Werken Met Excell Osmose 1112

5/13/2018 Werken Met Excell Osmose 1112 - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/werken-met-excell-osmose-1112 1/9

Practicum;Vergelijking van de osmotische waarde van een aardappel en een biet.Bij dit practicum gaan we aan de hand van veranderingen in de stevigheid envolumeveranderingen van aardappel- en krotenstaafjes de osmotische waarde bepalenvan aardappels en kroten (of bietjes).Hiervoor gebruiken we aardappelstaafjes (/krotenstaafjes) die gedurende een bepaaldetijd worden ondergedompeld in verschillende concentraties zoutoplossing.Over dit onderzoek schrijf je een natuurwetenschappelijk verslag, het cijfer voor ditverslag zal meetellen in je praktische SchoolExamen-cijfer.Bij dit practicum werk je in een groep met 4 leden, 2 leden van de groep werken met deaardappelstaafjes de andere 2 werken met de krotenstaafjes. De bedoeling is dat deresultaten van beide proeven verwerkt worden in het practicumverslag.Dit verslag wordt individueel gemaakt en beoordeeld.

Benodigdheden- 5 reageerbuizen en een reageerbuisrek- Watervaste stift

- Een bekerglaasje met gedestilleerd water (demi-water)- Een bekerglaasje met een 0,4 M NaCl-oplossing0,4 M = 0,4 mol per Liter oplossing. Uitleg mol; zie blz. 3.

- Een pipet van 10 mL- Een grote aardappel of rode biet- Een aardappelmesje- Een geodriehoek

Werkwijze- Nummer de buizen 1 t/m 5 en schrijf er een afkorting voor jouw groepje bij.- Pipetteer in de reageerbuizen 1 t/m 4 10 mL demi-water.- Vul buis 5 met 10 mL 0,4 M NaCl-oplossing

- De verschillende zoutconcentraties krijg je door een verdunningsreeks te makenmet behulp van de pipet.

- Pipetteer 10 mL van de NaCl-oplossing uit het bekerglas en breng die over inbuis 4. Schud buis 4 goed, of te wel duim op de opening en minimaal 5 maalomkeren.

- Pipetteer vervolgens 10 mL van de NaCl-oplossing uit buis 4 en breng die over inbuis 3. Herhaal deze procedure tot bij buis 2. Vergeet niet om na elke pipetteer stap goed te schudden.

- Pipetteer 10 mL uit buis 2 en gooi dit weg. De buizen 1 t/m 5 bevatten nu elk 10mL oplossing met een oplopende zoutconcentratie. Bereken de zoutconcentratiein elke buis in molair en noteer dit in je practicumverslag.

- Maak de aardappelstaafjes of krotenstaafjes even groot en meet de lengte,

breedte en hoogte van elk staafje. Noteer deze waarden in je practicumverslagen bereken van elk staafje het volume. Overleg binnen jouw groep over delengte, zodat het volume van de aardappel- en bietenstaafjes zo gelijk mogelijkis.

- Bepaal van elk staafje hoe buigzaam het is met behulp van je geodriehoek. Houdhiervoor het aardappelstaafje aan één kant vast en kijk hoeveel graden hetandere uiteinde zakt.

- Doe de aardappelstaafjes in de oplossingen in de reageerbuizen. Zorg ervoor datde staafjes volledig in de vloeistof zitten.



- Laat de buizen staan tot de volgende les.Formuleer een onderzoeksvraag, een hypothese en een verwachting gebaseerd op dehypothese over de uitkomst van dit onderzoek. Verder kun je ook al de inleiding en dewerkwijze schrijven voor je verslag. Beschrijf in je inleiding ten minste de werking vanosmose.

Volgende les:Resultaten

- Meet de lengte, breedte en hoogte van elk staafje. Noteer deze waarden in jepracticumverslag en bereken van elk staafje het volume. Bepaal ook weer debuigzaamheid.

- Maak het verslag verder af. Geef de resultaten overzichtelijk weer in een tabel.Geef ook weer hoe groot de veranderingen zijn in lengte, breedte, hoogte envolume. Noteer hierbij ook de veranderingen in buigzaamheid in graden eneventuele andere waarnemingen zoals kleurverandering.

- Maak van de gegevens over de volumeveranderingen een grafiek in Excel (ziede volgende bladzijden voor de uitleg).

- Wissel deze grafiek uit met het andere tweetal van je groep zodat je zowel de

grafiek van de aardappelstaafjes als die van de krotenstaafjes in je verslag hebt.

Conclusie- Ga in je verslag na of er veranderingen zijn die je niet had verwacht. Is dit het

geval, probeer hiervoor dan een verklaring te geven.- Beschrijf in je verslag in welk traject van de grafiek de aardappelcellen of

krotencellen turgor bezitten, bij welke NaCl-concentratie er sprake is vangrensplasmolyse en in welk traject van de grafiek er sprake is van plasmolyse.

- Leid, met behulp van de trendlijn, af met welke NaCl-concentratie de osmotischewaarde van de aardappelcellen/krotencellen overeenkomt.

Discussie- Probeer een verklaring te verzinnen waarom er een verschil is of kan zijn tussen

de osmotische waarde van de aardappel en die van de kroot.Extra discussiepunten voor het VWO:

- Beredeneer of het linieaire verband geextrapoleerd kan worden voor hogerezoutconcentraties.

- Bedenk minimaal één vervolgonderzoek



Wat hoort er in een verslag???,zie de laatste pagina als je het niet meer weet!Definitie molEen mol is de hoeveelheid stof van een systeem dat evenveeldeeltjes bevat als er atomen zijn in 12 gram koolstof-12.Net als een dozijn (12) of een gros (144) is een mol een

aanduiding voor een aantal. Het aantal deeltjes dat in éénmol gaat, is gelijk aan N A mol, waarin N A de constante van Avogadro is. Deze is ongeveer gelijk aan 6,02214 x 1023 deeltjes per mol.Deze deeltjes kunnen moleculen of atomen, maar ook ionen of sub-atomaire deeltjes zijn, zoalselektronen. Indien bij gebruik van de mol het type deeltje niet wordt gespecificeerd, zal uit decontext volgen welk deeltje wordt bedoeld: moleculaire stoffen bestaan uit moleculen, dus bij'een mol water' wordt gedoeld op 6,02214 x 10

23watermoleculen. Natriumchloride (keukenzout)

is een zout dat uit natrium- en chloride-ionen bestaat, met formule NaCl. Eén molnatriumchloride bevat dan ook één mol natriumionen en één mol chloride-ionen.Een mol van een bepaalde stof heeft een massa (in gram) die gelijk is aan de massa van hetmolecuul of het atoom van die stof uitgedrukt in u. Dit heet de molaire massa. Water heeftbijvoorbeeld een molecuulmassa van 18,016 u, dus een molaire massa van 18,016 g*mol

-1.

Ofwel: 1 mol water heeft een massa van 18,016 gram. Dus 6,02214 x 1023 moleculen water

wegen samen 18,016 gram.

De afkortingen:n = aantal molm = massa in gramM = Molaire massa

Formule:

V = volume in liters

n = aantal mol Molariteit = aantal mol per Liter

Formule:

OefenenHoeveel mol water zit er in 360 gram water?

Bepaal de molaire massa van NaCl?

Als je 1,5 mol CaCl2 oplost in water, hoeveel mol losse ionen onstaan er dan?

Hoeveel mol zit er in 10 ml van een oplossing met een molariteit van 4 mol/l?



Werken met Excel

Formules en GrafiekenInleidingDe bedoeling van deze opdrachten is dat je leert te werken met hetcomputerprogramma Excel. Excel is een zeer uitgebreid programma en daaromconcentreren we ons eerst op het werken met formules en grafieken om gegevens teverwerken en te presenteren.In je verslag over het osmose practicum dient ook een grafiek met trendlijn en formule tezitten van beide monsters.Hieronder volgt dus een voorbeeld, let er op dat er in je verslag grafieken moetenkomen waarin de volume verandering worden uitgezet tegenover de NaCl concentratiein molair. Het voorbeeld hieronder werkt met procenten en lengteveranderingen.

Opdracht 1. Osmose metingen Open het programma Excel.In het werkblad kun je onderstaande gegevens invoeren, vul de gegevens in kolommen

in en benoem elke kolom met de bijbehorende tekst. Zorg ervoor dat de titel van eenkolom zichtbaar is door de kolombreedte aan te passen, zie het voorbeeld hieronder.

Osmose meting aan aardappels:Nummer Aardappel; 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10Zoutconcentratie (% w/v); 0; 0,3; 0,6; 0,9; 1,2; 1,5; 1,8; 2,1; 2,4; 2,7Lengte voor de proef (cm); 4,0; 4,1; 3,9; 4,0; 4,1; 4,2; 3,8; 4,0; 3,9; 4,1Lengte na de proef (cm); 4,3; 4,2; 4,0; 4,0; 4,0; 4,0; 3,4; 3,6; 3,4; 3,5



Rekenen met Excel.

We gaan nu Excel voor ons laten rekenen. Eerst benoemen we een nieuwe kolom als;µVerschil (cm)¶Vervolgens ga je in het lege vakje (cel) hieronder staan.Het verschil dat we willen weten is: (Lengte na de proef) - (Lengte voor de proef).

Stap 1: Klik bovenin op het = tekenStap 2: Klik op de eerste cel met een waarde onder de kop µlengte na de proef¶Stap3: typ een minteken ( - )Stap 4: Klik op de eerste cel met een waarde onder de kop µlengte voor de proef¶Stap 5: druk op enter er verschijnt een waarde van 0,3 onder het kopje µverschil¶

Doorvoeren van een functie:Selecteer de cel met 0,3 en ga met je cursor rechts onderin op het vierkantje staan.De cursor verandert in een dik plusteken.Sleep het plusteken naar beneden tot de laatste verschilberekening, laat de muisknoplos, en de overige negen verschillen komen tevoorschijn in de cellen.

Het uiteindelijke resultaat moet er als volgt uit zien:



Grafieken maken.

We gaan nu een grafiek maken waarbij de zoutconcentratie wordt uitgezet tegen het

lengteverschil.

Stap 1: Selecteer de beide kolommen die je wilt gebruiken voor de grafiek.

Door het indrukken van de Ctrl-knop kun je meerdere kolommen apart

selecteren.

Stap 2: Ga naar het tabblad invoegen

Stap 3: Kies het juiste grafiektype. Het type grafiek is afhankelijk van de functie van de

grafiek. Informatie wordt vaak gegeven in de vorm van staafgrafieken of

cirkeldiagrammen.

In dit geval gaat het om de verandering van een variabele door veranderde

omstandigheden, hiervoor is vaak de spreiding grafiek het beste omdat demeetgegevens vaak een trend geven, die je wilt analyseren.

Kies dus het grafiektype spreiding.

Stap 4: Kies als subtype de grafiek zonder lijn door de meetpunten.

Stap 5: Klik op de knop Grafiek verplaatsen en kies voor een nieuw blad.

Stap 6: Maak de lay-out van de grafiek kloppend, dus titel, assen benoemen met

grootheid en eenheid, wel of geen legenda en rasterlijnen. Hiervoor kun je het

submenu grafiekindeling gebruiken.



Het uiteindelijke resultaat moet er ongeveer als volgt uit zien:

Een trendlijn invoegen.

Een trendlijn wordt door het programma berekend en geeft de best passende lijn langs de

meetpunten. Omdat bij metingen altijd wel onnauwkeurigheden optreden geeft dit vaak een

duidelijker beeld. Excel bepaald niet welke soort trendlijn het beste zou passen en je zult dus

zelf moeten bepalen welke soort je moet gebruiken.Stap 1: Ga met je cursor op een meetpunt in je grafiek staan en klik op de rechter

muisknop.

Stap 2: Kies trendlijn toevoegen.

Stap 3: Kies voor deze grafiek het type lineair.

Stap 4: Vink onder het tabblad opties, de mogelijkheden Vergelijking in grafiek

weergeven en R-kwadraat in grafiek weergeven aan.

De vergelijking geeft een 1e

graads vergelijking, in dit geval, waarmee je

nauwkeurig bepaalde punten kunt berekenen, bijvoorbeeld het snijpunt met de

X-as. De R-kwadraat is een maat voor de nauwkeurigheid van jouw trendlijn ten

opzichte van de meetpunten, hoe dichter de R-kwadraat bij 1 ligt hoenauwkeuriger de metingen waren.

Stap 5: Klik op sluiten.

Stap 6: Bereken de zoutconcentratie waarbij het lengteverschil exact nul is. Of te wel

bepaal het snijpunt met de X-as.

Noteer de uitkomst in een aparte cel in het werkblad van Excel.

Het uiteindelijke resultaat moet er als volgt uit zien:



Let op! Herhaling Let op!

Het hierboven gegeven voorbeeld is dus niet gelijk aan hetgeen jein jouw verslag moet doen. In het verslag moet je devolumeverandering van het aardappel- of kroten-staafje uitzettentegen de zoutconcentratie in molair.De volumeverandering kun je ook met Excel bereken door bijiedere zoutconcentratie de lengte, breedte en hoogte voorafgaandaan en na het onderdompelen in de zoutoplossing te noteren. Metdeze waardes kun je Excel vervolgens het volume voor en na hetonderdompelen in de zoutoplossing laten bereken.Met deze laatste waardes kun je Excel de verandering latenbereken, die je vervolgens in een grafiek tegen de bijbehorendezoutconcentratie uitzet.

Let op! Herhaling Let op!



Onderdelen in een natuurwetenschappelijk verslag.

InleidingIn de inleiding introduceer je jouw onderzoek.In de inleiding geeft je dus aan welke kennis er al is over het onderwerp, wat je gaatonderzoeken en kort op welke manier je dat gaat doen. Dit levert dus ook een

onderzoeksvraag of vragen op.Je onderzoeksvraag beantwoord je ook al in de inleiding, dit is je hypothese; een goedonderbouwde stelling.Je verwachting staat ook in de inleiding, hierin voorspel je wat er gaat gebeurentijdens de proef niet theoretisch dat is namelijk je hypothese maar praktisch.

Werkwijze Wat heb je gedaan en hoe, beschrijf het zo dat iemand die het proefje niet gedaanheeft het proefje zou kunnen uitvoeren met behulp van jouw werkwijze. Als er eenpracticumvoorschrift gebruikt is mag je daarnaar verwijzen mits er niets veranderd isof op een andere wijze is uitgevoerd.

Waarnemingen / ResultatenIn de waarnemingen vertel je de zaken die je zijn opgevallen bv. Kleurveranderingenof andere zaken.In de resultaten moeten de resultaten op een overzichtelijke wijze gepresenteerdworden dus tabellen, grafieken, etc.

ConclusieWat kun je concluderen uit de behaalde resultaten, klopte de opgestelde hypothese.Zo ja, onderbouw dan deze stelling met de resultaten en de theorie.Zo niet, maak hiervan dan een analyse in de discussie.

DiscussieDit onderdeel is vrijer wat betreft de theoretische onderbouwing. Als je hypothese niet klopte probeer je hier te beredeneren waarom het niet klopt enwaar dit aan kan liggen.Verder is de discussie de plaats om mogelijke fouten in de metingen te bespreken eneen mogelijke oorzaak te achterhalen.Ook is het de plaats om voorstellen te omschrijven om het huidige onderzoek teverbeteren of om mogelijke vervolgonderzoeken te omschrijven.

Bronnen / literatuurlijstVaak maak je gebruik van internet, boeken en/of andere bronnen voor je verslag.Hieronder staat een voorbeeld hoe je bronnen weergeeft;

Osmose is een proces op basis van diffusie waarbij een vloeistof, waarin stoffen zijn opgelost, door eensemipermeabele wand stroomt, dat wel de vloeistof doorlaat maar niet de opgeloste stoffen. (1)

Bronnen

(1) http://nl.wikipedia.org/wiki/Osmotische_waarde Let er op dat je de volledige site naam geeft, dus niet www.google.nlNoteer bij boeken en artikelen; Achternaam schrijver, voorletter(s), (jaar van uitgave), detitel, plaats uitgever: uitgever.Ook als je afbeeldingen van internet of een boek haalt, moet je de bron daarvanvermelden! Zet de titel van de bron ook altijd onder de afbeelding.

Werken Met Excell Osmose 1112

Documents

Transcript of Werken Met Excell Osmose 1112