De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

17
De Republiek in een tijd van vorsten 1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden

Transcript of De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

Page 3: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten Karel V en de reformatie

Aan het eind van de middeleeuwen was

er veel onvrede over de kerk

Veel christenen ergerden zich aan

de rijkdom en inhaligheid van de

kerk

Een voorbeeld van die inhaligheid was

de verkoop van aflaten

Page 4: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten Karel V en de reformatie

Oplichting die aflaten!

Alleen het geloof kan de mens redden

Jammer, was net zo makkelijk om van je zonden af

te komen…

Dankzij de pas ontwikkelde

boekdrukkunst werden zijn ideeën

snel verspreid

Maarten Luther begon in 1517 een

actie tegen de aflatenhandel

Page 6: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

3

2

1

De Republiek in een tijd van vorsten Karel V en de reformatie

De Kerhervomers hadden verschillende meningen maar over een aantal punten waren ze het eens:

Het ware geloof is alleen in de bijbel te vinden

Alles wat later in geloof gekomen was moest gezien worden als bijgeloof

Alleen God en Christus mochten worden aanbeden

Page 7: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten Karel V en de reformatie

De ideeën van de reformatie leidden in

het Duitse rijk tot grote onrust

Luther vond dat gelovigen de wereldlijke

machthebbers moesten volgen

En dat de Duitse vorsten de leiding

moesten nemen bij de kerkhervorming

Goed plan!Dan slachten we

eerst deze boeren af

En dan pikken we daarna de kerkelijke

bezittingen in!

Ieder nadeel heb z’n voordeel zeg

ik altijd maar

Page 8: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten Karel V en de reformatie

In 1555 sloot hij de Vrede van Augsburg iedere Duits vorst

mocht voortaan het geloof van zijn onderdanen bepalen

Karel V voerde met katholieke Duitse vorsten jarenlang oorlog tegen de

protestante Duitse vorsten

Page 9: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten Karel V en de reformatie

In de Nederlanden trad Karel V hard op tegen het

protestantisme

Om het protestantisme te kunnen bestrijden vormde

Karel de keizerlijke inquisitie

De onderdrukking was hard genoeg om het openlijke

protestantisme grotendeels te laten verdwijnen

De kritiek op de kerk was echter niet verdwenen

De sympathie voor protestantse ideeën was gegroeid

Page 10: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten Karel V en de reformatie

Toen het protestantisme later weer de kop opstak, werd niet het lutheranisme maar het calvinisme de belangrijkste stroming in de Nederlanden

De leer van Calvijn

Meer dan Luther legde hij de nadruk op de bijbel

God is almachtig ten opzichte van de mens

De mens is gepredestineerd

De mens kon niets doen aan zijn redding maar moest wel sober leven

Bijbelstudie was belangrijk

Als de overheid verzaakte mochten burgers in opstand komen

Page 11: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten 1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden

In 1477 waren Vlaanderen en

Brabant de rijkste en economisch meest

ontwikkelde gewesten

Ze behoorden tot de dichtsbevolkte gebieden van

EuropaMeer dan 1/3 van de

bevolking woonde in de stad

Page 12: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten 1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden

Vlaanderen en Brabant hadden al

eeuwen een vooraanstaande

positie in de internationale handel

Vlaanderen en Brabant hendelden met:

Duitsland

Italië

Frankrijk

Engeland

Het Oostzeegebied

Stockholm

Novogrod

De Hanzesteden

In 1498 kozen de Portugezen Antwerpen centrum voor de specerijenhandel

Page 13: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten 1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden

Van de andere Nederlandse gewesten

had Holland in 1477 de meeste inwoners

De Hollandse steden waren wel klein

Zelfs de grootste hadden niet meer dan tien- tot

vijtfienduizend inwoners

Page 14: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten 1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden

In de 14de en 15de eeuw waren de

Hollanders massaal weggetrokken van het

platteland

Ze deden dat omdat de grond verveende

Het land zakte tot onder de zeespiegel

Op veel plaatsen werd de grond te drassig

voor graanbouwZe stapten over op handel visserij en

nijverheid

De Hollanders moesten graan gaan importeren uit het

OostzeegebiedDe moedernegotie

Al snel werd er meer graan ingevoerd dan er nodig wasDoor de groeiende Europese bevolking kon dat makkelijk

worden geëxporteerd

Uit het Oostzeegebied werden ook steeds meer andere

producten gehaald zoals hout teer en pek voor de bouw van

huizen schepen

Vooral Amsterdam profiteerde en werd de grootste stad van

Holland

Page 15: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten 1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden

Hollandse boeren gingen produceren voor de markt in de steden dat was mogelijk omdat

er geen feodale traditie was

Ze legden zich toe op tuinbouw en veeteelt voor vlees en zuivel hier was veel mee te verdienen

Page 16: De Republiek in een tijd van vorsten1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden.

De Republiek in een tijd van vorsten 1.4 Economie en maatschappij in de Nederlanden

Door de toenemende welvaart was Holland in staat om hoge

belastingen op te brengen

In ruil voor zijn financiële bijdrage aan het centrale

bestuur kreeg Holland veel regionale autonomie