilteeinde knetterenkastanjettenvan deallerlaatstedans

Schaduw bij slaap

en

hol

kuipleegte

toekomend jaar

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 188: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 189: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

142

Gedicht

PilulesPinkpourpersonnespâlesMaisla mixturedes trois Rois Magessoulagetous les mauxde surménageMéningiteantipode du cor de chasse aux fonds des bois

PilulesPinkpourpersonnespâleset pour les personnes qui sont blaséescomme elles sont raséestout à faitil ne reste que les colloquesd'Antoinette Breloquesla ventriloquesagesage comme un amoursimple comme bonjour(Il faudrait plutôt sage comme une image mage)

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 190: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

143

Floris Jespers schildert een haven

Port Pour mon goosePort Pour rirePort ä la portée de tout le mondePort- PeinturePort Porte ouverte

S e s a m

verbe mage

Parmi lesPierresPrécieuses laPoulpe pourprePense auParadisPerdu

O p o u l p e p a r e s s e u s e

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 191: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

144

Oude bekenden

Rommelen rommelen in de potwaar is Klaas en waar is ZotZot is in het stallekein het stalleke van Bethleëmbij het kerstekind

Rommelen rommelen in de potwaar is Klaas en waar is ZotKlaas zoekt naar het stallekenaar het stalleke van Bethleëmnaar het kerstekind

Rommelen rommelen in de potwat doet Klaas en wat doet Zotop een zucht zet Zot de deurvan het stalleke

zo vindt Klaas zijn wegnaar het stallekenaar het kerstekind

Dank zij Zotzijn Klaas en Zot beiden in het stalleke

bij het kerstekindrommelen rommelen in de pot

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 192: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 193: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

145

Groteske gedichtenIToiletartikel

Een mooi gezicht heeft de dagblad-postiche

CREME LA NYMPHE

zij zou zeer mooi zijn indienzij geen sproeten had

Hoe jammer wanneer een zo mooie vrouw sproeten heeftzomersproetenzoals bij deze postiche het geval isgebekt haarde boog van de wenkbrauwenen de lieve monden de volle wangenen de kuiltjesdoch zoals gezegd

hoe jammer die zomersproetenNochtans heb je

CREME LA NYMPHE

hoofdapotheek bijhuizen overal verkrijgbaarhet jammer kan worden verwijderddank zij de hoofdapotheek en de bijhuizenzijn er op de wereld geen sproeten meer

en uallerschoonste met gekrulde haren en verlokkelijke lippenudie prijkt op de laatste bladzijdevan het laatste nieuwskan ik beminnenomdat gij dank de nimfezalfvoortaan zult zijnzonder sproeten

of zomersproeten

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 194: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 195: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

146

IIDe droom van het weesje

Het weesje staart over zijn schapen heen- pluk de marguerite

zal zij komenzijn moeder -

Laat ons hopen denkt het weesjeeen limousine en een vrouw in bontzeer habilléezoals ik ze ken uit la Vie parisienneHopelijk is mijn moeder zoals een vrouwuit la Vie parisienneof als de dame van Rix La Croix †- Zoniet welk nut verlaten te zijn voorlopig weeswanneer je moeder tot je komt zonder limousinezonder ford en zonder rode renard -Dan blijf je beter wees

alles of nietsWanneer niet qui perd gagne

waarom dan wees zijnen de klare hemel wordt blauwe limousine(in de verbeelding van het weesje)Ik zal haar omhelzenhoofdzaak dat ik mijn hoofd in haar bont kan leggenzeggen: mama, gebruik jij Houbigant(- of à la Bataille-Maeterlincko ma petite maman Teindelys!)Mijn moeder zal mij zeggen: vergeet kleine dat ik je vergatdoch nu is het weer select met je zoon - efeeb - te wandelen

Ben je tevrêeIk zal haar antwoorden: mama heb je ook een lieve soubretteen steelt zij jouw dessous- Mama geef haar van jouw Quelques Fleursik mag geen vrouw lijen zonder quelques fleurs -Wolken drijven Houbigant-reuk voorbij

het dromende weesjeAls een regenwolk de blauwe hemel overtrektvertaalt het weesje in droomAch mama je hebt slechts simili-zijden kousenwaarom ben je gekomen mama

je bent niet eens demi-monde en niet van la vie parisiennezo heeft het geen zin voorlopig weesje te wezenen te worden herkend

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 196: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 197: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

147

IIIHuldegedicht aan Singer

SlingerSinger

NaaimasjienHoort

HoortFloris Jespers heeft een Singernaaimasjien gekocht

WatWat

jawelJespers Singer naaimasjien

hoe zojawel

ik zeg het uFloris Jespers heeft een Singernaaimasjien gekochtWaarom

waardoorwat wil hij

jawelhij zal

hoe zoCireulezwant

SINGERS NAAIMASJIEN IS DE BESTE

de bestewaarom

hoe kan datwie weetalles is schijn

Singer en Sint AugustinusGenoveva van Brabant

bezit ook een Singerdie Jungfrau von Orleans

Een Singerjaweljawel jawel jawel ik zeg het u een Singerversta-je geen nederlands mijnheerCirculez

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 198: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 199: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

148

Bitte auf Garderobe selbst zu achtenik wil een naaimasjieniedereen heeft recht op een naaimasjienik wil een Singeriedereen een SingerSinger

zangermeesterzanger

Hans Sachsheeft Hans Sachs geen Singernaaimasjienwaarom heeft Hans Sachs geen SingerHans Sachs heeft recht op een SingerHans Sachs moet een Singer hebbenjawel

dat is zijn rechtRecht door zeeLeve Hans Sachs

Hans Sachs heeft gelijkhij heeft recht op

SINGERS NAAIMASJIEN IS DE BESTE

alle mensen zijn gelijk voor SingerCirculez

een SingerPanem et Singerem

Panem et Singerem Panem et Singerem Panem et Singerem

et Singerem et Singerem

Ik wil een Singerwij willen een Singerwij eisen een Singerwat wij willen is ons recht

ein fester Burg ist unser Gott

Panem et Singerem Panem et Singerem Panem et Singerem

et Singerem et Singerem

Waaromhoe zowat wil hij

wat zal hij

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 200: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

Paul van Ostaijen, Gedichten

Page 201: Gedichten - dbnl7 wenietteveelscrupulesoverde,van'sdichtersstandpuntuit,inferioriteitderhier verschijnendegedichtenuithetEersteBoekvanSchmoll.Omnochtansopditpunt ...

149

salvation armyBananas atque Panama

de man heeft gelijkhij heeft gelijk

gelijk heeft hij jaweljaweljawel waaromwie zegt datwaar is het bewijs

jawel hij heeft gelijk

Panem et Singerem Panem et Singerem Panem et Singerem

Singerem Singerem

SINGERS NAAIMASJIEN IS DE BESTE

Paul van Ostaijen, Gedichten