Fruitteelt 33 v02 - Nederlandse Fruittelers Organisatie · 0343-562036 • • [email protected]...

weekblad van de neder landse fruitte lers organisat ie

fruitteelt 17 augustus 2013, jaargang 103, nr 33

Relatief late oogst Conference | Fertigatie geeft kwekerij nieuwe impuls

Thema Oogst

Verslag Prognosfruit 2013

Nog ULO ruimte beschikbaar

Naamrijk 1 • 3454 PX De Meern • Holland • Tel: +31 (0)88 325 1520Fax: +31 (0)88 325 1530 • Web: www.goestransport.nl • E-mail: [email protected]

fruit-goes 130722.indd 1 23-07-13 10:16

kunt u nu bij PB Techniek terecht

Honderdland 170 - 2676 LT Maasdijk - Tel: 0174 623 200 - [email protected] - www.pb-techniek.nl

Met de overname van AquaNed uit Oudenbosch vergroot PB Techniek de expertise in beregenings-

technieken. Niet alleen voor de glastuinbouw, maar ook in de buitenteelt zoals fruit. Als specialist in fertigatie

voor de tuinbouw en de fruitteelt heeft PB Techniek veel vernieuwende technieken in huis. Daardoor zijn we

nu dé leverancier voor kwekers die de beste watertechnische oplossingen zoeken. Of het nu in de teelt onder

glas of buiten is. Ton de Kort blijft het gezicht en contactpersoon voor de buitenteelt!

Voor alle specialismen van AquaNed

Flexibele hulp nodig?

SNOEIEN, OOGSTEN, SORTEREN…De vakspecialisten van AB Werkt

Kijk voor de dichtstbijzijnde vestiging op www.ab-werkt.nl

Lees dit bericht en noteer het bij de nuttige telefoonnummers!

E-mail: [email protected]

fruit-tielens 130710.indd 1 09-08-13 12:09Modo compoststrooiers

Zeer degelijk en betrouwbaarNu ook mechanisch leverbaarMinder liters/min nodigBand of schotels (uitwisselbaar)Diverse opties mogelijk

Voor meer informatie

Mollema-mechanisatie www.modo.nl

fruit-mollema 130808.indd 1 08-08-13 15:23

P L U K T R E I N T J E S

laag model, ideale werkhoogteexact spoorvolgendbij nat weer minimale spoorvormingbanden met gazon- of tractorprofielmet of zonder spatlaptrekbok leverbaar

Constructiebedrijf J.P. Bombach

Werkplaats: Boterhoeksestraat 50 6666 GA HeterenTel. 06-12594004 / 06-10288125 E-mail: [email protected]

Oogst meer omzet:uw eigen fruit in de fles!

Schulp Vruchtensappen - www.schulp.nl - 0346-25 96 30

Gezond genieten

doe je met Schulp!

Sap van eigen fruit in uw huisverkoop! Uiteraard ook uit voorraad te bestellen.

Teeltbegeleiding en advies

Gewasbeschermingsmiddelen

(Vloeibare) Meststoffen

Snoeimaterialen

Ondersteuningsmaterialen

Spoorstraat 1 T 0113-3112454431 NK ‘s Gravenpolder F 0113-312788www.dewitteagro.nl E [email protected]

Speciale aanbieding

Fendt Smalspoor TractorenFendt Vario en Fendt 207 V

met 1000 urenDiv. Fendt Compact Tractors

Fendt 260 PA en Fendt 250 SACirkelmaaiers en Klepelmaaiers

Div Kubota 4 WD mini enz.

Landbouwmechanisatie BVM. van Dijk

Beusichemseweg 7 in HoutenTel. 030-6377877 – 6375533

fruit-rinus van dijk 130802.indd 1 02-08-13 12:13

Bel 0418-655944 www.agruniekrijnvallei.nl

AgruniekRijnvallei Plant:

Uw teeltspecialist

adv_plant_47x65.indd 1 04-05-12 11:27

Te KoopUniek gelegen Perenteeltbedrijf omgeving Tiel12,5 ha. Conference incl. Woonhuis en gebouwen. Koelcapaciteit ca. 700 ton

Voor info:

Van Gellicum Vastgoed b.v.Roodseweg 114156 AP Rumpt (Geldermalsen)0345 - 65163506 - 51260930www.vangellicumvastgoed.nl

Rentmeesters- Makelaars- & Taxatiekantoor

fruit-gellicum 130808.indd 1 08-08-13 16:36

4

Inhoud

Rubrieken NFO-info 5Deze week 6Marktzicht 26Werkwijzer 28Agenda 30

8 Verslag Conferentie Prognosfruit 2013

14 Appel- en peerproductie in 2013 buiten de EU

16 Half september oogst Conference?

20 Uitspraken NVWA ongenuanceerd

22 Op ruim 3 hectare biologisch kleinfruit telen

24 Fertigatie geeft kwekerij nieuwe impuls

Dit mooie vergezicht is te vin-den op zo’n 100 kilometer van Praag. In de Tsjechische hoofd-stad werd dit jaar het jaarlijkse congres Prognosfruit gehouden.

Foto: Herman Bus, NFO

Coverfoto

8

16

20

22

24

Titan Elektrisch aangedreven Grote brandstofbesparing Van 1-3 mtr hoogte Voor alle aanplant Lang werkplateau 4- wiel gestuurd 4 wiel gespert Elektronische snelheidsregeling

Wortelsnijder met schuinsnijframe, wielstel en gewichtendragerOpties: schuifjes , aanaardschijf, snijkouter

Onyx Alle wielen aangedreven

Automatisch sturenLaag eigen gewicht

VolbadverzinktKruipsnelheid

start / stop voor- enachterzijde

Agri-com 0343-562036 • www.agricom.nl • [email protected]

Bezoek onze vernieuwde

website!

AGRICOM HOOGWERKERS

HUUR / KOOP

fruit-agricom 130812.indd 1 12-08-13 15:34

5

Fruitteelt 33, 17 augustus 2013, jaargang 103

het beleid ish e t b e l e i d i s

infonfo

Uitwisseling binnen WAPA werkt.

De World Appel and Pear Asso-

ciation (WAPA) is circa tien jaar

geleden opgericht met het doel

om marktgegevens uit te wis-

selen en daarmee te voorkomen

dat markten onnodig worden

overbelast. De uitwisseling van

marktgegevens binnen WAPA

lijkt te werken. Afgelopen sei-

zoen was er weliswaar sprake

van meer import van appels en

peren uit het zuidelijk halfrond,

maar deze stond de goede

afzet het afgelopen seizoen

niet in de weg. Bij beide fruit-

soorten werd circa 100.000 ton

meer geïmporteerd. Toen er in

2011/2012 in de EU sprake was

van grote oogsten, was er juist

sprake van de laagste import

van de laatste jaren.

De NFO is voorstander van deze

gegevensuitwisseling, omdat

hiermee overspannen marktsi-

tuaties kunnen worden voor-

komen. De uitwisseling werkt

de laatste jaren ook omdat er

steeds meer alternatieve mark-

ten zoals Azië voor het product

uit het zuidelijk halfrond ont-

staan.

Minder residuoverschrijdingen appel binnen EU

De Europese Commissie volgt

de residuoverschrijdingen ac-

tief. In de periode 2007-2012

is het aantal overschrijdingen

binnen de EU gehalveerd. In

2007 bedroeg het aantal over-

schrijdingen 2,7% en in 2012

1,3%. Op Prognosfruit werden

deze cijfers bekendgemaakt.

De NFO vindt het belangrijk

dat deze winst is geboekt en

daarmee de betrouwbaarheid

van het product is toegeno-

men.

Binnen de EU worden het

meest overschrijdingen aan-

getroffen van carbendazim en

benomyl, gevolgd door dicofol

en dimethoaat.

Afgelopen vrijdag is op

het congres Prognos-

fruit 2013 te Praag de

raming van de EU ap-

pelen peerproductie

gepresenteerd. Deskundigen verwachten

een perspectiefvol afzetseizoen voor zo-

wel appel als peer. Opvallend zijn de lage

producties voor Elstar, Jonagold, Rode

Boskoop en Doyenné Du Comice.

De raming bij appels valt 7% hoger uit

dan de oogst van vorig jaar en 6% hoger

dan het gemiddelde over 2010-2012. Ze

is vergelijkbaar met 2011. Van een top-

oogst zoals in de jaren 2008 en 2009 is

duidelijk geen sprake. Bij peren is de ra-

ming 2% lager dan het gemiddelde van

de jaren 2010 tot en met 2012 en is er

zeker geen sprake van een volle oogst.

De Benelux produceert 20% onder nor-

maal en ook in Spanje en Italië blijft de

productie achter bij het gemiddelde van

de laagste jaren. In de afgelopen tien

jaar produceerden beide landen alleen

vorig jaar minder.

De geraamde productie van onze hoofd-

rassen Elstar en Jonagold is laag. Deze

is van Elstar 4% lager dan vorig jaar, 13%

minder dan de gemiddelde productie van

2010-2012 en de laagste van de afgelo-

pen tien jaar.

De hoeveelheid Jonagold (incl. Jonagored

en Red Jonaprince) is 6% lager dan vorig

jaar. De laatste tien jaar was alleen in

2010 sprake van een lagere productie.

De oogst van Boskoop wordt 3% lager

dan vorig jaar geraamd, 11% onder het

gemiddelde over de jaren 2010-2012. Ook

bij Boskoop is dit de laagste in de afgelo-

pen tien jaar.

De productie van Conference valt 14%

hoger uit dan in 2012, maar altijd nog

14% lager dan de topoogst van 2011.

Die van Doyenné du Comice is 18% lager

dan het gemiddelde van 2010-2011 en de

op een na laagste van de afgelopen tien

jaar.

Naast de omvang van de appel- en

peerproductie zijn volgens de NFO nog

andere aspecten van belang voor het ko-

mende afzetseizoen. De markt is schoon;

de voorraden per begin juli waren de

laagste sinds jaren. De productie uit het

zuidelijk halfrond van begin dit jaar is

goed afgezet, dus ook hier is geen sprake

meer van grote voorraden. Verder is de

appelproductie in Duitsland de laagste

van de afgelopen tien jaar en 17% lager

dan vorig jaar. Voor appels is Duitsland

het belangrijkste exportland voor Neder-

land. Bij appels wordt verwacht dat er

niet meer product beschikbaar is voor de

verse markt dan vorig jaar vanwege de

geringere maat en schurftaantastingen.

Bij concentraat is sprake van een kleine

tot normale voorraad en worden stabiele

prijzen verwacht.

Ook bij peren bieden de cijfers perspec-

tief voor het komende afzetseizoen. Bel-

gië en Nederland zitten 20% onder een

normale oogst. Ook in Italië en Spanje

is geen sprake van een volle oogst. Dit

kan vooral interessant zijn voor export

naar Spanje. Voor een goede benutting

van het afzetseizoen bij peer is het wel

van belang dat er vanaf het begin goed

wordt afgezet.

Siep Koning

[email protected]

Prognosfruit: lage raming verschillende ‘NL-rassen’

Uitgelicht

Prognosfruit 2013 kon zich verheugen in een goede belangstel-

ling. In totaal 207 deelnemers uit 19 landen vulden de congres-

zaal. Voor het eerst waren er ook Russen aanwezig.

Foto: Herman Bus, NFO

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

6

Deze weekNFO-bestuur bezoekt Kring LimburgHet bestuur van de NFO bezocht op 7 augustus het

Toetscentrum van Naktuinbouw, de Vermeerderings-

tuinen Nederland (beide in Horst) en het bedrijf

Blueberry Giant (in Weeze, net over de Duitse grens

bij Well). Dit laatste bedrijf wordt gerund door de

Limburgse blauwebessentelers Harm Valckx en Leon

Schrijnwerkers. Centrale vragen waren: hoe creëer en

produceer je virusvrij uitgangsmateriaal, dat als basis

kan dienen voor de vermeerdering van fruitgewas-

sen? En welke voors en tegens kent het runnen van

een blauwebessenbedrijf aan de andere zijde van de

Duitse grens? Binnenkort in Fruitteelt een reportage

over dit werkbezoek in Noord-Limburg.

Braakliggende bouwgrondvoor kersenteeltDe Maashorstboeren willen braakliggende bouw-

gronden gebruiken voor de teelt van kersen. Ze

richten zich sterk op de terugkeer van kersenteelt in

de regio Uden/Oss, die in vroegere tijden een echt

kersenteeltcentrum was. Inmiddels hebben twaalf

kersentelers zich aangesloten bij de Maashorstboe-

ren met een gezamenlijk areaal van 20 hectare. De

doelstelling is om in 2015 tot 50 hectare kersen-

boomgaard in De Maashorst te komen. Verschillen-

de gemeenten reageerden positief op de plannen

om bouwgronden, die komende jaren toch niet tot

ontwikkeling komen, te gebruiken voor kersenteelt.

In Nederland lijken de

problemen met het Little

Cherry Virus in de kersen-

teelt volgens Geert van

Gessel, kennisconsulent

klein- en steenfruit van

NFO/PT, hard mee te val-

len. Vanuit België kwa-

men eerder berichten dat

de aantasting daar steeds

groter lijkt te worden en

een echte bedreiging voor

de kersenteelt wordt. Van

Gessel ziet zelf geen

aangetaste bomen in

Nederland en krijgt ook

geen meldingen van telers

over een achterblijvende

vruchtmaat en andere

symptomen van dit klein-

vruchtigheidsvirus. Wel

roept hij de kersentelers

op om alert op eventuele

ziekteverschijnselen te

zijn.

Overigens ziet Van Ges-

sel de aantasting van de

kersenvlieg toenemen. De

kersenvlieg wordt als een

bedreiging voor de ker-

senteelt gezien, die sinds

het verdwijnen van het

middel dimethoaat alleen

maar lastiger te bestrijden

wordt. Er zijn veel bedrij-

ven waar de kersenvlieg

niet te vinden is, maar er

zijn ook bedrijven waar

op de gele vangplanten

volop kersenvliegen wor-

den gevangen. Met veel

moeite lukt het de kersen

vrij te houden van aantas-

ting door de kersenvlieg.

De andere bedreigende

suzuki-fruitvlieg heeft zich

in het afgelopen kersen-

seizoen gelukkig niet laten

zien. De intensieve lande-

lijke monitoring heeft tot

op heden nog geen vangs-

ten opgeleverd.

Nog geen grote problemen met Little Cherry Virus

In ons land heeft de

suzuki-fruitvlieg zich het

afgelopen kersenseizoen

gelukkig niet laten zien.

Foto: NFO

Nederlandse bedrij-

ven kunnen sinds kort

vruchtbomen exporteren

naar Noorwegen. Tot

op heden was het door

fytosanitaire redenen

onmogelijk om appel- en

perenbomen naar Noor-

wegen te exporteren.

Door een recent bezoek

van de Noorse Planten-

ziektekundige Dienst

aan Nederland zijn er

nieuwe regels opgesteld

waardoor er toch vrucht-

bomen geleverd kunnen

worden aan Noorse im-

porteurs.

De voorwaarden richten

zich sterk op het voorko-

men van het overbren-

gen van bacterievuur

uit een land waar dit

voorkomt.

Export vruchtbomen naar Noorwegen mogelijk

Het totale Belgische pitfruitare-

aal – appel en peer – is 15.976

ha. Dit is een lichte stijging ten

opzichte van 2012 (15.719 ha).

Tien jaar geleden stond er net

geen 17.000 ha pitfruit en zette

de daling in. De laatste jaren

stijgt het areaal jaarlijks licht.

Ook het perenareaal (55,8%)

steeg sinds 2012 licht ten koste

van appel (44,2%). In 2012 be-

droegen het peren- en het ap-

pelareaal respectievelijk 54,6%

en 45,4%.

Het grootste perenras blijft

Conference (86%), gevolgd

door Doyenné du Comice (7%)

en Durondeau (2%). De overige

rassen, inclusief Conference-

mutant Corina (Saels), blijven

steken op maximaal 1 procent

van het perenareaal. Bij appel

bepalen twee rassen – Elstar en

Jonagold inclusief mutanten

– voor 65 procent het beeld.

Het Golden Delicious-areaal

bedraagt 10 procent, gevolgd

door Boskoop (4%). De overige

rassen beslaan maximaal 3 pro-

cent van het areaal.

Belgisch pitfruitareaal licht gestegen

België

7


33

Henny van Bergeijk van RaspberryMaxx verwoordt op twitter haar ongenoegen over de afzet van biolo-gische frambozen: ‘Helemaal gruwelijk zat zijn we het! Wie heeft nog afzet voor onze bioframbozen! Te gek voor woorden dat die niet opgegeten wor-den!’Bron: twitter, twitteraccount @RaspberryMaxx,

7 augustus 2013

Opmerkelijk:

Het weer in augustus bepaalt of

een hoofdmaat van 60 mm bij

Conference dit jaar haalbaar is.

Mogelijk groeien de vruchten in

de twee septemberweken geen

3 mm per week vanwege het

late seizoen. Dat zei Hilde Mor-

ren, onderzoeker bij de Afdeling

Duurzame Landbouwontwik-

keling van de Vlaamse Over-

heid op 5 augustus tijdens de

Opendeurdag Hageland bij de

familie Hupko in het Belgische

Ransberg-Kortenaken.

De vruchtmaat in België was

op 30 juli 2013 (42 mm) 10 mm

kleiner dan op 27 juli 2011. Als

op 16 september de Conference-

pluk start, hebben de vruchten

nog zes weken de tijd om maat

60 te bereiken (gemiddelde

groei van 3 mm per week). De

regen eind juli gaf wel een in-

haalslag. Grote peren groeiden

3,5 tot 3,6 mm in die week in

plaats van 3,0 mm; kleine peren

groeiden 3,0 tot 3,3 mm.

Gemiddeld rekent België bij zo-

wel peer als appel 29 ton per ha

te plukken. Dit jaar verwacht zij

volgens de eerste oogstraming

een 8,4% hogere peerproductie

dan in 2012, maar 13,2% lager

dan in 2011.

De Conference-productie is 3,7%

hoger, maar 13,0% lager dan in

2011.

De appelproductie valt ten op-

zichte van 2012 en 2011 lager

uit met respectievelijk -8,7% en

-33,9%. Vooral Jonagold (mutan-

ten) produceert dit jaar minder.

Slecht bloeiweer (vanaf 9 mei),

extreem lange bloei en mogelijk

uitputting van de bomen door

te weinig zon spelen daarbij een

rol. Latere rassen, zoals Golden

Delicious en siermalus, hangen

wisselvallig. De vroege Kanzi

daarentegen hangt goed. Bij ap-

pel zal de hoofdmaat goed zijn.

Jonagold-vruchten hangen vaak

alleen waardoor grote vruchten

verwacht worden. De Delcorf-

pluk valt een week later dan

vorig jaar. Momenteel adviseert

België pas na 21 augustus Del-

corf te verkopen.

Naast slecht voorjaarsweer

zorgde ook nachtvorst dit jaar

voor een lagere Belgische peer-

productie. Bij de familie Hupko

en in de cirkel rond het bedrijf

hangen soms alleen in de boven-

ste helft van de bomen peren.

Verder vallen ook nog steeds

bomen uit door de wintervorst-

schade van vorig jaar.

Het suikergehalte in appel en

peer is dit jaar hoger dan in

2012. Ook de hardheid is voor-

lopig goed, doordat deze niet

te snel of te langzaam daalt.

De kleuring bleef eind juli nog

achter op vorige jaren door te

warme nachten. Begin augustus

vond nog geen zetmeelomzet-

ting plaats.

Weer in augustus bepalend voor vruchtgroei Conference

België

Op sommige percelen hangen alleen boven in de boom peren.

Foto: Arjan de Bruine ‘Pimp je toetje’ met een gepimpt snoetjeOp 8 augustus was de Linnaeushof in Bennebroek

het decor van de ‘pimp-je-toetje’-wedstrijd van het

GroentenFruitBureau. Honderden jonge bezoeker-

tjes van Europa’s grootste speeltuin ontwierpen met

een geschminkt gezichtje een gezond toetje. Daar-

voor konden ze kiezen uit allerlei soorten zomer-

fruit. Het GroentenFruit Bureau organiseerde vanuit

de zachtfruitcampagne deze wedstrijd om ouders

en hun kinderen te laten ontdekken dat lekker,

gezond en ge-

makkelijk hand

in hand gaan.

De actie kreeg

veel aandacht in

een groot aantal

landelijke en

regionale dag-

bladen.

Agrariërs krijgen

steeds vaker met

diefstal van diesel te

maken. Door de over-

gang van rode naar

gewone diesel per

1 januari is diefstal

veel aantrekkelijker

geworden. De LLTB

meldt dat het aantal

meldingen van die-

seldiefstal explosief

is toegenomen.

Bendes dieven zijn

al langer een toene-

mend probleem bij

de diefstal van diesel

uit vrachtauto’s. Een

preventieve maatre-

gel als een beveiligde

tankdop werkt vaak

niet afdoende omdat

dieven gewoon ga-

ten slaan in de tank

met nog meer schade

als gevolg.

Dieseldiefstal

8

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

De ramingen voor de komende hard-fruitoogst in de Europese Unie (EU) werden op 9 augustus bekendge-

maakt tijdens de Conferentie Prognosfruit 2013. De 37ste editie van dit jaarlijkse congres vond plaats in Praag. Er was een gemiddelde deelname met 206 deelnemers uit de fruitteeltsector, afkomstig uit 19 lan-den. Rusland was ook vertegenwoordigd. De WAPA (World Apple and Pear Associa-tion) en de Tsjechische fruitteeltorganisatie hebben Prognosfruit 2013 georganiseerd. De WAPA had ook de cijfers verzameld en bewerkt. In dit artikel de cijfers voor appel en peer.

AppelDe vijftien oude lidstaten van de EU (EU-15) verwachten dit jaar 6.149.000 ton appels te plukken (tabel 1). Dit is 6% hoger dan de uiteindelijke oogst in 2012 en 6% lager dan het gemiddelde over 2010 tot en met 2012 (driejaargemiddelde). In de dertien nieuwe lidstaten (EU-13, dit

jaar inclusief Kroatië) wordt de komende ap-peloogst op 4.572.000 ton geraamd. Dit is 6% groter dan vorig jaar en 26% groter dan het driejaargemiddelde. De totale raming voor de EU komt uit op 10.798.000 ton, wat 7% hoger is dan vorig jaar en 6% hoger dan het driejaargemiddelde. Ten opzichte van het gemiddelde van de afgelopen tien jaar is de oogstomvang 2% lager. Het is in omvang de vijfde oogst van de afgelopen tien jaar. De omvang zit het dichtst bij 2011.

PolenHet belangrijke fruitland van de EU Po-len verwacht met 3.200.000 ton een 10% hogere oogst dan de uiteindelijke oogst van vorig jaar. De geraamde oogst is 32% hoger dan het driejaargemiddelde van dit land. Het voorjaar was laat en de bloei was daardoor vijf tot zeven dagen vertraagd. Er was geen nachtvorst maar wel regenachtig en koud weer in de periode na de bloei. Dit geeft nogal wat extra schurftaantasting. De maat is gemiddeld tot iets groter dan normaal. De inschatting is dat de helft van de productie de verwerking ingaat. Polen heeft een toename ten opzichte van de pro-ductie van 2012 bij Idared (+60.000 ton), Shampion (+30.000 ton), Gala (+30.000 ton), Golden Delicious (+30.000 ton), Jona-gold (+10.000 ton) en Jonagored (+10.000 ton). De rassen met een lagere productie zijn Cortland (-10.000 ton) en Lobo (-10.000

ton). De Elstar-productie blijft gelijk en wordt geraamd op 30.000 ton.

ItaliëItalië verwacht met 2.148.000 ton een 11% grotere oogst dan vorig jaar. Vorig jaar was de kleinste oogst van de laatste tien jaar. De temperaturen in het voorjaar waren laag en er viel in die periode veel regen. De tem-peraturen in juli waren goed. Recent is be-hoorlijke hagelschade ontstaan. Mede hier-door wordt 90.000 ton meer industriefruit verwacht: in totaal 287.000 ton. Het aanbod van appels voor de verse markt is hierdoor niet 11% hoger maar 7,3%. Schurft is tot op maximaal 10% van de vruchten een probleem, afhankelijk van de regio. Het is wel onder controle. De maat is door het late seizoen kleiner. De oogst start acht tot tien dagen later dan vorig jaar.

FrankrijkFrankrijk verwacht met 1.507.000 ton een 29% grotere oogst dan in 2012 toen het ver-reweg de kleinste oogst in de laatste tien jaar had. Het herstel in productie is vooral bij de rassen Braeburn (+39%), Golden De-licious (+54%) en Fuji (+61%). De omvang van deze oogst is niet zeker, omdat deze nog zeer afhankelijk is van de ontwikke-ling van de maat van de vruchten. De maat loopt momenteel nog behoorlijk achter en is gemiddeld tot klein. Door de gunstige weersomstandigheden groeien de vruchten nu wel goed. Voor de vroege rassen is dit echter te laat. Zij lopen twee weken achter op een normaal jaar. Zij zullen klein blijven, omdat de periode met goede groeiom-standigheden te kort is. Zowel in het zuid-westen als in het Rhône-Alpengebied is er sprake van een behoorlijke schurftdruk.

DuitslandDuitsland verwacht met 802.000 ton een 17% lagere oogst dan de definitieve oogst van vorig jaar. Deze oogst is de kleinste oogst van de laatste tien jaar. Bijna alle ap-pelrassen hebben een kleinere fruitoogst dan vorig jaar. Een laat voorjaar werd ge-

De EU verwacht deze oogstpe-

riode 10.798.000 ton appels te

plukken. Dit is een productiestij-

ging van 7% ten opzichte van de

uiteindelijke oogst van vorig jaar.

Zowel de oude als de nieuwe EU-

lidstaten hebben een 6% hogere

appeloogst dan in 2012. De peer-

productie wordt 18% hoger ge-

raamd dan vorig jaar, toen er spra-

ke was van een zeer kleine oogst.

Opvallend is de kleine oogst van

in Nederland geteelde rassen. Dit

kwam naar voren tijdens de Con-

ferentie Prognosfruit 2013.

Herman Bushoofdredacteur [email protected]

Verslag Conferentie Prognosfruit 2013

Meer appels in de EU, maar geen volle oogst; gemiddelde peerproductie

Prognosfruit 2013

Hans van Es, voorzitter van het fruit- en groen-

tencomité was ochtendvoorzitter en opende de

conferentie. Foto’s: Herman Bus, NFO

9


combineerd met heel koud weer, wel was er geen nachtvorst. Er waren voldoende bloemen, maar de vruchtzetting was door het weertype slecht. Dit leidde tot een forse rui, in het bijzonder in de Jonagold-groep. De reductie van de oogst in deze groep is dan ook fors ten opzichte van vorig jaar: Jonagold (-24%), Jonagored (-39%) en Red Jonaprince (-35%). Opvallend is ver-der dat de omvang van de Elstar-oogst ook beperkt is. Deze blijft steken op 152.000 ton (-13%). Dit is de op één na kleinste oogst in de laatste tien jaar. Wat de gebie-den betreft heeft Rheinland met 42.000 ton een 5% hogere productie dan vorig jaar, terwijl het Bodenseegebied (221.000 ton; -18%), Nieder Elbe (201.000 ton; -29%) en Sachsen (81.000 ton; -12%) alle een kleinere oogst verwachten.

Hongarije, Tsjechië en Slowakije

Na een hele goede oogst in 2012 heeft Hongarije in 2013 met 588.000 ton een 21% kleinere oogst dan vorig jaar. Dit komt vooral door de vijftien tot twintig graden Celsius vorst van midden maart. Ook de droogte van vorig jaar leidde in 2013 tot minder bloemen. Dit jaar zijn de groei-omstandigheden niet gunstig: opnieuw droogte en hagel in juni en juli. Daarnaast zijn er ook problemen met schurft en bac-terievuur. Het gastland van Prognosfruit Tsjechië heeft met 145.000 ton een 23% hogere productie dan vorig jaar. Ook hier was sprake van een laat voorjaar. De ach-terstand in de groei is de laatste maanden flink ingelopen. Slowakije heeft met 43.000 ton een 17% grotere oogst dan vorig jaar. Golden Delici-ous is daar het grootste ras met 10.000 ton.

EU-productie per ras In tabel 2 worden de geschatte producties van de verschillende appelrassen in de EU-

Tabel 2. De productie van appels in de EU-28 per ras (x 1.000 ton) en de productie van 2013 vergeleken met die van 2012 en met het gemiddelde van 2010 tot en met 2012 (in procent)

Ras 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2013/ 2013/gem. 2012 2010-2012 raming % %

Golden Delicious 2.453 2.506 2.636 2.413 2.628 2.290 2.545 11 4Gala 1.024 1.050 1.077 989 1.137 1.114 1.189 7 10Jonagold 658 811 742 544 652 475 464 -2 -17Jonagored 234 198 204 180 194 367 324 -12 31Red Delicious 600 743 724 663 680 542 569 5 -9Elstar 489 471 488 362 453 353 337 -4 -13Granny Smith 306 313 343 342 413 302 352 17 0Braeburn 318 295 338 289 324 264 288 9 -1Fuji 188 205 245 251 261 212 284 34 18Boskoop 100 100 82 60 73 58 56 -3 -11Bramley 85 95 95 95 91 59 67 14 -18Idared 317 826 828 619 692 983 1.060 8 39Morgenduft 88 91 67 81 61 53 66 25 2Cox’s O.P. 108 103 65 89 89 38 42 9 -42Renette Grise 103 86 99 101 108 73 103 40 9Annurca 51 45 35 34 35 35 40 14 15Gloster 94 166 114 112 148 187 191 2 29Stayman 19 18 16 18 17 12 12 -3 -26Overige nieuwe rassen 17 65 108 134 152 350 390 11 84Overige rassen 1.878 3.336 2.540 2.366 2.540 2.319 2.421 -22 -10Totaal EU-28 9.131 11.525 11.008 9.740 10.746 10.087 10.798 7 6

Overige nieuwe rassen : Ariane, Belgica, Cameo, Diwa, Greenstar, Honey Crunch, Jazz, Ju-nami, Kanzi, Mariac, Rubens, Tentation, Wellant

Tabel 1. De productie van appels in de EU per land (x 1.000 ton) en de productie van 2013 vergeleken met die van 2012 en met het gemiddelde van 2010 tot en met 2012 (in procent)

Land 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2013/ 13/gem. 2012 10-’12 raming % %

Italië 2.196 2.164 2.237 2.179 2.293 1.939 2.148 11 1Frankrijk 1.676 1.528 1.651 1.579 1.701 1.169 1.507 29 2Duitsland 1.070 1.047 1.071 835 953 972 802 -17 -13Spanje 599 528 470 486 507 386 418 8 -9Nederland 396 376 402 334 418 281 279 6 -14België 358 336 344 288 305 220 201 -9 -26Griekenland 236 231 224 254 305 242 217 -10 -19Groot-Brittannië 196 201 212 214 226 262 199 23 -1Portugal 258 245 274 251 265 221 243 10 -1Oostenrijk 193 159 185 169 199 157 155 -1 -11Denemarken 32 26 24 21 20 18 23 28 17Zweden 16 18 18 20 17 14 17 21 0Totaal EU-15 7.226 6.859 7.112 6.630 7.209 5.881 6.209 6 -6

Polen 1.100 3.200 2.600 1.850 2.500 2.900 3.200 10 32Hongarije 203 583 514 488 301 747 588 -21 15Roemenië 287 459 379 423 412 351 375 7 -5Tsjechië 113 157 145 103 79 118 145 23 45Slovenië 80 68 64 66 73 45 76 69 24Litouwen 40 74 74 46 49 39 40 3 -10Kroatië 40 49 60 89 83 59 96 63 25Letland 31 34 13 12 8 9 9 0 -7Slowakije 10 42 48 32 33 36 43 19 28Totaal EU-13 1.904 4.666 3.897 3.109 3.538 4.304 4.572 6 28Totaal EU-28 9.131 11.525 11.008 9.740 10.746 10.087 10.798 7 6

Informatie bij tabellen• Bron voor alle tabellen: WAPA.• De cijfers zijn afgerond op 1.000 ton.• EU-15: de vijftien oude EU-lidstaten; EU-13: de dertien nieuwe EU-lidstaten;

EU-28: alle huidige EU-lidstaten.• Landen waarvan geen relevante cijfers beschikbaar zijn voor 2013, zijn weggelaten.• Voor de Streuobst worden geen ramingen gegeven.• Van de EU-13 zijn de cijfers genoemd van een aantal landen inclusief de niet-commerciële teelt,

namelijk Polen (alle) en Litouwen (tot en met 2001).

Raquel Izquierdo de Santiago van de WAPA gaf

een toelichting op voorspellingen van de peer-

productie in de EU.

10

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

28 weergegeven. Voor Elstar, Jonagold/Jo-nagored/ Red Jonaprince, Boskoop, Golden Delicious en Gala en de nieuwe rassen zijn de cijfers per productieland opgenomen in de tabellen 3 tot en met 8.

Elstar: kleinste oogstVan Elstar (tabel 3) wordt in de EU-28 de kleinste oogst verwacht van de laatste tien jaar. Ten opzichte van vorig jaar is de oogst met 337.000 ton 4% kleiner dan vorig jaar. Duitsland, ons belangrijkste exportland voor Elstar, verwacht met 152.000 ton een 13% kleinere oogst dan in 2012. Dit is een heel kleine oogst omdat er in potentie in Duitsland meer dan 200.000 ton Elstar kan

groeien. Polen verwacht met 30.000 ton een even grote oogst als vorig jaar. In 2008 bedroeg de omvang van de Elstar-productie in dat land nog 95.000 ton. De totale Elstar-oogst in de EU is 13% lager dan het driejaar-gemiddelde. De oogst van vorig jaar met 353.000 ton komt het dichtst in de buurt.

Jonagold-groepVoor Jonagold, Jonagored en Red Jona-prince ( tabel 4) wordt een 8% kleinere oogst verwacht dan in 2012. De geraamde oogst is ver verwijderd van de productie in 2008 toen in de EU-28 nog 1.009.000 ton werd geoogst. De kleinere oogst wordt ver-oorzaakt door de lagere producties in de belangrijkste Jonagold, Jonagored en Red Jonaprince producerende landen in West-Europa. België heeft een 12% kleinere oogst dan de toch al kleine oogst van 2012 en Neder-

land heeft met 81.000 ton een 11% grotere oogst dan vorig jaar. In België hebben de forse temperatuurschommelingen in maart, met op 13 maart heel lage temperaturen, veel invloed gehad op de uiteindelijke productieomvang. Polen heeft een gro-tere oogst dan vorig jaar met 270.000 ton (+8%). Dit land geeft in een uitsplitsing aan dat het grootste deel van deze rassen Jona-gored is: 190.000 ton van de 270.000 ton.

Boskoop kleinste oogstVoor Boskoop (tabel 5) wordt een 3% klei-nere oogst verwacht dan in 2012. Dit is de kleinste oogst in het laatste decennium. Met 56.000 ton is de productie goed verge-

Tabel 3. De productie van Elstar in de voor dit ras belangrijkste productielan-den binnen de EU (x 1.000 ton) en die van 20123 t.o.v. 2012 (in procent)

2011 2012 2013 2013/ 2012Land Raming %

Duitsland 184 174 152 -13Nederland 172 115 118 3Polen 50 30 30 0Frankrijk 17 14 14 0België 9 6 6 -4Oostenrijk 9 6 5 -17Denemarken 5 4 6 50Slovenië 6 2 5 118Totaal EU-28 453 353 337 -4

Tabel 4. De productie van Jonagold, Jo-nagored en Red Jonaprince in de voor dit ras belangrijkste productielanden binnen de EU-28 (x 1.000 ton) en die van 2013 t.o.v. 2012 (in procent)

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Duitsland 279 280 189 -33België 207 145 127 -12Nederland 132 73 81 11Hongarije 24 58 49 -15Oostenrijk 28 18 17 -6Italië 17 11 10 -9Frankrijk 14 6 12 100Polen 110 250 290 16Slovenië 11 6 14 155Totaal EU-28 879 890 839 -6

Tabel 5. De productie van Boskoop in de voor dit ras belangrijkste productie-landen binnen de EU-28 (x 1.000 ton) en die van 2013 t.o.v. 2012 (in procent)

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Duitsland 35 32 24 -25België 11 7 8 18Nederland 19 14 16 14Frankrijk 7 4 6 50Totaal EU-28 73 58 56 -3

Kamil Kaspar van Cesky Raj vertelde over de investeringen op het bedrijf. In de laatste twee jaar was er

100 ha fruit aangeplant.

Helwig Schwartau van AMI hield maar liefst vier

lezingen. Hij verzorgde zowel de terugblik op het

appel- en perenseizoen als de vooruitblik.

11


lijkbaar met 2012. Toen bedroeg de oogst 58.000 ton. De oogst is 11% lager dan het driejaargemiddelde. Bij Boskoop is duide-lijk de trend aanwezig van een afnemend areaal en productie in de EU. In Duitsland is de productie met 24.000 ton 25% kleiner dan vorig jaar.

Meer Golden DeliciousVan het belangrijkste appelras in de EU-28 Golden Delicious (tabel 6) wordt een 11% hogere oogst verwacht dan vorig jaar. De omvang van de oogst is 4% hoger dan het driejaargemiddelde. De belangrijkste Golden-producent Italië verwacht een 5% grotere oogst. Frankrijk, na Italië een be-

langrijke Golden-producent, verwacht een fors hogere productie: 518.000 ton (+54%). Bij Frankrijk was de productie vorig jaar met 336.000 ton extreem laag. Spanje blijft op 236.000 ton steken (+6%). De vierde producent van Golden in de tabel, Polen, verwacht 330.000 ton (+10%) te oogsten. Dit is de grootste Golden-productie ooit die in dit land gegroeid is.

Stabiele Gala-productieDe Gala-productie is 7% groter dan vorig jaar en wordt geraamd op 1.189.000 ton. Dit is 10% hoger dan het driejaargemid-delde. Ook bij Gala is het opvallend dat Polen een forse productiestijging heeft van 250.000 ton in 2012 naar 280.000 ton in 2013 (+12%). Duitsland heeft als één van de weinige landen met veel Gala een lagere oogst: 57.000 ton (-12%).

Nieuwe clubrassen In tabel 8 zijn de nieuwe clubrassen weer-gegeven. Deze groep appels wist zijn pro-

Tabel 7. De productie van Gala in de voor dit ras belangrijkste productielan-den binnen de EU-28 (x 1.000 ton) en die van 2013 t.o.v. 2012 (in procent)

Land 2011 2012 2013 2012/ 2011 raming %

Frankrijk 269 226 236 4Italië 318 274 292 6Polen 210 250 280 12Spanje 95 77 82 6Duitsland 61 65 57 -12Portugal 61 51 56 10Oostenrijk 38 33 33 0Groot-Brittannië 39 37 41 11Hongarije 24 80 85 6Slovenië 5 5 4 -13Totaal EU-28 1.137 1.114 1.189 7

Tabel 8. De productie van overige nieuwe rassen* in de belangrijkste productielanden binnen de EU-28 (x 1.000 ton) en die van 2013 t.o.v. 2012 (in procent)

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Frankrijk 59 50 55 10Nederland 45 28 39 39België 14 13 15 12Groot-Brittanië 10 8 14 87Denemarken 5 5 5 3Duitsland 18 23 25 9Polen 250 260 4Totaal EU-28 152 378 429 14

*Overige nieuwe rassen : Ariane, Belgica, Cameo, Diwa, Greenstar, Honey Crunch, Jazz, Junami, Kanzi, Mariac, Rubens, Ten-tation, Wellant

Tabel 6. De productie van Golden De-licious in de voor dit ras belangrijkste productielanden binnen de EU-28 (x 1.000 ton) en die van 2013 t.o.v. 2012 (in procent)

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Italië 1.021 909 958 5Frankrijk 581 336 518 54Spanje 282 222 236 6Polen 270 300 330 10Portugal 122 102 112 10Roemenië 79 94 89 -5Oostenrijk 57 44 40 -9Duitsland 39 39 31 -21Griekenland 26 22 20 -12België 32 23 20 -13Hongarije 42 117 96 -18Nederland 24 20 15 -25Tsjechië 21 27 38 38Slovenië 12 8 12 43Totaal EU-28 2.628 2.290 2.545 11

Aandachtig gehoor bij de excursie van Prognos-

fruit naar het bedrijf van Cesky Raj met in totaal

515 ha fruitteelt.

Ebru Akdag van de Turkse appelsaporganisatie

(MEYED) kondigde aan dat Prognosfruit 2014

van 6 tot en met 8 augustus zal worden gehou-

den in Istanbul.

Verharding van de paden van Cesky Raj is nodig

evenals investeringen in de gebouwen.

12

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

ductie ook dit jaar te laten stijgen en wel met 14%. Van de 429.000 ton heeft Polen een groot aandeel met 260.000 ton. Het is onbekend welke clubrassen hierachter vooral van betekenis zijn in dit land. Na Po-len zijn Frankrijk en Nederland belangrijke landen wat deze rassen betreft. In Frankrijk is de productie 10% hoger dan vorig jaar, in Nederland 39% door meer productie Kanzi en Junami.

PeerDe oude lidstaten van de EU (EU-15) ra-men hun peerproductie voor dit jaar op 2.103.000 ton (tabel 9). Dat is 18% hoger dan de kleine oogst in 2012 en 3% lager dan het gemiddelde over 2010 tot en met 2012 (driejaargemiddelde). Alle grote peren-producerende landen hebben een grotere peerproductie. Italië heeft een 14% grotere oogst dan vorig jaar. Toen had Italië een erg kleine oogst, de kleinste in de laatste tien jaar. Dit jaar is de oogst groter, maar toch nog de op één na kleinste oogst in de afgelopen tien jaar. In dit land neemt

Tabel 9. De productie van peren in de EU per land (x 1.000 ton) en de productie van 2013 vergeleken met die van 2012 en met het gemiddelde van 2010 tot en met 2012 (in procent)

Land 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2013/ 2013/gem. raming 2012 2010-2012 % %

Italië 922 759 858 680 934 650 741 14 -2Spanje 496 476 429 456 461 355 390 10 -8België 287 170 307 285 295 236 256 8 -6Nederland 255 172 301 274 336 199 266 34 -1Frankrijk 221 157 202 164 176 124 153 23 -1Portugal 136 168 198 172 210 115 196 71 19Griekenland 51 51 43 54 36 42 31 -25 -29Duitsland 56 38 52 39 47 34 38 12 -5Groot-Brittannië 29 23 31 33 32 28 25 -11 -19Denemarken 6 5 7 6 5 5 6 33 20Zweden 2 1 2 1 2 1 1 20 -19Totaal EU-15 2.461 2.020 2.430 2.164 2.534 1.789 2.103 18 -3

Polen 31 40 90 40 55 45 55 22 18Roemenie 21 53 24 20 28 19 20 3 -11Hongarije 12 40 40 36 21 26 42 63 54Kroatie 10 7 5 6 6 2 3 100 -33Tsjechië 3 3 6 3 3 6 8 36 90Letland 1 1 0 0 0 0 0 7 29Totaal EU-13 78 144 165 105 113 98 128 30 5Totaal EU-28 2.545 2.168 2.603 2.276 2.652 1.888 2.236 18 -2

In Noord-Tsjechië is het glooiende landschap erg mooi.

Ook in Tsjechië wordt veel gewerkt met buitenlandse seizoenwerkers, veelal afkomstig uit de

Oekraine. In deze accommodatie van Cesky Raj kan nog wel wat geïnvesteerd worden.

In het sorteer- en koelhuis was recent

gemoderniseerd.

13


alleen de productie van Abate Fetel toe. Met ruim 300.000 ton is dit 41% van de totale productie. Spanje heeft de op één na laagste peerproductie ooit met 390.000 ton (+10%). Dit wordt vooral veroorzaakt door de overschakeling van peren naar perziken en nectarines in het voornaamste perengebied in de omgeving van Leirida. De productiedaling is structureel. Confe-rence is met 169.000 ton het grootste ras (= 41% van de Spaanse peerproductie). De peerproductie in Portugal stijgt tot 196.000 ton (+71%). In 2012 had dit land de laagste peerproductie ooit. De peerproductie in de nieuwe EU-lidstaten is nog van marginale betekenis en wordt voor 2013 op 128.000 ton geschat. Dit is 30% hoger dan vorig jaar en 5% hoger dan het driejaargemiddelde. Toch is er sprake van een groeiende be-langstelling voor de teelt van peren in die landen. De totale raming voor de hele EU komt uit op 2.236.000 ton, een oogst die in rangorde de derde kleinste oogst is van de laatste tien jaar. De oogst is 2% kleiner dan het driejaargemiddelde.

Productie per rasDe geschatte producties van de verschil-lende perenrassen in de EU-28 zijn weerge-geven in tabel 10. Het is opvallend dat de productie van de kwaliteitspeer Abate Fetel zich behoorlijk herstelt met 308.000 ton (+20%). Dit is 4% hoger dan het driejaarge-middelde. Conference blijft het belangrijk-ste perenras met 794.000 ton.

Oogstprognose ConferenceVoor Conference (tabel 11) wordt een oogst verwacht van 794.000 ton. Dit is 14% meer dan de oogst van 2012 en 3% minder dan het driejaargemiddelde. De oogstomvang is goed te vergelijken met de productie van 2005. De meerproductie wordt vooral veroorzaakt door de hogere productie van Conference in Nederland (+37%), Spanje (+15%) en Polen (+17%). In Groot-Brittan-nië is de productie lager: 21.000 ton (-13%).

Doyenné du ComiceVoor Doyenné du Comice (tabel 12) wordt een 22% grotere oogst verwacht dan vorig

jaar. De productie is 18% kleiner dan het driejaargemiddelde en is de op één na kleinste productie in de laatste tien jaar. Italië is de grootste producent van Doyenné du Comice. In dit land wordt een oogst verwacht van 25.000 ton; de omvang van de Doyenné-oogst is 10% hoger dan vorig jaar. Frankrijk verwacht met 12.000 ton een 33% kleinere oogst. Door afname van het areaal is de trend ingezet naar structureel een la-gere productie in de EU-28 van dit ras. E

Tabel 11. De productie van Conference in de voor dit ras belangrijkste productielanden binnen de EU (x 1.000 ton) en die van 2013 t.o.v. 2012 (in procent)

Land 2010 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

België 253 263 221 229 4Nederland 214 260 161 220 37Spanje 184 194 147 169 15Italië 93 106 72 75 4Frankrijk 25 25 20 22 10Groot-Brittannië 27 26 24 21 -13Duitsland 8 11 10 11 10Polen 20 35 30 35 17Totaal EU-28 832 928 694 794 14

Tabel 12. De productie van Doyenné du Co-mice in de voor dit ras belangrijkste produc-tielanden binnen de EU (x 1.000 ton) en die van 2013 t.o.v. 2012 (in procent)

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Italië 32 23 25 10Nederland 33 17 17 0Frankrijk 18 9 12 33België 21 7 15 103Groot-Brittannië 3 2 2 -10Totaal EU-28 107 58 71 22

Tabel 10. De productie van peren in de EU per ras (x 1.000 ton) en de productie van 2013 vergeleken met die van 2012 en met het gemiddelde van 2010 tot en met 2012 (in procent)

Ras 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2013/ 2013/gem. 2012 2010-2012 raming % %

EU-27Conference 823 639 903 832 928 694 794 14 -3Abate Fetel 325 249 306 224 404 256 308 20 4Williams BC 322 309 312 286 332 253 279 10 -4Blanquilla 133 82 86 81 78 59 61 5 -16Doyenné du Comice 126 82 116 97 107 58 71 22 -18Rocha 136 168 197 171 209 115 196 71 19Coscia 110 107 106 98 80 77 74 -4 -13Dr. Jules Guyot 105 98 102 92 96 70 80 14 -7Kaiser Alexander 59 39 65 42 60 39 54 40 16Passe Crassane 25 21 19 15 17 17 15 -10 -9Durondeau 7 6 8 6 7 5 5 -2 -15Overige rassen 373 369 382 331 333 247 299 22 -1Totaal EU-28 2.544 2.169 2.602 2.275 2.651 1.890 2.236 18 -2

Prognosfruit werd dit jaar in Praag gehouden.

Tsjechië doet er alles aan om toeristen te trekken.

14

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

In tabel 1 is de productie weergegeven van de landen die ten oosten van de EU-28 zijn gelegen. De totale productie is

op peil gebleven en 3% hoger dan vorig jaar. Wit-Rusland heeft een lagere productie door vorstschade. Ook Moldavië heeft een reduc-tie van de productie met 10%. Oekraïne had weinig last van de vorst. Het areaal breidt uit met nieuwe intensieve aanplanten met hogere opbrengsten. Het totale areaal neemt af en bedraagt 100.000 ha. Golden Delicious, Idared en Jonagold en Jonathan zijn de belangrijkste appelrassen. Rusland heeft een 14% lagere oogst dan vorig jaar. Turkije heeft een 10%

grotere oogst dan vorig jaar door ideale om-standigheden tijdens de bloei, weinig hagel en weinig last van droogte. De productie is een week vroeger dan normaal.

Noord-AmerikaDe productie in Noord-Amerika heeft een raming die 15% hoger is dan vorig jaar (ta-bel 2). Na het vorstjaar 2012 is er een her-stel van de productie in het oosten van de VS (+35%) en het middenwesten (+746%). Het westen van de VS had vorig jaar een topoogst. Dit jaar is de oogst 6,5% kleiner maar nog altijd 2.985.000 ton. Canada heeft ook een veel hogere appel-productie dan vorig jaar (+55%). Alle rassen hebben een hogere productie. De oogst in Mexico is 24% hoger dan het vorstjaar 2012.

Zuidelijk halfrondDe geraamde productie van het zuidelijk halfrond is dit voorjaar 1% hoger geraamd dan in 2012 (tabel 3). De productie blijft op dit niveau door een lagere productie in Chili (-8%) en Australië (-3%) en een hogere productie in Argentinië (+10%), Brazilië (+7%) en Nieuw-Zeeland (+9%).

Appelproductie in de wereldDe totale geraamde appelproductie in de wereld wordt in 2013 geraamd op 63.785.000 ton (-2%). Deze is weergegeven in tabel 4. China is een zeer belangrijke speler in dit geheel. Vanuit China wordt ge-meld dat er matige klimatologische omstan-digheden zijn geweest en dat de productie hierdoor met 8% afneemt. Al met al een lagere productie in de wereld. Maar toch is er voor elke aardbewoner nog steeds ruim 8 kilogram appels beschikbaar. E

De ramingen voor de appelpro-

ductie in 2013 zijn niet alleen in de

EU iets hoger. Ook in andere delen

van de wereld is sprake van een

wat hogere productie. De produc-

tie van China is echter fors lager.

Dit resulteert in een 2 procent la-

gere appelproductie in de wereld.


De appelproductie in de wereld in 2013

Ruim 8 kg appels per aardbewoner

Prognosfruit 2013

Tabel 1. De productie van appels (x 1.000 ton) in landen gelegen ten oosten van de EU

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 %

Wit-Rusland 180 171 145 -15Moldavië 350 322 300 -10Oekraine 954 1.126 1.177 5Rusland 1.500 1.622 1.400 -14Turkije 2.432 2.445 2.681 10Totaal 5.416 5.696 5703 3

Tabel 2. De productie van appels (x 1.000 ton) in Noord-Amerika

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Verenigde Staten 4.273 4.110 4.741 15Canada 398 276 429 55Mexico 631 375 466 24Totaal 5.302 4.761 5.636 18

Tabel 3. De productie van appels (x 1.000 ton) in de landen van het zuidelijk halfrond

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Argentinië 1.048 853 937 10Australië 264 298 289 -3Brazilië 1.250 1.184 1.270 7Chili 1.784 1.766 1.627 -8Nieuw-Zeeland 513 476 519 9Zuid-Afrika 780 819 826 1Totaal 5.639 5.396 5.468 1

Tabel 4. De productie van appels (x 1.000 ton) in de wereld

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

EU-28 10.746 10.087 10.798 7Overig Europa 5.853 5.696 5.703 0.1Noord-Amerika 5.264 4.761 5.636 18China 35.985 38.500 35.420 -8ZHG-landen 5.639 5.396 5.468 1Totale appelproductie 60.419 65.099 63.785 -2

Informatie bij tabellen

* Bron voor alle tabellen: WAPA

* De cijfers zijn afgerond op 1.000 ton

15


In tabel 1 is de productie weergegeven van de landen in Europa die buiten de EU-28 zijn gelegen. De totale productie

is in deze landen 1% hoger dan vorig jaar. Wit-Rusland heeft een 16% lagere productie en komt uit op 48.000 ton. Bosnië heeft wederom een totale misoogst door vorst tijdens de bloeiperiode. De productie is extreem laag met 3.000 ton, even laag als vorig jaar. Oekraine had weinig last van de vorst en heeft een 2% hogere productie. Rusland verwacht een 14% kleinere oogst vergeleken met vorig jaar: 43.000 ton. Tur-kije heeft een iets grotere oogst dan vorig jaar (+4%) door wederom ideale omstan-digheden tijdens de bloei. Belangrijke ras-sen zijn William BC 55.000 ton en Coscia-Ercollini 50.000 ton.

Noord-AmerikaDe productie in Noord-Amerika heeft een raming die 6% hoger is dan vorig jaar (tabel 2). De VS is het enige land dat er toe doet in Noord-Amerika met een geraamde pro-ductie van 463.000 ton. De maat is goed, de oogst is zeven tot tien dagen eerder dan verwacht. Van de totale peerproductie in de VS heeft de biologische productie een aandeel van 3 tot 5%. Winterperen zo-als Bartletts/William BC zijn er voldoende beschikbaar, zelfs meer dan vorig jaar (148.000 ton). Deze peren worden steeds

belangrijker in de VS. Canada heeft een hele lage peerproductie, die met 9.000 ton wel 50% hoger is dan vorig jaar.

Zuidelijk halfrondDe geraamde productie van het zuidelijk halfrond is dit voorjaar 2% lager geraamd dan in 2012 (tabel 3). De lagere productie wordt veroorzaakt door een lagere produc-tie in Zuid-Afrika (-2%) en de iets hogere productie in Argentinië (+3%) Vooral de hogere productie in Argentinië drukt door, omdat dit land ruim de helft van de peer-productie van het zuidelijk halfrond voor zijn rekening neemt.

Peerproductie in de wereldDe totale peerproductie in de wereld wordt in 2013 geraamd op 19.202.000 ton (-2%). Zie tabel 4. De productie stabiliseert zich rond 20.000.000 ton na een groei van 120% in de laatste 20 jaar. China is een zeer belangrijke speler in dit geheel. Dit land is in zijn eentje verantwoordelijk voor driekwart van de wereldproductie van peer. Vanuit China wordt gemeld dat er geen slechte klimatologische omstan-digheden zijn geweest en dat de productie hierdoor 5% lager is. Al met al een 2% lagere productie in de wereld. Maar toch is er voor elke aardbewoner ruim bijna 3 kilogram peren beschikbaar. E

De ramingen voor de peerpro-

ductie in 2013 zijn in de EU hoger

dan in het beurtjaar 2012. China is

verreweg de grootste producent

en heeft een 5% lagere productie.

Dit resulteert in een 2% lagere

raming van de peerproductie in

de wereld.


De peerproductie in de wereld in 2013

Ruim 3 kg peren per aardbewoner

Prognosfruit 2013

Tabel 1. De productie van peren (x 1.000 ton) in de overige landen van Europa

Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Wit-Rusland 60 57 48 -16Bosnië 25 3 3 0Rusland 50 50 43 -14Servië 39 33 40 21Zwitserland 26 20 21 8Turkije 360 380 395 4Oekraine 153 158 161 2Totaal 713 689 698 1

Tabel 2. De productie van peren (x 1.000 ton) in Noord-Amerika Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Verenigde Staten 485 443 463 4Canada 9 6 9 50Totaal 494 471 498 6

Tabel 3. De productie van peren(x 1.000 ton) in de zuidelijkhalfrond-landen Land 2011 2012 2013 2013/ 2012 raming %

Argentinië 843 801 828 3Chili 195 191 191 0Nieuw-Zeeland 11 9 10 11Zuid-Afrika 362 371 363 -2Australië 130 124 129 3Totaal 1.541 1.390 1.520 -2

Tabel 4. De productie van peren (x 1.000 ton) in de wereld

Land 2011 2012 2013 2013/2012 raming %

EU-28 2.652 1.888 2.236 18Overig Europa 713 689 698 1Noord-Amerika 494 471 498 6China 15.000 15.000 14.250 -5ZHG-landen 1.541 1.496 1.520 2Totale peerproductie 20.377 19.546 19.202 -2

Informatie bij tabellen

* Bron voor alle tabellen: WAPA

* De cijfers zijn afgerond op 1.000 ton

16

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

De late bloei en de koude celde-lingsfase in 2012 zorgden voor een relatief late oogst van Conference.

Telers uit Midden-Nederland startten in de week van 10 september met de oogst van deze peer. In die week lag de hardheid nog rond 7 kg/cm2 en het suikergehalte klom naar 13 °Brix. We kunnen dan ook terugkij-ken op een kwalitatief zeer goed Conferen-ce-jaar. Het was afgelopen jaar goed mo-gelijk om peren te oogsten met een goede stevigheid, gecombineerd met een hoog suikergehalte. Helaas zagen we genoemde goede stevigheid in het winkelschap pas van-af medio december terug. In de supermarkt-monitor van november was de hardheid lager dan in november 2011. Twee derde van de peren lag met een hardheid onder de 4 kg/cm² in het schap en een derde van de monsters was zelfs zachter dan 2 kg/cm². Een te late oogst en/of een matige bewaring zullen hieraan ten grondslag hebben gele-gen. Vanaf dit seizoen is er voor de hardheid een duidelijke specificatie. De peren moeten bij levering op het distributiecentrum harder zijn dan 5 kg/cm². Hier moet bij de oogst rekening mee worden gehouden. Telers die goed binnen het plukvenster heb-ben geoogst en de peren vervolgens in een

goede koeling hebben bewaard, kenmerkten zich wel door een goede smaak, hardheid en uitstalleven. Wel zagen we meer getinte Conference op door vorst beschadigde bomen. Vooral in de tweede helft van de plukperiode vielen deze door de mand. De verschillen in hardheid tussen de normaal groeiende en door wintervorst beschadigde bomen bleven klein. We zagen vooral het verschil ontstaan door de veel hogere suiker-gehalten van vruchten aan de vorstbomen.In 2013 viel de bloei van Conference nog later dan in 2012. Rond 3 tot 4 mei stond in Midden-Nederland de Conference in volle bloei. Ten opzichte van Zuid- en Noord-Nederland waren de verschillen in bloeitijd-stippen klein. Conference had enkele mooie bloeidagen. De dagen van 6 tot 8 mei gaven hogere temperaturen waardoor de bloeipe-riode snel verliep. Maar de periode erna was koud. 2013 heeft een van de koudste peri-oden van celdeling gehad. In de maanden mei en juni viel de vruchtgroei erg tegen.

De laatste jaren trachten we de

oogst van Conference zo laat

mogelijk uit te voeren. Te vroeg

oogsten geeft maatverlies en

meer kans op slappe nekken. Maar

te laat oogsten is ook niet zonder

problemen. De kans op zachte en

getinte vruchten is groot bij een

late pluk. Voor een juist pluktijd-

stip zal de teler zelf de rijping

moeten bepalen.

Jos de [email protected]

Late bloei en koude celdelingHalf september oogst Conference?

Serie: Kwaliteit, deel 4

In opdracht van de NFO-Productgroepen

Peer en Appel publiceert Fruitteelt dit

teeltseizoen een serie artikelen over het

bereiken van een goede kwaliteit Elstar

en Conference. De NFO wil de telers hier-

mee ondersteunen in het bereiken van de

kwaliteitseisen vastgelegd in ‘Elstar. Altijd

raak’ en ‘Conference, Zo goed zo zoet’.

Twee jaar geleden startte de NFO het

overleg met Fruitmasters, The Greenery,

Vroegop Windig, Van der Staay/Frupaks,

Veiling Zuid-Limburg en Fruitconsult

(Trekkersgroep Elstar) om de Elstar-afzet

te verbeteren. Naast een vierjarige Elstar-

campagne moest de kwaliteit verbeteren.

Teelteisen werden opgesteld en de kwali-

teit van zowel Elstar als Conference op de

winkelvloer wordt gemeten.

Eerdere delen van deze reeks werden dit

jaar gepubliceerd in Fruitteelt in de num-

mers 28, 29 en 30/31.

17


Uiteindelijk was de rui pas begin juli voor-bij. De hogere temperaturen in juli kunnen nog invloed hebben op de rijping. In ieder geval hebben de temperatuur en het licht een positief effect op de suikergehalten.

Bepaal zelf de rijpingDiverse organisaties geven informatie over de rijping van Conference. Maar het blijft belangrijk dat u als teler zelf ook metingen doet aan de rijping. De verschillen tussen percelen/bedrijven zijn in de regel groter dan de verschillen tussen regio’s. Met een penetrometer in een boorstandaard en de refractometer is het voor een teler goed mogelijk om de hardheid en het suikerge-halte te bepalen. Bedrijven die veel metin-gen moeten doen, zoals afzetorganisaties, grotere handelsbedrijven, proefstations en adviesbureaus werken tegenwoordig met een geautomatiseerde FTA-penetrometer die een betrouwbaardere hardheidsmeting geeft dan de handmatige penetrometer. De uitslag is bij de elektronische meter onaf-hankelijk van wie ermee werkt. De praktijk leert dat veel handpenetrometers niet zijn geijkt en soms tot wel een vol punt afwij-ken. De eerste stap naar een beter meetre-sultaat is het regelmatig reinigen en ijken van een handpenetrometer. IJken is relatief eenvoudig, door de penetrometer op een geijkte weegschaal uit te drukken. Bij afwij-kingen kunnen de meegeleverde ringetjes worden gebruikt om de meter opnieuw af te stellen. Gebruik bij peer altijd de kleine plunjer (diameter 8 mm) voor de bepaling van de hardheid.

In de praktijk blijkt overigens regelmatig dat bij het gebruik van de handpenetro-meter de plunjer té voorzichtig in de peer wordt gedrukt. Dit geeft een zachtere me-ting dan de werkelijkheid. De penetrometer dient in een vloeiende beweging in twee seconden tot aan het streepje op de plunjer in de peer gedrukt te worden. Gebruik van een boorstandaard waarin de penetrometer is bevestigd, geeft een betrouwbaarder meetresultaat. De handrefractometer is een redelijk be-trouwbaar instrument om het suikergehalte

te bepalen. Tegenwoordig zijn betaalbare elektronische refractometers op de markt voor een eenvoudige maar betrouwbare bepaling van het suikergehalte. Overigens dient ook dit apparaat voor gebruik te worden geijkt. Men gebruikt daarvoor de-miwater.In de praktijk zien we vaak dat telers het zonde vinden om meerdere vruchten te gebruiken voor de rijpheidsbepaling. Wan-neer bij twee of drie vruchten de hardheid is bepaald, dan geeft dat een redelijk beeld maar het is niet betrouwbaar. We adviseren om bij minimaal tien vruchten de hardheid te bepalen. Neem uit iedere vrucht een stukje vruchtvlees en meng en pers deze in een centrifuge of knijp ze uit met een knof-lookpers. Uit dit mengmonster nemen we enkele druppels voor de suikerbepaling.

Interpretatie gegevens Eigen meetgegevens kunnen worden ver-geleken met regionale gegevens. Dit geeft een aardig beeld hoe ver de rijping van dit perceel is. Belangrijker is op het bedrijf van ieder perceel de rijping te bepalen. Zo kunt u een oogstvolgorde bepalen. Wanneer drie weken voor de vermoedelijke oogstdatum een start wordt gemaakt met het meten, vallen de hoge hardheidswaar-den op. Vaak liggen deze ruim boven 8 kg/cm2. In de twee weken erna zakt de hard-heid sterk. Wekelijks kan deze 0,7–0,8 kg/cm2 afnemen. Maar de laatste weken voor de oogst zien we een afvlakking in afname van de hardheid en loopt deze tussen 0,1-0,5 kg/cm2 terug. Normaal ligt de hardheid tijdens de oogst op 6-6,5 kg/cm2.Het suikergehalte is afhankelijk van de

Tabel 1. Verloop van de hardheid in 2006, 2009 – 2012 in Gelderland

Hardheid (kg/cm2) 2006 2009 2010 2011 2012

Augustus week 1 - - - 8,8 -Augustus week 2 - 8,6 - 8,0 -Augustus week 3 7,6 7,8 7,3 7,1 9,2Augustus week 4 6,6 7,2 7,2 6,5 8,1September week 5 6,3 6,7 6,6 6,4 7,6September week 6 6.6 6,5 6,4 6,2 7,2September week 7 6,3 5,8 5,8 - 6,9September week 8 5,7 - - - 6,5

Tabel 2. Verloop van het suikergehalte in 2006, 2009 – 2012 in Gelderland

Suiker (°Brix) 2006 2009 2010 2011 2012

Augustus week 1 - - - 10,8 -Augustus week 2 - 10,8 - 11,1 -Augustus week 3 11,5 10,9 11,3 11,3 11,5Augustus week 4 10,9 11,5 11,1 11,5 12,3September week 5 10,8 11,8 11,9 11,5 12,5September week 6 11,3 12,1 12,1 12,2 12,9September week 7 11,4 12,5 12,2 - 13,2September week 8 12,1 - - - 13,4

Bepaling van de hardheid met de FTA-meter.

Foto’s: Fruitconsult

Wemeldinge - Tel. +31 (0)113 622533 - www.ribbstyle.com

Uw specialist in hoogwaardige coatings voor uw CA en ULO cellen.

TOTALLY SERVICE2FRUIT

MELD U NU AAN!GRATIS REGISTRATIE

SERVICE 2 FRUIT- Quality for Trade -.COM

service2fruit.com

1 TELER KIEST EN BEPAALT ZELF2 COÖRDINATIE VAN PLUK TOT VERKOOP3 HUUR VOORRAADBAKKEN4 TRANSPORT

NAOOGSTBEHANDELING6

5

KEURING EN KWALITEITSBEOORDELING7

ADMINISTRATIEVE AFHANDELING8

9 BETALING ACHTERAF

VAN PLUK TOT VERKOOP

KOELING

Vraagt te koop

BedrijfsinventarisTrekkers, maaiers, spuitenSorteemachines: A3 en A4KistenkantelaarsGewichtsorteerdersPluk o Track’sBoreco plukstelling etc.Kleine Fruitkisten 15, 20,25 kg

www.dikvanderlinden.nl

Mob: 06 5580 53370487 – 570674

Geheel verwijderen van boomgaardennu ook versnipperen met afvoer van snippersVerklepelen, versnipperenboomgaardStobben frezenTevens opkopen van inventaris

Bel vrijblijvend voor informatie:

Bart Kempwww.kempschalkwijk.nl

Tel. 030 - 6012595Mob. 06 - 22548402

Te Koopconferce bomen +/- 4 jaar oudconference snoeren div leeftijdenconference V hagenberegenigs sproeiers met standpijppalen 3 en 3.5 mtrbeton palen 7/9 dik4 ha beregening tyleen druppel slang inwendige druppelaarscomplete aansturing voor druppelbe-vloeiing

Bel vrijblijvend voor informatie:

Bart Kempwww.kempschalkwijk.nl

Tel. 030 - 6012595Mob. 06 - 22548402

Rooien fruitbooomgaarden (inclusief afvoer snippers)

Boomgaard verklepelen

Stobben fresen

fruit-kemp 120822.indd 1 22-08-2012 12:36:15

PLUKTREINEN

* Volbad gegalvaniseerd

* Dichte bodemplaat

* Zeer scherp geprijsd

* Spoorvolgend of semi-spoorvolgend

* 4 velgjes met lagers en vetnippel

* Goed op de weg mee te rijden

* 4 ply banden met binnenband

* Ook uw adres voor pluktreintractoren.

R.J. Hakkert ’De Korne’ Betuwe Mechanisatie vofAalswijksestraat 1 Achterstraat 10 C 4116 RN BUREN 4115 RP ASCHTel: 0344-572500 / 06-54-216633 Tel: 0345 - 502559

19


dracht en het weer, maar ook van de vruchtgrootte. Als vruchten in de laatste weken sterk groeien, verdunt immers het suikergehalte. Bij de eerste metingen zien we een suikergehalte dat veelal onder 11 °Brix ligt. Wekelijks stijgt het suikerge-halte bij Conference met 0,2-0,3 °Brix. Bij een zware dracht verloopt dit langzamer en kan het zelfs gaan afnemen. Voor de smaak is het belangrijk dat het suikergehalte rich-ting 12 °Brix gaat. Bij het bepalen van het pluktijdstip is de hardheid leidend. Door de diverse percelen in volgorde van hardheid te oogsten, kan het plukvenster zo goed mogelijk worden gevuld.Buiten deze algemene richtlijnen blijft het ook van belang om de verzorgingstoestand van de eigen percelen goed in ogenschouw te nemen. Indien het perceel in de maan-den juni/juli nogal droogte heeft gehad of als het perceel vrij veel ijzergebrek ver-toont, dan zal men hier vroeger moeten oogsten. Ook dit jaar zal op percelen met wintervorstschade van 2012 goed moeten worden gekeken naar de rijpheid. Bij deze gestreste bomen zal de rijping voor liggen.

Begin niet te vroegGeruchten over de rijpheid leiden nogal eens tot paniekreacties waarna er hals over kop wordt begonnen met de oogst. Ook lijkt een warme periode kort voor de oogst een snellere rijping te geven. Men denkt dan reeds getinte vruchten aan de boom te zien hangen. Neem eens een aantal van deze ‘getinte’ vruchten mee en bekijk ze

eens in de schuur. Vaak zijn de vruchten nog grasgroen.Peren van goed verzorgde percelen groeien tot het laatst door, dus een te vroege oogst kost enerzijds veel opbrengst en ander-zijds resulteert deze in een lager aandeel 65 mm. Grovere peren zijn minder gevoelig voor slappe nekken dan fijne peren, dus dat is een bijkomend voordeel.Uitgaande van een goede doorgroei van de peren, kunnen peren tot de laatste week voor de oogst nog 2,5-3 mm per week groeien. Dit scheelt circa 6-7 gram per millimeter, hoewel logischerwijs bij grove peren één mm maatwinst meer gewicht in het laatje brengt dan bij een fijne peer. Een vrucht van 60 mm weegt circa 155 gram; 65 mm weegt 185 gram en een peer van 70 mm weegt 230 gram. Dus tussen 60 en 65 mm is een mm maatwinst gelijk aan 6 gram per mm en tussen 65 en 70 mm is dit al 9 gram per mm.Fruitconsult heeft in het verleden bepa-lingen gedaan van de mate van 65’ers in relatie tot het pluktijdstip. Illustratief was 2012. Op 29 augustus werd 22 procent 65’ers gemeten en op 11 september was van hetzelfde perceel het percentage gestegen naar 63 procent. Dit voorbeeld illustreert dat té vroeg oogsten een enorm verschil kan geven in de maatontwikkeling en dus productie en financieel rendement. Aan de andere kant is té laat oogsten zo mogelijk nog erger, dus de kunst is om het goede tijdstip te bepalen. Houd daarom de regionaal aangegeven adviezen als richtlijn, maar meet bovenal zélf de rijping op de

diverse perenpercelen. Er kan gemakkelijk een week ‘pluktijdstipverschil’ zitten tussen twee percelen die vlak bij elkaar liggen. Let er vooral op dat percelen met een matige vocht- en voedingsvoorziening duidelijk eerder doorrijpen dan optimaal verzorgde percelen. Vaak geven we een plukvenster aan van 1,5 tot 2 weken en geven hierbij aan dat de ‘gestreste’ percelen in de eerste week van het plukvenster geoogst moeten zijn.

Pluk in 2013De late bloei en koude celdeling hebben grote invloed op de vruchtmaat. Op dit moment zijn de Conference-vruchten in vergelijking met de meeste voorgaande jaren klein. Iedere dag dat later kan worden geoogst, kan maatwinst geven. Hoewel we nog geen metingen hebben uitgevoerd, lijkt in Midden-Nederland op basis van het bloeitijdstip en de celdeling de oogst van Conference half september te beginnen om rond 25 tot 27 september de peren bin-nen te hebben. Bedrijven met een matige vochtvoorziening zullen hun peren eerder binnen moeten hebben en hier kan het noodzakelijk zijn dat de peren al rond de 21ste binnen zijn. De bloei heeft in heel Nederland op een vrijwel gelijk tijdstip gelegen. Het zal ons niet verbazen als de pluktijdstippen van zuid naar noord ook dicht bijeen liggen.

Aandachtspunten• Controleer in deze periode of de bakken voldoende schoon zijn. Bestel vooral voor de lange bewaring nieuwe bodemvellen. Bij gebruik van Philabuster dienen er grotere gaten in de vellen te zitten, zodat er geen water blijft staan.• Pak de Conference-vrucht zo hoog mo-gelijk bij de steel en til de vrucht op. Dit voorkomt steelbreuk.• Gebruik handschoenen bij de oogst. Deze plukhandschoenen zorgen ervoor dat er geen nagels door de schil gaan. Met meer grip op de vrucht zal deze niet uit de han-den glijden. Een paar handschoenen kost 3,25 tot 3,50 euro per paar.• Verzakkingen in bijvoorbeeld betonpaden kunnen veel schade geven aan de vruchten doordat tijdens transport te snel wordt gereden en hiermee geen rekening wordt gehouden. • Stel iemand aan die de kisten goed na-loopt op vruchten die boven de bakken uitsteken. Een paar rotte peren bovenop kunnen veel rot naar onderen veroorzaken. Deze persoon dient ook de kwaliteit van oogsten te beoordelen zodat terstond in-gegrepen kan worden als er bijvoorbeeld te veel gebroken stelen voorkomen. E

Licht getinte Conference.

20

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

Jaarlijks kiest de NVWA een sector uit om de naleving te meten. In 2012 was dat de fruitteeltsector. Er werden honderd

willekeurig geselecteerde fruitteeltbedrijven gecontroleerd. Bij deze controles ligt de na-druk niet op de manier van toepassen maar wordt er gecontroleerd op spuitlicentie, ge-wasbeschermingplan, gewasbeschermingre-gistratie, spuitkeuring, hygiëneverordening, lozingenbesluit, aanwezige voorraad en zorgvuldigheid van werken. Op elk bedrijf wordt een bladmonster genomen om na te gaan wat in de voorgaande weken gespoten is. In meer dan de helft van de gevallen werd blad geplukt bij peer en waren er weinig metingen in steen- en kleinfruit. Om die reden worden dit jaar 45 bedrijven met klein- en steenfruit gecontroleerd. Op alle aspecten waren de resultaten beter of gelijk aan de vorige nalevingsmeting in 2008. Het belangrijkste onderdeel, dat wordt terugge-vonden op het blad, was niet beter dan bij de nalevingsmeting in 2008. De NVWA zegt in haar verslag dan ook dat er sinds 2008 niets is verbeterd. Op andere punten scoort de sector goed. Zo is de administratie veel beter op orde dan in 2008 en voldeed 100 procent van de bedrijven aan de hygiënever-ordening.

Zestien boetesEr zijn vooral boetes uitgedeeld voor het gebruik van verboden middelen (elf). Zestien van de honderd gecontroleerde bedrijven kregen een boete van € 1.500,-. Een deel kreeg ook te maken met een korting op de Europese subsidies, zoals die van de brede weersverzekering. Vooral in de perenteelt zijn niet-toegelaten mid-delen aangetroffen op het blad. Het middel waarvoor de meeste boetes zijn uitgedeeld is thiram. Vijf keer zijn zulke hoge waardes gevonden op perenblad dat hiervoor een boete is gegeven. Daarnaast is ook vier keer een middel aangetroffen op perenblad dat al vijf jaar geen toelating meer heeft in de fruitteelt en zelfs een middel, met een hoog gehalte op het blad dat al tien jaar niet meer toegelaten is in de fruitteelt en vijf jaar niet meer in Nederland. Eén bedrijf had een niet in Nederland toegelaten middel uit Engeland op voorraad. Meer dan de helft van de monsters zijn genomen in de peren-teelt. Dit is bewust, omdat uit de controles de afgelopen jaren is gebleken dat vooral in de perenteelt niet-toegelaten middelen worden gebruikt. Dit beeld werd bevestigd.Naast de elf boetes die zijn gegeven voor

het gebruik van niet-toegelaten middelen, is vijf keer een boete gegeven omdat de voorschriften niet opgevolgd zijn. Hierbij gaat het om gebruik voor 1 mei, wat niet toegestaan is voor bepaalde middelen, te hoge doseringen of te vaak toegepaste middelen. Voor dergelijke overtredingen, regelmatige vergissingen of uit onoplet-tendheid, worden volgens de NFO te snel boetes gegeven. Bij duidelijk onbewuste overtredingen meent zij dat een waarschu-wing of een veel lagere boete meer op zijn plaats is.

Op 23 juli bracht de NVWA het

persbericht ‘Naleefgedrag fruit-

telers moet beter’ uit. Dit bericht

werd vervolgens breed en ver-

keerd opgepakt in de media. Op

30 juli vond een constructief en

inhoudelijke gesprek plaats met

de NVWA over de uitkomsten van

de NVWA-controles. Afgesproken

is om begin september een ver-

volgoverleg te hebben.

Jaco van Bruchembeleidsmedewerker [email protected]

Uitspraken NVWA ongenuanceerd

Regelgeving

De NVWA heeft in 2012 honderd willekeurig geselecteerde fruitteeltbedrijven gecontroleerd.

Voorschriften gewasbeschermingverdienen aandacht

21


‘Verboden’ gebruikIn de communicatie van de NVWA en de media ging het mis toen het over verbo-den gebruik ging. In de media werd vooral gesproken over het gebruik van verboden middelen in de fruitteelt bij een derde van de bedrijven. Dit komt niet overeen met het gegeven dat 11 van de 100 gecon-troleerde bedrijven hiervoor een boete hebben gekregen. Feit is dat op 42 van de 100 monsters bijna 70 keer een middel is aangetoond dat er niet op hoort. Volgens de letter van de wet is dit verkeerd gebruik. Op basis van inzage in de analyseresultaten concludeert de NFO dat het voornamelijk gaat om niet-verwijtbare residuen en onbe-wuste residuen. Onverwijtbaar omdat het in bijna 50 procent van deze gevallen gaat om akkerbouw en maïsmiddelen in zeer lage concentraties die ingewaaid moeten zijn uit naastliggende percelen. Dit hoge aantal wordt mede veroorzaakt doordat de instructie richting de controleurs is om langs watergangen de bladeren te plukken. De NFO vindt dat de werkwijze aangepast moet worden en dat alleen midden in per-celen de bladeren worden geplukt om dit ongewenste bijeffect te verkleinen. Bij onbewuste residuen op het blad gaat het om middelen die binnen het eigen be-drijf op een ander gewas thuishoren. Hier-bij gaat het om drift bij twee naast elkaar liggende fruitsoorten of om resten die nog

in een tank zitten als er in een ander gewas gespoten gaat worden. De meest voorko-mende middelen die vastgesteld zijn, zijn Exact en Nimrod op peer, waar ze vanuit de appelteelt op perenblad terecht zijn gekomen. Belangrijk is dat fruittelers hun bedrijf zo inrichten en de werkzaamheden zo uitvoeren dat geen middelen worden aangetroffen die er niet op horen. Voor de ongewenste verspreiding van middelen bin-nen het bedrijf hebben telers geen boete gekregen maar een waarschuwing. Bij her-haling volgt wel een boete.

WaarschuwingenNaast boetes zijn ook schriftelijke en mondelinge waarschuwingen gegeven. Bij administratieve tekortkomingen was het vaak mogelijk om dit te corrigeren, waarna het akkoord was. Bij drie bedrijven was de spuitadministratie onvolledig en ontbraken essentiële zaken; twee bedrijven hadden geen geldige spuitlicentie. Deze vijf kregen hiervoor een schriftelijke waarschuwing. In welke mate bedrijven zich ook aan de driftreducerende voorschriften houden, is tijdens deze bezoeken beperkt gecontro-leerd. Uit de jaarlijkse over alle sectoren uit-gevoerde toepassingscontroles in het veld blijkt dat gemiddeld over de afgelopen drie jaar in de fruitteelt bijna 40 procent van de gecontroleerde bedrijven de voorschriften niet naleeft. De fruitteelt is hiermee een

sector die hierop slecht scoort. Opvallend hoog is het aantal (12) bedrijven die oude en vervallen middelen op voorraad hebben. In twee gevallen ging het om middelen die in voorgaande jaren met proefontheffing waren ingezet. Als de telers in korte tijd be-wijs leverden dat ze de middelen ingeleverd hadden, kregen ze geen boete. Dit jaar wor-den 37 van de 100 bedrijven die een boete of een waarschuwing hebben gekregen, opnieuw gecontroleerd. Waar vorig jaar een waarschuwing is gegeven bij een tekortko-ming, is de kans op een boete nu bij een vergelijkbare overtreding groot. De doelstelling van de overheid met de controles is niet het uitdelen van zoveel mogelijk boetes. Het verhogen van de na-leving en de aanpassing van gedrag staan voorop. Dit blijkt ook wel uit het feit dat veel waarschuwingen zijn uitgedeeld. Voor-al de zwaarte van de overtreding bepaalt of een waarschuwing of een boete wordt gegeven. Bij grensgevallen is de houding van de ondernemer doorslaggevend. Een goed gesprek, met begrip voor elkaars situ-atie, in het begin van het traject is mede-bepalend bij de afweging tussen een boete of waarschuwing. Op het moment dat de overtreding in handen komt van de juridi-sche afdeling, blijkt uit begeleiding van de NFO bij diverse zaken van leden, dat intrek-king of verlaging van de boete zeldzaam is. De NVWA geeft aan dat naast fruitsoort geen ander aspect bedrijven tot risicobe-drijven maakt. Regio, leeftijd ondernemer of bedrijfsomvang maakt geen verschil. Het belangrijkste is de mentaliteit van de ondernemer.

Imago sectorDe NFO onderschrijft de doelstelling dat de naleving van de wet moet verbeteren. Openheid over de controleresultaten die nu gegeven zijn, dragen bij aan meer inzicht en naleving. Verbeterpunt is de communi-catie hierover. Voor de sector is het belang-rijk dat alleen toegelaten gewasbescher-mingsmiddelen worden ingezet en dan ook volgens de voorschriften die gelden. De NFO realiseert jaarlijks tijdelijke en regulie-re toelatingen, zodat het nu ook mogelijk is om de gewasbescherming binnen de wet uit te voeren. Voor het verduidelijken van de voorschriften is nog een weg te gaan. Voor fruittelers is het belangrijk dat er zorgvuldig wordt gewerkt, dat ontwikkelin-gen worden bijgehouden en dat de zaken op orde zijn. Alleen als uit de controles blijkt dat toegelaten gewasbeschermings-middelen volgens de voorschriften worden toegepast, wordt voorkomen dat de sector een negatief imago krijgt bij de overheid en de maatschappij. E

Via een bladmonster wordt nagegaan wat in de voorgaande weken gespoten is. Foto: NFO

22

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

“Als veertienjarig meisje riep ik al: ik wil boer worden.” Nu ruim dertig jaar later is Elze-Lia Vis-

ser bezig haar droom te verwezenlijken. Midden tussen de Ingense weilanden is het nu bijna 3,5 hectare grote biologische kleinfruitteeltbefrijf Fruitweelde gevestigd. Met als blikvanger een betonnen hagelnet-constructie, maar in plaats van netten zitten er regenkappen op die plek. Ze legt uit dat

door de kappen hoger te plaatsen, met be-hulp van die palen, een beter klimaat (min-der warm) onder de kappen is te realiseren met als doel minder schmimmels. “Het is juist voor de biologische teelt ontzettend belangrijk om het droog te houden.” Daar-naast moest het een stevige constructie worden, want er is maar weinig beschutting met de weilanden eromheen. De opzet van deze constructie is dus net even anders dan standaard. “Ik zit ook niet vast in iets wat gebruikelijk is.” Voor een constructie die veel wind te verduren krijgt, was hout ook een goede ondersteuning geweest, maar omdat er op biologisch-dynamische wijze geteeld wordt, mogen er vanwege negatieve gevolgen voor bodem en gewas geen chemisch behandelde houten palen de grond in.

Weer naar school Van jongs af aan werkte Visser in de agra-rische sector en na haar studie Cultuur-techniek in Wageningen werd ze adviseur in de bodemsanering en later ZZP’er in die functie. Met haar studie heeft zij dus kennis van de bodem en het milieu, wat ook weer handig is voor het fruit telen. Voor haar is fruitteler zijn nu haar fulltimebaan. Echt-genoot Reinoud heeft een baan als IT’er, maar ondersteunt haar met de administratie en mechanisatiewerkzaamheden. Zijn Wa-geningse achtergrond Landbouwtechniek komt ook hier van pas. In enkele jaren tijd hebben de twee dan ook heel wat kennis vergaard over de sector. De keus om juist een fruitbedrijf te beginnen komt voort uit het kleinfruitbedrijf dat haar opa had. Verder moest het ook een biologisch bedrijf

In het voorjaar van 2011 verruil-

den Elze-Lia en Reinoud Visser

hun woning in Apeldoorn voor 3,5

hectare maisland in het Betuwse

Ingen waar zij hun biologisch

kleinfruitbedrijf begonnen. Op

zich al vrij bijzonder, maar daar

komt nog bij dat zij beiden niet

van een fruitteeltbedrijf komen.

Een gesprek met Elze-Lia over de

beweegredenen van deze twee

middenveertigers om een derge-

lijk bedrijf te starten.

Marijke van Ossenbruggenvakredacteur [email protected]

Nieuw in het vakOp ruim 3 hectare biologisch kleinfruit telen

Reportage

Elze-Lia en Reinoud

Visser bij hun

bramenopstand.

Foto’s: Marijke van

Ossenbruggen, NFO

De zonnepanelen en de landschappelijke schuur

passen goed in het duurzame plaatje van Fruit-

weelde.

23


worden. “Dit vind ik toch wel een belang-rijke factor, alles zo natuurlijk mogelijk.” Om te bekijken of ze het vak niet te veel ge-romantiseerd had en het ook fysiek aankon, deed ze een biologisch-dynamische land-bouwopleiding bij Kraaybeekerhof in Drie-bergen. Bij deze BBL-opleiding was juist de praktijkfactor belangrijk voor haar. Al snel bleek dat dit de juiste keuze was en na het afronden van de studie in 2010 werd er ge-zocht naar een juiste plek voor hun nieuwe bedrijf. Het oog viel op het perceel in Ingen vanwege de goede eigenschappen van de grond en de goede fruithoek qua logistiek. Bovendien bleek de gemeente welwillend te zijn. Vervolgens werd het perceel dan ook al snel ingeplant. Naar Vissers zin ging het eigenlijk allemaal net iets te vlug, maar het was de enige manier om dan ook snel een schuur op het perceel te krijgen. De eis van de gemeente was dat zij eerst het planten gerealiseerd moesten hebben alvorens er een wijziging van het bestemmingsplan kon worden doorgevoerd voor de schuur.

Bewust met grondVisser werkt er hard aan om de relatief arme akkerbouwgrond waar het bedrijf op staat te verbeteren. De grasbanen bestaan uit gras en klaver, een belangrijke bron voor stikstof. Daarnaast laat ze de klaver af en toe tot bloei komen om zo het insec-tenleven te bevorderen. De natuurlijke vij-anden zijn ook te vinden in de pruimenbo-men, waar dit jaar toch nog geen oogst in zit. “Voor sommigen niet zo’n fijn gezicht, maar ik laat de pruimen bewust onder de luis lopen; natuurlijke vijanden ontwikkelen zich hier goed bij. Ook ten aanzien van de structuur van de grond zit ze er bovenop. De grond is bij de start compleet omgespit, er is drainage aangelegd, regenwormen zijn er nu in overvloed en er wordt gebruikge-maakt van dierlijke mest. “Het organisch stofgehalte is goed omhooggegaan. Je moet echt zorgen dat je structuur goed blijft, dat is belangrijk voor het bodemleven.” Het

machinepark is afgestemd op het behouden van die goede structuur: lichte machines, brede banden en een goede drukverdeling over de banden.

AfzetNadat het perceel in het voorjaar van 2011 was ingeplant, kreeg ook Fruitweelde te maken met de strenge voorjaarsvorst van 2012 waarbij de bramen compleet bevroren en er maar een beetje frambozen werd geplukt. De oogst van 2013 ziet er gelukkig beter uit, vertelt Visser.De diversiteit aan bramen (4 rassen), herfst-frambozen (2 rassen), kiwibessen (12 ras-sen), kersen (8 rassen) en pruimen (8 ras-

sen) is groot op het bedrijf. Een bewuste keuze legt ze uit. “De biosector waardeert ook juist de kleinere teelten, we hebben wat meer specialistische teelten erbij.” Uiteraard is risicospreiding ook een reden. Van de Lochness-bramen en Opal-pruimen staat een wat groter areaal op het bedrijf. Fruitweelde is per 1 januari 2013 lid gewor-den van Coöperatie Nautilus in Dronten, de enige 100 procent biologische telersvereni-ging in Nederland, met circa veertig leden. De afzet verloopt geheel via Nautilus.Momenteel wordt het fruit van Fruitweelde bij de coöperatie nog gezien als ‘omscha-kelfruit’. De grond waar het fruit op staat, is namelijk altijd gebruikt voor akkerbouw-matige gewassen in de gangbare teelt. “Het duurt drie jaar en dan zijn we volledig biologisch.” Dit komt de afzet volgens haar ook ten goede. Niet iedere klant wil om-schakelfruit en een gedeelte van de oogst is nu dan ook nog bestemd voor gangbare verwerking. “Biologisch is groeiende en blijft ook groeien, dat is een duidelijke ten-dens.” Ze maakt zich dan ook niet zo druk om de afzet. Ze vindt dat supermarkten

biologisch kleinfruit eigenlijk als een vast onderdeel in hun pakket zouden moeten aanbieden.

Kennisvergaring “We hebben ons niet zomaar ergens inge-stoken. Het is een hele investering. Je moet goed rekenen, het is niet zo van dit doe ik maar even.” Dit geldt niet alleen voor het financiële deel maar ook voor de arbeid. Daarnaast moet het gezinsleven met twee studerende kinderen doordraaien. Ze heb-ben DLV Plant een bedrijfsplan laten schrij-ven en ook de Rabobank zag toekomst in het financiële plaatje van het bedrijf.“Je moet gewoon op zoek gaan, dan is er

heel veel kennis te vinden. Netwerken en zelf goed nadenken zijn heel belangrijk.” Als nieuweling in het fruitgebied is ze ook enthousiast over de hulp en kennis van col-lega-fruittelers. Daarnaast vergaart ze veel input via diverse bijeenkomsten, de NFO en Prisma (waar ze inmiddels ook in het be-stuur zit). Het onderdeel arbeid in de vorm van personeel was even wennen voor de kersverse fruitteeltster. “Ik heb ook nooit personeel in dienst gehad, hoe regel je dat allemaal? Aan de arbeidsbijeenkomsten van de NFO heb ik dan ook veel gehad.”Wat betreft het toekomstplaatje hopen de Vissers nog zo’n twintig jaar op hun bedrijf rond te lopen. “De komende vijf jaar eerst maar eens de routine krijgen.” Het plan is om over enkele jaren bij volledige produc-tie hun gehuurde bungalow een paar hon-derd meter verderop op te zeggen en zelf een huis te bouwen.Tot slot wil ze starters meegeven: “Als je zoiets begint, laat je dan goed voorlichten. Ga er bovendien van uit dat dingen anders kunnen gaan dan in je plan en maak ook een worst case scenario.” E

De pruimenbomen op de voorgrond met in de verte de hagelnetpalen met regenkappen.

24

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

“Waar zijn we aan begon-nen. Dat hebben we ons vorig jaar menigmaal af-

gevraagd”, vertelt Winnie Roelofs over de fertigatie in de vruchtboomkwekerij. Deze noviteit heeft hem en zijn vrouw Claudia veel hoofdbrekens gekost. Maar voor NFO-kring Flevo-Noord was het aanleiding bij hen op excursie te gaan. Een goede keuze, zo bleek ook uit de belangstelling van telers uit andere gebieden.

“Vorig jaar kwam er heel veel op ons af, nu komt het naar je toe. Het geeft rust”, bena-drukt Roelofs terwijl medio juli ook op de opdrachtige klei in Zuidelijk Flevoland de regenhaspels overal draaien. De droge zo-mer brengt menig agrariër gebroken nach-ten om de beregening direct van het ene naar het andere perceel te verplaatsen. Bij deze boomkwekerij is dat verleden tijd.Vanaf de Knardijk, die Oostelijk en Zuide-lijk Flevoland van elkaar scheidt, vallen de helblauwe moedervaten van vijf kuub op tussen de vruchtboomkwekerijen rondom de Ooievaarsweg. Aangevuld met een kleine zeecontainer vormen ze een fertigatie-unit. In totaal beschikt het bedrijf nu over zes van deze units. Daarmee wordt een areaal

van 70 hectare vruchtboomkwekerij gefer-tigeerd.

Tijd rijp Ruim een jaar geleden liep Roelofs met zijn vader door dezelfde kwekerij. De stem-ming was toen zachtjes uitgedrukt minder opgewekt. “Ik zag al vrij snel hoe groot de schade was”, vertelt Roelofs senior. “Alleen bij een perceel peren op de huiskavel was het onderste deel van de onderstam nog groen, verder waren alle bomen doodge-vroren door de strenge vorst van februari in dat jaar.”Het groene deel van de Kwee C-onder-stammen bleek nog om te enten. “Dat was een enorme klus. We hebben de grootste entmessen besteld die er waren en zijn met twintig man vier weken bezig geweest”, vertelt Roelofs tijdens de excursie op het-zelfde perceel. Daar zijn nu uit de enten perenbomen gegroeid, die komend najaar leverbaar zijn. In overleg met de afnemer zijn ze ingeknipt op de gewenste hoogte, afhankelijk van het beoogde plantsysteem.

De ernstige schade aan de vruchtboomkwekerijen in 2012 was voor Win-

nie en Claudia Roelofs aanleiding te investeren in de toekomst. Ze dach-

ten al langer na over fertigatie. De te verwachten schaarste aan leverbare

bomen deed hen besluiten hiertoe over te gaan. Maar na ruim een jaar

ervaring tekenen ook de voordelen op langere termijn zich duidelijk af.

Anton Oostveenfreelance [email protected]

Fertigatie geeft kwekerij nieuwe impulsNFO-kring Flevo-Noord op bezoek bij vruchtboomkwekerij

Excursie

Elke unit is voorzien van een kenmerkend moe-

dervat van vijf kuub.

Winnie (met microfoon) en Claudia Roelofs vertellen tijdens de excursie van kring Flevo-Noord over hun

ervaringen met fertigatie in de vruchtboomkwekerij. Foto’s: Anton Oostveen

25


Zoals het dit jaar lukt om weer perenbo-men te kunnen leveren, zo is het vorig jaar al gelukt om meteen na de catastrofale vorst appelbomen te kunnen leveren. Daarbij speelde de fertigatie ook een rol. “Claudia en ik liepen er in 2011 al over te denken. Na de schade in 2012 leek de tijd rijp om het toe te passen. Tweejarige bomen waren schaars en met fertigatie zouden eenjarige bomen zich tot een goed alternatief kunnen ontwikkelen. De bomen liepen heel mooi uit”, vervolgt de boomkweker. “Verkaling van de veren trad vrijwel niet op, wat bij knipbomen in het jaar van de aanslag nog wel eens voorkomt onder droge omstandigheden. Uiteindelijk hebben we vorig seizoen onze klanten naar tevredenheid Red Prince en Braeburn Ma-rired kunnen leveren; de eerste in het bin-nenland en de Braeburn nabij de Bodensee. Alleen Elstar vertakt zich op deze wijze iets te steil.”

Intensief grondgebruikInmiddels wordt fertigatie structureel toe-gepast. Van de zes units zijn er drie elek-trisch aangedreven. De andere drie worden aangedreven door een trekker. “Daar kun je dan overal mee terecht”, licht Roelofs toe. Toch gebruikt slechts één daarvan op-pervlaktewater, de rest onttrekt water uit een van de bronnen rondom de Ooievaars-weg. Dat heeft een lage EC van 0,5 mS, wat een brede keuze uit meststoffen mogelijk maakt.Op het eerste perceel waar de excursie langs voert, wordt de unit aangedreven door een trekker. De aftakas steekt door de wand van de container en drijft daar de pomp aan. Binnen is alles overzichtelijk opgesteld, zoals de omvormer van 12 naar

220 volt. “Het eerste jaar stond alles min of meer buiten, nu kan alles achter slot en grendel”, licht Roelofs toe.Rondom de unit lopen diverse ‘brandweer-slangen’. Soms ingegraven, zoals de slang die de unit vanaf de bron bij de boerderij van water voorziet. Vanuit de unit lopen grote slangen naar de diverse regelkranen, die als een blok op een perceel staan. Die voeden uiteindelijk de fertigatieslangen, die langs de onderstammen half op, half in de grond liggen. “Dat geeft beperkingen met mechanische grondbewerking. Maar het niet meer beregenen komt de struc-tuur ook ten goede”, vindt Roelofs. “Grond wordt steeds schaarser en daardoor inten-siever gebruikt. Hier aan de Ooievaarsweg werken we nauw samen met akkerbouwers, melkveehouders en indirect ook tulpente-lers. Zo’n intensief bouwplan vraagt veel van de grond, waardoor je die dan ook zo goed mogelijk moet verzorgen.”

Minder stikstofDe fertigatieslangen gaan een teelt van twee of drie jaar mee. Daarna worden ze gerecycled, wat nog een kleine vergoeding oplevert. Dat buiten beschouwing gelaten

kosten de slangen 8 cent per strekkende meter, wat met 10.000 meter rijen per hectare neerkomt op € 800,- per hectare. Op 70 hectare een heel bedrag. “Maar”, zo nuanceert Roelofs, “als je een loonwerker de kwekerijen laat beregenen, ben je dat bedrag per hectare ook al snel kwijt.”Wat blijft is de investering in de units, kraanblokken en grotere slangen, die meer teelten meegaan. Roelofs denkt daarbij niet in eerste instantie aan een meerprijs per boom; hij ziet de fertigatie breder. “Ik denk dat dit de toekomst is voor de vruchtboom-kwekerij. In Italië bijvoorbeeld is het ook al ingeburgerd. Anderen associëren fertigatie met het onnatuurlijk stimuleren van de boom. Maar per saldo dienen wij nu juist minder stikstof toe dan voorheen.”Wat dat betreft is er wellicht een parallel met de opkomst van de fertigatie in de fruitteelt, zo’n dertig jaar geleden. “Toen leefden ook de twijfels of het hier op de klei in Flevoland wel een meer-waarde had”, merkt de toenmalige chef van proeftuin Zeewolde op tijdens de NFO-ex-cursie. Inmiddels is het in de fruitteelt wel net zo gewoon, wellicht volgt de kwekerij ook. E

De fertigatieslangen gaan één teelt mee, de grote aanvoerslangen langer.

26

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

Binnenland

Opleving braamDe afzet en prijsvorming bij

braam vertoonde een week

geleden een opmerkelijke op-

leving. Terwijl bij het overige

kleinfruit het aanbod groot en

de prijzen matig zijn, liepen

ze bij braam weer op. Zo la-

gen bramen begin deze week

weer voor ongeveer 3 euro

per doosje bij de groothandel.

Enkele weken eerder was dat

1 euro minder. De prijzen voor

frambozen in deze schakel van

de keten lagen net onder 2

euro per doosje. Op het eerste

gezicht is dat redelijk stabiel,

maar daarachter lag vorige

week een �uctuerend aanbod

en idem dito prijsvorming.

Het grote aanbod aan diverse

bessen uitte zich in de grote

volumes waarin ze worden

aangeboden. Rode bes is gro-

tendeels verpakt per pond,

blauwe bes ook in eenheden

van enkele kilo’s. AGF-specialis-

ten kopen rode bessen in voor

minder dan 2 euro per pond.

Blauwe bes in grotere eenhe-

den kost minder dan 1 euro

per kilo. Toch worden blauwe

bessen ook in kleinere eenhe-

den verpakt. Voor kruisbessen

blijft dit net als bij braam en

framboos de enige verpakking.

Alleen liggen de prijzen van

kruisbessen nu wel beduidend

lager.

Betere kersenprijzenDe prijzen van kersen lijken

zich wat te hebben hersteld.

De vraag vanuit de retail is

goed en het diverse sortiment

op de groothandelsmarkten

kost nu meer dan twee weken

geleden. De prijzen liggen daar

nu boven 5 euro per kilo. Deze

betere prijzen maken het ook

mogelijk weer Amerikaanse

kersen in te vliegen. De AGF-

specialist die dit niche-product

wil inkopen, moet daar dan

wel een tientje per kilo voor

neerleggen.

De prijzen van de pruimen

zijn logischerwijs gezakt. In

het zuiden en midden van het

land is de aanvoer van Opal op

gang gekomen. Vorige week

waren ze nog duurder dan

menige partij kersen; nu zijn

de rollen omgedraaid. De prijs

van grove Opal ligt van diverse

herkomsten nog boven 3 euro

per kilo bij de groothandel.

Dat biedt nog ruimte om mid-

delen zelfs �jne pruimen af

te zetten, waarvoor nog 2 euro

wordt betaald. Ook bij de en-

kele supermarkt die Opal al in

zijn sortiment voert, liggen de

prijzen hoog.

Het latere seizoen voor Neder-

lands steenfruit valt nu voor

een groot deel na het hoogsei-

zoen voor nectarines en (wilde)

perziken. Hoewel de prijzen

daarvan nog steeds laag zijn,

is het aangeboden sortiment

lang niet meer zo groot en di-

vers als enkele weken geleden.

Eerste appelsTussen al het zomerfruit ne-

men de eerste appels nog een

bescheiden plaats in. Na de

Franse Guyot c.q. Spaanse Li-

monera zijn ook weer de eerste

appels verkrijgbaar, zoals Royal

Gala uit Frankrijk. Van eigen

bodem is ook de eerste Yellow

afgezet. Tot voor kort was de-

ze primeur nog een persbericht

waard, maar daar wordt nu

nauwelijks meer aandacht aan

geschonken.

Royal Gala wordt samen met

Elstar vaak gezien als prijs-

zettend ras. De nieuwe Gala

neemt wat dat betreft het

stokje vloeiend over van de

laatste Elstar; de groothandels-

prijzen liggen rond de 2 euro

per kilo. Als het aanbod nu

snel toeneemt, ontstaat er wel

overlap tussen de eerste Euro-

pese aanvoer en het overzeese

aanbod aan Fuji en Braeburn.

Bio en streek moeilijke combinatie

Streekproducten worden vaak

met biologisch geassocieerd.

Maar niets is minder waar, zo

blijkt uit een onderzoek van

Wageningen UR. De behoefte

en belangstelling hiervoor

verschillen ook sterk binnen

en buiten de Randstad. Bio-

logische producten voor een

herkenbare consument in Ne-

derland hebben de grootste

kansen, concluderen de on-

derzoekers uit een analyse van

sterke en zwakke punten.

In de Randstad heeft de con-

sument veel minder binding

met de eigen streek dan daar-

buiten. Daarnaast hecht de

beter opgeleide inwoner van

de grote steden meer waarde

aan biologische producten. Dit

verklaart ook de succesvolle

boerenmarkten zoals de Am-

sterdamse Noordermarkt. De

duidelijke herkomst, meestal

van biologische producten,

spreekt aan. Buiten de Rand-

stad vinden veel consumenten

biologisch minder belangrijk

en hechten ze meer waarde

aan de streek. Dat biedt kansen

voor streekproducten. Maar

die zijn in tegenstelling tot

biologische producten niet zo

duidelijk gede�nieerd, althans

in de beleving van de consu-

ment. Het is moeilijk dat nog te

verbeteren, concluderen de on-

derzoekers. Want belangrijke

spelers in deze markt hebben

daar weinig bij te winnen, mis-

schien wel veel te verliezen.

Voorlopig zijn de markten van

biologische producten en

streekproducten nog groei-

ende. Het combineren daarvan

is lastig, maar vooral op kleine

schaal wel mogelijk. Dan is

transparantie eenvoudig te

realiseren. Veel consumenten

denken dat streekproducten bi-

ologisch zijn en omgekeerd. In

eerste instantie niet onhandig,

maar het brengt ook het risico

van teleurstelling mee als een

consument zich bijvoorbeeld

in mei realiseert dat zijn biolo-

gische appel van het zuidelijk

halfrond komt.

Buitenland

Zeer goedkope pruimen

Het afzetseizoen voor Duitse

pruimen is slecht begonnen, zo

meldt het AMI. Vroege rassen

als St. Hubertus, Katinka en

Ersinger zijn volledig verdron-

gen door het grote aanbod van

zeer goedkope pruimen uit

Hongarije en Bosnië. Het Zuid-

Europese ras Lepotica wordt

voor prijzen van € 0,40 tot

€ 0,60 aangeboden aan Duitse

supermarkten.

Door een combinatie van fac-

toren neemt de belangstelling

voor Duitse pruimen weer toe.

De betere rassen als Cacaks

Marktzicht

De prijzen van kersen lijken zich wat te hebben hersteld. Foto: NFO

27


Schone komen in productie,

en worden noodgedwongen

voor lagere prijzen dan nor-

maal aangeboden. Daarnaast

lijkt de aanvoer van Lepotica

in Hongarije bijna voorbij te

zijn. Maar dat neemt niet weg

dat het moeilijk wordt om de

prijzen dit seizoen nog te ver-

hogen. Overigens was Lepotica

ook in Nederland voor minder

dan 1 euro op de groothan-

delsmarkten te verkrijgen.

Chinese importIn het verlengde van de Ame-

rikaanse kersenexport naar

China verwachten importeurs

ook goede kansen voor Ame-

rikaanse appels. Tot nu toe is

de Chinese appelimport be-

perkt door het binnenlandse

aanbod, zoals gebruikelijk in

juli en augustus. Maar daarna

neemt dat waarschijnlijk af, zo

laten importeurs weten aan

Freshfruitportal.com.

De appelproductie in de be-

langrijkste provincies Shandong

en Shanxi zou met 30 procent

zijn gereduceerd door sneeuw-

val tijdens de bloei. Ook in

andere gebieden is de bloei

door slecht weer belemmerd,

waardoor de kansen voor bui-

tenlandse appels dit jaar groter

zijn dan de afgelopen jaren.

Anton Oostveen

freelance journalist

O P I N I EO P I N I E

Onlangs zijn de

appelramingen

voor 2013 gepre-

senteerd op het

Prognosfruitcongres

in Praag. Met 10,8 miljoen ton zijn onge-

veer 700.000 ton meer appels dan vorig

jaar beschikbaar. Door de toenemende

productiviteit van de teeltpercelen in Po-

len neemt dit land in betekenis toe. Het

vertegenwoordigt nu 30 procent van de

appeloogst in de Europese Unie.

Het is dus begrijpelijk dat West-Europa

nieuwsgierig kijkt naar de Poolse oogst-

prognoses voor 2013 en daaruit de Poolse

aanwezigheid op de verschillende afzet-

markten probeert af te leiden. Om te

beginnen moet een onderscheid worden

gemaakt tussen de verse markt en de ver-

werking. Volgens cijfers van Prognosfruit

verwacht Polen een appeloogst van 3,2

miljoen ton, 300.000 ton meer dan vorig

jaar. Het gaat hierbij voornamelijk om

een stijgend aandeel uit percelen naar

West-Europese normen. De afzet van

industriefruit wordt echter ook door niet-

of�cieel-geregistreerde leveringen uit de

Streuobstbau ofwel oude en minder pro-

ductieve percelen beïnvloed. Een duidelij-

ke de�nitie van de wijze van oogstraming

is niet beschikbaar van Polen en zorgde

onder de congresdeelnemers voor veel

discussie. Zo kan de of�ciële toename van

300.000 ton ten opzichte van 2012 mak-

kelijk leiden tot een onjuiste analyse van

de beoordeling van het komende seizoen.

Feit is dat Polen in het laatste seizoen on-

geveer 11,5 miljoen

ton appels op de

verse markt heeft

aangevoerd. Dit

omvat ongeveer

1 miljoen ton ap-

pels voor export,

de overige 500.000

ton was voor de

binnenlandse

markt. In tegenstel-

ling tot de overige

Europese teeltge-

bieden verwacht

Polen voor 2013

een volle oogst van

goede kwaliteit en vruchtmaat. Daarmee

moeten opnieuw 1,5 miljoen ton appels

en vermoedelijk zelfs 1,6 miljoen ton ap-

pels voor de verse markt beschikbaar zijn.

De focus is duidelijk gericht op Rusland,

dat al in het laatste seizoen in de periode

september tot april bijna 600.000 ton in

Polen bestelde (seizoen 2011/’12 slechts

350.000 ton). De import vanuit de GUS-

staten (verband van ex-Sovjetstaten) loopt

snel terug in het voorjaar.

Vanuit het huidige perspectief gaat West-

Europa waarschijnlijk in de toekomst nog

meer marktaandeel aan Oost-Europa

verliezen. De gra�ek toont de negatieve

trend van de laatste jaren naar Rusland.

Maar ook richting Scandinavië en Enge-

land wist Polen het afgelopen seizoen

haar export al te verdubbelen ten koste

van haar westelijke buurlanden. De druk

zou eerder nog kunnen toenemen, om-

dat Polen in Frankrijk en in de Benelux

minder kan afzetten vanwege de hogere

productie in deze landen. Nederland kan

alleen maar blij zijn dat de concurrentie

met Polen in genoemde landen welis-

waar groter zal zijn, maar dat er meer

afzetmogelijkheden in Duitsland zullen

zijn. Duitsland verwacht met 800.000 ton

de kleinste appeloogst in de afgelopen

vijftien jaar.

Op het gebied van industrieappels

verwacht Polen een duidelijk kleinere

oogst dan in 2012. De doorslag geeft de

beurtjaargevoelige Streuobstbau, die het

laatste afzetseizoen 500.000 tot 600.000

ton meer leverde. Deze daling kan niet

worden afgeleid uit de of�ciële oogstra-

mingen en kan gemakkelijk leiden tot

verkeerde conclusies. Men gaat er zelfs

vanuit dat West-Europa meer industrieap-

pels dan in 2012 beschikbaar heeft, maar

dat tegelijkertijd in de EU-28 sprake is van

een algemeen tekort van 10 procent. Dit

duidt op een stabiele markt voor indu-

striefruit.

Helwig Schwartau

AMI Bureau Hamburg

Vertaling: Caroline van Assche,

vakredacteur Fruitteelt

Polen voert druk op in aanbod voor export

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

140.000

Sep Oct Nov Dec Jan Feb Mar Apr May

Russische appelimport 2012/2013 per maand vanuit Polen, GUS en EU-15

Poland GUS EU15 (2010/11) EU15 (2011/12) EU15 (2012/13)

Bron: GTA

1.000 tons

212.000 t145.000 t

85.000 t

Teelt Grootfruit

Water gevenBlijf alert op het neerslagte-

kort, dat inmiddels is ontstaan

in grote delen van Nederland.

(zie � guur). Voor degene die

kan beregenen of water kan

geven middels een fertigatie-

leiding, blijf voldoende water

geven de komende weken. Let

wel op de kwaliteit van het be-

regeningswater. Er kan nadelig

residu ontstaan op de vruchten

door gebruik van vervuild of

troebel water. Op percelen met

aantasting van zwartvruchtrot

preventief voor het berege-

nen een fungicide-bespuiting

uitvoeren. ‘Eten en met name

drinken’ zorgt momenteel voor

de benodigde celstrekking

Zomersnoeien

Vanaf half augustus kunt u

goed beginnen met een zo-

mersnoei op percelen waar dat

noodzakelijk is om de kleuring

in de broek van de boom nog

te optimaliseren. Veelal zijn

op dit soort percelen al wat

werkzaamheden verricht, zoals

scheuten trekken. Toch is het

van groot belang dat in een

jaar dat er naar waarschijnlijk-

heid een groot prijsverschil

tussen klasse 1 en industrie- of

schilappel ontstaat, uw fruit

goed kleurt om zoveel moge-

lijk klasse 1 fruit te kunnen

vermarkten.

Aandachtspunten bij het uit-

voeren van zomersnoei:

- knip niet te veel scheuten

weg;

- knip de scheuten niet te diep

weg zodat u de vruchten op

het korte stompje hout bescha-

digt bij het plukken;

- knip alleen hout weg om

meer licht en kleur te krijgen

en ga niet snoeien zoals in de

winter;

- knip ook alvast het hangende

hout met vruchten

van de grond weg;

- knip niet de ver-

lenging van de tak

door.

Oogstorganisatie

Een aantal bedrij-

ven hebben in juli

een oogstschatting

gemaakt en zul-

len vanwege een

� jnere maatver-

wachting bij Confe-

rence de schatting

moeten bijstellen.

Terwijl het voor ap-

pel andersom geldt

vanwege het goed

uitgroeien van de vruchten

momenteel. Op basis van een

oogstraming kunt u nu uw

personeel regelen. De moeilijk-

heid ligt nog wel in het precies

inschatten van de startdatum.

Op basis van kilo’s en rassen

kunt u een voorspelling maken

van de hoeveelheid fruit die u

in welke week gaat oogsten.

Uiteraard kan een snellere of

langzamere rijping nog zor-

gen voor een wijziging. Door

een � jnere perenmaat zullen

veel telers geneigd zijn langer

te willen wachten waarbij de

rijping (hardheid) goed in de

gaten moet worden gehouden

om problemen later in het sei-

zoen te voorkomen.

Zorg voor een goed machine-

park waar u tijdens de oogst

op kunt vertrouwen. Stilstaan

in de oogst vanwege slechte

hulpmiddelen of materieel kost

veel geld. Banden nakijken en

oppompen, accu’s controleren

et cetera kan veel ellende voor-

komen tijdens de oogst.

Joris Wisse

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

BewaringCO2-beheersing komend bewaarseizoen

De keuzemogelijkheden om de

CO2 in de eerste dagen van het

bewaarseizoen te beheersen,

zijn divers. Het belangrijkste

is voorafgaande aan de inslag

van het eerste product, de

meet- en regelinstallatie aan

te zetten en te ijken. Meet

het CO2-gehalte en stem hier

de regeling op af. Eén van de

opties is de celdeur op een kier

te zetten. Zorg wel dat de deur

ook open blijft staan en dat

niet een willekeurige passant

deze sluit. Het grote nadeel is

dat het geen garantie geeft op

een juiste CO2-beheersing. Vrij

regelmatig moet u de deur erg

ver openzetten en dat leidt tot

een ongewenste koelbelasting

(vocht en warmte).

Bij de meeste CO2-gevoelige

producten is een beheersing

op het niveau van 0,5 procent

voldoende tijdens de inslagpe-

riode. Bij veel cellen wordt 0,0

procent gemeten wat feitelijk

onnodig een ongecontroleerde

hoeveelheid buitenlucht in

de cel brengt. Dit kan bij een

meting van 0,0 procent 10 pro-

cent te veel zijn, maar ook 500

procent! Stem de hoeveelheid

lucht voor de beluchting dus

bij voorkeur af op de gewenste

CO2-waarde. Houd rekening

met de hoeveelheid en tem-

peratuur van het ingeslagen

product. Meer en warmere

kilo’s product produceren nu

eenmaal meer CO2 en vragen

meer beluchting. Automatische

systemen passen die naadloos

aan. Bij het systeem deurope-

ningen moet u zelf meten en

interpreteren.

Bij automatische systemen,

waarbij op basis van een CO2-

meting regelacties in de vorm

van beluchten (via scrubber, be-

luchtingspijp of ventilator) aan-

vangen, kan het systeem exact

het gewenste niveau realiseren.

Denk er wel aan dat door lange

beluchtingstijden (beluchtings-

pijp of ventilator) zich een druk

opbouwt waardoor het lastiger

is de CO2 te onderdrukken.

Door de thermometerbuis, het

kraantje of het luik op een kier

te zetten, kan deze overdruk

ontsnappen en blijven de be-

luchtingstijden beperkt.

Frank van de Geijn

Wageningen UR

[email protected]

Einde seizoenHet einde van het bewaarsei-

zoen nadert nu snel, er zitten

nog maar weinig partijen in de

cel. Het gaat hierbij voorname-

lijk om Jonagold en nog een

aantal cellen met Conference-

peren. Voor beide rassen geldt

dat de kwaliteit soms heel snel

kan teruglopen. Denk hierbij

aan rot, inwendig bruin scald

en uiteraard stevigheidsverlies.

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring


Werkwijzer

28

Frui

ttee

lt 3

3, 1

7 au

gust

us 2

013,

jaa

rgan

g 10

3

Droogtekaart 30 juli.

Als fruit uit de cel komt kan het

nog goed zijn, maar het kan in het

sorteer- en distributiekanaal snel

onderuitgaan.

Foto: Marijke van Ossenbruggen,

NFO

29


Volop in bloei



Aannemende dat in deze cellen

voortdurend productcontroles

worden uitgevoerd, is vooral

de fase na de bewaring belang-

rijk. Als fruit uit de cel komt,

kan het immers nog goed zijn

maar kan het in het sorteer- en

distributiekanaal snel onderuit-

gaan. Gecontroleerde ruiming

bij goede productomstandighe-

den is dus een noodzaak. Hier

horen een snelle ruiming van

de complete cel bij, sorteren bij

een gecontroleerde tempera-

tuur en liefst gekoeld trans-

port. Houd bij bewaring van

andere producten in de cellen

zoals importfruit de opgegeven

bewaarcondities aan en doe bij

onduidelijkheid navraag. Wees

voldoende attent op de andere

luchtstroom in de cel. Omdat

de stapeling totaal anders is

(vaak één pallethoogte), is de

luchtstroming ook verschillend

met plaatselijk temperatuuraf-

wijkingen in de stapeling. Vaak

hebben we ook al te maken

met verpakt product, meet

daarom tevens de producttem-

peratuur in de stapeling.

Wees ook attent op de ethy-

leengevoeligheid van sommige

producten, zoals de kiwi. In

gecombineerde bewaring met

andere producten die veel ethy-

leen produceren (peren) kan

dit problemen opleveren. Bij

onduidelijkheden altijd navraag

doen bij de opdrachtgever.

Alex van Schaik

Wageningen UR

[email protected]

Gewas-bescherming

Grootfruit

Aanpak vruchtrotbestrijding, deel 2

In Fruitteelt 32 kon u lezen

over de aanpak van vrucht-

rot met de middelen captan

en Bellis in relatie tot MRL-

overschrijdingen en bovenwet-

telijke eisen voor retailers.

Nu komt een derde middel,

Switch, ter sprake.

Switch. Naast captan en Bellis

bevat ook Switch twee werkza-

me (cyprodinil en � udioxonil)

stoffen en heeft daardoor een

erg brede werking. Beide stof-

fen worden echter bij toepas-

singen na half juni zeker ge-

vonden. Kans op overschrijding

van MRL en ARfD, is voor Aldi

en AH minimaal. Vanwege de

grilligheid tussen de uitslagen

van de analyses is het mogelijk

dat de norm van Lidl (33% vul-

ling MRL) wordt overschreden.

Dit zijn echter extreme geval-

len met drie bespuitingen in

drie weken en de wettelijke VT

van drie dagen. Om het risico

van overschrijding zo klein mo-

gelijk te houden, adviseren wij

nadrukkelijk Switch maximaal

twee keer te spuiten op één

en drie weken voor de pluk. Er

moeten twee weken zitten tus-

sen de eerste en de tweede be-

spuiting. Gebruik de juiste do-

sering. Switch is in de praktijk

actueel: laat inzetbaar, sterk/

laag residu, bij langere bewa-

ring peer sterke aanpak van

Cadophora. Dosering 0,8 kg

p/ha, te corrigeren op boom-

hoogte, VT van drie dagen.

Advies. Voor bewaring tot

1 januari 2014 kunt u alleen

captan inzetten.

Voor langere bewaring en

het voldoen aan de strengste

bovenwettelijke residuen

markteisen twee keer Switch

toepassen op drie en één week

voor de oogst (voorkomt beter

visogen bij peer, kort voor de

oogst toepasbaar, minder vul-

ling van residu) met daarom-

heen captan.

Overweeg op peer ook te dom-

pelen met Philabuster. Beslis

dit in overleg met uw voorlich-

ter en in goede afstemming

met uw afzetpartner.

Tabel. In de tabel staat per

middel aangegeven wat de

werking is op de meest belang-

rijke schimmels. Enkele schim-

mels kregen wetenschappelijk

nieuwe namen: Cadophora

malorum is de nieuwe naam

voor Phialophora (belangrijke

veroorzaker van visogen op

peer). En: Neofabraea (meer-

dere stammen) is de nieuwe

naam voor Gloeosporium (met

name op appel een belangrijke

veroorzaker van vruchtrot,

relatief sterke toename vanuit

detecties in België).

Aryan van Toorn

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

Tabel: Werkingsspectrum van de fungiciden op de meest belangrijke schimmels incl. VT

Captan Captan Delan DF Flint Switch Bellis Philabuster 0,6 kg 1,2 kg

VT Nederland (= EU) 7 21 28 14 3 7 1VT Rusland 7 21 28 28 7 7 1VT tot 0 residu Niet na Niet na ? 35 75 en 2 w.z. ? En 2 w.z. Onmogelijk en einde bloei einde bloei stoffen stoffen 2 w.z. stoffenBotrytis ++ +++ +++ +++ ++++ ++++ ++++Nectria ++ ++++ + + ++ + ++++Phytophthora + ++ ++ + + ++++ -Cadophora + ++ - - ++++ ** ++++Neofabraea +++ +++ ++ +++ +++ +++ ++++Monilinia ++ ++ + ++ +++ +++ +++Penicillium ++ ++++ + +++ +++ +++ ++++Stemphylium + ++ + +++ ++++ ++++ ++, te laatSpatschurft + +++ +++ ++* ++ ++* -

- = geen werking of werking niet bekend

+ = zwakke werking

++ = matige werking

+++ = goede werking

++++ = zeer goede werking

* = mogelijk geen werking door resistentie

** = beperkte ervaringen, maar recent heeft PCF in testen

werking aangetoond

Bron: CAF 2012/’13

Vruchtrot tijdens bewaring is op diverse manieren te voorkomen.

Foto: Marijke van Ossenbruggen, NFO

Zeeland/Noord-Brabant

Delta-NoordWoensdag 21 augustus

Dagexcursie naar diverse bedrijven

in West-Betuwe onder leiding van

Pieter Aalbers en Arie van Horssen

(Alliance). Bedrijfsbezoek bij o.a.

Alliance, Van Haaften Fruit, chry-

santenkwekerij Lewis Flowers met

aansluitend een barbecue. Start-

tijd: 07:30 uur. Eindtijd: 20:30 uur.

Kosten 25 euro p/p. Informatie en

aanmelden bij Gert-Jan Flikweert,

tel 06-25050061.

Midden-NederlandZuidoost-UtrechtVrijdag 6 september

Busreis naar de Flevopolders. Ver-

zamelen om 7.30 uur bij G.J. van

Doorn, Schonauwenseweg 9 te

Houten. Eerst naar fruitteeltbe-

drijf Vereecken in Dronten, daarna

naar een veehouder om te kijken

bij een mestvergister. Vervolgens

naar Luttelgeest voor lunch en een

bezoek aan de Orchideeënhoeve.

Daarna naar het fruitbedrijf van

de familie Verhage. Na afloop

diner. Kosten: € 50,- p.p.

Opgeven bij Arie Spithoven

(06 23290590) of Gert Jan van

Doorn (06 22930993).

Zuid-HollandVijfheerenland en Alblasserwaard Maandag 19 augustus

Excursie onder leiding van Aryan

van Toorn en Joris Wisse (CAF)

naar enkele fruitbedrijven in de

IJsselstreek en Flevoland. Er is aan-

dacht voor veel aspecten van de

fruitteelt: traditionele en nieuwe

grootfruitrassen, steenfruit, klein-

fruit, bedrijfsverbreding, huisver-

koop en biologische teelt. Start-

tijd: 07:30 uur. Eindtijd: 21:30 uur.

Locatie: De Goudreinet, Vuren

(A 15). Informatie en aanmelden

bij Gerrit van Dieren,

tel. 06-25325954.

Open dag FruitkenniscentrumDe NFO organiseert met een

aantal partners de jaarlijkse Open

dag van het Fruitkenniscentrum

Randwijk op donderdag 22 au-

gustus.

Aandachtstrekker wordt de auto-

noom rijdende trekker in combina-

tie met de CDS-spuit.

Overige thema’s onder meer:

mechanische snoei in Elstar en

Junami; demoperceel met Elstar-

mutanten; bladfosfaatgehalten in

relatie tot perenbladvlo en kennis-

making met het Praktijknetwerk

Emissie en Drift. ’s Avonds is er

een programma voor de kleinfruit-

teelt op het Kennis- en Innovatie

Centrum Kleinfruit (KICK).

Locatie: PPO Fruit, Lingewal 1,

6668 LA Randwijk.

Aanvang: circa 13.00 uur.

Fruitteelt is het verenigingsor-gaan van de Nederlandse Fruitte-lers Organisatie. Abonnementen zijn alleen te verkrijgen door leden van de organisatie.

Opzegging: schriftelijk, minstens drie maanden voor het einde van het kalenderjaar. Wijziging bedrijfsgegevens: schriftelijk tot 1 januari.

AdresgegevensPostbus 3442700 AH ZoetermeerLouis Pasteurlaan 62719 EE ZoetermeerTelefoon: (079) 368 13 00Fax: (079) 368 13 55

E-mail NFO-secretariaat en ledenadministratie: [email protected]

E-mail redactie: [email protected] Website: www.nfofruit.nl

RedactieHerman Bus (hoofdredacteur)Caroline van AsscheMarai Ebben (eindredacteur)Marijke van Ossenbruggen

RedactiecommissieH. BalkhovenA. GoesH. van Kekem A. OostveenM. RaveslootH. ReindersC. UijttewaalB.J. van WestreenenR. van ’t Westeinde

Advertentie-acquisitieBureau Van VlietRobert MondelaarsRemco WijnhoutPostbus 20, 2040 AA [email protected]: (023) 571 47 45Fax: (023) 571 76 80

DrukkerijDeltaHage, Den Haag

VormgevingRichard van Rheenen, Grafisch!OK

Uitgever en auteurs verklaren dat Fruitteelt op zorgvuldige wijze en naar beste weten is sa-

mengesteld en aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijk-heid voor schade, van welke aard ook, welke het gevolg is van handelingen en/of beslis-singen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van Fruitteelt wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring. Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden verveelvoudigd, opge-slagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

C O L O F O N

nfo agenda

Gevraagd200 Conference-bomen tot 10 jaar oud op

kwee C.

Tel. 06-55596669. E-mail: [email protected]

Te koopDiverse fruitkisten.

250 stuks 114x120x58 € 10,-

200 stuks 100x120x75 € 25,-

170 stuks 100x120x75 € 17,50

500 stuks 100x120x70 € 15,-

Tel. 0113 572921 of 06-5335428

AangebodenBenodigdheden voor de teelt van aardbeien op

stelling, o.a. palen, overkapping, ophangijzers,

druppelslang etc. Tevens smalpoorttrekker � at

New-Holland 50-86s i.z.g.st. t.e.a.b.

Tel. 06-22445243 na 17:00 uur.

GezochtMooie overjarige bomen/struiken van 3 tot

10 jaar om te verplanten in november 2013;

10 tot 1500 bomen afhankelijk van ras. Kluit

niet noodzakelijk.

- Delbare, Alkmene, James, Elstar, Pinova/Eve-

lina e.a. op m9

- Beth, Jutte peer, Conference, Concorde,

Doyenne, Gieser op kwee

- Opal, Jubileum, Avalon, Victoria, Anne Spath.

Van Burlat tot Regina. Alle nieuwe rassen

op GiSelA.

- Japanse pruim, blauwe bes, kiwibes, abrikoos.

Graag mailen naar info@warmonderhofboom-

gaard.nl met vermelding ras en aantal.

Tel. 06-51197154

Vangbandje

Verhuur - Verkoop - Transport

Simon Homburgstraat 13 - 5431 NN Cuijk

AgendaberichtenAgendaberichten voor deze

rubriek kunt u indienen tot

maandagochtend 09.00 uur

van de eerste week waarin

de redactie het bericht moet

plaatsen. In principe plaatst

de redactie het bericht in

twee achtereenvolgende

bladen. De Agendaberichten

opgeven via het digitale

formulier op de homepage

van www.nfofruit.nl >

Vakblad Fruitteelt.

Wanneer dit problemen op-

levert, stuur dan uw bericht

naar de redactie via e-mail

[email protected].

Zari Elstar & Delcorf • oogst kort na Delcorf

productief • vlot kleurend

knapperigsupersappig

vroeg

zari!

‘Open’ ras, beschikbaar voor elke teler. Te verkrijgen bij:

www.zariapple.com www.better3fruit.com

bvba Carolus C.Heuvelstraat 50 | B-3850 Nieuwerkerken

T 32 (0) 11 68 87 01 | F 32 (0) 11 67 47 [email protected] | www.carolustrees.com

nv René NicolaïLindestraat 22 | B-3570 Alken

T 32 (0) 11 31 21 25 | F 32 (0) 11 31 65 [email protected] | www.renenicolai.be

Fruitteelt_135hx98b.indd 1 6/07/11 13:32

www.zariapple.com

bvba Carolus C.Heuvelstraat 50 | B-3850 NieuwerkerkenT 32 (0) 11 68 87 01 | F 32 (0) 11 67 47 [email protected] | www.carolustrees.com

www.better3fruit.com

‘Open’ ras, beschikbaar voor elke teler. Te verkrijgen bij:

Elstar & Delcorf • oogst kort na Delcorf

productief • vlot kleurendZari

knapperigknapperigknapperigknapperigknapperigknapperigknapperigknapperigknapperigknapperigknapperigsupersappigsupersappig

knapperigsupersappig

knapperigknapperigsupersappig

knapperigvroeg

supersappigvroeg

supersappig

Koelruimte aangeboden

www.koelhuishertenweg.nl

Goedkope koeltarieven ULO-bewaring Mogelijkheid tot extra gratis fust Koelen met luchtbevochteging

Koelhuis HertenwegAdrie GrootHertenweg 13a8317PM [email protected]

Van RooijenISOLATIE SYSTEEMBOUW B.V.

Specialisten in het bouwen van: Koel- en vriescellen

Geconditioneerde ruimtes

Cellen voor ULO-bewaring

Renovatie ULO-cellen

Aftesten van ULO-cellen

Adresgegevens:Koekoeksbloem 11

6665 HG DrielThe Netherlands

T +31 (0)26 474 27 88F +31 (0)26 474 27 88M +31(0)6 3853 07 21

E [email protected] www.vrisolatie.nl

“Gewoon doen”

GERZON B.V.Gespecialiseerd in verharding aanleggen in

boomgaarden zodat voor de oogst de paden hard, vlak en goed berijdbaar zijn.

Kijk op onze site www.gerzonbv.nl

Tevens sloop- en grondwerken, machineverhuur, aanleg manegebodems, verhardingen.

Afvalverwerking en containerverhuur.Zand, grint, grond, split en transport.

Voor meer informatie; 0344-691544 of 06.13.14.06.66

GERON

Eck & Wiel B.V.

SLOOP- & GRONDWERKEN

AANLEG VAN MANEGEBODEMS

TRANSPORT

RIJPLATENVERHUUR

MACHINEVERHUUR

ZAND, GRIND, GROND & SPLIT

ASBESTSANERING

KLEINSTE SLOOP/GRAAFMACHINE(KAN DOOR DE VOORDEUR)

Doejenburg 21 • 4024 HE Eck en Wiel

Tel. 0344-691544 • Fax 0344-694333 • Mob. 06-13140666

[email protected] • www.gerzonbv.nl

fruit-gerzon 130308.indd 1 08-03-13 16:01

ALCET SOUND • 06 20 40 71 87

www.vogelafweer.nl

Alcet Adv. 47 x 30 duo 28-04-2009

Met Switch® schakelt u in één keer bewaarziekten in de fruitteelt uit

Met Switch is het over en uit met bewaarziekten in groot- en kleinfruit. Switch is een zeer effectief en breedwerkend middel. Door de preventieve en curatieve werking van Switch schakelt u vele schimmel-ziekten waaronder Botrytis, Nectria, Monilia en Gloeosporium in één keer uit. Schakel Switch in en doe het licht van bewaarziekten uit!

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom. Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl.

Syngenta stimuleert de aanleg van biodiversiteitsstroken. Zie www.syngenta.nl/operationpollinator (of scan de QR code).

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

TM

SYN 21302050 AD Switch Fruit 210x297 NW11 BIJQR.indd 1 08-04-13 10:51

Fruitteelt 33 v02 - Nederlandse Fruittelers Organisatie · 0343-562036 • • [email protected]...

Documents

Transcript of Fruitteelt 33 v02 - Nederlandse Fruittelers Organisatie · 0343-562036 • • [email protected]...