GROEITIJD NAAR ECHTER LEVEN:

HET KWADE IN ONS ONTMASKEREN

MEER KIEZEN VOOR HET GOEDE

Op deze eerste zondag van de vasten wordt Jezus - zoals ook wij

regelmatig - voor de keuze geplaatst tussen goed en kwaad, tussen

verder leven in verbondenheid met God, of ons terugplooien op onze

zelfzucht. Jezus koos er duidelijk voor niet te leven voor zichzelf, maar

om Gods blijde boodschap te verkondigen. Het evangelie van vandaag

zegt dat die keuze gebeurde “in de woestijn”.

Als men over de woestijn spreekt, dan denkt men spontaan aan een

plaats van ontbering. En zo komt men ertoe zich de vastentijd voor te

stellen als een periode waarin christenen zichzelf verplichten tot een

aantal pijnlijke ontberingen (minder snoepen, minder roken of minder

TV kijken), dus een aantal wilskrachtige ascese-inspanningen die hopelijk

heilzaam zijn.

Nu heeft de woestijn in de bijbel een veel diepere betekenis gekregen

dan alleen maar een plaats van ontbering. Het joodse volk had tijdens

zijn 40 jaar durende trektocht ervaren dat de woestijn, óndanks al de

ontberingen die zij meemaakten, juist een plaats was geworden van

grote solidariteit met elkaar en van sterke verbondenheid met hun God

Jahweh.

1ste Vastenzondag B - Marcus 1, 12-15

Frans Mistiaen sj

Socius van de Provinciaal

der Vlaamse Jezuïeten

Koninginnelaan 141

B-1030 Brussel

+32.2.205.01.50

frans.mistiaen@jesuits.net

In die tijd dreef de Geest Jezus naar de woestijn. Veertig dagen bracht Hij in

de woestijn door, terwijl Hij door de satan op de proef werd gesteld. Hij

verbleef bij de wilde dieren en de engelen bewezen Hem hun diensten.

D

anken

elen

ienen

Gedurende die moeizame tocht hadden zij elkaar de hand moeten

reiken om samen vooruit te komen en iedereen mee te krijgen. Zij

hadden met elkaar het schaarse water leren delen om te overleven.

Kortom zij hadden er ontdekt dat zij, met de zeer beperkte uiterlijke

middelen die zij toen hadden, een hechte gemeenschap waren

geworden, maar evenzeer dat hun God dan juist, als zij elkaar hielpen,

heel tastbaar aanwezig was.

Toen vooral hadden zij aan de lijve ervaren dat hun God geen verre,

afstandelijke en hoogheilige, maar een heel nabije God was, die

bevrijding bood, juist doorheen de zorg van mensen voor elkaar. Het

was door die grote solidariteit en door die sterke verbondenheid met

God daarin dat de woestijnperiode voor hen hét voorbeeld werd van een

menselijk leven van hoge kwaliteit.

Ik leg er dus graag de nadruk op dat - volgens de bijbelse ervaring zelf -

God niet wordt erkend in het negatieve van de woestijn, in de

ontberingen zelf, maar dat God wordt ervaren in het positieve dat

gebeurt óndanks de ontberingen. In onze christelijke spiritualiteit wordt

God dus niet ontdekt als men zich alleen maar enkele beperkingen gaat

opleggen, maar wordt God wel tastbaar ervaren daar waar mensen het

meemaken dat zij tot grotere menselijkheid worden bevrijd, óndanks en

doorheen de uiterlijke beperkingen die het leven blijkbaar met zich

meebrengt.

Wij zijn dus verkeerd als wij de vastentijd voorstellen als een periode van

individuele, wilskrachtige verstervingen. Als wij zo beginnen dan is het

grote gevaar dat wij in die uiterlijke ascese blijven steken, het

belangrijkste missen en dus helemaal geen bijbelse woestijnervaring

meemaken zoals de Kerk dat bedoelt. In het christendom begint de

vasten niet aan de buitenkant, niet met uiterlijke beperkingen. Het

eerste is de innerlijke vernieuwing.

Wij mogen de woestijn maar intrekken als de eerste bekering in ons hart

reeds is gebeurd, als het verlangen naar een nieuw beloofde land ons

van binnenuit uitnodigt, als wij op één of andere manier zelf reeds

ervaren hebben dat een innerlijke vernieuwing ons deugd zou doen.

w

w

w

.

b

i

j

b

e

l

i

n

1

0

0

0

s

e

c

o

n

d

e

n

.

b

e

Deze preek wordt u aangeboden door Kleopas.

Elke week zendt Kleopas een nieuwe aflevering van

Bijbel in 1000 seconden uit, het kookprogramma

voor de zondagsliturgie. De uitdaging is telkens

weer: hoe breng je het bijbelverhaal op smaak,

in het bijzonder voor de kinderen die mee aan tafel zitten?

Bijbel in 1000 seconden biedt inspiratie d.m.v. een wekelijkse e-mail, een

map met fiches en een website vol verwerkingssuggesties voor elke zondag.

2

En als gevolg daarvan - en niet andersom - gaan wij ons leven dan ook

uiterlijk anders organiseren, met andere prioriteiten. "Gedreven door

Gods Geest!", zoals Jezus. Dan mogen wij, uit vrije wil dus, door de

woestijn trekken voor een heilzame louteringstijd, niet alleen, maar

solidair met elkaar.

Het probleem is dat wij de nood om te veranderen soms wel aanvoelen,

maar dat wij aarzelen en schrik hebben om er effectief aan te beginnen.

En dat is heel begrijpelijk. Want echte, geestelijke vernieuwing is steeds

de vrucht van een pijnlijke, innerlijke tweestrijd: ga ik verder leven in de

dubbelzinnigheden die ik in mijn leven stilaan heb ingebouwd? Of kies ik

voor grotere echtheid?

Die louteringsperiode mag niet te kort zijn. Echte vernieuwing, die geen

strovuur wil zijn, heeft duurzaamheid nodig. De ervaring leert: 40 dagen.

40 is in de bijbel een symbolisch getal voor de tijd die nodig is opdat een

project voldragen zou zijn, tot volle wasdom gekomen, levensvatbaar.

Het duurt 40 weken in de moederschoot eer een mens geboren wordt,

Het duurt 40 jaar in de woestijn eer een volk het Beloofde Land

binnengaat. Het duurt 40 dagen in de vasten eer een mens tot een stukje

nieuw leven verrijst.

In een volgehouden woestijntijd, kunnen wij door geen enkel

gemakkelijk troostmiddel meer worden bedwelmd: alcohol, pillen of

ander wit poeder, plaatjes uit boekjes of tijd dodende TV-beelden.

Wanneer al de valse afgoden die wij ons hebben gemaakt worden

weggeschuurd als door een zandstorm, dan blijft over wat echt is.

Dan krijgen de echte verlangens van het hart weer een kans. Dan

ontdekken wij dat er échter leven bestaat dan het leven met zijn

compromissen, zijn maskers en zijn valsheid, dat wij voorlopig aan het

leiden zijn. De woestijn is immers de plaats waar de fata-morgana's

ontgoochelen en onze illusies vals blijken. Het is dus de tijd van de

waarheid over onszelf, nogal pijnlijk misschien, maar in werkelijkheid,

zeer heilzaam.

Eigenlijk moeten wij die woestijn dus niet ver gaan zoeken, of ons uit de

wereld terugtrekken. De woestijn is het gewone leven zelf, maar dan wel

gereduceerd tot het essentiële, het leven op zijn scherpst, en dit wil

zeggen: het leven als een bitsige strijd tussen goed en kwaad. Dan

ervaren wij dat het echte leven is: kiezen!, kiezen vóór het goede en

tégen het kwaad. Dat is de kern van de woestijnervaring.

w

w

w

.

b

i

j

b

e

l

i

n

1

0

0

0

s

e

c

o

n

d

e

n

.

b

e

3

Expeditie Pasen is van start gegaan, maar het is nog niet te laat om mee te doen.

www.expeditiepasen.be

Het kwaad in ons heeft eigenlijk weinig varianten. Het zijn steeds

dezelfde fouten die terugkomen. Het gevaar bestaat dat wij op de duur

minder weerstand bieden en een compromis sluiten: "Ik zal hiermee

moeten leren leven!" Maar daardoor juist groeit de innerlijke

ontevredenheid en de leegte in ons hart. Daarom kennen wij geen echte

vreugde meer. Ons door het kwaad laten meeslepen is eigenlijk een

kinderachtige houding van blijven steken in enkele hebberigheden en

kleine pleziertjes, zoals een verwend kind. Reageren tegen het kwaad is

een stap naar grotere, innerlijke volwassenheid.

Wie niet weerstaat, wordt misleid en meegesleurd. Echt leven is: steeds

strijden. Daarom is de vasten een tijd van dagelijkse, innerlijke strijd

tégen onze zelfzucht, vóór de dienstbaarheid. De echte woestijnervaring

is een rijke levenstijd van vernieuwde, creatieve weerbaarheid. En de

bijbel leert ons dat “strijd voor echter leven” betekent: onze drie

fundamentele relaties herstellen, nl.

• méér met God verbonden leven,

• méér solidair met elkaar

• en authentieker tegenover de dingen rondom ons.

Tegenover God gaan wij minder eisen, maar meer danken. Onze

medemensen willen wij niet onder de knoet houden; daarom gaan wij

de zwakkere meer beschermen. En de dingen die ons ter beschikking

krijgen, gaan wij minder grijpen voor onszelf alleen; wij gaan ze meer

delen. Dat is het echte woestijnvasten: danken, delen en dienen. Midden

in ons gewone leven, meer danken, meer delen en meer dienen.

Hoe wij daarvoor ons leven het best concreet reorganiseren, zal een

grote, creatieve weerbaarheid ons wel leren: welke prioriteiten

benadrukken wij en welke bijkomstige behoeften durven wij schrappen?

Maar dat zal van ons dan wel wat meer vragen dan alleen maar wat

minder TV-feuilletons bekijken en één keer storten voor Broederlijk

Delen.

Aan allen een zalige, geestelijke woestijntijd!

w

w

w

.

b

i

j

b

e

l

i

n

1

0

0

0

s

e

c

o

n

d

e

n

.

b

e

Versimpel je leven

Handboek voor gezin & opvoeding, huis, relaties, liefde, werk en jezelf

Een boek met haalbare suggesties om je leven te reorganiseren.

Een boek dat inspireert om je prioriteiten te bepalen.

Een boek dat je helpt om bijkomstigheden te schrappen.

Het boek kost 19,95 euro en kan in de webshop van overhoop

besteld worden.

4