België-Belgique

P.B. - P.P.

B - 5469eandismagazinejuni 2016

32w e g w i j s i n e n e r g i e

Halt klimaatopwarmingWat kun jij doen?

Duurzaam bouwen (BEN)Groene mobiliteitWat doet Eandis?

THEMA-NUMMER

2 3

Dossier Ben

Dossier Duurzame moBiliteit

3

4

11

Hoe kun jij een verschil maken?

Kies jij voor een groene auto? Ontdek in dit dossier welke wagen bij jou past! Laat je inspireren door het verhaal van Kim en Lieselot. Zij kozen een CNG-wagen. Of zou je eerder gaan voor een elektrische wagen? Wouter en Brenda deden het je voor. Lees hun getuigenis.

Dossier eanDis en innovatie voor energie- DuurzaamheiD

eanDis-nieuwtjes

hoe contacteer je eanDis?

17

21

24Eandis kiest leds voor openbare verlichting. Onze medewerkers bieden steden en gemeenten sinds 2010 advies voor efficiënt energie-beheer. En we zetten mee onze schouders onder de ontwikkeling van warmtenetten. Lees in dit dossier met welke vernieuwingen we het energielandschap van morgen vandaag al vorm geven.

Lees in een notendop waarvoor Eandis staat en wat we doen.

Wat hebben wildgroeiende takken en elektrische boven-leidingen gemeen? Niets! Zorg dat ze nooit in elkaars buurt komen en snoei tijdig je bomen.

Maak kennis met een handige tool die alle werven van Eandis voor jou in kaart brengt.

Droom je van een duurzame en energiezuinige woning? Of wil je gewoon handige tips om thuis energie te besparen? Kom dan naar onze ‘Energiefit’-infosessies.

Snelle en makkelijke webadressen, nummers voor dringende oproepen en de adressen van onze klantenkantoren vind je netjes in een lijstje.

Inhoud

Energie is de sleutelOns energiegebruik is daarbij een cruciale factor. Volgens het Milieu-rapport Vlaanderen was 73% van de broeikasgasuitstoot in Vlaanderen in 2014 een direct gevolg van energiege-bruik en de verbranding van fossiele brandstoffen (steenkool, aardolie, aardgas en hun afgeleide producten). Op ruime afstand volgen de chemi-sche industrie (ongeveer 10% van de uitstoot) en emissies gelinkt aan vee-teelt (5%).

Kortom, we moeten ons energie-gebruik aanpassen. Maar welk gebruik precies? Ook hier geeft het Milieu-rapport een antwoord: de emissies in Vlaanderen zijn vooral een gevolg van transport (29%) en van de verwarming van gebouwen (23%).

Duurzaam wonen, duurzaam rijdenWie zelf zijn steentje wil bijdragen, kan dus het grootste verschil maken op twee terreinen: met een duurzame woning en door te kiezen voor duurza-me mobiliteit. Opvallend: duurzaam-heid, comfort en financiële voordelen gaan hier meestal hand in hand.

Maar misschien zie je niet meteen hoe? In deze thema-editie van het Eandismagazine nemen we je bij de hand, met concrete tips. Als Vlaams energiekenniscentrum is het onze ambitie om de klimaatdoelstellingen mee te helpen realiseren. We delen graag de kennis die we in huis hebben.

We gaan uitgebreid in op BEN, wat staat voor bijna-energieneutraal. Bouwen volgens de BEN-principes wordt vanaf 2021 de standaard voor

nieuwbouwwoningen in Vlaanderen, in heel Europa zelfs. Met concrete tips en voorbeelden vertellen we je hoe je vandaag al kunt inspelen op deze dwingende trend die ons vroeg of laat allemaal zal beïnvloeden.

Duurzame mobiliteit wordt hip, maar wat betekent het als je vandaag kiest voor een auto op CNG of elektriciteit? We doen het voor je uit de doeken en geven inspire-rende voorbeelden mee.

Als belangrijke speler in de Vlaamse energiesector, maakt Eandis vandaag al werk van een wereld vol hernieuwbare energie. We vertellen over een paar van onze projecten.

We wensen je veel leesplezier, en vooral: goesting om zelf een verschil te maken!

Eandis

Beste lezer,

Het klimaatdebat is alomtegenwoordig. Cruciale vraag: hoe schakelen we over op een wereld die CO2 zo veel mogelijk bant, om de klimaatopwar-ming een halt toe te roepen? Het wereldwijde klimaatakkoord dat in december in Parijs werd bereikt, spreekt de duidelijke ambitie uit om daarvoor de nodige inspanningen te leveren (de zogenaamde 40-27-27-10-doelstellingen).

voorwoorD: halt klimaatopwarming

In 2021 moeten alle nieuwe gebou-wen in Europa bijna-energieneutraal zijn. Wat is BEN precies? Waarom is het zo belangrijk en hoe beïnvloedt het jou? In dit dossier lees je alles over het nieuwe energiezuinige bou-wen. Ook de premies, geldig in 2016, komen aan bod.

VOORWOORD

klimaatopwarming Hoe kun jij een verschil maken?

Halt

4 5

In 2021 moeten alle nieuwe gebouwen in Europa bijna-energie-neutraal (BEN) zijn. Maar je hoeft niet tot 2021 te wachten. Bijna- energieneutraal bouwen biedt nu al een marktvoordeel ten opzichte van een standaardnieuwbouw, ook bij renovatie. Je krijgt er een forse energiebesparing en een geweldig comfort voor in de plaats.

Waarom kiezen voor BEN?Comfort, energiebesparing en meerwaarde voor je huis

BEN je mee?In een BEN-nieuwbouw is het energieprestatiepeil ≤ E30 is het isolatiepeil ≤ K40 (*) moet je vloeren en vensters beter isoleren dan vandaag (dak, buitenmuren en beglazing: geen verschil met nu)

verbruik je minder dan 70 kWh/m² voor verwarming (*) produceer je een minimumaandeel hernieuwbare energie (*) voorzie je ventilatie (*) is het risico op oververhitting beperkt (*)

(*) geen verschil met de huidige norm

!

Verbouwplannen?Ook bijna-energieneutraal verbou-wen is vandaag de slimste keuze. Door je woning energie-efficiënt te renoveren, geniet je jarenlang een lager energieverbruik, meer woon-comfort en een betere verhuur-of verkoopprijs.

Het Renovatiepact van de Vlaamse overheid streeft op termijn naar een maximaal E-peil van 60 voor bestaande woningen. Pak eerst de warmteverliezen aan door extra dik te isoleren en verwarm dan zo duur-zaam mogelijk.

Meer weten?Neem zeker een kijkje op www.energiesparen.be/BEN en download de ‘Praktische bouw-gids voor jouw BEN-woning’.

Op pagina 10 van dit magazine lees je over de premies die je kunt krijgen als je energie-besparende investeringen doet. Op pagina 8 vertellen we je over interessante hernieuwbare verwarmingstechnieken.

Hoe lager het energieprestatiepeil, hoe energiezuiniger je woning. Een BEN-nieuwbouw haalt een E-peil van maximaal E30. Welke acties kun je daarvoor ondernemen?

Isoleer beter dan de minimum-eisIsoleren doe je in principe maar één keer. Doe het dus meteen goed! Zorg bijvoorbeeld voor een gemiddelde isolatiedikte van 30 cm in de buiten-muren. Door de trap, de berging, het sanitair, de technische ruimte en zelfs meubelen tegen de buitenwanden te plaatsen, versterk je het isolerende effect nog meer.

Je nieuwbouw haalt gemakkelijk een E-peil 40 tot 35 als je beter isoleert dan de minimumeis (http://www.energiesparen.be/epb/welkeeisen). Streef voor je muren en dak naar U-waardes van 0,15 tot 0,20 W/m²K. Hiermee zal je woning ook na 2021 goed in de markt liggen.

Bekijk samen met je architect welke bouwmethode het best aan je eisen tegemoetkomt.

Renovatieplannen? Start bij de buitenkant!Stel, je wilt je huis verbouwen. Daarbij mik je natuurlijk op een zo groot mogelijk comfort en rendement. Hoe begin je daar het best aan? Een proef-project in Mechelen wijst je de weg. We geven alvast een tip: het meeste voordeel ligt in de buitenkant van je woning.

Een doorsnee rijwoning in het stads-centrum: de leefruimte op het gelijk-vloers, kamers op de eerste verdie-ping en een zolderruimte onder het klassieke hellende dak. Een aardige, maar geen buitengewone woonst.

Dan koopt Jasper Truyens het huis. Hij en zijn vrouw willen van hun woning een eigentijds pand maken en nemen het volledige gebouw onder handen. Zowel de binnenkant als de buitenkant krijgen een fikse opknap-beurt.

Kies duurzame verwarmingstechnieken Na een degelijke isolatie, is het nog een kleine stap om een E-peil 30 te halen. Hoe? Door nu al voor duurzame en (ultra)zuinige verwarmingstechnie-ken te kiezen.

Combineer hernieuwbare energie (via een warmtepomp, zonnepanelen of een zonneboiler) met een fossiele brandstof zoals aardgas (via een condensatieketel). De hernieuw-bare energie zorgt voor de hoofd- verwarming. Op piekmomenten of bij te weinig opbrengst, springt de condensatieketel bij. Zo’n bivalente ketel schakelt, afhankelijk van de omstandigheden, altijd de meest ren-dabele en energievriendelijke bron in.

Zoek samen met je installateur naar een energie-efficiënte oplossing op maat van je woning.

Beperk de kostenBEN-bouwen kan met elk budget. Wie het slim aanpakt, kan de meerkosten beperken tot 4 à 6% in vergelijking met een ‘gewone’ nieuwbouw.

Een huis van 100 m² kost minder aan materialen dan een huis van 120 m². Je hoeft ook minder vier-kante meters te verwarmen.

Faseer de werken. Spendeer in het begin bijvoorbeeld minder aan de binneninrichting en de afwerking. Zo kun je extra investeren in de bouwschil.

Steek zelf de handen uit de mouwen. Een hellend dak isoleren is niet moeilijk, zolang je het nauwkeurig doet en de plaat-singsregels respecteert.

Maak een afweging tussen kosten en baten, zowel voor de ruwbouw als voor de ventilatie- en verwar-mingstechnieken.

VERBOUWCASE

DOSSIER

BENDE NIEUWE

NORM

© Wienerberger

6 7

‘Als leek in de wereld van verbou-wen, gaat aan het begin van zo’n groot project een wereld voor je open’, vertelt Jasper. ‘Je wordt over-donderd door de mogelijkheden. Voor elk punt van verbetering aan je huis krijg je tal van mogelijke oplossin-gen. Je dreigt op dat moment de weg kwijt te raken. Daarom is het belang-rijk om de tijd te nemen en alle opties goed te onderzoeken. Daarbij is de hamvraag: waaraan geef ik mijn geld uit?’

Elke geïnvesteerde euro is 20% meer waardWelke investering betekent precies de grootste meerwaarde voor het huis zelf? Om op die vraag een duidelijk antwoord te krijgen, laten Jasper en zijn vrouw hun huis vóór en na de verbouwing schatten. De onafhankelij-ke schatter heeft daarbij oog voor de winst die de verschillende onderdelen opleveren.

Meer comfort in een mooier huisMaar wie renoveert, wil natuurlijk meer dan enkel een hypothetische meerwaarde van zijn woning. Je investeert in een mooier huis waar het beter is om te leven.

Een huis dat de aandacht trekt

De renovaties zorgden er niet alleen voor dat Jaspers huis pro-bleemloos generaties lang weer en wind zal weerstaan, het ziet er ook een stuk mooier en moderner uit. Van een doorsnee pand maakte hij een opvallende gezinswoning die alvast in uitzicht niet hoeft onder te doen voor de meest recente nieuwbouwwoningen.

Jasper is terecht trots op zijn nieuwe woonst. ‘We merken tegen-woordig vaak dat mensen die door onze straat lopen even blijven staan om ons huis te bewonderen. Dan denken we wel eens terug aan alle tijd, geld en moeite die we in ons huis hebben geïnvesteerd en beseffen we dat we iets bijzonders hebben verwezenlijkt.’

Isolatie en al zijn voordelen

Ook over de verbeterde isolatie is Jasper zeer te spreken. De nieuwe gevel en het schrijnwerk voldoen met een U-waarde — de hoeveel-heid warmte die een wand doorlaat — van 0,24 W/m²K aan de huidige EPB-eisen (energieprestatie en binnenklimaat). Met een waarde van 0,15 W/m²K scoort het dak zelfs nog beter.

Maar dat zijn slechts de cijfertjes. Hoewel de goed geïsoleerde voor-gevel heel wat helpt te besparen op Jaspers energierekening, telt voor hem vooral het verhoogde comfort. ‘Zo hebben we minder lawaai van voorbijrijdende auto’s, wat goed is voor de rust in huis. Maar de renovatie houdt ook structurele voordelen in. Een goed geïsoleerd huis laat immers hogere ruimtes toe. Die zorgen ervoor dat onze leefruimte de hele dag door baadt in het licht. Dat schept een aange-name sfeer in huis en scheelt op de koop toe een stuk aan verlichting.’

Renoveren = leren over wonen‘Voor mij was onze verbouwing een erg leerrijke ervaring’, besluit Jasper. ‘Ik sta versteld van wat deze renovatie voor ons gezin betekent. We leven nu in een mooier, gezonder en aangenamer huis. Als we ooit verhuizen, kunnen we rekenen op een mooie meerwaarde van onze investering.

Ik leerde ook heel wat bij over duur-zame energie en de recuperatie van regenwater … Maar dat is voor een volgend project.’

Renovatie van de bouwschil (dak en gevel):

- De gevel: buitenisolatie en een afwerking met steenstrippen (dunne gevelstenen van 22 mm dikte)

- De voorgevel: vernieuwing van al het schrijnwerk

- Het dak: isolatie, een kwaliteits-vol onderdak en een afwerking in duurzame kleidakpannen

- De veranda achteraan moest plaats ruimen voor een nieuwe aanbouw.

Binnenwerken:

- Nieuwe, geïsoleerde vloeren

- Een ventilatiesysteem C+

- Nieuw pleisterwerk voor alle binnenmuren

- Een gascondensatieketel met vloerverwarming voor het gelijkvloers en radiatoren op de verdiepingen

- Vernieuwde sanitaire en elektri-sche installaties

- De woning werd heringedeeld om de lichtinval en de leefruimte te optimaliseren.

Het spreekt voor zich dat het gebouw sinds de renovatie aanzienlijk meer waard is. De waarde steeg van 175 000 euro tot 325 000 euro, een stijging van 150 000 euro of 85% van de oorspronkelijk geschatte prijs.

Maar wat blijkt? Naar schatting 100 000 euro (67%) van die meerwaar-de is toe te schrijven aan de reno-vatie van de bouwschil, terwijl dat gedeelte slechts 45% van de totale kostprijs uitmaakt.

Totale investeringskost aan de bouwschil: - Ruwbouwwerken aanbouw: 21 500 euro- Buitenschrijnwerk:

14 800 euro- Renovatie hellend dak +

dakvlakramen: 15 100 euro

- Gevelrenovatie (isolatie + gevelafwerking): 31 800 euro

Hoeveel rendement haalt zo’n investering precies? Een vlug reken-sommetje leert ons dat een totaal van 83 200 euro voor de renovatie van de gevel en het dak (btw inbegrepen, geen rekening houdend met premies) een meerwaarde oplevert van 100 000 euro. Dat is een winst van maar liefst 20%. Geen slechte inves-tering in deze tijden van beursschom-melingen en lage rentevoeten.

Wat hield de renovatie precies in?

© Wienerberger

© Wienerberger

8 9

Ondanks het wegvallen van groenestroomcertificaten voor nieuwe installaties ≤ 10 kVA piek, blijven zonnepanelen een rendabele en veilige investering. De gemiddelde kostprijs bedraagt ongeveer 1 600 euro per kWp (Wattpiek geeft het vermogen van zonnepanelen aan). Voor een doorsnee gezin komt dat neer op ongeveer 6 400 euro (4kWp). Die investering verdient zichzelf op 11 jaar terug. Meer nog, met een levensduur van minstens 25 jaar, kan zo’n installatie je op termijn nog een mooi centje opleveren.

Voor de hoogste opbrengst plaats je je zonnepanelen het best in zuidoost- tot zuidwestelijke richting en onder een hoek van 20° tot 60°. Om de opbrengst maximaal te houden, is het belangrijk dat de panelen niet in de schaduw komen te liggen van huidige of toekomstige gebouwen of bomen.

Zonnepanelen vereisen meestal geen bouwvergunning. Het kan echter geen kwaad om dit na te vragen bij je gemeentebestuur. Ze hebben wel een keuring nodig en moeten gemeld worden bij Eandis.

Duurzame energie, het kan ook andersWie kiest voor een BEN-woning, moet een bepaald aandeel aan hernieuwbare energie produceren. Tegenwoordig zijn er tal van mogelijkheden om dat te doen. Wat brengt voor jou het meest op? We spitten de mogelijkheden uit.

Een WKK of warmtekrachtkoppeling wekt tegelijk warmte en mechanische energie (kracht) op. Mechanische energie van een verbrandingsmotor wordt omgezet in elektriciteit voor lokaal gebruik of teruglevering op het net. De vrijgekomen warmte zorgt voor verwarming en/of sanitair warm water (SWW). De combinatie van de twee is 30% efficiënter dan wanneer je beide apart opwekt.

Aan een kleine installatie voor een woning hangt een kostenplaatje van ongeveer 12 000 euro vast. Je zult ook iets meer energie verbruiken (aard-gas, LNG, stookolie, houtpellets …)

om de motor van je WKK draaiende te houden. De winst zit vooral in de besparing op elektriciteit en in de warmtekrachtcertificaten waarop kwalitatieve WKK-installaties recht hebben. Je krijgt één certificaat, ter waarde van 31 euro, per megawattuur aan primaire energiebesparing.

We zien ook een opkomst van brand-stofceltechnologie die een hoog elek-trisch rendement combineert met een kleiner thermisch vermogen waarbij minder warmte wordt geproduceerd. Daardoor leent dit soort WKK zich beter voor woningen met een lagere warmtevraag.

zonnepanelen

wkk

Rapport zonnepanelen: kostprijs ongeveer 6 400 euro voor een doorsnee gezin

✔ Gaan minstens 25 jaar mee (omvormer 12 jaar)✔ Weinig onderhoud✔ Energielening mogelijk Juiste oriëntatie van je dak vereist Geen groenestroomcertificaten meer

Rapport WKK: kostprijs van 12 000 euro

✔ Hoog rendement door combinatie van warmte en elektriciteit✔ Warmtekrachtcertificaten Pas rendabel bij een warmtevraag van 15 000 kWh

Zoals de naam laat vermoeden, maakt een zonnecollector/-boiler gebruik van de zon om warm water op te wekken. Zo kun je tot 60% van de vereiste energie voor je sanitair warm water uitsparen. Met een bij-komende investering kun je er ook je verwarming op lage temperatuur mee ondersteunen.

De collector op het dak staat via leidingen in verbinding met een boiler elders in het huis. Om ook in

de koude wintermaanden van dit systeem gebruik te maken, heb je een naverwarming nodig via centrale verwarming, een doorstromer of een warmtepomp.

Een installatie voor een gemiddeld gezin kost ongeveer 4 300 euro. Afhankelijk van je type boiler en rekening houdend met eventuele premies, verdien je dat bedrag terug over een termijn van 8 tot 20 jaar.

zonneBoiler

Rapport zonneboiler: kostprijs ongeveer 4 300 euro

✔ Lange levensduur✔ Energielening mogelijk✔ Komt in aanmerking voor premies Plaats op het dak nodig

Mogelijkheden troef, de keuze is aan jou

De keuze tussen de verschillende alternatieven zal je wellicht niet makkelijk vallen. Hou daarom in het achterhoofd dat niets je belet om de verschillende alternatieven te combineren. Combineer bij-voorbeeld een warmtepomp met zonnepanelen en voorzie volledig in je eigen energiebehoefte. Heb je dan nog wat ruimte op je dak? Misschien is een zonneboiler geen slecht idee. Heb je geen plaats meer op je dak, maar is je warm-tevraag hoog genoeg? Dan is een micro-WKK voor jou de oplossing.

warmtepompen

Rapport warmtepomp: kostprijs tussen de 3 000 en de 25 000 euro

✔ Bruikbaar met bestaande radiatoren (als die groot genoeg zijn)✔ Ook koeling mogelijk✔ Komt in aanmerking voor premies Plaats nodig voor binnen- en buitenunits + bekabeling

Een warmtepomp is een apparaat dat warmte verplaatst. Het bekendste voorbeeld hiervan is een koelkast. Die onttrekt warmte uit de koelruimte en geeft die weer vrij aan de omgeving. Volgens hetzelfde principe lenen warmtepompen zich ook voor de voorziening van verwarming en sanitair warm water.

We onderscheiden 4 soorten warmte-pompen. Elk type heeft zijn specifieke toepassingsmogelijkheden en voordelen.

- water/water- bodem/water (geothermisch)- lucht/water- lucht/lucht

De kostprijs kan sterk variëren. Door-gaans is een lucht/lucht-warmtepomp het goedkoopst (rond de 2 500 euro) en een geothermische het duurst (ongeveer 25 000 euro).

Het rendement van een warmtepomp hangt af van de verhouding tussen het opgenomen en het afgegeven vermo-gen. Dat drukken we uit in COP (Coëf-ficiënt Of Performance) en jaarlijks in SPF (Seasonal Performance Factor). Hoe hoger de waarden, des te beter rendeert je warmtepomp. Vergelijken is de boodschap.

10 11

huiDig premie- aanBoD verlengD tot einD 2016

Dit veranDert er in 2017

Vermoedelijk vanaf 1 augustus 2016

(onder voorbehoud definitieve goedkeuring Vlaamse regering -

raadpleeg onze website voor exacte startdatum)

Premie voor na-isolatie van bestaande buitenmuur via binnenzijdeSoms is na-isoleren aan de bin-nenzijde de enige oplossing om de energieprestatie van je woning te verbeteren. Bijvoor-beeld als het uitzicht van je gevel moet bewaard blijven of als er geen spouw aanwezig is. Je ontvangt voor deze binnenisolatie ook een premie van 15 euro/m² (voor werken met eindfactuur vanaf 1 juli 2016).

TIP: Wie succesvol wil isoleren, laat het best eerst de staat van de buitenmuren evalueren. Voor-al de vochthuishouding van de muur en de koudebruggen vragen de nodige aandacht.

Vanaf 1 januari 2017 (onder voorbehoud definitieve goedkeuring Vlaamse regering)

TotaalrenovatiebonusWanneer je verschillende inves-teringen combineert in een zoge-noemde ‘totaalrenovatie’, dan mag je vanaf 2017 rekenen op een bonus, bovenop de indivi-duele premies.

Voor zo’n totaalrenovatiebonus komen zeven investeringen in aanmerking: dak-, glas-, muur-, vloerisolatie, warmtepomp, zonneboiler en ventilatie. Voor-waarde is dat je drie of meer van deze investeringen binnen een termijn van vijf jaar realiseert.

Je bonus varieert tussen 1 250 euro en 4 750 euro, afhan-kelijk van het aantal uitgevoerde werkzaamheden. Voor minimum drie investeringen bedraagt de bonus 1 250 euro, voor alle zeven investeringen is dat 4 750 euro.

De Vlaamse regering voorziet vanaf 1 januari 2017 een premiehervorming, waarbij sommige premies worden afgebouwd. En nieuwbouwers die vanaf volgend jaar een bouwaanvraag indienen, ontvangen geen E-peilpremie meer. Maak dus nog snel gebruik van de huidige energiepremies.

Energiepremies in beweging

!Vraag

online je premie aan via www.eandis.be

Makkelijk en snel!

De Vlaamse regering gaf haar princi-piële akkoord om het huidig premie-stelsel te verlengen tot eind 2016. Je hebt dus nog zes maand de tijd om offertes op te vragen, de werken te laten uitvoeren en te laten factu-reren. Enkel met eindfacturen geda-teerd in 2016 kun je nog genieten van de huidige premies. Ons premieaan-bod vind je op www.eandis.be > Energie besparen.

Op 4 maart keurde de Vlaamse regering in principe de hervorming van de ener-giepremies goed. De definitieve goed-keuring verwachten we binnenkort. Wat zijn de belangrijkste wijzigingen?

Premies voor nieuwbouw

De E-peilpremie verdwijnt (voor bouwaanvragen vanaf 2017).

Premies voor bestaande woningen

De premies voor

dakisolatie en hoogrendements-beglazing gaan omlaag.

zonneboiler, muurisolatie en vloer-isolatie blijven behouden.

geothermische warmtepompen verhogen naar 4 000 euro en worden een vast bedrag per type warmtepomp.

muur-isolatie en superisolerend glas (combinatiepremie) worden vervan-gen door een totaalrenovatie-

bonus.

!Nieuw

!Nieuw

Kies jij voor een groene auto?De motor achter duurzaam energiegebruik

In Vlaanderen rijden bijna 4 miljoen auto’s rond. Samen zijn die elk jaar goed voor 56 miljard kilometer rij-den, 16 miljoen ton CO2-uitstoot en een onophoudelijke emissie van fijn stof.

Groene auto’s kunnen dus een grote rol spelen als we de klimaatverande-ring willen beperken. Met de keuze voor een duurzame auto kun je zelf een groot verschil maken.

De duurzaamste auto’s zijn de puur elektrische en die op waterstof. Als overgangsbrandstof voor de komende decennia staat rijden op aardgas ook bovenaan het lijstje, zowel CNG (‘compressed natural gas’ of samen-geperst aardgas) als LNG (liquid natural gas, eerder iets voor vracht-wagens). Hybride voertuigen, die elektriciteit combineren met benzine of diesel, zijn een dankbare tussen-stap. Ze worden wel steeds minder als écht duurzaam beschouwd.

Waar staan we vandaag?Een week na de lancering van de Tesla 3 — de ‘gezinsversie’ in het elektrische Tesla-aanbod — liet het bedrijf weten dat het al 325 000 reservaties had genoteerd. Elektrisch rijden lijkt dus alvast hip te worden.

Toegegeven, het aantal duurzame auto’s in België is nog zeer beperkt. Maar als we de in het eerste kwartaal van 2016 ingeschreven nummerplaten vergelijken met dezelfde periode in 2015, is het duidelijk dat er iets beweegt. Er worden meer benzine-auto’s ingeschreven ten nadele van diesels, die nog stukken vervuilen-der zijn. En vooral: het aandeel van nieuwe duurzame auto’s in de verder stabiele automarkt groeit:

Het aantal ingeschreven CNG-auto’s ligt 266% hoger (192)

Het aantal ingeschreven elektrische auto’s ligt 71% hoger (1070)

Het aantal ingeschreven hybrides op benzine/elektriciteit ligt 47% hoger (3669)

Kiezen voor duurzame mobiliteit is vandaag een concrete optie. Op de volgende bladzijden doen we graag voor jou uit de doeken wat dat precies inhoudt.

DOSSIERDUURZAAM

RIJDEN

12 13

Duurzaam rijden: wat betekent dat?

Hoeveel kost een CNG-voertuig?Voor een CNG-voertuig voor particu-lier gebruik tel je tussen de 16 000 en de 24 000 euro neer, afhankelijk van het model. Dat is vergelijkbaar met of net iets duurder dan een conven-tionele wagen met verbrandings-motor. Je betaalt echter een lagere belasting op de inverkeerstelling (BIV). De komende vijf jaar betaal je bovendien geen verkeersbelasting voor een CNG-wagen.

Hoe veilig is rijden op aardgas?Even veilig als een benzine- of diesel-voertuig. De aardgastank is solide en volledig afgesloten. Autoconstructeurs passen bij de fabricatie van voertuigen op aardgas de meest strikte veilig-heidsnormen toe. Tal van innovatieve technologieën maken van de aard-gastank een van de stevigste onder-delen. Met een CNG-auto mag je ook parkeren in ondergrondse garages.

Rijdt een CNG-wagen hetzelfde als een gewone wagen? Er is geen verschil merkbaar in pres-tatie en vermogen van de motor in vergelijking met een conventionele wagen. Een CNG-wagen heeft een actieradius tot 500 km. Bovendien

is dit type wagen meestal voorzien van een extra benzinetank die ervoor zorgt dat je ook zonder aardgas nog kunt rijden. Met een volle tank rijd je ongeveer even ver als met een voer-tuig op benzine of diesel.

Hoe tank je met een CNG-voertuig?Ook dat is vergelijkbaar met een klassieke wagen. Er is een vulzuil, een slang en een pistool. Die zien er iets anders uit dan een gewone tankopstelling, maar de werking is vergelijkbaar. Aan- en afkoppelen van het vulpistool is schoon en eenvoudig. Het duurt ook ongeveer even lang om je auto vol te tanken.

Waar vind je vulstations in je buurt?Wellicht moet je vandaag je rit nog aanpassen in functie van de locatie van het tankstation. Als je louter op CNG wil rijden, moet je iets vaker tanken. Maar het netwerk van tankstations voor aard-gas is in volle ontwikkeling. Vandaag zijn er 53 actieve tankstations en staan er 50 nieuwe gepland. Op de website www.ngva.be vind je makkelijk het dichtstbijzijnde vulstation in jouw buurt.

Belangrijk weetje: tegen 2020 zullen er 300 CNG-vulstations operationeel zijn in België.

Wie ‘duurzaam rijden’ zegt, denkt vandaag vooral aan auto’s op CNG (samengeperst aardgas) of elektriciteit. Hybride varianten (een combinatie met een klassieke motor) zijn een tussenstap. Maar wat betekent het als je kiest voor CNG of elektrisch? Je leest het hier.

rijDen op cng Hoeveel kost een

elektrische auto?Een elektrische auto is bij aankoop vaak duurder dan een klassieke wagen. Je hebt een elektrische auto vanaf 24 000 euro. Afhankelijk van het model kan de prijs oplopen tot 100 000 euro. Daar tegenover staat dat elektrisch in gebruik gewoonweg het goedkoopste is.

Vanaf 2016 heb je als particulier recht op een zero-emissiepremie tot 5 000 euro bij de aankoop van een 100% elektrische wagen. Bovendien geniet je andere voordelen, zoals lage ver-bruikskosten en een vrijstelling voor de belasting op inverkeerstelling en voor de jaarlijkse verkeersbelasting.

Rijdt een elektrische wagen hetzelfde als een gewone wagen? Een elektrische auto heeft geen ver-snellingsbak. Hij rijdt makkelijk, net zoals andere automatische wagens. Maar een elektrische auto is veel stiller, accelereert vlot en rijdt even aangenaam als een klassieke wagen. Hij haalt probleemloos 120 km/uur.

Hoe ver kun je rijden met een elektrische wagen?Afhankelijk van het batterijpakket, kun je er 100 à 500 km mee rijden zonder te moeten bijladen. Daarom is het een ideaal voertuig voor woon-werkverkeer. Door met een elek-

trische wagen te rijden, rijd je ook ecologischer en bewuster. Natuurlijk moet je bij je verplaatsingen reke-ning houden met de actieradius van de wagen.

Hoelang moet je een elektrische wagen opladen?Dat hangt af van de capaciteit van de batterij in je wagen en het vermogen van het laadpunt. Aan een gewoon stopcontact, reken je het best 6 tot 10 uur om je wagen volledig op te laden. Aan een specifiek laadpunt of laadpaal gaat het meestal sneller en bij snelladers kan het al in een half uur.

Waar vind je een laadpunt in je buurt?Als je de aankoop van een elektrische wagen overweegt, is het handig om te weten of er in jouw buurt openbare laadpalen zijn. Elke laadpaal heeft meestal minimum twee laadpunten. Indien mogelijk plaats je thuis ook best een laadpunt.

Neem een kijkje op www.milieuwvriendelijkevoertuigen.be/laden en klik op overzicht laadpalen. Geef je gemeente in en je krijgt een overzicht van openbare laadpalen.

Belangrijk weetje: tegen 2020 voorziet Clean Power for Transport nog 7 000 openbare laadpunten extra in Vlaanderen (meer daar-over op pagina 16).

rijDen op elektriciteit

1514

Wouter is al sinds 2007 fanatiek bezig met energiebesparing. Hij plaatste een eerste reeks zonnepanelen en koos bewust voor led-spots. Elek-trisch rijden stond toen al op zijn verlanglijstje. In 2012 plaatste hij een tweede reeks zonnepanelen, eigenlijk te veel voor gewoon parti-culier verbruik. Maar hij wist toen al: ooit komt er een elektrische auto. Het aanbod was op dat moment echter niet overtuigend. Vooral zijn echtgenote maakte bezwaar tegen het design van elektrische wagens. Maar de fabrikanten sleutelden aan de vormgeving en in april 2015 was het zover: Wouter en Brenda kochten hun eerste elektrische auto. Wouter installeerde een eigen laadstation van 32 ampère in de garage, zodat de bevoorrading thuis is verzekerd. De zonnepanelen leveren de elektriciteit die nodig is om te rijden.

‘Wij rijden voor het grootste deel op zonne-energie en daar zijn we trots op. Brenda gebruikt de wagen meest-al voor woon-werkverkeer. Ze staat in het onderwijs, en doet ook stage-begeleiding, waarvoor ze zich dikwijls moet verplaatsen. Ik ben verpleger en doe de nachtshift. Ik gebruik een hybride ligfiets voor het woon- en werkverkeer. We hebben onze auto nu ruim een jaar en er staat al 30 000 km op de teller. We gebruiken hem voor uitstapjes en ook onze oudste zoon is een enthousiaste bestuurder. Een man met een plan

Elektrisch rijden vraagt wel een andere aanpak dan klassiek rijden. Je moet je ritten vooraf plannen. Google Maps is mijn beste vriend geworden: ik zoek vooraf op welke weg ik het beste neem en waar er openbare laadpalen zijn om even-tueel bij te tanken. Een routeplanner met vermelding van de laadpalen zou handig zijn! Ik rijd ook vaker via secundaire wegen, zo verbruik ik

minder en ik heb al gemerkt dat ik dikwijls even snel ter plaatse ben als wanneer ik de snelweg zou nemen.

Onze auto heeft een actieradius van 170 km. Afhankelijk van de chauf-feur, kan dat iets minder zijn. Het rijcomfort is top! Deze auto schakelt niet. Hij rijdt ook direct op vol vermogen en heeft veel ‘power’. En hij is stil: je hoort niets buiten het band- en windgeruis. Het is zeer leuk om ermee te rijden!

Het enige probleem om er langere afstanden mee af te leggen, is het gebrek aan openbare laadpalen. Die zijn er veel te weinig. Als ik kijk naar Nederland, Duitsland en Frankrijk, dan kan ik niet anders dan besluiten dat wij dringend meer laadfaciliteit nodig hebben. Gewone laadpalen zijn ook niet voldoende: dan moet je 4 tot 6 uur wachten voordat je ver-der kunt rijden. Een snellader laadt je auto op in een klein half uurtje. Dan wordt elektrisch rijden pas echt gebruiksvriendelijk.

Tel je winstIk ben echt trots op onze auto en heb nog geen seconde spijt gehad van onze keuze. Die is ecologisch, maar ook wel economisch bepaald: de aan-koop van de auto kost meer dan een vergelijkbare klassieke wagen, maar op termijn is elektrisch rijden een stuk goedkoper. Vroeger gaven we makkelijk 500 euro aan diesel uit per maand. Door de elektrische wagen en de ligfiets, zitten we nu maandelijks aan een kleine 200 euro. Een bespa-ring die kan tellen.

Ik heb het allemaal berekend: door onze vervoersmiddelen aan te pas-sen, vermijden we elk jaar maar liefst 40 000 vervuilende kilometers! Dat is goed voor het milieu en voor onze portemonnee.’

‘Hoewel de aankoopprijs van de auto iets duurder is dan die van een klas-sieke wagen, verbruik je minder en goedkopere brandstof. Je verdient de meerprijs dus terug. Ook omdat we enkele acties van het Autosalon konden genieten. Daarbovenop betaalden we geen belasting op de inverkeerstelling (BIV), hoeven we tot 2020 geen bijkomende rijbelas-ting te betalen en kregen we 1 000 euro premie.

Benzine + CNGMet een volle tank rijden we 1 100 km, waarvan 450 km op CNG en 650 km op benzine. De brandstofprijs voor CNG is momenteel vergelijkbaar met de dieselprijs.

We gebruiken de auto vooral voor woon-werkverkeer en gezinsuitstap-pen. Er staat al 3 000 km op de tel-ler, wat op jaarbasis neerkomt op 18 000 km. En dan hebben we er de vakantiereizen nog niet bijgerekend. We willen zoveel mogelijk op aardgas rijden. Dat betekent dat we vaker moeten tanken. En dan word je wel geconfronteerd met een nadeel: er zijn momenteel nog niet voldoende vulstations voor CNG-wagens. Om ecologisch te kunnen rijden, moet je soms omrijden, en dat zou eigen-lijk niet mogen. Maar we weten dat dit een tijdelijk euvel is. Er is ons verzekerd dat er op termijn in elke

gemeente een vulstation zal zijn. Het enige minpunt lost zichzelf op ter-mijn op. De apps om CNG-stations te zoeken, zijn er al.

Tanken is topTanken zelf gaat gemakkelijk en wordt duidelijk uitgelegd met een stappenplan in de vulstations. Het duurt ook ongeveer even lang als klassiek tanken. Uit veiligheidsover-wegingen voert het tanksysteem kwa-liteitsmetingen uit tijdens het vullen.

Of we een CNG-wagen zouden aanraden? Zeker en vast!’

‘Wij kozen voor een CNG-auto en daar is ook onze portemonnee blij mee!’

‘Wij rijden op zonne-energie en daar zijn we trots op!’

Kim en Lieselot kochten tijdens het Autosalon in januari een CNG-auto, type break. Hun oude wagentje was aan vervanging toe en het was snel duidelijk dat ze niet meer voor een benzine- of dieselwagen zouden gaan. De keuze was snel gemaakt. Kim en Lieselot kozen voor het ecologische alternatief en gingen voor de CNG-wagen. Die bleek ook op economisch vlak een meevaller.

16 17

Een belangrijk onderdeel van de visie van Eandis is onze ambitie om als Vlaams energiekenniscentrum de klimaatdoelstellingen te helpen realiseren. We gebruiken onze kennis en middelen als hefboom om meer hernieuwbare energie te creëren, de CO2-uitstoot in Vlaanderen te vermin-deren en de verbruikte energie tot een minimum te beperken.

Zoals je op pagina 10 kon lezen, doen we dat onder andere door energie-premies aan te bieden. Maar we zetten ook in op allerlei vernieuwende tech-nieken die helpen om het energiever-bruik en de CO2-uitstoot te beperken. Zo bereiden we het energielandschap van de toekomst voor. En dat merk je vandaag al! We geven je graag een over-zicht.

Meer laadpalen?Ze komen er!

‘De kip-eidiscussie over laadpalen voor elektrische auto’s moeten we doorbreken’, zegt de Vlaamse over-heid. Daarom heeft ze begin dit jaar een actieplan gelanceerd voor Clean Power for Transport. Door de uitbouw van laadinfrastructuur en fiscale stimuli moet tegen 2020 zo’n 7,5% van alle voertuigen duurzaam zijn, waarvan 60% elektrisch of op waterstof en 40% op aardgas. Het ultieme doel op lange termijn is ‘Zero Emission’ of nul-uitstoot.

Behalve 7 000 bijkomende laadpunten voor elektrische auto’s is het ook de bedoeling dat er tegen 2020 in België 20 waterstoftankstations en 300 CNG-vulstations zijn.

5 000 + 2 000 laadpuntenOp basis van analyses worden de beste locaties uitgekozen om de nieuwe laadpunten in te planten: bij carpoolparkings, kantoorgebouwen en handelscentra, aan mobiliteitsknopen en plaatsen voor vrijetijdsbesteding. Hier voorziet het plan in een basis-infrastructuur van 2 500 laadpalen met elk 2 laadpunten. 5 000 bijko-mende stopcontacten dus.

Daarnaast zijn er 2 000 laadpun-ten gepland volgens het ‘paal volgt wagen’-principe. Dat betekent dat het in de toekomst mogelijk zal zijn om oplaadpunten te plaatsen op vraag van bewoners.

Het is de bedoeling dat te organiseren volgens een ‘ladder van laden’-aanpak. Dat werkt zo: bij elke aanvraag wordt gekeken of opladen niet op eigen ter-rein kan (de eerste trede van de lad-der). Zo niet, dan wordt gekeken naar de aanwezigheid en de bezettingsgraad van bestaande publieke oplaadpunten binnen een straal van 250 meter. Als daar geen of onvoldoende oplaadinfra-structuur is, komt er een nieuw oplaad-punt in parkeergarages of andere (semi-)publiek toegankelijke parkeer-voorzieningen. Als ook dat niet tot de mogelijkheden behoort, komt er een bijkomend laadpunt in het straatbeeld, de laatste trede van de ladder.

Eandis werkt meeBij Eandis, dat de lokale elektrici-teitskabels in Vlaanderen beheert, hebben we een cruciale rol in dit verhaal. Eandis ondersteunt de uit-bouw van de laadpaalinfrastructuur.

Om de markt van elektrische auto’s nog meer op gang te trekken, lan-ceerde de Vlaamse overheid een plan voor de plaatsing van bijkomende oplaadpunten op openbaar domein. 7 000, om precies te zijn. Die pun-ten worden gefaseerd tussen 2016 en 2020 geplaatst. Ter vergelijking: Vlaanderen telt nu iets meer dan 3 000 klassieke tankstations.

Vernieuwing voor een energieduurzame wereldEandis neemt de handschoen op

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

(MVO) bij EandisWil je meer weten over onze klimaatinspanningen? Lees dan ons jongste MVO-rapport. Daarin beschrijven we gedetailleerd welke stappen Eandis zet om een positieve bijdrage te leveren aan de wereld waarin we aan de slag zijn. We hebben het onder meer ook over onze strijd tegen energie-armoede en over de manier waarop we de veiligheid van onze medewerkers en klanten garanderen. Je vindt het rapport via www.eandis.be > Over Eandis > Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

Licht is leven, ook in jouw buurt. Dankzij openbare verlichting stopt de wereld niet als de zon ondergaat. Maar lampen verbruiken natuurlijk wel energie. Daarom helpt Eandis ook jouw stad of gemeente om het juiste licht op de juiste plaats te krijgen. En daarbij wikken we altijd grondig alle kosten en baten. Zo draagt ook jouw straatver-lichting bij tot een beter klimaat.

Leds zijn belangrijke technologische instrumenten om minder energie te verbruiken. Bij jou thuis gebruik je die misschien al langer. Maar sinds kort voldoen ze ook aan alle voor-waarden om je straat te verlich-ten. Daarmee kan flink wat energie worden bespaard: van 10% voor een drukke gemeenteweg tot zelfs 50% voor een fietspad.

Bij de aanleg van nieuwe openbare verlichting, bijvoorbeeld bij nieuwe verkavelingen of heraangelegde stra-ten, plaatst Eandis voortaan bijna uit-sluitend ledverlichting. In de komen-de jaren zal je ze dus almaar vaker in het straatbeeld zien opduiken.

Hou je straatlampen zeker in de gaten. Momenteel onderzoekt Eandis nog tal van andere innovatieve verlichtingstechnologieën. Maar die verschijnen pas in jouw buurt als ze voldoen aan al onze voorwaarden om goed te verlichten.

Wist je dat …

… Eandis in totaal meer dan 845 000 lichtpunten beheert?

… er vandaag al meer dan 16 000 openbare ledlampen branden?

… meer dan 50% van het totale energieverbruik van een gemid-delde gemeente gaat naar open-bare verlichting?

… een ledlamp voor straatver-lichting minstens 60 000 brand-uren moet meegaan?

… je geen ledlampjes in een verlichtingstoestel kunt vervangen of toevoegen?

… we onze openbare ledarmaturen regelmatig moeten reinigen?

leD there Be light!

DOSSIEREANDIS ENINNOVATIE

INENERGIE

18 19

Goed nieuws: we verbruiken almaar meer hernieuwbare elektriciteit. In Vlaanderen is zelfs meer dan 10% van al onze stroom groen. Je kunt er ook niet naast kijken. De voorbije tien jaar explodeerde het aantal zonne-panelen en windmolens.

Maar onze elektriciteitsnetten waren daar oorspronkelijk niet voor ontwor-pen. Door ze stapsgewijs ‘slim’ te maken, moeten we ze toch niet volle-dig ombouwen. Bovendien kunnen we alle beschikbare groene energie maxi-maal tot bij jou brengen. Je merkt er zelf niet veel van, maar voor ons klimaat maakt het een heel verschil.

Blik achter de schermenSinds 2009 bouwt Eandis stapsgewijs aan slimme netten. Daar komt heel wat technologie bij kijken. Vandaag kunnen we onze elektriciteits- en aard-gasnetten bijna volledig live opvolgen en aansturen. En dat biedt heel wat mogelijkheden.

In een uniek proefproject op de linkerscheldeoever van de Antwerpse haven bliezen we vorig jaar de eerste slimme windmolens van Vlaanderen mee in gang. Dankzij onze slimme technieken konden we ze aansluiten op het bestaande elektriciteitsnet, zonder grote investeringen in extra kabels en cabines. En we kunnen hun groene stroom ook maximaal op het elektrici-teitsnet brengen.

Meer info over onze slimme windmolens? Neem dan een kijkje op onze website www.eandis.be > Over Eandis > Uitdagingen en oplossingen > Slimme netten

Meer info over slimme meters? Neem dan een kijkje op onze website www.eandis.be > Over Eandis > Uitdagingen en oplossingen > Slimme meters

slim netwerken voor meer groene energie

een slimme meter Bij jou thuis?

warmtenetten, een veelBelovenDe, energie-efficiënte technologie

Zonder juiste meterstanden kan je energieleverancier je geen correcte eindafrekening bezorgen. Kies je een nieuwe leverancier of ga je verhui-zen? Ook dan zijn er juiste meterstan-den nodig om je verbruik correct aan te rekenen, zonder discussies met de oude leverancier of bewoner. Om dat in goede banen te leiden, verwerkt Eandis liefst vier miljoen meterstan-den per jaar. En ze worden allemaal

gekoppeld aan de juiste adressen, personen en energieleveranciers.

De elektriciteits- of gasmeter in je hal, kelder of garage zijn dus erg belangrijke instrumenten. En ze doen ook perfect de job waarvoor ze ooit werden ontworpen. Maar in het energielandschap van morgen zal dat niet volstaan. Dan komen er heel wat keuzemogelijkheden bij, bijvoorbeeld

op het vlak van hernieuwbare energie. Je meter zal actiever moeten werken om je te informeren en om je keuzes te registreren. En dat allemaal met de correctheid van vandaag. Zowat alle internationale fabrikanten van ener-giemeters spelen in op die trend, en stoppen binnenkort met de bouw van klassieke meters.

Slimme meters zijn de toekomst. Zulke toestellen kunnen digitaal com-municeren met de netbeheerders. En dat biedt mogelijkheden om som-mige nieuwe diensten aan te bieden of bestaande eenvoudiger te maken. Bovendien geeft een slimme meter je erg veel informatie over je ener-

gieverbruik, waarmee je aan de slag kunt. Maar natuurlijk kosten ze ook geld. De kosten en baten van slimme meters moeten goed worden afgewo-gen, per doelgroep en toepassing.

Om de mogelijkheden van slimme meters grondig te onderzoeken, deed Eandis de voorbije jaren twee grote onderzoeksprojecten samen met Infrax. Daarbij werden met succes slimme meters geplaatst bij ongeveer 28 000 gezinnen, verspreid over heel Vlaanderen. Onder meer op basis van die studies zal de Vlaamse overheid beslissen waar en bij wie er in de toe-komst nog meer slimme meters komen, en welke taken die moeten opnemen.

Eandis zet mee de schouders onder de ontwikkeling van warmtenetten. Die zijn niet nieuw. In heel wat lan-den worden ze al decennia gebruikt om gebouwen te verwarmen.

Hoe werkt het? Warm water wordt opgewekt op een centrale plaats, bijvoorbeeld met restwarmte van een bedrijf die anders misschien verloren gaat. Of we halen de warmte van

diep onder de grond. Die aardwarmte heet ‘diepe geothermie’. Begin dit jaar werd daarvoor in de gemeente Mol een boring van meer dan 3,5 km diepte succesvol gerealiseerd, in opdracht van VITO. Zo’n geothermi-sche boring is uniek in ons land. Ze toonde aan dat in de ondergrond een groot potentieel aan warmte zit.

2120

Wie zijn we?Aardgas en elektriciteit komen over een distributienetwerk van leidingen (lage- of middendruk) en kabels (laag- of middenspanning) tot bij jou thuis of op het werk. Dat netwerk beheren, is de hoofdopdracht van Eandis. We bieden ook andere netwerkoplossingen, bijvoorbeeld voor de distributie van warmte en voor openbare verlichting.

Eandis heeft bovendien een belang-rijke maatschappelijke rol in de realisatie van de klimaatdoel-stellingen, de bestrijding van energiearmoede en het onafhankelijk beheer van energiedata.

We zijn actief in 229 steden en gemeenten in Vlaanderen. Onze zowat 4 000 medewerkers spannen zich in om je een efficiënte, klant-vriendelijke en kostenbewuste dienstverlening te bieden.

✔ Wat doen we?

Werken aan aansluitingen.

Meterstanden opnemen en verwerken.

Advies geven over rationeel energiegebruik en energiepremies uitreiken.

Elektriciteit tot bij de klant brengen via het midden- en laagspanningsnet.

Aardgas tot bij de klant brengen via het midden- en lagedruknet.

Werken aan distributienetten.

Storingen en defecten op het net oplossen.

Straatverlichting onderhouden en herstellen.

Budgetmeters plaatsen en de dienstverlening van de sociale leverancier verzekeren.

✘ Wat doen we niet?

Energie produceren. Dat is een taak voor de producenten.

Energie verkopen. Dat is een taak voor de energieleveranciers.

Een leveringscontract sluiten. Dat is een taak voor de energie-leveranciers.

Elektriciteit vervoeren over het hoogspanningsnet. Dat is een taak voor de transmissienetbeheerder Elia.

Aardgas vervoeren over het hoge-druknet. Dat is een taak voor de vervoersonderneming Fluxys.

Werken aan de binneninstallatie voor elektriciteit en aardgas. Dat is een taak voor de installateur.

Huishoudelijke toestellen herstellen. Dat is een taak voor de klantenservice van de fabrikant.

De openbare verlichting op snel-wegen herstellen. Dat is een taak voor het Agentschap Wegen en Verkeer.

Eandis, altijd in uw buurt

Zelf warmte opslaan in de grond wordt ook onderzocht, via ‘ondiepe geothermie’. Die warmte komt bij-voorbeeld van een park zonnepane-len. In de zomer kan warmte worden opgeslagen in de grond en in de winter haal je ze terug boven.

Een netwerk van pijpleidingen brengt het warme water naar de huizen en voert het afgekoelde water af. Via warmtewisselaars komt de warmte naar binnen, voor de verwarming van de woning of het sanitair warm water. En dat zonder verwarmingsketel.

Beloftevolle toekomstperspectievenUit milieuoverwegingen tonen veel steden en gemeenten interesse voor warmtenetten. Voorwaarde is natuur-lijk dat er in de regio een warmte-bron beschikbaar is. Momenteel lopen projecten in Antwerpen, Kuurne, Harelbeke, Hooglede, Roeselare, Turnhout, in de Kempen en Limburg.

Maar om een succesvol warmtepro-ject te ontwikkelen, is de rentabili-teit een belangrijke factor. Met ande-re woorden, als ‘ecologie’ en ‘eco-nomie’ hand in hand gaan. Daarom hebben Eandis en evenknie Infrax een gemeenschappelijk warmtebedrijf opgericht: warmte@vlaanderen. Doel is de sterktes van beide te bundelen om zo het potentieel van deze ener-gie-efficiënte, duurzame technologie maximaal te benutten.

ook jouw gemeente of staD worDt Duurzaam

Sinds 2010 biedt Eandis de steden en gemeenten in haar werkgebied een totaaloplossing voor efficiënt ener-giebeheer. Met onze ‘Energiediensten voor Lokale Besturen’ zetten we acties en projecten op die helpen om energie te besparen en de CO2-uitstoot op het grondgebied van de gemeente te verkleinen.

We denken mee en voeren uit, op drie grote terreinen: openbare verlichting, energiebeheer in gebouwen en duur-zame mobiliteit. Zo werken we bij-voorbeeld energiebesparende meerja-renplannen voor de openbare verlich-ting uit, vernieuwen we stookplaatsen of verbeteren we de isolatie van openbare gebouwen, geven we advies voor een duurzame voertuigenvloot of coördineren we de aankoop van elek-trische fietsen voor de gemeente.

Met deze dienstverlening ondersteu-nen we onze gemeenten en steden in het kader van het ‘Burgemeesters-convenant’: 157 gemeenten in ons werkgebied engageerden zich om de CO2-uitstoot op hun grondgebied tegen 2020 met minstens 20% terug te dringen. Eandis geeft hen een duwtje in de rug!

Wat levert dat op?De kans is groot dat we ook bij jou in de buurt een project uitvoerden: Eandis werkte samen met 221 steden en gemeenten. We schatten dat we dankzij die 1312 projecten ongeveer 11 673 ton CO2 per jaar hebben vermeden! (Ter vergelij-king: een auto die jaarlijks 15 000 kilometer rijdt, stoot gemiddeld 2,8 ton CO2 uit.)

www.warmtevlaanderen.be

22 23

Takken komen te dicht in de buurt van kabels

Eandis stuurt je een brief om af te spreken wanneer je jouw bomen kan snoeien. We zetten op het afgesproken tijdstip het net zonder spanning, zodat het snoeiwerk veilig en naar jouw wensen kan verlopen.

Takken reiken tot aan de kabels Er dreigt onmiddellijk gevaar voor

het elektriciteitsnet. Eandis laat daarom zelf de bomen snoeien zon-der je te verwittigen. Veiligheid is daarbij prioritair.

Voorkomen is beter dan genezenTreffen we bomen aan die een gevaar voor onze bovenleidingen vormen, dan kan het al te laat zijn. Heb je dus bomen die dicht bij zo’n bovenleiding staan, hou die dan in het oog en snoei ze tijdig. Jouw tuin zal er wel bij varen en je vrijwaart er het elektrici-teitsnet en jouw portemonnee mee.

Zelfs bomen moeten grenzen kennen. Bij wildgroei kunnen takken schade veroorzaken aan de elektrische bovenleidingen. Snoei daarom tijdig je bomen.

Zet je regelmatig de schaar in je bomen, dan hoef je je geen zorgen te maken. Hun takken of kruinen blijven veilig buiten bereik van de bovengrondse elektriciteitskabels. Doe je dat niet, dan kunnen hun tak-ken tussen de elektriciteitskabels groeien en daar het elektriciteitsnet beschadigen.

Gevaar voor het net én voor jouw budgetRaakt het net beschadigd, dan is dat een probleem voor jou en je buren, want een defecte kabel betekent tijdelijk geen stroom in je straat. Bovendien zullen de kosten voor de herstelling en uitbetaling van schade- claims ten gevolge van de stroom-onderbreking op jou worden verhaald.

We doen er natuurlijk alles aan om dat scenario te vermijden. Er zijn twee opties.

Vermijd onnodige kosten: zet de snoeischaar in je bomen

Waar zijn die werken? Hier zijn die werken!

Twijfel je of jouw bomen een gevaar voor het elektriciteitsnet vormen of heb je een vraag, contacteer ons dan via www.eandis.be of bel naar 078 35 35 34.

Droom je van een duurzame en energie-zuinige woning? Of wil je gewoon han-dige tips om thuis energie te besparen? Laat je dan eerst goed informeren.

Welke Energiefit-sessies kun je volgen?Eandis organiseert, samen met ervaren specialisten, drie soorten infosessies.

Energie besparen?Kom naar onze gratis ‘Energiefit’-infosessies

Een Energiefit-avond ‘Snel energie besparen’.

Voor wie? Zowel huurders als eigenaars. Wat? Je krijgt gemakkelijk toe te passen besparingstips voor elke dag.

1

Vijf Energiefit-sessies: dakisolatie – muurisolatie en hoogrendementsglas – verwarming – warmtepompen – warm water.

Voor wie? Eigenaars van een bestaande woning. Wat? Je verwerft de nodige kennis over een aantal energiezuinige

investeringsmaatregelen. Wie goed is geïnformeerd, neemt de juiste beslissingen!

2

Een Bouwfit-tweedaagse telkens op een zaterdag.

Voor wie? Je gaat bouwen of ingrijpend renoveren (ook interessant voor doe-het-zelvers).

Wat? Op het programma staan onder meer isoleren, ventileren, verwarming, warm water en nutsvoorzieningen. Maar ook duur-zame technieken, energiepremies en wetgeving komen aan bod.

3Bekijk snel de drie kalenders op onze website. Je vindt vast een infosessie in jouw buurt. Via www.eandis.be > Energiefit-infosessies kun je ook meteen inschrijven.

Om de netten van elektriciteit en gas in optimale staat te houden, voert Eandis jaarlijks tot 180 000 werven uit. We lanceerden een handige webtool die ze allemaal voor jou in kaart brengt.

De betrouwbaarheid van de netten van Eandis behoort bij de top van Europa. In 2015 daalde de gemid-delde onbeschikbaarheid ervan per inwoner tot 22 minuten. Een record.

Die cijfers komen er niet zomaar. We investeren doorlopend in het onder-houd van onze netten door onze kabels, leidingen en aansluitingen van woningen te vernieuwen of uit te brei-den. Aangezien ongeveer drie vierde van ons laagspanningsnet ondergronds zit, moeten we daarvoor regelmatig de weg of het voetpad openbreken.

Duidelijk communiceren voor minder hinderDat die werven hun portie hinder met zich meebrengen, valt niet te ontken-nen. We leveren daarom inspanningen om die hinder zo veel mogelijk te beperken. Eén manier waarop we dat doen, is duidelijke communicatie. Bij elke put of sleuf die we graven, willen we de betrokken omwonenden informeren over wat we aan het doen zijn en hoe lang het werk zal duren.

Om dat op een duidelijke manier wereldkundig te maken, lanceerden we onlangs een nieuwe webtool die al onze werven in heel ons werkgebied in kaart brengt: werkenvan.eandis.be.

Via een zoekfunctie en een kaartje krijgen bezoekers, via hun computer, tablet of smartphone, een overzicht van alle actuele openbare werken van Eandis. Wie zijn locatie ingeeft, ziet meteen alle Eandis-werken in zijn buurt. Met een simpele klik zie je wat er op de aangeduide plaats gebeurt en hoeveel tijd dat in beslag neemt. De kaart wordt elke vijftien minuten vernieuwd voor een correct overzicht.

Communicatie is een tweerichtingsstraatWie een vraag of een opmerking over één van onze openbare werven heeft, kan op dezelfde pagina terecht. Je hoeft slechts de werf in kwestie aan te duiden. Een eenvoudige klik op de knop brengt je naar een formulier waar je met je vragen, opmerkingen en zelfs foto’s terecht kunt.

EANDIS-NIEUWTJES

werkenvan.eandis.be

Neem ook eens een kijkje en blijf op de hoogte!

We staan voor je klaar!

KLANTENKANTOREN

1500 Halle, Vanden Eeckhoudtstraat 151800 Vilvoorde, Toekomststraat 382018 Antwerpen, Appelmansstraat 12-142100 Antwerpen (Deurne), Merksemsestwg. 2332220 Heist-op-den-Berg, Boudewijnlaan 202300 Turnhout, Koningin Elisabethlei 382440 Geel, Dokter Van de Perrestraat 2182500 Lier, Kantstraat 62800 Mechelen, Elektriciteitstraat 702960 Brecht, Lessiusstraat 183012 Leuven (Wilsele), Aarschotsesteenweg 588000 Brugge, Scheepsdalelaan 568400 Oostende, Torhoutsesteenweg 2878500 Kortrijk, President Kennedypark 128630 Veurne, Ieperse Steenweg 18800 Roeselare, Meensesteenweg 58900 Ieper, Stationsstraat 399000 Gent, Sint-Pietersnieuwstraat 609100 Sint-Niklaas, Heistraat 889160 Lokeren, Oud-Strijderslaan 39320 Aalst (Erembodegem), Industrielaan 29500 Geraardsbergen, Kaai 159600 Ronse, Zonnestraat 469800 Deinze, Gentpoortstraat 209900 Eeklo, Molenstraat 135, bus 2

Situatie juni 2016 De openingsuren en de meest recente adresgegevens vind je op www.eandis.be.

DRINGENDE OPROEPEN

0800 65 0 65 Gasreuk (24/7 - gratis)

8635 Sms codebericht voor mensen met een spraak-en/of gehoor- stoornis

Meer info op www.eandis.be > Contact > Info voor mensen met spraak- of gehoorstoornis.

078 35 35 00 Storingen en defecten (24/7 - zonaal tarief)

We zijn iedere werkdag bereikbaar van 8 tot 20 uur en op zaterdag van 9 tot 13 uur.

078 35 35 34 Algemeen telefoonnummer (zonaal tarief)

company/eandis @eandis_cvba

www.

Van aansluitingen tot meterstanden en

tips voor energiebesparing: snel en makkelijk via het web

www.eandis.be

eandis cvba

We staan voor je klaar!

KLANTENKANTOREN

1500 Halle, Vanden Eeckhoudtstraat 151800 Vilvoorde, Toekomststraat 382018 Antwerpen, Appelmansstraat 12-142100 Antwerpen (Deurne), Merksemsestwg. 2332220 Heist-op-den-Berg, Boudewijnlaan 202300 Turnhout, Koningin Elisabethlei 382440 Geel, Dokter Van de Perrestraat 2182500 Lier, Kantstraat 62800 Mechelen, Elektriciteitstraat 702960 Brecht, Lessiusstraat 183012 Leuven (Wilsele), Aarschotsesteenweg 588000 Brugge, Scheepsdalelaan 568400 Oostende, Torhoutsesteenweg 2878500 Kortrijk, President Kennedypark 128630 Veurne, Ieperse Steenweg 18800 Roeselare, Meensesteenweg 58900 Ieper, Stationsstraat 399000 Gent, Sint-Pietersnieuwstraat 609100 Sint-Niklaas, Heistraat 889160 Lokeren, Oud-Strijderslaan 39320 Aalst (Erembodegem), Industrielaan 29500 Geraardsbergen, Kaai 159600 Ronse, Zonnestraat 469800 Deinze, Gentpoortstraat 209900 Eeklo, Molenstraat 135, bus 2

Situatie juni 2016 De openingsuren en de meest recente adresgegevens vind je op www.eandis.be.

DRINGENDE OPROEPEN

0800 65 0 65 Gasreuk (24/7 - gratis)

8635 Sms codebericht voor mensen met een spraak-en/of gehoor- stoornis

Meer info op www.eandis.be > Contact > Info voor mensen met spraak- of gehoorstoornis.

078 35 35 00 Storingen en defecten (24/7 - zonaal tarief)

We zijn iedere werkdag bereikbaar van 8 tot 20 uur en op zaterdag van 9 tot 13 uur.

078 35 35 34 Algemeen telefoonnummer (zonaal tarief)

company/eandis @eandis_cvba

www.

Van aansluitingen tot meterstanden en

tips voor energiebesparing: snel en makkelijk via het web

www.eandis.be

eandis cvba

We staan voor je klaar!

KLANTENKANTOREN

1500 Halle, Vanden Eeckhoudtstraat 151800 Vilvoorde, Toekomststraat 382018 Antwerpen, Appelmansstraat 12-142100 Antwerpen (Deurne), Merksemsestwg. 2332220 Heist-op-den-Berg, Boudewijnlaan 202300 Turnhout, Koningin Elisabethlei 382440 Geel, Dokter Van de Perrestraat 2182500 Lier, Kantstraat 62800 Mechelen, Elektriciteitstraat 702960 Brecht, Lessiusstraat 183012 Leuven (Wilsele), Aarschotsesteenweg 588000 Brugge, Scheepsdalelaan 568400 Oostende, Torhoutsesteenweg 2878500 Kortrijk, President Kennedypark 128630 Veurne, Ieperse Steenweg 18800 Roeselare, Meensesteenweg 58900 Ieper, Stationsstraat 399000 Gent, Sint-Pietersnieuwstraat 609100 Sint-Niklaas, Heistraat 889160 Lokeren, Oud-Strijderslaan 39320 Aalst (Erembodegem), Industrielaan 29500 Geraardsbergen, Kaai 159600 Ronse, Zonnestraat 469800 Deinze, Gentpoortstraat 209900 Eeklo, Molenstraat 135, bus 2

Situatie juni 2016 De openingsuren en de meest recente adresgegevens vind je op www.eandis.be.

DRINGENDE OPROEPEN

0800 65 0 65 Gasreuk (24/7 - gratis)

8635 Sms codebericht voor mensen met een spraak-en/of gehoor- stoornis

Meer info op www.eandis.be > Contact > Info voor mensen met spraak- of gehoorstoornis.

078 35 35 00 Storingen en defecten (24/7 - zonaal tarief)

We zijn iedere werkdag bereikbaar van 8 tot 20 uur en op zaterdag van 9 tot 13 uur.

078 35 35 34 Algemeen telefoonnummer (zonaal tarief)

company/eandis @eandis_cvba

www.

Van aansluitingen tot meterstanden en

tips voor energiebesparing: snel en makkelijk via het web

www.eandis.be

eandis cvba

Vera

ntw

oord

elij

ke u

itge

ver:

Is

abel

Van

Cut

sem

, Co

mm

unic

atie

Ean

dis,

Bru

ssel

sest

eenw

eg 1

99,

9090

Mel

le.

We staan voor je klaar!

KLANTENKANTOREN

1500 Halle, Vanden Eeckhoudtstraat 151800 Vilvoorde, Toekomststraat 382018 Antwerpen, Appelmansstraat 12-142100 Antwerpen (Deurne), Merksemsestwg. 2332220 Heist-op-den-Berg, Boudewijnlaan 202300 Turnhout, Koningin Elisabethlei 382440 Geel, Dokter Van de Perrestraat 2182500 Lier, Kantstraat 62800 Mechelen, Elektriciteitstraat 702960 Brecht, Lessiusstraat 183012 Leuven (Wilsele), Aarschotsesteenweg 588000 Brugge, Scheepsdalelaan 568400 Oostende, Torhoutsesteenweg 2878500 Kortrijk, President Kennedypark 128630 Veurne, Ieperse Steenweg 18800 Roeselare, Meensesteenweg 58900 Ieper, Stationsstraat 399000 Gent, Sint-Pietersnieuwstraat 609100 Sint-Niklaas, Heistraat 889160 Lokeren, Oud-Strijderslaan 39320 Aalst (Erembodegem), Industrielaan 29500 Geraardsbergen, Kaai 159600 Ronse, Zonnestraat 469800 Deinze, Gentpoortstraat 209900 Eeklo, Molenstraat 135, bus 2

Situatie juni 2016 De openingsuren en de meest recente adresgegevens vind je op www.eandis.be.

DRINGENDE OPROEPEN

0800 65 0 65 Gasreuk (24/7 - gratis)

8635 Sms codebericht voor mensen met een spraak-en/of gehoor- stoornis

Meer info op www.eandis.be > Contact > Info voor mensen met spraak- of gehoorstoornis.

078 35 35 00 Storingen en defecten (24/7 - zonaal tarief)

We zijn iedere werkdag bereikbaar van 8 tot 20 uur en op zaterdag van 9 tot 13 uur.

078 35 35 34 Algemeen telefoonnummer (zonaal tarief)

company/eandis @eandis_cvba

www.

Van aansluitingen tot meterstanden en

tips voor energiebesparing: snel en makkelijk via het web

www.eandis.be

eandis cvba