health cyclus. Deze integrale adviseur verbindt binnen de GGDde functies van epidemiologie, gezondheidsbevordering en be-leid. Met elkaar kan collegiaal ondernemerschap tussen partijenworden opgebouwd en vastgehouden. Deze samenwerking,waarin unieke coalities worden gevormd, draagt bij aan duur-zaamheid en verankering, borging en inbedding in beleid.

Conclusie

De professional in gezondheidsbevordering is op weg om deuitdaging van coordinatie van preventie op te pakken, alle par-tijen in de cyclus bij elkaar te brengen en de integraliteit vanwerken en samenwerken vorm te geven. De preventiesectormoet de leiding nemen om het hoofd te bieden aan de publiekegezondheidsproblemen van de 21ste eeuw. In samenwerking methet Centrum Gezond Leven wordt deze uitdaging opgepakt. Hetspanningsveld tussen eigen verantwoordelijkheid moeten ne-men door de bevolking en het kunnen nemen van deze verant-woordelijkheid door de kwetsbare burger blijft een dilemma.

Versterk de kennis en competenties van professionals in degezondheidsbevordering rondom relaties opbouwen, het er-kennen van eigen verantwoordelijkheid en het creatief en inter-actief afstemmen op de bevolking. Stimuleer verder uitwisselingbinnen GGD-en tussen de verschillende professionals van pu-blieke gezondheid en geef bevoegdheden en regelruimte aansamenwerkingspartners en vorm daarmee een gezamenlijkfront.

En vooral: ga er op af.

Literatuur

1. RIVM. Kernrapport VTV 2010 ‘Van Gezond naar beter’. Bilt-hoven: RIVM, 2010.

2. Haveman-Nies A, Jansen SC, Van Oers JAM, Van ’t Veer P.Epidemiology in public health practice. 2010, p 68.

CorrespondentieadresIngrid Coenen, i.coenen@ggdgelre-ijssel.nl

De gezondheidsagenda: verbinding van eerstelijns- enpublieke gezondheidszorgLeo Kliphuis,1 Marc Roosenboom1

Onze opdracht als Landelijke Vereniging Georganiseerde eerstelijn (LVG) is een ‘krachtige eerstelijnszorg te realiseren diemensen in staat stelt gezond te leven’. Maar staat ook de pu-blieke gezondheidzorg niet voor die opgave, zo niet de gehelegezondheidszorg? Vanuit de uitdaging die wij zien voor de ge-zondheidszorg schetsen wij specifiek de uitdaging voor de eer-stelijn en ons antwoord daarop: geıntegreerde populatie ge-richte eerstelijnsgezondheidszorg. Onze agenda voor de toe-komst is een gezondheidsagenda en geeft daarmee de nood-zakelijke verbinding aan met de publieke gezondheidszorg. Hetis dus zaak om tot een gemeenschappelijke agenda te komen.Onder het motto ‘‘gewoon doen’’ zullen LVG leden (professio-nals in de zorg en management) voortvarend aan de slag moe-ten gaan met de gezamenlijke agenda.

De uitdaging voor de gezondheidszorg

Meer ouderen, minder jongeren, slechtere leefstijl en meer me-dische mogelijkhedenzijn de bekende ingredienten voor eentoenemende druk op onze gezondheidszorg. We zien een ge-stage stijging van het aantal mensen met een chronische aan-doening op steeds jongere leeftijd, meer kwetsbare ouderen entegelijkertijd dienen zich regionaal tekorten van zorgprofessio-nals aan. Gezondheid blijft oneerlijk verdeeld. Veel ziekten enongezond gedrag zijn (sterk) gerelateerd aan opleidingsniveau,sociaal economische situatie en etniciteit. Daarnaast neemt decomplexiteit van de samenleving (regels, keuzes, tempo, gebrekaan sociale steun, etc.) en de diversiteit toe. Er wordt meer van

mensen verwacht. Het aantal mensen dat, om zich in de sa-menleving te redden, steun nodig heeft groeit. Deze ontwikke-lingen leiden bij ongewijzigd beleid tot een forse groei van dekosten van de gezondheidszorg. Versneld door de effecten vande kredietcrisis staan wij voor een gezamenlijke opgave om dekosten in de gezondheidszorg te beheersen. Daarnaast zullen erminder zorgprofessionals beschikbaar zijn dan nodig om ieder-een van de gewenste zorg te voorzien. Meer van hetzelfde isgeen optie en we zullen naast aandacht voor ziekte en zorg ookaandacht moeten geven aan gezondheid en gedrag. Termen alszelfmanagement, participatie en co-creatie zullen in plaats vaneen buzzwoord een dagelijkse routine moeten worden.

De uitdaging voor de eerstelijn

Er is meer diversiteit in het patientenbestand, er zijn meer be-handelmogelijkheden, steeds meer mensen met meerdere ofsomatisch onverklaarbare klachten en met meer eisen en wen-sen op het gebied van service Er komen meer kwetsbare oude-ren waarbij proactief handelen, casemanagement en multidisci-plinair werken belangrijk is. We weten dat participatie, preven-tie, vroegopsporing en het ondersteunen van zelfmanagementbelangrijke onderdelen worden van de behandeling. Daarnaastis er meer aandacht nodig voor psychosociale ondersteuning,eerstelijns GGZ en lokale afstemming met welzijn. Voor effec-tieve preventieprogramma’s is afstemming met de gemeente enGGD noodzakelijk. Voor een klantvriendelijke en efficiente be-drijfsvoering is een goede backoffice en dus een zekere schaal-grootte noodzakelijk. Daarnaast is er een groeiende behoefte bijburgers, patientenorganisaties, zorgverzekeraars en overheden

Spectrum

1 Directie Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn (LVG), Utrecht

tsg jaargang 89 / 2011 nummer 4 spectrum - pagina 198 / www.tsg.bsl.nl

aan inhoudelijke en financiele transparantie. Inzicht in de kwa-liteit van de geleverde zorg en de daarmee gepaard gaandekosten is noodzakelijk om tot verbetering te kunnen komen. Aldeze ontwikkelingen vragen om een geintegreerde populatie-gerichte eerstelijnsgezondheidszorg.

Een krachtige eerstelijnsgezondheidszorg: geıntegreerd

en populatiegericht

Het gaat om een eerstelijnsgezondheidszorg die mensen instaat stelt gezond of met zo min mogelijk beperkingen te leven.Gezond leven is niet voor iedereen vanzelfsprekend en sommi-gen hebben hierbij tijdelijk of langdurig de steun van profes-sionals nodig. Onze leden hebben al tientallen jaren ervaring enweten zich gesteund door de opvatting van de Wereld Gezond-heidszorg Organisatie en vele beleidsnotities van opeenvol-gende kabinetten: de gezondheidszorg moet in de buurt en insamenhang met andere soorten van ondersteuning wordenaangeboden. De kracht zit in de breedte van het aanbod vanzorg en dienstverlening en de mate waarin dit aanbod gecoor-dineerd wordt aangeboden (comprehensiveness and coordina-tion). Om dit succesvol uit voeren is er een aantal voorwaardenwaaraan voldaan moet zijn. Professionals werken niet vrijblij-vend onderling samen (multidisciplinair). Door deze samenwer-king zijn de professionals in staat om hun kennis en competen-ties (in samenwerking met de patient of informele zorg) zo in tezetten dat hun gezamenlijke inzet leidt tot meer gezondheids-winst bij de patient of een populatie (geıntegreerd). Deze geın-tegreerde dienstverlening wordt verricht vanuit een robuusteprofessionele organisatie die vraaggericht, populatiegericht engebiedsgericht werkt. De basis hiervan wordt gevormd doorgoed opgeleide, gemotiveerde professionals.Dit geheel noemenwij geintegreerde populatiegerichte eerstelijnsgezondheids-zorg. Voor de LVG staat de mens met al zijn mogelijkheden enhelaas ook vaak met ziekte en beperkingen centraal. Daaruitvloeit voort dat de vraag en de mogelijkheden van de patient/client/klant centraal staan. Het gaat om een integrale aanpakwaarbij de eerstelijnsgezondheidszorg verbinding realiseert metpreventie, public health, tweedelijns zorgaanbod, welzijn, wo-nen en werken. Die verbinding is gericht op afstemming van hetzorgaanbod, op het scheppen van mogelijkheden voor partici-

patie en op een doelmatige inzet van mensen en middelen. Voordeze verbinding is een gebiedsgerichte aanpak een randvoor-waarde.Toewerken naar meer geıntegreerde populatiegerichteeerstelijnsgezondheidszorg is een positieve boodschap. De zorgwordt beter, geeft tevreden professionals (’het werk wordt leu-ker’) en het draagt bij aan het betaalbaar houden van gezond-heidszorg. Onder het motto ‘‘zorg kan altijd beter’’ werken deleden van de LVG aan nieuwe vormen van zorg, service enkwaliteit en versterken op die manier het draagvlak voor degeorganiseerde eerste lijn.Een sterker georganiseerde eerstelijn draagt bij aan minder verwijzingen, beter voorschrijven,minder fouten, minder intramurale opnames en een goede ser-vice en bereikbaarheid. Samen met de regionale ondersteu-ningstructuren en het Jan van Es instituut zetten we in op ken-nisontwikkeling door best practices te ontwikkelen en de meer-waarde ook kwantitatief aan te tonen.

Onze agenda voor de toekomst

Een eerstelijnszorg die veilig, transparant en servicegericht is enwaar de zorgbehoefte van de populatie in een gebied leidend isvoor het (zorg)aanbod. Dit is een breed (zorg)aanbod vanbasiszorg, multidisciplinaire zorg, zorgprogramma’s voor chro-nische aandoeningen, van ZZ naar GG programma’s en casema-nagement. De programma’s behelzen participatie, preventie,vroegopsporing, zelfmanagement, zorg & ondersteuning totpalliatieve zorg. Kortom een geıntegreerd aanbod waar de zorggeschakeld is met aanpalende functies: wijkverpleging, wmo,leefstijlinterventies (public health), en dergelijke Waar nodigook in samenhang met medisch specialistische zorg.

Op basis van deze agenda zet de LVG zet zich om met allerelevante stakeholders tot een gemeenschappelijke agenda tekomen, niet in de laatste plaats de publieke gezondheidszorgOnder het motto ‘‘gewoon doen’’ zullen LVG leden (professio-nals in de zorg en management) voortvarend aan de slag gaanmet deze gezamenlijke agenda.

CorrespondentieadresMarc Roosenboom, LVG, Utrecht, e-mail:roosenboom@lvg.org

Abstract

Public Health professions about their future: ’action, acrossborders, and front for citizens’

Representatives of four public health disciplines dis-cuss the position and capacity of their professions inthe perspective of Dutch health strategy, which isstrongly focusing on integrated approaches and con-necting prevention and primary care. Epidemiologistssuccessfully laid the foundation for evidenced-basedworking in public health on the regional level, but in-

vestments are needed in methodology and competencydevelopment as well as in multidisciplinary and inter-sectoral cooperation to hold its fundamental role in theregional Community Health Services. Civilian responsesto recent epidemics and a new HPV-vaccination pro-gramme brought risk communication to the attentionof infectious disease professionals reconsidering civi-

Spectrum

tsg jaargang 89 / 2011 nummer 4 spectrum - pagina 199 / www.tsg.bsl.nl