Deze informatie is ipv het Ibook Farmacotherapie, dat helaas nog niet klaar is.

Uitgebreide practicum beschrijving

Practicum Farmacotherapie - Pijn

Verantwoordelijken drs. J.Tichelaar, Email (secretariaat): awm.glaudemans@vumc.nl

Leerstof Leerstof: Rang & Dale 8th ed. H 26 (p.317-325 mbt COX-inhibiters + paracetamol) + H 42 (p.509-527 mbt opiaten + paracetamol) Vries, de, ThPCGM, Henning, RH. Farmacotherapie op maat. 2013, 2e druk H 3 Het stappenplan (p.61 t/m p.106) Leesstof: Farmacotherapeutisch kompas [link] http://www.farmacotherapeutischkompas.nl/default.asp - Analgetica, antirheumatica en jichtmiddelen http://www.farmacotherapeutischkompas.nl/inleidendeteksten/i/inl%20analgetica%20antirheumatica%20en%20jichtmiddelen.asp?route=bladeren - Paracetamol http://www.farmacotherapeutischkompas.nl/inleidendeteksten/i/inl%20overige%20niet-opioïden.asp?route=bladeren - NSAID http://www.farmacotherapeutischkompas.nl/inleidendeteksten/i/inl%20prostaglandinesynthetaseremmers.asp?route=bladeren - Opioiden http://www.farmacotherapeutischkompas.nl/inleidendeteksten/i/inl%20opioiden.asp?route=bladeren NHG standaarden [link] - M106 Pijn (2015) [link] https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-pijn

Leerdoelen De student kan: • Beschrijven welke farmacotherapeutische behandelingen er van pijn

zijn • uitleggen welke medicamenteuze therapie gekozen kan worden in het

geval van comorbiditeit en comedicatie • op systematische wijze (aan de hand van de WHO 6 step) het

medicatie beleid van een patiënt evalueren en zo nodig aanpassen (starten, wijzigen, stoppen)

• de belangrijke interacties en contra-indicaties bij de farmacotherapeutische behandeling van pijn beschrijven

Ruimte & tijd Zie www.rooster.vu.nl

Inhoud practicum 1. Uitgebreide practicum handleiding is te vinden in het iBook Farmacotherapie (als onderdeel van de leerlijn) -> nog niet beschikbaar. Voor downloadinstructies zie blackboard course Farmacotherapie. Lees deze handleiding voorafgaand aan het practicum goed door. 2. Bij aanvang van dit practicum wordt uw parate kennis (en voorbereiding) getoetst door middel van 10 vragen uit de ‘leerstof’ voor het practicum. Consequenties en meer informatie over deze toets zijn te vinden in het iBook. 3. We adviseren voor de betreffende ziektebeelden een persoonlijke standaardtherapie op te stellen. Deze standaardtherapieën kunt u inleveren via de blackboard course Farmacotherapie. Daarnaast neemt u deze (evt.

digitaal) mee naar het practicum. Specifieke instructies en voorbeelden zijn te vinden in het iBook. -> nog niet beschikbaar

Let op!

1. Bij aanvang van dit practicum wordt uw parate kennis (en voorbereiding) getoetst door middel van 10 juist-onjuist-weetniet vragen uit de ‘leerstof’. Consequenties en meer informatie onder het kopje ‘het practicum’.

2. U dient voor de betreffende ziektebeelden een persoonlijke standaardtherapie op te stellen. Deze standaardtherapieën levert u in via de blackboard course Farmacotherapie. Daarnaast neemt u deze (evt. digitaal) mee naar het practicum. Zie voor specifieke instructies het kopje ‘voorbereiding practicum’.

3. Lees deze handleiding voorafgaand aan het practicum goed door. Inleiding Het terugkerende thema tijdens de farmacotherapie practica in het 1

e, 2

e en 3

e bachelorjaar is de

geneesmiddelkeuze aan de hand van de WHO 6 step. Deze keuze bestaat uit het bepalen van de standaardtherapie en de controle op geschiktheid voor de individuele patiënt van die standaardtherapie. In het WHO 6-stappen behandelplan zijn dit de stappen 3 en 4 zoals beschreven in Farmacotherapie op Maat (deel 3). Het is in de klinische praktijk belangrijk dat u een standaardtherapie voor belangrijke ziekten paraat hebt. Alle vaak terugkerende behandelingen zouden anders te veel tijd vergen tijdens het consult. Tijdens het consult kunt u zich dan volledig concentreren op het controleren of die standaardtherapie geschikt is voor de patiënt. In deel 2 van Farmacotherapie op Maat wordt beschreven wat een standaardtherapie is, en hoe die kan worden gekozen. Tijdens de farmacotherapie practica in B1, B2 en B3 krijgt u de gelegenheid om begeleid te oefenen

met de geneesmiddelkeuze voor verschillende essentiële ziektebeelden. Aan het eind van B1, B2 en

B3 wordt u in het farmacotherapie en/of klnisch redeneer station van de STAT getest op uw

vaardigheden.

Voorbereiding practicum 1. Bestudeer de leerstof zoals aangegeven in de bovenstaande tabel 2. Stel een (persoonlijke) standaardtherapie op voor de behandeling van Eczeem & (geneesmiddel)

Allergie Een standaardtherapie dient kort, krachtig en systematisch beschreven te zijn (½ - 1 x A4).

Zodoende is het in de praktijk goed bruikbaar, en is het gemakkelijk te onthouden (parate kennis). Raadpleeg hiervoor deel 2 (“de voorbereiding”) van Farmacotherapie op Maat van De Vries et al: p39-60 (“Standaardtherapie”); p.61-90 (“behandelplan stappen 1 t/m 4”); Hierin wordt het hoe en waarom beschreven van een (persoonlijke) standaardtherapie .Dit is geen leerstof maar bevat belangrijke aanwijzingen welke noodzakelijk zijn bij het leren van de farmacotherapie-competenties.

U kunt het StudentenFormularium VUmc-Compas als uitgangspunt te nemen. Het is een concept formularium voor alle essentiële ziektebeelden en gemaakt door twee studenten uit een eerder studiejaar. U moet de juistheid van de inhoud echter controleren en aanpassen tot een (persoonlijk) formularium waar u goed mee kan werken (ook tijdens de STAT in jaar 2 en 3). Het StudentenFormularium is te vinden op blackboard (cursus Farmacotherapie).

Tip 1: In Farmacotherapie op Maat, appendix A (bladz. 125) staat een voorbeeld. Tip 2: Zie voor andere standaarden de site van de NHG, het Farmacotherapeutisch Kompas en diverse formularia (Amsterdam, Groningen, Nijmegen) Tip 3: Kopieer niet klakkeloos een bestaande standaard. Je weet dan niet wat je met de patiënt doet, en je kunt geen effectief en veilig alternatief zoeken indien de standaardtherapie niet geschikt is voor de patiënt, b.v. door een interactie of contra- indicatie.

3. Lever de door u gemaakte standaardtherapie in van de Farmacotherapie course in BB. Ga naar Bachelor ’15 en naar het betreffende jaar en controller uw studiegroep nummer via ‘Controleer hier uw studiegroep nummer” Klik daarna op de links voor de inleverpunten van de verschillende ziektebeelden. Geef uw ‘Titel van Inzending’ én het bestand zelf de volgende naam: - Leergroep Leerstage Achternaam Studentnummer (voorbeeld: 1 B1 Pijn De Vries 1111111). (Blackboard heeft soms wat moeite met het laden van deze pagina, het kan dus even duren.)

4. Neem de door u gemaakte standaardtherapieën (digitaal) mee naar het practicum.

Het practicum Bij aanvang van het practicum wordt uw parate kennis getoetst middels een parate kennistoets. Tijdens de parate kennistoets krijgt u achter elkaar 10 ‘juist’, ‘onjuist’ ‘weet niet’ -vragen. De toets vragen zijn ingedeeld in verschillende categorieën. Voor de beantwoording heeft u 10 seconden per vraag. De begeleider beoordeelt vervolgens de ingevulde antwoorden. Een correct antwoord levert +1 punt op, een foutief antwoord betekent 1 punt aftrek, een ‘ weet niet’ antwoord 0 punten. Optellen van de scores levert een maximale score van 10 (100%) op. Indien u een score haalt van hoger of gelijk aan 40%, dan heeft u voldaan aan de entreetoets voor het betreffende practicum (eis om afgetekend (=stempel) te worden voor het practicum). Na de toets worden de studenten verdeeld in duo’s/trio’s welke een korte casus van patiënten met één van de ziekenbeelden behorende bij dit practicum krijgen. De casus verschillen wat betreft diagnose en/of patiëntkenmerken (co-medicatie, leeftijd, ernst ziektebeeld etc.). De opdracht voor elke groep is om binnen 30 minuten voor hun casus [a] te checken of de zelf samengestelde standaardtherapie geschikt is voor de patiënt, [b] een (alternatieve) therapie te kiezen en de argumentatie daarvoor helder te kunnen formuleren, en [c] een recept te maken indien voor een geneesmiddeltherapie wordt gekozen. Daarna presenteert elke groep eerst de gekozen therapie van hun casus aan de practicumgroep en beargumenteert deze keuze. Vervolgens wordt de keuze binnen de groep bediscussieerd. De begeleider zal enkele kennisvragen stellen wat betreft de werking en bijwerkingen (farmacologie). Tenslotte vat de practicumleider e.e.a. samen, en beantwoordt vragen. Het practicum wordt afgesloten met de aanwezigheidsregistratie d.m.v. aftekening door elke student en afstempelen van uw stempelkaart. Toetsing De toetsing van dit practicum gebeurt in twee delen.

De vaardigheden die u tijdens de serie practica in de bachelor hebt opgedaan wordt getoetst in de stationstoetsen aan het einde van elk jaar.

De kennis die u over verschillende geneesmiddelen hebt gekregen gedurende elk practicum wordt getoetst in de CAT van de betreffende cursus. De voorbereidingsstof van dit practicum behoort dan ook nadrukkelijk tot de leerstof van deze cursus.

Kijk voor meer informatie over de farmacotherapiepractica op de bb course ‘Farmacotherapie’.

STAT Farmacotherapie leerdoelen B1-B3

1. Toont de student inzicht in de stappen van het farmacotherapeutisch proces (adhv WHO 6

step), in het bijzonder wat betreft

- Indicatie therapie - Therapeutisch doel - Standaardtherapie - Geschiktheid voor individuele patiënt (incl shared decision making) - Therapiekeuze (incl medicatieopdracht en informatie en instructies aan patiënt) - Controleafspraken

2. Maakt de student een voor de situatie van de casus rationeel therapeutisch behandelplan (zie

1) met betrekking tot de volgende onderwerpen:

Aan het eind van Bachelor 1 (1e studiejaar) dient u in staat te zijn om het geneeskundig

proces (zie leerdoelen klinisch redeneren) af te sluiten met een rationeel behandelvoorstel (op

basis WHO 6 step) met een van de volgende onderwerpen: pijn en endocriene stoornissen

(Diabetes mellitus, hypothyreoïdie en vitamine D/osteoporose)

Aan het eind van Bachelor 2 (2e studiejaar) dient u in staat te zijn om binnen 10 minuten een behandelplan op te stellen en de gekozen (geneesmiddel)therapie te verantwoorden voor een (papieren) patiënt met één van de volgende ziektebeelden: Hooikoorts, (geneesmiddel) allergie, Jeuk/Const.eczeem, Conjunctivitis; Astma, COPD; Anticonceptie wens, Dysmenorroe; Luchtweginfectie/pneumonie; huidwond; urineweginfectie Aan het eind van Bachelor 3 (3e studiejaar) dient u in staat te zijn om binnen 10 minuten een behandelplan op te stellen en de gekozen (geneesmiddel)therapie te verantwoorden voor een (papieren) patiënt met één van de volgende ziektebeelden: CVRM; Hypertensie; angina pectoris; DM2; IJzergebreksanemie; Ulcus pepticum (incl. preventie); Migraine; CVA; Depressie, delier; en of polyfarmacie/farmacotherapie bij nierschade of een van de eerder behandelde ziektebeelden (B1 en B2)

3. De casuïstiek gebruikt bij de toetsing vertoont een opbouw in complexiteit van jaar 1 naar jaar

3

4. De student kan dit voldoende beargumenteren en geeft daarbij blijk van een systematische en

logische denkwijze wat betreft het toepassen van kennis uit de farmacologie (kinetiek en

dynamiek) en klinische farmacologie.