TIJDVAK 3 Tijd van monniken en ridders Andere namen voor deze tijd: Vroege Middeleeuwen
en ridders en horigen. - sjlgs.nl · Tijd van monniken en ridders (500‐100) • De vrijwel...
5
17‐11‐2014 1 Tijd van monniken en ridders (500‐100) • De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid. Gevolgen ineenstorting van het West‐Romeinse rijk in West‐Europa: 1. de eenheid van bestuur verdwijnt 2. de geldeconomie verdwijnt grotendeels. 3. steden raken in verval en verschrompelen tot kleine nederzettingen 4. het wegennet raakt in verval 5. handel en nijverheid kwijnen weg. 6. het wordt onveiliger. 7. Er ontstaan diverse kleinere koninkrijken. 3.2 Hofstelsel en horigen. Tijd van monniken en ridders (500‐100) • De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid. Gevolgen ineenstorting van het West‐ Romeinse rijk in West‐Europa: • steden raken in verval en verschrompelen tot kleine nederzettingen. Dit kwam o.a. doordat de landbouwproductie sterk daalde en de voedselvoorziening naar de steden werd verstoord. Veel mensen verlieten de stad en gingen weer op het platteland wonen. Bisschoppen bleven hun bisdom vanuit de steden besturen, daardoor bleven die steden wel bestaan. Hierdoor veranderde W‐Europa van een agrarisch‐urbane (landbouw en stedelijke samenleving) naar meer agrarische samenleving. 3.2 Hofstelsel en horigen. Tijd van monniken en ridders (500‐100) • De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid. Verandering van een agrarisch‐urbane naar meer agrarische autarkische (zelfvoorzienende) samenleving. Door de groeiende onveiligheid: • Verdween de handel en waren gebieden voor hun voedsel en voorzieningen steeds meer van hun eigen productie afhankelijk. Er ontstond zo een agrarisch‐ autarkische samenleving. Men was voortdurend bezig om voor voldoende voedsel te zorgen. Dat lukte vaak niet, veel mensen waren ondervoed en werden snel ziek, de kans om oud te worden was klein. 3.2 Hofstelsel en horigen.
Transcript of en ridders en horigen. - sjlgs.nl · Tijd van monniken en ridders (500‐100) • De vrijwel...
17‐11‐2014
1
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Gevolgen ineenstorting van het West‐Romeinse rijk in West‐Europa:1. de eenheid van bestuur verdwijnt2. de geldeconomie verdwijnt
grotendeels.3. steden raken in verval en
verschrompelen tot kleine nederzettingen
4. het wegennet raakt in verval5. handel en nijverheid kwijnen
weg.6. het wordt onveiliger.7. Er ontstaan diverse kleinere
koninkrijken.
3.2 Hofstelsel en horigen.
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Gevolgen ineenstorting van het West‐Romeinse rijk in West‐Europa:• steden raken in verval en verschrompelen
tot kleine nederzettingen.
Dit kwam o.a. doordat de landbouwproductiesterk daalde en de voedselvoorziening naar de
stedenwerd verstoord.Veel mensen verlieten de stad en gingen weer op
het platteland wonen.
Bisschoppen bleven hun bisdom vanuit de steden besturen, daardoor bleven die steden wel bestaan.
Hierdoor veranderde W‐Europa van een
agrarisch‐urbane (landbouw en stedelijke samenleving)
naar meer agrarische samenleving.
3.2 Hofstelsel en horigen.
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Verandering van een agrarisch‐urbane
naar meer agrarische
autarkische (zelfvoorzienende)samenleving.
Door de groeiende onveiligheid:• Verdween de handel en
waren gebieden voor hun voedsel en voorzieningen steeds meer van hun eigen productie afhankelijk. Er ontstond zo een agrarisch‐autarkische samenleving.
Men was voortdurend bezigom voor voldoende voedsel tezorgen. Dat lukte vaak niet, veel mensen waren ondervoed en werden snel ziek, de kans om oud te worden was klein.
3.2 Hofstelsel en horigen.
17‐11‐2014
2
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Door de groeiende onveiligheid:konden kleine boeren zich vaak alleen nog handhaven door de bescherming te zoeken bij een versterkte nederzettingvan een grootgrondbezitter of in de buurt van een klooster.
Steeds meer vrije boeren gaven hun eigen grond en vrijheid op in ruil voor bescherming.
Zo groeide het aantal horigen en de horigheid (boeren die aan het domein(landgoed) van de heer gebonden waren.
Opmerking;De horigheid was al ontstaan in de Romeinse tijd (Diocletianus, zie H2) om het wegtrekken van boeren te voorkomen en daarmee de voedselvoorziening te waarborgen.
3.2 Hofstelsel en horigen.
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Het economische stelsel dat hierdoor ontstaat
heet het hofstelsel of domeinstelsel.
Een landgoed of hof/domein werd georganiseerd rond een centrale hof (met een vroonhof, het huis/kasteel waar de heer woonde en het vroonland, het land van de heer). Daaromheen lagen de boerderijen van de vrije en horige boeren. Elke boer had een stuk ʹeigenʹ grond, het hoevenland waarvoor hij pacht (huur in de vorm van een deel van de opbrengst) moest betalen.
3.2 Hofstelsel en horigen.
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
vroonhof en vroonland en hoevenland
3.2 Hofstelsel en horigen.
17‐11‐2014
3
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
vroonhof en vroonland en hoevenland
3.2 Hofstelsel en horigen.
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Het hofstelsel of domeinstelsel.
Naast de hoeven moesten de horige boeren als herendienst ook op dit vroonland werken. Daarnaast moesten ze diverse werkzaamheden doen, zoals het uitvoeren van reparaties aan wegen en gebouwen, het leveren van geweven stoffen, enzovoort.
3.2 Hofstelsel en horigen
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Verschillen tussen het hofstelsel en het leenstelsel
3.2 Hofstelsel en horigen
Het hofstelsel Het leenstelsel
Economisch systeem Militair‐bestuurlijk/politiek systeem
Het is een stelsel van afspraken tussen een heer (die bestuurt en bescherming geeft) en boeren (die voedsel verzorgen).
Na de val van het Romeinse rijk werden veel mensen weer zelfvoorzienend. Omdat de onveiligheid groot was zocht men bescherming bij de heer. In ruil voor die bescherming kwam het land van de boeren in bezit van de heer. De boeren moesten in ruil voor deze bescherming herendiensten verrichten en een deel van de oogst afstaan.
Het is een stelsel dat gebaseerd is op het uitlenen van land in ruil voor trouwedienaren en strijders.
Bij het leenstelsel gaf de leenheer een deel van zijn land (in ruil voor trouw) in leen aan een leenman. Wanneer de leenheer hulp nodig had, bijvoorbeeld bij een oorlog kon hij zijn leenmannen oproepen om mee te vechten. Ook namen de leenmannen (in hun gebied) een deel van het bestuur/rechtspraak over van de heer.
17‐11‐2014
4
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
• De vrijwel volledige vervanging in West‐Europa van de agrarisch‐urbane cultuur door een zelfvoorzienende agrarische cultuur, georganiseerd via hofstelsel en horigheid.
Niet alle handel was trouwens weggevallen. Vanuit sommige plaatsen zoals Dorestadwerd nog gehandeld met andere delen van Europa. De rijkdom die hierdoor ontstond trok o.a. de Noormannen aan, die de stad in de 9e eeuw regelmatig plunderden.
3.2 Hofstelsel en horigen.
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
3.2 Hofstelsel en horigen.
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
3.2 Hofstelsel en horigen.
17‐11‐2014
5
Tijd van monniken en ridders (500‐100)
3.2 Hofstelsel en horigen.
