www.integratie-inburgering.be

Diversiteit in de samenlevingVormingsaanbod Oost-Vlaanderen

3

VORMINGSAANBOD

Inhoud

Op zoek? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4

Omgaan met diversiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5

Interculturele competentie

Talendiversiteit in het basisonderwijs

Meertalig opvoeden

Ouderbetrokkenheid in een diverse context

Buitenschoolse taalstimulering met meertalige kinderen

Onthaal van nieuwkomers in de school

Werken aan een diversiteitsbeleid

Omgaan met discriminerende uitspraken

10 tips om actief met diversiteit aan de slag te gaan in je sport- of jeugdclub

Toegankelijk communiceren met anderstalige klanten . . . . . . . . . . . . . . . 13

Duidelijk geschreven taal

Duidelijk gesproken taal

Doeltreffend communiceren: Communicatiewaaier

Communiceren door middel van sociaal tolken

Vormingen over vreemdelingenrecht en internationaal familierecht . . 15

Kennismaking met inburgering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Hoeveel kost een sessie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Contact . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

5

VORMINGSAANBODDIVERSITEIT IN DE SAMENLEVING

4

Op zoek?

Hoe ga je om met verschillende culturen in jouw organisatie of in je werk? Hoe begeleid je als leerkracht meertalige kinderen? Hoe kan je je communicatie met anderstaligen vlotter laten verlopen?

In deze brochure stellen we onze vormingen voor die een antwoord kunnen bieden op de diversiteitsvragen die je hebt . Onze vormin-gen bestaan uit verschillende methodes om in groep te leren en uit te wisselen . Elk vormingsprogramma zal een evenwichtsoefening zijn tussen jouw vragen en noden en onze knowhow en mogelijk-heden . Zo bouwen we een brug tussen praktijk en theorie .

Vorming is slechts één manier om kennis en vaardigheden te verwerven . Je kan ook deelnemen aan studiedagen, publicaties raadplegen, intervisies volgen of begeleidingen op maat van jouw dienst of organisatie aanvragen . Neem een kijkje op onze website www .integratie-inburgering .be .

WELK MAATWERK MAG JE VERWACHTEN?

We stemmen met je af wat de leernoden zijn en stellen een programma samen dat qua inhoud en methodiek goed aansluit bij de deelnemers .

Omdat we maatwerk belangrijk vinden, nemen we na de vorming graag nog eens contact op . We meten het effect ervan bij de deel-nemers en we zijn ook steeds bereikbaar voor vragen die nadien opborrelen .

Omgaan met diversiteit

INTERCULTURELE COMPETENTIE

Letterlijk betekent dit de competentie om constructief om te gaan met per-sonen met verschillende (sub)culturele achtergronden .

Om interculturele competenties te versterken, kan je kiezen uit 4 verschil-lende inhouden om een vorming samen te stellen, naargelang jouw noden .

Cultuursensitief handelen

In onze superdiverse samenleving komen hulpverleners en dienstverleners in contact met cliënten en collega’s van verschillende culturen . Dat is niet altijd vanzelfsprekend . Er is veel ruimte voor misverstanden en dat kan leiden tot moeilijke samenwerkingen . Hoe vermijd je dit?

In deze vorming bespreken we een aantal basisvaardigheden, die je nodig hebt om als hulpverlener en collega een cultuursensitieve houding aan te nemen .

Wat er aan bod kan komen:

• de rol die jouw eigen referentiekader kan spelen in het omgaan of samenwerken met mensen met verschillende culturele achtergronden;

• manieren om om te gaan met cultuurgebonden vragen en problemen;• methoden om je cliënt te (h)erkennen als meer dan alleen een lid van een

andere cultuur;• vooroordelen en stereotypen herkennen en er gepast op reageren;• verbale en non-verbale communicatie versterken .

1

6

DIVERSITEIT IN DE SAMENLEVING VORMINGSAANBOD

7

Kennis over superdiversiteit

‘Superdiversiteit’ is een veel gebruikte term tegenwoordig . Ondertussen is het ook al een ‘gekleurd’ woord geworden, met believers en non-believers . Een heldere definitie is dan ook belangrijk . Superdiversiteit is een manier van kijken naar de realiteit .

Door opeenvolgende migratiebewegingen is de realiteit in ons land veran-derd . Wij gaan met jou na wat dat concreet wil zeggen voor jouw omgeving . Wat is de impact op je organisatie en werkwijzen? We gaan graag mee in gesprek over de visie op deze realiteit . We staan ook stil bij de demografie in jouw regio: welke doelgroepen zijn er bijvoorbeeld aanwezig?

Omgaan met discriminerende uitspraken

Deze inhoud kan onderdeel uitmaken van een vorming over interculturele competentie, maar kan ook afzonderlijk aangeboden worden . De afzonderlij-ke vorming vind je verderop in deze brochure .

Als onderdeel van het traject ‘interculturele competenties’ bieden we een korte versie aan . Je wordt je bewust van hoe beeldvorming onze interactie en ons eigen gedrag beïnvloedt en hoe we kunnen omgaan met discrimine-rend gedrag .

Interculturele communicatie

We geven invulling aan het begrip 'interculturele communicatie' op basis van een theoretisch kader . Vervolgens concretiseren we het mogelijke effect van cultuurverschillen in communicatie aan de hand van praktijkvoorbeelden . We koppelen de theorie aan je huidige en toekomstige professionele uitda-gingen en zetten in op het uitwisselen van ervaringen .

2

3

4

8 9

DIVERSITEIT IN DE SAMENLEVING VORMINGSAANBOD

TALENDIVERSITEIT IN HET BASISONDERWIJS

Je kan kiezen uit 3 verschillende inhouden om een vorming samen te stellen, naargelang jouw noden .

Talensensibilisering

Ga aan de slag met de talendiversiteit die aanwezig is in je klas of laat een Nederlandstalige klas proeven van de talenrijkdom . Het doel is om kinderen op een speelse manier bewust te maken van de vele talen en bijhorende culturen in onze maatschappij . Leerkrachten verkennen in deze workshop welke mogelijkheden talensensibilisering biedt, door didactische materialen te leren kennen en ermee te oefenen .

Meertalige taalontwikkeling

Leerkrachten staan voor de uitdaging om meertalige kinderen te ondersteu-nen bij hun taalontwikkeling en botsen hierbij op vele vragen .

• Hoe lang zal het duren voor een anderstalige kleuter of nieuwkomer zijn klasgenootjes begrijpt en bijbeent?

• Is het een goed idee om deze kinderen ook met een derde taal te confron-teren?

• Mag ik vragen dat de anderstalige ouders thuis Nederlands spreken met hun kinderen?

Door middel van visievormen-de oefeningen geven we leer-krachten nieuwe inzichten, zodat ze versterkt voor de meertalige klas staan en zodat het team naar elkaar groeit op vlak van visie en aanpak .

2

1

Talendiversiteit op de school

Als het aantal moedertalen van de leerlingen op school toeneemt, ontstaan vaak nieuwe uitdagingen . Leerkrachten twijfelen over de aanpak in de klas en op de speelplaats . Ze vragen zich soms af hoe te reageren als een kind zijn moedertaal spreekt met klasgenootjes . En hoe kunnen ze de kinderen op een positieve, speelse manier stimuleren om Nederlands te gebruiken? Ook de communicatie met de anderstalige ouders vraagt wel wat strategie .

Deze vorming sluit aan bij de bovenstaande thema’s en vormt het sluitstuk ervan . Het doel is om een taalbeleid te voeren dat niet struikelt over meer-taligheid .

MEERTALIG OPVOEDEN

Veel ouders hebben specifieke vragen over een opvoeding in meer dan één taal . Als je meertalig opvoedende ouders wil ondersteunen, kan je een be-roep doen op ons voor een vorming op hun maat .

Tijdens een drietal bijeenkomsten staan we met de ouders stil bij het proces van taalverwerving en krijgen zij informatie over de meertalige opvoeding van hun kind . Centraal staan: de moedertaal, de factoren die taalverwerving bevorderen, de afstemming met de school of de opvoedingsondersteunende dienst die deze vorming programmeert .

We vragen dat ook de professionals uit de organiserende dienst deelnemen, zodat de adviezen verder opgevolgd kunnen worden . In functie van de oplei-ding van de professional, vullen we de observatie in de sessies aan met een na-gesprek over ervaringen en methodieken om er zelf mee aan de slag te gaan .

OUDERBETROKKENHEID IN EEN DIVERSE CONTEXT

Ouders en scholen zijn partners in wat kinderen leren . Dat vraagt een goede samenwerking tussen beide partijen . Ouders moeten betrokken zijn bij het onderwijs van hun kind en de school heeft best een goed contact met de ouders van haar leerlingen . Dit beïnvloedt het leren op een positieve manier . Maar wat doe je als school wanneer je merkt dat de samenwerking niet zo gemakkelijk gaat?

3

10 11

DIVERSITEIT IN DE SAMENLEVING VORMINGSAANBOD

Deze vorming biedt een werkkader aan om in verschillende onderwijs- niveaus en contexten te werken aan een krachtige samenwerking tussen ou-der en school . Het kader helpt de ouderbetrokkenheid en het ouderbeleid te analyseren . Het biedt inspiratie om een krachtige samenwerking met ouders uit te bouwen, die rekening houdt met de diversiteit van het schoolpubliek .

BUITENSCHOOLSE TAALSTIMULERING MET MEERTALIGE KINDEREN

In kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, speelpleinwerkingen, zomer-scholen, jeugdbewegingen, … vind je volop diversiteit en meertaligheid . Niet alle kinderen kennen Nederlands en dat vraagt een gepaste aanpak, zodat samen spelen een verbindende ervaring blijft .

Hoe maak je nu van deze momenten een leerrijke, taalrijke ervaring? Hoe worden spel en opvang een leuke oefenkans Nederlands?

Na deze vorming haal je het maximum uit jouw begeleiding . Kom je verdie-pen in de wereld van de meertaligheid en taalstimulering .

ONTHAAL VAN NIEUWKOMERS IN DE SCHOOL

Gezinnen die nieuw zijn in België, schrijven hun kinderen meestal snel in in een school . Pas daarna maken ze kennis met het onderwijssysteem en de school .

Wij loodsen je in deze vorming door de verschillende facetten van een ont-haalbeleid op maat van nieuwkomers . De vorming bestaat uit een praktisch luik waarin we nagaan hoe je het onthaal best organiseert en hoe je met de nieuwe gezinnen kan communiceren . Een tweede deel gaat in op de be-hoeften van de kinderen en ouders, na de ingrijpende wijziging van hun leefcontext .

In het onthaal van nieuwkomers zit er altijd een groot emotioneel aspect bij de leerkrachten en bij de gezinnen . Je onthaalt misschien mensen die nog nooit naar school geweest zijn, omdat er geen school was in de omgeving, omdat ze thuis hard moesten werken of omdat er oorlog heerste in het land .

Misschien hebben de gezinnen vreselijke ervaringen meegemaakt in hun her-komstland of onderweg naar hier . Maar ook als het niet zo erg is, mag je de overstap niet onderschatten .

Aan het einde van de vorming zijn de leerkrachten zich bewust van hun aandeel in het onthaal van gezinnen en kinderen .

WERKEN AAN EEN DIVERSITEITSBELEID?

Een diversiteitsbeleid starten, brengt heel wat veranderingen binnen de or-ganisatie met zich mee . Dit veranderingsproces zet je voor een aantal uitda-gingen .

Wij geven een theoretisch kader mee van waaruit je een veranderingsproces kan interpreteren, aangevuld met tools en praktijkvoorbeelden . Je leert hoe je precies een diversiteitsbeleid opzet, welke medewerkers je best betrekt, hoe je draagvlak voor verandering creëert . We gaan ook in op de manier waarop je gaat bepalen wat er juist moet veranderen en hoe je het hele proces kan aansturen .

OMGAAN MET DISCRIMINERENDE UITSPRAKEN

Hoe reageer je gepast op racistische of discriminerende uitspraken van collega's, cliënten, cursisten? We reiken enkele concrete handvaten aan die helpen om constructief en professioneel te reageren op discriminerende en racistische uitspraken .

In het programma is er ruimte voor ervaringsuitwisseling, stellen we kaders voor en werken we met oefeningen en praktijksituaties .

13

DIVERSITEIT IN DE SAMENLEVING VORMINGSAANBOD

10 TIPS OM ACTIEF MET DIVERSITEIT AAN DE SLAG TE GAAN IN JE SPORT- OF JEUGDCLUB

Dit is een interactieve sessie voor vertegenwoordigers en sleutelfiguren van sport- en jeugdclubs . De vorming wil verenigingen sensibiliseren en on-dersteunen in hun omgang met di-versiteit . De sessie is opgebouwd uit 10 topics met hieraan gekoppeld tel-kens 1 tip . Maar we beperken ons niet tot een theoretische uiteenzetting: we analyseren ook de toegankelijk-heid van je dienst of club en de sa-menwerking met diverse doelgroe-pen . We bekijken welke aanpassingen daarin mogelijk zijn .

12

Toegankelijk communiceren met anderstalige klanten

DUIDELIJK GESCHREVEN TAAL

Deze training is interessant voor iedere werknemer die wil stilstaan bij de eigen schriftelijke communicatie . Dat kan bijvoorbeeld gelden voor de auteur van een nieuwsbrief, een communicatieverantwoordelijke, een pers-verantwoordelijke, maar ook voor medewerkers die in het kader van indivi-duele contacten schriftelijk communiceren met hun cliënten .

In deze vorming leer je de documenten om te zetten in een duidelijke en eenvoudige taal . Hiervoor werk je met je eigen teksten: brieven, vacatu-res, formulieren, brochures, reglementen, veiligheidsinstructies, personeels- documenten, nieuwsbrieven, website, mails, . . . Je denkt mee over welk niveau Nederlands je kan gebruiken in je schriftelijke communicatie naar een anderstalige . Via concrete tips, screen en herschrijf je je eigen documenten . Je bekijkt ook een aantal goede voorbeelden van herschreven teksten .

Na de vorming kan je bewuster omgaan met het taalgebruik dat je hanteert in geschreven communicatie met anderstaligen . Dankzij onze tips en tools hanteer je in de toekomst duidelijke taal in jouw documenten .

DUIDELIJK GESPROKEN TAAL

Deze training is interessant voor iedere medewerker die wil stilstaan bij de eigen mondelinge communicatie .

Bij deze vorming ga je op een interactieve manier na hoe je conversaties in het Nederlands met anderstaligen vlotter laat verlopen . Je screent een aan-tal gesprekken via filmpjes . Je krijgt ook concrete tips over hoe je duidelijk kan communiceren met laagtaalvaardige klanten . Deze tips oefen je in door gesprekken te voeren vanuit je eigen praktijk .

Tijdens de vorming krijg je inzicht in taalverwerving en de ERK-taalniveaus (Europees Referentiekader) in functie van de dienstverlening naar anders- taligen . Nadien ga je bewuster om met het belang van duidelijk taal: laag-

14 15

DIVERSITEIT IN DE SAMENLEVING VORMINGSAANBOD

drempelig communiceren en tegelijk voldoende oefenkansen Nederlands bieden .

DOELTREFFEND COMMUNICEREN: COMMUNICATIEWAAIER

Welke manieren zijn er om taaldrempels weg te werken en communicatiemiddelen in te zetten?

De communicatiewaaier is een verzameling van hulpmiddelen waarmee je je communicatie kan ondersteunen . De keuzewaaier wordt vergezeld van een beslismodel dat je gebruikt om de meest gepaste communicatiewijze te se-lecteren . In deze meerdaagse vorming gaan we in op een ruim spectrum van communicatieondersteuners: sociaal tolken, duidelijk gesproken Nederlands, vertaalapps en meer .

Wie deelneemt, krijgt de kans om de opgedane kennis meteen ook te oefe-nen . Het is bovendien de bedoeling dat de deelnemers die kennis ook verder delen op team- of organisatieniveau .

Deze opleiding bestaat uit verschillende onderdelen en duurt minimaal twee dagdelen, gevolgd door een terugkomdag waar we ervaringen bespreken en bijsturen .

COMMUNICEREN DOOR MIDDEL VAN SOCIAAL TOLKEN

Soms moet je een gesprek voeren met een klant over complexe inhouden of delicate onderwerpen en is er niet voldoende gemeenschappelijke talen- kennis hiervoor . In de dienst- en hulpverlening kan je dan een beroep doen op een sociaal tolk .

In deze vorming oefen je gesprekken te voeren via een tolk en leer je afwe-gen in welke situaties je best een tolk inzet . Je maakt ook kennis met het aanbod en de werking van onze dienst sociaal tolken .

Vormingen over vreemdelingenrecht en internationaal familierecht

Vreemdelingenwetgeving is complex en verandert voortdurend . Organisa-ties, voorzieningen en besturen kunnen bij de dienst vreemdelingenrecht en internationaal familierecht allerlei basis- en thematische vormingen volgen .

Waarover gaat het?

• Welk verblijfsrecht heeft jouw niet-Belgische cliënt, leerling, inwoner, hulpvrager? Kwamen zij voor gezinsmigratie, internationale bescherming, arbeidsmigratie, studiemigratie, toerisme, …? Hebben zij reeds definitief verblijf? Kan hun verblijf in België toch nog ten einde komen?

• Hoe beoordeel je buitenlandse documenten zoals een huwelijks- of een geboorteakte? Hoe bepaal je de naam, nationaliteit, burgerlijke staat, af-stamming, … bij internationale familiesituaties?

• Welke vreemdelingen komen in aanmerking voor de Belgische nationaliteit?

• Welke rechtspositie heb je als vreemdeling op vlak van werk, gezond-heidszorg, sociale bijstand, sociale zekerheid, inburgering, onderwijs, huisvesting, sportclubs en verzekeringen, . . .?

16

DIVERSITEIT IN DE SAMENLEVING

Wat bieden wij?

• Onze vormingen over vreemdelingenrecht in open aanbod vind je in de kalender op www.vreemdelingenrecht.be .

• Voor vormingen op maat of begeleidingen kan je de dienst vreem-delingenrecht en internationaal familierecht contacteren via 02 205 00 63 .

• Voor publicaties en telefonisch advies over vreemdelingenrecht, asielrecht en internationaal familierecht:

zie www.vreemdelingenrecht.be .

Kennismaking met inburgering

Wat is inburgering en hoe wordt het georganiseerd? Deze gratis vorming geeft je hier een zicht op . We staan stil bij de migratiestromen in ons land en specifiek in jouw regio . We bekijken hoe het beleid daarop inspeelt en wat je specifiek van ons Agentschap kan verwachten . De vorming geeft meer duidelijkheid over nieuwkomers in België: wat wordt er van hen verwacht en wie is er verplicht een inburgeringstraject te volgen? Je leert ook meer over de inhoud van het inburgeringstraject en de lessen maatschappelijke oriëntatie . Je kan de vorming koppelen aan een bezoek aan één van onze contactpunten (Sint-Niklaas, Aalst, Gent of Eeklo) .

17

18

DIVERSITEIT IN DE SAMENLEVING

Hoeveel kost een sessie?

We vragen €250 per dagdeel . Een dagdeel duurt maximum 3,5 uur .

Als vormingen kaderen in een leertraject of in een langdurige samenwerking met ons, dan kost een dagdeel €125 .

Deze prijs staat voor:

• de intake en de voorbereiding; • het geven van de sessie;• de vervoersonkosten van de begeleider; • de terugkoppeling .

Contact

Melissa Papeleu – coördinator integratie

E Melissa .papeleu@integratie-inburgering .beM 0484 60 45 61T 09 321 86 00

Vragen over vreemdelingenrecht en internationaal familierecht: www .vreemdelingenrecht .be .

VU: L

een

Verr

aest

, Age

ntsc

hap

Inte

grat

ie e

n In

burg

erin

g, T

our

& T

axis

- Ko

nink

lijk

Pakh

uis,

Hav

enla

an 8

6C –

bus

212

, 100

0 Br

usse

l