fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel...

28
weekblad van de nederlandse fruittelers organisatie fruit teelt 24 november 2012, jaargang 102, nr 47 Interpoma weer bol van innovaties | Ethyleen, een boef voor fruitbomen in bewaring Thema Social media

Transcript of fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel...

Page 1: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

weekblad van de neder landse fruitte lers organisat ie

fruitteelt 24 november 2012, jaargang 102, nr 47

Interpoma weer bol van innovaties | Ethyleen, een boef voor fruitbomen in bewaring

Thema Social media

Page 2: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

2

Inhoud

RubriekenNFO-info 3Deze week 4NFO in het land 20Onderzoek 20Marktzicht 22Werkwijzer 25Agenda 27

6 Mobiel internet en fruitteelt-apps, doen!

9 Digitale evolutie gaat fruitteelt niet voorbij

10 Social media zijn er ook voor fruittelers

12 ‘Digitaal verkopen is niet te stoppen’

14 ‘Dit is geen hype, dit is de toekomst’

16 Technisch vernuft op Italiaanse fruitteeltvakbeurs

18 Vermijd ethyleen in bomencellen

21 Media vol van Conferencecampagne

Interpoma dat eind vorige week in Bolzano (Italië) werd gehou-den, is de grootste vakbeurs voor de fruitsector in Europa. Onder de ruim 14.000 bezoekers bevon-den zich ook veel Nederlanders.

Foto: Caroline van Assche, NFO

6

10

12

18

21

Coverfoto

Wat is uw Fruitbedrijf waard?OvernameToekomstige woningbouw / industrie of natuurMaatschappenWetvoorkeursrecht Gemeenten

Ons kantoor is gespecialiseerd in de Nederlandse fruitsector op het gebied van:

NIEUWE PACHTRECHT (KORTE PACHT)BOOMGAARDENTAXATIESONTEIGENING EN SCHADEREGELINGENAAN- EN VERKOOP BEGELEIDINGGEWASSCHADE

Neem vrijblijvend contact met ons op.

Van Gellicum Vastgoed b.v.Roodseweg 114156 AP Rumpt (Geldermalsen)0345 - 651635 06 - 51260930www.vangellicumvastgoed.nl

Rentmeesters- Makelaars- & Taxatiekantoor

VAN GELLICUM VASTGOED b.v.

TE KOOP GEVRAAGD:

- SCHILAPPELEN

- INDUSTRIE-

APPELENBlokzijlerdwarsweg 12, MarknesseTel 0527-203917, Fax 0527-203944Mob. 06-53294479

Laat Schulp uwfruit flessen!

www.schulp.nlwww.schulp.nlwww.schulp.nlwww.schulp.nlSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenTelefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: 0346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 30

FRUITTEELTBEDRIJF IN MIDDEN NEDERLAND

(discretie verzekerd)

Gaarne schriftelijke reacties onder nummer 17633

TE KOOP GEVRAAGD

fruit-oostrom.indd 1 06-08-2012 09:26:24Te Koop: Zeer goede boompalen: 2,5 mtr doorsnee 6 cm, 2.75 mtr doorsnee 6 cm

en 3 mtr doorsnee 10 cm.

Inlichtingen: Tel 06-13013524

fruit-veldhuis 121112.indd 1 12-11-12 11:44

Page 3: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

het beleid ish e t b e l e i d i s

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

3

infonfo

Bestrijding ongedierte

Telers hebben meer mogelijk-

heden nodig om ongedierte

te bestrijden. Beheersing van

de populatie muizen en (woel)

ratten is elke herfst noodzake-

lijk op fruitbedrijven. Door het

wegvallen van middelen om de-

ze dieren te bestrijden, neemt

het risico op forse schade toe.

Deze herfst heeft de NFO-

afdeling Zuid-Limburg terecht

de noodklok geluid over het

toenemend aantal woelratten.

Ook in de ons omringende lan-

den, zoals Duitsland en België

nemen de mogelijkheden om

dit ongedierte te bestrijden

snel af. Alleen preventieve

maatregelen en het werken

met vallen geeft onvoldoende

bedrijfszekerheid. Er moeten

gerichte en effectieve middelen

komen om muizen en woelrat-

ten te bestrijden. De NFO gaat

dan ook samen met andere

landen werken aan het beschik-

baar krijgen van rodenticiden.

Expert CentreHet Expert Centre Speciality

Crops (ECSC) houdt in maart

2013 voor de tweede keer een

informatieochtend over het

oplossen van knelpunten in de

gewasbescherming. In maart

van dit jaar was de eerste

bijeenkomst. Daarin werden

diverse prioriteiten benoemd.

Inmiddels is op het vlak van

toelatingen aanmerkelijke

voortgang geboekt. De NFO

constateert dat er elke maand

toelatingen in Nederland ko-

men die overgenomen zijn

van de ons omringde landen,

de zogenoemde wederzijdse

erkenningen. Eén van de eerste

wederzijdse erkenningen was

Isomate CLR. Daarnaast werd

duidelijk dat de Nederlandse

aanpak om kleine toepassingen

toe te voegen aan bestaande

toelatingen snel en effectief

werkt. We kunnen vaststellen

dat de samenwerking in het

ECSC tussen overheid (minis-

terie van EZ, Ctgb) en bedrijfs-

leven (LTO, Nefyto, Agrodis,

Artemis, NFO en Plantum) de

positie in Europa versterkt. Ne-

derland vervult inmiddels een

belangrijke rol in het verder

uitwerken van meer Europese

samenwerking. Daarom zet de

NFO zich komend jaar in, door

deelname aan de stuurgroep,

voor verdere uitbouw van dit

Expert Centre Speciality Crops.

In de regio geprodu-

ceerd fruit en biofruit

zijn onderwerpen in

de discussie hoe de

stagnerende fruitcon-

sumptie op de Duitse markt op een hoger

niveau is te brengen. Kan de sector met

local for local of biofruit de stagnerende

fruitconsumptie stoppen of zelfs bevorde-

ren? Of zijn deze concepten slechts effec-

tieve manieren om nieuwe klanten naar

de supermarkten te trekken? Op hun

websites schrijven alle supermarkten dat

ze zowel een groot sortiment regionale

en duurzaam geproduceerde producten

hebben als een grote selectie biologisch

geteelde producten.

Hebben importproducten op de Duitse

markt nog wel een kans? En gaan Duitse

producenten zich alleen nog richten op

de Duitse markt en niet meer op export?

En hoe reageren de andere schakels in

de keten zoals de importeurs van buiten-

lands fruit? Hun reactie is voorspelbaar:

‘local for local’ is slechts een manier om

reclame te maken voor groenten en fruit.

Wie maakt zich zorgen om producten

als mineraalwater, bier en wijn waar die

vandaan komen? En waarom zou je de

consument goede buitenlandse appels

onthouden? Veel vragen en tot nu toe

weinig antwoorden.

Op het AMI-forum in Berlijn van begin

november is na een paneldiscussie met

vertegenwoordigers van alle schakels uit

de keten getracht conclusies te trekken

voor de Duitse markt. Daarbij baseerden

de deskundigen zich vooral op de mening

van de consument. De Duitse consu-

ment hecht erg veel waarde aan lokaal

geproduceerde groenten en fruit. 48

procent vindt dat een belangrijk thema,

22 procent vindt biologisch geteeld het

belangrijkste thema en bij slechts 12 pro-

cent staat duurzaamheid bovenaan. Door-

vragen bij consumenten leert dat het in

het bijzonder om vertrouwen gaat. In de

regio geteeld product geeft meer vertrou-

wen. Door de regionale producenten bij

een supermarkt in de regio te betrekken,

is het mogelijk een duidelijk gezicht te

geven aan de lokale productie. Anderzijds

staat lokale productie niet garant voor

kwaliteit. Als dat het uitgangspunt is, dan

kan het zo zijn dat een product dat niet

regionaal geproduceerd wordt, om die

reden de voorkeur krijgt. Voor Neder-

land, met een sterke focus op de export,

is local for local een fenomeen waar we

terdege mee te maken krijgen. Onze

producten moeten we onderscheiden

door in te zetten op goede kwaliteit en

een duidelijker gezicht. Laat zien wie de

producent is. Geef de consument via de

moderne technieken de kans om naar de

website van de producent te gaan. In dit

nummer van Fruitteelt krijgt u hiervoor

voldoende moderne communicatiemoge-

lijkheden aangereikt.

Herman Bus

[email protected]

‘Local for local’ of biofruit?

Uitgelicht

Tijdens het AMI-congres in Berlijn was er een stevige discussie

over ‘local for local’ en biologisch geteelde producten. De Duit-

sers gebruiken voor local for local één woord: regionaliteit.

Foto: Herman Bus, NFO

Page 4: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

4

Deze week

De app van Boer zoekt Vrouw (BZV-app) komt met een onderdeel voor fans van het popu-laire tv-programma om op zoek te gaan naar boeren met huisverkoop. Sinds kort is ‘De boer op’ een nieuw onderdeel van de BZV-app. Daarmee kunnen gebruikers te weten komen waar zij terecht kunnen voor bepaalde verse boerderijproducten. Telers met een thuiswin-kel, agrariërs met een boerderijwinkel of met verbrede landbouw die zich op de app willen etaleren, kunnen zich melden bij de KRO.

Opmerkelijk:

Bezoekers aan de beurs en het

congres Interpoma konden rond

half november in Zuid-Tirol met

eigen ogen zien dat veel telers

nog bezig waren met de oogst

van Pink Lady. Er hing nog een

relatief grote laatste pluk te

wachten op meer kleur. Om de

kleuring te verbeteren gebrui-

ken de telers wit reflectiedoek

op de rijbaan en maken ze het

hagelnet open. Toch blijft Pink

Lady populair om te planten.

Van de cluborganisatie mogen

de Zuid-Tiroolse afzetorgani-

saties maar mondjesmaat uit-

breiden waardoor

telers noodge-

dwongen voor een

ander ras kiezen.

Bij jonge aanplant

is de kleuring vaak

minder een pro-

bleem vanwege

nieuwe kleurmu-

tanten zoals Rosy

Glow.

Pink Lady in Zuid-Tirol

in de novemberzon.

Foto: Caroline van Assche, NFO

Oogst Pink Lady nog niet rond

Italië

Vergaderingen Vereinigte HagelDe van oorsprong Duitse onderlinge

hagelverzekeringscoöperatie Ve-

reinigte Hagel hield onlangs haar

oprichtingsvergaderingen voor twee

rayons in Nederland. De vergadering

koos vier bestuursleden die tevens

afgevaardigden zijn op de algemene

ledenvergadering van de internatio-

nale coöperatie. In Emmeloord was

de vergadering voor het rayon Noord-

Nederland waar fruitteler Ces Maste-

ling uit Marknesse gekozen werd tot

vicevoorzitter en afgevaardigde. De

andere bestuursleden zijn afkomstig

uit de akkerbouw. Hoogstwaarschijn-

lijk is de volgende stap dat een Neder-

lander in de Raad van Commissarissen

wordt benoemd. Deze aanpassingen

volgen na een relatief sterke groei van

de gewasverzekeraar die in 2007 op

de Nederlandse markt begon. In 2012

groeide de Vereinigte Hagel 10 pro-

cent naar een premieomzet van 5,6

miljoen euro.

Volgens de CBS-cijfers is het

areaal fruitteelt in Nederland in

2012 gedaald tot 18.780 hectare.

Zowel het areaal appel als peer

daalde tot respectievelijk 7.950

hectare appel (minus 320 ha)

en 8.170 hectare peer (minus 30

ha). De oppervlakte aan pruim,

zure kers en overige pit- en

steenfruit bleef nagenoeg ge-

lijk. Het areaal aan kleinfruit is

met 1.450 hectare ook licht ge-

krompen, maar dat komt vrijwel

geheel door een kleiner areaal

zwarte bes. Verder is het areaal

wijndruiven van 160 hectare met

5 hectare gedaald, terwijl dit in

de jaren 2006 tot en met 2011

ieder jaar steeg. Het aantal fruit-

teeltbedrijven nam dit jaar met

120 af tot 2.450. Dit zijn ruim

1.000 bedrijven minder dan in

het jaar 2000.

CBS: areaal fruitteelt gedaald

Page 5: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

5

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

47

mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

De uitspraak van de

Rechtbank in Middelburg

om hagelkanonnen in

gemeente Borssele te

verbieden houdt de ge-

moederen bezig. De CDA-

afdeling in de gemeente

peilde de meningen over

het kanon en het bleek

dat meer dan 90 procent

van de inwoners geen

probleem had met het

gebruik van de hagelka-

non. Ook bleek dat bij de

gemeente, dat de meeste

(9) hagelkanonnen in

Zeeland heeft, in de af-

gelopen vier jaar slechts

twaalf klachten zijn bin-

nengekomen, waarvan

dit jaar slechts één klacht.

NFO-bestuurder Rinus

van ’t Westeinde pleit

voor dezelfde hagelka-

nonregelgeving in geheel

Zeeland. Nu kan elke

gemeente haar eigen

beleid inzake geluido-

verlast door hagelkanon

bepalen. Wethouder

Conny Miermans zei

eerder al dat Borssele de

regelgeving regionaal wil

afstemmen met Reimers-

waal, Hulst, Sluis, Kapelle

en Tholen.

Ophef is er ook over de

rechter die in zijn oor-

deel liet meewegen dat

hij de werking van het

hagelkanon niet kan

beoordelen. Volgens Van

’t Westeinde is het wel

of niet werken niet aan

de rechter. Een rechter

moet kijken of de juiste

procedures zijn gevolgd.

Ook Miermans verbaasde

zich over het oordeel van

de rechter met betrek-

king tot de effecten van

anti-hagelkanonnen. Aan

de regionale krant liet

ze weten. “Ik ben geen

expert, maar bij de im-

mense hagelbui vorig jaar

in Zeeuws-Vlaanderen

bleken de auto’s die bij

het kanon stonden, geen

schade te hebben.”

De uitspraak van de

rechtbank is zeer nade-

lig voor de fruittelers in

Borssele, maar zij hopen

dat alles gedaan wordt

om het gebruik van deze

apparaten vanaf

1 januari mogelijk

te maken. Dan

wordt het nieuwe

activiteitenbesluit

van kracht. Dit

geeft de gemeente

een ruimer wet-

telijk kader om ge-

bruik van hagelka-

nonnen binnen de

wet te regelen.

Elstar met hagel-

schade.

Foto: Marijke van

Ossenbruggen, NFO

Uitspraak anti-hagelkanonzaak

Op de beurs Interpoma

presenteerde het Italiaanse

rassenconsortium NovaMela

zich aan een groter publiek.

NovaMela is een nieuw sa-

menwerkingsverband tussen

vijf ondernemingen uit de

drie belangrijkste fruitteelt-

gebieden van Italië. De part-

ners zijn VOG en VIP (beide

uit Zuid-Tirol), Melinda en

La Trentina (beide uit Tren-

tino) en Rivoira Giovanni

(Piemont). Het consortium

heeft tot doel om appelras-

sen te ontwikkelen en op ge-

bruikswaarde te beoordelen.

Daarnaast wil NovaMela de

rechten voor teelt en afzet

van nieuwe appelrassen ver-

krijgen. Eén van de eerste

stappen van de nieuwe orga-

nisatie was het lidmaatschap

van Ifored. Hierin zijn twaalf

internationale ondernemin-

gen uit elf landen verenigd

die gezamenlijk werken aan

de verdere ontwikkeling en

afzet van roodvlezige ap-

pelrassen die het Franse IFO

kweekt.

Rassenconsortium NovaMela

Italië

De Poolse site Fresh-market.pl meldt dat in het be-

gin van het seizoen West-Europese landen, vooral

België en Duitsland, volop Poolse appels kochten.

Het ging voornamelijk om Jonagored. Een deel

bleef op de West-Europese markt, maar dat het

grootste deel voor re-export naar Oost-Europa later

in het seizoen aangekocht is. Vooral de Belgische

bedrijven zouden volgens Fresh-market.pl al re-

kenen op grote winsten. “Belgian companies are

counting on big profits”.

Poolse appels voor re-export

West-Europa

De appels staan klaar voor transport. Foto: NFO

Page 6: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

6

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

Op het gebied van mobiele com-municatie gaan de ontwikkelin-gen razendsnel. Bovendien zijn

de pakketten die providers zoals KPN en Vodafone, maar ook Rabo Mobiel of Jumbo

Mobiel, aanbieden heel divers. Daardoor zijn goede pakketinformatie over kosten en telefooneigenschappen nodig. “Denk daar-bij aan het aantal belminuten/sms’jes, wel of geen eigenaar van de telefoon, kwaliteit van de camera en gebruikersvriendelijkheid,” zegt Robin Steenpoorte, systeem- en tele-combeheerder bij een groot metaalbedrijf. Ook het formaat is belangrijk. Kies voor een groter formaat als je de smartphone vaak als computer gebruikt of voor een kleiner model als die in je broekzak moet passen. “Neem als je met apps werkt niet de goedkoopste smartphone,” waarschuwt Steenpoorte. “Vaak presteren die slechter met apps vanwege de beperkte snelheid en opslagcapaciteit.”

Voor het gebruik van mobiel internet is een internetverbinding noodzakelijk. Dit kan via het netwerk van de provider. Nadeel hiervan is vaak het beperkte aantal MB’s (Mega Bytes, de grootte van te ontvangen en verstuurde gegevens) dat u per maand mag verbruiken; bij overschrijding stijgen

de kosten enorm. Mobiele internetkosten kunt u voorkomen door gratis wifi te ge-bruiken. Wifi is draadloos en zit meestal op de router, het apparaat dat met internet verbindt. Steenpoorte: “Wifi zorgt voor in-ternetverbinding via het vaste netwerk. Om hiervan gebruik te maken, moet je wel in de buurt van het netwerk zijn. Wifi is goed te gebruiken bij het downloaden van apps en het binnenhalen van updates.”Mobiel internet wijkt overigens niet veel af van normaal internet. Het kan verschillen door een beperkte weergave van de web-site. “De website detecteert of verbinding wordt gemaakt door een mobiel apparaat of een rechtstreeks aangesloten computer of laptop. Vervolgens krijgt de websitebe-zoeker een specifieke website te zien.”

Veel appsVoor de fruitteeltsector is een groot aantal apps ontwikkeld. Een bewuste keuze voor een beperkt aantal nuttige apps is aan te raden. Niet alle apps zijn geschikt voor elke smartphone; het besturingssysteem bepaalt de geschiktheid. Er zijn vier besturings-systemen: Android, BlackBerry OS, iOS en Windows Phone. Wanneer een app eenmaal op de smartphone staat, is een internetver-binding niet altijd noodzakelijk. Een ver-binding is wel nodig als de informatiebron voor de app een gegevensbestand op in-ternet is. Overigens zijn veel apps gratis te downloaden, maar sommigen kosten geld. Ook voor LinkedIn en Facebook zijn gratis apps beschikbaar. De apps zijn te zoeken en te downloaden via de speciale dienst

Mobiel internet neemt een steeds

belangrijkere plaats in. Gebrui-

kers van een smartphone hebben

die immers altijd bij zich en een

kantoor met internetverbinding is

niet nodig. Ook komen er steeds

meer apps, programma’s voor

smartphones, beschikbaar. De

fruitteeltsector maakt nog weinig

gebruik van zowel mobiel internet

als apps.

Arjan de Bruinefreelance [email protected]

Mobiel internet en fruitteelt-apps, doen!Apps zijn handig, maar hoe werken ze eigenlijk?

Apps

Page 7: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

7

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

van het besturingssysteem door op het betreffende pictogram in het smartphone-menu te klikken (zie tabel).Met de app TankCalc van Syngenta kunt u eenvoudig en efficiënt een vulschema voor bespuitingen berekenen. Via de knop Nieuwe gegevens voert u de gegevens in: perceelsnaam en oppervlakte, tankcapaci-teit, aantal liter/ha, product(en) en rijsnel-heid. Deze gegevens kunt u opslaan voor de volgende keer. Vervolgens staat bij het tabblad Tankinhoud, per product het aan-tal benodigde liters; het tabblad Verbruik vermeldt ook het aantal liters water dat nodig is. Het tabblad Spuitdopinforma-tie, beveelt een ISO-spuitdop aan met daarbij de juiste spuitdruk. Wanneer de gegevens op-geslagen zijn, kunt u die terugvinden in het hoofdmenu bij Mijn gegevens. Tevens biedt de app hier de mogelijkheid aantekeningen te maken en de windsnelheid toe te voe-gen. Onder Instellingen kunt u de taal, een vaste tankinhoud, het datumformaat en de weergave van de windsnelheid (m/s of km/u) instellen. Deze gratis app is geschikt voor Android en iOS.

InstallatiecheckDe Nederlandse Ver-eniging Koudetech-niek en Luchtbehan-deling ontwikkelde samen met Kennis-centrum InfoMil de installatiecheck-app. Na het invullen van de installatiegegevens (hoeveelheid koude-

middel, type koudemiddel, type inrichting, opgesteld koelvermogen en PED-categorie) klikt u op Check. Vervolgens geeft de app de wettelijk eisen weer; bij doorklik-ken verwijst de app bovendien naar het bijbehorende wetsartikel. Daarnaast is de app ook beschikbaar als soort boekje, gebaseerd op de wetgeving rondom koel- en klimaattechniek. Op de hoofdpagina kunt u door-klikken naar wetgeving, zoals de Arbo-wet en EU-regels voor het vervoer van koudemiddelen en gassen. Daarnaast informeert de app over verplichte certifi-ceringen en diploma’s die een monteur nodig heeft en geeft ze een overzicht van de eigenschappen van koudemiddelen. Binnenkort is de app gratis beschikbaar voor Android.

TankmixITYara, producent van onder andere de bladmeststoffen Bortrac 150 en Mantrac Pro, ontwikkelde een tankmix-app. De internationale app TankmixIT contro-leert of Yara-bladmeststoffen mengbaar zijn met gewasbeschermingsmiddelen of

een ander Yara-product. Wanneer u de combinatie met een middel maakt, kunt u het beste voor de ac-tieve stof kiezen omdat merknamen wereldwijd niet hetzelfde zijn. Bij stap 1 kiest u een bladmeststof; bij stap 2 het mid-del of een andere bladmeststof. Ver-volgens verschijnt het resultaat met een PDF-rapport waarin de dosering van gevraagde middelen en

het watervolume per hectare staat. Wan-neer een bepaalde menging onbekend is, verbindt de app u met een website. Na het invullen van de gegevens worden die doorgestuurd naar het ontwikkelingsla-boratorium van Yara om hiermee een test uit te voeren. Voor deze app is een inter-netverbinding nodig. TankmixIT (Engels) is beschikbaar voor Android en iOS. Voor andere besturingssystemen bestaat een mobiel toegankelijke website.

Nuttig insectEen app van Bayer CropScience toont de afbeelding van een gewasbeschermings-middelenkast met Bayer-producten. Door op een middel te tikken verschijnt de ge-voeligheid van diverse natuurlijke vijanden voor dit middel. Met behulp van een kleur-

codering is direct inzichtelijk hoe veilig het middel voor nuttigen is. Door vervolgens op het nuttige insect te tikken verschijnt een foto met een beknopte omschrijving van hun specialiteiten en levenscyclus. Bij middelen die naast spuiten ook gedruppeld mogen worden, staat ook hier de veiligheid voor de nuttigen aangegeven. Vaak is drup-pelen veiliger dan spuiten. De app is gratis te downloaden voor Android en iOS.Met een andere app van Bayer kunt u de BBCH-code van appel, aardbei, rode bes en kers bepalen. Deze internationale code geeft het ontwikkelingsstadium van een plant aan. De BBCH-Bestimmer (Duits) is gratis en geschikt voor Android en iOS.

WhatsAppUitgever Van Dale meldde 19 september het werkwoord whatsappen op te nemen in zijn elektronische update van de Van Dale. Het werkwoord is afkomstig van de app WhatsApp waarmee gebruikers ‘gratis’ sms’jes kunnen versturen. Een internet-verbinding is daarbij wel nodig. Bij het versturen van een sms-bericht kiest u dan

Tabel. Besturingssysteem met smartphone-merk en bijbehorende dienst

Besturingssysteem Smartphone-merk Dienst

Android (Google) o.a. HTC en Samsung Play StoreBlackBerry OS alleen BlackBerry App WorldiOS alleen iPhone (Apple) App StoreWindows Phone o.a. HTC, Samsung en Nokia Marketplace

Bron: Robin Steenpoorte

Binnenkort is de installatiecheck-app voor de koeltechniek gratis beschikbaar

voor Android. Foto: NFO

Het leven van lieveheersbeestje en larve sparen met de app van

Bayer. Foto: NFO

Page 8: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

8

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

voor versturen via WhatsApp. Ook het mee-sturen van foto’s, met de smartphone ge-maakt, is mogelijk. Op de app is zichtbaar wanneer uw contactpersoon voor het laatst de WhatsApp-berichten heeft bekeken. De app (Nederlands) is gratis en geschikt voor Android, BlackBerry OS, iOS en Windows Phone.

Side-effects manualOnderzoekers aan Biobest Greenlab heb-ben de neveneffectenlijst van gewasbe-schermingsmiddelen aangevuld en herzien. Biobest vatte deze lijst ook samen in de app Biobest - Side-effects manual. In het beginscherm kunt u kiezen voor de ac-tieve stof of handelsnaam. Omdat het om een internationale app gaat, kunt u beter kiezen voor de actieve stoffen. Handelsna-men zijn niet altijd wereldwijd hetzelfde. Vervolgens kiest u maximaal drie actieve stoffen uit en maximaal drie organismen. Evenals bij de app Nuttig Insect geeft een kleurcode per stadium de gevoeligheid van de nuttigen per middel aan. Via de knop rechtsboven kunt u de legenda inzien. Deze app adviseert ook over maatregelen of raadt spuiten af bij het gebruik van hom-mels. Verder staat de toepassingsmethode genoemd (onder andere spuiten, irrigeren, dompelen). Kennis van Latijnse namen en werkzame stoffen is wel handig. De app (Engels) is beschikbaar voor Android, Apple en BlackBerry OS en is gratis.

2x2-VeggipediaTijdens het Frug I Com Congres Changing Windows introduceerde Frug I Com de app 2x2-Veggipedia. Deze app is een ont-wikkeling van Frugi Venta en Frug I Com; uitvoerder is het GroentenFruit Bureau. 2x2-Veggipedia is een informatie-app voor consumenten over groenten- en fruitpro-ducten, voedingsstoffen, beschikbaarheid en bijbehorende recepten. Door met de smartphone de barcode van het product te scannen verschijnt de informatie. Bron van de informatie is de online groen-ten- en fruitencyclopedie Veggipedia van het GroentenFruit Bureau met meer dan 280 groente- en fruitproducten, inclusief 600 bijbehorende recepten. Ook informatie over de teler, handelaar of afzetorganisatie is mogelijk. Hiermee wordt de traceer-baarheid vergroot. Momenteel is de app alleen nog als pilot beschikbaar voor een exclusieve groep. Binnenkort is de app voor iedereen beschikbaar voor Android en iOS. E

Gratis bellen met Skype

Vorig jaar nam Google, de internetzoek-

machine, Skype over. Skype is een gratis

programma waarmee u wereldwijd kunt

bellen. Om met Skype te kunnen bellen

heeft u vier dingen nodig: het program-

ma, een internetverbinding, een (geïn-

tegreerde) luidspreker en microfoon.

Een vijfde optie is een webcam, zodat

u de persoon ook kunt zien waarmee u

contact hebt. Voor smartphones is een

app beschikbaar voor de besturings-

systemen: Android, iOS en Windows

Phone. Zo kan ook met smartphone

gratis geskypet worden. Hierbij worden

wel gegevens ontvangen en verstuurd,

dit kost dus MB’s. Daarom is gebruik van

wifi aan te raden.

Skype kunt u downloaden via www.

skype.com op de computer, smartphone,

televisie, PlayStation®Vita en zelfs voor

draadloze huistelefoons. In plaats van

een telefoonnummer verzint u zelf een

Skype-naam, bijvoorbeeld uw eigen

naam. Ook kunt u meer gegevens invul-

len zoals uw reguliere telefoonnummer,

woonplaats, enzovoorts. Wanneer u de

woonplaats invult en instelt als open-

baar kunnen mensen uw Skype-nummer

via de zoekfunctie makkelijker vinden.

Bellen van Skype naar Skype is gratis;

voor bellen vanaf Skype naar een vast

of mobiel nummer kunt u Skype-tegoed

kopen. Hiervoor heeft Skype tarieven-

pakketten als betalen naar gebruik of

per maand. U kunt met het programma

ook een telefonische vergadering voe-

ren of een videogesprek.

Andere functies zijn: chatten, bestanden

verzenden, sms’en en rechtstreek vanuit

Skype bellen, videobellen en chatten

met Facebook-vrienden.

Overigens nam ook het woordenboek

Van Dale het werkwoord skypen op;

skypen is internetbellen met behulp van

software van Skype. Tijdens het congres introduceerde Frug I Com de app 2x2-Veggipedia.

Foto: Arjan de Bruine

Page 9: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

9

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

Bellen is slechts een van de mogelijk-heden die een smartphone (letterlijk: een slimme telefoon) te bieden

heeft. En daarbij lijkt het telefoneren wel ondergeschikt aan de vele mogelijkheden die deze toestellen in huis hebben. Toch missen ze het installeren en toepassen van diverse software ofwel computerpro-gramma’s.In dat gemis zagen enkele computerfabri-kanten al in de jaren negentig een moge-lijkheid voor een nieuw product. Toen te-lefoons alleen nog konden bellen, kwamen zij met de Personal Digital Assistents op de markt, afgekort tot pda: de zakcomputer. De zakcomputer maakte begin deze eeuw ook een bescheiden opgang in de fruitsec-tor.Een groot pluspunt van deze computers in vestzakformaat was de goede koppeling met de programma’s op de PC. Wie in de boomgaard een waarneming of behande-ling in zijn zakcomputer had gezet, kon dat snel overzetten. Dat was net zo een-voudig als het overzetten van foto’s van een digitale camera. Door deze koppeling werd de papieren registratie verleden tijd, althans voor wie dat wenste.De vooruitgang van de fotografie bij smartphones heeft zijn meerwaarde in de fruitteelt bewezen. Daardoor is visuele informatie snel met anderen te delen voor een advies of besluit. Of het nu gaat om een aantasting in de boom of de aan- of verkoop van fruit uit de cel.

Dienstverlening veranderdeHet combineren van de mobiele telefoon met de zakcomputer leidde tot de smart-phone. Maar niets is minder waar, leert Wi-kipedia. De communicatieve mogelijkheden van een zakcomputer blijven beperkt en omgekeerd zijn smartphones niet het meest geschikt om allerlei gewenste programma’s op te installeren. Hoewel de app’s van de laatste jaren dat nadeel misschien wel enigszins opheffen.Met behulp van zo’n extra applicatie biedt een smartphone bijvoorbeeld de mogelijk-heid om digitaal te bankieren. Maar dat kan alleen omdat die digitale dienstverlening veranderde van telebankieren naar internet-bankieren. Hetzelfde geldt voor boekhoud-programma’s als Accountview. Men logt in via internet naar een centrale computer en doet daarop de gewenste handeling. Dat is wezenlijk anders dan op een eigen PC een registratieprogramma invullen.

De apps nemen niet weg dat ook de meest geavanceerde smartphone zijn fysieke be-perking heeft. Het is en blijft tenslotte een handtelefoon met bijbehorend scherm en toetsenbord van beperkte omvang. Dat is voor een eenvoudige handeling niet zo’n probleem, maar voor uitgebreidere werk-zaamheden blijft het wat behelpen. Een pennetje is handig, maar niet zo snel als met tien vingers blind typen. De PC op tabletformaat combineert de mogelijkheden van een zakcomputer met die van een smartphone. Deze computer is krachtig genoeg om de gebruikelijke pro-gramma’s op te laten draaien en is groot genoeg voor een gebruiksvriendelijke be-diening. Omgekeerd betekent dat wel dat het geen apparaat meer is dat net als een Palm in de borstzak pastWie weet maakt de tablet-pc opgang in de trekkercabine. Qua formaat verschilt het niet veel van de beeldschermen waarmee de besturing via GPS in de landbouw wordt geregeld. De meeste tablets zijn uitgerust met Wifi, hetgeen toegang tot internet geeft binnen het bereik van een draadloos modem. Sommige hebben ook een internet-verbinding via een provider van een mobiel telefoonnet. Zo wordt spuiten dankzij Skype misschien nog een gezellige bezigheid. E

Ooit kon je met een mobiele telefoon alleen bellen. En de computer stond

in de woonkeuken of -kamer. De zakcomputer bracht registratieprogram-

ma’s in de boomgaard en via nieuwe smartphones is centrale software

zoals internetbankieren nu vrijwel overal toegankelijk en de nieuwe me-

dia worden bovendien steeds goedkoper. Het eind is nog niet in zicht.

Digitale evolutie gaat fruitteelt niet voorbij

Smartphone

Van nul tot duizend euro

Kort na de introductie waren smartpho-

nes aanmerkelijk duurder dan gewone

mobiele telefoons. Wanneer bellen en

sms’en voldoen omdat de computer met

internet elke pauze binnen handbereik

is, betekent een eenvoudige telefoon

een leuke besparing ten opzichte van

een smartphone.

Maar het verschil in aanschaf en het

abonnement zijn geen redenen meer

om een eenvoudige telefoon te kiezen.

Een losse smartphone is al voor hon-

derd euro of wel minder te koop. Bij de

duurste modellen komt daar een nul

bij. Maar geavanceerde modellen zijn

in combinatie met abonnementen soms

ook goedkoop in aanschaf. Daarbij zijn

de verbindingskosten dan weer duur-

der. De aanschaf van een smartphone is

maatwerk. Ongebruikte mogelijkheden

kunnen het geheugen of de batterij be-

perken. Sommige smartphones zijn vol-

gens de fabrikant bestand tegen stoten,

stof en vocht. De toestellen van Casio

bijvoorbeeld blijven probleemloos fil-

men of online op de bodem van de wa-

terdumper. Maar die zijn alleen in Japan

en de Verenigde Staten op de markt.

Dichter bij huis is Sonim een stootvast

alternatief voor een gemiddelde prijs.

Anton Oostveenfreelance [email protected]

Page 10: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

10

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

Op alle social media vormen mensen netwerken en wisselen zij infor-matie uit. Wel heeft elke netwerk

zijn eigen kenmerken en voor- en nadelen. Zo is YouTube een medium om filmpjes uit te wisselen. Facebook en Hyves hebben eigenschappen van een virtuele dorpskroeg waarin de gebruiker met korte berichten wel minder relevante en meer persoonlijke kwesties deelt. Bij Pinterest, dat wel een virtueel prikbord wordt genoemd, ligt de nadruk op plaatjes.LinkedIn is een zakelijk netwerk waarmee u contact legt met goede en minder goede bekenden. Op LinkedIn is een uitgebreid profiel van uzelf noodzakelijk. Het heeft wat weg van een map met visitekaartjes met daarbij nog een CV. U kunt direct en in groepsverband informatie uitwisselen maar in de fruitteelt gebeurt dat heel sum-mier. Een veel gehoord bezwaar van niet-

gebruikers van social media is dat het te veel tijd vraagt. Dit treft vooral mensen die al moeite hebben met het verwerken van e-mails. Maar het bespaart ook tijd. Door de korte berichten via Twitter vraagt het lezen weinig tijd. Met mobiel internet en wifi zijn

‘verloren’ momenten te gebrui-ken om uw social media te vol-gen. Volg niet te veel mensen en plaats zelf alleen die berichten die moeten. In tegenstelling tot e-mail bepaalt de ontvanger van social media van wie hij berich-ten wil ontvangen. Andersom kunt u berichten ontvangen van mensen met wie u normaal gesproken sporadisch of geen contact hebt. Twitter kent ook de kracht van het re-tweeten: volgers sturen uw bericht door naar hun volgers waardoor een sneeuwbaleffect ontstaat.

(On)zinnige berichtenWie niet kritisch volgt, ontvangt op Twitter veel onzinnige be-richten. Fruittelers met kinderen in de tienerleeftijd met Whats-

App, Facebook, Hyves en Twitter herken-nen dit wel. Volg dus alleen mensen die je interesseren en ontvolg ze wanneer ze te veel onzinnige berichten gaan versturen. Bij juist gebruik zit er geregeld zinvolle informatie bij. Twitter heeft afhankelijk

van de twitteraar de ene keer wat zakelijk en dan weer wat persoon-lijk karakter. Wanneer u twittert als bedrijf/ondernemer houdt het dan op grotendeels relevante zaken over uw bedrijf. Twitteren kan handig zijn als u een vraag hebt en soms kan het de basis zijn voor nieuwe contacten. Naar schatting zijn er in de fruitteelt circa honderd mensen die twitte-ren. Mooie voorbeelden van infor-matie zijn onder meer de tweets van telers en anderen tijdens een nachtvorstnacht. U krijgt al snel een beeld van de vorstsituatie in andere fruitteeltgebieden. Realiseer u wel dat alles wat u

De komst van Web 2.0 zorgde

voor een verschuiving op het in-

ternet van passief surfen naar in-

teractie; het zelf actief zijn op het

World Wide Web. Internetgebrui-

kers kunnen inmiddels virtuele so-

ciale netwerken op. In Nederland

zijn de meest gebruikte: Facebook,

Twitter, LinkedIn en Hyves. De een

is enthousiast over deze social me-

dia, de ander staat er onverschillig

tegenover of nog wat onwennig.

Maar het is altijd goed om eens te

ontdekken wat het u als fruitteler

kan brengen.

Social media zijn er ook voor fruittelersAltijd goed om eens te ontdekken wat het u als fruitteler kan brengen

Wouter van Teeffelenadviseur WTE [email protected]: @fruitteeltinfowww.linkedin.com/in/woutervanteeffelen

Twitteren

App, Facebook, Hyves en Twitter herken-

Social media zijn er ook voor fruittelers

Page 11: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

11

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

op internet zet openbaar wordt onder uw naam. Waar op allerlei forums mensen op een laffe manier anoniem hun gal menen te kunnen spuien, is het bij Twitter (en nog meer bij LinkedIn) gebruikelijk om onder de eigen naam actief te zijn. Dat is gemakkelijk als u iets aan een breed pu-bliek kenbaar wilt maken, maar vergt enige tact en ervaring om te voorkomen dat een ‘verkeerd’ bericht verstuurt. Door het open-bare karakter krijgt u een idee over wat er onder de mensen leeft. Zoekt u bijvoor-beeld op Kanzi, dan komt u de mening van consumenten over dit ras te weten, zowel positieve als negatieve berichten. Bedrijven waarover twitteraars klagen, moeten wel snel en goed reageren. Een groot deel van de boerderijwinkels in de fruitsector zit op Twitter en meldt zo interessante weetjes aan zijn klanten die op hun beurt weer in contact komen met de winkelier/teler. Kanzi-Apple, en nog meer de Minitree, van Fleuren is een mooi voorbeeld dat door in-

tensief gebruik van Twitter en Facebook op de kaart is gezet. Mond-tot-mondreclame is iets wat virtueel veel gebeurt en het is gratis. Een ander voorbeeld: aan de Boden-see hebben jonge fruittelers een Facebook-groep opgericht om informatie met elkaar te delen.

EfficiëntFacebook en Hyves hebben veel meer dan Twitter een persoonlijk karakter, hoewel er op Facebook bedrijven zijn die het medium als marketinginstrument gebruiken, zoals Kanzi Apple. Sommigen kiezen voor meer-dere accounts en kiezen bijvoorbeeld voor een Facebookaccount (voor vrienden) en een Twitteraccount (voor andere volgers).Social media zal verder groeien. Daarnaast zullen er meer gebruikers uit een wat tradi-tionelere groep zoals de fruitteelt komen. Hoe meer vakgenoten op social media actief worden, hoe interessanter de uitwisseling wordt. Social media wordt nooit de vervan-ger van een persoonlijk- of telefoongesprek, maar kan de onderlinge communicatie wel aangenamer en efficiënter maken. E

@fl eurenfruit

Eén van de actiefste gebruikers van

social media uit de fruitteeltsector is

vruchtboomkweker Han Fleuren. Hij

twittert onder het account @fl eurenfruit

en is actief op WhatsApp, Facebook en

LinkedIn. Sinds mei 2010 stuurde hij al

bijna 12.000 twitterberichten (ofwel

tweets) de wereld in. Hij tweet onder

meer over zakengerelateerde kwesties

aan fruitteelt en boomkwekerijen. Voor

Fleuren als fruitambassadeur is Twitter

een plezierige en effi ciënte manier om

contacten met bekenden te onderhou-

den en nieuwe contacten op te doen. Hij

vindt de kracht van Twitter dat je door

de lengte van max. 140 tekens je moet

beperken tot de essentie van je verhaal.

Het is laagdrempelig en daarmee goed

voor berichten die eigenlijk te klein zijn

als persbericht, infobulletin of mailing.

Het nadeel van e-mailen vindt hij de

lengte ervan waardoor ze vaak half- of

ongelezen blijven.

WhatsApp gebruikt hij heel anders. Het

heeft iets weg van een sms, maar het is

gratis en hij kan foto’s meesturen en het

heeft als voordeel dat hij met een kleine

besloten groep kan communiceren. Zo

vormt hij een groep met zijn familie

met wie hij toch wat meer deelt dan

met al zijn ruim 1.400 volgers op Twit-

ter. Met WhatsApp vormt hij wel een

groep met zijn medewerkers en ook de

LTO-cultuurgroep vruchtboomkwekers is

inmiddels actief.

Behalve Han is ook vader Karel Fleuren

actief met WhatsApp en hij twittert als

70-jarige onder het account @karel-

tjekers. Ongetwijfeld is hij de oudste

actieve twitteraar uit de Nederlandse

fruitteeltsector. Daarnaast zijn Corine

Fleuren en Mieke Ebus-Fleuren onder de

naam @MeidenvFleuren actief op Twit-

ter en Facebook. Boomkwekerij Fleuren

verkoopt de zogenoemde minitrees

voor particulier gebruik. De social media

bezorgen Fleuren free publicity en ze

leggen contacten met hun afnemers en

potentiële klanten. En wat is nu leuker

dan een klant positief over de minitrees

te zien twitteren en zo de ambassadeurs

van je product worden.

@fl eurenfruit

Page 12: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

12

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

25 miljoen kg is niet slecht voor een eerste jaar met een sy-steem dat onbekend was en

waar niemand in de fruitteeltsector ervaring mee had. Director Trade Edwin de Wit en Manager Trade Emanuel Sluis kijken met tevredenheid en trots terug. “Transparantie, dáár blinken we in uit”, stelt De Wit. Ieder-een kan meekijken naar de resultaten. Wie inlogt op de site van Service2Fruit kan zien wat er het afgelopen jaar allemaal is verhan-deld; ruim1.100 partijen hardfruit variërend in grootte van 11 colli tot 250 ton. Het merendeel van de transacties betreft peren, vooral Conference; de rest is appel. Bijna altijd gaat het om product voor de verse markt, maar ook industriefruit wordt via de site verkocht. Wie de prijzen op Service-2Fruit volgt, kan het beamen: het gaat om marktconforme prijzen. Sluis: “Het mooie van ons systeem is dat de gebruikers de informatie zelf opbouwen. We hebben het afgelopen jaar ervaren dat de transparantie van onze site positief werkt in een stijgende markt en een dempende werking heeft in een zakkende markt.”“In de eerste maanden had Service2Fruit honderd gebruikers, van wie een klein deel

partijen plaatste of kocht. Dat is nu wel veranderd”, stelt Sluis. “We hebben nu 400 geregistreerde gebruikers.” Met hetzelfde account kunnen zij zowel kopen als ver-kopen. Lang niet alle gebruikers zijn even actief op de site, relativeert het duo. Kopers gebruiken de site vaak voor prijsinformatie van bepaalde maten of kwaliteiten. Bij veel partijen staat een goede kwaliteitsomschrij-ving en dat geeft een goed beeld van de prijsvorming. Ook veel buitenlandse partijen bekijken de prijzen op onze site”, zegt Sluis.De Wit weet dat voor veel transacties de informatie van de site gebruikt wordt, maar dat de afwikkeling van de transactie buiten de site om verloopt. Hij vindt dat jammer. “Door informatie te delen, helpen gebrui-kers elkaar met het bereiken van betere prijzen. Mensen die wel de informatie ge-bruiken, maar niet via de site kopen of ver-kopen, onthouden hun collega’s informatie en daardoor wellicht betere prijzen.

Op gang helpenSercvice2Fruit werd opgezet door een groep investeerders. De meeste inves-teerders zijn afkomstig uit de fruitsector, maar er zitten ook investeerders bij uit de ICT, juridische dienstverlening, financiële dienstverlening en de bouw. Het gaat om zogenaamd ‘durfkapitaal’, maar de struc-tuur van Service2Fruit is zodanig opgezet dat de investeerders geen invloed hebben op de dagelijkse gang van zaken. De Wit: “Natuurlijk hebben de investeerders er baat bij dat de veilingsite goed draait en dat ze op termijn hun investering met winst terug-zien. Daarom leggen we vier keer per jaar verantwoording af in de aandeelhouders-vergadering.”In de beginfase van Service2Fruit was een veel gehoorde kritiek dat de verhandelin-gen die op de site plaatsvonden uitsluitend transacties tussen de investeerders betrof om de schijn op te houden dat de site goed liep. “Van onderling heen en weer verkopen van dezelfde partijen was geen sprake”, benadrukt Sluis. De Wit: “Dat zou toch vreemd zijn. Een transactie kost een cent

per kg voor zowel de koper als de verko-per. Dan ga je toch geen partijen nutteloos heen en weer schuiven? Het gebeurde wél dat een deel van de investeerders in de be-ginfase heel intensief gebruik maakte van de site. In de eerste maand was daardoor bij veel transacties een van de investeer-ders koper of verkoper. In de maanden daarna zagen steeds meer telers en hande-laren de voordelen van het gebruik en nu bedraagt het percentage investeerders min-der dan 10 procent”, schat De Wit. “Dus de investeerders hebben wel geholpen met het in gang zetten van de veilingen.”

Een jaar na de start van de digitale

veilplaats Service2Fruit blikken

Edwin de Wit en Emanuel Sluis te-

rug op een succesvolle introductie.

Via een persbericht brachten ze

twee weken geleden naar buiten

dat via de site afgelopen jaar 25

miljoen kg product werd verhan-

deld én betaald, maar nog niet

alle afzetorganisaties maken ge-

bruik van Service2Fruit.

Caroline van Asschevakredacteur [email protected]

‘Digitaal verkopen is niet te stoppen’‘Verbazingwekkend dat niet alle afzetorganisaties gebruik maken van Service2Fruit’

Handel

Page 13: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

13

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

GMO niet in gevaarNiet iedereen toont zich even enthousiast over Service2Fruit. “Met de introductie van ons eigen merk voor kwaliteitsfruit, Triple-A, kregen we veel kritiek over ons heen. Velen dachten dat Service2Fruit zelf ging handelen, maar dat is pertinent niet het geval”, beklemtoont De Wit. “We hebben het merk geïntroduceerd als service voor kopers in het buitenland en om verkopers een betere prijs te laten behalen. Daarnaast is een merk een goed middel om nieuwe

markten aan te boren. Ook dát heeft Ser-vice2Fruit zich tot doel gesteld. We willen alleen faciliteren en niet zelf gaan hande-len. We vinden het verbazingwekkend dat nog maar enkele afzetorganisaties met

Service2Fruit werken. Afzetorganisaties die er geen gebruik van maken onthouden hun telers een extra afzetmogelijkheid en daarmee een betere prijsvorming. Digitaal verkopen is een niet te stoppen ontwik-keling. Een veelgehoord argument is dat GMO-subsidies in gevaar komen, maar we hebben op onze site een speciale module gebouwd zodat de volledige regie bij de afzetorganisatie ligt. Leden van Veiling Zaltbommel kunnen bijvoorbeeld hun par-tijen op de site van Service2Fruit plaatsen, maar alleen de veiling kan het product ‘live op de site’ plaatsen en de biedingen van start laten gaan. De regie ligt daarmee volledig bij de afzetorganisatie. Die moet immers akkoord gaan met de kwaliteit van de partij en de hoogte van de prijs. Het voordeel voor Veiling Zaltbommel is dat ze meer kopers bereikt en daarmee de markt vergroot”.

AmbitiesNiet alleen voor hardfruit maar juist voor steen- en houtig kleinfruit biedt de site de mogelijkheid om te werken met voor-verkoop. “De levering mag dan 10 pro-cent in aantal afwijken van de opgegeven

schatting. Als de koopovereenkomst vast staat en het geld is op de derdenrekening ontvangen, kan in principe een uur later al geladen worden”, legt Sluis de snelheid van werken uit. “Het is onze ambitie om dit concept verder uit te rollen voor groenten.”Ongeveer 20 procent van de transacties gaat direct naar het buitenland. Dat moet de komende tijd gaan groeien, stelt De Wit zich ten doel. Met internet als veilplaats zijn grenzen of afstanden geen grote be-lemmering meer. Verkopen tussen twee partijen in landen buiten Nederland worden mogelijk; Poolse appels bijvoorbeeld direct naar Spanje.Het enige waar beiden steeds op moeten letten is de kwaliteitsomschrijving. Sluis: “We hebben het dan bijvoorbeeld voor Jonagold over A2++ in plaats van over I-3, kleurcode13. Maar een koper of verkoper kan dat altijd omschrijven in de tekstruimte onder: Anders omschreven. En mocht het echt mis lopen en koper en verkoper worden het niet eens over de kwaliteit, dan biedt Service2Fruit een onafhankelijke keurmeester als tussenpersoon aan om te bemiddelen in het geschil. Intussen blijft het geld veilig geparkeerd op de derdenre-kening. Tot nu toe kwam dat slechts in drie gevallen voor en die zijn uiteindelijk toch opgelost.”

Meer handigheid“Wie een paar keer een partij op de site plaatst, krijgt meer handigheid in hoe een en ander werkt. Om te beginnen is een goede duidelijke foto belangrijk. De meeste mobieltjes zijn uitgerust met een uitsteken-de camera, dus die hebben telers altijd bij de hand”, wuift Sluis het eerste probleem meteen weg. “Vervolgens komt het aan op een zo getrouw mogelijke beschrijving van de kwaliteit en die niet mooier voor te spiegelen dan ze is. Tot slot moet de teler nadenken over de prijs. In het begin kost het een half tot een uur, maar wie meer bedreven raakt, kan in een paar minuten een partij op de site plaatsen”, is de erva-ring van Sluis die al tientallen telers op weg hielp. De Wit: “En wat is nu een uurtje tijd als je eerst aan diezelfde partij gedurende een heel jaar hard gewerkt hebt? Dan ga je ze toch niet voor een paar cent minder meegeven? En als je een deal hebt, heb je gegarandeerd 1,5 week later het geld op je rekening staan.”Die betalingsgarantie wordt steeds belangrijker,” zegt De Wit. “Zekerheid is onbetaalbaar, helemaal in deze tijd. Een verkoop is natuurlijk pas echt een verkoop als het geld binnen is en dat is iets waar je bij Service2Fruit niet aan hoeft te twijfelen.” EEdwin de Wit (links) en Emanuel Sluis: “Afzetorganisaties die geen gebruik maken van Service2Fruit

onthouden hun telers een betere prijsvorming op hun product.” Foto: Caroline van Assche, NFO

‘Wat is een uurtje tijd als je eerst aan diezelfde partij een jaar lang hard gewerkt hebt’

Page 14: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

14

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

De nieuwe communicatiemethoden bieden kansen op nieuwe afzet-kanalen, distributieconcepten,

consumentenmarketing en hebben effect op de logistiek. Tijdens het vierde Frug I Com-congres, Changing Windows, dat 6 november werd gehouden bij The Greenery in Bleiswijk, namen de sprekers de aan-wezigen mee in de veranderende markt en keten, gebaseerd op het toenemend gebruik van informatie- en communicatie-technologie (ICT) door zowel consumenten als ondernemers.“We zien changing windows, ofwel ver-schuivende panelen, bij de ontwikkelingen binnen het PT; een nieuw startscherm bij Microsoft Windows 8 en binnen de tech-

niek.” Zo begint Harrij Schmeitz, di-recteur Frug I Com, zijn presentatie. Volgens Schmeitz is dit geen hype, maar is het de toekomst: “Computers, laptops, smartphones; alles is aangesloten op het overal aanwezige internet. Betalen en communicatie verlo-pen al veel digitaal. En wat we missen, maken we in de toe-komst thuis met de 3D-printer.” Samen-gevat kan er al heel veel en de invloed is enorm. Marketing, verkoop en commu-nicatie veranderen de wereld. De nieu-we technieken gaan consumentengedrag bewaken door informatie via de smartphone te kop-pelen aan de con-sument. Schmeitz: “In Frankrijk kunnen

Tijdens de recente Ehec-crisis

ervoer de gehele AGF-keten de

kracht van nieuwe media en het

toenemende gebruik van internet,

smartphone en tablets. Wereld-

wijd was iedereen razendsnel op

de hoogte en kon men snel hande-

len. Maar er zijn meer voordelen.

Arjan de Bruinefreelance [email protected]

Nieuwe media openen talloze nieuwe wegen, voor wie er ontvankelijk voor is

‘Dit is geen hype, dit is de toekomst’

Frug I Com-congres, Changing Windows

Social media

“Willen jullie geld verdienen, Ja toch?”

begint Richard van Hooijdonk, eigenaar

van MarketingMonday, het opleidings- en

strategiebureau voor nieuwe marketing,

zijn sessie. “Als jullie dat willen, moet je

je onderscheiden van de concurrent. Sinds

de komst van social media kunnen we

dat doen door klanten te betrekken bij

ons bedrijf en de producten of diensten.

Het sleutelbegrip voor de toekomst is:

get connected, verbindt via social media

de klanten aan je product of dienst.” Uit

mondiale cijfers van februari 2012 blijken

er 845 miljoen Facebookgebruikers te zijn

met 60 miljoen updates per dag. 470 mil-

joen Twitteraccounts zorgen dat nieuws

razendsnel verspreid wordt. Binnen het

netwerk van LinkedIn ontmoeten 150 mil-

joen gebruikers elkaar in discussiegroe-

pen. Er worden 4 miljard YouTube-video’s

per dag bekeken. Naast deze media zijn

er nog vele andere digitale mogelijkhe-

den om mensen te ontmoeten.

Van Hooijdonk: “De kracht van social me-

dia zit ‘m in het bereiken van een groep

mensen met dezelfde interesses die met

elkaar over jouw product of dienst praat.

Wanneer mensen enthousiast zijn, delen

ze dat binnen hun groep. Op die manier

krijg je superpromotors van jouw merk en

kan de verkoop stijgen.” Ook reviews zijn

belangrijk. In de praktijk blijkt de omzet

te stijgen en retourproducten te dalen.

Bedrijven onderhouden ook zelf in hun

zakelijke netwerk via social media con-

tact. Door als bedrijf aanwezig te zijn op

de social media is het ook zichtbaar voor

potentiële zakenpartners. “Daarnaast

beschermt het tegen reputatieschade,”

verzekert Van Hooijdonk. “In goede tij-

den bouw je punten op bij het publiek

zodat je bij een negatieve gebeurtenis

over je merk tegen een stootje kunt.

Bovendien kun je snel inspelen op nega-

tieve geluiden en geruchten voordat ze

escaleren.”

Directeur Harrij Schmeitz van Frug I Com. Foto’s: Arjan de Bruine

Page 15: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

15

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

consumenten het productlabel al op het winkelschap met de smartphone scannen. Vervolgens geeft de app consumentspe-cifieke informatie, bijvoorbeeld dat het product niet geschikt is voor consumen-ten met een bepaalde allergie.” Maar via het label is meer informatie mogelijk. De smartphone ‘vertelt’ wanneer het product over de houdbaarheidsdatum is en kunnen mensen betalen met de smartphone. Ook productinformatie is verkrijgbaar met de app 2x2-Veggipedia. Schmeitz verwacht dat de QR-code op de productlabels verdwijnt, evenals het websiteadres al verdween. “De barcode (streepjescode) blijft, in deze code past te veel informatie om die overboord te gooien.” Op www.pinterest.com/frugicom vindt u meer informatie over dit onder-werp.

LogistiekOnline voedsel inkopen heeft gevolgen voor de logistieke keten. “De online detail-handel maakt stormachtige ontwikkelingen door”, zegt Nando van Essen, eigenaar van E-sharp. De voedingsbranche deed lang niet mee met het digitaal inkopen doen, maar het komt eraan”, waarschuwde Van Essen. In februari van dit jaar opende Auchan, een Franse winkelketen, een Auchan-drive in het Franse Roncq (nabij Kortrijk in België). Albert Heijn (AH) opende 1 novem-ber van dit jaar het eerste AH Pick Up Point in Heemstede. De klant bestelt de boodschappen via de digitale winkel en hoeft alleen nog maar de boodschap-pen op te halen. Een winkelmedewerker zet alles in de auto en vervolgens kan de klant afrekenen.In Nederland steeg de omzet van e-commerce van 0,5 miljard euro in 2002 naar 10 miljard euro in 2012; in 2015 verwachten deskundigen een stijging tot 13 miljard euro. Online voedselinkoop loopt wel achter op mode en huishoudelijke artikelen. Het Verenigd Koninkrijk (VK) loopt voorop wat betreft het online inkopen doen omdat de Engelse consument al meer gewend was om met de

creditcard te betalen dan Nederlanders en Belgen. Maar vooral stapten de retailers in het VK sneller in de e-commerce. In Neder-land kwam de onlineverkoop pas goed op gang met de komst van iDEAL als betaal-middel. België daarentegen is veel traditio-neler. In 2010 kocht ongeveer 2,5 procent

van de Belgen zijn voedsel online. In het VK was dit 16 procent (3,8% van de omzet) en in Nederland ongeveer 7 procent (1,5 tot 2,0% van de omzet). Van Essen: “De apps met productinformatie kunnen het online kopen van voedsel verder versnellen.”

CapaciteitsplanningWat betekent dit voor leveranciers? Van Essen: “Capaciteitsplanning is van cruci-aal belang. Online kopers bestellen hun producten vanaf vrijdag tot en met het weekeinde. De leveranciers zijn maandag druk met de orderverzameling en bezorgen de boodschappen op dinsdags. Maar de klant is dan vaak niet thuis.” Daarom is een goed logistiek systeem in combinatie met afleveropties in het webshop-IT-systeem noodzakelijk.Digitale inkoop leidt ook tot het verkorten van de tijd tussen de order en de afleve-ring; producten gaan meer rechtstreeks naar de consument. De schakels in de ke-ten moeten daarom samenwerken om te zorgen voldoende voorraad en een korte levertijd. Daarnaast wordt informatievoor-ziening over het product nog belangrijker omdat consumenten de producten niet kunnen zien. Van Essen adviseert zijn toe-hoorders de ontwikkelingen in de e-com-merce “bloedserieus” te nemen. “Neem tijd voor de strategische vraag: Wat betekent dit voor mij? Maak keuzes en kijk daarbij ook over de grenzen.” E

Afscheid Tom den Hertog

Tijdens het Frug I Com

Congres ‘Changing Win-

dows’ nam Tom den Her-

tog afscheid als voorzitter.

Vanaf het begin was hij

bij Frug I Com betrokken.

De aanleiding voor de

start van Frug I Com was

de komst van de General

Food Low in 2004. ICT (in-

formatie- en communicatie

technologie) is een belang-

rijk onderdeel van Frug I

Com. “De I van ICT is de

kern: informatie, maar de

T is van Tom, want ik ben

niet van de technologie,”

grapte de scheidend voor-

zitter. Hij dankte al zijn

Frug I Com-collega’s en

bedankte Harrij Schmeitz

hem voor de goede sa-

menwerking.

Frug I Com-voorzitter Ton den Hertog neemt

afscheid.

Nando van Essen van E-sharp.

Page 16: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

16

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

Robot maait onkruid Windegger uit Lana (Italië) toonde een maairobot, de NeoB4, die, eenmaal gepro-grammeerd, zelf de zwartstrook kort maait. De robot is uitgerust met een GPS-ontvan-ger en rijdt daarmee op 2 cm nauwkeurig een vooraf uitgezet parcours af. De robot die op rupsbanden loopt, werkt tweezijdig en heeft een instelbare breedte tussen 2,5 en 4 m. De rijsnelheid is variabel instelbaar tot 2 km per uur. Windegger liet een pro-

totype van het apparaat en een filmpje van een praktijktest zien. De maairobot kan 24 uur per dag werken en heeft daarmee een capaciteit van 5 hectare per dag. Het gaat om een hybridenmotor (4 accu’s en een benzinemotor). Bij een te lage accucapa-citeit neemt de benzinemotor het over en laden de accu’s weer op. De robot weegt 560 kg en is daardoor eenvoudig van het ene naar het andere perceel te vervoeren op een kleine aanhangwagen. Het is nog niet bekend hoeveel de maairobot gaat kosten als die in productie wordt genomen. Windegger ontwikkelde eerder ook al een op GPS-werkende robot voor het vervoeren van voorraadkisten.

Interpoma; de grootste vakbeurs voor de fruitsector in Europa werd van

15 tot en met 17 november in Bolzano (Italië) gehouden. Met meer dan

350 standhouders uit achttien landen is deze beurs dé ontmoetingsplaats

voor telers, handelaren, vertegenwoordigers en andere afgevaardigden

die iets met de teelt, bewaring of vermarkting van appels te maken heb-

ben. Onder de ruim 14.000 bezoekers bevonden zich ook veel Nederlan-

ders. Een overzicht van de opvallendste noviteiten.

Caroline van Asschevakredacteur [email protected]

Technisch vernuft op Italiaanse fruitteeltvakbeurs

Beursnoviteiten op Interpoma 2012, deel 1

Mechanisch

GPS-gestuurde maairobot. Foto’s: Caroline van Assche, NFO

Kunststof rijpadverhardingHet kunststofverwerkingsbedrijf Stäbler uit Alfdorf (Duitsland) presenteerde een nieu-we, relatief goedkope, wijze van rijpadver-harding. Het gaat om kunststof ankerplaten van 0,3 bij 0,3 m die onderling met elkaar verbonden kunnen worden door middel van een kliksysteem. Daarmee kan een verhar-ding van elke gewenste afmeting gelegd worden. Het draagvermogen is groot door de onderlinge verbinding en de verankering

Door de onderlinge verbinding en de veranke-

ring in de grond wordt een groot draagvermo-

gen bereikt.

ITALIE

Page 17: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

17

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

Smartphone

De voorlichtingsdienst in Zuid-Tirol

maakte op de beurs Interpoma haar

klanten attent op de nieuwe manier van

adviesberichten die ze bij de klanten

brengt; via een app voor smartphones.

Op deze manier kan de voorlichtings-

dienst haar klanten sneller berichten

met betrekking tot onder meer waar-

schuwingen voor nachtvorst en schurft-

bestrijding.

Deze afsluitbare aluminium kist is handig om verpakkingen gewasbeschermingsmiddelen in mee te

nemen; een optie die onder andere op de Lochmann-spuitmachines leverbaar is.

Cedax uit het Italiaanse Forli, een dochteronder-

neming van Xeda in Frankrijk, toonde een verne-

velingapparaat voor natuurlijke etherische oliën,

waarmee een beter behoud van kwaliteit tijdens

bewaring te bereiken zou zijn. Het bedrijf heeft

al ervaringen met het gebruik van Xedasol L in

perziken en aardappels en er lopen testen voor

gebruik op appel.

van elke plaat afzonderlijk in de grond. De openingen zorgen ervoor dat de verharding goed waterdoorlatend is. Het aanleggen kan direct op de grasstrook plaatsvinden met behulp van een trilplaat die de anker-platen tot de juiste diepte inbrengt. De ankerplaten zijn bestendig tegen UV-licht. Volgens Stäbler bedraagt de levensduur van de ankerplaten twintig jaar. De ankerplaten kosten 10,50 euro per m2 bij een afname vanaf 1.540 m2.

Onkruidverbrander Tecn uit Bando di Argenta stond op de beurs met een onkruidverbrander met luchtondersteuning die werkt op propaan-gas of LPG. Het gaat om het type Abflam-

De smalspoor op rupsbanden van het merk Carraro, de Mach4, trok de aandacht van de bezoekers.

Aan de grond bedraagt de temperatuur onge-

veer 400 ºC.

men waarbij op een afstand van 30 cm boven het doeloppervlak het onkruid verhit wordt. Bij de uitblaasopening bedraagt de temperatuur 1.600 ºC, aan de grond is dat nog ongeveer 400 ºC. De Abflammen is zo-wel met één- als met tweezijdige werking leverbaar en de luchtondersteuning is hy-draulisch regelbaar. De rijsnelheid waarmee gewerkt kan worden bedraagt tussen de 3 en 5 km per uur en is afhankelijk van de hoeveelheid onkruid en of het onkruid nat is. Bij een rijsnelheid tot 3,5 km/uur is de werkbreedte 60 cm per zijde. Schade aan de bast van de onderstam doet zich volgens de fabrikant niet voor bij een juiste afstel-ling van de luchtondersteuning. Hoe vaak de behandeling gedurende het groeisei-zoen herhaald moet worden is afhankelijk van het weer en de soorten onkruiden. De enkelzijdig-werkende machine kost onge-veer 7.900 euro.

Page 18: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

18

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

Vanaf 2008 voerde PPO Fruit on-derzoek uit om in beeld te krijgen wanneer ethyleenschade kan gaan

spelen. PPO onderzocht de ethyleenconcen-tratie en blootstellingduur in de bewaring waarbij schade kan optreden, de invloed van bewaartemperatuur en de invloed van SmartFresh om eventuele ethyleenschade te voorkomen. In eerste instantie is vooral de nadruk gelegd op de rassen Elstar en Confe-

rence. Later zijn ook bomen van andere ras-sen alsmede kersen- en pruimenrassen op ethyleengevoeligheid onderzocht. Omdat men de vruchtbomen steeds meer bewaard in grote gezamenlijke koelcellen is ook de ethyleenproductie gemeten van de afzon-derlijke soorten en rassen. De onderzoekers betrokken daar ook de invloed van de groeilocatie (lichte- en zware grond) en de invloed van het rooitijdstip bij. In een aantal gevallen zijn de bomen van diverse behan-delingen ook uitgeplant om de eventuele effecten tijdens de groei te bekijken.Het onderzoek, werd uitgevoerd in speciale bewaarcontainers bij PPO Fruit. In de con-tainers was een vergelijkbare luchtsamen-

stelling als in de koelcellen waarin bomen worden bewaard Via het toedienen van zuivere ethyleen bereikte men de gewenste ethyleenconcentratie. Na de bewaarperiode zijn de bomen visueel beoordeeld op het voorkomen van schadeplekken op de bast, aangetaste knoppen, schade aan onderstam et cetera.

Peer erg gevoeligEthyleenschade is aan de bomen te zien in de vorm van verdikte knoppen waarbij zich groen callusweefsel vormt dat later bruin verkleurt. In het bastweefsel ontstaan scheurtjes waaronder zich ook callusweef-sel vormt. In een latere fase komen er grote bruine plekken op de bast en sterft het bastweefsel af. Aan de wortels is niet zoveel te zien, wel kunnen er witte puntjes ontstaan die het begin zijn van nieuwe wor-tels. Als telers bomen planten met lichte ethyleenschade, zijn de gevolgen niet zo groot, meestal overgroeit dit gemakkelijk. Bij ernstige schade kunnen complete tak-ken en bomen afsterven. Bij perenbomen met ethyleenschade is geen extra ziekte-druk geconstateerd.Overzien we het complete onderzoek dan zijn vooral perenbomen erg gevoelig en in het bijzonder Conference en Triomphe deVienne (zie tabel 1). De appelrassen die getest zijn zoals Elstar. Jonagold, Rubens, Kanzi vertoonden geen ethyleenschade in de omstandigheden waarbij peren wel scha-de vertoonden. Enigermate gevoelig waren de pruimenrassen Opal en Victoria terwijl de kersenrassen Vanda , Kordia en Regina geen uiterlijke schade lieten zien.

EthyleenconcentratieZoals aangegeven treedt de ethyleenscha-de aan de bomen vooral op bij de peren en met name de Conference. De ethyleencon-centratie waarbij schade optreedt, ligt in het gebied van 1 tot 5 ppm (delen per mil-joen) ethyleen. De schadelijke concentratie is ook afhankelijk van andere randvoor-waarden in de bewaring zoals bewaartem-peratuur en tijdsduur. Bij een concentratie

Af en toe komt het voor dat er ethyleenschade optreedt bij de bewaring

van fruitbomen. Tegenwoordig worden er steeds meer fruitbomen be-

waard om tijdig te kunnen leveren en eventueel vorstschade te voorko-

men. Alex van Schaik, onderzoeker WUR, behandelt in dit artikel onder

welke omstandigheden ethyleenschade zich kan manifesteren, welke

boomsoorten en rassen gevoelig zijn, de mogelijke ethyleenbronnen en

hoe fruitboomkwekers en fruittelers schade kunnen voorkomen.

Alex van SchaikPPO Fruit-Food & Biobased ResearchWageningen [email protected]

Vermijd ethyleen in bomencellenEthyleenschade bij bewaring fruitbomen: feiten en maatregelen

Onderzoek

Ethyleenschade bij Conference. Foto’s: WUR

Page 19: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

19

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

van 5 ppm en een bewaarduur van enkele weken kan de schade zich al voordoen.Bij een transportsimulatie met een bewaar-temperatuur van 15 oC was er na een week bewaring in 1 ppm al forse schade aan de bomen. Gaan we naar een veel lagere tem-peratuur (circa 0 oC) dan is er heel weinig kans op schade. De meeste boomkwekers bewaren de bomen bij een variabele tem-peratuur van 0-2 oC waardoor de kans op schade al een stuk geringer is.Het is duidelijk dat de schadegrens voor ethyleen sterk afhankelijk is van de andere bewaarcondities, maar onder meer ook van het rooitijdstip. Perenbomen die net na de bladval waren gerooid en bomen die al enigermate uit de winterrust zijn, vertoon-den meer ethyleenschade dan bomen die volledig in winterrust waren (rooitijdstip januari).Opvallend was de rol van SmartFresh in verband met ethyleenschade. Toedie-ning van SmartFresh direct na het begin van de bewaring in een concentratie die vergelijkbaar is met de behandeling in appelcellen, voorkwam ethyleenschade. Na de behandeling werden de bomen een maand bewaard bij een ethyleenconcentra-tie van 5 ppm in een bewaartemperatuur

van 4 oC. Na bewaring was er geen schade te zien in de SmartFresh-behandeling terwijl de niet-behandelde peren-bomen forse schade lieten zien.De perenbomen behan-deld met SmartFresh zijn ook uitgeplant en tot en met augustus gevolgd. De bomen hadden een normale hergroei. Echter het middel is nog niet toe-gelaten om vruchtbo-men te behandelen.

EthyleenproductieBij het eerste onderzoek is vastgesteld dat bomen ook lichtelijk ethyleen kunnen pro-duceren. Dit werd in eerst instantie vooral gemeten bij appel- en niet bij perenbomen. Maar omdat boomkwekers tegenwoordig alle boomsoorten gezamenlijk in grote koelcellen bewaren is het noodzakelijk om te weten in welke mate bomen van diverse soorten en rassen ethyleen produceren. Hiervoor plaatste men de bomen in herme-tisch afgesloten containers en werd na en-kele dagen de ethyleenophoping gemeten. Dit gebeurde in de periode van winterrust en bij bomen die uit winterrust waren. Bij nauwkeurige metingen bleek dat bomen van alle soorten en rassen inderdaad geringe hoeveelheden ethyleen produceren wat betreft de appel, peer en pruim. Kersen pro-duceren daarentegen wel het tienvoudige ethyleen ten opzichte van de andere soor-ten. Om een vergelijking te maken met ethy-leenproductie van appel. Die produceren in ULO-bewaring afhankelijk van het ras 1-10 microliter/kg/uur. In gewone luchtomstan-digheden en bij hogere temperatuur is dit veel hoger. Dit betekent overigens wel dat kersenbomen een redelijk hoge productie hebben ten opzichte van de andere boom-

soorten en in gezamenlijk opslag dus gevaarlijk kunnen zijn. Of dit in gezamenlijk opslag werkelijk een pro-bleem kan zijn, is afhankelijk van de hoeveelheden bo-men, bewaartemperatuur, tijdsduur et cetera. Wanneer boomkwekers voldoende ventileren, hoeft dit geen nadelige gevolgen te hebben (zie tabel 2).

Ethyleen bronnenOm schade te voorkomen moet u vermij-den dat er ethyleen in de bomencellen terechtkomt. Bij een praktijkinventarisatie is op diverse plaatsen in de cellen en op de bewaarcomplexen de ethyleenconcentratie gemeten. In de buurt van fruitcellen bestaat een groot risico, zo bleek. Zelfs in de buurt van gesloten ULO-cellen, werd een hogere concentratie gemeten. In de bomencellen met voldoende ventilatie werd nauwelijks ethyleen gemeten, ook niet in de buurt van bomen met nog verterend blad. Maar heel gevaarlijk is de uitstoot van ver-brandingsmotoren. Hierbij zijn vooral de heftrucks een gevaar en vooral als gas als brandstof wordt gebruikt, de uitstoot van een dieselmotor is minder groot.

Voorkomen van ethyleenschade Bewaar vruchtbomen altijd in koelcellen

die voldoende geventileerd zijn. Houd de bewaartemperatuur zo laag

mogelijk, dus tussen de 0 en 1 oC, bij een hogere bewaartemperatuur neemt de ge-voeligheid toe. Bewaring van bomen in de buurt van fruit-

cellen of in een fruitcomplex is risicovol. Wees vooral voorzichtig met perenbo-

men, die zijn extra gevoelig voor ethy-leenschade. Ook voorzichtigheid is geboden met

kersenbomen, die produceren beduidend meer ethyleen bij gezamenlijke opslag. Bomen die niet in de winterrust zijn en

afkomstig van zwaardere grond blijken extra gevoelig voor ethyleenschade. Het gebruik van heftrucks met verbran-

dingsmotoren in de cel en sorteerruimte moet u altijd vermijden. Ook het gebruik van gaskachels in sor-

teerruimten kan mogelijk schadelijk zijn. Bij transport van vruchtbomen bij hoge

temperatuur kan snel schade ontstaan, denk aan parkeerplaatsen, fabriekscom-plexen et cetera. Plaats nooit ethyleenproducerende pro-

ducten zoals appels in een bomencel. Als u twijfelt, laat dan de ethyleenconcen-

tratie meten in de cel. E

Tabel 1. Ethyleenschade bij diverse rassen perenbomen na 6 weken bewaring 1.5-2 oC en 1 ppm ethyleen

Ras Aantal schadeplekken Schadecijfer * per boom

Conference 4.9 3.8Triomphe de Vienne 17.1 7Doyenné du Comice 4.7 3.5Xenia 2.5 2.4Williams 3.3 3

* Schadecijfer: 1= weinig, 10 = veel

Tabel 2. Ethyleenproductie van diverse soorten fruitbomen in 1.5-2 oC en uit-gedrukt in microliter/kg boom/uur

Soort Ethyleenproductie

Appelrassen 0.05-0.09Perenrassen 0.05-0.12Pruimenrassen 0.09-0.14Kersenrassen 0.9-1.0

Het Productschap Tuinbouw financierde dit onderzoek.

Knoppen aangetast door ethyleen.

Page 20: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

20

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

nfoin het landKring Limburg / LLTB vakgroep fruitteeltDe boomkwekerijsector heeft met betrokken partijen een work-

shop over bacterievuur gehouden. Ook de fruitteeltsector was

daarbij aanwezig want appels en peren zijn waardplanten van

bacterievuur. Bacterievuur is een van de vier quarantaine orga-

nismen die veel economische schade in de boomkwekerij teweeg

kunnen brengen. In

de workshop werd

opgemerkt dat bij

de jaarlijkse contro-

les op bacterievuur

in de bufferzones -

ten behoeve van de

exportvergunningen

voor boomkwekers

- fruittelers soms

zelf niet weten dat

er bacterievuur in

een perceel zit. Dit

is ook de ervaring

van de Werkgroep

Bacterievuur Zuid-

Limburg. De des-

kundige van de

werkgroep komt

daar geregeld bac-

terievuur in fruit-

percelen tegen.

We verzoeken

daarom de afdelingen van NFO-kring Limburg om bij snoeilessen

en mailings onze fruittelersleden voortdurend alert te laten zijn op

bacterievuur in hun eigen percelen, maar ook in de 500 meter daar

omheen.

Bufferzones. De boomkwekerijsector heeft steeds meer moeite

om de hoge kosten van instandhouding van de bufferzones op te

brengen. Naar verwachting zal de bijdrage van het PT ook wegval-

len als het productschap wordt opgeheven. Op dit moment zijn

onze fruittelersleden in de bestaande bufferzones niet bereid om

mee te betalen aan het in stand houden van de bufferzones.

Samenwerking. Er is op de Floriade eind augustus een eerste

overleg geweest tussen de NFO en LLTB. Daar zijn afspraken ge-

maakt over: het uitwerken van een voorstel voor een gelijkwaardi-

ger contributie; de verbetering van de samenwerking belangenbe-

hartiging in Limburg en een communicatieplan voor de achterban.

De eerste voorzet van LLTB voor één contributienota namens LLTB

aan alle fruittelers in Limburg - waarbij LLTB jaarlijks een bedrag

overmaakt aan NFO - gaat voor de NFO een stap te ver. De NFO

komt met een tegenvoorstel voor gelijkwaardige contributie voor

enkel- en dubbelleden, waarbij zowel LLTB als NFO nota’s blijven

sturen. Ons vakgroep/kringbestuur vindt het van groot belang dat

de contributie voor enkelleden op hetzelfde niveau komt als die

voor dubbelleden.

Roermond, donderdag 18 oktober 2012

Ursula Elskamp

secretaris

LLTB vakgroep fruitteelt

Vruchtboom in opkweek met een slijmdruppel

van bacterievuur. Foto: Ursula Elskamp

Elstar-mutanten verschillen niet veel

Fruitconsult heeft afgelopen oogstperiode in opdracht van de NFO rijpheidtesten gedaan op zeven Elstar-mutanten die het meest kansrijk zijn voor de Nederlandse telers. Er zijn op drie locaties rijpingsme-tingen uitgevoerd op deze mutanten. Bij deze eerste meting lijken de verschillen tussen de mutanten minder groot dan was verwacht.

Deze metingen zijn afgelopen

seizoen bij wijze van nulmeting

uitgevoerd, vooruitlopend op

het onderzoek met dezelfde

Elstar-mutanten van PPO Fruit,

ge�nancierd door PT en geïni-

tieerd door NFO. Het demoper-

ceel op PPO Fruit in Randwijk

is volgend jaar pas geschikt om

de proeven op uit te voeren.

In het onderzoek worden de

mutanten PCP, Elrosa, Elshard,

Excellent Star, Bougie, van der

Zalm en Elshof vergeleken. De

rassen staan op een locatie in

Noord-Brabant, in Gelderland

en in Utrecht. Hierdoor is een

geheel objectieve vergelijking

tussen de rassen niet te maken.

Er is echter in Nederland, naast

het pas aangelegde demoper-

ceel op PPO, geen plek te vin-

den waar alle zeven mutanten

van dezelfde herkomst staan.

VerschillenIn de proef zijn naast het op-

timale plukvenster, ook de

verschillen van de mutanten

bepaald voor wat betreft de

hardheid, Brix-waarden, zet-

meelgehaltes en kleur. Bij deze

eerste meting lijken de verschil-

len tussen de mutanten minder

opvallend dan was verwacht.

Wel laat Elshard een latere

rijping zien ten opzichte van

Elshof en van der Zalm. PCP,

Elrosa en Excellent Star geven

een intens egale kleur en hoge

blos. Van der Zalm en Elshard

zijn vrij gestreept en de grond-

kleur van Excellent Star toont

meer groen dan de andere

mutanten. Elrosa en Excellent

Star lijken de meest gladde

mutanten te zijn. Onderzoe-

kers gaan deze eerste indicaties

verder toetsen. Hoogstwaar-

schijnlijk zijn volgend seizoen

de eerste resultaten van het

mutanten demoperceel op PPO

Fruit te geven.

OnderzoekPeter van Kampen

kennisconsulent grootfruit van NFO en PT

[email protected]

Elrosa, lijkt een van de meest gladde mutanten te zijn.

Foto: Marijke van Ossenbruggen, NFO

Page 21: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

21

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

De promotie richt zich op consu-menten in Nederland, België en Duitsland. De NFO-Productgroep

Peer stuurt in samenwerking met Frugi Venta de campag-ne aan. Het GroentenFruit Bureau en het Belgische AGF-promotiebureau VLAM voe-ren de campagne uit. In 2013 start deze reclamereeks in België en Duitsland.Het Conferencespotje komt na het RTL4 nieuws van 19.30 en 23.30 uur de huis-kamer in en in het weekend (zaterdag en zondag) voor en na het weerbericht van 18.10 uur. Daarnaast is de reclame nog tot 15 december te zien voor het jeugdprogramma Junior Masterchef dat SBS6 op zaterdagavond om 19.00 uur uitzendt. In de afleve-ring van zaterdag 10 novem-ber stond de Conference op het menu. De boodschap: Conferencepeer, altijd een goed idee, moet er bij de potentiële consumenten

aan de buis ‘ingeha-merd’ worden. Een omgedraaid peertje (een verwijzing naar het vroegere lampje) boven het hoofd van iemand die de Conference aanprijst, symboliseert het goede idee. Deze slogan is de komende drie jaar te zien in alle reclame-uitingen van deze cam-pagne, zowel in Nederland, België als in Duitsland.

Website Fruitteler Paul Heusschen in Ule-straten verleende tijdens de pluk zijn medewerking door zijn bedrijf open te stellen voor de fotograaf zodat hij de promotiefoto’s voor de website www.conference-peer.nl kon schieten. Op de website staan recepten, de eigenschappen van Conference, de voedingswaarden

en achtergrondinformatie toegelicht. Een filmpje visualiseert de levensloop van deze sappige peer. Daarnaast is er voor telers, handel, retail en pers campagnemateriaal te downloaden uit de digitale toolbox.

FacebookDe Facebookpagina: www.facebook.com/conferenceperen, kunnen geïnteresseerden bekijken als het verlengde van de website. Momenteel is bijvoorbeeld de ‘making of’ van de reclamespotjes te zien en de fotose-ssie in de boomgaard in het Limburgse Ule-straten. De komende maanden verschijnen op Facebook recepten, spelletjes, weetjes en nieuwtjes. De pagina is er op gericht een online community rondom de Confe-rence te creëren. E

De Conferencecampagne is nog tot

en met 26 november veelvuldig op

tv en veel langer op social media

te zien. RTL4 zendt voor en na het

weerbericht reclamespotjes uit en

die hebben dagelijks een bereik

van bijna 2,5 miljoen kijkers. Deze

Nederlandse reclameweken zijn

een onderdeel van de driejarige

campagne die de Europese Unie,

het Productschap Tuinbouw en

de Belgische Tuinbouwveilingen

financieren.

Janneke van de Veldebeleidsmedewerker [email protected]

TV-spotjes nog tot half december te zien

Media vol van Conferencecampagne

Conferencepromotie

Onderzoek

Page 22: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

22

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

Binnenland

Fruit geeft inflatie een zetje

De winkelprijzen voor fruit

dragen in bescheiden, maar

duidelijke, mate bij aan de ho-

ge in�atie van vorige maand,

zo meldt het Centraal Bureau

voor de Statistiek. In september

2011 werd de vrijwel voortdu-

rende stijging onderbroken en

zette bij 2,7 procent een da-

ling in tot een in�atie van 2,3

procent in september 2012. Dat

steeg in oktober in een keer

naar 2,9 procent. Zo hoog is de

geldontwaarding niet meer ge-

weest sinds de zomer van 2008.

De verhoging van het BTW-

tarief van 19 naar 21 procent

speelt een belangrijke rol bij

deze sterke stijging. Ruim 40

procent van de gezinsuitgaven

betreft diensten en goederen

in deze categorie, zo licht het

CBS toe. Maar in de toelichting

noemt het bureau ook de krap-

pe oogsten van diverse plant-

aardige producten als oorzaak.

Daardoor krijgt de consument

nu minder fruit voor een euro.

Zowel ten opzichte van een

maand eerder als een jaar

eerder zijn de prijzen voor

fruit bij de verse voedingsmid-

delen sterk gestegen. Dat

heeft ertoe bijgedragen dat de

voedingsmiddelen 2,5 procent

duurder zijn geworden. Fruit

was in september 7 procent

duurder dan een jaar geleden

en liet daarmee de grootste

stijging zien. In de nazomer

zijn de prijzen verder gestegen;

in oktober was fruit gemid-

deld 1,5 procent duurder dan

een maand eerder. Over deze

periode stegen de prijzen van

aardappels en groenten met

4,2 procent.

Elstar blijft scorenMits voldoende hard kan Elstar

zich meten met alle rassen, zo

blijkt uit de ervaringen van

studenten en medewerkers van

Wageningen UR. In vier dagen

kregen ze tien verschillende

appelrassen aangeboden. El-

star liet niet alleen Cox’s en

Jonagold achter zich, maar ook

Rubens, Kanzi en Wellant en

de nog nieuwere rassen Lola,

Opal en de biologische Natyra.

Wellant werd tweede, Rubens,

Kanzi en Natyra deelden de

derde plaats.

De aangeboden Elstar was

van de tweede pluk en behan-

deld met SmartFresh. Deze

behandeling garandeert de

hardheid en daarmee ook de

goede smaak. “Als je met Elstar

eenmaal een acht hebt neer-

gezet voor de smaak, valt het

niet mee om dat te evenaren

of zelfs te overtreffen”, zei

onderzoeker Peter Goddrie uit

Wilhelminadorp al in de jaren

tachtig. De studenten en me-

dewerkers van Wageningen UR

gaven Elstar een 7.6, afgerond

toch ook net een acht.

Goedkoop en duur Appels en ander fruit is onte-

genzeggelijk duurder dan een

jaar geleden. Maar in navol-

ging van de discounters voeren

ook de andere supermarkten

en de AGF-detaillisten weer

regelmatig acties. Zo heeft

Albert Heijn deze week Jona-

gold in de aanbieding voor een

euro per kg, net als Aldi vorige

week. Ook clubrassen blijven

onderwerp van acties, waar-

bij het dan meestal om een

maatsortering gaat die wordt

afgeprezen.

Van heel andere aard is de prijs

waarvoor Dalinco vanaf deze

week bij Albert Heijn een be-

perkte periode beschikbaar is.

Deze meest biologisch geteelde

appel is begin deze maand

uitgeroepen tot de lekkerste

appel van Nederland. Met de

winnende teler op de verpak-

king liggen de appels in een

schaaltje van vier stuks voor

€ 2,50. Deze actie duurt vijf we-

ken, waarna de beperkte voor-

raad van het ras grotendeels

op zal zijn.

Rode en blauwe besIn de rustige novembermaand,

bij de afzet van rode bes, blij-

ven de prijzen goed. Blijkbaar

blijft het lukken om het aan-

bod af te stemmen op de afge-

nomen vraag. Dat komt onge-

twijfeld door de voorspoedige

afzet aan het begin van het

seizoen en de feestdagen die

in aantocht zijn. Dan krijgt de

afzet van rode bes weer een

impuls, ook in het buitenland.

Ook de frambozen en bramen

zijn goed geprijsd, dit ondanks

de concurrentie uit het buiten-

land. Blauwe bessen komen nu

volledig uit het zuidelijk half-

rond. In Zuid-Amerika neemt

het areaal hiervan �ink toe.

Wereldwijd is het aanbod dan

ook ruim en zijn de prijzen ten

opzichte van het andere zacht-

fruit niet hoog.

Marktzicht

Jonagold in de aanbieding voor een euro per kg. Foto: NFO

Page 23: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

23

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

Raspberry MaxxDe biologische frambozen van

Raspberry Maxx zijn buiten De

Peel bijna bekender dan in de

omgeving van Meijel. Daarom

gaat het bedrijf nu ook fram-

bozen en aanverwante, ver-

werkte producten afzetten in

Venlo. Daartoe heeft het een

winkel geopend in het centrum

van deze stad. Raspberry Maxx

richtte zich de afgelopen ne-

gen jaar meer en meer direct

tot de consument. Zo staat

het bedrijf ook op de bekende

Noordermarkt in Amsterdam.

Sweet SensationSweet Sensation is een goed

voorbeeld van een innovatief

product. Dat stelt directeur

Philip Smits van The Greenery

in het Financieel Dagblad. Hij

voorziet de komende jaren nog

een moeizame periode voor

de groenten- en fruitteelt. Met

onder andere Sweet Sensation

kunnen telers zich ook in het

buitenland onderscheiden,

waar de voorkeur naar lokaal

geteeld product toeneemt.

Maar dat kan ook Sweet Sen-

sation zijn, die ook in Frankrijk

en Engeland wordt geteeld.

The Greenery heeft wereldwijd

de rechten voor deze rode

peer.

Buitenland

Rood vruchtvleesDe afzet van appels met een

rood vruchtvlees krijgt een

internationale impuls. Verte-

genwoordigers van afzetorga-

nisaties uit twaalf landen heb-

ben vorige maand in het Franse

Anger de nieuwe organisatie

Ifored opgericht. Dat moet de

teelt en afzet van deze appels

de komende vijf jaar stroomlij-

nen en stimuleren.

International Fruit Obtention,

een van de Franse deelnemers,

ontwikkelde de afgelopen

twintig jaar diverse rassen met

rood vruchtvlees. Dat varieert

van volledig intens rood tot

een roodkleuring van 30 pro-

cent, meldt AGF-news. Ook de

kleur van de schil en de smaak

variëren nog sterk. Zo heeft

een aantal soorten met min

of meer rood vruchtvlees een

oranje tot gele schil.

De deelnemers in Ifored komen

van zowel het zuidelijk als het

noordelijk halfrond. Naast IFO

nemen nog twee organisaties

uit Frankrijk deel, evenals

twee Britse. Andere Europese

deelnemers komen uit Italië,

Duitsland en Zwitserland. Van

het zuidelijk halfrond komen

deelnemers uit Zuid-Amerika,

Australië en Zuid-Afrika.

Onlusten treffen fruitteelt

De Zuid-Afrikaanse deelnemer

in Ifored, Fruitbedrijf Dutoit,

is ernstig getroffen door de

sociale onlusten in dat land.

Een deel van de arbeiders stak

machines, opstanden en voor-

raadkisten in brand. Ze eisen

meer loon en zouden daartoe

zijn opgezet door politici en

vakbondsleiders. De arbeiders

verdienen om en nabij de 75

cent per uur. Loonsverhoging

zou alleen voor het werkelijk

benodigde personeel te recht-

vaardigen zijn, zo is te lezen op

AGF-news. Maar door de hoge

werkloosheid in het land is op

menig bedrijf sprake van ver-

borgen werkloosheid. En dat

bemoeilijkt het verhogen van

de lonen.

Abate dominant Abate Fetel overheerst op de

Duitse markt. Dat blijkt uit

het periodieke overzicht van

het Bundesanstalt fur Land-

wirtschaft und Ernährung

over week 45. Het marktaan-

deel van de Italiaanse peren

bedraagt nog 53 procent en

de prijzen behoren met ruim

€ 1,60 per kg tot de hoogste.

Conference uit Nederland en

België kostte in week 45 € 0,96

per kg op de Duitse groothan-

delsmarkten. Daarmee pres-

teert Conference beter dan in

het verleden. In tegenstelling

tot bij Abate Fetel liggen de

prijzen van dit jaar duidelijk

hoger dan die van twee jaar

geleden. Toen was Conference

met € 0,91 per kg een van de

goedkoopste peren. Dat was

ook het afgelopen jaar het

geval, zo was te zien tijdens

Prognosfruit. Abate Fetel

kostte in 2010 het dubbele van

Conference. Het marktaandeel

van Nederland bedraagt 7,3

procent, dat van België 0,9

procent. Met uitzondering van

Abate Fetel liggen de prijzen

van vrijwel alle peren rond

een euro per kg. Alleen Bonne

Louis was met € 1,30 wat duur-

der.

Anton Oostveen

freelance journalist

[email protected]

De framboos Raspberry Maxx.

Arbeiders nog rustig aan het werk op het fruitteeltbedrijf.

Foto: Marijke van Ossenbruggen, NFO

Page 24: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

24

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

O P I N I EO P I N I E

De appel- en pe-

renoogst 2012 is af-

gerond. De eerste

opgaven, inclusief

voorraadmeldingen

per 1 november, bevestigen het tekort

ten opzichte van vorig jaar. Er is dan ook

geen enkele reden om het zeer vaste

prijsniveau los te laten.

Minder appels beschikbaar. Volgens

de tot nu toe beschikbare opgaven uit

Nederland, België, Duitsland, Polen en

Tsjechië zijn de Europese appelvoorra-

den bijna 25 procent kleiner dan vorig

jaar. Hoewel de gegevens uit Italië,

Groot-Brittannië en Oostenrijk ontbre-

ken, is het niet waarschijnlijk dat de ten-

dens nog wezenlijk zal veranderen. Wel

bevestigen de cijfers de grote regionale

verschillen die bij de oogstraming al dui-

delijk werden. Het oosten, hoofdzakelijk

Polen, beschikt over een recordvoor-

raad, terwijl de voorraad in het westen

(de EU 15) verreweg de kleinste van de

afgelopen jaren is. Een overeenkomstig

onderscheid doet zich voor in de prijs-

structuur, zowel op de versmarkt als bij

industriefruit.

West-Europa vraagt topprijzen voor

handfruit die 20 tot 30 euro per 100 kg

boven het niveau van vorig jaar liggen.

In het bijzonder gaat het hier om Elstar

en Royal Gala die tot nu toe relatief

goed worden verkocht en waarvan voor

de tweede helft van het seizoen slechts

bescheiden hoeveelheden beschikbaar

zijn. De vaste prijzen echter voor de

Jonagold-groep, zijn uitsluitend geba-

seerd op het kleinere volume. Door de

gunstigere prijzen voor Pools product

konden West-Europese aanbieders tot

nu toe minder Jonagold naar Rusland

en Scandinavië exporteren. Hier moeten

we afwachten hoe de markt zich voor-

jaar 2013 zal ontwikkelen. Men zal dan

in ieder geval van het grotere aandeel

80 mm+ een zeker volume aan Rusland

moeten verkopen. De vraag is dan: hoe

reageert Polen hierop? Dat land beschikt

momenteel over 1,46 miljoen ton appels;

200.000 ton meer dan vorig jaar. Daar-

bij komt dat er in de afgelopen twaalf

maanden voor 100.000 ton extra CA-

bewaring is bijgekomen, waardoor de

continuïteit in het laatste deel van het

seizoen wordt vergroot. De resterende

plus van 100.000 ton wordt deels nog in

schuren bewaard en is naar verwachting

half december geruimd. Deze zwakkere

kwaliteiten worden voor 20 tot 30 euro

per 100 kg (laagste niveau schilfruit)

geforceerd afgezet en belasten de markt

voor geheel Europa.

Vaste perenmarkt. De perenmarkt

is intact. Er wordt langzaam geruimd,

maar wel geheel in lijn met de voorra-

den. De Europese perenvoorraad per 1

november was circa 100.000 ton kleiner

dan die van de afgelopen jaren. Hoewel

de gegevens van Italië en Groot-Brittan-

nië ontbreken, is een trendverandering

niet waarschijnlijk. De Conference-voor-

raad van Nederland en België samen be-

draagt 287.000 ton; 25 procent minder

dan in 2011. In België is het volume, over

een langere termijn bezien, vrij normaal.

In Nederland daarentegen is sprake van

een enorm tekort. Vanwege het relatief

hoge prijsniveau bij Conference zijn het

eerder de kleinere maten die de voor-

keur genieten. Maar ook klasse II wordt

gestaag afgezet.

Helwig Schwartau, AMI Bureau Hamburg

Vertaling: Lenny Kleinjan

Vaste markt voor hardfruit

Tabel. Voorlopige fruitvoorraad in de EU op 1 november 2012 (1.000 ton)

Appels 2009 2010 2011 2012 % vs. 2011

EU-27 1.917 1.699 1.892 1.460 - 23

EU-15 3.165 2.420 3.180 2.963 - 7

België 192 155 170 175 + 4

Duitsland 478 355 436 408 - 6

Frankrijk 741 709 735 468 - 36

Nederland 308 241 308 233 - 24

Polen 1.196 682 1.254 1.457 + 16

Spanje 199 240 244 175 - 28

Tsjechië 53 39 34 46 + 35

Rassen (EU-15)

Boskoop 40 30 32 26 - 19

Braeburn 101 87 97 67 - 31

Elstar 227 159 194 156 - 20

Gala en mutanten 133 135 137 109 - 21

Golden Delicious 463 454 467 326 - 30

Idared 32 25 27 25 - 7

Jonagold en mutanten 292 205 237 201 - 15

Jonagored 127 98 122 110 - 10

Peren 2009 2010 2011 2012 % vs. 2011

EU-27 496 509 592 410 - 31

België 170 171 208 171 - 18

Duitsland 8 6 9 4 - 55

Nederland 210 187 226 145 - 36

Spanje 107 144 147 89 - 40

Tsjechië 1 1 2 1 - 23

Rassen

Conference 384 400 473 346 - 27

Doyenné du Comice 20 18 21 14 - 32

Page 25: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

25

Fruitteelt 47, 24 november 2012, jaargang 102

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring

TeeltGrootfruit

Interpoma, show van innovaties in de teelt

Afgelopen week bezocht een

aantal mensen uit de Neder-

landse fruitteeltsector het con-

gres en de beurs Interpoma in

Bolzano (Zuid-Tirol). De stand-

houders op de beurs lieten on-

der meer op gebied van teelt

vele innovaties zien. Wat kunt

u daar in Nederland mee?

Mechanisatie. De ontwik-

keling in machines waarmee

telers mechanische snoei uit-

voeren, staat niet stil. Door

de messenbalk uit te bereiden

is het mogelijk op gewenste

hoogten vensters in de fruit-

wand te creëren. Ook het

verwijderen van het onderhan-

gende vruchthout is mogelijk

door middel van diverse toe-

passingen. We constateerden

een verdere opmars van allerlei

merken elektrische snoeischa-

ren. Ook in Nederland zien we

het aantal merken en typen

daarvan groeien. Daar kunt

u als teler uw voordeel mee

doen. Meer concurrentie zorgt

namelijk vaak voor een scher-

pere prijs en het stimuleert het

verbeteren van het product.

Daarnaast troffen we een ro-

bot aan die onkruid onder de

bomen kan maaien. Deze maai-

er is GPS-gestuurd en heeft

geen tractor en chauffeur

meer nodig. Dit geeft aan dat

recht en secuur planten steeds

belangrijker worden zodat u,

wanneer het zover is, ook GPS-

technieken kunt toelaten op

uw bedrijf.

In Nederland kennen we de

Pluk-o-trak van Munckhof. Op

de beurs presenteerden diverse

aanbieders vergelijkbare ap-

paraten om ergonomisch en

ef� ciënt te kunnen oogsten.

Ook deze ontwikkeling staat

niet stil wat in de toekomst in

Nederland tot meer diversiteit

in oogstmachines kan leiden.

Rassenontwikkeling. Schurft-

resistente rassen en mutanten

zitten al eveneens in de lift.

Ook in Nederland krijgen we

de komende jaren meer te ma-

ken met schurftresistente ras-

sen. Voorbeelden hiervan zijn:

Modi, Gaia, Renoir, Smeralda,

Fujion, Dalinbel, Crimson Crisp

en Galiwa. De Nederlandse

fruitsector is beter bekend

met Natyra als nieuwkomer.

Wederom zagen we een scala

aan mutanten bij de boomkwe-

kers. Bij hen is er veel aandacht

voor clubrassen zoals Kanzi,

Kiku 8 en Evelina. In Europees

verband gaat de interesse met

name uit naar Redlove, een

merknaam die staat voor ap-

pels met rood vruchtvlees.

Met al die mutanten kunt u

eigenlijk niet zoveel omdat

het vaak Galamutanten of

mutanten betreft die voor

de Nederlandse teelt minder

interessant zijn. Rassen die we

in Nederland niet zo goed ken-

nen, maar in Zuid-Tirol in de

picture staan zijn: Cripps Pink,

Fuji, Jazz en Mairac (Gala x

Maigold).

Overige ontwikkelingen. Op

het gebied van teelt gebeurt er

nog veel meer. Zo toonden en-

kele standhouders bemestings-

producten die het bodemleven

stimuleren, of meststoffen

gebaseerd op organische mate-

rialen. Daarnaast zagen we een

toenemend aantal aanbieders

van hagelnetten en overkap-

pingsystemen zoals onder

andere de coöperatie Baywa.

Wat we in Zuid-Tirol ook steeds

meer zagen was het plaatsen

van re� ectiedoek tussen de

rijen om de kleuring van de

vruchten te bevorderen.

Joris Wisse

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

Gewas-bescherming

Grootfruit

Druk op vruchtboomkanker nu erg hoog

Momenteel zitten we middenin

in een cruciale periode voor

wat betreft de bestrijding van

vruchtboomkanker. Geregeld

wind, regen en de bladval-

periode waardoor dagelijks

nieuwe bladlittekens/wondjes

ontstaan. Het blijkt ook uit

meerjarig CAF-onderzoek dat

de druk van vruchtboomkanker

voor 70 tot 80 procent zich

afspeelt in de periode oktober

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring

Werkwijzer

Re� ectiedoek om kleuring van de vruchten te bevorderen. Foto: CAF

Innovaties in de snoeimachines gaat onverminderd door. Foto: CAF

Page 26: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

26

Frui

ttee

lt 4

7, 2

4 no

vem

ber

2012

, ja

arga

ng 1

02

tot en met december. Ver-

spreiding van sporen zet deze

weken nog door, door middel

van de laatste conidiën, maar

ook de ascosporen zijn rijp.

Conidiën zitten in vuilwitte

sporenhoopjes op jonger hout.

Ze zorgen vooral voor lokale

verspreiding via dauw en wa-

ter� lmpjes op de boom. Asco-

sporen zitten opgesloten in de

rode sporendragers, ze zijn als

bolletjes zichtbaar in oude kan-

kerwonden. Bij regen spatten

ze open en zorgen samen met

de wind voor verspreiding over

wat grotere afstanden.

Bespuitingen. Houd de be-

rijdbaarheid van uw percelen

in de gaten. Ga ongeacht de

weersomstandigheden, zeker

op appel, in de komende pe-

riode nog uit van een aantal

consequente bespuitingen.

Stem uw intervallen af op basis

van bladval, neerslaghoeveel-

heden en huidig niveau van de

aantasting. Spuit zeker op de

gevoelige appelrassen Rubens

en Kanzi niet tegen elke prijs.

Om uw gedachtevorming te

ondersteunen, is er sinds en-

kele jaren een infectiemodel

rondom neonectria beschik-

baar. Dit model is ontwikkeld

door Bodata in samenwerking

met PPO en het PT. Via een

aantal voorlichtingspartijen

wordt het digitaal aangebo-

den. Door middel van een kleu-

renschaal en cijferopbouw kunt

u de ontwikkeling van infecties

op bedrijfs- of regioniveau be-

kijken. Gebruik deze informa-

tie niet op zichzelf, maar neem

het in overweging met betrek-

king tot uw eigen situatie of in

samenspraak met uw regionale

voorlichter.

Middel. Voor de bestrijding

blijft captan (merknamen

Malvin en Merpan) nog steeds

het sleutelproduct. Gebruik,

indien wettelijk in uw situatie

is toegestaan, minimaal 2,5 kg

per hectare. Als er langere tijd

niet is gespoten of veel blad is

gevallen sinds uw vorige be-

spuiting, voeg dan in totaliteit

enkele malen Folicur aan cap-

tan toe. Hiervan is afhankelijk

van uw situatie 0,2 tot 0,3 liter

per hectare toegestaan. Een

alternatief is voor bepaalde

bedrijven een periodieke be-

regening met kalkmelk. Zet

naast bespuitingen ook snel

door met de hygiënemaatrege-

len op uw bedrijf. Bestaande

aantastingen blijven namelijk

vrijwel dagelijks sporuleren.

Begin in de jongste aanplanten

met controle en het verwijde-

ren van aantasting. Gerooide

bomen en grove takken, vooral

bij de gevoelige appelrassen,

liever afvoeren van het perceel

dan ter plaatse versnipperen.

Aryan van Toorn

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

BewaringBijna tijd voor productcontrole peren

De laatste jaren hebben we

gelukkig weinig problemen

gehad met hol en bruin in met

name de Conferenceperen. Uit

ervaring weten we dat vooral

Conferenceperen hier heel

gevoelig voor kunnen zijn, de

Doyenné du Comice heeft daar

overigens wat minder last van.

Waardoor we de laatste jaren

hol en bruin minder zien, is

niet duidelijk, maar mogelijk

omdat we nog voorzichtiger

zijn geworden met de wacht-

periode.

Toch moeten we volledig at-

tent blijven op de kwaliteit.

Begin december is het dan ook

weer tijd voor de eerste pro-

ductcontrole bij de Conference

die hoofdzakelijk gericht moet

zijn op inwendige afwijkingen.

Juist dit jaar moeten we de

diverse partijen in de ULO-

bewaring goed controleren.

De kwaliteitsverschillen binnen

en tussen partijen zijn groot.

Daarbij komt nog dat partijen

waarbij de vorst in de winter-

periode een rol heeft gespeeld,

mogelijk extra gevoelig zijn.

Immers, peren van bomen die

enigermate van de vorstschade

geleden hebben, kunnen ge-

voeliger zijn voor afwijkingen.

Let daarom goed op de to-

tale kwaliteit van de peren en

snijd minimaal tien peren per

partij door om op inwendige

afwijkingen te controleren.

Let hierbij ook goed op nog

kleine afwijkingen. Die kunnen

een eerst indicatie zijn voor

afwijkingen die zich nog gaan

uitbreiden. Twijfelt u, snijd dan

meer peren per partij door. Als

er een duidelijke indicatie is

van hol en bruin in een partij,

zet dan de cel op normale con-

dities en controleer de peren in

de betreffende partij in de cel.

Momenteel zijn er al enige

klachten dat er meer rot voor-

komt, wees hier dus ook attent

op. Als het mogelijk is, be-

oordeel dan hele stapelkisten

om een goed totaalbeeld te

krijgen omtrent onder andere:

bruin en hol, rot, verkleuring

en slappe nekken.

Alex van Schaik

Wageningen UR

[email protected]

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring

Boom met vruchtboomkanker. Foto: NFO

Conference met hol en bruin. Foto: WUR

Page 27: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

27

Fruitteelt is het verenigingsor-gaan van de Nederlandse Fruitte-lers Organisatie. Abonnementen zijn alleen te verkrijgen door leden van de organisatie.

Opzegging: schriftelijk, minstens drie maanden voor het einde van het kalenderjaar. Wijziging bedrijfsgegevens: schriftelijk tot 1 januari.

AdresgegevensPostbus 3442700 AH ZoetermeerLouis Pasteurlaan 62719 EE ZoetermeerTelefoon: (079) 368 13 00Fax: (079) 368 13 55

E-mail NFO-secretariaat en ledenadministratie: [email protected]

E-mail redactie: [email protected] Website: www.nfofruit.nl

RedactieHerman Bus (hoofdredacteur)Caroline van AsscheMarai Ebben (eindredacteur)Marijke van Ossenbruggen

RedactiecommissieH. BalkhovenA. GoesH. van Kekem A. OostveenM. RaveslootH. ReindersC. UijttewaalB.J. van WestreenenR. van ’t Westeinde

Advertentie-acquisitieRuud van ViersenPostbus 20, 2040 AA [email protected]: (023) 571 47 45Fax: (023) 571 76 80

DrukkerijDeltaHage, Den Haag

VormgevingRichard van RheenenGrafisch!OK

Uitgever en auteurs verklaren dat Fruitteelt op zorgvuldige wijze en naar beste weten is sa-

mengesteld en aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijk-heid voor schade, van welke aard ook, welke het gevolg is van handelingen en/of beslis-singen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van Fruitteelt wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring. Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden verveelvoudigd, opge-slagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

C O L O F O N

Vangbandjenfo agenda

Zeeland/Noord-Brabant

Zeeuws-VlaanderenMaandag 26 november

Bijeenkomst over peren. Program-

ma: demoresultaten van Perendag

Krabbendijke onder leiding van Re-

né Bal en Gerjan Brouwer (beiden

DLV); resultaten 2012 en plan voor

2013 (NFO Productgroep Peer); pre-

ventie vogelschade door Radboud

Vorage (LTO). Locatie: Van der Valk

hotel, Begijnzaal, Princenhagelaan

5 Breda.

Aanvang: 20.00 uur.

Noord-Holland

Dinsdag 27 novemberSnoeibijeenkomst onder leiding van

Siep Fennema (Agrifirm). Locatie:

Fruitbedrijf van Daan Koopman,

Zwaagdijk 154 Zwaagdijk-oost.

Aanvang: 09.30 uur, sluiting 12.00

uur.

Midden-NederlandDinsdag 27 november

Peren thema-avond. Programma:

resultaten 2012 en plan voor 2013

(NFO Productgroep Peer); preventie

vogelschade door Radboud Vorage

(LTO); beheersing perenbladvlo

door Herman Helsen (PPO). Locatie:

kantine Fruitmasters, Deilseweg 7

Geldermalsen. Aanvang: 20.00 uur.

Boven Betuwe en LiemersMaandag 3 december

Snoeidemonstratie appel en peer

onder leiding van Tonnie van Kessel

(AgroBuren). Locatie: Fruitbedrijf

van Meekeren, Ringdam 4 Panner-

den. Aanvang: 09.30 uur.

TerwoldeWoensdag 5 december

Snoeibijeenkomst onder leiding

van Ruben van Kraaij (Agruniek-

Rijnvallei) en Joris Wisse (CAF).

Locatie: Th. Bouwman, Tuinmans-

laan 24A, Apeldoorn. Aanvang

09.00 uur, sluiting 12.00 uur.

Vecht en IJsselDonderdag 6 december

Snoeidemonstratie onder leiding

van Antonie de Kruijff (Agruniek-

Rijnvallei). Locatie: Fruitbedrijf Arie

Brouwer, Boveneind NZ 18 Ben-

schop. Aanvang: 13.30 uur.

Dinsdag 11 decemberThema-avond onder leiding van

Alfa Accountants werkgroep Fruit-

teelt. Locatie: De Rosenboom,

Benedeneind ZZ 283 A Benschop.

Aanvang: 19.30 uur.

Zuid-HollandVijfheerenland en AlblasserwaardDonderdag 29 november

Perensnoeibijeenkomst onder

leiding van Antonie de Kruijff en

Ad van Krieken (beiden Agruniek-

Rijnvallei). Locatie: familie B. de

Jong, Leerbroekseweg 16, 4245 KT

Leerbroek. Aanvang: 13.30 uur.

Flevo-NoordWoensdag 28 november

Ondernemersavond waarbij drie

fruittelers uit de regio Anton Oost-

veen, Kees Vink en Kees Masteling,

hun medewerking verlenen door

openhartig over hun bedrijf te

vertellen en met u te discussiëren.

Hun drijfveer, hun motivatie om

bepaalde keuzes te maken en hun

visie op de toekomst voor de fruit-

teelt. Uit deze inleidingen blijkt dat

goed ondernemerschap vaak meer

te maken heeft met het aanpassen

van uw bedrijf aan de eigen capaci-

teiten en interesses. De inleidingen

geven voldoende stof om na te

denken over uw eigen ondernemer-

schap. Locatie: HCR van Saaze in

Kraggenburg. Aanvang: 20.00 uur.

Zeeland Noord-Brabant / Zuid-Holland

West Noord-Brabant- St PhilipslandVrijdag 30 november

Snoeibijeenkomst onder leiding van

Tonnie van Kessel (AgroBuren). Lo-

catie: Mts. Vos, Molendijk 119, 4671

TJ Dinteloord. Aanvang 13.30 uur.

Houtig kleinfruitMaandag 26 november

Snoeidemonstratie rode bes met

algemene aandachtspunten be-

treffende de snoei en diverse an-

dere gerelateerde onderwerpen.

De NFO-Productgroep Houtig

kleinfruit organiseert de bijeen-

komst en Adri van Eck (Ribes

Consult) begeleidt de snoeidemon-

stratie. Locatie: bedrijf van Gerco

Vaandering, Hogeweg 3a, 4033 CG

Lienden. Aanvang: 13.30 uur, slui-

ting 16.30 uur.

Agendaberichten opgevenAgendaberichten voor deze

rubriek kunt u indienen tot

maandagochtend 09.00 uur van

de eerste week waarin de redac-

tie het bericht moet plaatsen.

In principe plaatst de redactie

het bericht in twee achtereen-

volgende bladen. De Agendabe-

richten opgeven via het digitale

formulier op de homepage van

www.nfofruit.nl > Vakblad

Fruitteelt

Fruittelers (die tevens NFO-lid zijn) kun-

nen vangbandjes indienen. Aanvragen

kan alleen via: www.nfofruit.nl / link:

Opgave vangbandjes. Insturen vóór

maandag 12.00 uur.

Prijs: € 27,50 incl. btw voor vijf

regels; elke regel meer kost € 2,50.

Uw informatie mag geen handelsdoel-

einden betreffen.

TE KOOPConference, 15 jr. oud, gerooid met kluit

€ 12,50. Transport geen probleem, vraag naar

de voorwaarden. Tel. 06 5322 6449 (Zld.).

TE KOOPMunckhof boomgaardspuit in goede staat met

keuring. 1 verplaatsbare koelcel afm. 1.80b x

1.40d x 2.50h. Tel. 06 5359 1711.

TE KOOP3 punt Votex snoeicompressor. 400 liter tank,

met stoksnoeischaar. In goede staat.

Tel. 06 5367 1736.

Page 28: fruitteelt · NFO in het land 20 Onderzoek 20 Marktzicht 22 Werkwijzer 25 Agenda 27 6 Mobiel internet en fruitteelt- ... constateert dat er elke maand toelatingen in Nederland ko-men

Bel 0418-655944 www.agruniekrijnvallei.nl

AgruniekRijnvallei Plant:

Uw teeltspecialist

adv_plant_47x65.indd 1 04-05-12 11:27

Geheel verwijderen van boomgaardennu ook versnipperen met afvoer van snippersVerklepelen, versnipperenboomgaardStobben frezenTevens opkopen van inventaris

Bel vrijblijvend voor informatie:

Bart Kempwww.kempschalkwijk.nl

Tel. 030 - 6012595Mob. 06 - 22548402

Te Koopconferce bomen +/- 4 jaar oudconference snoeren div leeftijdenconference V hagenberegenigs sproeiers met standpijppalen 3 en 3.5 mtrbeton palen 7/9 dik4 ha beregening tyleen druppel slang inwendige druppelaarscomplete aansturing voor druppelbe-vloeiing

Bel vrijblijvend voor informatie:

Bart Kempwww.kempschalkwijk.nl

Tel. 030 - 6012595Mob. 06 - 22548402

Rooien fruitbooomgaarden (inclusief afvoer snippers)

Boomgaard verklepelen

Stobben fresen

fruit-kemp 120822.indd 1 22-08-2012 12:36:15

Optifield

OptifieldOptifield

Gebruikte gecreosoteerde boompalen 2,5 meter lang / doorsnede 6 cm. Verkoop in

50-tallen gebundeld of zelf uit de boomgaard te halen. Afhan-kelijk van af te nemen aantal

altijd een scherpe prijs.

Opijnen 0418-591011.

OptifieldBOOMPALEN

Optifield.nlwww.

fruit-optifield 121109.indd 1 14-11-12 14:37

Vraagt te koop

BedrijfsinventarisTrekkers, maaiers, spuitenSorteemachines: A3 en A4KistenkantelaarsGewichtsorteerdersPluk o Track’sBoreco plukstelling etc.Kleine Fruitkisten 15, 20,25 kg

www.dikvanderlinden.nl

Mob: 06 5580 53370487 – 570674

Specialisten in het bouwen van:

Koel- en vriescellen

Geconditioneerde ruimtes

Cellen voor ULO-bewaring

Renovatie ULO-cellen

Aftesten van ULO-cellen

Adresgegevens:Koekoeksbloem 11

6665 HG – DrielThe Netherlands

T +31 (0)26 474 27 88F +31 (0)26 474 27 88

M +31 (0)6 5267 71 34 (Willy)M +31 (0)6 3853 07 21 (Robert)

E [email protected] www.willyvanrooijen.nl

“Gewoon doen”

I S O L AT I E S Y S T E E M B O U W B . V.

fruit-hol 120207.indd 1 06-02-2012 13:31:17

Huntjens BV Veilingweg 23 6247 EP GRONSVELDTelefon: 043 408 [email protected]

De

woe

lra

t va

l.topcat

Uw advertentie hier?

Bel 023-5714745