R E V I U Sd E m o o I S t E g E dI c h t E n

REVIU

S dE

mo

oISt

E g

Ed

Ich

tE

n

Samengesteld door Enny de Bruijn

Boekencentrum

jacobus revius (1586-1658) geldt als de grootste dichter in de Nederlandse gerefor -meerde traditie. Zelf zag hij zijn betekenis vooral in zijn werk als predikant, theoloog en historicus. Toch zijn het juist zijn gedichten die over de eeuwen en de kerkmuren heen reiken. Raak en puntig verwoordt Revius bij belse waarheden, indrukwekkend vertolkt hij geloofservaringen. Hoewel hij vandaag vooral bekend is vanwege het beroemde gedicht ‘’t En zijn de Joden niet, Heer Jesu, die U kruisten’, schreef hij veel meer dat nog altijd de moeite waard is. Deze bloemlezing biedt Revius’ mooiste geloofsgedichten, gekozen uit zijn dikke verzamelbundel Over-Ysselsche sangen en dichten. Van schepping tot voleinding – Revius zet het leven en de dichtkunst in een allesomvattend verband.

www.uitgeverijboekencentrum.nl

isbN 978 90 239 2423 4 | Nur 714

9 789023 924234

De Bruyn omslag def.indd 1 02-07-09 10:42

De Bruijn binnenwerk def.indd 2 30-06-09 13:12

Revius,

de mooiste

gedichten

Samengesteld door Enny de Bruijn

Boekencentrum, Zoetermeer

De Bruijn binnenwerk def.indd 1 30-06-09 13:12

© 2009, Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer

Vormgeving omslag en binnenwerk: Geert de KoningIllustratie omslag: Jacob Marrel, Twee tulpen, een schelp en een insect, 1639. Penseel in water- en dekverf op perkament. Rijksmuseum, Amsterdam.Illustraties binnenwerk: ‘Archetypa studiaque patris Georgii Hoefnagelii 1592. Natur, Dichtung und Wissenschaft in der Kunst um 1600’. Uitgegeven door Thea Vignau-Wilberg. München, Staatliche Graphische Sammlung, 1994.

ISBN 978 90 239 2423 4NUR 714

De Bruijn binnenwerk def.indd 2 30-06-09 13:12

Inhoud

Lof Gods 7Paradijs 8Verdorvenheid 10Onvermogen 11Dood 12Zondvloed – monosyllabicum 14Gods Woord (1) 17Gods Woord (2) 18Gramschap 19Pluimstrijken 20Eigen lof 21Reizen 22Maria 23Wijzen uit het Oosten 24Kindermoord 26Doop 27Over een ongedoopt kind 29Onweer 30Volg Mij na 33Ik zal u verkwikken 34Gelijkenissen van Christus, gebedswijze 35Avondmaal 38Hij droeg onze smarten 39Kort gebed 40

De Bruijn binnenwerk def.indd 3 30-06-09 13:12

* De betekenis van de met een sterretje gemarkeerde woor-

den is te vinden in het Verklarend woordenlijstje achterin.

Morgengebed 41Alle goed van God 42Aanvechting 43Laatste dag (Dies irae, dies illa) 44Eeuwig leven 47

Verantwoording 49Verklarend woordenlijstje* 51

De Bruijn binnenwerk def.indd 4 30-06-09 13:12

De Bruijn binnenwerk def.indd 5 30-06-09 13:12

De Bruijn binnenwerk def.indd 6 30-06-09 13:12

7

Lof Gods

Was ik een nachtegaal, ik wou mijn Schepper erenMet Zijne grote lof altijd te kwinkeleren,Dat bossen, berg en dal zou deunen van de klank,En de woudvogeltjes vergeten hare zang.Ik ben geen nachtegaal, maar, in veel groter ere,Een mens, het evenbeeld van aller heren Heere.Ik wil dan mijne stem doen horen alle manEn prijzen Hem zo hoog en verre als ik kan,Niet vragende een zier naar al het lelijk pruilenOf misselijk* getier van eksters en van uilen,Verzekered dat Hij, die eeuwiglijken leeft,Mijn tong tot Zijne roem alleen geschapen heeft.

De Bruijn binnenwerk def.indd 7 30-06-09 13:12

8

Paradijs

Wat zoekt gij naar de tuin die Adam was gegeven,En waar hij om zijn schuld is weder uitgedreven,Die door de watervloed mag wezen weggevaagd?Ik weet een ander’, die geen slechter vruchten draagt.De Bijbel is de hof, dat kostelijke Eden,Dat waarde paradijs, waarin, als ik ga treden,Ik vinde ’s levens boom, Gods Zone, God en man,Die ’t leven uit de dood de Zijnen geven kan.Ik zie aldaar geplant de boom der klare kennisVan goed en ook van kwaad (de eter niet tot schennisMaar om de reine deugd te kiezen, voorgezet,En ’t boze te ontgaan): de goddelijke wet.Ook bomen, altijd groen als in hun eerste lente,De leraars van Gods Woord uit beide testamenten.In ’t midden doet zich op een springende fontein,Die in vier aderen de onvervalste grein*Van goud en parels draagt aan wie er niets van wisten:De blijde nieuwe-maar der vier evangelisten.Hier hoor ik Godes stem, die Adam van de vluchtHerroepet, met een sterk doordringende gerucht.Hier ruisen Zijne treên, hier laat Hij mij gevoelenDe aangename wind, mijn ziele te verkoelen:De wind, de Heil’ge Geest, die wonderlijk verkwiktDe harten, in de brand der droefenis verstikt.

De Bruijn binnenwerk def.indd 8 30-06-09 13:12

Wat vraag ik naar ’t verleên? Dit Eden wil ik bouwenTotdat mijn ogen eens het hemelse aanschouwen.

De Bruijn binnenwerk def.indd 9 30-06-09 13:12