De Kaeck (december 2015)

8
Afzendadres en verantwoordelijke uitgever: Mariette Nobels, Voorjaarstraat 10, 2610 Wilrijk Jaargang 17, nummer 4 (december 2015 - januari 2016 - februari 2016) Driemaandelijks tijdschrift van beweging.net, een netwerk van sociale en christelijke organisaties www.beweging.net/antwerpen - [email protected] dekaeck beweging.net al 100 jaar Aan de vooravond van het nieuwe jaar 2016 heeft beweging.net Wilrijk heuglijk nieuws! Niet alleen wordt er in 2016 met het feest van O. H. Hemelvaart 125 jaar Rerum Novarum gevierd. Met beweging.net Wilrijk vieren we dan ook ons honderdjarig bestaan. ving tot stand brengen, de economie ten dienste stellen van mens, samenleving en milieu, kwaliteitsvolle arbeid verze- keren voor iedereen, solidair opkomen voor gezondheid en welzijn, duurzame ontwikkeling bevorderen, creatief en ge- lukkig samenleven, cultuur in meervoud waarborgen, omgaan met veranderingen, vrede brengen en bewaren, democratie versterken en ruimte scheppen voor ge- loof. Een hele boterham! Vrijwilligers centraal Een sterke vrijwilligerswerking ligt mee aan de basis en is het fundament van beweging.net. Beweging.net Wilrijk telt 20 partners of afdelingen en werkt o.a. samen met Gezinsbond Wilrijk. Jaarlijks worden alle kern-, bestuursleden en wijk- meesters uitgenodigd op een nieuwjaars- receptie met een drankje en een worsten- brood of appelbol als dank voor hun inzet in hun afdeling. In de week van het feest van Rerum No- varum worden de bewoners van Huize Bloemenveld en WZC Sint-Bavo vergast op een muzieknamiddag met liedjes van de tijd van toen begeleid door onze ac- cordeonist Magda en enkele vrijwilligers, zangers van onze partners. In mei 1975 werden voor de eerste maal de residenten van Bloemenveld in de bloemekes gezet n.a.v. Rerum Novarum. Het werd een tra- ditie om jaarlijks aandacht te geven aan de senioren in onze woon - en zorgcentra. De bloemen werden later vervangen door de muzieknamiddagen. De nieuwsbrief Het Algemeen Christelijk Werkersverbond werd op nationaal vlak opgericht in 1921, maar in Wilrijk zag de Christelijke Vakbond al in 1912 het licht en werd de Vrouwen- gilde van Sint-Bavo gesticht in 1920. De oudste Wilrijkse christelijk-sociale organi- satie is de op 4 maart 1900 opgerichte zie- kenkas ‘Naaste als u zelve’. Uit opzoekin- gen weten we dat de viering van 50 jaar Christelijke Arbeidersbeweging in Wilrijk doorging op 19 mei 1966 en dus vieren we 100 jaar in 2016. Open netwerk Beweging.net veranderde de laatste 100 jaar al eens van naam, van C.W.V. - Chris- ten Werkersverbond naar CAB – Chris- telijke Arbeiders Beweging later ACW – Algemeen Christelijk Werkersverbond en sinds juni 2014 dus beweging.net. De stichtende leden van beweging.net zijn ACV, Wereldsolidariteit, Familiehulp, KAJ, KWB, Femma, Okra, Pasar, CM, Ziekenzorg CM en Internationaal Comité. De geasso- cieerde partners zijn Welzijnszorg, Groep Intro, Arktos en Pax Christi. Het is een open netwerk waar ook samengewerkt kan worden met andere verenigingen. Op lo- kaal vlak, hier in Wilrijk, werken we vooral samen met de plaatselijke partners van de verschillende wijken/parochies. Wat niet veranderde zijn de 12 fundamen- tele doelstellingen of de visie van de be- weging. Te weten: de Universele Rechten van de mens afdwingen en verbeteren, een rechtvaardige en zorgzame samenle- Viering leden hoofdbestuur Wilrijk (tweede helft jaren 80)

description

Driemaandelijks publicatie van bewegingspunt Wilrijk

Transcript of De Kaeck (december 2015)

Page 1: De Kaeck (december 2015)

Afzendadres en verantwoordelijke uitgever: Mariette Nobels, Voorjaarstraat 10, 2610 WilrijkJaargang 17, nummer 4 (december 2015 - januari 2016 - februari 2016)Driemaandelijks tijdschrift van beweging.net, een netwerk van sociale en christelijke organisatieswww.beweging.net/antwerpen - [email protected]

dekaeck

beweging.netal 100 jaarAan de vooravond van het nieuwe jaar 2016 heeft beweging.net Wilrijk heuglijk nieuws! Niet alleen wordt er in 2016 met het feest van O. H. Hemelvaart 125 jaar Rerum Novarum gevierd. Met beweging.net Wilrijk vieren we dan ook ons honderdjarig bestaan.

ving tot stand brengen, de economie ten dienste stellen van mens, samenleving en milieu, kwaliteitsvolle arbeid verze-keren voor iedereen, solidair opkomen voor gezondheid en welzijn, duurzame ontwikkeling bevorderen, creatief en ge-lukkig samenleven, cultuur in meervoud waarborgen, omgaan met veranderingen, vrede brengen en bewaren, democratie versterken en ruimte scheppen voor ge-loof. Een hele boterham!

Vrijwilligers centraalEen sterke vrijwilligerswerking ligt mee aan de basis en is het fundament van beweging.net. Beweging.net Wilrijk telt 20 partners of afdelingen en werkt o.a. samen met Gezinsbond Wilrijk. Jaarlijks worden alle kern-, bestuursleden en wijk-

meesters uitgenodigd op een nieuwjaars-receptie met een drankje en een worsten-brood of appelbol als dank voor hun inzet in hun afdeling.

In de week van het feest van Rerum No-varum worden de bewoners van Huize Bloemenveld en WZC Sint-Bavo vergast op een muzieknamiddag met liedjes van de tijd van toen begeleid door onze ac-cordeonist Magda en enkele vrijwilligers, zangers van onze partners. In mei 1975 werden voor de eerste maal de residenten van Bloemenveld in de bloemekes gezet n.a.v. Rerum Novarum. Het werd een tra-ditie om jaarlijks aandacht te geven aan de senioren in onze woon - en zorgcentra. De bloemen werden later vervangen door de muzieknamiddagen. De nieuwsbrief

Het Algemeen Christelijk Werkersverbond werd op nationaal vlak opgericht in 1921, maar in Wilrijk zag de Christelijke Vakbond al in 1912 het licht en werd de Vrouwen-gilde van Sint-Bavo gesticht in 1920. De oudste Wilrijkse christelijk-sociale organi-satie is de op 4 maart 1900 opgerichte zie-kenkas ‘Naaste als u zelve’. Uit opzoekin-gen weten we dat de viering van 50 jaar Christelijke Arbeidersbeweging in Wilrijk doorging op 19 mei 1966 en dus vieren we 100 jaar in 2016.

Open netwerkBeweging.net veranderde de laatste 100 jaar al eens van naam, van C.W.V. - Chris-ten Werkersverbond naar CAB – Chris-telijke Arbeiders Beweging later ACW – Algemeen Christelijk Werkersverbond en sinds juni 2014 dus beweging.net. De stichtende leden van beweging.net zijn ACV, Wereldsolidariteit, Familiehulp, KAJ, KWB, Femma, Okra, Pasar, CM, Ziekenzorg CM en Internationaal Comité. De geasso-cieerde partners zijn Welzijnszorg, Groep Intro, Arktos en Pax Christi. Het is een open netwerk waar ook samengewerkt kan worden met andere verenigingen. Op lo-kaal vlak, hier in Wilrijk, werken we vooral samen met de plaatselijke partners van de verschillende wijken/parochies.

Wat niet veranderde zijn de 12 fundamen-tele doelstellingen of de visie van de be-weging. Te weten: de Universele Rechten van de mens afdwingen en verbeteren, een rechtvaardige en zorgzame samenle-

Viering leden hoofdbestuur Wilrijk (tweede helft jaren 80)

Page 2: De Kaeck (december 2015)

2 DE KAECK | DECEMBER 2015

Zaterdag 9 januariVoormiddagwandeling EdegemMet brunch in ValaarhofWandelclub ‘Gun je de Tijd’: 03 830 06 17 - [email protected]

15 januari om 20 uur16–17–23–24–30– 31 januari om 14.30 uur‘Assepoester’ van Mieja Hollevoet - jeugd-voorstelling 6 +Regie Koen Laukens en Jan De SaegherDionteater, St.- Camillusstraat, 29, WilrijkReservaties 0468 139 995 (dinsdag - don-derdag van 19 tot 21 uur) of via www.dionteater.be

Dinsdag 19 januari om 9 uurOntbijtcinema met de film Café Derby (i.s.m. c.c. De Kern)c.c. De KernFemma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82

Zaterdag 30 januari van 13 tot 16.30 uurPannenkoekenslagParochiecentrum, Sint Camillusstraat 95, Wilrijkhttp://www.okra.be/trefpunt-wilrijkstbavoOKRA Trefpunt 55+ St.-Bavo

Dinsdag 2 februari om 20 uurGespreksavond rond thema ‘Vrouw zijn’Parochiecentrum, Sint-Camillusstraat 95,Wilrijk (zaal vooraan)Femma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82 Donderdag 4 februari om 12.30 uurConcert met aansluitend rondleiding in de Sint-Laurentiuskerk (Antwerpen)Bijeenkomen op de Bist (11.45 uur)Femma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82

Zondag 7 februariDagwandeling Wachtebeke (Oost-Vlaan-deren)Wandelclub ‘Gun je de Tijd’: 03 830 06 17 - [email protected]

Vrijdag 19 februari om 19.30 uurKaasavond t.v.v. WereldsolidariteitK.W.B.lokaal, Sint-Bavostraat 55, WilrijkFemma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82

agenda

‘De Kaeck’ geeft info over heden en verle-den van Wilrijk en biedt een kalender van open activiteiten.

Feest2016 zal dus niet onopgemerkt voorbij-gaan! Naast een dankviering in de kerk van Sint-Bavo op donderdag 5 juni om 11 uur vindt er in het Dionteater een concert plaats in de namiddag van zondag 12 juni gevolgd door een receptie. Zaterdag 25 juni wordt beweging.net Wilrijk ontvan-gen op het districtshuis samen met onze partner wandelclub ‘Gun je de Tijd’ – Pasar

Wilrijk die zijn 50 jarig bestaan viert!

Huidige kernDe huidige kernleden van beweging.net Wilrijk zijn: Mariette Nobels, voorzitter - Irène D’Hooge, medevoorzitter - Hans Van den Bogaert, penningmeester – Georges Caulier - Ria Ceulemans – Pieter De Baets – Walter De Pril – Hans Ides - Kris Mat-thijssens - Rita Stevens – Julien Van Borm, redactie De Kaeck, en Karolien Huyghe, stafmedewerker beweging.net Antwer-pen.

Julien Baetens oudvoorzittter 75 jaar Wilrijk

René Boeye oud-voorzitter 75 jaar Wilrijk

Herdenkingstegel 50 jaar ACW

Page 3: De Kaeck (december 2015)

3DE KAECK | DECEMBER 2015

Woensdag 2 maart om 20 uurToogpunt rond MyTrustO Gastspreker: Annemie Verhoeven, ver-bondssecretaris beweging.net Antwerpen.Parochiecentrum St.-Bavo, St.-Camillus-straat 95, Wilrijk (zaal achteraan).Bewegingspunt Wilrijk

4–5–12–18–19 maart om 20.15 uur13 maart om 14.30 uur‘Ruben & Jana’ - Romeo & JuliaRegie Wim Loots en Lisbet Van SantvlietDionteater, St.- Camillusstraat, 29, WilrijkReservaties 0468 139 995 (dinsdag - don-derdag van 19 tot 21 uur) of via www.dionteater.be

Zaterdag 5 maart van 14 tot 18 uur Zondag 6 maart van 11 tot 18 uurKoekenbakkenvlaaien (i.s.m. KWB Wilrijk-Centrum)K.W.B.lokaal, Sint-Bavostraat 55, WilrijkFemma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82

Zondag 6 maartDagwandeling Kortessem-Wintershoven (Limburg)Wandelclub ‘Gun je de Tijd’: 03 830 06 17 - [email protected]

Zondag 20 maartHalvedag wandeling Schilde (Antwerpen)Wandelclub ‘Gun je de Tijd’: 03 830 06 17 - [email protected]

Dinsdag 22 maart om 19.30 uurLentefeestZaal Ars, Boomsesteenweg 333, 2610 WilrijkFemma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82 Zaterdag 26 maart om 19.45 uur en zondag 27 maart om 11.45 uurPaaseitjesverkoop t.v.v. Broederlijk DelenSint-BavokerkFemma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82

FEMMA WILRIJK CENTRUMNordic walkingElke maandag van 10 tot 11 uurOok tijdens de schoolvakanties Nachtegalenpark en Den BrandtVertrek einde VijverlaanFemma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82

agenda

Alle info over het programma en de ticketverkoop opwww.wintervuur.be

enwww.facebook.com/wintervuur

Heb je vragen, wil je het programmaboekje per post ontvangen of wil je deel uitmaken van het vrijwilligersteam, mail dan naar [email protected]

Wintervuurin Wilrijk

Van zaterdag 26 december tot zaterdag 2 januari

Centrale plein op de Bist, ook voorstellingen in het Steytelinckparken op andere locaties in Wilrijk.

Net zoals bij de vorige edities aan de Scheldekaaien, in Deurne, op Linkeroever, in Hoboken en Ekeren, wordt de zesde editie van Wintervuur een festival voor een zeer divers publiek. Wintervuur doopt deze keer De Bist om tot Wintervuurplein voor ie-dereen die zin heeft in muziek, een heerlijke maaltijd of een fris pintje.

Voorlopig programma

Circus• Cie Circa Tsuica: Maintenant ou jamais

Theater• ‘t Arsenaal: Er staat een vrouw in de Sneeuw (première)• Post uit Hessdalen: Poolnacht (première) • Companie Marius & Het Barre Land: Umsonst/ Voor niks (première)• Compagnie Frieda & Annelies Van Hullebusch: Tak (première)

MuziekFanfares , thé dansants en avondconcerten in de spiegeltent.

Wandelingen en theatrale ontdekkingstochten in de buurt.Stadsdichter Stijn Vranken met de ‘Laatste Tram’.Vuurinstallaties op het Wintervuurplein.

Page 4: De Kaeck (december 2015)

4 DE KAECK | DECEMBER 2015

De eerste missionarissen komen in Congo aan in 1888. Nauwelijks vier jaar later is Constant er ook bij en andermaal explo-reert hij het toen nog onbekende bin-nenland tot in Luluaburg (nu Kananga) in centraal Congo. In feite is het vooral een achtervolging op de Amerikaanse en Brit-se protestantse zendelingen die vroeger dan de katholieken hun missionering in Congo waren begonnen en de Scheutisten vaak te snel af waren.

Ook hierover publiceert hij een boek: Deux ans au Congo, vertaald met als titel: Twee jaar in Congo, een reis door zwart Afrika. Na die eerste periode van twee jaar komt hij in 1894 naar België terug. Eind 1895 vaart hij opnieuw naar Congo, maar op 3 maart 1896 overlijdt hij in Boma (Bene-den Congo) aan een tropische ziekte, die vele vroege kolonialen het leven heeft gekost samen met een groot aantal Con-golezen. Hij is dan net geen 44 jaar oud.

Al snel na zijn overlijden wordt er een co-mité opgericht, met o.a. burgemeester en huisarts F. Donny, dat gaat ijveren voor de oprichting van een standbeeld op de Bist in Wilrijk. Dat komt er in 1904 en wordt door de Antwerpse gouverneur met veel pracht en praal ingehuldigd. De gemeente krijgt van de Brusselse beeldhouwer Jan

Herain de opdracht mee om goed zorg te dragen voor het beeld. ‘Maak dat het steeds op deze schone Bistplaats omringd zij door eerbied en hoogachting uwer uit-muntende bevolking’ . De plechtigheid en het beeld zelf zijn getuigen van de tijds-geest bij het prille begin van de 20e eeuw en zo is het beeld zelf een blijvend histo-risch document van deze periode uit de Belgisch-Congolese geschiedenis. Daarom ook verdient het het licht dat daar nu op schijnt en heeft het nood aan een toelich-ting.

De toelichting op de sokkelvan het standbeeld‘Tijdens de Conferentie van Berlijn (1884-1885) verkreeg de Belgische koning Le-opold II de toestemming van veertien Europese landen voor de creatie van de Onafhankelijke Congostaat die in 1885 werd opgericht. Als gevolg van het geweld waarmee de rubberteelt gepaard ging, moet Leopold II in 1908 onder inter-nationale druk de controle van zijn privé-domein overdragen aan de Belgische staat die de kolonie bestuurde tot in 1960. Het standbeeld dat in 1904 werd opgericht ter ere van Constant De Deken geeft uitdruk-king aan de toenmalige verhoudingen tussen Europeanen en Afrikanen in de Onafhankelijke Congostaat.’

Dankzij de goede zorgen van het districtbestuur is het standbeeld van pater De Deken op de Bist nu ´s avonds verlicht. Het beeld moest bij de heraanleg van de Bist verhuizen naar een hoek naast het gebouw van de Faculteit voor Vergelijkende Godsdienstwetenschappen en Hu-manisme (FVG), waar het zeker in het donker en onder de bomen wat uit het zicht stond. Sinds enkele maan-den kreeg het ook een plakkaat met toelichting.

Pater Constant De Deken werd in 1852 geboren in de café-gareelmakerij ´t Witte Paard op de hoek van de Boekstraat en de Boomsesteenweg in Wilrijk. Hij was te-gelijk missionaris, ontdekkingsreiziger en antropoloog. Hij volgt een priesteroplei-ding en treedt in bij de paters van Scheut, op dat ogenblik een jonge missiecongre-gatie.

In 1881 legt hij zijn kloostergeloften af en vertrekt naar zijn eerste missiepost in Bin-nen-Mongolië in het noorden van China. Maar al snel wordt hij een echte ontdek-kingsreiziger die samen met de Franse ontdekkingsreiziger G. Bonvalot en prins Hendrik van Orléans een gevaarlijke tocht begint door Tibet (ze mogen de hoofd-stad Lhasa niet binnen)en het toenmalige Frans-Indochina (1889-1890). Hij schrijft er een boek over: A travers l´Asie, vertaald in het Nederlands als Dwars door Azië.

Na de Boksersopstand, een reactie op de opdringerige westerse mogendheden, moeten de missionarissen China verlaten. Maar aan nieuw te ontdekken landen en volkeren ontbreekt het niet op het einde van de 19e eeuw. Koning Leopold II is er in geslaagd om op de Conferentie van Berlijn (1884-1885) een nog vrijwel onbekend deel van centraal Afrika voor zich te win-nen. Dat wordt in 1885 de Onafhankelijke Congostaat. En Leopold wenst dat katho-lieke missionarissen naar zijn kolonie ver-trekken.

Pater De Dekenin het licht

en toegelicht

Page 5: De Kaeck (december 2015)

5DE KAECK | DECEMBER 2015

Na 1830 (Onafhankelijkheid van België) legde de gemeentewet van 30 maart 1836 de basis voor de gemeentelijke organisatie in het onafhankelijke België. De wet maakte echter geen melding van bijzondere bepalingen over de huisvesting van de gemeen-telijke organen. De rudimentaire en soms voorlopige uitrusting zou daardoor, vooral in plattelandsgemeenten als Wilrijk, nog lang in gebruik blijven.

Vergaderen op caféZo huurde het gemeentebestuur van Wilrijk op dat moment nog altijd een bovenkamer in café ‘Het Hoekske’ op de Bist om er raads- en collegezittingen te houden. Die vergaderingen gebeur-den veelal ‘tussen pot en pint’. Hoewel men zich bewust was van het feit dat prestige en waardigheid van de administratie vaak in het gedrang kwamen door te vergaderen in een gelagzaal, bleef die toestand nog duren tot 1871. De bevolkingsaangroei was niet te stuiten, maar het duurde nog tot omstreeks het midden van de

19de eeuw vooraleer de noodzaak echt werd aangevoeld om alle gemeenten met een gemeentehuis uit te rusten.

In 1840 kreeg provinciaal bouwmeester Berckmans de opdracht een ontwerp op te maken voor de bouw van een gemeentehuis. De precaire toestand van de gemeentekas stak daar echter een stokje voor en ook van dit plan kwam niets terecht.

Onder burgemeester M. Willems (1863-1870) richtte het bestuur op 11 november 1863 een schrijven aan de arrondissementscom-missaris met daarin het besluit om de onderwijzerswoning op de hoek van de Bist en de Doornstraat te vergroten en tot een ge-meentehuis om te bouwen. Vlak naast voormelde woning stond sinds 1684 de aloude gemeenteschool. Dit gebouw zou dus mee geïntegreerd worden in het nieuwbouwproject.

Vervolg op pag. 6 /7

Een gemeentehuis voor WilrijkWilrijk kreeg pas in 1873 een gemeentehuis. Daarvoor vergaderden de vroede vaderen in het café en dat was niet naar de zin van de hogere overheden. Onder Hollands bewind (1815-1830) keurden de ‘Gedepu-teerde Staten der provinciën’ op 13 september 1823 een ontwerp goed voor ‘het herbouwen ende optrek-ken van het gemeentehuis te Wilrijck’. De plannen zijn van de hand van bouwmeester J. B. Meerlinck en werden begroot op 626,37 gulden. Van het gemeentehuis dat Willem I de gemeente gunde, kwam even-wel niets terecht!

Gemeentehuis van Wilrijk, naar het ontwerp van Eugene Gife, vóór 1920. ©Archief Kring voor Heemkunde Wilrica.

Page 6: De Kaeck (december 2015)

6 DE KAECK | DECEMBER 2015

ZwemmenElke maandag van 12 tot 13 uurNIET tijdens de schoolvakanties Zwembad IepermanFemma Wilrijk Centrum - Rita Stevens - tel. 03 830 00 82 Elke tweede en vierde donderdag van de maand van 13.30 tot 16 uur en van 19.30 tot 22 uurHet creatiefjeK.W.B.lokaal, Sint-Bavostraat 55, WilrijkMonique Vankerckhoven voor KWB en Femma Wilrijk Centrum - tel. 03 827 56 71

OKRA TREFPUNT 55+ SINT-BAVOLijndansen Elke dinsdag van 10 tot 11 uurParochiecentrum, Sint Camillusstraat 95, WilrijkInfo: http://www.okra.be/trefpunt-wil-rijkstbavoOKRA Trefpunt 55+ St.-Bavo

Petanque Elke vrijdag van 13 tot 17 uurAPC, hoek Antwerpse steenweg/Helst straat, Aartselaar Info: http://www.okra.be/trefpunt-wil-rijkstbavoOKRA Trefpunt 55+ St.-Bavo

_________________________

Redactie:- Mariette Sturm-Nobels, 03 827 87 08 [email protected] Irène D´Hooge, 03 828 69 77 [email protected] Julien Van Borm, 03 828 19 33 j. [email protected]

Dit nummer werd door de redactie afgesloten op 1 november 2015.Het volgende nummer verschijnt in de week van 21 - 25 maart 2016

agendaEigenaardige combinatieWas het een reflex die nog stamde uit de Hollandse periode onder koning Willem I (1815-1830), waar men een groot aantal gemeentescholen bouwde om er later een gemeentehuis aan toe te voegen? We weten het niet. Wel is zeker dat deze associatiegedachte later in België haast gemeengoed werd. Op nationaal vlak zou men herhaaldelijk vaststellen dat er naar hedendaagse normen een op zijn minst eigenaardige combinatie ontstond van een klaslokaal, vertrekken voor de (in-wonende) onderwijzer, een raadzaal, een vestiaire, een huis voor de veldwachter, een bijgebouw dat dienstdeed als gevan-genis, en een plaats voor de brandspuit.

In Wilrijk ging men nog een stap verder. In voornoemd schrijven van burgemeester Willems aan de arrondissementscommis-saris koesterde het bestuur de intentie om er ook het vredegerecht aan toe te voegen. De provincie werd verzocht om het project ter plaatse te komen bestuderen, een plan op te maken, en dit eveneens met het oog op de militaire krijgsdienstbaarheden van Fort 6 (op dat moment nog in aanbouw!) aan de Minister van Oorlog, P. F. J. ChazaL voor te leggen. Een nieuw ontwerp werd opgemaakt door provinciebouwmeester Eugeen Gife. Minister Chazal toonde zich op het eerste zicht bijzonder inschikkelijk voor de Wilrijkse bouwplannen in de om-geving van Fort 6 en keurde het ontwerp van provinciebouwmeester Gife in 1864 ‘onder bepaalde voorwaarden’ goed. Men diende evenwel rekening te houden met de militaire servituten. Met andere woor-den: het ministerie mocht te allen tijde controle uitoefenen op het gebouw en zelfs beslissen tot eventuele afbraak zon-der enige vorm van schadevergoeding!

Lange baanIn juli 1864 wees de arrondissementscom-missaris in een schrijven aan het Wilrijks bestuur er nogmaals op dat de vergade-ringen van Raad en Vredegerecht in een herberg echt wel dienden op te houden. Hij suggereerde verder dat in het nieuw op te richten gebouw niet alleen de gemeen-telijke administratie zou worden onder-gebracht, maar eveneens een ‘gevangen-huis’, de vergrote school en de diensten van het Vredegerecht.

Tal van strubbelingen, vooral van financi-ele aard, maakten dat Wilrijk een en ander op de lange baan schoof. Op 7 november 1866 klom ook de vrederechter in zijn pen. Die haalde scherp uit om de al veel te lang aanslepende toestand aan te klagen: ‘Ver-gaderen in de gelagzaal van een herberg,

die eveneens als muziekzaal voor de fan-fare in gebruik is, geeft het gerecht geen prestige! Een getuigenzaaltje is niet voor-handen en meermaals zitten de getuigen bij pot en pint aan de herbergtafel. Nog onlangs kon een zitting van het Vredege-recht niet doorgaan omdat er een begra-fenismaaltijd in de herberg plaatsvond. Het wordt de hoogste tijd dat het getreu-zel ophoudt en het gebouw er komt’.

Op 17 november 1866 stemde de gemeen-teraad een bedrag van 10.040 frank om het project eindelijk te verwezenlijken. Maar gezien de erbarmelijke gemeente-lijke financiën drong het provinciebestuur aan om de bouw van het nieuwe gemeen-tehuis van al het overige te scheiden. Hier-door diende het oorspronkelijke ontwerp, dat door de gemeenteraad al in 1864 was goedgekeurd, noodgedwongen te worden opgegeven. Eugeen Gife, belast met de verwezenlijking (althans op papier) van de grootse Wilrijkse droom, moest de ver-grote school en de nieuwe onderwijzers-woning uit het project schrappen.

Provincie en Staat gaven er de voorkeur aan om geen onderwijzerswoning meer te voorzien. Ook de Koninklijke Commissie voor Monumenten had bezwaar tegen het eerste ontwerp van Gife. Bijgevolg diende een nieuw ontwerp opgemaakt dat ‘plus pittoresque’ moest zijn! En dat werd het ook. In 1869 kwam Eugeen Gife met een tweede ontwerp dat nu de volle instem-ming van de Monumentencommissie ge-noot. Die omschreef het als ‘pittoresque et d’une grande simplicité’. De kostenraming was ondertussen al wel opgelopen tot 39.583 frank!

Kogel door de kerkDe aarzeling van Justitie om financieel tussenbeide te komen voor de nieuwe stek van het Vredegerecht, dient toegeschre-ven aan de onzekerheid om die zetel toe te wijzen aan Wilrijk. Uiteindelijk moest Gife ook het Vredegerecht uit zijn plannen schrappen. Die gewijzigde plannen wer-den begin 1870 definitief goedgekeurd.

Onder burgemeester Jules Moretus (1870-1874) werd op 17 mei 1871 de gemeente-raad van Wilrijk in kennis gesteld dat: ‘Bij Koninklijk Besluit van 4 maart laatst N° 2099, de grond op welken het oud school-lokaal en de oude onderwijzers wooning zich bevinden ontheven is geworden van de krijgsdienstbaarheden, en dat aldus de oogenblik gekomen is over te gaan tot het bouwen van het Gemeentehuis met wooning voor den veldwachter, bouwing waar van het plan reeds in zitting van 14

Page 7: De Kaeck (december 2015)

7DE KAECK | DECEMBER 2015

mei 1870 is goedgekeurd geweest, diensvolgens aanzoekt bij de Raad wel de noodige middelen te willen beramen voor de uit-voering dezer werken, waar van de onkosten door de provinciale bouwmeester begroot zijn op frs 24.957,43.’ De kogel was einde-lijk door de kerk!

Uurwerk in de gevelHet ‘plan Gife’ werd op 24 juli 1871 aanbesteed, de uitvoering van de werken voor een bedrag van 23.600 frank toevertrouwd aan aannemer M.C. Stevens uit Wilrijk. Het bestek voorzag in de af-braak van de bestaande onderwijzerswoning, de bouw van ‘een gemeentehuis met gevangenhuis’ en een veldwachterswoning. Dat in 1872 de werken nog niet voltooid waren, valt op te ma-ken uit het feit dat men nog steeds huur betaalde aan weduwe Dierckx voor de gelagzaal aan de Bist.

In extremis besliste de gemeenteraad om een ‘uurwerk met re-gulateur en horlogerie’ in de gemeentehuisgevel te plaatsen. Hiervoor diende het puntdak boven de ingangsdeur aangepast en verhoogd met een afgeknotte kap die plaats bood aan het

uurwerkmechanisme. Voor de zoveelste maal diende het plan Gife gewijzigd. Uurwerkmaker Ed. Michiels kreeg de taak toe-gewezen voor de prijs van 850 frank. Klokkengieterij Sev. van Aerschodt leverde er nog een klein bronzen klokje bovenop. Het kleinood woog 31 3/4 kilogram en kostte 144 frank.

Het valt moeilijk op te maken wanneer het nieuwe gemeente-huis uiteindelijk was voltooid. De datum “1871” op de gedenk-steen slaat blijkbaar op de aanbesteding en het begin van de bouwwerken. Pas begin 1873 moet alles voltooid zijn geweest. In rekeningen van dat jaar is er sprake van de aankoop van twee lampen met lampenkap en een dozijn wieken. De verlichting gebeurde dus met olielampen! Twee gedenkstenen in de gevel herinneren ons vandaag aan burgemeester J.J.J. Moretus, sche-penen P.F. Kennis en J.C. Van Hekken, gemeentesecretaris J. Van Hombeeck, gouverneur ridder Pycke en architect E. Gife.

Hugo Cassauwers, 28 april 2015Voorzitter Kring voor Heemkunde Wilrica

Gemeentehuis van Wilrijk, naar het ontwerp van Eugene Gife, vóór 1920. ©Archief Kring voor Heemkunde Wilrica.

Page 8: De Kaeck (december 2015)

8 DE KAECK | DECEMBER 2015

werkt structureel samen met financiële partners die duurzame ontwikkeling en maatschappelijk engagement hoog in het vaandel dragen.

i.s.m.

DVV-agent in Wilrijk:Bart SmetsJules Moretuslei 219

Een bloemekekonden genieten onder een stralende zon. Allicht zijn we nog wat vergeten want er was zoveel te doen! Dat men in Wilrijk kan feesten was duidelijk!

Beweging.net Wilrijk wil dan ook alle or-ganisatoren, medewerkers, verenigingen, Feestcomité, Geitestoetcomité, Districts-college, Districtsraad van Wilrijk in de bloemekes zetten.

Een dikke proficiat voor iedereen!

tenparade fleurde vele pleintjes en straten op en niettegenstaande de vernielzucht van enkele vandalen bleven er gelukkig nog vele geiten op de been of moeten we zeggen op hun poten staan. Met ‘Gei-tekopbelangen’ werd een stukje Wilrijkse geschiedenis ten tonele gebracht.

Een schitterend jaarmarktweekend met prachtig vuurwerk lokte veel volk. De Gei-testoet was weer eens een prachtig spek-takel waar vele, ook niet Wilrijkenaars van

2015 was een aaneenschakeling van al-lerlei activiteiten in het teken van 1250 jaar Wilrijk. Er werden kosten noch moeite bespaard om van 2015 een echt feeste-lijk jaar te maken. Er ging geen week of maand voorbij of ergens in Wilrijk werd er gefeest. Alle wijken kwamen aan bod en de weergoden waren ons meestal goed gezind!

Op 27 maart werd het startschot gegeven met de schoolkinderen op De Bist. De Gei-

Ons budget staat onder druk door allerlei kosten. Als je dan je werk verliest, ziek wordt of je hebt andere onverwachte uitgaven stapelen onbetaalde rekeningen zich snel op. De daaraan ver-bonden kosten maken je schulden groter en de maandelijkse last onmogelijk. Het kan iedereen overkomen en daar wil beweging.net Antwerpen concreet iets aan doen.

Beweging.net Antwerpen startte samen met een aantal ge-rechtsdeurwaarders ‘MyTrustO’ op. Deze dienstverlening over-tuigt je schuldeisers dat je zal betalen op een realistisch tempo. Het voorbeeld rond een onbetaalde ziekenhuisfactuur maakt duidelijk dat schulden snel oplopen door bijkomende kosten.

Met MyTrustO maakt een professioneel begeleider, in dit geval een neutrale gerechtsdeurwaarder, op jouw vraag en in alle dis-cretie een objectief en officieel document van je volledige finan-ciële situatie. Samen stel je een haalbaar afbetalingsplan op en vermijd je onnodige invorderingsprocedures. Je maakt je schuld-eisers duidelijk dat er geen dagvaarding of vonnis meer nodig is. De schuldeiser is tegelijkertijd zeker dat de schuld zal afbetaald worden.

Resultaat: je budget gaat niet meer op aan onnodige bijkomende kosten van incassokantoren, advocaten en gerechtsdeurwaar-ders. Met MyTrustO begin je vanaf de eerste maand aan je afbe-talingen. Deze begeleiding kost je veel minder dan wat je aan invorderingskosten moet afbetalen. Zo geraak je uit de schulden-spiraal en kan je terug aan je toekomst werken.

Krijg meer informatie tijdens het ‘Toogpunt’ op woensdag 2 maart 2016 om 20 uur.

Parochiecentrum Sint-Bavo, Sint-Camillusstraat 95, Wilrijk (zaal achteraan).

Gastspreker: Annemie Verhoeven,verbondssecretaris beweging.net Antwerpen.

Iedereen welkom! Toegang gratis.

MyTrustO Pak zelf je schulden aanen vermijd extra kosten