SIRIUS

Europees beleidsnetwerk voor onderwijs aan kinderen

en jongeren met een migrantenachtergrond

POSITION PAPER

3

SIRIUS

EUROPEES BELEIDSNETWERK VOOR

ONDERWIJS AAN KINDEREN EN JONGEREN

MET EEN MIGRANTENACHTERGROND

POSITION PAPER

4

«The reproduction of all or part of this work, regardless of means, electronic or

mechanical, is forbidden without the written consent of the authors and the editor».

«SIRIUS is not responsible for the opinions expressed in this publication».

5

INHOUDSOPGAVE

1 Voorwoord ..................................................................................................................... 7

2 Achtergrond ................................................................................................................... 9

3 Doel ............................................................................................................................... 11

4 Visie ............................................................................................................................... 13

5 De principes van SIRIUS voor beleidsontwikkeling .................................................... 15

6 Missie ............................................................................................................................ 17

6.1. Nationaal .................................................................................................................. 18

6.2. Euorpees ................................................................................................................... 18

7 Strategie ......................................................................................................................... 21

8 Structuur ........................................................................................................................ 25

BIJLAGE I. Conceptueel kader ............................................................................................ 27

BIJLAGE II. Strategie voor nationale kennisuitwisseling .................................................... 29

BIJLAGE III. Belangrijke literatuur ..................................................................................... 31

6

7

1. VOORWOORD

SIRIUS is een Europees platform voor samenwerking van beleidsmakers, onderzoekers en

mensen uit de praktijk om uitwisseling van ideeën en overdracht van kennis en informatie

mogelijk te maken. Het netwerk is opgericht om de ontwikkeling te bevorderen van nationaal

beleid en beleid van de Europese Unie (EU), dat gebaseerd is op bewijsmateriaal en getoetst is

in de praktijk.

Dit position paper is een intern document, bedoeld voor een discussie binnen het netwerk om

de gezamenlijke visie, missie en doelstellingen te verhelderen en om een strategie voor de

komende drie jaar te presenteren. Dit document zal gebruikt worden als basis voor het werk van

het netwerk in de toekomst. Wanneer het stuk is besproken en goedgekeurd, zal er een verkorte

externe versie van het document verschijnen.

8

9

2. ACHTERGROND

Als we kijken naar het huidige beleid en het onderzoek op het gebied van onderwijs en

migratie, dan realiseren we ons onmiddellijk dat er al veel kennis en gegevens over deze

onderwerpen zijn. Toch is er nog een lange weg te gaan als we willen dat leerlingen met een

migrantenachtergrond hetzelfde onderwijsniveau kunnen bereiken als klasgenoten die afkomstig

zijn van de oorspronkelijke bevolking.

In grote lijnen is het onderwijs in de EU erop gericht de EU2020 strategie en de ET2020

doelen te halen, deze bevatten de volgende doelstellingen:

Fase Doelstellingen

Voorschoolse educatie Verhogen van het aandeel van de kinderen tussen de 4 en de

leeftijd waarop de leerplicht ingaat, dat deelneemt aan de

voorschoolse educatie tot minstens 95%

Secundair onderwijs Verminderen van schooluitval tot 10%

Verminderen van het aandeel van de 15 jarigen dat onder hun

mogelijkheden presteert bij lezen, rekenen en exacte vakken tot

minder dan 15%

Hoger onderwijs Verhogen van het aandeel van 30 tot 34 jarigen dat een opleiding

hoger onderwijs afrondt tot 40%

Een leven lang leren Verhogen van het gemiddelde aantal volwassenen dat deelneemt

aan een leven lang leren tot ten minste 15%

Zoals gezegd laten gegevens zien dat migranten een behoorlijke achterstand bij het bereiken

van deze doelen hebben, vergeleken met de resultaten van de oorspronkelijke bevolking.

Bijvoorbeeld:

In het geval van voortijdig schoolverlaters, is de situatie in heel Europa 14,1 %. Bij

migranten loopt dat aantal in vergelijkbare gevallen op tot 33% (MPG, 2012).

Eerste generatie immigranten zijn oververtegenwoordigd in het laagste opleidingsniveau en

deze situatie blijft na verloop van tijd bestaan voor de zogenaamde tweede generatie.

Volgens de gegevens van PISA presteren 15 jarige migranten op het laagste niveau met

rekenen, taal en de exacte vakken. 36% van de eerste generatie migrantenleerlingen

presteert op dit niveau, terwijl dat voor leerlingen van de oorspronkelijke bevolking 17% is.

Dit laat de "prestatiekloof" zien binnen het schoolsysteem. Het fundamentele doel van het

SIRIUS netwerk is om een bijdrage te leveren aan het dichten van de prestatiekloof en om het

groeiende belang te benadrukken van de rol die immigranten spelen in de Europese

samenleving, cultuur en economie.

10

11

3. DOEL

Om de prestatiekloof te dichten, bevorderen we de ontwikkeling van een krachtige

professionele leergemeenschap over heel Europa om het onderwijs aan kinderen en jongeren

met een migrantenachtergond in de EU om te vormen.

Dit betekent uiteraard dat we naar het schoolsysteem moeten kijken, maar dat niet alleen. Als

we naar de verslagen kijken van enkele onderwijsorganisaties, wordt onderwijs gezien als een

sociaal proces dat zich uitstrekt buiten de grenzen van de school en dat betrokkenheid vraagt

van meer vertegenwoordigers en belanghebbenden dan alleen de leerkrachten (International

Association of Educating Cities – 2006; International Conference on Education, UNESCO –

2008). Onderwijs dat alleen door de school wordt aangeboden is niet genoeg om de volledige

ontwikkeling van burgers in complexe samenlevingen in Europa te stimuleren. Daarom moeten

zowel de non-formele educatie binnen een gemeenschap als de relatie tussen school en

(wijk)gemeenschap in ogenschouw worden genomen.

Het SIRIUS netwerk heeft tot doel een verbetering van de beleidsuitvoering voor het proces

van een leven lang leren. In praktische termen betekent dit, dat we ons bezig houden met de

voorschool, basisschool, voortgezet onderwijs, volwassenonderwijs en universitair onderwijs.

Omdat al deze factoren nauw verwant zijn aan elkaar, bekijken we ze allemaal. We zullen de

aandacht echter vooral richten op de thema's waaraan in de EC oproep prioriteit is verleend:

1. Beleidsimplementatie

2. Scholing

3. Onderwijsondersteuning.

12

13

4. VISIE

De kernelementen van de Sirius visie kunnen worden ingedeeld in vier groepen:

de algemene kwaliteit van het schoolsysteem,

de diversiteit in de scholen,

de gerichte maatregelen voor migrantenleerlingen en

governance (wijze van besturen, gedragscode, toezicht op organisatie) en mainstreaming

(systematisch aandacht geven aan het effect van beleid op gelijke kansen).

De eerste twee laten duidelijk zien dat algemene verbeteringen van de school een directe

invloed hebben op leerlingen met een migrantenachtergrond. De laatste twee zijn een indicatie

van het belang van het introduceren van aanvullende specifieke maatregelen met een directe

invloed op bepaalde doelgroepen.

Algemene kwaliteit van het schoolsysteem

Kinderen en jongeren met een migrantenachtergond:

hebben toegang tot hoogwaardig onderwijs en zorg

komen weinig barrières tegen om het schoolsysteem te doorlopen

kunnen gemakkelijk van leerweg overstappen (bijvoorbeeld tussen theoretische en

praktische leerwegen)

ontvangen hoogwaardig onderwijs op school

zijn niet geconcentreerd in zwak presterende scholen

hebben hoogwaardige leerkrachten en schoolleiders, waaronder migranten en leerkrachten

die in het buitenland zijn opgeleid

Diversiteit in scholen

Kinderen en jongeren met een migrantenachtergond:

worden in de school niet gediscrimineerd

volgen een hoogwaardig curriculum dat relevant is voor alle leerlingen en dat tevens qua

lesmethodes en materiaal (waaronder geesteswetenschappen en burgerschap), rekening

houdt met de indviduele behoeften van migrantenleerlingen met verschillende

achtergronden

profiteren van leerkrachten die interculturele onderwijsvaardigheden hebben opgedaan in

initiële opleidingen en/of in bij- en nascholingen.

Gerichte beleidsmaatregelen voor migrantenleerlingen

Kinderen en jongeren met een migrantenachtergond:

hebben persoonlijk onderwijs en individuele ondersteuning ontvangen, in het bijzonder voor

onderpresterende migrantenleerlingen

hebben goed les gekregen in de landstaal

14 zijn als zij daarvoor kiezen, in de school ondersteund om de moedertaal te behouden en te

ontwikkelen

gaan naar scholen die goede contacten onderhouden met migrantengemeenschappen en

goed kunnen communiceren met migrantenouders

krijgen de juiste gerichte ondersteuning als zij speciale behoeften hebben

Governance and mainstreaming.

Kinderen en jongeren met een migrantenachtergrond:

worden aangesproken op veel gebieden van het leven en niet alleen op schoolvakken

(bijvoorbeeld een 'geïntegreerde aanpak')

worden geobserveerd en geanalyseerd als specifieke groep, afhankelijk van hun

schoolervaring en prestatie

zijn onderwerp van uitwisseling van goede praktijkvoorbeelden in ons land

SIRIUS kan een dubbelrol spelen als het erom gaat een bijdrage te leveren aan de nationale

beleidsimplementatie van EU lidstaten betreffende migratie en onderwijs. Aan de ene kant kan

het netwerk regelmatig de beleidsontwikkeling beoordelen en een vergelijkbare aanpak

voorstellen. Aan de andere kant kan het netwerk een goed gekwalificeerde organisatie zijn voor

raadgeving en advies aan beleidsmakers en vertegenwoordigers uit het onderwijs.

15

5. DE PRINCIPES VAN SIRIUS VOOR BELEIDSONTWIKKELING

Voordat de missie van SIRIUS geïntroduceerd wordt, is het van belang om op de hoogte te

zijn van de schooldynamiek die nodig is om het dichten van de prestatiekloof mogelijk te

maken.

In algemene termen uitgedrukt staat een aanzienlijk deel van de veranderingsinitiatieven

binnen de scholen nog middenin een omvormingsproces naar een nieuw paradigma, dat mikt op

een nieuwe manier van strategisch denken. Traditioneel zijn onderwijshervormingen altijd

gebaseerd op een rationalistische en lineaire aanpak, maar die zijn nu niet meer toereikend.

Tegenwoordig moeten we hervormingen bevorderen die werken vanuit een op de gemeenschap

gebaseerde, systematische en geïntegreerde aanpak.

Als we uitgaan van deze holistische aanpak, dan veranderen ontwerp en implementatie van

beleid het doel, de reikwijdte en het systeem van onderlinge relaties.

Van een school- naar een gemeenschapsaanpak.

De school wordt niet gezien als een geïsoleerd instituut, een microkosmos die in enkele

specifieke doelstellingen onderverdeeld moet worden, maar als een sleutelelement binnen een

ruimere gemeenschap, waarbinnen de verantwoordelijkheid met betrekking tot onderwijs met

alle betrokkenen wordt gedeeld. In praktische termen betekent dit dat wij voorstellen:

beleid dat zich eerder richt op een duidelijk schoolsysteem binnen een gemeenschap dan

beleid dat zich richt op individuele scholen.

beleid dat zich richt op het dichten van de prestatiekloof in veranderingsprocessen tussen

scholen (van basisschool tot onderbouw van het voortgezet onderwijs en van de onderbouw

naar de bovenbouw van het voortgezet onderwijs en van voortgezet onderwijs tot

volwasseneducatie).

beleid dat zich richt op het faciliteren van strategische deelname van migrantengezinnen,

door een gevoel van saamhorigheid te creëren en door positieve relaties aan te gaan.

beleid dat erop gericht is de onderwijsrol van groepen en instituten binnen de gemeenschap

te versterken door de onderwijsrol van alle betrokkenen te benadrukken.

Van een aanpak vanuit de onderwijssector naar een beleid vanuit het onderwijssysteem

De school wordt niet gezien als een plek waar verschillende betrokkenen een bepaalde rol

vervullen zonder verbinding en onderlinge coördinatie, maar als een gemeenschappelijke

omgeving waar een professionele onderwijsgemeenschap werkt aan het schoolsucces van

iedereen. Praktisch gezien betekent dit dat wij voorstellen:

beleid dat erop gericht is leerkrachten te trainen in strategisch denken - niet alleen leren hoe

je kinderen met een migrantenachtergrond moet lesgeven, maar ook hoe je ervoor zorgt dat

het onderwijsproces zinvol is voor migrantenleerlingen.

beleid dat erop gericht is een gelijkwaardige schoolsamenstelling te bevorderen, waarbij

16

rekening wordt gehouden met een complex samenspel van interne en externe factoren.

beleid dat erop gericht is scholen op te kunnen zetten die kunnen functioneren als

leeromgeving waar alle deelnemers de kans hebben van elkaar te leren.

beleid dat gericht is op anti-discriminatiemaatregelen met een systematische aanpak (ras,

klasse en geslacht).

Van een aanpak die uitgaat van integratie naar een aanpak die uitgaat van sociale insluiting

Van scholen wordt steeds meer gevraagd te handelen vanuit een aanpak van sociale insluiting.

De school wordt gezien als een plek waar alle verschillen en diversiteit worden verwelkomd.

Diversiteit is een rijkdom die een essentieel aspect vormt van het leerplan en de lesmethoden.

Maar voor deze inclusieve aanpak is een aantal structurele veranderingen noodzakelijk die

gebaseerd zijn op:

beleid dat gericht is op een vermindering van de vroegtijdige scheiding van leerwegen (in

bepaalde scholen), gecombineerd met een duidelijke afname van het vormen van

niveaustromen binnen de school.

beleid dat gericht is op competenties, houding, gedrag en vaardigheden van leerkrachten.

beleid dat erop gericht is burgerschapseducatie te bevorderen vanuit een aanpak gebaseerd

op mensenrechten

beleid dat erop gericht is het specifieke van migrantenleerlingen in ogenschouw te nemen,

overeenkomstig hun leeftijd (taalontwikkeling voor ISCED-0), afkeer van school voor

ISCED-1, schoolovergang voor ISCED-2).

17

6. MISSIE

Onze missie kan worden beschreven op basis van drie activiteiten:

Kennisoverdracht

Beïnvloeding van beleidsontwikkeling en -implementatie

Het bij elkaar brengen van partners uit de EU landen en sleutelfiguren, inclusief

beleidsmakers, onderzoekers, mensen uit de praktijk, vertegenwoordigers van

migrantengemeenschappen, Ngo’s, internationale organisaties en andere betrokkenen.

We hebben al aangegeven dat we een krachtige professionele leeromgeving over heel Europa

willen bevorderen om de prestatiekloof tussen kinderen en jongeren met een

migrantenachtergrond en hun leeftijdgenoten van de oorspronkelijke bevolking te dichten. Een

professionele leeromgeving betekent dat alle partners werken vanuit de volgende principes:

Gedeelde waarden en visie

Gemeenschappelijke verantwoordelijkheid

Collegiale consultatie (Reflective professional inquiry)

Samenwerking

Samenwerkend leren

Deze principes moeten begrepen worden vanuit een nationaal naar een internationaal

perspectief. Als we het hebben over “samenwerking”, of “gemeenschappelijke

verantwoordelijkheid”, benadrukken we een internationale en interculturele aanpak die hoe

langer hoe minder monocultureel wordt. Maar zodra we deze basisprincipes vanuit dit

perspectief aanvaarden, hebben we een omschrijving van onze missie nodig.

We moeten zoeken naar wegen die onze onderwijssystemen tot betere resultaten kunnen

brengen en de centrale kwestie van SIRIUS is, om de communicatie tussen alle

belanghebbenden te ondersteunen. Met andere woorden, de centrale missie van SIRIUS is de

kennisoverdracht tussen belanghebbenden om het onderwijs aan kinderen en jongeren met een

migrantenachtergrond te verbeteren.

Deze kennisoverdracht zou het voor kinderen en jongeren met een migrantenachtergrond

gemakkelijker moeten maken om deel te nemen aan hoogwaardig onderwijs en om op hetzelfde

niveau te kunnen presteren als hun leeftijdgenoten van de oorspronkelijke bevolking.

Om het doel van betere schoolprestaties te halen, kan deze kennisoverdracht uitgevoerd

worden door verschillende activiteiten in ogenschouw te nemen: NATIONAAL EN

EUROPEES.

18

6.1 Nationaal

Dit is de kennisoverdracht die plaatsvindt op nationale schaal. Het doel is OVERDRAGEN

OM TE VERANDEREN. Voor de grotere landen kunnen we ook kijken per regio. Daar komen

de drie belangrijkste belanghebbenden samen en hebben de mogelijkheid om de werkelijkheid

te veranderen door deze kennisoverdracht. Het gaat daarbij om beleidsmakers, professionals

(leerkrachten, onderzoekers) en migranten. In die zin is het heel belangrijk dat elk land zou

kunnen rekenen op een nationaal netwerk waarin:

Beleidsmakers hun kennis kunnen overdragen over beleidsvorming

o aan professionals om mogelijk te maken dat zij hun inzet kunnen concentreren

op maatschappelijke behoeften

o aan migranten om mogelijk te maken dat zij een breder en helderder zicht

kunnen krijgen op beleid dat voor hen bedoeld is

Professionals hun kennis kunnen overdragen

o aan beleidsmakers om het mogelijk te maken dat zij voor het maken van beleid

kunnen leren van onderzoek en het dagelijks leven

o aan migranten om ze te sterken bij succesvolle strategieën om de

schoolresultaten van hun kinderen te verbeteren

Migranten hun kennis kunnen overdragen

o aan beleidsmakers zodat zij actief kunnen participeren in die

besluitvormingsprocessen die hen direct aangaan - door hun huidige behoeften

en verwachten toe te lichten

o aan professionals zodat zij actief kunnen deelnemen aan die processen in de

gemeenschap waar de school bij betrokken is en die een rol zouden kunnen

gaan spelen bij betere schoolprestaties.

6.2 Europees

Het gaat daarbij om de kennisoverdracht die plaatsvindt op internationale schaal binnen het

EU kader. Het doel is OVERDRAGEN OM TE LEREN. Daar kunnen sommige landen leren

van de ervaringen van anderen en kunnen zij de lijst van strategieën die geïmplementeerd

kunnen worden, vergroten. In die zin wordt de rol van samenwerkingspartners van essentieel

belang omdat zij behoren tot grensoverschrijdende organisaties die zouden kunnen helpen bij

deze kennisoverdracht. Hun rol kan ook belangrijk worden wanneer zij door verschillende

activiteiten het contact met de andere partners mogelijk maken.

Beleidsmakers van het ene land kunnen geïnteresseerd zijn in het ontvangen en overdragen

van kennis over beleidsimplementatie met beleidsmakers van andere landen. Zij kunnen er

tevens in geïnteresseerd zijn om iets te leren van buitenlandse professionals of migranten

die tot dezelfde gemeenschap behoren.

o bijeenkomsten voor beleidsinformatie

o Conferenties

19 Professionals van het ene land kunnen interesse hebben in het vergaren van kennis door

beleidsmakers of professionals van andere landen.

o Toetsing door vakgenoten

o Workshops

Migranten kunnen geïnteresseerd zijn om in contact te komen met andere

migrantengemeenschappen en organisaties door heel Europa om te kunnen lobbyen voor de

verbetering van hun beleid.

o Vergaderingen

o Netwerken

In bijlage II is een voorstel te zien van een nationale uitwisselingsstrategie

20

21

7. STRATEGIE

De strategie van SIRIUS, volgens de doelstelling die is opgenomen in de aanvraag van 2011,

draagt zowel bij aan de EU doelstellingen als aan de doelstellingen van ET 2020. Er is dan ook

een strategische planning gemaakt om volgens dat traject te werken.

Op een algemeen niveau onderscheiden we drie algemene strategieën. Het is zinvol dat de

ontwikkeling van deze strategieën samengaat met het logische ontwikkelingsproces van het

netwerk: in de eerste jaren zullen we meer tijd besteden aan activiteiten die met de oprichting te

maken hebben en we zullen later meer aandacht besteden aan de consolidatie ervan:

Strategie De strategische bijdrage van SIRIUS aan EU en ET 2020 voor

Nationale Beleidsontwikkeling en implementatie

Oprichting Definiëren van een boodschap en een visie voor effectieve

beleidsimplementatie.

Structureren van de middelen en de plaatsen om deze visie op

beleidsimplementatie te verspreiden.

Uitbreiding Ontwikkelen van concrete ervaringen met effectieve

beleidsimplementatie in de nationale context.

Versterken van de Europese samenwerking met betrekking tot migratie

en onderwijs over de hele EU.

Consolidatie Evalueren van het effectieve proces van beleidsimplementatie dat heft

plaatsgevonden.

Formuleren van een doorgaand proces van monitoring van een

structureel vervolg van het netwerk.

Ten aanzien van het eerste stadium: sommige operationele stadia moeten de doelen van de

eerste drie jaar halen. Deze planning is bestemd om de doelen te identificeren die de volgende

gebieden beslaan:

Doelen betreffende het Nationale niveau

Doelen betreffende het Europese niveau

Deze doelen moeten niet als een onafhankelijk onderdeel gepland worden, maar geïntegreerd

zijn in de huidige structuur van SIRIUS die gebaseerd is op twee niveaus:

Een intern niveau, dat de structuur omvat in werkpakketten (WP)

Een extern niveau, dat de DG EAC strategie verenigt met twee andere netwerken (over

schoolleiderschap en over sleutelvaardigheden).

Rekening houdend met al deze aspecten, kiezen we het volgende strategische kader voor de

periode van 2012 -2014. Deze periode is voornamelijk geconcentreerd op de oprichting van het

netwerk:

22

2012 2013 2014

Niveau

Nationaal

Identificatie van

kernelementen voor een

succesvolle

beleidsimplementatie in

overeenstemming met de

nationale context.

Methodologie:

focusgroepen

Het vormen van een basis

infrastructuur voor het

management van het

netwerk: afspraken,

communicatie-

instrumenten

Ontwikkelen van een

Nationale pilotervaring

op één ontwikkelings-

terrein vastgesteld in

2012.

Methodologie:

Nationale

bijeenkomsten.

Het vormen van een

fundamentele structuur

voor informatie- en

documentatie-

management: presentatie

van eerste resultaten,

beheer van de website

Implementatie en

evaluatie van een

Nationale pilot ervaring.

Methodologie:

internationale

samenwerking.

Het vormen van een

financiële strategie voor

het ondersteunen van het

netwerk bij nieuwe

vragen, een nieuw

contract, met de EC,

private financiering.

Niveau

Europees

Vaststellen van een

Europese visie en

strategie voor een

effectieve

beleidsimplementatie in

de EU.

Methodologie: nationale

rapportage, WP verslagen

en literatuuronderzoek.

Vaststellen van de basis

infrastructuur voor het

management van het

netwerk, werken aan het

imago, uitbreiding van

partnerschap.

Discussie met EU

organisaties (Europese

Commissie,

Europarlement en de

Raad) over de noodzaak

van nieuwe

beleidsinstrumenten om

zeker te zijn van een

effectieve

beleidsimplementatie.

Methodologie:

vergaderingen,

conferenties.

Het vormen van een

fundamentele structuur

voor het management

van informatie en

documentatie:

uitbrengen van een reeks

m.b.t.

beleidsimplementaties,

EU organisaties

(officieel,

burgermaatschappij)

introductie.

Lobby activiteiten voor

de goedkeuring van de

vernieuwing van EU

instrumenten (richtlijn,

resolutie of aanbeveling)

die een effectieve

beleidsimplementatie in

de EU mogelijk maakt.

Methodologie:

campagne voeren, het

mobiliseren van de

burgermaatschappij.

Het vormen van een

financiële strategie voor

het ondersteunen van het

netwerk bij nieuwe

vragen, een nieuw

contract met de EC,

private financiering.

23

BASIACTIVITEITEN DOOR MIDDEL VAN WERKPAKKETTEN

Werkpakket 1

Beleidsimplementatie

en netwerken

Focusgroepsdynamica om de dialoog te verkennen en de

plaatselijke deelname van partners te bevorderen.

Position paper dat de kernelementen en de strategie van het

netwerk toelicht.

Nationale vergaderingen om innovatieve activiteiten over

speciale onderwerpen te ontwerpen en te implementeren.

Studie en voorstellen over nieuwe wettelijke EU instrumenten die

nieuwe strategieën helpen consolideren.

Werkpakket 2

Scholing

Professionele capaciteit (gerelateerd aan het EC netwerk over

SCHOOLLEIDERSCHAP), genereren van overzichten van

beleidsontwikkelingen in de SIRIUS netwerklanden; interviews

houden, peer reviews uitvoeren en vergaderingen met

beleidsmakers.

Burgerschapseducatie (gerelateerd aan het EC netwerk

betreffende SLEUTELCOMPETENTIES) genereren van

overzichten van beleidsontwikkelingen in de SIRIUS

netwerklanden; toetsing door vakgenoten en vergaderingen met

beleidsmakers

(…)

Werkpakket 3

Onderwijsondersteun

ing

Mentoring (in relatie tot het EC netwerk over

SLEUTELCOMPETENTIES).

Deelname van migranten aan het schoolsysteem (in relatie tot het

EC netwerk betreffende SCHOOLEIDERSCHAP).

Ouderparticipatie

Betrokkenheid van de gemeenschap.

(…)

24

25

8. STRUCTUUR

De structuur van het SIRIUS netwerk bestaat uit:

1. Algemene coördinatie

2. Stuurgroep

3. Nationale partners

4. Samenwerkingspartners

De rol voor elk onderdeel van de structuur is als volgt:

Structuur Betreffende Land Functie

A. Algemene

coördinatie

Spanje Algemene coördinatie

Communicatie met de EC

Management van de interne communicatie van

SIRIUS

Administratieve voorwaarden

Financiële kwesties

B. Stuurgroep Duitsland

Spanje

Nederland

WP coördinatie

Organiseren van algemene vergaderingen

Kwaliteitscontrole van stukken en documenten

Vertegenwoordiging van het instituut

Ondersteuning en overdracht van kennis

C. Nationale

partners

België

Cyprus

Duitsland

Estland

Griekenland

Hongarije

Italië

Kroatië

Letland

Litouwen

Nederland

Noorwegen

Oostenrijk

Portugal

Roemenië

Spanje

Nationale coördinatie

Organiseren van nationale vergaderingen

Organiseren van het nationale en lokale netwerk

Input voor WP activiteiten

26

D. Samenwerkingsp

artners

IMISCOE

MPG-MIPEX

MPI

NEPC

OSF-OSE

CICE

Wetenschappelijke kwaliteitsgarantie -

advisering

Actualiseren en vergaren van kennis -

publiceren

Verspreiding via het eigen netwerk en bij

evenementen - publiciteit

Contact onderhouden met andere

belanghebbenden - netwerken

27

BIJLAGE I. CONCEPTUEEL KADER

Definitie van

“migranten-

achtergrond”

Het SIRIUS netwerk gebruikt de termen “kinderen met een

migrantenachtergrond", "kinderen van migranten" en

"migrantenleerlingen” volgens het EU Groenboek, 2008: kinderen van

alle personen die in een EU land leven waar zij niet geboren zijn, los

van het feit of zij de nationaliteit hebben van derde landen,

staatsburgers zijn van een andere EU lidstaat of dat zij later de

nationaliteit krijgen van het gastland van de lidstaat.

Relatie tussen

“migranten-

achtergrond” en

nationaliteit

Het SIRIUS netwerk relateert “migrantenachtergrond” aan de

nationaliteit van de ouders. De “binnenlandse migranten" worden er

niet toe gerekend, maar "buitenlandse EU burgers" wel. In navolging

van de conceptualisering door de EC in het Groenboek, 2008, zijn

burgers die in een andere lidstaat wonen ook opgenomen, omdat de

specifieke onderwijsthema's ook op een groot aantal van hen van

toepassing zijn.

Definitie van

leerlingen die geen

“migranten-

achtergrond” hebben

Het SIRIUS netwerk gebruikt de term “native” (oorspronkelijke

bewoner). Deze term wordt normaal gesproken door de OECD

gebruikt om studenten te beschrijven die geboren zijn in het land waar

ze examen doen en waarvan minstens één ouder geboren is in dat land

(zie het rapport “Where immigrant students succeed”, OECD - 2006).

Verschil tussen

“migranten-

achtergrond”,

“minderheden” en “tot

minderheid gemaakte

(minoritized) groepen”

Het SIRIUS netwerk kijkt ook naar zogenaamde “migranten

gemeenschappen”, omdat men het volgens het Groenboek, 2008 over

eens is dat het fenomeen van de prestatiekloof in onderwijsniveau en

de achtergrondfactoren daarvan ook van toepassing kunnen zijn op

volgende generaties (of zij genaturaliseerd zijn of niet), met name

waar sprake is van afscheiding (segregatie) van de mainstream

gemeenschap van het gastland.

Generaties jongeren

met een migranten

achtergrond

Voor het SIRIUS netwerk kunnen jongeren met een

migrantenachtergrond niet als een homogene groep beschouwd

worden. Wij zullen ze onderscheiden in "eerste generatie

leerlingen/studenten" (niet geboren in het land waar ze leven en

waarvan de ouders ook in dat land zijn geboren), en "tweede generatie

leerlingen/studenten" die zelf wel geboren zijn in het land waar ze

wonen, maar waarvan de ouders in een ander land zijn geboren,

(bijvoorbeeld leerlingen/studenten die hun hele opleiding hebben

gevolgd in het land waar ze wonen). Deze criteria komen overeen met

het rapport “Where immigrant students succeed” (OECD - 2006).

28

De rol van

Romaleerlingen in het

netwerk

In het Groenboek, 2008 wordt niet verwezen naar groepen EU burgers

die geen migranten zijn, maar een duidelijke etniciteit of culturele

identiteit hebben die gevoelig zijn voor sociale uitsluiting (zoals de

Roma). Veel aspecten uit de analyses en van de uitdagingen van het

onderwijs zoals beschreven sinds SIRIUS operationeel is, zijn echter

ook op hen van toepassing.

“Sociaal

achtergestelde

leerlingen" in het

netwerk

In het SIRIUS netwerk zullen niet "sociaal achtergestelde" kinderen

en jongeren worden opgenomen, want de EC heeft andere netwerken

met betrekking tot dit onderwerp (bijvoorbeeld het netwerk tegen

armoede en uitsluiting). Aan de andere kant zijn gemeenschappen met

een migrantenachtergrond niet altijd “sociaal achtergesteld”. We

zullen ons dan ook concentreren op “migranten” die “sociaal

achtergesteld” zijn.

29

BIJLAGE II. STRATEGIE VOOR NATIONALE KENNISUITWISSELING

Beleidsmakers Migranten

Professionals en

onderzoekers

Strategie voor nationale kennisuitwisseling

Kennisoverdracht bij actieve deelname aan besluitvormingsprocessen die direct te maken hebben met migranten, door behoeften en verwachtingen duidelijk te maken.

Kennisoverdracht door actief deel te nemen aan de communicatie over schoolzaken om de onderwijsresultaten te verbeteren

Kennisoverdracht om succesvolle strategiën die de schoolprestaties van kinderen verbeteren, te versterken.

Kennisoverdracht om onderzoeksresultaten en ervaringen uit de praktijk mee te kunnen nemen in de beleidsvorming

Kennisoverdracht om de concentratie op inspanningen die te maken hebben met maatschappelijke behoeften mogelijk te maken

Kennisoverdracht om omvattende kennis over gericht beleid mogelijk te maken

30

31

BIJLAGE III. BELANGRIJKE LITERATUUR

Contested issues of social inclusion through education in multiethnic communities across Europe (Szalai,

2011)

Council conclusions on the education of children with a migrant background (European Council, 2009).

Education and the integration of migrants (Heckmann, 2008).

Education indicators for migrant integration (MPG, 2012).

Green paper “Migration & Mobility: challenges and opportunities for EU systems” (EC, 2008).

Integrating immigrant students into school in Europe (Eurydice, 2009).

Making the mark? An overview of current challenges in the education for migrant, minority and

marginalized children in Europe (OSI, 2008).

MIPEX Series.

OECD Reviews of Migrant Education.

The second generation in Europe. Education and the transition to the labour market (Crul & Schneider,

2009).

Untapped skill: realising the potential of immigrant students (OECD, 2012).

What works in migrant education? (Nusche, 2009).

32