DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland...

70
Het afgebroken "Leurshof" - Meierstraat Kessenich DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT

Transcript of DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland...

Page 1: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Het afgebroken "Leurshof" - Meierstraat Kessenich

DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT

Page 2: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 3: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 4: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Gij kri jgt wèèr een jaar met

wat wind en veel zon.

'k Hoop en wens: ' t is niet k laar of

die zon het weer won...

Houd alvast in ' t nieuw jaar fr is

uw HART en gezond.

Erger u niet en spaar ' t in uw

woord en uw mond.

'k Wens u vast weer dat jaar dat,

als ' t eenmaal voorbij is, het weer

zalig en waar ook voor u en voor

mij is..!

Page 5: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Uit heden en verleden van Kinrooi

DE TRAM MAASEIK - WEERT

Over de buurtspoorweg, of de stoomtram, of in de gewone omgangstaal "den tram" Maaseik -

Weert, kan een lang verhaal geschreven worden, met histor ische achtergrond en met

t iental len anekdoten, plezante en minder plezante.

Preciese data kan ik moeil i jk achterhalen, tenzij dit : op 17 januar i 1910 werd de tram

"plechtig" ingewijd.

Verder opspor ingswerk laat ik gaarne over aan jongeren, die trouwens beter "ge plaatst" zijn

dan ik en die wellicht in één of ander archief hun l icht kunnen op steken.

EEN AANTAL BEDENKINGEN...

Een ernst ige studie omtrent "den tram" zou

vele vragen moeten beantwoorden.

Ik wi l er hier enkele opwerpen., misschien

ook enkele ten dele beantwoorden.

Om te beginnen: het is toch merkwaardig

dat Maaseik verbonden werd met Weert,

def init ief tot Neder land behorende sedert

1839! De betrekkingen tussen België' en

Nederland waren immers rond de

eeuwwissel ing allesbehalve

vriendschappelijk!

Tot in de jaren 1925-1930 moest je goede

redenen hebben om zo maar over de grens

te komen. Ik herinner mij dat aan het

Stramproyer grenskantoor vragen werden

gesteld, zoals: "Hoelang bli j f t U?" "Bent U,

of uw vader een handelaar?".. . en eindelijk

kreeg je van de achterdochtige ontvanger

een soort vergunning om van dèt uur tot dit

uur op Nederlands grondgebied te verbli j -

ven.

* * *

Wie vatte het plan op om zulk spoor te

leggen en wie kon het door de admi-

nistratieve ( internat ionale) doolhof loodsen

??

Waar kwam het kapitaal vandaan ?

De hedendaagse poli t iek van "staats -

tussenkomst" kwam hier zeker niet van

pas. De staat bleef van verre toekij ken!

Ook was er dest ijds helemaal geen sprake

van een Nationale Maatschappij der

Buurtspoorwegen. De stoomtram Maaseik -

Weert was een "pr ivate", "onafhanke lijke"

vennootschap. W ie waren de geldschieters?

Open vragen!!

Een andere raadselachtige gebeurtenis , is

het feit dat na augustus 1914 de tram nog

een ti j ldje de grens kon oversteken, terwij l anderzijds al le verkeer met Neder land streng

verboden was en later (1916-1917?)

onmogelijk werd gemaakt, door de afsluit ing

met twee hoge ri jen pikkeldraad en

daartussen een hoogspanningsdraad. (Hier

vielen trouwens een heel aantal doden!)

De tram vervoerde -einde 1914 begin 15?-

duizenden vrouwen, k inderen en oudjes uit

het Luikse naar Nederland.

Soms werden die "vluchtelingen" te Mo-

lenbeersel eerst "aan wal" gezet en

kregen ze voor één of twee nachten logies en eten in de school van de Zus ters .

Ik heb bij die gelegenheid, samen met een

tiental jongeren, bergen boterhammen

gesmeerd voor die mensen.

Het waren armzalige dompelaars, vervui ld,

uitgemergeld., een ziel ig al legaartje ..

De Duitsers kwamen eens vlucht ig k ijken of

er geen jonge kerels tussen l iepen, maar ze

waren al gauw afgeschrikt door de el lendige

mensenmassa en 't gezeur en gejank van de

k inderen.

Page 6: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

In overvol le trams werden die miserie-

mensen overgebracht naar hun asiel in het

neutrale Nederland.

Kur ieus toch, dat ik van dit soort

"volksverhuizing" verder nooi t iets gelezen

of gehoord heb. Als jonge knaap ga je daar

niet op in !

Was het een aktie van het dest ijds nog vr ij

primitieve Rode Kruis? Of welke karitatieve

organisatie bekommerde zich om die arme 1

ui. .?

* * *

Over de latere lotgeval len van de tram

onder de bezett ing kan ik niet veel

meedelen. Al leen., dat er vaak geen tram

reed., omdat er waarschijnli jk geen

brandstof genoeg was, of omdat

herstell ingswerken helemaal niet of met

vertraging werden uitgevoerd.

Jongeren, die te Maaseik naar school

moesten, zijn heel dikwij ls te voet heen en

weer gegaan.. . 's morgens in ' t donker

vertrekken... 's avonds in ' t donker weer

thuis !

Ik herinner mij wel duidel i jk dat in 1918, na

wapenst ilstand, de bezettende troepen

(meestal oudere mannen) uit Mo lenbeersel

vertrokken zijn per tram, naar Maaseik en

verder over Neder lands Limburg naar hun

vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar

het schijnt ! !

* * *

Maar keren we terug naar onze fameuze

tram Maaseik-Weert... zijn bestaansreden

en dies meer.

Maaseik was toendert i jd een bedrijvig

stadje. Er was een steenbakkerij , er waren

k ièzelgroeven, er was een touw- slagerij , er

waren onderwijsinr icht in- gen, er waren talr i jke k leinere bedrijven (die men nu

K.M.O.'s zou noemen), er waren al ler lei

serieuze handelszaken .

Weert was -meen ik- al even goed bedeeld.

Er was immers een kanaal. Bovendien was

het een voornaam knooppunt op de drukke

spoorl i jn Antwerpen/Munchen- Gladbach.

(Helaas., verdwenen ! )

Maaseik had ook verbinding, per buurt -

spoorweg, met Bree, met Lanaken, met

Kessenich en de "tramstatie" aan de Bospoort

was een emplacement vol leven en beweging.

Het trajekt Maaseik -Lanaken was ongetwij feld

het langste maar Maaseik -Weert was toch

ook goed voor ruim 20 k ilometer.

* * *

Te Kinrooi was er een klein spoorkom-

plex om goederenwagons af - en aan te

haken.

Te Molenbeersel was er, zowat 150 a 200

meter noordwaarts van de kerk, een uit -

gebreid terrein met een aantal grotere en

k leinere gebouwen, die als "garage" dienden,

waar ook herstell ingen werden uitgevoerd of

goederen opgeslagen.

Tussen de herberg Keyers en de tuin van de

smid, was er een enorme gemetselde

waterput van wel 2,50 m. a 3 m. doorsnee.

Het deksel rustte op bakstenen rotonde-

bogen en lag op grondniveau. Eén keer heb ik

de kans gekregen in die geheimzinnige put te

k ijken. (Een akelig zicht)

Het water kon afgetapt worden vanuit 'n

gebouwtje, zowat 15 meter verder, waar de

lokomotieven hun ketel koriden vul len met

behulp van het gekende zwaaiende buizenstel

en een "handbediende" pomp.

De grote gebouwen bevonden zich een 30- tal

meter verderop. Meer dan eens stonden ze zo

maar open en dus toegankelijk voor ons,

jonge rakkers. Een uitstekend oord om

verstoppertje te spelen, alhoewel daar toch

alt i jd een zekere sfeer hing die angst

inboezemde.

Al leen in de jaren '21 - '22 (?) ben ik met een

vriend van me dikwij ls gaan kij ken hoe ver

Willem Van T.. van Kinrooi, met zijn verfwerk

gevorderd was. Hij "her"-schilderde immers

de r i j tuigen, binnen en buiten, en ook de

goederenwagens waarop hij de benaming

"Maaseik - Weert" afkortte tot "M. - W.", wat

wij dan met krij t bijwerkten tot "Mér Wul -

lemke".

Nabij het douanekantoor, aan deze en

gene zijde van de grens, waren er ook enkele af leidingssporen. Daar konden

Page 7: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

vrachtwagens gerangeerd worden, voor

doeanekontrole bijvoorbeeld.

* * *

Waarom verdween de stoomtram ?

Na 1925... '30 verschenen vele vrachtwa-

gens op de wegen en dat betekende zeer

waarschijnl i jk de doodsteek voor de trams.

Vroeger gebeurde haast al le zwaar vervoer

per spoor: bakstenen, ongebluste kalk en

andere bouwmaterialen, smeedijzer, scheikundige meststoffen ("sje- mik") naar

de dorpen toe en omgekeerd van uit de

dorpen: mijnhout (stutten), naar maat

gezaagd, voor de kool putten, wijmen

("wissen") en wellicht nog andere

produkten.

Van personenvervoer kon de tram niet

bl i jven "leven". En na de oorlogsjaren

kwamen er heel veel f ietsen op de baan.

Bijna ieder gezin beschikte weldra over

tenminste één f iets. De tramreizigers

werden hoe langer hoe zeldzamer..

De stoomlokomotieven waren versleten en werden niet meer vervangen. Rond 1932- '33 (?) was de tram Maaseik -Weert zo goed als afgeschreven !

* * *

De lokomotief was bemand met de machinist

en de stoker. Deze laatste had 't meestal

druk: hij moest met een schop de kolen zo

ver mogelijk in de vuurhaard haard onder de

ketel weten te werpen en nu en dan de

gloeiende massa met een lange haak

omroeren, om sintelvorming te voorkomen.

De machinist had een l ichtere taak. Op het

signaal van de kondukteur moest hij met een

grote "handel" stoom geven, traag vertrekken

en de snelheid verder regelen. De

drukmeters hield hij in ' t oog, bediende de

stoomfluit als dat nodig bleek en k eek scherp

uit bij de (zeldzame) overwegen.

Een typische Belgische buurttram in het stadje Weert. (Uit: "De Limburgse buurttram in beeld", Europese Bibliotheek Zaltbommel,1980)

Page 8: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

De loko trok meestal twee r i j tuigen en een

bagagewagen ("fourgon") waar in pakjes en

postzakken werden meegevoerd en waar

de kondukteur zijn "bureautje" had.

Er waren twee "vaste" kondukteurs of

"kaartjesknippers". De ene was Maasei -

kenaar (Van Hees), de andere was van

Weert (J. Nijs) en één "reservist" (Nelis

Pleunis). Zó was het tenminste in mijn t i jd

!

In de reizigerswagens stond een kolom -

kacheltje, zowat 0,60 meter hoog. Hoe

hevig ' t ook brandde, je moest er -bij

streng winterweer- dicht bij gaan zit ten...

als je de kans kreeg, want kaartjesknipper

Nijs omhelsde het, op de laatste r it naar

Weert, met handen en knieën.

* * *

Ongeveer 10 minuten vóór het vertrekuur

van uit Maaseik r ichting Weert, stoomde de

tram heel traag en in een brede boog over

de Bospoort en stelde zich op vóór ' t

"Pottenhuis".

Deze herberg lag 5 a 6 meter van de

steenweg op Kinrooi verwijderd en was de

pleisterplaats voor wachtende rei - zi gers .

De tram stond daar braaf jes te wachten tot

het f luits ignaal van de kondukteur bevel

gaf tot het vertrek. Soms duurde het wel

even vooraleer dit kwam., als bijvoorbeeld

hardnekkige drinkebroers in het café hun

dorst niet gelest kregen.

De gezette bazin bediende de tapkraan

met zwier ig gebaar. Reizigers die reeds in

de r i j tuigen hadden plaats genomen, keken

verveeld., maar moesten geduld oefenen.

De machinist zou de opgèlopen vertraging

misschien enigszins inlopen.

Had de beheerraad vergaderd te Maaseik

(waar ingenieur Rachel de plak zwaaide)

dan hielden de Weerter heren nog een

langdurig napraatje in het Pottenhuis.

Dit kwam hun op een keer duur te staan;

hierover vertel ik later.

Zij ook verkeerden in de mening dat de

ver loren minuten onderweg konden inge- haald worden.

Helaas., de lokomotief kon niet meer geven

dan wat er in zat. Ik heb de tram meer dan

eens met de f iets bij gehouden en ik had

besl ist geen "koersf iets" !

De machinist werd dan telkens zeer ze-

nuwachti g.

De eerste halte was ' t Ven. Er was weinig

te doen in ' t Ven, tenzij in de zo-

mermaanden, als ' t "Hotel des Sources" ( ja,

ja, zó heette dat! ) vakantiegangers had. Zo

kwam bijvoorbeeld onze grote Gerard

Walschap -die toen vaak te Maaseik

verbleef in ' t "Hotel du Chemin de Fer" - er

zijn dorst lessen, in gezelschap van

Constant Godelaine, toneel- krit ikus, en

architekt Gessler.

De volgende halte was "de Raam" waar het

ook niet zo druk was! Tussen beide haltes

lag de water loop "Zwart Water".

En alhoewel de tram daar "katoen kon

geven" omdat ' t enigszins berje-af ging,

gebeurde het meer dan eens dat hij hier

bijna sti l viel, als namelijk Tjeu Ig...

machinist was en zijn vrouw hem daar zijn

boterhammen en koff iebus kwam toereiken.

De tram moest daarna met puffende stoten

de lichte hell ing naar "De Raam"

opklimmen.

Dan kwam Kinrooi. Op zijn laatste r i t ver lieten hier een t iental kol lege-

leer l ingen de tram en op het verdere

trajekt -tot aan de grens- waren de

ri j tuigen dun bezet.

In Neder land deed de tram Stramproy aan

en Tungelroy en...? Waren daar nog veel

reizigers? Ik weet het niet. Met Weert

hadden we weinig relat ie. Later maak ten

we f ietstochten naar dat leuke stadje en

meer naar het noorden toe ook al ..

JOE BENFON

Page 9: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

"HERMANS JACOBUS

HEEFT DIT GESCHREVEN EN

WEGGESTUURD NAAR ZIJN DORP

VERGELEGEN.. Vanwege de familie - en de k leinkinderen -werden ons wat "dagboekbladen" toegespeeld

uit de jaren 1897-1901 : de rest van wat meer is geweest, getuige het treffende stevig

bindkoortje. Wat doet een jongeman van 15-16 jaar ? Hij schrij f t het ergens zelf , bij een

door hem geschreven gedicht : "Zoo iets moet men al maken om 's winters 's avonds den ti jd om te krijgen, want de avonden zi jn zoo lang".. Die waren vroeger langer dan nu.. .

Hier is een intell igente dorpsjongen bezig.

Wat hij schrij f t : het gaat over alles en

nog wat en er is geen vierkante centimeter papier verloren gegaan. Hoe

hij heette : Jaak Hermans of Jaak "van

Fieje". Sinds de doods- prentjes gelukkig

meer vertellen dan wat onbegrepen

spreuken zijn ze niet al leen een

aansporing om aan zo'n mens nog eens te

denken : ze zijn ook aar

dige "vis ite-kaartjes" zoals dit : "Bezig

zijn was zijn aard en bouwen was zijn

leven". Want hij werd zelf 'aannemer

van bouwwerken'.

Wij wi l len u, in oorspronkelijke spel ling,

wat meedelen en er hier en daar ooit een woord uit leg bij geven. Het is allemaal

niet zo belangr ijk , maar het lezen

overwaard.

BID VOOR

Jaak HERMANS echtgenoot van

Anna BROUNS Erelid van de bond van het H. Hart* biddend lid van het Marialegioen, lid van de bond van de gepensioneerden, de Kerkraad en andere godvruchtige genootschappen | vereerd met het gou- den ereteken van de Orde van Leopold 11 als aannemer van bouwwerken. Geboren te Geistingen op 18 januari 1882 en aldaar

godvruchtig overleden op 24 maart 1968, gesterkt door het

Sacrament van d® zieken ®n de Apostolische Zegen.

De mens sterft zoals hij geleefd heeft.

Als wij, als kinderen, vaders voorbeeldig leven overdenken,

treft ons de waarheid van dit wijze woord. Heel bewust en

met volle aandacht had vader het sacrament van de zieken

ontvangen. Hem bleef geen andere taak nu dan te sterven.

En enkele uren later - ’t was in de vroege ochtend van de

vreugdezondag in de vasten - brak hij kalm en rustig zijn

«aardse huisje» hier af en nam zijn intrek in «het nieuwe

huis van de Vader», waarin «Jezus voor hem een plaats had

bereid», waar vader eeuwig zal genieten van «het nieuwe

leven» en mag uitrusten na volbrachte levenstaak. (Pref. v.d,

overledenen).

Vader was een trouwe echtgenoot, vol attenties voor

moeder. Met veel toewijding heeft hij zich, samen met

moeder, ingezet voor d@ opvoeding van zijn groot en

schoon gezin en voor de toekomst

van zijn kinderen. Voor hen heeft hij gewerkt met grote

werkkracht en werklust, jarenlang en zonder ophouden. Van

de rijkdom van zijn diepgodsdlen- stige ziel heeft hij rijkelijk

meegedeeld : meer met daden dan met woorden.

«Bezig zijn» was zijn aard en «bouwen» was zijn leven. Dat

bouwen en werken had een diepe ondergrond : zijn vrome

ziel. Daarom werkte hij zo graag aan kerken, kloosters en

scholen. Dan stond hij dichter bij God door zijn werk.

Daarom ook was zijn zorg voor eigen kerk zo groot en nam

hij, als kerkmeester, tot in de tachtiger jaren alle

herstellingen op zich. En dat deed hij «om een goed werk te

doen».

Toen hij zijn bedrijf aan de kinderen had overgedragen, bid

hij m@@r tijd voor gebed en ging hij dagelijks naar de kerk

voor de H. Mis.

Het was hem een vreugde zijn kinderen welvarend te zien ;

groter nog was zijn geluk ais Mia naar het klooster ging. Dat

leek hem een beloning van de lieve Heer voor zijn werk.

Zo hebben we vader gekend vroom en gedienstig,

goedhartig en ijverig. Moge hij zo bij ons blijven leven. Dan

zal moeder gelukkig blijven bij en dank zij haar kinderen.

Al vertrouwen we dat God voor vader een barmhartige

Vader zal zijn, toch vragen we u hem te gedenken in uw

gebeden.

t De familleiHERMANS, BROUNS, GORIS- SEN en

CORSTEN danken u om uw gebeden en kristelijke

deelneming.

Page 10: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

1895

Het stuk land achter de Zwik of aan de

Zaagmolen is groot 150 roeden de eene helf t aan deze kant hebben wij gekocht van

Andrees Franssens van Ophoven.

1898

0 Al lerhei l igste Hart mijns Jezus mijn bemi

nde

0 zal igst godlijk Hart mijn leven lust en loon

Hoe wensch ik Hart aan hart om hart te

binden

En in en om mijn hart uw wond uw kruis.

Zie Heer dan hier mijn hart waar ik u kan

vinden

Dat zuiver hart dat uw schoon kan bemi

nnen

Uw zoet zoo l ief l i jk hart zoo hoog

aanbiddelijk

Mijn hart doet aan het goddlijk hart

genoegen

Moet mijn hart aan uw Hart aan hart mijn

harte voegen.

Mijn hart dan in uw Hart alt i jd voor uw

Harte s laan

Dan moet uw Hart alt i jd u lust mijn hart

bekroonen

Dan zal mijn hart met rust in uw Hart

woonen

Dan brandt mijn hart in uw Hart van

gemoed

Mijn al lerzal igst hart in God 0 Heilig Hart

bereid een kroon Gemaakt door Hermans

Jacobus 15 december 1898

In het jaar 1898 hebben wij onze nieuwe

ploeg gekregen is gemaakt door L. Silkens.

In het jaar 1898 van september tot

september 11| maand hebben wij opge-

trokken van de koe uit de melkerij 410 fr.

en wij hadden 4245 kilo melk. Wij hadden

gekregen 59,50 fr. op eenen maand.

In October van het jaar 1898 hebben wij de

weide gekregen achter het huis van Jean

Gielen of Henske. Het kostte 6,80 fr. de

roede en het is 63 en een half roede groot.

(428,40 fr.)

Den 30 november 1898 is Adamus Vande-

venne getrouwd met Petronel la Deben van

Kesnich.

In het jaar 1898 hebben wij het land

gekregen aan den Teechelhove het was

toen in pacht bij Jean Henckens en het

kostte 4,40 fr. de roede en het is groot 111

roeden..

Het stukje land op den Steenpad is groot

24 \ roede en dat kostte 2 fr. de roede van

Bekkers van STevensweert. De weide in de

Boterakker is groot 75 roede en kostte 4,10

fr. de plaats van het huis is 10 roeden.

Adres van Theodorus Hermans, naar de

soldaten vertrokken den 3 oktober 1898

Aan Theodorus Hermans Carabiniers 4e

Battail lon le Kompanie n. 47974

Schaarbeek Brusselt

Den 3 october 1898 is THeodorus Hermans

naar de soldaten vertrokken naar het

regement der Carabiniers voor 3 jaren.

Zijne k leeren zijn gekomen den 14 October,

dus zij waren maar 11 dagen

achtergebleven.

1899

In het jaar 1896 was Sophia Hermans naar

Jaque Gielen of Kampe Kaat gaan wonen

en het is ook alweer voor Paschen van het

jaar 1899 en Mathieu gaat Paschen naar

Jean Gielen wonen.

Den 26 October 1899 heeft onze koe ge-

kalfd was een st ieren kost 29 fr.

Den 7 october is Mathieu Vinken gestorven

Den 21 is Catharina Grispen gestor ven weduwe Franssen Den 13 is A. Wieërs

gestorven

In het jaar 1899 hebben wij onze schuur

get immerd door Henr i Klerx van Ophoven

Luister wat zij ons kost .

Steenen 272 fr. nog 8 fr. nog 8 fr (17.600

steenen) 288

Kalk 21.50 fr. 21.50

Kepers 37.50 fr. vracht 2 fr. 39.50

Page 11: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Balkehout 23 fr. nog 4 fr. 27.

Balkehout nog11 fr. 11.

Pannen 29 fr. 800 pannen 29.

Smit 20 fr. 20.

Timmerman 28 fr. 28.

Het poppe 8 fr. 8.

Totaal : 472 fr.

Hermans Jacob is geboren den 19.01.1882

En gevormd den 7 september van het jaar

1897

Reeds was ik 11 jaren en 10 maanden toen

ik mijne eerste Communie deed 1894 Maar

toen was ik toch nog niet groot maar ik was

k lein 1894 Allengskens ben ik gewassen en

nu ben ik al groot 1899 Nooit heb ik mij nog

verhuist maar al t i jd bij ons de lepelen

geschuurd _Schootelen gewassen, heeft ook

al een t i jd geduurd Jacobus heeft dit

geschreven den 19 Septembre 1899

Den 7 van den maand October van het

jaar 1899 is Mathieu Vinken gestorven op

eenen Zaterdag hij werd 's Dinsdag

begraven.

Den lOden en den 11 October van het jaar

1899 heeft het 's nachts al hard gevroren

want er was al i js op het wa ter .

Den 11 November heeft onze vaars ge-

kalfd het was een st ier. Zij kalfde staande.

De vaars is oud van den 11 September

1897.

De eier kosten 10 centiemen het stuk en

eenen bessem een knepken.

Den 17 van den maand November is

Renier Franssen gestorven.'s Morgens

vond men hem dood op zijn bed.

In het jaar 1899 is het met de kermis

zeer schoon weder geweest maar Vr ij -

dag begon het te regenen en te waaien.

Den 8 December is het winter geworden:

ervoor had het bijna nog niet gevroren

want den 8 December gingen de koeien

nog uit.

Wij hadden hout gekocht aan Moors van

Opitter den 3 December. De verkoop werd

gedaan door Ch. Chenaux Maeseyk.

Vandaag dinsdag den 13 December Neer -

itter markt. Van koeien en ossen; uit velden

en bossen; van menschen en vrouw- de ,

jonge en getrouwde; van peperkoek en

moppen, om zijn geld te verslokken; en van

al lerhande gescheften worden daar voor den

dag gesteld en uitverkocht want niemand

geeft iets voor niets, want dit jaar was het

ook weer zeer vol met dat schone weder

want het heeft nog niet gevroren, gehageld of

gesneeuwd en al den 13 December dat is

toch overdreve.

Nog eenen dag of zeventien is al leman weer

in plasier dan is het ook weer puik voorwaar

dan is begonnen een nieuwjaar

1900

In het jaar 1899-1900 is nogal eenen harden

winter geweest, maar tegenwoordig doet het

niets dan regenen en waaien. In dit jaar heeft men ook den tram gemaakt van Maeseyk -

Kesnich over den Steenweg en men is ook al

volop bezig met het meten van den nieuwen

Steenweg van Kinroy naar Geyst ingen met

vertakking naar Kessenich.

In het jaar 1899 heeft men ook in de melkerij

den nieuwen vloer gekregen met samai1.(1)

Paschen van het jaar 1900 is Sophia

Hermans thuis gekomen anders heef het

gewoond bij J. Gielen.

In 1900 hebben wij het land gekocht van

Pieter Franssen op den Poelakker. Het koste

4,50 de roede en het is 63 roede groot.

In het jaar 1900 hebben wij groemeid (2)

gepacht aan Hoebe aan de Maas

Den 1 November hebben wij die witte vaars

moeten slachten, 's Morgens om 5 uren

kalfde zij en 's middags om 4 uren moesten

wij ze al s lachten (3)

Page 12: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Op den 26 September hebben wij de koe

verkocht aan Broekmenke die zwarte groote

die wij gekocht hadden te Thorn. Den 27

September hebben wij de vaars gekocht die

witte voor 56 stukke (4) bij M. Vankleef te

Kinroy de vaars moest toen nog 21 dagen

dragen.

Den 1 October is Sophia Hermans in de

melkerij gekomen met Winand Vande- weerdt

en Jean Janssen.

Den 1 October is Lambert Henckens (5) naar

de soldaten gegaan met Jozef Henckens (6)

Den 15 Apri l heb ik mijnen valen nieuwen

hoed gekregen 4 fr.

Den 20 apr il heb ik den weg helpen maken

aan W. Vangeneygen daar heb ik 1,50 fr. per

dag aan verdiend.

Den 23 Apri l ben ik beginnen te werken aan

de kerk.Ik verdien alle uren 0,22 Fr. en wij

werkten 13 uren per dag =2, 86 Fr.

In den maand Februari is de huisvrouw Kuppens gestorven en Smeetske en het oud- meesterke. Van den 8 Februari tot den 13 heeft het 's nachts nogal hard gevroren.

In het jaar 1900 den 21 Februari heeft men

het kruis geplant aan de Hei. Het is een

ijzerenkruis gegeven van de hoerengilde en

koste 35 Fr.

Den 3 Maart is ook den ouden mannen-

maker van Ophoven gestorven. Hij had

zijn gouden bruiloft gehouden.

In 1900 heeft men den tram gemaakt van

Maeseyk naar Kesnich, den Steenweg van

Geyst ingen - Kinroy - Kessenich.Hoezer- hof. En de kerk grooter gemaakt. Den heer

Mathieu Janssen van Maesbracht had de kerk

aangenomen voor 42.000 fr. Beginnen te

werken 20 Apri l.

Den 29 Mei heeft men den Gedenksteen

gelegd in de kerk in den l inksen pelaar. M.

Rutten Gr. Vic. heeft hem gelegd.In den steen

is midden een gat met eene doos er in. In die

doos steekt een paternoster en een blad

papier in wat jaar dat de steen gelegd is, wie

ze gemaakt heeft enz.

10.

Toen had men 181 fr. gekregen van de

heeren geesteli jken met werklieden en

eenige mannen van harmonie Thorn =

35 man.

181 fr. het bier kostte toen 0,10 fr.= 1810

glazen bier en er waren toen 14 cafés. W ij waren nu 35 man= ieder 4 glazen bier.

Den 29 September heeft men het kruis op

het Angelustorentje geplaatst het is een

meter tachtig cent imeters lang en het weegt

40 Ki los want ik heb het nog gedragen.

Den 23 October is men beginnen te planken

in de kerk van boven het plavond. Midden

onder het Angelustorentje is eene luik in de

zoldering hetwelk men open en toe kan

trekken om nieuwe lucht in de kerk te laten

komen. De planken zijn tegen bogen

genageld tusschen ieder van die zichtbare bogen zijn 3 andere bogen waar de planken

tegen aan zijn genageld. De sacristeien zijn

gemaakt van oud hout hetwelk van die oude

kerk gekomen was.

Jacobus Hermans gewerkt aan de kerk van

Paschen tot den 18 Augustus 240 fr.

Woensdag den 28 Augustus is Matheus Vanimmissen te Ophoven van de pereboom afgeval len. Dood.

Den 22 September heeft men het torentje

op de kerk gezet. In de kerk kunnen ze 4 stoven stoken 2 in de sacristeie en ook 2 in

de trancepten 40 cent iemeter boven de

bassementen in de gevels 10 cent iemeters

van de ri j muren af.De muren van de kerk

zijn van binnen hol dat is gemaakt voor de

vocht.

Den 23 December zijn wij naar de nieuwe

kerk getrokken om 10 uren was de eers te

Mis. Boven door de muren zijn allemaal

i jzere staven in de gansche kerk.

Einde 1901 is hij "ver van huis", in

Tessenderlo.Vandaar schrij f t hij naar huis :

Page 13: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 14: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 15: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 16: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

NOTEN _____________________________________

(1) Deze melkerij is de "oude" in de

Beekstraat. Afgebroken.

Wat samail is ? Iets als "steentjes",

vanwege de hygiëne.

(2) Die "groemeid" is een poging om van

"gromentj" Algemeen Nederlands

te maken. Het is het de ouderen onder ons

welbekende: nagras of "toemaat".

(3) Zo'n noodslachting was een regelrechte ramp voor een kleine boer. Dus wel: vermeldenswaard. Het "zette fel terug".. Bij-leggen.. Zwaar tegengevallen..

(4) Een stuk = 5 frank.

(5) Lambert Henckens: zoon van Martien.

(6) Jozef: zoon van Pieter = Reine Pier.

"DEN ALDEN HUYSER" EN "IN6HEN NIEUWHUYS" TE HUNSEL

Naar aanleiding van het art ikel: Hoe- zerhof

te Geistingen, een vermaarde "Auden-hof"

(1), deze reaktie omtrent de juistheid van

de lokaties van "den alden huyser" en

"inghen nieuwhuys" te Hunsel.

Volgens de gepubliceerde foto's bij het

artikel van de Heer Piet Henkens, zou het

huidige "bij Hoester" ident iek zijn aan "den

alden huyser", terwij l het pand dat

tegenwoordig bewoond wordt door de

familie Houben het vroegere " inghen nieuwhuys" zou zijn geweest.

Het gevel bord op bewuste woning :

"Nieuwhuys", onderschrij f t deze sugges tie.

Ik heb in mijn geboortedorp hieromtrent al

voorzicht ig een balletje opgeworpen door te

veronderstellen dat genoemd naambord op

een andere gevel moest prijken en wel op

het oorspronkelijke

"inghen Nieuwhuys", het huidige "bij

Hoester".

Via de archivar is van Thorn, de Heer

Peter Roost en de Heer Ton Briels uit

Stramproy, heb ik ooit een cijnsregister

(van 1709) van de rentmeester van de

baron van Kessenich onder ogen gehad.

De vroegere lokatie-aanduidigen van

boerderijen en andere behuizingen kunnen

uiteraard niet konkurreren met het huidige

kadaster, maar met enkele "faits accompli"

komt men in deze materie toch een heel

eind. Bij mijn oriëntatie van waar de vroegere bebouwingen moeten hebben

gelegen ben ik uitgegaan van

"TiImansgoet", het tegenwoordig in de

volksmond geheten "Tulmus". Dit "goet te

Tilmans" staat in het c i jnsregis ter als volgt

beschreven :

Page 17: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Boerder ij "OP HOESTER" Eyckerstraat - Hunsel is de voortzett ing van de histor ische hoeve

'Den Alden Huysen' (foto : Piet Henkens - Maaseik)

Het gerestaureerde 1anggevelhuis "Ingen Nieuwhuys", Schansstraat - Hunsel (foto : Piet Henkens - Maaseik)

Page 18: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 19: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

De situatie ter plekke kennende en naar

aanleiding van het voorgaande is mijn

opvatting dat "den alden huyser" het

vroegere "Tërke" (afgebroken en

gedeeltel i jk verbouwd rond 1960) of een

ander pand dat vroeger daar omtrent

moet hebben gelegen, moet zijn geweest.

Terwij l " inghen nieuwhuys" het huidige

"bij Hoester" is. Eén gevel zal dus zijn

naambordje moeten gaan missen en de

andere krijgt er mogelijk twee !

In het kerkeli jk register van Hunsel lf b ik een

aantekening gevonden van de hand van

kapelaan Habets, waarin sprake is van

anniversar ium voor Catharina in het

Nieuwhuys "ad onus Joannis Dreesser, al ias

Houser (nunc Hoester) , annue ad 3 sol idos,

ex quibus matricularius gau- det uno.

Sat isfactum pro annis 1807-1906. Aannemende dat de lasten in de regel bij een

dergel i jke jaardienst drukten op een stuk

grond, huis of boerderij , dan werden deze

lasten ook overgenomen door de nieuwe

eigenaar bij aankoop van een dergeli jk

onroerend goed. Stel nou dat de nieuwe

eigenaar Joannis Dreesser, al ias Houser,

nunc Hoester was, dan is meteen verklaard

hoe het huidige "Hoester" aan zijn naam is

gekomen. Tevens is dan duidel i jk dat het

huidige "Hoester" vroeger "inghen

nieuwhuys" heeft

geheten : Joannis Dreesser kan de koper of

eventueel een erfgenaam zijn geweest van

eigendommen van Catharina in het

Nieuwhuys.

Voorstaa ndeis puur spekulatief naar

aanleiding van die parochiële tekst ! Maar

well icht kunnen andere lezers mijn

hypothese met meer exakte informatie

onderschrijven of eventueel falsif iceren.

Voorlopig houd ik het erop dat "Hoester" en

"inghen nieuwhuys" identiek zijn en dat er in Hunsel gevel' bordjes moeten worden

verhangen, hoe pijnl i jk dat misschien ook zal

zijn !

Jan C00LEN

NOOT

(1) Piet Henkens , "Hoezerhof te Geistingen een vermaarde "Auden-hof". In : Dao raostj gét, Jaargang 4, nummer 4 (september

1985), p.146.

Page 20: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

SCHUTTERIJ "BREIDELZONEN" KESSENICH - PERIODE 1927-1948

In 1880 kwam het tot een scheuring in de schutter ij Sint -Mart inus te Kessenich met als gevolg dat er in 1881 een nieuwe schutter ij werd opgericht : de Compagni e De Brei del zonen.

Over de beginper iode van deze schutterij is er zeer weinig bekend. Wel kregen we ter

gelegenheid van het gedenkboek "400 jaar schutterij te Kessenich" inzage van een

"register" betreffende de periode 1927-1948.

Vooraan in dit register staan de namen der

leden en de bijdragen die ze betaalden aan

de “Compagnie". Daarna vinden we de

inkomsten en de uitgaven terug van 1927 tot

1940. Op 9 jul i 1946 werd na de oorlogsjaren

de kas terug nagezien door het bestuur. De

uitgaven bedroegen toen 2.357,50,-fr. en de

inkomsten 1. 874,-fr., zodat er een tekort

werd geboekt.

De inkomsten die in het register vermeld

staan betreffen vooral deze der

schuttersfeesten, de gewone bijdragen

der leden en ereleden, de ontyangsten op

St. Marten, op Vastenavonddinsdag en de

boeten voor misverzuim der leden .

De meeste uitgaven gingen yooral naar

de schuttersfeesten, yaten bier en

koolzuur met de kermisdagen, missen

voor afgestorven leden, het feest van

Breidel en de Coninck en voor de

schiethoorn.

De inkomsten en uitgaven staan ge-

boekt tot 06.07.1948.

Aengeveld, Renier Stockbroeckx, Mathieu Gielen, Jan Snijkers, Theo

Paulissen, Jan Gielen, sekretaris.

In totaal staan er 131 leden geboekt (met het

bestuur inbegrepen) en 12 ereleden.

Verpl ichte bijdragen waren te betalen op :

Kermisdinsdag, bij de vogelschie- t ing, op 11

november, op vastenavond- dinsdag en op

pinkstermaandag.

* * *

Achteraan in het register bevonden zich nog

2 douanedokumenten en een rekening der

brouwerij St. Jozef, Opitter (13.04.1948). De

douanebescheiden betreffen de aankoop in

Duitsland van twee klaroenen in koper,

waarde 400,-fr. en instrumenten "met

rechtstreekse slag" (trommels) ter waarde

van 300,-fr. Ze zijn gedateerd op 15.09.1947.

HET BESTUUR DER COMPAGNIE

BREIDELZONEN 1947,

Lambert Henkens, voorzitter W illem

Gielen,onder-^voorzit ter Renier Naus,

generaal Mahtieu Knippenberg,

kolonel Henr i Gielen, majoor Lambert

Stockbroeckx, kapitein Mathieu Henkens, kommandant Gerard Naus,

kommandant

Kommissie :

Spij t ig genoeg bezitten vele veren igingen nog

weinig archief. Zodoende is het heel moeili jk

om over het ver leden van deze verenigingen

iets te weten te komen.

In onze heembibl iotheek trachten wij zoveel

mogelijk gegevens te bewaren over de 8 nog

aktieve schutter ijen in onze gemeente. Wie

ons dokumenten of fotokopies ervan kan

bezorgen zijn we zeer dankbaar ! Zo bli j f t er

voor het nageslacht nog wat bewaard van de

ri jke schuttershis toriek.

Renier Jegers, Renier Snijkers, Jan WERNER SMET

Page 21: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 22: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

PAROCHIEKRONIEK SINT-MARTINUS KINROOI

(GEDURENDE DE LAATSTE ZESTIG JAAR)

In vele parochies hebben de pastoors nog de goede gewoonte om de bijzonderheden

welke gebeuren in de parochie op te tekenen in een "register".

Pastoor René Loenders stelde ons het register ter inzage. Het lat er genummerde register

bl i jk t echter onvol ledig te zijn. Tussen bladzijde 40 en 41 ontbreken een een aantal

bladzijden welke kennelijk uit het register zijn gescheurd. Dit moet reeds zo geweest zijn

bij aankomst van pastoor Leo Saesen in 1924. Hij schreef over zijn instal lat ie op blz. 40

en begint zijn aantekeningen op blz. 41. Toch ontbreekt er een per iode in het register

tussen 1886 en 1924. Dit komt juist overeen met de ambtperiode van pastoor Jan Baptist

Weyen (1866 tot 1905) en van pastoor Benedictus Cuppens (van 1905 tot 1924)

In deze bijdrage hebben we het over de belangrijkste gebeurtenissen welke ver meld staan in het register vanaf 1924.

19 2 4

- Op 25 mei trad pastoor Leo Saesen in

dienst. Hij drukte zijn ongenoegen uit

over de slechte toestand van de kerk en

over de vorige pastoor die in 19 jaar

pastoorsschap niets voor de kerk had gedaan.

- Omhalingen voor de vergrot ing van de

kerk werden per straat, met naam en

bedrag ingeschreven in het register -In

oktober werden de nieuwe schoollokalen

betrokken (Breeërstwg)

- In november werd er begonnen aan een

nieuwe kerkvloer.

19 2 5

- Er kwam een nieuwe kruisweg in de

kerk.

- De boekerij wordt omgevormd tot een

volksbibl iotheek van het Davidsfonds.

1 9 2 6

- Uitbreiding van de parochie met 10

huizen van de Raam.

- De werken tot vergroting van de kerk

begonnen op 1 maart. Ze werden

uitgevoerd door Jacobus Hermans uit

Geist ingen en H. Janssen uit Overpelt .

- Op 24 mei werd de gedenksteen der

vernieuwde kerk gewijd door deken

Kubben uit Maaseik.

19 2 7

- Opricht ing van een nieuwe Gildezaal na

vergrot ing van de melkerij (waarbij de

oude Gildezaal werd ingenomen door de

uitbreidingswerken).

- Aankoop van beelden voor de kerk bij Parent ini, Boelevard Maurice Lemonier

132 te Brussel.

- Schilder ing van de kerk.

1 9 2 8

- Goedkeuring aankoop van een nieuw

kerkorgel ( in gebruik op 22 maart

1931).

19 2 9

- Inrichting van een avondschool.

- Bouw van de

1andbouwhuishoudschool (aannemer

Jorissen, Hasselt)

19 3 0

- Er kwamen twee nieuwe schoollokalen

bij voor het lager onderwijs bij de

zusters.

Page 23: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

- Er werd een telefooncentrale opger icht i n

Ki nrooi.

19 3 1 ____________________ ________

- Viering 450 jaar stichting zusters van

het H. Graf (1481).

- Viering 50ste verjaardag opening van

de zusterscholen (14 jul i 1881).

19 3 3

- Gedenkteken der oudstri jders werd ge-

plaatst. Het betonwerk was van W illem

Klaps en het metselwerk van Pier en Jan

Houben.

- Een ijzeren staketsel werd rond het

H. Hartbeeld geplaatst door de smid

Henr i Teuwen.

19 3 5

- De aanhechting van de Raam bij de

parochie Kinrooi werd herzien.

19 3 6

- Op 14 maart werd de jongensschool

heraangenomen.

Van 1939 tot 1950 zijn er door pastoor

Hendrik Loenders geen aantekeningen

gedaan m het register. Oorlogsom-

standigheden zullen hier wel een rol in

hebben gespeeld. Op 7 mei 1939 werd pastoor Saesen pastoor te Over repen. Hij

overleed op 7 mei 1939. Pastoor Hendrik

Loenders volgde hem op tot bij zijn

overl i jden op 5 september 1950.

19 5 0

- Aanstell ing van pastoor Leo Domen.

19 5 2

- Verschijnen van het parochieblad

"St. Mart inusklokje".

19 5 3

- Opricht ing van de Bond van het H. Hart.

19 5 4

- Van 4 tot 18 jul i had de H; Missie

plaats (zie programma).

19 5 6

- Nieuwe kerkstoelen werden geleverd door de f irma K. Vlummers uit Aar - schot.

- Vlaggewijding van de Bond van het

H. Hart (16 september)

- Viering van 3 honderdjarigen : Riks -

ke Meuwissen, de kerk en de molen.

19 5 7

- Wegens de aangroei van het aantal pa-

rochianen werd er een kapelaan benoemd

te Kinrooi : H. Lavers (zie bericht uit het

Belang van Limburg)

19 5 9

- De kerk werd herschiIderd.

- Kapelaan W illy Reyskens (nu pastoor in

Geist ingen) werd aangesteld in Ki nrooi.

1 9 6 0

Er werd een kunstraam in de doopkapel

geplaatst (Jaak Verheyen, Echt)

- Aantal aanvragen voor het plaatsen van

een niskapel aan hun woning : Dries -

senstraat 19; Bomerstraat 31; Broek -

hoek 33; Schans 15; Hagendoren 32; Raam 7; Dorp 71.

1 9 6 1

- De grote parochiale missie had plaats van

18 juni tot 2 juli .

19 6 3

- Viering gouden priesterjubi leum van

Z.E.H. Leonard Bosmans.

21.

Page 24: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

19 6 4 - De melkerij werd st i lgelegd.

- Pastoor Leo Domen verliet de parochie.

Hij werd opgevolgd door Jaak Bree- mans.

- Grenswijziging tussen de parochie Op-

hoven en Kinrooi (Raam).

19 6 5

- Er werd een nieuw altaar, gemaakt door

de vakschool van Maaseik, geplaatst in de

kerk.

- Broeder Leo Ignoul werd in de Congo

vermoord.

1 9 6 6

- Eremis van E.P. Edward Schoofs op 20

juli. Op 6 november vertrok hij naar de

Missies.

- Er vertrokken nog 3 andere paters naar

de Missies : Jan Bierens op 17 jul i, W illy

Schoofs op 10 december en Math. Paradijs

op 8 januar i 1967.

- De vrije jongensschool werd overge laten

aan de Gemeente, na een lange str i jd

vanwege de pastoor om de school te

behouden.

19 6 7

- Pastoor Breemans vertrok naar Bree op 13 juli en op 18 juli werd pastoor

Timmermans verwelkomd.

- Pater Piet Pepels deed zijn eremis op

9 jul i.

1 9 6 8

- De aangenomen vr ije bibl iotheek werd

overgedragen aan de gemeente.

- Pastoor Timmermans vermeldde in het

register nopens de fusie :

"Groot-Kinrooi" komt er. Sommigen

(elders) vonden dat de "histor ische"

naam Kessenich diende bewaard, maar

'what is a name'. Wat is een naam

waard als er weinig of niets achter staat

...

19 7 2

- De scheefgeraakte torenspits werd met

i jzeren balken gestut.

19 7 3

- Inhuldiging van de zaal Vrijheidszo-

nen (oude schoollokalen).

- Eremissen : E.P. Emiel Brouns op 8 jul i

en E.H. Jaak Janssen op 15 juli .

19 7 4

- Inhuldiging nieuwe parochiezaal. 19 7 5

- De kapelaan wordt pastoor in Geist ingen.

19 7 6

- René Loenders werd de nieuwe pastoor

op 15 september.

- Er werd een winterkapel inger icht in de

kerk.

- Inhuldiging nieuwe meisjeschiroloka- len .

1 9 7 7 .

- Van de oude kommuniebank werd

een nieuw altaar gemaakt.

- INhuldiging van de jongenschiroloka-

len.

1 9 7 8 _______ _________________

- Herbouwing van de parochiezaal.

1 9 8 0 ___________

1 9 7 0 ___________ ________________

- Schutter ij St. Ambrosius wint het

O.L.S. te Louwel.

- Begin der grondwerken aan de nieuwe

school.

19 7 1

Page 25: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

- De graven voor de kerk werden overge-

bracht naar het nieuw kerkhof, deze der

militairen naar militaire kerkhoven .

- Het plein voor de kerk werd her inge richt.

1 9 8 1

- Diefstal van het beeld van St. Anna ten

Drieën op 14 jul i.

- Het 125-jarig bestaan van de kerk werd

gevierd.

1 9 8 2

- Het orgel werd hersteld (Verschueren

Tongeren).

- Het beeld van St. Anna ten Drieën is

terug terecht.

19 8 4

- Het dak boven het koor wordt hersteld.

- In de kerk wordt door vrijwi11igers een

houten vloer gelegd.

19 8 5

Pastoor Loenders kan zijn aantekeningen

maken op pagina 163 van het register. W ij

hopen dat de belangrijkste gebeur tenissen

steeds zul len ingeschreven worden in de

toekomst. Zo wordt er ook nog wat bewaard

voor hen die na ons komen.

ANNO 1782... MATHIAS KUNNEN, ALGEMENE ERFGENAAM

Op 24 juni 1782 maken Jan KUNNEN

(a- 1ias Henkens) en zi jn vrouw Helena

CHRISTIS, inwoners van Molenbeersel

(onder Neerit ter) in hun woonhuis

genaamd "Heurxkens", in het bijzijn van

de getuigen Jacob Macken en An- thoon

Teuwen, hun testament, dat nadien

overgemaakt wordt aan notaris Eggelen.

Hierna volgen de besl issingen :

1. Aan de Kerkfabriek van St. -Lam-

bertus te Luik 10 stuiver en aan de kerk

van Neeritter eveneens 10 stuiver.

2. 150 gulden voor het opdragen

van zielemissen na hun dood.

3. Aan Joannes Christ is en Jasper

Christ is, elk 5 patacons of 20 gulden.

4. Aan de nagelaten k inderen van

Mathias Chr istis zal iger, namelijk

Gertrudis Chr istis en Anna Chr istis, hun

zwager en zwagerin, zusters en broer,

15 patacons om te verdelen.

5. Aan de nagelaten k inderen van

Jacob Kunnen zal iger 5 gulden.

6. Tot universele (algemene) erfge-

naam van al hun goederen onder Beer -

sel, Hunsel, Kessenich en Neeritter

gelegen, stellen zij aan: Mathias

Kunnen, de man van Joanna

Gordemans.

PIET HENKENS

In de volgende bijdragen willen wij graag

oudere en hierboven vermeldde gegevens

verder uitwerken tot bijdragen voor het

t i jdschrif t, het dank aan pastoor Loenders.

WERNER SMET.

Page 26: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

SNUFFELEND IN OUDE PAPIEREN...

ADELLIJKE TOESTANDEN

De waarheid is dikwij ls zo ongeloof li jk dat men het moeili jk zou kunnen verzin nen! Als wig

wat ouder worden kennen we dat !

Er wordt, ook in druk, veel gelogen.. Misschien toch iets minder dan "met de mond", waar het

oud gezegde waar bl i j f t: verba volant; d.w.z. wat men er zo mondeling ooit uitkraamt

"vervl iegt met de wind" : men kan het meestal toch ontkennen...

Wie iets laat drukken moet alleszins meer oppassen : waar bl i j f t het? w ie leest het? W ie

kan er zich last ig over maken? Tot en met processen toe?

OVER EEN VOETNOTA

We wreven onze ogen uit bij een heel grote

"voetnota" in een destijds veel verspreid

werk van een merkwaardige pr iester uit

Maaseik: "L'abbé J. H. Janssens". Over

deze geleerde man zelf zul len we het hier

niet hebben: hij was alleszins een

merkwaardige non-confor- mistische f iguur.

Dit tot aan zijn dood in een waals dorpje,

waarheen hij min of meer verbannen was..

Hij schreef onder meer een "Histoire des Pays-Bas" in twee forse delen. Dat was in

1840. Hij neemt in deze geschiedenis van

de Nederlanden, die pas weer uit elkaar

waren gehaald, bepaald geen blad voor de

mond wat zijn gezindheid betreft: hij is

duidel i jk "Orangist" en met de mening dat

het een ongelukkig ding was dat 'België'

afgescheiden werd van de Nederlanden

stond hij beslist niet al leen. Er was moed

toe nodig om als geestel i jke tegenover hoge

kerkeli jke instanties zo'n standpunt in te

nemen in die dagen .. Het "kostte" ..

Dit om u te vertel len dat ik de eer l i jkheid

van de man in geen enkel opzicht in twij fel

wens te trekken..

..EN WAT ZE BEVAT !

weet dat ze in hun kastelen van die torens hadden, waarvan het interieur bezet was met allerlei moordtuigen; in de vloeren zaten er valluiken, zodat de slachtoffers die erop trapten naar beneden vielen en zwaar toegetakeld door die moordtuigen beneden belandden, dikwijls in het water. Dan waren er ook gevangenissen waar men eigen familieleden kon opsluiten die om een of andere redentekort schoten in de regels en de etikette van de adel. Hier wat er in dat opzicht gebeurd is in onze familie :

In 1730 trouwde Guillaume-Balthasar Van Gulpen met juffrouw Marie-Anne Everarts, dochter van Ferdinand Everarts, "eerste magistraat" van Neeritter (provincie Limburg) en Anna-Marie Exters, kleindochter van baron George Van Haek; maar juffrouw Everarts had niet alle adellijke kwartieren. Na hun huwelijksreis keerde het jonge koppel terug naar het kasteel van Gulpen; de eerste koets, met de baron erin liep binnen, maar bij het naderen van de tweede, waarin zijn vrouw zat, gingen de hekkens van het kasteel dicht. De bruid, die niet bij haar man kon komen, trok zich terug in een huis van het dorp en verbleef daar een tijdje.

Maar nu : wat staat daar in het eerste deel, blz. 98-99 in die grote "voetnota" bij een

beschouwing rond vroegere adel ? Ik

vertaal letterl i jk uit het Frans :

Met wat veranderingen hebben de rechten van de

adel heel lang bestaan. Men

Zij liet op het kasteel informeren naar de reden van het vreemde procedee: zij kreeg voor antwoord dat baron Guillaume Balthazar zopas

plots gestorven was terwijl hij zijn soep at.

We hebben vroeger de registers bestudeerd

zowel van de katholieke pastoor

24.

Page 27: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

als van de gereformeerde dominee van Gulpen,

maar er is nergens kwestie van het overlijden

of van de begrafenis van baron Guillaume-

Balthazar; de familie van zijn echtgenote is

nooit kunnen te weten komen wat er met hem ge-

beurd was.

De jonge barones, volkomen terneergeslagen

door dit verschrikkelijk bericht, trok zich

terug op haar kasteel in Neeritter en gaf op

20 september 1731 het leven aan Marie-Antoi-

nette Van Gulpen.

Menend dat zij weduwe was zette zij een

proces in tegen de familie van haar

echtgenoot om haar rechten te krijgen en die

van haar dochter. Dat proces sleepte lange

jaren aan , ruïneerde de familie Everarts en

er kwam nooit een uitspraak.

Marie-Antoinette Van Gulpen trouwde, in 1753,

met Pierre-Cornelis Claeren van Neeritter en

gaf op 23 augustus 1754 het leven aan onze

dierbare moeder, Marie-Anne Claeren, die in

1775 trouwde met Jean-Frangois Janssens van

Maaseik.

Welnu: op een goeie morgen kwam Marie-

Antoinette Van Gulpen onze moeder, die toen

ongeveer vier jaar was, omhelzen,

zij liet een vloed van tranen en zij vertrok. Niemand weet naar welk land. Zij was zonder twijfel in een val getrapt; de familie heeft nooit meer iets van haar gehoord. Wat later komt er dan een meneer opdagen, uit Luik of uit die streek (de heerlijkheid Gulpen ging in die tijd over op de familie van baron M. van Luik); hij komt naar NEERITTER naar P.C. Claeren en hij krijgt hem, met oneerlijke praktijken, zover dat hij zijn handtekening zet onder een in het Frans gestelde akte, waar de man nietsvan begreep, en waarvan de inhoud een mysterie is gebleven. Dat dokument was waarschijnlijk -of moest dat toch zijn- reeds ondertekend door zijn ongelukkige echtgenote, die zonder twijfel ergens opgesloten zat.

En we schreven dit aan de hand van au-

thentieke familiedokumenten."

Dan kondt ge toch nog beter k ind zijn van

een dagloner..

Of vertrekken "naar Amerika"..

Daar zeiden pas aangekomen duitse land-

verhuizers, op de vraag WAAROM ze naar

daar waren gekomen, kort en krachtig:

"HIER KEIN KöNIG!"

DONAAT SNIJDERS

BIJ WAT "ROMANTISCHE" MUZIEK

Ons l id Bakkers te Antwerpen vertelde m ij een t i jdje geleden dat hij zich aan de piano -of

was het orgel?- had gezet om de kerstl iederen van Overman-Hamoir die we eens

publiceerden te proberen.. (1) "Best meegevallen", zei deze muziekkenner.

Nee, wij zijn geen "muziektijdschrif t" en zo

heel velen zal het ook niet erg

interesseren. Maar ons "heem" is veel -

omvattend en daar horen ook onze lied-

jesschri jvers en komponisten bij . Zeer

zeker !

Met de verbli jdende wederopstanding van

het inheemse lied: nog schuchter en

bescheiden (van onze "Kr ikkeberm-

krakers" en andere groepjes) popelt mijn

hart: er IS dus toch nog iets mogelijk

naast onze verregaande verame-

rikanisering. .

25.

Page 28: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

De smeltkroes van volkeren en kuituren

die "Amerika" nu eenmaal is, haalde de

meeste muzikale vormen uit het., afr i -

kaanse oerwoud.. Ons EIGENLIJK vreemd.

Onze voorvaderen leunden meer aan bij het

zo muzikale Duitsland. Het is een feit dat

onze "vlaamse" l iederenschat tot voor kort

daar meestal de inspiratie en ook de

"zangwijze" haalde. Dit bl i jk t onder meer

zeer duideli jk uit een in 1895 -straks een

eeuw geleden- nu door mij teruggevonden

uitgave van het aloude Davidsfonds. Het is

bl i jkens de inleidende bladzijde: nr. 93 van

de honderden uitgaven die dit Kul - tuurfonds

in de loop der jaren bezorgde. Het heet:

"Liederboek behelzende gezangen van

beroemde duitsche meesters met woorden

van vlaamsche dichters ".

Het boek telt 100 bladzijden met de

volledige muziek van 25 l iederen. Bij de

"vlaamsche dichters" troffen we niet minder

dan viermaal "onze" Theo- door SEVENS

aan... Een hele eer!

Soms paste onze "Door" of "Doorke" van

Kinder zijn bloedeigen tekst aan, aan een

reeds bestaande duitse melodie; soms

vertaalde hij een duits l ied (en maakte dat

het "uitkwam"..)

Het is allemaal al " lang geleden" en vooral

bij ons "weinig bekend"...

Wie kende muziek? Wie kon spelen? W ie

kon dergel i jke dure boeken of komposi ties

kopen? Jan Matthijs Ball ings, die zijn

levensavond te Kinrooi sleet, was wel de

zeldzame bezitter thuis van een harmonium

en nog zo van dat.

Het verhaal gaat dat de k indertjes onder zijn

venster, de adem ingehouden, met ontzag

luisterden als deze muziekliefhebber zich aan zijn"hobby." te buiten ging.. Ik kan dat

best geloven, want ik was zelf ook nog zo, in

een radio- en televisie- en plaatjesloze t i jd

als Mart inus W ieërs zaliger bezig was, bij

ons tegenover..

Opgedragen dus aan mijn soortgenoten :

well icht geen muziekkénners, wel muziek -

1ièfhebbers..

DONAAT SNIJDERS

NOOT

(1) Een Co-produktie Geistingen-Ophoven Kerstlied 1918/Chris Geris (verw.) In: "Dao raostj gét !" - jrg. 3 nr. 1, p. 14-15 (nov. '83)

en Kerstlied /Chris Geris (verw.) in: "Dao raostj gét !" - jrg. 4 nr. 1, p. 12-14.

Page 29: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 30: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 31: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 32: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 33: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 34: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 35: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

"ONZEN HOEF VAN OPHOVEN"

. . . z o schr ij f t de vli j t ige chronista-zuster van het Agnetenklooster te Maaseik. Het leven

in onze dorpen heeft zich -natuur li jk - in de loop der eeuwen meest afgespeeld rond veld,

boerderij( t je), huis en kerk. Wéinig rond school of ande re "kulturele zaken". De schrik voor

oorlogen (zie de "ruiters"..), afpersingen (de geschiedenis is er redel i jk vol van ..)

Ons interesseren dus allereerst deze boeren, k leine l ieden: vaak op de gro tere bedr ijven :

de "halfmannen" of "hal.fesen 1 ' zoals men ze noemde: zij die op een groter gewin pachter

waren tegen de halve opbrengst (daar kwam het toch zo'n beetje op neer). Eigenaar was

en bleef een edelman of een groot k looster. Of een omhooggekomen burger: een dokter of

zo, een rentenier, dat is: iemand die van de opbrengst of rente van zijn goed kan leven.

Wij hopen in de toekomst vooral van die boerderijen werk te kunnen maken..

WIJNENHOF TE OPHOVEN

Hier dan al iets zonder veel opzoeken

rond "Wijnenhof" of "Wienenhoof" onder

Ophoven. Opzoekingen in archieven

mogen nog veel duidel i jker maken.

Het zijn vooral de "schatboeken" in het

r i jksarchief te Hasselt die ons iets meedelen over de "Hof ter Loe,

' t Genloe, Ter Loye, Ter Loys, Ter - loo,

Inghenloe" de boerderij dus in het

Ophover Leu.

In 1423 was de hof al zeker in de familie

van Vlodrop. Eigenaar Godert van

Vlodrop heer van Leut, Mettekoven en

Dalenbroek schonk hem op 31 maart

1475 aan het Sint Agnesklooster van

Maaseik; de hoeve met elf bunder bos.

Het Leu was bl i jkbaar toen nog weinig

ontgonnen. Jan van den Hove is in dat jaar halfwin voor jaarl i jks 41 malder

rogge en 41 malder haver. Bovendien

moet Dirk Vogels jaarl i jks 14 malder

erfpacht betalen en Jan Goevers U

malder haver' en Joost Van Ghenenhoef

jaarl i jks 4 malder rogge. (1) (2)

Het "schatboek" van 1690 vermeldt

"W ijnenhof of hof te Vogels": 36 banders

en 2 vrechten groot. Is het een

voortzett ing van de reeds in 1475

vermelde naam Vogels ? De eigenaars

bl i jven dezelfde : Sint Agnes- k looster.

In 1710 vermeldt het "schatboek" voor dat

jaar een grootte van 43 bunders en 1 vrecht.

Dat van 1713 heeft het over "hoof ter Loye": leengoed 25 bunder; "noch heij , bossch en

struyck"

11 bunder; bankgoed 7 bunder.

Er was een laatbank : in 1595 zetelen

daar in: Jacob Sleven, meyer; Jacob

Donckers, Jacob van Dijck, Thijs Screurs,

Jan van Goens : Laten. (3)

In 1602 vinden we Jan Vogels als

burgemeester van Ophoven.

In 1684 overleed op de hof halfman Arnold

Letjens.

In 1705 woonde er Matthijs van Immis - sen en zijn vrouw Emil ia Smeuleneers.

In 1713 lezen we in het "schatboek" :

"W ijnen, Vogels oft Hyermanshoof"; er is

dan sprake van 27 bunder en 4 vrech ten .

In 1760 is Marten Claessen halfwin en in

1783 Bartel Claessen, gehuwd met Anna

Smeylders. Na de dood van haar man heeft

Anna de hof verder uitgèbaat. In 1797

betaalde zij als pacht 26 malder rogge en 6

malder boekweit.

In datzelfde jaar wordt T. Bruynen als

halfman vermeld bij de verkoop van de hof en andere goederen van het "Groot

k looster" van de Maaseiker Agn(i)eten door

de Fransen. Behalve de boerderij zelf

werden gevei ld : 1\ bunder weide en 41

bunder en 100 kleine roeden land,

"verpacht ter halve schoof" aan T. Bruynen.

32.

Page 36: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Daer is oem getoegen der scolaster van Alden-

Eyck ende Heynrick Gyntes ende voert Diricken

vrunden. Si hebben hum gehoelt den VIIJ dach

van Appril, ende was des donredaechs voer

Judica, doen brachten si hum seer spaet (laat)

tussen IX ende X uren des aevonts quamen si in

die stat, ende hy ginck in syn huys. (naar

huis)

H=t gaat duidel i jk om een "stom ongeluk"

Een kind dat door een kar overreden wordt.

Maar .. het nog leli jker gevolg dan de dood

van het k ind is dat de landsvrouwe (Ophoven

hoorde immers onder Horn) het heel hoog

opneemt dat er iemand anders namelijk

Pelser, de laat- meier "gerecht heeft wil len

doen". Pelser heeft dat waarschijnl i jk

'onnozel- weg' wil len doen: in deze zin: een

ongeluk vaststel len en het daarbij laten.

Maar ge ziet hoe het gaat : de halfes

belandt te Weert in de Hornse gevangenis

en Pelser met Hem .. Ende sy was hart,

dat is : zwaar beledigd !

Het kost t i jd, geld, gereis en getrek om de

zaak te regelen. Het dient gezegd dat een

laatmeier geenszins ergens over dergel i jke

macht beschikte : zijn boekje was hij zeker

te buiten gegaan.

Item int jaer ons Heren vijfhondert en LXXIX (1579, in rand staat 1589) soe heeft die erwerdige ende religiose Here ende prior Her Peter van Wessem aen ons convent begert eyn mis te syngen vanden H. Geyst, des goendaechs ter weken; so heeft dat convent dat aenge- gaen ende beleeft, ende so geeft die Erw. Here vier hondert Brab. gulden den convent om

dat wael te onderhalden.

Soe heeft dat convent dat geit weder aengelecht (geïnvesteerd, besteed) te Ophoven om den hof weder te buywen, die verbrant was van denruyters. Soe heeft die Erw. Here ende prior die er- ste mis gesongen den VI dach september; en doe die mis uyt was, so hebben die susteren gesongen Ave pulcherrima te loef der moder Gods. Ende hy heeft -den convent eynen erlicken cost aen- gedaen, wyn ende weyt geschenck.

In 1579 of 1589 of kort tevoren werd de hof

dus platgebrand door "ruyters" . .

Dat is "paardevolk"-soldaten.. Van welk "merk"? Och, het heeft geen belang ; alle

soldaten waren huurl ingen en meestal

gespuis.. W ij zit ten hier volop in de

"dertigjarige (! ) oorlog" ..

Ongèlük ? Moedwil ?

De juiste datering bl i jk t ook wel uit een latere nota :

Item int jaer doemen (toen men) schreyff M. vyf C ende LXXXIX (1589) opten XXIIIJ dach van Meert, soe is onsen hof te Ophoeven verbrant, van den ruyters en ons ERw. prior Here GErat van der Horst, die heeft C (100) daelders daartoe gegeven, om weder te buwen; facit vyf hondert gulden brab., myn (min) XIJ gulden.

Tot zover deze archivalia rond een zeer

oude hof. De geschiedenis vanaf 1800 moet

nog geschreven. Dat komt wel, te zijner

t i jd..

DONAAT SNIJDERS

34.

Page 37: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

VOETNOTEN

(1) (2) H.J. Geerkens,D. Snijders : Oude

hoeven te Ophoven-Geistingen : in Het

Oude Land van Loon, 1961, blz. 270-271,

met preciezere opgave van bronnen.

H.J. Geerken-D. Snijders : Ophoven en

Geistingen door de eeuwen heen, 1966,

blz. 162.

Wolters. Notice historique Maeseyck.

Gent, 1855, blz. 139-140.

(3) Rijksarchief Hasselt, Ophoven, Bundel XVI

(4) VErzamelde opstellen. Hasselt, 1929, f. 52.

(5) In : Publications de la société his-

torique et archéologique dans le duché de

Limbourg, TVI, 1869.

DE TIJSKENS-STAM UIT KINROOI

Rond het jaar 1600 werd in Kinrooi, dat

toen nog een gehucht was van de vr ij -

heer li jkheid Kessenich, de oudst bekende

stamvader geboren van het geslacht

Tijskens. Eigenaardig genoeg was zijn

naam Maes Nel en. ("Maes" was in dit geval

een samentrekking van de voornaam

Mathias). Hij trouwde zeker tweemaal.

Uit het eerste huwelijk -de naam van zijn

vrouw is me nog onbekend- werd één zoon

geboren, Thijs genaamd; hij was de latere

stamvoortzetter.

Thijs, als zoon van Maes, noemde men

Thijs Maesen. Hij was gehucht met een

zekere Wendelina en kocht op 29 januari

1664 het "Nelen-goet" ( is dit het "Nelis"?)

van zijn halfzuster Dingen; het goed was

haar k indsgedeelte.

Een zoon van Thijs, Cornel is, dus Ni el

Thijskens genoemd, deed in 1685 de

laatste afbetal ing van de koop die z'n vader

21 jaar eerder s loot.

Van dan af werd de familienaam erfe li jk .

Nie1 Thijskens was sinds 25 oktober

getrouwd met Trijn Teuen. Ze hadden vier

dochters en evenveel zonen, waarvan

slechts één stamvoortzetter was.

Het was Leonard, die op het "Scheymans"

zijn vrouw vond, namelijk Helena met wie

hij in 1726 huwde.

Weer groeide de stam op één taf. verder en

was het Corneel die het geslacht in leven

hield. Hij woonde op het "Scheymans" en

was getrouwd met Maria Stey- vers .

Hun kinderen gaven de stam drie grote

vertakkingen :

1. De oudste zoon, Leonard, gedoopt 5

apri l 1771, ging zijn geluk in Bree beproeven

waar hij op 28 augustus 1800 in de echt

verbonden werd met M. Cat- har ina

Geusens. Ze woonden op 't Hasselt op de

boerderij het "Mortel". Hun kinderen weken

verder uit naar Gerdin- gen (Daniëlshof,

later Tieskens genoemd) en naar

Neeroeteren op "Berkhoven" en "Staeger".

2. Joannes, gedoopt op 10 apri l 1780,

zorgde voor een tweede tak door zijn hu-

welijk met Aldagonda Sentiens. Ze hadden

dert ien k inderen waarvan er vij f stierven in

hun eerste k inder jaren. Nazaten van deze tak woonden op "Ties- kenshof" te Kinrooi

en op "de Schoen- maeker" te Molenbeersel.

Huidige afstammelingen zijn de nakome-

lingen van Hendrik Tyskens (geboren te

Molenbeersel 1890 en overleden te Grote

Brogel in 1961) en Maria Aldegonda Drees

(geboren Bree 1890 en overleden Grote

Brogel 1941).

Page 38: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

3. De derde en tevens grootste aftakking

zijn de afstammelingen van Renier Tijskens

(gedoopt 1785) en Margaretha Deben, die te

Kinrooi op het "Scheymans" woonden.

"Scheijmes Riek en Graadje", maar ook

"Nierlde Meister", "Rijven In- gel" en de

latere stationchef van Bree, Pieter Jan

Tijskens hoorden tot deze tak.

Tijdens de laatste generat ies heeft de stam

zich verder het land in verspreid; er waren

verhuizingen naar het Mechelse en Lui k.

Leest men ergens de naam als T(h)ijskens of

T(h)yskens (dus niet als Theyskens), dan

heeft men het meer dan waarschijn li jk met

een Kinrooier afstammeling te doen. Er is

nog een kleine Tijskensstam in Limburg,

afkomstig van Dilsen.

Wens je meer te weten of weet je zelf nog

meer over deze stam, schrij f dan e- ven

naar Guido Tijskens, Haverstraat 79 te

3590 Hamont-Achel of lees het familieboek

dat ook aanwezig is in de Kin rooier

heembibl iotheek.

GUIDO TIJSKENS

Page 39: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

HALFVASTENBLAD TE KESSENICH ANNO 1901

Als dit nummer van ons ti jdschrif t verschijnt zijn reeds enkele karnavalaktivitei - ten in onze

gemeente voorbij . Voor anderen is men nog druk in de weer met al lerlei voorberei di ngen.

De gemeente Kinrooi telt momenteel vier karnavalverenigingen: "De Ertesj ieters

Kessenich", "De Rabbedabbers Kinrooi", "De Gaaplepels Molenbeersel" en "De Zweit -

sökskes Ophoven". "Vastenaovendjgekken" zullen dus ook in het seizoen 1985 -1986 weer uitbundig aan hun

trekken kunnen komen. Kinrooi alaaf ! !

HALFVASTENBLAD KESSENICH ANNO 1901

Tot de aktivi teiten van een karnaval -

vereniging behoort tegenwoordig ook het

uitgeven van een "karnevalsgezèt" Een éénmalig nummer per jaar met al ler lei

grappen en grol len, de gemeentepoli t iek

wordt op ludieke wijze op de korrel

genomen, bepaalde dorpsf i - guren en -

toestanden worden op karna- valeske

wijze in de k ijker geplaatst, enz.

Zo kennen we in onze gemeente reeds

"De Ertesj ieter", uitgegeven door ' t

kulturele t i jdschrif t "Ter Eiken" en "De

Rabbedabber", uitgegeven deor de

karnaval vereniging van Kinrooi. (1)

Vanaf dit jaar komt '"t Gaaplepeltje

Molenbeersel" deze twee vervoegen.

Rond de eeuwwissel ing - in 1901- ver-

scheen echter reeds een "Halfvastenblad"

te Kessenich. Ze droeg de ti tel "De Erwt" en voerde als motto: "Ich poot dit jaor ei boender" (2).

Enige t i jd geleden reeds kregen we een

fotokopie van deze eerste (?)

karnavalskrant voor ons dokumentatie -

centrum van de Heer Jef Snijkers te

Kessenich (waarvoor nogmaals dank!).

Vij fentacht ig jaar later drukken we ze

volledig af. Enkele vragen bli jven: wie

waren de samenstel lers en uitgevers

hiervan, was er begin van deze eeuw

reeds een karnaval vereniging te

Kessenich, is het toen bij deze ene

uitgave gebleven...?

MATHIEU KUNNEN

NOTEN

(1) Verschillende van deze uitgaven zijn

aanwezig in ons dokumentatiecentrum,

Weertersteenweg 241 te 3688 Molenbeer- sel-

Kinrooi.

(2) Piet Henkens, "De Geschiedenis van Kessenich", Kinrooi, 1979, blz. 671- 678.

Page 40: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 41: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 42: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 43: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 44: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 45: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 46: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze
Page 47: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Museumnieuws

MOLENMUSEUM TE MOLENBEERSEL

De gemeente KINROOI bezit geen kultureel centrum, geen museum, geen tentoonstel -

l ingszaal. Is dit nu geen reden om dit te kompenseren met een kleinschalig pro - jekt,

namelijk het inrichten van een molenmuseum in een windmolen die verder zon der funktie is

?

Daarom werd er door de vzw Molenzorg en Molenmuseum Molenbeersel een museumkom -

missie opgericht om van de Zorgvlietmolen in de Oudekerkstraat een echte ontmoe -

tingsplaats te maken . Men wil immers het ruime geli jkvloers van deze windreus inrichten

als polyvalente tentoonstel l ingsruimte. Zo kunnen vele verenigingen, kunstenaars en

hobbyisten uit KINROOI en omgeving aan hun trekken komen in de molen. Zo krijgt ook het

kulturele leven te KINROOI meer uitstraling !

Door de vzw Molenzorg en Molenmuseum werd sedert haar opr icht ing in 1983 reeds

900.0, -fr. besteed aan de restauratie van de Zorgvl ietmolen en aan het onder houd

van de Keijersmolen. Daarbij komt nog een bedrag besteed door de instanties bij de

dringende instandhoudingswerken die aan de Zorgvl ietmolen werden uitge voerd ! De molen

is daardoor aan de buitenkant opnieuw het aankijken waard.

MOLENPETERS

Het is duideli jk dat de vzw. niet zelf

f inancieel kan instaat voor het molen-

museum. De zorg voor het onderhoud van

twee windmolens weegt immers al zwaar

genoeg. Er bli j f t immers nog veel te doen.

De museumkommissie stelde daarom voor,

om op zoek te gaan naar "molenpeters" .

WIE KAN "MOLENPETER" WORDEN ?

Dit kunnen zowel instant ies, verenigin gen,

bedr ijven, zelfstandigen als par - t ikulieren

die een som ter beschikking stel len van

minimum 3.000,-fr.

Als kompensatie worden de namen van de

molenpeters (of molenmeters) aan de ingang van het museum vermeld geduren-

de drie jaar ! Tevens zul len ze op de

hoogte gehouden worden van de vorde-

ringen inzake inr icht ing en zul len ze

worden uitgenodigd bij al le evenementen

die er plaatsvinden.

BELANG VAN HET MOLENMUSEUM

De zorgvlietmolen is gelegen op de "mo

lenroute", een toerist ische bewegwi j-

zerde route van 28 km. die de dorps -

kernen van Ophoven, Geist ingen, Kes-

senich, Molenbeersel en Kinrooi ver - bi

ndt.

De route vertrekt aan het watersport -

centrum "De Spaanjerd". In

MOLENBEERSEL is er gelukkig nog een

met windkracht malende molen, de

Keijersmolen in de Smeetsstraat, op korte afstand van de Zorgvl ietmolen. Na

een bezoek aan deze molen kan de

toer ist en de molenl iefhebber het

molenmuseum be- zoeken. .

Page 48: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Groepen kunnen er ontvangen worden en Tot nogtoe hebben volgende verenigin-

er een diareeks over de molenroute of gen hun f inanciële steun aan het mo-

over de restaurat iewerken bekijken. lenmuseum toegezegd;

De geplande "wisseltentoonstel l ingen"

zullen voor de nodige afwissel ing zorgen.

Verder kan er de geschiedenis van de molens en van het malen worden uitgebeeld

en kunnen er naast de molenonderdelen

ook heemkundige voorwerpen in

ondergebracht worden.

Ook voor de scholen en voor de talr i jke

jeugdgroepen die in Woutershof verbli j ven

is het molenmuseum belangr i jk . Dit omdat

het op korte afstand gelegen is en de

groepen aldus, bij minder goed weer, ook

een ideale binnenaktivi teit hebben.

MIE WIL HELPEN ? __________________

Aan het molenmuseum kan op veler lei ma-

nieren worden meegeholpen. Hulp kan ge-

geven worden door zelf mee te helpen aan

het inr ichten van de molen als museum.

Gegadigden kunnen zich melden bij de

betrokken verenigingen. Men kan materiële

hulp ver lenen (wij stel len onze hoop op het

gemeentebestuur wegens het belang van dit

projekt voor de Kinrooier gemeenschap).

Door "molenpeter" te worden verleent men

een geldel i jke steun aan het pro jekt en bl i j f t

men betrokken bij de werking van het

museum.

Ook kleinere bedragen zijn van harte welkom !

- V.E.L.T. Kinrooi - Studiekring "Ons Molenheem" - V.V.V. - infodienst Kinrooi

- Werkgroep Molenzorg en

Molenmuseum Molenbeersel

- Geschied- en Heemkundige Kr ing Ki

nrooi.

Dit zijn dus de eerste "molenpeters" wie

volgt hun voorbeeld ?

... Stort uw bijdrage op rekening 335-

0390683-13, van de werkgroep

Molenzorg en Molenmuseum Molenbeer -

sel, met vermelding "molenmuseum".

Meer inl icht ingen worden U graag

verstrekt door de V.V.V.-infodienst,

Weertersteenweg 241 , 3688 KINROOI -

Molenbeersel (Tel. 011/86.61.80) t i jdens

de kantooruren.

Met onze dank voor uw belangstel l ing

en uw steun !

Namens de museumkomissie,

WERNER SMET

Page 49: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Waat maag dét in godshiêrenaam beteikene

AGRARISCHE WOORDEN EN BEGRIPPEN VEEL OUDER DAN WIJ . . ,

Agrar isch : Het k linkt geleerder dan

"boers", maar het is hetzelfde..

Een "agrarische assistent" van nu in

Nederland heette vroeger "boereknecht". (Ze

maken er zelf een grapje van : Weet gij wat

een "agrar ische assistent is : special itei t :

mechanica" ? Welnu : dat is een boereknecht

die met een tractor een zeikton vervoert . .

Kwestie van het te weten ! )

Onze laatste tocht door Ophoven r iep

vragen op. Wij zagen b.v. ten huize van

Reynders : een "spinj". Wat is dat ?

Als lokaal haast nergens meer te vinden.

Tenzij in de paar overgebleven grote

hoeven (want in een kleine bestond het

niet). Het is een heel oud begr ip en een

heel oud woord tevens.

Het heeft volgens oude woordenboeken te

maken met "spende"=liefdesgave voor armen.

Vandaar nog ons modern woord "spenderen"^

uitgeven, min of meer zelfs verkwistend, weg -gevend-zomaar.. Een"spinde" óf "spende" is

dus : een aalmoes aan de armen . Het is

"ook": voorraadkamer, provisiekamer, etens -

en provis iekast", om niet alt i jd maar naar de

kelder te moeten lopen..(Verdam:

Middelnederlandsch Handwoordenboek).

En dan "de vr iêj": bijna nergens meer te

vinden.. In ' t opgeknapte "Hénkes" in

Geist ingen ? Daar was er alleszins een! Het

woord schijnt een samentrekking te zijn van

"voorderiej"= plaats waar het voer van de

paarden werd bewaard en gereedgemaakt (haver-heksel enz.). Het woord ging over

naar: de slaapplaats van de paardeknecht.

Paarden immers waren een zeer kostbaar be-

zit. En zeker dan bij voorbeeld een merrie die

moest gaan "veulen": het eis te nazicht,

opzicht, zorg. (aldus: Schelberg:

woordenboek van het Sittards di al eet).

De paardeknecht vond die legerstede voor

hemzelf , dichtbij de paarden trouwens

helemaal geen on-eer: hij stond er als "iêste

pèèrdsknecht"voor...

Anderen gebruikten het paard wel een ooit,

maar hij was"de verantwoordel ij - ke" en daar

t i lde men vroeger wel aan. Vergeleken

trouwens met "de zweitser", de "koe-maagd",

was hij op de boerderij wel een belangr ijke

f iguur.

Die "maagd": het is als woord toch niet zo

voor de hand l iggend: waarom geen "meid",

want dat was het toch? Het is een zeer oud

woord: maagd=dienstmaagd, rr ieid. "Zie de

dienstmaagd des Heren.." Omdat het

praktisch alt i jd ongehuwde, nog jonge

meisjes waren, is de naam behouden

gebléven. Ook al gebeurde het al eens dat de

"maagd" op de duur geen "maagd" meer was.

Die "zweitser". Dat is een"zwitser",

iemand uit "Schweisz": Zwitserland.Het

mag er dan nu heel idyll isch zijn, hier

en daar, voor toeristen: dat was het

lang niet alt i jd voor de "eigenheimers":

vaak armoe troef ! Vele Zwitsers gingen

in soldatendienst voor God weet wat voor vorsten. Ze brachten het tot het mono-

pol ie van de "Zwitserste garde" in Frank -

r i jk , waar de koningen hun éigen volk

niet erg vertrouwden. Ze hebben nog het

monopolie van een zekere pauselif lke

wacht , onder diezelfde naam. En wie

niet soldaat kon worden was soms aan-

gewezen op dienst bij de boeren, onder

het vee. De "zweitser" was een ongelet -

terde, die het vuile werk te doen kreeg:

vooral het uitmesten. Hij was gaande-

weg geen echte Zwitser meer, maar de naam bleef, net als die andere Zwitser

in de Kerk: ditmaal geen Duits maar

Frans: de "sui s-se" (swi s).

Page 50: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

"Op het osseboök komen": dert ig jaar

worden. Men trouwde vroeger niet zo vroeg;

gewoon: omdat men niet kon. "Trouwen is

niks, maar getrouwd zijn= de kost verdienen". ! W ie als manne- mens de dert ig

berèikte en nog steeds ongehuwd was,

"kreeg de sleutel van de ossewei" d.w.z. men

vermoedde (niet steeds terecht) dat die nu

wel ongehuwd zou bl i jven. Ossen waren er

redelijk veel op de dorpen: als trekdieren.

Vandaar een "osseboer" naast de "paar -

deboer" en zelfs de "koeieboer". Om niet te

spreken van de talr i jke "trekhonden" of de

boer die zelf in de "wel" l iep . . Een apart

hoofdstuk vormen dan nog de "kroêkarren",

waar veel over te vertellen valt . Al was het

hier maar even "bij voorbeeld" : Bet, die alt i jd om "futsj" ging naar de melkerij en die

alt i jd de kruiwagen trok (men kon die ook

voor zich uit duwen..) Zei Lies : waarom trekt

gij alt i jd ? Zegt Bet : "Ich wil Mienen onwil

neet zién!"

Daarmee zijn wij ver van het ossebook .. En

van "Abraham gezien hebben", dat is : zelfs

al vij f t ig geworden zijn. En zelfs van die "os",

die eens "stier" was, maar "börgemeister

aaf", na de kastrat ie : hij kon immers niet

meer "van hoëg aaf" "nao de persessiej

k iêke" na deze ingreep. Het had al leszins

geen zin meer..

Het "Méérke is laam ". Bij ons bekend als

uitdrukking. Nergens te vinden op een

ander. Een paard is een zeer "de- l ikaat"

beest - het is bekend. Het "laamtj" "veur

eine niks". Het heeft ' zeer dun vel. Het is

zeer gevoelig.

Al wie met die huisdieren omgaat, weet

dat. Het kan zich zelfs "een beetje "

aanstel len.. Het heeft een grote kop en de

sergeant zei voor de rekruten : " laat het

denken maar aan de paarden over : die

hebben een veel grotere kop". Als de

merrie dus eens "lam" deed, dan kon dat "aanstel lerij " zijn.

Het kon ook zijn dat ze niet "zoê good miê

kos".. Dus : in verwachting was. "Gedekt"

was. En zich dat l iet "aangaan" ..

Dus zei men van een meisje, dat, on-

gehuwd, iets dergel i jks overkwam :

"het méérke is laam".

Ze hebben het tegenwoordig overal maar

over gastronomie en "gastronomische

gerechten". Voor wanneer onze "Krol -

lemol" ? Els heeft er "t bestuur op

getracteerd. In ieder geval - om smakelijk

te eindigen - was de mens van het

armoedige koe-jungske, als hij eenmaal in

de hemel was "te zitten és ene prins in 'n

èèrpele-koel en niks anders meer te eten

dan "haste- koete" : het dunne laagje onder

"den hast", een gastronomische geneugte

waar hij niet zo dikwij ls van had kunnen

genieten...

Eétj mér veul hastekoete. Ik gun het u

Laotj het mëèrke neet laam wèère. Bliêft j

oêt ' t ossebook. En prof iteertj van en vriêj

en ‘n spïnj !

FILOLOGUS.

Page 51: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Aanwinsten heembibliotheek

Hierna geven we een overzicht van de

"voornaamste" aanwinsten van de voorbije

maanden. Deze zijn te raadplegen in onze

heembibliotheek, Weertersteen- weg 241 te

Molenbeersel.

De openingsuren zijn van maandag tot en

met vrijdag van 08.00 h tot 12.00 h en van

13.00 h tot 17.00 h.

- Genealogie Houben / W. Sangers en

A. H. Simonis . - Echt - Valkenburg, 1955.

- uit Er l igt een eiland in de Maas,

Geschiedenis van Stevensweert en Ohé

en Laak . -

- De bokkerijders met de doode

hand / Henry Pij ls . - Sittard : Missiehuis,

1924 . - 126 b l z . , i l l . -

- Wandeling door historisch Kessenich

en Thorn. - Dienst voor Toerisme,

Kinrooi, 1985 . -

- Gevangen Gedichten / Hubert Van

Eygen . - Nioba, 1985 . -

- Gids voor Oud-Limburg. De

Maaskant / Jaak Venken. - Antwerpen:

Standaard, 1985 . - 344 b l z . , i l l , Kaarten .

-

- Kinrooi - Kessenich.

Herwaarder ings- gebied "De Borg" -

Aanvraag tot erkenning . - Kinrooi :

Groendienst, 1985 .

- Maluma en Taketé (gedichten) /

Bruno Plet incx, g e ï l l . Mathieu Hamaekers,

1985 . -

- Numismatiek, munten en penningen

en medail les. Uitgave : Kredietbank . - 36

p. , i l l . -

- Brood op de plank /Frans Dieteren .

- Heythuysen : Beynsberger b v . , 1985

. -104 b l z . , i l l . -

- Sociale geschiedenis van het

Vlaamse volk / Chris Vandenbroeckx . -

Leuven : Kr itak, 1984 . -

- Optocht in Brabant / A. van Oirschot.

P . A . van Gennep. - Maasbree: De L i j s ter,

1982 . -

- Inventar is van de Archieven van de gemeente Stramproy (1592-1937) / W. van

Mulken . - Maasbracht, Dienst inspectie der archieven, 1979

- Een tocht langs de Zuidkempense

molens. Molenroute . - V . V . V . Zuider-

kempen . -

- Jubi leumuitgave 350 jaar schutter ij St. Lambertus. 25 jaar Tamboerkorps St. Lambertus Neeritter . - 76 b l z . , i l l . -

- De heer l i jkheid Rotem / P. Sever ijns

en W. Segers . - Rotem; gemeentebestuur, 1966 . - - Reisjes in Zuid-Vlaanderen /

Theodoor Sevens . - Kortr i jk : Eugeen

Beyaert,

1901 . - 140 b l z . , f o t o ' s . -

- Courante viervoeters / z . a . - Leuven ;

Raif feisenkas, 1985 . -

- Archeologisch overzicht van Noord-

Brabant / G. Beex . - 's Hertogenbosch ;

Noordbrabants museum, z . j . -

- Ministers Cornesse en Helleputte / J.

Boonen ( u i t Limburgse Kempen) : Maaseik;

De Heidebloem, z . j . - (fotokopies) . -

- De grindwinning in het Limburgse

Maasland ; Sociaal-ekonomische betekenis

en problematiek / Guido Wauters .

- verhandeling voor het behalen van de graad van l icenciaat in de economische

wetenschappen aan de RUG . - 161,XXI b l z .

-

- Ze reden bij nacht. De mysterieuze

gruwelhistor ie van de Bokkerijders /

Ben Lindekens . - Amsterdam; Wet. Ui tg.

BV, 1975 . - 269 b l z . , i l l . -

- Dorpswandeling te Kessenich /

Werner Smet . - Kinrooi, V V V , 1985 .-

- Stramproy; een Limburgs esdorp /Ma-

ri a Geelen . - 63 p., i l l . -

- Stramproy : Landschapsstudie /

Walter van R i j n . - Bosterop, 1982, 30 b l z . ,

i l l . -

- 250 jaar orgelmakers : Vermeulen

1730-1980 / z . a . - Weert; Gebr. Vermeulen,

1980 . - 132 b l z . , i l l . -

- Kinrooi : Aardr ijkskundige gegevens,

vroegere toestanden (fotokopies) . -

- Aanteekeningen over het dorp

Stramproy , - fotokopies . -

49.

Page 52: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

- Voordracht van Dr. Monna : "het

probleem Cassallum" (fotokopies) . -

- Eindverslag : Begeleiding van een

beginnende wereldscholenwerking in Neerrepen - Tongeren; Situering van

cyclus Molenbeersel in wereldscholen /

Craeghs Li zette . -

- De schutter ijen van Noord-Limburg

/ Bloemen Tony . -

- Ons voorgeslacht : dertig lezingen

over praktische fami 1iekundige opzoe-

kingen door Mispelon Michel . -

- Boerder ijen renoveren ; een toe-

komst voor ons verleden , een ver leden

voor onze toekomst / z . a . - Bokrijk ;

Openluchtmuseum, 1977 . -

- Het leven van de Heil ige Catharina

van Alexandrië / Rik Nulens . - Maaseik ;

V V V , 1985 . - 64 b l z . , i l l .

- De oude molen ; tekeningen

van W. Smet . -

- De Oud-LImburgse

Schuttersgilden / z . a . - Kredietbank.

1977 . -

- De economische betekenis van

Maaseik en omstreken / Langers Jean . -

Hasselt Langers Jean, 1961 . -

- Tentoonstell ing kerkschatten ; paro-

chiecentrum Tongerlo / J. Kessels . -

- Bijbelwaken / H. Geelen (Kessenich) . - Antwerpen ; Pal ma, 1963 . - 105 p. - Leven / M.M. Arami . - Averbode ; de Goede Pers, z . j . - 2 3 9 b l z . , i l l . - - Maasdorpen route / z . a . -

Roermond; V . V . V . Noord- en

Middenlimburg . -

Nogmaals onze dank aan al diegene die de

Geschied- en Heemkundige Kring Kinrooi

boeken of andere zaken ( z o a l s

documenten, t i jdschrif ten, e n z . ) schonken.

Mocht u thuis nog iets vinden waarvan u

denkt dat wij het kunnen gebruiken, aarzel

dan niet maar breng het naar ons

dokumentatiecentrum of geef ons een

seintje en we komen graag eens langs.

Samenstelling: M.Donné, J.Laveaux

MAAK UW HEEMKUNDIG BEZIT TOEGANKELIJK VOOR ANDERE "ZOEKERS" !

Velen van ons z i j n op heemkundig gebied echt "aktief", doen opzoekingen al -

lerhande, laten kopies maken van diverse archiefstukken, verzamelen art ikels uit

kranten, t i jdschrif ten.., werken bepaalde gegevens verder uit om daarna a l l e s . . . op

te bergen en misschien nooit of slechts zelden nog ter hand te nemen !

Jammer, want misschien kunnen anderen hun voordeel doen met hetgeen U reeds

gevonden heeft. Dubbel en t i jdrovend opzoekingswerk kan vermeden worden en dét

was en is nog steeds één van de doelstel l ingen van onze Kring !

We durven daarom nogmaals een oproep doen tot iedereen. Denk niet te vlug "dat

zullen ze toch wel hebben" maar neem eens kontakt met ons personeel van het

B.T.K.-projekt "Dokumentatiecentrum". Verschi l lende vóór U deden ' t r e e d s . . .

versbhi11ende anderen konden hierdoor reeds geholpen worden én er is nog een

zekerheid: uw gegevens gaan zeker niet verloren!! ,,

50.

Page 53: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Nieuwe publikaties

* NIEUWE WANDELFOLDER "GROOTBEERSELPAD"

Marianne Stals heeft in het kader van een

B.T.K.-projekt weer een nieuwe wandeling

uitgest ippeld. Het GROOTBEERSELPAD is

7,4 k ilometer lang en aldus geschikt als

wandeling of als f ietsroute. De tocht loopt

langs verscheidene oude hoeven van

Grootbeersel (Molenbeersel): Thienderhof,

Schrevenhof, de Waal, Geu- jen, Severs... en

verder langs het door onze Geschied- en

Heemkundige Kr ing heropgerichte

openluchtkruis (apri l 80)

De routebeschr ijving is te hekomen bij de

V.V.V.-Infodienst Kinrooi, Weerter - steenweg

241 te 3688 Molenbeersel-Kinrooi, telefoon:

011/866.180 aan de pri js van 10, -fr. plus

verzendingskos-

*'e n ' Werner Smet

Ook de opgang van de Limburgse mijnen

komt ter sprake.

Vermelden we hierbij tenslotte dat deze

uitgave aanwezig is in onze heembi- bl

iotheek. Werner Smet

* PEER TOEN... ______

In maart 1986 zal het boek "Peer toen"

verschijnen, een prachtig k i j k - en leesboek

over Peer, KIeine-Brogel, Gro- te-Brogel en

Wijchmaal, geïl1ustreerd met tweehonderd

f o t o ' s , oude prentkaar ten en dokumenten.

De gewone uitgave kost 850,-fr. en de luxe-

uitgave 1.200,-fr. Voor bestell ingen kan men

zich wenden tot Uitgeverij "Het Streekboek"

te 2770 Nieuwkerken- Waas, telefoon:

03/777.75.58.

* BROOD OP DE PLANK ___________ __

Dit nieuwe werk over de trek van de Lim -

burgse mannen, vrouwen en k inderen naar

de Duitse steenfabr ieken, werd geschreven

door Frans Dieteren en ingeleid door pater

W. Sangers.

" . . . ' t Was de "goede oude t i j d " . Maar

vooral ook de "arme t i j d " , zonder werk-

gelegenheid, zonder sociale voorzieningen,

zonder geld en zonder toekomstpers -

pektieven. Men zocht daarom werk in

Duitsland, waar juist in d ie jaren op veler lei

gebied "brood op de plank" te krijgen was:

als arbeider in de industr ie, als knecht bij de

grote boeren, als werkman voor de

bietenoogst, als sjouwer in de woningbouw

en v o o r a l . . . . a l s "Brikkebekker". Ik geloof dat die mensen, ondanks hun

miserie en r i s i c o ' s , toch twee eigen-

schappen bezaten, die wij thans steeds meer

missen: tevredenheid en humor..! "

Het boekwerk berust op getuigenissen van

mensen die één en ander zelf hebben

meegemaakt. De orale geschiedschr ijving

werd door de auteur aangewend om de lezer

een beeld op te hangen van het leven der

brikkebrekkers.

KLUIS EN KAPEL OP DE BOLDERBERG

.. De bewogen geschiedenis van dit fas -

cinerend Limburgs k leinoord. Pol Dan i e l s ,

gedurende achtentwint ig jaar aalmoezenier

op het kasteel van Vogelsanck, schreef er in

1880 de historie van. Het werd dan ook ti jd

dat dit werk grondig zou herzien en

aangevuld worden. Dit deed Jos Phil ippen.

Het werd een uitzonder li jk mooie mono-

graf ie, r i jk en origineel geï llustreerd gedrukt

op kunstdrukpapier, in een oplage van 250

genummerde en gesigneerde exempl aren.

Bestel len kan door overschrijven van 520, -fr.

(port en verpakking inbegrepen) op

bankrekening 452-9167191-26 van Uitgeverij

At lanta te 3295 Schaffen.

BEDEVAARTVAANTJES VAN ALFRED OST

Dit is de tweede edit ie van de monogra f ie

over de zo gegeerde als gewaardeerde

bedevaartvaantjes van Alfred O s t , één van

onze meest begenadigde en originele

Vlaamse kunstschilders (1884- 1945).

51.

Page 54: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Elk bedevaartvaantje is zorgvuldig ge-

reproduceerd en uitvoerig beschreven.

Bovendien wordt de geschiedenis en de

volkskunde omtrent die plaatsen weten-

schappelijk en boeiend verteld.

Bestellen kan door overschrijving van 495, -

fr. (porten verpakking inbegrepen) op

bankrekening 452-9167191-26 van

Uitgeverij Atlanta te 3295 Schaffen.

KEMPENS KRAMERSVOLK IN

NEDERLANDSE EN RIJNLANDSE

GEWESTEN TIJDENS DE 17e EEUW -

Bouwstoffen tot de geschiedenis van de

teutenhandel.

De Vereniging voor lokale en regionale

geschiedschrijving stelde onlangs haar

eerste af levering voor van haar "Lo-

kaalhistorische pub!ikaties".

Deze nieuwe reeks, onder leiding van J.

Mertens, wordt door deze Kempense

historicus geopend met een zeer gedo-

kurnenteerde bijdrage over de 17e eeuw- se

teutenhandelaars van Kauli l le, Klei- ne-

Brogel, Neerpelt en Overpelt, gebaseerd op

een systematisch onderzoek van nagenoeg

22.000 bladzijden uit het 17e eeuws

schepenbankarchief van Pelt.

Bestellen kan door overmaking van 495,-

frank (verzending inbegrepen) op bank-

rekening 735-2101199-70 van de Vereniging

voor lokale en regionale geschiedschrijving,

Postbus 18 te 3568 Hechtel met vermelding

"Kempens kramersvolk" of door toezending

van een eurocheck onder gesloten omslag.

DE SCAPULIERMEDAILLES

Sinds verscheidene jaren reeds bestudeert

Jos Philippen de religieuze numismatiek en

de geschiedenis van de volksvroomheid.

Zo pas publiceerde hij zijn derde studie over de devotiemedailles, verschenen in het

Jaarboek 1985 van het Europees

Genootschap voor Munt- en Penningkunde .

Deze uiterst interessante en r ijk geïl -

lustreerde bijdrage over "De Scapulier -

medailles" behandelt een onderwerp waar

aan tot nog toe geen algemene, weten-

schappelijke studie gewijd werd, noch in

onze taal, noch in een andere.

Een overdruk van deze studie kan verkre

gen worden door overmaking van 150,-fr.

(port en verpakking inbegrepen) op P.C. R.

000-0319804-92 van Jos Philippen, Mark

Mackenstraat 39 te 3290 Diest.

DE MEDAILLES VAN LOURDES

Van de voornoemde auteur verscheen in het

Jaarboek 1984 een fel opgemerkte en goed

geïllustreerde studie over "De medailles van

Lourdes".

Deze studie kan verkregen worden aan de

zelfde voorwaarden als voorgaande (zelf de

prijs, P.C.R. en adres).

Samenstelling rubriek: Mathieu Kunnen

L I D M A A T S C H A P S B I J D R A G E 1 9 8 6 !

Zeer harteli jk dank aan al onze leden die spon taan en bij het eerste verzoek hun

lidmaatschapsbijdrage (minimum 300,-fr.) voor het jaar 1986 betaalden.

De enkele die het vergeten zijn vinden in dit nummer nogmaals een overschrij -

vingsformulier. Stel nu niet langer uit want dit is het laatste nummer d at U nog

toegezonden krijgt als we uw bijdrage niet ontvangen.

Harteli jk dank ook aan al degenen die meer overmaakten dan het vastgestelde bedrag

van 300,-fr. I

52.

Page 55: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Tentoonstellingen

Tijdens de Aller-

hel'! i genda gen

van 1986...

"KIEKE NAO

VREU6ER" TE

KINROOI !!

Na Geistingen, Op-

hoven en Kessenich

komt dit jaar (oud)

Kinrooi aan de beurt

voor deze

tentoonstel! ings-

reeks.

Omdat er ontzettend veel t i jd en energie

moet gestoken worden in de voorbe-

reidingen voor dergeüjke tentoonstel l ing,

werd reeds vroeg begonnen met de eerste

voorbereidingen.

Op 21 januari laatstleden had een eerste

voorbereidende vergadering plaats in "De

Limburger" te Kinrooi; de tweede

vergadering is voorzien op dinsdag 4 maart

aanstaande, eveneens in "De Limburger" aan de Breeërsteenweg te Kinrooi om 20.00

uur.

Zoals bij de vorige sukses-tentoon-

stell ingen zal ook in Kinrooi getracht worden

zoveel mogelijk oud fotomateriaal samen te

brengen, aangevuld met allerlei oude

dokumenten, familiedruk- werk,

verenigingsarchief, voorwerpen allerhande,

enz.

De tentoonstell ing "Kieke nao vreuger" za!

doorgaan in de "Fanfarezaa!" aan de

Breeërsteenweg 111 te Kinrooi. Ter

gelegenheid van ons 10-jarig bestaan

beginnen we ditmaa! op vrijdag 31 oktober

met allereerst de off iciële vie ring van ons

10-jarig bestaan en aansluitend de off iciële

opening van de tentoonstell ing. Verder zal

de tentoonstell ing te bezichtigen zijn op

zaterdag 1 en zondag 2 november 1986.

Langs deze weg doen we een dringende

oproep voor medewerking, vooral gericht

aan onze Kinrooier leden. We rekenen op

mensen die materiaal wil len opsporen in

Kinrooi, het in bruik leen gegeven mater iaal

wil len ophalen en later ook terug bezorgen

aan de eigenaars.

Kom daarom naar onze vergadering op 4

maart aanstaande in "De Limburger" of geef

even een seintje aan ons sekreta- r iaat: Weertersteenweg 241 te Molen- beersel,

telefoon: 011/863.856.

Met onze beste dank bij voorbaat !!

MUSEUMBEURS 1985 - 1986

Van 8 november 1985 tot 5 oktober 1986

organiseren het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Dienst Beeldende Kunsten en

Musea en de Kommissie Kleine en Regionale

Musea van de Vlaamse Museumvereniging

een MUSEUMBEURS. Hieraan ver lenen niet

minder dan 58 musea uit het Vlaamse land

hun medewerking, waaronder heelwat

stedelijke en gemeenteli jke musea .

De bedoeling van deze aktie is aan een groot

aantal k leine en regionale musea de kans te

bieden meer bekendheid te verwerven bij het

grote publiek en aldus de publieke

belangstell ing op te wekken voor het behoud

van het zeer gevarieerde kulturele erfgoed in

de verschil lende regio's.

Deze beurs wil -met behulp van prachtig

uitgevoerde fotopanelen en voorwerpende

aandacht vestigen op de ri jkdom en de grote

verscheidenheid van onze kleine en regionale

musea. Zowat alle mogelijke musea zijn vertegenwoordigd: de natuurmusea, de

oudheidkundige en heemkundige musea, de

musea voor schone kunsten, industr iële

archeologie, oudere technieken, religieuze

kunst, enz.

Het publiek krijgt ook de gelegenheid om

kennis te maken met een keuze uit ' t groot

aantal publikaties die jaarli jks door onze

musea worden samengesteld.

De exposit ie zal in het ganse Vlaamse land

rondreizen, van provincie tot provincie.

Telkens zal de specif ieke toestand van de

museumproblematiek in het desbetreffend

terr itorium worden belicht.

53.

Page 56: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

In onze provincie Limburg is de museum-

beurs nog te bezichtigen :

- van 31 januari tot 16 februari 1986

Kultureel Centrum, Kunstlaan 5, Hasselt

- van 21 februari tot 9 maart 1986

Kultureel Centrum De Bogaard, Minder -

broederstraat 29, 3800 Sint -Truiden.

woensdag doorlopend toegankelijk van 10

tot 21 uur. Toegangsprijs: 150,-fr. Het halve

prijs tarief is van toepassing voor degenen

die de tentoonstell ing per trein bezoeken.

Voor meer inlichtingen kan men zich

wenden tot het sekretariaat vande ten-

toonstell ing, Jubel park 10 te 1040 Brussel.

Telefoon: 02/733.95.40.

DE VROUW IN HET RIJK VAN DE FARAO'S

Na de tentoonstell ing "Onder de zon van

Amarna, Echnaton en Nefertit i" in 1975, kan

men nog tot 28 februari 1986 naar de

tentoonstell ing: "De vrouw in het Rijk van de

Farao's" in de Koninklijke Musea voor Kunst

en Geschiedenis te Brussel .

Er worden 96 voorwerpen getoond uit het

bezit van het Egyptisch Museum te Kaï- ro,

aangevuld met 5 werken uit de verzameling

van de Koninklijke Musea voor Kunst en

Geschiedenis.

Hierbij gaat de aandacht naar de rol en de

betekenis van de vrouw in het Oude Egypte,

geïllustreerd over een periode van 3.000

jaar.

De tentoonstell ing bli jf t toegankelijk tot 28

februari in de Koninklijke Musea voor Kunst

en Geschiedenis te Brussel, elke dag van 10

tot 17 uur. Op maandag enkel toegankeli jk

voor scholen. Op

RELIGIEUZE THEMATIEK IN DE

BELGISCHE KUNST 1875 - 1985

De A.S.L.K. nodigt uit voor een bezoek aan

deze tentoonstell ing die wordt ge-

organiseerd in haar galerij aan de

Kreupelenstraat 12 te Brussel. Men kan er

nog terecht (gratis) tot 23 maart

aanstaande, alle dagen van 10 tot 18 u. ook

op zon-en feestdagen.

Meer dan honderd schilderijen een een

vij ft iental beeldhouwwerken werden sa-

mengebracht uit musea, privé-kollekties en

kerkeli jk bezit: Servaes, Van de Woestyne,

Permeke, Minne, Ensor, Spi 1 - l iaert,

Delvaux en tientallen anderen.

Hadden en hebben moderne kunstenaars

nog belangstell ing voor religieuze thema's?

Deze exposit ie geeft op deze vraag een

proeve van antwoord.

Voor meer inlichtingen kan men telefoneren

op het nummer: 02/213.71.68.

Samenstelling rubriek: Mathieu Kunnen

Kongressen - Jaarvergaderingen - Studiedagen

GOUWDAG VERBOND VOOR HEEMKUNDE-LIMBURG

De jaarli jkse "Gouwdag" van het Verbond

voor Heemkunde - Gouw Limburg, zal dit

jaar doorgaan op 10 MEI 1986 in het

Kultureel Centrum te Genk.

Als thema werd gekozen: "Van Kempisch

dorp tot industr iecentrum - industr ialisatie in

Limburg, getoetst aan het voorbeeld van

Genk".

We beschikken op dit ogenblik helaas nog

niet over verdere bijzonderheden; meer

hierover in het volgende nummer. Noteer

echter nu reeds deze datum ! !

LANDDAG VERBOND VOOR HEEMKUNDE 1986

De jaarli jkse "Landdag" van het Verbond

voor Heemkunde zal dit jaar doorgaan te

54.

Page 57: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Landen ti jdens het tweede weekend van

september.

Het hoofdthema van deze Landdag zal be-

trekking hebben op de "Landbouw".

Nog zo'n weekend dus om nu te noteren!

ONZE JAARVERGADERING: 14 FEBRUARI 1986

Elders in dit nummer vindt U de uitnodiging

voor onze jaarvergadering. Deze zal

doorgaan in "Buurthuis Hees" op VRIJDAG

14 FEBRUARI aanstaande vanaf 20.00 uur.

We zitten dan dicht bij onze TIENDE

VERJAARDAG ALS VERENIGING; niet te

verwonderen dus dat één en ander in het

teken van het 10-jarig bestaan zal staan

ti jdens deze jaarvergadering..!! Wees

daarom ook van de parti j en breng uw

vrienden ook maar mee!

V.V.F.-AKTIVITEITEN TE HASSELT ______

De aktiviteiten van de "Vlaamse Vereniging

voor Familiekunde - afd. Limburg", gaan

steeds door in het Kultureel Centrum van

Hasselt, telkens pp de tweede dinsdag van

elke maand, om 20.00 uur.

Archiefdagen: elke eerste en derde za terdag

van de maand in het Rijksarchief te Hasselt.

Maandelijks kontaktvergaderingen : - dinsdag 25 februari 1986: oud schrif t

in de gichten van de 17e en de 18e eeuw

door E.H. Giel Hendriks

- dinsdag 11 maart 1986: oud schrif t in

de notariële akten uit de 16e en de 17e

eeuw door Francis Goole.

Voordrachtencyclus : "Het verenigingsleven

in het Ancien Régime en de genealogie" :

- dinsdag 15 april 1986: Het Maroxhof

te Hasselt, door Francis Goole

- dinsdag 22 april 1986: De rederijkers-

kamer De Witte Lelie van Tongeren, door

Piet Severijns

- dinsdag 29 april 1986: Limburgse

schutterijen, door Paul Van Baelen

- dinsdag 6 mei 1986:

Broederschappen, door Lie. Valere Ruwet

- dinsdag 20 mei 1986: De

"huyslieden", door Mevr. Godelieve Juvens -

Geerkens .

Samenstelling rubriek: Mathieu Kunnen

Uit onze fedenfamïfie

* H U W E L I J K E N ______________

- Op 13 september 1985 stapte Marleen

Lemmens, dochter van ons lid Pierre Lem-

mens, Weertersteenweg 120 te Molenbeer -

sel, in het huwelijksbootje met Hugo Moonen

van Kinrooi.

- Eén dag later, op 14 september 1985

deed Nicole Verheyen van Molenbeersel

hetzelfde. Zij is de dochter van ons lid Pierre

Verheyen, Weertersteenweg 186 te

Molenbeersel. Samen met haar Lambert

Neyens woont Nicole nu aan de Weerter

steenweg 218 te Molenbeersel.

Goede vaart aan deze jonggehuwden !

f t Z I L V E R E N HUWELIJKSFEEST

- Op 31 augustus 1985 plaatste ons lid Theo

Lemmens en zijn eega een zi lveren kroon

op hun huwelijk. Zij wonen aan de

Weertersteenweg 115 te Kinrooi en zijn de

schoonouders van ons lid Hubert Van Eygen

te Kessel- lo.

Van harte prof iciat !

■55.

Page 58: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

* O V E R L I J D E N S

- Zoals reeds verschillende malen

aangehaald in dit t i jdschrif t, zenden wij

ieder nummer gratis aan alle missiona-

rissen van onze gemeente.

Begin november 1985 bereikte ons het

droevige bericht dat Broeder Jules

Scheymans (Broeder Frumentius) overleden

was. Omdat de tekst van zijn bidprentje een

uitvoerig overzicht geeft van zijn leven en

werken, drukken we 1 t vol ledi gaf.

- Geboren te Ophoven op 10 augustus

1898 overleed te Tienen op 27 oktober

1985, Mevrouw Elisabeth Kalders, weduwe

van Jean Mathieu Meyssen en moeder van

ons lid Henri Meyssen, Kleinestraat te

Molenbeersel.

- Te Bree overleed op 28 december

1985 Mevrouw Helena Vanden Eertwegh, te

Ophoven beter gekend als "Itte" en meer

dan vijf t ig jaar uitbaatser van café "Bij Itte ",

weduwe van Jozef Smeets en Jan

Henckens. Zij was de moeder van ons

lid Jos Smeets en de schoonmoeder van lid Willy Vanthoor, beide te Ophoven woonachtig.

- Het nieuwe jaar is nog maar juist be-

gonnen of we verliezen twee van onze

trouwe leden, beide ere-schoolhoofd..

Op 12 januari 1986 overleed "meester" Jaak

Lemmens te Molenbeersel en op 22 januari

1986 overleed Theo Vastmans van

Geistingen te Leuven.

We zullen beide trouwe leden en deelne-

mers van zoveel aktiviteiten van onze

Kring, uitvoeriger gedenken in ons volgende

nummer.

- Te Maaseik overleed op 20 januari

'86 de Heer Jan Coolen, echtgenoot van

Cato Henkens; hij werd geboren te

Ophoven en was een broer van ons lid

ereburge- meester Gaspard Coolen te

Ophoven.

Aan alle families onze gevoelens van innig

meeleven bij het heengaan van hun

geliefden.

Samenstelling rubriek: Mathieu Kunnen

GOD IS LIEFDE +

Dankbaar gedenken we voor de Heer onze medebroeder

Broeder Jules SCHEYMANS (Broeder Frumentius)

geboren te Kinrooi op 13 augustus 1922.

geprofest in de Congregatie van

de Broeders van Liefde op 3 september 1940,

overleden te Antwerpen op 25 oktober 1985. in het

46e jaar van zijn kloosterleven.

Totaal onverwacht verraste ons het bericht dat onze

dierbare Broeder Jules in de vroege morgen van 25 oktober

overleden was in de klintek van het Tropisch Inst ituut te

Antwerpen.

Geboren en getogen te Kinrooi in een door - christeli jk

Limburgs gezin, voelde Jules zich reeds vroeg tot het

kloosterleven aangetrokken. Na de klassieke

kloosteropleiding — juvenaat, postulaat en noviciaat — legde

Broeder Frumentius, zoals hij bij de oblat ie werd genoemd, op

3 september 1940 zijn geloften af.

Na het behalen van zijn diploma van psychia trisch

verpleger was hij werkzaam in onze onderscheiden inst ituten.

Tot verdere bekwaming volgde hij nog een cursus tropische

geneeskunde en van 1955 tot 1957 studeerde hij aan de

universiteit van Leuven. Daarna werd hij leraar aan onze

eigen verplegersschool in Guislain en vanaf 1966 vinden we

hem terug in onze Waalse huizen : eerst als hoofdve rpleger in

Dave en daarna als overste en directeur in Manage

Toen op 5 december 1970 de directeur van Ndera

verongelukte bood Broeder Jules zich vol enthousiasme aan

om naar de missies te vertrekken. Met een korte onderbreking

te Bujumbura bleef hij in de direct ie van het Psychiatrisch

Centrum Caraes te Ndera tot hij vóór enkele dagen ziek en

uitgeput naar het ziekenhuis in Antwerpen werd overgebracht.

Niemand kon echter vermoeden dat de dood zo nabij was.

Broeder Jules was een degeli jke en beginselvaste Broeder

van Liefde, die zich met hart en ziel wijdde aan zijn taak : de

verzorging van de zieken om hun lot te verzachten en hen zo

mogelijk gereed te maken om opnieuw te integreren in de

maatschappij. Toen hij leraar was in onze verplegersschool

bracht hij de studenten niet enkel de nodige vakbekwaamheid

bij, maar hij poogde tevens de jonge broeders warm te maken

voor hun mooie taak, zo helemaal in de l ijn van het charisma

van onze Congregatie.

Dierbare familie en vrienden, wil maar niet treu ren om mijn

zo onverwacht heengaan. Over de grenzen van de dood heen

bli jf ik met U vexenigd en' bij de Heer zal ik uw voorspreker

zijn.

Broeder Jules, uw medebroeders en ook de zieken van

Ndera bli jven u dankbaar voor uw voorbeeldig religieus leven

en voor uw enthousiaste inzet voor de verpleging en

verzorging van uw patiënten. Wij danken de Heer voor wat u

voor ons en voor onze Congregatie mocht betekenen en wij

rekenen op uw voorspraak bij de Heer, in de overtuiging dat

uw rusteloos en onstuimig hart nu bij Hem tot rust is gekomen

en geniet van de eeuwige vreugde.

De Broeders van Liefde en de familie van Broeder Jules

danken U van harte

voor uw christeli jk medeleven

en voor uw gebed.

56.

Page 59: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Krïngwerking

VERSLAG VAN DE VIJFENVEERTIGSTE LEDENVERGADERING VAN DE GESCHIE D- EN

HEEMKUNDIGE KINROOI, GEHOUDEN OP VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1985 OM 20.00 UUR

IN BUURTHUIS HEES TE KESSENICH-HEES

Vóór dezederdeledenvergadering van dit jaar ontving iedereen het vierde en laatste nummer

vande vierde jaargang van "Dao raostj gét!" In di t nummer was de uitnodiging

alsmedede agenda voor deze vergadering opgenomen.

* AANWEZIGEN : THEO BOSMANS -

TON BRIELS - JUF. MARLEEN DONNE - JAN GIELEN -

PIERRE HENCKENS - HENRI HEYMANS - HUBERT HEYMANS - MIET

HEYMANS - PIET KNABBEN - KRIST KOOLEN - LEON KUNNEN - LILIANE

KUNNEN -

LIZETTE KUNNEN - MATHIEU

KUNNEN - HUBERT LEMMENS - ADRIAANLIN

TERS - HENRI MEULEN - MEVR. M.L. NARINX-MOORS - CHRETIEN

OTTEN - MEVR. ELS PURNOT-REYNDERS - WERNER SMET - RENIER

SNIJDERS - ERIK TEUWEN - JAAK VAN DAEL - PIERRE VAN IMMISSEN - VERSTAPPEN -

JUF.

MARIE-JOSEE VOORTMANS - MATTHIEU WIEERS.

* VERONTSCHULDIGD: GASPARD COOLEN - FRANK CRAEMERS - JUF. E. GHIJSEN -

JUF. ELS

HEYMANS - JEAN HOEKEN - JO LAVEAUX - MEVR. MIA NIJS-

REYNDERS - MEVR. MARIET RAETS-MAESSEN - DONAAT

SNIJDERS - JUF. MARIANNE STALS - MEVR. JUDITH HEYMANS-

VOLDERS.

1. WELKOMSTWOORD DOOR ONDERVOORZITTER

Wegens ziekte laat zich voorzitter Donaat

Snijders verontschuldigen; ondervoorzitter

Hubert Heymans neemt daarom het

voorzitterschap van deze vergadering waar.

Hij heet iedereen harteli jk welkom, in het

bijzonder de gastspreker van vanavond, de

Heer Adriaan Linters en hoopt dat iedereen

een goed verlof heeft gehad. Kort schetst hij de komende aktivitei - ten,

die ook opgenomen werden in het t ijdschrif t

en brengt tenslotte woorden van dank over

namens de voorzitter voor iedereen die weer

heeft meegewerkt aan ons tijdschrift.

Tevens op verzoek van de voorzitter doet hij

een oproep tot iedereen voor het werven

van nieuwe abonnementen voor ons

ti jdschrif t.

2. INGEKOMEN STUKKEN EN MEDEDELINGEN

- De sekretaris deelt mee dat de meeste

"ingekomen stukken" opgenomen worden in

het laatste nummer van ons tijdschrif t.

Hij verwijst dan ook naar de verschil lende

rubrieken (tentoonstell ingen, nieuwe

publikaties, studiedagen, enz.) en deelt mee

dat uitvoeriger informatie over dit alles

verkrijgbaar is aan de bestuurstafel t i jdens

deze vergadering én ook op ons

sekretariaat.

Na het verschijnen van het t i jdschrif t werd

nog een schrijven ontvangen van het

Provinciaal Trefcentrum "Baljuw- huis -

Permanent Atelier Volksmuziek" te

Galmaarden.

Zij delen mee dat het derde jaarboek

verschenen is en vestigen de aandacht op

de L.P. "Volksmuziek" die verkrijgbaar is.

De voornaamste onderdelen worden hieruit

gelicht.

- Hubert Heymans vestigt de aandacht op

de aangekondigde publikatie/uitgave van de

"Kroniek Caris" (folders en in- tekenformul i

eren zijn beschikbaar).

-De ondervoorzitter geeft ook enkele

bijzonderheden over het eerstkomende

kongres van de Federatie Geschied- en

Oudheidkundige Kringen van Limburg in

oktober 1985.

57.

Page 60: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

- De sekretaris dankt de leden Jaak v.

Dael en Els Reynders, respektieveli jk voor

de bijdragen voor ons ti jdschrift en de

schenkingen voor ons archief.

- Tenslotte stelt de sekretaris voor

gezamenlijke wensen voor spoedige be-

terschap over te maken aan onze voorzitter;

voor zover geweten is dit trouwens de

eerste ledenvergadering in bijna tien jaar

die de voorzitter niet kan bijwonen !

De volledige vergadering tekent deze

boodschap aan de voorzitter.

3. GOEDKEURING VERSLAG VAN DE

VIERENVEERTIGSTE

LEDENVERGADERING.

Dit verslag werd opgenomen in het t i jd-

schrif t, jrg. 4, nummer 4, blz. 201-203

Ondervoorzitter Heymans stipt de voor -

naamste punten nogmaals aan waarna een-

parige goedkeuring volgt.

Wat betreft de voordracht van pater W.

Sangers over "Zigeuners" vindt men het wel

spij t ig dat achteraf geen vragen meer

konden gesteld worden aan de gastspreker.

(Pater Sangers moest nog naar een andere

bijeenkomst).

Hierbij wordt opgemerkt dat pater Sangers

beloofde nogmaals een voordracht te

verzorgen voor onze Kring. Er zal dan

alleszins getracht worden hem langer in ons

midden te houden !

4. VOORDRACHT: "INDUSTRIELE

ARCHEOLOGIE" DOOR ADRIAAN

LINTERS

Hubert Heymans leidt onze gastspreker van

vanavond in met de vaststell ing dat men

meestal wel weet wat "archeologie" is, maar

hoe zit dat met dat "industr iële" .. ??

Verder stelt hij vast dat spreken over

"industr iële archeologie" ook spreken is over

Adriaan Linters!

Vooraleer hij het woord geeft aan dhr.

Linters deelt de ondervoorzitter nog mee dat

voorzitter Snijders het zeer spij t ig vond bij

deze voordracht niet aanwezig te kunnen

zijn.

De Heer Linters brengt dan een boeiend en

aandachtig gevolgd overzicht van de

industr iële archeologie: een historisch

overzicht en het ontstaan van de term

"industr iële archeologie", Engeland als

eerste land dat er aandacht aan schenkt en

België -ook een geïndustrialiseerd land!- dat

er als laatste aandacht aan schenkt, het

ontstaan van de "Vereniging voor Industr iële

Archeologie" (V.V.I.A.), het industr ieel pro-

ces: machines - mensen, enz., enz.

Aan het einde van zijn uiteenzetting dankt

Hubert Heymans de Heer Linters met de

woorden: "Toen kwam de machine, toen

kwam Adriaan Linters"! Hij spreekt tevens

de hoop uit dat dhr. Linters hopenlijk niet

voorgoed weg is uit de V.V.I.A. en onze

provincie Limburg want hij is bij zeer velen

een graag geziene f iguur.

5. _________________________________ VRAGENKWARTIERTJE_______________

Dit vragenkwartiertje sluit volledig aan bij

de voordracht. Er worden nog 'n hele reeks

vragen gesteld over diverse aspek ten van

de industr iële archeologie.

Werner Smet verduidelijkt dat een kon-

kreet probleem in Kinrooi de Lemmens-

molen is. Ook enkele aanwezige van de

"v.z.w. Buurtschap Lemmensmofen Kinrooi"

pikken hierop in.

Er wordt tenslotte afgesproken een sa-

menkomst te beleggen, onder andere met

de voornoemde v.z.w. om de problemen

konkreet te onderzoeken.

6. _________________________________ ALLERLEI __________________________

Bij dit punt wordt door de sekretaris een

overzicht gegeven van de bijdragen voor

ons tijdschrift die momenteel in voorraad

zijn én de bijdragen waaraan nog gewerkt

wordt en verdere opzoekingen noodzakeli jk

zijn.

Hij doet hierbij tevens een oproep om

artikels te blijven inzenden. Alles kan

weliswaar niet ineens gepubliceerd worden,

doch voor de samenstell ing van ieder nummer is het interessant te kunnen kiezen

uit een ruimer aanbod om 'n zo gevarieerd

mogelijk inhoud te kunnen aanbieden.

Mathieu KUNNEN Sekretaris

58.

Page 61: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

KIEKE NAO VREUGER Parochiezaal Kessenich op 1-2-3 november.

Na Geistingen (1980) en Ophoven (1984) kwam onlangs Kessenich aan de beurt om de

tentoonstell ing "KIEKE NAO VREUGER" in te richten.

Naast de vele bezoekers (607 betalenden) zijn er ook mensen die onmogelijk een bezoek

konden brengen. Om hen een idee te geven van wat er op deze tentoonstel l ing zoal te

zien was, maar ook om het zelf te bli jven herinneren, hebben we hierna een

kleinesamenvatting gemaakt van deze Kieke nao vreuger.

1. KESSENICH OP OUDE KAARTEN

Naast de Ferraris- en de Tranchotkaart

waren er 16 verschil lende kaarten aan-

wezig (ondermeer stafkaarten en een

afdruk uit de Atlas der Buurtwegen).

2. KESSENICH VROEGER

Hier waren er verschil lende dokumenten

betreffende de heerli jkheid Kessenich te

zien (schepenzegels - wapens van de

heren en baronnen van Kessenich). Verder

was er een oud nummer "De Erwt" (1902) -

foto's van de oude kerk en het niet

uitgevoerde ontwerp van J.D. Tonnaer

betreffende de nieuwe kerk. Een

merkwaardige reeks vormden de foto's van

de Vredesstoet 1919 (18 stuks) en ook 2 glasramen uit het oud gemeentehuis van

Kessenich waren aanwezi g.

3. SINT-MARTINUSKERK

Buiten- en binnenzichten van de huidige en

vorige kerk waren de hoofdbrok van dit

onderwerp, naast de reeks van het

Kunstpatrimonium over de kerkschatten .

4. GROTE EN KLEINE MONUMENTEN

Hier kreeg het kasteel Borgitter enige

aandacht, alsmede de bewoners ervan.

Naast de verdwenen windmolen De Ko-

renbloem (waarvan een prachtig schilderij) ,

merkten we ook de foto's op van "Baaske",

mulder Franciscus De Hingh en van het

"mulderke", Mathieu Coolen.

Naast de "Berg" en het Stockbroekshof,

waren er ook een paar foto's van kapellen.

De merkwaardigste was de ons onbekende

foto van de verdwenen kapel der 3

gezusters.

5. KESSENICH IN OUDE PRENTKAARTEN

Hier werden er 46 verschil lende prent -

kaarten uit Kessenich getoond. De reeks

was zeker niet volledig, want er bestaan

wel meer uitgaven over Kessenich .

De verdwenen "pomp" van Kessenich

59.

Page 62: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

6. HET DORP 9. LANDBOUW EN NIJVERHEID

Vooral de verdwenen zaken waren inte-

ressant om terug te zien : de "put" - de

"pomp" - het "Leurshof" en de hoeve "de

witte Brouns" (Meierstraat). Het vroegere

vredespleintje r iep bij velen herinneringen

op. De merkwaardigste foto was echter

deze van "Malbroek" bij de hoge pomp

(vóór 1920) met schutterskoning Renier Vandeven.

Heel wat 1andbouwbedrijvigheid werd

uitgebeeld in oude foto's. "Grind verdrong de

landbouw" was de bij t itel bij foto's van de

baggerboten op de plassen. Dan waren er

ook meerdere foto's van de verdwenen

"panneshop" en van de vroegere bakkerij

Brouns.

7. GRENS - DOUANE

Bij de oude foto's van het douanekantoor

was ook de tram nog te zien.

Bij de foto's getiteld "oorlog aan de grens"

was er ook een foto van de "prikkeldraad" t i jdens de oorlog 1914- 1918.

8. DE HEES

Hier kreeg het "Janissenhof" en de

"Montfortschool" enige aandacht. Verder

ook schepen Jan Keyers en "kamer-

schieter Door Baens.

10. LEGER EN OORLOG

Hier was er een volledig panneel voor -

behouden aan Gustaaf Béazar en de in-

huldiging van de gedenksteen aan de

ri jkswachtkazerne. De meeste foto's

hiervoor werden uitgeleend door de

weduwe Béazar welke de tentoonstel l ing bezocht. (Nu woonachtig in Brussel).

Andere foto's waren deze uit de sol -

datentijd van verschil lende Kesse-

nichenaren en oorlogskorresponden- t ie

1914-1918.

Vijftigjarig bestaan van de Boerengilde Kessenich - 14 januari 1957

60.

Page 63: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

11. GEBEURTENISSEN

Hier kon men foto's bekijken van onder

andere de honderdjarige Lambertus De-

ben, de windhoos van 10 juni 1977 en

krantenknipsels van de rupsenplaag in

1971.

12. TYPISCHE FIGUREN

Ook Kessenich heeft nogal wat "typen"

gekend. Zo noemen we dokter Nyssens

(medaille watersnood 1926 geschonken

door Koningin Wilhelmina), wonderdokter

Neer Jegers, Jan en Kaat Rut - ten, "Lena"

en "Stiena"...

13. GENEALOGIE - FAMILIEFOTO'S

Dit onderwerp was vanzelfsprekend het

beste uitgebouwd. De bezoekers toonden

er ook de meeste belangstell ing voor. De

familiefoto's bevonden zich vooral aan de

buitenwanden en vóór het podium. Er

waren heel wat prachtige, bijgetekende "portretten" bij , zelfs een "onbekende"

darne uit Kessenich ?) met elf vingers !

Er was ook een prachtige kader met de

stamboom van de familie "van Waes".

Geschiedschrijver PIET BOUVEROUX met

moeder en zuster

14. FAMILIEFEESTEN

Hierbij werden vooral kommuniefoto's,

huwelijken en zilveren-, gouden-, diamanten

bruiloften getoond.

15. ROUWPRENTJES

Deze stand werd bewust beperkt gehouden.

Men kon er immers een volledige zaal aan

gewijd hebben. Aldus waren er 3 panelen

gerangschikt volgens het alfabet.

Andere rouwprentjes werden ook verwerkt

tussen de andere onderwerpen.

16. PAROCHIAAL LEVEN

Deze stand begon met de pastoors, met

merkwaardige foto's genomen bij de in -

huldiging van de huidige kerk (18 onder

pastoor Geussens).

Verder waren er veel foto's van eremis- sen

van priesters en paters uit kessenich en ook

de zusters werden niet vergeten. Een

interessante fotoreeks was ook deze der

"Missie 1960".

17. ONDERWIJS

Hier waren er klasfoto's en foto's van

vroegere leerkrachten en de tekst "waren wij

echt zo braaf" aangebracht,

18. VERENIGINGSLEVEN

Aan de verenigingen was vooraf gevraagd

een stand te verzorgen of foto's te bezorgen.

Fanfare Vriendenkring verzorgde een eigen

stand, ook deze der Schut terij Sint-Martinus

kwam goed uit. Verder waren er de ons

bezorgde foto's van de andere verenigingen.

Toch had deze stand beter gekund.

61.

Page 64: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

De verenigingsvlaggen waren als versiering

opgehangen op het podium en in de zaal

zelf . Deze aankleding bezorgde heel wat

k leur aan de tentoonstell ing.

19. KOPPEN KIJKEN

Eén paneel droeg deze titel. Het nodigde de

bezoekers uit te kijken wie er precies op de

foto's te herkennen waren.

In totaal waren er op deze "Kieke nao

vreuger" 1.738 stuks te bekijken, verdeeld

als volgt : 1.128 foto's , 186 rouwprentjes,

91 diverse dokumenten,

85 allerlei knipsels, 62 prentkaarten, 49

boeken en brochures, 36 kopyen,

20 kaarten, 16 medailles, 13 voor-

werpen, 13 vlaggen, 11 tekeningen,

10 brieven, 7 schilderijen, 6 prentjes, 3

wapenschilden en 2 rouwbrieven.

20 KRANTENKNIPSELS

Een selektie uit de beschikbare kranten

knipsels werd tentoongesteld. Eén belangrijk

artikel over het "Herenhuis" (Houbenhof) kon

het ontbreken van ander materiaal hierover

niet goedmaken.

21 PUBLIKATIES _____________

Op de tentoonstell ing waren er 49 ver -

schil lende boeken en brochures over

Kessenich aanwezig. Het boek "De ge-

schiedenis van Kessenich" van Piet Henkens

was meer in de hand dan op de tafel

aanwezig. Het werd duchtig geraadpleegd

voor alles en nog wat !

22. LUCHTFOTO'S

Als laatste onderwerp waren er 3 grote

luchtfoto's (recente opnamen) aanwezig.

* * *

Kessenich heeft met deze tentoonstel l ing

zeker niet moeten onderdoen voor

Geistingen of Ophoven. Dit is te danken

aan de mensen van de werkgroep, die

natuurli jk wel t i jdens de tentoon stell ing "gewerkt"hebben, maar vooral ervoor en

erna !

We kunnen nu al beginnen uit te k ijken

naar Kinrooi (1986) en Molenbeersel

(1987).

"KIEKE NAO VREUGER" : een

succesformule die zeker kan slagen als

men er zich maar voldoende voor inzet.

WERNER SMET

De tentoonstell ing besloot met de tekst:

Veel mensen leenden 1t ons tot Uw vermaak

wil van dit alles stil of luid "genieten"

maar sil ook denken aan deze, onze zaak

laat alles hier, te geven weer aan die 't lieten...

... in goed vertrouwen...

... laat ons niet rouwen...

Bij de verkoopstand van oudere en recente publikaties van de Kring en van de V.V.V. -

Infodienst was er ook nog een aanbeveling van de voorzitter te lezen:

Gij ruimt soms op : die oude vuil papieren het stelt niets voor : ten minste niet in geld... Waarom de anderen naderhand dan niet gerieven ?

Geef, leen het ons, het kost u gene cent...

62.

Page 65: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

VERSLAG VAN DE ZESENVEERTIGSTE LEDENVERGADERING VAN DE GESCHIED - EN

HEEMKUNDIGE KRING KINROOI, GEHOUDEN OP VRIJDAG 22 NOVEMBER 1985 OM 20

UUR IN BUURTHUIS "HEES" TE HEES-KESSENICH.

De uitnodiging voor deze ledenvergadering werd opgenomen in "Dao raostj gét!", jaargang 4, nummer 4, blz. 204.

* AANWEZIGEN : BROUNS - JAN DENIER - JUF. E. GHIJSEN - JOS HENCKENS - MIEKE

HEN-

CKENS - PIET HENKENS - PIERRE HENCKENS - THIEU HENKENS -

HENRI HEYMANS - HUBERT HEYMANS - MIET HEYMANS - JEAN HOEKEN - KRIST KOOLEN - MATHIEU KUNNEN - JAN LAMBERIGTS -

JO LAVEAUX - MEVR. M. L. NARINX-MOORS - MEVR. NIJS-REYNDERS

- MEVR. PURNOT-REYNDERS - MEVR. RAETS-MAESSEN - MEVR.

RUTTEN-VANDERSTEGEN - WERNER SMET - DONAAT SNIJDERS -

RENIER SNIJDERS - JUF. M.J. VOORTMANS - THIEU WIEERS

* VERONTSCHULDIGD: THEO BOSMANS - MARLEEN DONNE - LILIANE KUNNEN - PIERRE VAN IM-

MISSEN

1. WELKOMSTWOORD DOOR DE VOORZITTER

Voorzitter Donaat Snijders is bli j er weer bij

te kunnen zijn, na zi jn afwezigheid op vorige

vergadering wegens ziekte. Hij heet iedereen

van harte welkom en dankt voor de beste

wensen die hij mocht ontvangen voor een

spoedige genezi ng.

Hij stipt verder aan dat ons bezoek aan

Roermond een geslaagde namiddag werd en

ons "Kieke nao vreuger" te Kessenich tijdens

de Allerheil igendagen werd zondermeer een

groot sukses !

Op 25 februari 1986 bestaat onze Kring tien

jaar. Het bestuur hoopt er een speciaal jaar

van te maken; voorstel len zijn zeer wel kom.

Hetzelfde geldt trouwens voor ons jaar-

programma 1986: ideeën worden in dank

ingewacht bij het bestuur.

2. INGEKOMEN STUKKEN EN MEDEDELINGEN

De sekretaris doet lezing van volgende

ingekomen stukken:

- Brief van de Koning

Boudewijnstichting met de mededeling dat zij

van ons "Kapel 1 enprojekt" de "Luurskapel"

zullen betoelagen (ongeveer 92.000, -fr.).

- Uitnodiging groepstentoonstelling

in de "White Light" met deelname van ons lid

Lizette Kunnen van Ophoven.

- Uitnodiging viering 10-jarig bestaan

van de Heemkundevereniging Nieuwstadt op

14 december 1985.

- Aankondiging uitgave boek:

Stambomen van de families Brouns,

Bij lmakers, Janssen en Scheepers uit Heel.

- Aankondiging van het verschijnen van

het boek: "Uit het verleden van Mees- wijk".

- Aankondiging historische prijs Etien-

ne Sabbe 1986.

- Uitnodiging "Museumbeurs 1985-

1986"; voor de provincie Limburg in de

periode januari - maart 1986.

De voorzitter overhandigt tenslotte ‘n

"bloemenbon" aan Mevrouw M.L. Narinx-

Moors en een "boekenbon" aan Mathieu

Henkens voor hun meer dan totale inzet bij

alles en nog wat voor onze tentoonstell ing

"Kieke nao vreuger" Kessenich.

3. B.T.K.-PROJEKT "HEEMKUNDIG

ONDERZOEK MOLENBEERSEL

De sekretaris geeft een overzicht van de

bedoeling van dit B.T.K.-projekt en de "problemen" die er waren omdat ons niet die

kwalif ikaties werden toegekend die we

gevraagd hadden. (Onder andere een

licentiaat gevraagd doch niet gekregen) .

63.

Page 66: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Na veelvuldige kontakten met het Mini sterie

hebben we thans goede hoop dat per 1

december aanstaande Marie-Josêe

Voortmans (volt i jds) en Mia Vanderste- gen

(half t i jds) aan de slag kunnen.

Zij zul len zich voornamelijk gaan bezig -

houden met boerder ij jonderzoek te Molen-

beersel .

Tenslotte stipt de sekretar is hierbij aan dat

Mathieu Vandebosch van Molenbeersel reeds

zijn medewerking toezegde en doet hij een

oproep tot de over ige leden voor

medewerking aan dit pro- jekt.

4. VOORBEREIDING VIERING 10-JARIG

BESTAAN IN 1986

De voorzitter vest igt er de aandacht op dat

onze Kring op 25 februari 1986 t ien jaar jong

zal zijn. Dit zul len we uiteraard niet

onopgemerkt laten voorbij gaan.

Op 13 november laatst leden had reeds 'n

speciale bestuursvergadering plaats om

konkrete voorstel len te bespreken.

De sekretaris geeft dan een greep uit deze

voorstel len; verschi l lende hiervan moeten

nog verder uitgewerkt worden. Tevens doet

hij een oproep tot alle leden om hun ideeën

kenbaar te maken in verband met een

passende vier ing van ons tienjar ig bestaan.

5. VOORDRACHT: "KESSENICH, EEN

DORP EN ZIJN BEWONERS IN DE

STRIJD OM DEN BRODE TUSSEN

1857-1914" DOOR JOS HENCKENS

De voorzitter is bl i j één van onze jongste

leden te kunnen aankondigen als "spreker"

van deze avond.

Wat Jos ons brengt is een samenvatting

van zijn eindwerk aan de K.U. Leuven.

Onze spreker geeft allereerst een ver klaring

voor zijn keuze van het onderwerp en gaat

vervolgens dieper in op verschi l lende

onderdelen er van: de dorpsontwikkeling van

Kessenich, sociale situering, evolut ie van

het bevol- k ingsver loop, beroepsstruktuur en

-evolutie, bezitsgegevens, enz. Dit al les

overvloedig gedokumenteerd met 'n massa

overzichtskaarten.

Met applaus van de aanwezigen en een

dankwoord van de voorzitter, wordt deze

interessante voordracht afgerond.

6. VRAGENKWARTIERTJE ____________

De t i jdens dit punt geformuleerde vragen

hebben allemaal betrekking op de

voordracht van Jos Henckens .

Aan het einde hiervan dankt "spreker Jos"

voor de geboden gelegenheid en voor de

medewerking die hij bij zijn 1

icent itaatsverhandeling mocht ontvangen

van verschi l lende leden van onze Kring.

7. ALLERLEI _______________________

De sekretaris deelt mee dat nog een beperkt

aantal exemplaren van de eerste jaargang

van "Dao raostj gét! " (toen nog uits luitend

mededelingenblad) voorradig zijn. Zolang de

voorraad strekt zijn deze ( ingebonden

nummers) verkrijgbaar op ons sekretariaat

aan de pr ijs van 50,-fr.

In verband met de eindejaarsfeesten zal ons

sekretariaat/dok urnentatiecentrum te

Molenbeersel, gesloten zijn van 23

december 1985 tot en met 01 januari.

Tenslotte nodigt de sekretaris iedereen op

een interessante lezing over ' t

schepenbankarchief van Neerit ter. Deze

lezing heeft plaats in de Harmoniezaal te

Neer itter , aanstaande maandag.

Mathieu Kunnen

Sekretaris

Page 67: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

Komende aktiviteiten van onze kring

UITNODIGING JAARVERGADERING

We hebben het genoegen U vriendelijk uit te nodigen op onze 47e ledenvergadering (tevens

statutaire jaarvergadering)

- op: VRIJDAG 14 FEBRUARI 1986 om 20.00 uur - in: "BUURTHUIS HEES", Schoolstraat 16 in de Hees te Kessenich.

Daar l iggen een half uur vóór het begin van de vergadering voor alle leden ter in zage: het

jaarverslag 1985 van de sekretaris (werkingsverslag), het f inancieel jaarverslag over 1985,

het jaarverslag bibliotheek 1985, het f inancieel jaarverslag bibliotheek 1985, het f inancieel

jaarverslag foto- en dia-archief 1985 en het f inanciëel jaarverslag restauratiefonds 1985.

De verschil lende jaarverslagen worden niet meer voorgelezen ti jdens deze vergade ring. Wel

zullen nog enkele toelichtingen worden gegeven bij de verschil lende f inanciële jaarverslagen

en kunnen uiteraard vragen worden gesteld over alle ver slagen .

A G E N D A

1. Welkomstwoord door de voorzitter

2. Goedkeuring verslag van de 45e

ledenvergadering (zie elders in dit nummer).

3. Goedkeuring verslag van de 46e

ledenvergadering (zie elders in dit nummer).

4. Ingekomen stukken en mededelingen

5. Bespreking en goedkeuring jaarprogramma 1986 (zie elders in dit nummer).

6. Goedkeuring jaarverslag van de sekretaris over 1985 (werkingsverslag)

7. Goedkeuring f inanciëel jaarverslag 1985

8. Goedkeuring van het jaarverslag bibliotheek 1985

9. Goedkeuring van het f inanciëel jaarverslag bibliotheek 1985

10. Goedkeuring van het f inanciëel jaarverslag foto- en dia-

archief 1985

11. Goedkeuring van het f inancieel

jaarverslag restauratiefonds 1985

12. Vaststel 1ing budget bib! iotheek (voorstel: 15.000, -fr.)

13. Vaststell ing budget foto- en dia-archief (voorstel: 5.000,-fr.)

14. Vaststell ing budget restauratiefonds (voorstel: 5.000, -fr.)

15. Bestuursherkiezing (zie de toelichtingen hierna)

16. Vragenkwartiertje

17. Gezellig samenzijn in het teken van ons TIENJARIG BESTAAN ! Dat betekent aller eerst

een dia-lezing (ongeveer 90 dia's) over t ien jaar Geschied - en Heemkundige Kring Kinrooi.

Dat betekent verder een extra "hapje" voor de liefhebbers,

een verrassing voor onze trouwste aanwezigen in die t ien jaar op onze ledenver

gaderingen en natuurlijk... de bijna tradit ioneel geworden kleine verloting ! ! Het loont

dus zeker de moeite.

Hierna volgen nog enkele toelichtingen bij deze agenda. Wij hopen ook U te mogen begroeten

op deze jaarvergadering en sturen U inmiddels onze,

Heemkundige groeten,

Namens het Bestuur, De sekretaris,

Mathieu Kunnen

65.

Page 68: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

UITNODIGING

ZATERDAGNAMIDDAGBEZOEK

GENK - ZATERDAG 22 MAART 1986

Als eerste zaterdagnamiddaguitstap van

dit jaar, trekken we op 22 MAART

aanstaande naar GENK.

Hier bezoeken we twee interessante

musea: het heemkundig museum van de

Heemkring "Heidebloemke Genk" en het

Museum Emiel van Doren, beide gele-

gen aan de H. Deeleenestraat 21.

Deskundige uit leg zal ons verschaft

worden door de Heer Palmers, voorzitter

van Heemkring Reidebloemke en

konservator van deze musea.

Zoals alt i jd gebeurt deze uitstap met

eigen vervoer. We verzamelen om 13.15

uur voor café Majestic op het Dorpsplein

te Kinrooi.

Einde van het bezoek aan Genk om-

streeks 16.30 uur.

Maak ti jd ig afspraken met mede-leden

en wees ook van de parti j !

LET OP! Dit is uw uitnodiging voor deze

uitstap. Er volgen geen andere

uitnodigingen meer ! !

ENKELE TOELICHTINGEN BIJ DE AGENDA.. ■■

* We weten het van vorige jaren: veel

verslagen goed te keuren, maar dit kent een

zeer vlot ver loop zodat zeker voldoende

bl i j f t voor aangenamere dingen! Enkele

toelichtingen nog:

- Het bestuur stelt voor de lidmaat -

schapsbijdrage voor 1987 te behouden

op 300,-fr.

- Alle goed te keuren jaarverslagen

liggen vanaf een half uur vóór de ver -

gadering voor ieder l id ter inzage; ze

worden niet meer allemaal voorgelezen.

Gelieve er dus vóór de vergadering kennis

van te nemen.

- Bestuursherkiezing (agendapunt 15).

Tijdens deze jaarvergadering zijn de

voorzitter (D. Snijders), bibliotheka- r is (W. Smet) en kommissaris E. Reyn- ders

uit tredend. Zij stel len zich al le drie

herkiesbaar.

Ieder l id van onze vereniging kan zich

schrif teli jk kandidaat stel len voor één of

meer van bovenstaande funkties doch kan

slechts voor één er van gekozen worden.

De schrif teli jke kandidatuurstel1ingen

moeten gericht worden aan het adres van de

sekretaris: Middenstraat 2 te 3688

Molenbeersel-Kinrooi waar ze moeten

toekomen ten laatste op donderdag 13

februari 1986.

- We zouden graag ons bestuur

uitbreiden met enkele leden, vooral gezien

de vele taken die het huidige bestuur te

vervullen heeft. Door een bestuursuit -

breiding hopen we tot een betere taak -

verdel ing en een nog betere werking te

komen.

Voel je er iets voor? Stel dan schrif teli jk uw

kandidatuur aan het adres van de

sekretaris. EN., denk niet te vlug dat is niets

voor mij . W ij hebben uw hul p nodig !

Mathieu Kunnen

Sekretaris

Niets uit deze uitgave mag worden ver-

menigvuldigd en/of openbaar gemaakt door

middel van druk, mikrofilm, fotokopie of op

welke andere wijze ook, zonder

voorafgaandelijke schriftelijke toestemming

van de uitgever en van de auteur(s).

Page 69: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

VOORSTEL TER GOEDKEURING TIJDENS

DE JAARVERGADERING OP

m FEBRUARI 1986 !

Zoals gebruikeli jk t ijdens de laatste

jaren, kwam ons bestuur weer in "kon-

k laaf" bijeen tenhuize van de voorzit -

ter te Maaseik op 14 december 1985.

1985 werd geëvalueerd en diverse voor-

stellen voor aktiviteiten ti jdens 1986

werden besproken.

Dit overleg -een volledige dag vergade-

ren!” resulteerde in onderstaand "Voor -

stel voor jaarprogramma 1986".

Tijdens onze jaarvergadering op vrijdag

14 februari aanstaande, in "Buurthuis

Hees", zal dit ter goedkeuring voorge-

legd worden.

Ook een bestuur kan niet alles voorzien,

kan ook iets over het hoofd zien.. Wij

vernemen daarom graag uw mening hierover

op vrijdag 14 februari !

V O O R S T E L J A A R P R O G R A M M A 1 9 8 6

* Vrijdag 14 februari

* Zaterdag 22 maart

* Vrijdag 11 april

* Zondag 04 mei

* Vrijdag 20 juni

* Zaterdag 23

augustus

* Zaterdag 20

september

* Vrijdag 17 oktober

* Vrijdag 31 oktober * Zaterdag 01 november * Zondag 02 november

47e ledenvergadering (jaarvergadering)

namiddagbezoek aan Genk (twee musea)

48e 1edenvergadering (met Frans Parren)

"Parkfeest Vil la Pax" (open-deur-dag)

49e 1edenvergadering (met Peter Roost)

Werkbezoek aan Zoutleeuw en Sint -Truiden

Kennismaken met Geistingen en Kessenich (namidd.)

50e 1edenvergadering (met Marie-Josée Voortmans)

off iciële viering van ons 10-jarig bestaan en opening

van de tentoonstell ing "Kieke nao vreuger" te Kinrooi

Tentoonstell ing "Kieke nao vreuger" te Kinrooi

Tijdens onze jaarvergadering zullen nog toelichtingen worden verstrekt bij dit alles.

Buiten dit alles is er nog de uitgave van ons driemaandelijks t i jdschrift, de uitg ave van

een drietal publikaties die zeer binnenkort in druk gaan, de verdere uitbouw van ons

dokumentatiecentrum, het projekt "Heemkundig Onderzoek Molenbeersel", enz.

Ons 10-jarig bestaan wordt uiteraard niet vergeten. Naast de "off iciële" viering hierva n

op 31 oktober, zullen in dit kader ook nog andere aktivitei ten ontwikkeld worden. We

denken onder andere aan het nog meer bekendheid geven aan onze Kring, het

opvoeren van het ledenbestand, enz.

We hopen bij dit alles op uw aller medewerking !!

67.

Page 70: DRIEMAANDELIJKS HEEMKUNDIG TIJDSCHRIFT...verder over Nederlands Limburg naar hun vaderland gemarsjeerd zijn... ordeloos, naar het schijnt !! * * * Maar keren we terug naar onze fameuze

ISSN 0774-000X

Dao raostj gét!

Driemaandelijks

Heemkundig Tijdschrif t

van de

Geschied- en

Heemkundige Kring Kinrooi

* Leverden bijdragen: - Joe BENFON - Jan COOLEN - Marleen DONNE - Piet HENKENS - Mathieu KUNNEN - Jo LAVEAUX - Werner SMET - Donaat SNIJDERS

- Guido TIJSKENS

* Typwerk:

- Marleen DONNE

- Mathieu KUNNEN

- Jo LAVEAUX

* Lay-out/vormgeving: - Mathieu KUNNEN

ft Offsetdruk: - Gem. Drukkerij Kinrooi

ft Afwerking/verzending: - Sekretariaat

* Redaktieraad: - H e t Bestuur

* REDAKTIEADRES:

- Sekr./Dokumentatiecentrum Weertersteenweg 241 3688 KINROOI Tel. 011/863.856

ft Verantw. uitgever: - E.H. Donaat SNIJDERS

Pelserstraat 33 3680 MAASEIK

JAARGANG 5 - NUMMER 1 JANUARI 1986