Reactie CNV op sociaal akkoord (update zomer 2014)

2

Uitgebreide reactie CNV op Sociaal Akkoord – Zomer 2014

ONTSLAGRECHT

Wat stond er in de kabinetsplannen over het ontslagrecht? (2012)

Het kabinet wilde het ontslagrecht wijzigen, door ontslag mogelijk te maken nadat het

UWV alleen advies zou hebben gegeven. Bij ontslag zou iedereen een zogenoemde

transitievergoeding krijgen ter hoogte van een kwart maandsalaris per dienstjaar.

Wat was het resultaat van het sociaal akkoord? (april 2013)

In het sociaal akkoord waren nieuwe regels voor het ontslagrecht overeengekomen. Deze

zouden ingaan op 1 januari 2016. Ontslag is pas mogelijk na een voorafgaande toets

door het UWV of de kantonrechter. Iedere werknemer krijgt bij ontslag een

transitievergoeding van een derde maandsalaris per dienstjaar voor de eerste 10 jaren

dienstverband en de helft van een maandsalaris per dienstjaar voor de jaren daarna.

Voor mensen die op 1 januari 2016 50 jaar of ouder zijn zou een ruimere

overgangsregeling gelden.

Wat is de huidige stand van zaken? (zomer 2014)

De wet die uitvoering geeft aan de wijzigingen in het ontslagrecht, de Wet Werk en

Zekerheid, is op 10 juni jl. aangenomen door de Eerste Kamer. In de wet zijn de

wijzigingen in het ontslagrecht die waren afgesproken in het sociaal akkoord in tijd naar

voren getrokken, ze gaan in vanaf juli 2015 in plaats van vanaf januari 2016.

Wat vindt het CNV van het resultaat?

Het CNV heeft voortdurend gepleit voor een eenvoudiger en eerlijker stelsel. Het nieuwe

stelsel voorziet daarin. Er komt een transitievergoeding bij onvrijwillig ontslag, voor een

groter aantal mensen dan nu het geval is. Ook is het straks afhankelijk van de reden van

het ontslag welke ontslagroute wordt gehanteerd, waardoor dit voor werknemers vooraf

duidelijker is. In de komende tijd zal het CNV waakzaam zijn op de verdere uitwerking en

implementatie van de wet.

3

WERKLOOSHEIDSWET

Wat stond er in de kabinetsplannen over de WW? (2012)

Het kabinet wilde de WW in hoogte en duur terugbrengen naar maximaal één jaar

uitkering op basis van het laatstverdiende loon en één jaar uitkering op basis van het

minimumloon.


Tot 1 januari 2016 verandert er niets aan de huidige WW. De WW wordt vanaf 2016

anders georganiseerd. De wet geeft recht op twee jaar uitkering op basis van het

laatsverdiende loon. In de cao kunnen de overige maanden aangevuld worden tot het

huidige maximale recht van 38 maanden. En na een half jaar wordt elke vacature als

passend gezien. Werkgevers en werknemers krijgen de zeggenschap over de uitvoering

van de WW. Werknemers gaan vanaf 2016 wel geleidelijk meebetalen aan de WW.


In de Wet Werk en Zekerheid heeft het kabinet de voorstellen uit het sociaal akkoord

verwerkt. De maatregelen rondom de WW gaan in vanaf 1 januari 2016, behalve de

maatregel over het eerder moeten aanvaarden van passende arbeid. Die maatregel is in

het begrotingsakkoord van oktober 2013 door de politiek een half jaar naar voren

gehaald en deze gaat dus in op 1 juli 2015. Vanaf 1 januari 2016 wordt de opbouw van

de WW beperkt en de duur verkort naar 24 maanden, dit moet vervolgens in de cao

gerepareerd worden tot het huidige niveau (zie hieronder).

In de Sociaal Economische Raad (SER) zijn werkgevers, werknemers en onafhankelijke

leden nu met elkaar in gesprek hoe de zeggenschap over de WW meer bij sociale

partners kan komen te liggen en de financiering anders georganiseerd kan worden. Ook

is er in het advies aandacht voor de wijze waarop de opbouw en duur van de WW

gerepareerd moet worden. Dit moet vervolgens in de cao’s van de sectoren en bedrijven

worden opgenomen. Het advies van de SER moest in het voorjaar van 2014 worden

afgerond, maar dit zal later dit jaar worden.


Het CNV vindt het van groot belang dat er een oplossing voor de WW is gevonden die

toekomstbestendig is. Dat sociale partners meer zeggenschap krijgen over de WW is

eveneens van belang, omdat daarmee nog beter (langdurige) werkloosheid kan worden

voorkomen. De reparatie van de opbouw en de duur van de WW aan de cao-tafels is een

blijvend punt van aandacht voor het CNV. Dit moet op korte termijn uitwerking krijgen

wat het CNV betreft en hiervoor zet het CNV zich ten volste in binnen het overleg in de

SER.

4

FLEX

Wat stond er in de kabinetsplannen over Flex? (2012)

Het kabinet wilde vast en flex beter met elkaar in evenwicht brengen en streefde ernaar

om samen met werkgevers en vakbonden de wettelijke bescherming van flexwerkers te

verbeteren. Het kabinet stelde echter bijvoorbeeld in de Ziektewet maatregelen voor die

slecht zouden uitpakken voor flexwerkers.


Voortaan zijn er maar 3 contracten in maximaal 2 jaar mogelijk en worden contracten die

elkaar met een tussenpoos van minder dan 6 maanden opvolgen bij elkaar opgeteld

(herziening ketenbepaling). Daarnaast krijgen mensen met een flexibel contract meer

rechten, bijvoorbeeld op het gebied van scholing. In een contract dat korter is dan een

half jaar kan geen proeftijd worden afgesproken. In de zorg komt een verbod op nul-

urencontracten.

De arbeidsverledeneis die per 2014 zou worden ingevoerd in de Ziektewet wordt

afgeschaft. Door het schrappen van de arbeidsverledeneis houden mensen in de

Ziektewet recht op een uitkering gebaseerd op het laatstverdiende loon.

Er zal meer en scherper gecontroleerd worden, met extra arbeidsinspecteurs, om

schijnconstructies op de arbeidsmarkt steviger tegen te gaan.


Bij de vaststelling van de wet in de Eerste Kamer is in de Wet Werk en Zekerheid bepaald

dat de bovenstaande maatregelen rondom flexwerk ingaan op 1 januari 2015. De

herziening van de ketenbepaling gaat op initiatief van de Tweede Kamer pas in op 1 juli

2015. Mensen krijgen met deze ketenbepaling na 2 jaar aanspraak op een vast contract.

Door middel van het Actieplan Schijnconstructies wordt er uitwerking gegeven aan het

tegengaan van schijnconstructies. Ook komt de minister met een extra wet, de Wet

Aanpak Schijnconstructies. Zie ook: http://www.cnv.nl/actueel/nieuws/nieuwsdetail/cnv-

steunt-aanpak-schijnconstructies/


Het akkoord verbetert de positie van flexwerkers en daar heeft het CNV zich ook steeds

voor ingezet.

5

PARTICIPATIEWET

Wat stond er in de kabinetsplannen over de Participatiewet? (2012)

De instroom in de Sociale Werkvoorziening (SW) in zijn huidige vorm stopt in 2014.

Gemeenten krijgen binnen de wettelijke daders ruimte om zelf beschut werk als

voorziening te organiseren. Er is geld om via deze voorziening structureel 30.000

werkplekken te realiseren op het niveau van het wettelijk minimum loon. Er komt een

quotumregeling voor het in dienst nemen van mensen met een arbeidsbeperking door

grotere werkgevers (boven de 25 werknemers).


In het sociaal akkoord is afgesproken dat werkbedrijven een belangrijk rol gaan spelen in

het aan het werk krijgen en houden van mensen die door lichamelijke, verstandelijke

en/of psychische beperking ondersteuning nodig hebben om te kunnen meedoen op de

arbeidsmarkt. Bij voorkeur worden deze mensen geholpen naar een baan binnen een

regulier bedrijf, maar voor de mensen die dat nodig hebben blijven er beschutte

werkplekken. Met het sociaal akkoord krijgen mensen in tegenstelling tot eerdere

plannen van het Kabinet eerder de mogelijkheid het minimumloon te verdienen en

kunnen ze niet langdurig uitkomen op minder dan het wettelijk minimumloon. De

hierboven genoemde werkbedrijven worden regionaal georganiseerd in 35 regio’s.

Werkgevers, werknemers en gemeenten werken hierin samen. In het akkoord is

afgesproken dat bedrijven zich inspannen om mensen met een beperking aan het werk te

krijgen. Het aantal extra banen loopt vanaf 2014 per jaar op tot een jaarlijkse groei van

het aantal garantiebanen van 10.000 banen per jaar in 2020. In totaal betekent dat dat

er in 2026 100.000 banen in de marktsectoren moeten zijn en 25.000 banen in de

overheidssectoren . Als dat niet lukt, dan komt er mogelijk toch een quotumregeling.


Vlak voor het sluiten van het sociaal akkoord werd ‘De Werkkamer’ opgericht. ‘De

Werkkamer’ is een overleg tussen sociale partners en gemeenten. Dit overleg speelt een

belangrijke rol in de uitwerking van de afspraken uit het sociaal akkoord, de vertaling

naar de 35 regio’s, de inrichting van de werkbedrijven en de toegezegde banen van

werkgevers. De gemeenten en sociale partners zijn het erover eens dat mensen uit de

Wajong en mensen op de wachtlijst van de SW als eerste in aanmerking moeten komen

voor de toegezegde banen. Daarnaast worden er in een aantal regio’s pilots gestart met

de werkbedrijven. Zo kan ervaring worden opgedaan met hoe bemiddeling naar werk het

beste kan plaatsvinden en welke instrumenten daarvoor nodig zijn. De Participatiewet

zelf is inmiddels door de Tweede- en Eerste Kamer aangenomen. De planning is dat deze

1 januari 2015 van kracht wordt.

6


Het CNV vindt een volwaardige arbeidsplaats voor iedereen op de arbeidsmarkt, met en

zonder beperking, van groot belang. Dat werkgevers de komende jaren een baangarantie

geven aan 125.000 mensen met een beperking is dan ook positief. De plaatsing en

begeleiding van mensen met een beperking wordt uitgevoerd door nieuwe regionale

werkbedrijven, die daarvoor ook de middelen krijgen. Dit vergroot de kans op

daadwerkelijk een baan voor deze doelgroep. De tot op heden geboekte voortgang bij de

uitwerking is hoopgevend. De beperkte financiële ruimte bij gemeenten, de positie van

nieuwe ‘jonggehandicapten’ en de beschikbare instrumenten blijven wel een punt van

zorg.

7

PENSIOENEN

Noot: Naast de hieronder besproken Kabinetsplannen op het gebied van pensioenen, is

het huidige Kabinet ook bezig met het herzien van het zogenaamde Financieel

Toetsingskader (FTK).Over dit onderwerp zijn in het sociaal akkoord geen afspraken

gemaakt en is dus niet hier terug te vinden. Het CNV houdt zich hier wel mee bezig: zie

www.cnv.nl

Wat stond er in de kabinetsplannen over de pensioenen? (2012)

In het regeerakkoord werd aangegeven dat de mogelijkheid om fiscaalvriendelijk

pensioen op te bouwen wordt beperkt. Ook kondigde het kabinet een

overbruggingsregeling aan voor mensen met AOW-gat. Het CNV vond deze regeling

onvoldoende.


Werkgevers, werknemers en het kabinet zouden zoeken naar mogelijkheden om de

pensioenopbouw te handhaven, hiervoor is door het kabinet een beperkt budget

beschikbaar gesteld. In het sociaal akkoord is afgesproken dat de regeling voor mensen,

die zich niet konden voorbereiden op de verhoging van de pensioenleeftijd, wordt

uitgebreid. Dat is goed omdat deze mensen anders met een grote onverwachte

inkomensdaling te maken krijgen.


Het is werkgevers, werknemers en kabinet niet gelukt om tot een afspraak te komen

waarin de mogelijkheid fiscaalvriendelijk pensioen op te bouwen niet wordt beperkt. Het

CNV heeft vervolgens bij de Tweede- en Eerste Kamer haar bezwaren geuit tegen een

beperking van het fiscaalvriendelijk pensioensparen. Dit had succes want, de Eerste

Kamer besloot het kabinetsvoorstel te verwerpen. In december 2013 is het kabinet

vervolgens met een nieuw voorstel gekomen. In dit voorstel wordt het pensioensparen

minder beperkt dan in het eerdere voorstel (naar 1,875 procent in plaats van naar 1,75

procent). Dit voorstel is inmiddels aangenomen door de Eerste en Tweede Kamer. De

verlaging van het pensioensparen gaat in per 1 januari 2015.

De (dankzij het sociaal akkoord uitgebreide) overbruggingsregeling voor mensen met een

AOW-gat is in 2013 ingevoerd.


De verlaging van het fiscaalvriendelijk pensioensparen is uiteindelijk minder groot dan in

het eerste voorstel van het kabinet. Het maximale opbouwpercentage wordt namelijk niet

naar 1,75 procent verlaagd maar naar 1,875 procent Een verbetering dus, maar toch

8

blijft overeind dat iedereen vanaf 1 januari 2015 minder pensioen kan opbouwen. Dit is

teleurstellend. Het CNV had liever een opbouwpercentage van tenminste 2 procent

gehad, omdat een goed pensioen daarmee beter haalbaar is. De in het sociaal akkoord

afgesproken overbruggingsregeling is een verbetering en daarom is het CNV is tevreden

met de invoering hiervan.

9

NULLIJN

Wat stond er in de kabinetsplannen over de nullijn? (2012)

Ambtenaren en onderwijzend personeel blijven op de nullijn, personeel in de zorg komt

op de nullijn.

Wat was het resultaat van het sociaal overleg? (april 2013)

Het bezuinigingspakket van het kabinet voor 2014, waar de nullijn voor medewerkers in

de zorg, onderwijzers en ambtenaren onderdeel van was, is door het kabinet

ingetrokken.


Korte tijd na het Sociaal Akkoord werd ook een Zorgakkoord gesloten waarin

werkgevers- en werknemersorganisaties in de zorg, waaronder CNV Publieke Zaak,

afspraken hebben gemaakt met het kabinet over de zorg. In dat akkoord spraken ze

onder andere af dat de nullijn in de zorg van tafel werd gehaald. (zie:

http://www.mijnvakbond.nl/CNV-Publieke-Zaak-sluit-

zorgakkoord?highlight=zorgakkoord)

De nullijn voor ambtenaren lijkt van de baan, maar nog niet overal. Op 15 juli is er

akkoord gesloten over een nieuwe cao gemeenten die – met terugwerkende kracht –

loopt van 1 januari 2013 tot 1 januari 2016. Momenteel lopen de onderhandelingen over

een nieuwe cao voor de rijkssector, maar nieuwe afspraken zijn hier nog niet over. Voor

actuele informatie over de cao onderhandelingen voor ambtenaren kunt u terecht op:

www.mijnvakbond.nl

De nullijn voor personeel in het onderwijs werd met de afspraken uit het Nationaal

Onderwijsakkoord van september 2013, van tafel gehaald. In het Nationaal

Onderwijsakkoord zijn o.a. afspraken gemaakt over ruimte voor loonontwikkeling in

2014, in relatie tot 2015 en een extra bedrag van € 34 miljoen dat beschikbaar komt

voor meer loonruimte in 2014. Afspraken over loonsverhogingen moeten gemaakt

worden in de verschillende cao’s binnen het onderwijs. Zo is er recent onder andere een

cao akkoord gesloten over de cao voor het Voortgezet Onderwijs met daarin een

loonsverhoging van 1,2%. Voor actuele informatie over de cao onderhandelingen in het

onderwijs kunt u terecht op: www.cnvonderwijs.nl

Wat vindt het CNV hiervan?

In het sociaal akkoord zijn over de nullijn afspraken gemaakt. Die afspraken zijn nog

steeds maar deels nagekomen. Dat geeft ongelijkheid en scheve verhoudingen. Dat is

niet bevorderlijk voor de rust in de overheidssector, maar komt de productiviteit en de

consumptie ook niet ten goede.

10

JEUGDWERKLOOSHEID

Wat stond er in de kabinetsplannen over jeugdwerkloosheid? (2012)

In het regeerakkoord werd niet gerept over het almaar groter wordende probleem van de

jeugdwerkloosheid.


Werkgevers en werknemers zijn na ondertekening van het sociaal akkoord per direct een

Actieteam Crisisbestrijding gestart. In dit Actieteam zitten naast vertegenwoordigers van

sociale partners ook vertegenwoordigers van de gemeenten, het ministerie van SZW, het

UWV en de ambassadeur jeugdwerkloosheid. Dit Actieteam heeft ondermeer tot taak om

ondersteuning te bieden aan sectoren en regio’s die met plannen komen om het

functioneren van de arbeidsmarkt te verbeteren en de werkloosheid (van alle groepen,

met specifieke aandacht voor jongeren) te verminderen. Ook landelijk worden

maatregelen genomen om meer jongeren aan het werk te krijgen. Het instrument

Startersbeurs dat mede door CNV Jongeren ontwikkeld is wordt specifiek aangeraden en

kan door gemeenten worden ingezet. Verder is afgesproken dat jongeren een

zogenaamde Youth Guarantee krijgen. Dat betekent dat zij bij het schoolverlaten meteen

een aanbod krijgen voor stage of training, voortzetting van de opleiding, of als dat

mogelijk is een werkaanbod. Daarnaast zouden er projecten op gemeentelijk niveau

komen, waarin oudere werknemers starters op de arbeidsmarkt naar werk begeleiden.


De minister van SZW heeft in totaal 590 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de

zogeheten Sectorplannen. Deze plannen worden gecoördineerd door het Actieteam

crisisbestrijding. De 590 miljoen euro is beschikbaar om de sectorplannen voor de helft

te financieren, de andere helft wordt geïnvesteerd door sectoren en regio’s die een plan

indienen (in totaal dus meer dan 1 miljard). In het eerste aanvraagtijdvak (1 oktober –

31 december 2013) zijn 35 sectorplannen ingediend bij het ministerie van SZW voor een

bedrag van meer dan 200 miljoen euro. In deze plannen wordt veel aandacht besteed

aan de instroom van jongeren op de arbeidsmarkt. Onder andere door het creëren van

leerwerkbanen. Inmiddels zijn zeven aanvragen goedgekeurd en er volgen spoedig meer.

Het tweede aanvraagtijdvak liep van 1 april tot en met 31 mei 2014. Als gevolg van een

afspraak in het Begrotingsakkoord van PvdA, VVD, D66, ChristenUnie en SGP dienen de

maatregelen van de sectorplannen die in dit tijdvak worden aangevraagd voor een derde

deel aan bestrijding van jeugdwerkloosheid ten goede te komen.


Het CNV vindt de resultaten tot nu toe positief. De eerste sectorplannen zijn echter net

goedgekeurd en de looptijd van de plannen is ongeveer twee jaar, voor een definitief

oordeel is het daarom nog te vroeg.

11

ONTWIKKELINGSBUDGETTEN

Waarom wil het CNV ontwikkelingsbudgetten?

Het CNV vindt het van groot belang dat werkgevers en werknemers voortdurend

investeren in de persoonlijke ontwikkeling van werknemers. Alleen zo kunnen

werknemers hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten en werkloosheid voorkomen.

Zeker wanneer mensen tot op latere leeftijd moeten doorwerken is dit heel belangrijk.

Wat wilde het CNV concreet inbrengen in de sociale agenda?

Werkgevers die niet investeren in ontwikkeling van hun medewerkers moeten bij ontslag

extra betalen. Werknemers krijgen een ontwikkelingsbudget in de sector waarin zij

werken, ze kunnen dit vrij besteden. Deze opgebouwde rechten moet je mogen

meenemen wanneer je van baan verandert. Opleidingsfondsen in sectoren moeten hierbij

sectoroverstijgend samenwerken. En dit ontwikkelingsbudget geldt zowel voor

werknemers in de flexibele schil als voor werknemers met een dienstverband voor

onbepaalde tijd (vast en flex).

Wat was er in het sociaal akkoord gekomen? (april 2013)

Werkgevers en werknemers hebben afgesproken dat in een sector opgebouwde rechten,

kennis, en ervaring worden erkend en meegenomen kunnen worden naar een andere

werkgever, ook als dat een andere sector betreft. Bestaande en nieuw op te richten

(sectorale) opleidings- en ontwikkelingsfondsen moeten dit mogelijk maken.

Ook hebben werkgevers en werknemers afgesproken dat scholings- en

ontwikkelingsfaciliteiten ook moeten gelden voor mensen met een flexibel contract en

ZZP-ers. Flexibele werknemers moeten volgens het akkoord scholing aangeboden krijgen

tot minimaal de startkwalificatie, en ze moeten gelijke toegang krijgen tot de scholing in

de sector of die van het bedrijf waar ze werken.

In het akkoord staat dat het van belang is dat werkgevers én werknemers investeren in

de ontwikkeling van werknemers. Als dat niet gebeurt, dat kan dat gevolgen hebben voor

de hoogte van de vergoeding bij onvrijwillig ontslag.

Wat is de huidige stand van zaken (zomer 2014)

Het maken van afspraken over scholing is een belangrijk punt in het

arbeidsvoorwaardenbeleid van het CNV. Hierover worden in cao’s afspraken gemaakt met

werkgevers, bijvoorbeeld over in het inzetten van het instrument EVC (Erkenning van

Verworven Competenties) waarmee inzichtelijk gemaakt kan worden welke ervaring

iemand in of naast zijn/haar werk heeft opgedaan. Op dit moment komt een aantal cao’s

moeizaam tot stand. Dat betekent ook dat er op dit punt nog niet in alle sectoren

voortgang te melden is.

12


Scholing en ontwikkeling van mensen is en blijft een belangrijk punt voor het CNV. In de

verdere uitwerking van het Sociaal Akkoord en in de cao’s die het CNV sluit zal hier

blijvend op gelet worden.

Reactie CNV op sociaal akkoord (update zomer 2014)

News & Politics

Transcript of Reactie CNV op sociaal akkoord (update zomer 2014)