MessiahVrijdag 16 december HeerlenZaterdag 17 december MaastrichtZondag 18 december Venlo

Kynan Johns dirigent | Mirjam Schreur mezzosopraan Studium Chorale koor | Peter Gijsbertsen tenor Hieke Meppelink sopraan | Robbert Muuse bariton

seizoen 2011 2012 | www.limburgssymfonieorkest.nl

Volg ons op:

KERSTCONCERTmet het beroemde HALLELUJAH!

Messiah, HWV 56 (1741)

In november 1710 was de Duitser Georg Friedrich Händel in Londen aangekomen – voor een jaar,

was de bedoeling, maar hij zou uiteindelijk, na in 1727 genaturaliseerd te zijn als Brits staatsburger,

als George Frideric Handel op 14 april 1759 in Londen overlijden. Overigens korte tijd nadat hij tijdens

een uitvoering van zijn Messiah was flauwgevallen.

Aan het einde van het theaterseizoen 1710/11 keerde Händel terug naar zijn geboorteland, waar hij

hofcomponist was bij keurvorst Georg Ludwig van Hannover. In 1711/12 kwam hij niet naar Londen;

wél werd daar in januari 1712 de opera Rinaldo, die Händel in 1711 in twee weken speciaal voor zijn

Engelse publiek had geschreven, onder grote bijval hernomen. Het feit dat de componist in de tus-

sentijd in Duitsland druk bezig was Engels te leren zegt voldoende: Händel was vast van plan naar

Londen terug te keren. In oktober 1712 gaf zijn werkgever in Hannover hem toestemming voor een

tweede reis naar Londen, op voorwaarde dat hij ‘binnen een redelijke termijn’ zou terugkomen. Dat

kwam er niet meer van: Händel bleef in Londen en kwam zijn voormalige broodheer dáár vervolgens

weer tegen toen die was benoemd tot King George I of England. Voor een feestelijke botenparade te

zijner ere componeerde Händel in 1717 de beroemde Water Music.

Voorafgaand aan zijn eerste reis naar Engeland had Händel vier jaar doorgebracht in Italië. Hij bestu-

deerde er de Italiaanse muziek, leerde collega’s als Arcangelo Corelli en Domenico Scarlatti kennen

en componeerde in opdracht van zowel aristocraten als kardinalen. Hoogtepunten waren de opera’s

Rodrigo (Florence, 1707) en Agrippina (Venetië,1709), de cantate Aci, Galatea e Polifemo (Napels,

1708) en het oratorium La resurezzione (Rome, 1708). Het Italiaanse operapubliek had hem regelmatig

toegejuicht met ‘Viva il caro Sassone!’ en nu had ‘de dierbare Sachs’ zijn zinnen gezet op opera-

successen in Engeland. In Londen componeerde hij in twee decennia zo’n dertig Italiaanse opera’s,

veelal gebaseerd op gecompliceerde historische of mythologische intriges. Van Radamisto in 1720

via bijvoorbeeld Ottone, Giulio Cesare, Tamerlano, Arianna in Creta, Ariodante en Serse kwam hij in

1741 aan bij zijn laatste werk in het operagenre: Deidamia, dat slechts drie keer werd opgevoerd. De

belangstelling van de Britten voor de Italiaanse opera was de laatste jaren afgenomen ten gunste van

muziek in de eigen taal en de verschillende gezelschappen in de Engelse hoofdstad beconcurreerden

elkaar fel. Händel was dat natuurlijk niet ontgaan en hij had dan ook in de tussentijd met Engelstalige

oratoria als Saul en Israel in Egypt (allebei uit 1739) een nieuw pad verkend.

Händel (1685 – 1759) Messiah

Kynan Johns dirigent

Studium Chorale koor

Hieke Meppelink sopraan

Mirjam Schreur mezzosopraan

Peter Gijsbertsen tenor

Robbert Muuse bariton

Händel

Messiah (oorspronkelijke versie)

Vrijdag 16 december Theater Heerlen, Heerlen | 20.00 uur

Zaterdag 17 december Theater aan het Vrijthof, Maastricht | 20.00 uur

19.00 uur gratis inleiding door Jean Lambrechts

Zondag 18 december Theater de Maaspoort, Venlo | 15.00 uur

Uitzending L1 radio

Dit concert wordt opgenomen door L1 radio. Uitzending staat gepland

(onder voorbehoud; raadpleeg uw gids of L1.nl) op:

Eerste Kerstdag 25 december van 14:00 - 16:00 uur. Herhaling van 19:00 - 21:00 uur.

Het Limburgs Symfonie Orkest wenst u fijne kerstdagen!

❄

❅

✺✺

❅

✺

✺

✺

✺

✺

In juli 1741 repte Charles Jennens, de tekstschrijver van Saul, in een brief over een libretto dat hij

had samengesteld uit bijbelfragmenten en waarvan hij hoopte dat Händel het op muziek zou zetten:

‘Ik hoop dat hij er zijn hele genie en bekwaamheid in zal leggen, en dat de compositie boven al zijn andere

composities zal uitstijgen. Het onderwerp gaat namelijk alle andere onderwerpen te boven. Het onder-

werp is de Messias.’ Het stuk zou door Händel ‘voor zijn eigen gewin’ uitgevoerd kunnen worden in de

GoedeWeek. Händel aarzelde – hij noemde Jennens ijdel en vond hem ‘gek geworden van zijn eigen geld’

– maar ging toch aan het werk. De componist die een paar jaar eerder een beroerte had gehad en min-

der publiek bereikte dan hij de afgelopen decennia gewend was geraakt kon de inkomsten waarschijn-

lijk goed gebruiken. In ruim drie weken – van 22 augustus tot 14 september – stond de hele Messiah,

280 pagina’s voor koor, solisten en orkest, op papier. Een eerste uitvoering liet echter nog even op zich

wachten en vond niet plaats in Londen, zoals misschien te verwachten was, maar in Dublin. Bij tanend

succes in Londen had Händel namelijk daar, in de tweede stad van het Britse rijk, in november 1741 een

abonnementsserie georganiseerd in het nieuwe theater in Fishamble Street. Hij keerde er in februari 1742

terug met een nieuwe reeks concerten. Die sloot hij op 13 april af met een benefietconcert en op dát pro-

gramma zette hij zijn Messiah – aangekondigd als ‘Grand Musical Entertainment’. Voor de theaterzaal met

600 stoelen waren binnen de kortste keren 700 kaarten verkocht. Om het massaal toestromende publiek

allemaal een plaats te geven moesten noodgrepen worden toegepast: de dames werd verzocht de hoe-

pels uit hun rokken te halen en heren mochten alleen zonder zwaard naar binnen. In maart 1743 volgde

de Londense première in Covent Garden – ook hier dus weer een theater en geen kerk, wat in de pers de

nodige opschudding veroorzaakte, vooral omdat het werk nu was aangekondigd als ‘Sacred Oratorio’.

Sindsdien voerde Händel Messiah bijna jaarlijks uit, in de meeste gevallen voor liefdadigheidsdoelen, en

in totaal zou hij het stuk 56 keer dirigeren.

Messiah werd nog bij leven van de componist zijn bekendste werk, terwijl het eigenlijk een voor Händels

oeuvre atypisch oratorium is. Wat Messiah zo verschillend maakt van Händels andere oratoria, is met

name de grote rol voor het koor en het ontbreken van een dramatische handeling. Messiah is niet verha-

lend maar contemplatief; de solisten en het koor vertolken niet ieder een eigen personage maar leveren

afwisselend bespiegelingen van religieuze aard of treden op als verteller. Messiah is in drie segmenten

verdeeld: de aankondiging en de geboorte van Jezus, zijn lijden en sterven en zijn hemelvaart, en tot slot

de belofte van verlossing en de betekenis daarvan voor de gelovigen. Hiermee volgt de verhaallijn globaal

het kerkelijk jaar: Advent, Kerst, Pasen, Hemelvaart, Pinksteren. De drie delen geven de mogelijkheid om

twee pauzes te houden; daarin zit een duidelijke parallel met Händels vele opera’s.

Na de eerste uitvoering in Dublin heeft Händel verschillende keren de partituur van Messiah herzien. Het

was destijds heel gebruikelijk om muziek aan te passen aan de omstandigheden van een bepaalde uit-

voering. Zo werden aria’s vervangen, weggelaten of herschreven als ze voor de solisten te moeilijk of te

hoog of te laag waren, of werden er juist aria’s toegevoegd als er een uitzonderlijk virtuoze solist deelnam.

Instrumentale bezettingen werden te kust en te keur omgeschreven. Zo had Messiah bij de première in

Dublin alleen strijkers, twee trompetten en pauken, terwijl er in Londen ook hobo’s en fagotten meespeel-

den. Van een uitvoering in de Londense Westminster Abbey in 1784 is bekend dat er naast een koor van

ongeveer 300 zangers een orkest werd aangetrokken met onder meer 26 hobo’s, 26 fagotten, 12 trompet-

ten, 6 trombones en zo’n 150 strijkers. Maar de uitvoering bij de Handel Commemoration in 1859 spande

met 2765 zangers en 460 instrumentalisten toch welde kroon…

Lonneke Tausch (november 2010)

Deze toelichting is eerder verschenen in de decembereditie 2010 van Preludium, programmablad voor Concertgebouw

en Koninklijk Concertgebouworkest.

Part I1. Ouverturegrave - allegro moderato

2. Recitatief - Jesaja 40:1-3Comfort ye, comfort ye My people, saith your God. Speak ye comfortably to Jerusalem, and cry unto her, that her warfare is accomplish’d, that her iniquity is pardon’d. The voice of him that crieth in the wilderness, “Prepare ye the way of the Lord, make straight in the desert a highway for our God.”

3. Aria (Tenor) - Jesaja 40:4 Ev’ry valley shall be exalted, and ev’ry mountain and hill made low, the crooked straight and the rough places plain.

4. Koor - Jesaja 40:5And the glory of the Lord shalI be revealed, and all flesh shall see it together, for the mouth of the Lord hath spoken it.

5. Recitatief (Bas) - Haggaï 2:7-8, Maleachi 3:1Thus saith the Lord, The Lord of Hosts: Yet once, a little while, and I will shake the heav’ns and the earth, the sea, and the dry land; and I will shake all nations, and the desire of all nations shall come. The Lord whom ye seek, shall suddenly come to His temple, ev’n the mes-senger of the convenant, whom ye delight in: behold, He shall come, saith the Lord of Hosts.

6. Aria (Alt) - Maleachi 3:2But who my abide the day of His coming? And who shall stand when He appeareth? For He is like a refiner’s fire.

7. Koor - Maleachi 3:3And He shall purify the sons of Levi, that they may offer unto the Lord an offering in righteousness.

8. Recitatief (Alt) - Mattheüs 1:23Behold, a virgin shall conceive and bear a son, and shall call His name Emmanuel. “God with us”.

9. Aria (Alt) - Jesaja 40:9 en 60:1O thou that tellest good tidings to Zion, get thee up into the high mountain: O thou that tellest good tidings to Jerusalem, lift up thy voice with strength: lift it up, be not afraid, say unto the cities of Judah: “Behold your God!” O thou that tellest good tidings to Zion, arise, shine, for thy light is come and the glory of the Lord is risen upon thee.

9. Koor - Jesaja 60:1O thou that tellest good tidings to Zion, good tidings to Jerusalem, arise, lift up thy voice with strength, say unto the cities of Judah. Behold your God! Behold, the glory of the Lord is risen upon thee.

1. Ouverturegrave - allegro moderato

2. Recitatief - Jesaja 40:1-3Troost, Troost mijn Volk, zegt uw God. Spreekt tot het hart van Jeruzalem, roept het toe, dat zijn lijdenstijd volbracht is, dat zijn ongerechtigheid geboet is. Hoor, iemand roept: “Bereidt in de woestijn de weg des Heren, effent in de wildernis een baan voor onze God.”

3. Aria (Tenor) - Jesaja 40:4 Elk dal worde verhoogd en elke berg en heuvel geslecht, en het oneffene worde tot een vlakte en de rotsbodem tot een vallei.

4. Koor - Jesaja 40:5En de heerlijkheid des Heren zal zich openbaren en al het levende tezamen zal dit zien, want de mond des Heren heeft het gesproken.

5. Recitatief (Bas) - Haggaï 2:7-8, Maleachi 3:1Want zo zegt de Here der heerscharen: Een ogenblik nog, een korte wijle, dan zal Ik de hemel en de aarde, de zee en het droge doen beven; Ja, Ik zal alle volken doen beven en de kostbaarheden van alle volken zullen ko-men; plotseling zal tot zijn tempel komen de Here, die gij zoekt, namelijk de Engel des verbonds, die gij begeert: Zie, Hij komt, zegt de Here der Heerscharen.

6. Aria (Alt) - Maleachi 3:2 Doch wie kan de dag van zijn komst verdragen, en wie zal bestaan, als Hij verschijnt? Want Hij zal zijn als het vuur van de smelter

7. Koor - Maleachi 3:3Hij zal de zonen van Levi reinigen … opdat zij de Here in gerechtigheid offer brengen.

8. Recitatief (Alt) - Mattheüs 1:23Zie, de maagd zal zwanger worden en een zoon baren, en men zal Hem de naam Immanuël geven, hetgeen betekent: God met ons.

9. Aria (Alt) - Jesaja 40:9 en 60:1Klim op een hoge berg, vreugdebode Sion; verhef uw stem met kracht, vreugdebode Jeruzalem; verhef ze, vrees niet; zeg tot de steden van Juda: Zie, hier is uw God! Vreugdebode Sion, sta op, wordt verlicht, want uw licht komt en de heerlijkheid des Heren gaat over u op.

9. Koor - Jesaja 60:1Vreugdebode Sion, sta op, zeg tot de steden van Juda: Zie, hier is uw God! Zie, de heerlijkheid des Heren gaat over u op.

10. Recitatief - Jesaja 60:2-3For behold, darkness shall cover the earth, and gross darkness the people, but the Lord shall arise upon thee, and His glory shall be seen upon thee. And the Gentiles shall come to thy light, and kings to the brightness of thy rising.

11. Aria (Bas) - Jesaja 9:1The people that walked in darkness have seen a great light, and they that dwell in the land of the shadow of death, upon them hath the light shined.

12. Koor - Jesaja 9:5For unto us a Child is born, unto us a Son is given; and the government shall be upon his shoulder, and His name shall be called: Wonderful, Counsellor, The Mighty God, The Everlasting Father, The Prince of Peace.

13. Pastorale

14-16. Recitatief (Sopraan) - Lucas 2:8-11, 13There were shepherds abiding in the field, keeping watch over their flocks by night. And lo, the angel of the Lord came upon them, and the glory of the Lord shone round them, and they were sore afraid. And the angel said unto them: “Fear not, for, behold, I bring you good tidings of great joy which shall be to all people. For unto you is born this day in the city of David, a Saviour, which is Christ the Lord.” And suddenly, there was with the angel a multitude of the heav’nly host, praising God, and saying:

17. Koor - Lucas 2:14Glory to God, glory to God in the highest and peace on earth, goodwill towards men.

18. Aria (versie II: Sopraan) - Zacharia 9:9 en 10Rejoice greatly, o daughter of Zion! Shout, o daughter of Jerusalem! Behold, thy King cometh unto thee! He is the righteous Saviour, and He shall speak peace unto the heathen.

19. Recitatief (Sopraan) - Jesaja 35: 5,6Then shall the eyes of the blind be open’d and the ears of the deaf unstopped. Then shall the lame man leap as an hart and the tongue of the dumb shall sing.

20. Aria (versie II: Alt) - Jes. 40:11, Mattheüs 11:28-29He shall feed His flock like a shepherd and He shall gather the lambs with His arm and carry them in His bosom, and gently lead those that are with young. Come unto Him, all ye that labour, come unto Him, ye that are heavy laden and He will give you rest. Take His yoke upon you and learn of Him for He is meek and lowly of heart and ye shall find rest unto your souls.

21. Koor - Mattheüs 11:30His yoke is easy and His burden is light.

10. Recitatief - Jesaja 60:2-3Want zie, duisternis zal de aarde bedekken en donker-heid de natiën, maar over u zal de Here opgaan en zijn heerlijkheid zal over u gezien worden. Volken zullen opgaan naar uw licht en koningen naar uw stralende opgang.

11. Aria (Bas) - Jesaja 9:1Het volk dat in donkerheid wandelt, ziet een groot licht; over hen die wonen in een land van diepe duisternis, straalt een licht.

12. Koor - Jesaja 9:5Want een Kind is ons geboren, een Zoon is ons ge-geven, en de heerschappij rust op zijn schouder en men noemt hem Wonderbare Raadsman, Sterke God, Eeuwige Vader, Vredevorst.

13. Pastorale

14-16. Recitatief (Sopraan) - Lucas 2:8-11, 13En er waren herders … die zich ophielden in het veld en des nachts de wacht hielden over hun kudde. En opeens stond een engel des Heren bij hen en de heerlijkheid des Heren omstraalde hen, en zij vreesden met grote vreze. En de engel zeide tot hen: “Weest niet bevreesd, want zie, ik verkondig u grote blijdschap, die heel het volk zal ten deel vallen: U is heden de Heiland geboren, namelijk Christus, de Here, in de stad van David.” En plotseling was er bij de engel een grote hemelse legermacht, die God loofde, zeggende:

17. Koor - Lucas 2:14Ere zij God in den hoge, en vrede op aarde bij mensen des welbehagens.

18. Aria (versie II: Sopraan) - Zacharia 9:9 en 10Jubel luide, gij dochter van Sion; juich, gij dochter van Jeruzalem! Zie uw koning komt tot u, hij is rechtvaardig en zegevierend …; en hij zal de volken vrede verkondigen.

19. Recitatief (Sopraan) - Jesaja 35: 5,6Dan zullen de ogen der blinden geopend en de oren der doven ontsloten worden; dan zal de lamme springen als een hert en de tong van de stomme zal jubelen.

20. Aria (versie II: Alt) - Jes. 40:11, Mattheüs 11:28-29Hij zal als een herder zijn kudde weiden, in zijn arm de lammeren vergaderen en ze in zijn schoot dragen; de zogenden zal Hij zachtkens leiden. Komt tot Hem, allen, die vermoeid en belast zijt en Hij zal u rust geven; neemt zijn juk op u en leert van Hem, want Hij is zachtmoedig en nederig van hart en gij zult rust vinden voor uw zielen.

21. Koor - Mattheüs 11:30 … mijn juk is zacht en mijn last is licht.

Part II22. Koor - Johannes 1:29Behold the Lamb of God that taketh away the sin of the world.

23. Aria (Alt) - Jesaja 53:3 en 50:6He was despised and rejected of men, a men of sorrows and acquainted with grief. He gave His back to the smi-ters, and His cheeks to them that plucked off the hair. He hid not His face from shame an spitting.

24. Koor - Jesaja 53:4-5aSurely, He hath borne our griefs and carried our sorrows. He was wounded for our transgressions, He was bruised for our iniquities, the chastisement of our peace was upon Him.

25. Koor - Jesaja 53:5bAnd with His stripes we are healed.

26. Koor - Jesaja 53:6All we like sheep have gone astray, we have turned ev’ry one to his own way and the Lord has laid on Him the iniquity of us all.

27. Recitatief (Tenor) - Psalm 22:8All they that see Him, laugh Him to scorn; they shoot out their lips and shake their heads, saying:

28. Koor - Psalm 22:9He trusted in God that He would deliver Him, let Him deliver Him, if He delight in Him.

29. Recitatief (Tenor) - Psalm 69:21Thy rebuke hath broken His heart; He is full of heavi-ness; He looked for some to have pity on Him, but there was no man, neither found He any to comfort Him.

30. Aria (Tenor) - Klaagliederen 1:12Behold, and see if there be any sorrow like unto His sorrow.

31. Recitatief (Tenor) - Jesaja 53:8He was cut off out of the land of the living. For the trans-gressions of Thy people was He stricken.

32. Aria (Tenor) - Psalm 16:10But Thou didst not leave His soul in hell, nor didst Thou suffer Thy Holy One to see corruption.33. Koor - Psalm 24:7-10Lift up your heads, o ye gates and be ye lift up, ye everlasting doors and the King of Glory shall come in. Who is this King of Glory? The Lord strong and mighty, the Lord mighty in battle. Lift up your heads, o ye gates, and be ye lift up, ye everlasting doors, and the King of Glory shall come in! Who is this King of Glory? The Lord of Hosts, He is the King of Glory.

Part II22. Koor - Johannes 1:29 Zie, het lam Gods, dat de zonde der wereld wegneemt.

23. Aria (Alt) - Jesaja 53:3 en 50:6 Hij was veracht en van mensen verlaten, een man van smarten en vertrouwd met ziekte. Mijn rug heb ik gegeven aan wie sloegen en mijn wangen aan wie mij de baard uittrokken; mijn gelaat heb ik niet verborgen voor smadelijk speeksel.

24. Koor - Jesaja 53:4-5a Nochtans, onze ziekten heeft hij op zich zich genomen, en onze smarten gedragen... Maar om onze overtredingen werd hij doorboord, om onze ongerechtigheden verbrij-zeld; de straf die ons de vrede aanbrengt, was op hem...

25. Koor - Jesaja 53:5ben door zijn striemen is ons genezing geworden.

26. Koor - Jesaja 53:6Wij allen dwaalden als schapen, wij wendden ons ieder naar zijn eigen weg, maar de Here heeft ons aller onge-rechtigheid op hem doen neerkomen.

27. Recitatief (Tenor) - Psalm 22:8Allen die mij zien bespotten mij, zij steken de lip uit, zij schudden het hoofd:

28. Koor - Psalm 22:9 Wentel het op de Here – laat die hem verlossen, hem redden, Hij heeft immers welgevallen aan hem!

29. Recitatief (Tenor) - Psalm 69:21 De smaad heeft mij het hart gebroken, en ik ben ver-zwakt. Ik wachtte op een teken van medelijden, maar tevergeefs, op troosters, maar ik vond hen niet.

30. Aria (Tenor) - Klaagliederen 1:12 Aanschouwt en ziet, of er een smart is als de smart die mij werd aangedaan...

31. Recitatief (Tenor) - Jesaja 53:8… hij is afgesneden uit het land der levenden, om de overtreding van mijn volk is de plaag op hem geweest.

32. Aria (Tenor) - Psalm 16:10Want Gij geeft mijn ziel niet prijs aan het dodenrijk, noch laat Gij uw gunstgenoot de groeve zien.33. Koor - Psalm 24:7-10Heft, poorten, uw hoofden omhoog, en verheft u, gij aloude ingangen, opdat de Koning der ere inga. Wie is toch de Koning der ere? De Here, sterk en geweldig, de Here, geweldig in de strijd. [Heft, poorten, uw hoofden omhoog, en verheft u, gij aloude ingangen, opdat de Koning der ere inga. Wie is toch de Koning der ere? De Here der Heerscharen, Hij is de Koning der ere]

- pauze -

34. Recitatief (Tenor) - Hebreeën 1:5Unto which of the angels said He at any time: “Thou art My Son, this day have I begotten Thee?”

35. Koor - Hebreeën 1:6bLet all the angels of God worship Him!

36. Aria (Alt) - Psalm 68:19Thou art gone up on high, Thou hast led captivity captive and receivest gifts for men, yea even for Thine enemies, that the Lord God might dwell among them.

37. Koor - Psalm 68:12The Lord gave the word; great was the company of the preachers.

38. Aria (versie II: Duet en Koor) - Jesaja 52: 7 Romeinen 10:15How beautiful are the feet of them that preach the go-spel of peace and bring glad tidings of good things.

39. Koor - Romeinen 10:18Their sound is gone out into all lands, and their words unto the ends of the world.

40. Aria (Bas) - Psalm 2:1-2Why do the nations so furiously rage together? Why do the people imagine a vain thing? The kings of the earth rise up and the rulers take counsel together against the Lord, and against His Anointed.

41. Koor - Psalm 2:3Let us break their bonds asunder, and cast away their yokes from us.

41. Recitatief (Tenor) - Psalm 2:4He that dwelleth in heaven shall laugh them to scorn, the Lord shall have them in derision.

43. Aria (Tenor) - Psalm 2:9Thou shalt break them with a rod of iron. Thou shalt dash them in pieces like a potter’s vessel.

44. Koor - Openbaringen 19:6, 16 en 11:15Hallelujah! For the Lord God Omnipotent reigneth. Halle-lujah! The Kingdom of this world is become the Kingdom of our Lord and of His Christ; and He shall reign for ever and ever, King of Kings and Lord of Lords! And He shall reign for ever and ever. Hallelujah!

34. Recitatief (Tenor) - Hebreeën 1:5…tot wie der engelen heeft Hij ooit gezegd: Mijn Zoon zijt gij; Ik heb u heden verwekt?

35. Koor - Hebreeën 1:6bEn Hem moeten alle engelen Gods huldigen.

36. Aria (Alt) - Psalm 68:19Gij zijt opgevaren naar den hoge. Gij hebt gevangenen meegevoerd; Gij hebt gaven in ontvangst genomen onder de mensen, ja ook van weerspannigen, om daar te wonen, o Here God.

37. Koor - Psalm 68:12De Heer deed het machtwoord weerklinken; de bood-schapsters van goede tijding waren een grote schare.

38. Aria (versie II: Duet en Koor) - Jesaja 52: 7 Romeinen 10:15Hoe liefelijk zijn op de bergen de voeten van de vreug-debode, die vrede aankondigt, die goede boodschap brengt, die heil verkondigt, die tot Sion spreekt: Uw God is Koning. Breekt uit in gejuich; een goede boodschap: Uw God is Koning

39. Koor - Romeinen 10:18Over de ganse aarde is hun geluid uitgegaanen tot de einder der wereld hun woorden.

40. Aria (Bas) - Psalm 2:1-2Waarom woelen de volken en zinnen de natiën op ijdel-heid? De koningen der aarde scharen zich in slagorde en de machthebbers spannen samen tegen de Here en Zijn gezalfde:

41. Koor - Psalm 2:3Laat ons hun banden verscheuren en hun touwen van ons werpen!

41. Recitatief (Tenor) - Psalm 2:4Die in de hemel zetelt, lacht;de Here spot met hen.

43. Aria (Tenor) - Psalm 2:9Gij zult hen verpletteren met een ijzeren knots, hen stuk-slaan als pottenbakkerswerk.

44. Koor - Openbaringen 19:6, 16 en 11:15Halleluja! Want de Here, onze God, de Almachtige, heeft het koningschap aanvaard. Het koningschap over de wereld is gekomen aan onze Here en aan zijn Gezalfde en Hij zal als koning heersen tot in alle eeuwigheden. Koning der koningen en Here der heren! En Hij zal als koning heersen tot in alle eeuwigheden. Halleluja!

Part III45. Aria (Sopraan) - Job 19:25-26, 1 Korinthiërs 15:20I know that my Redeemer liveth, and that He shall stand at the latter day upon the earth. And though worms destroy this body, yet in my flesh shall I see God. For now is Christ risen from the dead, the first fruits of them that sleep.

46. Koor - 1 Korinthiërs 15:21-22Since by man came death, by man came also the resur-rection of the dead. For as in Adam all die, even so in Christ shall all be made alive.

47. Recitatief (Bas) - 1 Korinthiërs 15:51-52Behold, I tell you a mystery, we shall not all sleep, but we shall all be chang’d in a moment, in the twinkling of an eye, at the last trumpet.

48. Aria (Bas) - 1 Korinthiërs 15: 52-53The trumpet shall sound, and the dead shall he raised incorruptible, and we shall be changed. For this cor-ruptible must put on incorruption and this mortal must put on immortality.

49. Recitatief (Alt) - 1 Korinthiërs 15:54Then shall be brought to pass the saying that is written. Death is swallow’d up in victory.

50. Duet (Alt en Tenor) - 1 Korinthiërs 15:55-56O death, where is thy sting? O grave, where is thy victory? The sting of death is sin, and the strenght of sin is the law.

51. Koor - 1 Korinthiërs 15:57

But thanks be to God, Who giveth us the victory through our Lord Jesus Christ.

52. Aria (Sopraan) - Romeinen 8:31, 33-34If God is for us, who can be against us? Who shall lay anything to the charge of God’s elect? lt is God that jus-tifieth. Who is he that condemneth? lt is Christ that died, yea, rather that is risen again. Who is at the right hand of God, Who maketh intercession for us.

53. Koor - Openbaringen 5:12-13Worthy is the Lamb, that was slain, and hath redeemed us to God by His blood, to receive power, and riches, and wisdom, and strength and honour and glory and blessing. Blessing and honour, glory and power, be unto Him that sitteth upon the throne and unto the Lamb, for ever and ever. Amen.

Part III45. Aria (Sopraan) - Job 19:25-26, 1 Korinthiërs 15:20Maar ik weet: mijn Losser leeft en ten laatste zal hij op het stof optreden. Nadat mijn huid aldus geschonden is, zal ik uit mijn vlees God aanschouwen. Maar nu, Chris-tus is opgewekt uit de doden, als eersteling van hen, die ontslapen zijn.

46. Koor - 1 Korinthiërs 15:21-22Want, dewijl de dood er is door een mens, is ook de opstanding der doden door een mens. Want evenals in Adam allen sterven, zo zullen ook in Christus allen levend gemaakt worden.

47. Recitatief (Bas) - 1 Korinthiërs 15:51-52Zie, ik deel u een geheimenis mede. Allen zullen wij niet ontslapen, maar allen zullen wij veranderd worden, in een ondeelbaar ogenblik, bij de laatste bazuin,

48. Aria (Bas) - 1 Korinthiërs 15: 52-53want de bazuin zal klinken en de doden zullen onvergan-kelijk opgewekt worden en wij zullen veranderd worden. Want dit vergankelijke moet onvergankelijkheid aandoen en dit sterfelijke moet onsterfelijkheid aandoen.

49. Recitatief (Alt) - 1 Korinthiërs 15:54[Dan]… zal het woord werkelijkheid worden, dat ge-schreven is: De Dood is verzwolgen in de overwinning.

50. Duet (Alt en Tenor) - 1 Korinthiërs 15:55-56Dood, waar is uw overwinning - Dood, waar is uw prik-kel? De prikkel des doods is de zonde en de kracht der zonde is de wet.

51. Koor - 1 Korinthiërs 15:57Maar Gode zij dank, die ons de overwinning geeft door onze Here Jezus Christus.

52. Aria (Sopraan) - Romeinen 8:31, 33-34Als God vóór ons is, wie zal tegen ons zijn? Wie zal uitverkorenen Gods beschuldigen? God is het, die rechtvaardigt; wie zal veroordelen? Christus Jezus is de gestorvene, wat meer is, de opgewekte, die ter rechter-hand Gods is, die ook voor ons pleit.

53. Koor - Openbaringen 5:12-13Het Lam, dat geslacht is, is waardig te ontvangen de macht en de rijkdom, en de wijsheid en de sterkte, en de eer en de heerlijkheid en de lof. Hem, die op de troon gezeten is, en het Lam zij de lof en de eer en de heerlijk-heid en de kracht tot in alle eeuwigheden. En de vier dieren zeiden: Amen.

Gekozen is voor de vertaling van de bijbelteksten door het Nederlands Bijbel Genootschap (NBG 1951). Dit heeft tot gevolg dat de vertaling niet exact correspondeert met de Engelse tekst in Messiah. Het voordeel hiervan is dat de vrijheden die Jennens –de librettist van Händel– zich veroorloofde ten aanzien van de bijbelteksten duidelijker zichtbaar worden. Saillante verschillen zijn in de vertaling niet-cursief afgedrukt. Toevoegingen van Jennens staan tussen [haken].

Mirjam Scheur mezzosopraanSinds haar afstuderen aan het Conservatorium Maastricht ontwikkelt de carrière van Mirjam

Schreur zich in een stijgende lijn. Nadat ze haar diploma’s behaalde, werd ze verder opgeleid

door de bekende mezzosopraan Jard van Nes, die haar nog steeds coacht. In april 2002 won

Mirjam de derde hoofdprijs in het internationale zangconcours “Debüt in Meran” in Italië. Als

operazangeres zong ze de hoofdrol van Orfeo in de opera ‘Orfeo ed Euridice’ van Gluck en de

rol van Marcellina in de opera ‘Le Nozze di Figaro’ van Mozart in het stadtheater van Merano

te Italië o.l.v. Richard Sigmund en Thomas Koncz.

Bij Opera Zuid zong ze de rollen van Beggar-woman en Russian mother in de opera ‘Death

in Venice’ van Britten o.l.v. James Lockhart en Mike Ashman. Onlangs heeft Mirjam een con-

certserie van de Tweede Symfonie van Mahler uitgevoerd. Ze stond eerder dit jaar al met

het Limburgs Symfonie Orkest op het podium met de Matthäus Passionen serie o.l.v. Paul

Goodwin en de Missa Solemnis van Beethoven o.l.v. Roberto Rizzi Brignoli.

Peter Gijsbertsen tenorTenor Peter Gijsbertsen voltooide in 2006 zijn conservatoriumstudie solozang. Hij zet zijn

studie voort bij bas-bariton Harry Peeters en vocal coach Gilbert den Broeder. Hij volgde les-

sen bij Cristina Deutekom en Betty Schuurman. In mei 2009 nam Peter deel aan de Samling

Foundation Masterclasses o.l.v. Sir Thomas Allen en is daarop gevraagd voor concerten in de

Wigmore Hall te Londen. In 2007 was Peter in Glyndebourne de winnaar van de John Christie

Award. In 2008 maakte Peter samen met Gilbert den Broeder zijn recitaldebuut bij het Grach-

tenfestival te Amsterdam waarop zij subiet werden teruggevraagd voor het volgende seizoen.

Beide jaren werd hij genomineerd voor de Grachtenfestivalprijs voor jonge talentvolle mu-

sici. Onder het uitgevoerde oratoriumrepertoire behoren onder meer de aria’s in de Mattheus

Passion van Bach (Brabants Orkest), de tenorsolo in Pulcinella van Stravinsky (Rotterdams

Philharmonisch Orkest) en de tenorsolo in de Vigilia van Rautavaara (Groot Omroepkoor).

Robbert Muuse baritonDe bariton Robbert Muuse studeerde bij Mya Besselink in Maastricht en in de Opernschule

van Karlsruhe bij Donald Litaker, en volgde liedstudies bij Konrad Richter (Stuttgart), Hartmut

Höll (Mozarteum Salzburg) en Julius Drake (Londen). Hij nam deel aan vele masterclasses bij

o.a. Sir Thomas Allen, Barbara Bonney, Robert Holl, Hilde Zadek en Graham Johnson. Ver-

der werd hij gecoacht door Helmuth Kolvenbach, en werkte hij met Jard van Nes en Gerald

Finley. Hij won verscheidene prijzen, waaronder de MeesPierson Award 2004 in de serie

‘Jonge Nederlanders’ van het Concertgebouw in Amsterdam.

Robbert Muuse is een veelgevraagde concertsolist en heeft met vele orkesten en ensem-

bles samengewerkt. Onder meer het Ensemble Pierre Robert (Frankrijk), Southbank Sinfonia

(Londen) en diverse Nederlandse orkesten. En met dirigenten waaronder Jan Willem de

Vriend, Paul Goodwin, Enrico Delamboye, Christoph Poppen en Ed Spanjaard. Sinds 1994

vormt Robbert Muuse een liedduo met de pianiste Micha van Weers. Samen gaven zij recitals

onder meer in het Concertgebouw in Amsterdam, in Stuttgart, Karlsruhe, Salzburg en Parijs.

Kynan Johns dirigentKynan Johns maakte zijn professionele debuut in 1997. Sindsdien heeft hij regelmatig opge-

treden als gastdirigent bij het TSO (Tasmanian Symphony Orchestra). Tevens dirigeerde hij

de symfonieorkesten van Adelaide, Queensland, Sydney en Melbourne in uitvoeringen van

Stravinsky, Borodin, Sjostakovitsj, Bartok, Mozart, Haydn en Beethoven.

Kynan Johns werd door Lorin Maazel gevraagd het operaorkest in Valencia van het Palau de

les Arts mee vorm te geven en als assistent-dirigent in residence te werken. Hij assisteerde

maestro Lorin Maazel in diens nieuwe Opera 1984 gebaseerd op het boek van George Orwell

in Covent Garden. In april 2004 verving hij met veel succes Wolfgang Sawallisch bij het Israël

Philharmonic Orchestra in Tel Aviv waarna hij meteen opnieuw is uitgenodigd. Inmiddels heeft

Johns meer dan 60 orkesten en operagezelschappen geleid en geldt hij als een vooraan-

staande dirigent van de jongere generatie.

Na zijn zeer geslaagde debuut bij het Limburgs Symfonie Orkest in 2002, is hij inmiddels een

graag geziene gastdirigent bij het orkest. In januari 2006 maakte hij met het LSO een tournee

door Duitsland. In hetzelfde jaar dirigeerde Kynan Johns het orkest in samenwerking met

Opera Zuid in de opera Don Giovanni van Mozart. In het seizoen ‘08 en ‘09 was hij wederom

te gast. Vorig jaar, in het seizoen ‘10/’11, dirigeerde hij uiterst succesvol de concertserie Kerst

bij het Limburgs Symfonie Orkest

Studium ChoraleStudium Chorale is vanaf 2005 actief als professioneel kamerkoor. De producties worden

geleid door artistiek leider Hans Leenders of door gespecialiseerde gastdirigenten. Het koor

werd in 1972 opgericht en heeft zich de laatste jaren ontwikkeld tot een van de toonaan-

gevende kamerkoren in Nederland. Het koor verzorgde wereldpremières van composi-

ties van o.a. Henry Delnooz, Jean Lambrechts en Ton de Leeuw’. Geregeld werkt Studium

Chorale samen met ensembles en orkesten zoals Ensemble 88, Florilegium Musicum en het

Limburgs Symfonie Orkest, en met talrijke solisten. Recent werd het ensemble geleid door

Ed Spanjaard, Steffen Schreyer, Erik Van Nevel en Andrew Parrott.

Hieke Meppelink sopraanDe Nederlandse sopraan Hieke Meppelink heeft een omvangrijk concertrepertoire opge-

bouwd en heeft inmiddels met vele gerenommeerde orkesten en ensembles gezongen. Zij

werkte als soliste met vooraanstaande dirigenten als Frans Brüggen, Gustav Leonardt en Ed

Spanjaard. In Nederland is Hieke Meppelink regelmatig te beluisteren bij het Concertgebouw

Kamerorkest, het Orkest van het Oosten en het Gelders Orkest. Bij het Residentie Orkest

zong zij o.a. de rol van Sophie in de Rosenkavalier, Henze’s Being Beautious en de rol van

Cathleen in de opera Riders to the Sea van Vaughan Williams. Hieke is regelmatig te gast bij

internationale barokfestivals en solistisch te beluisteren bij diverse orkesten. Bij het Orkest

van de Achttiende Eeuw (Frans Brüggen) zong zij de sopraansoli in de Hohe Messe van Bach,

en maakte met dit orkest diverse tournees door Japan en Europa.

Foto: Fred van de

Heetkamp

Nieuwjaarsconcerten Marjon Lambriks presenteert het echte Weense Nieuwjaarsgevoel

Günter Neuhold dirigent | Kim Savelsbergh sopraan | met dank aan Opera Zuid

Woensdag 4 januari Roermond, Theaterhotel De Oranjerie | 20.00 uur

T 0475 391 491 | www.theaterhotelroermond.nl

Donderdag 5 januari Heerlen, Theater Heerlen | 20.00 uur

T 045 571 6607 | www.parkstadlimburgtheaters.nl

Vrijdag 6 januari Maastricht, Theater aan het Vrijthof | 20.00 uur

T 043 3505555 | www.theateraanhetvrijthof.nl

Zaterdag 7 januari Venlo, Theater de Maaspoort | 20.15 uur

T 077 320 7222 | www.maaspoort.nl

Zondag 8 januari Sittard, Stadsschouwburg Sittard-Geleen | 14.30 uur

T 046 452 44 00 | www.uitbalie.nl

Geen inleidingen vooraf in verband met presentatie Marjon Lambriks

Bruch 1Enrico Delamboye dirigent | Simone Lamsma viool

Donderdag 2 februari Venlo, Theater de Maaspoort | 20.15 uur

Vrijdag 3 februari Heerlen, Theater Heerlen | 20.00 uur

Zaterdag 4 februari Maastricht, Theater aan het Vrijthof | 20.00 uur

Zondag 5 februari Sittard. Stadsschouwburg Sittard-Geleen | 14.30 uur

Inleidingen één uur voorafgaand aan het concert

RussiaEd Spanjaard dirigent | Denis Kozhukhin piano

Vrijdag 20 januari Maastricht, Theater aan het Vrijthof | 20.00 uur

Zaterdag 21 januari Amsterdam, Concertgebouw | 20.15 uur

Zondag 22 januari Heerlen. Theater Heerlen | 15.00 uur

Inleidingen één uur voorafgaand aan het concert

Uw Limburgs Symfonie Orkest live!

Russia

MET MARJON LAMBRIKS

SPRANKELEND HET NIEUWE JAAR IN!

1E PRIJSWINNAAR

KONINGIN ELISABETH CONCOURS 2010

NIEUWJAARSCONCERT

UITVERKOCHT

Extra kortingen voor jeugdigen en jongeren!• Kinderen tot en met 12 jaar kunnen gratis naar de concerten, mits onder begeleiding

van volwassenen. Maximaal 2 kinderen per 1 volwassene.

• Jongeren tot en met 26 jaar: € 10. Vooraf reserveren mogelijk.

BRILJANT EN MEESLEPEND