FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 1 Anatomie / fysiologie O1 week 2 Homeostase...

FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 1

Anatomie / fysiologie

O1 week 2

Homeostase

Diffusie osmose filtratie


Bij de mens zit er in verhouding meer water intracellulair dan

extracellulair.

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee

CountdownCountdown

10


Infrastructuur van het menselijk lichaam


Eencellige in de ‘oerzee’


Lichaamscel• Elke lichaamscel is omringd door vocht

• Dit vocht is INTERCELLULAIR

vocht en bevindt zich in de

interstitiële ruimte, weefselvocht

• Het vocht in de cellen

noemen we INTRACELLULAIR

vocht = celvocht.


3 ltr

bloedplasma weefselvocht celvocht

COD

capillairwand

KOD

Celmembraan

9 ltr

27 ltr

6

Vochtverdeling

COD (colloïd osmotische druk)KOD (kristalloïd osmotische druk)


Bij de mens zit er in verhouding meer water intracellulair dan

extracellulair

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee

Answer NowAnswer Now CountdownCountdown

10


Door middel van osmose worden stoffen getransporteerd door een selectief permeabel membraan

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee


Infrastructuur van de meercellige

• Bij een meercellig organisme hebben zich organen ontwikkeld om dit milieu intérieur in stand te houden.

• Het in stand houden van het milieu interne wordt HOMEOSTASE genoemd.


De hoogte van een boom is afhankelijk van de aanwezigheid van eiwitten in de kruin van de

boom

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee


De lengte van een mens is afhankelijk van de aanwezigheid van eiwitten in het hoofd van de

mens

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee


Het ontstaan van gerimpelde handen na langdurig in bad zitten komt eerder door de opname van

water dan door de afgifte van water door de huid.

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee


Homeostase


Homeostase• Complexiteit van het menselijk lichaam heeft

een goed afgestemd fysiologisch

regelmechanisme nodig

• Homeostase is dat dynamisch evenwicht, d.w.z.

niet steeds dezelfde waarden. (koorts)

• zowel lichamelijk als geestelijk


Homeostase voorbeelden


Homeostase


Uitwisseling van stoffen: FILTRATIE

• transport door een meer of minder permeabele wand.

• ook vaste deeltjes mee.

• nieren en vanuit de bloedbaan naar het interstitium.

• drukverschil


Filtratie


CHD (capillaire Hydrostatische druk

COD (colloidOsmotische druk)

Legenda

ArterioleVenule

Filtratie

Cel Cel Cel Cel

CelCelCelCel CelCel

CelCel


Diffusie oppervlak

Ondoorlaatbaar Doorlaatbaar DOORlaatbaarGeen wand

Selectief permeabel

http://www.johnkyrk.com/diffusion.html

http://www.johnkyrk.com/diffusion.html


Diffusie

1 Indien de zoutdeeltjes(ionen) de doorlaatbare membraan passeren

2 dan het NaCl (keukenzout) zich gelijkmatig over de bak verdelen over de hele bak

3 er gelijke concentraties Li en Re bestaan

Theezetten: de bruine kleurstof verdeelt zich gelijkmatigover de gehele pot

NaCl NaCl

20 ST 2 ST

1 2 3

NaCl NaCl

20 ST 2 ST

NaCl NaCl

11 ST 11 ST


Diffusie temperatuur

Warm water Koud water


Selectieve permeabiliteit

• selectie van de in- en output van de cel– Bijvoorbeeld insuline verandert de

permeabiliteit van de celwand voor glucose

• maakt uitwisseling tussen de cel en zijn omgeving mogelijk

• Verstoring door:– Bacterie / virus / ontsteking– Beschadiging, wondjes– Tekorten


NaCl NaCl

20 ST 2 ST

Osmose

1 de scheidingswand is niet permeabel (doorlaatbaar) voor zout. Er kan geen diffusie optreden maar wel druk van het zout (NaCl)

2 zuigkracht van het zout trekt water aan, water van Re => Li

3 er ontstaat evenwicht tussen waterdruk hoge kolom en zuigkracht van het zout

Osmose is diffusie van het oplosmiddel

31 2

NaCl NaCl

20 ST 2 STNaCl 2 ST

NaCl 20 ST


Uitwisseling van stoffen: OSMOSE

• Osmose vindt altijd plaats wanneer twee vloeistoffen gescheiden zijn door een gedeeltelijk doorlaatbare (semipermeabele of beter selectief permeabele) wand.

• Voorwaarde is een concentratieverschil in opgeloste stoffen die niet vrij de wand kunnen passeren.


Uitwisseling van stoffen: OSMOSE

• Vaak concentratieverschillen van keukenzout (NaCl) dat zich in een vloeistof splitst in de ionen Na+ en Cl-.

• Osmose = waterdiffusie

• Met het water worden ook stoffen meegesleurd (als ze door de membraanporiën kunnen).


Osmose

Hoge concentratie

lage concentratie

Hogere concentratie

lagere concentratie

Osmotische druk


Osmotische waarde

• = Zuigkracht = osmotische druk

COD = Colloïd Osmotische druk = in het bloed de zuigkracht voornamelijk

bepaald door de eiwitten in het bloed

Molecuulgewicht, hoe hoger hoe groter de aanzuigende werking


Osmose voorbeelden

• Rimpelvingertjes na lang in bad liggen

• Hoogte van bomen wordt beperkt door de maximale osmostische zuigkracht, dus veel eiwitten in de kruin

• Hongeroedeem


Osmose animatie


Uitwisseling van stoffen: ACTIEF TRANSPORT

• Op veel plaatsen in het lichaam is het nodig stoffen energetisch ‘bergopwaarts’ te transporteren ofwel tegen hun elektrochemisch verval oftewel tegen de concentratiegradiënt in.

• In tegenstelling tot de passieve processen is bij deze processen altijd energie (ATP oftewel glucose) nodig.

• Het betreft hier voornamelijk ionen transport, vandaar dat we spreken van IONENPOMPEN


Homeostase


Actief transport (kost energie)

• Enzymatische pomp of ionenpomp (bijvoorbeeld Na/K pomp) soort draaideur effect.

• Endocytose (buiten de cel naar binnen de cel)– Fagocytose (vaste stoffen)– Pinocytose (vloeistoffen)

• Exocytose (binnen de cel naar buiten de cel) zweetklieren


Intracellulair: veel K, weinig NaExtracellulair: weinig K, veel Na

Door diffusie verplaatsing Na en K

Dit kost energie (glucose = suiker)

Door actief transport probeert de cel:K terug te zuigenNa eruit te gooien

Natrium / kalium pomp

CelCel KK

NaNa

BloedBloed

CelCel KK

NaNa

BloedBloed

1 celmembraan2 pomp (schematisch)


Capillairwand

Leukocyt

Bacteriën

Fagocytose = opnemen door insluiting

Leukocyten (witte bloedcellen) verlaten bloedvat (diapedese).Ruimen bacteriën op door fagocytose.

Diapedese


Herhaling van de vragen


Door middel van osmose wordt water getransporteerd door een selectief permeabel membraan

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee

CountdownCountdown

10


De hoogte van een boom is afhankelijk van de aanwezigheid van eiwitten in de kruin van de

boom

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee

CountdownCountdown

10


De lengte van een mens is afhankelijk van de aanwezigheid van eiwitten in het hoofd van de

mens

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee

CountdownCountdown

10


Het ontstaan van gerimpelde handen na langdurig in bad zitten komt eerder door de opname van

water dan door de afgifte van water door de huid.

1. 2.

0%0%

1. Ja

2. Nee

CountdownCountdown

10


SamenvattingGrofweg zijn er 4 soorten transport te onderscheiden:

1. Filtratie 2. Diffusie

3. Osmose 4. Actief transport

En

ergie

FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 1 Anatomie / fysiologie O1 week 2 Homeostase...

Documents

Transcript of FHV2011 / Anatomie & fysiologie periode 1 week 2 1 Anatomie / fysiologie O1 week 2 Homeostase...