FHV2009 / Cxx53_5_6 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1 Anatomie / fysiologie Cxx53 5 en 6...

FHV2009 / Cxx53_5_6 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1

Anatomie / fysiologie

Cxx53 5 en 6

Bloedvaten

Lymfe


Taken circulatiestelsel• Voedingsstoffen, nadat ze verteerd (in stukken

gedeeld) zijn, opnemen via darmwand in bloed en transporteren naar weefsels voor bouw en energiestofwisseling oftewel (basaal)metabolisme

• afbraakstoffen opnemen en transporteren naar de nieren

• aanvoer van zuurstof (O2) naar cellen en afvoer van koolstofdioxide (CO2)

• warmtedistributie, warmte transport naar de huid• opnemen van hormonen uit endocriene klieren en op

de plaats van bestemming brengen• transporteren van beschermende stoffen door het

lichaam


Onderverdeling bloedvaten

Bloedcirculatie– arteriën (aorta => grote

arteriën => kleine arteriën)– arteriolen– Capillairen (overgang

arteriën naar venen)– venulen– venen (kleine venen =>

grote venen => vv. cavae)


Arteriën en venen

• Arteriën – dik, stevig, elastisch,

hogere druk (120 mm Hg)

• intima (elastisch)• media (elastisch

bindweefsel / spierweefsel)• adventitia

(buitenbekleding)• alleen kleppen bij het hart

• Venen– dun, kleppen, lage druk

(25 mm Hg) terugstroom?

• Capillairnet – zeer groot !!!!!

1 = tunica intima2 = bindweefsel3 = tunica media4 = gladde spiervezels5 = elastisch bindweefsel6 = tunica adventitia7 = klep


Van arterie naar vene


Bloeddruk• Systolische bloeddruk = bloeddruk tijdens

de systole (samentrekking hart)

• Diastolische bloeddruk – bloeddruk tijdens de ontspanningsfase of rustfase van het hart

• Hypertensie = hoge bloeddruk

• Hypotensie = lage bloeddruk


Soorten bloedvaten, bouw en Soorten bloedvaten, bouw en functiefunctie (transport arteriën)

Soort bloedvat Bouw van de tunica media

Functie

Arteriën (grote) Dikke compacte laagVeel elastische vezels als lamellen

Transport van bloed van het hart afBeperken van de systolische bloeddruk

Adventitia bevat bloed- en lymfevaatjes


Soorten bloedvaten, bouw en Soorten bloedvaten, bouw en functie (distributie arteriën)functie (distributie arteriën)


Functie

Kleine arteriën en arteriolen(musculeuze arteriën)

Veel gladde spiervezels die in staat zijn tot vasoconstrictie en vasodilatatie

Distributie van de bloedstroom naar de capillairen Veroorzaken de perifere weerstand

vasoconstrictie en vasodilatatie door hormonen en vegetatief ZS

Autoregulatie functie

-bepaalde organen: doorbloeding constant houden

-bloedverdeling: metabole autoregulatie


Soorten bloedvaten, bouw en Soorten bloedvaten, bouw en functie (uitwisseling)functie (uitwisseling)


Functie

Capillair Afwezig, alleen tunica intima: endotheel met poriën

Uitwisseling van stoffen met het interne milieu


Soorten bloedvaten, bouw en Soorten bloedvaten, bouw en functie (capaciteitsvaten)functie (capaciteitsvaten)


Functie

Venulen Onregelmatig met gladde spiercellen

Afvoer van bloed uit de capillairnetten

Venen Dunne laagspiercellen en collage vezelsGrote diameterGrote rekbaarheid

Transport van bloed naar het hart toeBloedreservoir


Transportmechanisme bij venen

Bepaald door:

• kleppen, die terugstroom van het veneuze bloed voorkomen

• spierpomp

• arteriële pomp

• adempomp, inademing vergroot de thoraxholte, daardoor onderdruk

• hartpomp, door verplaatsing naar beneden, zuigwerking


Kleppen in venen

Blokkering terug stroom


Spierpomp


Arteriële pomp


Van links naar rechts: 1 stroomsnelheid 2 doorsnede vat 3 totaal dwarsdoorsnede vaten 4 volumeverdeling 5 plaats

cm2

cm3

gezam

enlijke vlak van

dw

arsdo

orsn

ede

volu

meverd

eling

plaats in

de circu

latie

1 2 3 4 5

stroo

msn

elheid

cm/sec

50 40 30 20 10

do

orsn

ede afzo

nd

erlijk vat

cm

2,6

0,8

0,3-0,06

0,002

0,009

0,0025

0,15-0,7

1,6

3,2

5,3

20

20

500

3500

2700

100

30

18

180

250

250

125

330

550

1550

900

250

aorta

grotearteriën

kleinearteriën

arteriol

capillair

venulen

kleinevenen

grotevenen

vv cavae


Volumeverdeling Weerstandsverdeling

venen 64%

long 9%

capillairen 5%

grote arteriën 7%

kleine arteriën en arteriolen 8%

hart (diastole) 7%

venen 7%

arteriën 19%

capillairen 27%kleine arteriën en arteriolen 47%

Volume en weerstand verdeling


Soorten vaatsystemenSoorten vaatsystemen


Algemene werkingsprincipes van Algemene werkingsprincipes van het vaatstelselhet vaatstelsel

• Bloed circuleert in een gesloten kringloop met het hart als centrale pomp


Algemene werkingsprincipes van Algemene werkingsprincipes van het vaatstelselhet vaatstelsel

• De zuurstofbehoefte per orgaan wisselt– bloedtoevoer wordt geregeld door

vasoconstrictie en vasodilatatie

• Hoge druk, snelle stroming in slagaders

• Lage druk, trage stroming in de aders

• Denk aan lome gevoel na het eten van een corpulente maaltijd


Capillair

Capillair (weefselbloedvat) => interstitium– in de capillair langzaam stromend bloedtotale dwarsdoorsnede capillair 7x groter arteriolen

– verbinding arteriën (slagaders) => venen (aders)

Semi- of selectief permeabele wand

Zorgt voor uitwisseling met de interstitiële ruimte


Uitwisseling stoffen – capillair interstitium

Netto filtratiedruk oftewel netto druk t.b.v. uitwisseling stoffen

• bloeddruk - colloïd-osmotische waarde35 mmHg - 25 mmHg = 10 mmHg (1,35 kPa)

De mate van filtratie is bovendien afhankelijk van de waterdoorlaatbaarheid (selectieve permeabiliteit) van de capillairwand


Filtratie – resorptie capillairen

uitwisselingsgebied

filtratie

resorptie

25

35

15

3,33

4,67

kPa

2,0

mmHg

bloeddruk C.O.D.


Uitwisseling stoffen

COD = aanzuigkracht v.d. grote moleculen, dus eiwitten (albumine)

Bloeddruk: verval van arterieel naar veneus

Transport: capillair interstitium

Transport: interstitium capillair

C.O.D.= 25 mm Hg

RR=15 mm Hg

C.O.D.=25 mm Hg

RR= 35 mm Hg


Uitwisseling met capillair

Interstitium => Capillair (weefselbloedvat)

• Toevoer van de capillair => interstitium via filtratie en diffusie, onder invloed van de bloeddruk (hoger dan COD)

• Resorptie van interstitium naar capillair, op basis van osmose onder invloed van de COD (colloïd osmotische druk) als bloeddruk lager is.


Lymfe• 90 % van de extracellulaire vloeistof wordt

afgevoerd via het veneuze stelsel• 10 % kan niet geresorbeerd worden door de

COD en diffundeert naar de lymfevaten.• Wand lymfecapillair is hoog permeabel.• Per etmaal 3 - 4 liter via lymfe. Met name

grootmoleculaire stoffen.• Samenstelling lymfe is gelijk aan de

weefselvloeistof en is helder van kleur.


Lymfevaten• Lymfecapillairen gaan over in steeds

grotere lymfevaten

• Bouw komt overeen met kleine venen inclusief kleppen

• Spierlaag trekt zich ritmisch samen (lymfepomp)

• Spier en arteriepomp

• Afvoer naar vv. subclavia


Lymfeknopen• De lymfe stroomt alvorens terug te keren

naar de bloedcirculatie door een aantal lymfeknopen (8 à 10)

• Filtering en fagocytose van corpus aliëna (bacteriën, fagocyten en cellen)

• Milt is de grootste lymfeorgaan• Lymfeknopen en milt behoren tot het

afweersysteem (MPS) en aanmaakplaats van leukocyten.

• Zijn dus gezwollen bij infectie


Milt• De milt is het grootste lymfatisch orgaan

• Fagocytose

• Vorming van lymfocyten en plasmacellen

• Afbraak van erytrocyten– ijzer terug naar beenmerg– Bilirubine -> lever -> gal

• Kan bij inspanning als een spons knijpen (pijn in de zij)


Lymfe- stelsel

FHV2009 / Cxx53_5_6 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1 Anatomie / fysiologie Cxx53 5 en 6...

Documents

Transcript of FHV2009 / Cxx53_5_6 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1 Anatomie / fysiologie Cxx53 5 en 6...