VERZAMELDE GEDICHTEN - dbnl

J . SLAUERHOFFVERZAMELDE GEDICHTEN

II

J. SLAUERHOFF

VERZAMELDE GEDICHTEN

II

TWEEDE DRUKTWEEDE DRUK

Aile rechten voorbehoudenCopyright by A. A. M. Stol5. 's·Gravenhage, 1947

J. SLAUERHOFF

V]E D ZA v-E DCIET

II

YOENG POE TSJOENGFLEURS DE MARLCAGE

EEN EERLIJK ZEEMANSGRAFSOLEARES * AL DIVALEND

'S-GRAVENHAGEA. A . M . STOLS

1947

J. SLAUERHOFF

VJERZAMIELDlEGJEDTICHTJEN

II

YOENG POE TSjOENG

FLEURS DE MARECAGE

EEN EERLIjK ZEEMANSGRAF

SOLEARES * AL DWALEND

'S-GRAVENHAGE

A. A. M. STOLS

1947

YOENG POE TSJOENG

De verzen van do v am ing ~n ui F ans ,

Dui s , Eng s , o f k C

p o b #

# w , o , , oo

o o , oo k oo b

, C o o o

b b# o . Voo f b-

b o po , oo w p Oo

j : o Po T jo ( ) .

YOENG POE TSJOENG

De verzen van deze verzameling zijn uit het Fransch,Duitsch, Engelsch, of rechtstreeks uit het Chineescheleven en landschap overgebracht met vermijding van dezijden gewaden, rozen, maneglans, die men in andere zOoovervloedig vindt, met een voorkeur voor de bitterheidvan het leven, in China overvloediger gevonden en met

meer nuchterheid beleden dan bij ons. Voor de liefhebbers van het poetische, voor de dwepers met het Oosten

is zij dtls: Yoeng Poe Tsjoeng (t'an geen nut).

VER AMELDE GEDICHTEN

WACHTEN

M j boo j ,G bo oo .To b k oo .G w op o ,A b w k oo poo .Ko j ?jo w boo k bo .D oo oD wo T , o b j b .Ko j ?

(T j W T )

6


WACHTEN

Mijn bootje is van dun riet,Gebonden door vezels van lisch.Toch bevaar ik den stroom.Geen wachtlicht op den anderen oever,AIleen bewaakt door de poolster.Kom je niet?Jouw boot is van sterk hout.Deze stroom is nog lang nietDe woeste Yang Tse, en toch ben je bang.Kom je niet?

(Tsjen wen Ti)

6

OENG POE TSJOENG

MIJN ONEN o f RAMPSPOED GEEFT RECHTOP DRONKENSCHAP

H j j ,Vo p j .To j oG o b k oo .M p p p .

A Sjo ,A j .A Sj A o j b ,M j j L .

o Tw ,M k B o .To T , o j ,H f kk .

W j oo ,H b k p o ?

(T o T j )

7

YOENG POE TSJOENli

MIJN ZONEN Of RAMPSPOED GEEFT RECHTOP DRONKENSCHAP

Haast al mijn haar is al grijs,Vol rimpels mijn gezicht.Toch is het mij goed gegaan :Geen dochter heb ik en vier zoons.Maar allen haten papier en penseel.

A Sjoe is achttien,AIleen in luieren is hij een meester.A Sji An doet zijn best,Maar in zijn hart haat hij de Letteren.Yoeng Twan is dertien,Maar kan geen zes van zeven onderscheiden.Toeng Tse, toch al negen jaar,Heeft aIleen verstand van lekker eten.

Waar de hemel mij zoo misdeelt,Heb ik geen recht diep in het glas te zien?

(Tao Tsjen)

7


FESTIJN

D w oo ' f oo ,D k op , w o p oo ;

f w oo oo .M ' ' ,Ro p k w ,W ,D oo ,N oo w ko b .H b j .

W k b o bok ,o k ,

D k B .M pE ko o ,H kE .' W o ;A b k k, k w ,E j kkD j ,W w k op j kk ,W w wo w kkE b oo .

(Sj K )

8


FESTlJN

De zalen waren voor 't feest getooid,De kelders open, de waaiers ontplooid;lets fraaiers werd nooit vertoond.Maar nu 't einde nadert van 't gelag,Roep ik wee en ach,Wee en ach,Dat het niet is voortgegaan,Niet voor eeuwig kon bestaan.Het is bijna dag.

Waar ik braste stonden vier bokalen,Zaten nog drie drinkers,Denkend aan geen dag.Maar het licht sluipt in de zaJenEn de duivel kornt ons halen,Haalde reeds de schenkersEn de nacht verliest den slag.'t Werd nog later;Aan de beek lig ik, drink water,En rnijn laatste rnakkerDie rnijn schande zag,Wil gaan werken op zijn akker,Want de wereId wordt wakkerEn behoort den dag.

(Sji King)

8

OENG POE TSJOENG

MARSCHLIED

So , j b j b o w ,M j ' ;W j bb o o k o k ,G o w o w , b ,E f ,W j oop ' .

So , j b j k ,D j o k j w ;H b j j j p j p ,D o k j o j .So , j b j k ,M j ' .

So , j b jf j k ,I o b w .D b j o ,E p k ;W j b j oo o ,Op ' ' .

(Sj K )

9

YOENG POE TSJOENG

MARSCHLIED

Soldaat, je bent mijn bloedverwant,Mijn naaste in 't gelid;Wij hebben hond noch kraai noch kind,Geen vrouw die ons verwacht, bemint,Een huuding heeft geen vaderland,Wij loopen in 't gelid.

Soldaat, je bent mijn kameraad,De vijand zoekt zijn wit;Heb jij je laatsten pijl verspild,Dan zoek je schut onder mij n schild.Soldaat, je bent mijn kameraad,Mijn naaste in 't gelid.

Soldaat, je blijft mijn kameraad,Is ons gebeente eens wit.De maan beschijnt ons geel en schril,Een aap slaakt nu en dan een gil;Wij blijven na den dood soldaat,Op 't slagveld in 't gelid.

(Sji King)

9


VROEGE SNEEUW

Ik oo j o f .O ' b , .D b bo bo j k k ,B ,W w ;Mo w w ,Wo w .O f . . . w o j ?

(A o )

10


VROEGE SNEEUW

Ik hoor je soms heesch fluisteren.Om .t bed staat de stilte, de nacht.

De bamboeboschjes kraken zacht,Buiten in het verdere duister,Want het gaat sneeuwen in den nacht;Morgen is de wereld wit,Wordt het winter.Onze liefde ... waarom huiver je?

(Anoniem)

10

OENG POE TSJOENG

CHR SANTEN IN DEN OOSTELIJKEN TUIN

S j . - V o w k ,W j jp . Ik w .L j jKw j ' .I ' p k k ,D o j , w p k ,D b o j o o ,D o o boo b o ;A , b k yS , oo w , k .Ik b b k boo o o k ,M k w jk k o k .Ho j j kk jk j oV o b j w , oo w o !A k w j , op kD o k k w .N k k j ko .B k y , j b f o jT oo ' o f o , w j j bU b j o , b o .

1 1

(Po T j I)

YOENG POE TSJOENG

CHRYSANTEN IN DEN OOSTELIJKEN TUIN

Snel gaan de jaren. - Vroeger wist ik het niet,Wel in mijn rijpheid. Ik weerhield ze niet.Leed en te1eurstelling van al mijn jarenKwamen met mij in de' eenzamen tuin hier samen.In 't midden van een perk sta ik lang stil,De zonneschij n is dun, de wind snerpt kil,De bloemen zijn verrot en uitgeroeid,De volle zomerboomen uitgebloeid;AIleen een tengere, bleekzuchtige chrysantStaat, door den wind vergeten, aan den kant.Ik heb een beker boordevol geschonken,Maar merkte nauwlijks dat ik had gedronken.Hoe in mijn jeugd gemakklijk mijn gemoedVan droevig blij werd, van vertoornd weer goed!Ais ik wijn zag, op elk uur van den dagDronk ik hem uit en was een en allach.Nu laat de sterkste drank mij nuchter en koud.Bleeke chrysant, je bleef niet leven om mijTe troosten in 't droef seizoen, maar wij zijn allebeiUit beetre tijden over, en beiden nu veeg en oud.

(Po Tsju 1)

11


HERFST

Do f j , wV f : k , j k ,Ik o k o b b j poo .Op j w ,Op ' Noo o kk ,Ik k j b k ,D oo oo ook op,G p j o ,M j , kK oo o k ko .

Co f ' oo f T j w .L k o . j w oop o b k ,D o w j k o w .

(T o T j )

1 2


HERFST

Dor en stug stierf het jaar, de winterVerstiet den herfst: ik ril, mijn kleed is dun,Ik zoek zon en beschutting bij de tuinpoort.Op het Zuiden zijn al de vruchten weg,Op 't Noorden liggen rottende takken,Ik drink het laatste restje uit den beker,De schoorsteen stoot geen rook meer op,Gedichten liggen in stapels naast mijn stoel,Mijn licht gaat uit, ik zal ze lang niet aIleKunnen lezen voordat het donker komt.

Confucius' nooddruft in Tsjen was erger.Laat ik om mijn wanhoop te lenigen bedenken,Oat de oude wijzen er vaak minder aan toe waren.

(Tao Tsjen)

12

OENG POE TSJOENG

DE MOEDE SOLDAAT

AS j f w ;G oo k j o w ,

j o j o j !

E k ,No oo j o o ,D kw wE w oo o p o .

M k ko j k , j oI k j oo w j .A , k k , oo o ,

oo o j !(Sj K )

1 3

YOENG POE TSJOENG

DE MOEDE SOLDAAT

Achter de hagen langs de straatStaan zij in feestgewaad;Geen schoone kan mij nog wat schelen,Zij mogen mijn soldij verdeelen!

En ik vereer niet meer de heilige meren,Noch luidt voor mij de avondgong,Die etter draag van kwade zwerenEn nauw den dood ontsprong.

Maar kindren komen aan mijn knie, zij houdenIn kleine handjes groote schalen wijn.Ach, laat ik drinken, droomend van hen houden,En nooit soldaat meer zijn!

(Sji King)

13


EPITAAF

A k w o p o .B j o wo k oo .W j ' b j b o wo

o op oo o oo .

D o b o o ,D ' o w okk ;D f oo , w o , w p p ,E w k k j p ' .

E oop p o .R w j o w .W b jf ' o ? E w k ,D o k o f .

(Ko Fo T )

14


EPITAAF

Aan eIke sneeuw ontspruiten anemonen.Bij oude graven worden kindren groot.Wij die aan de' aarderand bij bronnen wonenZien den zonsopgang voor het morgenrood.

De vloed zal steeds de barre rots ontvluchten,De maan 's nachts vrouwen lokken aan het glas;De herfst toont, eeuwig trotsch, weer purpren vruchten,Eeuwig de krekel sjirpen zal in 't gras.

Er loopen paarden leeg met lossen teugel.Reeds waait de tijd den roem weg van den slag.Wat blijft van 't heldendom? Een weeke heuve!,Die onkruid voert aIs flarden van een vIag.

(Kong Foe Tse)

14

OENG POE TSJOENG

HERFSTWIND

H f w jf w wo k ,G kk w k,No y b o o ,Ko k j o f ,B j w k kk ,M j b o boo op F - ,W oo bo ,F o o ,O ' o b o o b ,J j oo b j, oo o w kb .

(Wo T )

1 5

YO ENG POE TSJOENG

HERFSTWIND

Herfstwind verdrijft de witte wolken,Ganzen trekken Iangs het leege zwerk,Nog geuren chrysanten en bloeien orchideeen,Kon ik mijn vroeger lief nu vergeten,Bijna was ik gelukkig,Met mijn bloemenboot op de Fen-rivier,Wit schuimt de stroom langs den boeg,Fluit en trom houden maat met den riemslag,Onder 't rumoer broeden sombre gedachten,Jeugd jaagt voorbij, dood staat onwrikbaar.

(Woe Ti)

15


DE DOODE BEMINDE

Ik oo , oW ' w ;L ,S of oop op, o oo ,B T ' -Ho k k ?

D op o j ,G ?R ok ?Ko , ko o !

(Wo T )

16


DE DOODE BEMINDE

Ik hoor niets meer van haar, en vroegerWas 't ruisdhen van haar gewaad al vreugde;Leeg en stH staat haar zaal,Stof hoopt zich op, ongestoord,Blaren ritselen verlangend langs 't raam Hoe kan ik haar dan missen?

Daar op dat gordijn,Gleed haar schim er niet langs?Ruischte haar rok niet?Kom, kom toch terug!

(Woe Ti)

16

OENG POE TSJOENG

EILEND IN DEN HERFST

I j boo k ,M j p op b j ok o ,Doo k kk k p ' wo ,W b o o oo bG p , okk o w ,K k k j ook ' o p,D k, oo k .R o k w , k b k .G , o off k j o w ,D oo j .

(Lo o )

17

YOENG POE TSJOENG

ZEILEND IN DEN HERFST

In mijn rieten boot zeil ik heinde en ver,Mijn hart springt op bij den sehok der galven,Door naakte takken zie ik den tempe! in 't woud,Waar de steenbrug over den stortstroom buigtGrazen sehapen, vlokkend in de oeverwei,Kraaien en eksters krijsehen in den rook van 't dorp,Dit alles zie ik, hoar ik zeilende.Ruimtedronken weer thuis, leeg ik den beker.Geesten, am offers krijsehend in den avondwind,Deinzen terug voor mijn luidruehtig lied.

(Loe Yoe)

17


DE TUIN DER MARTELINGEN

D oo j b p ,E p p oo oo poo ;oo o , wo k ,

k o j , oo ;Ho b o w b o bO oo f w oo .

M k b o ooE ' k , w oop k,W k okk k p w kk ,OE f p oop .

D ko b w w k,I b j oop ,E b o op j . -Ho o k o b j !

(A o )

18


DE TUIN DER MARTELINGEN

De hooge muren zijn beplant met scherven,Een diepe gracht gaapt voor de hooge poort;Zoodat slechts vogeIs, wolken, sterrenZien kunnen hoe zij traag, schoon sterven;Hoe het bloed een wit bloembedOmtoovert in fIuweeIzacht rood.

Maar ik heb toch menigen gil gehoordEn 't kermen, zenuwsloopende muziek,Wanneer de kIokken krampverwekkend luiden,Over de leliezachte huidenEen rilling als een rimpeIing verloopt.

Dan komt de beul weI met een reigerwiek,In bijtend zuur gedoopt,En schildert bloesems op de zijde. Hoe moet ik de vogeIs benijden!

( Anoniem)

18

OENG POE TSJOENG

HET DORP

H b k .M o woo o p k .D w - b o oTw p k , p koo .A ' o k , k ;I oo ' j op b p .D oo k j w ,D o w off oo b ,

w o .

D oL op , o w j , pVoo - - wG o wo oo ' w ' p . .

19

YO ENG POE TSJOENG

HET DORP

Het gehucht bestaat uit zes kleine hutten.Menschen leven er zonder een woord te spreken.De rivier ruischt wei - een brug hangt er nog over:Twee smalle planken, een slaphangend koord.Aan de' overkant gaan legers, karavanen;In verdre hoogt' verrijst op den berg een tempe!.De mannen laten zich niet voor krijgsdienst werven,De vrouwen offren niet voor vruchtbaarheid,Ze leven traag en weten laat te sterven.

De zon die achter steile hellingenLaat opgaat, vroeg verdwijnt, is de eenige lampVoor het gehucht - zes hutten - waarin aIleenGescholen wordt voor 't weer en's nachts geslapen ..

19


LANDSCHAP

HOp pooD k b k , ' b ,(Wo o ),

W wHoo bo p j ,N ,(Vo w j o b ) .

E k ' b ,A k .E ' E j j ,V wo k b .

(A o )

20


LANDSCHAP

Heilige reeenOp tengre pootenDrinken uit hun beker, 't binnenmeer,(Wouden ruischen om hen heen) ,

Wenden schuw den rug naar verre zeeen:Hooggeboegde schepen zijn verschenen,Naadren meer en meer,(Vogels zwijgen om hen heen).

Enkle herten vlieden ver in 't binnenland,Andre eten straks den vreemdling uit de hand.En de geest van 't Eiland mijdt den vijand,Vaart in wolken heen.

( Anoniem)

20

OENG POE TSJOENG

GELIJKENIS

D p j boo , ,Op p ,D o o oVoo b j j ;

E p o ,I ' , kD ,I o . . .

(A o )

2 1

YOENG POE TSJOENG

GELIJKENIS

De pijnboom, eenzaam,Op steiIe spits,De storm rolt rotsenVoorbij zijn starn;

En diep daaronder,In 't dal, de kruinenDie vrede aadmen,In dommel suizlen ...

(Anoniem)

21


AAN f o ,I wo ,S , ,E o boo .

A p k o ,M o b wo ,WD o oo o .

T w j oofk ooR o ' f oS fb ,I f .

E opD fk kk ,D boo ,I oo .

M ooE p ,D oo k ppN w .

22


AAN afgrondrand,In steen geworteld,Staat, steeds geteisterd,Een ahornboom.

Al diep gekromd,Maar onbewogen,Weerstaat de stamDen storm die voortloeit.

Terwijl de loofkroonReeds over de' afgrondSteeds verder afbuigt,In het verderf staart.

Eens op een nacht zalDe stam afknakken,De boom neertuimlen,In mist teloor.

Maar in het dal stroomtEen springrivier,Die zich door klippenNaar verre zee wringt.

22

OENG POE TSJOENG

E jV o kkL j opW k pb k,

E wo ooE wS o wN o .

M jf oNo o

,L k j

D f booj oo oo ,

' V f ,N w p o !

2 3

YOENG POE TSJOENG

Een drijvend eilandVan groen en takkenLijdt op de steenenWel telkens schipbreuk,

En wordt door steiltenEn watervallenSteeds omgewenteldNeergestort.

Maar eens drij ft groen enNog levend hout inZee van azuur,Lucht van karmijn:

De fiere boom dieZijn dood vooruitzag,'t Verderf niet duldde,Nieuw leven insprong!

23


WEERKAATSING

D o w p o ' ,G o oo b o w j .E oo o f k jE w : p .

( T )

24


WEERKAATSING

De vliet onder laten wind rimpelt aIleen om 't riet,

Gemengd met avondrood als bloesemwijn.Een groote golf verdrinkt de drijvende maanEn wentelt een sterrenvracht: schelpen ruischend van licht.

(Yang Ti)

24

OENG POE TSJOENG

NEVELEFFECT

D o p o j bo p j ,M jf b op,oo p o pp -

Doo w o o .

(Sj Sjo T j )

25

YOENG POE TSJOENG

NEVELEFFECT

De veldgodpagode rijst boven de pijnen uit,Mistsliert drijft traag langs haar geschubden top,Zoo daalt spinrag over een dennenappel Doodwade over veelschildige tor.

(Sje Sjoean Tsjang)

25


TSJIRAK

D oo T j kK o k oo o k b .

A kG w,V o o pp .

D o b woo wo kV T j k,W k w .

(A o )

26


TSJIRAK

De stroom TsjirakKronkelt door donkere bergen.

Als een tentdakGrauw, laaghangendValt de heme! rondom de steppen.

De storm bewoont het woeste grasvlakVan het land Tsjirak,Waar schaarsche kudden in de verten zwerven.

(Altom)

26

OENG POE TSJOENG

REI END IN DEN HERFST

D f w w b .N jk p b o j .D ' o .I p oo b oo k k j j .

(T j o M Fo )

27

YOENG POE TSJOENG

REIZEND IN DEN HERFST

De herfstwind wringt de meegaande blaren.Nachtlijke regen dru~pt in den begroeiden vijver.De reiziger ligt in 't leege duister te staren.In slaaplooze nadhten betoont de kreke1 zijn ijver.

(Tsjao Meng Foe)

27


DRONKEN IN DE LENTE

D o k k o boo .B p oo j k .Ik k ,To k op o j k k o ,To b o o ,oo k j f o

,,H b k b o o f o w ?Ko k b ?V o k w j o ! "M o k j oo oo op o ,

k boo j b ,I j k k w w j o .

(A o )

28


DRONKEN IN DE LENTE

Dronken zat ik onder den amandelboom.Blaren vieIen in de plooien van mijn kleed.Ik merkte het niet,Totdat ik opstond en mijn kleed straksloeg,Toen vieIen de blaren rondom,Zoodat ik mij afvroeg:"Heb ik gebloeid zonder het zelf te weten?Kon ik genieten en heb het niet gedaan?Vervloekte wijnroes! ..Maar toen ik mijn loome oogen opsloeg,Zag ik den boom zijn blaren verliezen,In mijn kmik wat wijn nog.,,]ij, oude, verliest je bloei als de herfst komtEn moet tot het volgende voorjaar wachten,En ik hoef aIleen mijn kmik weer te vuIlenEn ben weer zalig."

(Anoniem)

28

OENG POE TSJOENG

'K VERKEER w b o w j ,M ook o : k o .D opko , j oo ,W k j w, oo w j j .

(L T Po)

29

YOENG POE TSJOENG

'K VERKEER in weelde tusschen de bloemen met wijn,Maar ook in armoe: drinkend zander vriend.De opkomende maan, mij zoo verlaten ziend,Wekt mijn schaduw, zoadat we met zijn drieen zijn.

(Li Tai Po)

29


DE VROUWEN VAN UEH I

ko T j K , j ;H f ,W w op j o ,' E ' b o .

30


DE VROUWEN VAN YUEH I

Ze komt van Tsjang Kan, meisje uit duizenden;Haar gelaat heeft den glans der maan in het Zuiden,Witter dan sneeuw op het veld zijn haar voden,'t Eenige dat haar niet adelt is ',t bloed.

30

OENG POE TSJOENG

II

D o w T j S j oo , .j ook p ;

So wo oo b f oDoo f o .

oo o b bL , op oo w .

(L T Po )

3 1

YOENG POE TSJOENG

II

De vrouwen van Tsjang Sha zijn sdhoon, maar lichtzinnig.

Zij ook laat haar plicht en dartelt en d"nst;Soms worden haar heldere oogen befloerstDoor de aandrift die in de lente vervoert.Ze is zoo onbevangen als het uitbundigLicht, dat op voortvlietend water danst.

(Li Tai Po)

31


VAN DEN OVERKANT

I. Mo

Ik ' o ' o kE b p ;Ik ko j ,W f o .M j b oo k o k ,oo k w j k oo o .

32


VAN DEN OVERKANT

I. Morgen

Ik lag in 't oeverriet aan de' overkantEn tuurde naar haar raam in den buitensten paleismuur;Ik kon niet zien dat zij verscheen,Want de neve! dreef over de rivier.Maar de heme! achter mij bloosde van kim tot kim,Zoodat ik wist dat zij naakt voor haar raam moest staan.

32

OENG POE TSJOENG

II. A o

H w k wo w oo , p o ,O wo k o ,A w k j .O oo , j boo oo b j ,B o k b ,O j .

(A o )

33

YOENG POE TSJOENG

II. AVOlld

Het zwerk wordt wit en rood, het landschap groen en gee!,Onder een walk aarzelt de morgenster,Achter een raam waakt de ster van mijn nacht.Over den stroom, die mijn boot voorbijsleurt,Begroeten elkaar de beide sterren,Over mij heen ziend.

( Anolliem)

33


RIET PLUKKEN

W j o

p

kk ,L

w w

,W ,E o

boo

'

V

f o

b

,B k

'

oo o .W j

'

o o

'

,E oG p k

o

o .

(A o )

34


RIET PLUKKEN

Wij moesten riet gaan plukken,Lang riet waar wind in ritselt,Waarvan men manden vlecht,En mochten in een boot't Vijfvoudig meer bevaren,Bereikten 't eiland lang voor noen.Wij lagen 's avonds nog in 't gras,En hadden niet een handvol rietGeplukt om mee naar huis te gaan.

(Anoniem)

34

OENG POE TSJOENG

UIDLAND

I o .D j o w .Roo kk o , k wo .B o p w oo ,

j bo w pk k b .

G f p .V j oo .E p, p

j boo oo w boo ;E p j j .

(W T j )

35

YOENG POE TSJOENG

ZUIDLAND

In het Zuidland zingen vogels schril.De meeste steden zijn ontwald.Roovers trekken rond, de markten worden stil.Bergdorpen heeten naar verdwenen stroomen,Ze zijn gebouwd van sche1pkalk en basalt.

Giftige misten dampen uit het zand.Vijands vuren glimmen door den regennacht.Er zeilt geen schip, aileen de pare1visscher

Ziet men zijn boot door het laag water boomen;Eenmaal per jaar gaat hij heen van het Zuidland.

(Wang Tsjen)

35


IN HSIEN ANG

oo k H woo ,B f k o oo ;D o b k j o k.I w p b k j j o o k.H k o k w k ,D wo k kk , o k .Ik oo w o w w ,A o b .'k w pok w w j .W j ' ? V oo o ? N ?

(Po T j I)

36


IN HSlEN YANG

Zoolang ik als vreemdling in Hsien Yang woonde,

Be1eefde ik geen dag zonder regenstroomen;

De zon brak zelden dien grijzen vloek.In zwaren slaap bracht ik mijn tijd te zoek.

Het meer reikt tot de kim en wil niet slinken,

De wolken zakken, dreigen te verdrinken.

Ik hoor den wind de oeverwilgen wringen,

Achter den mist onzichtbare visschers zingen.'k Zie witte spoken in de grauwe wijlen.Wat zijn 't? Verdoolde vogels? Natte zeilen?

(Po Tsj/J 1)

36

OENG POE TSJOENG

REI END NAAR NJOE TSE WANG

W p w ,R .E b k , f wo kO b , oo w o b oo .D k k jf b o .D o o k w p, j oB j bo , w j oDoo o Njo T W .

(Po T j I)

37

YO ENG POE TSJOENG

REIZEND NAAR NJOE TSE WANG

Weinig slaap en lange wacht na middernacht,Reizen en staren in den zwarten nacht.Een strand ligt blank in de maan, zelf in wolkenOnzichtbaar, nimmer door den wind ontbloot.De zeilen kraken hard en stijf bevroren.De golven zoeken winterslaap, ijsschotsenBrijzelt de boeg, wij voeren veertig dagenDoor nevelen en nog geen Njoe Tse Wang.

(Po Tsju I)

37

VER AMELDE GEDICHTI N

MAANNACHT

D wo k .D - o oo o o o ,I , o , boo ,T w j b .D oo k bb b j p ooRo o k b .H oo ooA o oo bB ; o j oI boo o b , kkS , k - bNo , j oo o bD , wo k ,W oo boo , op ,E w f w oo .T kk b ;D o wo op okkD wo k ; o LV oo , b j o .L boo op o k ,D oo b j b o k o ,D j wo k okk .

38

VERZAMELDE GEDICHTIiN

MAANNACHT

De geesten reizen met de wolken.De maan - om den doortocht niet te storen,Is, als een gong, in den boom gehangen,Tusschen twijgen en blaren gevangen.De stroom kabbelt bijna rimpelloosRondom den neergestreken berg.Het is zoo stil dat de manegloorAandoet als een even hoorbareBegeleiding; soms schijnt de gongIn den boom te beven, de takken siddren :Snaren, lichtgeraakt - de blaren ritslenNog even, dan zijn ze voor ons zichtbaarDe geesten, neerdalend uit de wolken,Warend door boomen, rustend op steenen,En nemen weer afscheid met een windstoot.Takken en blaren ritslen na;De maangong wordt opgetrokken inDe laatste wolk; nog lang vervultVerre gloor, dichtbij gezoem de lucht.Leeg staat de boom op de dorre vlakte,De stroom slaat bij den berg den hoek om,De geesten zij n met de wolken vertrokken.

38

OENG POE TSJOENG

AAN DEN REI IGER

S p w :W bb k k .w f of f j o .

' R j b b k,D k oo .

B p o pp , w fb okk w f .L k w o ooL fkoo oo o .

R o ,Do oD w w j op ' .

R k op p .E oo .o k j op o o ,W b , o .

o , p , f , of,A b b ,B j o ,M b jf o op oo Noo o .

(S )

39

YOENG POE TSJOENG

AAN DEN REIZIGER

Steden spinnen wegen:Webben tusschen kerkers.Zwerf of geef je over.

't Ravijn bant den blik,

De vlakte verstrooit ze.

Bespring rotstrappen, zwerfblokken naar uw drift.laat in de vlakte uw veerende voetzool

liefkoozen door het vochtige gras.

Rust in stilte van rumoer,Doch niet te lang:De zwerver wet zijn eenzaamheid op de menigt'.

Reken op geen rustplaats.Een duurzame deugd is voos.Zoek het venijn dat ophitst tot hartstocht,Waarin de deugden verbranden, de dorste het snelst.

Zonder leidster, rustplaats, liefde, lof,Als niet bestaande in het bestaande,Belandt gij niet in het moeras der zaligheid,Maar blijft vlot op den maalstroom van het Noodlot.

(Segalen)

39


PELGRIMSTOCHT

N T j T j o Fo w k b ,V T j A w b o ' w .H yo k o jA B ' o j .

Ik ok oo wo j ; of o wo ,M j , j oo oo - k oE w ' o o ,D o T HD w f p o w .A o b o op w bRoo wo j w .

H o ' b pE o pW j b k , ' b ,Of j oo o of :D o of of k .

M kk oo o b oD k f o o b w j ,O oo w o wo ,O w jo k o w ' oo o ,Mo o o o ,I ' w oo o ,

40


PELGRIMSTOCHT

Naar Tsjing Tsjao Foe was ik verbannen, verVan Tsjang An waar het leven bloeit aan 't water.Het yolk verhaalde dat een lotusvijverAchter de bergen in de vert' moest zijn.

Ik trok door de woestijn; de stofstorm woei,Mijn huid, mijn oogen droogden uit - ik yondEen wed in 't midden van een zoutmoeras,Daarin de reine lotus van Tsung HaiDie wegstierf in het scherpe zoute water.Als stollend bloed lag op de witte bladenRood zand dat de woestijnwind liggen laat.

Het lot des menschen is 't in ballingschapEn staag vervreemd te leven van de plaatsWaar hij het best kan aadmen, 't vruchtbaarst leven,Of hij vertoornt toch de een of de andre macht:De goden of de geesten of den keizer.

Maar dat een vlekkelooze lotusbloemDie enkelleeft om reinheid te bewijzen,am door den zachten wind gestreeld te worden,am wandlende jonkvrouwen 't oog te streelen,Moet groeien in met zout verzaden grond,In 't midden van een grauw en doodsch moeras,

40

OENG POE TSJOENG

G o oo ko w ,N oo o w ,

D o ' j jkb .Ik b o b p b ;A off k j ,K o w T j T j o Fo .

(Po T j I)

41

YOENG POE TSJOENG

Geschonden door den korze1igen wind,Nimmer genaderd door een vrouw die glimIacht,

Oat is een lot met 't mijne niet verge1ijkbaar.lk ben niet meer om ballingschap verbitterd;1\15 offer laat ik mijn verlangen achter,Keer onverschillig weer naar Tsjing Tsjao Foe.

(Po Tsju I)

41


IK bo w

' V

bo

S

,O oo bb

o

,I

' bo

oo j ,H

p

jo

w

j wo o .

To

w V

bo

S

E

k

o

o

bb

o

E wo

'

jD , oo

'

oo o

ko

o .

D

w

o , K o jO

R

jk

' M

: k w

Go

,O o o kk k f jk oo .

'k G f oo b o

wo

,M

o

p b

w

,W k o ko k .

M w f

op w

,D o o w oo

wo

k ,D

op

.

I w k

b

.

4 2


IK bouwde in 't midden der Verboden Stad,Omringd door een achtdubbele omheining,In 't midden van een bodemloozen vijver,Het paviljoen waarin zij wonen moest.

Toch waagde zich in de Verboden StadEn klom over de achtdubble omheiningEn zwom naar 't verre midden van den vijverDe minnaar, die door 't noodlot komen moest.

Dus was het niet genoeg, Keizer te zijnOver het Rijk van 't Midden: ik werd God,am haar te onttrekken aan elk sterflijk oog.

'k Gaf haar den hoogsten hemelberg tot woning,Midden in het onpeilbaar wereldmeer,Waarin ik gansch Yamato kon verdrinken.

Maar vele zieIen zweefden op den wind,De zon scheen gloeiend dwars door aIle wolken,De minnaar gleed aan op een manestraal.

In zwarte aarde zal ik haat begraven.

42

OENG POE TSJOENG

TERUGKEER

N w j w k j ,D o o .M w , j oo poo ,S o o b G R ,W 'k o kw .D b w oo , p, f b p .Ik oo w oV p b j .' W M w , ' w ,Ik o f o :' I M , k ko j .O p b j ,N k , oo j koH j , o w -oo b , b w j ;

Ik b j j b j ,B w ,T w j k ' ooV p b - - j .

4 3

YO ENG POE TSJOENG

TERUGKEER

Na twintig jaar wilde ik mijn stad terugzien,Die lag stillevend aan den horizon.Maar aan den straatweg, vier mijl voor de poort,Stond nog die herberg van den Gelen Reiger,Waar 'k vroeger kwam met vrienden uit de stad.Daarbinnen werd loom, als in halven slaap, een flu it bespeeld,Ik hoorde weer het oude lievlingsliedVan pruimeblaren vallend in den vijver.'t Was Mei weer, stillag claar de stad aan 't water,Ik hoefde er niet meer heen te gaan:'t Is Mei, ik kom er juist vandaan.o pruimeblaren vallend in den vijver,Niets kan vergaan, zoomin als jullie kort en ritslend LevenHet mij ne, lang en vol van zwaar verdriet -Zoo scheen het, maar het was het mijne niet;Ik ben hier altijd mijmrend blijven staan,Betreurend wat dien andre is geschied,Terwijl ik luisterde naar 't zinnelooze liedVan pruimeblaren - vallend - in den vijver.

43


HET NACHTAS L TE HANG TSJOW

E k y b k o .Doo o k o oof .D j ko o w .

O w j oof ' ,M oo o op , b j o ,Ro k o op .

V o ko o wN wo j p, j w :

j b .

j oo p o ' jk,E oo , f w ook w j ,E oo j o , f okj .

W o ' oo ' b jf o b k ,Mo w j : b j o oV o oo o b j boo .(A w j p j k .)

44

VliRZAMELDE GEDICHTEN

HET NACHTASYL TE HANG TSJOW

Een uitgestrekte yacht bedekt ons allen.Door een der honderd gaten steekt ons hoofd.De lijven koestren in gesloten warmte.

Ongaarne halen wij het hoofd uit 't gat,Maar voor zonsopgang, bij den derden gongslag,Rolt zich de deken naar de zoldring op.

Vanmorgen kon een oude zwerver zichNiet worstlen uit zijn slaap, hij werd gehangen:Zijn mager lichaam bengelt in de lucht.

Zijn geest vlood plotseling naar 't schimmenrijk,Een zaalge dood, zelfs wierook werd zijn deel,Een roover die zijn slag sloeg, gaf de stokjes.

Wanneer ons 't geld voor 't nachtverblijf ontjbreekt,Moeten wij sterven: bij het ochtendglorenVindt men ons doodgevroren bij een boom.(Als wij niet slapend in een vijver zakten.)

44

OENG POE TSJOENG

UIT ICHT

O b w jk wo kA ,A w k j ,T k oo oo .M k b w jE k ' oo jk ,U b o k .G boo f ,G k o .

(T o T j )

4 5

YOENG POE TSJOENG

UITZICHT

Onbeweeglijk de wolkenAan de aarde vastgeregend,Alle windstreken even grijs,

Traag trekt de stroom door de zanden.Maar ik heb wijnEn drink aan 't oostlijk venster,Uitziend naar bezoek.Geen boot verheft haar zeil,Geen kar rolt daavrend aan.

(Tao Tsjen)

45


MIJN KIND GOUDKLOKJE

B j , k k o ;E b k oo : Go k okj .' I j j kw ,

k j , o p .

Ik j oo j wf okk ,

D oo k o w k jk ,N k k b k .

A ' I j jo f j wo b p ,D b k w o o o w ;M j p o o ,D w oo of w f j .

(Po T j I)

46


MIJN KIND GOUDKLOKJE

Bijna veertig, kreeg ik een dochter;Een naam bedacht ik voor haar: Goudklokje.'t Is nu een jaar geleden dat zij kwam,Zitten kan zij aI, maar nog niet praten.

Ik schaam mij voor mijn hart waarinZelfzucht en traagheid samenhokken,Daardoor hang ik nog aan de werkelijkheid,Nu ik het geluk heb van deze kleine.

Als 't Ieeddat zij jong sterft mij wordt bespaard,Dan heb ik weer de moeite haar te doen huwen;Mijn plan om achter de heuvlen te gaan leven,Dient weer voor tien of twaalf jaar uitgesteld.

(Po Tsjtt I)

46

OENG POE TSJOENG

NA GOUDKLOKJES DOOD

A . k jk, f ,M f, o k ,G jo , ' w o b ,W , j o j k .

D kw j w j w o ;H j w f k w w .A k k o k oo oo

j k woo o ,D w k b b oO o b .M k j jVoo boo oo oo T .

M j , oo b j,D w w , ,D o p o wo w opTo k op kw .

(Po T j I)

47

YOENG POE TSJOENG

NA GOUDKLOKJES DOOD

Arm en zieklijk, maar half in het leven geslaagd,Met een lief, onschuldig kind van drie,Geen jongen, maar 't was toch beter dan niets,Wat teederheid, van tijd tot tijd een kus.

De dag kwam zij werd van mij weggenomen;Haar geestje zweeft nu ik weet niet waar.Als ik gedenk hoe vlak voor haar doodZij vreemde geluiden kraaide en woorden zocht,Dan weet ik dat de banden van vleesch en bloedOns een steen van smart om den hals hinden.Maar ik dacht mij terug in den tijd die ligtVoor haar geboorte en smoorde zoo het leed.

Mijn hart vergat haar, de dagen gingen voorbij,Driemaal werd het winter, driemaal lente,Dezcn morgen sprong de wond weer openToen ik op straat haar min tegenkwam.

(Po Tsiu I)

47


HERFST

A f ko :D Noo w , k , o .M j oo o oo ,D oo j oo ;

o , w f ,E , w .E kw o j,H j j k b fD f : V j -H b w , 'S o : Voo w w .Ik bo p oo j w ,D j b k f ,M j b b f.

j w of o ?(A o )

48


HERFST

Achter den herfst ademt de geest der koude:De Noordenwind, verkillend, verdorrend.Mijn leed is groot genoeg voor lange nachten,De sterren staan voor mijn starende oogen;Ze zagen de maan vol, den twaalfden dag,En haar gelaat leeg, den twintigsten dag.Een vreemde uit het verre land kwam tot mij,Bij haalde uit zijn kleed een langen briefDie aanhief met: Vergeet mij niet -Bet blad was verder leeg, aan 't eindStond: Voor eeuwig vaarwel.Ik borg hem in de plooi van mijn gewaad,Drie jaren lang verbleekte het schrift niet,Mijn hart is leeg gebleven als de brief.Zul je het weten of vermoeden?

(Anon;em)

48

OENG POE TSJOENG

VERGANKELIJKHEID

D op o M -b , boo o ;H o o p wo o f .L f k j , o k w .So f o k k, k oo b w .

41)

(L T Po)

YOENG POE TSJOENG

VERGANKELIJKHEID

De maan staat op den Yo Mei-berg, een boordevolle schaal;

Haar glans vloeit in den oeverdamp en wordt daar droef en vaal.Lang leefde ik met je in deze stad, vannacht moet ik weer varen.Soms heeft een mensch volmaakt geluk, maar kan het nooit bewaren.

(Li Tai Po)

4<)


NACHT

D k w oo oD o wo k .A , , o bM j p. I ' o k o p ,A o b p ,Ik w k . W o , p ?W o k, ?Ik k k k o b .V j jf ' bD op k .H oo o f. V w ,W o w o j jO ?

50


NACHT

De kleine maan werd door den nacht verslondenDe sterren gingen onder in de wolken.AIleen, laag aan de aarde, tracht te brandenMijn gele lamp. In 't donker schuilen dorpen,Achter gesloten blinden slapen allen,Ik waak aIleen. Waarom, aIs allen slapen?Waarom ik, die zal sterven met de andren?Ik teeken de karakters zonder eerbied.Verteren zal mijn hand die schrijft en 't bladDat op zich neemt de klacht van dezen nacht.Het regent redeloosen droef. Vanwaar,Waarom en waartoe zijn mij deze reeglenOntvallen . ?

50

OENG POE TSJOENG

EEN AAMHEIDSVERLANGEN

k w j j o fE k bo j ' wo k .M f : j o f j,M j k o o p o .W o k j o ooE o , w j o ,A w o ,E o oo k : j

j b o , , o , o , oA w b w j o .O p , oVoo o w j , off b ,O oo o o o wo .A , , w , w k offO j o f o j .

(To Fo )

5 1

YOENG POE TSJOENG

EENZAAMHEIDSVERLANGEN

Ik wilde alleen zijn met mijn droefenisEn ik verborg mij in 't gewoekerd gras.Maar tevergeefs: mijn droefenis verried mij,Mijn smartkreet overstemt den roep der vogels.Waarom kan men niet lijden ongehoordEn ongezien, terwijl men toch alleen,Alleen den langen levensweg moet gaan,En toch nooit eenzaam leven kan: altijdZijn broeders, zusters, zonen, dochters, oudersAanwezig en bewijzen zorg en aandacht.Ontvlucht men in den tempel, dan moet menVoorouders aandacht wijden, offers brengen,am door demonen niet omringd te worden.Ach, alles, eer en welstand, wilde ik offrenam met mijn droefenis alleen te zijn.

(Toe Foe)

51


ELF UCHT

Doo poo ko k b j po ,E .A o f k ,Tw k p bo w ,B j w k jk w o j .G of o w o j of oV j f ; k w b w ,B jp k k p o . . .

5 2

(Po T j I)


ZELFZUCHT

Door de poort kon ik den reiger bij den poel zien staan,En de maan lag er midden in.Als stille derde toefde ik aan den rand,Twee nachten sleet ik in den tempelbouwval,Blij was ik eindelijk weer aIleen te zijn.Geen vriend of vrouw om mij af te leidenVan mijn zelfzucht; nu ik weer aIleen ben geweest,Begrijp ik niet dat ik gezelschap zocht ...

(Po Tsju I)

52

OENG POE TSJOENG

DE WIJ E

M j , j k , jk, k j .D k w o o k of .M b , b w ,M j op, j k of .

(A o )

53

YOENG POE TSJOENG

DE WIJZE

Mijn huis is vuil, mijn kinderen, talrijk, krijschen.De varkens wroeten ronkend in den hof.Maar bergen, blauw en ver verheven, eischenMijn aandacht op, die stijgt uit stank en stof.

(Anoniem)

53


DE LUIAARD

H w po j .K p o ko ) .Ik b , k f jE j k f .

E w b j o bo .M j o w b j .M j w f w .

L wj b j W oo o ,

N o k p o , op o o w .E op j j W W ,D j b o ,D w oo .

Ik b oop op ,Ik op of o ,G ' j op ' f w ;A k o b, k op,G , w j op b p .

54

(Po T j I)


DE LUIAARD

Het water is als gepolijst metaal.Karpers dommelen in het koe!e diep.Ik ben een luiaard, ik sehuif mijn hengel uitEn laat mijn haak afhangen in den vliet.

Een zaehte wind blaast mijn snoer in een boeht.Mijn liehaam zit te waehten bij het aas.Mijn ziel zweeft in de verre werelden.

Lang ge!eden zat een witharig manZijn leven lang bij den Weistroom te vissehen,Niet om karpers te vangen, maar op een vorst te waehten.Eerst op zijn zestigste ving hij Wen Wang,Dien hij beraadde tot het heil der mensehheid,Die is weer even ver als voorheen.

Ik heb de hoop opgegeven,Ik aas niet op vissehen of vorsten,Geniet van 't grijze lieht op 't herfstig water;Als ik er genoeg van heb, haal ik den henge! op,Ga naar huis, wente! mij neer op bed en slaap.

(Po Tsju I)

54

OENG POE TSJOENG

OP IJN KALEN KOP

B j ' op k j j w ,E b j p .M j okk ko k ko b ,N j w k b op .

Ik o f j o w ,Ik j k w , o w p ,E , k b j wo kk w ,D j k kop oo jk ko .

G k o k j oof ,Ik b ko w kE o op j oof p ;oo w oo Bo ' w oop

H f k oo w op j .

E w w o p , b o ,j b j oo j oof o .

(Po T j I)

5 5

YOENG POE TSJOENG

OP ZIJN KALEN KOP

Bij 't opstaan zuchtte ik dat mijn haar grijs werd,En dat het uitviel bij het slapen gaan.Mijn laatste lokken koesterde ik als kostbaarheden,Nu zijn ze weg en ik ben opgelucht.

Ik hoef nu nimmermeer mijn haar te wasschen,Ik leg mijn kam weg, een verouderd wapen,En, zucht elkeen bij zwoel en drukkend weer,Dan is mijn kale kop zoo heerlijk koel.

Geen zware haarknot drukt mijn achterhoofd,Ik heb koud water in een zilveren kanEn laat het voluit op mijn hoofdhuid plassen;Zooals een nieuw door Boeddha's wet gedoopteHerleef ik door dit water op mijn schedel.

En weet waarom de priester, rustbehoevend,Zijn hart bevrijdt door eerst zijn hoofd te scheren.

(Po Tsju I)

S5

VEA AMELDE GEDICHTEN

DE OUDE

I k oop j .A k ko , k k ,A w , k k o koD k o w j p o o .E jk w k o ,E wo p oo bo .

f j b jk,G y o k,Hofpo j b of o .Ik oo j f op b o :A , o k p o w poppD j o o k !

Ik o oo j f.D o So T jow P T o' B wo bb , j oo .N T j ,M ook b , T j L ,D j j f, j k oo .

(PO T j I)

56


DE OUDE

In ziekte en lediggang verloopt mijn leven.Als er ge1uk komt, kan ik het niet genieten,Als een gedicht wil, kan ik er niet toe komen

Den inktsteen te wrijven en het pensee1 te voeren.Eindelijk zwicht ik als het al te laat is,En het gedicht wordt slap en dood gebor·en.Ze1fs mijn vrienden vinden het belachelijk,Ge1etterden vinden het rhythme te vlak,Hofpoeten het djm banaal of gezocht.Ik zeg het voor mijzelf op en ben er mee voldaan:Ach, een oud kindsch man speelt nog we1eens met de poppenDie hij terugvond in de rommelkast!

Ik houd maar liever alles voor mijzelf.De gouverneurs van Soe Tsjow en Peng Tse zouden't Bewonderd hebben, maar ze zijn al dood.Nu is er niemand meer dan Yuan Tsjen,Maar die is ook verbannen, naar Tsjiang Ling,Drie duizend mijlen van mij af, hij kan het niet hooren.

(Po Tsju 1)

56

OENG POE TSJOENG

VERVAL

B j o j o ,L , w oo .1k b oo ooO j of o oo .

D o k w ' W ,I ; 'k o , w .M p w w bo w o .B j j o w j o w ?

E p w w Oo ;W j .M o w w w w wG oo ?

Ik ko b j, j op,j b j , oo wo :

G ko w k j , w jk opV o o p o .

I j ko ' k , o oof wo ,A b o oo ,I o wo k oo o .M j b oo .

57

YOENG POE TSJOENG

VERVAL

Bijna aIle vogels zijn gevlogen,Leeg staan de velden, er zwemt geen visch meer in de sloot.Ik heb niets meer voor oogenam mijn gedachten af te leiden van den dood.

De zon zinkt weg in 't West,In mist; 'k vael iederen dag de warmte minderen.Maar een paar zwaluwen bouwen nog een nest.Blijven zij trouw en met mij overwinteren?

Een scherpe wind waait uit het Oost;Weg zijn de nachtegalen.Maar is de trouw der zwaluwen die anders eeuwig dwalenGeen troost?

Ik kom nabij, zij vliegen niet op,Zij blijven, noodgedwongen:Gekortwiekt zijn ze, nauwelijks den stropVan den vogelaar ontsprongen.

In mijn koud huis aan 't kale veld, in het ontloofde woud,Aan de bevroren sloot,In deze omgeving word ik zienderoogen oud.Mijn naaste buurman is de dood.

57


G k k .Ik o w w o b .M j k o o k ,M j o .

(Po T j I)

58


Gedichten maak ik niet meer.Ik doe niets dan de zwaluwen voedsel brengen.Mijn ziekte is vergevorderd en neemt geen goeden keer,Maar misschien halen zij nog de lente.

(Po Tsju 1)

58

OENG POE TSJOENG

HOUD j of ,D k ' f .Ho j of ko b ,D k o ko f o o .

o k j o .L j b .Op j o o o o .A j p wo , o j oo .

(Po T j I)

59

YOENG POE TSJOENG

HOUD ie gedachten af van gedane dingen,Denken aan 't verleden geeft verdriet en Ieed.Houd ie gedachten af van komend gebeuren,Denken aan de toekomst geeft onrust en zorg.Zit overdag ais een zak in ie stoel.Lig des nachts ais een steen in ie bed.Open ie mond om voedsel te nemen.Ais ie slaaprig wordt, doe dan ie Dogen dicht.

(Po TJju I)

59


DE HOED DOOR LI TSJEN AAN DEN DICHTERGEGEVEN

L , j j w jE k o j , f j jE o o k .So , b k j ,D k o ,J j b b o .D o o k o wo ,M j j b ko oo .V j op j fDoo k boo f w w .

(Po T j I)

60


DE HOED DOOR LI TSJEN AAN DEN DICHTERGEGEVEN

Lang geleden, jij was al grijsEn ik nag jeugdig, gaf je mijEen zwarten vilthoed tot geschenk.Soms, nu ben ik al grijs,Draag ik hem nag,Jij bent al ver achter de brannen.De hoed is oud maar kan nag worden gedragen,Maar jij bent al vergaan en komt nooit terug.Vannacht schijnt op je grafheuvel de maanDoor kale boomen die de herfstwind wringt.

(Po Tsju I)

60

OENG POE TSJOENG

OVERWEGINGEN VAN PO TSJU I

A k So T jow w w ,D w k jk w .A k W k w ,W k o w .

A k So T jow w w ,H k Lo b f .A k W k w ,N kk b f .

A k So T jow b w ,o k o ,M k j b wVoo bb , o o o .

A k So T jow b wE W k op j w ,D k ' ,M p f jk .

N w k k : Lo 'E W k oo o j .No So T jow o k f .To : p f So T jow, w b ?

61

YOENG POE TSJOENG

OVERWEGINGEN VAN PO TSJU I

Ais ik niet uit Soe Tsjow was weggegaan,Dan was ik djker geweest dan nu.Ais ik Wilgentak had weggedaan,Was ik ouder geweest dan nu.

Ais ik niet van Soe Tsjow was weggegaan,Had ik de lente in Lo Yang niet beleefd.Als ik Wilgentak had weggedaan,Niet duizendmaal die verrukking beleefd.

Als ik in Soe Tsjow gebleven was,Zou ik nu niet arm en eenzaam veroudren,Maar met veel kindren mijn eerbiedwaardig ra.;;Voortgezet hebben, volgens de oude orde.

Ais ik in Soe Tsjow gebleven wasEn Wilgentak op tijd had weggestuurd,Dan lag ik nu niet lui met haar in 't gras,Maar in een praalgraf met marmer rijk versierd.

N u weet ik zeker: Lo Yaug is 't eindEn Wilgentak voorgoed mijn vriendin.Nog aan Soe Tsjow te denken heeft geen zin.Toch : prefect van See Tsjow, was dat geen beter eind?

61


A4 k o Lo !K w j f - of j w j w k w ,Doo ' o w b ,To w j b j ' w o ?

62


Maar als ik toch naar Lo Yang had verlangd!Kiezen wij zelf - of zijn wij wankle dwazen,Door 't toeval hier en weer heen geblazen,Tot wij blijven liggen waar de stilte ons vangt?

62

OENG POE TSJOENG

DE f j ,A b o bo ;Voo wLoop j f oo wo .

w kVoo o :B j p kOp o .

Ik b o oG jVoo w :b oM k , pp j .

Op ' f wO oo w ,H kV w ' j p p .

D ko ' 'W k b w ;D f j ,N , p .

63

YOENG POE TSJOENG

DE vlinders f1addr:en gejaagd,Als blaadren los van het hout;Voor het eerst in het gele gewaadLoopt mijn lief door het woud.

Ze ziet ze en wil ze teeknenVoor onze her:innering :Bij paren neergestrekenOp geurende trossen ser:ing.

Ik zie bedroevend hoe zeGeuren en schemerschijnenVoar vergetelheid wi! behaedenMet kleuren, stippels en lijnen.

Opeens ziet ze 't zelf en weent treurendOver den machtloozen zwier,Haar tranen vegen de kleurenVan haar wangen en 't rijstpapier.

Dat komt er van als men 't vluchtigsfW-il teekenen en bewaren;De feeen zijn 11'iet het schuchterst,Neen, tinten en vlinderparen.

63


oo f oo b oE o oo ;W j oop woW w j w b koo .

(T j P )

64


Zoo heeft ze haar schoonhei,d bedorvenEn onze stemming V'ersl:oord;

Wij loopen uiteen verzworvenWaar wij wandelden saam bekoord.

(Tsjang Pi)

64

OENG POE TSJOENG

LO ANG, DE GE EGENDE

H o, H o, Lo oo ;M o f ' o p o o wE w j f o w ,Op op w .

H o, H o, Lo ;' M o oo o oof ,E oo o jk oo b oofB o w j oof b .

H o, H o, Lo ook ;Tw f oo j b w w ,W j oo kw o p ,E ko oo o , w ?

H o, H o, Lo o ;M k j f op k ,D p o , po ,D k o b wo o .

H o, Lo wo oo ;D p oo o jo k w ,' W wo w b k ,M b jf o p p .

65

YOENG POE TSJOENG

La YANG, DE GEZEGENDE

Hao, Hao, Lo Yang is een voorname stad;Men hoeft slechts •sgouverneurs paleis te aanschouwenEn weten dat hij leeft met duizend vrouwen,Opdat men haar op rechte waarde schat.

Hao, Hao, Lo Yang is een rechtvaardige stad;'t Ya Men doet iedren wover snel onthoofden,En laat grootmoediglijk den snoodberoofdeBehouden wat hij na den roof bezat.

Hao, Hao, Lo Yang is ook een veilige stad;Twaalf meter hoog zijn de eerbiedwaardige wallen,WeI zijn ze voor driekwart tot puin vervallen,Er komt geen oorlog meer, wat hindert dat?

Hao, Hao, Lo Yang is een gezonde stad;Men kan er vrij en frisch op straat verkeeren,De pest verhoedt, streng als politie, datDe krotbewoners zich te sneI vermeeren.

Hao, 10 Yang is een wondersdhoone stad;De paarlstroom glanst en doet de jonken wieglen,'t Water wordt wei gebruikt aIs vuilnisvat,Maar blijft toch theetuin en paleismuur spieglen.

65


Lo kk jk ;W o oo ' k o o- B - wA bo b w j ?

66


Lo Yang is een verrukke1ijke stad;Wie ZOU niet voor 't geluk om er te leven- Binnen haar muren - alles willen gevenAan boetes en helasting wat hij had?

66

OENG POE TSJOENG

OP DEN HERBERGMUUR

Ik b w op b f ,Doo o wo k o f w ,To kw : b j T oo ,H j j j o w ooE w , j w :Po T j I b w , oo j f .

(Po T j 1)T j

67

YOENG POE TSJOENG

OP DEN HERBERGMUUR

Ik heb een ruw gedicht op den herbergmuur gegrift,Door vogelvuil en woekrend mos half uitgewischt,Totdat een gasP kwam: een die staat bij den Troon,Hij veegde met zijn zijden mouw de steenen schoonEn las en weende, hij wist:Po Tsju I is balling weer, verdreven door zijn drift.

(Po Tsju 1)1 Yuan Tsjen

67


HET STEENVISCHMEER

Ho oo k o oo w o ,T o , jk ;I j p p : w j b k o .D o po oo o ,D k p k pj ,E k b b k w j .Op ' o kD , p w o .

Bo k o oop j f k ,I J ko oo po .Ho w , oo w j ,G ko o ko .A b b k ,R jk o b k ,L f f k w o ,S k op .

( T j )

68


HET STEENVISCHMEER

Hoe gaarne doolde ik doelloos aan uw oevers,Turend naar het rotseiland, een visch gelijk;In zijn rug gaapt een put: de wijnbekergrot.Den visch omspoelen rustlooze golven,De knapen laten kleine scheepjes zeilen,Elk is beladen met een beker wijn.Op 't eiland lossen drinkers in een teugDe lading, zenden vlug het schip weerom.

Bochtige krochten oopnen in zijn Hanken,IJskoude stroomen spoelen in en uit.Hoe zalig was het, door den wijn verhit,Gelaat en handen in die kom te koelen.Ambten begeer ik niet,Rijkdom bezit ik niet,Liefst leefde ik eeuwig in en om het meer,Starend en drinkend op den steenen visch.

(Yuan Tsje)

68

OENG POE TSJOENG

TAOISME

E w o kV ' w j :I p ooS ,f p ,Op ook o ,E poo w j op ooD o Lo T .

R , k oI , poo ",A f oof k ,H j b ooI f b of .NooLo T j .A k oo kI : j oo j .

(Po T j 1)

69

YO ENG POE TSJOENG

TAOi"SME

Een zwerver van den overkantVerhaalde 't vreemdste wat hij zag:In een landplooi langs zeeStaat in cen feeentempel,Op ,den hoek van een toren,Een poort steeds wijd open voorDen intocht van Lo Tien.

Reiziger, ik vorschte langIn menige "ledige poort",Aan feeen geloof ik niet,Het verhaal dat je hebt gehoordIs een fabel of een lied.Nooit zullen heuvlen aan zee10 Tiens huis zijn.Als ik doodga zal ik hem vindenIn den hemel: als hij is moet het daar zijn.

(Po Tsju 1)

69


NA TSJENS DOOD

j f BM o o k ;D o ' ofV o k .L oo k jo k o w

T j .S w k ff .M j ko .

(Po T j I)

70


NA TSJENS DOOD

Zijn stift zal geen gedichtMeer doen ontluiken;De oude liggen in 't stofVan toegevallen kisten.Laatst hoorde ik een jonkvrouwZingen een vers van Tsjen.Snel wilde ik het griffen.Mijn hand kon niet.

(Po Tsju I)

70

OENG POE TSJOENG

LAO TSE

,,D w p k ,D p k w ."D woo , w j ,

j oo L o T .Ho w w j j w ?Tw f bo k f w j .H f j ,D o p o w j ?

(Po T j I)

7 1

YOENG POE TSJOENG

LAO TSE

"Die het weten spreken niet,Die spreken weten het niet."Deze woorden, werd mij verhaald,Zijn door Lao Tse uit de stilte vertaald.Hoe weten wij dat hij wist?Twaalf boeken schreef de wijze.Heeft hij zich dus vergist,Die ons het pad zou wijzen?

(Po Tsju I)

7]

FLEURS DE MARECAGEFLEURS DE MARE CAGE


ER NNE A SAPHO

J' oT .V o , oA o q fU f o oM b p .J' oT .

S p o, j ' , b q ,B q o b , A o p !R , x- , qD o o .J o .

74


ERYNNE A SAPHO

]'aime les attouchementsTres tendreset steriles.Va doucement, va doucementAvec tes doigts de tisseuse qui filentUn chaud frisson Ie long et dansMes membres mievres et si puerils.]'aime tes attouchementsTendres et steriles.

Sapho, je t'aime, bien que virile,Bien que tu brises, Amour puissant!Reste, veux-tu, une heure tranquiIIeDans un commun enlacement.J'aime tes attouchements.

74

FLEURS DE MARECAGE

PAROLES DANS LA NUIT

T o x 'o b ,L B b , p . - O ?E o q b bo .L o b b - ;D b f o .

M o o o jo . . . Po q oC f o , , o ,L bo q o f ?

75

FLEURS DE MARECAGE

PAROLES DANS LA NUIT

Ta voix me cherche dans l'ombre,Le lit est dans la chambre, dans la nuit. - Ou?Ecoute Ie craquement des bambous.La neige tombe sur les branches - dans la nuit;Demain la terre sera blanche et fro ide.

Mais notre amour toujours ... PourquoiCe frisson, cette main lasse, ce sein roide,Le bonheur qui nous fuit?

75


ADIEU

D o poCo o pS ob o .L f

Co o o o oS' o .E po ob oE p o p .

J , j o ,L o b ,J , j o . .M , o fo o o .

76


ADIEU

Des mouettes reposent sur la merComme un collier de pedesSur une robe de velours vert.Les lames defedent

Contre la cote OU mon amourS'en va sous Ies ramures.Elle porte une robe de veloursEt des pedes sur sa gorge pure.

]amais, jamais ne vient Ie retour,La mer se cache sous une brume,Jamais, jamais ne vi'ent Ie retour ..Mer, confondons nos amertumes.

76

FLEURS DE MAR1CAGE

SERENADE DE RETOUR

E f j b o jo ,E o fD' , joA . o .

J' o xA x o b b ,O 'o p ,B 1' o b ,

L o oL , o joD 1' , j o :E y fo p o 1' o .

L p o o pQ b p boC o 'E o b o o .

J x p ' poQ o , jV o o o ,N .

77

FLEURS DE MARECAGE

SERENADE DE RETOUR

Enfin je baise ta joue,EIle est douce a rna fievreD'attente, et mes levres jouentAvec ton sein et tes levres.

J'etais amoureux des ilesAux delices innombrables,OU l'on va pieds nus, les chevillesBaignees dans l'eau ou Ie sable,

Ie long des lagunes ou viventIes metisses, tout Ie jourDans l'eau, mais jamais oisives:Elles y font la peche ou l'amour.

Ies palmes sont si voluptueusesQue la brise la plus vagabondeCircule et reve autour d'e1lesEt oublie Ie tour du monde.

Je ne veux pas d'autre portQue ton etreinte, je suisVenu vers ou tu dors,Nue dans la nuit.

77


DAME SEULE( p L x bo )

So 'o b p ofo b , p ' bSo ,Q ' o p .R o , o o o ,E f o , p , o ,E ' b o .L' f , p b o .

78


DAME SEULE(dans Ie Jardin du Luxembourg)

Sous l'ombre profonde des arbres, pres d'un marbreSous un sauIe, elle se sent si seuleQu'elle laisse alIer sa main caresser son epaule.Ravis de sa rondeur, ses doigts touchent son sein,ElIe frissonne, elle paIit, et soudain,ElIe l'abandonne.L'cgarement fini, elle reprend sa broderie.

78

FLEURS DE MARECAGE

SIMOUN

T o o . L p o o o bCo p op : b ;To o p o , xD f x ' o o .

L o p . I f oL'E . L'A oR p 1' p j q ' x o . E o bE ;b o o o b .Q p , p p ofo ,Q ' ' o , j o ,Q ' ' , j ?

L o , o ,T' b , o f o : o ,D ,E f o q .

79

FLEURS DE MARECAGE

SIMOUN

Tu dors toute seule. Le temps te couvre de son sableComme de sa propre image: un tissu gris instable;Ton corps en est couvert, seulement tes deux seinsDardent un regard fixe dans l'horizon serein.

Le vent retourne sur ses pas. 11 froisseL'Enigme de ses grandes mains distraites. L'AngoisseRemplit l'espace jusqu'aux etoiles. Elles tombentEn larmes bnilantes et lourdes sur ta tombe.Que! dieu pleure, au plus profond des aues,Qu'il fa connue, jamais assez connue,Qu'il fa vue nue, mais jamais assez nue?

Le vent retourne, dechire ton Iinceu}.T'embrasse, te frole: tu restes aussi seule,Dans Ie desert en rut, aussi rigideEt froide que la lune dans Ie ciel vide.

79


LE GALERIEN

J fo , ,L b ,J' b b p pE o o .

M p , o o ,M y x bo o o :Vo j , o p ,D' f , - o jo fo ?

Q , b o , To o , Co

E f , o o f p o ,E j o y x,J fo , b x.

M q , o , o o

A o p o 'U p obj q 'o o f ,J o b , , o o y x, .

80


LE GALERIEN

Je suis un for~at, Ie crane rase,Lie avec les chaines sur Ie hanc,J'ai bu vin ni baisers depuis sept ansEt la galere est mon eternite.

Ma peau est usee, mes os sont casses,Mes yeux eteints et rabougri man torse:Votre serment jure, voila sept ans,D'etre ma femme, est-il toujours de force?

Quand, bientot, aToulon, devant la Cour

En fHe, la chiourme doit faire ses petits tours,Et je verrai une larme dans vos yeux,Je resterai for~at, mais bien heureux.

Mais quand, souriant, vous chuchoterez

Au comte aupres de vaus de m'acheterUn des petits objets qu'on nOllS fait vendre,Je tomberai, la, SOllS vos yeux,en cendres.

80

FLEURS DE MARECAGE

COMPLAINTE

V , ,N p o .Mo ' j ,J o o o ,J p p .Po o ' fo ,H , p :

„J x po o ."

E : ,S' f oJ o - o ."(J ' pp o p o o x,A o o .)

E : ,T To o ,L R o o o .E po 4 j oA o (D o p o !) -Po , , po o ,Po o , f .

„D bo , pV o j .L , o o o ,Jo y p f ,

8 1

FLEURS DE MARECAGE

COMPLAINTE

Vides la mer, la nuit,Nulle part une etoile.Mon mal n'est jamais gueri,Je dors SOilS la voile,Je suis une epave perdue.Pourtant tu m'as dit une fois,Haletante, eperdue:"Je veux vivre pour toi."

Et: "S'il fallait choisirJe choisirais - toi."(Je n'approuve pas ton choix,A chacun son loisir.)

Et: "Tu cherches la Toison,La Raison te condamne.Et pour c;a je me donneA toi (Dieu te pardonne 1) Pour les autres, venin, poison,Pour toi seul, une femme.

"Dans les bois, dans un preVert se cache une maison jaune.La, nous vivrons a notre gre,Jouant nymphe et faune,

81


O , oE p o ;L , j ,S p o , o ."

R ' .J f o o ;L ' ,M' p ' ff .

J' o p ,U , b .C' 1 o p ,L p ,Q .

O p x fM p o .

. . . S S o .C' f q o o ,C' q o ,E .

82


AU nus, ou deguisesEn personnages de reve;La, je chanterai,Sans paroles, la chanson d'Eve."

Rien n'a change.Je £lotte hors la race;La mer s'est vengee,M'a repris et m'efface.

J'attends Ie coup de grace,Dne lame, un brisant.C'est la seule volupte,Le plus grand danger,Qui tue en grisant.

On a la paix dans l'ameMalgre les caresses les plus violentes.

. . . Sur une cote lointaine il vente.C'est la femme sur terre qui nous tourmente,C'est Ie vent de la mer qui nous tente,Et la lame.

82

FLEURS DE MARECAGE,

SEPARATION

,,E b - o , , y x,M po f , j ' ."A p 'M o x xp o .J 'o p , o o bo j o p

o .L 'o b 'o o , x

o b o o , , ojo , T .

Co p , p po , j q o op o .

Q f o b ,o , T o o o ;

1' ' b j o o .

83

FLEURS DE MARECAGE,

SEPARATION

"Embrasse-moi, mes U~vres, mes yeux,Ma poitrine est en feu, je t'aime."Ainsi dans une heure d'adieuMa voix expirait dans mon ame.Je n'osais respirer, comme un moribond je contemplais

ton visage.La mer de roubli va s'ouvrir entre nous, mais de ses eaux

luisantes et sombres tour a tour, dIe emergera, solei!de mes jours, lune de mes nuits.

Contre ses lames les plus hautes, ses tempetes les plustourmentees, je clamerai que tes etreintes sont encoreplus violentes.

Quand ces lames se refermeront sur ma tete submergee,ce soleil, cette lune se coucheront avec moi; dansl'etreinte de l'abime je sentirai encore ton etreinte.

83


SIXAIN POUR UNE CRO ANTE

Co o o V ' o .E o 'o b , o ' oSoy . D ' o ' yQ o o , q o D o q ,M p o x ' o ,Q j . . . F o ! E ! S o !

84


SIXAIN POUR UNE CROYANTE

Comme ta montagne de Venus m'est douce.Elle dort dans l'ombre, elle est couverte d'une mousseSoyeuse. Dans les nuits d'amour et d'hymeneeQuand tout dort, quand ton Dieu nous a quittes,Ma vie dans ton sexe s'est concentree,Que je caresse ... Frissons! IHans! Secousses!

84

FLEURS DE MARECAGE

VERS JAPONAIS I

D yo b poS b o p 1' .E o xE ' :,,I o p bo !"E ' p 'o oQ o .L yo ' o o ,L b b o fP o o po o b .

85

FLEURS DE MARECAGE

VERS JAPONAIS I

Des alcyons blancs se posentSur les branches tout pres de l'eau.Elle les a vus et d'une voixEnchanteresse dIe s'ecrie:"l1s nous predisent Ie roonheur!"Elle n'a pas vu l'oiseau noirQui descend de la montagne.Les alcyons s'envoleront,Les branches vibrant encore de leur fuitePlieront sous Ie poids du corbeau.

85


II

D b I oO o ,J po bo fo ,C ' p oCo o p p o p .L o f ,D p p o q j oy p ,II o b , ;L p b oE o o ' .

86


II

Dans la derniere auberge sur la montagneOu la glace et la. neige sont 6ternelles,Je reposais une nuit a bout de forces,Car la l'hiver devait me protegerContre Ie mal dont Ie printemps est complice.La un songe allait chercher des £leurs traitresses,Dans un printemps lointain que je croyais perdu,II ouvrit ses bras, elles neigerent sur les neiges;Ea plaine glacee et blanche devint roseEt resta rose une longue nuit d'hiver.

86

FLEURS DE MARECAGE

IMPRUDENCE

U y p oyTo b ,A f ' o o ,P , o p jo ,Po x f ,A ' b .

D jo o bQ p oy .A - jo f p .

( )

87

FLEURS DE MARECAGE

IMPRUDENCE

Une nymphe voyait un marinTout seul se baignant,A Heur d'eau dIe montrait son sein,Puis, a. ce corps se joignant,Pour mieux se faire caresser,Avec lui s'est submergee.

Dans sa joie elle a oublieQue meme les amants peuvent se Doyer.Ainsi - sa joie fut vite passee.

(Yeats)

87


ORAISON

L' ' p p , o 'y oR - o , o q Mo C ,Abb , f pp oP p p q B by o .

I o o p ,D o o o oE fD p

L f p ,Co ' f :„Mo , p q o p o poNo o ' - ."

E ' p p 1'E p ,Q D jo f ,E ' , p p ,D o b o .

E bo o , p 1' ,E 1' o D o pQ B o jE q p ' o T -S Co .

88


ORAISON

L'eglise n'est plus un temple, on s'y donneRendez-vous, surtout quand Monseigneur Careme,Abbe galant, frappe de son anathemeParis plus pecheresse que Babylone.

II etait surtout ecoute par Ies dames,Dans des mouchoirs de soie elles sanglotaientEt il Iisait dans leurs regards de flammeDardes sur lui pendant Ie verset

La Iettre fievreuse ecrite apres la messe,Comme d'un signe divin il en etait fier:"Monseigneur, plus que vos paroles pourtant celestesNous restent cheres vos caresses d'avant-hier."

Elles n'avaient pas peur de l'Esprit, de sentirQue sans Dieu les joies terrestres se fanent,Elles s'admiraient, pleines de repentir,Dans Ie contraste de leur blancheur et de la soutane.

Et dans la bonne voie, apres l'adultere,Elles cherchent dans l'homme de Dieu Ie compliceQui sait detourner Ie glaive de la JusticeEt qui apaise d'un mot la Tres-Sainte Colere.

88

FLEURS DE MARECAGE

FIN DE SIECLE

Po j o b o qV bo ; f fD p q 'o 'obA jo q p .

D p p pA o o q p ;P , j p o , o oE f o p p .

Mo , o , o o ,O , o ,S p p fo ,E po p b - .

V , . . . To jo x .Vo f x o o :L f , o f o ,S oq po o , o b .

O , p b ' ,E o , o p p ,A p b ,V b bo o .

89

FLEURS DE MARE CAGE

FIN DE SII~CLE

Pour un jeu de mots brillant on risquaitVie et bonheur; la femme fidele et mereDevenait rare depuis qu'on s'obstinaitA ne jouer que des pieces adulteres.

Dans un pamphlet plein de maliceAla maitresse du roi on manquait de respect;Puis, jete en prison, on en sortaitEn favori par changement de caprice.

Mourir ala guerre, dans son lit, hors la loi,On se resigne vite, de tout ecreure,Sauve ni par la science ni par la foi,Emporte par un sublime laisser-aller.

Vanite, vanite ... Toujours les dieux hesitent.Vois les genuflexions devant cette idole:La femme, entre toutes lache et frivole,Se moquant du pouvoir, oublieuse du rite.

Or, ce dedain superbe de s'en aller,En souriant, Ie long du precipice,Au charme paisible de la vallee,Vaut bien Ie bonheur et toutes les delices.

89

VLR AMELDE GEDICHTEN

UN SAGE

Q o o q o .L o o p :U f o 1 p p ,11 p f I' o .

L ,-E o o -S' f o ' b :L b f o o o p .

11 o ,O f ,S p o pD p , f f o .

I ' o ,A o f o ,C o p ,P p ' jo .

II jo o j fDA x , p q .L' o b o .

90

VliRZAMELDE GEDICHTEN

UN SAGE

Quand son maitre mourut il quittait la cour.Le nouveau roi etait un puritain:Une femme decolIetee il pdt en putain,II preferait les messes a l'amour.

Lui, il avait vecu avant sa decadence- Encore de tres loin ilIa sentait venir S'est fait devoir d'une severe abstinence;Le baiser fut desormais tout son plaisir.

II vecut dans les villes meridionales,OU la chaleur intense fait Ie silence,Seulement apres les cloches vesperalesDes pas retentissent, furtifs comme une danse.

II aimait s'asseoir dans les vieilles archives,Accoude sur une fenetre dans la cour,Cultiver des visions sur les pages des livres,Plus plein d'eclat dans Ie declin du jour.

II jouissait des couleurs jamais faneesDes miniatures tendres et resistantesAwe siecles, il ne savait plus dans quelIe annee.L'angelus tombait de la tour retentissante.

90

FLEURS DE MARECAGE

11 , p f o :,,S -j p q j' b q p ?O -j p ofo p ,Q I' o j o p p ?"

91

FLEURS DE MARECAGE

11 se demandait, parfaitement content:"Survis-je parce que j'ai abdique a temps?Ou vis-je si profondement dans le passe,Que l'heure de ma mort est deja longtemps passee?"

91


PHILIE, ILE DES TEMPLES

B f o f , o ,Co bb o p ,D jo , , o b ' ,Q ' o o joLo o .

To py o o b ,L ' oS p .DL fo oS o .

P o fo qD , oD f 1' .

Co f oF p 1' ,E 1' p ' .

92


PHILiE, ILE DES TEMPLES

Elle flotte sur Ie fleuve, sous Ie cieI,Combien de vagues ont passe,De jours, de nuits, eombien d'annees,Qu'elle dort sous ses jones eaeheeLoin du monde reel.

Tous ses pylOnes sont brises,Le mur s'ecrouleSur Ia pente.Devant Ie sanctuaire sacreLa Foret rouleSes ondes Ientes.

Perdues sont Ies formules magiquesDans Ie desert, et sous Ie ventDu vide a fui l'encens.

Comme un recif oceanienFerme par l'eau des ages anciens,Elle garde l'esprit d'antan.

FLEURS DE MARECAGE

AUBE A MACAO

I , jo q , o q b p fb , f ' .

A - o o oo , yo

o o q oo p o F ' o .

A b , f , o ,p ' j q 'o P G bo b b b b o .

J f o fo p o -. L o L ,

C p o C y o o b -b ,

O p jo q po f o o , p

.

93

FLEURS DE MARECAGE

AUBE '1\ MACAO

lies, jonques, nuages se trouvent dans un equilibre parfaitmais instable, a fleur d'eau.

Au-dessus de lourdes masses de rochers Ie solei! se leveet teint de rouge les rides de l'eau, glissant ses rayonsaans les rues etroites et desertes ou chaque maisonaerriere son patio a l'air d'un doitre.

A travers les arbustes, les fleurs, Ie long des talus, lespalais s'etagent jusqu'ou la Praia Grande embrassecomme un beau bras blanc la rade abandonnee.

Jadis les flottes formaient une autre ville plus mouvementee. Les gloires de la Lusitanie, les richesses deCipango et de Cathay se rencontraient en noces bri!lantes dans cette baie,

ou a present les jonques seules partent et reviennentcomme des fantomes immortels, les memes depuis dessiecles.

93


SAN MIGUEL DE MACAO

L f ' , o o ,p . P p , p

o p o .

D bo o , ' 1' ,o 1' p , - p o

o o o po .

L p , p x, o bx. A o , 1' b

yo , o x p .

L o -p , p po ,M D po ob , 'A b

f o , 'o p b f ox.

I o o : , p , o , j q '' o o , j q ' ' p ; p

p ' o ' x qo b p .

94


SAN MIGUEL DE MACAO

La fat;ade s'eleve, rigide comme un rocher, devant ladecrepitude du sanctuaire. Pas un piIier, pas unearche ne reste de la somptuosite ancienne.

Debout comme une stele, s'elevant du sein de l'eterneI,dIe domine l'espace, - temple du ciel avec Ie soleilcomme rosace en sa coupole.

Les saints pales, priant dans leurs vitraux, sont brisesavec eux. .A travers les trous vides, 1'azur vibre et lesrayons, les oiseaux passent a leur gre.

Les tout-puissants, taiIIes dans 1a pierre sur Ie portail,la Mere de Dieu portant Ie globe, l'Amiral au beaumilieu de sa £lotte, n'ont pu subir cette nef etroitederriere eux.

Ils ont ,detruit tout: murailIes, piliers, toits, jusqu'a1'horizon, jusqu'a l'espace; Ie seul temple digne deleur puissance s'etend autour d'eux tandis que la villese consume humblement a leurs pieds.

94

FLEURS DE MARECAGE

FORTERESSE PORTUGAISE

D pL p ' , o 1' .V oS p ' .b b ,

B o q ' off ,D , o , p ;L y x o p 1' ,L bo o f o .

L o o .S b o . P o p p .M 1' o p x b ,

N . Q 'o o b oA x , po ' o f ,A : ,V o L b !"

95

FLEURS DE MARECAGE

FORTERESSE PORTUGAISE

Derriere les elegantes palissadesLa place s'incline, lisse comme l'email.Vers ses admirateurs tout Ie serailSe penche sur 1'albatre de la balustrade,

Bien convaincu qu'elle offre maint detail,Des seins, sous Ia dentelle, pas de charade;Les yeux comme des Iampes a. arc sur 1'eventail,Les bouches sirotant sans fin la limonade.

Le general commande Ia canonnade.Silence absolu. Pas un coup ne part.Mais 1'heroisme ne tient pas aux bravades,

Ni au vacarme. Qu'on donne Ia bastonnadeAux esclaves negres, pour I'amour de l'art,Avec Ie cri de: "Vivo Liberdade!"

95


OUTCAST

L o 'Af q fG b , o p op ,M ' q p ,L o o o .

E o , , j o ,C o p o , , I'OA oy o , , bo , ,T o o , p ,

D q po , o ,To jo , o , o joCo p , q I' o .

D o 'o b .L f x oPo G O f x .

96


OUTCAST

La cote d'Afrique regarde avec sa faceGrise et brisee, comme par un chagrin trop grand,Mais d'un Mdain immense que rien ne surpasse,La mer mouvante et Ie soleiI mourant.

Et nous, errants, jetes hors de la race,Cherchons partout, en vain, dans I'OceanAnoyer amour, desir, bonheur, elan,Trouvant la courtisane, ultime impasse,

Derriere chaque port, une autre toutes les nuits,Toujours une autre, non, toujours la memeComplice, qui aide a tuer I'amour.

Derniere decouverte avant l'oubli.Le del sur un manteau de faux veloursPorte la Grande Ourse en faux diademe.

96

FLEURS DE MARECAGE

ELEGIE AFRICAINE

11 p -fo b .A - o , Co o j p , b ,E f p .A f oI o f o b o .

II : ,C' o y .E E op , p , f p o ,A B , Bo x, o po ,L o p ' o x o - f ,L b y 'y o p ,D ,M o o o o .C o o - oD f j q ' q ' o b o .Mo j' - - o o y,L x op q o o p .D p p ;E o f o o , o pp ,E ' .- Q p o po o f , f b ! -E 1' p o , q j 1' ,E o q j' o b ,M q 'ob f ."

97

FLEURS DE MARECAGE

ELl1GIE AFRICAINE

II est assis sur la plate-forme de sa cwane.Au-dessous, Ie Congo jaune passe, interminablement,Et fait une rumeur desesperante.J... travers les fentes de sa chaise de rotin11 voit flotter des arhres noirs et des caimans.

11 medite amerement: "C'est mon idyUe.En Europe, a present, il fait dimanche partout,J... Brest, a Bordeaux, dans tous les ports,Les rues sont pleines d'un doux soleil et vidf'~ de trafic,Les charrettes bruyantes n'y roulent pas,Dans les eglises les chreurs chacntent,Meme dehors on entend Ie chant consolateur.Ce soir Ie matelot ivre-mortDanse avec la fiUe jusqu'a ce qu'il tombe dans un coin.Moi j'ai un tete-a-tete avec mon verre de toddy,Lassitude de six annees de tropiques dans mon corps.Depuis une semaine les etreintes de rna negresse me repugnent;EUe doit satisfaire mon amour, mon appetit,Et une nuit eUe m'etranglera.

- Quel plat nouveau pour son frere, Ie chef de tribu! EUe l'a promis, quand je l'ai achetee,En criant un mot que j'ai oublie,Mais qui m'obsede dans mes nuits de fievre."

97


I o o o fo :U o b o o o o bQ 'o o p op bo j ,O o o o - q o b 6 .Ap f o op o :U wo- p o o o o .

D b f o :U o p o , o ;Co f q o o b o ,11 f o , . M o p q .L f b p o .U f bo .

,,C po fo ."

98


II decharge son revolver trois fois:Un singe tombe de son cocotier dans Ie tombeauQui s'ouvre au moment propice dans Ia boue jaune,Ou un crocodile dormait - qui se rendort bientot.Apres it fait sonner un gramophone antediluvien:Un two-step monotone resonne.

Des arbres du rivage une fleche vole:Un moment il espere sa mort, son salut;Comme un enfant qui voit tomber une etoile,II fait un vreu, vite. Mais Ie coup a manque.La fleche vibre dans Ia parDi.Un negre fuit dans Ies bois.

"Ce sera pour une autre fois."

98

FLEURS DE MARECAGE

LE MATELOT

Po o o 1'AL po f q f ' oy ,L , ; ' j ' ,II o p , q 6 .

99

FLEURS DE MARE CAGE

LE MATELOT

Pour son arne terne et vide comme l'AgeLes ports ne furent rien que la fin d'un voyage,Les astres, des amis; il n'en eut jamais d'autres,Il ne connait pas la terre, rien que ses cotes.

99

EEN EERLIJK EEMANSGRAF

I

D , o p o ,I o b b ;A pP .

EEN EERLIJK ZEEMANSGRAF

I

De zee, hoe diep en hoe ver,

Is zijn ontastbaar gebied;

Alteen een schip en een ster

Peilen tezaam dit verschiet.


DE ONTDEKKING DER NIEUWE HEBRIDEN I

I ' w w kk o k ,O o w w ,Voo b j b w oVoo b f o ,Vo o j p k o o .D b k jk k ,D o o kk , ,D .GW o f o , of p jV o p ,' S p p b f jL op o , ' oo w p .

102


DE ONTDEKKING DER NIEUWE HEBRIDEN I

In de' eeuwgen staag aanwakkrenden orkaan,Over de oneindige grauwe watervelden,Voorbij het randgebied waar de oceaanVoor de begrenzing naar den afgrond heIde,Vordert een ouden tijdperken ontvloden zeiler.De zee bekent nu eindelijk haar kleur,De golvenhorden strekken verder, steiler,De eenzaamheid stelt hier niet meer teleur.Geen andre scrummen scheren deze veldenWaar iedre golf instort, alsof een pijlerVan het heelal dit dondrend na zich sleept,'t Schip diep en lang bedelft dat in steeds ijlerLuchten opdoemt, naar 't einde voortgezweept.

102


II

H jk , b okkTo k pp w w po f ,Op w k b k W w fD w kk w p okk ,Op k o k w jI w p, w oD b , oo ko kWo op w o , bo wo k .H w , w o k ,W op wo , w w o k -U opp 'S k o w b .T w j bb oo w woH p wo , p o p ,I o oo j b o ,O po p w b o .D k boo k oE k kk , o p .E o w ' p, w pb w ,M o p oof , oo b ;D kk :B o w .S , of j , oo op o ,Of ' w oo o .

103


II

Het zuidlijk vasteland, uiterst verbrokkeldTot klippen waar de zee eeuwsporen ingrift,Op welker barre kust de WestenwinddriftDe wrakken van de wereld samensprokkelt,Opent een straat die kronkelend verdwijntIn grauwen regendamp, waar overeindDe randgebergten staan, uit hooge kolkenW oest opgewrongen, borend in de wolken.Hier is een wereld, elders weggezonken,Weer opgewoeld, was eeuwen lang verdronken Uit de opperlagen van 't vergaan gesteenteSteken mammoeten hun verweerd gebeente.Ter weerszij hebben doodgewaande woudenHun almacht diepgeworteld, plompgestamd,Ineengegroeid door allen tijd behouden,Om poelendamp waar nimmer brand ontvlamt.De kustgeboomten raken overhangendElkanders takken, lommer samenprangend.Er onder waagt zich 't schip, wel diepbezwaard,Maar nog prooi van lianen, doornbehaard;Daartusschen glanzen vlakken van smaragd:Breedgroene vensters in den wand der nacht.Slagregen daalt, dofgrijs, nooit opgeschort,Of's werelds grootst verdriet hier tranen stort.

103


D oo ' o E ,Voo o o fo o o .D oo ok , p o p ,E k k w ' o wo .

104


Dit oord is 't verst van het verloren Eden,Voorgoed omfloerst tot lichtverloren vrede.Daardoor verlokt, ve1en het schip ontspringen,En kreten slakend weer in 't oerwoud dringen.

104


III

j ko op w oN o oop oo o ,A o j ' , oo wE o o oo o -,,E oo b j ' pp o o ,D o o b oo oD k b o ,E j oop oV p, o ;W , b jf o b , , wo , ,W b ooV ' oo o ;

j w k b o k o .L o oo w j o ,L j oop, ' b f o w ,E o p ko op ooD w b j ' b j ,E , k w j , op ooS p w oo w j ."

105


III

Zij koersen op den nieuwen oceaanNiet zonder hoop nu nooit meer land te vinden,Alleen te zijn in 't luchtruim, door de windenEn golven slechts gemaand om voort te gaan "En voortaan blijv' de schepping zonder vorm,Dat steeds een onverzoenbre oordeelsstormDe kiem verdelge die de baaierd droeg,En dat de ijdle hoop nu geen omhullingVinde in een schip, geen eiland tot vervulling;Wind, blijf onzichtbaar, zee, woest, leeg en zuiver,Weest beide niets meer dan een voorgehuiverVan 't grootst heelal dat eenmaal zich zal vormen;Zijn zwakste bergen onze sterkste stormen.Laat ons doorleven daar wij moeten leven,Leeg zijn van hoop, alleen 't bederf ontzweven,En laat ons schip aankomen op den zoomDer andre wereld en bij 't zien verbrijzlen,En, kunnen wij niet sterven, opeen droomScheepgaan en zweven door de eeuwge ijlte."

105


IV

L , of o ,To o o p o o .D oop o o kT b j j jk .A j b k : o , !N oop op w .D j ' b : k k k p,L b oo j b .S k ko op oo poE p op oO b o o o po .D ko k p o , jkoo w k oo b .

106


IV

Lang, lang geen licht en stof dan ster en zon,Toen toch een rotspunt aan den horizon.Daar is hun hevige hoop om zonder kustTe blijven varen jammerlijk gestrand.Anders een jubelkreet: verlossing, land!Nu is de hoop op leegte weer vernietigd.Daar rijst 't begin: een kale kraterklip,Langzaam bevrucht door samendrijvend slib.Straks komen zaden op cen stroom aanspoe1enEn schieten palmen op en groeit riet dichtOm visschenbroed en volle vogelpoelen.Dan komen kruipmonsters, eindlijk geslachtenZoogdieren de aard weer met hun kroost bevrachten.

106


V

V ' of wA , w .V ' wo w bV o ; ' kH o , k ofB k oo wO p , b o w -A w k k oof kE k ookwo k b f .

107

BEN BERLIJK ZEEMANSGRAF

v

Van 't laatste land af was men eensgezindAis zeilen, neigend naar een vasten wind.Van 't eerste land woei weer als een besmettingVerdeeldheid over; 't rammlen van den kettingHaast vastgeroest, het anker dat dof valtBrak als doodsreutling deze rust van waterOmheind met palmen, met basalt omwald Ais weerklank stiet de uitgedoofde kraterEen kleine rookwolk uit die laag bleef hangen.

107


VI

H p bNoo k b wD k w ,D kV op w bo k k .M b k w ,M oo p w o .W p k op ,Doo ' , oo oo p ?D j w o o .' W b o o bo .To w , pV w w k , of j pE o ,T w j oo oo .G p o w , B w o ;H p b .M oop op o p b ,E p oo .

108


VI

Het schip lag in de baai drie dagen lang enNooit zag men aan de kusten iets bewegenDan een tak in de windvlaag, en den regenDie dun en staag als eenig levensteekenViel op het stille zwart van bosch en kreken.Men zag van beken weI het verre vlieten,Maar nooit een prauw langs lage oevers schieten.Was dit dan de eenige reine pIek op aard,Door 't zaad vergeten, door den dood gespaard?De tijd werd er een lange vroege morgen.'t Was dichtbegroeid maar hieId toch niets verborgen.Toen ging men Iandwaarts in, de meesten IiepenVerwezen wankelend, aIsof zij sIiepenEn met hun voeten tastten langs de aarde,TerwijI hun oogen in het Ioover staarden.Geen dier sprong weg, geen wilde vogel vIuchtte;Het scheen dat pIanten sIechts zich hier bevruchtten.Men hoopte op een ongerept gebied,Een rustpIaats in het rustIoos Ieeg verschiet.

108


VII

E op p k : koo oA w k o ,W jk k oof .E b o .H w of j ' f oo .

j okk w oo ' w j wo ,Doo f w o , wVo j op ' p, k ' k,A ' w ;D p o k.

109


VII

Een open plek: verkoolde hutten stondenAls zwarte zerken in een halve ronde,Waar lijken met gekloofde schedels lagen.Er hing een geur van brandend vleesch en hout.Het was alsof zij 't feestmaal voor zich zagen.Zij trokken weer terug door 't zwijgend woud,Door afschuw achtervolgd, en in verwarringVonden zij zich op 't schip, een kuste 't dek,Anderen hielden 't want vast in verstarring;Dan haastten plotsling allen naar vertrek.

109


VIII

D ff bW k j .

1 10


VIII

De riffen die het verst naar buiten lagenWaren het laatste landmerk dat zij zagen.

110


DE BRIK EREBOS

H j b koOp o o ,H j oop w oo ' f oT op ' jk .

E w o oD oE o oo b j o ,M b jf ' o .

D w j bW wo k kw o kE o oop oo f o ko .

1 1 1


DE BRIK EREBOS

Hij bevaart een vergeten koersOp een zee zonder goIven en schuim,Hij hoopt eens dwars door 't vlammend floersTe gaan op in 't nachtelijk ruim.

Een zwarte vogel tracht nogDen eenzame te vergezellenEn soms voorbij te snellen,Maar blijft dan achter in 't zog.

Dan wint hij een nachtgebiedWaar wolken den melkweg verdonkrenEn sterren een omloop voorflonkrenZander verschiet.

111


EESLAG(To p o- )

D w bo oo o ' p ,D p b b op j ,S o op, p j .V b o p ,

D f p jp op ook ,V - o o wo k --Goo w ko k ;' o jf , , b ook .

V ' op k o ,Ko o kopp oG j k , p of-fo ,' k w b o .

D k w ko ,k w ;

Op ' o k ooV k : - w oo .

E p oj k f b ,S oo , o ob f ;E o p, w k , o ,V oo , w o b .

1 12


ZEESLAG(Torpedo-aanval)

De zwarte boeg stoot onder 't stampen,De diepe baar breed openrijtend,Schuimtorens op, ze tevens splijtend.Vuilgeel gebalde oliedampen,

Die de scheefstaande pijp opstookt,Vallen - terstond gestolde wolken -Goor saam met stuivend witte kolken;'t Zog drijft, ver achter, laagberookt.

Van achter de' einder opgeklommen,Komen als donderkoppen drommenGrijze slagkruisers, springstof-forten,'t Zeevlak met waaiervuur bestorten.

De kuilen waar de kogels inslaan,Zuigen in kegels tuimelwind aan;Op de' oceaan staan kraterloozeVulkanen: lucht- en waterhoozen.

Een projectiel trekt fluitend baan,Schoorsteen, commandobrug afschavend;Een romp, zwartnaakt, van tuig ontdaan,Vaart voort, dwarszeesch zich soms begravend.

112


D o p oj ,K f ,S o f oo bo ,G w w k -

D o o- A w kk oW w w - o o' D o k .

D b bo o .O w j off ,S kk ko o .D p k b p ' o p off .

K o o oo o .H p k w okk ;A b w k b kWo w o jf okk .

D o p b o p wI ko k ,W woT .

1 1 3


De eenzame torpedojager,Kleine felle verdelgingsdrager,Sne! golfdoorborende granaat,Grauw gladgeschuurd werktuig van haat -

Draagt onderzeeschen donder nader- Angstwekkend lang vertraagd en zonderWeerlicht dat waarschuwt - tot dicht onder't Den einderrondgeschaard eskader.

Dan barst verborgen lading los.Onder de waterlijn getroffen,Siddert een nikke!staalkolos.De diepste kruitbergplaatse' ontploffen.

Kanonnentorens hoog ontvlammen.Het slagschip zinkt met zware schokken;Als naar bezweken brekerdammenWordt al wat ronddrijft aangetrokken.

De romp barst stomp in twee en scheurtIn zee een kolk met steile helling,Waar de vernie1er wordt gesleurdTerneer in draaiende versnelling.

113


L fo oo - oo ook p ;D o p off p , off -S , o off ,V , o p .

1 14


Laag f10erst geelrood-doorrookte damp;De ontploffingen gaan dieper, doffer Sma11e aanvaller, trotsch slachtoffer,Vergaan, gedrongen in een ramp.

114


HET VEROORDEELDE VAARTUIG

Mo , oo , k k .N , oo , o k oo kO k o ,

f p k k .

Ho j ook k w ,H ' , w , o boo ,Voo , o w o oo .H o .

H o jW w ,E w o w fE w .

D j oo ' o ofO b w , o w oo b k ,D , w o o ofW k o o .

M j, , oo o b :O ko ko o , o w ,

j o oo ,B w o oo p w .

1 1 5


HET VEROORDEELDE VAARTUIG

Morgen, voor daglicht, zal ik langzaam zinken.Nu, in den voornacht, houd ik doodenklageOver de levenden die ik moet dragen,Zelfs in hun slaap niet denkend aan verdrinken.

Hoe ver zij zich ook van hun kusten wagen,Hun leven ligt in 't land, waar, onder boomen,Voor huis, een vrouw stil van hen staat te droomen.Hun verre reis verglimlacht tot een sage.

Hun zie1en zuBen uit de golven stijgenWaarin hun zware lichamen vergleden,En als verdwaalde voge1s even weiflenEn dan den weg teruggaan naar hun steden.

Daar zullen zij door 't lommer van den hofOnzichtbaar zweven, soms nauw hoorbaar kreunen,Des nachts, wanneer de storm de oudste stofWekt en de vaste grondvesten doet dreunen.

Mij, die lang duldde, grooter lot begint:Ontkomen korten golven, lossen wind,Zal mij de zee omvangenen doordringen,Bedwelmend tot haar grootste diepten dwingen.

115


W j o p o j ,Vo k j jk ,M j , j o oo oo ;D o w w j

D k ' o ' f o ,W o wNo ' w oo o :D w b f E .

1 1 6


Wanneer hun lichamen mijn romp ontstijgen,Voel ik mij licht en eindelijk gezuiverd,Mijn leege ruim, mijn doelloos tuig doorhuiverd;Dan de aandoening van het eeuwig zwijgen

Dat enkel in de' oceanische' afgrond heerscht,Waarin geen golven met hun wervelingenNoch 't licht met scheemring weten door te dringen:De wereld duister bleef als in het Eerst.

116


WINTER OP EE

D k wo w , o w ,V o , poo j w ;E w w oo ' ,D , p o oo , ko .

O o o boo ,L o o ,B o ' o w wV ' op , w k .

Op ' p w oo b ,N ko oo ;T ' w kk k k wK b j j j .

1 1 7


WINTER OP ZEE

De kim wordt wreed, de golven tuimlen wild,Van mild en groen, spoorslags hardgrijs en grauw;Een nacht waarin de wind door 't luchtmim tilt,Dan, als een plotselinge dood, de kou.

Om rotseilanden zonder boom en gras,Liggend verlaten in het oeroud ruim,Bloeit slechts 't onstuimig en verward gewasVan 't snel opschietend, sne! verwelkend schuim.

Op 't schip waarin geen vuren troostend branden,Neste1t de kou zich voor een lange reis;Tegen de's nachts wakkergekraakte wandenKruit en verbrijze1t zich het drijvend ijs.

117


DE ALBATROS

D w o , oo o o wo ,L k j op W w f jV w op b o o ,A o w b o b j .

T Hoop- S o k pH k , k p j ,W b o ook op j w k p ,Bo o , oo .

D wo k o , k bO o , w .D o b w , p op bM j p o w.

1 1 8


DE ALBATROS

De were1d moe, voor vreugd te oud geworden,Liet ik mij op de Westenwinddrift drijvenVan al wat op de aarde bloeide en dorde,AIleen de golven eeuwge bloesems blijven.

Ten Zuiden van de Hoop- en StormkaapHindert geen kust, geen klip mijn stille vaart,Waar de albatros ook op zijn wieken slaapt,Boven den storm, door sterren aangestaard.

De wolkenhorden, langgerekte barenOmgorden een heelal, ledig en grauw.De onzichtbre wind, de diepten openbarenMij meer geheimen dan de diepste vrouw.

] ]8


EEROEP

Ik oo k o ,D w ' o j b j ,E b wo , k jE oo w oo kV o w b j j bb ,M , o b j .E w j w jV o w o k b k .

oo k j k ,V oo k j o ff ;H k o k k w b .

Ik woo oo , oo b j ;' S o b k j ff .Ho k k oo w op k b ffD k w p , oo ' ' j .

1 19


ZEEROEP

Ik ging gelooven dat ik nu zou rusten,Den winter in 't ommuurde stadje blijven,Een huis bewonen, klare zinnen schrijvenEn voor het eerst wat langer voortgekusteVrouwen hier bij mij hebhen en, ter rusteMet hen gegaan, lang in omhelzing hlijven.En langzaam werden mij hun willige lijvenVertrouwd als vroeger vaak bezeilde kusten.

Zoo dacht ik zittend in mijn kamer, maarVannacht hoor ik den najaarsstorm aanheffen;Het dakhout maakt als kreunend want mishaar.

Ik woon zoo ver van zee, zoo didht hij haar;'t Storten der branding kan mij hier niet treffen.Hoe kan ik zoo wanhopig klaar beseffenDat ik weer scheep zal gaan, voor 't eind van 't jaar.

119


HET EINDE

V o o 'k woo p ' ,V j o b w ;oo B , w

Ik w : k f j b ,E 'k o op .

M k bE op o ,W f D C S -HN bo oo k ,Vo k kk b

N ' , , b . . .N w k : k ,Op op ,PV o .

120


HET EINDE

Vroeger toen 'k woonde diep in 't land,Vrat mij onstilbaar wee;Zooals een gier de lever, wantIk wist: geen streek geeft mij bestand,En 'k zocht het ver op zee.

Maar nu ik ver gevaren hebEn lag op den oceaan alleen,Waar zelfs Da Cunha en Sint-HeleenNiet boren door de kimmen heen,Voel ik het trekken als een eb

Naar 't verre, vaste, bruine land ...Nu weet ik: nergens vind ik vree,Op aarde niet en niet op zee,Pas aan die laatste smalle reeVan hout in zand.

120


ULTRA MARE

H w w ,D o j b oN w kk o ,D b k , .

H p wo w oo oo ,H w k o k w.

k jk, , ,V o j b o w?

121


ULTRA MARE

Hier is de wereld niets dan waaiend schuim,De laatste rotsen zijn bedolvenNa de verwekking uit de golven,Die breken, stuivend in het ruim.

Het laatste schip wordt weerloos voortgesmeten,Het zwerk is ingezonkenen aschgrauw.Zal ik nu eindelijk, vergaan, vergeten,Verlost zijn van verlangen en berouw?

121


KUSTLAND

H wo k ,Af ,D o , w ,H o o p oT kk oo op ,Bo o j .

j k pD o o o ,D p oo ;

j o w j w wo wD oo o :U o pD o o o ,N , oo w b ,B woo oo k .

W j, w o f bb ,W j, o o kNV kk oo okk ,L f, w j,V o ,U o o o kE ko b , o o ooA o oo w kT w op o oo ?

1 22


KUSTLAND

Het wordt verteld van een kustland,Afgelegen en smal langs de zee,Dat oude visschers, niet meer zeewaardig,Hun vermolmde sloepen na den laatsten tochtTrekken hoog op het strand,Boven de verste vloedlijn.Zij kantelen het schipDat hen de golven over droeg,Dan ligt het hulpeloos;Zij houwen in zijn murw gcworden wandenDe vensters voor het laatste staren over zee:Uit het geschonden sahipDat hen over de golven droeg,Nu hun stilliggend, doorwachtend leven herbergt,Bewoonde doodkist.

Wij, die het zwerven nog liefhebben,Wij, die nog lang zullen zockenNa iedre nederzettingVertrekken voor andre verlokkingen,Lief, zullen wij, na het eindigenVan iedren verlangenstocht,Uit onze onrust moeten makenEen kort bestaan, om daarin roerIoosAIs de eerste vormelooze weekdierenTe wachten op onzen dood?

122


DE o wo ,D wo k o oE b k op o o ,D o ' k o ,F op j , j o ,A of w

o w ko .

H o j j , wo oM b wV bo - ' w j w ,D oO , o j, oo o oA w w .

W o p bo ,M w k p o f w ff ,N , o ,D jk o , ff ,A oo ooTo kk o o jE , f , wV ko j ?

123


DE golven slaan in woesten dans,De wolken stormen langs de zonEn breken op den horizon,De vuurtoren staat in 't geklots,Fier op zijn eenzaamheid, zijn rots,Alsof de zware stalen transZich zonder hem niet welven kon.

Hier moest je zijn, woest mee te gaanMet dat breed gelaten zwaaienVan den boeg - in 't wijde waaien,Dat uit het ruim van over zee aanGns, vogelvrij, voorgoed ontvreemdtAan alles wat naar aarde zweemt.

Waarom paart zich aan dit bonzen,Met week diep golfgeweld saamtreffend,Niet een heviger zachtheid, onze,Die gelijk zou dalen, heffen,Aldoor machtiger voortgedragenTot een verrukkingsvloed zou stijgenEn, afgemat, weer met den ademVan de zee zelve uit kon hijgen?

123


UITVAART I

D b w jk jVoo o j jkU b k j jkV b j ,W k op ,V oo :E w ooV o oo oo .

D b kA o ;G Lo o f , L ,B oo o k ;W j j ,H b o bH ff w kN ' opp :

D w w wo f ,

W w bKo k p w ,E jk w

o w k kN ' jk ,A w o k .

1 24


UITVAART I

De bergen wijken terzijdeVoor den tocht die mij eindlijkUit dit bekend vijandlijkVaderland zal bevrijden,Waar ik steeds op vergane,Vergeten levens stoot:Een immer weer doorstaneVerlossingslooze dood.

De bergen sluiten de ketenAchter den oceaan;Geen Lotossfeer, geen Lethe,Begierd door een orkaan;Waar de lucht ijler en ijler,Hemelbestormende barenHeffen den wanklen zeilerNaar 't toppunt van gevaren:

Den waterval waar de waereldZich overgeeft aan de ruimte,Waar stilte in wildbeschuimdeKolken dieper verdwarre1t,En eindlijk uit de verwarringZich als in ontwaken strektNaar 't rijk dat geen trage ervaring,Alleen wild verlangen ontdekt.

124


I

o k o .O j o oo .E , b woo oo j ,Doo w j oo ' f .H w ook o w o ;W k f kk j ,M j ' k f o ,R oo j o ,N ' oo o w ,Lo k kk k .

1 25

EEN EERLIJK ZEEMANSGRAl'

II

Zon randt niet meer aan kimverloren nachten.Onder mijn tocht vliedt eindloos ruischend schuim.Een ster, alleen bewoond door mijn gedachten,Doolt eeuwen ver met mij door 't zelfde ruim.Haar wentlen is ook zonder warmtedoel;Wel vaar ik traag en flikkert zij van vaart,Maar dra zal mij 'n verkillend leefgevoel,Reeds groot en ijlverheven onverschillig,Na 'n laatst verlangen voor het laatst onwillig,Losmaken van de aantrekkingskracht der aard.

125


DE ONTDEKKER

H j w oo j p f,L f, o w ' bo ko .E p k o j ooVoo op p bo f

W ' o o of ' b wooO , w ' ,T w j ' p, oo w ,Op b k boo ' o oo .

M o o k , k .G o b bo w .H j w ' w jk - o :H oo b oo . H b fD oo o , o oo , oE o f - , o .

1 26


DE ONTDEKKER

Hij had het land waarvoor hij scheepging lief,Lief, als een vrouw 't verborgen komende.Er diep aan denkend stond hij droomendeVoor op de plecht en als de boeg zich hief

Was 't hem te moede of 't zich reeds bewoogOnder de verten, waarin 't sluimerde,Terwijl 't schip, door de waterscheiding schuimende,Op de aanbrekende geboort' toevloog.

Maar toen het lag ontdekt, leek het verraad.Geen stille onzichtbre streng verbond hen tweeen.Hij wilde 't weer verheimlijken - te laat:Het lag voor allen bloot. Hem bleef geen raadDan voort te varen, doelloos, desolaatEn zonder drift - leeg, over leege zeeen.

126


DIT EILAND

Voo o , k ,To b o w ,Voo o w kE oo o ,

D o k oo ,Doo k wo p ,D bo o pD wo j ko ,

D o kS oE ' f fD w 'k o ;

Voo , o koDoo oo p of j ,S b oo oo ,D po b p j ,

N k b ,P k w ,N o j ,E k ' .

1 27

EEN EERLI]K ZEEMANSGRAF

DIT EILAND

Voor de zachtmoedigen, verdrukten,Tot gerege1den arbeid onwilligen,Voor de met moedwil misluktenEn de grootsch onverschilligen,

De reine roekeloozen,Door het ka1m leven verworpen,Die boven steden en dorpenDe woestenijen verkozen,

Die zonder een zegekransStreden verloren slagenEn 't liefst met hun fiere lansDe wan'kelste tronen schragen;

Voor allen, omgekomenDoor hun Mdain voor profijt,Slechts beheerscht door hun droomen,Den spot der bezitters ten spijt,

Neem ik bezit van dit eiland,Plant ik de zwarte vlag,Neem iedere natie tot vijand,Erken slechts 't azuur als gezag.

127


W o b o :H , of b k ,Wo w ' f oo b wOf ' o oo o po .

Oo op o ,M j ;' B jf wo , wooo k k p op j k .

128


Wie nadert met goede bedoeling:Handel, lust of bekeering,Wordt geweerd aan 't rif door bezweringOf in 't atol door onderspoeling.

Oovral op aarde heerscht orde,Men late mijn eiland met rust;'t Blijft woest, zal niet anders wordenZoolang ik kampeer op zijn kust.

128


ONDER o , k oo w ,k kk .

' Noo o kk ,M b jf ' b .D o w , o oo w b ,L k kkV o j o k .Ik b o ,A j oo o ,E ' of o ' o ,E oo oo po .E oHo op o :M w, oo o f b wo ,V b , o b oo' O jk, o p jk .

129


ONDER het zonnezeil, verrukt door den wind,Zit ik gelukkig.'t Noodlot is nukkig,Maar er blijft niets meer dat me aan 't leven bindt.De vrouwen, vroeger voor eeuwig bemind,Liet ik gelukkigVroegtijdig achter zonder kind.Ik heb genoeg aan de natuur,Altijd grootmoedig,En aan den stille' of stormende' oceaan,Eindloos voorspoedig.Een vluchtig avontuurHoudt me even opgetogen:Meeuw, door een golf bewogen,Veilig bevleugeld, toebehoorend aan't Onmeetlijk, onuitputtelijk azuur.

129


AKRE RI

B j Ak y b k pN o w ,A w oo o w p ,I wo .

L boo , o o b okk ,I C k ,R p w okkA .

E oo w pD p b .Ik p o w k pN b o b .

Ik p oo p ooA oo o o b ,T w j w w w k kIk pb k w .

T w j o '- k pT j j w o okk ,O b kk p,M ko b okk .

1 30


AKREYRI

Bij Akreyri heb ik geslapenNaast den aondrenden waterval,AIleen en weerloos en zonder wapen,In een woest en leeg hee1al.

Leeg van boomen, vol rotsblokken,In de lucht hingen kale gieren,Rendieren en schapen 1JWierven als vlokkenAan den rand van verre rivieren.

En het voortsnellena water sleepDieper de bedding van hard graniet.Ik sliep en toch was het als ging ik scheepNaar een nimmer bezocht gebied.

Ik sliep zoo diep en zoo gerustAis nooit te voren in veilig bed,Terwijl wie weet aan welke kustIk als schipbreukling werd gered.

Terwijl een gode'- en reuzenkampTijdens mijn sluimer werd voltrokken,Onder bedekking van den damp,Met koge1regens van lavahlokken.

130


E jk o k w o w k ,Ik b okk ,D f w k b k ,Ik o oo .

W k o op f ,O o ' w ,H B o oo j bE j p .

M p w wW j op b o w ,D j wo ' wW w o w .

I Ak y b k pA w ,H k b k pI k .

1 31


Eindelijk moest ik weer ontwaken,Ik zag dat de blokken anders lagen,De maan dreef als een wankel baken,Ik zag den avond aan voor een dagen.

Wel lag ik nog op deze1fde steenen,Onder donderde 't water neer,Het gras stond hooger tusschen mijn beenenEn mijn schip lag er niet meer.

Maar deze slaap was het we1dadigstWat mij op aarde beschoren was,Daar al mijn worstlen in 't gewelddadigstWaterwentlen verIoren was.

In Akreyri heb ik geslapenAan den rand van den waterval,Helder en sterk ben ik herschapenIn de rust van het kraterdal.

131


UIDWAARTS

O b j ; bK oo :

b o , w j k w ,' A b b o oA oo oo pp o ,D w j ,G p o o ,M oo ' kk - .

1 32


ZUIDWAARTS

Oude landen blijven achter; sterrenbeeldenKiemen uit den zoom van zee en nacht:ZiIvren gebloemte, wijdvertakte weelde,'t Azuur bebloeiend overmachtig zachtAls nooit een schoon de schepping met ons deeIde,Die wereldsch zijn en van gering geslacht,Geschapen toen de goden zich verveelden,Maar nu voor 't eerst gelukkig - dezen nacht.

]32


LOF DER STOOMVAART

Voo o ' , jk bo boG w k oo j ;

p j oE k , .

S oo o op ,G w oo k w w b kD o b f o o wT k .

133


LOF DER STOOMVAART

Voorgoed is 't zacht, sierlijk gebogen .boutGeweken voor het harde en stijve staal;Zeilsdhepen zijn nu sohimmen uit een oudEn vaak gedaan, nu gansch vergaan verhaal.

Stoommonsters stevenen op alle zeeen,Geschuwd door de enkle zwartverweerde brikDie alleen overbleef om eens ons tweeenTe varen naar het eiland van geluk.

133


DE HAVENSTEDEN

A j o o w,A ' wB oo b j o , o o wS o oo oo p .

T o bb ,E , j w , ' o ,' E w b ,V , o .

Ik b o ,Voo ' k p ,Ik f of 'k ,V - w b .

'k D k oo o ,ME k oo j k ;Doo k k .

T o oo j o b oo S ,R o p j ,R ykj k j ook b ,Ho ko o b k j .

134


DE HAVENSTEDEN

Alleen de havens zijn ons trouw,Al 't andre aan den vasten walBehoort niet bij ons, vriend noch vrouwStond ooit steeds voor den zeeman pal.

Te vee! toch hebhen huis en haard,En staren, vrij van wacht, in 't zog,'t Eenige wat hen verbindt met de aard,Verlangen steeds, verliezen toch.

Ik heb een home in iedre stad,Voor 's nachts een vaste ankerplaats,Ik geef de gage af die 'k had,Vergeet haar - eens weer buitengaats.

'k Denk nooit in volle zee aan hen,Maar aan de steden die daar sholtnEn die ik voor mijn vrienden ken;Door hen slechts raak ik de aarde aan.

Trotsch voor zijn troeblen stroom Shanghai,Rio in haar aardsch paradijs,Reykjavik aan zijn rookige baai,Hongkong in rotsen blank en grijs.

134


Po S , oof f o ,E oko f wo ,H oo S po ,W wo ok j o .

B o A , wo jV P ,B B , w jM o p o k .

D j bo So - ,O w kook .H ko ' p b ,D oo C wo b ook .

P , B b , o ,D ,T w j oN .

135


Port Said, hoofdstad van dief en hoer,En Yokohama halfverwoest,Het geel en smoorheet Singapoer,Wladiwostok in ijs verroest.

Buenos Aires, steenwoestij nVan huizen ver de Plata langs,Bahia Blanca, een witte lijnMet torens van petroleumtanks.

Dzjiboeti aan den Soedan-rand,Oven waarin men levend kookt.Hankou in 't diepste hinnenland,Dat door heel China wordt bestookt.

Perth, Brisbane, vele andre nog,Die me in gedachten vergezellen,Terwijl de andren in het 109

Neerturen en de dagen tellen.

135


DAR ES SALAAM(V )

Op

k

k wA oO k

w

L . A

' w

w w

k

j oo .

Mo

' b

j ' k p ,I

b ' w

.D j

k

A oo w pp .

V jf . Hoo

'

!No j , o ,

w

S op ; op ' k oo k .

,

ko B k

Voo k . S .H

' wo o ' p

k!

1 36


DAR ES SALAAM(Vredehaven)

Op de kaden druld de zwarte hitteAls een uit de hel geloste vrachtOnder stank en waLm. Als 't eenig witteZwieren meeuwen krijsohend door den nacht.

Moeier van 't bij 't luik staan dan van spitten,Is bier 't eenig heilwaarnaar men smacht.Dageraad grijnst tussdhen kusten nachtAls roodwitte lach van negerlippen.

Vijf uur varen. Hoor 't acht glazen slaan!Nog een hijsch, nog een, dan staan de winchesStop; op 't dek valt stilte in voor vertrek.

Zie, ginds komt een Britsche kruiser aanVoor een ligkuur. Staal van dertien inches.Heet zal 't worden onder 't pantserdek!

136


SPAANSCHE KUST

' S p f j o w oo bH ok, b j ,E kk j oo o o ,Doo oo ff b .Ik oo kD j w jM oo w o ,E ' G oo B o bo .

D p b o ;D o f j bo ,G p, o k p oo b k,To jk w k oof op k,E oo j j .Ik b w , bV o ,H f k , w o ,H k oo o f ,T w j b o b w p ,H oo b o k .V o , w wk , ,Sp k, bo k ,Bo p op .

1 37


SPAANSCRE KUST

't Schip heeft mij om de wereld voortgebracht:Ret trok, staag varend bij dag en nacht,Een strakke lijn door ronde oneindigheid,Door eindloos effen ruischen begeleid.Ik zag de eilanden zoo laag en kleinDat zij als weggedreven tuinen zijnMet hun rood zand en wiegende mangroven,En's nachts d.en Grooten Beer onderste boven.

Des daags de dans die uit de diepten bloeit;De golfgedaanten hielden mij geboeid,Geen schip, geen rotsklip die hun rei doorbrak,Tot eindelijk weer een kust ha:ar hoofd opstak,Een vaste rust voor mijn verijlend staren.Ik zag de bergen weer, de starre barenVan de verheven verre rotsenstaten,Hun steile flanken, schaduwvolle gaten,Hun kruinen door de gele zon gezalfd,Terwijl de branding om hun basen zwalpt,Haar dreun doorbuldrend tot in hun arkanen.Van verre volgen, zwaluwklein, tartanen,Spitszeilig rank, de bochten van de kust,Boven de diepte op hun tuig gerust.

137


D bo b o o ooH f op b w p k oo .A jk fo .Afb okk w oOp o o , oo f.O o k p b k wo k fV o , op j k p,B j o oo p,M oo ' o w oS j, kk , ,E w .D j w oW , j o :O ,D o oo o ;N , ' b w j oOp o .

1 38


Daarboven bloedt een vurig avondroodHeldhaftig op besneeuwde pieken dood.Aan hachelijke helling hangen forten.Afbrokkelende witte steden stortenOp den zeeoever toe, de glooiing af.Over een rotskaap breekt een wolk den stafVan een vuurtoren, eenzaam op zijn kaap,Bij zonlicht in een lichteloozen slaap,Maar door 't alom vergrauwend avonddalenSlingert hij, steeds verder strekkend, stralen,Een regelmatig weerlicht in den nacht.Dan zij n het weer de nacht en de oceaanWaarin gedaanten, schijnsels ondergaan:Oceaan het eenige machtige element,Dat alles overstroomt en overstemt;Nacht, die 't bewustzijn vol vermetelheidOpneemt in goedige vergetelheid.

138


BORDEAUX

o . N w. S o .' W o b , o .E b oo o bDoo w :V k o k k(Of oo k w w kb wboNo o w o , oo ) .D oL p w .M oo k , o k o k ,T oo o p p kS f k , oo o b k :A k w b o k p k op ,H k o ,A o f,T w j oo p o op w f .O b wo op .T oo p ;A o w wA ' k w , k op k k ,L f oo wo o oE oo f w o . . .

1 39


BORDEAUX

Zomerhel. Nergens schaduw. Schroeiend gras.'t Water is niet meer vloeibaar, gIoeiend glas.Een rbreede gele stroom is overbrugdDoor steengewelven: een verstarde vluchtVan vleugelkrommen aan elkaar geschakeld(Of van oogkassen waar de wenkbrauwbogenNog staan om zwarte holten, leeg van oogen).Daarachter hangt een leegte star te starenLangs sahepenzwermen naar verre gevaren.Maar voor de kim ligt, tot de kiel onttakeld,Tegen den zoom van een verschrompeld parkScheefgezakt, een voorgoed gestrande bark:Als dik zwart bloed leekt pik uit open naden,Haar laatste stengen smeeken om genade,Achtergelaten tot veracht versterf,Terwijl stoomschepen groeien op de werf.Onduldhaar wordt steeds staal op staal gehamerd.TaIIooze ramen gapen in de gevels;Als rouwrag hechten zich vuiIgrauwe nevelsAan 't vlak waarachter, keer op keer gekamerd,Liefde door lust geworgd te gronde gaatEn duizend dooden sterft en weer ontstaat ...

139


SUE

HL f o wO 'A o o o w .

I of p pW oV kD b bo w .

k o , b ,E y b j ;H j oSp o b p .

P o p A b booM L jS j b oD b o o j .

M k boo o pBo b ,D o p wE oop o .

140


SUEZ

Het azuur trilt als 'Van het ZiWareLied dat verslaafde vrouwenOnder 't gevlecht van hun harenAIs laatste onschuld ont'Vouwen.

In den hof geplante palmenWuiven over de randenVan de vierkante vazen :De albasten gebouwen.

Zee kust de oevers, besohuimend,En laat haar yacht beschijnen;Haar jeugdigste golven tuimlenSpeelsch over breeddeinende pleinen.

Plompe Arabische bootenMet smalle Latijnsche zeilenSchijnen vastbeslotenDe baai te overijlen.

Maar telkens boort hun stompeBoeg in een drachtige baar,Dan vallen de rompen ZwaarEn loopen gelaten onder.

140


W b w ,fb w w k j ,

W w ,w k ,

j w kk ,B p ko ,G opp kO o .

D p ooP f ; j w -U oo oo ,

j o w .

1 4 1


Welbevaren meeuwen,Zelfbewust zwenkend en glijdend,Weten van verre eeuwen,Zwanenslanke galeien,

Zijn de geesten van wrakken,Bezet met paarlen koralen,Gestegen naar de oppervlakteOm licht en adem te halen.

De diepzee is een grootPraalgraf; zij weten in- enUitvlucht door den dood,Zijn soms ineens verdwenen.

141


PRIOK

H w p wo oH p ok oo .D kk bb ooV j o oo k k o .

1 42


PRIOK

Het zwarte sahip wordt langzaam ingeschovenHet diepe dok tusschen de lange loodsen.De strakke havens hebben al het doodscheVan altijd voller grootestadskerkhoven.

142


LA VO AGEUSE

I S po j boo koV k oo ' k, k b ;D oo pook ooV oo , o o .

H j o o ' w k o wNo f f , o j kwE k pyD k o p o b p oo ,Of o k opH opp oo j b kk boo .

E f o k .H j ' o k op o wE oo , w k ,V okk .

C w boo .H j o w b j w y .O o w pp jI kw .' W ' w j ,A f j o wDoo o w j wo .

143


LA VOYAGEUSE

In Singapore is zij aan boord gekomenVlak voor 't vertrek, met dertig stuks bagage ;Den eersten nacht doorspookte ze al de droomenVan een matroos, gemonsterd onder gage.

Hij stand des morgens 't wande!dek te wasschenNog half versuft, toen zij hem kwam verrassenEn raaklings langs hem in pyama gingDie strak en soepe! om haar heupen sloot,Of in een oahtendkleed dat open hingHaar opperst schoon mild aan zijn hlikken bood.

Een steelsche glimlach heeft hem dol gemaakt.Hij staat in 't donker op de hondenwachtEn ziet haar voor zich, wit en naakt,Verlokkend in den nacht.

Ze is in Calcutta 'Weer van boord gegaan.Hij moest als wachtsman bij de gangway staan.Over haar schouder wapperde haar sjaalIn de rukwinden als een smalle vlag.'t Was 't aIIerIaatste wat hij van haar zag,AI heeft hij dag en nacht en nog een nacht gedwaaldDoor de concessies waar zij wonen mag.

143


H j w p j w oo bo j op ,H j j b ,I C Tow poo oo wE jk G op & .

144


Hij wierp zijn lWaardloos boeltje op de steenen,Hij had het leven zijn gelag betaald,Is in de Chinese Town spoorloos verdwenenEn eindlijk uit den Ganges opgeihaald.

144


BRIEVEN OP EE

G wo o b ,A w o oo w ,V ' f ofE op o op woo .

To w o o w , ' o ,D op w , o koo ' ;Voo oo bI f o o o .

T f bbV k oo , , o p w 'B j o w, boo oo .

N of w' B k o ,E oo b j ' p o w .

1 45


BRIEVEN OP ZEE

Ge1ezen worden ze ontelbre malen,Al was de inhoud haast vooruit geweten,Van 't zelfde levensstof in aIle talenEn op den duur tot op het woord versleten.

Toch weer ontvouwd, na 't eenzaam avondeten,Des nachts op wacht, te kooi en na 't verhalen;Voor hen die zooveel eenzaamheid verbetenIs uit die letters leeftocht nog te halen.

Tusschen lieve en liefhebbende steeds staat erVan kroost, huis, dorp en eiland weer 't aIleenBij trouw, geboorte en dood gevarieerd relaas.

Na tal van reizen is het of een waas't Bekende aan land omhult, men is aIleenEn hoort bij 't schip en houdt het met het water.

145


VER ADIGING

D booW o op o oo ,T wo k , of oo kI ' k oop op ' o k .

D booW o , oo o poo ,T p ' koo o jOp po p k j .

D wo b o pD f ooE o oo ,D boo .

D op w jE k o p ,D b k wo okk oo koo ,D boo .

E koo , o kH o kw , o k ,E o kooM op , boo .

146


VERZADIGING

De lange achtermiddagen aan boardWaarin de zan op vale golven gloort,Tusschen de wolken uit, of door een lekIn 't hemeldak licht droop op 't gore dek.

De leege achtermiddagen aan boardWaarin de zan, door een gesloten poort,Tusschen de spleet in 't saaien kooigordijnOp een portret vaIt als een streep karmijn.

Dra wordt de lucht in de bedompte hutDuf door den eigen adem als men dutEn tach het verre slaan der glazen hoort,De stille achtermiddagen aan board.

Des nachts op wacht ziet men de sterren schijnenEn kan men soms met andre schepen seinen,De blik wordt aangetrokken door een koord,De lange achtermiddagen aan board.

Een slingrend koord, men moet er niet aan denkenRet leven dat ons kwelt, een dag te schenken,En tach gaan de gedachten met dat koordMee op en neer, de middagen aan board.

146


EEMANS HERFSTLIED

' G w wV wo w oo b oE p ;D b k o b .

H k oE k p b ,O bG oo kk o o .

N ' wO w ,N ' ooD ' . -

M wo ,M j kk j o oOf - j wo .Ik oo ,B w p ,V o w ,O p oo o b .

147


ZEEMANS HERFSTLIED

't Geweld van de wervelende vlagenVerwoest de weerlooze bloemenEn plundert de steunende hagen;De blanke meren vertroeblen.

Had ik nu een needrige hoeveEn kinderen spelende buiten,Om aan de beregende ruitenGedachtloos gelukkig te toeven.

Na 't zwerven en stuursche starenOver de eeuwige zee,Na 't eindloos tumult van gevaren:De stilt' van een vredige stee. -

Maar het is anders geworden,Mijn makkers zijn vroeger gestorvenOf in ander alleen-zijn verzworven.Ik strandde in een doode stad,Bewandel een eenzaam pad,Vertrouwd met vergeten graven,Omspeeld door zieltogende hlaren.

147


KLAAGLIJK o p yo ,S f yo ,Bo ' wo b k oT Ak o' o ,W w k o ,Bo Ak o' o ,T o .

O Ak o' ow f f jk o oo ;

O , b ' b k o ,V p j oo .K jk w yo ,L yoS o ' b k o .Roo j Ak o' o .

148


KLAAGLIJK roepen de alcyonen,Schichtig fladdren de alcyonen,Boven 't woedend brandingklotsenTegen Akashiro's rotsen,Waar wraakgierige demonen,Boven Akashiro's rotsen,Tusschen gierennesten tronen.

Over Akashiro's rotsenZweeft een lieflijk avondrood;Onder, blind in 't brandingklotsen,Vindt de schepeling zijn dood.Klaaglijk schreeuwen de alcyonen,Laag en schichtig de alcyonenScheren over 't brandingklotsen.Rood zijn Akashiro's rotsen.

148


0 KONAKR !

„

Ko k y, w w j ;No ,D , w ,F p ,„

Ko k y !

„

Ko k y, w w j ;' B f o b ,A w j oo ,G o p .„

Ko k y!

D o kw ' wo k b ,E o b f b o ,G w pOf ' w j o .

E o oo k oV oo w p f o ,O oo o b o ,B woo oo P o boo .

D b w k oo ;j oo

Of oofDoo o oo o .

149


o KONAKRY!

o Konakry, wat was je heet;Nog heeter dan de negerinnen,Die gingen, glanzend van het zweet,Heeter dan langgespeende zinnen,o Konakry!

o Konakry, wat was je stil;'t Bleef ochtend in de breede lanen,Als was je een groote duiventil,Getimmerd onder de platanen.o Konakry!

De zon kwam niet uit 't wolkgebied,Een vochte schemer bleef er broeien,Geen wind deed ritslen palm en rietOf 't water van de vijvers vloeien.

En roerloos vlak lag de lagoenVan zee door zwampen afgesloten,Omringd door hard en somber groen,Bewoond door een paar rotte booten.

De negers bleven werkeloos;Zij zaten voor hun lage huttenOf lagen in gevallen loofDoor den doelloozen dag te dutten.

149


S f w oo ?Ik oo b ;A o wf o oo w ooH w p .

O Ko k y, oo ,W j k o ;W o oop ko w ,D o oo oo ,N , Ko k y?

150


Stierf alles dan den warmtedood?Ik ging aIleen door breede lanen;Als rouwfloers door de eeuwen grootHing daar de schaduw der platanen.

o Konakry, zoo stil en heet,Wij hadden niets e1kaar te geven;Wie zonder hoop geen uitkomst weet,Die moet maar troostloos verder leven,Niet, Konakry?

150

11

Ho , !(O )

11

Hoera, dat zeemansieven!(Oud zeemanslied)


DIALOGUE M STIQUE„O oE fo "

,,O oo ,W o k j oI k o ?"

'k j o kE k ,IkD ' .

,,N , , oo ,J b o kA boo o !"

'k W fjT w ,E ooH b k .

„M okB ' wA ' o o !"

1 5 2


DIALOGUE MYSTIQUE,,0 marinero

En esta fonda"

,,0 Iichtmatroos,Wat zoek je tochIn deze kroeg?"

'k Zit in mijn hoekEn drink een glas,Ik Iig niet graagDes nachts in 't gras.

"Neen, neen, matroos,Je hebt toch drankAan boord genoeg!"

'k Was derdhalfjaarTer waivischvangst,En voor de stiiteHeb ik angst.

"Maar in het dokBegint 't IawaaiAI's morgens vroeg!"

152


N , k ooV k ;' G k wM k j k .

,,N , , oo ,J ,J b o joE ."

N j , ' w ,Ik kw o jo .'k jG b k o w.

'k o k jo ,H ,I k o .

,,M oo , ' b .V b j b .1k b o .

1 53


Neen, ik hoor graagValsche muziek;'t Geknars van winchesMaakt mij ziek.

"Neen, neen, matroos,Je luistert niet,Je bloed zingt jouEen ander lied."

Nu ja, 't is waar,Ik kwam om jou.'k Zag in drie jaarGeen blanke vrouw.

'k Zoek jou met huid,Haar en de rest,In deze kroeg.

"Matroos, dat 's ,best.Verbras je buit.Ik ben genoeg.


„ J b

p

,B j

b

.Boy, o ,O

bo C

p .

„B

j o

M j

bo

„ .S k j .Two bo

C

p .

„W

j

o ,Ko

bo

,Ik oD

b

o ."

N , Do y, ,D o k k

-

V

k

o o

k

o .

D

w

k .,,M

w w ?"

Ik w .

1 54


,,]e hebt plezier,Betast mijn been.Boy, come here,One !bottle dhampaign.

"Buig je maar overMijn boezem ,heen.Steek je hand er in.Two bottle champaign.

"Wi! je nog meer,Kom dan boven,Ik doe meerDan aIleen beloven,"

Neen, Dolly, necn,Dat zoek ik niet Van kroeg tot kroeg.

Dat wi! ik niet."Maar wat dan weI?"Ik weet het niet.

154


„M oo , oo ,J b .G k, o w,W o k j ?"

Ik w ,H ookI k o .

Ik b oo w ,E b k w ,D ' .

„ J b ,M b j o .G f j j ,'k H b j o ."

H , , ,'k G w op .M j b oV wo w .

155


"Matroos, matroos,Je bent geen man.Geen drank, geen vrouw,Wat zoek je dan?"

Ik weet het niet,Het is ook nietIn deze kroeg.

Ik heb nooit wat,En heb ik wat,Dan is 't niet dat.

"Je bent ecn held,Maar niet ibij de hoeren.Geef mij mij n geld,'k Heb tijd verloren."

Hier, alles, neem,'k Ga weer op zee.Mijn hart barst nogVan woede en wee.

155


ACH, WIE IST'S MOGLICH DANN . . .

Ho o jkD oED p oo o woM o w op po ,D ' op jk f o ,A kO bo' G oof - o w kD ,D b k o o ,M o k o op oD o o p k ,Op wN o oo !

156


ACH, WIE 1ST'S MOGLICH DANN ...

Hoe is het mogelijk datDe oneindigheidEn het levensgeheimDieper doorgrond wordtMet een vrouw op de gedeelde sponde,Dan's nachts op het zuidelijk halfrond,AIleen aan dek met niets als zeeOnder zich en niets boven't Geheven hoofd dan - grazend over het zwerkDe sterren, nu in andreDan de bekende constellatien,Met een vreemd zodiak over een open oceaanDie nergens golven mompelt aan een kust,Op een reis waarvan het eindeNiet te voorzien is!

156


BRA ILIAANSCHE KUSTPASSAGIERS

A o j ,V o of ,Ook w pV ' B o ,E bb oVoo ' o , ' yo k o .

A o j b koo jkE o p o kb ,

f oo j, D j K Akb .E b k oo o b oo jkT ;E p f o ff oo oof ,W o .

M f kbE k o oo oofI .

D wo p kj b oE o o bb ,V o kk ,N o j ,I w o kkE jk fkoo f ,To o o .

1 57


BRAZILIAANSCHE KUSTPASSAGIERS

AIle senores zijn minister,Van heden!ffiorgen of van gister,Ook waren velen presidentVan 't Braziliaansche continent,En hebben geen van allen zorgenVoor 't land van vroeger, 't yolk van morgen.

Alle senoras zijn bekoorlijkEn trotsch en preutsch en ongenaakbaar,Zelfs voor mij, Dsjengis Khan en Akbar.Een blik is reeds hoogst onbehoorlijkTusschen acht uur en middernacht;Een rimpel fronst het effen voorhoofd,Wanneer men haar te naadren tracht.

Maar zelfs een aarzeling is laakbaarEn elke houding is geoorloofdIn de uren achter middernacht.

Dan wordt het sprankje negerbloedEen vuur dat allen doet onbbranden,Van heete zinsvervoering snikken,Naar heviger omhelzing hijgen,In iedre wellusthouding schikkenEn eindlijk liefkoozing afdreigen,Totdat de zan het dagen doet.

157


E o woI k o , x - ,W b f bo .

1 58


En overdag wordt aIle schandeIn dekstoel, luxe~hut, verandaWeer in gebeden afgeboet.

158


KUST VAN GUINEE

p w ,L k o o f kk .D kop b o ,D k p wo o o kk .

D b k ,Hoo bo - o, w k !I oV op k, f kk .

D oo o oo oo ,M p oo b w oo k ,E o .

M k b Noo w jk, DI o ' ,D oo w k jk o j .

159


KUST VAN GUINEE

Zacht ruischt langs den scheepswand het schuim,Langs de kim vloeit aanhoudend geflikker.De kopra broeit in het ruim,De kaptein wordt hoe langer hoe dikker.

De sterren beklimmen het ruim,Haag boven den mast - 0, was ik er!In ligstoe1en luiert het schuimVan de naties op dek, meest half sikker.

De zee is zoo goed en zoo groot,Maar het schip zoo benauwd en zoo klein,En het leven eentonig en schriel.

Men kan beter in Noordwijk, DeauvilleIn een strandstoel 't zeeleven genieten,Dan door werkelijk zeeman te zijn.

159


WAAKDROOM

H w op P f .H p y k oo ,T w j k w p, ff ,M j k o w k k .

Ik , k op bI o , k b j ;D o o o o wE j p op , w .

D kopp o b oG , of ' w , w .Ik p k : „Ho w j o ?

j !" M j kopp .

E 'k w w o : b w oo o ,Voo bo , f k .W o ? Ik w o oo oOok ' oo p o o p oo w k!

D , b w j b ,D wo op b .W j w o o w ,W ' w f !

1 60


WAAKDROOM

Het was een maanlichtnacht op den Pacific.Het schip lag steady en ik droomde dat,Terwijl ik wachtliep, uitziend naar de riffen,Mijn kleine vrouw een kind gekregen had.

Ik zag haar, met dat kind op beide armenIn onzen smallen tuin, vlak hij de haag;De zon scheen net genoeg om haar te warmenEn zij liep op en neer, wiegende traag.

De gele koppen van de zonnehloemenGingen, alsof 't zacht waaide, heen en weer.Ik riep verrukt: "Hoe zullen wij het noemen?Zie mij eens aan!" Maar zij zag koppig neer.

En 'k wist waarom: bang was ze voor haar vormen,Voor haar gestalte en boezem, fier en strak.Waarom? Ik weet toch dat de grootste stormenOok 't schoonste schip soms slaan tot hulploos wrak!

Dat hindert niet, dan brengen wij het binnen,Dan wordt het opgetuigd in veilge baai.Wat averij is wei te overwinnen,Wanneer 't weer uitzeilt is het even fraai!

160


Ik p : „M , k j o ,J b o oo oo jE , o k j , w ;W b j, w bb oo j ."

To j op ; k ok, w o ' b oH j oo ,H oo wo : j ' o ,V b j j oo w b j j p !

To kw k b j, fokk o ,Ik w , o k,' S p w , kw j o ,'k G f f o G w k!

161


Ik riep: "Marie, maak je niet ongerust,Je bent nog even mooi als voor dien tijdEn dan, ons lieve kindje, wat een lust;Wees bHj, we hebben niet voor niets gevrijd."

Toen zag zij op; ik schrok, want onder 't blondeHad zij niet meer dat droomrig zacht gelaat,Haar oogen zeiden woest: van mij is 't zonde,Verbeeld je niet dat je ooit weer bij mij slaapt!

Toen kwam ik bij, het fokkezeil ging over,Ik waggelde, moest leunen aan het hek,'t Schip lag weer vast, er kwam geen zeetje over,'k Gaf zelf genoeg zout water aan het dek!

161


DROOM VAN EEN STEWARD

E k p p oD op , o j „S B " booVoo ' : w oo , o , k ko .

j b oo oo .

Ook, oo oo k ko , p b ,E o jk o w f bo ,Ik ' bb o ' ,W w b w o .

'k L py , x - .E op oo ' f j p .Ik o k ' o w jf : „'k W ,Ik b j w 'k j oo b!"

H j boo w w , kw ,K k oop ' w b ,E b f oo . Ik p : „B k j ,E j j oo f o of oo p ?"

Ik k j k p,W j koo o w .E w ' o , k b p :M j w k p , ' o k .

1 62


DROOM VAN EEN STEWARD

Een kaptein met drie strepen meer dan de onzeDeed open, noemde mij "Sir Bill" en boogVoor 'n dame: we1 voornaam, maar tach, ik kon ze.Zij !:ad een bruinrood en een glazen oog.

Ook, voor zoover ik zien kon, prachtige heenen,Een overheerlijk rondgewelfden boeg,Ik zal 't niet hehben over de' achtersteven,Want wie bevaren is die weet genoeg.

'k Lag in pyama, in een luxe-hut.Ben gramophoon draairle een fijne step.Ik vloekte de' ouwe stijf : ,:k Was in den dut,Ik bel je weI aIs 'k je noodig hOO!"

Hij boog weer en verdween, missie kwam nader,Kleedde zich uit en kroop in 't tweede bed,En bleef doodstiI. Ik riep: "Ben ik je vader,En jij voor het fatsoen of voor de pret?"

Ik stak mijn hand uit en ik tastte in zeep,Waarmee mijn kooi en goed was ingesmeerd.Er was geen mensch in 't onder, ik begreep:Mijn wacht had ik verslapen, 't stond verkeerd.

162


M j kop w o , 'k b o f ,D , k o b j ' o w ko ,H j boo , p : „J b fM ." -W oo !

1 63


Mijn kop was gonzend, 'k had beroerd gemaft,Den andren dag, ik moest bij de' ouwe komen,Hij boog niet, had geen strepen meer: "Je bent gestraftMet cen maand gage." - Wat een dure droomen !

163


DE STOWAWA

D k pS op j k,

j oo kP oo o boo .

„H , k p !E ow w yO k boo !" -,,B j j ! V k !Goo !"

E o- Co b o ,V k -B bo j bo ,G j o :Ho , o !D p b kV o k op o k,R op o ,V oK b o

f .D ow w yG j : . .p .E p :G. . .

1 64


DE STOWAWAY

De kapiteinStaat <>p zijn dek,Zijn roode nekPlooit om den boord.

"He, kapitein!Een stowawayOntdekt aan boord!" "Bij mij! Verrek!Gooit hem in zee!"

Een negervorst- CoLbert en hoed,Verder naakt Bebonst zijn borst,Grijnst en groet:Honger, dorst!De captain braaktVloek op vloek,Rent op hem los,Valt over eenKabeltrosZelf in zee.De stowawayGrijnst: s.v.p.En de captain:G.v.d.

164


WARTBAARDS : By -By , B kb

H w ;W j w oo b ,M op .A , , w b !

po p k o kook,D k , ook .A , , w b !V o w wo op oE j w f w oA w opk .

G w o w ;D o , p ,L w b .W oo op ,W oo o b w .G w b .W w fo f oWo oo w oTo j P k .

W j wo , o ,D o op ' Bo k, op ' w ,T o w w b .

165


ZWARTBAARDStemme: Bye-Bye, Blackbird

Het leven is geen shilling waard;Wij wachten niet den dood bedaard,Maar stichten vast een hel op aard.Ai, ai, Zwarvbaard!Zet een pot met pek te kook,De luiken dieht, het ruim in rook.Ai, ai, Zwartbaard!Vrouwen worden op den tast gevondenEn ~ij weten zelf niet wie haar schondenAls de walm opklaart.

Geen sehanddaa:d is haar wroeging waard;Daarom, geen marteling gespaard,Leeraart Zwartbaard.We schieten andren voor op aard,Wat de hel voor ons bewaart.Gul is Zwartlbaard.Wie een nieuwe foltring heeft gevondenW ordt door Zwarbbaard in een eererondeTot zijn Pair verklaard.

Wij zwoeren, om hem heen geschaard,Den voet op 't Boek, de hand op 't zwaard,Trouw aan Zwartbaard.

165


W j o

w

,D , k ' O .H , w b

!

N j j

b

o ,B k j

b wo

,Doo oo

b

.

W j , ,Op '

Ey

w

P

,'

R

jk w b .W j p

p

k k oo ,D , j b jf

boo

,H ;Noo

o '

j

k

jS

o o

f

k

B j

k

.

B o w

w

j

p

,B jf , oo

o

,T o w w b .H j k

b

k o

'

,T o

w

j o w ,wo

b

j w b .V

T

pp j woTo

p p

-o ,O

w

.

166


Wat hij doet is welgedaan,De heer, de schrik van de' Oceaan.Heil u, Zwartlbaard!Negers slaat hij met zijn vuist ten bloede,Blanken schiet hij neer in blinde woede,Door hun dood bedaard.

Wij rusten, na een lange vaart,Op 't Eylandt van het Zwarte Paard,'t Rijk van Zwartbaard.Wij slempen in de palmkreek voort,Den ganschen dag, hij blijft aan boord,Haat den landaard;Noodigt ons 's nachts uit in zijn kajuit enSchiet ons onder tafe! in de kuitenBij een slechte kaart.

Ben vrouw met wie hij eenmaal paart,Blijft, daardoor levenslang ontaard,Trouw aan Zwartbaard.Hij drukte een blanke non aan 't hart,Terstond werd zij van zonde zwart,Zwoer bij Zwartbaard.Van Trappiste is zij nu gewordenTot een parel der piraten-orde,Onze hulde waard.

166


So b k , o k,D ko S op b o kB j w b .W j , kE oo ' jW j o w .' A o j op ' w offM oo off ,' S p f j b .

L j w j A b ,Ho w o kO o oo ,I ' oo o w k ,S o o k f kD o oo .M w j w o of o p ;V o ,w b j b

E j -, oo .

Spo o j o w 1Ho j oo oo w b

K kop, E oo of Cy oop?j oop

167


Soms braakt de zee een vlam, een vloek,Dan komt de Satan op bezoekBij vriend Zwartbaard.Wij zien hem niet, maar ruiken hemEn hooren 't gieren van zijn stemWaar hij rondwaart.'s Avonds vedelt hij op 't want iets doffersMet den laatsten doodsangst der slachtoffers,'t Schip is fijnbesnaard.

Laatst zijn wij in de Allerheilgenbaai,Hoewel allang de onheilskraaiOm ons heen vloog,In 't centrum van cen vloot ontwJ.akt,Stomdronken in een drift geraaktDie ons heenzoog.Maar wij wisten van ons af te praten;Velen zochten naar hun ledematen,Zwartbaard had aIleen zijn baard gelatenEn hij miste een oog.

Spottend vroeg zijn lievlingsvrouw 1

Hoe hij voortaan heeten zouZonder zwartbaard:Kaalkop, Eenoog of Cycloop?Zij hield een vat gereed ten doop

167


Bo w b .M w k b oO b o op kk o ,D f o o b w o ,Voo b j w b .,,A , b b j o o b k ,M w wo oo kw b ,b jf . . . w b !"

1 D w o ( #f ) .

168


Boven Zwarbbaard.Maar de zwaarverminkte bende loeideOver bloed dat op de dekken vloeide,Dat een afgesahroeide baard wei groeide,Vooral bij Zwartbaard."AIlmen, heenen blijven ons ontbreken,Maar de zwarte vlag wordt nooit gestreken:Zwartbaard blijft ... Zwartbaard 1"

1 De zwarte non (zie vijfde vaers).

168


WILLIAM EN IJNE BEIDE IRENE'S

W , kw , :

w b k , f jA p j , k j ;'k p oop .E j w op ' oI , j , o , o k .' Wo j o o oop .

j w j o w,w b , o'b bo w ;

'k So o oop .E w j w op b ,K o oD o ko koop .

A kw f jD b j w kA Lo op k oop .Voo j w ookOf k op w , k kw b j :M o w b oop .

1 69


WILLIAM EN ZIJNE BEIDE IRENE'S

William, een kwartiermeester, zingt:

Ze was als bark getuigd, maar fijnAls een plezierj acht, slank van Iij n;'k Zag haar van stapel loopen.En ,dertig jaar was ze op de' oceaanIn stiIte, ijsgang, storm, orkaan.'t Wordt tijd om haar te sloopen.

Zij was met dertien jaar een vrouw,Zwaar van buste, robuust van bouw;'k Zag haar in Saho loopen.En twintig jaar was ze op de baan,Klaar om met ieder mee te gaanDie haar contant kon koopen.

AIle kwalen heeft zij gehadDie men bij dat werk in een stadAls Londen op kan loopen.Voor mij was er ook al geen gevaarOf kans op nieuws, ik kwam bij haar:Men moet wel eens binnenloopen.

169


Op k ,M w j oo j .Ik o f o koop .Ho k o k op I o ,No w j j o .N f oop .

D I ' ok,D k ok,M w o oop .T w j j op k bb f ,Wo ' p o k op w f.' I j o k j o oop .

1 70


Op zee kende haar iedereen,Maar dan was zij voor mij aIleen.Ik hoefde haar niet te koopen.Hoe lang ik ook op de Irene voer,Nog langer was zij mijn vaste hoer.Nu is het afgeloopen.

De eene Irene ligt in 't dok,De andre in het ziekenhok,Men wilde haar vlug nog doopen.Terwijl zij op de kribbe sterft,W ordt 't schip onttakeld op de werf.'t Is tijd oak mij te sloopen.

170


DONKE MAN

Ik ook o w f j .' W o k o op M y o .W j oo Go ,M jk o S po .

H p w b j S bE ' o ,B oo Bo b y, op ,N w o S po .

D w x -boo ;W j o o oo f k poo .H w of j f f o :,,W ko j j o ' jk S po ?"

W j w ok'k ,M o .

j w okkI ' C S po .

Ik b f , p ' o o o ,G w o o f o .Ik jk j k ,J , w S po .

1 7 1


DONKEYMAN

Ik had oak eens een vrouw lief in mijn leven.'t Was toen ik nog op de Malaya voer.Wij hadden lang voor Gods gena gedreven,Maar haalden eindelijk tach Singapoer.

Het schip was bijna in de Straits geblevenEn luisterde al lang niet meer naar 't roer,Bestemd voor Bombay, lang al opgegeven,Niemand verwaohtte het in Singapoer.

Daar lagen al die witte luxe-booten;Wij voelden ons zoo afgetakeld poor.Het was alsof zij met hun funnels Hoten:"Wat kom jij doen in 't schatrijk Singapoer?"

Wij lagen er twee maanden in de dokken,Menig huisvader hield het met een hoer.Zij gingen wat gezellig samenhokkenIn een slecht huis van 't Chineesch Singapoer.

Ik bleef aIleen, liep 's avonds rond te darren,Gewend te leven zonder liefdevoer.Ik zag de rijken rijden in hun karren,Ja, alles wat zich mest aan Singapoer.

171


M jk k j o ook bB j J p op b k o ,V b k , C .

j oo ook ' oo S po .

A b k j o w j .H w j k o 'k oo o oIk oo w j ,E ' oo S po !

D k w k , w j o w ,M w o w oo w wo .„J , b k b o f k o ,D ' oo S po ."

172


Maar eindlijk Iiet ik mij toch ook belezenBij een Japansai op den blanken vloer,Veel bleeker, tengerder dan die Chineeschen.Zij hoorde ook niet in 't tllloordend Singapoer.

Aan -baar heb ik mijn levenslot gewijd.Het werd mij ldaar hoe 'k zoolang zonder voer :Ik !had nooit meer dan twee drie dagen tijd,En nu drie maand in 't smoorheet Singapoer!

De kar was klaar, wij moesten weer verlaten,Maar er 'Was een die trou'W 'Vooreeuwig zwoer."Ja, blank en bruin hoeft elkaar niet te haten,Dag lieve rmeid in 't mooie Singapoer."

172


DE LICHTWACHTER VAN OCKSEU( )

bo ,b ,

G f W .(F S & Go )

'k W , ,I o w ,B f ,A k k oo .V ' o o ' o oD o k k j oo k o o k oE j .A o 'k .

D k o op w.To k w ' k w,S o j D b j :D k , ,D W w , ,D , k ko oo .

H w b k oo C k .E p o k j- ,M 'k k p .Ik kok pE o , k o ; j, bo ,S o op j oof . K o k-o !

173


DE LICHTWACHTER VAN OCKSEU(Zuidchineesche zee)

Zum sehen geboren,Zum schaum bestel/t,

Gefal/t mir die Welt.(Fa Schiller & Goethe)

'k Was in de zestig, varenszat,In arren moede aan wal gegaan,Bleef Ihangen in een h:wenstad,Aan kindren had ik nooit gedaan.Van's avonds laat tot's morgens vroegDronk ik mij voort van kroeg tot kroegEn ieder daglicht zag mij zat.Aan land zou 'k naar de haaien gaan.

Dus ging ik monsteren opnieuw.Taen ik weer mee aan 't anker hieuw,Sloeg mijn oud hart bij iedren haal:De laatste keer, de laatste maal,De Waterweg, de duinenrug,Daar gaan ze, ik kom nooit terug.

Het was een bark voar Chinakust.Eerst liet het scheepsvolk mij met rust,Maar 'k kreeg het slechtste etenspart.Ik nam den negerkok apartEn vocht, ik moest; hij, met een bout,Sloeg me op mijn achterhoofd. Knock-out!

173


To o k :D koo , w kW o oo p .G o b k, ko SB o b , p ' p kE o w - b k ;W , f o ,G o oo o .

W oo oWo o w op O k .D w , p j ,No b j jk jOpko op,D k k ook p op .

E b CM j o k, b oo .D p , k b jf ,Ro j w o j .Ik ooV , k .'k H b op j o jkE f .

174


Toen voelde alleman zich sterk:De slechtste kooi, het vuilste werkWas goed voor den verslagen paai.Gedrost ben ik, aankomst Shanghai:Beachcomber, sliep in 't havenparkEn had soms heimwee - naar de bark;Werd, halfverhongerd, van de straatGenomen door het consulaat.

Wie niet meer deugt voor land noch zeeW ordt nog lichtwachter op Ockseu.De wal, het sohip zijn even ver,Nog dichterbij lijkt mij die sterOpkomend naast den heuveltop,Dan steek ik ook het lamplicht op.

Eens in de maand brengt een ChineesMij het rantsoen drank, brood en vleesch.De sampan gaat, ik blijf aIleen,Rondijzren wanden om mij heen.Ik zie de verre stoomers gaanVan, naar de Zuidchineesche kust.'k Heb op mijn toren eindlijk rustEn met het leven afgedaan.

174

SOLEARES

I

TRISTES

SOLEARES

I

TRISTES


EL CANTOR VA POR EL MUNDO

D w o ,E o k oo b o .

D k oDoo oo oo o w .

Op o fDoo I , ' w kk o .

I o j b pDoo C ' p b .

B j p p ' , pp ,W w ' ' o pp ,

O op b po y o w jI G C o' j .

B k o kO o o ,

D o w x -E op boo C L .

D w o w kA p oo o

176


EL CANTOR VA POR EL MUNDO

De dichter gaat de wereld rond,En zoekt heil dat voor hem hestond.

De dichter trekt over land en zeeDoor rooden oodog en witten vree.

Op den rug van een olifantDoor Indie, 't angstwekkend godenland.

In een draagstoel met zij bespannenDoor China's diepste binnenlanden.

Berijdt de pampa's, de stille steppen,Waar schuwe aguti's zich 't hoI inreppen,

Om op een bergponey te verdwijnenIn Gran Chaco's ruigste ravijnen.

Bevaart in een kano lagunenkustenOm van het mondaine leven te rusten,

Dat hem omstuwde in den luxe-treinEn op de boot van de Cunard Line.

Dan weer draagt hem een trouwe kameelAis een schip door de zee van oneindig geel

176

SOLEARES

Of j, oo

wo

o ,B w pp oo ,

S

k

jN

' Noo

, oo w jk ,

E

w

o o oo '

D oo ,

w

.

H j ko o Lo

p

,I

k

oo

J

j .

oo , b w oo j oo ,Doo

'

;

j

b

k , oo o ,M o ,

E

w .(R b

D

o)

1 77

SOLEARES

Of is hij, door wolven vervolgd, in een sledeBesneeuwde steppen doorgegleden,

Staart in een stilte van kristalIijnNaar 't Noorderlicht, voorwere1dlijk rein,

En gaat weer te voet door de menschenmenigt'Die andren uitstoot, zich weer vereenigt.

Hij komt te Londen aan per trein,Iedre stad kan voor hem Jeruzalem zijn.

Zoo reist de dichter, hezwaard door zijn droomen,Door 't land der menschheid in eenzaamheid;

Zijn lied bereikt, vooruitgevlogen,Maar zonder hem, de Eeuwigheid.

(Ruben Dario)

]77


NOCTURNE

Ook oW j j ko oA ' k o .D wo w .A j o k ,Ko op .b ko !

J ko , k j k ,M f ,D oo ,E wo j bo :V oo bb b ow oo ,

D o b ooE o , w j oO jk o ,E pD o w jA o bo o .

1 78


NOCTURNE

Ook zonder serenadeWeet je mijn komst te radenAan 't zinken van de zon.De nacht wordt zwart en heet.Al lag je reeds ontkleed,Kom op het smal balkon !

Ja kom, ik zal je kussen,Met drift aantasten, tusschenDe tralien door omstrenglen,En woelen in je boezem:Vmchtloozen dubblen bloesemZwellend door harde stenglen,

Die er niet toe behoorenEn toch, want zij verstorenOns nachtelijk genot,Even scherp als de scheidingDer dagen de toewijdingAan ons verbonden lot.

178

SOLEARES

Ik oo j b o , j j ,J oo wo o w j ,J wo o , wo .Ik w j oo o k ,A b jf j j , o k ,G o k .

J o j jf j o ,W j b j o oD p' V o , p jT f j ,M j .

E w k ,D j bN o k ,G o f w op k ;' O w kb w kI w jk o k .

1 79

SOLEARES

Ik hoor je bioed, je hijgen,Je staat zoo zwoel te zwijgen,Je ziel wordt gloed, wordt geur.Ik weet je zoo volmaakt,Al bIijf je altijd, hoe naakt,Geheim en zonder kleur.

Je houdt je lijf mij toe,Wij blijven voelen hoeDe scherpgeschaarde staven't Vermoeden dat lust, pijnTezaam eerst Iiefde zijn,Met stage schrijning staven.

En wanklend, ieder aanDe grens van zijn bestaanNaar de ander overreikend,Groeit drift wanhopig sterk;'t Onwrikbaar rasterwerkIs nauweIijks toereikend.

179


ARGENTINA

E k o b ,W p o o ook ,W oo o pook ;V k p o j p o j .

E jk w j op p p o,W b oo o j ko koopE k k opOp o p o .

'k o o :M q ' k p ,M oW b bo o o .

Bo yp jf,S b : P C op .Doo boo k : ,Hop ! Hop !"D k w o o jf .

L o , Do o C ,D oo w b j j o b j ,Ko , k b b o f w j ,M H M M .

180


ARGENTINA

Eenzaam reed ik over de verbrande heide,Waar de puinen der hoeven nog rookten,Waar de schimmen der dooden nog spookten;Verschrikt sprong mijn paard soms terzijde.

EindeIijk stieten wij op een pulpero,Waar men brood en olijven kon koopenEn de lucht uit de keuken deed hopenOp een avondmaal van puchero.

'k Zat niet eenzaam in de avondstonde:Met quichua's kan men niet praten,Maar de samengezogen mateWas een heet verbond onzer manden.

Boven de cypressen staat de maanschijf,Sterrenbeelden: Perseus en Canopa.Door het duister hoor ik: "Hopa! Hopa!"Den kreet waaronder men de ossen aandrijEt.

Larrios, Dolores en Chiara,Die voor eeuwig bij mij zoudt blijven,Kom, ik heb behoefte aan uw lijven,Meer dan aan de Heilige Maagd Maria.

180

SOLEARES

D p p o w kk wo k .D p o p .Ik b j k ,H b w w .

1 8 1

SOLEARES

De pampero wakkert wolken aan.De peones slapen in de tenten.Ik zit huivrend bij de zerk der maan,Heb geen warmte dan wat aguardiente

llB


GUANITO

I G C o Boj boo , b k .

H o k jE o o k o k j .

H w o b j pp w ,Wo o b w w o .

O ooj o o o .

E w ,D b j , k w .

D p ' o ;H q , k k , .

D o w , f jk o o oo ,M b jp o k ko .

W f C o BoWo oo of, k .

E o , ,E p ' w

1 82


GUANITO

In den Gran Chaco BorealZijn de boomen vergeten, de bergen kaal.

Het vee moet struiklend dalen en stijgenEn dalen om een maal onkruid te krijgen.

Het water dat soms bij druppe!s dauwt,W ordt in grotten bewaard als was het goud.

Overdag in de loodrechte hitteZijn de hutten te heet om in te zitten.

En andere schaduw is er nergens,De bergen zijn reuzen, de struiken dwergen.

De puna's oneindige velden van vaal;Het quechua, eoke! klachten, de taal.

De vrouwen, afzichtlijk om van te droomen,Men begrijpt niet dat er nog kindren komen.

Wie leeft in den Chaco BorealWorden de oogen dof, de schedel kaal.

Er is geen vermouth daar, geen mate,En de priesters zuUen 't weI laten

182

SOLEARES

Op o k k o bo w ,A o j oo o w .

E w , o o oop ?D p j , o ko oop

S o w o ?H A f k .

I G C o BoH k b p ,

W w o b j b o oo ,W o k oo ?

Ook o ,W C o o .

D j o p IGo o Ro ' o ,

Vo j, oo w ,I o b k .

I B b w , oW oo j ' b ko ?

183

SOLEARES

Op deze rotsen hun kerk te bouwen,Al vonden zij nergens zooveel getrouwen.

Er is geen water, hoe zou men doopen?De paden zijn steil, hoe kon men loopen

Statig met ouwel en monstrans?Het Allerheiligste heeft hier geen kans.

In den Gran Chaco BorealHangt nergens een kruisbee1d aan een paal,

Want wie zou er hij bidden om troost,Waar de gloeiende steen de knieen roost?

Ook de gendarme zou zich verve1en,Want in den Chaco valt niets te stelen.

Dus zijn de verstompte IndianenGod noch Rosas' onderdanen,

Vogelvrij, door de wereld vergeten,Ingesloten tusschen bergkeetnen.

Is daar dan geen bedwelming, geen zondeWaardoor zij 't bestaan vergeten konden?

183


G , , o w ?To : j bb o o k w .

j k o ,No o , wo .

j o jk koE w o b ,

oo b j o k , oo ,E k off oo .

j ,E jk b j , kw

V ko j oo , k oI k w kk o o

S fko o j ,W : o o j j .

j k o oo , j w jk ,D ko op, j o w jk

S op o bV G C o Bo .

184


Geen mate, geen aguardiente, geen vrouwen?Toch een: zij hebben de coca te kauwen.

Zij zitten gehurkt om het smeulend vuur,Nog straalt de zon, maar het wordt al guur.

Zij voelen de nachtlijke koude naadrenEn nemen haastig de weldoende blaadren,

Zoodat bij donker, voordat het vriest,Elk zich in doffen droom verliest.

Zij zitten tegen de steile helling,Eindlijk bevrijd van de hitte, de kwelling

Van kou zijn ze voor, hun kromme gestaltenIn een deken gewikkeld om een al te

Snelle afkoeling te vermijden,Weten: genot is verlost zijn van lijden.

Zij hurken roerloos, zij aadmen nauwlijks,De maan komt op, iets milds en vrouwlijks

Straalt neder op het stom bacchanaalVan den Gran Chaco Boreal.

184

11

ISLAS

II

ISLAS


FOGO

Op o b k kO p op k k .A o j w b .

Op o w , o k fo .O w oo o ,E of o o wo .

Op w o kE b ' o ,Doo , o o .

W !

1 86


FOGO

Op dorre hellingen geblaakte dakenOnder palmen schraal op karte1kammen.Aan de vloedlijn witte brandingsvlammen.

Op een landtong een wit, hoekig fort.Overdag waait een roodgroene vlag,Een dof schot valt als het avond wordt.

Op een ruwe omgekeerde schaalEen bestaan nit de' oceaan geheven,Doodstil, dorgeschroeid en schraal.

Wat een leven!

186

SOLEARES

MANDALIKA

H oo ' b b ,H o oo p ,G b w ' w bE ' oo o .A op op w o b ,o b j , op ?

187

SOLEARES

MANDALIKA

Hier is geen ander gehoor dan 't verre gebrul van de branding,Het droge geritsel der hooge pandanen,Geen andre beweging dan 't wuiven der blarenEn 't Ioome deinen der golven.Ais Ieven op aarde opnieuw moest beginnen,Zou het niet zuiver bIijven, aIleen op dit eenzame eiland?

187


FERNANDO DE NORONHA

D Go - , p o p oS op ' oo k .D b op b o

j ook .

O pp po kk ,H j ;W j , o ,G , o jk .

Noo b k Noo -D w p w , oo ,W w op bo oo ,Doo Go G w -

B o o j ,W ook o o b o o o ,oo o o ko j

D ' wo k o .

E , w oo w oopI b w k ,E b p f o opV b of o w .

188


FERNANDO DE NORONHA

De yinger Gods - een steile, plompe rotsStaat op 't genaadloos strak azuur gericht.De ballingen op deze bruine schotsZijn ook gevangenen van zee en licht.

Ontsnappingspogingen mislukken steeds,Het vasteland is duizend mijlen ver;Wel zijn drie hunner, vroeger, zeilend erGeland, maar als verdorste lijken reeds.

Nooit heb ik in de neevlen van het Noorden Die winters dempen weiden, slooten dicht,Waarin wanhopige boeren zich vermoorden,Door Godsdienst en Geweten streng gericht -

Bevroed dat er een land van zonneschijn,Waar ook de dorste rots bloei moet ontvangen,Zoo godvergeten desolaat kon zijnDat het naar 't land der wolken doet verlangen.

Een eiland, weI voor eeuwig vastgeloopenIn den staalblauwen harden hemelkring,Een ballingschap die niets meer heeft te hopenVan een aardbeving of omwenteling.

188

SOLEARES

FERNANDO POO

S k o wo op kW o o w oI ' w o o ,H b b w o w b b .

P , boo k p o b ,A b o ,N boo :Ho wo .

P kk bo ' k woL po ,D oB k o op k .

Op w j wo .W op jI ' of kD ' o j op o p , o .

189

SOLEARES

FERNANDO POO

Stil stuk oerwoud op een steile kustWaar rondom de aarde is weggestortIn een zee die 't wrevelig omgordt,I-Iaar heet blauw tot witte branding bluscht.

Planten, boomen kampen om gebied,Ander leven is hier uitgesloten,Naar het vasteland gevlucht in booten:Holle stammen die het woud uitstiet.

Palmen rekken boven 't struikgewoelLange stammen als een rechte spoel,Dragen als een starre groene vlamBladerkronen op aan heuvelkam.

Op de helling heerscht het zwijgend woud.Waar het eiland oprijst uit de revenIs 't alsof een kreet van dreigend levenDe' oertijd oproept, landing tegenhoudt.

Hs!)


SALA GOME

H : ,H oo b " .' C o ko p j .M - oo -H oo w o .

M o f k w oo oo ,S ' o o o ,V o f p ooM j w b k , oo .

E j kw o ,M k oo o ypE b f p ; ' p ,M , w p , bo k , b .

W f o b k oo :G o , k w w , k wM j f, b o oo ,V , of of .

190


SALA Y GOMEZ

Het heet: "Het eiland door de zee bezeten".'n Chileensche schoener komt er eens per jaar.Men is - voor alles veilig - in gevaarHet vasteland voor eeuwig te vergeten.

Meestal vertoef ik waar het hoogland glooit,Stille' omgang houdend met de steenen goden,Van hun gelaat is iedre groef en plooiMij welbekend, van leven uit den doode.

Een jaar geleden kwam de schoener aan,Maar ik lag lezende voor hieroglyphenEn bleef verdiept; 't schip is teruggegaan,Met levensmiddlen, wapens, boeken, brieven.

Want leeftocht hOO ik nimmermeer van noode:Gestorven, ik weet niet wanneer, ik werdMijzelf, ben vergevorderd nu als doode,Versteend, in stof gevallen of versterd.

190

III

SAUDADES

III

SAUDA DES


HET DOODE MACAO

D o o boW

o

j o k :D

-

o oo f b ,N

o

oo

jo

k .

H

w

, w p

w

,W k k oo oo b ;E w ooE

w

f , oo

o

b

w

b .

D o oV

J

I o q o ,L oo oopT

o

b woo oo .

D o pE

w

oO

-

oo

'

, ,V , k, off o o .

E o w , o

o

b ,H o o j ,G oo , jk w ,N k o

K

.

192


HET DOODE MACAO

De stad rust rondom een gebogen grachtWaarvan de overzijde in zee verzonk:De trotsche vloot die schatten heeft gebracht,Nu overvaren door een schaamle jonk.

Het water, waar geen schip meer wenden zal,Werd vlak gestreken door een doode eb;Eeuwig edict sloot stilte met vervalEn weeft een machtig, schoon onzichtbaar web.

De holle straten die nog namen dragenVan Jezuieten en conquistadors,Laten het eindloos leeg verloop der dagenTusschen hun onbewoonde huizen door.

Des avonds valt de schemer scherp en snelEn laat het licht de stad weer aan haar lotOver - door 't duister, van de citadel,Valt, als een snik, het doffe avondschot.

En vrouwen, overdag onzichtbaar levend,Heur vormen nog verhullend in de sjaal,Gaan door het duister, daadlijk weer verevend,N eerknielen in de holle Kathedraal.

192

SOLEARES

E o w ko wD P o , wS , w , o o b wE ' f o w , w oo b w .

V w o boo wW o k o ,D o bE w ok o o , oo w ok wo .

E k ok k , f - o .D o w k w w .D P op o ,w oo p M k .

E A ' o k , bo :G , w j ,T o w w ,M j oo o oo .

193

SOLEARES

En vrouwen komen uit de nauwe stegenDe Praia over, aan de lage weringStilstaand, en wac-hten, zonder te bewegenEn 't zelf te weten, weerloos een bezwering.

Verwrongen boomen vragen aan den windWaarom de zee klaagt aan de steenen ronde,De stad met holle vensters staart zich blindEn wrokt om oude, nooit gewroken wonden.

Ben klok slaat knarsend, veraf - van een toren.De vrouwen keeren weer gedwee naar huis.De Praia gaat op de lichtgrens verloren,Zwart voor de maan staat scherp het Miguelskruis.

En Azie's oudste kustlicht, ver daarboven:Guia, zendt weer zijn stralen in den nacht,Trouw als de heilige die niet meer verwacht,Maar verder schijnt voor hen die nog gelooven.

193


COMPAGNIE DE MO AMBIQUE

A Co p Mo b qB oo BEE ook ME w kE p k ,A b ooA Co p Mo b q .

Ook :N k p oM ,F o o bE .

' WoA op o o ,M w oA o wOp b (ook Co p )D ko ,L k kD b oM j w oT k k !

194


COMPAGNIE DE MOZAMBIQUE

Aan de Compagnie de MozambiqueBehoort BeiraEn het land daarachterEn ook MangaEn de negers die daar werkenEn de heesters in de perken,Alles hier behoortAan de Compagnie de Mozambique.

Oak de dieren die hier leven:Niet aIleen de kreupele ossenMet hun tsetsevliegen,Fladderende voge1s en onzichtbare insectenEveneens.

't W ordt verve1endAlles op te noemen,Maar wat zal men anders daenAls men zit te wachtenOp een bus (ook van de Compagnie)Die niet komt,Luisterend naar den karekietDie het midden houdtMet zijn vreemd tweetonig liedTusschen nachtegaal en kreke1!

194

SOLEARES

(H op k Co p Mo b qG p k.)

Ook A o o M o,D b f f oB j w o k b f oA o w w b w j :D ' Po opb ,Ook M oHoo Co p Mo b q .

A jW k j op o ;R jk w j w wo oo ,A w j w j o p ooE jk pV Co p Mo b q .

N j oo jD bo p ok ,G f j bOf fS k o oo ,W jS oB j Co p Mo b q .

1 95

SOLEARES

(Hierop maakt de Compagnie de MozambiqueGeen aanspraak.)

Ook Antonio Menano,De befaamde fadozangerBij wiens donkere befloerste stemAIle vrouwen weenen en bezwijmen:Die al 't leed van Portugal opbeurde,Ook MenanoHoort nu aan de Compagnie de Mozambique.

Acht mijl verderWerkt hij op een onderneming;Rijk werd hij want ieder wou hem hooren,Arm werd hij want hij moest spelen en verloorEn natuurlijk speculeerend in aandeelenVan de Compagnie de Mozambique.

Nu is hij voor zeven jaarDaar verbonden als plantagedokter,Geeft injecties en besIistOf een neger die zich heeft vergistSterk genoeg is voor de geeseling,Want de reglementen zijnStreng en toch humaanBij de Compagnie de Mozambique.

195


B w j o b j ,D j w o k ?N .Ook M o o k oA w ky , oVoo f,Wo k p oy 'V Co p Mo b q .

196


Brengen wij het losgeld niet bijeen,Dat hij weer van droeve zaligheid kan zingen?Neen.Ook Menano dronk zich allang schorAan de whisky die, hier ingevoerdVaor verlaagd tarief,Wordt verstrekt aan de employe'sVan de Compagnie de Mozambique.

196

SOLEARES

AANKOMST

N oo oE o j koo k o j ,Doo ' ' L bo o b j ,V k j op o p .

G ' o k b ,k o b ko j

' B p o f p k k ,D oo , k o j .

B k , k k ,H , w jE o f o o f op ,E of k w T op .

197

SOLEARES

AANKOMST

N a lange dagen door den storm geteisterdEn somtijds uit de kooi gesma:kt te zijn,Door 't leven van 't zacht Lisboa nog verbijsterd,Vind ik mij zitten op het zonnig plein.

Geleund in de' uithoek van een balustrade,Zie ik als over hemelsbreed kozijn't Beproefd schip dat klein stilligt aan de kade,Den gelen stroom, de kleurge oeverlijn.

Beneden karren raatlen, kranen kreunen,Hier is het stil, terwijl aIleen gitarenEen oude fado traag en droef opdreunen,En of karveelen weer den Taag opvaren.

197


LISBOA

E j w bo wE f o oo ,V poo ooE b w .

E o j o pV b op b .W o o b ?O b .

P j f f ,V o b k b ok .L bo b ' ,M ' k , k .

W ooVoo o ,V o w o bN op f ?

198


LISBOA

Een s·tad van grijswitte gebouwenEn haHvoltooide huizen,Van ruines die spoorloos vergruizenEn zuilen die zichtbaar vergrauwen.

En overal zijn nog de puinenVan de aardbeving openbaar.Waarom zou men bergen en ruimen?Onder de aarde dreigt steeds het gevaar.

Paleizen zijn scheef afgesneden,Van andre onvbreekt een brok mUll!.Lisboa bestaat in 't verleden,Maar 't kent geen rust, enkel duur.

Was het ooit aan een stad gegevenVoort te leven als geest,Vreemd nu ;en trouw vroeger gebleven~a een aschregen op een feest?

198

SOLEARES

FADO'S

L f woo

S j w kW woo oD ' k ,M b ' jk T k .

W ! jA b b ,M b k o oo ,D j o .

M

H jk o bE oo ,H wD oo o k .

(V , o )

199

SOLEARES

FADO'S

Liefdewoorden

Slechts zij die de wereld verzaaktenWeten de woorden te vindenDie 't licht niet kunnen verdragen,Maar blindelings 't innerlijk raken.

Wee hen! Zij staan in het levenAis blinden in breede straten,Maar beklagen nog hen die nooit minden,Die zijn ziende maar zonder genade.

Maneschijn

Het maanlicht strijkt over de bergenEn dringt door ramen en deuren,Het weet met vermaan aan de vertenDe doode uren te kleuren.

(Vertaald, anoniem)

199


VIDA TRISTE

G o o o oWo o f f ;No oo j ,D f oo f .

W o f jo w boM j j ,D w oo oo b oE wo oo .

E j j 'boMo oo ,To w oL fkoo oo .

Ho o k o ,E w j o ;K ooV o k p oo ?

Ik w , f oE k k ook j fIk b oo w boA oo o j f.

200


VIDA TRISTE

Gedoemd om droevig te levenW ordt ieder die te veel liefheeft;Nog nooit hield mijn hart het tegen,De liefde die groot verdriet geeft.

Weer zocht tevergeefs aan jouw borstMijn gemartelde hart zijn rust,Dat wil troost voor brandenden dorstEn wordt niet gelescht door lust.

En altij d lij den en 'boetenMoet men voor iedere daad,Tot de wellust der laatste zoeteLiefkoozing in dood vergaat.

Hoe lang men soms kan omhelzen,Eens is weer de tijd vervloden;Kan men dan nooit die helscheVervloekte passie dooden?

Ik weet het, liefde is zondeEn dus kreeg ik ook mij n straf:Ik ben voor eeuwig gebondenAan iemand die nooit om mij ga£.

200

SOLEARES

W f j jE fkoo ,Noo ko j j f b ,D k k b .

Ik w w , j boMo oo ,To w oL fkoo oo .

Ho o k o ,E w j o ;K ooV o k p oo ?

(V , o )

201

SOLEARES

WeI heeft hij mij veel streelingenEn liefkoozingen gedaan,Nooit kon hij mijn liefde bevredigen,Dat kan zeker niet ibestaan.

Ik weet wel, lij den en boetenMoet men voor iedere daad,Tot de wellust der laatste zoeteLiefkoozing in dood vergaat.

Hoe lang men soms kan omhelzen,Eens is weer de tijd vervloden;Kan men dan nooit die helscheVervloekte passie dooden?

(Vertaald, anoniem)

201


0 ENGEITADO

Ik o j b b ,N w k w kA o T .A , f o ,E oo o ,E ' b .

Ik b w ' p o'E ' o oo k f o'A k o p :„L " -Ik o j oM kw j fw .

D o w koopE w opD o o , oo k ,

j ,Doo ,I o w .

202


o ENGEITADO

Ik voel mij van binnen bederven,Nu weet ik waaraan ik zal sterven:Aan de oevers van den Taag.Aan de gele, afhellende oevers,Er is niets schooners en droevers,En 't bestaan verheven en traag.

Ik bewandel 's middags de prado'sEn's avonds hoor ik de fado'sAanklagen tot diep in den nacht:"La vida es inmensa tristura" Ik voel mij al samensnoerenMet de kwaal die haar tij d afwacht.

De vrouwen die visch verkoopenEn de wezens die niets meer hopenDan een douro meer, voor een keer,Zij zingen ze even verlaten,Door de galmgaten der straten,10 een stilte zonder verweer.

202

SOLEARES

E oo kE j k o o f w :,,Ik b o oo j k .H k ,N b k j f oO o j ."

Ik o j b b ,H f o o ,W w p w :L bo , ,D ' oo p ' ,E o w .

Ik wo oo w b oo ;Ook k b o k o ,D oo ,O ooB j f oo ooT : , o o " .

203

SOLEARES

Een van hen hoorde ik zingenEn mijn kilte tot droefenis dwingen:"Ik heb niets tot troost dan mijn klacht.Het leven kent geen genade,Niets heb ik dan mijn fadoOm te vullen mijn leegen nacht,"

Ik voel mij van binnen bederven,Hier heeft het zin om te sterven,Waar alles wulpsch zwelgt in smart:Lisboa, eens stad der steden,Die 't verleden voortsleept in 't heden,En ruines met roem verwart.

Ik word door dien waan betooverd;Ook ik heb ontdekt en veroverd,Die later alles verloor,Om hier aan den tragen stroomBij het graf van den grootsten droomTe sterven: "tudo es dor".

203


SAUDADE

Ik b oo ,A b boo ,A b j oo ,A o ,A ,oo o oo oo .

No : kA o ooE o b ko ,M oo ko .

f oo kW , ;Ik wo w w ,V j f wo .

D o wo j o ,N k o o p jk w ,S w o oD ' j .

Ook kk wo o ,W j j oo o oo b jK , w , woo o

j o j .

204


SAUDADE

Ik heb zoovee1 herinneringen,Als blaadren ritslen aan de boomen,Als rieten mischen bij de stroomen,Als voge1s het azuur inzingen,Als lied, geruisch en ritselingen:Zooveel en vormloozer dan droomen.

Nog meer: uitt aIle hemelkringenAls golven uit de zee aanstroomenEn over breede stranden komen,Maar nooit een kone! zand verdringen.

Ze fluistren aIle door elkanderWild en verteederd, hard en innig;Ik word van wee1de nog waanzinnig,Vergeet mijzelf en word een ander.

De droeve worden altijd droever,Nu ik het onherroeplijk weet,Steeds weer te stranden aan den oeverDer zee van 't altijddurend leed.

Ook de gelukkige wovden droever,Want zij zijn voorgoed voorbij :Kussen, wee1den, woorden van vroegerZijn als een doode vrucht in mij.

204

SOLEARES

Ik b ,M j oo b j .Ho k oo o ?G k f j .

A k o ,I o o k bo ,Hoo k ' o o

oo o o .

205

SOLEARES

Ik heb alleen herinneringen,Mijn leven is al lang voorbij.Hoe kan een doade dan nag zingen?Geen enkellied leeft meer in mij.

Aan de kusten van de aceanen,In het oerdonker van de bosschen,Hoor ik 't groat ruischen nog steeds ontstaan enZich noait meer tot een stem verlossen.

205


FADO

B k o k o f b ,A f w ,Op oo b o f kD w w o o ?

Of b k o f o k b ,Noo w j w ,A L bo b j T kE ook oo b ,

L o oo o kV o Mo oop?D ko k jD o f , j , oop . . .

206


FADO

Ben ik traag orodat ik droef ben,Alles vergeefsch vind en veil,Op aarde geen hoogre behoefte kenDan wat schaduw onder een zonnezeil?

Of ben ik droef orodat ik traagben,Nooit de wijde wereld iuga,Alleen Lisboa van bij den Taag kenEn ook daar voor niemand besta,

Liever doelloos in donkere stegenVan de armoedige Mouraria loop?Daar kom ik velen aIs mijzeIven tegenDie leven zonder liefde, lust, hoop ...

206

IV

AMBAS

W

ZAMBAS


TERRITORIO

M o . o .D o j of oo pw .H w p p ' .Op oof bo w .

E o o k p .P o , o p ,H b ' , k k p ,D f j .

D ' ,B o b w w ,S o ,M ko o .

oo oop o , ,V b j b k ,E B f kN o .

V k w ,M w , w , ;O b k ' oO p p .

208


TERRITORIO

Misiones. Zondagnamiddag.De zon schijnt dof door een dampwaas.Het vee graast ver weg in de pampa's.Op het hoofdgebouw staat een vlag.

Eentonig ronkt een gitaarpaar.Peones herhalen, soms stampend,Hun zamba's, klaagliedren der kampen,Dezelfde ais verleden jaar.

De china's van de hacienda,Bloemen in blauwzwarte haren,Staan ver naar de mannen te staren,Maar niemand komt hen te na.

Zoo verlooptde Zondag, gelaten,Vertalmd bij bekende gezangen,En geen hee£t het hunkrend verlangenNaar de steden te gaan van de staten.

Vluchtelingen kunnen hier weer aarden,Men vraagt niet vanwaar, waarheen, geen naam;Onbekenden zitten 's avonds saamOm een vuur en slapen met hun paarden.

208

SOLEARES

No b oo ' jkD I ,VG b o ' .

Ook b b p b k oT ;Op oof bo wA k k .

209

SOLEARES

Nag behooren als 't rijk van hun rasDe velden aan de Indianen,Van hun vaadren liggen verganeGebeenten alam tusschen 't gras.

Oak hier begintde republiek teTasten met smetten van gezag;Op het hoofdgebouw staat een vlagAls de eerste vlek van een ziekte.

209


ANDINA

D o w oo STo b o o oo ,E b b M ;O C , o ' I w k .

Voo o kw : k ,oo f kk o .D op w p q ' kVoo ' o oo , o k o .

E woo , p ;D I bo oof ,D o . k j o oofD o I k .

2 10


ANDINA

De zon werd door de tanden van de SierraTot bloedig avondrood uiteengezaagd,En een carimba blies het Miserere;Om Christus niet:, om de' Inca werd geklaagd.

Voor de oude hutten kwamen kIeine vlammen,Zoo flakkrend als te sterven neergezet.Daarop weeriepen quena's van de kammenVoor 't avondrood, nu donkerviolet.

En andren antwool1dden, diep uit het daI;De Indianen bagen stug de hoofden,Den nacht ,tot teeken dat zij nog geloofdenDat met de zon eens de Inca keeren zal.

210

V

SONETAS

V

SONETAS


IEKENTROOST

P o jf oE w o b ;

j o w oE op j k kk w k w .

H j o b k oo ,G w j o ,M b oo o oOp H p o - j w jf j .

To kw k : o kM k j oo ,V o o P o .

V jf w j, k : w wO k k w ,A b k P pp o ?

2 12


ZIEKENTROOST

Pizarro had de vijftig overschredenEn weinig roem behaaid uit veel gevaar;Zijn eerste vrouw droeg veeren in het haarEn op zijn kleinen akker werkte een tweede.

Hij stond bekend als drieste moordenaar,Geen wet haast die hij niet had overtreden,Maar dat behoorde tot de goede zedenOp Hispaniola - hij was vijftig jaM.

Toen kwam de kans: met een vermolmd karveelMaakte hij ,de reis die niemand v66r bem deed,Veroverde met honderd man Peroe.

Vijftig was hij, ik dertig maar: wie weetOntdek ik niet bet zesde werelddeel,Ai ben ik nu na een paar stappen moe?

212

SOLEARES

CORRIDAS

I - o ,E j Ap oo P o b ,H o y GoI ' N j , M p o Op .

I oo b j ? N , oo oo b j, bOp k , b o k oo w ,

j b b w bDoo oo o k o ' p .

oo k o p j o .H j o jk w , o ,V oo p k p j ,

E p o jk wo j ;

jk b b ooA o , oo .

2 1 3

SOLEARES

CORRIDAS

In de eng-ronde arena rent de stier,Eertijds als Apis door Pharao aanbedeo,Het ,doel der hymnen en de God der stedenIn 't dal der Nijl, van Memphis tot Ophir.

Is dit voorbij? Neen, nooit voorbij, maar hierOp deze kleine ster, bevolkt door wreeden;Ziet hij niet meer het hemelsblauwe en breedeDoor roode doeken om 't verhuld rapier.

Zoo vaak ontgltpten ze aan zijn machtige horens.Hij voelt zich eindlijk iets verwards, verlorens,Vernederd en doorpriemd van kIeine pijn,

Een stip in eeo onmeetlijke woestijn;

Ziet eindelijk het gliostrend lemrnet blootAis een oase, en rent in den dood.

213


AARDBEVING NICARAGUA

' I o ; w , k k , ,D kk w k p, p k ,A ' o ,A w o ; w .

D b k ' ; oo bD o , oo .D ko o ok, k kk o ,E p , oof, b ,

K op k . H p,H Go , S V ! D bo ,A oo o b k w okk .

D L wo w oo . Ko w ?' I of oo w oo wo ,T w j f o .

(R b D o)

2 14


AARDBEYING NICARAGUA

't Is vroeg; de witte huizen, kerken, tuinen,

De hekken waar ik langs liep, spelend kind,Als man's nachts lOng, staan in de stilte samen

AI eeuwen tot een stad; er is geen wind.

De maan bleekt in 't azuur; teerrood begintDe dag over de heuvlen, voor de ramen.Daar komt de schok, schuin knikken de oude huizen,Er puilen menschen uit, van angst doof, blind,

Knielen op straat dicht naast elkander. Help,Heilige God, Santa Y,irgen! De bodem siddert,AIs door on~ichtbre klauwen ingetrokken.

De 1ucht worot zwaar als lood. Komt er geen wind?'t Is of de dood de weerlooze aarde worgt,Terwijl het firmament minachtend toeziet.

(Rttben Dario)

214

SOLEARES

DE PIRATEN

S p jk ' o , p p kI ! Hoo ! ' Ho k k o ,D o k o p o k .' R , k k , kk .

T k b k o j b k .E - o b k fD b o oo op ' p k,A of j kk pp k .

D w b b ooRo o p jk o

w , f kk j ,

B b o ' o ,B o k k k ' o k ;D b o off .

(R b D o)

215

SOLEARES

DE PIRATEN

Slaa,t den laatsten spijker in 't hout, perst het pekIn de naden! Hoor! 't Hout kraakt van ongeduld,De raas gaan te keer en roepen om vertrek.'t Ruim is leeg, kruitkamer, drankkast gevuld.

Tegen de kid breekt een triton zijn bek.Ben grillig-rosse bliksemflits verguldtDe bronzen chimaera voor op 't spitse dek,Alsof een grij os haar drkke l1ppen krult.

De rauwgebrulde beurtzang der zeerooversRolt onder een prinselijken Jag die overZee waait, den nacht .af,dekkend met zijn vlag,

Bebloedend 't azuur van hemel en oceaan,Begroetend de knekelkruisridders van de' orkaan;De branding doet het met doffen schaterlach.

(Ruben Dario)

215


HET JUWEEL

' Kw b oo o b j ,G o oo j k ,W ' ko b k oo K ,To ' jk oo .

' L o b w ,H ko w o b -To f o ' ' kw ,S o k j o b .

G ko ko ' koop ; b kO oo j k oV b oo , o w.

j op bo , fG w f j k - ow k o w.

216


HET JUWEEL

't Kwam bloot te liggen bij een aal'dverschuiving,Gevonden door een zijdekaravaan,Was 't kostbaarst kroonsieraad van iedren Khan,Tot 't rijk teloorging in een zandverstuiving.

't Lag in vergeten tombe eeuwen lang,Ret koningslichaam was ver in ontbinding -Toen men het graf schond en 't aan 't daglicht kwam,Schonk zijn glans onverminderde verblinding.

Geen koning kon 't meer koopen; een baokierOntsloot zich met zijn straalkracht het gemoedVan een beeldschoone, engelreine vrouw.

Zij draagt het op haar boezem, even fierGewelfd na zijn vuig kussen - evengoedZweert een graalridder aan haar kuischheid trouw.

216

SOLEARES

AMOR

'k H b o o ; oo j b ooook j j , oo j

G j , ; ' j ,Voo w j w j oo k b koo .

J , o oo koo .Ik f , , w ,W wE w k k k k , o b woo .

S b j k k k ,D k op k ,B oo M oo .

- E o w o w. -Ik f ko : „B j o w?D wo j k j oo ."

2 17

SOLEARES

AMOR

'k Heb haar ontvoerd; zQolang ze mij behoortZal ze ook de mijne zijn, door mijn genadeGeniet ze de vrijheid, leven; 't is mijn gade,Voor eeuwig zijn wij door elkaar bekoord.

Ja, innig saamgesnoerd als door een koord.Ik gaf haar alles, sieraden, gewaden,Weer van haar teeder wezen iedre schadeEn wreek elk krenkend, oneerbiedig wool1d.

Slechts bij den kerkgang laat ik haar aneen,Daar mag ze knielen op den killen steen,Bidden en droomen dat Maria haar hoor/:.

- Een innig vrome is een wel1ustige vrouw. Ik fluister als ze thuiskomt: "Ben je trouw?Dan word je een heilige als ik je vermoord."

217


AMOR DE DIOS

N

Go

, oo

U

o k f ,H b

G

j

o

.

b

ooD

U

b , kO o oo

U

oo .

J

J

, U, U b k fA j wo j oo

'

f o jk ooV

'

j

op p

.D

po

, k oo

bo '

o

!

V

U

o k, j f oo ooD

G

j o f o

w

,G o k o ,

N o b o

o U

o .Ik b oof o oop, f , k oG j j . 'k M

U, w G

j w k jk oo !

(V , o )

2 18


AMOR DE DIOS

Neen God, voor U voel ik geen !iefde, alHebt Gij den hemel om hen te beloonenDie U aanbidden, en vlak daarna~t de helOm de heidnen in te roostren die U hoonen.

Ja Jezus, U, U heb ik lief en zalAltijd gewond zijn door 't afziohtlijk sdhooneVan 't lichaam li}dend op het palensteI.Dat noem ik troostend hoven 't Leven tronen!

Van U houd ik, mijn liefde is zoo grootDat Gij geen heme! hoeft ,te laten winnen,Geen hel te laten vreezen als ik het niet doe,

Niets te be!oven om U te doen minnen.Ik hOO geloof noch hoop,slechts lief.de, als ik zie hoeGij lijdt. 'k Minde U, al waart Gij werklijk dood!

(Vertaald, anoniem)

218

VI

TRADUCCIONES RUBEN DARISTAS

VI

TRADUCCIONES RUBEN DARISTAS


CHIARA

C , E o L o' D p o , o o o bE oR w .

V jD j wo o ,W j f k b ,W o .L j f k ,H o oo po wD ' b o b ,D oV j w .

C , j b pL f , w of o w ;oo o pW j f j jf o ,Mo j ooH k j ,W k j pTo w .

220


CHIARA

Chiara, Eros tast ons aan in't Diepst gemoed, doet ons ontbrandenEn verandert: ons verstand inReinen waanzin.

Vraag geen vrede aan mijn armenDie je lichaam woest omstrenglen,Want Zijn drift kent geen erbarmen,Wil ons martlen en verzengen.Levend vuur zijn Iiefdekussen,Het wn vruchtloos pogen wezenDeze' uitslaanden brand te blnsschen,Dezen minnaar te genezenVan zijn waanzin.

Chiara, dit is mijn begrip:Liefde, wellust af te dwingen;Zooals de oceaan het schipWil mijn drift je lijf omringen,Moet in mij voor geur van haar enHuid vergaan elk ander aanzijn,Wil ik al mijn zinnen parenTot dien waanzin.

220

SOLEARES

M j b ', o f , ooD j o oo ,

f w ' Hoo ,D w j k p j ,A .oo kk jk j

D k oo k ,oo

D w .

221

SOLEARES

Mijn begeert', te fel, gedoogt nietDat mijn dorsten ooit zich lenigt,Zelfs al waren als in ',t Hooglied,Daar waar zij zich telkens pijnigt,AIle Lusten saam vereenigd.Zoo verrukklijk is je lichaamDat ik het nooit stil kan aanzien,

Iedre droom "erzengt zich aanDezen waanzin.

221


FUEGO

j , y oof ,M p w jk k .K k o j oppE j k .

E bo w j o bo ,A p ' bb ;Ik o j p o oU ' jf, w .

D o w j b w j B kW j o jk w b wo ,E w o of oo o oO o b f j b k.

j op ' koo p ,j o o o oo o oo ,W w j ook , o oI b oo b wo .

222


FUEGO

Zij ging aIleen, rhythmisch en roofdierachtig,Met lange passen nauwlijks rakend de aarde.Klein leek de dansvloer en zij oppermachtig:Een tijgerkat gevangen in een gaarde.

En aan haar borsten was mijn lot verbonden,Alsdat van andre schepsle' aan dubbelsterren;Ik zag hoe zij zich spitsten en ontstondenUit 't zalig lijf, wild geurende van verre.

Daaronder was zijoreed en werd zij slankWanneer zij het hartstochtlijkst werd bewogen,En het was soms of roode stormen vlogenOver haar lichaam en toch bleef zij blank.

Zijdanste op 't koord van de gespannen zinnen,Zij stond als de avondzon vaar ooze oogen,Waar wij ook zagen, goden en godinnenIn haar belichaamd door het ruim bewogen.

222

SOLEARES

POMBA

A w k , kL o , b b o ;D bo bo koA ko p bo k k .

o k b k, bE b , j ko w ;B k o j w o wP k w o o k .

D w oo ' bo oA w f b o o ,S j w of o ,W o b k k j o .

(Cop p )

223

SOLEARES

POMBA

Als een witte kat, naakt en languitLigt ze in de zon, in een bed van bloemen;De borsten van haar boezem komenAls koepels hoven de kelken uit.

Ze is volmaakt blank, behalve de harenEn beenen, in zijden kousen zwart;Blank ronden de dijen zich weer tot waar eenPlek zwart dons ligt als een driehoekig hart.

De wind die door 't bosch in rode vlagenAanzweeft en de bloemen deinen doet,Schijnt zich meewarig af te vragen,Waarom zwart blank naakter schijnen doet.

(Copia esparsa)

223


VICTORIA MA ORGA

V o , o oo ,D o b b o ,D w o , oo oo ,

oo o b o .

E oo j ook oo ,O j ,V k j oo : w oo ,

w .

j o o w b ,S oo , f , oo w,

E - o - jo .A kV -Ho j .

224


VICfORIA MAYORGA

Victoria, de dag is moroos,De sombere heme! broeit,De wind schroeit, een groote roos,Zienderoogen ontbloeid.

En ZOO gaat mijn zie! ook dood,Omdat mijn lichaam, vervallenVerklaard van zijn troon: uw schoot,Zich niets meer Iaat welgeva1Ien.

Zij zou nog willen bestaan,Schoon, frisch, maar moet vergaanZonder dien reddenden dauw,Een traan - om haar - van jou.Anders kan al de regenVan den heme! niet tegenHouden dat zij zal vergaan.

224

SOLEARES

LOLA SALA AR

O j b k oV fV - oo Go o oo j w kD w k -B j j, o k , k oo p ,G jk H - o w k !

2 2 5

SOLEARES

LOLA SALAZAR

Omdat je blik in onze harten zengtVan hevige liefde het geheimzinnig vuurVanze1ve - zooals God te voorschijn wenktDe sterren uit het week en leeg azuur -Ben jij, 0 lievling klein, een kind zoo puur,

GeIijk aan Hem - verdoemd wie anders dcnkt!

225


AAN LOLA DE TURCIOS

D w f oop .H j w b o , o op .S k j ,N kk j k ;D jkE k o okk .

226


AAN LOLA DE TURCIOS

De lange weg is afgeloopen.Hier is je verdwaalde broer, doe open.Schrik niet als je een ander ziet,Niet meer den gelukkige dien je kende;Deze is leelijk van ellendeEn kromgetrokken van noest verdriet.

226

VII

COPLAS

VII

COPLAS


JOUW oo j p b wA o ' o ,So oo , o , o w o bV o , j oo ' o k .

Ik b o k .M j o o p wD k ooV o o .

*

V , jo , j ,L k o k .

GoT k k ?

*

Ho k j ,Ho k j ko .J b w p o wV oo j .

228


JOUW oogen zijn diep en blauwAls golven in de' oceaan,$oms loom, vol vrede, soms wild en troebelVan hartstocht, als zij door de' orkaan.

*Ik ging noaar de bron en dronk.Mijn dorst noch haar diepte werd minder:De tranen die ik vergootVielen overvloedig in haar.

*Ver, ver van jou, mijn leven,Lig ik zuchten te slaken.Zal God van deze zuchtenTen minste eens kussen maken?

*Hoe verder ik van je vluGht,Hoe meer ik in je macht kom.Je beeld werpt vervolgend een schaduwVer voor at mijn gedachten.

*

228

SOLEARES

L b k fI oo ;V w o o k jE o w , o k j .

*

L f k w o ,A kw k k ;A k k k k ,Vo k k o k b .

Jo w oo k k pI C ' oof op o .W o op ; ' j p :V w w wo .

*

Ik boD k ' o w ;M f j o ,o k oo o w .

*

229

SOLEARES

Leed en gebrek aan leedIs een even groot velJdriet;Vandaag was het groot omdat ik je zagEn groot was het gister, toen zag ik je niet.

*Langzaam sterf ik en weet niet hoe,Aan een kwaal die ik niet ken;Ais ik denk dat ik kan genezen,Voel ik oat ik nag zieker ben.

*

Jauw oagen maakten veel knapenIn Castilie 't hoofd op hal.Wees er niet trotsch op; 't zijn schapen:Veel geschreeuw en weinig wol.

*

Ik studeer ais vagebandDe kunst van 't verleiden der vrouwen;Menigeen gaf mij meer dan haar mand,Zonder dat ik er ooit een trauwde.

*

229


O , b jf o ,E k j oo b wo ;H j w ,J w of o o .

2 30


o dans niet, b!ijf toch stil,En !aat ik je zoo bewondren;Het is mijn !aatste wi!,Je van de weerId af te zondren.

230

VIII

SOLEARES

VIIl

SOLEARES


'K WERD b k kw wR ko k j k ,To b jf k j ,V f f op j .

No j oO ,M j w k k p j o ,O o b ' .

H oo oE - f p o ,K o wI , , .

*

HA ,E o j oE o w .

*

232


'K WERD bedekt met kwaadaardige zwerenReeds kort nadat ik je kende,Toch blijf ik je als maagd vereeren,Verliefd zelfs op mijn eIlende.

*Nog altijld smeult het oud vuurOnder de dunne asch,Mijn wraakzucht kent tijd noch duur,Onuitroeibaar als 't ge1e ras.

*

Haar hemelhoog te vereerenEn ,dan grafdiep te verachten,Kan de reinste vrouw u leerenIn zeven, neen, in drie nachten.

*Het vereeren is een genotAIleen aan den man gegeven,En tach is hij de godEn de vrouw de slavin van het Leven.

*

232

SOLEARES

KD op oo o ,So fD o b o ,M op koE op w ' w b o .

B o w o woo b ;Wo oo o wOok oo ?

*

A b b o f ,S o .M w w o Go ,O o b oD k pp , p oHo f o o .

233

SOLEARES

Kuischheid is een metaalDat men op aard nooit meer "ond,$oms fluistert een manestraalDat het toch eens bestand,Maar op de maan is het koud en vaalEn op aarde was 't warm en blond.

*Een vrouw is alleen een vrouwZoolang de man haar begeert;Wordt de roos zonder regen en dauwOok niet door de hitte verteerd?

*Aanbidding is zielsbehoefte,Schennis een hemelsch genat.Men wil gewelddoen als God,Om zich als man te bedroevenDat men niet kan scheppen, slechts proevenHoe liefde tot lust verrot.

233

IX

DESENGANOS

IX

DESENGANOS


AAN EEN MAAGD

j oo .W b k j ?D k j b kH f b k .A , oof k jE o k k jo ,D oo w .

j oo .J b ,E k .J k ook !E oo j oo j j ,D ko ooNoo j w .

236


AAN EEN MAAGD

Zie mij niet zoo aan.Wat heb ik je gedaan?Dat ik je heb gekustHeeft niet de minste beteekenis.Ach, roofde ik je rustEn ontstak ik in jou den lust,

Dan is alles zooals het geweest is.

Zie mij niet zoo aan.Je hebt het meer gedaan,En niet aIleen gekust.Je kent ook den lust des vleezes!En vedoor je door mij je rost,Dan komt het doordat die lustNooit uit je gedachten geweest ,is.

236

SOLEARES

IMPASSE

Ik b oD b oL op j .Ik b boDoo o b o ,E b o , w .

No k k w oT w j k oo oE j w o ,M b k j f .'k H b o oE b k oo k ,M 'k jHo ko k oo of ?

237

SOLEARES

IMPASSE

Ik ben als een verdoemdeDie in een zacht gebloemteLigt op een ijzren eg.Ik ben daar vastgebondenDoor een zachtmoedige blonde,En .die blonde, die is weg.

Nog ruik ik den geur der haarwrongTerwijl ik in haar doordrongEn zij zich in verzet wrong,Maar nu heb ik mijn straf.'k Heb overvloed van geurenEn blanke en roode kleuren,Maar 'k vraag mij nit den treuren :Hoe kom ik er ooit van af?

237


VIRGO

j A jk.'k V b j o j op f .

f j ' j b f ,Vo k o k bo j b k.

H jfj o bD o ' w , k , w f ,So w o b f

j b w .

To ook j o wj ' f oo k A ,

M k j ook j ,M p w p o kj w .

238


VIRGO

Zij is aan Allahs engelen gelijk.'k Verbaas mij ooms dat zij op aarde leeft.Zelfs als zij 't hevigst in mijn armen beeft,Voel ik nag vaak haar boven mijn bereik.

Haar Iijfje is soms licht als een libelDie over 't water, het niet rakend, zweeft,$oms witter dan de lotus die beleeftZijn laatst bestaansuur in een heilge weI.

Toch is ook zij een vrouw en een slavin:Zij laat zich 't Iiefst door slanken Agmad streelen,Maar de vette vizier krijgt ook zijn zin,Met praalgewaden en met pronkjuweelen.

238

SOLEARES

ODETTE

O , b : o ,B k k, oo wo ,A k k, oo jf ,V ' oo b k of b k j of .j kw k j, , of

S k , o j o o w .

To kw j ' o o j o o k .N w o , o b f k ;H j, bo wo ,

j w j w oo o .W j ? 'k R k ,K j o , k k oo o k .

W o ? Ho ko o wD j ko b o wo b ,T w j ' o k ,E k o wW op f o j bO o b ?

j w w - k b w .H b j j p ,V w j kD ' pookb o bD ,T w j w j op oo o .

239

SOLEARES

ODETTE

Odette, dat beduidt: 0 schuld, en schuldBeken ik, die haar schoonheid niet wou schenden,AI hunkerde ik, van haar loom lijf vervuld,Van 't oogenb1ik af dat haar blik mij trof.Zij kwam vlak langs mij, glimlachte, maar dofStaarde ik haar aan, zander mij toe te wenden.

Toen kwam zij 's avonds om mij te verzoeken.Niets was er tusschen ons, toch bleef ik staan;Haar adem streelde mij, haar boezem zwoegde,Zij was mij teeder willoos toegedaan.Wat hield mij tegen? 'k Raakte haar niet aan,Keerde mij om, keek door het raam en vloekte.

Waarom? Hoe komt het dat de eene vrouwDie men vrij koel beziet toch wordt bezeten,Terwij! daarna 't genot verkeert in haat,En dat een andren keer een andre vrouwWaarop men revenslang zou zijn gebetenOnaangeroerd langs de begeerte gaat?

Zij was gewillig - ik' heb niet gewild.Haar beeld zal mij mijn verder leven plagen,Verwijtend dat ik niet meer van haar hadDan van 't spookbeeld der onbetreden stadDat in de verte van de hitte trilt,Terwijl wij ver op stroom te laden lagen.

239

AL DWALEND

I

MAANNACHTEN

AL DWALEND

I

MAANNACHTEN


MANESCHIJN TE TSINGTAO

D w o wO ' w o ,

j f kE w b .

H b w bL .D o j oW .

D w w kT k ,M p w ,A of j oo k .

M , ,Of wo oo o b ooE oo SjE o oo !

242


MANESCHIJN TE TSINGTAO

De maan weent over de waa:trenOm .s werelds leed te verzachten,Zij heeft maar enkele nachtenEn weet dat het niet zal baten.

Het bare zwarte gebergteLigt hard in het milde vlieten.De golven zijn moegetergd enWillen geen glans meer genieten.

De wer,eld wankelde langTusschen geluk en ellende,Maar duldt nu rampen en dwang,Alsof zij nooit anders kende.

Maan, straal liever niet meer,Of word een groot rond broodEn daal zoo in Sjansi neerEn red het van hongersnood!

242

AL DWALEND

KRETA

oD , y .

w oo o o w .' w p ko wI w oo , j k ,E kw oo b j .

Of p w , p o k ,W k op b o k ,S o j b w oppL wo ,Doo k wM oo , o k b ,

E oA j o oo oo j .

243

AL DWALEND

KRETA

Zee lag stiller onder sterrennachtDan een gulden vlies, een zil"eren yacht.

Iedre windvlaag scheen voorgoed te luwen.'t Zware schip kon zich met veroer stuwenIn het weerstandlooze, ij Ie klare,En heteiland kwam voorbijgevaren.

Of het een stil schip was, diep gezonken,Welks topzeilen in het maanlicht blonken,Schoven zijn besneeuwde toppen zachtLangs de verre wouden van den nacht,Door den manekring en sterrenzwermenMeegetroond, ontvreemd van kust en bergen,

Even streng gescheiden en onthevenAls mijn grondloos droomen van mijn leven.

243


WROEGING(D oo o )

M o . Ik p oo boO w j o o ,Hoo ' o w j .To b oL k j w pV ' k bo o wo ,D ko w .

244


WROEGING(Vroom eener moeder)

Maanhelle stormnacht. Ik liep eerst door bosschenam het nawijzend Iicht te ontvluchten,Hoorde in 't hout venvijtende zuchten.Toen in een dal tusschen biezenhordenLag krijtwit het gezicht in den plasVan 't kind dat geboren had moeten worden,Dat anders vannacht gekomen was.

244

AL DWALEND

WERVENS AT

' MKo oo oo ' ,B k oo k : kw k w -Mo j b ,oo oo o j w b kk

E b j o j ko w kk ,D ko op ko pE oo , b j f k p .

M k w k o oo kk ,A j wo ,A b k woV w o b w oTo p wH o , k oO wo f o kw ,T w j o o w bo ' boL wGo w j .

W o b j o o ,A , w ?

245

AL DWALEND

ZWERVENSZAT

't Meest in nachten als de maan haar stralenKoud en lusteloos door 't ruim laat dalen,Ben ik radeloos en denk: ik zal maar ergensZwak en zwervens-Moe mij laten vallen in het zand,Zoo voorover en mij wat bedekkenEn dan blijven liggen tot mij een komt wekken,Deernis koestrend op komt rapenEn zoo niet, dan blij f ik slapen.

Maar ik weet dat ik toch voort zal trekken,Al is uit mijn alles niets geworden,Al ben ik allengs verwordenVan een sluwen doelbewusten vosTot een van die schapen die maar dwalenHeide en heuve1 over, enke1 losOmdat hen de wolf nog niet kwam halen,Terwijl toch de trouwe hond in 't boschLang al is verdwenen en deGoede herder zwijgt in zeven talen.

Waarom blijven leven zonder tros,AIleen, eenzaam zwervende ?

245


EEN AAM w o f ,M o p ;E wDoo oo oo .

G w j k ,D kw ook ;D ,B j .

246


EENZAAM en grauw golft de zee,Maar er varen nog andere schepen;Eenzaam en gee! dwaalt de maanDoor den zooveel grooteren hemel.

Geen haven waarheen zij kan gaan,De melkweg is oak al geen ree;De aarde ziet haar minachtend aan,Bij de sterren telt ze niet mee.

246

11

POOLREI EN

11

POOLREIZEN


POOLREIS

D o k oo ,' B woE , o jD w w .

S w j f o k ,E oo j ,W j j o kI w wo j ,

W o kB f , bDoo o , , ,S k .

DooD k op ,Doo f bN .

248


POOLREIS

De zan zinkt nooit terneer,'t Bestendig licht wordt steilerEn stralender, toch ijlerDan in de wereld weleer.

Sneeuw en ijsvelden fIonkren,Eindeloos hermelijn,Wij zijn de eenige donkrenIn de witte woestijn,

Waar een volstrekte vredeBesterft, aIleen begaanDoor honden, mannen, sleden,Smalle karavaan.

Door allen vergetenDie hen kenden op aarde,Door de drift bezetenNaar het einde der aarde.

248

AL DWALEND

POOLNACHT

I b f wo w oT w k w w :E w k o o ,W j k oS o okk .

D ,Doo j ko k ,B j ' k k wS .

D bo wo , j o o ,D b k w ;H p oo ,T w j poo o .

249

AL DWALEND

POOLNACHT

In blinde drift woedt wervelstormTegen ten zwerk gesneeuwden wal:Een tweede kim rondom het dal,Waar een ijshut in kegelvormStaat onder stagen vlokkenval.

De stilte scheurt in aIle verten,Door asch en ijskorst reutelt een vulkaan,Bij 't kraken van sneeuwgletschers die vergaanSidderen de gesternten.

Daarboven woedt, sinds tijden overoud,De slag van bliksemende vlammenzwaarden;Hun spitsen vlieden eindloos ver van de aarde,Terwijl de poolgeest hun gevesten houdt.

249


DE POOLVULKAAN

BD k wI ,T o b .

Wo k w ,w oo ;W ooL poo o .

' L NooIHo j oopDM j o j k

E oA w jS o o , b kk w ,W k oo o k j .

250


DE POOLVULKAAN

Barre verlatenheidDuldde ik eeuwen reedsIn gelatenheid,T rotsch ,en uitgebrand.

Wolken sneeuwen steeds,Zwaar en eindeloos;Wit en eindeloosLigt het poolland rondo

't Laaiend NoorderlichtIn staalharden nachtHoudt in mij de hoopDat een langre schichtMij ineens losscheurt uit mijn krater

En in vlammenvloedAl het eeuwig ijsSmelt tot groen, schuimbe1d<:end water,Waar ik rood en donker uit verrijs.

250

AL DWALEND

POOLREIS

Poo o , w oo ko ,D o ko b o ko o w b k ,S o w o kT o o o .

' W k - j b p -Op k k ko o j k ,O w kb ' oo w . jk foD o j w f o w .

To o opkw ,T okk j w ; o p w ,To j op p o p b ,H k o .

j o op ,E o o ko jk p,W W oop b j jk k pD w , b b ' w .

D w k w ooDoo obb op o o .E w wo - poS oo p k j oo .

251

AL DWALEND

POOLREIS

Poolzomer, nauw dal tusschen hooge koude,Droeg korten bloei van korstmos en dwer,gberken,Stond tusschen schaduwen en schotsenzerkenTe laag om rendieren in leven te houden.

't Wrak lag - zijn masten als beendren versplinterd Op de geknakte kolom van zijn kiel,Onwrikbaar als 't voorwereldlijk fossielDat in grondvast ijs eeuwen heeft overwinterd.

Toen niet meer dan een halve zon opkwam,Trokken zij weg; een sloep verzwaarde hun marschen,Totdat zij op een scherpe rotspunt barstte,Hun last verlichtte en reddingskans ontnam.

Zij vonden open zee vier dagen later,Een nu onoverkomelijke ramp,Wachtten aan Wanhoopsbaai in tijdlijk kampDen winter, de begaanbaarheid van 't water.

De minst verzwakten trachtten winterv'oorraadDoor robbenslag en vischvangst op te doen.Een walV'isch zwom in zicht - hun vischgraatharpoenSmooJ:1de in ,de speklaag die slechts ijzer doorlaat.

251


S wj o , b f op ,T f , w p bDook w , b pI w jk jf w k op .

E jk b oo ; o w k oo ' p ,T okk o oD , bo o wo ;To , op o w p .

D p , wb , b oB j ' ' j w - k ,D o w , .

j b w o .

H o o ok ,No op op b o k kRo o B ff b , of op wU ko oo b .

D oo ;To o oo o k o k,H k j o j p o k,G wo o f w jk j .

252


Sneeuwjachten vIaagden vroeg, de zee bleef open,

Tenten verflardden, de gewezen scheepsbemanningDook in een sneeuwhut, met de sleebespanningIn walglijke lijfswalmen saamgekropen.

Eindlijk bevroor de zee; te zwak voor 't sleepen,Trokken de hongrige uitgeteerde hondenDen lichten last, met bont en zeil omwonden;Toch vie1en ve1e, niet meer op te zweepen.

Dan spanden mannen in, sneeuwblind, bevrorenBij 't gaan in de' ijswind - de knieen verstramden,De voeten vie1en langzaam zwaar, hun gang verlamde.Zij bleven achter in de warre1ing verloren.

Het overschot trok verder naar de aarde,Nog hopend op de dunbevolkte strekenRondom de Baffinsbaai, of op een walvischvaarder

Uit den koers geslagen Gaarde hooge breedten.

De lage lucht verloor haar laatste vaalheid;Toen zon voorgoed achter de kimmen zonk,Hurkten zij zonder vuur in enge ijsspelonk,

Gedwongen tot den afschuwlijken maaltijd.

252

AL DWALEND

E k k ofE of f , w b k ;N b b , f k o b ,A k k p : k k k .

A j o o ; wI k o , ooV w ' o : jR p b oo j .

2 5 3

AL DWALEND

Een kerkhof lag aan een verlaten havenEn daarvan af grafheuvlen, zwartbekruiste;

Nu bleven beendren, afgeknaagd en onbegraven,Aehter elk kamp: steeds kleiner knekelhuizen.

AUe ijsholen vroren dieht; de laatsten zwierven

In kringen rond, verduisterd door de vlagenVan sneeuw die 't einde in zieh droeg: zij lagenReeds diep begraven lang voordat zij stierven.

253

III

OERWOUD

III

OERWOUD


OERWOUD I

D bo j op o k w .D k oo oo b ,M b w .S p w oI o w .L wo k po b,To j : w , o ;I k o k o p w op okk .T boo ' k kk k o kS , p p o .

256


OERWOUD I

De bosschen drijven op danker water.

De dag zinkt door het hooggeblaarte,Met bundels schemer in de gewelven.Stammen staan dun en spierwit te delvenIn onderlagen van zwam en rag.Luchtwortels duiken in sponzig drab,Totdat zij tasten: water, geen grand;In knoestigen klomp weer opgetrokken.Tegen de boorne' in hun knikken kronklenSlangen, die slaap in dampen verslond.

256

AL DWALEND

II

Ook p o k ,M oo ok .N , o o p oo wV ' boo b o , oo k wo .

257

AL DWALEND

II

Ook het aiepst verdrongen kruid vangt licht,Maar het luistrend oor geen lokge1uid.Neen, die vogdroep geldt voor gewetenVan 't boosaardig broeiend, moordziek woud.

257


III

E p w, boE p o , f w oo b j .G o of oof k k p,oo oo , ' boo b ;M b k o p w w . -

S oo opw wo off f o .D ' o off oo b ,E ' k , .

258


III

Een smalle lange prauw, aIleen van boegEn plecht geroeid, schuift stil en zwart voorbij.Geen voet of hoofd steekt uit de middenkap,Zoo lang als hoog, een derd' der boot beslaand;

Maar uit het kustdorp is weer een verdwenen. -

Stroomopwaarts wordt het offerfeest gehouden.Drie nachten lang is 't tromgeroffel hoorbaar,En 't ruikt van de vuren, drie dagreizen ver.

258

AL DWALEND

IV

H b j ' o k ,I ' o k -A ' o p o w ,A ' w o -I wV w -D o op ;E ' -A , o jD j o ko .A , ' o ,I o o oo,,V w oI ' o wo , ' o woV o oo ."W ! ' LW oo o .A o o .A ' o wo ', o woI ' o .V o ! N o !

259

AL DWALEND

IV

Hier blijven zacht in 't donker,In 't zachte donker -Aan 't momplend dommlend water,Aan 't water dommlen -In verre veilige wildernisVeilig verwildren -Dat niemand ons meer opeisdlt;Eischt niets van 't levenAileen, om langen tijdDen tij d te korten.AIleen, van 't land verloren,Is nog van ver te hooren :"Verdwenen en verlorenIn 't oerwoud, en in 't oerwoudVerloren voor het leven."W at leven! 't Levend levenWas al vooruit verloren.Aan ons is niets verloren.Aan 't oerwoud en in 't oerwoudIs 't leven niet verloren.Verlol'en! Niets verloren!

259


V

A oG o wo k op ,W o j, o w j ,D o j ' wo .

A ook o o f-B ko kE w : b k -D o j ' wo .

W ' w o wo w ,G ko k k , oo w ,I , pD w ' wo .

260

VERZAMELDE GEDJCHTEN

v

Als er nog ergens iets geheim

Gehouden worden kan op aard,Waar alles zich om strij,d ontwijdt,

Dan moet het zijn in 't woud.

Als ook een mensch nog tot de zelfBezinning komen kan

En weten: niets besta3Jt daJn ik

Dan moet het zijn in 't wood.

Waar 't water onder wortels welt,Geen kolk meer kringt, geen stroom meer stuwt,In stilste vezels, traagste sap

De wil geschiedt van 't woud.

260

AL DWALEND

OERWOUDBUNGALOW

G j op k k.E w o p op ' p kG o b o w b k k .E p . Ho ko k o !

' Wo w ,V oof of b ,M ' of ' w kk w j .Ho kw k , o ko k w b !

26 1

AL DWALEND

OERWOUDBUNGALOW

Grijs glinstert maanlicht op het zinken dak.Er staan zwattgvoene plassen op 't plankier :Geronnen bloed van war(; er brak en lak.Er sluipt een slang. Hoe kom ik nog van hier!

't Woud dat met waanzin duizendstemmig dreigt,Verdooft het dof gebrul van de rivier,Maar 't is alsof 't angstwekkendst zich verzwijgt.Hoe kwam ik hier, hoe kom ik weg van bier!

261

I

GENER I JDS

IV

GENERZI/DS


WEDERGEBOORTE I

D b o ,S o b j w ' ;H o j ooH , w w .

D p oo b k ,D oo w w ,E o po ,V o .

E w , oo w wD b oo jk w o o ,Kw opO b , oo oo oo .

264


WEDERGEBOORTE I

De langste nacht begon, de lage maanStond bij twee eenzame eilande' als een derde;Haar Licht verhaalde hun hoe zij voortaanHet land, het leven en de wereld werden.

Diepten het geheim van den dood bekenden,De doode waatren werden levend,En over een stilstaanden poel ellenden,Vreugden tot een valen naglans geevend.

En de weinigen, die door hun wild heimweeDen ban van dit doodlijk evenwicht ontvlogen,Kwamen op die eilanden tusschen lucht en zeeam hun bestemming, met den dood voor oogen.

264

AL DWALEND

II

To , k o op w ,H k k o w ,D oo b o , oo BR w w ,D kD B w k o , .

W k, k w oo b koo ,N , w o k oo oW w , ' ,I j o oo oo ?H , wooO oo o oo .

N k o o o ,Of p o o ,Do , b o ,M wo w ,G o k p wo kD j o o k o kW o k oD bb o p w .

265

AL DWALEND

II

Toen ik vroeger op aarde was,Herkende ik nog niet in den wind,Die door de bloemen, door het grasRuischende weer de ruimten wint,De aanklacht van een verraden rasDat geen wraak yond, geen vrede vindt.

Wist ik, kind en weerloos bekoorde,Niet, waarom ik aldoor moest luistrenWanneer de wind, in 't stilstaand duister,In zijn omgang de dooden stoorde?Herinnering, gestalten en woordenOverstroomde dit vormloos ruischen.

Nu zie ik soms in de groene golven,Of in dalen plotsling gedolven,Dolende stammen, bloemen en dieren,Meerminnen woelend tusschen de wieren,Gezonken schepen die als wolkenDrijven over verdronken volkenWaaronder ik nergens de oude vindDie hebben geroepen in den wind.

265


Ik oo , boo ,E oo oo w .Ik w k koO o oo , w k kN ko oo ooV w oo bo :N wo k op oA ' b j j .

266


Ik zag zoo lang geen gras, geen boomen,En hoorde daardoor niet meer den wind.lk weet dat ik niet meer zal komenOm te hooren, wat ik als kindNiet kon hooren in het stroomenVan den wind door bosch en gras :Nimmer word ik opgenomenAchter in 't land bij mijn eigen ras.

266

AL DWALEND

III

A p j oo ,V w w boo ,

w jk pooD w j w op .W j o b ,

j b ook b j,D wo k w p ,N w k bo j ;oo k, oo jk,

V f , , f ,oo k k V j

D wW j , o b k ,Op , w f ,H j w w kOp H ' b w .

267

AL DWALEND

III

Als aile rampen zijn doorstaan,Verwarringen en wedergeboorten,ZuIlen achter wijkende poortenDe wijde werelden opengaan.Waar aIle mimten zijn te bevaren,Zijn aIle beminden ook nabij,Die zich in wolken van weIlust paren,N aar wiIIekeur gebonden en vrij;Zoo vaak, zoo verleidlijk, dat het een reidansVan Iiefde, van leven, van liefde is,Zoo licht en verlicht dat ik enkel des VijandsDreigende aanwezigheid mis:Want hij mag nimmer, nergens ontbreken,Op geen hemelsch, geen wereldsch feest,Hij wilde eens aller teleursteIIing wrekenOp Hem die de schuld van 't bestaan is geweest.

267


IV. G #

E oo op b o wO k w k wE bo b oO k oo f .

To w 'k b oA w oo - ,E o k op , oD op o .

I b w bV w j ko , ,S o w w f pD op o oo .

G j o b w oKw k oo jk o ,B j o kw , kw ,L j b k k .

268


IV. Generzijds

Er heerschte een zich flooit openbarend onweerOver de vlakten waar ik eenzaam wasEn dagen lang gebogen naar een bronmeerOrakels hoorde en raadseIschriften las.

Tot alles waar 'k bevrediging in yondAchter uw naadring vlood - teruggegleden,En zonk in een steil openend, terstondDaarop toesluitend en vergaan verleden.

In een gebaar van dwingende verbaooingVan aI wat mij kon deren, u verneedren,SIoegen uw armen in gewelfde spanningDen mantel open tot het groot verteedren.

Gij stondt gebiedend en in uw omhelzingKwam ik aIs in doodlijlre min tot rust,Bevrijd nit goed en kwaad, al de aardsche kweIling,Langs u gevIijd aIs aan bereikte kust.

268

AL DWALEND

V. S o

D w op wo woA oo wD , f k w ,I oo of bE jk w j w ,

£ w b w ,V wo ' o ooM b o o ,Do k b wo , p o ,Wo o oo BoV bo oo w kk b oo ,

E b o , o p wG kU wo wo k o .Doo oo w kWo ko wE o bo , bo o .

269

AL DWALEND

V. Storm

De wereld en die er op wonen wordenAchtergelaten door den windDie, lang niets dan een klagend dwalen,In den doolhof van bergen en dalenEindlijk den wijden uitweg vindt,

Zelf een were1d begint te worden,Verwoestend 't ge1aten avondroodMet den einder bestormende golven,Donkerbewogen, diep gedolven,Woelend in vorme1ooze bordenVerborgen dooden wakker en bloot,

En brengt een te lang, te di,ep verzwegenGeheim :in neergestreken regenVit de verzwolgen wolken ten onder.Door het in noodweer verkeerend mimWoedt nu een koud wild vuur van sdhuimEn colt de vel1borgen, verbolgen dander.

269


Voo o w kW pp w k ,D o w ooO o w .A j ooT w bb op o ,R k o , w o o koU o b , k o .

270


Voor den ondergang der zwerkenWappert het weerlicht vale vlerken,De golven vlieden in grauwe stroomenOnder den verstorenden wind.AIleen zij die het in hun droomenTegen de were1d hebben opgenomen,Raken vlot, weten los te komenUit de oude verbanning, verrukt ontzind.

270

AL DWALEND

DE ONTMOETING

Doo , b o VI o b , o oo ,H f j w o o , o b jIk j b ' o , o k .W b o f, w f ,V o , b o w o oo .

V , oDoo w o b f o ,W p j, oo j o b w ,D w w ,S j k k , k ,w op ko .

V oop b k o oM , w w oN k o o ,B w oop ;W b j b o ,H j w b : „Doo ,H b k o o w o j .W o j o . E oop."

271

AL DWALEND

DE ONTMOETING

Dood, zich verbreedend tot VergetelheidIn troeble meren, tragen onderstroom,Heeft mij wel ver ontvoerd, doch niet bevrijd:Ik tuur mij blind in 't zog, toch zie ik haar.Waar aIle bloei verstierf, zweeft geur van haar,Vervolgend, en berouw nog in den droom.

Vergetelheid, uitmondend in een zeeDoor eeuwgen regenval alom befloerst,Wierp mij, verteerd door mijn onstilbaar wee,De leegte in waar nimmer zielen zwerven,Slechts hij die niet kan zinken, niet kan sterven,Zwart en gelaten op en neder koerst.

Van hoop vervuld verbeidde ik de ontmoetingMet hem, die lang de wegen weten moetNaar de inzinking van den verdoemden vloed,Bevaren in der eeuwen valen loop;Werd reeds teleurgesteld bij de begroeting,Hij wees berustend: "Door allen verraden,Heb ik tot trouw gevolg mijn euveldaden.Wroeging grijnst overal. Er is geen hoop."

271


NOG

D o k o , oo ,I oo w o ' oo oV o o w k w k jkD p op pH w o o koo b o wD ' j o b oO ' f jk o p .T w wo k b o b o ,P j w ,M p wo kE bo k o j o k o .

E k f oop j oo , p,E o , p o ;T jk o kO j f k o o o w k ,M k b - k w o pD o w ko woE oo jk o !

E k o p, oo j k .Ook ' o ?

Hoo ,A b k, o o oop o k,D oo oo j k p

272


NOG

Dichten doe ik nog, maar aIs in droom,In een droom waarover 't voorgevoelVan te ontwaken in een werklijkheidDie geladen is met ramp op rampHangt als een zwaar onontkoombaar onweerDat in laatste stilt' zijn donder uitbroedtOver 'n lieflijk maar al rottend landschap.Tusschen zwammenwoekring bloeien bloemen,Pluimen rijzen cit vergrauwde grassen,Maar de meren spieglen vuile wolkenEn het bosch kromt al zijn volle kronen.

En ihe1f loop in mijn droom, dat landschap,Eerst nog vergezeld, dan plotsling eenzaam;Tegelijk loer ,ik van achter stammenOm mijze1f van schrik te doen ontwaken,Maar ik ben verlamd - ik wil gaan roepen:Dat het onweer komt en de verwoesbingEn daarna de doodlijke verdorring!

En ik roep, maar angst versmoort mijn kreet.Ook 't geluid is hier gestorven?

Hoar,Als een beek, onder toe1oopend rotsdak,Die zoo sne! stroomt dat zij niet kan spieglen

272

AL DWALEND

D b bo ,R w oo ' oo b ,D k oo oo oo o ;E b k, o p o b o ,Ro p oo , ff ,M oo p 'k k oOf ' o w of o j„D o j o ?"

273

AL DWALEND

De bedreiging die er hoven hangt,Ruischt het dwars door 't droomland van verbazing,Dat ik dood voorzie en door moet dichten;En de beek, ontsprongen uit die bran,Roept met stroomversnelling, stemverheffing,Maar zoo diep dat 'k niet kan onderscheidenOf 't is van verontwaardiging of toejuiching :"Dichten doe je nag?"

273


IK f ' o o k jk ,D o w k j f ,M w ' b wE , oo , ' o k ,V w j ; k : oopOp o ko b j ,B oo f p o ,W b o o w ,B oo wo k .Op , b ,Ko o o oo j ,o oo - .M w op pD o , o j , o ,T wo k b , o w .

274


IK leef aI in 't ontoegankeIijke,Dat nog weI raakIijn aan de aarde heeft,Maar waarvan de meesten 't bestaan met wetenEn, als ze er van hooren, 't ontkennen,Verwaten als ze zijn; nu zeg ik: terIoopsOp sommige dagen komt het dichtbijer,Behoor:t zelfs een streep aarde er toe,Waar bloemen staan tusschen oever en water,Bergen teIoorgaan in vlucht van wolken.Op die dagen, gaande langs die gebieden,Kon men overgaan zonder doodsstrijd,Zonder angst voor het einde - vervliedend.Maar menschen wagen zich niet op uiterste padenDie hun te smal, te steil zijn, te ver,Tusschen wolken en bergen, oevers en water.

274

AL DWALEND

SAMENVAL

T wLoop k ' p , b w .G oof j op p , ,E , , w .

Ik oop o wE wo oo o , k w w ;

jD w w , k w

E b o k : wL p k ook ,W ' p ,Ik S off Po T j .

Ik w w o k w wo kIk , , w j ,G B o o k k ,E ' of o p : V w j !

M k 'o o , oo f ,D wo oo b ,N H ko , ook Lo .

275

AL DWALEND

SAMENVAL

Tusschen de zwarte glimmende murenLoop ik druipend, blindlings en schuw.Gedoofd zijn op aarde lamplichten, haardvuren,En het is laat, het is guur, hetis ruw.

Ik loop in den regen te verdwalenEn word doodmoe, maar ik wil het weI;Zie niets meer achter de grijze stralenDan grauwe wanden, zink in een weI

En ben verdronken: eeuwen geIedenLiep ik oak in den regen als nu,Waar 't land uitstulpt in den rand van de steden,Ik heette niet Slauerhoff maar Po Tsju.

Ik weet waarom ik wei wou vetdrinken:Ik had niets meer, geen mantel, geen wijn,Geen geld en geen lied om te latcn klinken,En dan is 't of iedereen wept: Verdwijn!

Men kan niet de eIlende van 't leven vergetenZander lied en geld in armoe, zoo lang,Dan wordt een dichter voor beedlaar versleten,Niet aIleen in Hankou, oak in Lo Yang.

275


E w j j f kD , K o ko , k ;' A1 # b o k ,M k b oo b j j .

J , k w ,W j w kw b ;Ik o oE f , wo p .

oo p k oo o ,A j f, w oo ;H w wo k wAf w oop ' w o .

E o k ' w , b ' ,Ik o k j w ,M ' of k b 'E w w o ' b .

To o w . . .Op oop k w oo .' W o k o ,E o , o k o ?

276

VERZAMEI.DE GEDICHTEN

En dat terwijl hij het lied heeft gemaaktDat ieder, van Keizer tot koelie, kent;'t Altijddurend leed is beroemd geraakt.Maar ik ben doodarm en bijna aan mljn end.

Ja, alles had ik weggegeven,Wat mij eigen was kwam in anders bezit;Ik had niets meer om van te leven:Een afgesneden, verworpen lid.

Zoo liep ik haveloos onder den regen,AIleen met mijzelf, geschuwd door allen;Het was geen wonder dat ik de wegenAfdwaalde en hoopte in 't water te vallen.

En toen ik 't haast 1lIiet meer wilde, gebeurde 't,Ik zonk en liet mij met wellust gaan,Maar 't duurde niet lang of ik betreurde 'tEn wilde weerom in 't aardsch bestaan.

Toen suisde het duister en gonsde het water ...Opeens loop ik weer in den stroomenden regen.'t Was even donker en nog niet later,En toch, hoelang had ik onder gelegen?

276

AL DWALEND

A ; w kB b k ' o .D k L of f G ?W o , of o ?

277

AL DWALEND

Alles is eender; aileen een zwak lichtBrandde als een bleek gelaat tusschen 't groen.Dicht ik het Leven of leeft het Gedicht?Was het toen nu, of is het nu toen?

277


AAN PO TSJU I

So , k ko b j .M j ' ,D oo w o ' oo -Ik , w o oo j ?W k p w w .Ik b p oo .

H oo oo b j ;Uw f k ook o oA ' oo jk .W j o o ,M w wo k jkI ' . - V w j j ?

278


AAN PO TSJU I

Soms zegt men, ik kom u nabij.Maar gij die 't met den hemel hield,Die door uw verzen gloeide a1s 't rood Ik hedht aan de aard, wie zorgt voor mij ?Wat ik schiep werd alweer vernield.Ik ben aIleen in rampen groat.

Het leven vliegt zoo snd voorbij;Uw graf raakt oak al overgroeidAan de' ingang van het doodenrijk.Wat tijd is er nog mee gemoeid,Maar we1dra word ik u gelijkIn s~ilt'. - Verwacht gij mij?

278

V

SINT-HELENA

V

SINT-HELENA


NACHTELIJKE WAPENSCHOUWING

Op jKo o w b ,O oo w , w ,E o w o ;To w wH b bb o b .

D wo k j oS p w ' bO ' , b k o k bDoo .G k k wo w j okE oo o .

D bo k wA .D ob w pp wA b k , w p , ;S k o o o k ,To ' k .

H oo ;A o E op ,D w , w o b

280


NACHTELIJKE WAPENSCHOUWING

Op een nacht van het eind van het jaarKomt een storm uit het zwart van de bergen,Om met noodweer, verwarring, gevaarEen te vreedzame wereld te tergen;Tot de menschen niet wcten meer waarHct bibbrende lichaam te bergen.

De wolkenjacht onder de maanSleept schaduwmassa's benedenOver 't laagland, breekt donker baanDoor het licht van de laaiende steden.Geknakt worden wijnstok en graanEn ,de oogst als met voeten getreden.

De bosschen staan kreunend en zwartAis gcteisterde regimenten.Daarv66r wappren heesters verwardAis verlaten bivaks, wapens, tenten;Staat stmikhout als voetvolk verstard,Tot carre's in een slag die gaat kentren.

Het hooren en zien vergaat;Atlantis valt over Europa,Dat neerzwicht. en wat nog bestaat

280

AL DWALEND

Wo oo w b o b oop .To b j Mo ko oE kk op .

V Sp j o R , oW o ,E b j b oo oR o o o , jp ko .A o o o : ko w o -To p o o oo .

j j op, w oo ,E fo ,A o , w' W j w b .To jk opE w op j .

O bo k , p k ,H k o o .Op o op k ,K oo k w b k o .D o : kD wo o wo .

28 1

AL DWALEND

Wordt door slagregen zwartbloedbeloopen.Tot bij Moskou de donder inslaatEn de graven gaan smakkend open.

Van Spanje tot Rusland, alomWaar legers het leven verloren,Een bijeenbehoorende dromRust onder molm hout, rijpend koren.Alom tromt de storm: kom weerom Tot het diep in den grond is te hooren.

Zij rijzen op, dwars door het veld,En langzaam formeert zich het heer,Ais een vloed, die met langzaam geweld't Wad neemt 4n zijn grauw beheer.Tot het eindlijk is opgesteldEn wacht aIleen opzijn heer.

Om borstkassen, diep ingedrukt,Hangen kurassen te roesten.Op het laatste moment opgerukt,Klemmen doodsklauwen sabelknoesten.De storm legt zich even: verruktDe verwoesting te zien der verwoesters.

281


E jRo p o o o .H w -- op j ,E j o k wo .H j o ob b ,A op k o .

V op j ,V b , oof j ,

j b kk : ko ' wVoo , oo w .H j op ' o b ,D f oo , - .

E B jS oo o ;D o k w ,Lo o w o .Voo w kH bb j - o oo wo .

j o ,W o ,I w o ,

282


Een nacht van het eind van het jaarRoept een storm het leger tot de orde.Het wacht lang -- opeens staat hij daar,Ergens grijs in het donker geworden.Hij groet met een sober gebaar,Al turend op kaart en dagorder.

Vestigt dan op zijn heer, dat niets meerVerbindt dan geloof in zijn macht,Zijn Mikken; het komt in 't geweerVoor den ve1dheer, door allen verwacht.Hij staart op 't gestorven heer,Dat herleefd is voor, in hem - een nacht.

Een nacht van het eind van het jaarStaat de groote armee in slagorde ;De storm dekt ,de Iichtschuwe schaar,Loeit hem toe wiens ade1aar stortte.Voor de eeuwigheid niets dan elkaarHebben zij - tot het dag moet worden.

Zij deinzen en dalen alom,Waar Iegers het Ieven verloren,In hun massagraven weerom,

282

AL DWALEND

T k , w j ko .G ko of o w kI p oo o .

Voo - B oo j o ,H j ,T w j j, ' o ,G k wB o op o , o ,Of w o b w ' .

H j kTo p k - ' wo -W j o boT op o o ,D b ok oN b .

W oo o p oE , of : W w ?H ,Of o ,Op j o oo ,O j o w b ,E j .

283

AL DWALEND

Tusschen kruisen, wijngaarden en koren.Geen kommer of rouw kan den dromIn de diepe doodssluimering storen.

Voor den droom van zijn roem gevallen,Herlevend een nacht van het jaar,Terwiji hij, die 't lot hield van allen,Geen dag kan vergeten en zwaarBroedt op veldtochten, Iotgevallen,Of het weer te beslissen waar'.

Hij keert naar het eil3Jnd terugTot de plek - 't is niet later geworden Waar hij stond met gebogen I1ugTe staren op golvenhotiden,Die gaan in gebroken siagordeNaar een cinder heen en terug.

Wie het voortstromplend menschdom zietEn hem staan, vraagt zich af: Wat is waal'?Het Ieven dat vredig vervIiet,Of het lot van den heerscher, die daarOp zijn rots dood en eenzaam staat, maarOver al zijn getrouwen gebiedt,Een nacht in het eind van het jaar.

283


MEMORIAAL

E w o o o oD o op , o wKo ; w p, p ,H b k op o .D w oo b o k .

To o k ' op k o b ,D b k b f ;M k o , w ,T w p j f,E op f w j o f

E w H j , oop op ,(No o w oo o j )B j o k o , pA o wV j k , o oo , k .

' W of o ,A of H j f, oo b k k ,U j o o oH ' oo po j f o b kw ,M ko b , k ;

284


MEMORIAAL

Er was genoeg om van leven te overtuigen :De ramen stonden open, zon en windKonden in en uit; de zee wierp, speelsgezind,Haar branding telkens op de rots in duigen.De dag was loom als een bedorven kind.

Toch stonden kaarse' op kande!aars te branden,Daar het steeds scheemrig in de kamers blecf;Muskieten gonsden, stieten aan de wanden,Tegen een schaal waarin verlept een anjer deeef,En vielen op de tafe! waar gejaagd over schreef

Een hand wat Hij dicteerde, loopend op en neer,(Nog scheen het lot der wereld voort te jagen,)Bijhoudend kroningen, staatsgrepen en veldslagen:Al de overwinningen en nederlagenVan zijn eerst klein, toen groot, dan steeds meer slinkend heer.

't Was of geluid en Licht er niet toe deden,Aloof Hijzelf, reeds doode bleek en klam,Uit zijn nog niet goed toegedaan verledenHier 't voorportaal van zijn graftombe inkwam,Met kort gebaar, slagstem en kleine haastige schreden;

284

AL DWALEND

E of w fL f op ' o ,O 'E k w o k op ,W j f j f . -

H w jOp ' o , Lo woo o ;W F bb ' ,

j oo ' oOf bb j o f .

M o ko b f w oM o w , .V N f I oI H j ; ( B ? Mo o o ?)Spook w op po oo .

285

AL DWALEND

En of aIleen die witte hand die schreefLeefde op de velden van 't memoriaal,Om snel na 't stellen van het laatste taalEn teeken weer te keeren op de schaal,Waar anders zij als fletse anjer dreef. -

Het eiland staat weer in zijn leegen vredeOp de' oceaan, Longwood is lang ontruimd;Wat Franschen hebben 't laatste meegestreden,Zijn voor 't eind heengegaan met een gezochte redenOf hebben hun zes jaar om later faam verzuimd.

Maar soms komt hier eenzelfde dag weeromMet zon en wind, eensluidend zeegeruisch.Van Nimfvallei naar InvalidendomIs Hij verlegd; aIleen die hand (van Bertrand? Montholon?)Spookt langs den wand en op den poel voor het verlaten huis.

285


DE GRENADIERS

T w j j f op o ,Mo j F k jkV o pp , k , w ,

j, w p o .

H o oo w k k .No o op k ,D oo b p k : C ,No p o k , o ff o ! --

To k j k ,D j, ' oo w ,D o w oD w p p - w w .

A Go B ,B o ;

j w w oo f kA p, o w kb w k, op ' .

w : j op 'E j ' w ' oo o oo b ,N ' j ,A k k j, o j .

286


DE GRENADIERS

Terwijl hij langzaam stierf op de eilandrots,Moesten zijn grenadiers in Frankrijk levenVan schoenlappen, sigarenmaken, weven,Zij, van de grande armee de wapentrots.

Hun handen standen voor dat werk verkeerd.Nog d110egen ze op gedenkdagen medailles,Dan hooode hen het burgerpak: Canailles,Nag pronken, ons regime geaffro1llteerd! --

Tach dachten ze enkel aan zijn knagend leed,Dat hij, aan 't slagveldleven zoo gewend,Daar nu moes!: wandlen lOnder regimentDat wapens presenteerde - dat was wreed.

AIleen met dien Gourgaud en dien Bertrand,Beiden meer hoveling dan generaal;Zijn Ieven was claar wel zoo duf en kaalAis van een schip, onwrikbaar wrak, op 't strand.

Ze stierven wr'eed gescheiden: hij op 't eilandEn zij in '4; grauw van 't oorlogsloos bestaan,Nimmermeer saam in 't aangezidlt des vijands,Aan bnker hij, aan hanger zij vergaan.

286

AL DWALEND

EPITAPHE

H j o , o ,E o w oo ,H f o b jk -A w oo .

V o w , o w oD jw koo ;V k : j f kVoo f, b k oo .

W oo f wo ?R jk o oo .Voo ? A , ook j .E woo b jf , woo : w oo ?

287

AL DWALEND

EPITAPHE

Hij ging veroverend, niets ontziend,Een ontzette wereld door,Heeft onbegrensde rijken gesticht Alles gaat weer te1oor.

Vrouwen en vleiers zat, vrouw noch vriendDie hem vrijwiIlig verkoor;Vrees maakt eenzaam: hij heeft enkle Iiedren gedichtVoor zichze1f, buiten elk gehoor.

Waarvoor heeft dit woeste Ieven gediend?Rijk en roem gingen teloor.Voor d,je liedren? Ach neen, oak die zijn vergaan.Een woord blijft, een woord sIechts : waarvoor?

287


OD SSEUS' AFSCHEID

D f bo w w wO w k o w ,E w oo j .

E f L ,S o ,S oop o , b k .

Doo wo , ,K w , w ' ,H o o w .

V wo p , o k ;A o oI ' , .

AD , f w p ,H oof . S p ?

H w bH w , j , k ,H j k .

290


ODYSSEUS' AFSCHEID

De flambouwen waren laag en walmendOm hun nachtwaak onder de gewelven,En hun schaduwen grooter dan zijzeIve.

En zeIfs Lais die anders lachte,Scherts sloeg uit iedere gedachte,Sloop rond, gebukt en talmend.

Door het woud, dat anders ruischte,Kreunde de wind, ver weg in 't duister,Hier om de gebouwen galmend.

Verworpen de helm, in een hoek;Als een zon zonder glanzenIn 't riet, tusschen scheeve lansen.

Aan den laagvlammenden haardDe held, reeds halfgewapend,Het hoofd in de handen. Slapend?

Huivrend wanneer de gebiedsterHem weer, stilschrijdend, genaakte,Haar adem zijn haren raakte.

290

AL DWALEND

D b j w oo , ,P o w 'O ,

D o w, o w ,D okE , p o , b

B k, o k ,b oo :

H oo o f b ok .

291

AL DWALEND

Dan viel bij een windstoot, vaal,Plotsling de schaduw van 't zeilOver de verre zaal,

De vrouw, de vrouwen, den manDie zat ineengedokenEn nu, in cen sprong, den ban

Brak, met ontladen kracht,Zich banend door den nacht:Het noodlot heeft aangebroken.

291


DE KRANTENVERKOOPER(R D p )

A , w k o o ,E w o bT jk oG o b b ,

Doo j o j koV oo p o oo bV oo , o o o op o o .

E o jE p k, B bo .L k o oop j 'D .

' S k j o p : „L P ! "H j oo k oo .D H M , jkW o .

' N w j ,T o 6 E o "W k o o o b ;D poo f w ,Of j o ff ko ;oo w , oo w , oo w bo j k

T ' b w , , o .

292


DE KRANTENVnRKOOPER(Rue Dauphine)

Ais sterren, welker zoo tot mist verging,Ben nauwe en reeds niet meer ronde caanTusschen der andre glansrijke onderlingGesloten schittring blindlings begaan,

Doolde hij nog een tijdlang in de koudeVerlatenheid van oorsprongloos bestaanVervallend voort, te moe om op te houden.

Ben eendre ronde nam hij steeds in acht :Een park, dorie straten en een bouleva.rd.Lang strekte de omloopstijd van .s middags naarDe vage uren achter middemacht.

'n Stervende lichtstraal leek zijn roep: "La Presse! "Hij had nooit meer da:n enkele voorradig.De Heilige Maagd, een draaglijke maitresseWaren hem even ver en ongenadig.

's Nachts werd zijn "Troisieme Edition"Weer iedren keer ontmoedigder volbracht;De tusschenpoos steeds angstiger afgewacht,Of hij de volgende verheffen kon;Zoo zwaar, zoo zwaar, zoo zwaar bonsde zijn klachtTegen 't bestaan van warmte, vreugde, zon.

292

AL DWALEND

Go , j Uw k !D o 'k o U j wD k f o woo ,D - j of w k .

Go , b G j Uw w !G f j o b ,D k o p ,Vo o G j ' p .

293

AL DWALEND

God, dit zijn dus Uw martlende vermaken!Daarom zal 'k zonder U mij wei vergevenDe enkele frivole woorden hier geschreven,Die Vllin mijn dof gedicht den wil verzaken.

God, daaraan hebt Gij dus Uw welgevallen!Geef mij de zonnen en de sterrenbee1den,D3!n zal ik ze te pletter laten vaUen,Volhoudende dat Gij 't lichtzinnigst speeIde.

293


HAMLET

1k o w op o k jG boo o ko ,O b o - o oo o ,W ' b o p oD oo w j , b jM j o p o .

M o o oB ' b fo jf b .' N o k op booV oo , ' p N .

Ik k j o b poV o , w ;Ik w o 'k f ' b ,V , b j oo o .

Ik b b o w k k,E w , o oo oop b woE o w o o - oW : b o op b k . . .

So w f j oof ;D o oo o b oM j ko , 'k ' o b k wD oo w f b oof .

294


HAMLET

Ik zocht wanhopig hoe ik mijn geslacht enGeboorte als een vermomming kon verachten,Om naar een bloemen zonloos land te gaan,Waar aIle uit 't bloed gesproten lustgedachtenDeinsden voor eeuwig ijs, niet meer bij machteMij naar den vrede tot in slaap te staan.

Maar leven houdt ons allen ingeslotenBinnen 't benarde fort van lijfsbestaan.'5 Nachts zoekt men open zee met reddingsbootenVan droomen, die in 't gapend Niet vergaan.

Ik kan mij goed verdedigen met bespottingVan aIle zingenot, den levensdwang;Ik weet hoe 'k steeds en fel 't bezit verlang,Van lelien, die bestemd zijn voor verrotting.

Ik heb bemind die niet te welken leek,En stiet haar weg, nog eens door hoop bewogenEen vrouw als zie! te omhelzen - en vervlogenWas alles van haar: bloemen op een beek ...

Soms zweeftin mijn heriooring een rein hoofd;Dan doet het roooe snoer der bloedige grensMij kond, dat 'k slechts 't ontbrekend lichaam wenschDat zooveel heeten wellust heeft beloofd.

294

AL DWALEND

' oo o , o k .J ! 'k W , k b o p . N , .Ik , oo j oG wo p wo b j k k op .

295

AL DWALEND

Zie 't noodlot, hoe het valsche kuischheid smaalt.Ja! 'k Weet, ik ben een dorper. Neen, niet ede!.Ik vind geen rust, voordat mijn holle schedelGeworpen wordt bij knekels op cen vaalt.

29')


OP DE GALEIEN

N k b k b k oE op w o b k k o k ,I j w j b o k ,E j oo w b oo

- T j f o kL j p w k w o k -D k j o o , j woVoo j , j w o b oo ?

A w j oo ' Hof k oo o ,E jk o b w ooB w j w j o w o ' w ,

D k , o b wo .

M j f kN : ,W j w w kk ! " -

D k op j b k o .

296


OP DE GALEIEN

Nu ik gebrandmerkt ben en kaalgeschorenEn op de rowe roeibank vastgekIonken,In zeven jaar geen wijn meer heb gedronken,

En mijn galei voor eeuwig zal behooren :

- Tusschen mijn schmftige huid en maagre schonkenLiggen mijn spieren week en weggeslonken -Denkt gij den eed rte houden, mij gezworenV66r zeven jaar, mij eeuwig te behooren?

Als wij voor 't Hof kunsten vettoonen mogen,En dan een smartlijk troeblen van uw oogenBewijzen wil dart gij oog weet hoe 't was,

Dan zaI ik niets verraden, onbewogen.

Maar roll: gij fIuisteren met den markiesNaast u: "Wat zijn ze weerziowekkend vies!" -

Dan val ik op mijn bank uiteen tot asch.

296

AL DWALEND

APOSTEL THOMAS(L A o . K kj o K )

H j b k b k b oo f b kVo oo w j : , , j jf, j b o ,D , o o ,Voo o oo , w j j b k ."

A o ' b j o kVoo , bo oof : „Doo ' oV , o , , b kD bo , j k , j o o ."

D w p, oo o k boo ,T w k ,O o b .

E b k , : ,N , k! "E ' oof , o k b kOp b oo o o .

E w o oo , op , jO ' oo - f , ooA o j , p , .

297

AL DWALEND

APOSTEL THOMAS(Laatste Avondmaal. Kerkje te Kernelehen)

Hij bIak het blanke brood en hief den oeker.Vol rooden wijn: "Ziet dit, mijn lijf, mijn bloed,Dat aller heil inhield, maar vloeien moet,Voorgoed teloor, terwijl mijn leden breken."

Als om hun schand' beschaamd ging hij oozekerVoort, met gebogen hoofd: "Door de' euvelmoedVan een daar, onder u, die, reeds verbrekerDes bonds, mij kust, mij neg als meester groet."

De zon wierp, door een donkren boom, in huisTegen den muur de schaduw van een kruis,Over den vloer bevende Ziilverlingtn.

Een bukte, de andren zeiden: "Net'n, niet ik! "En hieven 't hoofd, om met hardkuischen blikOp eerbied voor hun onschuld aan te dringen.

En cen was moe geloovens, hopens, strijdensOm 't groot-vergeefsche en smachtte, voortaan hcidenschAIleen te zijn met steenen, planten, dingen.

297


DE OON

H o bE , j ,A p ; boo w oo .

E b f k , b ooM j oo ' b k b f ;Ik , p b oo ;Ik w , p w w j .

To k of bD j j ,V wo o o ;Ik w b k , , .

Ik o j , , ,I oo of, w k j p o wDoo wo w , wA oo k k b .

G j w o : oo ,j o , o .

Ik o oo p ,A k o k , o .H j b w ooE : , b jf - b o .

298


DE ZOON

Het is volbrachtEn de genade, mij gegeven,Aan de aard verspild; het is geblevenZooals het was voor dezen en den eersten nacht.

Eerst bleef ik verre, zegen brengend vlootMijn licht door 't leven heen en ik bltlef rein;Ik at niet. maar schiep hun uit steenen brood;Ik was geen gast, en riep uit water wijn.

Toen daalde ik af en liet begaanDat zij mij naderden,Van wandren al te dra voldaan;Ik werd verbroikt, versmaad, verraden.

Ik vond mij vreemd, van hemel, aard verlaten,In een doolhof, waar ik mijn pad moest dwingenDoor woest gewas, waarin vreemde gelatenAis doode kelken naar heneden hingen.

Gij wist toch: voor hen is geen zegening,Zij moeten al vervalschen, allen dolen.Ik had hun lot gestoord en sluipend ging,Ais had ik met geschonken, slechts gestolen.Had mij bewaard voor die verneedringEn: laat hen, blijf - bevolen.

298

AL DWALEND

AAN A . R.-H .

O w j w w ,I ' p wD of p k w ,S oo b w j .

V b w j bB o , wo jOf poo op b .M w o k j o ?

j k jk k ooE o w w f ookD ko w .

E , o k p,D w j op kD j b o o jE op ff o op .

j oo f b j .

oo p o o w f,Voo w ; j b o o ,I o f f oo ,

oo bo .

299

AL DWALEND

AAN A. R.-H.

Over de wijde wereld een del' weinigen,In 't lage landschap wel de eenigeDie niet herder of schaap del' kudde werd,Stil voor zich heen zich wijdde aan eenzaamheid.

Velen beweren dat zij dit gebiedBezochten, dat ze in uiterste woestijnenOf poolzee openden een rein gebied.Maar waarom keerden zij naar de oude aard ?

Zij hunkren heimelijk naar klammen troost:Een vrouw die weinig geeft en oak niet eischtDan koestring aan een veiligen warrnen haard.

En, vraagt een avonduur hun rekenschap,Dan wijzen ze op een kaart van verre zeeenDie zij bevoeren in een vroegren tijdEn op hun huis vol schatten en tropheeen.Zij sterven hooggeeerd en felbenijd.

Zoo pleegden allen ontrouw aan zichzelf,Voor zatheid zwichtend; gij hebt volgehouden,Iedere toenadering fier afgestooten,Iederen genegen troost temggebogen.

299


G j w f ,E oo b o ,W b ko o .

To j , w k w w ,V , o b o .

300


Gij wist het leven iets vergeefsch en leegs,Ben redlaas mischen van begin tot eind,Waarin tastbaar aIleen het kart genat.

Tach gingt gij snel, niet wankelend uws weegs,Verachtend, onaantastbaar tot het einde.

300

AL DWALEND

HIJ o , bo ooD o k op o ,A ' o o ,W o j o , --

M w , b ,O b , o b kb ' o kA ' w , wL oo , p f o .

301

AL DWALEND

HIJ zong, verborgen tin het groote rietDat slechts orkaoen op en neer doen gaan,Aan de' oever va:n een stillen oceaan,Waar golven zijn en golven, anders niet --

Met heimwee, machtig en beheerscht, naar eenOnzichtbren, onbereikbare' overkantAan 't duister eind der werelden, waar geenLicht doordringt, ieder schip in afgrond strandt.

301


EEN WIJ E

H j k op f j b of.D jo o w p ,D p k oo ofD j of o o k .

H j f , oo ' kw j k ,O o op , opp wSo b w j o' W o jk k .

H j f f b ,W o k oE w p k okkS pp w k k , o .

E o b b o k ,Voo op ' b of,U k o k j p o kw kE b of.

T w j j op o w kb kV okk ,V o bE o jp w o .

302


EEN WIJZE

Hij raakte op leeftijd en verliet het hof.De jonge vorst was puriteinsch van 2eden,Die liever preeken hoorde lang van stofDan zijn hofdames darrel te ontkIeeden.

Hij heeft zich, voor 't verval kwam van zijn krachten,Onthouding opgeIegd, als toppunt van weIIustSoms in een herberg waar hij ovel1nachtte's Waards lieve dochter vaderlijk gekust.

Hij leefde Iiefst in steden van het Zuiden,Waar zon de straten stil maakt overdagEn eerst wanneer de vesperklokken luidenStappen weerklinken, groeten en gelach.

En zat daar gaarne in oude bibliotheken,Voor een smal raam open naar 't binnenhof,Uit de kronieken zijn gepeins te kweekenEn delven incunaablen uit hun stof.

Terwijl hij zag op onverwelkbre kleurenVan teer en vast getrokken miniatuur,Viel van den toren als eenigst gebeurenEen volrijp en weIIuidend avonduur.

302

AL DWALEND

V o j of : „B k o kO k f , ooS j f ' ?Of b k jk j oo ?"

303

AL DWALEND

Vroeg hij zich af: "Ben ik vo1maakt tevredenOmdat ik afstand deed, niet meer genootSinds jaren en terug1eef in 't verleden?Of benik eigenlijk a1 jaren dood?"

303


FANDANGO

H bo p j ;H k w oo o ,O o w k j,D b oo o , k , oo .

' I of o wAf k w o w ,E , w p , of pO w oo b p .

j o j bo ;H p o .D o k : b o ,' E k b k .

' G b o bo , w j p ;H w k f k k ,I op o o ,U w w oo k .

W j w ,I ',W op ,Doo f wo b .

304


FANDANGO

Haar borst zucht in gevangenschap van zij;Het strak gewaaddat haar toont en onthult,Omsnoert haar als een zwart kuras dat zij,Die liever bloot stond, naakt streed, ooode dWdt.

't Is of ze ducht en toch weer steelsch gevaarAfsmeekt waarin ze haar onrust vIieden wilde,En glimlacht, wulpsch, alsof ze speelsch al haarOnschuld am een wellustig droombeeld spilde.

Zij voIgt het in zijn vlucht allangs haar boezem;Haar leden spannen onder de mantille.De dans onduikt: een vlugge vururge bloesem,'t Eerst kenbaar aan de deining harer knieen.

'n Gitaar begint te bonzen, waar zij stampt;Haar handen in de weeke flank gedrukt,Is ze angstig sue! van top tot teen ontvlamd,Uit stilte ,in wilde wervling voortgerukt.

Wij worden meegesleUl'd, aIles V'ergetenIn een alleen van haar vervulde mimt',Wit neergetuimeld en zwart opgeschuimd,

Door drift naar sneller leven woest bezeten.

304

AL DWALEND

A j k p pD o w o b k ,S o oH , okk , wo o ,

D , oo o ,I o k k jO p o ; w k kD o o p ' .

H , o kOf b o oo ,H o . 0, o oo o w k !W j, w b w b wo ,

j f o o w o o .

305

AL DWALEND

Ais ijle nevel eensklaps in spiralenDe omwentling voIgt van een blank hemellichaam,Sluit onze levensmoede zie! zich aanHaar leden, lokkend, woelend ~n de voilen,

Die vallen, door haar eigen gloed gezengd,In dunne donkre kringen die zij dansendOntsprongen is; geen zweem van sluier krenktDe volheid van haar zonnepracht in 't glanzen.

Haar zien van verre, haar innig aan te rakenOf haar bezitten met gesioten oogen,Het is ons een. 0, volge nooit ontwaken!Wij, even zwaar bedwelmd als Licht bewogen,Zijn aardsche liefde en zorg en trouw ontvlogen.

305


JAPANSCHE DANSERES

j w oo w j wH p oo oo k ,oo k jk of

O w w o oop o w k .

M o f , oE o bo , w p j j ;' W of j , ,E o - k, w , j w b j .

AS o j w ,H j boo ,W Fo j -p , oo kw .

M o wo -p o . k o ,A f o k ,E o p k o ,D b j o ' ,

W j w , , k ooNo op o , b j b k ,A j o o oo ,E boo oof , o k .

306


JAPANSCHE DANSERES

Zij was zoo tenger dat het wijd gewaadHaar eerder hulpe100s dan grooter rnaakte,Zoo kinderlijk alsof het smal ge1aatOnder de zware wrong zoopas ontwaakte.

Maar toen de fluiten gilden, trommen trildenEn gong bonsde, wierp zij zich in den strijd;

't Was of zij even aarze1de, even rilde,En wen - een ruk, een zwaai, zij was bevrijd.

Als een samurai met een smallen degenSnel schermend honderd vijanden weerstaat,Hie1d zij een heir VaJll booze geesten tegen,Was Foedsji-puur haar dans, machtloos het kwaad.

Maar toen woest-plotsling de mu:z:iek verstomde,Aileen de fluiten nog geklaag aanhie1den,

En zich de nacht over den tempel kromde,De luide bijvalloutre stilt' vernielde,

W-erd zij weer needrig, tenger, slank en vloogNag eenmaal op en stand dan, bijna brekend,AIleen de armen hield zij nag omhoog,En boog het hoofd, als om vergeving smeekend.

306

VII

DICHTERLI JKE VRI JHEDEN

VII

DICHTERLI1KE VRIJHEDEN


BILLET DOUR

Ik w op w j ,oo j woo j k o w

E op , w j w b jM j , w oo k .

M w k bI j w o ,oo jk b ofM j j ko .

Ik o w w ,A j k k wJ f j o . . .M k b .

308


BILLET DOUX

Ik wilde een gedicht op een waaier schrijven,Zoodat je de woorden je kunt toewuivenEn de strophen, wanneer je wilt blijvenMijmren, weer achtloos dicht kunt schuiven.

Maar liever wilde ik dat ze binnenIn je gewaad geschreven stonden,Zoodat tegelijk met batist of linnenMijn gedachten je streeIen konden.

Ik zou dezen dwazen wensch niet uiten,Ais mij een krankzinnige was vervuld :Je eenmaal zeIf in mijn armen te sluiten ...Maar ik heb engeIengeduld.

308

AL DWALEND

LIEFDESBRIEVEN

E f b f b ff : b f k

D f oo o , w jE ' f w j o b k of f .

E b f k , , k oo b kD b j f , o oo j ,D op ,D woo j , k : oo b 1k!

E o w w , b f .W w j of w b ,A oo b j w woo .

M ko wo 'k oo wo j wW w o ' j ,A ' k w k b f o k j .

309

AL DWALEND

LIEFDESBRIEVEN

Een liefdesbrief is beter dan het liefZeIf: ais men eens de brieven hecft gekregenDan heeft men ze voorgoed, terwijl tien tegen

Een 't lief verdwijnt om geldgebrek of grief.

Een brief kan men daags, nachts, elk oogenblikDat men ze bij zich heeft, te voorschijn halen,

De teederheid er uit op laten stralen,De woordjes lezen, denkend: zoo ben lk!

Een vrouw is wisselvallig, een brief niet.Wel lacht men wijs of weent men bitter, laterAls men voorbije dwaze woorden zict.

Maar als het kon wou 'k door woestijn en waterWel eeuwig naar oase' en havens tijgcn,Als 't zeker was in elk een brief te krijgen.

309


POUR UNE BEAUTE PAS ENCORE DEFUNTE

(H f p k )

j I jf,D b ' of b koo ,W k k b jf,W k oo f j woo .

o o oofD w o oo bS pp , oo S oo f ooB - o , ' ' j b jf .

o jf , w j :Voo o b k .

O k j k w .

Ik b ' f , ko w ;G woo of ' f f k k .

j w , k oo b w ,D k w w k .

( j j , k b w .)

3 10


POUR UNE BEAUTE PAS ENCORE DEFUNTE

(Het vel'S zeit spreekt)

Zie de lijnen van het edel lijf,Dat met een gebaar heel 't hof bekoorde,Welks vergane gratie ik beschrijf,Welker glans slechts voortleeft in mijn woorden.

Zie hoe het trots gaat in het geloofDat het is een eeuwig onverstoorbreSchepping, een door Schoonheid zelf verhoordeBede - en och, 't vergaat en 't veersje blijft.

Zie haar over vijftien, twintJig jaar:Voos matgeel verving het vroeger blank.

Oak mijn dichter is nu dik en zwaar.

Ik aIleen ben 't ze1fde, kott en waar;Geen woord aan me of 't heeft denzelfden klank.

Zij weet niet, dat ik haar schoon bewaar,Die gemaakt werd tegen wi! en dank.

(Zij zijn schimmen, ik aIleen ben waar.)

310

AL DWALEND

WAAIER

j o o w j wA j k j b o ,T w j j j k op w j ;Of b k f o j oo jo o

ff , o p oo oo wj o .

M ook k j o b .

A j o w k w oo oo wop k .

D oo w f j b ok .A jo w k w wo wo .

3 1 1

AL DWALEND

WAAIER

Zie mij in het gezicht en ontvouw je waaierAls je vreest dat ik je zal zien blozen,Terwijl mijn hand je aanraakt op een innige wijze;Of gebruik hem als staf am mij voor mijn vermetelheid te

straffen, en ontplooi hem daarna voor de vallei waarhij in voegt.

Maar ook deze verdediging kan je overgave niet beletten.

Als je ontwaakt ligt de waaier als een groote doodgewaaidevIinder op een kussen.

De roode en witte figuren zijn gebroken.Alleen in jouw handen kan een waaier een wonderworden.

311


EROS

E o jf o , , ,O w b o k ,E j w w jS j .E o o .

j o w p wH j o k , w . . .R o jVoo w ' w j w p .E o o o .

Wo o ' w k k .D w f b ,M o b 'P o o k w j k .E o k o .

H j boo o o jV j oo b w j w ,S k o oE o .

3 12


EROS

Eros drijft ons, vreemden, schuchtren,Onweerstaanbaar tot elkaar,Eerst vijandig want wij duchtenSteeds zijn naadring als gevaar.Eros dreigt ons.

Zijn nog eens weerspannig waarHij ons raakt, en willen vluchten ...Reeds zengt ons zijn heete zucht enVoor we 't weten zijn we een paar.Eros vormt ons.

Wonden onder 't werk elkaar.De adem welft een brug van zuchten,Maar daaronder ebt 't genucht enPlots ontzinken wij elkaar.Eros slaakt ons.

Hij gebood ons tot zijn tucht enVan zijn droombeeld gaan wij zwaar,Smeeken nu niet meer te ontvluchtenEros,

312

AL DWALEND

HOKKAI'S

H ko jA ' wOp b j j .

Ho o k ,H wo w o ,' H b j o o .

*

D k okj j o oo b ,' Spoo o o ,D k w .

*

L , oo b j j Fo j ,D w w op f ,A b j o oo o p oo .

3 1 3

AL DWALEND

HOKKArs

Het komen van mijn gedichten:Ais 't neerzweven van een vlinde::Op meeldraad van bevend jasmijn.

*Hoe verandert het licht soms van kleur,Het wordt winter midden in zomer,'t Hart staat stil bij de onstuimigste omhelzing.

*De klokjes zijn nag hoorbaar,'t Spoor nag niet toegevallen,De kar allang verdwenen.

*Lieveling, schooner ben jij dan de heilige Foedsji,Die maar een welvenden sneeuwigen top heeft,Alleen bij het vroegrood een rozige spits toont.

313


HIERNAMAALS

D oo o o oo j ,W b f o wE o w p jG ko oo o w .

314


HIERNAMAALS

De dood zou nog niet zoo vervelend zijn,Wanneer men maan en sterren bleef aanschouwenEn nu en dan de oude wellustpijnGenieten kon met schoone geestenvrouwen.

314

AL DWALEND

SA IT WITH SONGS

S f wb oo .S wo ww , p k w jD o w.

VooM wO o p oo .

H j o oo , o j k„W f j b b ? Ik oo b ,A L b oo k ' f o .

,,W j j w : kV Mo o , pW k k o o ?"

M j b jf , w T j .D j ,W j b w o o ' .

E j b j , bo ,E , oo j p j bo ,M b f : f j jk w j .

3 1 5

AL DWALEND

SAY IT WITH SONGS

Scheef valt een sneeuwbui door den valen middag.Stadstuinen worden grauwwit, pleksgewijs:De natte grond verdoet de zuivre sneeuw.

Voor een der matte ruiten staat een manMet gee1 ge1aat en ingevaHen wangenOm scheeve en stomp:z;innig starende oogen.

Hij staat roerloos, maar voelt zijn lichaam kreunen :"Wat heeft mij hier gebracht? Ik hoor hier aiet,Allang behoorcle ik in 't gtaf te liggen.

"Weet jij niet wat dat is: niet kunnen stervenVer van Mongolie, van de eenige plaatsWaar ik kan rosten in den moedergrond?"

Maar hij blijft staan, wil niet naar Tsjita gaan.Dan valt hij met een slag als zand ineen,Want zijn gebeente wrong zich los uit 't vleesch.

En zijn geraamte staat bij hem, gebogen,Een schim, voorhjdig en met pijn geboren,Met vleesch beflard: afgrijse1ijk verwijt.

315


E ' b o p kE k p : „Ho ko1k o , w o ' W ?"

H b op w k .„A j j oof ,Ik w , op w ."

No op k j w ' ,D , k , k k op,T k Mo oo w .

H , o ,A , , .E k : oo j op w o .

E j b j D H ;D b wo j o p ,E w f j w , w ?

H oo w : D , R ,E w oo j pp ;D f w T j b wo .

316


En 't buigt zich over hern en spreekt hem aanEn vraagt hem rekenschap: "Hoe komt het datlk nog met rust, maar waren moet in 't Westen?"

Het harde scheenbeen schopt het weeke vleesch."AI acht jaar is er van mijn rust geroofd,Ik wacht niet langer, ga vannacht op weg."

Nog een schop en dan duikt hij weer in 't licbaam,Dat richt zich langzaam, kermend, krakend op,Tast in de least naar een Mongoolsch gewaad.

Het hing er lang, het lichaam vodt zich vreemd,Als in een tent, het rilt, de hals is ruim.Erken: het is hoog tijd op weg te gaao.

En hij verlaat bij nacht Den Haag;Daarbuiten wordt zijn voetstap steviger,En sneller zweeft hij langs den weg, waarheen?

Het is maar door twee landen: Duitschland, Rusland,En dan een eindweegs door de vrije steppe;De grafsteen ligt waar Tsjita zichtbaar wordt.

316

AL DWALEND

M b : , o !E w o ,D j S o o I ko k.

D o w op, oDw oo pp ; j w ?V o jk ' o .

A k j ,H j k w b k y kH o j .

W , j T j ' w w.E k - j w , j oE jk kk ' f .

H o f ,D b ooE jk op k .

D ok f o ,D oo p o b ' wE ok ook o kk W .

317

AL DWALEND

Maar het gebeente eischt: sneller, sneller nog!En dwingt hem in een langen trein te gaan,Die rijdt hem van Saratov tot lrkoetsk.

Dan houden aIle wegen op, het is genotDwars door de steppen gaan; zijn er wei steden?Verdoernlijk is de geest die 't leven zocht.

Ais vrienden kent hij steenen hier en daar,Hij ruikt den welbekenden geur der yaks :Het laatste aardsch gevoeI dat hij ervaart.

Want daar, daar rijzen Tsjita's wallen grauw.Een kuil - hij weet niets meer, hij stort er inEn daadlijk dekken randgesteenten 't graf.

Het overleefde vleesch vergaat als gas,De beendren vallen hard en droog uiteenEn Jiggen einde!ijk op hun gemak.

De lage zie! lokt menschen in den afgrond,De hooge zieI sluipt om begeerigen naar 't nieuweEn lokt hen ook te trekken naar het Westen.

317


VOORSPOOK

j oo j w o ,S j k oo o o o ;I ' bb ooW o b koE o pE : „J oG j , o . . ."M o p oH , oo kk jk p ,E w o b .

D , w w ,No o p : „ oo j w j oo ."E o foE oo w oo jE k : „D w ' w ,A bb w ook o oo j .

,,Of w ook oE o kwDoo o oo p ,D j fo oo ,W b j ' j . w ,D p o pV kkN p k , p o ?"

3 18


VOORSPOOK

Zij die dood zijn en die gauw mOOen,Schijnen elkaar vooruit te ontmoeten;In 't laatst van hun leven hebben zii droomenWaarin reeds gestorvnen binnenkomenEn rostig met hen ~itten te pratenEn zeggen: ,,]e moot het leven latenGlijden, dan gaat het haast vanzelve . , ,"Maar die oog leven plotseling hatenHen, die zoo gemakkelijk praten,En verla.ngen hen weer te bedelven.

Dan zeggen ze Diets meer, zweven weg,Nog momplend : "Zoo zijn wij doodgegaan."En die nog leven informeerenEn hooren dan van zwaren doodsstrijdEn denken: "Dan zullen we 't wel niet leeren,Al hebben we ook nog zooveel djd.

"Of zullen we ook rustig overgaanEn later de nog levenden kwellenDoor hun zeer mild en zacht te voorspellen,Da.t zij foltringen zullen doorstaan,Waarbij al 't eerder lijden niets was,Dat het .is een spitsroedenpadVan levend mensch uit de drukke stadNaar die plek stil, diep onder gras?"

318

AL DWALEND

DE o o oo f w ,D k oo b ;N ' b j ,W y k .

3 19

AL DWALEND

DE zon straalt soms zoo fel uit de eeuwigheid,Dat kleuren dringen in het oog der blinden;Niets in 't heelal haalt bij de hevigheid,Waarmee gedachte en rhythme elkander vinden.

319


DE DWANGARBEIDERS

D ko k op w kO o o ,M p o p k of o b ,E f Sj o K o .

j j o ok ,H y f o ' wH f w oo , o p j

j o jk, b j . . .

j , , p op ,E , p w w j .T f j jI ' ko , k op j .

,,H op oop ;Ho o w bo ! "N , b , k b j .' T b j , oo opw .

,,M ko k k ,Wo k oo ?"N , o b j o ,oo o koo .

320


DE DWANGARBEIDERS

De koe1ies kermen op de zwarte kadenOnder de Zuidchineesche zomerzon,Met plompen zak of zware ton be1aden,Eenze1fden zang van Sjanghai tot Kanton.

Zij zijn maatvast en doen den laadstok deinen,Het rhythme van hun draftred doet 't gewichtHalf zweven door de lucht, de schouderpijnenZijn minder onverdraaglijk, bijna Iicht ...

Zij leven, eten, slapen op de Iichters,Eten verslindend, slapen zwaar in zwijm.Terzelfdertijd zitten de ijdle dichtersIn 't koele theehuis, tuk op maat en rijm.

"Het leven op de sterren loopt uiteen;Hoe zoet is dat dier wezens bovenaardsch! "Neen, het gebeurt in een land, vlak bijeen.'t Theehuis ligt bij de stad, iets stroomopwaarts.

"Maar als de koe1ies keeren van de kaden,Worden de dichters in hun kit vermoord?"Neen, nog niet eens benijd om de genade,Zoomin als de gehangnen om hun koord.

320

AL DWALEND

E j , ,O f b ' f bD p p w ,D .

I y o k bV ' o b w jk o wD ko , w ,E k w woo .

D ko w p of j ,w j , j o oo ;D fo oo kE o poo ' o j j o .

V f ' o k j k ,I j b , oo b ;D o , woo woo o w k ,E y , j , o j .

32 1

AL DWALEND

En juist gezien, van ver uit het heelaJ,Oefnen die beiden 't zelfde ambacht uit:Die slaven sleepen last van schip naar wal,De anderen van stilte naar geluid.

In rhythmen zoeken heiden de verlichtingVan de' onbewegelijk te zwaren last:De koelie viel, die stilstaand dit gewicht ving,

En gek werd men van woorden stilstaand vast.

De koelies werpen af en zijgen neer,Zwijgen en eten, zijn verIost voor uren;Des dichters foltering neemt nooit een keerEn zonder pooz' moet hij zijn doem verduren.

Vanaf 't gevloekt uur dat hij is geraakt,Is hij bezeten, gaat het door hem heen;De stilte omvat hem, woord na woord ontwaakt,Eischt rhythme, en hij draagt, draagt tot zijn steen.

321


VOLKSWIJ E

M p j , jD pp oo b ,D k j f k ,D j o ,J oo kE o oo oo .

S pj ,E oo ,A j o ,A b j o w ,To jE ' o j k ,E b .

A j , kD f oo w ,J k jOf j k j wTo w wH j b ;Noo ko T .

322


VOLKSWIJZE

Mager paardje, jaag maar:De steppe is eindeIoos breed,De vliegen steken je f1anken,De steenen je zeere hoeven,Je mag nooit stilstaan en drinkenEn de zon is zoo hard en zoo neet.

Smal scheepje, vaar maar:Eindeloos is de zee,Al trillen je moede masten,AI heb je te zware lasten,Toch mag je in geen haven rustenEn aan 't eind van de reis moet je ankren,Ergens ver buiten de ree.

Arm hartje, klaag maar:De Iiefde is eindeloos wreed,

Je krijgt haar niet en haat zeOf je krijgt haar weI en dan gaat zeToch later weer weg en verlaat zeRet hartje dat haar beminde;Nooit komt er een eind aan het Iced.

322

VIII

HOLLAND OP IJN . .

VIII

HOLLAND OP ZIIN ..


DE BURGERS

j wo o p .j o oo b , f b .j k j j ,

E k p w ' w k b .

D o o o f po oo op kk fw ,

G ' o o oo kk ,j M w b j b .

B o f , oo Go , oo kw k ,M k k o k b o ,M k b o f, o k ;H , H " ' ko .

So ' o o ,H j p j k o k ,E j L oE b , j o .

Ko j o w ,D j w j f f ,H wo ' p b w ,I k j j b .

324


DE BURGERS

Zij wonen in hun dorpen en hun steden.Zij doen voor bed, na tafe! hun gebeden.Zij denken dat zij leven daar zij aten,Elkaar plichtmatig tweemaal 's weeks bezaten.

Des avonds om de ronde tafe! pratenZe over den oogst op de akkers en de afwezigen,Gaan 's Zondags groetend door de strakke straten,Zijn Maandags weer in hun bedrijven bezig.

Broeiende drift, door God, voorzichtig kweeker,Met kracht geknot en in de kiem bedorven,Maakt hun gebaar en houding laf, onzeker;Het "vreestden Heer" staat in 't gelaat gekorven.

Soms is 't een zomernacht een man te machtig,Hij prangt zijn dienstmaagd in stikdonkre schuur,En is zijn leven lang om dit eene uurEen angstig beest, zijn zonde staag indachtig.

Komen zijn medemenschen het te weten,Dat hij wat zij niet durfden heeft gedaan,Het wordt hem niet in 't openbaar verweten,In stilte knagen zij aan zijn bestaan.

324

AL DWALEND

H j wo b k of ,G k ' b ok, pD ff ' w pHo oo .

H j wo oo ooE b k o bbD j fE o k oo b jf o .

So k f w o kkDoo ' oo b , j ;V w o j w ' , o kkL j o w k .

j oo b wb oM w kk : oo .H j ooE k : j .

E o k ko j ' o k k of,D ook o op jE o oo o o k of

j o p b p .

325

AL DWALEND

Hi; wordt niet meer gebrandmerkt of gesteenigd,Geklemd in 't blok, genageld aan den paal:De laffen tegen 't zwarte schaap vereenigdHouden hem steeds in angst voor het schandaal.

Hi; wordt door de gerneente uitgestootenEn gaat gebukt onder den dubblen lastDat hi; eens nam en verder heeft gevastEn toch hun kring steeds voor hem blijft gesloten.

Soms trekt een £iere zwerver norsch en nukkigDoor 't levenloos gebied, zi;n tred verhaast;Verdwaald voelt hij zich waar 't valsch, onge1ukkigLeven zijn lot van twee straatkanten naast.

Zij zien hem door hun bIauwbehorde ramenMeewarig trekken: die hoort nergens thuis.Hij slentert door de straat en Ieest hun namenEn denkt: zij ziUen Ievenslang in huis.

En ongemerkt komt hij Langs 't volle kerkhof,Daar Eggen ze oak geordend op een rijEn even roerloos onder zode en zerk of

Zij lagen onder peul en beddesprei.

325


E jk j w oo ' k ,B o b o jk o w ;T w j j b j ' w ,S b .

j oo w p,G kw oo oo jk o k ,T w j j op k p,Doo oo j k ' k .

326


En eindlijk als hij weer door 't veld kan gaan,Begroeten broederIijk hem de avondwinden;Terwijl hij reist bij 't wassen van de maan,Sluit men daarginds de deuren en de blinden.

Zij liggen al in hun loodzwaren slaap,Gekweld door droomen daaglijks onderdrukt,Terwiji hij stilstaat op de steilste kaap,Door hemelhooge en ijle klaart' verrukt.

326

AL DWALEND

DE AFGESCHEIDEN GEMEENTE

Vo b j w k jk p ,E V j o oo k kO ' oo o woo o ,Op j k .

So k oE w k op j o p ,D j , o w fMo o f o k .

No k k k k,oo po k o ,

A o k k .

Spo ko o k koE j b j k k.D D op p .

3 27

AL DWALEND

DE AFGESCHEIDEN GEMEENTE

Volbracht zijn aUe wekelijksche plichten,En Vrijdagsavonds gaan ze vroom ter kerkeam zich aan 's voorzangers vroed woord te stichten,Opdat zijn heme1taal hun zie1en sterke.

Soms raakt de goede man in zalvend vure

En wekt hen op jaarliedren te psalmeeren,Dat stijgt ten hemel, en te twalef uren

Mogen de vromen zelfgenoegzaam keeren.

Nog enklen zitten in de kiUe kerk,

Zich troostend met een pertie kaas met mosterd,Armzaliger als hongrige kerkratten.

Spoedig komt dan de sluimerdronken kosterEn jaagt de achterblijvers uit de kerk.Dit is de Dienst dier op hun secte pratten.

327


VROEGDIENST

D oo ' o kk jk ,H f o o ;Vbo j o H H ,B j ' w o w op ' .

' I k , ko , jj k w kw !

(V k k o ook w ,A p of , .)

Ook o j w o ;M o o op k !D p k o ooE p p k.

H j k b bb , k kD j o o o k .Voo w oo w k kD of k p .

3 28


VROEGDIENST

Daar de gelooV'igen 't te rekkIijk namen,Heeft dominee een vroegdienst ingesteld;V661' zes uur zijn ze om Hem met Hem samen,Bij 't huiswaarts gaan staat nog de dauw op 't veld.

't Is kil, men komt niet gaarne, maar hij teltZijn kudde na en wee hen die niet kwamen!(Vaak kan notaris ook met zacht geweld,Aan pacht of huur herinnrend, meevermanen.)

Ook moet het uit zijn met de warme stoven;Men zette voet toch op de vaste zerk!De preek sIaat gloed uit hen die recht geloovenEn stelt aan de aardsche lusten paaI en perk.

Hij ziet de kudde bibbren, maakt zich sterkDat hij de Zondagochtendzonde keerde.Voor dag en dauw galmt door de grauwe kerkDe lof en dank del' gepredestineerden.

328

AL DWALEND

HOLLANDSCHE ELEGIE

I Ho f oG o ' V ,T -boo , of ' bA w o j .

D o o jV w k o j .E wo op oo k ;I p o wo k p k .

E p k ,D o oE b j oo kk w w ;H woo o oo b .

D k o k , bo ,M ' w k p , w . o b o ,H f b o , k .(H o oo N b o )

E b o w w ;' V jp k oI b f ; j f k o ,D o o oof o p o .

3 29

AL DWALEND

HOLLANDSCHE ELEGIE

In Holland liggen afgestorven stedenGehavend aan de oevers van 't Verleden,

Ter Zuiderzee-boord, of in 't binnenlandAan een rivier wier monden zijn verzand.

De stedelingen houden nog den schijnVan met de wereld in verkeer te zijn.Er wordt gehandeld op de groote markt;

In de plantsoenen wordt elk pad geharkt.

Er liggen schepen aan de steenen kaden,Die niet veellossen en nog minder ladenEn bijna nooit vertrekken weliswaar;Hun tegenwoordigheid is toch een schoon gebaar.

De grachten kronklen, levendig gebocht,Maar 't water kruipt, een zwart en ,troebel vocht,Het heeft geen bron, het kan de Zee niet naadren.(Het vioeit zoo traag als Neerlands bioed in de aadren.)

Eens bloeiden wilde wilgen aa-n de randen;'t Vergrijp de steenen strakheid aan te randenIs streng bestraft; nu staan zij afgeknot,Dicht saamgerot als een onthoofd complot.

329


E j o b w .Doo - w oo -R w j oo V .D k j off jkOp w j

H f Ho woo ,oo o w jk o wooD H f f bo ,D j p f ooV o w k k f ;H j k op w .

H j o op oo p(N p b okk p )I j jf ook , k j,D jk j ;G kk jk oOf ' boo op ko j ,D jf j o k o oo b w k k ,B w wo k kV oo ', o k okk .D oo j T of w kE o b oo ,P ,V Oo of .

330


Er rijst nog menig eerbiedwaardig huis.Door hen vervalt - als water door een sluis Reeds eeuwen lang en altijd door Verleden.

Daar denkt men aan Zijn loffelijkste leden

Op deze wijs :Hier heeft een Hollander gewoond,

Zoo overtuigd dat waar de rijkdom woontDe Heere zelf den zegen heeft geboden,Dat hij de hulp niet langer heeft van noodeVan trouwen kerkgang en liefdadigheid;Hij rekent reeds op de eeuwge zaligheid.

Hij staat vroeg op de voorpui van arduin(Nu ligt de trap veibrokkeld en in puin)In zijn stijfstrookge, statige kleedij,De rijke eignaar van een reederij ;

Gemakkelijk over de deur geleundOf de' elleboog op het kozijn gesteund,Drijft hij den rook omhoog in blauwe krinkels,Beziet l:et weemlig woelen van de kinkelsVan uit de hoogt', totdat de klokke slaa.t.Dan doolt hij langs de dofgeruite winkelsEn stevent langs de zonbestrooide straat,Peinzend langs het relaas van een verhaler,Van een Oostindier of een slavenhaler.

330

AL DWALEND

H j jE w k p ' j Sp jT Oo .H j o ko ; oo - jo ,S oo bo , k k p j ,D w o p, b oo ,L o , oo j .

H j w o oo off o ,A b oo o koO kk o oo ,D k o j p -b wo .

M j oo oo ;H j w o op ob kOf w j o ,V w ko k p j b ,V b j o b o , oo o b b .

H j oo jL ' k o k ,So p w, k b p

j ; j oo b ,D j oo oo , k .H j f f oo w k ,

331

AL DWALEND

Hij ziet de ruimten van de vrije zeeEn als een zwarte klip 't vijandig SpanjeTusschen het Oosten en de eigen ree.Hij voIgt de koersen; ziet hoogzee-galjoenen,Schuim voor den boeg, kasteelig van kampanje,Den zwaren romp, bevleugeld door de zeilen,Licht overhellend, snellen door de mijlen.

Hij wande1t soms door doffe visioenen,Als bentgenoot te reizen met de koeneOntdekkers over zee in snelle schooners,De schrik te zijn van archipel-bewoners.

Maar hij rust zich nooit uit ter groote vaart;Hij reist de wereld rond op globe en kaartOf zendt wellicht zijn dierste zonen uit,Verwe1komt hunnen keer en prevelt in zijn baard,Verblijd om hun behoud, vooral om baat en buit.

Hij gaat zich voor zijn steile legerstedeLangzaam aan 't eind van elken dag ontkleeden,Soms in een spiegel schuw, tersluiks bespiedenZijn gemalin; hij zal haar nooit gebieden,Dat zij zich toone voor haar heerscher, naakt.Hij heeft met haar geen liefdenacht doorwaakt,

331


H f o jk k oo , o ,oo , o .

j j , j b k bL o wo o w ,Op k k of, w oH o p o , w ,H oof w , kk .D w b oo boT k o ; w k kS w b kVoo o , w ook kV b o b w k .

D ' k f j wI o o bKoop k f p ,

j op koT b . M w w j ,D o . GW -k k of w ,O o o f o kRo op . - H Ho ,T o b j f ,B o jk o op Go E w,H w p : oko w

332


Heeft toch een talrijk kroost, is meestal goedig,

Zelden vertool'nd, maar nimmer edelmoedig.

Zijn dagen zijn vergaan, zijn bleek gebeenteLigt te verworden onder grauw gesteente,Op een dicht kerkhof, waar geschonden lindenHun rompen schommlen, meegaand met <Ie winden,Hun loof verweenend, en de takken steunen.

De zwartbeschreven doodenborden leunenTegen een kromme zuil; een walvischkaakStaat in dit nachtland als een witte baakVoor havenmond, waar ook de kruisers rustenVan barre tochten naar besneeuwde kusten.

Die 't land aankleefden en zij die zich waagdenIn stormen liggen in een grond begraven:Kooplieden dekteen deftig praalgesteente,Zeevaarders zijn op kosten der gemeenteTer aard besteld. Men weet niet waar zij lagen,De onversaagden. Geen nazaten vragenWaar het ellendigen-kerkhof is geweest,

Om ongelogenstraft te kunnen dragenRoem op hun daden. - Het is Hollands geest,Tehuis te blijven in een vredig feest,Bloemrijk toastend op de Gouden Eeuw,Het vale wapen: den stokouden leeuw

332

AL DWALEND

B o w o w kb o ,T off op H oD o , w j ' j o w jk ;B j b o jk ,V op o kN , ko w w .H o , of o ,V oo oo - p k , -V o j j w ,E b o kw k ,O D o j oE k oo oE o o wo , of oE w o w .

333

AL DWALEND

Beschouwend als een onverwelkbre glorie,Te offren op het altaar der Historie:Dien dom, waarin zij de' eigen tijd ontwijken;Bereid altijd de dierbre vlag te strijken,Vreedzame oplossing van elk geschilNastrevende, het koste wat het wi!.Het is genoeg, van helden af te stammen,Van groote dooden - die niet tegenspreken, Veilig te zijn achter zijn zware dammen,En burgel'deugden naarstig aan te kweeken,Om verder van de Daad te zijn onthevenEn met elkaar in vrecle voort te levenEn oud te worden, vredig af te stervenEn als een rente de eeuwige rus': te verwerven.

333


DORP AAN EE(W )

Ik o

w

p .H p . D

w

pD

o

,('

V w H

- )E

ko

p op b w o f j ,V

op o k

p j .

H

wo

, j

o

w kE

k

, '

k

okk j

k

kI j b , f oo

k

,D jf p w o

w

j .A oo ok .D j

o

w j- Op ' , f j ,

-

K k j ok p ;

k p

V

f w

oo ,

oo

'

V

of o

A

oo .

H j f .M o

b

o fj k k .

D j o- E

b

,

b

oo

-

D o

p

j : oo

334


DORP AAN ZEE(Waddeneilanden)

Ik volg de straat waarlangs de huizen slapen.Het raadhuis staat apart. Daar hangt het wapenDat de gemeente in oude dagen had,('t Visschersgehucht was eenmaal Hansa-stad) :Een koggeschip op blauwe golvenfranje,Verguldsel opge1egd om de kampanje.

Het wordt tien uur, de trage tijd ontwaaktEn knarst: tien slagen, 't klokkenhuisje kraaktIn zijn gebinten, het is verfloos kaal,De cijferplaat verweerd en zonder wijzer.Achter smal grintve1d ligt het schoollokaal.De grijze schede1 van den onderwijzer- Op 't raam, half grijsgeschilderd, gehalveerd Knikt naar zijn stokgestamp; de klas psalmeertVan frissche waterstroomen, zaalge oogsten't Vee1verzig loflied tot den Allerhoogste.

Het armhuis ligt terzijde en achteraf.

Met mos begroeid als een vergeten grafZijn de gedeukte daken en de muren.

De eenge die daar zijn dagen uit moet duren- Een bultenaar, een burgemeesterszoon Draagt steeds een groene pandjas: schaamle hoon

334

AL DWALEND

A , j oS o ' Go .S w k k 'E ' k k of, ' .' I p w k .A w w j w w k k ,W jOp w w .

' V f k kT o b w k .D o j jfN j 1607 .A op b o w jS o , f w , .W w ko opB , .D o o oo o oI ' b o o o b .

M j ,E oOp o w ,D f p , p k

335

AL DWALEND

Aan hen die hem eens achtten, maar zijn lotSinds overlieten aan de' almachtigen God.Slechts een wrak hek staat tusschen de' armhuistuinEn 't smalle kerkhof, heHend tegen 't duin.'t Is slechts een schrede tusschen slaap en waken.Ais wegwijzers staan witte walvischkaken,Waaraan het vee zich schuurt de zeere zijdenOp weg van stal naar schrale duingrasweiden.

't Verleden zelf is in verlaten kerkeTe rust gegaan onder de blauwe zerken.De geveI draagt in roestige ijzren cijfersNiets dan het jaartal 1607.AIleen op den gebarsten zonnewijzerStaat nog, half uitgewischt, een naam geschreven.Wie het geweest is komt er niet op aan :Hestaan is niets, er heerscht aIleen vergaan.Deze oude zomer zoo vol ondervindingIn 't bloeien leidt aIleen tot verdre ontbinding.

Maar in zijn nachten ruischt de zee een lied,Een mild vermanen om het leven nietOp zich te nemen als een zwaren last,De liefde in plichten, in een diepe kast

335


' o b , o jW k , oo oo b f ,H p , p f ;A oo o o ,D op w o k o o ,E k b f oo o .

336


't Zuurverdiend geld te bergen, niet te jammrenWanneer vischvangst mislukt, hooioogst bederft,Het schip vergaat, het vee in stuipen sterft;Argloos te leven als zeehonden, lammrenDie op de strandwei soms elkaar ontmoeten,Elkaar besnufHen met arglooze snoeten.

336

AL DWALEND

IN NEDERLAND . . .

I N w k ,M o j ,T w o b ,D oo k j .'k G pp ,W f j :O ' k j j pp ,G o j .

I N w k ,E bW op f f .D b jf k k wE ko b j o .M j oo j : ,H j k ."J , k ko ,H f j j o o k b k .

I N w k ,M o j ,O ' w j j k .I p k k ,M f k ,A o k j b .

oG oo .

337

AL DWALEND

IN NEDERLAND ...

In Nederland wil ik niet leven,Men moet er steeds zijn lusten reven,

Ter wille van de goede buren,Die gretig door elk gaatje gluren.'k Ga Iiever leven in de steppen,Waar men geen last heeft van zijn naasten:Om 't krijschen van mijn lust zal zich geen reiger reppen,Geen vos zijn tred verhaasten.

In Nederland wi! ik niet sterven,En in den natten grond bederven

Waarop men nimmer heeft geleefd.Dan blijf ik liever hunkrend zwervenEn kom terecht bij de nomaden.Mijn landgenooten smaden mij: "Hij is mislukt."Ja, dat ik hen niet meer kon schaden,Heeft mij in vrijheid nog te vaak bedrukt.

In Nederland wil ik niet leven,Men moet er altijd naar iets streven,Om 't weIzijn van zijn medemenschen denken.

In het geniep slechts mag men krenken,Maar niet een facie ranslen dat het knalt,AIleen omdat die trek mij niet bevalt.Iemand mishandlen zonder reden

Getuigt van tuchtelooze zeden.

337


Ik w wo ,D L jk o pB j f wo p . . .D oop j boo- U j o , o o ooD w w o b oo -D o o k o oD oo w o .

I N w k b j ,Ik o o j .H j o k , o f ,M p k , wo oo f ,E oo op pp koo .W wo w oo kw ,Noo wo oo' p o p bo kop ,E oo , oo b oo p oo .

338


Ik wi! niet in die smalle huizen wonen,Die Leelijkheid in steden en in dorpenBij duizendtallen heeft geworpen ...Daar loopen allen met een stijven boord- Uit stijlgevoel niet, om te toonenDat men weI weet hoe het behoort Des Zondags om elkaar te groetenDe straten door in zwarte stoeten.

In Nederland wiI ik niet blijven,Ik zou dichtgroeien en verstijven.Het gaat mij claar te kalm, te deftig,Men spreekt er Iangzaam, wordt nooit heftig,En danst nooit op het sIappe koord.Wel worden weerloozen gekweld,Nooit wordt zoo'n plompe boerenkop gesneld,En nooit, neen nooit gebeurt een mooie passiemoord.

338


DE ARDENNENE ( b ok ) So k , oo J q

I . P o

0, w j o ! W j b oO o b R o p ,L fkoo w j ko k o ,E D ,

E p o k - B oS op f .D oo b f . ' V o . W j koO ' A H ,

E o oo B S , ooD o w j H L T ,E o kk , ' koo ,

B ' L b o wG oo : o j , p ,W b op D o .

340


DE ARDENNENEen (gebroken) Sonnettenkrans, door Jacquelin

I. Pelgrimstocht

0, de gewijde grotten! Wij hezochtenOm te beginnen die van Remouchamps,Liefkoosden warm in de ijskoude krocbten,En daalden daama in die van Dinant,

Ben pas ontdekte - Belgie is hOI er vanSinds de entrees stegen op meer dan tien francs.De vroomheid bleef. 't Vermogen niet. Wij kochtenOns niet meer 't Allerheiligste van Han,

En zochten troost in Brussels Scala, voorDe ontwijding van bet Heilge Land van Tachtig,En vonden met verrukking, achter 't koor,

Belgie's Libanon nu eerst waarachtigGrootsch: grotten grijnsden, gletschers glansden prachtig,Want hier beleed zich oprecht het Decor.

340

AL DWALEND

II. P o

D A b , jk . . .W o p kD bo o ! D , kD oo o o p A .

M j : o kV o j p . Tw j . W w ' jT oo o A

o o o ?

P k M ! C o D p ! H oE Ab ! (D p !) D B !Kw j ' o k

No f o w kk ,T w j j op b f o o .

E k b oo j o w o boNook , w j o j , w ,M j oo w jp o . . .E oo kk !

341

AL DWALEND

II. PalhlOdie

De AmbU:ve, die zachtzinnig zinneIijk ruischte ...Wat stond het nevelhemd met spitse kant van dennenDen heuveLboezems goed! De maan scheen, een der kuischteDie ooit glimlachte over de ongerepte Ardennen.

Mijn reisgezellin zuchtte: een niet te miskennenVermaning tot mijn plicht. Tweestrijd. Was dit wei 't juisteTerrein voor honigmaan die tegen der ArdennenZedige traditien toch te zeer indruischte?

Perk en Mathilde! Chloe en Daphnis! HeloiseEn Abelard! (Die paren!) Dante en Beatrice!Kwamen mij levendig herinneren aan 't onkiesche

Nog een geliefde aan het hart te willen drukken,Terwijl zij op eerbiedger afstand zich ontmoetten.

En ik besloot mijn overtreding zwaar te boeten :Nooit meer, waar vrij te zijn, luisterend naar de wetten,Mij nooit weer te vergrijpen aan sonnetten ...En liet dit laatste als zoodanig reeds mislukken!

341


ANTWOORD VAN HEIN BOEKEN 1

Ik E jk o b woo ?D j w j o f o o kE o b o k ,W j k o b oo .

'k B o boo o ('k oop oo )oo bo k oo k o o bo k

A oo , w Bo kj ' jk w oo .

No : k w w E ,Ik b jf D N w G ,Op ook o j k,

D wk o o oo ,Wo b j , oV j f op j oo b k .

1, Op : w k bo k o jo b woo ?

342


ANTWOORD VAN HEIN BOEKEN 1

Ik naar een Eiland ganschlijk onbewoond?Daar zijn we! mijn confraters ver te zoeken

En geen gelegenheden te bezoeken,Waarvan mij elk met een sonnet beloont.

'k Ben nog boordvol ('k hoop dat ge het verschoont) :

Zes schooneboeken noodde ik om te bockenAUe de schoone vaerzen, waarmee BoekenZijn eenzaamheid zich dicht'dijk waardig toont.

Nog dit: ik wi! weI naar het Eiland, mitsIk redacteur blijf van De Nieuwe Gids,Opdat ook daarin nog mijn laatste snik,

Die zich nauwkeurig in sonnetvorm loost,

Wordt bijgezet, meteen een laatste toastVan mijzelf op mijn laatst oogenblik.

1, Op de vraag: welke zeS boeken zoudt gij meenemen naar

een onbewoond eiland?

342

AL DWALEND

BENARD ADVIES

G j k, jf

o S

o ,'

I

oo , oo , oo b ,E

'

o ,

op

,oo w

of

o

k

po

k

.

M

k ko

j o ;Ik o , oo k o j'O

'

o : oo b jo

b

f,

b

f,

S

o .

j

w

k w , j

b

fw k o w ;'k Woo

'

o p,

o b

To

o

w ,

O k '

w

po o j .- M

kw oo

o j of o j ,H ppo b

w '

.

343

AL DWALEND

BENARD ADVIES

Gij heeren der critiek, schrijft nimmer over Schotman,'t Is naar voor hem, voor u, voor allebei,En als ge 't doet, dan Iiever op een lei,Zoodat het uitgewischt of nog kapot kan.

Maar in de kranten komt er altijd mot van;

Ik deed het toch, zoodat ik nu nog lij'Onder 't gevolg: er gaat geen dag voorbijZander een brief, een langen brief, van Schotman.

Zijn werk is zwaar, zijn briefwerk nog veel zwaarder;'k Woon ver van 't dorp, de oude brievengaarderTorst iedren dag een onheilzwangre tasch,

Omdat ik 't waagde eens den spot te drijven.- Maar kwam ooit een er toe zijn lof te schrijven,Hulppostbesteller werd heel 't menschenras.

343


OP MIJN ELFJARIG ARTSJUBILEUM

D k j b w ,o k ;

To ' j b j j b ,G 'k f o k w .

L p oo j , k oW k p oW oo k TM j - o o .

J , 'k o b k , 'k j ofD k p ' f,W o k ,

M w op p k j ' A b w j ,A k o p b j jVoo Apo o b . . .

344


OP MIJN ELFJARIG ARTSJUBILEUM

Daar geneeskunde aIleen mij zeer bezwaarde,Zocht ik in literatllur een tegenhanger;Toen de eerste multi's in mijn bijzijn baarden,Ging 'k zelf reeds van sonnettenreeksen zwanger.

Liever dan pilvoorschrijver, klachtontvangerWerd ik scheepsarts en deed de reis om de aardeWei eenige malen voordat ik in TangerMij nederliet - men moet toch eenmaal aarden.

Ja, 'k moet bekennen, 'k lei meer mijlen afDan dar ik medemenschen hielp in 't graf,Wat niet iedre collega kan getuigen,

Maar wil op deze plek mij 't Ambt nu wijden,Al vrees ik dat nog de aesculaap bij tijdenVoor de almacht van Apollo zich zal blligen ...

344

AL DWALEND

L'ART POUR L'ART

K b k PoJ jk , b j jk ;

j kk o oN A , k jk .

T -, w f jk j foA w p o , wo po jk,B wo W w , f w jk

j bb ' o .

Poo b o w, Joo -Poo b o wG w k , w ,Po kk ' , ' j b o .

j w k op b , ' ,Voo , w ,D k , b oo o : ' p op k , o .

345

AL DWALEND

i'ART POUR i'ART

Keur van blanke slavinnen levert PolenJaarlijks, bij duizendtallen tegelijk;Zij trekken over zee als haringscholenNaar ArgentillJie, dat minziek rijk.

Tien-, twaalfmaal daaglijks laten zij zich folen

A twintig pesos, worden spoedig rijk,

Bewonen Warschau weer, een deftige wijk:Zij hebben 't geld verdiend en niet gestolen.

Pooisch bloed is sluw, maar Joodsch-Pooisch bloed is sluwer:G ..... d werkt sneller, veiliger dan een uwer,Polakka's, 't zij u allen aanbevolen.

Zij werkt niet op een bed, maar in 't theater,Voor duizenden, en verdient geld als water,Danst naakt, blootvoets: 't spaart uit op kleeren, zolen.

345


VEELGODENDOM

' y Go .( f k )

D Sp GoV o , oo !B o boo , k o !D o b b oo

j , oo k ko ko .

D D :Bo w b k kw k b b kOo o .J k o op b k ,D E b .

D Po :W ' ooA w .Ho f k pV D G C oE .

D Ho :H jk w j ,M k f o

bb oo j j ,E k p b o .

346

V E R Z A MEL D E G E D Ie H TEN

VEELGODENDOM

'n Ieder nasie het sy God.

(Zuidafrikaansch lied)

De Spaansche God:

Vliegt een vogel, schiet hem dood!Bloeit een boom, hak hem om!De aarde moet bar en blootZijn, voordat ik als koning kom.

De Duitsche:Bouwt banken en kweekt bierbuiken :Oorlogsschade dient ingehaald.Je kunt volop van alles gebruiken,Daar de Entente betaalt.

De Portugeesche:We zullen 't maar zoo latenAis het is geweest.Houdt feesten en kleurt platenVan Da Gama en Camoes.

De Hollandsche:

Het land lijkt wei een stadje,Maar ik geef het ze goed :

Ze hebben hun droogje en natje,En melk in plaats van bloed.

346

AL DWALEND

D E b :Ik w j poE w p o ;M S y o k b o ,H j j ' oo j k .

347

AL DWALEND

De El1gelsche:Ik nam wat van juIIie pond

En weet niet precies hoeveel;Maar als Shylock hier stood,

Hij haalde je 't mes door je keel.

347

X

HERDENKEN

X

HERDENKEN


HERDENKEN

D w ' kw wN o ko : oo booT ok o , o op o jk ooS o .

' L f f oI b k w .M k o w jkW ' k woo , k o ko .

E k oo b j oG w, oo wo oo w o o ,Do k j ko ;

W k fVoo j ' k b j . . .

N op f p k,M ' o , o k,E k f o , .

3 50


HERDENKEN

Dezen winter is 't gekwelde weerNiet tot rust gekomen: door de boomenTrok de storm, in onophoudlijk stroomen

Sloeg het leger van den regen neer.

't Licht heeft afscheid van het land gcnomenIn een vale bui en keert niet weer.Men denkt soms aan een warm zuidlijk meerWaar 't geluk woont, maar kan niet ontkomen.

En ik vind dat het zoo blijven moet :Grauw, zoo wordt de dood met warmte ontmoet,Doet het denken aan zijn komst gecn zeer;

Wei het denken dat denzelfden dagVoor een jaar aan 't meer ik bij haar lag ...

Nu staat de aarde op dezelfde plek,Maar 't azuur is hoI, de zon een vlck,En ikzeIf de schim van toen, niet meer.

350

AL DWALEND

HET w o o o oV b o , o oo o jp ;M j w k o oo o o oo ,A k wo .

M , o b w ,W k oo p oo k,O j o , o ,A f oo o p jk .

H , j kw ; k : b k oO o ? o kj w oo bb , o b !

H , w oo w w j oM of f , -E k b f , j o o .

3 5 1

AL DWALEND

HET was een zomerochtend vol aromenVan bloemen, zorgeloos om rijpe vrucht;Mijn week gemoed schoot vol van zoete droomen,Als lerken trillen naar een zwoele lucht.

Meer dan een mensch, toch een bedachtzaam wezen,Was ik argloos geschapen voor geluk,Om mij geheel te geven, zonder vreezen,Aan liefde grootsch en onuitputteIijk.

Helaas, zij kwam; ik dacht: heb ik genoegOm haar te geven? hoeveel keeren zalZij wei niet noodig hebben, onverzadigbare!

Helaas, het was zoo weinig wat zij vroeg:Meer lof dan liefde, hulde meer dan huivering En ik bleef achter, arm met mijn overvloed.

351


OUD

V w .K o w .W o b o , p ' pD o w o .H w p oo ' ,V w k ' op B

O j boo , k , f ' ,Doo ' p j oo op ' .E j , okk ,A j - w jk k, jo , w -Bo o , kV ' , k op w .

B k f, o o w,J j, p f ,E ' oo , b wB b, b oD j o , o , o w,E b oo b j w ?

3 52


OUD

Verwaaide heesters in een leegen tuin.KIimrozen in de luwte van den muur.Wat zonnebloemen, spruitend tusschen 't puinDer vorigen winter ingestorte schuur.Het vage pad door hei naar 't lage duin,Vanwaar ik 's middags op den einder tuur

Over mijn boot, gekanteld, half in 't zand,Door 't laatste springtij hoog op 't strand getild.Een meisje gaat, de rokken in de hand,Ais zeilde zij - wat lij~t ze slank, jong, wild Boven de golven, raaklings langs den randVan 't leven, enkel leunend op den wind.

Ben ik het zelf, die vroeger met een vrouw,Jeugdig als zij, hier speelde nimf en sater,En haar in 't doodstil zand, het deinend blauw

Bezeten heb, bemind en toch verlaten:Die nu mij hier voel staan, te stram, te grauw,En dezen buit voorbijlaat langs het water?

352

AL DWALEND

AAN EE

E o o oVo o o p,W , oo wo pV ' o bE o op oDoo ' oo - j ooS o k j o oof.

W j ,oo ,

E o of w .W j kM b(S jk k )- R , o k b -T op ,

b oo oppS o o .O k oppB o wo k o .

O k k ooT w wB o b - ooP o p o

35 3

AL DWALEND

AAN ZEE

Een vroegveroudrende zomerYond ons in een smal dorp,Wildvreemden, door een worpVan 't toeval saamgebrachtEn toen maar opgenomenDoor 'n doode - in zijn droomenSchonk hij ons geloof.

Wij gingen zelden naar zee,Zelden en nooit tezamen,Een hond of een meeuw ging mee.Wij zaten meest in de kamerMet die steenachtige meubels(Steeds gelijk gerangschikt)- Rustig, toch telkens beangstigd Te staren op de heuvels,Zichtbaar door smalle sloppenSchuin tegenover ons.Over elk huis hingen toppenBevroren wolkendons.

Ook in de vierkante voorTusschen twee grauwe huizenBegonnen beregend-goorPlompgolvende duinen

353


H oD k ook wD o ooDo , , ,oo w j b ooO , oo ' .

Ik p w w o op ,D p o b ,E p o oopOf o ,E wo k poo op ,E jk b w byI w w o .

Ik oop o f' V b f o ,W bE ,VW k wOp boo oN ' k p w j o ,L f oo o j ?A o b

354


Hun overgangen naarDe smalle kuststrook waarDe oceaan aldoorDonderde, dreunde, mischte,

Zoodat wij de branding voorOns zagen, vooral in 't duister.

Ik liep langs den wierwal te hopen,Dat er een ramp zou gebeuren,Een springvloed het vastland sIoopenOf dat de einder lOU scheuren,Een wolkenpoort opengaan,Eindiijk een lichtblauwe bresIn grauwen wal zou slaw.

Ik boopte in een groene flesch'n Vergeelden brief te vinden,

Waarin beschrevenEen verre stranding,

Vaag aangegevenWelke vaste windenOpen booten droegenNaar 'n klip waar zij nog leven,Leefden voor hoeveel jaar?AIs de volgende baar

354

AL DWALEND

M j

b b

,D o k ,M j b j o ,M .

3 5 5

AL DWALEND

Mij hun bericht bracht,Dan zou ik gaan,Mij bij hen voegen,Met hen vergaan.

355


OP DEN TORENTRANS

W j op b oE f ' o .D b o , p ' o k ,S j w o w .

K op o ,D oo p ,WV o b .

E ook w pyE wo k op boo o ,

j k , oI w w o k .

356


OP DEN TORENTRANS

Wij zagen neder op den bloei der tuinenEn tevergeefs naar 't levenslot van later.De bloemen, diep in 't gras onder de kruinen,Schitterden als juweelen onder water.

Kristallen uit een apgelost verleden,Dat is vergaan in namelooze puinen,Waarvan de stervelingen en de stedenVerstuiven in de onbestendige duinen.

En oak de eeuwigstandvastige pyramidcnEn de in de wolken opgeboorde torens,Zij zullen eenmaal als iets kleins, verlorensIn wervelwind over de vlakte vlieden.

356

AL DWALEND

DROOM

I k w k boS f w oo ,w f w b o ;W j p woo oo wV w w , w o o k ?O oof o ,U w b oo .

W , w j w o woI wo o w koTo f oo wo ,M b oo , o ,V o p , o oL f o o .W j b oo , w oop o .

I j ,N o w j wL pp jk,Op j w j oo koI k wo oo ,R jp, b k b k .

357

AL D\VALEND

DROOM

In het kreunende welkende boschStierf de dag een verwarden dood,Zwierf de wind de blaren los;Wij liepen woordenloos in den wind:Vanwaar reeds wetend, waarom nog kind?am het hoofd de haren los,Uit het gewaad de arrnen bloot.

Wetend aI, dat wij wild ornwondenIn stille woede ons wentlen kondenTot de drift van ter dood verwonden,Maar bleven voortgaan, neerziend en storn,Vreezend dat onze priIle, te vroegeLeden de drift nog niet verdroegen.Wij bleven voortgaan, in wanhoop starn.

In een nacht van jaren later,Nu tusschen ons het wijde waterLigl en het lage steppenrijk,Op een nacht zijn wij voorgekornenIn elkanders zwoele droornen,Rijp, nu buiten elkaars bereik.

357


j o w, o w jk b o ,G wo , j, o ,N oo oof oo o ,V o , o o , oo j k ;D ' b ,G oo j f ook : 'k o w k w wW . Ik w w wJ j b b .

3 58


Zij de vrouw, toen nauwlijks begonnen,Geworden, ver van mij, achter de zon, enNu door een roofzuchtigen droom gevonden,Veroverd. ontvoerd, door mij gekend;De levenslang in 't geheim begeerde,Geheim voor mijzelf ook: 'k ontwaak en weet weer deWaarheid. Ik weet niet waar in de wereldJij in het leven gebleven bent.

358

AL DWALEND

WANDELINGA A. R.-H.

D , w o b k,G w j .G op ' b kD w j w o '

D p , o .E o k , k p b kD k - w k,D o o o o ,

W ook op , o w k .

W j w o , j w j kB j , oo oo b j .

A wo k w jj w j k - o o w

D j j ,D o j , k ko .

E w w w kV f ' o b kb o f ,Ho o w j , w , w ,V o , w ?

3 59

AL DWALEND

WANDELINGAan A. R.-H.

Dien middag, waarin ieder licht ontbrak,Gingen wij langs den rand van zee en ruim.Geen stem op aarde die de stilt' verbrakDan het verwijt der meeuwen om 't verzuim

Der laatste inscheping, niet meer te herstellen.Er stond geen zeil ter kim, geen klip verbrakDe vlakte in verre deining - slechts het wrak,Dat soms meer naar ons over scheen te hellen,

Wees hoe uit zee en lucht hun eenzaamheidZich samentrok op hem, vermolmd en zwak.Wij worden van de onze, al zijn wij vlakBijeen, nooit door een eenzaam ding bevrijd.

Ais woelige zee en heme! strak en wijdZijn wij elkander vreemd en toch vertrouwd :De een altijd met stilte en rust in strijd,De ander vol ijlen vrede, sterk en koud.

En waar de wereld met haar wilde kimmenVergeefs naar 't onhereikbre golft en smacht,Hoe vonden wij dan, zwervers, weldra schimmen,

Verstandhouding in scheemr.ing, weldra nacht?

359


JEUGDHERINNERING

D

w

j

op

opE

p bo

oo ,D op, o

p

,

b

k ,E j oop,

oo b

o b oop .

D oo , '

C k op '

b ,M

p

, o

oo

;Op ' k o

o

op o b bK k

o

jk o .

D k op o j p ;C

p

boo j w ooN ,

V

-bo k .

'

O

jk

w

o oo f .'k W k

w Oo

o

ko

E j o o o k .

360


JEUGDHERINNERING

Dit was mijn eerste visie op de tropen :Een gladde plaat hoven den schoorsteenmantel,Daarop, om langen palm, Iaag bladgekanteI,Een tijger sloop, de oogen bloedbe!oopen.

Daarvoor, 'n Chinees in geel kleed op 'n theebus,Met plat gezicht, hangsnor en scheeve oogen;Op 't dekse! stond een onoplosbre rebus:Karakters van onmete!ijk vermogen.

Daar staarde ik op en voelde mij rampzalig;Chinees en palmooom deden mij wegdroomenNaar verre landen, meer dan Verne-ooeken.

't Ouderlijk huis was soms zoo duf en stug.'k Wist niet dat ik heusch weI in de Oost zou komenEn even hard mijn lot er zou vervloeken.

360

AL DWALEND

HERFSTTIJ VAN EEN KOLONIAAL

B j T oo w oW o b o , b , ,A of o

f o k p .

'k o , ' wo ;'k Vo o koo j b o ,B p o o , ,M j k f .

' I : k b j f p ,O k ' op w ok,W , oo ' w ,D p w ok .

36 1

AL DWALEND

HERFSTIIJ VAN EEN KOLONIAAL

Bij een Teutoonschen eeuwenouden starnWat oude hloemen, muurhruin, vuilvergeeld,Alsof de zomer na een laatste vlamZich hier in fletse vonken had verspeeld.

'k Zit in een rieten stoel, 't azuur wordt vaal;'k Voel riIlend hoe de koorts mijn hloed verdunde,Bepeins nog dat de zomer, meestal schraal,Mij dit keer heelemaal geen liefde gunde.

't Is eigen schuld: ik heh mijn drift verspild,Omdat ik steeds naar 't tropisch land weer trok,Waar de natuur, voor 't dier waanzinnig mild,Den mensch leegslurpt in stillen heeten wrok.

361


RIMBOE

Ik f L op pW b k oo wo ko ,A o oo b ooD ' o ' wo w f w k .

A oof ko oH b k w f o o w o ,Loop , j o j ooV k F f op .

E j oo ,H j p kE o ' ,

Sp j k o b ,D k b oo ;M k k ' .

362


RIMBOE

Ik leefde lang op de verlaten plaatsenWaar blanken niet dan noodgedwongen komen,Aan smallen oeverzoom van breede stroomenDie niet dan 't groen van 't woudgewelf weerkaatsen.

Als hoofd van een kolonie van melaatschenHeb ik een zwarte nimf tot vrouw genomen,Loop haast niet meer, maar rijd soms in mijn droomenVeerkrachtig met een Friesche faem op schaatsen.

Er is hier niets meer dat mijn leven stoort,Hetzij de plaag van mieren en muskietenEn soms de vage haat aan 't vaderland,

Spijt dat ik onheil stichtte maar geen brand,Dar ik gemarteld heb en niet gemoord;Maar verder kan ik 't leven zeer genieten.

362


VESPER

S , . . . D oWo oo ' o .D k oo k j .D b wOp o b wf w o ;Sp bo , p j p .

D boo k pW o k L j .

W j w b f : U y -D o b o o .

(R b D o)

364


VESPER

Stilte, stilte. . . De gouden stad

Wordt door den nacht in 't geheim genomen.

De kathedraal is een groote reliekschrijn.De baai wiegt sterren en Iichten samen

Op mollige blauwfluweelen golven;Spitsbogen, steunpijlers deinen in haar diep.

De visschersbooten teeknen scherp en stH

Witte driehoeken van Latijnsche zeilen.

Wij verwachten een bries die fluistren zaI: Ulysses Den menggeur van zout en bloemen toeaadmend.

(Ruben Darlo)

364

AL DWALEND

HERFST

' I , kkR w o .V b j , o b oo oH kk .

' I . . . o o oo ,Of f oo j ,A , w b ,M w w oo ko ,O oo op p k o b j . . .W o op , op ?

E j , booE ' oo ,E k b B oo o .N wo j oo woo .

365

AL DWALEND

HERFST

't Is stil in de lucht, de trekkende ganzenRichten hun zuidvlucht in wiggevorm.Verbrijze1d, ontblaard door den laatsten stormHangen de takken in zilverglanzen.

't Is stil ... om van verre landen te droomen,Of men vanzeIf er zoo heen zal drijven,Aan niemand gehecht, niets dat weerstand biedt,Maar weet wei dat men er nooit zal komen,Om vooctaan op deze plek te blijven ...Waarom op deze, op een andre nief?

Er is iets in dien vijver, die boomenEn 't huis aan de heuve1s dat samenhoort,En ik ben als gast door hen aangenomen ...Nu wordt het tijd voor het laatste woord.

365


DE PROFUNDIS

E o f b j ,D w .I oVoo b o f ?

Of k jk po oHo k op j w ?(Ik w oo oIk , p j .)

oo j k f b ,D b jB j ko , w ,

j o p j .

N oof b j ,D w f w k .I k ,M ko w .L , w k .H ko . A .

366


DE PROFUNDIS

Er toeft veeg licht bij de ramen,Die ratelen in den wind.Is het een geest goedgezindVoor bedroefden en eenzamen?

Of kijkt het van claar spottend toeHoe ik me op mijn !eger wente!?(Ik weet later nooit meer hoeIk het uithieId, de pijn en ellende.)

Zooals zij die ik tiefheb en haat,Die teeder en bijna reinBij me komt, en weer gaat,Zij houdt niet van duister en pijn.

Nu dooft het licht bij de ramen,De wind heeft het weggerukt.In het licht is alles mislukt,Misschien komen we duister samen.Luister, de wind huilt verrukt.Het duister kome. Amen.

366

AL DWALEND

ANDENKEN

D k f f RW o Ko p ,D w w SG w : k kb B wD , F M , f KL b w o R S .

I w bU wo w w M ;D f w G k ,D , , w f S ,D o k So k .

W w w , ,D w w A w ,F , K o b -

W o S ,To Lo o .

367

AL DWALEND

ANDENKEN

Du lasst mich denken dass auf fernen ReisenWir unsganz nah und ohne Korper sind,Denn wir verstehen uns wie Sterne leiseGehn dann und wann : kaum merkbare BeweiseDass in uns, Frau und Mann, das friihe KindLebt wie im grossen Raum die Sterne sind.

Ich reiste lang allein und wurde blindUnd wollte werden wie die Menschenleute;Du halfst mir wieder mein Geschick zu deuten,Du, einsam, wie auch ferne Sterne sind,

Die noch nicht sklavisch um die Sonne kreisen.

Wir werden weitergehn, uns nicht mehr tauschen,Du wirst dich wieder zu den Andern wenden,Feil sein, in deiner Keuschheit doch unnahbar-

Wenn ich noch traumend nach den Stemen lausche,Toricht und einsam unser Los vollende.

367


BRUILOFTSLIED

M j , o , w j oI k , k kk ,A b j o o kkD o j fw b o .

N b j , o j w ,' W j o jkD ' o , b j o :B w j p ' b .

' G w o .D o w o w j o w ,

o o oE k k .

M o p k W wD w o j wo .W j , b ,B j ' p j j o bo ,

T o ' p 'W op k ko ooGoO j o o .

368


BRUILOFTSLIED

Mijn gade, het is goed, wij zuUen toevenIn een klein stadshuis, ik zal niet vertrekken,Al bleven mij vee! eilanden te ontdekkenDie zich om mijn afwezigheid bedroeven.

Niet dicht bij zee, om mijnentwil,'t Werd mij ondraaglijk aan den randDer ruimt' te rusten, bij de golven stil:Bewaar mij diep in 't binnenland.

'n Gewezen vestingstad is goed.De avondwandeling doen wij om de wallen,Zien saam zonsondergangen tegemoetEn kudden keeren naar de stallen.

Maar sams speur ik in WestenwindenDe zeeen waarover zij woeien.Wij gaan naar huis, sluitende blinden,Bij 't lamplicht tracht je mij te boeien,

Te doen vergeten 't varend schip in 't duister\Vaarop ik iedren nacht kon hooren aIleGolven van aIle verten samenvallenam mijn onrustig hart gerust te ruischen.

368

AL DWALEND

Nook p k b , p boo .' S p o p w j ,To G o , Sp b , L b o ,V f oo b .

M o , k jo , f . woE w o o jo w b ,E o , oo ooS p , j w p ' o .

D b o j ' .Ik b j ' oo oE k oo b j ,Ho ' j w kk oo Noo

G b j , w o kTo p ' b o p j oE o oo o . . .J j ko k j w j ,

J ' o ,I ' j f b koVoo ' fkoo .A , w o o

369

AL DWALEND

Nooit sliep ik beter, dieper dan aan boord.'t Schip is de lompe wieg die mijn geslacht,

Tot in Groenland, Spitsbergen, Labrador,Ver van het vaderland heeft voortgebracht.

Maar het is goed, ik zal met jou. lief. wonen

En zwaar gaan van de zorg om jouw bestaan,

En niet tot de eilanden, als zooveel schoone

Slaapsters, mij wachtend diep in de' oceaan.

Dan bloeit je vreegeIaat in 't schemerlicht.

Ik zit bij 't uitzichtlooze raam te starenEn denk voorbij de veege straatlantaren,Hoe 't ijzingwekkend schoone Nool'derlicht

Gletschers beschijnt, die eeuwenoude kusten

Tot diep in 't binnenland doen splijten onderEen ongehoord en nachtenlang gedonder ...

Jij komt en kust mij en wil met mij rusten,

Jelate' omhelzen in den veilgen nacht,

In 't stille huis dat je zeIf hebt gekozen

Voor 't samenleven en gestaag liefkoozen.

l\.ch, waarom dit en niet de overmacht

369


V ' o , w j b oo ,op b o - o oo oo ,

W ' op o o oo oo ,E oo o oo ?

M o , fH b j ko b j o w .Bo o f , k fb oB j w j !

370


Van 't lot, dat zwervend zijn gebied vergroot,Zeilend op bron- en mondinglooze stroomen,Waar 't leven oplost tot een ruimschootsch droomen,En als vanzelve voortvloeit naar den dood?

Maar het is goed, in liefdes naamHeb je gekozen en hebt mij vertrouwd.Boven groot ze1fverlies, klein zelfbehoudBlijven wij saam!

370

AL DWALEND

ODE

„A , bQ p o ."

O o w, w f jk ,Uw k o ,M w oo ,D f j, , b ,

j o jk bM o w b ;

D , k k , oo k k ,I ' o w k ,D o ' oop o w ;D , oo j ,M o j w o ,H o jk ;

Ho k j, o oo jo j ,V o ooE w boo o ,A oo wA wS w o p ko .

37 1

AL DWALEND

ODE

"A la tres ehere, ala tres belleQui remplit man emur de darte."

o vrouw, die met uw lieflijkheden,Uw lenige en lankmoedige leden,Met heel uw teedren grooten schat,De driften van mij, man, geduld hebt,Zijn onverzaadlijkheid vervuld hebtMet den trots van wie meer bezat;

Die, vaak gekneusd, maar nooit geknakte,In 't lange leven onverzwakte,Den storm van 't sloopend lot weerstaat;Die, nimmer door zijn luim vernederd,Maar om zijn ruwheid nog verteederd,Hem moederlijk mild gadeslaat;

Hoe kunt gij, nog zoo jonstig jeugdig,Van verre toezien vroom en vreugdigEen wereld die zich boos vermomt,Als hadt ge nooit de min gewild enAls wist ge niet dat na een stilleSteeds weer de storm der rampen komt.

371


O o w, ko o b ,o w oG w f b bo ' ,E o w ,M w o oo w ,No o b ' k ;

G j b kE b j o j

w o o kk ,H b k j b b oE pp o koD oo wo kk .

H j o o ,H j f o w o oE oo o ' p ;G bb o ,H j k w woE b j p b ,

372


o vrouw, die dit al kon volbrengen,Zonder uw vleuglen te verzengenGezweefd hebt hoven 't valsche vuur,En hem die hellevorst zich waande,Maar wiens gloed voor uw zachtheid taande,Nog overbracht naar 't kaIm revier;

Gij die dit alles hebt gekundEn daarbij nog zijn lust vergundZich aan uw lichaam te voltrekken,Heb dank dat gij hem hebt behoudenEn niet liet glippen toen de koudeDes doods zich naar hem uit wou strekken.

Hij is nu niet meer te verdoemen,Hij heeft nog slechts uw naam te noemenEn is voor chaos' greep gered;Geen vat meer hebben de demonen,Hij kan nu in uw ziels1"llst wonenEn bij u slapen in het bed,

372

AL DWALEND

D oo , o w j ,W boo j b j ,G o o fU w kw kk ,W kk ,Af oo j o .

oo p jE oo p po o ,w w j ' w

E , kE , ; ' j wo ,N , oo ook b .

373

AL DWALEND

Dat door u veilig, goedgewijd is,Waarin van boosheid hij bevrijd is,Gelouterd tot: de liefde die

U weer zal streelen en verkwikken,Wanneer de duistren u verschrikken,Afdeinzen door zijn melodie.

Zoo vast vereend niet meer gepijnigdEn door den rampspoed nag gereinigd,Zweven wij 't eeuwig duister inEn laten daden, kindren achterEn dansen, dichten; 't zijn wordt zachter,Neen leeg niet, dood is ook begin.

373


DE MENSCH(L )

H L :N p w k ,M j k .No j k o ko ;Ik o b oo o oo .W o k ko w ?T w j k o p j b o wo ,

j j w oo b j oE o .Ik f oo k ,V o k j oo w o w .

D G :Ik j o ,V , o w k po ,W o jk wo ff ,V kk , p op p ff ,G k o wo k w ff ,To w p p of .D wo oo oo ofI , of w w .T p oo k , w ,V kk j j w w ,B j b , p ' f o .

374


DE MENSCH(Leerdicht)

Het Lichaam:Niet in gepeins aIleen wil ik genieten,Mijn leven zal niet vlak en vaal vervlieten.Nog gister is mij een geluk ontkomen;

Ik stond eerbiedig en met schroom te droomen.Waarom nam ik het niet met kort geweld?Terwijl ik dit vol spijt heb overwogen,Zijn mij weer anderen voorbijgevlogenEn in een ander levenslot gesneld.Ik leef voortaan aIleen naar daad en krachten,Vervloek mijn droomen en wantrouw gedachten.

De Geest:Ik zie deelnemend naar mijn levenslot,Vreugd, rouw en angst met even kalmen spot,Wetend hoe aIles eindlijk wordt vereffend,Verdriet hem drukkend, ramp op ramp hem treffend,Geluk hem tot de wolken weer verheffend,Totdat een nieuwe ramp hem nederploft.Dit aIles wordt dan door den dood verdoft

In niets, alsof het nimmer was geweest.Taiphoons kalmeeren, werelden vergaan,Verrukking schijnt na jaren wilden waan,

Bij een gebeente, diep in 't graf ontvleesd.

374

AL DWALEND

D :W o o k bV j bo j ?D k o b w ,D o po , o .Noo f o kD k .D k ' j w ,D w w , k w o j .T w j k b j ,W j j .

D S w:D w bo ,D oo b o ;To bb j ooA o o j k o b .E jk j j o oo ,W op o o p .E k : o ko , oo !V w bb b w ,E j off b ,To f wo , k b !A w k o ,Doo o k o j :

j w , ' w .

375

AL DWALEND

De Ziel:Waarom moet ik met deze vreemde beide

Vijanden saamgebonden mede!ijden?Die e!kaar alles om het zeerst betwisten,De een vol spot, de ander vol lage listen.Nooit heeft een lang en onverdeeld geIuk:De ander tast het aan en vreet het stuk.De een kan niet de' ander naar zijn wellust neigen,Die wil en weet, kan zweven en ontstijgen.Terwijl ze elkaar bestrijden en verraden,Weigren zij steeds mijn middlen van genade.

De Schaduw:Drie machten waren eens aaneengebonden,Die aIleen door hun samenhang bestonden;Toch hebben zij naar niets zoozeer gesmachtAIs los te zijn en enke! te bestaan.Eindlijk zijn zij verlost en z66 vergaan,Weer opgelost in den oerdiepen nacht.Een klacht: 0 kom terug, voortaan vereend!Verwanten hebben baIsemend geweend,

Een tijdlang offers aan den geest gebracht,Toen ze!f verzwonden, ik aileen gebleven!AI weeg ik nietig in de godenschaaI,

Doorstond ik toch hun strijd en Iedig Ieven:Zij werden niets, en 't was hun laatste maaI.

375


BIJ b oo kw k o jTo w k p o k w w ,Doo boo o , oo oE jk w w .

Ho ko k oo T o ,T w j 'k o f ,W j o wo p j b o ,W op k wo f, k b jp .

N oo k, k ookE o , ko j o o .W 'k f o , w 'k jB oo jk, oof oo o b o ?

Ik f jO o b okk , w k ,T oo j . N ' o w j ,

j kk j oo w ' .

376


BIJ een helderen bergstroom kwam ik tot mijzelven:Toen wist ik pas hoe ik eens was verdwaald,Door booze geesten vervoerd, nu door goede elven

Eindelijk weer uit de wereld teruggehaald.

Hoe kon ik zoo lang in last en leed veltoeven,Terwijl 'k aileen hoefde luistren naar een lied,Wel altijd tot redding geworpen naar mijn bedroeven,

Waarop ik worstelde en dreef, ik begrijp het niet.

Nu hoorde ik, raakte ook hun zilvren harenEn voelde hun zachte huid, koelde mijn dorren mond.Wei zag 'k henzelf nog niet, maar was 'k niet jarenBlind voor hun rijk, doof voor hun lied dat nu begon?

Ik luisterde en zag henzelf niet verschijnenOm de rotsblokken, wenkende, meer en meerTe voorschijn. Nu gaat al 't vroegre verdwijnen,

Zij trekken mij door den waterval in 't meer.

376

AL DWALEND

DRIE f , b j k ,M op , oo o w ,D op wo o .E o , w oo : pM ! W f oo o ?

To , j ook o op o jD b j k ,T w j wo w jk

j b ff k ?D , ' w k jk f,Ko k o w ooT o b oof ,E k wo w j ,E o oo k , ' ow f f o j, o k op oO o b ,H bo o ,V p k k o ,O p , k kE b w k .

377

AL DWALEND

DRIB vlinders f1adderen, dicht bij elkaar,Midden op zee, voorgoed van land vel.'dwaald,Drie teedren op den woesten oceaan.Ecn ging nog, twee desnoods: een vluchtend pa;lr

Maar drie! Wat heeft het noodlot uitgehaald?

Toch, zijn ook soms opeens niet over mijDrie teedre zaligheden bij elkaar,Terwijl in het gewone nauwlijks cen

Zich uit het grijs bestaan verheffen kan?Dan, ver van 't land waarin ik daaglijks leef,Komen haar kleine mond en twee zachte oogenTezamen tot den glimlach die belooft,En ik verga en word wijd als de zee,Eerst nog zoo klein, en in 't oneindige vluchtigZweeft haar Iiefde over mij, totdat ik opstormOm de andere drieeenheid te bezitten,Haar borsten deinen doe, haar Iichaam siddrenVan uit de plek die ik niet noemen zal,Omdat ze diep Iigt, ik aIleen haar kenEn streng bewaak als zee al haar geheimen.

377


DE EEN AMEN I

Ho o w oo b j,Op , , op po ,V kb j o .

So oo , o(No bo ),E k o o ' .

So wDE o oo ,

A , , o , ,A w jE .

3 78


DE EENZAMEN I

Hoe snel gaat de vrouw voorbij,

Op straat, in den trein, op de sponde,Vlakbij en oneindig ver.

Soms ziet men alleen oog, mond en haar(Nog iets van haar boezem misschien),

En kent haar toch tot in 't teederst.

Soms was men met haar vereendDuizend nachten en meerEn is haar toch zoo vergeten,

Alles, haar geur, mond, haar,Als was het zeven jaarEn niet een dag geleden.

378

AL DWALEND

II

Ho p oo b j,Op A , A o ,D T of P f .

H f o k jE j kk ,H o j .

D op ,V op w bo ,G oo ko b k,

B o bM boo , b woo w ,

j o w k b j .

V j ' ,W k p f oo .' S b jf o b .

3 79

AL DWALEND

II

Hoe sne! gaat het schip voorbij,Op den Atlantic, de Amazone,De Yang Tse of den Pacific.

Heft over de kim zijn zeilEn laat zijn dekken zien,Hellend over naar Iij.

De schaarsche opvarenden,

Verdedd op want en boeg,Gedund door kou en scheurbuik,

Beturen ons begeerig :Mailboot, bewoonde were!d,Zijn ons een wenk nabij.

Verglijdt naar de' andren eind<.r,

Wit krimpend zeilfantoom.'t Schuim blijft nog even zichtbaar.

379


III

E o ,G w b ,Doo j ,

A , o o

p

,M oE w pp .

M

ko k

M o w

k op,

E w p f oo .

W o

k

M o w

k

,S

o

?

N bD

kw

k j

w

k .H j oo oo j ko ,(W

ko

o j oo ) .

W o j, j ,N

p

o

w

?Ik b

ook

.

380


III

En sorns is men aIleen,GevI'llcht uit dwangarbeid,Door haat uit stad verjaagd,

AIleen, met hond noch pa:trd,

Met maan en zon en sterrenEn het gewas der steppe.

Maar dan komt eens een karMet vrouw en kind er op,Een tweespan draaft er vaor.

Waarheen gaat toch die karMet vrouw en kind traag heen,Slechts heme! om hen heen?

Naar den verbannen man

Die in de kwikmiJn werkt.Hij is dood vooroat zij komen,(Want komen doen zij nooit).

Waarom laat zij, mij ziende,Niet plots den wagen stiIstaan?Ik ben ook man en eenzaam.

380

AL DWALEND

j j of o ' w ,W j k , o w k ,E k b k .

D wo b oo .W j k ,W o w b w p .

M wHy , pp oo ,D f , ' kk .

M o w wDoo ' w jE o k b j .

3 8 1

AL DWALEND

Zij stijgt af over 't wiel,\Vij zien elkaar, ontwakend,EJkaars verbanning slakend.

Dit wonder gebeurt nooit.Wij :tien eIkander aan,Wantrouwend en bewapend.

Misschien is die man weiHyena, steppenroover,Durft met, 't is dag gelukkig.

Misschien is die vrouw weIDoor de' ander weggejaagdEn zoekt haar heil bij ieder.

381


IV

S k pp ,D off o o ,D j .

H B p , k o ,D o b jf jf b oI ko o' B jf w o .

D k okj j o oo b ,H poo o b ,D k w .

J , w j .W o bI f o o oO op o .

382


IV

Stil sta ik in de steppe,De doffe zon gaat onder,De schrale maan verschijnt.

Het gras dampt, klam en vochtig,De grond blijft stijf bevrorenIn heeten korten zomer:'t Blijft winter in den zomer.

De klokjes zijn nog hoorbaar,Het mIle spoor nog zichtbaar,De kar is al verdwenen.

Ja, alles gaat verdwijnen.Wat over is geblevenIs lief maar onvoldoendeOm op te leven.

382

AL DWALEND

VOOR DE OOVEELSTE MAAL

H oo , k p oo k kVoo oo .Ik o w o , w o kD j p o b . . .

M o w o w,No oo b k , oo ko ,Vo w , o o , o wo o .D wo w b o , w pb w .

j ko o - oo oo .E k w p o o boE k o k, oo o oo ,S op oo - oo oo .

383

AL DWALEND

VOOR DE 200VEELSTE MAAL

Ret regent door den nacht, ik lig slapeloos krank

Voor de zooveelste maal in een ver land alleen.Ik neem trouw de dosis, waarom niet den drankDie mij in een teug hielp over alles heen ...

Misschien de gedachte dat toch weer een vrouw,Nog nooit eer bekend, door dat du:ister zal komen,Vol weerstand, vol lust toch, te worden genomen.De aard wordt weer blond, de zee weer diepblauw.

2ij komt als de zon - voor de zoovee1ste maal.En ik sta weer in praal de zieltoging te bovenEn merk dan hoe sterk, door daarin te gelooven,Staat men op uit den dood - voor de zoovee1ste maal.

383


VOORGEVOEL

' I j o o w k w kD o p k k , b o ,D o , , , wD ,E oo k k k .

Ho jk, o o w wooD wo w p kk ,B j oo b k : o bo Noo ,

oo o , ooj w o kk .

D woo bb k k k ,j ko op w b w ;

V k o f, o , ,M k f k oV k o , j kOp bb ,B j w oo w .

384


VOORGEVOEL

'{ Is mij te moede als werd ik weer een kind

Dat nog niet spreken kan, begint te staamlen,

Dat vindt van mooder, menschen, dieren, wind

De stemmen even vreemd en eensgezind,

En door elkaar de klanken gaat verzaamlen.

Hoe heerlijk, nog te weten van geen woorden

Die zinnen worden en die weer gesprekken,Bijvoorbeeld denken: een groen bosch heet Noorden,lets anders groots en groens heet zee, en moordenZiJn zwarte dingen die men moet ontdekken.

De woorden hebben klank en kleur en glans,Zij komen op en willen gaan bewegen;Vaak is een stroef, een an-der norsch, verlegen,Maar als ik f1uister dat ik nog niet regen

Van rag kan onderscheiden, zien zij kans

Op l,iedren die lang hebben stilgelegen,

Bijna verstandig waren doodgezwegen.

384

AL DWALEND

VAN VOREN AF AAN

oo o w wo kW k fE - o ,D jf oo jDoo ' j .

o o ,D o - j .W o of oE oE pook oE w oo o ,MOo b jE jk oV j b ,G o , o wW j op kE wT kk b w j ,oo j oo k .

M b k f j ,To j b w o ,G w , j w opN wo , oB jk, o jk

385

AL DWALEND

VAN VOREN AF AAN

Zooals de stormwind de wolkenWaar de zee geen kusten meer heeftEn de hemeI geen sterren over,Drijft nu de droom mijn gedachtenDoor 't ledige ruim van mijn geest.Ze ontmoeten geen tegenstand meer,Drommen samen - ijlen uiteen.Wei staat nog af en toeEen langgeleden ontslagen maanEen spookachtig licht te gevenEn er wezenloos naar te staren,Maar verder is er geenOoggetuige bij dezeEindlijke ontredderingVan mijn geteisterd bestaan,Geen toevlucht, geen rots del' eeuwenWaar zij op kunnen vluchtenEn zich weer langzaam verzaamlenTot een hardnekkig bewustzijn,Zooals zij zoo vaak gedaan.

Maar heb ik zelf niet altijd,Toen mijn bestaan was geordend,Gewenscht, ja wanhopig gesmachtNaar de verwoesting, omBuiten menschelijk, goddelijk

385


M wH f o w ,O w op wD k kN opG ko j pI oD , ,T pp o !

386


MedewetenHet zelfverlies te wagen,Om daarna weer opnieuwDe kiem die niet vergaan kanNu op een eigenmachtigGekozen tijd en pIaatsIn te zetten enDan, daar,

Te scheppen uit den chaos!

386

AL DWALEND

HERFST

Ik ko o .' L f jE .Ik op ' op wo ,T j o ooB o b w .

M ' w o k ; koB w ok p o ,G j w k .Ik k oo o oE b ooH oo p .

387

AL DWALEND

HERFST

Ik kon het in huis niet uithouden.'t Laatste lief stelde mij teleurEvenzeer als het eerste.Ik ging op 't terras uitzien op de wouden,Trachtte mij te troosten met de allerteersteBloemen en den aIlerbedwelmendsten geur.

Maar 't was later seizoen dan ik dacht; de koudeBergwind trak dampen over de dalen,Grijs werd aIle kleur.Ik dacht <lat ik nooit meer van eene zou houdenEn zag beneen door een nevelscheurHet rood van de laatste mispe1s valen.

387


KON k o jo w wI woo b j ,E j wA j j L

M j o , oLo - w k ,

o o op ,w j , o k w .

J j k w , bWo , w o k w ,W k o woo o o .

D k , Lo wo w ,E k . '

, o .

388


KON ik eenmaal toch jouw dans weergevenIn een van het woord bevrijd gedicht,Eenmaal even vrij en lenig zwevenAls jij in de lucht en in het licht

Met je lichaam doet, cktt toch niet evenLos van de aarde ,is als wat ik dicht,Zich met moeite van den grond opricht,Zwaarder dan mijn geest, en toch kan zweven.

Jij kunt met een wending, een gebaarWoede, weemoed en ge1uk weergeven,Waar ik honderd wooooen over doe.

Denken is het lichtst, toch wordt het zwaar,En de dans kan 't lieve lichaam gevenZiel en zaligheid, en rnmmermoe.

388

AL DWALEND

JE b k k b,H of j j w ,I w k oo bE w b o oo p .

E o , oo jo b o oD o b p o f b f w o o ;E p k , oW kk wo .

To , k j bo k k k kJ b oo oo b w ,E j : ,T f b j , j o k k .

M ' j o o ,D j j b oo ,D f o j oo f ,H j p oo .

389

AL DWALEND

JE bent de teerste di'e ik gekend heb,Het is alsof jij de eerste was,In de wildemis die ik doorgerend benEen witte bloem in hoog prairiegras.

En toch, voor jou bestond er geen zon.deDie onbeproefd bleef als weg tot genot;Een geheime plek niet, maar reden totW reede verrukking de teedre wonde.

Toch, als ik je horst kus kan ik denken:Je bent nooit voor begeerte geZWlicht,En je aanzieooe: dat een licht,Te fel beschijnend, je at zou krenken.

Maar 't is mij te moede dat dit teedre,Dat je eigen is en mij behoort,Dat fier moest zijn en zich zoo heeft vemederd,Het teederste in mij zachtslUiipend vermoordt.

389


WEER j j oo j b kE j oo w b oo ,D w f p kJ wo o oo ?

B w j ooD f b k ;J oo oo oH j j o k .

oo o j o kD k k ,E j j kD k oo op j p .

E f j f fkooOf w j b oo ,D k o pooj k oo .

390


ZWEER mij niet dat je nooit je eed breektEn mij voor eeuwig behoort,Dat is iets wat vanze1f spreekt:Je wordt toch niet graag vermoord?

Beweer niet dat je schoon slechts schuld isDat een man zich heeft blindgemaakt;Je loog dat ze nooit onthuld is:Hij zag je toch minstens naakt.

Zoodra een man om je mond smeektDan maak ik hem melaatsch,En als hij een hand naar je uitsteektDan let ik den dood op zijn plaats.

En geef je zelf een liefkoozingOf weer je lichaam bloot,Dan martel ik tot verpoozingJe langzaam en zeker dood.

390

AL DWALEND

IK b b T : k b ,N , j bo j koE o bb 'o w b o .

1k b o oo : k b .W o o w oo j ;J , f p jf w kB k 1k : ' ko j j b b .

391

AL DWALEND

IK hcb een bitter Ieed: ik ben niet de eerste,Neen, velen zijn v66r mij gekomenEn vonden haar en hebben 't allerteersteZender verweer in hun bezit genomen.

Ik heb een zoeten troost: ik ben de Iaatste.Wie nog dorst naadren werd door mij vernield;Ja, zelfs den spiegel die haar Iijf weerkaatsteBrak ik: 't kon zijn dat hij haar beeid behieid.

391


0, WAS j ook kDoo , oo oo b ;A , o j wo k ,Ook oo , oo ' .

392


0, WAS zij nooil!: aangeraakt

Door het licht, door geen lust ooit beheerscht;

Ach, stood zij verwonderd naakt,Ook voor zichzelve, voor 't eerst.

392

AL DWALEND

EN oo w fM , o b ,D k j k o oo fE w j b o oo o .

E f b o , b o o f j ' oof ,H wo j b oo w oo oo .A , w k wo oof ,B o op o .

M oo oo b k b k ,M w w kk jkVoo w j op b ,E o k w .

393

AL DWALEND

EN zooy·eel schande werd in Iiefdes naamMet reingelaat, gemeen gemoed bedreven,Dat ik mij vaak genoeg voor liefde schaamEn walging mij belet om voort te leven.

Een felle bIos, een bioedgolf stijgt naar 't hoofd,Het wordt mij beurtlings rood en zwart voor oogen.Ach, alles wat geluk is wordt geroofd,Bevochten op aimachtige gier en logen.

Maar voor een oogenblik bezinning keert,Men weet weer de verrukklijke engel veilVoor alles w:tJt zij maar op aard begeert,En reinheid zoekt weer in verdriet haar eenig heil.

393


WORDT oo jG k oo o o ?B j o

b

I jk ,N , , ,N w

b

w,W

o

p o wTo

b

,Vo o k j ,M j oo w o jI

o o

,W

ook w

.

394


WORDT het niet hoog tijdGeluk door genot te vervangen?Bijna veertig en nog bevangenIn verlangen naar maagdlijkheid,Naar zuiverheid, naar rust, naar vrede,Naar een tuin aan zeeen blauw,Waar een ongerepte vrouwToelaat tusschen breede,Volle en toch slanke dijen,Mlj voor eeuwig neer te vlijenIn oneindige omhelzing,Waaraan ook het waterdeelneemt.

39·i

AL DWALEND

IK oo ,M p w b oo

k

,V oo

p

,D oo k,

wo

w .

G o w

V

,E

b

j k o p ,E

b

'

oo b

j ,T oo

k o

kw .

M

w

, b j ' p

o j

,oo o

w p

E _ o .

M

' b

f o p ,E

b

k o oo p.M j

w

p ,

woo

.

395

AL DWALEND

IK had het leven me anders voorgesteld,Meer als een spel van nauw betoomde krachten,Van groote passies en vermetel trachten,Den grooten trek, de worstling met geweld.

Geen vrouw is Venus en geen man is held,En beiden trachten zij elkaar te pachten,En geen van beide' is ooit een dag bij machte,Te leven door klein euvel ongekweld.

Men wil, hij 't sneller omgaan van de jaren,Zich graag voorgoed een ander wezen parenEn veel dat min is en gemeen verstoren.

Maar niemand die 't benarrend Zelf ontsnapt,En breken moet die droom van ridderschap.Men strijdt niet meer met wapens, maar met woorden.

395


EEN AAM . wG k oo j w ;k b o ' wG k p ' .

G oo oo ,W k ;M 'k j ooA w j w ,

B j b ,Vo k j op ,A b j ' ' o kO k ,

K p w p . -

396


EENZAAM .en menschenschuwGa ik voortaan mijn weg;Ik heb genoeg van 't sluwGekuip en 't laag gezag.

Geen die zooveel verloor,Want ik had meer dan een;Maar nu 'k mij niet meer stoorAan verwijt en geween,

Bijna niets meer bezit,Voel ik mij opgelucht,Ais bij 't vallen van 't doekOver een drieste klucht,

Krampachtig zwaar gespeeld. -

396

AL DWALEND

BIJ ' o o f ' ,B j ' o ' off j ,D k k o b j wE k w .

Ik op ,Ik o j oo .

397

AL DWALEND

BIJ 't zien van de vochtige droefheid van 't land,Bij 't voelen van 't doffe leed in mijn hart,Denk ik hoe deze beide zijn verwantEn in elkaar verward.

Ik zie het regenen op het verre,Ik voel in mijn oogen de tranen.

397

VER AMELDE GEDICHTFN

WAAR k w k b :I p o of b ,Of k ,D k , oo k k . . .

398

VERZAMELDE GEDICHTFN

W AAR zal ik wezen als ik zestig ben:In diepzee rottend of in zand begraven,Of zal ik staren stilstaand aan een haven,De hand gestrekt, zooals ik velen ken ...

398

AL DWALEND

1K ook koTo ,Bo oo ,I .

Ook boH bb b ,Mo jk oo ,Ho o .

399

AL DWALEND

IK zal ook eens komenTot gelatenheid,Boven asch van droomen,In verlatenheid.

Ook de sterren bovenHebben eens gebrand,Moesten eindlijk dooven,

Houden toch hun glans.

399


COMPROMIS

D b k k b jDoo w wo ;D w k o jVoo j op w w j

400


COMPROMIS

Den berg der stilte kan ik niet bestijgenDoor het verwarrend woud herinnering;Dus wil ik onder zei! van mijmeringVoortdrijven op een zee van eeuwig zwijgen

400

AL DWALEND

RAADSEL

V o f k w bL ;N , p kj op j k ,E j o .B k oo ? WK j , of k bD wD o o w ?

401

AL DWALEND

RAADSEL

Vroeger sehreef ik aan een zwaar bureauI-iehtzinnige gediehten;Nu, met een plankje op mijn knie,Een lijvigen roman.Ben ik vooruitgegaan? WieKan mij zeggen, of ik het benDan wei de materieDie ten slotte moest zwiehten?

401

XII

IN MEMORIAM

XII

IN MEMORIAM


PINDARUS

Uw b j o ,D k w f o p ,Uw o b oo k ko .( j , o o

w p bo ,oo o b .)

Uw , - w w j w w jT o o b k ' o ;G k j j op j ,S oo opw o o o .oo b j , j ' w , k ' ,

V66 ' b b ,W j, ' w ,M w jf o k .

M 'k w o k oo j ,Uw ff w jO b o k .B j ' o ,G w j oo o .E b k ' oof bo ,T k k o w w j ,Voo k bo w boo jV ' , w j ,D k k , o .

404


PINDARUS

Uw hand gebiedt de rijen gouden snaren,De enkle stemmen die uw drift doet paren,Uw lied te brengen voort in klare koren.(Zij ruischten stervend uit, maar een sonoreZang is in smart van uwe harp geboren,Zoolang te leven als de zang der baren.)

Uw lied draagt ver, - wei wijden eeuwen zwijgenTusschen ons lot een brekende' oceaan;Geen stervling kan tegen zijn tijd opstijgen,Stroomopwaarts tot een vroegren oever gaan.Zoo blijven, gij aan de' uwen, ik aan de' eigen,Voor 't duister binnenland van vreemd bestaan,Wij, 't uiterst wagend in het verste neigen,Nog in vertwijfling tot elkander staan.

Maar 'k zie uw houding reiken door het grijze,Uw hand ten hemeI heffen en der wijzenOnzichtbre vonken uit de snareh slaan.Breed zijn de stilten die 't geluid moet reizen,Geen stemmen wijzen voorge tochten aan.En lang heb ik u 't hoofd ter borst zien neigen,Teeken van inkeer tot uw eigen zwijgen,Voordat ik boven wind en zee hoor stijgenVan 't eenig lied, u eeuwig en mij eigen,De klanken, die als zieIen overgaan.

404

AL DWALEND

IN MEMORIAM J. H. LEOPOLD I

H j j w o ,j o woo

G o oo o oo ,W k o j k o .

To o j w o o ,B yo k o o p,E j woo pH j b , o k o o ,

D b f, o j w k ko , b :E op o k wE w o k o w .S w k w - w j .

405

AL DWALEND

IN MEMORIAM J. H. LEOPOLD I

Hij heerschte eertijds waar aIleen sterren stonden,Zijn zacht en statig uitgezonden woordenGeen grensmuurvonden die hun doortocht stoorde,Weerkeerend tot zijn kring in zuivre ronde.

Toen moest hij leven waar te velen drongen,Een volk dat luide om roem en aandacht riep,En hield zijn woorden in en stilte schiepHij zich daarbinnen, een volmaakt omzongen,

Die bleef, toen hij weer keeren kon, bestaan:Een vluchthuis op de ronde vlakte waar derEeuwen orkaan al machtiger stormt en zwaarder.Snel welkt de wereld - want hij is gegaan.

405


II

V w w o j b w ,B f p ok o b jf ;W w k b opWo of o k b p .W w j o o ,D - p? ? - f o woE wo p op o w ;W j j w oo f f ,

b op j fko ,A w p oo b p o

j b b k , w k ;E , w k o w b ,H f j poo w k ,H f , oo o ,O w o o ko .

406


II

Vanwaar en waarom hij verbannen werd.Bleef diep geheim dat lokt doch duister blijft;Want veel wat kleur bezit op andre sterWordt hier als leegte of donker maar bespeurd.Wellicht werd hij een hemelgod te machtig,Die hem-in slaap? in min? - heeft overwonnenEn neergeworpen op de dorste wereld;Waar hij een tijdsdeel weerloos heeft geleefd,Zich eerst bezinnend op zijn afkomst, danAllengs zich wapenenden door beproevingZijn ban verbrekend, zich weer herkennend;Eerst, wanklend onder zwaarte van bezinning,Heeft hij een tusschenpoos gewaakt, daarnaHet leven afgelegd, dood aangegord,Om weer te heerschen in volkomenheid.

406

AL DWALEND

NOVALIS

H j w k o oL : oo , of o .N wo , poo oo wo ;E , oo o ,

L b jf - o ook j , , b o ,L o o w .G , , oo oD k oo oo oo j .

D oo , w p o fW j j o b w jTo o b .

E w o w oo :Noo wo w j ooG b k, f, k .

407

AL DWALEND

NOVALIS

Hij wist met kalmen angst hoe alles moestLeven: voortleven, zalig of verdoemd.Niets word.t vernietigd, spoorloos verwoest;Een geur, een toon die in de stiIte zoemt,

lets blijft - hoe ook verijld, versteend, verbloemd,Leven moet alles tot in eeuwigheid.Geen sluimring, geen min, geen dood verzoentDen kruistooht redeloos door ruimte en tijd.

De dooden rusten niet, gezweept tot feestenWaarin zij ijdel trachten te bezwijmenTot redding uit de onduldbare geheimen.

En ieder zwervling is omzwermd door geesten:Nooit worden wij eenzaam en nooit met rustGelaten aan een beek, een graf, een kust.

407


HOLDERLIN

Go , w , ,K o j op O y p ;G j, o wo b , w oo o j o o ,N o b oHy , , ' o pp .

S b ko , Go b p jo ,' V b w oo o bo o bO , wo ,W k b oo b o jk j o w .J , , k oo o ,Do w , o b ,Doo jk oo o ,M : ko o jk ,D , x o w ,T o jk oo , o .

H w , , oo w jf fow f k, , w k w k

Lo jk ' o E op ,M w , ooD f j wo , oo w , b j ' f .J oo j k , o ooD op j jk oB o , o k , w k ,O ' w b o k o .

408


HOLDERLIN

Goden, vervreemd van hun wereld, aIleen in den aether,Kunnen nog thuis zijn en samen op den Olympus;Gij, te wondbaar, uw droomen te ijl u te omhuIlen,Niets om u heen dan de uit uzelven gezongenHymnen aIleen, hun held, liet al 't aardsche ontglippen.

Schiller beschermde hem koel, Goethe begreep niet den jongling,'t Veilig ambt weigrend voor ongebonden ontberingOm, in den hemelzuchtigen zang gansch verzwolgen,WilIekeurig het aardsoh voor het godlijk aanzijn te wisslen.Ja, hun geest, geknecht door de gunsten der vorsten,Dorst den glansschuwen, allengs somberder engel,Door gelijkluidenden zang verdoold tot hun midden,Minachten: koningsdienaars den godengelijke,Die de aarde terugstiet, extatisch ontzwevend,Trots lichaamlijken nood, ,tot geestes lichtheid en heil.

Heimweeverteerd, hitteverzengd, door twijfel gefolterdZwierf ik, hield uit, want ik wist niet dat de terugkeerLoerde met smartlijker martling in 't dorre Europa,Met den grimmigen winter, den dood der verteedringDie de geliefden mij zwoeren, voor eeuwig, bij 't afscheid.Jaren lang niets voor mijn hunkrende, zeemoede oogenDan op het slagveld van de vijandlijke golvenBloesems van schuim, snel ontluikend, verwelkend,Overnacht in 't geweld van het donkerstormende ruim.

408

AL DWALEND

E , w w o o k w ,- A kk ,W w oo boo ', b w jkA b j ko , kw j o ,D , o f o f ,G ', o jk b oo w , w ,D p w k , o o ,G oo f , o o . -V , k w o j o ,E ko j o o o ,

S k j oo j o o ,A k b oo j w ;W oo w o ,M b o , b o k , oo p ,Op f w , w p jk ooL , b w w o b k ,Doo oo woo w k jk f .

Ook j, o , o jk k k ,N j j , oo w :,,L f , k f ook ."W w w b o- Ook j o H -R oo o oo w .G f o o oo ₃

409

AL DWALEND

En, wier warmte moest stralen in donkeren winter,- Anders een nacht van leegte en starre verschrikking,Waar de wind dood geboomt', de zee het bezwijkende strand striemtAllen bleven zij koud, geen hunner kwam mij tegemoet,Dezen, verloren in zelfgenoegzame liefden,Gene', ongeneeslijk bezeten door weelde, verwaten,Diep in wrevel gehurkt, hard in voldaanheid verdord,Geen meer doorhuiverd van geestdrift, eens over o:J.s vaardig. Vaderland, reeds ik weet niet hoe lang mij verloren,Enkel het lied van een even verdrevenen zangerZong mij te rust aan het anders ontvlodene leger,Strekte mijn rustloos gejaagde zie! tot een toevlucht,Anders naakt blootstaand aan ijzige vereenzamings wind;Waar doodgewaanden en reidansen van seizoenen,Met bloesems, met blaren omkranst, in stroomen zich spieglend,Op zefirs zich wiegend, wit prijkend voor de azurenLuchten, den ban van winter en weedom verbraken,Door den toover der woorden werklijk als immer herleefd.

Ook gij, zachtmoedige, moest eindlijk slaken de aanklaoht,Na een jammer van jaren, door waanzins duister geuit:"Liefde is heen, ik leefde ook liever niet meer."Wellicht wil eenmaal uw dierbare dolende geest- Ook generzijds ligt toch niet het heilige Bellas Rusten van heillooz·e tochten door ledige eeuwen.Geeft niet de zeldzame ontmoeting van even rustloozen een

409


F b ,B , , ?

410


Flits van hemelschen vrede in den onwrikbaren winter,Een windloos, zachtzonnig, azuren nazomeruur?

410

AL DWALEND

GOGOL

B ,G ,D , ,' A G ;

B b ,W b ;D , ,D ;

D ,D ' ,D ,D -

DH ,H , ;H , b .

H : W b ?IO- ' b -

411

AL DWALEND

GOGOl

Beter is iedereen er aan toe,Gezegend met een afmattende taak,Die, voor diepe gedachten te moe,'s Avonds niet denkt aan God en Zijn wraak;

Beter ook is er de beedlaar aan toe,Want die weet dat hij moet beedlen;De priester, de meester met de roe,Die moeten stichten en vereedlen;

De maaier die over de stoppels zwaait,De pope die de' armlijken dienst verricht,De schilder die kale muren verfraait,De tsaar die redeloos steden sticht -

Dan de sohrijver die niet meer schrijft:Hij heeft alles van zich gegeven,Houdt niets meer over om van, voor te leven;Hij gaat, maar weet niet meer waar hij blijft.

Hij vraagt : Waar heb ik het voor gedaan?In plaats van mij een plaats te verwervenam in te leven en later te sterven- Zoo haalt men het eind van 't bestaan -

411


H b b- H ? -D ;M ,

E b . W ?O 'E b ,K ,

E b , : , ,' BW b :A

R ' ,V , ,HO b , , ,

,,M ,D 'E ' ,D b .

412


Heb ik mijn gedachten te boek gesteld- Heeft iemand mij er soms am gevraagd? Oe menschen vermaakt en soms wat gekweId;Maar alles is al lang weer vervaagd,

En ik besta nag. Waarop ik teer?Op 't plan hen ter eIfder ure te ontroerenEn te beschamen, zoodat zij niet meerKunnen leven aIs huichlaars en hoeren,

En zich bekeeren, zeIf zeggend: "Zie,'t Bestaan dat wij tot nog toe leiddenWas een aanhoudende blasphemie:Als vaIsche parels en echte zwijnen

"RoIden en ronkten wij 't leven door,Van feest tot feest, van kwaad tot erger,Hadden soms vluohtige aandacht voorOnzen bespatter, aanklager, terger,

"Maar vermaakten ons en lachten wreed,Oat hij zocht waar 't onrecht vandaan kwamEn 't wilde verdeIgen, terwijl ieder weetOat de werdd niet zonder bestaan kan.

412

AL DWALEND

E ,I ;W b ,D .

,,H , , . . ."A , !M b bE , b !

MW , ?K bU b ?

IE b : D .(H ,S ' !)

I , :M .I b ,M b .

413

AL DWALEND

"En nu zijn we in de zie! getroffen,In onze diepste kern geraakt;Wij haasten ons en boeten en oHren,Door zijn woord nog op tijd ontwaakt.

"Hoe moeten wij hem, den verlosser, danken ..."Ach, werd dit voor een duizendste waar!Maar alles blij ft bij het oude en krankeEn ach, ook jk ben een huichelaar!

Maar kan ook een schurk geen uiterste pogingWagen, zoodat men ten minste ontzet?Komt soms niet de ontroerendste betoogingUit een valsche gebarsten trompet?

Ik draalde op die aarde en wilde nog schrijvenEen laatste boek: De tevende Zieten.(Hoe kunnen ze leven, wanneer hun lijvenSteeds weer voor 't laagste en verachtlijkste knielen!)

Ik deed het, niemand geloofde er aan:Men is zoo gewend dat ik doe lachen.Ik waarschuwde hen voor een voortbestaan,Maar boezemde hun niet het minste ontzag in.

413


B b ,D ;D b S b ' ,D ;

B ,D ;E G ,D ( ) ;

B , ,I ,D ,H ?

I b !V .K -S -, b ?

414


Beter heeft het de boef in zijn eel,Die weet dat hij zooveel jaar moet zitten;De banneling in Siberie's hel,Die kwik moet winnen of ijsvelden spitten;

Beter de moordenaar op het sehavot,Die weet ten minste waarvoor hij moet sterven;En de geloovigen in God,Die den (leegen) hemel straks gaan verwerven;

Beter dan ik, die niet weet hoe ik moet,In het leven had ik geen zin,Den dood ga ik vertwijflend tegemoet,Hoelang hang ik tussehen ze in?

Ik wil weten waar ik aan 'toe ben!Voor andren sehreef ik zoo vedzeggend.Kan niemand - met liefde mijn wanhoop weerleggendStillen mijn heil-, neen mijn hulpbehoeven?

414

AL DWALEND

CAMOES

C , ,C , L ,

' b ,H b .

S , , ,A ' ,S ' , .G , M , !

V b ,V 'H b ,

' I b , ' b ,E ,T b .

415

AL DWALEND

CAMOES

Camoes wou vrij zijn, smaadde zich een keten,Zwierf in China, maar schreef de Lusiade,Zijn leven lang ,door 't heldenlied bezeten,

Het was een dwangarbeid en toch genade.

Soms vluchtend, soms gekerkerd, soms vergeten,Aan 's levens eind ook door den roem verraden,Stierf hij in 't pesthuis, eenzaam zonder eten.Gij martelt mannen, Muze, nooit verzade!

Vergeet toch niet dit afschrikwekkend voorbeeld,Voordat ge uzelf tot 't zelfde lot veroordeelt :Het sterkste droombeeld zwicht voor armoe, leed

't Is al gebeurd, 't gedicht is al begonnen,En voortaan werkt ge of ge tranen zweet,Totdat het bloed in de aadren is geronnen.

415


AAN ARTHUR RIMBAUD

R b , ,O b , b ,J ,T .

J , , bV b ,M ,V .

A C , BE D ,,,R b , ' ,W K " -

M ,E b ;J E 'L b .

H .W b b ,D , - ,T ' ?

416


AAN ARTHUR RIMBAUD

Rimbaud, mijn doode kameraad,Ontembre zwerver, burgerterger,Je was goed, maar verviel van kwaadTot erger.

Ja, de ondergrond, het bloed was goed:Verlaine heeft je zie1 bedorven,Maar ach, je had het evengoedVerkorven.

Al zweren Claudel, BercichonEn Delahaye, de heele kliek;"Rimbaud, omdat 't niet anders kan,Was Katholiek" -

Maak je daarom niet angerust,Er zijn er die je beter kenden;Je had aan Ethiopie's kustLak aan die bende.

Hun laster is tach je eigen schuld.Waarom ben je niet hier gebleven,Die leugnaars, met jachthond-geduld,Te staan naar 't leven?

416

AL DWALEND

WE ,D : ,I bG " .

E , ,J , ,J AV ' I .

E b ?J .

' b ,J ' b H b .

W ' ?O ,OE .

A , b ' ' ,O , ,W bH b .

417

AL DWALEND

Want het is erger slecht te zijnEn goed te schij:nen,Dan met den troost: "Ik heb veeI pijnGedaan" verdwijnen.

En jij, je ha,d het klUlJnen doen,Je was een tijd op weg, zoo mooi,Je hoonde Aicard om zijn fatsoenVan 't lafst allooi.

En wat heb je daa110a gedaan?Je Iiet je verzen in hun handen.Zij rake' op hun gemak er aan,Jij zat in 't heet Harrar te branden.

Waarom ging je steeds naar de vert'?Om daar te staren,Of Iliiet een andre verte werdEindlijk de ware.

Ach, was gebleve' lin 't vaderland,Om daar, met ons vereend, te tergenWie achter elleboog en handHet huichelend ge1aat verbergen.

417


IN MEMORIAM PATRIS

J b .W bb .I b ,O b .

J bE b ,N b ,M ,

DE b ;DB

D bM bE ' , ,B .

E b ,' , ,

O ,T , ;

418


IN MEMORIAM PATRIS

Je bent haastig doodgegaan.Wij hebben geen afscheid genomen.Ik was bijna te laat gekomen,Om nog bij het sterven te staan.

Je hebt geleefd naar je aardEn bent er ook naar gestorven,Niet langzamerhand en bedaard,Maar opeens, als korzlig geworden

Door artsen die raad moesten schaffenEn niets deden dan verbieden;Door de meelijdende laffeBelangstelling van de lieden

Die je "Hoeger de baas wasMet biljarten en kaatsenEn vooral 's winters, op schaatsen,Bij een hardrijderij eerste klas.

En die lui voorbij te zien schrijden,Zelf zittend voor 't raam, halfverlamd,Of in een rolwagen te rijden,Trots lachend, inwendig vergramd;

418

AL DWALEND

T ,D ' ,V . . .N , .

D , ' b b ,D .S ,E !

J : ,E .J b b :,,G ."

J ,B ' ,M .M : ,H ."

J , , ,E .J b ,M ' b .

419

AL DWALEND

Te goed verzorgd door je vrouw,Die 't altijd te goed heeft gemeend,Verwijtend vaak heeft geweend ...Neen, dat was geen leven voor jou.

Dus, toen je 't bier werd verboden,Dronk j,e tweemaaI zooveeI.Steeds had je een droge keel,En zou het dan juist niet mogen!

Je merkte aan je pak: je werd mager,En kreeg juist een schraaI dieet.Je zwoer bij bakker en slager:"Geen arts die er iets van weet."

Je moest oppassen voor koude,Bij 't vuur zitten met iets warms,Maar was niet in huis te houden.Moeder zei: "Hij is altijd dwars."

Ja, dwars, goddank, want dat heeft henEn jou voor lang ziekzijn gered.Je bleef tot het Iaatst in den run,Maakte 't af met drie dagen in bed.

419


J b ,S , ,D "(E ! )D .

' I , ",M .J ,W b .

'+ B , b bS : .I : b bI b , .

AO ' bb .BO ' H ,

O .W ,I ,

' .

420


Je hebt geen woord meer gesproken,Slechts eens, toen ze "Dijkstra" zeiden(Een arts dien je niet mocht lijden! )Dreigend de vuist opgestoken.

't Is verder niet "kalm en zacht",Maar met horten en stooten gegaan.Je streed zwaar, na middernachtWas het opeens gedaan.

'J\: Bleef 5tH, toen begon mijn broer teSnikken: meer schrik dan verdriet.Ik suste hem: bij een beroerteIs men bewustloos, lijdt niet.

Alles is toen gegaanOf 't v66ruit geregeld was.Begrafenis tweede klasOp 't kerkhof Huizumerlaan.

Op een namiddag smoorheet.We gingen omdat we moesten,In dufgesloten rouwkoetsen,Zweetend in 't zwart gekleed.

420

AL DWALEND

I ,I ;E ,E . . .

D , b.

E b :K , .

T ' b ,WT bS .

D b b ,DV .H b b .

M ,

W ;I .

421

AL DWALEND

In dorren grond gaapte een graf,In heete lucht luidde een klok;Er stond een drom yolk wat veraf,Een trad naar voor en sprak ...

De kist zakte, mijn broer en ikZagen daarna in den kuil.Een nuohter vreemd oogenblik:Kluiten vielen, een wierp een tuil.

Toen volgde 't gebruikelijk maal,Waar men zich niet meer goed wist.Te bedwingen en een paar maalSmeulde familietwist.

Drie dagen ben ik gebleven,Dan hervatte ik den tochtVan mij n Qnrustgeteisterd leven.Het graf heb ik niet meer bezocht.

Mijn moeder verhuisde gauw,Zij haatte de noordlijke stadWaar zij moest leven om iou:Ik ging weer op zee en vergat.

421


W b -O 'E bE ?

DE b ,N ,M b ?

J :S .J ' b ,B .

V , ,W ,AD b - b ,

DM b ,V :H b .

422


Waardoor ben ik - nooit droeg ik rouwOpeens geraakt aan 't herdenkenEn vaar met te laat berouwEn vind dat we jou miskenden?

Dat je anders was dan je scheenEn beter dan je je hield,Niet ruw en vrij algemeen,Maar innerlijk meer bezield?

Je was als de meeste noordlijken:Schuw voor getoond gevoel.Je haatte 't uitbundig woordlijke,Bleef Hever gesloten en koel.

Vaak krenkend, zelf gauw gekrenkt,Wel popuIair en toch eenzaam,AI was je met velen gemeenzaamDoor je baan - je was zoo bekend,

Dat een wandeling door de stadMet jou een beproev'ing was,Voor mijn hoogmoed een doornig pad:Hoed af haast bij iederen pas.

422

AL DWALEND

EH b b .A 'W , .

KV ,V ,V bb ,

V ,U b ' ,VI . ' , b .

DA , ,E : ,M ,I P ."

' MN -E , ,S L C .

423

AL DWALEND

En door dat soort ergernissenHeb ik nooit je waar weZen bepeinsd.AIleen op zoo'n dag uit visschenWas je jezelf, ongeveinsd.

Kinderlijk kon je genietenVan den glans van de lucht op bet meer,Van het windgekreun in de rieten,Van den dobber die wiegt op en neer,

Van den dronk, na het visschen genomenUit de bolskruik in 't glas zonder poot,Van het werkeloos liggen droomenIn 't zacht hooi, de harde boot.

Dan liet je den vrijen loopAan een droom, je ging nooit op reis,En zei dan: "Misschien is er hoop,Ik moet nog met jou naar Parijs."

'k Merkte eens dat je heimlijk vurigNapoleon-vereerder wasEn Zondags, na preektijd, langdurigSegur en Las Cases las.

423


M b b ,E S -N ,W ' :,,W , ' !"

AD , ,O :D .

WJ b -D F bE , .

V b ,MN , .

424


Maar toen ik je een borstbeeld gaf,Een laatste Sint-Nicolaas,Wees je 't geschenk toornig af:"Wat moet ik daarmee, 't is te dwaas!"

Aan deze en andre dingenDenk ik nu, met mijzeIf verlegen,Onder de Zuiderkeerkringen:De gedachte heeft vreemde omwegen.

Wie weet hoev·eeI teederhedenJe in jezelf hebt verstikt De Friesche aard is benepenEn uit zich niet groot, weegt en wikt.

Zoo vind ik toch enkele trekkenVan je verborgenste wezen,Maar zaI je weI Iangzaam geheeI ontdekkenNa je doad, nag jaren nadezen.

424

AL DWALEND

IN MEMORIAM MIJ ELF

D ,DG ,H ,A ,M .

I ' !O .I ;D .N , ,S .

B ,G IVD ,E P ,N ' b .

425

AL DWALEND

IN MEMORIAM MIJZELF

Door vijanden omringd,Door vrienden in den noodGeschuwd ais aas dat stinkt,Houd ik mij Iaehend groot,Al is mijn ~iel verminkt.Mijn lijf voor driekwarr dood.

In 't leven was geen dagOoit zander tegenspoed.Ik Ieed kwaad en deed goed;Dat is een hard gelag.Nu, in verloren slag,Strijd ik met starren moed.

Bedekt met sneeuw en ijs,Getooid door menig IijkVan wie de dwaze reisDeed naar mijn innerlijk,Eens vroeg Iieht als Parijs,Nu 't poolgebied gelijk.

425


I ,V b ;I ,V - ;

,L .

I ,N ,T b ,D :,,H ,B ,H ,HE ."

426

VERZAMELDB GEDICHTEN

Ik laat geen gaven na,Vernie! wat ik volbracht;Ik vraag om geen gena,Vloek voor- en nageslacht;Zij liggen waar ik sta,Lachend den dood verwacht.

Ik deins niet voor de grens,Nam afscheid van geen mensch,Toch heb ik nog een wensch,Dat men mij na zal geven:"Het goede deed hij slecht,Beleed het kwaad oprecht,Hij stierf in het gevecht,Hij leidde recht en slechtEen onverdraagzaam leven."

426

INHOUD

OENG POE TSJOENG

W . .

. .M R R D -

FM V S C THD S EH D B

HD T M H DL G

W N TR HD L' V bD V V O R

427

6

INHOUD

YOENG POE TSJOENG

Wachten . . . . . . . . . . . . 6Mijn Zonen of Rampspoed geeft Recht op Dronken-

schap 7Festijn. . . . 8

Marschlied 9Vroege Sneeuw . 10Chrysanten in den oostelijken Tuin . 11Herfst. . . . . 12

De moede Soldaat . 13Epitaaf . . . . 14Herfstwind . . . 15De doode Beminde . 16Zeilend in den Herfst . 17De Tuin der Martelingen . 18Het Dorp . 19Landschap 20Gelijkenis . 21

Aan afgrondrand 22

Weerkaatsing 24Neveleffect . . 25Tsjirak 26Reizend in den Herfst . 27

Dronken in de Lente . 28

'k Verkeer in wee/de tusschen de b/oemen met wijn 29

De Vrouwen van Yueh 30Van den Overkant . 32Riet plukken. . . . 34

427

I H R N T WM A R P I b ' V b S .

T H N H T U M K G

.N G DHV NE

D WD L O K .

.D O . .

. .VH . . . .

D H L T DO P T ID

L , G O H b

428

Zuidland. . . . . . . 35In Hsien Yang. . 36Reizcnd naar Njoe Tse Wang. 37Maannaoht 38Aan den Reiziger . 39PeIgrimstocht 40lk bouwde in 't midden der Verboden Stad . 42Terugkeer . . . . . . 43Het NachtasyI te Hang Tsjow 44Uitzicht . . . . . 45Mijn Kind Goudklokje 46Na Goudklokjes Dood. 47Herfst. . . . 48VergankeIijkheid 49Nacht. . . . 50Eenzaamheidsverlangen 51ZeIfzucht . 52De Wijze. . . . 53De Luiaard . . . 54Op zijn kalen Kop . 55De Oude. . . . 56VervaI. . . . . 57Houd je gedachten af van gedane dingen . 59

De Hoed door Li Tsjen aan den Dichter gegeven 60Overwegingen van Po Tsju I. 61De vlinders fladdren gejaagd. 63Lo Yang, de Gezegende . 65Op den Herbergmuur . 67

428

H ST . . .N T DL T . . .

E S . .

FLEURS DE MARECAGE

68697071

74P N75

A 76

S R 77D 78

S 79

L G 80

C 83

S C .

81

S 84

V 85

I 87O 88F S 89U S 90P ., I T 92A b M 93S M M94F 95O 96E 97

429

Het SteenvischmeerTaoisme .Na Tsjens DoodLao Tse

FLEURS DE MARECAGE

* Erynne a. Sapho .Paroles dans la Nuit

* Adieu.* Serenade de Retour .

Dame seule

* Simoun* Le Galerien* Complainte* Separation* Sixain pour une Croyante .

Vers japonais .

* Imprudence .OraisonFin de Siecle .Un Sage .

Philre, lIe des Temples.

Aube a. Macao .San Miguel de Macao .

Forteresse portugaise

OutcastElegie africaine .

429

68697071

74757677

78

798081

8384858788899092

9394959697

L M 99L ' -

.

EEN EERLIJK EEMANSGRAFI

D O N H b . .D B E b

H V W D A b

H EU MK D

U D O D EO , .

A

L S D H D S S KB

430

102

111

112

115

117

118

119

120

121

122

123

124

126

127

129

130

132

133134

136

137

139

kM~~ . ~

Les poemes precedes d'un asteriJque ant he ecrits directement en franfais.


IDe Ontdekking der Nieuwe Hebriden . 102De Brik Erebos . 111Zeeslag . 112Het veroordeelde Vaartuig . 115Winter op Zee 117De Albatros 118Zeeroep 119Het Einde . 120Utra Mare. 121Kustland . 122De golven slaan in woesten dans. 123

lli~urt 1MDe Ontdekker 126Dit Eiland. 127Onder het zonnezeil, verrukt door den wind. 129

Akreyri . 130Zuidwaarts 132Lof der Stoomvaart . 133De Havensteden . 134Dar es Salaam 136Spaansche Kust 137Bordeaux . 139

430

II

S

. .P

. . .L V .BV . . .

H .

I . TRISTES

K # .O K ! .

D A , ' . . . .B K K G W D S D S

b . . . . . .W b I ' . .D D L O

SOLEARES

E C M .N A .G

431

140 142

143145146147148149

152156157159160162164165169171173

176178180182

Suez 140Priok 142La Voyageuse . 143Brieven op Zee 145Verzadiging 146Zeemans Herfstlied . 147Klaaglijk roepen de alcyonen . 148o Konakry! 149

IIDialogue mystique 152Ach, wie ist's moglich dann ... 156Braziliaansche Kustpassagiers . 157Kust van Guinee 159Waakdroom 160Droom van een Steward 162De Stowaway . 164Zwartbaard 165William en zijne beide Irene's 169Donkeyman 171De Lichtwachter van Ockseu . 173

SOLEARES

I. TRISTES

El Cantor va por el Mundo . 176Nocturne 178Argentina 180Guanito 182

431

II . ISLASF

. . .M . .

III. SAUDADESH MC M b

. . . .A L bF 'V 0 E S F

F NF P . . . .S G

432

IV . AMBAST 208

A 210

V. SONETAS 212

C 213214215216217218

A b N D P H J

. .AA D

186187188189190

192194197198199200202204206

II. ISLASFogo 186Mandalika. 187Fernando de Noronha 188Fernando Poo . 189SaJa y Gomez . 190

III. SAUDADESHet doode Macao 192Compagnie de Mozambique 194Aankomst 197Lisboa 198Fado's 199Vida triste . 200o Engeitado 202Saudade 204Fado 206

IV. ZAMBASTerritorio 208Andina. 210

V. SONETASZiekentroost 212Corridas 213Aardbeving Nicaragua . 214

De Piraten. 215

Het Juweel 216

Amor 217

Amor de Dios 218

432

VI . TRADUCCIONES RUBEN DARISTASC 220F 222P b 223V M 224

L S 225

A L T 226

VII . COPLAS# b . . . 228

I b . . . 228

V , , . . . . 228

H 1 228

L b 229

L . . . 229

. . . 229I b 229

0 , b # 230

VIII. SOLEARES' W b . 232

N . . . 232

H . 232

H 232K . 233

E . . . . 233A b b .

. . .

233

IX. DESENGANOSA M 236

433

. . . . . . . 236

VI. TRADUCCIONES RUBEN DARISTASChiara 220Fuego . . . . 222Pomba. . . . 223Victoria Mayorga 224

Lola Salazar . . 225Aan Lola de Turcios 226

VII. COPLASJouw oogen zijn diep en blauw . 228Ik ging naar de bron en dronk 228

lIer, ver van jou, mijn leven 228

Hoe verder ik van je vlucht . 228

Leed en gebrek aan leed. . 229Langzaam sterf ik en weet niet hoe. 229

Jouw oogen maakten veel knapen 229

Ik studeer als vagebond . 229o dans niet, blijf toch stil. . . 230

VIII. SOLEARES'k werd bedekt met kwaadaardige zweren . 232Nog altijd smeult het oud vuur . 232Haar hemelhoog te vereeren . 232

Het vereeren is een genot. . . 232Kuischheid is een metaal. . . 233Een VrOfJW is alleen een vrouw . 233

Aanbidding is zielsbehoefte 233

IX. DESENGANOSAan cen Maagd .

433

I 237V 238

O 239

AL DWALEND

I. MAANNACHTEN

M T 242

K 243

W 244

245E 246

II. POOLREI EN

P 248

P 249

D P 250

P 251

III. OERWOUD

O 256

O b 261

IV. GENER IJDS

W b 264

D O . . . 271

N 272

I ' 274

S 275A P T I 278

434

Impasse 237Virgo 238Odette . 239

AL DWALEND

I. MAANNACHTEN

Maneschijn te Tsingtao 242Kreta 243Wroeging . 244Zwervenszat 245Eenzaam en grauw golft de zee . 246

II. POOLREIZENPoolreis 248Poolnacht . 249De Poolvulkaan 250Poolreis 251

III. OERWOUD

Oerwoud 256Oerwoudbungalow 261

IV. GENERZ11DSWedergeboorte 264De Ontmoeting . 271

Nog. 272Ik leef al in 't ontoegankelijke . 274SamenvaI 275Aan Po Tsju I . 278

434

V. SINT-HELENAN W .M D G

. . . .E

VI

280

284

286

287

O ' A 290

D K . . 292

H 294

O G 296

A T 297

D 298

A A.R.-H 299

HU , b . . . 301

E W 302

F 304

J D 306

VII . DICHTERLIJKE VRIJHEDENB 308

L b 309P B . . . . 310W 311

E 312

H ' 313H 314S S 315V 318

435

V. SINT-HELENANachteIijke Wapenschouwing .MemoriaalDe GrenadiersEpitaphe . .

VI

280284286287

Odysseus' Afscheid . 290De Krantenverkooper 292Hamlet. . . . 294

Op de Galeien 296AposteI Thomas . 297De Zoon . . . 298Aan A.R.-H.. . 299Hij zong, verborgen in het groote riet . 301Een Wijze. . . . 302Fandango . . . . 304Japansche Danseres . 306

VII. DICHTERLIJKE VRIJHEDENBillet doux 308Liefdesbrieven 309Pour une Beaute pas encore defunte. 310

Waaier . 311Eros. . . 312

Hokkai's . 313Hiernamaals 314

Say it with Songs. 315Voorspook. . . 318

435

D . 319D D b 320V 322

VIII. HOLLAND OP IJN . . .D B 324D G . . . . 327V 328H E 329D 334I N 337

ID A 340A H B 342B A 343O A b . . . . 344L'A I'A 345V 346

X. HERDENKENH . . . . 350H . 351O 352A . . . . 353O T 356D 357W 359J 360H K 361

436

De zon straalt soms zoo feluit de eeuwigheid. 319

De Dwangarbeiders . 320

Volkswijze 322

VIII. HOLLAND OP ZIJN ...De Burgers . . . . .

De afgescheiden Gemeente

Vroegdienst . . .

Hollandsche Elegie .

Dorp aan Zee. .In Nederland ...

IX

324

327328

329

334

337

De Ardennen. . . . . . 340Antwoord van Hein Boeken . 342Benard Advies . . . . . 343

Op mijn elfjarig Artsjubileum 344L'Art pour l'Art . 345

Veelgodendom 346

X. HERDENKENHerdenken . . . . . .. 350

Het was een zomerochtend vol aromen . 351

Oud . . . . . 352

Aan Zee . . . . 353

Op den Torentrans . 356

Droom. . . . 357Wandeling. . . . 359

Jeugdhennnering 360

Herfsttij van een Koloniaal 361

436

XI

R b 362

V 364H 365D P 366A 367B 368O 371D M 374B# b 376

D , b 377D E 378V M383V 384V 385H 387K 388

b b . . 389# b . 390

1 b b T : b 3910, # 392E . 393W U3941 b . 395E . . . . 396B#' ' 397W b . . . . 398

437

XI

Rimboe. 362

V~pcr. 3MHerfst . 365

De Profundis . 366Andenken . 367Bruiloftslied 368

Ode. 371

De Mensch 374Bij een helderen bergstroom kwam ik tot

mijzelven 376

Drie vlinders fladderen, dicht bij elkaar 377De Eenzamen . 378

Voor de zoovee1ste Maal 383Voorgevoel 384Van voren af aan . 385

Herfst . 387Kon ik eenmaal toch jouw dans weergeven. 388Je bent de teerste die ik gekend heb.. 389Zweer mij niet dat je nooit je eed breekt . 390Ik heb een bitter leed: ik ben niet de eerste. 391

0, was zij nooit aangeraakt . 392

En zooveel schande werd in liefdes naam . 393

Wordt het niet hoog tijd . 394

Ik had het leven me anders voorgesteld. 395

Eenzaam en menschenschuw . 396

Bij 't zien van de vochtige droefheid van 't land 397

lVttar zal ik wezen als ik zestig ben. 398

437

I . . . 399C . . 400R 401

XII. IN MEMORIAMP 404I M J. H. L 405N 407H 408G 411C 415A A R b416I M P418I M M 425

438

Ik zal ook eens komen .CompromisRaadsel. . . . .

XII. IN MEMORIAMPindarus . . . .

In Memoriam J. H. LeopoldNovalisHolderlinGogol .

CamoesAan Arthur RimbaudIn Memoriam PatrisIn Memoriam Mijzelf

438

399400401

404405407408411415416418425

AANTEEKENINGAANTEEKENING

AANTEEKENING

D V G

J. S K. L,G "

,V W " (N V D N.V.,R 1940-1941, I-III), b ,

b , E -,V W " ,

b .

G 1947 b N.V. B - & K -/ M & C ' -G .

B N.V . . . J. G & . D .

D bH S .

AANTEEKENING

De tekst van dit tweede deel van Verzamelde Gedichtenvan J. Slauerhoff is verzorgd door K. Lekkerkerker enkomt overeen met dien van de afdeeling "Gedichten" inde "Verzamelde Werken" (Nijgh en Van Ditmar N.V.,Rotterdam 1940-1941, deel I-III), met dit voorbehoud,dat de verbeteringen, welke men in de Errata in het laatste deel der "Verzamelde Werken" zal aantreffen, in den

tekst van deze uitgave reeds zijn aangebracht.

Gedrukt in het jaar 1947 bij de N.V. Boek- & Kunstdrukkerij v/h Mouton & Co te 's-Gravenhage.

Bindwerk van de N.V. v.h. J. Giltay & Zn. te Dordrecht.

De bandstempels en het stofomslag werden ontworpendoor Helmut Salden.

VERZAMELDE GEDICHTEN - dbnl

Documents

Transcript of VERZAMELDE GEDICHTEN - dbnl