2. ROMANTIEK HARTSTOCHT EN VERLANGEN. HEFTIGE EMOTIES • Eind 18 e eeuw: vervreemding natuur –...

2. ROMANTIEK

HARTSTOCHT EN VERLANGEN

HEFTIGE EMOTIES

• Eind 18e eeuw: vervreemding natuur– Rationalisme (verstandelijke benadering)– IR– Verstedelijking

• Reactie: Romantiek – Heftige emoties– Persoonlijke beleving

HEFTIGE EMOTIES

Van Gogh

http://www.youtube.com/watch?v=WRjKDxdmdU0

HEFTIGE EMOTIES• WELTSCHMERTZ

– Ontsnappen aan werkelijkheid– Thema’s:

• dromen • natuur • verre verleden (ME) • exotische landen en culturen • het universele of religieuze

– Verstedelijking

• SEHNSUCHT– Verlangen naar het onbereikbare (en de dood)

TERUG NAAR DE NATUUR

caspar david friedrich


• Natuur in gevoel uitdrukken• Natuur spiegel emoties kunstenaar


caspar david friedrich


Aan Boord van een zeilschip - Caspar David Friedrich (1818-1820)


Die Moldau - Smetena

http://www.youtube.com/watch?v=bJJfEfP9JVk


• Engelse landschapsparken:– Heuvels (kunstmatig)– Watervallen– Grotten– Ruïnes

• Sprookjesachtig


Sonsbeekpark – Arnhem


Kronenburgerpark - Nijmegen


Giselle - balletdecor


Romantische poëzie

IDEALISEREN EIGEN NATIE EN VERLEDEN

Historische roman

http://www.zie.nl/video/tv-reclame/Ivanhoe-intro/m1dz0pifnjko


Sprookjes – gebroeders Grimm


Gothic Novel


King Arthur – geromantiseerde Middeleeuwen


Neogotiek - Engeland

SPROOKJES EN VOLKSVERHALEN

• Nationalisme: algemeen streven naar eenheid

– deel van natie of volk:• eigen geschiedenis• rijk aan oude mythen, sagen, legenden en sprookjes • inspiratie middeleeuwse heldenverhalen

– traditionele volksmuziek

SPROOKJES EN VOLKSVERHALEN

Hans Christian AndersenGebroeders Grimm

GENIALE KUNSTENAARS

Componist Beethoven – gave Gods!

BOVENAARDS EN DRAMATISCH

Ivy Bridge – W. Turner (1813) aquarel


Flint Castle – William Turner (1838)


Ovidius verbannen uit Rome – W. Turner (1838)


Stoomboot in sneeuwstorm – W. Turner (1842)


Zonsopgang boven een meer – W. Turner (1840)


Venetië – Claude Monet (1908)

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIE

Caspar David Friedrich• Thema van de dood, zwaarmoedigheid• Natuur: – spiegel persoonlijke gevoelens/emoties– eenzaamheid en verlatenheid– goddelijk en bovennatuurlijk– kleine zoekende religieuze godzoekende mens,

overweldigende grootse natuur– verlangen naar oneindig, bovenaardse kosmos• Maan: symbool betovering, angst en onbekende


Klosterfriedhof im Schnee – Caspar David Friedrich (1810)

DE ROMANTISCHE NACHTMERRIEIch grübe mir gern in die Stille ein Grab

Ich fühle mich tot, als wär ich erfroren,Als hätt sich die Welt zu sterben verschworen. Ich grübe mir gern in die Stille ein Grab Und warte begraben deine Wiederkehr ab.

Vom langen Warten versteinern die Wangen, Doch lebt auch im Stein noch ein sehnend Verlangen. Ich weiß nur, daß ich nicht fühlen will; Vielleicht steht dann endlich das Warten still.

Der Wind, der heult vor den nächtlichen Toren, Als würde da draußen nur Unglück geboren. Er klagt wie ein Hund in die Leere hinein, Und stets drängen Hunger und Sehnsucht herein.

Max Dauthendey


De monnik op het strand – Caspar David Friedrich (1810)


Twee mannen die beschouwend naar de maan kijken – Caspar David Friedrich (1819)


• Gothic literatuur: Edgar Allen Poe – Spook- en horrorverhalen

• Donker, mysterieus, bovennatuurlijk


De nachtmerrie – Henry Füssli (1781)


De nachtmerrie – Henry Füssli (1802)


Saturnus, die zijn kinderen verslindt – Franceso de Goya (1819)


Goya’s Ghosts – DVD


Twee oude mensen soep etend – Franceso de Goya (1819-1823)

EXOTISCHE FANTASIEËN

Algerijnse vrouwen in hun appartementen – E. Delacroix (1834)

EXOTISCHE FANTASIEËN

De slachting bij Chios – E. Delacroix (1824)

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWEN

• Romantiek: escapisme – vlucht uit werkelijkheid in verleden en fantasie.

• Architectuur 19e eeuw:– nationalisme– nostalgie – Exotisme


• Architectuur 19e eeuw:– Verleden:

• Classicisme (opleving klassieke oudheid)• Gothic revival (gotische opleving uit ME)• Eclecticisme (combinatie van stijlen)

– Fantasie

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWENClassicisme

Arc et Senans – Ledoux

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWENGothic Revival

Houses of Parliament - Londen


Eclecticisme

Rijksmuseum - Amsterdam

NOSTALGISCH EN EXOTISCH BOUWENFantasie

Schloss Neuschwanstein - Duitsland

Het Royal Pavilion

Architect John Nash – Brighton (GB)

Arts en Craftsbeweging

• Reactie uit de Romantiek op industrialisatie.• Handwerk i.p.v. mechanische produkten.• Voorbeeld uit gilden systeem Middeleeuwen.• VS en Engeland• Inspiratie uit de natuur (planten bloemen)


• Gilde: beroepsgroep (ME)• Beroep: ambacht leren -> vakman worden• Leerling – gezel – meester

– Smidsgilde– Weversgilde– Slagersgilde– Bakkersgilde– Schoenmakersgilde– Kunstenaarsgilde


Voorloper: A.W.N Pugin (architect en ontwerper)

• Gothische stijl (ME)• Interieur Houses of Parliament

• Inspiratie voor John Ruskin en William Morris


The House of Lords (Palace of Westminster) - Pugin


• John Ruskin: bouwstijl Neogothiek


"Edinburgh Lecture diagram: Decorated cusped gothic window“ – J. Ruskin e.a.


• William Morris: veelzijdig man

• Bedrijf Morris & Company: veel medewerkers • Toegepaste kunst- en interieurverzorging• Cottagestijl: The Red House (Philip Webb)


The Red House – W. Morris & P. Webb


Biljartkamer – William Morris

Programmamuziek

• Definitie:

muziek die associaties oproept met:– een gedicht– een beschrijving– een verhaal

Programmamuziek

Beethoven componist

• 3e symfonie: onstuimigheid en hartstochten • 6e symfonie – Pastorale: programmamuziek• 9e symfonie: grote dynamiek

krachtige gevoelsuitingen

Programmamuziek

Beethoven’s 6e symfonie: Pastorale

Programmamuziek

Andere componisten:

Hector Berlioz

Franz Liszt

Richard Strauss

Programmamuziek

Beethoven’s 9e: zijn laatste symfonie

• Grote dynamiek• Krachtige gevoelsuitingen

Romantische muziek:- weerspiegeling lijden kunstenaar- woedende wanhoop- dromen, dankbaarheid en durf

Ode to Joy

Programmamuziek

Grotere orkesten

Idée fixe: muzikaal motief

LIED: romantisch expressiemiddel

Burgerij:

• Concertbezoek• Danszalen• Balletuitvoeringen• Kamermuziek (in besloten kring)


Ballade:

• Muziek met een verhaal– wendingen– stemmingswisselingen


Zang

met piano begeleiding


• Liederen componisten

Franz Schubert

Robert Schumann

Johannes Brahms

Franz Schubert

• ‘Schubertiades’

Franz Schubert

• muzikaal gedicht – zangstem - pianobegeleiding

Der Erlkönig

Liedtekst: Johan Wolfgang von Goethe

Duivelskunstenaars

Paganini: viool-virtuoos

Duivelskunstenaars

• wonderkinderen en piano-virtuozen

Franz LisztFrederic Chopin

2. ROMANTIEK HARTSTOCHT EN VERLANGEN. HEFTIGE EMOTIES • Eind 18 e eeuw: vervreemding natuur –...

Documents

Transcript of 2. ROMANTIEK HARTSTOCHT EN VERLANGEN. HEFTIGE EMOTIES • Eind 18 e eeuw: vervreemding natuur –...