door Heimen en Peter

‘Vieren’ kun je overal, in een schuur, in een vergaderruimte. Toch blijkt in de geschiedenis dat mensen die voor de ere dienst, de ontmoeting met de Heer van de Kerk, bijeenkomen ‘meer wensen’.

Wat vertelt de ruimte je?Wat zijn de concentratiepunten? Zijn de stoelen en banken hulpmiddelen?Is de ruimte ‘vast’ of ‘dynamisch’? Wat

staat centraal?

Kleuren Kaarsen Kinderen Bloemen

Een symbool is een drager van een betekenis; het heeft enerzijds een vorm of representatie (drager), en anderzijds een betekenis.

De betekenis van een symbool berust meestal op afspraken die de gebruikers van het symbool ooit hebben gemaakt.

Gods alziend oog

• Liturgische schikking – als verwijzing naar de kleur, het thema, de lezingen van deze zondag

• Paaskaars – als verwijzing naar Jezus Christus, de Levende. Licht is sterker dan duisternis

• Geopende bijbel – als symbool van Gods Woord dat tot ons komt

• Doopvont• Tafel• Toga• Kleuren

Een ritueel is een serie handelingen die gezien worden als een gebruik en bepaald zijn door achtergrond en cultuur.

Een ritueel kun je ook zien als een serie handelingen met of rondom een symbool.

stilte in de eredienst:bij de aanvang van de dienst;voor het gebed van de zondag;na de lezingen;na de prediking;tijdens de voorbede (voor persoonlijk gebed);na het ontvangen van brood en wijn.

knielen bij schuldbelijdenis, gebed en (persoonlijke) zegen – als teken van ootmoed en concentratie;

gebedshoudingen (vouwen van de handen, opheffen van de handen) – als teken van toewijding en ontvankelijkheid;

handoplegging - als teken van zegen (bij doop, ambtsdragers en gemeenteleden aan wie een ambt of taak wordt toevertrouwd, mensen in specifieke persoonlijke situaties);

zich bekruisen – als teken van belijdenis en gedachtenis van de eigen doop.

lopen bij avondmaal, kruismeditatie – als teken van opstaan, in beweging komen, onderweg zijn, pelgrimeren ……. (‘Gaandeweg Hem tegemoet

staan bij het gebed, de lezing(en), de geloofsbelijdenis, het avond maalsgebed – als teken van eerbied.

kring bij Avondmaal, doop – als teken van gelijkwaardigheid voor God

groeten bij Groet, vredegroet (opgestoken hand, hand, kus, omhelzing) – als teken van open staan voor God en elkaar

Zegen (als handoplegging) – als teken van de nabijheid van God

Binnenbrengen van het Licht, voorbedeboek, doopwater, ….. – als teken van het niet vanzelfsprekende, het geschenkkarakter

Het uitschenken van het water bij de doop – als teken van het levende (niet stilstaande) water, d.w.z. Jezus

Aansteken van kaarsen – als teken van donker naar licht, van verbondenheid met het Licht

Kerstkring Advent Kerst Epifanie

Paaskring Veertigdagentijd of lijdenstijd Stille week Drie dagen van Pasen (Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille

Zaterdag)

Paastijd (van Pasen tot en met Pinksteren) Trinitatis (Zondag na Pasen: kerst, Pasen en Pinksteren)

Zomertijd (vanaf 21 juni) Herfsttijd (vanaf 21 september)

Allerheiligen en ‘Christus Koning’

Kleur Periode Verklaring

Paars Advent

Soberheid, inkeer, wanhoop. De dofheid van de kleur is een teken van rouw en boete. Eerst werd paars alleen gebruikt in de veertigdagentijd, later ook in de Adventstijd.

Rose 3e zondag van AdventHet paars licht op deze vreugde-zondag op tot roze.

WitKerstfeest tot en met de zondag na Epifanie (6 januari)

Zuiverheid. Gebruikt op de feesten die te maken hebben met nieuwheid en verlossing; Pasen en Kerst.

GroenZondagen na kersttijd tot aswoensdag

Groei en aarde. Groen drukt de verwachting uit : Eens komt de grote zomer.

Paars Veertigdagentijd  

WitPasen tot en met de zondag na Hemelvaart.

 

Rood Pinksteren

Rood wordt verbonden met het vuur van de geest. Het is de kleur van Pinksteren en sommige heiligenfeesten.

GroenZondagen na Pinksteren tot Advent

 

Palm- en Passiezondag Witte Donderdag Goede Vrijdag Stille Zaterdag Deze laatste drie zijn de drie dagen van

Pasen en worden als één doorgaande viering gevierd

Kleur Wit (verwijst naar Pasen: Ik heb macht het leven af te legen en macht het weer op te nemen ‘ (Joh. 10:18)

Witte Donderdag is een samenvatting van de drie dagen van Pasen

Inzetting van het Avondmaal Voetwassing Thema’s: Uittocht, bevrijding,

dienstbaarheid, maaltijd, verraad Kringviering Afruiming van de Tafel, de nacht begint

Kleur Paars of Rood (martelaarschap) De Schriften spreken Gebeden Kruismeditatie Thema’s: Mensen doen elkaar het lijden

aan. ‘’t en zijn de joden niet, Heer Jesu, die u

kruisten’ Jacob Revius ‘Jezus is in doodsnood tot nu toe’

Blaise Pascal

Kleur Paars of Rood Voorafgaand aan de Paaswake Thema’s: Graflegging, ‘nedergedaald ter

helle’, godverlatenheid

Kleur Wit Thema’s: lijden, sterven, opstanding,

uittocht, doortocht, intocht, doop, doopgedachtenis

Wake, wachten op het Licht Het licht

Wakend bij het vuur (vuurkolom in Exodus)Aansteken van de nieuwe Paaskaars Intocht van het Licht(door diaken)Paasjubel

Lezingen rondom ‘doortocht’ als wake Doop en doopgedachtenis

DoortochtDoop en doopgedachtenis op basis van

belijdenisOpenbare belijdenis (eventueel) en

verzaking d.i. afwenden van het kwaad en toewenden naar de Levende

Proclamatie Paasevangelie (klokgelui) De Maaltijd

Kleur Wit Vijftig-dagen tijd Trinitatis (Drieëenheid) Hemelvaart Pinksteren (Rood)

Allerheiligen Allerzielen Christus Koning (gedachtenis

overledenen)