WelkomWelkomWelkomWelkom

G d di t L 6 7 8G d di t L 6 7 8Godsdienst, Les 6, 7 en 8Godsdienst, Les 6, 7 en 8Sekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienstgg

Sekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienst

11 Bijb l d h A li h ijdBijb l d h A li h ijd1.1. Bijbelse opdracht: Apostolische tijd Bijbelse opdracht: Apostolische tijd 2.2. Martelaren tot ConstantijnMartelaren tot Constantijnjj

(Van onderdrukking naar erkenning)(Van onderdrukking naar erkenning)33 E t t t tE t t t t3.3. Eerste stemmen van protestEerste stemmen van protest4.4. Christenen worden heersersChristenen worden heersers5.5. Meerstemmen van protestMeerstemmen van protest

Een Bijbelse opdrachtEen Bijbelse opdrachtMattheus 28 : 17-20 De elf leerlingen gingen naar

Galilea, naar de berg die Jezus hun had genoemd, 17 en toen ze hem zagen bewezen ze hem eer, al m

wB

JE

17 en toen ze hem zagen bewezen ze hem eer, al twijfelden enkelen nog. 18 Jezus kwam op hen toe en zei: ‘Mij is alle macht gegeven in de hemel en op de aarde v=

GEf

hDJm

de aarde.

19 Ga dus op weg en maak alle volken tot mijn l li d h t d i d d m

/wat

ch?v

leerlingen, door hen te dopen in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest,

20 en hun te leren dat ze zich moeten houden aan alles

yout

ube.

com

wat ik jullie opgedragen heb. En houd dit voor ogen: ik ben met jullie, alle dagen, tot aan de voltooiing van deze wereld.’ tp

://w

ww

.y

http://www.youtube.com/watch?v=mFr4vk3lODs (Christenvervolging)http://www.youtube.com/watch?v=fc8qOXeTsUQ (Een Bijbelse opdracht Matt. 28:19)http://www.voorleesbijbel.nl/ ht

t

p y ( g g)

Een Bijbelse opdrachtEen Bijbelse opdrachtM t lM t lMartelarenMartelaren

Jakobus Andreas Petrus

PaulusPaulus

PaulusPaulusIk heb harder gezwoegd, heb vaker gevangengezeten, heb Ik heb harder gezwoegd, heb vaker gevangengezeten, heb veel meer lijfstraffen ondergaan, ben vaker in doodsgevaar veel meer lijfstraffen ondergaan, ben vaker in doodsgevaar geweest. 24geweest. 24 Door de Joden ben ik vijfmaal met veertig min Door de Joden ben ik vijfmaal met veertig min één zweepslagen gestraft, 25één zweepslagen gestraft, 25 ik ben driemaal met stokslagen ik ben driemaal met stokslagen gestraft, ik ben eenmaal met stenen bekogeld en heb gestraft, ik ben eenmaal met stenen bekogeld en heb driemaal schipbreuk geleden. Eén keer heb ik een heel driemaal schipbreuk geleden. Eén keer heb ik een heel etmaal op zee rondgedreven. 26etmaal op zee rondgedreven. 26 Voortdurend was ik Voortdurend was ik onderweg, bedreigd door rivieren, rovers, volksgenoten en onderweg, bedreigd door rivieren, rovers, volksgenoten en vreemdelingen, in gevaar in de stad, in de woestijn, op zee vreemdelingen, in gevaar in de stad, in de woestijn, op zee en te midden van schijngelovigen. 27en te midden van schijngelovigen. 27 Ik heb gezwoegd en Ik heb gezwoegd en geploeterd, vaak zonder te slapen, hongerig en dorstig, vaak geploeterd, vaak zonder te slapen, hongerig en dorstig, vaak zonder te eten, verkleumd en zonder kleren. zonder te eten, verkleumd en zonder kleren.

QuoQuo VadisVadisQuoQuo VadisVadis

H t li dH t li dHet evangelie de Het evangelie de wereld door. wereld door. 1. Preken 1. Preken 2 apologeten2 apologeten2. apologeten 2. apologeten 3. Levenswandel 3. Levenswandel 4. christen soldaten 4. christen soldaten 5 Vervolgingen5 Vervolgingen5. Vervolgingen5. Vervolgingen

Opdracht 1Opdracht 1Opdracht 1Opdracht 1Antwoorden bij opdracht 1 op bladzijde 25:De Romeinen zagen het christendom aanvankelijk als een joodse sektesekte . Sommigenstonden echter wel sympathieksympathiek tegenover deze nieuwe godsdienst Vooral de levenswijzelevenswijzestonden echter wel sympathieksympathiek tegenover deze nieuwe godsdienst. Vooral de levenswijzelevenswijzevan de christenen, waarin veel nadruk werd gelegd op naastenliefdenaastenliefde sprak velen aan.Anderen vonden de ideeën over een levenleven nana dede dooddood maar dwaas. Ook het idee dater maar éénéén God zou zijn die geen offersoffers verlangde vonden zij vreemder maar éénéén God zou zijn die geen offersoffers verlangde, vonden zij vreemd.Ook begrepen velen niet dat christenen hun bezittingenbezittingen gingen delen met anderen.Ronduit afwijzend stonden velen tegenover het idee dat je iemand vereert, die gekruisigdgekruisigdis. Dit was immers de straf voor een misdadigermisdadiger.is. Dit was immers de straf voor een misdadigermisdadiger.Over de rituelenrituelen van de christenen hadden de Romeinen zo hun eigen gedachten.Er deden allerlei verhalenverhalen de ronde. Bijvoorbeeld dat ze het lichaamlichaam aten en bloedbloeddronken van Jezus.Maar de christenen hielden tijdens hun bijeenkomsten een maaltijdmaaltijd, waarbij zij herdachtendat Jezus gestorvengestorven was en weer was opgestaanopgestaan. Een voorwaarde om dezebijeenkomst mee te mogen maken was dat iemand eerst christenchristen moest zijn.De christenen stonden afwijzend tegenover andere godengoden en ook weigerden zij om dekeizer als godgod te vereren. Dit zorgde ervoor dat de Romeinse overheid hen als vijandenvijandenbeschouwde, waardoor zij soms van vervolgingenvervolgingen te lijden hadden.

De kerkDe kerkDe kerkDe kerk

De bijbelDe bijbel -- OntstaanOntstaanDe bijbel De bijbel OntstaanOntstaan

De omekeerDe omekeer –– Constantijn de GroteConstantijn de GroteDe omekeer De omekeer Constantijn de GroteConstantijn de Grote

Opdracht 2Opdracht 2Opdracht 2Opdracht 2

1.1. FF22 GG2.2. GG3.3. DD 6.6. BB4.4. EE 7.7. CC

88 AA5.5. II 8.8. AA99 HH9.9. HH

KerstfeestKerstfeest -- OntstaanOntstaanKerstfeest Kerstfeest OntstaanOntstaan

Opdracht 3Opdracht 3H t h i t d i t t i d id t lijk h k h t R i ijk i h tHet christendom is ontstaan in de zuidoostelijke hoek van het Romeinse rijk, in het land dat nu IsraëlIsraël heet. Via Klein-Azië, dat tegenwoordig Turkije heet, werd de nieuwe godsdienst verkondigd tot in GriekenlandGriekenland. Vanuit dat land maakt het de oversteek naarItaliëItalië en enkele jaren later werd ook in het nog westelijker gelegen SpanjeSpanjeItaliëItalië en enkele jaren later werd ook in het nog westelijker gelegen SpanjeSpanjehet christelijk geloof verkondigd. In diezelfde eeuwen bereidde het christendom zich ook uit over het noorden van werelddeel AfrikaAfrika.

In West-Europa nam het aantal christenen vooral toe in FrankrijkFrankrijk, dat een belangijkland werd in de geschiedenis van het christendom. Vanuit dit land, dat toen nog GalliëGalliëheette bereikte het christendom ook het zuiden van NederlandNederland De eerste bisschop inheette, bereikte het christendom ook het zuiden van NederlandNederland. De eerste bisschop indat gebied was Servatius, die omstreeks 350 zetelde in Maastricht.Vanaf het jaar 600 werden er vanuit Frankrijk zendelingen (missionarissen) gestuurd naar het noordwestelijk gelegen EngelandEngeland en naar het nabijgelegen eiland IerlandIerland.naar het noordwestelijk gelegen EngelandEngeland en naar het nabijgelegen eiland IerlandIerland.

Rond 700 hebben monniken vanaf deze eilanden het evangelie verkondigd in NederlandNederland en het daaraan grenzende DuitslandDuitsland. In de daarop volgende eeuwen werd g p ghet evangelie ook gepredikt in het oostelijker gelegen PolenPolen en in grote delen vanRuslandRusland en in noordelijke landen van ScandinavëScandinavë.

Eerste stemmen van protestEerste stemmen van protestEerste stemmen van protestEerste stemmen van protest

Christendom OntwikkelingenChristendoma. Sober leven en liefde

onder elkaar

Ontwikkelingena. Weelderig leven,

aanzien, geldb. Dienen

c. Naaste liefdeb. Macht

c. Egoïsme

dienendienen en delen en delen de fluit en de duitde fluit en de duit

Het klooster levenHet klooster levenBenedictusBenedictus van van NursiaNursia

1 Armoede1.Armoede2 Gehoorzaamheid2.Gehoorzaamheid3 Celibaat3.Celibaat

Opdracht 4Opdracht 4Opdracht 4Opdracht 4

Opdracht 4Opdracht 4Opdracht 4Opdracht 4

Sekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienst

11 Bijb l d h A li h ijdBijb l d h A li h ijd1.1. Bijbelse opdracht: Apostolische tijd Bijbelse opdracht: Apostolische tijd 2.2. Martelaren tot ConstantijnMartelaren tot Constantijnjj

(Van onderdrukking naar erkenning)(Van onderdrukking naar erkenning)33 E t t t tE t t t t3.3. Eerste stemmen van protestEerste stemmen van protest4.4. Christenen worden heersersChristenen worden heersers5.5. Meerstemmen van protestMeerstemmen van protest

Christenen worden heersersChristenen worden heersersChristenen worden heersersChristenen worden heersers

D ht d h i t dt t d tD ht d h i t dt t d tDe macht van de christenen wordt steeds groter:De macht van de christenen wordt steeds groter:1.1. Gregorius I Gregorius I (590(590--604)604)gg (( ))2.2. Gregorius VIIGregorius VII (1073(1073--1085)1085)33 I iI i IIIIII (1198(1198 1216)1216)3.3. InnocentiusInnocentius III III (1198(1198--1216)1216)4.4. Schisma Schisma (1054)(1054)( )( )

Gregorius I Gregorius I (590(590--604)604)gg (( ))1.1. Celibaat (gezinsverlating)Celibaat (gezinsverlating) Arme gezinnenArme gezinnen

Veel bidden voor niksVeel bidden voor niks2.2. VagevuurVagevuur3.3. MisofferMisoffer

Veel bidden voor niksVeel bidden voor niks Jezus offer was in één Jezus offer was in één

kk4.4. Gregoriaanse gezangenGregoriaanse gezangen

keer genoegkeer genoeg In dwangbuis van de kerkIn dwangbuis van de kerk

Willibrord Willibrord Standbeeld in Standbeeld in

BonifatiusBonifatius bij bij DokkumDokkum

UtrechtUtrecht vermoordvermoordStandbeeld in Standbeeld in DokkumDokkum

Verspreiding ChristendomVerspreiding Christendomhttp://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20040130_bonifatius02

p gp g Politiek leider (incl. militaire macht)Politiek leider (incl. militaire macht)

Gregorius VII Gregorius VII (1073(1073--1085)1085)gg (( ))1. Paus benoemd kardinalen1. Paus benoemd kardinalen2. Celibaat aangescherpt2. Celibaat aangescherpt3 Verbood Simonie3 Verbood Simonie3. Verbood Simonie3. Verbood Simonie

--Ambt voor geldAmbt voor geld--4 Investituur verboden4 Investituur verboden4. Investituur verboden4. Investituur verboden

--Staf en ring voor geldStaf en ring voor geld--Hendrik IV Hendrik IV voor de poort te voor de poort te ConossaConossaConossaConossa

KruistochtenKruistochten

Enige macht in de wereldEnige macht in de wereld Enige macht in de kerkEnige macht in de kerkgg Geeft aan regering staatsgezagGeeft aan regering staatsgezag http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070221_dekruistochten01

http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070221_dekruistochten02

InnocentiusInnocentius III III (1198(1198--1216)1216)1.1. Interdict Interdict

d ld l–– geen deelname aan sacramentengeen deelname aan sacramenten2.2. Inquisitie Inquisitie

–– ketters opsporen en berechtenketters opsporen en berechten3. 3. Concilie 1215Concilie 1215

–– werkelijke verandering werkelijke verandering lichaamlichaam--bloedbloedlichaamlichaam bloedbloed

4.4. Kerkelijke verplichtingenKerkelijke verplichtingenbi ht ibi ht i–– biecht en communiebiecht en communie

http://www.youtube.com/watch?v=wVCF56-o71M

De paus machtiger dan de Keizer!!De paus machtiger dan de Keizer!!

Schisma Schisma -- 10541054

Rooms-Katholieka. Paus

Orthodoxe kerkena. Midden-Oosten en

Oost Europab. Romec. Absolute politiek,

Oost-Europab. Patriarchenc. Iconostase: wand met p ,

militaire en kerkelijk gezag

heilige (altijd Jezus en Maria)d. Nikolaas

Sekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienstSekte wordt staatsgodsdienst

11 Bijb l d h A li h ijdBijb l d h A li h ijd1.1. Bijbelse opdracht: Apostolische tijd Bijbelse opdracht: Apostolische tijd 2.2. Martelaren tot ConstantijnMartelaren tot Constantijnjj

(Van onderdrukking naar erkenning)(Van onderdrukking naar erkenning)33 E t t t tE t t t t3.3. Eerste stemmen van protestEerste stemmen van protest4.4. Christenen worden heersersChristenen worden heersers5.5. Meerstemmen van protestMeerstemmen van protest

Meerstemmen van protest 39Meerstemmen van protest 39--4343Meerstemmen van protest 39Meerstemmen van protest 39 43431. Franciscus 1. Franciscus ––

boeteprediker enboeteprediker enboeteprediker en boeteprediker en verpleger van zieken en verpleger van zieken en preken tot de dierenpreken tot de dieren

http://www schooltv nl/beeldbank/clip/20070901 dierendag01

preken tot de dierenpreken tot de dieren

2 Motie en Franciscanen2 Motie en Franciscanenhttp://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20070901_dierendag01 2. Motieven Franciscanen2. Motieven Franciscanen-- SolidariteitSolidariteit3. Clarissen3. Clarissen-- NatuurNatuur-- VredeVrede

4. Dominicanen4. Dominicanen5 Jezuïeten5 Jezuïeten

Sterk bijgedragen aan ontwikkeling van onderwijs, Sterk bijgedragen aan ontwikkeling van onderwijs, k d d di t i k l dbk d d di t i k l db

5. Jezuïeten 5. Jezuïeten

geneeskunde, godsdienst, muziek, landbouw en geneeskunde, godsdienst, muziek, landbouw en veeteelt.veeteelt.

Opdracht 5Opdracht 5t t tOpdracht 5Opdracht 5punten punten punten1 a 1 6 a 1 11 a 1

b 1 b 2 b 2b 1 b 2 b 2c 3 c 3 c 3

2 a 3 7 a 2 12 a. 1b 1 b 3 b 3c 3 c 1 c 1

3 1 8 1 13 13 a 1 8 a 1 13 a 1b 2 b 1 b 3c 3 c 3 c 2c 3 c 3 c 2

4 a 1 9 a 3 a 1b 3 b 2 b 3c 1 c 1 c 2

5 a 3 10 a 3 15 a 1b 1 b 2 b 3b 1 b 2 b 3c 1 c 1 c 2

11PP AA TT RR II AA RR CC HH

22II CC OO OO NN

33RR OO MM EE

1111 1212 1313 44

OO KK KK UU MM1111

RR OO OO MM SS1212

JJ EE ZZ UU SS1313

MM AA44

SS1010

DD EE LL II KK WW II EE ËË NN2121

BB RR AA NN DD2222

EE NN CC2020 2727 1414

NN2020

RR OO SS TT EE LL EE NN2727

SS AA CC RR AA MM NN1414

JJ HH

IJIJ NN PP SS VV RR IJIJ HH EE II DD3131

HH EE II EE GG OO II2626

TT EE2626

AA NN EE LL NN EE DD SS

NN TT NN EE II II TT LL EE MM

AA TT EE TT LL GG EE AA NN AA

TT OO ZZ EE EE3232

WW NN NN1515

PP55KK

1919 2828

SS1919

BB II WW GG AA2828

VV DD AA AA

NN DD EE EE NN AA VV3333

EE DD II EE HH RR AA EE2323

DD UU TT2525 3030 2929

OO OO2525

RR3030

GG GG AA DD NN OO2929

ZZ NN EE RR EE RR II SS HH99

CC DD SS DD NN AA LL RR EE DD EE2424

NN NN EE RR EE1616

LL OO1818 1717

PP OO HH TT RR1818OO KK RR EE

1717KK NN EE DD NN EE GG EE LL

OO OO88DD TT AA AA BB II LL EE

77CC EE EE WW

66TT KK EE II

Opdracht 5Opdracht 5Opdracht 5Opdracht 51. Patriarch2. Icoon

14. Joden15. Paus

26. Apostelen27 Sacramenten

3. Rome4. Schisma5 K hli k

16. Legenden17. Kerk18 O h d

27. Sacramenten28. Vereren29. Zondag

5. Kathliek6. Twee7 Celibaat

18. Orthodox19. Botten20 Relekwieen

g30. Gewetensvrijheid31. Heilig32 W h id7. Celibaat

8. Doop9. Constatijn

20. Relekwieen21. Brand22. Engeland

32. Waarheid33. Evangelie

j10. Dokkum11. Rooms12 J

23. Dieren24. Nederlands25 R i12. Jezus

13. Man25. Reizen

Samenvatting en extra’sSamenvatting en extra’sOplossing:

Samenvatting en extra sSamenvatting en extra s

Het zijn niet altijd de beste christenen die in de kerk zitten

http://christendom webkwestie nl/infobronnenhttp://christendom.webkwestie.nl/infobronnen

http://wereldgodsdiensten.samsam.net/wereldgp g godsdiensten/religion.asp?religion=christendom