1

1

2

FHK Kiest samen

FHK-dependance in zuid-aFriKa

Hoe gaat ‘t nu met... mart Janssens?

spranKelende passage

nacHt van de Kunsten

mannetJe van de praKtiJK

rocKacademie en conservatorium suriname vinden elKaar

nieuwe collega’s

oc voor muzieKeducatie

indringende leerervaring

master oF cHoreograpHy

liFt experience

alumni event ‘muzieKeducatie’

nieuwe portal

Fontys Factory maaKt KanKer bespreeKbaar biJ ddw

corso zundert & academie voor tHeater

stagebegeleiding alumni

masterplan Huisvesting

FHK pleisterplaats voor talentontwiKKeling

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

in dit nummer...

interne nieuwsbrief december 2015 Fontys HogescHool voor de Kunsten

fHK Kiest samenFHK is onderweg

Onderweg waar naartoe? FHK is op weg naar een gezamenlijke visie van waaruit we programma’s ontwikkelen, waarin samen onderzoek wordt gedaan, samen wordt gewerkt en gecreëerd. Maar FHK is ook op weg naar dingen die we nu nog niet weten, die we gaan ontdekken. Ieder gesprek dat tot nog toe gevoerd is, maakt duidelijk dat er veel ‘common ground’ is, maar ook veel te leren van elkaar en onze (externe) partners. Ik heb de gesprekken van de afgelopen twee maanden als bijzonder inspirerend ervaren en ik heb de indruk dat dit door velen gedeeld is. Voor wie tot dusver nog niet de kans heeft gezien aan te haken: er volgen nog twee bijeenkomsten begin 2016 waar ik je van harte voor uitnodig!

De route

Vanaf september zijn we op diverse manieren met elkaar in gesprek gegaan over missie, visie, werkthema’s, routes en profilering. Iedereen is de afgelopen maanden uitgenodigd mee te praten. Iedere bijeenkomst zagen we nieuwe gezichten, hoorden we nieuwe perspectieven. Er ontstond enthousiasme vanuit de ontmoeting en de uitwisseling van ideeën. En wat bleek: de overeenkomsten zijn groter dan de verschillen.

Alle gesprekken werden geleid door in- en externe deskundigen. Het was goed om te merken hoe enthousiast ook zij werden door de gesprekken en de beelden die ontstonden:

“Terugdenkend aan de bijeenkomst die ik mocht leiden, herinner ik me heel betrokken en gepassioneerde opleiders. Wel vond ik het jammer dat studenten ontbraken maar die zullen later hun stem vast wel (hebben) laten horen. Mij advies is om jullie eigen ideeën nog eens te spiegelen aan onderzoeken over de toekomst van het hoger onderwijs die in ander verband zijn uitgevoerd zoals recent door de Vereniging Hoge-scholen en daarnaast ook nog eens in gesprek te gaan met een trendwatcher.” (Ans Buys)

“Een enerverende bijeenkomst met gepas-sioneerde medewerkers, die kansen zien om van dromen en ambities toe te werken naar onderwijsvernieuwing. Er ontstond mooie nieuwe taal en medewerkers hadden genoeg lef om afscheid te nemen. Mijn advies: FHK kiest samen door...met studenten.“ (Mieke Jaspers)

“Mij viel de grote betrokkenheid en de bereid-heid op om samen een nieuwe koers voor Fontys te ontwikkelen en uit te stippelen. Vond het ook verrassend te constateren dat het in de gesprekken meer om de samenhang dan om de autonomie van de afzonderlijke afdelingen binnen Fontys ging.” (Boyke Brand)

De verslagen van alle gesprekken zijn te lezen op de FHK Portal, onder het beeldmerk van ‘FHK Kiest Samen’.

Terugkerende thema’s

Opvallend zijn de terugkerende thema’s als ‘ruimte in curriculum voor samenwerking’, ‘relatie discipline-interdisciplinariteit’, ‘onderzoek’. The-ma’s die toekomstbestendig gemaakt kunnen worden en die handvatten bieden voor verdere uitwerking en vertaling in onderwijs en projecten.

Uit de bijeenkomst “Van regionaliseringnaar internationalisering”

• We stellen kaders vast wat betreft kwaliteits-normering. Competentieonderwijs is geen vast gegeven en we voeren die discussie met internationale collega’s.

• We doen onderzoek naar digitaal onderwijs en zetten het praktijkgericht in.

• We zijn ‘internationaal at home’: je hoeft niet altijd een oceaan over om ervaring op te doen of kennis te maken met een andere cultuur of een andere manier van denken en werken.

• FHK biedt een platform voor kennisdeling.

Uit de bijeenkomst “Van ad hocinterdisciplinair naar gefaciliteerdesamenwerking”

Om samenwerking tussen academies te laten slagen moet dit goed gefaciliteerd en gedragen worden door de gehele organisatie, anders lukt het niet. We moeten tevens ruimte laten aan anderen om zaken op een andere manier te doen. We volgen de hartstocht van studenten, waar gaan zij voor en wat vinden zij belangrijk. Relevantie van de eenvoud.

Feedback van gespreksleider Dirk Dumon: “De docentenvisie hebben we gehoord, sluit de studentenvisie hierbij aan? Dromen is goed, we dromen helder, maar hoe maken we de stap naar de concreetheid, hoe faciliteren we dit en welke waarden horen hierbij naar alle gelaagdheden en kloppen de tot op heden benoemde gelaagdheden nog?”

Uit de bijeenkomst “Van curriculumontwikkeling naaronderwijsontwikkeling”

Pluriforme werkvloer zonder muren. Ambach-telijkheid is vaak gekoppeld aan disciplinariteit. Daarom ‘interdisciplinaire ambachtelijkheid’.

Uit de bijeenkomst “Van autonomie naar samenhang”

Anno 2025:

Er bestaan gemengde studentengroepen en er

is een structurele (dus niet alleen projectmatige) uitwisseling tussen alle studenten onderling en daardoor ook tussen docenten. Dit zorgt voor meer samenhang.

Er is samenhang op het gebied van onderwijs, van curriculum en ook van de ondersteunende diensten. Er is een balans tussen wat je autonoom doet en wat je samen kunt doen.

Bepaalde thema’s worden overkoepelend aangepakt, want door expertise en ervaring te bundelen kun je stappen zetten. Denk hierbij aan thema’s als alumnibeleid en internationalisering.

Het vervolg

Woorden, dialogen, ideeën, beelden, confrontaties... vanuit deze bonte maar waardevolle verzameling gaan we bekijken waaraan we de komende jaren gezamenlijk willen gaan werken. We hebben met elkaar besproken wat we graag met ons onderwijs zouden willen, vanaf 2016 gaan we verder op pad met HOE we dit gaan vormgeven. De adviezen van de gespreksleiders nemen we hierin mee. Studenten worden in het vervolg ook een partner en de gesprekken daarover met de Opleidingscommissies starten binnenkort.

De eindbestemming

De eindbestemming van ‘FHK Kiest Samen’ is uiteraard ook een beginpunt. In juli a.s. gaan we het proces samenvatten in een aantal programma’s waaraan FHK breed de komende jaren samengewerkt gaat worden.

Als afsluiting een mooie terug- en vooruitblik van Marc Glaudemans die de thema bijeenkomst “Het toekomstige beroepenveld” heeft geleid.

“Ik sluit me aan bij de aanbevelingen van Ans om nog wat meer systematisch onderzoek te doen naar eerdere verkenningen. Uit mijn sessie over werkveld van de toekomst viel me op dat daar eigenlijk geen helder beeld bij is. Nagenoeg iedereen denkt dat het werkveld in toenemende mate internationaal en vooral interdisciplinair zal zijn, wat uiteraard implicaties heeft voor de onderwijsprogramma’s, zowel voor de uitvoerende opleidingen maar zeker ook voor de docentopleidingen. Zij moeten zich de vraag stellen hoe je studenten al van meet af aan een attitude bijbrengt en traint in het werken vanuit meerdere disciplinaire invalshoeken. Tevens onderkennen we dat het heel moeilijk is om voorspellingen te doen over het werkveld van de toekomst, omdat die voorspellingen zelf vaak voortspruiten uit de huidige denkkaders en dan vaak eerder extrapolaties zijn. Wat zouden ‘disruptive changes’ kunnen zijn in onze diverse werkvelden? In elk geval lijkt het zaak om studenten – in het algemeen – te trainen in het goed kunnen omgaan met veranderingen. Er is niet meer zoiets als een skills-set waar je je hele professionele leven mee uit de voeten

kunt, dus een permanente vorm van leren – ook ‘on the job’ en ook voor organisaties zelf – lijkt een noodzakelijke voorwaarde te zijn. Omdat er binnen FHK zoveel verschillende werkvelden zijn – podiumkunsten, beeldende praktijk, architectuur en stedenbouw, onderwijs – moet de vraag naar het werkveld van de toekomst op een dieper niveau in de organisatie scherp gemaakt worden, met input van de diverse werkveldcommissies. De geplande Arena’s kunnen daarbij heel behulpzaam zijn.”

Met dank aan allen die de input van FHK Kiest Samen mogelijk hebben gemaakt. Ik zie je graag bij de twee bijeenkomsten in 2016, informatie daarover volgt.

Ik wens iedereen een mooie Nacht van de Kunsten, een goede vakantie en graag tot in 2016!

Karen Neervoort

3

Hoe gaat ‘t nu met...mart Janssens?

In 2014 was hij al eens in Zuid-Afrika om er met Matzer Theaterproducties monologen te spelen. Toen sectorleider Theater Jur van der Lecq daar dit jaar in augustus voor twee weken terugkeerde, heeft hij het pad geëffend voor acht studenten van FHK. Zij gaan komend voorjaar met een kunstzinnige opdracht naar Darling.

Hoe kwam je in Zuid-Afrika terecht?

“Voordat ik sectorleider Theater werd, ben ik acteur en regisseur geweest. Kleine producties doe ik echter nog steeds. Madeleine Matzer vroeg me of ik één van de monologen in het kader van de zeven hoofdzonden wilde doen in ‘Matzer over de Vloer’. Dat is ‘Lui’ geworden, van de Vlaamse tekstschrijver Peter de Graef. ‘Lui’ heb ik onder meer veertien keer tijdens Boulevard gespeeld. Vorig jaar ben ik ermee naar Zuid-Afrika geweest. Madeleine komt daar al jaren bij het Voorkamerfest in Darling, op 100 kilometer van Kaapstad. Dat wordt georganiseerd door Wim Visser, de voormalige programmeur van theater Carré die daar een huis heeft. Hij doet dat samen met zijn vrouw Inge Bos en Pieter-Dirk Uys, een blanke Zuid-Afrikaanse cabaretier die veel heeft betekend voor de anti-apartheidsbeweging.”

Wat is dat voor een festival?

“Het bijzondere eraan is dat de voorstellingen zich afspelen in huiskamers van inwoners. Zoals in veel Zuid-Afrikaanse plaatsen zijn de blanke en zwarte wijken gescheiden door een barrière als een rivier of, zoals in Darling, door een spoorlijn. Wim wilde beide bevolkingsgroepen bij elkaar brengen. Dat is het Voorkamerfest geworden. Bewoners van de townships worden gevraagd om daarvoor hun huisjes beschikbaar te stellen, evenals de mensen in de blanke wijk. Bezoekers zien daar dan een dans-, muziek- of theatervoorstelling. Zwart en blank zitten samen in het busje naar zo’n voorstelling toe én komen dus bij elkaar over de vloer.”

Je speelde ‘Lui’ daar in het Engels.Waarin verschilt het nog meer metoptreden in Nederland?

“De directheid van het publiek is enorm. ‘Lui’ is best een heftig en herkenbaar verhaal, over de moeilijkheden bij opvoeden. Het loopt slecht af en dat ziet niemand aankomen. In Nederland zeggen mensen dan ‘mooi gespeeld’. Maar in Zuid-Afrika maken mensen geen onderscheid meer tussen hoofdpersoon en acteur; zij geloven

dat mij dat echt is overkomen. Ze kwamen me na afloop omhelzen en troosten, maar moesten dan vaak zelf huilen. Bizar, maar tegelijk is dat wel de kracht van kunst en theater. Je laat zien dat het niet raar is om dit met elkaar te delen.”

Je hebt daar ook opgetreden voorNederlanders?

“Ja, vorig jaar waren we alleen maar op het festival, nu hebben we een kleine tournee gemaakt. We hebben onder meer gespeeld voor de Nederlandse gemeenschap in Kaapstad. Een heel ander publiek, want dan zitten er ineens mensen van de ambassade bij. Maar ook veel Nederlanders die inmiddels tot Zuid-Afrikaan zijn genaturaliseerd.”

Wat gaat FHK merken van dit bezoek?

“Wim Visser gaf aan dat hij beeldende kunst nog mist. Ik heb me suf gepiekerd over de vraag hoe ik die naar Zuid-Afrika kan krijgen. Toen herinnerde ik mij een project dat FHK een aantal jaren geleden in een Tilburgse wijk heeft gedaan, ‘Gluren bij de Buren’. Studenten vroegen daarbij aan bewoners of zij voorwerpen in huis hadden waarvan ze beeldende kunst konden maken. Wim was heel enthousiast over dat idee. Later bij FHK heb ik daar met sectorleider Beeldend Jos van Hest over gesproken. Die haalde docent Jan Grolleman erbij. Jan is dit jaar meegegaan naar Zuid-Afrika om de mogelijkheden te bekijken en ik heb daar via Wim een aantal contacten gelegd. Het is de bedoeling dat er acht

studenten, twee uit elke sector, meegaan naar het dorp. Elke student krijgt dan tien straten toegewezen en moet daar op zoek gaan naar verhalen. Vervolgens geeft men daar vanuit zijn of haar discipline vorm aan. Het eindresultaat laten we in twee weekeinden zien, in het blanke én zwarte gedeelte. We krijgen er subsidie voor van de Stichting Steunfonds Fontys, dus we kunnen dit plan komend voorjaar realiseren. “

Een mooie kans voor studenten.

“Ja, maar niet alleen voor die uit Tilburg. We willen er de kunsthogeschool in Kaapstad ook bij betrekken. Het is de bedoeling dat in 2017 vier studenten daarvan deelnemen en vier van ons. In 2018 moet ‘Kaapstad’ het helemaal zelf doen. Er gaat komend voorjaar ook een student van Fontys Hogeschool Journalistiek mee die het hele proces op video vastlegt. Dat vind ik mooi, die betrokkenheid van andere opleidingen. Het is mijn droom om in Zuid-Afrika een kleine dependance van FHK op te zetten, omdat er zoveel talent zit en dat mensen van daaruit naar Tilburg komen. Hier doen ze wat didactische vaardigheden op, om met die kennis te gaan werken in de sloppenwijken.”

Kunnen we jou dichter bij huis nog zienmet ‘Lui’?

“Ja. In maart in Den Bosch. Dan speelt Matzer de monologen in het kader van Jeroen Boschjaar 2016 in het Zwanenbroedershuis.”

dromen over Kleine

fHK-dependance

in Zuid-afriKa

Met een spiegel die zowel reflecteert als projecteert, heeft ArtCoDe-studente Nathaly Antonia eind oktober een ontwerpwedstrijd van de gemeente Tilburg gewonnen. Haar ontwerp is straks daadwerkelijk te zien in de stad.

Als ‘s avonds de duisternis invalt, verandert de grauwe en spuuglelijke onderdoorgang van de Katterug aan de Tilburgse Cityring ook nog eens in een sinistere en onveilige plek. Twee bewoonsters van het wooncomplex met in totaal 144 appartementen trokken daarover bij de gemeente aan de bel. Die schakelde op haar beurt de Academy for Art, Communication and Design (ArtCoDe) van FHK in om met oplossingen te komen. Volgens docent grafisch ontwerp Philip Stroomberg van ArtCoDe was er onder zijn collega’s en studenten meteen enthousiasme over deze studieopdracht met een wedstrijdelement. Die werd omgedoopt in ‘Operatie Katterug’. Hoe leuk moet het zijn voor de uiteindelijke winnares, Nathaly Antonia, dat haar ontwerp straks daadwerkelijk in de stad is te zien.

Nathaly woont dan wel in Tilburg, maar had nog nooit van de Katterug gehoord. “Ik ben er eerst maar eens gaan kijken. We hebben ter plekke onderzoek gedaan en met bewoners gesproken om te bekijken wat precies hun vraag was”, vertelt de derdejaarsstudent. Voor haar was het meteen duidelijk dat ze iets wilde doen met de wijze waarop mensen naar het gebouw kijken. “Ik wil dat je wordt geprikkeld als je onder de Katterug door loopt.”

De eerste plannen die Nathaly ontwikkelde, bleken niet goed genoeg. Vanuit het begeleidende docententeam kreeg ze de tip om de film Metropolis van regisseur Fritz Lang te bekijken. Die bracht haar op het idee om van het plafond van de passage een spiegel te maken, met woorden en afbeeldingen. Deze kunnen, omdat de spiegel licht doorlaat, met behulp van een lamp in de avonduren worden geprojecteerd op de grond. Overdag dus een reflectie, ‘s avonds een projectie. Volgens Philip waren de docenten stuk voor stuk enthousiast over haar werk, getiteld ‘I am Tilburg’. “Nathaly heeft ons positief verrast en haar idee en

presentatie waren consequent en sterk. Ze heeft van ons een 8 gekregen.”

Daar bleef het dus niet bij, want de inzendingen van uiteindelijk zeven ArtCoDe-studenten werden ook beoordeeld door een jury. Die bestond uit de twee bewoonsters achter dit burgerinitiatief, de stedenbouwkundig ontwerper van Tilburg Ludo Hermans, architect Carolien Ligtenberg en twee vertegenwoordigers van de gemeente. De studenten presenteer-den en exposeerden hun ideeën in de Emmapassage bij de Katterug. Volgens Philip, die in Amsterdam een grafisch ontwerpbureau heeft en zonder stemrecht de jury voorzat, waren de leden daarvan er binnen een minuut uit: “Een van de bewoonsters zei meteen: ‘I am Tilburg’, dat is ‘m. De rest vond dat ook.”

Nathaly’s project werd daarmee tot winnaar uitgeroepen. ‘I am Tilburg’ is één van de zinnen die met laser cutting-techniek in de spiegel worden gebrand. Ook is daar de plattegrond van de Cityring op te zien. De winnares geeft aan dat er in het definitieve ontwerp wellicht nog typisch Tilburgse woorden of gedichten komen. “Ik denk dat ik heb gewonnen vanwege het aspect dat ik er de stad bij heb betrokken. Het gaat om héél Tilburg, niet alleen om de bewoners van de Katterug. We lopen of rijden er allemaal wel eens onder door.” Behalve door de film zegt de studente zich ook te hebben laten inspireren door de Britse kunstenaar Anish Kapoor. Die heeft in Chicago een enorm kunstwerk neergezet van reflecterend materiaal, waar je ook onder door kunt lopen.

Nathaly is er bovendien van overtuigd dat, als de donkere passage straks door haar ontwerp wordt verlicht, er meer mensen ‘s avonds een wandeling durven te maken. “Dat is óók het mooie hieraan”, besluit Philip, “je beleving verandert. Het is echt iets wat je kunt gaan bekijken.”

Het is inmiddels traditie dat Fontys Hogeschool voor de Kunsten op de laatste schooldag van het kalenderjaar laat zien wat voor een geweldig potentieel ze in huis heeft. Tijdens de Nacht van de Kunsten, op vrijdag 18 december van 19.00 tot 2.00 uur, geven nagenoeg alle bacheloropleidingen van de vier sectoren acte de présence. Dans, muziek, theater, muziektheater, musical, circus en beeldend; alle disciplines komen aan bod. Bovendien zijn ze afwisselend over de zalen verdeeld, zodat de bezoeker in beweging komt en een goede indruk krijgt van de diversiteit.

Het is de lustrumeditie van de Nacht van de Kunsten, vertelt projectleider Roy Vinclair van het FHK-Projectenbureau. “In 2011 was de eerste. Voordien heette het de Nacht van de Muziek en werd die dertien keer met name vanuit het Conservatorium georganiseerd. Het heeft dus een lange muzikale traditie. Maar omdat alle sectoren inmiddels in één gebouw waren ondergebracht, is ervoor gekozen om die er allemaal bij te betrekken.”

De bezoekers krijgen dit jaar het neusje van de zalm te zien. Voorstellingen waar de academies als het ware een stempel van goedkeuring op hebben gezet. “We willen van de ‘Nacht’ voortaan een profileringsmoment maken”, verklaart Roy. “De opleidingen laten nu zelf zien hoe zij naar de buitenwereld willen overkomen. Naast de studenten geven we bovendien alumni een plek, zodat ook het werkveld aanwezig kan zijn. Eveneens om te tonen waar we trots op zijn.” Dat kunnen voorstellingen zijn die eerder te zien waren maar waar toen geen groot publiek voor was, bijvoorbeeld uit de Get Out-afstudeerperiode.

En een groot publiek wordt er ook dit jaar verwacht. Volgens de projectleider is het aantal bezoekers de afgelopen vijf jaar gegroeid van 1700 naar 2600. Vorig jaar moest daarom de Concertzaal van Theaters Tilburg bij het evenement worden betrokken, omdat het FHK-gebouw met 2000 bezoekers uitverkocht is. “De populaire

voorstellingen programmeerden we eerst in het Academietheater. Maar daar konden maar 120 bezoekers in en dus moesten we mensen teleurstellen. Nu zijn ze te zien in de Concertzaal”, aldus Roy. Hij is met name benieuwd naar de circusvoorstelling op die locatie en het samenwerkingsproject tussen compositiestudenten van het Conservatorium en choreografen van Dance Academy.

De nieuwe formule heeft ook tot gevolg dat er nu 55 voorstellingen zijn, zo’n honderd minder dan vorig jaar. “Toen was het voor een bezoeker niet te behappen en qua organisatie was het ook bijna niet te doen.” Aan de gezelligheid zal het niets afdoen, verwacht Roy. “Er worden Christmas Carols gezongen en op het binnenplein is een winterbarbecue met glühwein. ArtCoDe verzorgt in de Muzentuin projecties die vanuit de lokalen te zien zijn.” Op diverse plaatsen, zoals de Concertzaal, ‘t Cenakel en De Refter is een hapje en een drankje te krijgen. In De Refter is bovendien de afterparty.

Het programma is te vinden op fontys.nl/nvdk. Theaters Tilburg verzorgt de verkoop van kaarten à 12,50 euro. Overigens krijgen medewerkers van FHK twee gratis toegangskaarten. Studenten die deelnemen krijgen natuurlijk gratis entree plus een introducékaart. Andere FHK-studenten hebben met hun pas gratis toegang.

Zijn werkzame leven stond grotendeels in het teken van de ontwikkeling van het kunst-vakonderwijs. Of het nu in de dertig jaar was die Mart Janssens op middelbare scholen werkte of daarna bij FHK, waar hij de Master Kunsteducatie opzette. Van 1997 tot en met 2012 was de nu 66-jarige Tilburger verbonden aan de Academie voor Beeldende Vorming (ABV). De opleiding die hij zelf veertig jaar eerder had voltooid, als eerstegraads docent beeldend.

“Ik ben vanuit een praktisch perspectief gevraagd om bij ABV vakdidactiek te gaan geven. Studenten vonden het prettig om te werken met iemand uit de praktijk, door wie ze goed werden voorbereid op het lesgeven”, herinnert Mart zich. “Ik vind bovendien dat een docent zijn praktische activiteiten - in mijn geval grafisch werk, schilderen en tekenen - op peil moet houden. Anders kun je nooit goed lesgeven in dat vak.” Beeldende kunst maakte hij destijds dan ook vooral ter ondersteuning van zijn docentschap.

Nu Mart gepensioneerd is, kan hij zijn kunst naar eigen inzicht vormgeven. Desondanks is de Tilburger nog zoekende. “Ik ga veel bekijken in musea en heb gesprekken met kunstenaars.

Schilderen is eigenlijk altijd wel mijn favoriete manier van werken geweest. Maar ik maak ook tekeningen, foto’s en af en toe monteer ik video’s. Het gaat mij om de kracht van het beeld. Daar kies ik dan de meest geëigende werkwijze bij.”

Sinds een jaar woont hij met zijn echtgenote in een woon-werkgemeenschap voor ouder wordende kunstenaars, het Ru van Rossemhuis. Daarmee is de cirkel rond, want op de ABV kreeg hij nog les van graficus Ru van Rossem. “Ik heb hier een eigen atelier. Er is ook een expositieruimte en een mooie kapel voor theaterproducties. Toch hebben we besloten om te vertrekken. Ik denk dat ik beter tot mijn recht kom als we alleen wonen. Dan kan ik van een afstand nog dingen doen in het Ru van Rossemhuis. Er komen hier bijvoorbeeld regelmatig groepen studenten voor activiteiten. Wij zijn een soort nevenvestiging van FHK.”

Mart heeft er persoonlijk de hand in gehad dat kunstvakken momenteel goed op de kaart staan. Begonnen als enthousiast docent op de middelbare school, zag hij daar gaandeweg zijn carrière de mogelijkheden voor. “Er zijn eindexamens tekenen en handvaardigheid

ontwikkeld. De theorie-examens kunst-geschiedenis kwamen in beeld, CKV-1, -2 en -3”, zegt onze oud-collega niet zonder trots. “Wat ik altijd belangrijk heb gevonden is dat leerlingen een persoonlijk, betekenisvol beeld met kunst creëren. Dat is landelijk verder uitgebouwd.”

Het kunstonderwijs mist hij wel. “Je leert hoe mensen geraakt worden door muziek, dans of het kijken naar beelden. Dat schept een heel persoonlijke band.” Mart loopt echter nog regelmatig bij de ABV binnen. Voor zijn oud-collega’s heeft hij nog een boodschap. “In mijn laatste jaren voor FHK heb ik me beziggehouden met de vraag hoe de hogeschool er over tien jaar uit moet zien. Omdat ik het ontzettend belangrijk vind dat je jezelf blijft vernieuwen, en je voegt naar de behoefte in de maatschappij aan kunst. Omdat mijn tijd ‘op was’, is dat project nooit voltooid. Mijn wens is dat dit weer wordt opgepakt.”

artcode-studente laat donKere passage tilburg spranKelen

ProFilering centraal tijdens nacHt van de Kunsten

32

Foto pa

ul b

erg

en

Toegegeven, hij is onze eigen knuffelmarokkaan, de Ali B. van de academie. De enige moslim op voorraad. Je kunt hem niet missen.

Hij was geraakt door het optreden van een van zijn lievelingsdocenten in het Ander Half Uurtje, tikkeltje verward ook. In de Rode Salon van De NWE Vorst, waar deze donderdagavond de driemaandelijkse talkshow van de opleiding plaatsvond, was Maarten aan de beurt om door de studenten aan de tand gevoeld te worden over de drijfveren van de docent, zijn inspiratiebronnen. De zaal hing aan Maartens lippen, onder de indruk van de gedemonstreerde kwetsbaarheid. De meester die een boekje opendeed.

Hij zat al een tijdje te titsen op zijn stoel. Hij hield het niet meer. Hij begon aan een vraag die binnen enkele seconden uitmondde in een lastig te volgen relaas. Niet lastig te volgen omdat hij niet verstaanbaar is of slecht Nederlands spreekt, maar lastig te volgen omdat hij soms lastig te volgen is. Ook voor hemzelf. Hij denkt hardop als hij praat, zo lijkt het. Woorden als amper gestolde gedachten.

Wat opsteeg uit zijn mond was een beeld van de sociale pendelaar die hij is. Trekkend van zijn ouderlijk huis in de gekleurde Rijnmond, waar hij de oudste is, waar zijn vader veel te jong uit de arbeidsmarkt is gevallen, naar de witte school in Tilburg waar medestudenten het zich wel kunnen permitteren om op kamers te wonen, naar de beschutte vrijheid. Waar is de echte wereld, vroeg hij hardop, wat is waar.

Een paar dagen later kwam hij langs voor materiaal over onze school. Hij wilde op zijn stageadres in Rotterdam reclame voor ons maken. Vertellen wat we hier doen en waarom we dat doen. Theater is zó belangrijk, riep hij steeds. En weg was hij weer. Verhalen over zijn vader die daar maar zit, over zijn rol thuis, over zijn rol hier, over zijn klasgenoten uit de westers witte wereld, over zijn geloof (“Ik bid vijf keer per dag”), over het vreemde bezoek aan zijn grootvader (“Ga zitten, mijn zoon”, sprak de man beleefdheidshalve, zonder zijn kleinzoon te herkennen), over de groep jongens die hij ’s nachts op straat aansprak (“Wat doen jullie hier, zo laat?”) en toen pas daarbij zijn jongere broer ontdekte. Hij wees me en passant op Tourist LeMC en ergens tussendoor heeft hij zitten rappen.

Hij heeft een straathese stem waar de peetvader van Marlon Brando een puntje aan kan zuigen. Hij speelt met het pathos van Ko van Dijk. Hij kan nog veel leren, wij van hem. Maar hij gaat het halen hier, dat is zeker. Hij gaat het redden, al was het maar omdat een student als hij de belangrijkste schakel is met die andere wereld. Je kunt hem niet missen. Geen dag. Onze Mahfoud.

Peter Dictus studieleider Academie voor Theater www.peterdictus.nl

Foto: rie

t pijn

ap

pe

ls

Als er iemand ingrijpend van werkgever is veranderd, is het wel Chantal Bertens. Voordat ze op 2 november naar FHK kwam, werkte zij bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Aanvankelijk bij het gevangeniswezen, Penitentiaire Inrichting Tilburg en later bij het arrondissementsparket Zeeland-West-Brabant. Over haar dagelijkse werk als medewerker bedrijfsvoering bij de sector Theater is Chantal kort en bondig: “Ervoor zorgen dat iedereen daar zijn voordeel mee kan doen”. Naar eigen zeggen is FHK een heel warme omgeving, in een geweldig pand met een hoop bedrijvigheid en prikkelende geluiden. “Het voelde meteen goed.”

Chantal, die getrouwd is en twee zonen heeft van 17 en 12 jaar, omschrijft zichzelf als een spontaan en vrolijk iemand die altijd gericht is op het beter, slimmer en mooier maken van de dingen binnen het werk. Ze vond in onze hogeschool een plek waar ze haar opleiding, werkervaring en hobby kan combineren. Behalve naar de tennisbaan gaat Chantal namelijk graag naar het theater en de film. “Daarnaast speel ik bij Toneelvereniging Kabaal, die jaarlijks een week in de Studio van Theaters Tilburg een voorstelling heeft. Met trots kan ik jullie vertellen dat ook een aantal oud-studenten van FHK bij Kabaal regisseur is geweest.”

Nathalie Meijer bekleedt sinds oktober een nieuwe functie binnen de sector Muziek van FHK. “Als medewerker bedrijfsvoering bij de sector Muziek ben ik verantwoordelijk voor het coördineren, aansturen, afstemmen, verbeteren en uitvoeren van onderwijsondersteunende processen en werkzaamheden.” Ze is nu vooral aan het ontdekken hoe alles werkt bij de diverse opleidingen en bij de andere sectoren.

Hiervóór werkte ze bij uitkeringsinstantie UWV als projectmanager bij de afdeling Sociaal Medische Zaken. Nathalie is bij FHK aan de slag gegaan omdat kunst volgens haar bijdraagt aan het welzijn van mensen. “Zelf kan ik ontzettend genieten van welke kunstvorm dan ook. Naast dat het mooi is, is het voor mij de ultieme ontspanning.” Ze wil op haar eigen wijze de studenten van FHK helpen om hun dromen te realiseren en op die manier mensen in positieve zin raken.

Het is Nathalie in deze eerste weken opgevallen dat mensen erg betrokken zijn bij wat er gebeurt binnen de organisatie. “Er speelt ook ontzettend veel. Ik vind de diversiteit in mensen en sfeer erg leuk om te zien en ervaren.” In haar vrije tijd werkt ze graag met dieren. “Ook probeer ik met mijn vriend Pim en zoon Guus nieuwe restaurantjes uit of recepten uit eigen keuken.”

Noé Robert komt uit een artistieke familie. Zijn vader is een muzikant, componist en docent aan het conservatorium, zijn moeder een zangeres en ook in het onderwijs werkzaam. Hun zoon zoekt het echter hogerop en haalt als gerenommeerd trapeze-artiest adembenemende toeren uit. Tien jaar lang heeft hij zijn swinging trapeze-act, die Noé ontwikkelde met coaches van Cirque du Soleil, wereldwijd laten zien. Hij maakte furore in hoog aangeschreven shows en op televisie. Tevens voltooide de Zwitser de Ecole Nationale de Cirque in Montreal.

Deze opleiding vormt de verbinding met het didactisch doceren. Hij was al jaren gastdocent bij de Academy for Circus and Performance Art (ACaPA) van FHK. Sinds 1 september werkt hij daar voltijds. Natuurlijk doceert Noé er zijn swinging trapeze, maar ook andere disciplines-op-hoogte. Als head rigger zorgt hij er eveneens voor dat de studenten veilig kunnen oefenen in het circusgebouw van FHK en dat zij de beste informatie over hun vakgebied krijgen.

Noé vindt FHK een interessante hogeschool: “Het feit dat hier verschillende kunstacademies zo dicht bij elkaar zitten, maakt het een dynamische en uitdagende omgeving. Ik heb leuke collega’s en voel me echt onderdeel van een team. Een team dat goed communiceert en beslissingen neemt.”

Noé Robert comes from an artistic family. His father is a musician, composer and teacher at the Conservatory. His mother is a singer and also teaches. Their son however chose a ‘higher’ profession and performs breath taking stunts as a renowned trapeze artist. Since ten years he performs his swinging trapeze act, that he created with coaches from Cirque du Soleil, worldwide. He became very popular in high profile shows and on television. He also finished the Ecole Nationale de Cirque at Montreal.

This education forms the connection with pedagogic teaching. Noé has been a guest teacher at the Academy for Circus and Performance Art (ACaPA) for some years. Since September 1st he is employed there fulltime. Of course Noé teaches his swinging trapeze as well as other aerial disciplines. As Head Rigger he also makes sure that students can train safely in the circus building of FHK and that they get the best information possible about their circus discipline.

Noé finds FHK an interesting working environment. ”The fact that different art academies are working so close to each other makes this environment very dynamic and challenging. I have nice colleagues to work with and I really feel part of the team that knows how to communicate and take decisions.”

Ze zocht een uitdagende baan die te combineren is met haar werkzaamheden als freelance ontwerper. Een creatieve omgeving waarin ze elke dag gestimuleerd zou worden om steeds met nieuwe materialen te werken. Sinds 5 oktober is Noesjka Klomberg daarom in dienst bij FHK Print als onderwijs-/onderzoeksassistent (O&O assistent) in de grafische werkplaats. “Daar ondersteun ik studenten met het gebruik van de lasersnijder, 3D-printer, vinylsnijder en de plotter. Ook help ik studenten met vragen over inbinden en opmaken van magazines en met hun vragen over Adobe programma’s als Illustrator, Photoshop en Indesign”, vertelt ze.

Voorheen was Noesjka naast ontwerper ook bedrijfsleider in de horeca. “Ik kan een geweldige kok zijn”, zegt ze daar zelf over. “In mijn vrije tijd houd ik van experimenteren met koken.” Experimenteren is toch al helemaal haar ding. Ze doet dat ook met muziek - “Ik speel elektrische gitaar” - of met leuke gadgets. “’s Zomers vind je mij op een wakeboard en in de winter op een snowboard.”

Noesjka, die in 2011 afstudeerde aan de Design Academy in Eindhoven, heeft een prima eerste indruk overgehouden aan FHK. “Ik vind het een heel fijne omgeving met leuke, betrokken collega’s.”

Twaalf jaar geleden studeerde Marco Gerits af als Docent Muziek aan Hogeschool Zuyd in Maastricht (“Inderdaad, de concurrent!”). Na een aantal jaren als Docent Muziek binnen voortgezet en hoger onderwijs te hebben gewerkt, lonkte het bedrijfsleven. Zo bemiddelde de Tilburger tussen leveranciers en klanten bij een inkoopcoöperatie voor de zorg. “Maar na een tijdje wilde ik toch graag terug naar het onderwijs. De uitwerking van je werkzaamheden wordt daar namelijk direct zichtbaar. Ook word ik geïnspireerd door de passie voor kunsten waarmee mensen werken óf studeren.”

Sinds 2 november is Marco medewerker bedrijfsvoering bij de sector Dans. Hij ondersteunt sector- en studieleiders en helpt studenten en docenten bij alle zaken die spelen binnen deze opleidingen: “Zoals stages, examens, projecten en open dagen.” Daarnaast coördineert hij de taken binnen het bedrijfsbureau Dans en stuurt hierin medewerkers aan. In korte tijd heeft hij ontdekt dat veel collega’s nog zoekende zijn: naar het juiste werkritme, inhoud, vernieuwing van (afdelings)processen óf naar zichzelf. “Juist dat laatste vind ik mooi. Uiteindelijk ben je nooit klaar met ‘zoeken’.” Samen met zijn man Michiel en hond Guus woont Marco in hartje Tilburg. Hij danst en zingt graag (ook als privé-zangdocent) en houdt daarnaast van reizen.

even voorstellen nieuwe collega’s

rocKacademie en conservatorium suriname vinden elKaar

Conservatorium Suriname heeft de samenwerking gezocht met Rockacademie in Tilburg. Medewerkers van deze twee jonge opleidingen maakten onlangs in Paramaribo kennis met elkaar. Een langdurige relatie ligt in het verschiet.

De afstand tussen Tilburg en Paramaribo is 7482 kilometer. Toch kregen FHK-docent Chantal Rothkrantz en haar collega’s van Rockacademie begin oktober het gevoel dat ze daar, aan de andere kant van de oceaan, in een provincie van Nederland verbleven. “Op de een of andere manier voelden we ons daar óók thuis.”

Chantal was er een week lang te gast bij Conservatorium Suriname. Een jonge, nog kleine opleiding met zestig studenten en zes- tien medewerkers. Zij deed samen met studie- leider Hans van den Hurk en twee hoofden van vakgroepen, Egbert Derix (muziektheorie) en Roel Verberk (audio engineering), Paramaribo aan. Hun doel: de eerste stap zetten in een anderhalf jaar durend samenwerkingstraject van FHK met deze school.

De 54-jarige Bredase is al langer betrokken bij de internationalisering van Rockacademie. Maar ze ging ook naar Suriname voor de ontwikkeling van het muziekonderwijs. “Die moet daar op alle vlakken nog worden doorgemaakt. Als je het muzikaal beziet, dan zitten ze tussen de wereldmuziek in van henzelf en klassiek, met de neiging naar ‘licht’. Het is nog niet consistent. Waar we beiden op in willen steken is de ontwikkeling van het hele curriculum, zodat het accreditatiewaardig is.” Maar Egbert en Roel gingen natuurlijk ook met een reden mee. Conservatorium Suriname wil namelijk eveneens een muziektheorielijn uitwerken. Als de overzeese docenten begin volgend jaar naar Tilburg komen, worden ze daarin getraind. Daarnaast gaan ze ook een afstudeerrichting Audio Engineer op poten zetten, zoals Rockacademie die al kent.

Maar hoe komt een Zuid-Amerikaans conservatorium terecht bij een Nederlandse

rockopleiding? De oorspronkelijke link ligt bij oud-studieleider Bertus Borgers van Rockacademie, die volgens Chantal al contacten in Paramaribo had. Tegelijk zocht Conservatorium Suriname een partner in ons land. “De ontwikkelingsgelden vanuit Nederland zijn afgeschaft. Tegenwoordig heb je twinning, een faciliteit vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken dat samenwerkingsverbanden tussen Surinaamse en Nederlandse organisaties financieel ondersteunt. Het conservatorium heeft daar subsidie aangevraagd.” Dat men graag met Rockacademie in zee wil, heeft volgens de docente twee redenen. “De eerste is dat wij muziektheorie geven zonder dat wij om een vooropleiding vragen. Daar zijn we uniek in, al testen wij bij audities wel of kandidaten een ‘ontwikkelbaar gehoor’ hebben. De tweede connectie is dat wij een jonge opleiding zijn, pas zestien jaar oud. Zij zijn dat ook. Ze vinden ons interessant omdat we met een moderne kijk onze zaken hebben opgebouwd.”

FHK neemt graag deel aan deze samen-werking en ziet daar eveneens voordelen in. Als voorbeeld hiervan noemt Chantal internetonderwijs, waar Conservatorium Suriname veel aan doet. “Het is voor ons interessant om te bekijken of wij dat op den duur ook kunnen ontwikkelen, eventueel samen met hen. Maar denk ook aan hun muzikale invloed op ons.”

Het FHK-viertal had zich in de voorbereiding op de reis voorgenomen om open de gesprekken met de Surinaamse vakgenoten in te gaan. Ze wilden vooral niet worden gezien als de Nederlanders die wel even kwamen vertellen hoe het moet. Gelukkig was daarvan totaal geen sprake, aldus

Chantal. “We troffen enthousiaste mensen die heel graag willen, maar zich tegelijk afvragen hoe ze dat dan moeten doen. Ook hadden zij het idee dat wij hun curriculum zouden gaan schrijven. Maar dat leek ons geen goed idee. Het leuke was dat zij tijdens die week door hebben gekregen dat ze het zelf moeten doen op basis van hun ervaring. Dan krijg je er ook eerder draagvlak voor. Wij helpen en geven input. Er is in die dagen een saamhorigheid ontstaan. We willen deze weg samen bewandelen.”

Het dagprogramma van de Nederlandse bezoekers werd bepaald door de zon, die de temperatuur naar een hoogte van 36 graden stuwde. Dus waren er bijeenkomsten tussen elf en één uur en tussen vier en acht, met tussendoor tijd voor een siësta. Het bijwonen van lessen zat er in Paramaribo niet in, omdat het conservatorium nog aan het nieuwe schooljaar moest beginnen. In de eerste week van februari komen de Surinaamse collega’s naar Tilburg. “Bij ons is het dan onderwijsweek”, zegt Chantal. “Op het gebied van muziektheorie en sound engineering willen we ze dan meenemen naar de lessen. Daar worden ongetwijfeld ook trainingsbijeenkomsten aan gekoppeld.”

Chantal sluit niet uit dat dit project over enkele jaren zal leiden tot een uitwisseling van studenten en medewerkers met Paramaribo. Tegelijk realiseert zij zich door haar bezoek dat Conservatorium Suriname muzikanten en muziekdocenten opleidt in de hoop dat ze in het land zelf blijven. Dat ze niet vertrekken naar Nederland, zoals na de onafhankelijkheid in 1975 met veel ‘kennis’ is gebeurd. “Ik wist niet dat er daar na dat jaar zo’n gat in de maatschappij was ontstaan. Dat proces moet worden gekeerd.”

Op 14 december is de eerste bijeenkomst van de nieuwe Opleidingscommissie (OC) van de Academie voor Muziekeducatie. Deze OC bestaat uit twee docenten, Liza Hendriks en Niels Jacobs, en vijf studenten: Eveline Sand, Vera Keijsers, Viviane Dubbelman, Bob van Haaren en Amber Zwanenberg. Annette Kerkstra zal vanuit haar rol als adviseur Medezeggenschap de commissie ondersteunen.

Gerard Boontjes, studieleider Academie voor Muziekeducatie: “De start van de nieuwe OC is een volgende belangrijke stap in de ontwikkeling van de academie. Deze beschikt al geruime tijd over een goed functionerende studentenraad. Die is weliswaar geen officieel orgaan, maar wordt door de opleiding als zeer belangrijk gezien.

De studentenraad overlegt structureel acht keer per jaar en van iedere bijeenkomst wordt door de leden een professioneel verslag gemaakt. Per jaargroep hebben twee studenten zitting in de studentenraad. Deze verschilt in die zin met de OC dat het een volledig door de studenten zelf georganiseerd overleg is. Studenten praten vrijelijk over alles wat hen met betrekking tot de opleiding bezighoudt. Voor de opleiding is dit een zeer belangrijk klankbord. Het zorgt er onder andere voor dat de academie up-to-date is met betrekking tot de ervaringen van de studenten. Met een studentenraad én een OC voldoet de opleiding ruimschoots aan haar verplichting ten aanzien van de deelname van zowel studenten als docenten aan de ontwikkeling van de academie.”

na studentenraad nu ooK oc voor ‘muZieKeducatie’

4 5

nathalie meijer

chantal bertens

noé robert

noesjka Klomberg

marco gerits

samen met codarts wél master of cHoreograpHy voor FHK

Het centrum van Tilburg was eind oktober het kloppend hart van een internationaal dansproject. Nietsvermoedende voorbijgangers en koopjesjagers konden zomaar ineens geconfronteerd worden met interventiekunst, een dans-voorstelling middenin de winkelstraat. Ruim een week lang waren achttien docenten en 23 studenten van dansacademies uit Antwerpen, Praag en Leeds te gast in de stad. Samen met tien collega’s en vijftig studenten van FHK viel er tijdens een Intensive Study Program (ISP) genoeg van elkaar te leren.

Het was de tweede grootschalige bijeenkomst vanuit het Europese onderwijsprogramma Erasmus+. In april troffen de scholen elkaar al in Antwerpen rondom het thema inclusiedans. In Tilburg stond Re-designing Spaces centraal: wat gebeurt er als je dansers uit hun comfortzone van het theater haalt en in de openbare ruimte laat optreden? “We wilden daarbij de thematiek naar voren brengen, maar zonder te zeggen: zo moet het”, aldus docent van FHK Dance Academy Dirk Dumon, tevens curator van dit ISP. “We hoopten gezamenlijk wegen te vinden om onze persoonlijke uitgangspunten en definities daarvan te kunnen delen. We hebben kortom heel erg samengewerkt. Als team van Dance Academy zijn we deze week ook echt naar elkaar toegegroeid.”

Dat het programma zich nauwelijks binnen de hogeschool afspeelde, had volgens sectorleider Dans Herma Tuunter alles te maken met het thema. “Het studentenprogramma was bijna helemaal in het stadscentrum. De buitenlandse studenten en onze tweedejaars waren de hele week bezig met de repetities voor hun guerilla; de interventie tijdens de koopavond op donderdag en op vrijdag- en zaterdagmiddag.” Ook de derdejaars kregen een niet alledaagse locatie voor de kiezen: de kale Polygonale Hal in de Spoorzone. Drie avonden lang vertolkten zij daar Games of Sympathy. De docentchoreografen Marc van Loon, Eddy Becquart en Raymond Esterhuizen hadden hierbij de opdracht om deze voorstelling, gemaakt voor het theater, met de studenten te bewerken. “Dat is nou echt Re-designing Spaces: wat doe je in zó’n ruimte met een stuk dat op 16 en 17 oktober nog werd uitgevoerd in theater De NWE Vorst. Het leverde drie totaal verschillende performances op”, heeft Herma ervaren.

Het programma is voor de meeste studenten een indringende leerervaring geweest. Niet alleen door de verschillen in culturele achtergrond en kleur en inhoud van de eigen opleiding, ook vanwege de specifieke thematiek van dit ISP.

Voor de docenten stonden lezingen centraal die live werden gestreamd. Hiervoor waren de Amerikaanse choreograaf Sara Wookey, de Canadese danser en architect Ashley Biren en onze oud-lector Pascal Gielen uitgenodigd. De van oorsprong Sloveense choreograaf en danser Mojra Vogelnik Skerlj verzorgde een workshop. “Tijdens de lezing over onder meer interventiekunst van Pascal Gielen in de bibliotheek, intervenieerde Vloeistof”, vertelt Herma. “Dat bestaat uit twee FHK-alumni, de choreografen Anja Reinhardt en Yuri Bongers. Die zijn het gewend om te werken in de openbare ruimte. Zij verzorgden eveneens een workshop, zodat wij als docenten ook in de stad hebben opgetreden. Gaaf! Het publiek gaat meedoen, reageren. Ik vond het leuk om zo met collega’s te werken in een heel andere context.”

De topdag was in de ogen van Herma echter de vrijdag, waarop voor de docenten alles samenkwam in de Mirror Salon. Die stond onder leiding van Kai van Hasselt, associate lector bij de sector Beeldend. “Hij had samen met Dirk Dumon een vorm bedacht waarin design thinking centraal stond. In gemixte groepen konden we aangeven wat ons deze week was opgevallen, welke vragen en kansen er zijn en wat we hiervan mee naar huis nemen. Dat alles konden we via social media kwijt bij een alumnus van de Gerrit Rietveld Academie. Die heeft daar een magazine van gemaakt. Zaterdag kon iedere deelnemer dat meenemen naar de eigen school. Allemaal handvatten over het werken in de openbare ruimte en wat je daar als opleiding

mee kunt.” Volgens Herma waren de reacties van de buitenlandse docenten zeer enthousiast.

Waar Dirk vooraf op hoopte, gebeurde ook op die vrijdag. “Omdat vier verschillende academies elkaar zouden ontmoeten, hadden we nu een onderzoekskans: hoe denken die verschillende culturen over de thematiek. Niet alleen over Re-designing Spaces, maar ook over de overkoepelende thematiek, Transferable skills of the dance artist. Wat gebeurt er als je die culturen samenbrengt in kleine groepen? Dan zie je dat de ondergrond gemeenschappelijk is, maar dat er verschillende accenten worden geplaatst die perspectiefverbredend zijn.”

Volgens Dirk is het nog te vroeg om concrete

resultaten van dit ISP te melden. “We onderzoeken nog volop wat het betekent om zaken explicieter te maken: voor ons curriculum, voor ons onderwijs en voor hoe ik mij als docent ga gedragen in de toekomst. Daar zijn nu nog geen antwoorden op gekomen. Maar die zullen komen.”

Komend voorjaar ontmoeten de scholen elkaar in Praag. Het thema is dan: Re-inventing Careers.

Ruth Wilmans van FHK maakte in het kader van het project FINE een kleine online cursus, waarbij materiaal van het ISP is gebruikt. Doel daarvan was experimenteren met online leren. Neem contact op met Ruth voor meer informatie over deze mini-cursus en de ervaringen die zijn opgedaan.

indringende leerervaring

met buitenlandse dansacademies

In eerste instantie leken de Sector Dans van FHK en ‘concullega’ Codarts kunstvakhogeschool in Rotterdam tot elkaar veroordeeld. Beiden zagen hun aanvraag voor de bekostiging van een Master of Choreography niet gehonoreerd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. “Het ministerie deed toen de suggestie om het samen aan te pakken”, vertelt sectorleider Dans Herma Tuunter.

Beide opleidingen hadden al eens eerder een Master of Choreography in hun onderwijs-aanbod. FHK en Codarts bespraken daarom in eerste instantie of ze hun programma’s naast elkaar zouden leggen, om het beste daaruit samen te voegen. Uiteindelijk is dat niet gebeurd. “We zagen namelijk een kans om écht samen een opleiding op te zetten. Wat zeker van invloed is geweest is dat onze toenmalige studieleider van de master, Caroline Ribbers, bij de besprekingen zat. Ook nu heeft zij in het ontwikkelteam een belangrijke rol gespeeld. Daarnaast heeft de studieleider van Codarts de Master of Choreography bij FHK gevolgd. Die was enthousiast over ons programma”, aldus Herma.

Codarts brengt volgens haar een totaal ander gebied in. “Zij hadden een master in gedachten

die erg is gericht op het professionele veld, in nauwe samenwerking met dansgezelschappen. Wij zitten veel meer in de hoek van community art en educatie. Daar zien wij dat er makers nodig zijn.” Nieuw is dat ‘Circus and Performance Arts’ nu ook aanhaakt, een opleiding die beide hogescholen aanbieden. “Er zijn namelijk weinig choreografen of regisseurs die een performance voor circus kunnen ontwikkelen. Dus we gaan een master maken die gericht is op verschillende contexten.”

De start is voorzien op 1 september 2017. Herma is blij dat het er uiteindelijk toch van gaat komen. Het werkveld is er volgens haar enthousiast over. “We hebben ook alumni van deze master geïnterviewd. Daaruit bleek dat de master heeft bijgedragen aan hun doorontwikkeling. Ze houden niet alleen werk, maar krijgen ook interessanter werk.”

De lessen worden afwisselend in Tilburg en Rotterdam gegeven. Het gaat om één groep van tien tot twaalf studenten die één programma volgen. Hoewel er twee plekken zijn voor excellente bachelors is het geen ‘doorstroommaster’, waarschuwt Herma. “Je moet al ervaring hebben opgedaan in het werkveld. We willen dat de deelnemers

iets van elkaar kunnen leren. Daarom is het razend interessant dat circus er nu bij is, waardoor er cross-overs kunnen plaatsvinden.” Aan het kernteam, dat op dit moment als ontwikkelteam fungeert en bestaat uit vier docenten, levert FHK Dirk Dumon en Soosan Gilson. Voor expertise van buitenaf wordt Guy Cools, oud associate lector Arts in Society van FHK, bij de master betrokken.

Het programma wordt volgens de sectorleider zowel breed als verdiepend. Het eerste jaar is gemeenschappelijk, in het tweede kan de student zich verdiepen in zijn eigen profiel. “Ze moeten bovendien bij de start al een opdracht hebben. Die kan van een dansgezelschap zijn, maar ook van een instelling waarmee afspraken zijn gemaakt. Het uitwerken van de vraag- of probleemstelling moet na twee jaar leiden tot een performance.”

Wellicht smaakt deze samenwerking met Codarts naar meer. Op persoonlijke titel zegt Herma dat FHK altijd wel bekijkt waar er strategische allianties kunnen worden aan-gegaan. “Kunsthogescholen kunnen ook niet alles zelf doen en dat moeten we ook niet willen.”

Foto willia

m va

n d

er v

oo

rt

Foto willia

m va

n d

er v

oo

rt

6 7

In De Lift, een Nederlandse horrorfilm van Dick Maas uit 1983, maakt een op hol geslagen lift diverse slachtoffers. Nou is dat zeker niet wat FHK-docente Maggy Voorsluys Gomez voor ogen had, toen ze tweedejaarsstudenten van de Academy for Art, Communication and Design (ArtCoDe) uitdaagde om van een lift een experience te maken. Feit is echter dat gebruikers behoorlijk worden verrast als de deuren van twee liften in het FHK-gebouw zich openen.

Op de wanden van de ene is nu ruim een jaar een uit de kluiten gewassen plattegrond van de hogeschool zelf te zien. En sinds kort sieren reusachtige vingerafdrukken, eveneens in zwart en wit, de iets kleinere lift bij de hoofdingang. Een studieopdracht dus. “De studenten moesten daarbij de identiteit van ArtCoDe, zoals zij die zagen, meenemen in hun statement”, legt Maggy uit. “Bij lift 1 gaat het ontwerp onder andere over het hele leertraject dat je bij ArtCoDe doorloopt: alle vakken, maar ook de cross-overs met andere opleidingen en disciplines. Bij lift 2 hebben de studenten hun vingerafdrukken immens uitvergroot. Ze geven daarmee aan dat je bij ArtCoDe leert om je eigen stijl en fingerprints te ontwikkelen die je kunt inzetten in de praktijk.”

De docente vindt het geweldig dat het nu tot twee keer toe is gelukt om een ontwerp daadwerkelijk gerealiseerd te krijgen. Dat dit volgens facility manager Sandra Kampmann van Fontys het resultaat is van Maggy’s vasthoudendheid, wuift de beeldend kunstenaar en designer uit Utrecht weg. Ze legt uit hoe het traject tot stand is gekomen. “Het gaat om mijn opdracht Transforming Space, voor de studenten in het vakgebied Imaging Design. Die space kan de ene keer een klaslokaal zijn en een andere keer een saaie lift. Ze moeten zorgen dat die echt een transformatie ondergaat. Het moet een soort experience worden.”

Bij dit project werd samengewerkt met Marty Schoutsen van OPERA

Graphic Design in Breda, die ook als gastdocente optrad. Het aankleden van de eerste lift werd bovendien bekostigd door liftproducent Schindler, een opdrachtgever van Schoutsen. De ArtCoDe-studenten moesten hun ontwerpen ook pitchen en uiteindelijk was het vorig jaar een unanieme keuze om dat van Elcke van Gorkum en Femke den Breems hiervoor te gebruiken.

Net voor de afgelopen zomervakantie kreeg Maggy van Sandra Kampmann de vraag of ze nog een ontwerp had voor een tweede lift. “De kosten daarvan heeft de huisvestingsdienst van Fontys op zich genomen. Fantastisch!”, vindt de docente. Logischerwijs werd hiervoor het ontwerp gekozen dat als tweede beste uit de pitch kwam, dat van Britt van Kruchten, Suzanne Copier en Tessa Visser. “Dit hebben we na de vakantie bewerkstelligd, ook weer in samenwerking met Marty Schoutsen. Iedereen die ik erover spreek is heel enthousiast. Bovendien heeft Sandra toegezegd dat het helaas beschadigde ontwerp in de eerste lift wordt gerenoveerd.”

Als techniek is een 2D-ontwerp gebruikt, dat vervolgens is uitvergroot en geprint op een brandveilige coating. Die wordt in grote banen strak tegen de liftwand geplakt en kan jaren mee. Maggy heeft nog geen plannen voor een nieuw project. “Maar Fontys heeft natuurlijk veel gebouwen. Het zou zomaar kunnen dat ze zeggen dit erg leuk te vinden.”

Enkele deelnemers aan het Alumni Event van de Academie voor Muziekeducatie gingen in de kroeg nog door tot in de kleine uurtjes. Het tekent de ontspannen sfeer waarin ruim vijftig afgestudeerden van deze opleiding elkaar op de avond van 8 oktober ontmoetten in het FHK-gebouw. Er werden volop herinneringen opgehaald en ervaringen uitgewisseld. “Ze hadden hier duidelijk op zitten wachten”, concludeert medewerker bedrijfsvoering Linda Koster. Samen met studieleider Gerard Boontjes van Academie voor Muziekeducatie verzorgde zij de organisatie.

Het Alumni Event was overigens meer dan een reünie. “Afgestudeerden werden ook getriggerd door het interessante programma”, weet Gerard. “We hadden twee workshops georganiseerd. De belangrijkste was ‘Vocal leadership’. Daar starten we straks ook mee in de voltijd opleiding. Het is een Deens programma

over een nieuwe kijk op koorleiding. Samen met Codarts in Rotterdam gaan we dit in Nederland introduceren.” Tijdens deze avond was er een live beeldverbinding met The Royal Academy of Music Aarhus/Aalborg, het conservatorium in Denemarken waarmee wordt samengewerkt. Een en ander heeft volgens Linda een aantal alumni doen besluiten om zich ook aan te melden voor de Inspiration Day bij FHK over Vocal Leadership, op 12 december.

Tijdens de tweede workshop werd de afgestudeerden inzicht gegeven in een poppracticum van de huidige tijd: hoe gaat een docent muziek om met het popinstrumentarium. Tevens was er ruimte in het programma om samen muziek te maken, onder meer met zangoefeningen.

Gerard schetst dat deze avond een dubbel doel diende. “Voor een hbo-opleiding is een alumnibeleid eigenlijk verplicht. Je moet je

afgestudeerden volgen. Maar er was voor ons ook een noodzaak om uit te vogelen waar ze nu precies zitten. We willen graag weten wat de ontwikkelingen in het werkveld zijn. Het interessante van dit Alumni Event was dat er deelnemers waren die al twintig jaar geleden zijn afgestudeerd. Samen met de recenter afgestudeerden kunnen zij een goed beeld geven van waar wij op moeten letten bij het opleiden van de nieuwe professionals.”

Dat bleek bijvoorbeeld uit de enquête die de alumni tijdens dit evenement kregen voorgelegd. Uit de resultaten klonk de roep om meer tijd voor stages tijdens de opleiding en de begeleiding daarvan. “Eigenlijk is die vraag er nu nog steeds”, weet de studieleider. “Daar moet ruimte voor komen in het curriculum.” De enquête leerde ook dat de kleinschaligheid van de opleiding destijds werd gekoesterd. “Die is door velen als zeer positief ervaren”, zegt Linda. “Ook

de kwaliteit van de docenten en de inhoud van het onderwijs sprongen eruit, zoals muziekdidactiek.”

De bedoeling is dat het Alumni Event een jaarlijks terugkerende gebeurtenis wordt. De vierdejaarsstudenten van Muziekeducatie krijgen in 2016 bovendien de mogelijkheid om kennis te maken met afgestudeerden, tijdens de tweejaarlijkse werkveldconferentie die Gerard organiseert. “Maar de belang-rijkste uitkomst van deze avond is dat ik een klankbordgroep van alumni ga vormen met wie ik regelmatig wil praten en die de opleiding doorlopend gaat adviseren. Ik denk aan zo’n twaalf mensen. Maar dat komt goed, want op de oproep hiervoor hebben er al achttien gereageerd.”

Een videoverslag van het Alumni Event is te zien op https://youtu.be/UNxxFcM5mY8

wacHten op alumni event ‘muZieKeducatie’ beloond

nieuwe portal goed ontvangen binnen FHKDe nieuwe FHK-portal (intranet) is sinds 31 augustus volop in gebruik. In eerste instantie zijn alle Ondersteunende Diensten, de masters en de opleidingen Rockacademie, ACaPa en ArtCoDe overgegaan, maar net voor de herfstvakantie ook de Academie voor Muziekeducatie. De eerste geluiden zijn positief.

Studenten en medewerkers komen voortaan altijd binnen op de nieuwe portal, ook als hun afdeling nog niet daarop over is. “5 december was voor Fontys een harde deadline. Daarna ging de oude portal uit de lucht”, weet teamleider Marianne Goderie van Bureau Informatievoorziening van FHK.

Voor opleidingen die ook live willen gaan op de portal, moet zeker het gedeelte voor de studenten klaar zijn. Dit geldt ook voor de minors en interdisciplinaire projecten. “Mijn team is druk bezig om pagina’s klaar te zetten die door de opleidingen worden gevuld. Wij ondersteunen ook de medewerkers die dat moeten doen”, vertelt Marianne. “We hebben voor hen handige instructies gemaakt, allemaal te vinden op de pagina van Bureau Informatievoorziening. Het gaat dan met name om overzetten en opschonen, want we nemen alleen nog mee wat actueel is.”

Iedere opleiding of ondersteunende afdeling had al een eigen teamsite waarop medewerkers met elkaar samenwerken. Ook die moet worden overgezet. Marianne: “Gezien de tijdsdruk ligt de nadruk nu echter op het deel van de portal waar studenten en medewerkers informatie kunnen vinden. We zorgen er daarom voor dat medewerkers ook na 5 december nog de tijd hebben om informatie op de eigen teamsite in de nieuwe portal te zetten.” Elk team krijgt hiervoor een externe harde schijf, waarop het in één keer de informatie van de oude portal kan zetten. De gedeeltes daaruit die voor de lange termijn moeten worden gearchiveerd, zetten medewerkers dan over op de archiefapplicatie van Fontys (HP-RM).

Marianne benadrukt dat de pagina’s die haar bureau voor de portal heeft gemaakt, geen keurslijf zijn. Een master of minor is immers anders van structuur dan een bacheloropleiding. Aanpassing blijft mogelijk. “Maar wij houden wel de focus op standaardisatie. Om tegen te gaan dat de nieuwe portal, zoals de oude, een wirwar van stijlen wordt. We willen ook voorkomen dat er veel naar elkaar wordt doorverwezen. Als één partij namelijk iets aanpast, verandert dit bij de andere niet mee.” Het is ook veel

makkelijker geworden om informatie op te sporen met de sterk verbeterde zoekfunctie. Marianne heeft wel gemerkt dat dit nog geen automatisme is: “Zo kregen we veel vragen over de gebouwenkalender. Tik dat woord in bij de zoekfunctie en je hebt ‘m meteen”.

Dat het verder redelijk stil bleef, beschouwt Marianne als een goed teken. Wegens tijd-gebrek is er nog geen tevredenheidsonderzoek

naar de nieuwe portal gedaan. Wel heeft ze in de wandelgangen studenten naar de eerste indrukken gevraagd. “Die vinden het een enorme verbetering. Ze zeggen veel gemakkelijker lesmateriaal te kunnen vinden. Ook de Top 5 met onder meer roosters en cijfers wordt gewaardeerd.” Na 1 januari komt er nog een studentenapp, waarmee de portal ook eenvoudig op smartphone en tablet is te raadplegen.

Foto no

rbe

rt elia

s

van een saaie liFt een experience maKen

Foto’s wilc

o s

mit

98

Een win-winsituatie. Dat is het zeker voor de Academie voor Beeldende Vorming (ABV) van FHK. Die zet sinds januari voor de stagebegeleiding van studenten afgestudeerden in. Door deze alumni op zo’n manier meer bij hun voormalige opleiding te betrekken, wordt volgens Ilse Melis de verbinding met het werkveld verstevigd. Zij is stagecoördinator bij ABV en samen met Iris Stolk aangesteld om een alumnibeleid op te zetten. “Maar voor de student is het ook fijn om tijdens de stage te worden beoordeeld door een kunsteducatieprofessional. En voor de stagelocaties betekent het dat ze er bij de beoordeling niet alleen voor staan.”

Studenten reageren heel positief op deze nieuwe ontwikkeling, aldus Ilse. Ze vinden het leuk om een begeleider te hebben die zelf ook op de academie heeft gezeten. Die hen met veel ervaring tips kan geven, maar ook iemand die goed begrijpt hoe zo’n student zich voelt tijdens een stage.

De ABV is een docentenopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving. Alumni worden ingezet voor buitenschoolse trajecten en soms ook binnenschools. “Vanuit de Fontys Lerarenopleiding Tilburg worden zogeheten Fontyscontactdocenten ingezet voor stagebegeleiding bij andere opleidingen. Maar een leraar wiskunde kan onze studenten in het buitenschoolse circuit niet begeleiden. Bijvoorbeeld als het gaat om het implementeren van cultuureducatie in het basisonderwijs vanuit een cultureel centrum”, legt Ilse uit. “Omdat wij van dat netwerk geen gebruik kunnen maken, is besloten om voor buitenschoolse stages een soort ABV-Fontyscontactdocenten in te zetten. Alumni van onze opleiding zijn dit jaar in januari benaderd om die stagebegeleiding op zich te nemen, op basis van

hun diploma’s en werkervaring.” De academie is bovendien van plan om dit alumninetwerk in 2016 voor alle stages van eerstejaarsstudenten in te zetten.

De afgestudeerden - op dit moment twaalf - bezoeken studenten die nu onder andere stage lopen bij festivals, culturele centra, musea en ateliers voor verstandelijk beperkten. Daarnaast zijn er stages op basisscholen, het middelbaar onderwijs, mbo en ook hbo. “De alumni vertegenwoordigen de ABV. Ze hebben de specifieke kennis om die studenten goed te kunnen begeleiden. Natuurlijk hebben de studenten ook een School Practicum Docent, een stagebegeleider op de locatie zelf. Dat kan bijvoorbeeld een docent op de middelbare school zijn of een museumeducator. Maar de Fontyscontactdocenten, alumni dus, zorgen voor een tweede beoordeling. Dan gaat het om begeleiding van de student, stagewerkplan en reflectieverslagen lezen, bekijken hoe iemand een les draait en uiteindelijk mede beoordelen”, schetst de stagecoördinator.

De alumni hebben bovendien een signaalfunctie ten aanzien van de stageplek. “Het is vervolgens aan ons als opleiding om gesprekken te voeren op zo’n locatie, om te beoordelen of die voldoet aan onze eisen. Zodat ónze student tijdens de stage kan voldoen aan de gevraagde competenties.”

Ilse weet dat de alumni het heel leuk vinden om op deze manier weer bij de academie te worden betrokken. Volgens haar leeft het bij andere FHK-opleidingen ook sterk om afgestudeerden vaker in te schakelen. “Door die contacten goed te onderhouden, krijg je meer inzicht in hoe ze zijn voorbereid op de stap naar het werkveld en wat hun kansen daarin zijn.”

abv-studenten PositieF over stagebegeleiding alumni

Foto stu

dio

cl

ac

K!

tekst en foto pe

ter d

ictu

sFoto c

oc

o b

roe

ken

Fontys Factory maaKt KanKer besPreeKbaar bij ddwZe hebben het zichzelf bepaald niet gemakkelijk gemaakt tijdens de Dutch Design Week (DDW) 2015 in Eindhoven, de studenten en begeleiders van Fontys Factory. Dit samenwerkingsverband van professionele ontwerpers en verschillende Fontys-opleidingen, waaronder Art, Communication and Design (ArtCoDe) van FHK, nam ‘kanker’ als thema voor hun expositie. “Het was zinnig om daar tijdens een designweek aandacht aan te besteden”, concludeert ArtCoDe docent concept-vormgeving Lucas Maassen.

Samen met docent en oud-collega Woody Veneman van Fontys Hogeschool ICT & Mediadesign in Eindhoven is hij de drijvende kracht achter Fontys Factory. Die werd voor deze DDW versterkt met een minor van het Fontys Expertisecentrum Gezondheidszorg en Technologie, ook uit de lichtstad. Boven-dien werd er samengewerkt met KWF Kankerbestrijding. “Woody en ik waren los van elkaar door Fontys gevraagd om iets te doen tijdens de Dutch Design Week. Het leek ons goed om dat samen te doen. Zij kunnen van onze vormgeving gebruikmaken en wij van hun technische kennis”, verklaart Lucas.

Fontys Factory was voor het derde achtereenvolgende jaar te zien tijdens de DDW. Het zoekt daarbij altijd een maatschappijkritische invalshoek. De eerste keer was dat een privacyvraagstuk: op een lopende band, een Cadwalk, werden deelnemers gescand en konden zij afstand doen van hun identiteit. In het tweede jaar stond ‘digitaal afval’ centraal. “Maar dat vroeg best veel specifieke kennis. We misten de toegankelijkheid voor het publiek”, legt Lucas uit. “Er moest een ‘beter probleem’ komen.” Dat werd dit jaar kanker; een ziekte waarmee vrijwel iedereen in aanraking komt maar die toch moeilijk bespreekbaar is.

Deze thematiek is volgens de vertrouwde formule van Fontys Factory gedurende acht weken in kaart gebracht. Steeds worden er vier gastdocenten uitgenodigd. Dit keer waren dat speculatief ontwerper Arne Hendriks, systeemontwerper Thomas Lommée, design researcher Renee Scheepers en grafisch bureau Raw Color. Op maandag verzorgde steeds een van hen een workshop. De ongeveer dertig studenten kwamen daarna in groepjes met schetsvoorstellen waaraan de rest van de week werd geschaafd. Tenslotte zijn de beste projecten uitgewerkt in een presentatie bij de DDW.

Plaats van handeling was steeds het Temporary Art Centre (TAC) in Eindhoven. Daar toonden de studenten uiteindelijk vijftien projecten. Zoals Embodiment, dat voortkwam uit de workshop Being cancer van Arne Hendriks. In een video waarin een jongeman een kankercel verbeeldt, horen we hem zeggen: ‘I like people, but usually people try to isolate me’.

“Ook hadden we een expositie van met kleuren getransformeerde moulage masks. Die worden normaal gesproken gebruikt om het gezicht van een kankerpatiënt tijdens een bestraling te fixeren. De studenten hebben daar een soort Afrikaanse en Mexicaanse dodenmaskers bij gezocht. Ook hier gaat het om de verbeelding; we zijn niet bang voor kanker, maar om dood te gaan.”

In ‘Dr. Claw’ trok een grijpkraan in een glazen kast, die rechtstreeks van de kermis leek te komen, de aandacht. Alleen vormden dit keer niet horloges de prijs, maar duizenden rode medicijncapsules. “Enerzijds verbeeldt dit de ongrijpbaarheid van de farmaceutische industrie. Er zijn allerlei samenzweringstheorieën die beweren dat die kanker laat bestaan omdat het zo veel geld oplevert. Anderzijds is het een herkenbaar beeld voor kankerpatiënten, die elke dag beginnen met een soort ontbijt van pillen.”

Op deze en andere exposities in het TAC kwamen volgens de ArtCoDe-docent zeker tienduizend bezoekers af. Sommigen vonden het werk van Fontys Factory confronterend. “Maar er waren ook veel positieve reacties. Men kon de aanpak waarderen.” Lucas heeft ook het idee hiermee kanker beter bespreekbaar te hebben gemaakt. “Als ik voor mezelf spreek is het onderwerp niet minder lastig geworden, maar ik heb wel het gevoel dat ik er makkelijker over kan praten. Leuk is anders, maar het hoort er gewoon bij.”

corso Zundert & academie voor tHeaterKleine toevoegingen aan de werKeliJKHeidEen flink stuk van de meegereisde meewarigheid – hoe sexy is een bloemencorso nu helemaal – verdween die eerste ochtend al snel tijdens de geestdriftige uitleg van de lokale corsokenner. Slik, dit gáát ergens over. Elk spoor van reserve werd enkele uren later uitgewist bij het betreden van de eerste bouwtent. De kin hing op de knieën. Uit respect voor de buitenproportionele groepsinspanning, maar ook uit herkenning van de tomeloze overgave die nodig is om het doel te bereiken: met z’n allen iets moois maken. In de aderen van corsobouwers en theatermakers stroomt eender bloed. Een mooi meegenomen inzicht, al lang bekend bij de studieleider in kwestie maar daar ging het niet om. De grootste leerwinst moest verkregen worden bij het maken en spelen voor een publiek dat daar feitelijk niet op zit te wachten. Het werd een spannende zoektocht. En een heel gezellige.

Op vrijdagmorgen 4 september strijken zo’n twintig kersverse vierdejaars van de Academie voor Theater neer in Zundert voor een driedaags onderwijskamp. De studenten krijgen de opdracht om acts en animaties te bedenken, te produceren en uit te voeren bij het bloemencorso dat twee dagen later door de straten van Zundert trekt. Een unieke gelegenheid om theatermaken in de openbare ruimte te beoefenen.

Na de genoemde ontgroening gingen de studenten aan de slag, met hun docenten Gerrie Fiers, Marcel Jansen en Martijn Bouwman. Er werden tientallen ideeën geopperd en al tijdens de brainstorm ontdekten de studenten de mitsen en maren van het spelen in de publieke ruimte. Wat werkt

wel, wat niet. Hoe lang kan een act duren. Hoe uitgesproken moet die zijn. Kan het meer zijn dan alleen amusement. En wat voor soort amusement. Speel je op de mensen, speel je juist met een vierde wand. Hoe talig kan het zijn, enz.

Op vrijdagavond lag er uiteindelijk een shortlist van mogelijke acts. De zaterdag werd geheel in beslag genomen door het uitwerken van het materiaal, het repeteren, het verzamelen van spullen; er was vooraf immers niets voorbereid…

Op zondagmorgen – enkele uren voordat de optocht zou beginnen – gingen de studenten de straat op. Zundert was toen al gevuld met tienduizenden bezoekers, klaar om ongevraagd belaagd te worden met soms bijna onzichtbare

toevoegingen aan de werkelijkheid. De studenten ontdekten elk op hun eigen wijze het fenomeen ‘verborgen theater’ en de dunne grens die vooral op straat kan bestaan tussen de waarneming van de een en die van de ander. Het leidde tot volop leerzame, leuke en soms ontroerende ontmoetingen. En tot werk: Lotte en Rebecca zijn met hun serveerstersact te boeken bij het Impresariaat Kunsten (IK).

Volgend jaar kent de samenwerking met Corso Zundert een vervolg. Mogelijk brengt de Academie voor Theater dan ook andere FHK-opleidingen mee.

www.corsozundert.nl

Foto Stu

dio

CL

AC

K!

1110

Naam: Conny van de Nobelen Opleiding: Effectief communiceren en beïnvloedenBij: Fontys Centrum voor Loopbaan en

Ontwikkeling

Naam: Ruth Wilmans Opleiding: Scope: ontwikkeltraject voor coördinatoren

en projectleidersBij: Fontys Hogescholen

Naam: Jan van Ampting Opleiding: Leergang Lean Leiderschap green beltBij: Lean Consultancy Group

Naam: Sophie van Heesewijk Opleiding: Master KunsteducatieBij: Codarts, Rotterdam

Naam: Joosje Jochems Opleiding: 1-year singer course

Complete Vocal Technique (CVT) 3-year singer/teacher course CVTBij: Complete Vocal Institute, Kopenhagen

Naam: Nico Vis Opleiding: StudieloopbaanbegeleidingBij: FHK College

Naam: Marieke Machado-Veekens Opleiding: Beginnen met leidinggevenBij: Schouten & Nelissen

Naam: Noesjka Klomberg Opleiding: DesignBij: Design Academy EindhovenOpleiding: Marketing & CommunicatieBij: NCOI

Naam: Margriet Sjoerdsma Opleiding: Teacher’s Retreat Vocal ProcessBij: Gillyanne Kayes en Jeremy FisherOpleiding: docent Complete Vocal TechniqueBij: Complete Vocal Institute, KopenhagenOpleiding: Master of MusicBij: Fontys Hogeschool voor de Kunsten

Talentontwikkeling niet alleen voor onze studenten maar ook voor medewerkers! Vaak hoor je in de wandelgangen dat een collega een cursus of opleiding volgt, geslaagd is voor een cursus of een module of met het idee speelt “iets te gaan volgen”. Het lijkt ons goed als anderen dat weten. Een evaluatie over een opleiding door iemand die je kent, spreekt meer aan dan een evaluatie of recensie op een website. En misschien twijfel je over wat te gaan doen en kun je door met een collega te overleggen een betere keuze maken.

Hieronder vind je een aanvulling op het overzicht uit de vorige nieuwsbrief. In de volgende nieuwsbrieven wordt deze lijst aangevuld!

interne nieuwsbrief december 2015Fontys Hogeschool voor de Kunsten

tekstentim durlinger / www.textim.nl

eindredactiemariëlle Hulshoff / Projectbureau FHK

grafisch ontwerpmerijn Klerx / www.blendblink.nl

fHK PleisterPlaats voor talentontwiKKeling

Iets waar we dagelijks mee geconfronteerd worden is ons gebouw. Meer dan elfduizend vierkante meter gebruiksoppervlak waar- binnen lessen, projecten en vergaderingen plaatsvinden. Bijna 2000 studenten, docenten en medewerkers gebruiken en “zien” het gebouw op hun eigen manier. Bezoekers zijn onder de indruk en gebruikers zien de nadelen en de beperkingen… Hoog tijd dus om de voor- en de nadelen, maar ook de mogelijkheden en de onmogelijkheden, in kaart te brengen en dit met de gedachte het gebruik praktischer, doeltreffender en beter te faciliteren.

Raf De Keninck, sectorleider Muziek, heeft een onderzoek uitgevoerd bij de verschillende gebruikers van het gebouw: studenten, docenten, studie- en sectorleiders en de medewerkers van de Ondersteunende Diensten. “Tijdens deze gesprekken kwamen de urgente noden aan bod maar ook de ontwikkelingen die onze opleidingen momen-teel doormaken en het effect daarvan op het ruimtegebruik. De vragenronde bestond uit meer dan 50 groeps- en individuele gesprekken en leidde uiteindelijk tot het eerste document: ‘Ruimte voor de inhoud, verkenningsdocument 1.0’.

Naast dit document hebben we besloten om een bezettingsgraadanalyse te maken door middel van een bezettingsgraadmeting. Deze meting geeft in cijfers weer wat de effectieve bezetting is van elke ruimte die we gebruiken. Het gebruik van elke ruimte werd gemeten op elk uur van de dag. Bij het verwerken van deze informatie houdt men rekening met de functie van de ruimte, is het een lesruimte, een vergaderruimte, een spelruimte etc.

Om een volledige en duurzame analyse te maken en zo de mogelijkheden optimaal te kunnen benutten, plannen we de komende weken gesprekken tussen de verschillende

roosteraars en een vertegenwoordiger van Huisvesting en Facilitaire zaken. Samen met het voortschrijdend inzicht omtrent het traject “FHK Kiest Samen” vormen de bezettings-graadanalyse, het eerder genoemde verken-ningsdocument en de vragenronde bij rooste-raars de basis waarop we verder zullen gaan.”

De projectgroep Huisvesting bestaat uit Jeroen Knikkink, Sabrina Struthmann (H&F Fontys), Jan van Ampting, Nanon de Beer en Raf De Keninck. De voortgang van het proces wordt met regelmaat besproken op de kernteambijeenkomsten en de voortgangs-informatie staat op de FHK Portal.

een masterPlan Huisvesting…

12