CNV TandartsassistentenInfobulletin 2008

2008 Tandartsass info.indd 1 01-07-2008 11:04:49

5714_Pom1_fc.indd 1 19-08-2008 17:42:39

1000-20-8000-6235 CNV 2008 Kleur: fc

Tandsteen

Slechte adem

Gezondheid van het tandvlees

Plaque

Verkleuring

Cariës

Gevoeligheid

De eerste en enige tandpasta samengesteld met gestabiliseerde tinfluoride en natrium hexametafosfaat die deze belangrijke tandheelkundige punten helpen beschermen

Richt zich op meerdere tandheelkundige punten...net als u.

Wij introduceren

PRO-EXPERT

NIEUW!

1_1_stA5_fc_A.indd 1 19-08-2008 17:49:22

�

Colofon

Het infobulletin CNV Tandarts­assistenten is een uitgave van CNV Publieke Zaak

Redactie:

Bestuur CNV Tandartsassistenten in samenwerking met de afdeling Communicatie van CNV Publieke Zaak

Postbus 845002508 AM Den HaagTelefoon (070) 416 06 00Fax (070) 416 06 90e­mail: denhaag@cnvpubliekezaak.nlInternet:www.mijnvakbond.nlwww.tandartsassistenten.nlOplage: 2.000 ex.

Advertentie-acquisitie en grafische verzorging:

Elma Multimedia BVPostbus 181720 AA Broek op LangedijkKeizelbos 11721 PJ Broek op LangedijkTelefoon (0226) 33 16 00Fax (0226) 33 16 01E­mail: info@elma.nlInternet: www.elma.nl

Inhoudsopgave

Voorwoord ...........................................3

Bestuur ...............................................5

Stand­by dag .......................................6

Rubriek: Individuele vragen ................7

Ruim 50 procent tandarts­assistenten niet gediplomeerd .........8

Kwalificering van tandartsassistenten ..........................9

Nieuwsbrief fADA ..............................20

De Wet BIG? Die geldt toch niet voor mij? Of wel? ............................24

CNV Tandartsassistenten .................25

CNV Publieke Zaak en de persoonlijke dienstverlening ..........26

Adressen ...........................................27

Nuttige adressen van tandarts­instellingen en ­organistaties ........29

Adverteerdersindex...........................30

Notities ........................................ 31­32

5714_V01_fc.indd 1 20-08-2008 13:51:44

Edin, dé onafhankelijke organisatie voor opleidingen en na- enbijscholing van tandartsen, assisterenden en mondhygiënistes.

Van een complete managementleergang tot een internationalepostacademische opleiding, en van een middagje nascholing toteen praktijkgerichte workshop. Begeleid door gerenommeerde,vakbekwame trainers.

Kijk voor de actuele planning en de cursusmogelijkheden op

www.edin.nl

Dental Academy

Courses and workshops

Management

Edin b.v.Tel. 030 281 56 80 info@edin.nl

Niemand weet te veel

NMTadressengidsEdin 09-11-2005 14:25 Pagina 1

Dan helpt Letterfrack je verder. Kijk op www.letterfrack.nl

Zoek je een tijdelijke kracht of opvolger van een trouwe werknemer?

Of ben je als tandartsassistenteop zoek naar een nieuwe baan?

tandartsassistentenLetterfrack is hét uitzendbureau voor

b e l v o o r m e e r i n fo r m a t i e 0 1 0 - 4 6 7 0 9 0 3

5714_P02_fc.indd 1 19-08-2008 17:16:50

�

Eens per jaar komt dit infobulletin van CNV Tandartsassistenten uit. Een bulletin dat wordt verspreid onder tandartsassistenten die lid zijn van de vakbond CNV Publieke Zaak en onder aankomende tandartsassistenten. Na teleurstellingen in het verleden over het stuklopen van de cao tandartsassistenten gaat CNV Tand­artsassistenten nu weer met opgeheven hoofd verder om zich in te zetten voor de arbeidsvoorwaarden en ­omstandigheden van tandartsassistenten. Daarbij hoort een informatief bulletin en een actuele website. De afgelopen periode is CNV Tandartsassistenten dan ook druk bezig geweest het bulletin en de website www.tandartsassistenten.nl in een nieuw jasje te steken. De eerste resultaten mogen er zijn! We blijven bezig deze twee informatiekanalen actueel te houden en waar mogelijk te verbeteren.Na een intensieve periode waarbij de focus vooral lag op de cao tandartsassis­tenten richt CNV Tandartsassistenten zich nu meer op andere onderwerpen die van belang zijn voor de assistenten. Zo heeft CNV Tandartsassistenten met financiering van het Fonds Stichting Tandartsassistenten een uitgebreid onder­zoek1 gedaan naar de diplomering­ en certificeringsgraad van tandartsassisten­ten. Uit dit onderzoek blijkt dat een groot deel van de assistenten geen diploma of certificaat heeft. Iets wat nauwelijks denkbaar is in andere branches. Maar in onze branche wordt het niet als een probleem ervaren. Veel assistenten wor­den door de tandarts zelf opgeleid. Diegenen zonder papiertje zijn voornamelijk oudere werknemers, die over een paar jaar stoppen met werken. Met andere woorden: het probleem lost zich vanzelf op. Zowel tandartsen als tandartsassistenten blijken zeer geïnteresseerd te zijn in een traject van Eerder Verworven Competenties (EVC). Ook dit is een boeiend resultaat uit het onderzoek. Via EVC kunnen mensen, die als tandartsassistent willen gaan werken, vrijstelling krijgen voor onderdelen van de opleiding. Zij krijgen deze vrijstelling omdat ze zich door ervaring in werk of privé al bepaalde competenties eigen hebben gemaakt. Met het oog op een tekort aan assistenten in de toekomst is dit een relevant thema om verder uit te werken. Overigens blijkt ook uit dit onderzoek dat tandartsen en tandartsassistenten graag een eigen cao willen hebben. Dit sterkt CNV Tandartsassistenten om ver­der te gaan met de ambitie om opnieuw tot een cao te komen. Kortom: er is een hoop op de rails gezet en dit geeft CNV Tandartsassistenten de energie om verder te gaan.

Jeannette Pannekoek, Landelijk bestuurder CNV Publieke Zaak

Voorwoord

1 Meerinformatieoverhetonderzoekendeuitkomstendaarvanistelezenopbladzijde8vanditinfobulletin.

5714_V01_fc.indd 3 20-08-2008 13:51:44

LASTIGEOF

AGRESSIEVE PATIENTEN

Specialisten in lastig gedrag

WWW.AGRESSIE.NET

WWW.FENNOMOES.NL

B

E

M

I D

D

E

L

E

N

UI

TZ

EN

DE

N

voor tijdelijken vast werk

• STOELASSISTENTEN• ALLROUND ASSISTENTEN• ORTHO ASSISTENTEN• PREVENTIEASSISTENTEN• BALIEMEDEWERKERS• COMMERCIËLE MEDEWEKERS

www.rovidam.nl

ROVIDAM UW DENTAL PARTNER

overal in Nederlandtel.: 0575 57 00 60

e-mail: info@rovidam.nl

Ampèrestraat 35-37 - 1446 TR Purmerendtel. 0299-428120 / 428821 fax 0299-421650

www.jds-dental.nl - info@jds-dental.nl

5714_P04_032.indd 1 19-08-2008 17:27:02

�

Voorzitter: Vacant

Vice-voorzitter: Marian Akkerman­van Liempt, 63 jaar, parttime werkzaam als tandartsassistente en preventieassistente in een solopraktijk.

Secretaris: Marja Oudshoorn, 55 jaar, fulltime werkzaam in een praktijk voor parodontologie en gespecialiseerde tandheelkunde.

Penningmeester: Monique van Veggel, 49 jaar, fulltime werkzaam als tandarts­assistente in een solopraktijk.

Toegevoegd aan het bestuur: Jeannette Pannekoek, 36 jaar, landelijk bestuurder CNV Publieke Zaak.

Bestuur

HetbestuurvanCNVTandarts-assistentenmetv.l.n.rMarianAkkerman,MoniquevanVeggelenMarjaOudshoornenbestuurderJeannettePannekoek

5714_V01_fc.indd 5 20-08-2008 13:51:44

�

Op 24 november 2007 stond CNV Tand­artsassistenten voor de 15e keer op de landelijke Stand­by dag in de RAI in Amsterdam. Het was een goed en druk bezochte dag en veel assistenten deden onze stand aan. Zij gingen niet met lege handen naar huis. Zo kregen zij informatie over de vakbond CNV Publieke Zaak, is het infobulletin CNV Tandartsassistenten 2007 uitgedeeld en waren er diverse gadgets.

Veel bezoeksters aan onze stand zagen het belang in van het lidmaat­

schap van CNV Publieke Zaak en maar liefst tien mensen schreven zich in als nieuw lid. Een record! De nieuwe leden zijn beloond met een ICI Paris bon.

Uit de enthousiaste geluiden en de komst van nieuwe leden put CNV Tandartsassistenten nog meer ener­gie om zich in te blijven zetten voor de belangenbehartiging van (aanko­mende) tandartsassistenten.

Ook in 2008 zijn wij weer van de partij. We zeggen dan ook graag: tot ziens!

Stand-by dag

5714_V01_fc.indd 6 20-08-2008 13:51:45

�

Vraag 1„Ikwerkalstandartsassistente ineensolopraktijk.Nukrijgikvanmijntand-artsalleenvrijalshijzelfmetvakantiegaatofwanneerhijmijnredenomvrijte nemen goed vindt. Hij voert hier-voor als argument aan, dat er geencao is. Ik vind dit een rare gang vanzaken. Kunt umij uitleggen watmijnrechtenzijn?”

Antwoord Dit speelt vooral in solopraktijken. De situatie is enigszins logisch omdat de tandarts al snel een andere kracht moet inhuren en dat brengt extra kos­ten met zich mee. Dat er geen cao is, is geen excuus. Uitgangspunt is dat de tijdstippen van begin en einde van de vakantie door de werkgever (de tandarts) op tijd en in overleg met de werknemer, worden bepaald. De werknemer heeft recht op drie weken aaneengesloten vakantie. De werk­gever houdt zoveel mogelijk rekening met de persoonlijke omstandigheden van de werknemer. Het is wense­lijk om er samen naar te streven de vakantie van de werknemer samen te laten vallen met de schoolvakanties van eventuele kinderen.

Vraag 2„Momenteel isergeencaovoortand-artsassistenten.Watbetekentdit voormijnrechtenenplichten?”

AntwoordEr is inderdaad geen cao voor tand­artsassistenten. In principe is het zo dat een tandarts de minimumbepaling uit het Burgerlijk Wetboek kan en mag toepassen en ook de Wet Minimum­loon en minimum vakantietoeslag. In de praktijk blijkt vaak dat de meeste tandartsen de ‘oude’ cao uit 2004 nog toepassen. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt doordat in de individu­ele arbeidsovereenkomsten meestal wordt verwezen naar deze cao.

Rubriek: Individuele vragen

5714_V01_fc.indd 7 20-08-2008 13:51:45

�

CNV Publieke Zaak heeft onderzocht wat de kwalificering- en diplome-ringsgraad is van tandartsassisten-ten. Uit dit onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de tandartsassisten-ten niet een officieel diploma heeft. Deze assistenten hebben het vak via een andere weg geleerd.

Veel tandartsen en assistenten vin­den een opleiding in de praktijk de belangrijkste basis om het vak goed uit te kunnen oefenen. Iets minder dan de helft van de assistenten vindt dat een diploma betere mogelijkhe­den geeft op de arbeidsmarkt. Voor sociale partners in de branche zijn de onderzoeksresultaten aanleiding voor vervolgactiviteiten. De grote interesse van tandartsen en tandartsassistenten voor ‘het kunnen verzilveren van werk­ervaring’ is daarbij vooral een punt van aandacht. Op dit moment wordt gezocht naar (financiële) middelen om een aantrekkelijk aanbod te ontwik­kelen voor ongediplomeerde tandarts­assistenten om hun werkervaring, via een zogenaamde Eerder Verworven

Competentie (EVC) procedure, te ver­zilveren.

Uit het onderzoek blijkt ook dat er 5500 tandartspraktijken in Nederland zijn. Er zijn maar liefst 17.000 tand­artsassistenten. In de komende jaren is er behoefte aan 18.500 tandarts­assistenten. De werkgelegenheid voor tandartsassistenten ziet er voor de toekomst dan ook goed uit.

Over dit onderzoek heeft CNV Tand­artsassistenten een mooi, beknopte folder uitgegeven met allemaal feiten en gegevens voor tandartsassistenten over o.a. werkgelegenheid, opleiding en diplomeringsgraad van tandarts­assistenten. De folder is op te vragen bij CNV Publieke Zaak of te downloaden via www.mijnvakbond.nl of www.tandartsassistenten.nl.

Op de volgende pagina’s kunt u meer achtergrondinformatie lezen over dit onderzoek.

Ruim 50 procent tandartsassistenten niet gediplomeerd

5714_V01_fc.indd 8 20-08-2008 13:51:45

�

Ruim twee van de vijf (43%) onder-vraagde tandartsassistenten beschikt over het MBO-diploma ‘Tandartsassis-tent’. Alle assistenten zijn wel (ver-der) opgeleid in de tandartspraktijk. Meestal (62%) hebben zij daarbij ook een of meer cursussen gevolgd.

Tandartsassistenten zijn het ‘visite­kaartje’ van de praktijk en veelal verantwoordelijk voor allerlei admini­stratieve werkzaamheden. Ook bij de directe patiëntenbehandeling zijn ze betrokken. Het gaat dan om taken rondom de voorbereiding en de afslui­ting ervan, maar ook om assistentie van de tandarts bij de uitvoering van de behandeling. Bovendien voeren assistenten in verschillende praktijken ook zelfstandig bepaalde (preventieve) taken uit.

Volgens een enquête in 2004 onder 159 tandartsassistenten (Info­bul­letin CNV Tandartsassistenten 2005) zijn de belangrijkste redenen om voor het beroep te kiezen het wer­ken met mensen en de afwisseling van taken. Het moge duidelijk zijn dat voor het veelzijdige en verantwoorde­lijke beroep van tandartsassistent een goede opleiding noodzakelijk is.

Over de diplomeringsgraad van tand­artsassistenten in Nederland is ech­ter weinig bekend en vermoed wordt dat deze lager is dan in vergelijkbare functies in andere branches. Dit is niet

bevorderlijk voor de werking van de arbeidsmarkt en kan leiden tot pro­blemen bij de toenemende professio­nalisering en zelfstandigheid die van assistenten wordt verwacht.

De vraag rijst dan ook hoe het precies zit met de opleidingsgraad van tand­artsassistenten: hoe en waar zijn ze opgeleid en is er een samenhang tus­sen de opleidingsgraad en de taken die zij uitvoeren? En ook: hoe denken tandartsassisten­ten over hun opleiding en wat is de mening van tandartsen hierover? Vin­den assistenten en tandartsen het wel of niet gewenst dat er meer regeling en ordening komt in het beleid rondom diplomering en kwalificering van assi­stenten? In opdracht van de Stichting Fonds Tandartsassistenten (SFT) heeft de NMT hiernaar onderzoek gedaan, in samenwerking met het IVA, insti­tuut voor beleidsonderzoek en advies in Tilburg.

Voor dit onderzoek zijn in oktober 2007 340 tandartsen en 863 van hun assi­stenten bereid gevonden om deel te nemen aan een schriftelijke enquête. Uiteindelijk hebben 256 (75%) tandart­sen en 502 (64%) assistenten de hen toegestuurde vragenlijst ingevuld. In de vragenlijst voor de assistenten en die voor de tandartsen is op dezelfde manier geïnformeerd naar opvattin­gen over diplomering en kwalificering. De assistentenlijst richtte zich verder

Kwalificering van tandartsassistenten

5714_V01_fc.indd 9 20-08-2008 13:51:45

�0

met name op de genoten opleiding en de tandartsenlijst op de praktijksitu­atie.De uitkomsten van het onderzoek wor­den in drie NT’s belicht. In deze eerste bijdrage is de blik gericht op enkele algemene kenmerken van de onder­vraagde tandartsassistenten en op hoe zij zijn opgeleid voor het beroep.De volgende bijdrage zal gewijd zijn aan de taken van assistenten en in een derde artikel wordt ingegaan op de opvattingen van assistenten én tand­artsen over diplomering en kwalifice­ring van tandartsassistenten.

AchtergrondDe ondervraagde tandartsassisten­ten (98% vrouwen) zijn gemiddeld 39 jaar oud en zo’n 15 jaar als assistent werkzaam, waarvan ongeveer 9 jaar in de huidige praktijk. Verder werken ze gemiddeld zo’n 24 uur per week als tandarts­ en/of preventieassistent.

Diplomering en verdere opleiding Figuur 1 laat zien dat 43% van de ondervraagde tandartsassistenten in het bezit is van het diploma MBO­opleiding ‘Tandartsassistent’ en dat 3% bezig is met deze opleiding. Drie­

Figuur 1

Behalen door tandartsassistenten van het diploma MBO-opleiding ‘Tandartsassistent’ (n = 474)

ja 43%

nee, maar wel bezig met de opleiding 3%

nee, en ook niet bezig met de opleiding 54%

kwart (76%) behaalde dit diploma bin­nen een Regionaal Opleidingscentrum (ROC) of een (niet meer bestaande) vergelijkbare school en 24% via de thuisopleiding van de LOI of in een enkel geval het NTI.

Alle ondervraagde assistenten zijn (verder) opgeleid binnen de tandarts­praktijk. Bij 82% betreft dat (onder andere) de praktijk waarin ze nu werk­

zaam zijn (figuur 2). Ruim zes van de tien (62%) assistenten volgden in het kader daarvan een of meer cursussen. Figuur 3 geeft hiervan een overzicht. Het initiatief tot het volgen van verdere cursussen kwam overigens volgens 39% van de assistenten van de tand­arts en volgens 27% van henzelf. In de overige 34% van de gevallen kwamen zij samen tot dit initiatief. Ruim de helft (53%) van de assistenten volgde

5714_V01_fc.indd 10 20-08-2008 13:51:45

��

Figuur 2

(Verdere) opleiding van tandartsassistenten binnen een tandartspraktijk (n = 480)

in de huidige praktijk 55%

in eerdere praktijk(en) 18%

zowel in huidige als in eerdere praktijk(en) 27%

de cursussen geheel in de vrije tijd. De rest deed dit deels (39%) of geheel (8%) in werktijd. De kosten werden doorgaans geheel (89%) of gedeelte­lijk (4%) door de tandarts voor reke­ning genomen. Tandartsassistenten met het MBO­diploma ‘Tandartsassistent’ zijn in vergelijking met degenen zonder dit diploma gemiddeld jonger (34,6 jaar versus 41,6 jaar) en hebben in meer gevallen een of meer cursussen gevolgd (70% versus 55%).

Verder zijn zij vaker werkzaam in een praktijk waarin twee of meer tandart­sen actief zijn (41% versus 27%) en waarin (dus) gemiddeld meer behan­delstoelen (2,5 versus 2,1) aanwezig zijn. Ook voor assistenten die cursus­sen hebben gevolgd, geldt in verge­lijking met hun collega’s die dit niet deden, dat zij gemiddeld genomen

werkzaam zijn in grotere praktijken met meer behandelstoelen (2,5 versus 1,9), waarin wekelijks meer patiënten worden ontvangen (170 versus 140).

Tot slotDe onderzoeksuitkomsten bevestigen de vermoedens dat de diplomerings­graad van tandartsassistenten niet al te hoog is. Dit betekent niet met­een dat assistenten onvoldoende zijn opgeleid. Binnen veel praktijken krijgt de opleiding van de assistent(en) seri­eus aandacht. Dit blijkt onder andere uit het feit dat velen van hen aller­lei beroepsgerichte cursussen heb­ben gevolgd. Toch is de vraag hoe de assistenten en ‘hun’ tandartsen tegen deze situatie aankijken. In een vol­gende bijdrage wordt hierop nader ingegaan, nadat eerst de taken van de ondervraagde tandartsassistenten worden belicht, in samenhang met hun opleidingsgraad.

Onderzoek & Informatievoorziening Brigitte van DamJosef Bruers

5714_V01_fc.indd 11 20-08-2008 13:51:45

��

Figuur 3

Hebben gevolgd door tandartsassistenten van cursus(sen) in het kader van de verdere opleiding(n = 491)

ja, namelijk (cursussen op het gebied van): # 62%

– algemene cursus(sen) op gebied van assisteren 19%

– instapcursus tandartsassistent (Dentalhelp) 2%

– cursus Beroepsopleiding Tandartsassistent (Stichting TOP) 1%

– communicatie 29%

– hygiëne en steriliteit 23%

– administratie 13%

– praktijkorganisatie en ­management 6%

– preventie en mondhygiëne 41%

– (NMT­)cursus Preventieassistent 33%

– radiologie 12%

– orthodontie 12%

– anesthesie 12%

– parodontologie 9%

– implantologie 6%

– restauratieve tandheelkunde 5%

– materiaalkunde 5%

– cosmetische tandheelkunde 2%

– andere cursus(sen) 17%

nee 38%

# meer antwoorden mogelijk

Bron: Nederlandse Tandartsenblad

5714_V01_fc.indd 12 20-08-2008 13:51:45

��

Tandartsassistenten die een middel-bare beroepsopleiding ‘Tandartsassis-tent’ hebben afgerond, voeren meer verschillende taken uit dan assisten-ten zonder dit diploma. Hetzelfde geldt voor assistenten die in het kader van verdere opleiding cursussen heb-ben gevolgd in vergelijking met hen die dit niet deden.

In NT 06/2008, p. 63­65 is aandacht besteed aan de uitkomsten van een onderzoek over de kwalificering van tandartsassistenten, waaraan 502 assistenten hebben deelgenomen.

Aan de orde kwamen enkele algemene kenmerken van de ondervraagde tand­artsassistenten en de wijze waarop zij zijn opgeleid voor het beroep. Daaruit bleek onder andere dat 43% van hen een MBO­opleiding ‘Tandartsassistent’ had afgerond en dat 62% (ook) één of meer cursussen heeft gevolgd in het kader van hun verdere opleiding. In deze tweede bijdrage is de blik gericht op de taken die de tandartsassisten­ten naar eigen zeggen uitvoeren, met name ook in relatie tot de wijze(n) waarop zij zijn opgeleid.

Taken Figuur 4 toont voor een aantal con­crete taken met welke frequentie tandartsassistenten deze uitvoeren. Duidelijk wordt dat veruit de meeste ondervraagden dagelijks verantwoor­delijk zijn voor het te woord staan en

ontvangen van patiënten, voor het assisteren bij en afsluiten van de patiëntenbehandeling en voor de orga­nisatie en het onderhoud van de prak­tijk. Veel minder assistenten hebben iedere dag taken op het gebied van de zelfstandige patiëntenzorg en op het gebied van het management.

Differentiatie in takenFiguur 4 laat zien dat er in de frequen­tie waarmee tandartsassistenten in de praktijk taken uitvoeren sprake is van differentiatie naar de wijze waarop zij zijn opgeleid. Met geel zijn in de figuur de taken aangeduid die MBO­gediplo­meerden vaker dagelijks uitvoeren dan niet­gediplomeerden. Daarbij geldt dat het niet uitmaakt of de assistenten wel of geen cursussen hebben gevolgd. De blauw gearceerde taken worden vaker dagelijks uitgevoerd door assistenten die (ook) cursussen hebben, in ver­gelijking met assistenten die dat niet hebben gedaan. Wel of niet MBO­gedi­plomeerd speelt hierbij geen rol. De niet gearceerde taken worden in even­veel gevallen door gekwalificeerde als door ongekwalificeerde assistenten dagelijks uitgevoerd.

ToezichtDe meeste ondervraagde tandartsas­sistenten laten weten dat zij hun taken gedeeltelijk (62%) of helemaal (5%) uitvoeren onder toezicht van de tand­arts en/of van een collega (Figuur 5). Het maakt daarbij overigens weinig

Kwalificering van tandartsassistenten (2)

5714_V01_fc.indd 13 20-08-2008 13:51:45

��

Figuur 4

Frequentie waarmee tandartsassistenten taken in de praktijk uitvoeren(n = 472-502)

dagelijks wekelijks maan-delijks

(vrijwel) nooit

Te woord staan en ontvangen van patiënten

– beantwoorden telefoon 74% 18% 1% 7%

– beheren afsprakenboek 76% 16% 2% 6%

– ontvangen en informeren patiënten 81% 15% 1% 3%

– inschrijven c.q. controleren patiëntgegevens 72% 19% 3% 6%

Assisteren bij de patiëntenbehandeling

– aangeven instrumenten/materialen 80% 14% 2% 4%

– klaarmaken materialen 81% 14% 2% 3%

– afzuigen speeksel 78% 15% 2% 5%

– registreren (behandel)gegevens 73% 16% 2% 9%

Afsluiten van de patiëntenbehandeling

– zorgen voor (vervolg)afspraken, verwijskaarten 78% 16% 3% 3%

– informeren over pijnklachten/nabloedingen 54% 26% 9% 11%

– informeren over gebruik prothese e.d. 30% 23% 13% 34%

– opnieuw in orde brengen behandelplaats 84% 13% 1% 2%

Zelfstandig patiëntenzorg verlenen

– geven voorlichting mondgezondheid/mondhygiëne 29% 26% 10% 35%

– uitvoeren preventieve handelingen 25% 21% 4% 50%

– uitvoeren kleine reparaties aan protheses 1% 5% 2% 92%

– nemen afdrukken 13% 21% 9% 57%

– maken c.q. ontwikkelen röntgenfoto’s 67% 13% 2% 18%

Verzorgen van de patiëntenadministratie

– bijhouden patiëntkaart 73% 13% 3% 11%

– opstellen begrotingen 20% 15% 12% 53%

– verzorgen correspondentie 35% 16% 10% 29%

– verzenden techniekwerk 71% 21% 3% 5%

Organiseren en onderhouden van de praktijk

– opruimen en op orde houden praktijkruimten 87% 12% 1% %

– klaarleggen instrumentarium 85% 12% % 3%

– reinigen, desinfecteren/steriliseren instrumentarium 86% 12% % 2%

– beheren voorraden 63% 17% 9% 11%

Managementtaken

– superviseren over andere assistent(en) 9% 6% 7% 78%

– signaleren en oplossen problemen en klachten 20% 22% 23% 35%

– bijhouden praktijkadministratie 27% 18% 8% 47%

– zelfstandig afhandelen externe contacten 22% 19% 16% 43%

vaker dagelijks door MBO­gediplomeerde assistenten (al dan niet cursussen gevolgd)

vaker dagelijks door assistenten die cursussen hebben gevolgd (al dan niet MBO-gediplomeerd)

5714_V01_fc.indd 14 20-08-2008 13:51:46

��

verschil of assistenten al of niet MBO­gediplomeerd zijn of verdere cursus­sen hebben gevolgd. Taken die daarbij naar verhouding het meeste onder het wakend oog van anderen gebeuren, zijn het informeren van patiënten over pijnklachten en nabloedingen, het registreren van (behandel)gegevens en het opstellen van begrotingen.

Tot slotUit de vorige bijdrage over het onder­zoek naar de kwalificering van tand­artsassistenten bleek dat de formele diplomeringsgraad van tandartsas­sistenten in Nederland niet bijzon­der hoog is. De hier gepresenteerde uitkomsten laten echter zien dat het

behaald hebben van het MBO­diploma ‘Tandartsassistent’ en het volgen van cursussen wel effect heeft op de taakuitvoering. In algemeen geldt dat het takenpakket van gekwalificeerde assistenten breder is dan dat van hen die geen gerichte opleiding hebben. Dat uit zich in een grotere betrokken­heid bij de directe patiëntenzorg en in meer verantwoordelijkheid rondom het organiseren van de praktijk.In de volgende en laatste bijdrage over het onderzoek naar de diplomering en kwalificering van tandartsassistenten wordt ingegaan op de opvattingen over deze problematiek van zowel tandarts­assistenten zelf als ook de tandartsen bij wie zij in de praktijk werken.

Figuur 5

Zelfstandig of onder toezicht van de tandarts en/of een collega uitvoeren van taken door tandartsassistenten (n = 496)

helemaal zelfstandig 33%

gedeeltelijk zelfstandig, gedeeltelijk onder toezicht 62%

helemaal onder toezicht 5%

Onderzoek & Informatievoorziening Joost den BoerJosef Bruers

5714_V01_fc.indd 15 20-08-2008 13:51:46

��

Driekwart van de assistenten met een MBO-diploma ‘Tandartsassistent’ vindt dat zij na het behalen hiervan hun taken goed konden vervullen.Van de tandartsen is de helft deze mening toegedaan. Ruim de helft van de tand-artsen en bijna de helft van de assis-tenten zijn tevreden over de huidige opleidingssituatie van assistenten.

Om een beeld te krijgen van de (gewenste) diplomeringsgraad van tandartsassistenten hebben de NMT en IVA in oktober 2007 onderzoek gedaan onder 256 tandartsen en 502 tandartsassistenten. In de twee voor­gaande bijdragen (NT 06 en NT 08) zijn enkele algemene kenmerken van

de ondervraagde tandartsassisten­ten belicht en de wijze waarop zij zijn opgeleid. Voorts is ingegaan op de taken van de assistenten in relatie tot hun opleiding. Gebleken is dat 43% een MBO­opleiding ‘Tandartsassi­stent’ heeft afgerond en dat 62% (ook) één of meer cursussen heeft gevolgd in het kader van hun (verdere) oplei­ding. Deze assistenten voeren meer verschillende taken uit dan hun col­lega’s zonder diploma en degenen die geen cursussen hebben gevolgd. Deze derde en laatste bijdrage is gewijd aan de opvattingen van de tand­artsassistenten én van de tandartsen bij wie zij werkzaam zijn over de kwa­lificeringsgraad van assistenten.

Kwalificering van tandartsassistenten (3)

Figuur 6

Algemene opvatting van tandartsen en van tandartsassistenten over de kwalificeringsgraad van tandartsassistenten(n =247/489)

tandartsen assistenten

zeer slecht 8%

slecht 30% 48%

niet slecht, niet goed 58% 40%

goed 11% 3%

zeer goed 1% 1%

5714_V01_fc.indd 16 20-08-2008 13:51:46

��

KwalificeringsgraadDe tandartsen en tandartsassistenten kregen een aantal dezelfde vragen voorgelegd, waaruit een algemene opvatting over de kwalificerings­graad van assistenten viel af te leiden. Figuur 6 laat zien dat tandartsen posi­tiever zijn over de kwalificering dan tandartsassistenten zelf: tandartsen uiten zich immers in meer gevallen hierover positief of neutraal dan assi­stenten. Gevraagd naar de drie belangrijkste aspecten waarop zij hun keuze voor een nieuwe assistent bepalen, noemt overigens 57% van de tandartsen de gevolgde opleiding. Verder let 49% op de leeftijd van de kandidaat en 41% op de werkervaring. Opleidingsniveau, eventueel gevolgde cursussen en affi­niteit met bepaalde werkzaamheden spelen veel minder vaak (voor 32% of minder) een rol.

Taakuitvoering Desgevraagd laat 76% van de assis­tenten met een MBO­diploma ‘Tand­artsassistent’ weten dat zij direct na het behalen van hun diploma goed tot zeer goed in staat waren om hun taken in de praktijk op adequate wijze te vervullen. Zoals figuur 7 laat zien beoordelen anderen hun inzet direct na het behalen van het diploma als niet goed, niet slecht (18%) of zelfs als slecht (6%). Figuur 8 laat zien dat het oordeel van tandartsen over de inzet van MBO­gediplomeerde assistenten direct na het behalen van het diploma wat gereserveerder is. Overigens vindt 32% van de tandart­sen dat MBO­gediplomeerde assisten­ten in alle opzichten beter zijn voor­bereid op hun werkzaamheden dan assistenten zonder dit diploma, terwijl 26% zegt dat dit in sommige opzich­ten wel en in andere opzichten juist

Figuur 7

Mening over de wijze waarop tandartsassistenten direct na het behalen van een MBO-diploma Tandartsassistent de werkzaamheden in de praktijk uitvoe-ren, volgens tandartsen en volgens tandartsassistenten zelf (n =82/187)

tandartsen assistenten

slecht 6% 6%

niet slecht, niet goed 45% 18%

goed 42% 49%

zeer goed 7% 27%

5714_V01_fc.indd 17 20-08-2008 13:51:46

��

niet het geval is (figuur 8). Een betere voorbereiding van gediplomeerden blijkt dan vooral uit het feit dat zij vlot­ter zijn ingewerkt dankzij een bepaald kennisniveau (85%) en/of bepaalde vaardigheden (76%) en dankzij hun bekendheid met de uitvoering van de verschillende taken binnen de prak­tijk (65%). De slechtere voorbereiding betreft met name het feit dat zij niet flexibel zijn (41%) en/of te weinig erva­ring hebben op de werkvloer (38%).

VerbeterpuntenDesgevraagd zegt 42% van de assi­stenten in het onderzoek dat zij het niet nodig vinden om één of meer vaardigheden te verbeteren. De ove­rige 58% heeft die wens wel. Het meest (24%) worden dan vaardigheden genoemd ten aanzien van het zelfstan­dig behandelen van patiënten.Bepaalde wensen wat betreft de huidige werksituatie worden door 74% van de assistenten naar voren

gebracht. Deze betreffen vooral de hoogte van het salaris (56%), maar ook gelegenheid tot het uitbreiden van kennis en vaardigheden via cursus­sen (30%) en betere mogelijkheden om verdere cursussen en opleiding te combineren met het werk in de prak­tijk (21%).

Gewenste opleidingssituatieGevraagd op welke manier tandarts­assistenten het beste kunnen wor­den opgeleid, zegt 55% van de tand­artsen en 47% van de assistenten de voorkeur te geven aan de bestaande situatie, waarin assistenten de MBO­opleiding volgen en/of (verder) worden opgeleid in de praktijk (Tabel 1).

Tot slotOver het geheel genomen, kan wor­den vastgesteld dat er in het werkveld rond de kwalificering van tandartsas­sistenten geen grote problemen wor­den ervaren en dat velen van mening

Figuur 8

Oordeel van tandartsen over de wijze waarop tandartsassistenten met het MBO-diploma Tandartsassistent op hun werkzaamheden zijn voorbereid, in vergelijking tot assistenten die niet of anderszins zijn opgeleid(n = 250)

in alle opzichten beter 32%

in sommige opzichten beter, in sommige opzichten slechter 26%

noch beter, noch slechter 14%

weet niet 28%

5714_V01_fc.indd 18 20-08-2008 13:51:46

��

zijn dat de bestaande opleidingssitu­atie voldoet. Hoewel het takenpakket van (MBO­)gekwalificeerde assisten­ten breder is dan dat van hen die geen gerichte opleiding hebben, vinden lang niet alle tandartsen dat MBO­gediplo­meerden op alle werkterreinen beter op hun taak zijn voorbereid. Naast de MBO­opleiding blijkt de werkplek zeer belangrijk voor de (verdere) ontwik­keling van tandartsassistenten. Veel

tandartsen bieden hen daartoe ook de mogelijkheid om cursussen te vol­gen. Om deze vormen van opleiding en ontwikkeling van tandartsassisten­ten te stimuleren en te erkennen, zou daarom kunnen worden overwogen de mogelijkheid te creëren van het beha­len van een officieel getuigschrift op basis van de in de praktijk verworven competenties.

Tabel 1

Manier waarop tandartsassistenten volgens tandartsen en volgens assistenten het beste kunnen worden opgeleid(n =248/493)

tandartsen assistenten

zoals huidige situatie: MBO­opleiding huidige stijl of in de praktijk 55% 47%

binnen de praktijk, aan te vullen met cursussen uit breed aanbod 17% 21%

uitsluitend huidige MBO­opleiding, aan te vullen met cursussen uit breed aanbod 11% 17%

uitsluitend zwaardere MBO­opleiding, aan te vullen met cursussen uit beperkt aanbod 8% 9%

uitsluitend binnen de praktijk 2% 1%

weet niet 7% 5%

Onderzoek & Informatievoorziening Josef BruersBrigitte van Dam

5714_V01_fc.indd 19 20-08-2008 13:51:46

�0

5714_V01_fc.indd 20 20-08-2008 13:51:47

��

2

5714_V01_fc.indd 21 20-08-2008 13:51:48

��

3

5714_V01_fc.indd 22 20-08-2008 13:51:49

��

4

5714_V01_fc.indd 23 20-08-2008 13:51:50

��

De wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) heeft als doel het bevorderen en waarborgen van de kwaliteit van beroepsoefening en het beschermen van de zorgvrager tegen ondeskundig handelen door zorgver­leners. Iedereen die beroepsmatig zorg ver­leent, valt onder de Wet BIG. Dus ook als de beroepsbeoefenaar in kwes­tie niet bij of krachtens de Wet BIG geregistreerd is of daarin expliciet is opgenomen, zoals de (leerling) tand­artsassistent. Toch vallen (leerling­) tandartsassistenten, zoals uit boven­staande blijkt, onder de Wet BIG. Zij verlenen immers beroepsmatig zorg.

Wat betekent dit in de praktijk? Dit betekent dat als je als (leerling) tandartsassistent binnen je beroep een patiënt schade toebrengt, je straf­

baar bent. Dit betekent weer dat je als tandartsassistente jezelf steeds moet afvragen of je een bepaalde handeling voldoende beheerst om deze uit te kunnen voeren. Met andere woorden: Om een handeling uit te mogen voe­ren moet je bekwaam zijn en boven­dien bevoegd.

Je raakt bevoegd door het halen van een diploma tandartsassistent en bekwaam door het (veelvuldig) uitvoe­ren van een bepaalde handeling. Als je als assistente een opdracht uitvoert, ben je zelf en dus niet de tandarts, verantwoordelijk en aansprakelijk voor wat je doet. Mocht er iets fout gaan, dan kan jij als assistente straf­rechtelijk worden vervolgd. Daarom is het altijd goed om stil te staan of je een handeling zomaar mag en kan uitvoeren.

De Wet BIG? Die geldt toch niet voor mij? Of wel?

5714_V01_fc.indd 24 20-08-2008 13:51:50

��

CNV Tandartsassistenten is de lande-lijk groep binnen CNV Publieke Zaak die zich inzet voor professionalisering en positieverbetering van tandarts-assistenten.

CNV Tandartsassistenten ontwikkelt tal van activiteiten voor tandartsassis­tenten. Zo zijn er themabijeenkomsten over de inhoud van het beroep, is er informatievoorziening via nieuwsbrie­ven, het jaarlijkse infobulletin CNV Tandartsassistenten en de aanwezig­heid op relevante vakbeurzen.

CNV Tandartsassistenten een actieve beroepsgroepCNV Publieke Zaak is een actieve vak­bond die zich inzet voor de belangen

van tandartsassistenten. Een profes­sioneel werkapparaat ondersteunt de leden bij de individuele en collectieve belangenbehartiging. Alleen door deze samenwerking kan CNV Tandartsas­sistenten werken aan het tot stand komen van een cao. Het afsluiten van een cao voor deze beroepsgroep is van groot belang.

Ben jij of is je collega nog geen lid van CNV Publieke Zaak? Denk daar dan eens over na! Want de arbeids­voorwaarden en ­omstandigheden van tandartsassistenten kunnen een stuk beter! Samen sta je sterker in het overleg met de werkgever. Meer info: www.tandartsassistenten.nl of www.mijnvakbond.nl

CNV Tandartsassistenten

5714_V01_fc.indd 25 20-08-2008 13:51:50

��

Profiteer als lid van onze 2 Vitamine CNV Pakketten

PAKKET 1Gratis preventie met het Vitamine CNV Vakbond+ Pakket!Ontmoeting en netwerken binnen uw vakgebied, benut kansen en mogelijk­heden en vergroot uw beroepsinhou­delijke kennis.

PAKKET 2Gratis bescherming met het Vitamine CNV Rechtshulp+ PakketDit pakket bestaat uit:1 Werk en inkomen2 Beroepsziekten&Arbeidsongevallen3 Consumentenrecht4 Financieel Advies5 Verkeer­ &Letselschade6 Onroerende Zaken

Meer informatie: VitamineCNV.NL

CNV Publieke Zaak en de persoonlijke dienstverlening

5714_V01_fc.indd 26 20-08-2008 13:51:53

��

Regio 1Friesland, Groningen en Drentheregiokantoor AssenBezoekadres: Beilerstraat 10, 9401 PK AssenPostadres: Postbus 10085, 9400 CB AssenTelefoon: 0592 – 390 100E­mail: assen@cnvpubliekezaak.nl

Regio 2Gelderland en Overijsselregiokantoor ApeldoornBezoekadres:Ovenbouwershoek 9, 7328 JH ApeldoornPostadres:Postbus 193, 7300 AD ApeldoornTelefoon: 055 – 5264 200E­mail: apeldoorn@cnvpubliekezaak.nl

Regio 3Noord­Holland, Utrecht en Flevolandregiokantoor HilversumBezoekadres: Minister Hartsenlaan 7, 1217 LR HilversumPostadres: Postbus 500, 1200 AM HilversumTelefoon: 035 – 6264 300E­mail: hilversum@cnvpubliekezaak.nl

Regio 4Zuid­Hollandregiokantoor RotterdamBezoekadres:Heemraadssingel 163, 3022 CE RotterdamPostadres: Postbus 61000, 3002 HA RotterdamTelefoon: 010 – 47 87 400E­mail: rotterdam@cnvpubliekezaak.nl

Regio 5Zeeland, Noord­Brabant en Limburgregiokantoor EindhovenBezoekadres: Fazantlaan 3, 5613 CA EindhovenPostadres: Postbus 6190, 5600 HD EindhovenTelefoon: 040 – 21 71 500E­mail: eindhoven@cnvpubliekezaak.nl

Hoofdkantoor CNV Publieke ZaakBezoekadres: Carnegielaan 1, 2517 KH Den HaagPostadres: Postbus 84500, 2508 AM Den HaagTelefoon: 070 – 41 60 600E­mail: denhaag@cnvpubliekezaak.nlWebsite: www.mijnvakbond.nl

Adressen

Voor vragen of problemen op of met uw werk, kunt u contact opnemen met het regiokantoor bij u in de buurt.

5714_V01_fc.indd 27 20-08-2008 13:51:54

1000-20-8000-5511 CNV 2008 Kleur: zw

Stichting TOPOpleidingen voor Tandheelkundig Personeel

Kun je binnen zes weken tandartsassistent worden?Ja dat kan! Stichting TOP geeft een intensieve

basisopleiding ‘Tandartsassistent’ waarmee u binnen twee maanden aan de slag kunt.

Bent u geïnteresseerd in omscholing tot tandartsassistent of bent u tandarts en wilt u graag

een nieuwe assistent laten opleiden of bijscholen, dan biedt Stichting TOP hiervoor alle mogelijkheden.

Extra ondersteuning bij het dagelijks werk als assistent?

Bent u al werkzaam in de praktijk en wilt u zich verder ontwikkelen, dan kan Stichting TOP daarbij helpen met

doelgerichte applicatiecursussen.

Werving en selectie van tandheelkundig personeel?Wilt u van werkkring veranderen, dan kan Stichting

TOP u verwijzen naar tandartsen die op zoek zijn naar assistenten.

Heeft u als tandarts een nieuwe assistent nodig, dan kan Stichting TOP u mogelijk bedienen.

Gecertificeerd met het Q-keurmerk

Hoog resultaat:De opleiding bij Stichting TOP is kort en krachtig en biedt alle de noodzakelijke ingrediënten om snel tot een kwalitatief hoog resultaat te komen. De inhoud van de opleiding is zowel praktisch als theoretisch

gericht en wordt afgesloten met een examen.

Informatie:Stichting TOP, Mickey van Gendt 075 6144176 of 06 55307505

www.stichtingtop.nlWij zijn ook buiten de normale praktijkuren

telefonisch bereikbaar.

De kracht van deze beroepsopleiding:Doordat de leerlingen in deze kleine groep allemaal heel gemotiveerd zijn om hetzelfde doel te behalen, stimuleren ze elkaar om goed te studeren om het examen te kunnen halen. Door de praktijkgerichte en enthousiaste presentatie wordt de leerstof gemakkelijk opgenomen. Het resultaat is aantoonbaar effectief; alle door Stichting TOP opgeleide assistenten hebben een baan en doen het goed.

Opleiden in eigen praktijk?Alternatieven zijn: het opleiden door de tandarts in de praktijk of het doen van een schriftelijke cursus. Beide opties vergen veel van de tandarts en het duurt lang voordat de assistent zowel de theorie als de vaardigheden onder de knie heeft.

Schriftelijke cursus?Voor aankomende tandartsassistenten is een schriftelijke cursus als basis niet voldoende. Deze doelgroep kan beter studeren als de leerstof visueel inzichtelijk wordt gemaakt en de opleiding in kort tijdsbestek wordt gepresenteerd.

Studie belasting 266 uur in zes weken:De studiebelasting tijdens deze beroepopleiding is met 266 uur groot te noemen. Dit zijn veel meer uren dan wat met een schriftelijke cursus of inwerken in de praktijk gedurende een jaar kan worden bereikt. Bovendien zijn de leerlingen van Stichting TOP na zes weken al werkelijk functioneel inzetbaar. In de praktijk leren ze daarna de specifieke werkwijze van de tandarts aan.

Intensieve begeleiding:Het aantal leerlingen beperkt zich tot maximaal acht per opleiding waarbij een zeer persoonlijke en intensieve begeleiding mogelijk is.

Persoonlijke vorming:Er wordt ook veel aandacht besteed aan persoonlijke eigenschappen van de leerling die noodzakelijk zijn om als assistente goed te kunnen presteren. Deze manier van opleiden levert kwaliteit in korte tijd. Door de korte opleidingsduur is de prijs/kwaliteitsverhouding goed. De kosten worden snel terugverdiend door meer efficiency en hogere functionaliteit van de assistent.

1_1_stA5_zw_A.indd 1 19-08-2008 17:30:14

��

ACTA Dental Education B.V.Louwesweg 1 1066 EA Amsterdam Tel. (020) 518 83 08 / (020) 518 86 45Fax (020) 518 83 82 E­mail: paot@acta.nl Website: www.acta­qp.nl

Stichting Dentnet A.F.R. Tolmeijer Oude Delft 190 2611 HH Delft Tel. (015) 213 13 39Fax (015) 214 55 90

Centrum Tandheelkunde in bijzondere gevallen

De Weezenlanden 208011 JW Zwolle Tel. (038) 424 27 45Fax (038) 424 30 87 Inschrijven via de Stichting PAOT E­mail: ctbg@isala.nl

Edin Boerhaaveplein 9bPostbus 377 4600 AJ Bergen op Zoom Tel. (0164) 25 73 73Fax (0164) 24 99 59

Dentalhelp Balistraat 25 7556 AH Hengelo Tel. (074) 243 24 55Fax (074) 259 24 92E­mail: info@dentalhelp.nl

NMT Postbus 2000 3430 CA NieuwegeinTel. (030) 607 62 76Fax (030) 604 89 94

ROVIDAM DentalDental Uitzend­ en Bemiddeling­bureauKremerskamp 27231 GT WarnsveldTel. (0575) 57 00 60Fax (0575) 57 06 25E­mail: info@rovidam.nlWebsite: www.rovidam.nl

ANT (Associatie Nederlandse Tandartsen)

Gebouw KennemerhagheLeidsevaartweg 992106 AS HeemstedeTel. (023) 524 88 99Fax (023) 524 85 36E­mail: ant@ant­online.nl

Nuttige adressen van tandartsinstellingen en -organistaties

5714_V01_fc.indd 29 20-08-2008 13:51:54

�0

Adverteerdersindex

AACTA Dental Education B.V. – omslag 4

BBohn Stafleu Van Loghum – omslag 3

DDental Care Professionals – omslag 3

EEdin B.V. – pagina 2

JJDS Automatisering B.V. – pagina 4

LLetterfrack – pagina 2

RRovidam Dental – pagina 4

TStichting TOP – pagina 28

5714_V01_fc.indd 30 20-08-2008 13:51:54

��

Notitiepagina

5714_V01_fc.indd 31 20-08-2008 13:51:54

��

Notitiepagina

5714_V01_fc.indd 32 20-08-2008 13:51:54

1000-20- Kleur:

Verkrijgbaar op www.bsl.nl

www.bsl.nl P R A K T I S C H P A R T N E R S

Het enige vakblad voor tandartsassistentenOverzicht van de laatste ontwikkelingen in de tandheelkundeRijk geïllustreerd met vele kleurenfoto’s

•

•

•

Standby verschijnt zesmaal per jaar en is volledig af-

gestemd op het vakgebied van de tandartsassistent. Het

geeft informatie over actuele ontwikkelingen in de tand-

heelkunde, interessante achtergrondinformatie over ar-

beidsomstandigheden, behandelt praktijkvoorbeelden,

bespreekt cursussen en praktijkverhalen van andere

assistenten, boeken worden besproken en assistenten

worden ondervraagd naar aanleiding van een stelling.

Kortom, Standby is onmisbaar voor de

tandartsassistent.

Bel voor meer informatie

(030) 638 3736 of bezoek www.bsl.nlAbonnementsprijs:

€ 60,90 per jaar

Standby

5714_Pom3_279.indd 1 19-08-2008 17:52:49

1000-20-8000-5434 CNV 2008 Kleur: fc

nascholing voor tandartsassistenten

Een greep uit ons cursusaanbod:

� Preventieassistent (NMT gelicenceerd)

� Paro-Preventieassistent (NMT gelicenceerd)

� Opfriscursus reanimatie

Cursussen op locatie in jullie praktijk:

� Hygiëne in de praktijk

� Kleine beestjes, desinfectie en hygiëne

� Slijpen van instrumenten

� Communicatie

� Empowerment

ACTA Dental Education is een onderdeel van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam.

Telefoon: 020 - 518 8308 of 020 - 518 8449

E-mail: ade@acta.nl

Website: www.acta-de.nl

1_1_stA5_fc_A.indd 1 19-08-2008 17:54:37