DE NIEUWE DEELECONOMIE: DELEN IS HET

NIEUWE HEBBEN

FONS VAN DYCK

AGENDA

1. Oorsprong van de nieuwe deeleconomie 2. Vormen en voorbeelden

OORSPRONG

DE NIEUWE DEELECONOMIE

DRIJFVEREN

I-power (individu)

✓ Empowerment ✓ Authenticiteit ✓ Anti-establishment

Immaterieel (ervaring, kennis)

✓ Beleving ✓ Vernuftigheid ✓ Zingeving

Inclusief (harmonie)

✓ Verbondenheid ✓ Synthese ✓ Vrouwelijkheid

De consumens

s)

I-POWER  De consumens grijpt de macht: we nemen

de regie van ons leven in handen

Onze gemeenschappelijke vijand, de crisis, heeft deze tendens nog versterkt

 Zeker de jongere generaties, waaronder generatie Y, zijn hier heel gevoelig voor

INCLUSIEF  Hernieuwd geloof in het belang van de

gemeenschap

Digitale revolutie: we delen alles met elkaar, media worden sociale media

Complementariteit in plaats van polarisatie

IMMATERIEEL  Dreigende milieuproblematiek maakt van

ecologisch en duurzaam consumeren een trend

Behalve materiële behoeften gaan we op zoek naar fysieke en mentale belevingen

Spiritualiteit en zingeving winnen aan belang

DE NIEUWE DEELECONOMIE

EEN KIND VAN DEZE ZEITGEIST

HYPER CONSUMENTISME

GENETWERKT

POST- CONSUMENTISME

DE WERELD MIJN DORP

WAT DICHTBIJ IS (FYSIEK OF MENTAAL) WEKT VERTROUWEN

ONLINE DELEN VAN INFORMATIE

OFFLINE DELEN VAN GOEDEREN EN DIENSTEN

ruimte goederen

diensten tijd

vaardigheden

relaties

DE NIEUWE DEELECONOMIE

DE VOORDELEN

I-POWER  Extra geld besparen

 Extra geld verdienen

 Meer toegang tot producten en diensten

INCLUSIEF  Sociaal kapitaal

 Vertrouwen

 Netwerken  Meer respect voor elkaar

IMMATERIEEL  Micro-ondernemingen

 Ervaringen

 Kennisuitwisseling

IMMATERIEEL  Afvalberg verkleinen

 Producten krijgen een langere levenscyclus

 Verantwoordelijke levensstijl en -kijk

VORMEN EN VOORBEELDEN

DE NIEUWE DEELECONOMIE

3 VORMEN

1# HERVERDELEN Gebruikte voorwerpen delen met anderen  Gratis weggeven  Ruilen

Hergebruiken, herstellen, herverdelen, recycleren: delen is het nieuwe hebben

MEER DAN 23.000 BOEKENWERDEN AL GEDEELD

MEER DAN 7 MILJOEN LEDENOVER 86 LANDEN

MEER DAN 9,1 MILJOEN ITEMSWORDEN ELKE JAAR GEDEELD

EQUIVALENT VAN 8 MILJOEN POND DAT WERD INGEZAMELD VOOR EEN GOED DOEL

AL MEER DAN 10 MILJOEN KLEDINGSTUKKEN GESHWOPT

2# SAMENWERKEN Het bundelen van de krachten om minder tastbare zaken te delen, zoals: energie, tijd, ruimte, vaardigheden en kennis  Groepsaankopen  LETSen Timebanks Fablabs

r ,

AL MEER DAN 100 PROJECTEN IN NEDERLAND

50.000 DENEN WONEN IN COHOUSING

DE INITIATIEVEN WORDEN INMIDDELS ONDERSTEUND DOOR MERKEN EN PARTNERS

MEER DAN 3.000 HELPERS (VRIJWILLIGERS EN PROFESSIONALS) ZETTEN

ZICH IN VOOR HULPBEHOEVENDEN

3# LENEN Nog altijd betalen voor een dienst of product, maar dan wel peer-to-peer  Toegang wordt belangrijker dan bezitten  Nieuwe marktplaatsen  Platform wordt aangeboden door bedrijven

MEER DAN 4 MILJOEN MENSENGEHOLPEN OM EEN OVERNACHTING TE BOEKEN

MEER DAN 10 MILJOEN OVERNACHTINGEN GEBOEKT

BIEDT 250.000 KAMERS IN 30.000 STEDEN IN 192 LANDEN

HEEFT MEER DAN 760. 000 GEBRUIKERS

MEER DAN 1 OP 5 VOLWASSENENIS LID VAN ZIPCAR IN STEDELIJKE

WOONGEBIEDEN IN DE VS

3 VORMEN VAN

DELEN

1. Herverdelen

2. Samenwerken

3. Lenen

OOK BELGIË DEELT MEE

CULINAIR

SUCCES? Het Nederlandse initiatief telt 5.000 thuiskoks en 32.000 afhalers. Er worden tot 150 maaltijden per dag afgehaald. Thuisafgehaald.be telt sinds november 2012 al zo n 5.000 gebruikers in Vlaanderen. Sinds maart 2013 bestaat ook in Wallonië platduchef.be.

WAT? Het concept is eenvoudig: wie extra porties wil koken, kan die aanbieden op tegen een kleine vergoeding. Hongerige buurtgenoten geven aan of en wanneer ze een maaltijd willen komen afhalen.

WAT? Voedselteams is een netwerk van lokale teams en duurzame producenten. Via dit netwerk wordt directe verhandeling van duurzame streek- en seizoensvoeding georganiseerd. Consumenten verenigen zich dus om samen groenten, fruit, vlees, zuivel, ... aan te kopen bij de lokale boer. De aankopen doen ze via de webwinkel van Voedselteams. SUCCES? Er zijn al 140 voedselteams in Vlaanderen. Elke voedselteam telt gemiddeld 20 gezinnen.

HUIS EN TUIN

WAT? Ruiltmee.be is een online netwerk om goederen en diensten aan te bieden en te ruilen, het liefst aan leden uit de buurt zodat transportkosten tot een minimum beperkt blijven. De nieuwe website houdt het midden tussen een traditionele zoekertjessite en een sociale netwerksite. Je kan er zowel spullen aanbieden als gaan shoppen bij anderen. Je kan ook vrienden uitnodigen of zelf ruilgroepen aanmaken. Ook gemeentes, bedrijven en organisaties kunnen hun eigen ruilnetwerk creëren.

SUCCES? Ondertussen telt de website 2.729 leden en 91 groepen die al 5.313 voorwerpen hebben geruild.

WAT? Volkstuintjes en gedeelde moestuinen, maar naast groenten leveren ze ook heel wat voordelen op: kennis wordt gedeeld, er wordt samen gezorgd voor de teelt, er is een sociaal aspect en ruimte wordt samen benut. Ook planten en tuingereedschap kunnen onderling worden gedeeld. SUCCES?

SUCCES? Inventarisatie van de huidige situatie in België toont aan dat er een zeer grote interesse bestaat en dat er talrijke ini t iat ieven worden ontplooid. Ook p ro jec ton tw ikke laa rs a l s Bos toen bijvoorbeeld springen mee op deze kar.

WAT? Cohousing combineert gemeenschapsleven met privé-wonen, met een bundeling van materiële en/of energiebronnen. Het kan bijvoorbeeld gaan om gedeelde woningen, maar ook heuse ecodorpen, leef- of woonwerkgemeenschappen, ...

WAT? Wie spullen teveel heeft, kan die op straat in een Givebox achterlaten. Mensen die iets nodig hebben, halen ze daar op. SUCCES? De laatste jaren zijn er overal ter wereld, voornameli jk in de grote steden, giveboxen geplaatst. Vooral op initiatief van buurtbewoners. In België staan er al in Vorst en Anderlecht.

REIZEN EN MOBILITEIT

WAT? Een Greeter is een vrijwillige bewoner die van zijn/haar stad of streek houdt en die deze hartstocht wil delen met bezoekers (maximum 6 personen). Dit aan de hand v a n e e n o n t m o e t i n g b u i t e n d e platgetreden paden. SUCCES? Na het succes van het proefproject Brussel Greeters, ontwikkelen zich nieuwe netwerken in Namen, Bergen en binnenkort andere steden in Wallonië.

WAT? Het principe is simpel. Als huisoppas verblijf je gedurende de vakantie van de eigenaren van een huis in hun woning en betaal je daar niets voor. Het enige wat daar tegenover staat is dat je goed op de woning van de eigenaren past. Voor de vakantiegangers is het een geruststellende gedachte dat er iemand op hun huis past. De oppassers kunnen zelf ook genieten van een leuke vakantie.

SUCCES? In Vlaanderen steeg het aantal vragen voor de dienst van Taxistop in 2009 met 105% ten opzichte van het jaar voordien en ook in de eerste helft van 2010 zet die trend zich voort.

WAT? Tien buurtbewoners aan het Rabot (Gent) delen momenteel een bakfiets, maar daar kunnen er gerust nog enkele bij. Het initiatief komt van de mobiliteitswerkgroep 'Transitie Initiatief Rabot'. Buurtbewoners staken er de koppen bij elkaar. Ze besloten om gezamenlijk een bakfiets aan te kopen en te delen.

WAT?

In Gent kan je nu ook bakfietsen huren via Cambio. Dit kan zowel voor één of meerdere uren als voor een hele dag. Je haalt de bakfiets op met uw cambio-kaart aan de standplaatsen.

SUCCES? Er ontstaan steeds meer deelinitiatieven gericht op specifieke verplaatsingen zoals Carpool Plaza voor woon-werkverkeer, Schoolpool om samen kinderen op te halen en Eventpool om ritten te delen naar festivals en andere evenementen.

WAT? Ritten delen om je anders, goedkoper of ecologischer te verplaatsen of gewoon om niet alleen te moeten rijden. Als chauffeur kan je een groot deel van je onkosten recupereren door je beschikbare plaatsen aan te bieden. Op die manier is ritten delen een plezante en vrij goedkope manier om in heel België en daarbuiten geraken.

MODE EN CULTUUR

WAT? Swapping of swishing: razend populair en een trend die overgewaaid is uit Amerika en Londen. Op zo n event komen vrouwen samen om hun miskopen te ruilen voor fashion items van anderen. Ze krijgen vaak quoteringen naargelang de ruilwaarde

van hun kleding.

SUCCES? Er worden heel vaak kledingrui l -evenementen georganiseerd, zowel in steden als gemeenten en zowel vanuit bedrijven als particulier.

WAT? BookCrossing is een initiatief van en voor

enthousiaste lezers uit de hele wereld. Boeken worden "in het wild" achtergelaten, zodat anderen ze kunnen lezen.

SUCCES? Al 1.473.000 BookCrossers die 9.411.000 boeken geregistreerd hebben (stand November 2012).

WERK EN CREATIVITEIT

WAT?

FabLab is de afkorting van fabrication l a b o r a t o r y . E e n f a b l a b i s een coöperatieve werkplaats waar uitvinders en ontwikkelaars gebruik kunnen maken van een collectieve infrastructuur en kennis er ervaring met elkaar kunnen delen.

SUCCES?

Het idee om dergelijke werkplaatsen open te stellen ontstond aan het MIT (Massachussets Institute of Technology), maar inmiddels bestaan deze FabLabs overal, van Afghanistan en Kenia tot Gent, Brussel, Leuven en Mechelen.

WAT? Gratis toegankelijke bijeenkomsten waar mensen (samen) spullen repareren. Gereedschap en deskundigen z i jn aanwezig.

SUCCES? In Vlaanderen heeft de Stichting Repair Café een partnership met het Netwerk Bewust Gebuiken. NBV gaat het Repair Café concept vanaf 2013 in Vlaanderen verspreiden. Maandelijks worden er verschillende repaircafé s georganiseerd in Vlaanderen.

WAT? Het idee is eenvoudig : individuele zelfstandigen en werknemers met flexibele werkplek werken beter samen dan alleen. Coworking zorgt voor kruisbestuiving en maakt individueel werken zoveel boeiender en gemakkelijker. Meer dan alleen een professionele werkplek biedt coworking vooral een netwerk en interactie met andere ondernemers.

SUCCES? Momenteel is het netwerk van Bar d office in volle groei: Oostende, Antwerpen, Leuven, Hasselt, Deinze, Kortrijk, Ronse, Mechelen, Turnhout en Melle zijn operationeel! Op korte termijn willen ze locaties voorzien in heel Vlaanderen. Ook andere coworking initiativen zijn actief in Vlaanderen. Deze kan je terug vinden op gedeelddooor.be/werk

WAT? In naaicafés kan je cursussen volgen, retouches doen, werken met patronen, kortom alles voor wie met naald en draad aan de slag wil. Je loopt er binnen om iets bij te leren, te werken of voor een leuke creatieve namiddag met vriendinnen. SUCCES? In Vlaanderen openen er steed meer naaicafé s, je kan er al één vinden in Brussel, Leuven, Mechelen, Brugge en Leuven. Zelf je kleren maken zit al een hele tijd in de lift. Ook in de wat meer landelijke gemeenten wordt er steeds meer gehaakt, genaaid en gebreid.

De kernvraag

HEBBEN OF DELEN ?