ContACt oktober 2015

Contact | jaargang 10 | oktober 2015 1

jaargang 10|oktober 2015

Jong en oudSamen in Tolsteeg

ContactHet magazine van AxionContinu 4Nummer

Meer energie tijdens

wisseldiensten

Tweelingzusters

Een leven lang samen

AxionContinu

Steeds groener

3Gezond omgaan met wisseldienstenWorkshops Fit & vitaal

Verder in dit nummer

Mijn verhaal Een leven lang samen . . . 6

Functie Centraal De fysiotherapeut 10

Kort Contact Berichten vanuit AxionContinu 16

CultuurContact Eigenwijs met veel plezier 18

Vrijwillig in beeld Ruud en Bertina 20

4Jong en oud

samen in TolsteegStudio's voor jongeren

12Steeds groener

Duurzame zorg bij AxionContinu

14Meer kleinschalige zorg

Verbouwingen woonzorgcentra

Contact Het magazine van AxionContinu | Nummer 4 | jaargang 10 | oktober 2015

8Vriendenstichtingmaakt meer mogelijkGift als waardering

Functie Centraal10


In Inmiddels volgden zo’n 35 medewerkers op verschillende locaties de workshops. “Ik besteed bijvoorbeeld aandacht aan slapen,” vertelt Fianne.

“Niet alleen het aantal uren is daarbij van belang, maar ook de kwaliteit van de slaap. Ook leer ik cur-sisten goed naar hun lichaam te luisteren. Iedereen maakt het natuurlijk slaaphormoon melatonine aan. Negeer je de signalen, dan duurt het anderhalf uur voordat er weer een stoot van het hormoon vrij-komt.” In de workshops is ook aandacht voor voeding; niet alleen wát je eet, maar ook wanneer en hoe. “Het maakt veel uit of je met aandacht eet, of dat je je

maaltijd snel naar binnen schrokt. Maar het belangrijkste is dát je eet, ook ’s nachts. Eiwitrijke voeding helpt je alert te blijven. Dat is wel een van de meest voorkomende misvattingen: mensen den-ken dat ze er zijn met snelle suikers, koffie en energydrinks. Maar je lichaam profi-teert veel meer van een goede maaltijd.” Fianne krijgt vaak leuke opmerkingen van deelnemers. “Iemand vertelde me eens dat ze een veel leukere partner was geworden, want ze kwam niet meer zo chagrijnig thuis. Ze had veel meer energie over, en ook de nachtdiensten ervoer ze als minder zwaar.”

Nelly de Vaal, verpleegkundige op de Amaliahof van Koningsbruggen, volgde enkele maanden geleden de workshop. Zij draait afwisselend dagen avond-diensten, met meestal maar één rustdag ertussen. “Tijdens de avonddienst sloeg ik vaak de maaltijd over, nam hooguit een boterham met jam. Tussen de middag heb ik geen zin om warm te eten. Maar rond negen uur ’s avonds gaat je maag dan knorren en ga je snaaien. Nu neem ik een maaltijd mee van huis, die ik opwarm in de magnetron.” De tijd vinden om te eten is nog wel eens lastig, vindt Nelly. “Als je de enige verantwoordelijke bent, moet je op de afdeling blijven. Vaak kun je dan niet ongestoord eten: fami-lieleden bellen, bewoners moeten naar het toilet.”Door beter te eten - Nelly sloeg vroeger vaak het ontbijt over - is ze inmiddels drie kilo afgevallen. “Als je goed eet, snoep je minder.” (KM)

Workshop wisseldiensten

Medewerkers van AxionContinu kunnen zich via het Kennisportaal opgeven voor de workshop Fit & vitaal tijdens wisseldiensten. De eerstvolgende workshops zijn op 6 november in 't Huis aan de Vecht en op 12 november in De Parkgraaf.

Gezond omgaan met

wisseldienstenEen groot deel van de medewerkers van AxionContinu

draait wisselende diensten. Om medewerkers in wissel-

diensten te leren fit en vitaal te blijven, zijn dit voorjaar

workshops gehouden, met aandacht voor slaap en

voeding. “Ook tijdens de nachtdienst heb je voeding

nodig; je redt het niet op koffie en energydrinks,” zegt

vitaliteitsadviseur Fianne Stroeken van Vitalavie.

Fianne Stroeken

Workshops Fit & vitaal

Nelly de Vaal

4

Het is al een tijdje bekend;

het verzorgingshuis Tolsteeg gaat slui-

ten. Op termijn wonen er op de

Saffierlaan alleen nog ouderen in

serviceappartementen. Er is een

opnamestop en daardoor komen er in

het verzorgingshuis kamers vrij,

die geschikt worden gemaakt voor

jongerenhuisvesting. Het mes snijdt op

die manier aan twee kanten. Starters

op de moeilijke Utrechtse woningmarkt

krijgen er betaalbare studio’s bij en de

bewoners van de serviceappartementen

behouden een leefbare sfeer.

Mevrouw Van der Aa (96) woonde eerst in een aanleunwoning in de andere vleugel van Tolsteeg, maar sinds een lelijke val drie jaar geleden verblijft ze

op de vierde verdieping van het verzorgingshuis. “Ik hoef niet zo nodig weg, hoor. Ik heb het hier prima naar mijn zin. Een mooie kamer voor mezelf en ik voel me nog goed.” Maar ze weet hoe de vork in de steel zit en snapt dat ze moet verhuizen vanwege de maatregelen die de regering heeft genomen. “Ik hoop dat ik naar De Bijnkershoek kan. Dat zijn ze nog aan het verbouwen. Dan kom ik vlak bij mijn dochter te wonen en dat is handig voor haar. Mijn dochter is zeventig.” Ze lacht uitbundig en meldt dat ze tien achterkleinkinderen heeft. In de kast staan talloze fotolijstjes. En dan weer serieus. “Mijn dochter regelt alles.”

Ze merkt dat het stiller wordt op de gang. In het verzorgingshuis kunnen in totaal 95 ouderen wonen, nu zijn er nog zo’n 65. “Tegenover me is laatst weer iemand doodgegaan. Het is de eerste tijd wel vreemd dat die deur niet meer opengaat.” Ook de huiskamer op de verdieping is sinds twee weken niet meerin gebruik. De gastvrouwen werken nu elders, want met minder bewoners, werken er nu ook minder medewerkers in Tolsteeg. Inmiddels wonen er een paar jonge mensen op de gang, maar die heeft ze nog niet ontmoet. “Er kwam laatst een monteur op mijn kamer die iets moest regelen voor internet.

Jong en oud samen in Tolsteeg

“Ik heb het hier prima naar

mijn zin”


Van mij hoeft dat niet, zei ik, maar het was voor de volgende bewoner, zei hij. Het lijkt haar wel gezellig, met de jongeren erbij, maar ze hoopt vooral dat ze geen last van hen heeft.

Niet verplichtLindy van Dorst is projectleider van Socius, de stich-ting die de jongeren huisvest in De Saffier, zoals ze locatie hebben gedoopt. “Volgens plan komen hier zo’n 49 kamers en 111 studio’s. Voor de studio’s passen we de kamers van de verzorgingsafdeling aan, maar daarvoor zijn meestal geen ingrijpende verbouwingen nodig.” Socius is gespecialiseerd in het geschikt maken van kantoor- en schoolgebouwen voor betaalbare jongeren- en studentenhuisvesting, maar heeft niet eerder een zorglocatie onder handen genomen. “De jongeren die hier komen wonen, zijn geen studenten meer of ze moeten bijna afgestudeerd zijn. Ze hebben inmiddels banen of wonen samen, ze zijn klaar met feestjes en zijn serieuzer.” Socius vraagt hen bovendien een motivatiebrief te schrijven waarin ze duidelijk maken waarom ze hier willen wonen. Ze moeten oog hebben voor de maatschap-pelijke kant van dit project en aangeven hoe ze daar een rol in kunnen spelen.

“Ze zijn niet verplicht iets samen te doen met oude-ren, want dat zou juist averechts werken,” vervolgt Lindy. “De contacten moeten min of meer spontaan ontstaan, al komen er nog kennismakingsbijeenkom-sten.” Socius sluit aan bij bestaande initiatieven, zoals de Huiskamer van de Wijk, Samen Hoograven en de Tuinen van Tolsteeg, waarin buurtbewoners en ouderen samen tuinieren. “Ook voor het restaurant

bestaan plannen. Dat is sowieso een ontmoetings-plek voor jong en oud, maar de nieuwe uitbater verwacht dat sommige jongeren er zullen gaan werken. Wij zijn we heel benieuwd hoe het zich gaat ontwikkelen en we zullen initiatieven ondersteunen.”

Mooie kansJorrit Turksma (30) woont sinds augustus op de vierde verdieping van Tolsteeg, voorheen kamer 425. Hij heeft een baan als leraar aardrijkskunde op een scholengemeenschap in Almere en maakt lange werk-dagen. Hij studeerde in Groningen. “Het was lastig goede woonruimte in Utrecht te vinden en dit was een mooie kans op een betaalbare studio met badka-mer en keuken. Ik kwam van een klein achterafkamer-tje en dus was de overgang naar zo’n groot gebouw met veel bewoners wel groot. In het begin werd ik met argusogen bekeken. Wie is dat? Wat doet die hier in huis? Een echte een kennismakingsronde moet overigens nog komen. Er zijn nu acht bewoonde ap-partementen op de eerste verdieping en drie jongeren die in het verzorgingshuis een kamer bewonen. Het zit nog in de opstartfase. Wij zijn de pioniers.”De eerste weken stond er zo’n keer of vijf iemand ongevraagd in zijn kamer. “Een keer een fysiothera-peut, een paar keer een schoonmaakster. Ze hebben een loper en kunnen mijn kamer in. Dat was wel wat vreemd, maar inmiddels lijken ze door te hebben dat ik er woon. Van de week kwam een monteur langs om mijn televisieaansluiting ongedaan te maken. Daar heb ik geen recht op. Prima, dan ga ik dat op een andere manier regelen.”Ook Jorrit heeft een motivatiebrief geschreven. “Ik vind het leuk om iets te doen voor mijn oudere buren, maar ik heb niet zo veel vrije tijd. Ik zie me wel helpen bij een bingoavond of met een kaartclubje klaverjassen. Laatst had ik eten over, maar dat durf ik dan toch niet aan mijn oudere buurvrouw te geven. Misschien zit er iets in dat ze niet mag hebben.”(LN)

“Ik zie mezelf

wel helpen op een

bingoavond”

“De contacten moeten min of meer spontaan ontstaan”

Ouderen moeten van de overheid langer thuis blijven wonen. Mensen die lichte zorg nodig hebben, kunnen niet meer naar een verzor-gingshuis. AxionContinu verbouwt daarom de meeste van haar verzorgingshuizen om ze geschikt te maken voor zelfstandig wonen met zorg. Bij Tolsteeg kan dat niet en daarom sluit het woonzorgcentrum medio 2016.

Kent u of bent u ook zo’n bewoner met een bijzonder verhaal? Mail de redactie van ContACt en misschien staat uw verhaal de volgende keer hier. [email protected]

Tweelingzusters Joke en Jenny:

een leven lang samen...

Als het geluid van de sluiter voor de laatste keer geklonken heeft en de gezusters Van Heumen zijn vereeuwigd, poserend aan

weerszijden van de plataan in de binnentuin van de Amaliahof, volgt een moment dat even betekenisvol als vertederend is.

Joke pakt Jenny’s hand, leidt haar voorzichtig over het gravel rond de boom, helpt haar liefdevol over de lage struikjes heen te

stappen. Hun hele leven zijn de tweelingzusters samen geweest - en hebben ze elkaar geholpen.

Joke en Jenny werden als eeneiige tweeling geboren op 7 september 1931, in de Utrechtse Waalstraat. Ze zouden vrijwel hun hele leven in de Rivierenwijk blijven wonen. Na de Waalstraat verhuisden ze naar de Gouwestraat, waar ze tevreden woon-den. Tot vijftien jaar geleden. Tegen-over hun huis kwamen prostituees te werken. “Op een gegeven moment liep er een vent in z’n blote kont door de straat. Toen onze jongere broer Evert dat hoorde, zei hij: ‘Jullie moeten weg hier.’ Toen zijn we naar het Colijnpark in Nieuwegein verhuisd,” vertelt Joke.

HerenbroekenJenny en Joke zijn niet alleen altijd samen gebleven, ook hun werkzame leven vertoont opvallende overeen-komsten. Ze begonnen beiden als coupeuse bij Rocobe, wat stond voor Rotterdams Confectie Bedrijf.Jenny: “Ik zat in de herenbroeken...”Joke, giechelend: “Dat klinkt heel raar. We werkten niet bij elkaar op de afdeling. Ik zat in de jassen en werkte als waarnemend hoofd.” Jenny: “Joke liep vaak rond, stond altijd overal te kletsen.”Toen Rocobe midden jaren zeventig failliet ging, moesten de zusjes een andere baan zoeken. Beiden kwamen bij Jing Jersey terecht, eveneens een confectiebedrijf. Maar daar ging het

6

een stuk strenger aan toe. Jenny: “Joke mocht niet meer van haar plek af om te kletsen.”

ZiekenhuisNa de confectie kregen de gezusters halverwege de jaren zeventig - niet helemaal gelijktijdig, maar toch - een

baan in een ziekenhuis. Ze gingen beiden aan de slag op de linnenkamer: Jenny op die van het AZU, Joke op die van het Diakonessenhuis. Ook na hun pensionering bleven de dames werken, alweer in hetzelfde beroep. Beiden hadden ze ‘huisjes’, maakten ze bij mensen thuis schoon. “‘Ik heb zo’n

Opgroeien in de Rivierenwijk.


hulp,’ zeiden de mensen vaak,” vertelt Jenny, terwijl ze haar duim opsteekt.

Vreemde manVan de oorlog herinneren de zusjes zich nog slechts flarden. Vliegtuigen die overvlogen, angst voor bombar-dementen, honger. “Maar onze vader wist goed de weg. Hij bracht vaak eten mee.” Vader werd evenwel opgeroe-pen voor Arbeidsdienst en besloot thuis onder te duiken, onder de vloer. “Als hij zich daar verstopte, gingen wij meteen op het luik staan. Toen zei onze moeder: ‘Kom maar weer tevoorschijn, hoor, want je dochters verraden je,” vertelt Joke. Later werd vader opgepakt en tewerkgesteld, maar hij wist te ontsnappen. Jenny: “Hij kon altijd goed de weg vinden. Hij kwam terug, belde aan. Ik riep: ‘Mama, er staat een vreemde man voor de deur.’ Ik herkende hem gewoon niet. Hij was helemaal grijs geworden.”

VerkeringNa de oorlog kregen de zusjes verke-ring. Allebei. Jenny met Dick, Joke met Henny. Jenny: “Maar Dick was zwak, ziekelijk. Hij overleed ook jong.” Ook de verkering van Joke liep op niets uit. Dus besloten de zusters samen te blijven. Niet eens zo’n bewuste keuze;

het liep gewoon zo. Jenny: ”Ik wilde gewoon niet zonder haar. We hebben wel eens woorden, hoor, maar we leg-gen het heel snel weer bij. Dan vraag ik: ‘Ben jij dat, Joke? O nee, je bent

Marietje.’ En dan moet Joke altijd weer lachen.”

ReizenSamen, maar soms ook met hun tien jaar jongere broer Evert en zijn gezin, maakten de zusjes vele verre reizen: een rondreis van vier weken door Indonesië, reizen naar Zwitser-land, Joegoslavië, Tunesië, Spanje en Italië. Ook hun hobby’s beleefden ze samen. Beiden waren ze jarenlang bestuurslid van de wandelclub OSB (Op Sterke Benen) en samen liepen ze dertig keer de Avondvierdaagse en drie keer de Nijmeegse Vierdaagse.

OorbellenMaar er zijn ook verschillen: Joke heeft altijd oorbellen in, Jenny nooit. “Anders voelt Joke zich niet aange-kleed,” zegt Jenny. Jenny draagt een bril, Joke niet. Joke kreeg last van astma, Jenny niet. Maar beiden kregen ze gelijktijdig last van dementie, waar-door ze dit voorjaar naar Koningsbrug-gen moesten verhuizen. Jenny: “We voelden ons hier meteen thuis. Goed, we moesten eerst wel even wennen, maar ik denk dat iedereen dat heeft. We zijn ook nog maar 38.”Joke: “Welnee, ze draait altijd alles om. We zijn al 83.” (KM)

De tweeling tijdens een reis door Tunesië.

Op het feest van hun beider vriendin Liesbeth, die haar

tachtigste verjaardag vierde.

Jenny en Joke

De mooie piano in de gemeenschappelijke ruimte

van Voorhoeve zou er nooit zijn gekomen zonder een

bijdrage van de vriendenstichting van Voorhoeve.

Wat zijn vriendenstichtingen en wat doen ze?

Elke locatie van AxionContinu heeft een eigen vriendenstichting. Die zamelt geld in of ontvangt giften. Daarvan worden spullen gekocht of activiteiten georganiseerd die niet uit het gewone budget van de locatie betaald kunnen worden, zoals de piano in Voorhoeve. Extraatjes dus. “Er zit natuurlijk een zeker spanningsveld. Als er een geluidsinstallatie nodig is, vinden we dat die

Vriendenstichtingen maken meer mogeljk

8

“Het budget komt echt te goed aan de locaties waaraan ze zijn verbonden”

uit het gewone budget moet komen. En bij kunst aan de muur kun je je ook afvragen of dat iets speciaals is of gewoon bij een goede inrichting hoort,” zegt Jos Timmermans. Hij is bestuursvoor-zitter van de beheerstichting, waar alle vrienden-stichtingen onder vallen. “Ik werd ervoor gevraagd en ik kon het niet laten,” licht hij zijn werkzaamhe-den toe. Zijn hart ligt nog altijd bij AxionContinu waarvoor hij 37 jaar actief is geweest, eerst als bestuurder, later als toezichthouder. Hij is alweer een tijdje gepensioneerd. “Eén beheerstichting voor alle vriendenstichtingen is goedkoper dan een bestuur voor elke vriendenstichting apart,” licht Jos toe. “Twee vriendenstichtingen hebben nog wel een eigen bestuur, dat is historisch zo gegroeid. Zoals de A&C Van Kippersluis Stichting. Deze is vernoemd naar de twee ongetrouwde broers Van Kippersluis, die begin vorige eeuw een belangrijk deel van hun vermogen ter beschikking stelden aan de ouderenzorg in IJsselstein. De huidige voorzitter is nog familie.”

OntroerendWat hebben vriendenstichtingen verder zoal mogelijk gemaakt? Jos: “Een duofiets voor Issel-

Jos Timmermans


Soms krijgen vrienden-stichtingen een uitzon-derlijk grote gift. Zo liet Toon van Schaik, die op 30 november 2014 overleed, 50.000 euro na. Zijn hele leven woondedeze boerenzoon in IJsselstein. Hij ver-

telde over zijn levensgeschiedenis in Contact van mei 2013. Over het boerenbedrijf van zijn vader dat hij en zijn broers voortzetten, en vooral over zijn uitzending naar Nederlands-Indië tijdens de politionele acties, waar hij een jeugdvriend voor zijn ogen zag sterven. De laatste jaren van zijn leven woonde hij in een serviceapparte-ment van Mariënstein, samen met mevrouw Van den Berg-Van Wijk, die hij had ontmoet in de kapel waar

waerde. Die staat me nog zeer helder voor de geest, omdat ik was gevraagd het eerste ritje op de fiets te maken met een 52-jarige vrouw die aan dementie leed. Het was ontroerend te zien hoe zij ervan genoot.”Maar het gaat niet alleen om dure dingen. Met het geld worden ook wel prijzen voor bingoavonden aangeschaft. “Niet iedere vriendenstichting heeft even veel te besteden en het budget komt echt te goed aan de locaties waaraan ze zijn verbonden.”

GesteJos zou natuurlijk graag zien dat de vriendenstich-tingen meer geld zouden hebben. “We doen wel aan fondsenwerving, maar de laatste jaren heeft het niet meegezeten door de economische crisis. Bedrijven waren minder happig op sponsoring. We zien natuurlijk dat familie uit dankbaarheid wel iets wil geven, omdat vader of moeder zo goed is opgevangen in de laatste fase van hun leven. Het beleid van AxionContinu is dat zulke giften ten

goede komen aan de bewoners. De vriendenstich-ting is bij uitstek geschikt om het geld een welbestede bestemming te geven.” (LN)

hij na het overlijden van zijn vrouw graag kwam. Toon van Schaik werd 87 jaar. Hij liet 25.000 euro na aan de A&C Van Kip-persluis Stichting met de nadrukkelij-ke opdracht de kapel van Mariënstein in stand te houden. Ook de vrienden-stichting van Isselwaerde ontving een legaat van 25.000 euro. Dat bedrag

zal worden besteed aan algemene geestelijke zorg in het zorgcentrum. Jos Timmermans: “Pastorale zorg, en zeker een kapelruimte, wordt niet meer vergoed door de overheid. Die richt zich op de basale zorgverlening. Voor bijzondere voorzieningen zullen extra middelen nodig zijn.”

Grote gift

Gebaar

Wie zijn waardering wil laten blijken, kan dat doen door een gift aan een vriendenstichting. Individuele medewerkers en afdelingen mogen geen geld of spullen aannemen. Via de vriendenstichtingen komt de gift ten goede aan alle be-woners van de locatie. Bij de medewerkers van AxionCon-tinu zijn folders verkrijgbaar met alle informatie over de vriendenstichting.

Ook organisaties die een be-drag willen doneren, kunnen dat doen via een vrienden-stichting. Het geld wordt altijd besteed aan extra’s en komt volledig ten goede aan de cliënten. “Het gaat niet om de hoogte van het bedrag,” benadrukt Jos Timmermans. “Voor de een kan 25 euro een groter gebaar zijn dan voor de ander 25.000 euro.”

10

In deze rubriek iedere keer een andere functie in de schijnwerpers.

Deze keer:

Functie

AxionContinu heeft 2.200 medewerkers en circa 140 verschillende functies.

Bij sommige functies denkt iedereen zich een voorstelling te kunnen maken.

Andere functies zijn minder bekend.

Lisanne Smit werkt op twee locaties: 21 uur in Zorghotel De Wartburg en 11 uur in woonzorgcentrum Koningsbruggen. “Daar ben ik drie jaar geleden begonnen, maar toen het zorghotel werd geopend, heb ik gereageerd op een interne vacature.” Fysiotherapie met dementerenden vraagt om iets anders dan werken met gasten in een zorghotel. “Van mensen op een verpleegafdeling weet je dat ze niet meer beter worden en richt je je vooral op de kwaliteit van leven. Dat gaat in zeer nauwe samenspraak met de arts, psycholoog en verpleging, want dementiecliënten zijn nu eenmaal beter te doorgronden als je dagelijks met hen omgaat.”Ook in het zorghotel werkt het team uiteraard zeer nauw samen. “Maar in het zorghotel heb je als fysiotherapeut een veel sterker contact met de cliënten zelf, omdat zij nog goed kunnen aangeven wat ze willen. Ze hebben een duidelijk doel voor ogen, ze willen hun zelfredzaamheid terug. De meesten verblijven niet langer dan drie tot zes weken in het zorghotel en daarna gaan meestal terug naar huis.”

Hoe ziet je werkdag eruit?“Mijn eerste cliënt zie ik om kwart over negen en dat gaat dan de hele dag door. De mensen van de planning maken de agenda, waarbij de tijden van cliënten en therapeuten zorgvuldig op elkaar zijn afgestemd. Ik werk individueel met mensen op hun kamer of met een groep in de oefenzaal. Alle cliënten hebben hun eigen trainingsprogramma, ik zie

Functie: Fysiotherapeut Functiedoel: Is verantwoordelijk voor het (re)activeren of handhaven van de mobiliteit van cliënten. Hiervoor onderzoekt, behandelt en begeleidt de fysiotherapeut cliënten op basis van een verwijzing van een arts. Daarnaast adviseert de fysiotherapeut zowel de cliënt, als de mantelzorger over mobiliteit en hulpmiddelen. Hij werkt daarbij nauw samen met collega’s en verplegend en verzorgend personeel. Benodigde opleiding: HBO-diploma fysiotherapie. Aantal: 24 medewerkers. Aantal fte: 14,72 fte

toe op de uitvoering en help waar dat nodig is. Ik let er ook op dat ze hun rustmomenten pakken. Naast het begeleiden van de oefeningen is voorlichting belangrijk. Dan vertel ik hoe ze een beweging het beste kunnen doen, hoe ze uit bed kunnen komen bijvoorbeeld. Af en toe moet je cliënten afremmen omdat ze te snel iets willen, soms moet je mensen juist stimuleren als ze te voorzichtig zijn geworden. Omdat we in het zorghotel het motto hebben dat alles revalidatie is, bekijk ik met de verpleging hoe we dagelijkse activiteiten kunnen gebruiken om aan iemands kracht, conditie of coördinatie te werken. We testen onze cliënten regelmatig op die onderdelen, zodat we de vooruitgang kunnen vaststellen.”

Wat vind je mooi aan je werk?“Het is heel bevredigend als je mensen die eerst alleen op bed konden liggen, na een aantal weken weer ziet lopen. Bij bewoners met dementie zijn de resultaten natuurlijk minder spectaculair, maar het wordt steeds duidelijker dat beweging een mens goed doet. Het kan helpen om somberheid tegen te gaan. Binnen AxionContinu toetsen we sinds enige tijd via een vragenlijst (VANAC) structureel of cliënten met dementie voldoende bewegen.”

Welke eigenschappen moet je hebben voor dit werk?“Je moet heel goed kunnen omgaan met mensen. Natuurlijk met je collega’s, omdat ouderenzorg en

revalidatie echt teamwork is, maar ook met de cliënten. En flexibel kunnen zijn. Zo vaak heb ik een bepaalde oefening in gedachten, maar wil de cliënt net even wat anders. Dan moet je snel schakelen en zien hoe je op een andere manier toch hetzelfde bereikt. Over geduld hoeven we het niet te hebben, dat heeft iedereen nodig die in de zorg werkt.”

Lisanne loopt nog even mee naar buiten, naar de ‘rommeltuin’, die is aangelegd naast de vijver van Zorghotel De Wartburg met geld van het innovatieproject Wij Doen ’t. “Het is belangrijk dat onze gasten zich goed voorbereiden op de thuissituatie. We oefenden al wel binnen, waarbij we wat dingen op de vloer legden, maar de ‘rommeltuin’ is veel realistischer.” Er is een pad met scheefliggende tegels, een kasseienstrook en een grindbak. “Best veel mensen hebben thuis grind om het huis,” licht Lisanne toe. “Hier kunnen ze oefenen hoe ze daar met een rollator of met een wandelstok overheen kunnen”

Een oudere man zit naast de tuin op een bankje te genieten van de bleke najaarszon. “U weet wat dat is?” vraagt hij vriendelijk. Lisanne knikt: “Ik heb het mede bedacht.” De man uit zijn bewondering: “Knap hoor.” (LN)

11

FysiotherapeutLisanne Smit

Functie

12

A xionContinu heeft in 2012 en 2013 voor alle locaties een uitgebreide inventarisatie gemaakt van de mogelijkheden om energie

te besparen. Die mogelijkheden vallen grofweg in twee categorieën te verdelen: zekere, waarbij de terugverdientijd korter dan vijf jaar is, en voor-waardelijke, met een terugverdientijd van vijf jaar of langer. “De overheid stelt als eis dat bedrijven de zekere maatregelen moeten uitvoeren,” legt projectleider bouw en beheer Ruben de Haan uit. “Maar het wordt niet streng gehandhaafd. Daarom heeft energiebesparing bij veel bedrijven een lage prioriteit. AxionContinu gaat er veel pro-actiever

AxionContinu: Naast roze ook

steeds groener

Je ziet ze niet, maar ze zijn er wel degelijk:

de 305 zonnepanelen op het dak van woonzorgcentrum

Voorhoeve, die afgelopen juni zijn geïnstalleerd.

De panelen wekken ongeveer 75 duizend kilowattuur

per maand op. Daarmee bespaart Voorhoeve

tienduizend euro aan elektriciteit op jaarbasis.

“Ten opzichte van een paar jaar geleden is het

elektraverbruik nu bijna gehalveerd,” vertelt Jurgen

Blijenbergh, projectleider facilitair bedrijf.

“Ten opzicht van een paar jaar geleden is het elektraverbruik

bijna gehalveerd”

mee om.” Voor de zonnepanelen op het dak van Voorhoeve stond eerst een terugverdientijd van negentien jaar, maar dankzij subsidie is die termijn nu tot tien jaar teruggebracht. Ook het dak van De Wijck, de nieuwe locatie in de wijk Veemarkt, wordt voorzien van zonnepanelen.

Natuurlijk momentNaast deze grote stappen heeft AxionContinu tal van kleine maatregelen genomen om energie te besparen, zoals aanwezigheidsdetectie of mechanische schakelaars voor de verlichting in bergingen, toiletten en trappenhuizen. Ook met verfijnde regeltechniek is winst te boeken. Zo worden de ventilatoren van het luchtbehande-lingssysteem van Voorhoeve sinds kort traploos

Contact | jaargang 10 | oktober 2015

aangestuurd. Dat bespaart niet alleen stroom, ook de temperatuur is constanter omdat er niet per ongeluk te veel lucht wordt afgevoerd. “Ook met verlichting kun je veel besparen,” zegt Jurgen. “Zo vervangen we daar waar mogelijk de halogeen-verlichting door energiezuinige verlichting zoals LED.” “Het gaat er wel om dat je zoiets op een natuurlijk moment doet, bijvoorbeeld tijdens een renovatie,” vult Ruben aan. “En dat geldt helemaal voor zonnepanelen. Het heeft geen zin die op een dak te laten plaatsen dat over vijf jaar vervangen moet worden. Het dak van Voorhoeve is twee jaar geleden vernieuwd, waarbij we het ook nog extra hebben geïsoleerd. En dat levert nog eens een extra besparing van tienduizend euro per jaar op.”

13

Energiebesparing in de zorg

Tien Utrechtse zorginstellingen, waaronder AxionContinu, gaan de komende jaren samen energie besparen. Daarvoor hebben ze met de gemeente Utrecht het convenant Duurzame Zorg ondertekend. De bijbehorende ‘commu-nity of practice’, een werkgroep van deelne-mende zorginstellingen, wordt ondersteund door de federatie Natuur en Milieu Utrecht. Jurgen Blijenbergh schuift regelmatig aan bij dit overleg. “Het niveau tussen de instellingen verschilt nogal. Veel zorginstellingen huren hun gebouwen; dat maakt het veel lastiger dure investeringen te doen. Het feit dat Axion-Continu eigenaar is van de meeste gebouwen, geeft ons de kans eerder in te zetten op ener-giebesparingen. Er is meer aandacht en ruimte voor duurzaamheid.”

Drie locaties van AxionContinu beschikken over een systeem voor warmte-koude-opslag. Dat werkt als volgt: in de zomer wordt gekoeld met koud water uit een opslag, diep in de grond. Het warme water wordt terug-gepompt in de grond en wordt in de winter gebruikt om het gebouw te verwarmen. Isselwaerde, De Wart-burg en De Ingelanden hebben zo’n systeem. “Het goed inregelen van het systeem kost wel wat tijd,” zegt

In de toekomst zullen ook de ventilatoren van De Parkgraaf een energiebesparende regeling krijgen. Jurgen: “En het wagenpark van AxionContinu kan ook groener; je zou bijvoor-beeld voor elektrische auto’s kunnen kiezen wanneer auto's vervangen moeten worden.” De wagens rijden korte afstanden, staan vaak stil bij locaties, dus is er tijd genoeg ze weer op te laden. (KM)

Ruben de Haan. “Het vergt aandacht, je moet telkens bijstellen, aanpassen. Maar deze zomer hebben we voor De

WKO - warmte-koude-opslag

Ingelanden een goede balans gevonden. We zijn heel trots op wat we nu hebben bereikt. Ondanks de hitte hebben we in De Ingelanden de hele zomer een constante temperatuur gehad, met maar een verschil van anderhalve graad tussen de dagen nachttemperatuur. En dat betekent veel meer comfort voor de bewoners.”

Zomer Winter

Koude vraag

Warmte vraag

14

De Schutse is in maart al begonnen met verbouwen. Appartementen, bergruimtes, kantoren en kamers voor kortdurende opvang zijn onder handen genomen en

omgebouwd tot een woning voor zes mensen: de Schutseborgh 2 en 3. In juni werd deze eerste fase van de verbouwing afgerond. Inmiddels is de tweede fase in volle gang; Schutseborgh 1 wordt eind november opgeleverd. “We hopen dan half december helemaal klaar en terugverhuisd te zijn,” zegt zorg-manager Els de Vries. “Ons motto is dan ook: met het kerstdiner zitten we er weer spic en span bij.” Als de verbouwing is afgerond, kent De Schutse drie woningen, elk met zes bewoners. Daarnaast zijn er nog twaalf plaatsen voor somatische cliënten, of mensen met beginnende dementie. Els verwacht dat de plaatsen in de woningen voor negentig procent door huidige bewoners worden ingenomen. De woning die in juli is opgeleverd, is echter nog niet in gebruik genomen. “We hebben de personeelsformatie nog niet rond, dat is echt ontzettend jammer. Om kleinschalige zorg te bieden heb je meer mensen nodig, en het blijkt lastig die te vinden. We zoeken niet alleen meer mensen, maar ook meer kwaliteit, dus hoger opgeleide medewerkers.”

Bij AxionContinu zijn deze zomer de handen

flink uit de mouwen gestoken. Twee locaties,

De Schutse en De Bijnkershoek, zijn voor een

deel geschikt gemaakt voor kleinschalige zorg.

Psychogeriatrische bewoners wonen in zo’n

kleinschalige setting beschermd, in een groep

van zes of acht, met per woning een huiskamer,

keuken en voor elke bewoner een zit/slaap-

kamer.

meer kleinschalige zorg

De bewoners van De Schutse hebben de verbouwing ‘gelaten ondergaan’, vertelt Els. “Telkens vertellen wat er gebeurt, steeds weer informeren; daarmee ver-hoog je de acceptatie van eventuele overlast.” Voor het personeel heeft de zorgmanager nog wel een pluim in petto: “De inzet van onze medewerkers was geweldig. Zij moesten telkens schakelen, want de situatie veranderde per dag. De ene dag moesten ze linksom, de volgende dag rechtsom. Maar ze hebben echt hun schouders eronder gezet, zonder gemopper. De medewerkers huishouding kwamen zelfs aan het eind van de middag telkens een uurtje terug, om nog even de gangen te dweilen.”

AxionContinu verbouwt:

Contact | jaargang 10 | oktober 2015

Ook De Bijnkershoek is deze zomer onder handen genomen. Het ombouwen van de tweede verdieping tot woningen waar kleinschalige, psychogeriatrische zorg wordt geboden gaat door tot in het najaar. De 38 appartementen van afdeling 3 worden gerenoveerd tot vier woningen met acht zit-slaapkamers. Eind dit jaar komt afdeling 2 aan de beurt. De doucheruimtes worden helemaal nieuw betegeld en ook het sanitair - met zwevende toiletten - wordt aangepakt, zodat het voldoet aan de eisen van de huidige tijd. Omdat in de appartementen het keukentje komt te vervallen, worden de doucheruimtes groter gemaakt en volledig toegankelijk voor rolstoelen.

Heldere kleurenDe vier woningen krijgen allemaal een eigen toegang. De twee bestaande liften krijgen gezelschap van een verbouwde goederenlift én een volledig nieuwe lift, zodat elke woning zijn eigen ingang krijgt. De huis-kamers van de woningen ontstaan door verschillende appartementen samen te voegen, of door de bestaan-de huiskamers verder uit te breiden. Het schoon-metselwerk in de gangen blijft behouden, maar al het omliggende materiaal krijgt een opfrisbeurt. De muren worden in heldere kleuren geschilderd, die per kamer verschillen, zodat bewoners gemakkelijker hun eigen kamer terug kunnen vinden. Op de vloer wordt marmoleum met een nieuw ontworpen blokmotief gelegd. De grote balkons aan de kopse kanten van het pand zijn voor gemeenschappelijk gebruik. Hier kunnen bewoners, eventueel met begeleiding door medewerkers, buiten zitten. De kleine balkons van de appartementen zijn uit veiligheidsoverwegingen in principe niet toegankelijk voor de bewoners.

15

De nieuwe bewoners van De Bijnkershoek zullen voor een deel afkomstig zijn uit andere locaties van AxionContinu; de overige plaatsen zijn voor nieuwe cliënten. (KM)

“Met het kerstdiner zitten we er weer spic en span bij”

Berichten vanuit AxionContinu

16

AxionContinu doet mee met ‘Waardigheid & Trots’

AxionContinu doet mee aan het vernieuwingsprogramma ‘Waardigheid en trots’ van Staatsecretaris Van Rijn. Met het ingediende plan laat AxionCon-tinu zien, hoe wij de visie en de zorg van het woonzorgcentrum De Wijck vorm willen geven.

De Wijck is de nieuwe locatie van AxionContinu die momenteel wordt gebouwd in de nieuwbouwwijk Vee-markt in Utrecht. In De Wijck komen zeven kleinschalige groepswoningen waar straks in totaal 56 mensen met dementie wonen.

Met als uitgangspunt ‘Goed leven’, gaan vertegenwoordigers van toekom-stige bewoners van De Wijck met me-dewerkers en management nadenken over en vormgeven aan de waarden, visie en het beleid van het nieuwe woonzorgcentrum. Er wordt gekeken naar wat we verstaan onder ‘goed

leven voor mensen met dementie’ en wat daar voor nodig is. De inrichting, de werkwijzen, het gedrag en de cul-tuur, alles wordt daarop aangepast, zodat we de bewoners zoveel mogelijk een ‘goed leven’ kunnen bieden. Staatssecretaris Van Rijn deed dit voorjaar een oproep aan verpleeghui-zen om met verbeterplannen te komen voor zijn vernieuwingsprogramma

Speciaal seniorenvak bij FC Utrecht

FC Utrecht heeft zaterdag 26 september in het Stadion Galgen-waard een seniorenvak geopend.

AxionContinu was met een groep cliënten en hun begeleiders uitgeno-digd voor de feestelijke opening. Hierbij werd de wedstrijd bekeken van FC Utrecht - SC Cambuur. Het vak is

gevestigd op de hoofdtri-bune en is speciaal be-doeld voor senioren van 65 jaar en ouder. In het vak zitten geen fanatieke supporters, zodat de ouderen in relatieve rust de wedstrijd kunnen bekijken. Bij binnenkomst worden de bezoekers naar hun plek begeleid en krijgen ze een kopje koffie. Het senio-renvak is bovendien gemakkelijk voor ouderen te bereiken, hoewel het helaas niet rolstoeltoegankelijk. AxionContinu zal met een groep bewoners nu regel-matig wedstrijden in het stadion gaan bezoeken. Ook worden er in de nabije toekomst nog andere gezamenlijke

‘Waardigheid en trots’. In dit pro-gramma beschrijft Van Rijn hoe hij de kwaliteit van verpleeghuizen wil verbeteren. Ook AxionContinu heeft de uitdaging van de Staatssecretaris opgepakt en een voorstel ingediend. Onlangs heeft VWS AxionContinu laten weten het plan op te nemen in het vernieuwingsprogramma. (MH)

activiteiten georganiseerd met FC Utrecht, AxionContinu en het Ouderenfonds. Zo zullen binnenkort een aantal

FC Utrecht spelers verschillende woonzorgcentra van AxionContinu

bezoeken. (MH)


Berichten vanuit AxionContinu

Met een sierlijke dans, die werd uitgevoerd door een groep bewoners op stoelen, is op 8 september de beweegtuin bij Mariënstein feestelijk geopend.

In de beweegtuin staan fitnesstoestel-len waarop ouderen makkelijk oefenin-gen kunnen doen. Zo blijven zij fit en vitaal en het is nog gezellig ook. De bewoners van Mariënstein maken er al enthousiast gebruik van en ook mensen uit de buurt zijn van harte welkom, want de beweegtuin is er voor iedereen. De realisatie is mogelijk gemaakt met hulp van veel giften van fondsen en het bedrijfsleven. Dit zijn: Fonds Nuts Ohra, Pulse, Bewonersgroep Achterveld-Groenvliet, het Nationaal Ouderenfonds, Fonds Ab Laane, Van Baaren Aannemers, Hovenier Flora Nova, Nijha sport en spellen en Ham Technische installatie. (MH)

Opening beweegtuin

In oktober gaat de geheel ver-nieuwde site axioncontinu.nl en de wervingssite mijnprachtbaan.nl online. De belangrijkste wijzi-gingen zitten in de structuur en vormgeving.

De nieuwe site heeft een duidelijke, frisse look met meer ruimte voor foto’s. Met de zogenaamde ‘uitklapmenu’s’ per doelgroep, kun je vanaf de home-pagina makkelijk naar de gewenste informatie gaan. Mensen die een baan

Nieuwe websitezoeken kunnen terecht op MijnPracht-baan.nl, waar ze naast het bekijken van de vacatures, nu ook online kun-nen chatten met de recruiter en onze collega’s in woord en beeld kunnen ‘ontmoeten’. Vanzelfsprekend zijn de sites ook technisch helemaal up-to-date, waardoor ze nu ook op tablets en smartphones goed weergegeven worden. Houd voor de exacte datum van de lancering intranet en de sociale media in de gaten. (PS)

Het afscheid dat ik in juni van de bewoners, medewerkers en AxionContinu heb gekregen was geweldig! Zoveel sympathie in woord en gebaar. Een schitterend beeld, een prachtig boek en nog veel meer aan attenties. Het was erg leuk om op de locaties van iedereen persoonlijk afscheid te kunnen nemen en uitgezwaaid te worden. Als afsluiter heb ik ook nog een warme receptie gekregen waar ook alle externe contac-ten aanwezig waren. Dank jullie allen, ik heb er zeer van genoten!

Lex Roseboom

Iedereen bedankt!

18

Met vele kunst & cultuur projecten wil AxionContinu haar bewoners in contact brengen met poëzie, muziek, dans, toneel en beeldende kunst.

Eigenwijs met

veel plezier!

“De leden van Alzheimerkoor Eigenwijs zingen en dansen elke woensdagochtend met heel veel plezier in Koningsbruggen. En dat al bijna vijf jaar lang, want in januari wordt het eerste lustrum gevierd. In het Alzheimerkoor zingen dementerenden samen met hun mantelzorger of begeleider. Het koor biedt hen de mogelijkheid om nog écht wat samen te doen.

Kan het misschien nóg leuker en beter? Student Peter Sluijs van Utrechts Conservatorium hoopt de dirigent en koorleden wat handige tips aan de hand te doen. Hij is derdejaars student klas-siek piano en loopt stage bij het alzheimerkoor. “Ik wil graag zien wat muziek met mensen met Alzheimer doet. En ook hoe je met verschillende soorten muziek daarop kun inspelen,” zegt hij.Dat muziek mensen raakt, is duidelijk als Peter na de koffiepauze op de piano wat speelt. De een beweegt mee tijdens het luisteren, een ander vouwt de handen en buigt het hoofd en weer een ander zegt gewoon hardop dat het mooi is.

AxionContinu heeft behalve Eigenwijs ook een alzheimerkoor in Isselwaerde. Hier wordt elke woensdagmiddag gezongen. (BS)


ContACt is het magazine van AxionContinu.AxionContinu levert wonen, zorg en revalidatie, in Utrecht, IJsselstein en Lopik.

ContACt wordt vijf keer per jaar verspreid in een oplage van 7.500 exemplaren, onder cliënten, cliënten op de wachtlijst, bewoners van serviceappartementen, vrijwilligers, medewerkers en relaties van AxionContinu.

Wij bedanken iedereen die heeft meegewerkt aan dit nummer hartelijk voor hun bijdrage.

Vragen of opmerkingenHet is mogelijk dat u naar aanleiding van ContACt vragen heeft.Wij helpen u graag verder.Bel (030) 282 22 00,mail: [email protected] kijk op www.axioncontinu.nl

RedactieadresAxionContinuAfdeling Communicatie & PRPostbus 2251, 3500 GG [email protected]

RedactieMaaike Hoogland (MH) Rene LeideritzKees Mollema (KM)Petra van der Sanden (PS)Berber Schrijver (BS)Willem de Bruijn

TekstbijdrageLouis Nouws (LN)

FotografieWillem MesKees Mollemaen anderen

VormgevingBLADEN&CO/Willem de Bruijn

DrukDrukkerij Hendrix

Volg ons ook op:

KoningsbruggenBeneluxlaan 924 3526 KJ Utrechttel. (030) 282 23 [email protected]

De BijnkershoekVan Bijnkershoeklaan 250 3527 XL Utrechttel. (030) 296 85 [email protected]

De ComponistGeorg Jarnostraat 14-20 3543 BX Utrechttel. (030) 686 63 [email protected]

De Drie RingenKandinskystraat 40 3544 NW Utrechttel. (030) 686 69 [email protected]

’t Huis aan de VechtCosta Ricadreef 9 3563 TA Utrechttel. (030) 264 66 [email protected]

De IngelandenLouis Armstronglaan 800 3543 EB Utrechttel. (030) 686 78 [email protected]

IsselwaerdeKronenburgplantsoen 3 3401 BN IJsselsteintel. (030) 688 19 [email protected]

MariënsteinBenschopperweg 143401 BV IJsselsteintel. (030) 688 17 [email protected]

ColofonDe SchutseAnna van Burenstraat 40 3411 AK Lopiktel. (0348) 55 17 [email protected]

TolsteegSaffierlaan 103523 RC Utrechttel. (030) 256 75 [email protected]

VoorhoeveVan Heuven Goedhartlaan 3 3527 CE Utrechttel. (030) 295 38 [email protected]

De WartburgKennedylaan 16 3533 KJ Utrechttel. (030) 294 00 [email protected]

Woonzorgcentra

Serviceappartementen

Centraal BureauPostbus 2251 3500 GG Utrechttel. (030) 282 22 [email protected]

Hospice IJsselsteinBenschopperweg 14 3401 BV IJsselsteintel. (030) 688 17 [email protected]

En verder

MarhabanDe Gasperilaan 116-118 3527 GH Utrechttel. (030) 293 45 81

Servicebureau AxionContinutussen 9.00 – 17.00 uurop werkdagen(030) 282 22 [email protected]

De BijnkershoekVan Bijnkershoeklaan 250 3527 XL Utrechttel. (030) 296 85 [email protected]

De Hooghe CampBenschopperweg 143401 BV IJsselsteintel. (030) 688 17 [email protected]

‘t Huis aan de VechtCosta Ricadreef 9 3563 TA Utrechttel. (030) 264 66 [email protected]

SchutsepleinAnna van Burenstraat 40 3411 AK Lopiktel. (0348) 55 17 [email protected]

TolsteegSaffierlaan 103523 RC Utrechttel. (030) 256 75 [email protected]

De WartburgKennedylaan 16 3533 KJ Utrechttel. (030) 294 00 [email protected]

De ParkgraafBeneluxlaan 926 3526 KJ Utrechttel. (030) 282 23 [email protected]

Zorghotel De WartburgKennedylaan 3003533 KN Utrechttel. (030) 295 86 [email protected]

Revalidatie

20

‘Je kunt dit werk alleenmet je hart doen’

Vrijwilligers zijn onmisbaar voor AxionContinu. Daarom staat achterop elk nummer van ContACt een vrijwilliger van AxionContinu in de schijnwerpers. Wilt u ook vrijwilliger worden? Mail dan naar [email protected]

Ruud en Bertina:

Twee minuten later is Albert helemaal rustig. Zijn kin rust op zijn borst, zijn mond hangt een beetje open. Dan sluit Bertina van Acquoij de sessie af met: “Dit waren onze klanken voor u. Wij hopen dat u een stukje rust meeneemt naar de woning.”Ruud en Bertina geven om de week op donderdag twee groepssessies klankschaaltherapie. De andere week houden ze vier individuele sessies. Het gebruik van de klankschalen heeft twee effecten, vertelt Bertina. De klank haalt je uit je denken, de trilling van het geluid geeft een subtiele dieptemas-sage en ontspant je lichaam. “Je geeft echt iets,” zegt Bertina. “Het contact met dementerenden is veel intenser dan met gezonde mensen. Ik raak hen meer aan, er is meer oogcontact. Ik probeer echt van hart naar hart te werken.”

Vertrouwen op gevoelRuud en Bertina ontdekten de klank-schaaltherapie zelf nadat ze beiden met een breuk in hun leven te maken kregen. Ruud had een eigen winkel in sportartikelen. “Maar ik was iets aan het doen wat niet bij me paste.

In het stiltecentrum van Isselwaerde heerst een diepe rust. Vijf bewoners luisteren volkomen ontspannen,

de ogen gesloten, naar het geluid van een klankschaal, terwijl Ruud Zijlmans een bewoonster zachtjes streelt

met een bos gedroogd olifantengras. Dan zwaait de deur plotseling open. Bewoner Albert stormt geagiteerd en

foeterend binnen. Meteen neemt Ruud hem bij zijn arm, dirigeert hem naar een stoel en duwt een klankschaal

tegen zijn schouder.

Ik moest te veel op mijn tenen lopen en kreeg een burn-out. Gevolgd door een scheiding.” Ook Bertina is gescheiden. Het stel volgde twee cur-sussen klankschaaltherapie. Vooral de eerste cursus was confronterend, vond Ruud. “Je moest helemaal vertrouwen op je gevoel. En juist dat had ik al die jaren weggestopt.”Om werkervaring op te doen, kwamen ze in september 2013 in Isselwaerde

terecht. Om er niet meer weg te gaan. “Als ik een paar weken niet kom, voelt het alsof ik deze mensen in de steek laat,” vertelt Ruud. “Je kunt dit werk alleen met je hart doen,” vult Bertina aan. “We denken ook dat de zorg dit nodig heeft. In de woningen is het soms hectisch; bewoners nemen die stress mee. Als ze hier komen, lukt het ze te ontspannen.” (KM)

Ruud behandelt de heer Vos met een klankschaal.

ContACt oktober 2015

Documents

Transcript of ContACt oktober 2015