Effectieve Professionele Ontwikkeling

EFFECTIEVE Professionele Ontwikkelingresulteert in aantoonbare, wenselijke en duurzame veranderingen bij leraren

Kennis Inzicht Vaardigheden Competenties Attitudes Opvattingen Gedrag

In de klaspraktijk Op schoolniveau

Aantoonbare veranderingen

Wat is er veranderd? Hoe weten we dat?

Wenselijke veranderingen

Gewenst door wie?

Leerkrachten? Directies? Andere actoren? Overheid?

Duurzame veranderingen?

Geïntegreerd in Verankerd in

schoolcultuur schoolorganisatie

Leraren = Schoolpersoneel Kritieke massa Norm – gangbare praktijk Implementatie

Effectieve PROFESSIONELE ONTWIKKELING

Professionele ontwikkeling is LLL voor leraren

LEREN LEREN

LEREN

NIET het vullen van lege vaten

NIET het overdragen van kennis

NIET gestandaardiseerd

NIET aan zelfde tempo

Actief proces van kennis- constructie & verwerving

Betekenis geven Op verscheidene

manieren en in verschillend tempo

In het “echte” leven leren mensen alleen wat relevant is

Niemand kan in jouw plaats leren

Niemand kan in jouw plaats leren

OnderwijzenOnderwijzen

Faciliteren van het leren Een krachtige leeromgeving creëren

WYTINWIL What you teach is NOT

what is learnt

WYTINWIL What you teach is NOT

what is learnt

Krachtige leeromgeving

Inhoud vh leren Conceptueel eerder dan feitelijk.

Leerproces Constructief onderzoekeerder dan passive

reproductie Leerklimaat

Veilighheid en experiment Leercomfort

Infrastructuur & materiaal

Implicaties voor het leren van Implicaties voor het leren van lerarenleraren

Leraren zijn expert leerders Leraren zijn expert leerders

……want leren is hun stielwant leren is hun stiel

Gemiddelde jaarlijkse Gemiddelde jaarlijkse leertijdleertijd

Gemiddeld aantal nascholingsuren per leraar/jaar= h

Gemiddeld aantal contact- en studeeruren per leerling/jaar = h

Potentieel aantal leeruren per leraar/jaar= h

Wie is eigenlijk de expert?

Wie is eigenlijk de expert?

Wat een tijdsverlies!!Wat een tijdsverlies!!

Implicaties voor het leren van Implicaties voor het leren van lerarenleraren

Leraren leren op de werkvloer “on the job”

Het is efficiënt qua tijdsgebruik Leraren leren volgens het reflectie – en –

actie model: deconstructie & reconstructie van hun praktijk en hun opvattingen

Leraren leren vanuit een reële bekommernis in a reële context

We moeten toch het wiel niet opnieuw uitvinden!

Implicaties voor het leren van Implicaties voor het leren van leraren (2)leraren (2)

Niemand kan leren in de plaats van de leraren

externe experten zijn slechts facilitatoren

Ook leraren hebben een krachtige leeromgeving nodig

Leraren leren en werken samen

Waarom samen Waarom samen werken & leren?werken & leren?

De vereiste competenties vind je niet verenigd in één persoon

De uitdagingen zijn te complex voor één eenzame leraar

Bestrijden van vervreemding Gedeelde betekenis creëren Systeemdenken: hoe draagt wat ik

doe bij tot een betekenisvol geheel?

« School improvement works best

when a clear and practical focus of development is linked to simultaneous work on the internal conditions within the school. »

D. Hopkins

Interne conditiesInterne condities (1)(1)

empowermentempowerment

Gedeeld leiderschap

Gedeeld leiderschap

Samenwerkings cultuur

Samenwerkings cultuur

Positieve onderlingeafhankelijkheid

Positieve onderlingeafhankelijkheid

verbondenheidverbondenheid respectrespect

Veilige omgeving

Veilige omgeving

vertrouwen

vertrouwen

Interne Condities Interne Condities (2)(2)Gedeelde

betekenis

Gedeelde betekenis

Systeem

denkenSysteem

denken

Geïntegreerde benadering

Geïntegreerde benadering

Structurele verankering

Structurele verankering

Muren slopen tussen klassen en vakken

Muren slopen tussen klassen en vakken

Duidelijke

communicatie

kanalen

Duidelijke

communicatie

kanalenDuidelijke procedures

Duidelijke procedures

Schoolbeleid

Schoolbeleid

Implicaties voor professionele ontwikkeling

Balans tussen individuele en institutionele behoeften

Geen doel maar middel Niet vrijblijvend Uiteindelijk doel is leren van leerlingen Leidt tot betere praktijk, die aantoonbaar,

wenselijk en duurzaam is. Deze betere praktijk is de norm in de school Professionele ontwikkeling voor allen, niet alleen

voor de happy few Implementatiestrategieën om de kritieke massa

erbij te betrekken. Er zijn geen short cuts Leraren leren en werken samen

Dimensies van Professionele Dimensies van Professionele Leergemeenschappen (Kruse, Louis & Leergemeenschappen (Kruse, Louis & Bryk)Bryk)

Kenmerken

Structurele voorwaarden

Human resources

Reflectieve dialoog Collectieve focus op leren v.

leerlingen Deprivatiseren vd praktijk Samenwerking Gedeelde waarden en normen

Ontmoetings- en discussietijd Fysieke nabijheid Onderlinge afhankelijkheid

leraren Empowerment van leraren &

autonomie van school Communicatiestructuren

Openheid t.o.v. verbetering Vertrouwen & respect Ondersteunend leiderschap Cognitieve basis

Activiteiten voor schooleigen Activiteiten voor schooleigen professionele ontwikkelingprofessionele ontwikkeling

Observeren van lessen van collega’s Geven en ontvangen van feedback aan/van

collega’s Elkaar coachen Samen met collega’s lessen plannen Aan actie-onderzoek doen Mentoren van beginnende leraren Werk van leerlingen evalueren samen met

collega’s Reflecteren samen met collega’s Een goede (externe) kritische vriend vinden

Als je dan toch een cursus Als je dan toch een cursus nodig hebt…nodig hebt…

Bermuda Driehoek Bermuda Driehoek

Top down vernieuwingen Ongerelateerde eenmalige activiteiten Voor geïnteresseerde individuen Lezingen door externe experts

Effectieve Professionele Ontwikkeling is team- en schoolgericht

Professionele ontwikkeling en schoolontwikkeling gaan hand in hand

Individuele behoeften & Institutionele behoeften

Effectieve Professionele Ontwikkeling is procesmatig

Gespreid in de tijd Kansen om uit te proberen Kansen tot rapportering, feedback &

reflectie Procesevaluatie

Effectieve Professionele Ontwikkeling is geworteld in reflectie

Professionele ontwikkeling is meer dan het trainen van vaardigheden

Praktijk geïnformeerd door theorie en vice versa

Effectieve Professionele Ontwikkeling is ervaringsgericht

Houdt rekening met en bouwt verder op de ervaring en de context van de deelnemers

Snijdt de concrete problemen aan die de deelnemers ervaren in hun beroepspraktijk

Tip: gebruik het ‘workshop model’, en laat de de deelnemers concreet ervaringsgericht leren.

Effectieve Professionele Ontwikkeling is gefocust

Specifieke doelstellingen en inhoud Zicht op de ‘gewenste’ toekomst Gefocust op aspecten van leren en

onderwijzen

Effectieve Professionele Ontwikkeling is coöperatief

Niet aan, maar met de deelnemers Gedeelde verantwoordelijkheid

tussen gebruiker en aanbieder Samenwerking tussen collega’s Groepswerk Heel veel leren vindt plaats buiten

de sessies

Effectieve Professionele Ontwikkeling is gedifferentieerd

Houdt rekening met verschillen in leerstijlen context behoeften mentale modellen

Effectieve Professionele Ontwikkeling behelst produceren en construeren

Kennis en vaardigheden worden niet doorgegeven maar verworven

Actief werken aan ‘product’ geeft motivatie Leren vindt plaats door het

productieproces Er zijn individuele verschillen in leerwinst

Hoeveel er geleerd wordt Wat er geleerd wordt

Geef lezingen een plaats in het geheel, maar ook niet meer dan dat.

Effectieve Professionele Ontwikkeling is gebaseerd op eigenaarschap

Betrokkenheid Het eigen leren in handen nemen Ontwikkelen én implementeren

Effectieve Professionele Ontwikkeling is geïntegreerd

Sluit aan bij bestaande kennis, vaardigheden en structuren

Helpt transferabele kennis en vaardigheden verwerven

Is ingebed in het schoolontwikkelingsplan en het nascholingsplan

Criteria voor Effectieve Professionele Ontwikkelingsprogramma’s

Team- en schoolgericht Procesmatig Geworteld in reflectie Ervaringsgericht Gefocust Coöperatief Gedifferentieerd Behelst produceren en construeren Gebaseerd op eigenaarschap Geïntegreerd

OpdrachtOpdracht

Ontwerp een professioneel ontwikkelingsprogramma voor uw school of scholengroep

Houd rekening met effectiviteitscriteria én met…

Doelstellingen Methodes Structuur vh

programma Timing Doelgroep(en) Evaluatie Verdeling van taken

en verantwoordelijkheden (intern/extern)