11  maart  2015  

MEERTALIGHEID  EN  HET  BREIN  

Esli  Struys  Studie-­‐  en  Ontmoe=ngsdag  IDLO  

11  maart  2015  

Overzicht  

•  Taalonderwijs  is  steeds  in  beweging  vanuit  interac=e  met  wetenschappelijk  onderzoek  

•  Beweging  #1.  Meertaligheid  is  niet  schadelijk  voor  het  brein  (jaren  1960)  

•  Beweging  #2.  Meertaligheid  heeS  (soms)  cogni=eve  voordelen  (jaren  2000)  

•  Beweging  #3.  Taalswitchen  leidt  tot  een  flexibel  brein  (jaren  2010)  

Beweging  #1  

•  Tot  de  jaren  1960  – Meertaligheid  heeS  een  nega7ef  effect  op  taal,  cogni=e  en  het  brein  

•  Vanaf  de  jaren  1960  – Meertaligen  scoren  (minstens)  even  goed  als  eentaligen  (Peal  &  Lambert,  1962)  

Beweging  #1  

•  Tot  de  jaren  1960  – Meertalig  onderwijs  met  als  doel  eentaligheid  (bijv.  ‘transmuta=eklassen’)  

•  Na  de  jaren  1960  – Meertalig  onderwijs  met  als  doel  tweetaligheid  (bijv.  immersieonderwijs  Canada)  

Beweging  #1  •  Europa  blijS  achter  

•  Tegelijker=jd  groeit  de  ontevredenheid  met  tradi=oneel  taalonderwijs  

•  Vanaf  de  jaren  1990  –  =o  Nederland,  1989  –  introduc=e  CLIL,  1994  –  Decreet  Onkelinx  (Franstalige  gemeenschap,  EMILE),  1998  

Beweging  #2  

•  Tot  de  jaren  1990  – Meertaligheid  heeS  geen  specifieke  cogni=eve  effecten  

•  Na  de  jaren  1990  – Meertaligheid  leidt  (soms)  tot  cogni7eve  voordelen  

Beweging  #2  

•  Hoe  kan  dat  nu?  

•  Meertaligheid  als  breintraining  

Beweging  #2  

ROOM  

Beweging  #2  

•  Hoe  kan  dat  nu?  

•  Meertaligheid  als  breintraining  

•  Deze  training  zorgt  voor  een  flexibeler  brein  

Beweging  #2  

•  Geldt  dat  voor  iedereen  die  meer  dan  één  taal  kent?  

•  Nee,  het  hangt  ervan  af  hoe  je  de  talen  gebruikt  

•  Goede  taalswitchers  vertonen  cogni=eve  voordelen  

Beweging  #3  

•  Tot  begin  21ste  eeuw:  taalswitching  als  taboe,  zeker  in  het  onderwijs  –  Eén  klas,  één  taal  

•  Prak=sche  voordelen  

•  Maar  ook  didac=sche  bedenkingen    

Beweging  #3  

•  Taalswitchen  heeS  geen  nega7eve  effecten  op  het  brein  

•  Maar  eerder  cogni7eve  voordelen  

•  Taalswitchen  maakt  het  brein  flexibeler  

Beweging  #3  •  Beweging  #1  

–  Meertaligheid  is  niet  slecht,  dus  meertalig  onderwijs  kan  geen  kwaad  

•  Beweging  #2  –  Meertaligheid  is  goed,  dus  meertalig  onderwijs  kan  het  leren  verbeteren  

•  Beweging  #3  –  Taalswitchen  is  goed,  dus  meerdere  talen  mogen  in  de  klas  

Beweging  #4  …  

•  Hoe  moet  het  verder  in  Vlaanderen?  

•  Beweging  #4.  Paradox  anderstaligheid  versus  meertaligheid  doorbreken  – Valorisa=e  van  talige  diversiteit  – Meertaligheid  als  streefdoel  voor  elke  leerling  

Dank  voor  uw  aandacht!  

     

Contact:  estruys@vub.ac.be