weekblad voor de Universiteit van Amsterdamjaargang 64 08/04/2011 nummer 27

LoopbaanWel werknemer maar niet

in dienst: vaste banen aan de UvA zijn schaars

HypotheekWat verandert er voor

wie een eerste huis wil kopen?

Lading talentGeesteswetenschappen

verzet zich tegen de vergrijzing

Spiegeltje, spiegeltjeWie wordt de mooiste student van ’t land?

Kandidaat Fotis Sahertian / foto Tjebbe Venema

nooitvanelkaar

met

chris nietvelt

gijs scholten van aschat

hélène devos

vanjon fosse

regieivo van hove

p re m i è re

ww

w.t

ga

.nl‘Nietvelt ontspoort fascinerend’ Parool

17 t/m 20 apr | 16 t/m 19 meistadsschouwburg amsterdam (020) 624 23 11

Betaal € 10,00 met de Sprintpas van de Stadsschouwburg. Meer info www.ssba.nl

Wij vinden het fi jn...

...als je te keer gaat

Op zoek naar een leuke voetbalvereniging? Kom eens kijken bij ons of train een keer mee!

T.O.S.-ActiefSportpark Middenmeer, Radioweg 63

020 6928314 / info@tos-actief.nl / www.tos-actief.nl

inhoud #27

Folia: Weekblad voor de Universiteit van Amsterdam, Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, tel. 020-5253981, fax 020-5253980, redactie@folia.uva.nl website: www.folia.nl uitgever: Stichting Folia Civitatis redactie: Floor Boon, Mirna van Dijk (eindredacteur), Luuk Heezen, Jim Jansen (hoofdredacteur), Margot Riedstra (secretariaat), Gijs van der Sanden, Henk Thomas, Harmen van der Meulen (assistent eindredactie), Dirk Wolthekker medewerkers aan dit nummer: Martien Bos (correctie), Bob Bronshoff, Emma Curvers, Robbert Dijkgraaf, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Harmen van der Meulen, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Fen Verstappen, Hans van Vinkeveen, Loek Weijts redactieraad: Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Albert Goutbeek, Lief Keteleer (voorzitter), Jaap Kooijman, Lennart Verhoef, Bert Vuijsje zakelijke leiding: Paul van de Water art direction: Pascal Tieman opmaak: Carl Zevenboom druk: Dijkman Offset, Diemen advertentiewerving: Bureau van Vliet bv, Zandvoort, tel. 023-5714745, fax 023-5717680, zandvoort@bureauvanvliet.com abonnement: €46,90 per jaargang opgave: 020-525 3981, mededelingen@ folia.uva.nl of www.folia.nl. Het is niet altijd mogelijk de rechthebbenden van de foto’s op de prikbordpagina te achterhalen. Rechthebbenden van het beeldmateriaal kunnen zich bij Folia melden via: redactie@folia.uva.nl.

Plan BAfgelopen week deed de rechter eindelijk uitspraak in de al jaren slepende kwestie-BG-terrein. De uitspraak was niet minder dan een ramp voor de UvA: de sloop van een aantal rijksmonumenten op het terrein, noodzakelijk voor de bouw van een nieuwe bibliotheek geestesweten-schappen, is door de rechter verboden. Met deze uitspraak is een dikke streep gezet door de plannen van het College van Bestuur, want het CvB kan hierdoor (delen van) het huidige Huisvestingsplan niet realiseren. Wie de uitspraak leest kan tot geen andere conclusie komen dan dat men in het Maagdenhuis vijftien jaar schaamteloos bezig is geweest een inmid-dels gedateerd plan door te drukken. Een plan waarvan de noodzaak discutabel is, waarvoor alternatieven voorhanden zijn, waarvan de (cultuurhistorische) conse-quenties onvoldoende zijn onderzocht, en waartegen stad en land – tot voormalig OCW-minister Plasterk aan toe – zich heeft gekeerd. Zo’n plan toch doorzetten getuigt van onbehoorlijk bestuur en hoogmoed, zowel aan de kant van Stadsdeel Centrum (dat de sloopvergunning in 2009 verstrekte), als aan de kant van de UvA (die de sloop-vergunning aanvroeg). De directeur huis-vestingsontwikkeling, Salomé Bentinck, vertrekt per 1 april. Zou het toeval zijn dat zij het zinkende schip verlaat? Het CvB liet in een officiële reactie weten hoger beroep bij de Raad van State te overwegen. Maar wil het bestuur zich niet nog belachelijker maken dan het al heeft gedaan, dan ziet het daarvan af en geeft ruiterlijk toe dat sloop en nieuwbouw een dwaas en duur plan is. Het is tijd voor plan B: het onderbrengen van boeken en het creëren van studiezalen in de te res-taureren rijksmonumenten. De restauratie van die monumenten is evenmin goed-koop, maar kan op veel meer draagvlak rekenen dan sloop en nieuwbouw.

colofon

commentaar

weekblad voor de Universiteit van Amsterdamjaargang 64 08/04/2011 nummer 27

LoopbaanWel werknemer maar niet in dienst: vaste banen aan de UvA zijn schaars

HypotheekWat verandert er voor wie een eerste huis wil kopen?

Lading talentGeesteswetenschappen verzet zich tegen de vergrijzing

Spiegeltje, spiegeltjeWie wordt de mooiste student van ’t land?

Mooi en slimStudentennet organiseert voor de negen-de keer de Student of the Year-verkiezing. UvA en HvA-kandidaten vertellen waarom ze meedoen en hoe ze hun kansen in-schatten. ‘Als je op je uiterlijk let, ben je niet per se een domme doos’ 10

Contracthoppen Een derde van de UvA-medewerkers is niet in vaste dienst. Veel docenten en onderzoekers blijven in de hoop op een vaste aanstelling van het ene naar het andere baantje hoppen: ‘Je bungelt er maar zo’n beetje bij’ 14

HypotheekIs een eigen huis voor starters op de huizenmarkt nog wel bereikbaar, nu de regels steeds strenger worden? 17

VerjongingskuurAan de FGw wordt met groot materieel gestreden tegen de vergrijzing in de wetenschap; in 2003 zijn twaalf jonge onderzoekers aangesteld, en dit jaar veertien 18

En verder: nieuws 4-7, opinie/stage 8-9, objectief 12, bul 20, Fen is uit/het beste/eten 21, annonces/lezingen 23, Dijkgraaf/Curvers/overigens 24

Folia verschijnt sinds 1948 als onafhan-kelijk weekblad voor de Universiteit van Amsterdam. Het wordt uitgegeven doorde stichting Folia Civitatis.

cover: Sefanja Saino / foto Tjebbe Venema

Kandidaat Fotis Sahertian / foto Tjebbe Venema

Folia 3

nieuwsStudieschuldVoor wie eens precies wil weten tot wat voor astronomische proporties zijn studieschuld is opgelopen, is er nu de website watkostmijnstudieschuld.nl. De site heeft een ingebouwd rekenprogram-maatje dat razendsnel berekent hoeveel het hebben van een studieschuld je nu eigenlijk kost. In drie verschillende schermpjes tik je jouw studieschuld in, het rentepercentage en het bedrag dat je maandelijks moet betalen. Zo kun je bij-voorbeeld zien dat een studieschuld van 26.000 euro tegen een rentepercentage van anderhalf procent en een maande-lijkse afbetaling van 150 euro, uiteinde-lijk tot een schuld leidt van 29.300 euro. Je hebt dan dus 3.300 euro meer betaald dan je oorspronkelijke schuld was. Zie www.watkostmijnstudieschuld.nl

BAMBouwbedrijf BAM gaat het Roetersei-landcomplex (REC) van 70.000 vier-kante meter renoveren. In totaal zal de renovatie ruim vier jaar duren. Het betreft de bouwdelen A en B/C aan de Roetersstraat tussen de Nieuwe Ach-tergracht en de Sarphatistraat. Met de renovatie is een bedrag van 83 miljoen euro gemoeid. Op het toekomstige REC wordt de Nieuwe Achtergracht de spil van de campus. Aan deze gracht komen de entrees van de gebouwen te liggen, naast voorzieningen zoals kleinscha-lige horeca en winkels. BAM voert het project in twee fasen uit. Eerst komen de gebouwen B en C aan de beurt. Deze zullen eind 2013 gereed zijn. Daarna beginnen de renovatie van gebouw A en de bouw van een tussenliggende passage. Deze fase wordt eind 2015 afgerond. Na de renovatie zal de UvA op het REC de faculteiten der Maatschap-pij- en Gedragswetenschappen en der Rechtsgeleerdheid onderbrengen, plus een aantal gemeenschappelijke universi-taire diensten en bedrijven.

Gesloten kantoorruimtesOp de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen (FMG) is geen draagvlak voor een zogenoemd ‘hybride kantoorconcept’ in de nieuwe locatie van de faculteit op het Roeterseilandcomplex. Dit schrijft Claes de Vreese, die wegens ziekte van FMG decaan Wouter de Haan als waarnemend decaan van de faculteit optreedt, in een brief aan zijn mede-werkers. Een hybride kantoorconcept is een stelsel van deels gesloten en deels open kantoren. In verband met onrust, privacy, veiligheid en akoestiek zien me-dewerkers niets in deze open kantoren. Ze willen uitsluitend gesloten werkruimtes. De Vreese laat weten dat dit mogelijk is onder een aantal randvoorwaarden. Een daarvan is dat alleen de vaste staf met een aanstelling groter dan 0,5 fte kan blijven beschikken over een vaste werkplek. De rest moet een werkplek delen of gebruik-maken van flexplekken.

meer actueel nieuws op www.folia.nl

zz UvA verliest belangrijke rechtszaak.

zz Bouw nieuwe bibliotheek Geestes-wetenschappen op BG-terrein gaat vooralsnog niet door.

Tegenstanders van de sloop van het Stu-dentencentrum (Stuc/Crea 2) en van een deel van het voormalige zusterhuis op het BG-terrein hebben de UvA een gevoe-lige juridische klap toegebracht door een rechtszaak te winnen waardoor sloop van de monumentale panden op het terrein niet meer kan. De bestuursrechter van de rechtbank Amsterdam heeft daarover op 30 maart een uitspraak gedaan. De procedure was aangespannen door vijf verschillende verenigingen en genootschappen op cul-tuurhistorisch gebied. Zij hadden gezamen-lijk het Stadsdeel Centrum voor de rechter gesleept omdat het stadsdeel in januari 2009 aan de UvA een vergunning tot sloop van de panden had gegeven, een zogenoemde ‘monumentenvergunning’. De te slopen panden stonden sinds 2001 op de rijksmo-numentenlijst. Door de uitspraak van de rechter komt het hele huisvestingsplan van de UvA op losse schroeven te staan.De monumentale negentiende-eeuwse panden op het BG-terrein zijn in bezit van de UvA. Tot aan het begin van de jaren tachtig waren ze in gebruik als aca-demisch ziekenhuis. De panden kwamen leeg te staan toen de nieuwbouw van het AMC werd betrokken. Geleidelijk werden de panden weer in gebruik genomen, onder meer door studentenverenigingen. Eind jaren negentig besloot de UvA dat de panden tegen de vlakte moesten om plaats te maken voor een nieuwe bibliotheek. Aanvankelijk zou dat een hele nieuwe UB worden, maar omdat er toen al direct

protesten kwamen van omwonenden en cultuurhistorici werd die nieuwe UB afgezwakt tot een bibliotheek Geestes-wetenschappen. De nieuwe bibliotheek moet deel gaan uitmaken van een campus Geesteswetenschappen met ruimtes voor onderwijs en onderzoek.Tegenstanders van de nieuwbouw heb-ben steeds aangegeven dat de daarvoor noodzakelijke sloop van het in hun ogen cultuurhistorisch erfgoed op gespannen voet staat met de cultuurhistorische waarde van de binnenstad. Eerder werden zij hierin bevestigd door de Rijksdienst voor

de Archeologie, Cultuur en Monumen-ten en door de toenmalige minister van OCW, Ronald Plasterk. Ook meenden de tegenstanders dat dergelijke grootschalige nieuwbouw zou misstaan op het kleinscha-lige BG-terrein, dat een grote bibliotheek gezien de digitalisering van universitaire collecties niet nodig is, en dat er alternatie-ven voorhanden zijn. De rechter heeft hen daarin nu in het gelijk gesteld. De UvA laat in een persverklaring weten ‘teleurgesteld’ te zijn en overweegt hoger beroep. (DW)

Zie ook ‘commentaar’ op pagina 3

Sloop BG-panden door rechter verboden

‘Democratisering moet doorgaan’zz Bijeenkomst over de opstanden in de Arabische wereld met Egyptische en Tunesische activisten.

zz Politicoloog Boris Slijper: ‘We kun-nen niet wachten tot aan alle voor-waarden is voldaan.’

Westerse landen moeten voorzichtig zijn met het invoeren van democratie naar westers model in de postrevolutionaire Arabische landen. Vrije verkiezingen zijn al een hele goede eerste stap, zo betoogde docent politicologie Boris Slijper don-derdagmiddag tijdens een bijeenkomst over de Arabische revoltes. ‘We kunnen niet wachten tot aan alle voorwaarden is voldaan, democratisering moet hoe dan ook doorgang vinden.’Volgens de politieke theorie moet een land eerst aan allerlei voorwaarden voldoen voordat democratie naar westers model werkt, zo vertelde Slijper, en landen als Egypte en Tunesië zijn daar volgens de politicoloog nog lang niet aan toe. ‘Wij

kennen bijvoorbeeld seksuele vrijheid en een seculiere publieke ruimte. Dat Arabi-sche landen ook zonder deze vergaande vrijheden voorzichtige stappen richting democratie kunnen zetten, door kiesrecht in te voeren en gelijkheid voor de wet te respecteren, moet aangemoedigd worden.’De bijeenkomst was georganiseerd om zowel terug als vooruit te kijken op de situatie in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Terwijl het nog onrustig is in onder andere Jemen, Bahrein en Syrië, is het alweer ruim een maand geleden dat Mubarak uit Egypte werd verjaagd.Naast Slijper was ook arabist Robbert Woltering aanwezig. Lina Ben Mhenni, een Tunesische activiste en blogster kwam aan het woord, evenals de Egyptische activist en blogger Waleed Nasser. Beiden vertelden vanuit hun ervaringen tijdens de revoluties in Tunesië en Egypte over de grote rol die sociale media als Facebook ent Twitter speelden bij het doorgeven van informatie.Nasser: ‘Ik werd uitgenodigd voor de

revolutie in Egypte via Facebook. Ik heb die uitnodiging virtueel niet geaccepteerd, omdat ik bang was door de veiligheids-diensten op een lijst gezet te worden. Toen op straat bleek dat iedereen ervan wist, wat ongelooflijk is in een land als Egypte waar lang niet iedereen online is, werd het serieuzer, maar vooraf had niemand kun-nen voorspellen hoe groot de revolutie zou worden.’Hoe het nu verder moet in beide landen, daar kwamen de experts niet helemaal uit. Volgens Slijper zullen de eerste verkie-zingen een testcase zijn. ‘Er bestaat een gouden regel: wanneer een regering na maximaal drie verkiezingen is gewisseld, dan is democratie een feit.’Volgens blogster Ben Mhenni moet het volk de straat op blijven gaan zolang dingen niet goed zijn geregeld. ‘Dat geldt voor het krijgen van een nieuwe grond-wet, maar ook voor de samenstelling van onze regering.’ Nasser sloot zich daarbij aan: ‘We should stop playing revolution and start playing politics.’ (FB)

Tegenstanders vieren succes: de rechter verbiedt de sloop van BG-panden / foto Thomas Schlijper

4 Folia

Decaan vertrektJosé van Dijck, hoogleraar mediastudies en decaan van de Faculteit der Geestesweten-schappen, stopt per 1 september met haar werk als decaan. Haar afgesproken termijn verloopt dan en Van Dijck wil haar deca-naat niet verlengd hebben. In een reactie zegt ze: ‘Ik heb besloten mijn decanaat niet te verlengen omdat ik héél graag terug wil naar de wetenschap en bovendien omdat mediastudies zo’n beweeglijke discipline is dat ik er niet te lang “uit” kan en wil zijn. Iedere dag dat ik mijn computer aanzet, is de wereld van de media weer veranderd, en als ik te lang uit het onderwijs en onder-zoek ben, wordt het steeds moeilijker om terug te keren.’ Van Dijck gaat vanaf sep-tember eerst een sabbatical opnemen om een boek te schrijven en ‘helemaal bij te lezen’. Daarna gaat ze ‘met groot genoegen’ weer terug naar de afdeling mediastudies.

ToonladdersOnderzoekers van het Institute for Logic, Language and Computation (ILLC) hebben een universele eigenschap van toonladders ontdekt. Tot nu toe werd aan-genomen dat het enige wat toonladders wereldwijd met elkaar gemeen hebben het octaaf is. De vele honderden toonladders blijken echter nog een diepere overeen-komst te bezitten: als hun tonen twee- of driedimensioneel vergeleken worden in een soort assenstelsel, vormen zij zoge-heten convexe en sterconvexe structuren. Convexe structuren zijn patronen zonder inhammen of gaten, zoals een cirkel, vier-kant of ovaal. De onderzoeksresultaten zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of New Music Research.

GezondheidstestHet Bureau Studentenartsen heeft een test ontwikkeld om gezondheidsproblemen bij studenten in kaart te brengen. De online vragenlijst is voor iedere universiteit en hogeschool in Nederland en België beschik-baar. Uit onderzoek blijkt dat studenten vaker gezondheidsklachten hebben dan hun leeftijdsgenoten die niet studeren. Dat komt volgens de onderzoekers omdat de licha-melijke of psychologische problemen die studenten ervaren vaak samen hangen met het studentenleven. Door het invullen van de vragenlijst kunnen studenten zien hoe ze scoren op een aantal aspecten van het stu-dentenleven. Na het doen van de test krijgt de student gepersonaliseerde feedback. Zie: www.studentengezondheidstest.nl/.

StellingDe stelling op folia.nl luidde afgelopen week: De UvA gaat in haar publiciteits-uitingen meer aandacht schenken aan seksuele diversiteit. Dat is een goede zaak.

yy Eens - 7,6 %yy Oneens - 92,4 %

Aantal respondenten: 276

Schuld door gewijzigde regels

Langstudeerdersboete ‘onrechtmatig’

zz Debat over democratisch gehalte van de studentenpolitiek.

zz Pleidooi voor samenvoeging onder-nemingsraad en studentenraad.

De communicatie tussen het bestuur van de UvA en de studentenraden moet beter. Dat zei Paul Doop, vicevoorzitter van het CvB, op 31 maart tijdens een debat in Crea over het democratische gehalte van de studentenpolitiek. Aanleiding van het debat vormden de lage opkomstcijfers bij studentenraadsverkiezingen (20 procent) en het vermoeden van de studentenraden dat zij steeds minder betrokken worden bij het UvA-beleid. De jaarlijkse verkie-zingen voor de studentenraden worden begin mei gehouden.‘De studentenraden bereiken niets als het gaat om kwaliteit van onderwijs. De tegenstelling tussen rendement en een gedegen academisch klimaat komt nooit ter sprake,’ zei Sam de Nijs van studen-tenpartij Ons kritisch alternatief. Doop vond niet dat daar per se een tegenstel-ling tussen bestaat. ‘Rendement verhoog je bijvoorbeeld ook door het onderwijs beter te organiseren.’ Bij sommige stu-dentenraden leeft het idee dat decanen bewust gebrekkig communiceren om de raden zoveel mogelijk buiten de besluit-vorming te houden. Er zou sprake zijn van bedrog en het achterhouden van belangrijke notulen. Jesper Voskamp (UvASociaal): ‘CvB en decanen commu-niceren slecht met ons en komen soms met drie verschillende verklaringen voor hetzelfde besluit.’ Paul Doop zei dit beeld

‘totaal niet te herkennen,’ hoewel hij wel toegaf dat de communicatie verbeterd moest worden.Radboud Winkels, vicevoorzitter van de Centrale Ondernemingsraad (COR), pleitte ervoor de ondernemingsraden en studen-tenraden samen te voegen om zo meer ge-wicht in de schaal te kunnen leggen. ‘Onze belangen zijn meestal niet tegenstrijdig.’ Timo Klein (Mei) zag hier niets in: ‘Het is niet praktisch. Er zijn te veel verschillende dossiers en de culturen van de raden ver-schillen te veel.’ Winkels opperde ook nog

het idee om studentenraadsleden niet al-lemaal slechts één jaar te laten zitten, maar ze gefaseerd te vervangen. ‘Op die manier verhoog je de effectiviteit en kunnen stu-dentenraadsleden ook echt iets bereiken, in plaats van dat ze bezig moeten zijn met hoe ze hun opvolgers het beste kunnen bedie-nen.’ Het was het slotdebat van Dag van de Medezeggenschap, die overigens verder was afgelast. De studentenraden kampen met een tekort aan kandidaten voor de verkie-zingen die worden gehouden van 9-13 mei. (Onno La Rivière)

‘CvB en decanen communiceren slecht’

zz De boete van 3000 euro die studenten moeten betalen wanneer zij meer dan een jaar extra studeren, is onrechtmatig.

zz Dat staat in een juridisch advies van het gerenommeerde advocatenkantoor Stibbe.

De langstudeerdersboete van 3000 euro per jaar, die het kabinet per 1 september wil invoeren, is onrechtmatig. Dat staat in een advies van advocatenkantoor Stibbe dat op verzoek van de Landelijk Studentenvak-bond (LSVb), het Interstedelijke Studenten Overleg (ISO) en de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) is opgesteld. In het advies staat dat het in het wetsvoorstel

ontbreekt aan een goede overgangsrege-ling, er niet wordt voldaan aan het recht op onderwijs, en het gelijkheidsbeginsel wordt geschonden. Stibbe verwijst ook naar een door Nederland getekend verdrag van de VN waarin staat dat het hoger onderwijs ge-leidelijk aan kosteloos dient te worden. (FB)

Zie ook www.folia.nl

zz In 2008 veranderden de regels over hoeveel een student mag bijverdienen.

zz Omdat deze wijziging niet duidelijk is aangekondigd, moeten twintigduizend studenten hun studiebeurs nu terug-betalen.

Begin maart kregen twintigduizend studenten te horen dat zij in 2008 te veel hebben verdiend naast hun studie en dat zij daarom een deel van hun studiebeurs moe-ten terugbetalen. De oorzaak: een wijziging

in de regels waardoor het bedrag dat stu-denten netto mochten bijverdienen vrijwel geruisloos werd veranderd in een bedrag dat studenten bruto mochten verdienen.Omdat de wijziging niet bekend werd gemaakt per brief, maar alleen is vermeld op de website van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), hebben veel studen-ten zich niet gerealiseerd dat zij ineens te veel verdienden. Mochten zij eerst een maximum van bijna 13.000 euro netto verdienen, in 2008 veranderde dat in een bruto bedrag.

Naast het terugbetalen van een teveel aan studiefinanciering moeten studenten sinds 2008 ook een boete betalen voor het onrechtmatig in bezit hebben van een ov-jaarkaart (à 78,16 euro per maand) wan-neer zij te veel verdienden. Die regeling is in 2010 weer teruggedraaid.De verhoging van de inkomensgrens geldt niet alleen voor 2008, maar ook voor de jaren daarna. Er werden al Kamervragen ingediend door D66, VVD, PvdA, CDA, SP en GroenLinks. Een antwoord heeft de staatssecretaris nog niet gegeven. (FB)

V.l.n.r.: Sam de Nijs, Radboud Winkels, Paul Doop, Jesper Voskamp en Timo Klein in debat over medezeggenschap, links presentator Jim Jansen / foto Bob Bronshoff

Folia 5

nieuwsmeer actueel nieuws op www.folia.nl

doctor

Gep Eisenloeffel promoveert op de invloed van culturele waarden tijdens de aanloop en het verloop van de Amerikaanse War on Terror.

Culturele waarden? Spelen die dan een rol bij conflicten?‘Cultuur is de laatste jaren een steeds grotere rol gaan spelen in de internatio-nale betrekkingen. Samuel Huntington voorspelde in 1999 The Clash of Civiliza-tions dat verschillende culturele waarden tussen naties de belangrijkste bron van conflicten zullen zijn in de 21e eeuw.’

Over wat voor culturele waarden hebben we het dan?‘Typisch Amerikaanse waarden als individualisme, vrijheid, liberalisme, maar ook bezitsvorming. Die waarden zijn in verschillende kolonisatiegolven naar Amerika gekomen. Met name de laatste achttiende-eeuwse kolonisatie-golf heeft in staten als Kentucky, Ten-nessee en andere zuidelijke staten een agressief soort liberalisme achtergela-ten, dat toentertijd versterkt werd door de strijd tegen de indianen. Die groep kolonisten kwam echt niet uit idealisti-sche motieven naar de V.S., maar vooral om zich land toe te eigenen en er zelf beter van te worden, pakken wat je pakken kunt, houden wat je hebt. In het mid- en zuidwesten heerst die mentali-teit nog steeds.’

Hoe is dit van invloed geweest op de manier waarop amerika de War on Terror is begonnen?‘Er zijn grote demografische verschui-vingen gaande in Amerika. Mensen uit het Noorden trekken weg naar het Zui-den, dat aan economische kracht wint. Daar gaan steeds meer mensen wonen die hun mentaliteit aanpassen aan de meer agressieve mentaliteit van het Zuiden. Door die verschuiving wordt het Zuiden electoraal ook belangrijker. Bush kon daar mooi gebruik van ma-ken bij het begin van zijn oorlog tegen het terrorisme.’

Is dat onder Obama veranderd?‘Obama noemt het geen War on Ter-ror meer, maar het idee dat het gebied van Irak tot aan Afghanistan onder Amerikaanse controle hoort, bestaat om economische en ideologische redenen nog steeds.’ (DW)

De Amerikaanse identiteit en strategievor-ming. De invloed van culturele waarden tijdens de aanloop en het verloop van de War on Terror. Promotie 6 april. Promo-tor: Prof. dr. G. Junne.

‘Je bungelt er maar een beetje bij’

zz Kortgedingrechter doet uitspraak in cateringkwestie.

zz UvA-HvA moeten opnieuw beoor-delen of de gunning van het nieuwe cateringcontract aan cateraar Sodexo juist is verlopen.

Er hoeft geen nieuwe aanbestedings-procedure te komen voor de catering van UvA en HvA, maar de gunning van de catering aan Sodexo moeten beide onderwijsinstellingen wel opnieuw beoordelen.

Dat heeft de rechter op 1 april besloten in een kort geding dat was aangespan-nen door de cateraars Compass Group en Vitam tegen de UvA-HvA. Het gaat alleen om de toewijzing van het cate-ringcontract voor eten, drinken, feesten en partijen. De gunning van de automa-tenverkoop aan Maas International en

van de coffeecorners aan Micaffè vielen buiten de rechtszaak. UvA-HvA kozen eind februari na een aanbestedingspro-cedure het nieuwe cateringcontract voor cateraar Sodexo, maar Compass Group en Vitam gingen daarmee niet akkoord en stapten naar de rechter. Ze eisten uitsluiting van Sodexo of het overdoen van de hele aanbesteding. Die eis nam de rechter niet over, maar hij stelt UvA-HvA ‘grotendeels in het ongelijk’.

De rechter meent dat UvA-HvA ‘niet inzichtelijk hebben gemaakt’ op welke wijze de kandidaat-cateraars voldeden aan de gunningscriteria. De kandidaat-cateraars konden op verschillende onderdelen van de aanbesteding pun-ten scoren. Maar, zegt de rechter ‘een motivering van de door de inschrij-ving verkregen scores is niet verstrekt’. Sommige kandidaat-cateraars mochten bijvoorbeeld een productpresentatie

houden voor een commissie, maar het is volgens de rechter ‘vrijwel onmogelijk op objectieve wijze’ vast te stellen in hoe-verre die presentaties een rol speelden bij de gunning. ‘De uitspraak is ingewikkeld en om-vangrijk,’ zegt projectleider Wim van der Meer. ‘Ik kan er nog niet zo veel over zeggen. Maar het valt ons natuur-lijk wel tegen. We gaan komende dagen of weken kijken wat precies de uitspraak is, daarna gaan we een besluit nemen over de consequenties ervan en eventu-eel een nieuw tijdspad bepalen.’

De uitspraak van de rechter hoeft vol-gens Van der Meer niet te betekenen dat Sodexo nu niet meer de nieuwe cateraar van UvA-HvA wordt. In de oorspronke-lijke tijdsplanning zou Sodexo op 3 juni de catering overnemen van Sorbon (Vi-tam). Of die datum gehaald kan worden is niet zeker meer. (DW)

Rechter: gunning catering herbeoordelen

zz Eenderde van de UvA-medewerkers is niet in dienst van de UvA, maar werkt via een uitzendbureau of is gede-tacheerd.

zz Van het personeel dat wel in dienst is heeft een groot aantal een tijdelijk contract.

Een groot deel van het personeel aan de UvA is niet bij de UvA in dienst. UvA-breed werkt bijna een derde (31 procent) van de medewerkers (wetenschappelijk en ondersteund personeel bij elkaar opgeteld) via een uitzendbureau of is bij de UvA gedetacheerd. Van de 6.940

dienstverbanden zijn 2.160 niet aan-gegaan met de UvA zelf, maar met een uitzendbureau of via detachering. Aan de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) bedraagt dat percentage zelfs 40 procent, bij de bètafaculteit 38 procent. Gerekend voor alleen het wetenschap-pelijk personeel geldt hetzelfde: iets meer dan een derde van de wetenschap-pers (36 procent) is niet in dienst van de UvA. Wat de faculteiten betreft staan ook bij de wetenschappers de FGw en de bètafaculteit aan kop met respectievelijk 44 en 40 procent van de medewerkers niet in dienst van de UvA. Dit blijkt uit eigen onderzoek van Folia op basis van

gegevens van de personeels- en salaris-administratie.Aanleiding voor het Folia-onderzoek was een landelijk onderzoek van het Rathenau Instituut, eerder dit jaar, waaruit bleek dat veel wetenschappers van contractje naar contractje gaan. ‘Al die kleine contractjes geven je het gevoel er maar een beetje bij te bungelen; je hebt geen vaste werkplek, geen vaste telefoon en daardoor ook minder binding met de universiteit,’ zegt juniordocent sociologie Nora van der Linden. (DW)

Voor het uitgebreide achtergrondverhaal zie pagina 14-15.

Alles voor het geluk van Damiaanzz Secretaresse van hoogleraar Damiaan Denys in de running voor de titel ‘Secretaresse van het Jaar’.

zz Bekendmaking winnaar en prijsuit-reiking op 21 april.

AMC-secretaresse Karin van Peursen staat op de nominatie om te worden verkozen tot Secretaresse van het Jaar. Samen met twee andere secretaresses, Irene Frankfort uit Veenendaal en Janneke van de Geijn uit Eindhoven, is ze door-gedrongen tot de laatste drie van de door uitzendbureau Manpower georganiseerde en gesponsorde verkiezing. Van Peursen is sinds drie jaar de secretaresse en personal assistant van de van oorsprong Vlaamse psychiater Damiaan Denys, hoogleraar in het AMC en gespecialiseerd in de behandeling van patiënten die leiden aan ernstige angst- en dwangneuroses. Denys

heeft Van Peursen voorgedragen voor no-minatie.Uit haar profielschets op secretaressevan-hetjaar.nl wordt direct duidelijk waarom Van Peursen de gedroomde secretaresse van iedere baas is. ‘Damiaan Denys houdt me scherp en alert, wat enorm uitdagend is. Ik ondersteun hem op alle vlakken, waardoor hij zich op zijn hoofdtaken kan richten en zich niet hoeft bezig te houden met bijzaken die vaak net zo belangrijk zijn maar veel tijd in beslag nemen. Boven mijn bureau hangt een bordje, ontstaan uit een grap, maar met een kern van waar-heid: “Als Damiaan maar gelukkig is”. Hij is een buitengewoon prettig mens, waar ik trots op en loyaal aan ben.’ Sinds 30 maart en tot en met 20 april kan er online op de drie finalisten worden gestemd. Een dag later, op de nationale secretaressedag, wordt de winnaar bekendgemaakt in het Barbizon Palace Hotel. (DW)

Genomineerde AMC-secretaresse Karin van Peursen / foto Henk Thomas

6 Folia6 Folia

promotiesprikbord

ideëen voor deze rubriek: redactie@folia.uva.nl

DInSDaG 12/0412.00 uur: Jakub Mościcki - InformaticaUnderstanding and Mastering Dynamics in Computing Grids, Processing Moldable Tasks with User-Level Overlay.Promotor is M.T. Bubak. (Agnietenkapel)

14.00 uur: Freek Massee - Experimentele fysicaA Tunneler’s View on Correlated Oxides and Iron Based Superconductors.Promotor: Prof.dr. M.S. Golden. (Agnietenkapel)

VRIJDaG 15/0412.00 uur: Kitty Verzijlbergen - GeneeskundeChromatin Dynamics in Yeast: The Rite Assay for Histone Turnover and Inheritance.Promotor: Prof.dr. M.M.S. van Lohuizen. (Agnietenkapel)

14.00 uur: Marijn Koolen - InformatiewetenschapThe Meaning of Structure: The Value of Link Evidence for Information Retrieval.Promotor: Prof.dr. J.S. Mackenzie Owen. (Agnietenkapel)

afscheidscollegeVRIJDaG 15/0414.30 uur: Prof.dr. E.J. (Eric Jan) Sluijter, hoogleraar Kunstgeschiedenis van de nieuwere tijd‘Hier is de beurs en ’t geld, en liefde tot de kunst.’ Over de waarde van schilderijen in Rembrandts Amsterdam. (Aula)

Promoties, oraties en afscheidscolleges vinden in de regel plaats in of de Aula van de UvA, Lutherse Kerk, Singel 411 of de (Agnietenkapel), Oudezijds Voorburgwal 231.Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda

FGw OntruimingOm goed voorbereid te zijn op calamitei-ten, moet de bedrijfshulpverlening ontrui-mingsoefeningen houden. Die gaan deze maand plaatsvinden op 11, 12 en 14 april. De volgende locaties zullen worden ont-ruimd: op 11 april het Universiteitstheater aan de Nieuwe Doelenstraat 16; op 12 april het Bungehuis aan de Spuistraat 210 en het

BG-1 aan het Turfdraagsterpad 9; en op 14 april het Kunsthistorisch Instituut aan de Herengracht 286. Aanwezigen wordt verzocht de aanwijzingen van de bedrijfshulpverleners op te volgen. Tijdschema: een ontruimingssignaal (slow-whoop) geeft het begin van de ontrui-ming aan. Medewerkers moeten dan direct hun kamer te verlaten en afsluiten. Daarna moeten ze het pand verlaten. Pas na oproep van de bedrijfshulpverleners is de ontruiming beëindigd.

FNWI Jocelyne VreedeJocelyne Vreede van de Computational Chemistry & Physics Group heeft de WiF Publication Prize 2010 gewonnen van Women in the FNWI (WiF). De prijs werd uitgereikt tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van WiF. De jury loofde het feit dat haar onderzoek op meerdere disciplines van toepassing is en vond dat

er enthousiasme uit haar publicatie sprak. Vreedes paper ‘Pre-dicting the Reaction Coordinates of Millisecond Light-Induced Conformational Changes in Photoactive Yellow Protein’ ver-scheen vorig jaar in het toonaangevende tijdschrift PNAS. Met behulp van geavanceerde computersimulaties helderden Vreede en de coauteurs Jarek Juraszek en Peter Bolhuis de ontvouwings-route van een sensoreiwit op.

UB BoekennachtOp vrijdag 15 april 2011 wordt voor de derde keer de Amsterdamse Boeken-nacht gehouden. Het thema is dit jaar ‘De ontdekking’. Ook de Bijzondere Collecties doen mee. Schrijvers Nelleke Noordervliet en Kester Freriks, hoog-leraar boekwetenschap Lisa Kuitert en hoofdconservator Garrelt Verhoeven

laten zien welke bijzondere ontdekkingen zij hebben gedaan bij de Bijzondere Collecties. Daarna praten zij onder leiding van Lennart Booij verder met elkaar en met het publiek over de boeken, prenten of handschriften die ze eerder hebben ge-noemd, en wordt de vraag gesteld waarom hun ontdekking zo belangrijk voor hen is geweest. Locatie: Doelenzaal UB, Singel 425. Toegang gratis.

FdR ColumnAlibi, het opiniekwartaalblad van de juridische faculteit, heeft een column-wedstrijd uitgeschreven en roept studenten op daaraan mee te doen. Wie een originele kijk heeft op onderwijs, het studentenleven of de juridische praktijk en deze scherp kan formuleren, kan meedoen door in maximaal vijfhonderd

woorden zijn gedachten te verwoorden. Een mening over het proces-Wilders? Of over de verhuizing van de faculteit naar het Roeterseiland? Schrijf het op in een puntige column. De schrijver van het leukste epistel wint een fles bubbels en uiteraard een publicatie in Alibi. Meedoen kan nog tot 15 april. Columns mailen naar redactie@alibionline.nl

AMC Simone BuitendijkArts-epidemioloog Simone Buiten-dijk wordt per 1 september vicerector magnificus en lid van het College van Bestuur van de Universiteit Leiden. Nu is zij onder meer nog bijzonder hoogleraar eerstelijns verloskunde en ketenzorg bij het AMC. Het uit drie leden bestaande CvB van de Universiteit Leiden kent

straks twee oud-UvA-wetenschappers: ook voormalig UvA-rector Paul van der Heijden zit in het CvB van de Universiteit Leiden. Simone Buitendijk is ook hoofdonderzoeker bij TNO in Leiden. Als enige Nederlandse wetenschapper van TNO is zij lid van het Science Leaders Consensus Panel. Binnen dat kader ijvert Buitendijk onder meer voor het vergroten van de deelname van vrouwen aan de wetenschap.

Alle wetenschappers PublicatiesDe zichtbaarheid van UvA-onderzoek (sresultaten) wordt binnenkort aan-zienlijk vergroot door het automatisch opnemen van publicatielijsten op de per-soonlijke pagina’s van medewerkers. Deze lijsten worden opgenomen in een nieuw tabblad ‘Publicaties’. Met de introductie van de koppeling worden wetenschap-

pelijke publicaties eenvoudiger vindbaar door een groter publiek dat gebruikmaakt van Google of Google Scholar. Ook worden de actualiteit, volledigheid en de kwaliteit van de onderzoeksregis-tratie verbeterd, zo is de verwachting. Het project dat zorg draagt voor de koppeling (Promas genaamd) is een samenwerking van het IC, Bureau Communicatie en de UB.

FMG GriekenlandHet Nederlands Instituut in Athene (NIA) organiseert deze zomer het semi-nar ‘Island Ethnographies: from Cultural Difference to Cultural Connections’. Ge-vorderde masterstudenten en promoven-di kunnen zich tot 15 mei 2011 opgeven voor de periode 29 juni tot 7 juli 2011. Dit seminar zal gedeeltelijk plaatsvinden

op het Griekse eiland Skyros. Door de komst van vele immi-granten uit Oost-Europa en met name uit Albanië, is het eiland Skyros in de afgelopen tien jaar onderhevig aan diverse sociale veranderingen. De seminaristen krijgen de mogelijkheid om de eilandbewoners te interviewen om zo inzicht te ontwikkelen in de verschillende thema’s die tijdens het seminar aan bod komen. Info: www.nia.gr

Sport VarsityOp zondag 10 april zal de nationale universiteitsroeiwedstrijd Varsity voor de 128e maal worden verroeid op het Amsterdam-Rijnkanaal te Houten. De Varsity is de jaarlijkse roeiwedstrijd waar-bij alle studentenroeiverenigingen met elkaar de strijd aangaan. Het hoogtepunt is de race der Oude Vieren, die om vijf

uur van start zal gaan. Ook dit jaar zullen weer veel olympische en bondsroeiers in verenigingsverband strijden om de prestigi-euze ‘Gouden Blikken’. Aan de Oude Vierenrace zullen verschil-lende roeigrootheden meedoen. Boaz Meylink, Robert Lücken en Vincent van der Want zullen strijden voor de eer van Nereus. Skøll vaardigt de gebroeders Muda van de lichte Holland Acht af. Zie ook www.varsity.nl

Folia 7Folia 7

8 Folia

opinie

Het artikel over Wim Hof in Folia 24 van 18 maart gaat over de mentale beïnvloeding van het autonome zenuw-

stelsel. Wat hij mentaal doet is kennelijk wetenschappelijk niet te verklaren, maar iedereen kan het leren, zoals hij zegt. Dat wil nog niet zeggen dat het eenvoudig is of dat je er zonder risico aan kunt beginnen.Iedereen kan het leren, want het opwek-ken van zogenaamde yogic heat is al ongeveer duizend jaar bekend als een yogatechniek, die tot het geïntegreerde pakket van de Six Yogas of Naropa (956-1041) behoort. Antropoloog Walter Evans-Wentz heeft het Westen daarvan reeds in 1935 op de hoogte gebracht1. Het mentaal opwekken van lichaamswarmte is beter bekend onder de Tibetaanse naam: tummo. Zie ook het betreffende artikel op Wikipedia2, waarin wordt gezegd: ‘Wim Hof is a self-described Tummo master.’Deze mentaal opgewekte lichaamswarmte werd door de Tibetaanse yogi’s gebruikt om zonder vuur te kunnen overleven in de ijskoude meditatiegrotten op grote hoogte in de Himalaya. Verrassend is echter dat de fysieke warmte slechts een neveneffect is en niet het doel van de yogabeoefening3. Uit-eindelijk doel is namelijk het bereiken van de staat van verlichting4. Voor de meeste westerlingen klinkt dit nogal zweverig; meetbare fysieke warmte spreekt meer tot de ‘verbeelding’. Toch kon men zich in Tibetaanse kloosters ook laten opleiden tot réspa-meester5, in een soort keuzevak voor gevorderden. Er werden zelfs wedstrijden tussen monniken gehouden wie er in de Tibetaanse hoge bergen, in de barre vries-kou, met mentaal opgewekte lichaams-warmte de meeste bevroren katoenen lap-pen stof op het lichaam kon laten drogen. (Evans-Wentz, 1978)Het opwekken van warmte is zeker niet eenvoudig en het is de vraag of je zelf maar wat moet gaan experimenteren met het doen van wat ademhalingsoefenin-gen, zoals Wim Hof suggereert. Als je serieus tummo wilt gaan beoefenen kun je beter een gekwalificeerde Tibetaanse leraar zoeken of er eerst eens een modern boek over lezen.6 Om tot de beoefening te kunnen overgaan, moet er echter wel aan een aantal voorwaarden worden voldaan. De belangrijkste voorwaarde is dat de voorbereidende oefeningen moeten zijn afgerond. Met deze ‘preliminary practices’,

ook wel bekend onder de naam Ngöndro7, zal een westerse lekenbeoefenaar zeker een paar jaar bezig zijn.Wim Hof heeft bewezen dat hij mentaal is opgewassen tegen extreme koude en wil ook gaan bewijzen dat hij mentaal extreme warmte kan opvangen. Evans-Wentz was lang geleden al eens getuige van een yogi die dat demonstreerde:‘At Rikhikesh, on the Ganges, I once witnessed a demonstration of the yogic immunity to extreme heat. A naked yogi at midday in the hot season sat on the shimmering sands of the river-shore sur-rounded by four glowing fires of heaped-up wood and dried cow-dung within only a few feet of his naked body, each fire being in one of the four cardinal direc-tions. The unclouded midsummer sun, directly over his uncovered head, consti-tuted the fifth fire in the yoga, called the Pancha-Dhūni (‘Five-Fires’), which he was

practising.’ (Evans-Wentz, 1978)Met deze voorbeelden van mentale kracht in het achterhoofd is nu de interessante vraag: zijn we alleen maar ons brein, zoals in de bestseller van Dick Swaab8 wordt ge-suggereerd, of hebben we mentaal wel iets in te brengen? Eigenlijk kunnen we deze vraag met de kennis van de tummo yoga nog niet definitief beantwoorden, want zullen de Swaab-aanhangers zeggen: de tummo is niets anders dan een knopje in het brein dat na enige oefening omgezet kan worden; het behoort allemaal tot het domein van het brein. Anders wordt het wanneer we ook naar de andere onder-delen uit het pakket van de Six Yogas of Naropa gaan kijken. Neem bijvoorbeeld de yoga van het ‘illusoire lichaam’. De claim is hier dat alle materie, en dus ook ons brein, een betrekkelijk, illusoir

Wat Iceman Wim Hof kan, kan iedereen, zegt hij niet

alleen zelf, maar ook docent Frits de Vries. Makkelijk is

het echter niet.

Kou weerstaan kun je leren

illustratie Marc Kolle

Het opwekken van warm­te is zeker niet eenvoudig en het is de vraag of je zelf maar wat moet gaan experimenteren met het doen van wat adem­halingsoefeningen, zoals Wim Hof suggereert

bestaan heeft en dat alleen onze geest echt is: ‘mind is the sole reality’. (Evans-Wentz, 1978) Wie wil weten wie de echte koning is, brein of bewustzijn, kan aan de slag met een duizend jaar lang getest pakket yogaoefeningen. Je moet er alleen wel een paar jaar voor uittrekken. yyy

Frits de Vries is universiteitsdocent bij de FNWI.

1 W.Y. Evans-Wentz (ed), Tibetan Yoga and Secret

Doctrines, Oxford Universtity Press, eerste druk in 1935,

reprint 1978, p.155 ev. , book III, The path of Knowledge:

The Yoga of the Six Doctrines.

2 http://en.wikipedia.org/wiki/Tummo

3 Glenn H. Mullin, The Six Yogas of Naropa, Snow Lion

Publications, 1996, 2005. pag. 69.

4 D. Snellgrove, Indo-Tibetan Buddhism, Orchid Press,

2004, pag. 292-293.

5 Réspa wil zeggen: iemand die zich in katoen kleedt,

A. David-Neel, 1938, p.282.

6 Lama Thubten Yeshe, The Bliss of Inner Fire: Heart Prac-

tice of the Six Yogas of Naropa, Wisdom Publications, 1998.

(ook digitaal beschikbaar)

7 http://en.wikipedia.org/wiki/Ng%C3%B6ndro

8 Dick Swaab, Wij zijn ons brein: van baarmoeder tot

Alzheimer, Uitgeverij Contact, 2010

Behandelend therapeut

Malou Geenevasen (24) volgt de master klinische ontwikkelings psychologie en loopt nu een half jaar stage bij een praktijk voor psychotherapie.

‘Deze stage past helemaal bij wat ik wil worden, behande-lend therapeut. Ik kom in contact met mensen, probeer ze te begrijpen. En vaak kan ik hen met kleine aanwijzingen goed helpen, precies de reden dat ik ooit psychologie ben gaan studeren. Toen ik net met de stage begon was ik nog vrij onzeker. Ik dacht: wie ben ik om deze mensen te vertellen wat ze moeten doen? Maar je onderschat hoeveel je tijdens je studie hebt geleerd. Uiteindelijk heb ik dus ook wel leren vertrouwen op wat ik kan, ik weet nu dat ik waardevol kan zijn voor de praktijk.Mijn stage houdt in dat ik kinderen tussen de vijf en twintig jaar behandel. Via de huisarts worden zij naar ons doorverwezen. Dat kan voor van alles zijn, van ADHD tot nachtmerries tot angst voor de dokter. In een intake-gesprek leer ik de cliënt en hun ouders kennen. Het is van belang om naar de interactie tussen ouder en kind te kijken, daar kun je veel uit opmaken. Zo doen we bijvoor-beeld ook ‘systeemtherapie’, waarin wordt gekeken naar hoe de familie functioneert. Er zijn tegenwoordig zo veel gebroken gezinnen, dat heeft echt invloed. Na het intake-gesprek bespreken we in het werkoverleg of wij de juiste hulp kunnen bieden. In het geval van seksueel misbruik verwijzen we door naar een andere praktijk, omdat wij daar niet gespecialiseerd in zijn. Het is jammer dat ik nu pas kan stage lopen, want het is zo inspirerend. Je maakt je studie veel levendiger. Nu vond ik mijn studie altijd al leuk, maar nu zie ik pas echt het nut er van in. Van de dingen die ik tijdens mijn studie heb geleerd, merk ik ineens ‘wauw, dat kan ik dus hier voor gebruiken.’ Inmiddels weet ik zeker dat ik met kinderen wil gaan wer-ken. Kinderen zijn in zekere zin hoopvoller dan volwasse-nen, die zitten naar mijn idee vaak al vast in patronen. Met kinderen kun je meer bereiken.’ yyy Anouk Kemper

stage

Normen en waarden zijn dood. De ont-zuiling heeft de vaste kaders gebroken en de politiek heeft niet meer de ambitie burgers op te voeden, maar laat ze juist

vrij: roken moet weer mogen in cafés en het gaspe-daal mag harder worden ingetrapt. Maar vrijheid moet in een maatschappij aan banden gelegd worden en de wet schept die banden. In de nieuwe Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onder-zoek (WHW) wordt het de universiteiten mogelijk gemaakt om studenten uit de opleiding te gooien als zij ontoelaatbaar gedrag vertonen; dat wil zeggen: gedrag dat toont dat de student niet kan functione-ren in een baan waartoe zijn studie opleidt.Deze clausule in de wet kwam tot stand door de discussie over een pedofiel die onderwijskunde stu-deerde. Volgens de politiek mocht zo iemand niet het onderwijs in. Ook een student geneeskunde die rod-delt over patiënten is niet geschikt om arts te worden en kan van de universiteit gestuurd worden. Maar is een economiestudent die woekerrentes aan zijn vrienden vraagt, ongeschikt om later bankdi-recteur te worden? Waar wordt de lijn getrokken? Als ethiek een wezenlijk deel is van de academische

wereld, waarom wordt er dan op zo weinig facultei-ten aandacht aan besteed? Voor zij die denken dat dit dilemma zich beperkt tot de praktijkgerichte studie, denk hier eens over na: iedereen aan de Universiteit van Amsterdam wordt tot wetenschapper opgeleid en ook daarvoor gelden normen. Als iemand meer-dere keren fraudeert op examens of plagiaat pleegt in scripties, heeft hij volgens de geldende regels niet begrepen waar wetenschap over gaat. Sterker nog, in de fraude- en plagiaatregeling van de UvA staat dat deze persoon überhaupt niet op de universiteit thuishoort en weggestuurd dient te worden.Voor studenten lijkt de universiteit soms een we-reld die afgebakend is van de maatschappij. Maar juist hier wordt de basis gelegd van de normen en waarden van onze samenleving. Juist hier is dan ook de plek om na te denken over welke regels dienen te gelden en hoe men zich moet gedragen. In onze

pluralistische en individualistische samenleving is het soms lastig door de bomen het bos nog te zien. Zeker in de studententijd, waar ethische grenzen vervagen en worden opgezocht is het moeilijk te weten wat werkelijk goed en fout is. Was ethiek eerst een harde zuil, nu is ze meer een pannenkoek, veelal slapjes uitgesmeerd en plat. In tijden van morele onzekerheid is het de taak van de universiteit om het debat onder studenten te openen en hun een stevig pakket aan morele knowhow mee te geven. Je moet de regels kennen om het spel te kunnen spelen. Als je op basis van je gedrag van de opleiding kan worden verwijderd, maar niemand vertelt wat het gewenste (of juist verboden) gedrag is, wordt het een arbi-traire wedstrijd.Terug naar een moralistisch systeem? Zeker niet, maar professionaliteit is een onderdeel van acade-mische vorming en dient als zodanig in de discus-sie langs te komen. Een student moet weten wat de sociale en maatschappelijke impact gaat zijn van zijn studie en werk en welke houding daarbij past. Als je daar pas op de werkvloer achterkomt, is het te laat. Al tijdens je studie moet je leren hoe je met collega-onderzoekers om moet gaan, met je cliënten en met de samenleving. Want voor die laatste doen we het uiteindelijk allemaal. yyy

Michiel van Kernebeek is student geneeskunde en wijsbegeerte en student-lid van de Algemene Instellingsbrede Ethische Commissie (AIEC).

De universiteit moet meer doen aan professionele

vorming en ethisch besef binnen de opleidingen, vindt

Michiel van Kernebeek.

Ethiek is tegenwoordig een pannenkoek

Folia 9

In tijden van morele onzekerheid is het de taak van de universiteit om het debat onder studenten te openen en hun een stevig pakket aan morele knowhow mee te geven brief

Het systeem is te genezenWally Egelman pleit in Folia 26 van 1 april 2011 voor een blanco stem tijdens de studentenraadsverkiezingen. Het huidige systeem is ziek en door op een van de deelne-mende partijen te stemmen, legitimeer je als kiezer het systeem. Egelmans grondaanname bij deze stelling lijkt te zijn dat deelnemers aan het systeem automatisch niet in staat zijn het systeem te verbeteren. Deze aanname deed mij denken aan Genealogie van de moraal van Friedrich Nietzsche, omdat hij in dit boek be-toogt dat de zwakke en zieke mensen de overhand heb-ben gekregen in de maatschappij en de gezonde mensen zich af moeten zonderen om niet ook ziek te worden. Deze situatie terugbrengend naar de huidige studentenpoli-

tiek heb ik hier mijn vraagtekens bij. Egelman stelt dat de raadsleden doorgaans wel competent zijn, maar niet in staat het systeem te verbeteren. Ik denk dat het wel mogelijk is om mede vanuit de raden het systeem te genezen; met de kennis die je daar opdoet kun je een precieze diagnose maken en dientengevolge een goed geneesmiddel toepas-sen. Een blanco stem is geen remedie, het is louter een frustratie van het systeem. Ik stel dat een stem op een partij een bijdrage aan een remedie kan zijn. Deelname aan het systeem betekent niet automatisch gecorrumpeerd worden door dit systeem. Voor een afweging welke partij de beste geneesheer zou kunnen zijn, verwijs ik Egelman naar de verkiezingsprogramma’s. Daarin staat wat een partij wil en zo kan Egelman zelf beoordelen of deze plannen bijdragen aan een genezing van het systeem. yyy

Sinead Wendt, student literatuurwetenschap en Duitse taal en cultuur en verkiesbaar als lid van de Facultaire Studentenraad FGw

De redactie verwelkomt brieven en ingezonden stukken. U kunt

deze sturen aan redactie@folia.uva.nl. Vermeld altijd uw naam en

relatie tot de UvA; anonieme bijdragen worden niet geplaatst. De

redactie behoudt zich het recht voor om bijdragen in te korten.

Intellectuele vleeskeuringBloedmooi, en ook nog eens slim: die combinatie is niet iedere student gegeven. Wie zich wel tot de crème de la

crème rekent, kan zich opgeven voor de Student of the Year-verkiezing, georganiseerd door website Studenten.net.

lISelOtte De ZOete, 20, ECONOMIE EN BEDRijFSKUNDE, UVAWaarom doe je mee? ‘Mijn vriendin vertelde dat ze iemand zochten die graag in het middelpunt van de belangstelling wil staan. Ik deed voor mijn studie ook wat model-lenwerk, maar vanwege de kritiek en grote werkdruk koos ik toch voor mijn studie.’Heb je meer beauty of meer brains? ‘Ik hoop meer brains. Ik poseer niet in lingerie of zwemkleding, dat is slecht voor mijn imago, als ik later bij een accountant solliciteer. Ik sta nu wel met een bikinifoto op studenten.net, maar niet met mijn benen wijd of zo.’Wat is je unique selling point? ‘Ik wil laten zien dat meisjes die mooi zijn niet altijd dom zijn. Als ik vertel over mijn ervaring met die missverkiezing, schrikken ze er vaak van dat ik een universitaire studie doe. Ze verwachten eerder mbo of hbo.’Hoeveel stemmen verwacht je? ‘Ik hoop er veel te krijgen, maar ik twijfel nog of ik het op Facebook moet zetten. Ik heb geleerd het stil te houden: op de middelbare school kreeg ik veel jaloerse reacties, zoals “Je gaat toch nooit winnen.”’

ReMCO VeRVeeR, 23, BEDRijFSECONOMIE, UVA

Waarom doe je mee? ‘Het lijkt mij in de eerste plaats een hele eer om te winnen. Ik wil graag het bedrijfsleven in, en de kans is groot dat ik dan vaak in de spotlight kom te staan. Door mee te doen aan deze verkiezing kan ik alvast een beetje oefenen met de media-aandacht.’Heb je meer beauty of meer brains? ‘Moeilijke vraag… ik studeer aan de UvA, dus met de brains zou het goed moeten zitten. En wat betreft beauty, ik doe wel eens modellenwerk, dus ook dat zou in orde moeten zijn. Fifty-fifty dus?’Wat is je unique selling point? ‘Ik ben erg sociaal ingesteld, en toon oprechte inte-resse in mensen. Veel mensen zijn stiekem best nep, maar ik zal altijd mezelf blijven. Mag ik nog iets noemen? Ik sport vijf à zes keer in de week, en ben dus erg sportief.’Hoeveel stemmen verwacht je? ‘Ik hoop natuurlijk de meeste. Ik heb in ieder geval al mijn familie, vrienden en studiegenoten opgeroepen om op mij te stemmen.’

BillenHeb je meer vertrouwen in je beauty dan in je brains? Al-leen je billen laten keuren kan ook. In samenwerking met een online seksshop reikt Studenten.net op 19 mei ook de zogenaamde ‘Bil11 Award’ uit. Een vakjury en de erotisch geïnteresseerde internetter keuren je billen. Alleen voor vrou-wenbillen, maar in tegenstelling tot de Student of the Year-award mogen mbo’ers aan deze verkiezing wel meedoen.

Studenten.netStudenten.net is een van de vele websites van het Gro-ningse bedrijf All4Students, dat zaken doet op zo’n beetje ieder gebied van het studentenleven. Via diverse sites, evenementen en kortingsaanbiedingen probeert het voor zijn adverteerders de commercieel interessante doelgroep van studenten te bereiken. Naar eigen zeggen heeft het bedrijf de contactgegevens van meer dan 306.000 leden.

10 Folia

Intellectuele vleeskeuringOm op 19 mei tijdens Bal 11 in Ahoy de titel en een modellencontract te winnen moeten de kandidaten zich eerst op

intellectueel vlak bewijzen met een kennisquiz en een debat in de halve finale. Luuk Heezen en Gijs van der Sanden / foto’s Tjebbe Venema

Sefanja SaInO, 21, UNIVERSITY COLLEGE, LIBERAL ARTS & SOCIETY, UVAWaarom doe je mee? ‘Ik heb niets te verliezen. En een beetje publiciteit is nooit ver-keerd. Ik vind het leuk dat het nu ook gaat om je intelligentie, aangezien je minimaal hbo-niveau moet hebben om mee te mogen doen.’Heb je meer beauty of meer brains? ‘Ik kies voor brains, die worden meer ge-waardeerd in de maatschappij. Ik houd erg van mode en shoppen, dat is vrij bijzonder op de universiteit. Maar helaas heb ik voor school vaak een zware boekentas bij me, waardoor op hakken lopen moeilijk is. Ik heb veel vaker Uggs aan dan ik zou willen, want dan sta je toch steviger.’Wat is je unique selling point? ‘Ik ben divers en multicultureel. En ik heb ook wel iets te melden: dat je niet per se een domme doos bent als je op je uiterlijk let.’Hoeveel stemmen verwacht je? ‘Geen flauw idee. Ik zet het wel op Facebook, maar ik ben te druk met school om er echt veel aandacht aan te besteden.’

fOtIS SaHeRtIan, 22, COMMERCIëLE ECONOMIE, HVAWaarom doe je mee? ‘Ik ben benieuwd naar de media-aandacht die erbij komt kij-ken, dat lijkt me wel een leuke ervaring. In eerste instantie wist ik niet eens dat je ook een modellencontract kon winnen.’Heb je meer beauty of meer brains? ‘Ik vind mezelf niet lelijk of zo, maar ik vind brains wel belangrijker. Die leveren toch meer gespreksstof op. En ik ben ook niet dom, als ik leer haal ik echt wel goede cijfers. ’Wat is je unique selling point? ‘Ik ben spontaan, dat zie je volgens mij wel op de foto’s. Als ik mezelf niet zou kennen en ik zag mijn foto langskomen, dan zou ik wel op mezelf stemmen, ja. Je ziet een vrolijk persoon, iemand met humor.’Hoeveel stemmen verwacht je? ‘Ik heb geen idee. Tussen de andere kandidaten zitten ook veel beauties, en wat betreft brains hebben er toch wel veel universiteit gedaan. Ik heb in ieder geval een oproep op mijn Hyves- en Facebookpagina gezet en dan zie ik wel wat de uitkomst is.’ yyy

Winnaar vorig jaarIn 2010 won Paula Beukeveld de Student of the Year-award. Naast haar werkzaam-heden als fotomodel studeerde ze de opleiding docent gezondheidszorg en welzijn aan Windesheim in Zwolle. In een interview op Studenten.net laat ze weten enorm te hebben genoten van haar deelname aan deze ‘sublieme verkiezing’. De titel leverde haar aandacht op van verschillende kranten en radiozenders, en zorgde ervoor dat ze enkele buitenlandse reizen mocht maken. Haar opvolger adviseert ze ‘leergierig en zelfbewust’ te zijn.

Folia 11

Met

dan

k aa

n B

ijzon

dere

Col

lect

ies

en K

onin

klijk

Inst

ituut

voo

r de

Tro

pen

12 Folia

Folia 13

Graffiti voor jongerenMasterstudent Algemene Cultuur-wetenschappen Maartje van Ewijk bekijkt een installatiekunstwerk van Boris Tellegen, beter bekend als Delta van de befaamde graffiti crew United Street Artists. Het kunstwerk van Delta was te zien in het Muziekgebouw aan ’t IJ, waar afgelopen week het World Mini-mal Music Festival plaatsvond. Van Ewijk loopt stage bij het festival en doet onderzoek naar mogelijkheden om concertbezoek bij jongeren te stimuleren. Naast het reguliere concert programma met werk van gevestigde compo-nisten als Steve Reich en Philip Glass was er een speciaal randpro-gramma voor jongeren. In een tij-delijk festivalcafé kon het publiek genieten van concerten van onder anderen Aardvarck, Tom Trago en dj-sets van onder meer Nalden en Antal (Rush Hour). Van Ewijk is nog bezig met haar onderzoek, maar vermoedt dat de specifieke randprogrammering inderdaad nieuw publiek heeft opgeleverd: ‘Op de programmering in het fes-tivalcafé kwamen veel jongeren af, van wie een deel vervolgens ook de concerten in de grote zaal heeft bezocht.’ Ook de Early Bird-kaar-ten, waarmee muziekliefhebbers onder de dertig goedkoop naar een concert kunnen, zijn volgens Van Ewijk een succesvolle manier om meer jongeren te interesseren voor het aanbod van het Muziek-gebouw. yyy Jim Jansen

objectief

14 Folia

Tijdelijke contracten, uitzendcontracten en kortlopende

contracten op basis van detachering. Meer zit er voor

UvA-medewerkers meestal niet in. ‘Je bungelt er maar

zo’n beetje bij.’ Luuk Heezen en Dirk Wolthekker / illustratie Loek Weijts

‘Aan het eind van mijn aioschap in 1995 haalde ik een groot weten-schappelijk onderzoeks-project binnen, waarvan

het onderwerp naadloos aansloot bij mijn promotieonderzoek,’ zegt hoogle-raar kunstmatige intelligentie Rens Bod. ‘Dat project, waaraan ik als postdoc zou werken, begon in datzelfde jaar en het zou vijf jaar duren. Nadat ik twee jaar aan het project had gewerkt, dacht ik opeens: hoe gaan we na afloop van het project eigenlijk verder? In die jaren begon ik steeds meer te publiceren in wetenschap-pelijke tijdschriften en deed ik interes-sante wetenschappelijke contacten op in het buitenland. Zodoende kon ik in 1997, het postdocproject liep nog, gasthoogle-raar worden aan de universiteit van Leeds. Aan die universiteit kreeg ik een jaar later voor het eerst een vaste baan, let wel: een tweetiende aanstelling.’

fRuStRatIeVoordat ze een vaste baan krijgen moeten veel werknemers zich tegenwoordig eerst jarenlang behelpen met flexcontractjes, parttimecontracten, kwartaalcontracten of uitzendcontracten. Het wetenschappelijk bedrijf vormt daarop geen uitzondering, zo blijkt uit onderzoek dat het Rathenau Instituut, een onafhankelijk, bij de KNAW ondergebracht instituut dat onderzoek verricht naar de organisatie en ontwikke-ling van het wetenschapssysteem, onlangs naar buiten bracht. Voor het rapport Op het juiste moment op de juiste plaats inter-viewde onderzoeker Barbara van Baalen 42 wetenschappelijke toptalenten – onder wie Rens Bod – over hun wetenschappelij-ke carrière en de hobbels die ze tegenkwa-men op weg naar de top. De helft van de ondervraagden werkte aan de universiteit, de andere had aan de universiteit gewerkt. Uit hun getuigenissen probeerde Van Baalen te achterhalen wat er nodig is voor

een universitaire carrière. Dat bleek te zijn: hard werken, motivatie en doorzet-tingsvermogen. Het ontbreken van een consistent personeelsbeleid, inclusief een vast dienstverband, werd als een grote frustratie ervaren.

DOODlOPenDe WeG‘Ik ben in 2001 gepromoveerd en werkte inmiddels al zo’n tien jaar aan de UvA van tijdelijk contract naar tijdelijk contract. Maar ik merkte dat het pad gewoon doodliep,’ zegt voormalig wetenschapster en – inmiddels ook voormalig – PvdA-kamerlid Mei Li Vos. Na haar doctoraal politicologie aan de UvA werd ze bij die opleiding universitair docent en later on-derzoeker in opleiding. Toch kreeg haar wetenschappelijke carrière geen vervolg. ‘Er kon uiteindelijk geen nieuw contract worden aangeboden. Eerst werkte ik nog via het universitair uitzendbureau, maar op een gegeven moment stond ik bij een ranzig uitzendbureautje op de Dam dat gespecialiseerd was in de horeca en de bouw. Toen dacht ik: waarom doe ik dit nog? Personeelsbeleid? Je kunt het hoog-

stens fte-beleid noemen: het gaat niet over mensen, maar over cijfers.’

MInDeR BInDInGNora van der Linden, juniordocent bij af-wisselend sociologie en het instituut voor interdisciplinaire studies, laat zich in ver-gelijkbare bewoordingen uit. Haar werk noemt ze ‘seizoensarbeid’ en zelf noemt ze zich een ‘contractstapelaar’. Van der Linden: ‘Mijn huidige contract loopt tot eind juli. Inmiddels ben ik gevraagd voor het eerste blok van het eerste semester van

het volgende studiejaar en ook al voor het eerste blok van het tweede semester. Maar of ik het tussenliggende tweede blok van het eerste semester ook werk zal hebben? Geen idee. Maar daar gaat het niet alleen om. Goed onderwijs bestaat heus wel aan de UvA, alleen komt dat niet doordat het systeem goed in elkaar zit, maar door de

persoonlijke inzet van individuele do-centen. Daarbij: al die kleine contractjes geven je het gevoel er maar een beetje bij te bungelen; je hebt geen vaste werkplek, geen vaste telefoon en daardoor ook min-der binding met de universiteit.’ Van der Linden krijgt haar contracten afwisselend direct via de afdeling sociologie of ze

‘Personeelsbeleid kun je het niet noemen, hoog­stens fte­beleid’

Seizoensarbeid in de wetenschap Aantal dienstverbanden per faculteit

(excl. AMC en Acta)

TijdelijkFGw

Fdr

FNWI

FEB

FMG

326

220

470

120

608

Vast

PIDPersoneel in dienst

PNIDPersoneel niet in dienst*

Onbezoldigd

FGw

Fdr

FNWI

FEB

FMG

FGw

Fdr

FNWI

FEB

FMG

FGw

Fdr

FNWI

FEB

FMG

479 12

227 7

543 12

250 11

582 -

*gedetacheerden, uitzendkrachten en gasten

Bron: Administratief Centrum UvA, afd. personeels- en salarisadministratie

813 533

454 137

1189 338

1024 609

381 168

Folia 15

wordt ingehuurd via UvA Job Service, het uitzendbureau van de UvA.

nIet In DIenStUit eigen onderzoek van Folia, op basis van gegevens van de personeels- en salarisad-ministratie, blijkt dat Van der Linden nu en Vos eerder bij lange na niet de enigen zijn die behoren tot de zogenoemde ‘PNID’-categorie van personeelsleden: personeel niet in dienst. Deze PNID-medewerkers werken via een uitzendbureau of zijn aan de UvA gedetacheerd. UvA-breed werkt bijna een derde van de medewerkers (we-tenschappelijk en ondersteund personeel bij elkaar opgeteld) via een uitzendbureau of is bij de UvA gedetacheerd. Aan de Faculteit der Geesteswetenschappen (FGw) bedraagt dat percentage zelfs 40 procent, bij de bètafaculteit 38 procent. Gerekend voor alleen het wetenschappelijk personeel geldt hetzelfde: iets meer dan een derde van de wetenschappers (36 procent) is niet in dienst van de UvA. Wat de faculteiten betreft staan ook bij de wetenschappers de FGw en de bètafaculteit aan kop met respectievelijk 44 en 40 procent van de medewerkers die niet in dienst zijn van de UvA.

alteRnatIeVenIn 2005 was Mei Li Vos medeoprichter van Alternatief Voor Vakbond (A.V.V.), een vakbond die zich vooral inzet voor mensen zonder vast contract, freelancers en flexwerkers. Vos heeft dan ook ge-noeg alternatieven paraat om de positie van jonge wetenschappers te verbeteren. ‘Bijvoorbeeld door ieder jaar het budget voor het wetenschappelijk personeel met één procent te verhogen, of door ieder ondersteunend personeelslid dat vertrekt te vervangen door een wetenschapper.’ Het zijn volgens haar oplossingen die niet meer geld vergen, maar een andere verdeling van het bestaande budget vereisen. Toch wordt een gebrek aan geld standaard aangewezen als de oorzaak van het probleem.Rens Bod schrijft het probleem vooral toe aan de manier waarop het ministe-rie van OCW universiteiten financiert. ‘Doordat ik in Engeland heb gewerkt, heb ik van dichtbij meegemaakt hoe het er daar aan toegaat: de hoogte van de eerste geldstroom, het geld dat de minster

direct aan de universiteit overmaakt voor het primaire proces, wordt voor bijna de helft bepaald door de kwaliteit van het onderzoek en voor de andere helft door de hoeveelheid studenten. In Nederland weegt juist de hoeveelheid studenten heel zwaar. Maar dat aantal fluctueert in Nederland sterk omdat opleidingen hier trendgevoelig zijn. In zo’n situatie geven universiteiten liever niet al te veel mensen een vaste aanstelling.’

flexWetUniversitair docent internationaal recht Annemarieke Vermeer-Künzli denkt ook dat geld de belangrijkste oorzaak is dat jonge wetenschappers van tijdelijk contract naar tijdelijk contract worden gestuurd. Toch denkt ze dat er voor echt talent altijd wel iets geregeld kan worden. Zelf kreeg ze na het voltooien van haar studie klassieke talen en eenjarig getuig-schrift internationaal recht een tijdelijk docentschap aan de Universiteit Leiden, met aansluitend een promotieplaats en uiteindelijk een tijdelijk universitair do-centschap. Maar na haar derde tijdelijke contract kon ze niet in Leiden blijven. ‘Door de flexwet kun je niet eindeloos van contract naar contract worden gestuurd. De werkgever mag drie keer een tijdelijk contract aanbieden, daarna moet een vaste baan of ontslag volgen. Dat is vaak gewoon een kwestie van geld. En als dat er niet is, kan een tijdelijke aanstelling

dus niet worden omgezet in een vaste aanstelling. In het voorjaar van 2009 kreeg ik een jaarcontract als universi-tair docent aan de UvA. Ik denk dat het heel goed is dat je niet meteen een vast contract krijgt, je moet eerst weten dat je op je plek bent en of de baan is wat je ervan had verwacht. Voor mij is dat nu het geval: het onderzoek dat ik doe past veel beter bij het profiel van de Amster-damse rechtenfaculteit dan bij dat van de Leidse rechtenfaculteit. In september 2010 ging er uiteindelijk iemand met een vaste aanstelling weg. Die aanstelling kreeg ik

toen. Hoewel er grenzen zijn, denk ik toch dat het mogelijk is om echt getalenteerde mensen vast te houden. Maar uiteindelijk gaat de decaan over de zak met geld en als dat er niet is kun je niemand aanstellen. Zo makkelijk is het.’Ook met Rens Bod is het uiteindelijk goed gekomen. ‘Al dacht ik wel eens: waarom doe ik zo veel voor de wetenschap als de

wetenschap zo weinig voor mij doet?’ Voor zijn tweetiende aanstelling in Leeds kon hij natuurlijk niet naar Engeland verhuizen. ‘Dus ging ik er één keer in de maand vier dagen naar toe. Na een paar jaar ben ik toen overgestapt naar de uni-versiteit van St Andrews in Schotland, om daarna met een Vici-subsidie weer terug te keren naar Amsterdam.’ yyy

‘Als het geld er niet is kun je niemand aanstellen’

Aantal dienstverbanden per faculteit(excl. AMC en Acta)

Verdeeld naar man/vrouw

FGw

Fdr

FNWI

FEB

FMG

354 271

220 93

695 447

248 135

491 161

459 262

244 44

329 162

133 33

698 177

*gedetacheerden, uitzendkrachten en gasten

Bron: Administratief Centrum UvA, afd. personeels- en salarisadministratie

PIDPersoneel in dienst

PNIDPersoneel niet in dienst*

Man

FGw

Fdr

FNWI

FEB

FMG

Vrouw

Verdeeld naar wp/obp

FGw

Fdr

FNWI

FEB

FMG

593 457

296 123

648 435

264 140

856 309

228 77

159 14

378 173

117 28

334 30

PIDPersoneel in dienst

PNIDPersoneel niet in dienst*

WP

FGw

Fdr

FNWI

FEB

FMG

OBP

W W W.GA A AN.NU© 2011 KPMG N.V., alle rechten voorbehouden.

Marleen van Dijsseldonk, 25 jaarJunior adviseur KPMG Advisory

“Onderweg naar een opdracht bij een klant in #Barcelona. Weekendje shoppen eraan vastgeplakt met vriendin daar.”

Voor 24/7 updates over werken bij Audit of Advisory, check de KPMG-bloggers op www.gaaan.nu

folia 110218.indd 1 10-02-2011 14:04:13

Vanaf 1 augustus moeten huizenkopers minstens

de helft van hun hypotheek aflossen. Ook mag de

hypotheeksom niet hoger worden dan 110% van de

marktwaarde van je woning. Een ver-van-je-bedshow?

Luuk Heezen / illustratie Marc Kolle

Dat valt tegen, want naast starters op de woning-markt gaan ook studenten iets merken van deze maatregelen. Vijf vragen

en antwoorden over het afschaffen van de aflossingsvrije hypotheek en het vaststel-len van een maximale hypotheeksom.

Wat IS een aflOSSInGSVRIJe HyPOtHeek eIGenlIJk?Stel dat je een bescheiden appartementje in Amsterdam wilt kopen. Niet veel men-sen hebben de grofweg 270.000 euro die daarvoor nodig is op hun rekening staan. Je vraagt bij de bank een lening aan om het huis te kunnen kopen, en lost dat bedrag – uiteraard aangevuld met rente – af over een periode van bijvoorbeeld dertig jaar. Lukt het de huisbezitter niet om de lening af te betalen, dan wordt de bank eigenaar van de woning. Tot 2008 stegen de huizenprijzen alleen maar, waardoor er losjes met het te-rugbetalen van de hypotheek kon worden omgesprongen: met het geld uit de verkoop van het huis kon de schuld bij de bank im-mers in één klap worden afgelost. Daarom bestond de zogenaamde ‘aflossingsvrije hypotheek’, waarbij de huisbezitter alleen maandelijks de rente over de lening be-taalde, en de aflossing pas na verkoop van het huis geschiedde.

Wat Gaat eR VeRanDeRen?De toezichthouder Autoriteit Financi-ele Markten (AFM), het ministerie van Financiën en de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) hebben afgespro-ken dat per 1 augustus 2011 van iedere hypotheek minimaal de helft van de marktwaarde van de woning moet worden afgelost. Concreet betekent dat dat de maandlasten voor kopers niet alleen be-staan uit de rente over het geleende geld, maar ook uit de afbetaling van de hypo-theek zelf. Bovendien wordt de hoogte van de hypotheek gesteld op maximaal 110 procent van de marktwaarde van het huis. De 100 procent is bestemd voor het aankoopbedrag van de woning, de overige 10 procent kan bijvoorbeeld besteed worden aan het opknappen of verbouwen ervan, zodat de woning in waarde stijgt.

WaaROM VeRanDeRt Het?Het AFM en minister Jan Kees de Jager van Financiën willen niet dat huizen-

kopers zich in schulden steken waar ze niet meer uit kunnen komen. Want als iemand onverwacht zijn baan verliest en zijn huis moet verkopen, dan is de op-brengst van die verkoop niet voldoende om de volledige hypotheekschuld af te betalen. Als dit te vaak voorkomt, dan gaat dat ten koste van het krediet van de bank. De maatregelen zijn gebaseerd op de voornaamste oorzaak van de huidige financiële crisis, namelijk het feit dat banken in Amerika, Ierland, Spanje en Italië veel te hoge hypotheken verstrek-ten aan mensen die dat geld door de waardedaling van hun huis niet meer terug konden betalen.

Wat Betekent DIt VOOR StaRteRS?De nieuwe maximale hoogte van de hypotheek maakt dat veel starters pas op latere leeftijd in staat zijn om een huis te kopen: hoe minder ze kunnen lenen, hoe meer spaargeld ze moeten ophoesten om aan het benodigde bedrag voor de koop van de woning te kunnen komen. Ook het verplichte aflossingspercentage van 50 procent maakt het voor starters niet aan-trekkelijk om een huis te kopen, omdat de maandlasten door deze maatregel veel hoger komen te liggen dan bij een aflos-singsvrije hypotheek het geval zou zijn. Het levert op de woningmarkt een soort patstelling op: aan de ene kant wordt ver-wacht dat de prijzen van starterswoningen dalen, omdat er minder starters zijn die een hoge prijs kunnen betalen voor een woning. Aan de andere kant wachten de huidige bezitters van starterswoningen waarschijnlijk met de verhoop van hun huis totdat ze een bedrag kunnen krijgen dat hoog genoeg is om hun hypotheek-schuld af te lossen.

Heeft DIt OOk GeVOlGen VOOR StuDenten?Ja, want het is heel aannemelijk dat starters die van plan waren om een huis te kopen na deze maatregelen toch langer in een huurwoning blijven zitten, totdat ze meer spaargeld hebben opgebouwd. Ook kan het zijn dat ze willen wachten tot de prijzen van starterswoningen inder-daad zijn gedaald. Daardoor komen de komende jaren minder huurwoningen vrij, terwijl het aantal woningzoekenden zal blijven stijgen. yyy

Patstelling op de woningmarkt

Folia 17

Bij de faculteit Geestesweten-schappen van de UvA (FGw) werd al in 2003 een plan uitgedacht om zowel de ver-grijzing tegen te werken, als

een nieuwe generatie ‘jong talent’ aan te trekken waarmee de faculteit goed voor-bereid de toekomst in zou kunnen: het Nieuwe Generatieoffensief (NGO). Twaalf internationale talenten van verschillende disciplines vanuit de geesteswetenschap-pen werden ‘extra’ aangenomen en kon-den ten minste twee jaar lang in en rond de UvA aan de slag zonder meteen op een bepaalde vacature te worden ingezet.Als in een wonder kwam er vorig jaar op-nieuw geld vrij om het project te herhalen: iets wat dit najaar dan ook echt zal ge-beuren. Namen worden nog niet onthuld,

maar in september gaat al een deel van de tweede lichting NGO’ers aan de slag. Maar hoe verliep het die eerste ‘jonge talenten’ eigenlijk, en wat is er zo bijzonder aan het project?

‘Het idee was, en is, eigenlijk heel simpel,’ vertelt Casper de Groot, toen én nu coördinator van het Nieuwe Generatieof-fensief. ‘Begin 2000 zagen we de vergrij-zing wel aankomen, en zochten naar een manier om die op te vangen. Wanneer hoogleraren met pensioen gaan, moeten die vervangen worden. Door een aantal bijzonder getalenteerde jonge onderzoe-kers tegelijk aan te nemen, onderzoekers die niet bang zijn om over de grenzen van hun eigen onderzoek heen te kijken, hoopten we de faculteit te laten anticipe-ren op de grijze golf.’

De Faculteit Geesteswetenschappen was inderdaad aan het vergrijzen: in 2003 was 41 procent van het wetenschappe-lijk personeel (exclusief promovendi en postdocs) 55 jaar of ouder, tussen 2009 en 2012 werd het vertrek van 24 hooglera-ren verwacht.

Een van de belangrijkste doelen van het NGO was dat de twaalf jonge medewer-kers niet specifiek voor één opleiding of vakgebied worden geworven, maar vanaf het begin konden worden ingezet op meerdere terreinen; vanwege de vele kleine opleidingen was de faculteit ‘ver-zuild’ geraakt.

Het College van Bestuur zag wel wat in het project en kon extra geld beschik-baar stellen. Een paginagrote advertentie in binnen- en buitenlandse dagbladen wekte de interesse van talloze jonge wetenschappers. ‘Ik was een van de 800 sollicitanten,’ vertelt Thomas Vaessens. ‘Je ziet wel vaker een advertentie voor een losse functie, maar dit was duidelijk iets groters. Ik had op dat moment een goede

baan bij de Universiteit Utrecht, maar hier wilde ik wel op reageren. Ook toen was duidelijk dat ze méér te bieden hadden dan alleen het vervullen van een vacature. Om zo nauw samen te kunnen werken met andere bijzonder getalenteerde on-derzoekers, die kans krijg je niet snel.’

Twaalf jonge onderzoekers kwamen uiteindelijk door de strenge selectie; een aantal buitenlanders, maar ook mensen van binnen de UvA. Ze kregen samen een ruimte, eerst aan de Herengracht, daarna in een van de UvA-gebouwen aan de Plantage Muidergracht.‘Precies waar nu het University College zit!’ Joyce Goggin – tussen 2008 en 2010 Head of Studies for the Humanities bij het prestigieuze talentenproject van de UvA –

werd in 2003 ook aangenomen. Ze kan ei-genlijk geen enkel negatief aspect van het NGO bedenken, net zomin als de andere ondervraagden. ‘Het was natuurlijk ge-woon hard werken. We hadden twee jaar lang tijd voor ons eigen onderzoek, maar daarnaast moesten we ook onderwijs ver-zorgen bij de verschillende vakgroepen. Er waren heel veel mogelijkheden. Op allerlei manieren konden we ons netwerk uitbreiden, het was een erg stimulerende omgeving. Ik had bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de economische aspecten van kunst. Dankzij het NGO leerde ik men-sen kennen die vanuit de economie en sociologie naar die onderwerpen keken; een heel andere benadering, waar ik nog steeds profijt van heb.’

Dat het project zijn waarde wel heeft bewezen lijkt eigenlijk voor alle betrok-kenen een uitgemaakte zaak. In een onafhankelijk rapport uit 2010 over de aanpak en knelpunten van het ‘jonge talentbeleid’ aan Nederlandse universi-teiten werd het NGO van 2003 als een van de casestudies gebruikt. Volgens de schrijvers van het rapport moeten vooral de jonge onderzoekers uitkijken voor tunnelvisie – alleen maar interesse in hun eigen onderzoeksgebied. En daar is de

wetenschapper, NGO’er of niet, in eerste plaats zelf verantwoordelijk voor. Goggin: ‘Het klinkt heel flauw, maar je moet echt proberen zo veel mogelijk van de geboden mogelijkheden profiteren.’

Maar wat is ‘talent’ binnen de geesteswe-tenschappen eigenlijk? Heb je genoeg aan hoge cijfers of is er meer nodig voor een succesvolle carrière? Volgens de schrijvers van het genoemde rapport gaat het om een goede mix van professioneel, indi-vidueel en sociaal kapitaal, en vooral bij die laatste categorie wil nog wel eens iets haperen. Je kunt wel heel slim zijn, en goed in je vak, en vernieuwend denken, maar het is ook belangrijk om je netwer-ken te hebben en te onderhouden, weten hoe je moet omgaan met collega’s in de faculteit. En blijkbaar is dát nu juist wat in het NGO werd gestimuleerd. Een van de grootste problemen lijkt namelijk te zijn dat, zodra je als postdoc bij een univer-siteit werkt, het erg lastig is je tussen de vaste wetenschappelijke staf te wringen – al is dat ook grotendeels afhankelijk van de betrokken hoogleraar.De eerste generatie NGO’ers is inmid-dels ‘goed’ terechtgekomen: van de twaalf voormalige ‘generatiegenoten’ zijn er twee hoogleraar geworden aan de FGw,

Anticiperen op de grijze golf‘Jong talent’ is niet alleen bij televisiemakers populair, maar wordt ook in de universitaire

wereld als toverwoord gebruikt. Om inderdaad dat nieuwe talent te ontdekken, maar

ook om de onvermijdelijke vergrijzing tegen te werken. De FGw loopt voorop. Joke de Wolf /

illustratie Pascal Tieman / foto’s Eduard Lampe FGw / foto Elke Huwiler Ronald Sweering / foto Sophie Berrebi Eric Baudart

In 2003 was 41 procent van het wetenschappelijk personeel 55 jaar of ouder

‘Om zo nauw samen te kunnen werken met andere bijzonder getalen­teerde onderzoekers, die kans krijg je niet snel’

18 Folia

frans Blom (1968)toen: studies Grieks en Latijn in Leiden,

PhD bij UvAnu: universitair docent aan de UvA, bij

historische Nederlandse letterkunde

elke Huwiler (1972)toen: studies Duits en Ibero-Romaanse

taal in Fribourg (Zwi)nu: Veni-onderzoekssubsidie voor het

project ‘Self-Reflexivity in Swiss Secular Plays of the Early Modern Period. A Cognitive Narratological Approach’, verbonden aan ASCA en ICG, UvA

amanda kluveld (1968)toen: studie maatschappijgeschiedenis,

promotie in Maastrichtnu: universitair hoofddocent en directeur

van de opleiding cultuurwetenschap-pen, Arts & Culture, Maastricht

Vladimir Stissi (1970)toen: studies kunstgeschiedenis, ge-

schiedenis en klassieke archeologie, promotie in archeologie aan de UvA

nu: hoogleraar archeologie aan de UvA

joyce Goggin (1959)toen: studies Duits en Comparative

Literature in Toronto, PhD in Montréalnu: universitair docent bij Engelse

literatuur aan de UvA

jaap kamps (1967)toen: computer science in Enschede,

kunstmatige intelligentie aan de VU, PhD bij de UvA

nu: assistant professor of Information Retrieval, leerstoelgroep archief- en informatiewetenschap aan de UvA

Rens Bod (1965)toen: studies linguïstiek en

Computiational Linguistics in Rome en aan de UvA, PhD aan UvA

nu: professor in Artificial Intelligence in St Andrews en Vici-onderzoekssubsidie aan de UvA

thomas Vaessens (1967)toen: studie Nederlands in Utrecht, PhD

in Utrecht, docent in Berlijn, Utrecht en Amsterdam

nu: hoogleraar moderne Ned. letter-kunde aan de UvA, directeur van het Huizinga Instituut, onderzoeksschool voor cultuurgeschiedenis, en van de onderzoeksschool literatuurwetenschap

Marieke de Goede (1971)toen: studie internationale en politieke

betrekkingen UvA, PhD in Newcastlenu: hoogleraar politicologie aan de UvA

umberto ansaldo (1967)toen: studie Oost-Aziatische talen in

Venetië, PhD in Stockholmnu: universitair docent linguïstiek, Hong-

kong

Wolfram Hinzen (1969)toen: studie wijsbegeerte in Freiburg en

Londen, PhD in Londennu: professor, department of philosophy,

Durham University

Sophie Berrebi (1973)toen: studie kunstgeschiedenis in

Londen en Parijs, PhD in Londennu: universitair docent kunst-

geschiedenis aan de UvA

één bij de FMG, twee aan universiteiten in Engeland, en anderen kregen Veni/Vidi-beurzen of een UHD-positie aan een andere universiteit.

Ook Thomas Vaessens kwam in 2003 door de strenge selectieprocedure. Tegenwoor-dig is hij hoogleraar moderne Nederland-se letterkunde.Op dit moment is hij bovendien samen met Henk van der Liet en Henk van Nierop verantwoordelijk voor de inhoudelijke co-ordinatie van het nieuwe programma NGO, het ‘Tweede Nieuwe Generatie-offensief ’.Want in eerste instantie mocht het NGO

uit 2003 een groot succes zijn gebleken, de FGw was eind jaren 2000 genoodzaakt om flink te bezuinigen. De politiek bracht echter een oplossing. Nadat de Commissie Duurzaamheid Geesteswetenschappen, ook wel bekend als de Commissie-Cohen, in 2009 aan de minister had laten weten dat de geesteswetenschappen snel extra geld nodig hadden om een dramatisch kwaliteitsverlies tegen te gaan, kwam er vanuit het net ontwikkelde ‘Adviesorgaan geesteswetenschappen’, en na de aanbeve-ling van de universiteiten zelf, opnieuw geld vrij voor een NGO: de UvA krijgt gedurende vijf jaar 1 miljoen euro extra

voor het NGO. Vaessens: ‘In 2003 was het een erg slimme, gewaagde zet van de faculteit. Je moet het maar durven: terwijl er altijd overal wel gaten in de begroting te vullen zijn, werd er toen gekozen voor deze twaalf nieuwe mensen. Het geld komt nu ergens anders vandaan, maar in principe is het weer hetzelfde project.’ Casper de Groot is als programmamana-ger HRM betrokken als coördinator en begeleider van deze tweede lichting tot 1 mei, dan gaat hij met pensioen.Deze keer zijn de sollicitaties over twee ron-des verdeeld, in de loop van 2012 moeten er veertien nieuwe ‘jong getalenteerde’ geestes-

wetenschappers rondlopen. Decaan José van Dijck is erg blij dat het geld is toegewezen. ‘Het stond boven aan onze prioriteitenlijst. De faculteit heeft heel veel kleine vakgroe-pen, we hebben mensen nodig die over de disciplines heen kijken, en die krijgen we op deze manier hopelijk weer meer.’Toch is het voorzichtig juichen: het extra geld, met daarbij ook een groot extra bud-get voor promotieplaatsen, is maar voor vijf jaar gegarandeerd. ‘Er is natuurlijk wel een grote onzekerheid bij de univer-siteiten: een bezuiniging van 360 miljoen, zoals is aangekondigd door deze nieuwe regering, zou natuurlijk rampzalig zijn.’ yyy

Folia 19

ZIJ VORMDen Het eeRSte nIeuWe GeneRatIe OffenSIef In 2003

‘Van jongs af aan heb ik van klassieke muziek en kunst gehouden. Ik was negen toen ik mijn eerste abon-

nement kreeg op Openbaar Kunstbezit, een radioprogramma waar telkens een kunstwerk werd besproken en de abon-nees daar vooraf een reproductie van kre-gen opgestuurd. Ik heb altijd de behoefte gevoeld om mijn bestaan te verrijken met schoonheid. Zonder schoonheid in mijn directe omgeving word ik ongelukkig. Met die achtergrond was het bijna logisch om kunstgeschiedenis te gaan studeren. Al heb ik naderhand weleens spijt gehad dat ik niet gewoon geschiedenis ben gaan

studeren. Ik heb een grote interesse in het verleden en die werd bij kunstgeschiede-nis maar weinig gevoed. Toen ik in het laatste jaar van mijn studie zat, was er een medestudente die doodleuk in een werkgroep vroeg wat de Inquisitie nu eigenlijk was. Daar had ze pas die week voor het eerst van gehoord! In dit voorval schuilt meteen mijn kritiek op de studie: er waren mensen die zonder enige histo-rische kennis konden afstuderen. Terwijl je natuurlijk buitengewoon gehandicapt bent als je kunstgeschiedenis studeert en volkomen blanco bent wat betreft de historische context.Na mijn afstuderen heb ik twintig jaar lang cultureel organisatiebureau Artifex

gehad, waarmee ik in essentie de vruch-ten van alles wat ik aan de universiteit had geleerd, met grote groepen deelde. Sowieso loopt het delen van schoonheid en het delen van kennis als een rode draad door mijn leven. Grappig genoeg is dat terug te leiden naar een crisis die ik meemaakte tijdens mijn studententijd, bij het voorbereiden van een ingewikkeld architectuurtentamen. Ik had het hele-maal gehad met alle jaartallen, plaatsna-men en stijlen van verschillende Engelse kathedralen; ik was volledig de weg kwijt en zag niet hoe ik dat tentamen ooit zou halen. Om toch studiepunten voor het vak te halen, stelde ik mijn docent voor om een aantal architectuurexcursies te gaan organiseren. Uiteindelijk heb ik dat jaar geen tentamen gedaan, maar samen met een studiegenoot rondleidingen ge-organiseerd in het Scheepvaarthuis, het Paleis op de Dam, gebouw De Bazel en het World Trade Center. Het organiseren ging mij makkelijk af en bovendien vond ik het heel leuk om mensen in aanraking

te brengen met bijzondere werken. Die-zelfde twee aspecten komen nu samen in mijn werk als voorzitter van de Stichting Themajaar Historische Buitenplaatsen 2012. Buitenplaatsen zijn monumentale complexen waarin bebouwing en his-torisch groen samengaan, die specifiek dienden om het genoegen van het buiten zijn te ervaren. Deze plaatsen belicha-men een rijke geschiedenis: driehonderd jaar lang trokken veel stedelingen in de zomer van de binnenstad naar dit soort buitenplaatsen. Van de zesduizend buitenplaatsen die ons land ooit telde, zijn er nu nog maar zeshonderd over. Het themajaar vraagt aandacht voor het behoud en beheer van dit waardevolle culturele erfgoed. Ik heb het geluk sinds enkele jaren samen met mijn partner Wim Dröge de buitenplaats Huis te Manpad uit 1632 te bewonen en ben aangestoken door het buitenplaatsvirus: als je er eenmaal mee in aanraking bent gekomen, dan wil je deze plekken graag onder de aandacht brengen.’ yyy

Hij studeerde kunstgeschiedenis en werd bewoner

en promotor van cultureel erfgoed: René Dessing.

Julie de Graaf

bul1987René Dessing

leeftijd: 55 (geboren op 3 maart 1956)

Beroep: Kunsthistoricus en voorzitter van de Stichting Themajaar Historische Buitenplaatsen 2012

Studie: Kunstgeschiedenis

afgestudeerd: 1987

Docent: ‘Kees Peters, hoogleraar bouw-kunde. Ik heb slechts een serie colleges bij hem gevolgd, maar vond hem bui-tengewoon inspirerend. Daarnaast heeft mijn studie inhoud gekregen door Hessel Miedema, docent kunstgeschiedenis nieuwe tijd. Hij eiste inzet en aandacht van zijn studenten en was later ook mijn afstudeerbegeleider.’

uva-plek: ‘Het Kunsthistorisch Instituut aan de Johannes Vermeerstraat, dat bestond uit twee gebouwen; een college-dependance en een oude villa met een rommelige koffiekamer, bibliotheek en wat lokalen. Het zat allemaal veel te dicht op elkaar, maar was tegelijkertijd heel eigen.’

Café: ‘Het was de tijd waarin iedereen naar Wildschut en dat soort cafés ging, dus daar kwam ik ook.’

afknapper: ‘De universiteit deed toen, in tegenstelling tot nu, nauwelijks zijn best om studenten aan zich te binden of te motiveren.’

foto Bob Bronshoff

Het genoegen van het buiten zijn

20 Folia

het beste etenFen is uit

Ben Harperfenne Pinkster (34)hoofddocent sociale geografie

film: ‘Far from Heaven. Ik word er elke keer weer door verpletterd: vooral door het contrast tussen de buiten-wereld van de vrouw en haar innerlijke beleving. Aan de ene kant het vreselijk beklemmende keurslijf waarvan de buitenwereld vindt dat dit haar rol moet zijn. En dit wordt van de andere kant in schitterend heldere kleuren verbeeld. Een buitenkant die er picture perfect uitziet.’

Muziek: ‘Een slidegitaar en mooie diepe stem: Ben Har-per. Vooral zijn akoestische nummers zijn schitterend. Ik heb al zijn cd’s, bezoek altijd zijn concerten in Amster-dam. Nummer: “Waiting on an angel”.’

tv: ‘In de serie The Wire wordt het beeld neergezet van een oude industriestad die totaal afglijdt: getto’s met verdoemde mensen; plekken die zijn opgegeven. In mijn vakgebied stadsgeografie houd ik me bezig met achter-standswijken en de processen die leiden tot verval of bloei van een stad.’

kunst: ‘De P.L. Takstraat in De Pijp. Mooie sociale woningbouw in de stijl van de Amsterdamse School: het is spelen met baksteen. Ik associeer het ook met thuis: Amsterdam.’

Humor: ‘David Sedaris, een stand-upcomedian en korteverhalenschrijver, met een enorm vermogen tot zelfspot. In When You Are Engulfed in Flames doet hij alles om te stoppen met roken: pleisters, diëten, deals met zichzelf. Dat iemand zichzelf niet al te serieus neemt, vind ik charmant.’

Boek: ‘Interpreter of Maladies van Jhumpa Lahiri. Ook hier weer het beklemmende van tussen twee werelden zitten. Indiase mensen voelen zich niet thuis in de Ver-enigde Staten, maar ook niet in India als ze teruggegaan. Geschreven in een stijl die erg to the point is.’

afknapper: ‘De Heineken Music Hall is een veel te grote, sfeerloze fabriekshal. En daarna moet je met die viezige metro met tl-verlichting terug naar de stad.’

Hebbeding: ‘Mijn viool, die nog van mijn oma is geweest en waarop ik al 27 jaar speel. Ik zit in een orkest. Hoe je met z’n tachtigen aan hetzelfde werkt, is ongeloof-lijk. Een orkest wordt een soort organisme.’

Opera: ‘De voorstelling Peter Grimes van de Nederland-se Opera. Een visser wordt verdacht van misbruik van een jongetje. Het hele dorp nagelt hem aan de schand-paal. Een aangrijpend verhaal en je hoort de stormach-tige zee in de muziek.’

Stokje: ‘Ik geef het stokje aan student planologie Re-becca Weijand. Zij is heel energiek en trekt haar mondje open, wat erg helpt om onwennige eerstejaars te active-ren.’ yyy Hans van Vinkeveen

AzijnpisserijWie is er bang voor… humor?Het Perron

Het afgelopen jaar sneuvelde er een fiks aantal van mijn vriendschappen. Dat was eng maar ook fijn. Voor het eerst sinds negenentwintig jaar lukte het me namelijk mijn sociale leven niet langer te bestieren op basis van een negatief motief (ik ben bang om alleen te zijn) maar op basis van een positief argument (ik vind je ontzettend leuk). Dat kostte me een hoop slapeloze nachten en zeker zoveel schuldgevoel en twijfel, maar het leverde me ook een fris vriendenbestand op waarin nog slechts de men-sen resideren die ik ongelooflijk de moeite waard vind.Toen ik na een jaar borstelen de balans opmaakte, bleek er trouwens een gedeelde noemer waaronder ik de mensen bij wie ik me eigenlijk helemaal niet zo fijn had gevoeld kon scharen. Deze noemer bestond uit: het onvermogen te kunnen lachen om jezelf.

Ik vind het namelijk heel fijn om om mezelf te lachen. Bijvoorbeeld als ik heel erg mijn best doe om aardig gevonden te worden door een eikelige serveerster. Als ik bedenk hoe slecht ik soms plan en daar vervolgens anderen de schuld van geef. Als ik fantasieën heb over hoe ik straffeloos mijn drie krijsende buurjongetjes liqui-deer. Als ik denk aan alle keren dat ik dacht te overlijden aan liefdesverdriet.

En ik lach dan niet om datgene wat er is gebeurd te ontkennen. Niet om dat wat er plaatsvindt te bagatel-liseren of er de draak mee te steken. Ik lach omdat ik vind dat in lachen zowel kritiek als compassie besloten ligt en omdat een milde spot naar mijn mening het mooiste en meest gezonde middel is tegen azijnpisserij en stugge lullerigheid.

De jongen die mij ooit zei dat ik niet met mijn emoties om kan gaan en daarom met behulp van cynisme iedere vorm van contact probeert te vermijden, kon na deze uitspraak niet heel hard om zichzelf lachen.Die vloog er dan ook als eerste uit. yyy Fen Verstappen

Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam (Slaa) organi-seert op dinsdag 12 april om 20.00 uur in Het Perron (Ege-lantiersstraat 130) een avond rondom het thema: Wie is er bang voor… Humor? Want wat is humor nou eigenlijk? Onder anderen Isolde Hallensleben en Arjen Lubach gaan in met elkaar in conclaaf over dit onderwerp.

Oude liefde roest nietBella StoriaBentinckstraat 28

Een jaar geleden was ik het al van plan. Iedere keer dat er weer een gelegenheid was om buiten de deur te eten, wa-ren ze of al vol, of dicht. Dat zou ik me niet nog een keer laten overkomen. En dus reserveerde ik dit keer twee weken van tevoren een tafel voor twee bij Bella Storia, een kleine Italiaan in de Staatsliedenbuurt, waar ik alleen maar lovende verhalen over heb gehoord.

Door het dikke, fluwelen hangkleed kom ik een kleine eetkamer binnen. De tafeltjes zijn aan één kant voorzien van een lange, houten bank. Mijn mede-foodie zit al binnen, met zijn neus in de wijnkaart – op gelig papier geprint en netjes in een plastic mapje gestopt. Al snel komt een glunderende serveerster naast ons zitten, met een schoolbord waarop in het Italiaans het menu staat geschreven. Ze vertaalt het hele menu vervolgens op haar dooie gemak, terwijl ik bij mezelf te rade ga wat tartufo (truffel) en salsiccia (worst) ook alweer betekenen. We beginnen met de (vegetarische) antipasti Bella Storia. Een bord vol courgette mét smaak, zachte mozzarella, crostini’s week van het knoflokerige vruchtensap van de tomaat, ricotta met zwarte olijven en gegrilde aubergine.

Het menu stond vol met originele ravioli’s (waarvan een paar al ‘OP’ waren – met rood krijt aangegeven op het bord), dus onze secondo piatto was snel gekozen. Acht grote, groene ravioli’s op een ovaal bord leek eerst te veel, maar deze citroenravioli, gevuld met ricotta en overgoten met courgettesaus zo dik als pesto kon ik onder geen omstandigheid laten liggen. Aan de andere kant kwam eenzelfde bord op tafel, met ravioli’s die bol stonden van de spinazie en ricotta, gedompeld in verse toma-tensaus. Ik heb meteen mijn ambitie om ooit zelf ravioli te maken laten varen, of ik moet bij Bella Storia in de leer. We dronken overigens rode wijn, en ons glas werd steeds bijna tot het randje volgeschonken – een piatto op zichzelf.

Als kers op de taart deelden we het toetje van de dag, een citroentaart met aardbeien. Waar ik een traditionele (Franse) citroentaart verwachtte, kregen we een zachte, volumineuze taart met verschillende lagen. Rode vruch-ten, luchtig deeg en room vormden een grote berg multo bello als afsluiting. Eigenlijk maakt dit retourtje Noord-Italië-in-eigen-stad dat ik niet snel weer bij Bella Storia zal eten, omdat deze avond niet te evenaren was qua eten én gezelschap. Maar oude liefde roest niet, dus wie weet maak ik over een paar maanden weer de tocht naar West voor het zomermenu. yyy Barbara Putman Cramer

Proberen: de witte chocolade-limoncellomousse schijnt waanzinnig te zijnMenu: ongeveer 30 euro per persoon Helpt: als je Italiaans leest

Folia 21

Naamloos-4 1 07-11-2008 08:56:48

Varende horeca medewerk(st)er

Op oproepbasis

Ben jij een enthousiaste klantvriendelijke per- soonlijkheid met horeca ervaring en ben je minimaal 18 jaar? Dan hebben wij leuk werk!

Wat verwachten we van jou?Het uitserveren van drankjes en/of dinersaan boord van onze bijzondere schepen.

Stuur je reactie met CV naar: info@smidtje.nl t.a.v Eddo Knorringa

www.smidtje.nl

bouwtverhuurtverkoopt

onderhoudtondersteunt

Stadgenoot

Wie zoeken we?Ben jij flexibel, goed georganiseerd, thuis in Amsterdam en heb je ervaring met fotografie? Steek je graag je han-den uit de mouwen, ben je 16 uur per week beschikbaar, heb je eigen vervoer en ben je niet bang voor dead lines? Dan ben jij degene die we zoeken!

Wat bieden we?Elke week een foto-opdracht, met een deadline, maar zelf te plannen.

Een vergoeding van €160,- bruto per week. Plus: de kans om Amsterdamop een originele manier nóg beter te leren kennen.

Interesse?We horen graag van je. Mail je motivatie en CV naar foto@stadgenoot.nl t.a.v. Stijn van Doorn.

Studenten met fotografeertalent gezocht

Wil jij €160,- per week (bij)verdienen? Woningbouwvereniging Stadgenoot zoekt studenten die elke week een groot aantal woningen willen fotograferen.

ERIC VAN SAUERS EN JOSÉ MONTOYA SCHITTEREN IN BITTERE KOMEDIE TOPDOG / UNDERDOG TE ZIEN VAN DO 21 TM ZA 23 APRIL IN HET MC THEATER (WESTERGASFABRIEK) WWW.MCONLINE.NL

MC TDUDadvertentie3.indd 1 3/30/11 1:00 PM

folia 110408.indd 1 31-03-2011 15:58:08

Moederzkt. kip

Toom kippens25,-

Doneer kippen op giro 4663 of www.heifer.nl

11 & 12 maart Amsterdam RAI

www.carrierebeurs.nl

Het grootste carrière-evenement van Nederland met de beste werkgevers!

OPEN DAGMASTER3 maart 17.00 - 21.00

SPOT ON!

MASTER

YOUR AMBITION

eur.nl/master/opendag

M_Folia_117x169.indd 1 10-01-11 11:56

BACKPACKEN IN AUSTRALIËSURFEN, BUSPASSEN, RONDREIZEN, CAMPERVANS & HOSTELS

KILROYWORLD.NL/DOWNUNDER

MET SOME COOL NEW FRIENDS

RAN OUT OF GAS

GOT MY PADI CERTIFICATE

ALMOST HIT A ROO

DROVE A 4WD ON FRASER ISLAND

DID SOME VOLUNTEER WORK

WORKED IN A COOL BEACH HOSTEL

folia 110218.indd 2 10-02-2011 14:05:05

Folia 23

CultuuRStudentenkoor Amsterdam zingt – Matthäus Passion van Bach, op vrij. 15 april (Domini-cuskerk) en wo. 20 april (Mozes en Aäron-kerk) o.l.v. Servaas Schreuders. Aanvang: 19.30 uur. Entree € 25 / € 15 (studenten). www.studentenkooramsterdam.nl

Nesko als knooppunt voor verschillende kunstdisciplines. Tournee Nederlands Stu-denten Kamerorkest o.l.v. Harmen Cnossen, i.s.m. Gabrielle Pauty – grafisch ontwerp en Jonathan Elbers – bewegend beeld, 12 t/m 17 april. Zie voor meer info onder www.nesko.nl

Zondag naar de kerk?www.studentenekklesia.nl11.00 uur - De Rode HoedKeizersgracht 102 - Amsterdam

uva-SCRIPtIePRIJSAfgestudeerd tussen 3 mei 2010 en 19 april 2011? Werd je scriptie met minimaal een 8,5 beloond? Ding mee naar de UvA-scriptie-prijs! De drie beste scripties worden beloond met geldprijzen van resp. € 3000, € 2000 en € 1000. De jury beoordeelt de inzendingen op wetenschappelijke inhoud en originaliteit. Meer informatie: www.uva-alumni.nl/uva-scriptieprijs

VeRDIenenGezocht: studente die de komende maan-den tegen betaling bij gehandicapte, in bed liggende vrouw wil oppassen en een soms een paar boodschapjes wil doen. 1 keer per week, van 17.30 tot 21 uur. Op 10 minuten wandelafstand van Leidseplein. Info: René, 06 5533 8133.

Looking for a Nanny, Amsterdam. We are looking for a caring and loving nanny for our little baby girl. Nursery background or experience with babies is required. We live in Amsterdam-Zuid (Buitenveldert). Remune-ration: € 50 / day. Starting: September 2011. We welcome applications for 8-32 hours/week. +31 (0)6 1848 8173.

Interviewers gezocht. Het TransAM onder-zoek zoekt interviewers die tegen vergoeding (€ 35 per interview) jongeren in Amsterdam interviewen. Ong. 10 uur per week, april 2011-september 2011. Voor info bel met Carolien Swier (06 2120 6945) of mail naar info@transamstudie.nl

uSC SPORtCursusaanbod aprilCheck www.usc.uva.nl voor de volgende cursussen:• TriathlonNieuw. Ervaar in de Triathloncursus (start 21 april) dat deelname aan een triathlon echt voor iedereen mogelijk is. Zoek twee medesporters om te zwemmen, wielrennen of lopen en doe 12 juni mee met de 1/8e tri-athlon in de Triathlon Amsterdam. Je wordt begeleid door een team van 4 specialisten in 4 clinics. Je kunt natuurlijk ook als individu deelnemen.• TennisBegin april starten er weer tenniscursussen bij USC Tennis. Voor alle niveaus van begin-ners tot niveaus 5/6. Geef je snel op, want vol

= vol. Een cursus van 9 lessen kost studenten € 54. UvA-medew. betalen € 88, overigen € 126.• SportklimmenIntroductiecursus. Vanaf maandag 11 april kun je in 4 lessen de fijne kneepjes van het sportklimmen leren in de klimhal van sportcentrum Universum. Adrenalinekick gegarandeerd! Studentencursusprijs € 45, UvA-medew. € 60.• Moderne dansDeze dansvorm heeft zijn basis in klassiek ballet maar speelt meer met balans, vloer-werk, connectie tussen geest en lichaam en het zoeken van fysieke grenzen. Cursus van 10 lessen, start 11 april. Studentencursusprijs € 35, UvA-medew. € 52.NB: Cursussen Jazzdance en Klassieke dans starten 12 april.• SquashKom het spelletje leren of verfijnen in 9 lessen. 11 april start de squashcursus in sportcentrum Universum. Maandag 20.30-21.30 uur. Stu-dentencursusprijs € 56, UvA-medew. € 110.

UvA/HvA Dam tot DamloopteamDoe mee met de Dam tot Damloop in het megateam van UvA/HvA. Via de homepage van www.usc.uva.nl/damloop kom je bij alle informatie.

VRIJWIllIGeRSWeRk, StaGeS, e.d.Havana/Folia-fotograaf met hopeloos verouderde site zoekt stagiair(e) om nieuwe eenvoudige site te bouwen die zelf te on-derhouden is. Sta natuurlijk ook open voor al je fotografische vragen of ondersteuning. Reacties naar Fred van Diem Fotografie, 06 4302 6940, www.fredvandiem.nl en fredvan-diem@gmail.com

Risicojongere coachen?! Ben jij positief ingesteld en vind je het leuk en uitdagend om een bijdrage te leveren aan het toekomst-perspectief van een A’damse jongere? Het gemeenteproject Goal zoekt mentoren. www.goal.amsterdam.nl; 020 463 5050. (NB: Niet mogelijk als stage.)

Uniek vrijwilligerswerk in het buitenland, 2-4 weken, lage kosten. Meer info? www.ibo-nederland.org

WOnenGastgezinnen gezocht voor Amerikaanse (UvA-) studenten, binnen de ring van Am-sterdam, van 20 augustus t/m 21 december 2011. Unieke ervaring voor het hele gezin. Er is een vergoeding. Interesse? Neem contact op met athomas@ciee.org / 020 620 2269 (voor meer informatie over onze organisatie, zie www.ciee.org).

Iets te verhuizen? Dáár heb ik voor gestu-deerd! Alle maten bussen en verhuismannen, vanaf € 45. Wij takelen (touw en blok); tevens interlokaal. Bel Taco: 06 4486 4390; www.vrachttaxi.nl

DIVeRSenDe Spermabank van het AMC is op zoek naar spermadonoren. Onkosten worden ver-goed. Info: tel. 566 3090, spermabank@amc.uva.nl of www.spermadonoren.nl

lezing, debatWO 6/4 12.00 uurDag van de Geestesweten-schappenOverdag worden er iedere twee uur lezingen gegeven door vooraanstaande geestesweten-schappers en ‘s avonds wordt de dag afgeslo-ten met een debat over het thema ‘De muren van de ivoren toren: Afbreken of opbouwen?’.toegang gratis

lezingWO 6/4 20.00 uur Het klassieke Rome (3): De keizers van EuropaJulius Caesar was een tijdgenoot van Cicero, en heeft zijn naam gegeven aan de hoogste titel die de Westerse samenleving heeft gekend: de titel van keizer, Kaiser, tsaar. Een lezing over de geschiedenis van de keizers-gedachte in West- en Oost-Europa tot in de 20ste eeuw. studenten gratis, e 5,- alle anderen

muziekdO 7/4 20.30 uurPlug & PlayPlug & Play is het CREA poppodium, waar je ie-dere eerste donderdag van de maand nieuwe bands kunt ontdekken. toegang gratis

COmedyVR 8/4 20.30 uurEasy Laughs - Improv Comedy ‘The Friday Show’ at 20:30 and an ‘Unplugged’ at 22:30, with different formats and guest players. English spoken. e 10,- (20:30) / e 5,- (22:30) / both e 12,-

CabaRetVR 8/4 en za 9/4 20.30 uurGoedkoop CabaretHet cabaret van morgen voor de prijs van gis-teren. Drie beginnende professionals tryouten elk een half uur van hun programma. Met op vrijdag Nina de la Croix, Bas Marée en Johan Hoogeboom, en op zaterdag Marieke Vissers, Peter Pannekoek en Jasper van Kuijk. toegang e 7,-

lezingma 11/4 20.00 uurZijn het IMF en de Wereldbank nog steeds neoliberaal?Op het neoliberale beleid van het IMF en de Wereldbank leidde in de jaren ‘90 tot grote kritiek. Er kwam meer aandacht voor armoede-vermindering en governance, maar in hoeverre varen IMF en Wereldbank in de 21ste eeuw een werkelijk nieuwe koers?studenten gratis, e 5,- alle anderen

debatdi 12/4 20.00 uurDe strijd tegen de bezuinigin-gen op hoger onderwijsEen golf van universiteitsbezettingen trok vorig jaar door Europa. Hoe zien de bezuinigingen in Nederland eruit en welke lessen kunnen we uit buitenlandse ervaringen trekken?studenten gratis, e 5,- alle anderen

Meer informatie over de CREA agenda: www.crea.uva.nl

het cultureel studentencentrum van UvA & HvA

De BalieWO 06/04, 20.00 uur SLAA| Stad & land: A.L. SnijdersAvond rond de winnaar van de Constantijn Huygens Prijs, de uitvinder van het zeer korte verhaal, het zkv.MA 11/04, 20.30 uur IS Live: het nieuwe activismeOver de rol van nieuwe en sociale media als middelen voor activisme.

Center for Politics and CommunicationDI 12/04, 15.30 uur Wat betekent Twitter voor politiek en journalistiek?Over veranderingen in politiek, journalistiek en media. Aanmelden verplicht, voor 8 april, via ascor-secr-fmg@uva.nl.

Pakhuis de ZwijgerMA 11/04, 20.00 uur Ymere-debat: ‘Van geen wijken weten’Avond over wijkproblematiek en -aanpak. Met o.a. directeur van het Sociaal en Cultureel Plan-bureau Paul Schnabel.

Het PerronDI 12/04, 20.00 uur SLAA| Wie is er bang voor humor?Literaire onderzoeksshow, waarin dit keer over humor in de literatuur gesproken wordt. Met o.a. Arjen Lubach.

Rode HoedDI 12/04, 20.30 uur Leermeester & leerling - De sportjournalistOver de kennisoverdracht van generatie op generatie. Met Henk Spaan en Janneke van der Horst.DI 12/04, 20.00 uur Van wieg tot graf: leven van pil naar pilHet aantal ouderen groeit, met alle gevolgen van dien. Over ethische dilemma’s in de gezond-heidszorg.

trouwWO 06/04, 21.00 uur PechaKucha Night Amsterdam Volume 17Twaalf deelnemers presenteren ieder twintig dia’s in twintig seconden per dia, om zo hun werk of expertise te presenteren.

U organiseert een lezing of debat en wilt daarmee graag op deze pagina staan? Stuur tijdig een mailtje naar folialezing@gmail.com onder ver-melding van ‘Aanmelding lezingenladder’. Voor adressen zie www.folia.nl/lezingenladder.

lezingen-ladder

annoncesAnnonces zijn advertenties zonder winstoogmerk, bestemd voor de particuliere aanbieder.Annonces kunnen worden geplaatst in Folia en op de website www.folia.nl. Zie voor informatieover het aanbieden en de tarieven www.folia.nl – weekblad – Annonces.

overigens

Irene de jong: Mee eens. Iedereen die iemand kent die voor langere tijd in het ziekenhuis heeft moeten zijn, weet hoe slopend het is om keer op keer te vertellen wat er scheelt. De ene zuster weet niet wat de andere zuster zojuist heeft onderzocht en alleen al om efficiëntie te bevorderen, kan het EPD van grote betekenis zijn. Het zou een heleboel rompslomp wegne-men. Natuurlijk is privacy een gevoelig punt. Dat niet op straat mag komen te liggen dat Rutte of Cruijff zware kal-meringsmiddelen gebruikt, is duidelijk en hetzelfde geldt voor de gegevens van willekeurige burgers. Het is onwenselijk dat een verzekeraar zijn klant opbelt met de mededeling dat hij de klant niet meer wil verzekeren, omdat hij te dure medi-cijnen zou gebruiken. Tegelijkertijd valt een verzekeraar in zo’n geval direct door de mand, omdat hij die informatie niet

anders dan onrechtmatig kan hebben ver-kregen. Er zijn dus nadelen en daar moet voorzichtig mee worden omgesprongen, maar die wegen uiteindelijk niet op tegen de grote voordelen van het EPD.’’

Peter Sloot: ‘Ja, ongelooflijk stom dat het EPD is afgewezen. Op Europees niveau is er al lang over gepraat en de voordelen zijn overduidelijk. In Singapore worden de ge-gevens van alle ziekenhuizen al aan elkaar verbonden en de resultaten spreken voor zich: daar vindt men correlaties tussen bepaalde ziektebeelden die nooit eerder waren bedacht. Het kan op die manier echt levens redden en dat zou ook moeten gebeuren. Ik denk dan ook dat het EPD er uiteindelijk ook komt. Als het niet vanuit de politiek geïnitieerd wordt, dan zullen patiëntenverenigingen op den duur wel opstaan. Zij hebben er immers veel belang

bij. De argumenten om het EPD niet in te voeren wegens privacyoverwegingen zijn niet geldig. Er zijn al meerdere onderzoe-ken gedaan naar het beveiligen van patiën-tgegevens en dat is met de huidige techniek heel goed mogelijk. Als zelfs de eerste de beste pedofiel in staat is om zijn plaatjes zo te versleutelen dat niemand erbij kan, dan kunnen de beste technici en wetenschap-pers dat zeker.’

Henkjan Honing: ‘Nee, de hoeveelheid levens die met het EPD kan worden gered, is volgens mij overdreven. Het EPD is ontworpen op basis van doendenken: het kan, dus moeten we het maar doen. Dat is een slecht uitgangspunt, zeker omdat het niet goed doordacht is. Gelukkig heeft de Eerste Kamer kunnen ingrijpen om te voorkomen dat het EPD op zo’n grote schaal wordt ingevoerd. Medische infor-

matie is privé en heeft een direct verband met de relatie tussen patiënt en dokter. Het EPD is zo voorgesteld dat alleen de dokter aan die informatie kan zitten. Daar worden patiënten zenuwachtig van, net zoals dat ze zenuwachtig worden wanneer een derde zonder overleg aan hun Facebookpagina zou zitten. Daar zit een groot probleem, en mogelijk de oplossing, namelijk dat de patiënt veel meer zeggenschap zou moeten hebben over welke informatie in het EPD kan worden ingezien door derden. In plaats van bottom-up is het EPD een top-downproject dat veel te grootschalig is ingezet. Het is een project over grote lijnen met grote consequenties dat heel verve-lende gevolgen kan hebben als je daar niet goed over nadenkt.’ yyy Floor Boon

Dat het Elektronisch Patiënt Dossier niet wordt ingevoerd is letterlijk dood-zonde: ondanks privacyoverwegingen kunnen er levens mee worden gered.

Irene de jonghoogleraar Griekse taal- en letterkunde

Henkjan Honinghoogleraar muziekcognitie

Peter Sloothoogleraar Computational Science

‘Heejjj, jij studeert toch filosofie of niet!?’ Jawel, ook om 04:30 uur. Ik zit op het stoepje van de kroeg en mijn maag centrifugeert. ‘Goed dat ik je tref, ik zat laatst nog ergens over na te denken.’ Aha, nadenken. ‘Geloof jij in het tóéval?’ Kom Emma, dit is zo’n kans te laten zien hoe leuk filosofie is. ‘Is toeval een soort geloof dan?’ ‘Nee, ja, je weet toch, dat de wereld vooraf vast ligt. Predestinatie!’ Dit voelt een beetje alsof ik Adobe CS4 op een autoradio ga installeren.‘Ach…’ lal ik, ‘ik geloof meer in postdes-tinatie, “Zie je wel!” zeg ik dan, “IK ZEI HET JE TOCH!”Filosofie op Feesten en Partijen, ik ben er niet zo goed in. Allemaal denkers zijn we, zolang de borrelnootjes voorradig zijn. Voor je het weet staan alom filosofen van hun barkruk op om je met tegeltjesknallers tot stomheid te slaan. En anders drukken de vragen ‘Wat denk jij met die studie te kunnen?’ en de directere ‘Wat is het nut daarvan voor mijn dartvereniging?’ de filosofeerpret wel. Doorgaans trouwens

afkomstig van mensen die zelf de behoefte al te veel te studeren nooit gevoeld hebben.Filosofie, ooit toch een basis voor de wetenschap, wordt gezien als de typi-sche tweede studie. Schaken tijdens de Olympics. Doe maar hoor, maar stude-ren naar denken, het juiste of betekenis, als ‘waar, juist en betekenisvol genoeg’ volstaat, wat een ondoelmatigheid. Je denkt dus je nikst! Met de bezuinigin-gen op het onderwijs zal het er dus vast niet filosofischer op worden in kroegen en daarbuiten.Ha! Sinds kort weten alle studenten hoe het voelt om van vrijblijvendheid verdacht te worden. Wisselen, tweede studies, ‘langstuderen’, en je moet dit een beetje uitspreken als ‘recidiveren’, is roekeloos. Ja, de student lijkt al schuldiger. Studeren is geen inspanning, een lening geen opof-fering, een academicus zal later toch zes-cijferig ‘opstrijken’. Echt, filosofen. Bereid je voor op het tijdperk van de Kroegfilo-sofie. Met de minor Tegeltjesteksten. yyy Emma Curvers

Elk begin is een nieuw einde. Ofzoiets

Dijkgraaf& Fresco

Van der Meulen& Curvers

Een collega van mij had de volgende ervaring bij de eerste wiskundeles op de middelbare school. De leraar zette met een krijtje een dikke streep op het bord. Een mathematische lijn is oneindig lang en oneindig dun, vertelde hij de klas. Maar, zoals ze zelf konden zien, zoiets kon natuurlijk onmogelijk waar zijn. Iedere lijn had een dikte en moest ergens beginnen en ophouden. Mijn collega stak zijn vinger op: ‘Maar, meester, dat kan toch wel voor het idee van een lijn!’ Het antwoord van de leraar? Overblijven en vijftig strafregels schrijven. Dat zal je leren zelf na te denken.Wetenschap wordt vaak gezien als een-richtingsverkeer. Verklaringen gaan van onder naar boven. De zachte glans van een zilveren vork vindt zijn oorsprong in de botsingen van lichtdeeltjes op atomen. De gedachte aan de eerste lentedag wordt gereduceerd tot elektrische signalen tus-sen de zenuwcellen in het brein. Zo rust het broze bouwwerk van de mensweten-

schappen op het ferme fundering van de natuurwetenschappen. Gelukkig maar, denken velen dan.Ik mocht onlangs het eerste exemplaar van De gammacanon ontvangen, een overzicht van een vijftigtal onderwerpen uit de sociale wetenschappen die iedereen zou moeten kennen, opgesteld onder aan-voering van Paul Schnabel. De begrippen zijn allemaal even bekend als ongrijpbaar: ritueel, cultuur, elite, identiteit, protest, ongelijkheid, beschaving, charisma, taboe… Hoe kun je deze ideeën tot ele-mentaire bouwstenen reduceren?Dat moet je ook helemaal niet willen. Zoals het voorbeeld van de eigenwijze leerling liet zien, is een lijn veel meer dan stofjes krijt op een schoolbord. Het is een idee. Begrippen overstijgen iedere con-crete realisatie. Je kunt wel van Legostuk-jes een raket bouwen, of van aluminium, of van plastic, maar het idee van een raket gaat veel verder dan welk model dan ook. Als een wiskundige lijn, voorbij de ster-ren, naar oneindig. yyy Robbert Dijkgraaf

Het idee

De hoogleraar

De student

In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.

24 Folia