Bruggeske 1997-2-juniWeb

54
•c, firogheseote Heemkundige Kring Kapellen Driemaandelijkse uitgave van de Heemkundige Kring van Kapellen "Hogkeseote" vzw.

description

Heemkundige Kring Kapellen Driemaandelijkse uitgave van de Heemkundige Kring van Kapellen "Hogkeseote" vzw. •c,

Transcript of Bruggeske 1997-2-juniWeb

Page 1: Bruggeske 1997-2-juniWeb

•c,

firogheseote

HeemkundigeKring

Kapellen

Driemaandelijkse uitgave van de Heemkundige Kring van Kapellen "Hogkeseote" vzw.

Page 2: Bruggeske 1997-2-juniWeb

COPY SERVICE CENTERrpsstraat 46 - 2950 Kapellen

Tel: (03) 605.42.67

* Al uw copijen aan een snelheid van meerdan 5000 copijen per uur

• Copijkaarten verkrijgbaarvanaf 1000 copijen

* Sorteren, bundelen enmeten automatisch

• Kwaliteit is onze grootste troef* Verkoop en bijmaken van stempels* Verkoop van faxen, rekenmachines,

draadloze telefoons* Verkoop van bureelbenodigdheden

- Linten voor schrijfmachines- Rookwaren- Frisdranken- Snoep

Open : alle dagen van8 tot 12.30 & 13.30 tot 18 u.Zaterdag van 9 u. tot 18 u.

Page 3: Bruggeske 1997-2-juniWeb

" t Uruggeske "

driemaandelijks t ijdschrif t van de Heemkring " Hoghescote " t e Kapellen.

Verantwoordelijke uitgever: Balbaert Roger, Parkweg 2 - 2950 Kapellen - tel: (03) 664,57,22,

29e jaargang - n u mmer 2 1 juni199?.

In dit nummer...- Bladwijzer. 38- Het bestuur Hoghescote' aan het woord. 39 - 40- Leden en ereleden. 41- Hoghescote vierde Pastoor A Vandenhoudt. 41 - 42- Een reis naar Maimed y. 43 - 44- Pastoor Vandenhoudt. 44 - 45- Het verhaal van een toneelkring. 46 - 68- Plaatsnamen o f Toponiemen. 69 - 70- Negentig jaar gemeentehuis. 71 - 82- De keuze van den Bulk IL 83 - 86- Kruiswoordraadsel. 86 - 87

Verz ameling van c lokumentatie voor het archiefvan de heemk r ing Hoghescotell!

?tile dok umentat ie over Kapellen is welkom!Wij denken aan foto's, doodsprentjes , doodsbr ieven, pos tkaar ten,

k rantenknipsels ,oude menukaar ten, geboor tekaar tjes , oudetrouwboek jes , oude notar isak ten,huwehjksaankondigingen,

oude rekeningen van Kapelse fi rma's enz, enz...

geef ons een seintje en we komen even langs.

6 i j v oorbaat har telijk dank ! Dank zij uw medewerk ing en s teunk unnen wij ons arc hief over Kapellen verder uitbreiden.

-------- ,= I I I

Bruggeske jg 29 - juni 1997 n r 2. 38

Page 4: Bruggeske 1997-2-juniWeb

•c,

firogheseote

HeemkundigeKring

Kapellen

Driemaandelijkse uitgave van de Heemkundige Kring van Kapellen "Hogkeseote" vzw.

Page 5: Bruggeske 1997-2-juniWeb

He t b estu u r H o g h e s c o t e '

aan h et

wo o rd e A e

Zondag 22 jun i 1997 (en niet op zondag 29 juni zoals eerder gepland was)

BEZOEK ONDER LEIDING VAN EEN GIDS VAN DE ABDIJ VAN HEMIKSEM

Onze gemeente Kapellen is eeuwenlang eigendom geweest van de vroegere abdij vanHemiksem. Verschillende nu nog bestaande gebouwen werden gebouwd door de patersvan dit klooster. Een ervaren gids zal ons op een boeiende manier terugplaatsen naar devorige eeuwen. Een aanrader...niet te missen...zeker inschrijven... .en natuurlijk ook meegaan. Na de rondleiding gaan we genieten van een frisse pint in het café van de abdij.

Bijeenkomst te 13u30 aan de kerk van Kapellen. Wi j doen de verplaatsing met eigenvervoer. Deelname in de onkosten: 60 BEF per persoon. Inschrijven bij Roger Balbaert:tel. 664.57.22.

Vlaanderen 2002

Aliet t e vergeten 1 1f

Hoghescote doe t e e n warme oproep o m deel t e nemen aan d e hiernavermeldeactiviteiten van de gemeentelijke cultuurdienst en cultuurraad:

ZONDAG 29 JUNI: pulptuur, een totaalspectakel in het gemeentepark tussen 10 u en20uur.

WOENSDAG 2 JULI te 20 uur: uiteenzetting van Prof Top in het gemeentepark (bijregenweer in het gezondheidscentrum in het park). Prof Top zal op een boeiende en klaremanier het thema behandelen: "Is er nog een toekomst voor folklore en tradities in de21 ste eeuw...of zullen deze een stille dood sterven".Wat is de toekomst van het ganzenrijden, carnavalvieringen, de schuttersgilden, e.d. m.Wat te denken van het volkslied, het heksengeloof, geheime rituelen en volksverhalen ?Een enige gelegenheid. Inkom gratis.

39 t Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nr 2

Page 6: Bruggeske 1997-2-juniWeb

VRIJDAG 4 JU L I te 20 uur: orgelconcert in de kerk van Zilverenhoek door Ben VanNespen. Deze jonge virtuoos en laureaat van verschillende wedstrijden geniet reeds eeninternationale bekendheid en treedt nu voor de eerste meal op in Kapellen.Een aanrader. Inkom gratis.

ZONDAG 6 JULI te 11 u u r academische zitting i n de feestzaal ' t Bruggeske metoptreden van Leen Persyn. Een voltreffer. Inkom gratis.

V r i j d a g 2 2 a u g u s t u s BEZOEK AAN HET HEEMKUNDIG MUSEUM VAN

OSSEN DRECHT GEVOLGD VAN EEN ZOMERDRINK

Dit streekmuseum, juist over de grens gelegen, kan ook ons, Vlamingen, boeien, gezienonze eeuwenlange verbondenheid met de gemeenten van Noord-Brabant.

Bijeenkomst te 19 uur aan de kerk van Kapellen. Wi j doen de verplaatsing met eigenvervoer. Deelname in de onkosten: 60 BEF. inschrijven bij Roger Balbaert, tel. 664.57.22.

Z o n d a g 31 a u g u s t u s ZOEKTOCHT DOORHEEN KAPELLEN

Op een aangename manier maken wi j kennis me t ongekende plaatsen van onzegemeente.. .en wij kunnen ook nog een prijsje winnen. Onze leden ontvangen tijdig nogbijkomende inlichtingen. .maar noteer alvast deze datum in uw agenda.

Z a t e r d a g 6 s e p t e m b e r JAARLIJKSE SUCCESREIS VAN HOGHESCOTE.

De juiste bestemming houden w i j n u nog geheim. U ontvangt ti jdig a l le nodigeinlichtingen.. maar houdt alvast deze datum vrij.

Zondag 13 september OPEN MONUMENTENDAG

Deze manifestatie staat dit jaar in het thema van "arbeid". Hoghescote is uiteraard ookactief betrokken bij de organisatie van deze "open monumentendag".Verdwenen beroepen werden vroeger door Hoghescote op film vastgelegd, e n z u l l e n n uuitzonderlijk nog eens vertoond worden i n e e n aangepast kader omgeven doo raangepaste activiteiten.

Een beetje geheimzinnig ? U krijgt tijdig nog meer informatie.

Lode Bauwenskring. De artikelenreeks over de Lode Bauwenskring verschijnt over vierperiodes in ons ledenblad " i t Bruggeske". Leden van onze kring die nu reeds hetvolledige document willen lezen kunnen de reeks onder brochurevorm ontvangen mitsstorting van 250 Bef op rekening nummer 088-2195260-48 van Hoghescote Kapellen metde vermelding " L 13.K" o f het cijfergegeven 4865. D e brochure zal U dan einde julibezorgd worden.

Bruggeske jg 29 j uni 1997 n r 2. 40

Page 7: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Le de n en e re leden.

In het vorige nummet van 't Bruggeske werd een eerste lijst 'ereleden' afgedrukt. Metgenoegen kunnen wij nu nog melden dat ook de volgende ereleden hun steun toegezegdhebben aan Hoghescotet

51. Dhr Buchmann, Kapellen.52. Mevr Castelein, Kapellen.53. Fan? De Groot-Jansens, Kapellen.54. Mevr Spur, Porcheresse.55. Fan) Van Helvert, Brecht.56. Fan; Wuyts, Kapellen.

Uiteraard danken wij ook het 'Copy Service Center', Dorpsstraat, 46 te Kapellen voor debelangrijke financiële inbreng.

Het jaar 1996 werd afgesloten met 282 aangesloten leden bij Hoghescote. Het huidigewerkjaar 1997 i s reeds zeer goed ingezet want momenteel hebben wi j reeds 338aangesloten leden bij onze Culturele Kring. Na het ontvangen van de laatste lidgeldenhopen wij de kaap van de 350 leden te overschrijden.

Spreek gerust met uw vrienden en ,kennissen over Hoghescote...over ons ledenblad ' tBruggeske...over onze activiteiten. Wenst u enkele proefnummers...geen probleem, eenseintje naar onze voorzitter op het telefoonnummer 664.57.22 en wij doen het nodige.

Wist u dat e r in Kapellen een buskruit- en een gasfabriek bestaan hebben ? Meerhierover brengen wij U in een van de volgende nummers van ' t Bruggeske. Vertel hetalvast aan uw vrienden en familieleden.

HOGHESCOTE VIERDE PASTOOR A. VANDENHOUDT

Dankzij he t opentrekken van al le publiciteitsregisters wisten a l d e inwoners van- d egemeente Kapellen d a t o n ze heemkundige kr ing e e n g ro te tentoonstelling z o uorganiseren over de vele schilderijen door Pastoor A. Vandenhoudt ooit in Kapellengeschilderd.

Deze retrospectieve ging door van 26 april tot 4 mei 1997 in de 'Oude Pastorij'. De plaatswas wel goed gekozen want de meeste schilderijen werden tentoongesteld in de kamerwaar de pastoor vroeger schilderde.

Kwam er nog bij dat voorzitter Roger Balhaert, na intens speurwerk, een boek over hetleven en werken van deze voormalige Kapelse pastoor had samengesteld. Boek datzeker de moeite loont om lezen. De echte Kapellenaren zullen zich in de anecdotes uithet boek ongetwijfeld terug vinden.

41 Bruggeske jg 29 j uni 1997 n r 2.

Page 8: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Reden dus om het ganse gebeuren te openen met een waardige receptie op vrijdag 25april 1997. Onder de talrijke genodigden bemerkten wij o.m. familieleden van de pastoor,de eigenaars van schilderijen door hen bereidwillig afgestaan voor de tentoonstelling, devoorzitter van de Cultuurraad en de heer Schepen van Cultuur Stef Adriaenssens enSchepen Verbiest.

Jef Herman die de coördinatie tussen de diverse sprekers verzorgde, verwelkomde allegenodigden en verleende het woord aan Jack Vannumissen die in samenwerking met eenlid van de familie de stamboom tot ver voor onze tijd had kunnen nagaan. Jack gaf eenzeer geanimeerde uitleg over het voorvaderlijk verleden van pastoor Vandenhoudt.

Vervolgens l iet Roger Balbaert de genodigden kennis maken met de figuur van depastoor, vooral zijn priesterbeleven in onze parochie en de diverse moeilijkheden die hijdaarbij ondervond.

Dhr. Van Wanzeele, kunstschilder, sprak zeer geanimeerd over de werken van d epastoor en hij gaf zijn visie over de innerlijke kracht die deze in zijn werk kon weergeven.

Dhr. Schepen Stef Adriaenssens sprak als jongere, die de pastoor nooit gekend had, zijnwaardering u i t over de organisatie van de tentoonstelling en verklaarde deze voorgeopend.

Te vermelden valt dat Mej. Leen Joossens op een fijne manier de binding tussen dediverse sprekers muzikaal verzorgde.Directeur Ludo Claes, van de lagere afdeling van Mater Salvatoris, werd bedankt voor hetlaten gebruiken van de klasruimte en Jozef Binoir werd dank gezegd voor het leveren vande mooie plantenversiering.Nadien trok he t ganse gezelschap naar d e Oude Pastorij e n werden d e diverseschilderijen kritisch bekeken.

Uiteindelijk werd het ganse gebeuren een grandioos succes. Meer dan 500 bezoekershebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om de tentoonstelling te bezoeken.Het boek van Roger Balbaert werd gretig aangekocht. Een aantal bezoekers besloottevens aan te sluiten bij onze kring, wij verwelkomen hen bij deze dan ook van harte.

Nog te vermelden is dat het boek "Leven en Werk van Pastoor A. VANDENHOUDT" nogsteeds te bekomen is bij Roger Balbaert tel. 664.57.22.

Wij vernemen bij het schrijven van dit artikel dat ons bestuurslid Jack Vannumissen, diereeds eerder aangehaald werd, plotseling werd opgenomen i n he t ziekenhuis. Wi jvernemen tevens dat zijn gezondheidstoestand flink aan de beterhand is. Wi j wensenJack vanuit dit artikel een snel herstel en een spoedig weerzien in onze groep.

't Bruggeske jg 29 - juni 1997 n r 2

Jef Herman

42

Page 9: Bruggeske 1997-2-juniWeb

EEN REIS NAAR MALMEDY.

Ze waren met z'n veertienen. Veertien Hoghescotenaren die een week-end Malmedyverkozen boven het thuis zitten.

Zaterdag 19 april omstreeks 14uur ontmoetten zij, druppelsgewijs elkaar bij het hotelTerme Libert, (een aantal onder hen noemden het al onmiddellijk op zijn Kapels: "farme

gelegen hoog op een Ardeense top.

Het sprak voor zichzelf dat, na een autorit van enkele uurtjes, aan de dorstige mensmoest gedacht worden en vermits het hotelsalon hen zo uitnodigend lokte werd de eerstele ffe Brun' of een andere zondige drank genuttigd. Daarna even de kamer verkennen enomstreeks 14u30 startte onze eerste tocht.

Feestleider-organisator Jack Vanummissen had een prachtige wandeltocht voorzien enlangs een zacht kabbelend beekje wandelden wij in een deugdoende zon door de bossen.Voor enkelen onder hen werd het wel wat te zwaar en na een uurtje besloten zij wijselijkom weer te keren. (Ongetwijfeld lieten zi j zich ook wel verleiden door een heerlijkuitnodigend terrasje dat zij onderweg hadden gezien). In elk geval, terwijl de groep debergen beklom zaten onze vrienden en vriendinnen in de zon rustig te genieten van eent e e Blond' of een 'Kriek' of een 'Hoegaarden'.

Terug in onze hotelkamer spoelden wij de vermoeidheid van ons af en iets later werdenwij in het restaurant vergast op een fantasierijk avonddiner: een fijn voorgerecht, eenheerlijk dampende kom soep, een verlokkende hoofdschotel en een dessert om 'U' tegente zeggen.

Hadden wij diezelfde namiddag toch niet vernomen zeker dat één van de aanwezigeechtparen uitgerekend d e ze d a g 4 5 (vijfenveertig ! ) ja ren getrouwd waren. E ndaarenboven was één van hen op dezelfde dag nog jarig ook. Dit kon niet zonder meervoorbijgaan.

Dankzij een blitsbeslissing van het feestbestuur konden wij aan Madeleine en Gaston eenmooie ruiker bloemen overhandigen. In de ruiker vonden zij zelfs een gecamoefleerde fleschampagne. D i t riep- natuurlijk om een "tournee-general" d ie dan ook prompt werdopgediend. En de avond kon niet meer stuk.

Ergens vonden w i j e e n i e tw a t versleten p i a n o e n a ch te r d e z e p i a n o e e ngelegenheidspianist. Wat doet een troep Vlamingen ? Zingen natuurlijk, uit voile borst entot een stuk in de nacht. He t hek was helemaal van d e dam als wij ons naar hetslaapgebouw begaven vergezeld van zachte vlokken sneeuw.

's Anderendaags in de morgen na het ontbijt hadden wij een tweede tocht gepland,uitgezocht door Jef Herman, die hier nog geweest was. Probleem was dat hij niet meerjuist wist in welke richting wij moesten vertrekken. Noord ? Oost ? West ? Zuid ? Op goedgeluk af koos hij dan maar Noord (achteraf bleek dit "Noord" in feite 'Oost' te zijn), maarwonder boven wonder vonden wij toch het ju iste pad. W i j wandelden voorbi j e e n

43 t Bruggeske jg 29 - juni 1997 n r 2.

Page 10: Bruggeske 1997-2-juniWeb

'boskerkje', gesloten e n dus niet te bezichtigen, moesten over een weide-afsluitingklauteren, kwamen verschillende malen kwalijk blaffende honden tegen, vochten boventegen een scherp snijdende NO-wind, maar voor de rest 'tout va bien Madame'. Ookdeze wandeling werd geslaagd genoemd.

Terug in het hotel, samen naar het salon en een lekkere Malmedy-Blond drinken, o f eenKriek, o f ...bestaat er iets zaliger dan met vrienden onder elkaar na een verfrissendeochtendtrip een heerlijke pint te snoepen ?

Na een licht middagmaal kwam nog het aangenaamste van de dag: de rekening. Maarook dat ging vlot zodus...

Het was een fijn weekend geweest met vrienden onder elkaar, in een enig kader en goedvoorbereid door Jack. Dit vraagt naar nog. Aan reisleider Jack Vanummissen een dikkeproficiat.

Voorzitter Roger Balbaert zit niet stil en beraamt reeds opnieuw plannen om de CulureleKring Hoghescote tot een van de meest actieve groepen in het Kapelse cultuurleven temaken.

Pastoor Vandenhoudt

Jef Herman, uw gelegenheidsreporter.

Onze tentoonstelling van de schilderijen van wijlen pastoor Vandenhoudt was een zeergroot succes. Ter gelegenheid van voornoemde tentoonstelling werd door de CultureleKring Hoghescote een nieuw boek uitgegeven: 'Leven en werk van pastoor Vandenhoudf.Dit prachtig boek werd gedrukt op 88 bladzijden met een geplastificeerde kaft in 2pms-kleuren op houtvrij mat maco papier van 115 gram en gebrocheerd met garen.

Het boek behandelt uitvoerig de volgende hoofdstukken:1. De periode van voorbereiding,2. De aantstelling tot pastoor te Kapellen.3, De eerste jaren als pastoor.4. De eerste wereldoorlog.5. Een hernieuwe start.6. De jaren 1930 tot 1939.7. De tweede wereldoorlog.8. De jaren na de bevrijding.9. Afscheid van de Sint-Jacobusparochie.

10. De kunstschilder E.H. Vandenhoudt.11. Overlijden en begrafenis van pastoor Vanden houdt.12. Medewerkers van pastoor Vandenhoudt.13. Een officiële erkenning.14. Stamboom van de familie Vandenhoudt.

t Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nr 2. 44

Page 11: Bruggeske 1997-2-juniWeb

De kostprijs van het boek, 450 BEF, werd zo laag mogelijk gehouden om een maximalespreiding mogelijk te maken. Het werk kan bekomen worden:

1. rechtstreeks bij de voorzitter van Hoghescote, Roger Balbaert, Parkweg, 2 teKapellen, tel. 664.57.22,

2. o f door storting van 450 BEF (+ eventueel 50 BEF verzendingskosten) op rekeningnummer 413-7205071-65 met vermelding van 'boek Vandenhoudf.

Rechtzetting! In het vorige nummer van 't Bruggeske is een spijtige vergissing gebeurd.Het op bladzijde 30 geplaatste plan is niet dat van de molen te Putte-Kapellen maar vande windmolen van Kapellen centrum e n hoort eigenlijk thuis b i j d e tekst daarovergeplaatst in 't Bruggeske nr 4 van december 1996. Onze verontschuldigingen voor ditmisverstand.

- - GEZOCHT - - GEZOCHT - - GEZOCHT - - GEZOCHT - - GEZOCHT - - GEZOCHT

Gezocht personen m/v die goed met de pen kunnen omspringen en alzo verhalen,anecdotes, wetenwaardigheden enz over het Kapellen (Cappellen) v a n vroeger, vlot,lees- en genietbaar aan het papier willen toevertrouwen om t e kunnen plaatsen in onsledenblad 't Bruggeske.Voorwaarden:- Een deel van uw tijd vrijwillen besteden om aan het hiervoor genoemde te kunnenvoldoen.- Uren te regelen naar goeddunken.- Vergoedingen: Geen of 00,00 Bef.- Waardering: Het ganse bestuur van'hoghescote' zal trachten u de hemel in te prijzen.Contactadres bij mogelijke belangstelling: Parkweg 2, 2950 Kapellen of grijp de telefoonen draai o f tik het nummer: 664.57.22 en u spreekt met de voorzitter van 'Hoghescote'himself zijnde Roger Balbaert. Doen!!!

45 Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2.

Page 12: Bruggeske 1997-2-juniWeb

46

HET VERHAAL VA N E E N TONEELKRING

De TONEELGROEP ONZE KRING' te KAPELLEN.

De 'LODE BAUWENSKRING' te KAPELLEN.

Lode B A U W E N S .

1 8 8 3 - 1 9 5 0

'1Bruggeske jg 29 - juni 1997 nummer 2

Page 13: Bruggeske 1997-2-juniWeb

DEEL 1 ALGEMENE BESCHOUWINGEN

DE VOOR-OORLOGSE JAREN.

(Uittreksel uit " 't Bruggeske" nr. 4 d.d. 13.5.1970 geschreven door dhr. G. BOGAERTS.):

R Destijds bestonden er in Kapellen dr ie bekende toneelverenigin gen, e lk e ' k leur ' h a deen toneelk r ing 'VREUGD EN DEUGD' (Katholieken), 'D E VRUE KUNST' (Liberalen) en'ONTVOOGDING' (Socialis ten). B i j a l deze k r ingen waren e r zeer markante acteurs enactrices. Hun repertor ium vermeldde o.m. 'De twee Wezen', 'Haat en Broederliefde', 'DeHand Gods', 'Mott ige Janus ' enz. Er waren de toneelzalen 'Vic tor ia' (Vreugd en Deugd),'Brabo' (De Vrije Kunst), 'De Welkom' (Ontvoogding). In de twintiger jaren kwam er dan'Voor Taal en Kuns t' bij. Onder de dynamische leiding van de heer Lode Bauwens namdeze toneelvereniging een hoge v lucht.RLODE BAUWENS

(Uittreksels uit de br ief van Mevrouw Victoire Bauwens geschreven op 19 december 1996).

RDhr. Louis A. Bauwens werd geboren te Antwerpen op 3 maart 1883. Als 14-jarige knaapzette L. Bauwens een punt achter zijn schoolgaan en monsterde hij aan op een zellschip.Nadat hij o.a. reeds zesmaal Cape Horn had 'gerond', vernam h i j i n San Franc isco datzijn vader Frans voor zijn zoon het verkeerde nummer had 'geloot' en dat hij in legerdienstmoest. H ij was toen reeds ges laagd in het examen van Zeekapitein maar het werkelijkevaren met een schip onder zijn commando moest uitgesteld worden tot na zijn legerdienst.

Emilia _I C.HANSSEN

Bruggeskre jg 29 - juni 1997 - nummer

Op 25 juli 1908 huwde hij met Mej. Emilia J.C. HANSSEN,geboren te Antwerpen op 14 apr il 1881.

Op haar aandringen en om haar gerust te s tellen ver liethij de zee en begon in Antwer pen t e werken b i j dhr .Lynen op een bureel voor in- en uitvoer voor de Nijverheid.(aan een maandsalaris van 75 BEF tegenover een salar isvan 750 BEF als kapitein!)

In 1914 werd hij als gewonde soldaat naar Engeland g e -zonden. Z i j n echtgenote, doc hter ( toen / jaar ) e n eengoede huis v r iendin v luchtten naa r Neder land. Via h e tRode Kruis konden z i j i n ok tober hun m a n e n v adervervoegen in Engeland. A l s 'poor refugees ' werden z i jdoor de plaatselijke bevolking hartelijk ontvangen.

Eens hers teld hernam Lode Bauwens zijn activ iteiten metin- en uitvoer v a n goederen met het vrije buitenland. In1921 k omen z i j terug naar Antwerpen e n w or den d evroegere zaken heropgebouwd. Dank zij zijn ervaringen

47

Page 14: Bruggeske 1997-2-juniWeb

opgedaan in Engeland en vooral z ijn grote kennissenkring deed hij zaken niet alleen inEuropa maar ook in Zuid Amerika, Japan, Indie enz. Zo werd h ij de 'Copal Koning vanAntwerpen' genoemd. Intussen hadden zij een nieuwe woonst gevonden in Hoogboom inde toenmalige Uzerenweglaan en verkochten z ij het huis in Antwerpen. Z ij noemden hunhuis 10EMVIC' (LOUIS EMILIE VICTOIRE).

Het duurde niet lang of zowel Lode als Emilie waren ingeburgerd in de parochiale werkenvan Kapellen. Z o werd de familie lid van de Maamsche Toeristen Bond' gevestigd in het'Vlaamsch Huis ' (later 'Café De Zwaan' genoemd).

Daar was tevens een toneelzaal en Lode Bauwens s tichtte na een tijdje de toneelgroep'VOOR TAAL EN KUNST'. Hij was zowel grimmeur als regisseur en als het nodig was speel-de Mevrouw Bauwens achter de coulissen op de piano.

't Vlaamsch Huis herbergde, bu iten de toneelkring, tev ens d e Harmonie St.Cecilia. Alsgevolg hiervan kwam er tussen beiden een samenwerking tot stand.

Bekende toneelwerken werden opgevoerd zoals o.m: 'De gebroeders Kalkoen', 'De Tantevan Charlie'en 'Bietje'.

Om E.H. Pastoor Vandenhoudt financieel te steunen bij het onderhoud van de zaal OnzeKring werd Lode Bauwens eveneens leider-regisseur van een aantal Bijbel-opvoeringeno.m. 'Gekruisigd', 'Mar ia Magdalena', 'De Druivelaars bloeien', d it alles begeleid door hetvierstemmig zangkoor onder leiding van koster A. Voet, terwijl Mevrouw Bauwens aan depiano begeleidde. De pauze werd regelmatig opgeluisterd door een k lein symfonie- orkest.Lode Bauwens was ook steeds bereid zowel vertoningen van K.A.V. als van de turnkr ingPatria (waarvan Mevrouw ondertussen voorzitster was geworden) te begeleiden. Dit goldeveneens voor de vertoningen van K.A.J. en V.K.A.J. Deze opvoeringen gebeurden alle inde grote zaal van Onze Kr ing en de opbrengst was meestal ten voordele van de 'Missies'.jaarlijks werd een 'GROTE VLAAMSE KERMIS' georganiseerd i n d e hovingen v a n O nz eKring en dit telkens ten voordele v an d e missies.

Toen kwam de tweede Wereldoorlog. Op verzoek van de firma vluchtte het gezin op 16 mei1940 naa r Southampton o m v anu it Engeland d e z ak en v an h e t bedr i j f verder t ebehartigen.

De tocht van Antwerpen doorheen Vlaanderen tot in O os tende v er liep moeizaam dochmet vee/ geluk konden z ij nog een plaats v inden op een van de dr ie schepen die naarEngeland vaarden. Opnieuw werden z ij als 'refugees ' door de Engelse bevolk ing gastvrijontvangen.

Op 1 6 mei 1946 keerden z ij terug naar België en op 3 augustus 1946 huwde dochterVictoire met Dhr. Wim Van den Eeden.ln 1949 s tichtte Lode Bauwens samen met eenaantal mensen die elkaar kenden uit de t ijd van het 'Vlaamsch Huis ' en 'Onze Kr ing' detoneelgroep 'Onze Kring'. Begin 1950 wer d Lode Bauwens z iek en in m e i van dat jaar

48 Bru ggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2.

Page 15: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Familie BAUVVENS. Van links naar rechts: Lode, Mevr. Bauwens,een huisvriendin, dochter Victoire, dochter Ilona, René Van Leuvenen kleine Eric.

werd hij opgenomen in het ziekenhuis. De ziekte was een gevolg van een hartkwaal die hijtijdens d e oor/ogsdagen v an 4 9 1 4 h a d opgelopen. N a d r ie smar telijke maanden i nsemi-coma overleed hij op 10 augustus 1950".

Dochter Victoire verhuisde met haar echtgenoot einde april 1953 naar Montreal - Canada.Zij woont thans in Engeland.

Mevrouw Bauwens bleef in Kapellen en was verder nog zeer actief in het cultureel leven,vooral a ls bez iels ter v an d e Zanggroep d ie a ls onderdeel v an d e Toneelk r ing werdopgericht. Mevrouw Emilie BAU WENS - HANSSEN overleed op 20 april 1978.

"Mijn Ouders", verhaalt Victoire, n waren eers t en vooral diep Christelijk en eer lijk in bundoen en laten. Eenvoudige mensen die het uiterste gaven in a l wat z ij deden. Buiten hettoneel schilderde v ader voor z ijn ontspanning, v ooral de z ee e n d e zei/schepen. H i jbespeelde de Trekorger , een banjo, een mandoline en een Okrino. Ma speelde virtuoospiano en was steeds bereid tot helpen in woord en daad.,

DE OPRICHTING

Door de oorlogsomstandigheden was er in he t toneelleven v an 'Onze Kr ing' een groteleemte onts taan. Welis waar wer den e r toneelopvoer ingen gegev en d o o r a l le r le igroeperingen, doch dit gebeurde dan meestal met het doel de financiële toestand wat teverbeteren of het jaarlijks traditionele feest te geven.

Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2. 49

Page 16: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Als gev olg daarvan was e r dan o o k een voelbaar gebrek aan een v as t gevestigdetoneelgroep w a a r i n a l l e l i e f h e b b e r s z o u d e n k u n n e n samenwerken o m d etoneelspeelkunst naar behoren aan te leren en te beoefenen.

Om deze leemte op te vullen s tichtte Dhr. Bauwens op 1 5 mei 1949 een toneelgroeponder de benaming:

"TOON- en TONEELGROEP ONZE KRING".

De toneelgroep bevatte de twee afdelingen: Damen en Heren die afzonderlijk optradendoch samen onder één bestuur hoorden. In de parochiezaal mocht destijds niet 'gemengdopgetreden worden.' (Uittreksel uit de beschrijving door Rik Dillién.)

Als de stichters van het eerste uur noteren wij, naast L. Bauwens,P. Soetewey, R. Dillién en J. Van Den Wijgaert. Later vervoegden N. Quirijnen en G. Hermanhet bestuur.

DE STATUTEN.

Hierna volgen enkele uittreksels uit de statuten van de nieuwe vereniging.

'Op 15 mei 1949 is er te Kapellen een Toon- en Toneelgroep gesticht met naam 'TOON-ENTONEELGROEP 'ONZE KRING' onder de leuze: 'Gode ter ere, ' t Goede ten bate' en waarvande zetel: Engelselei, nr 35 Kapellen.

Art. 2. DOEL: Opvoeding en vorming der leden door het instuderen en voortbrengen vanMuziek- e n Toneels tukken t e r heroplev ing v an h e t Vlaamse Volks toneel i n d e n z inuitgedrukt door onze leuze.

REGELING DER INWENDIGE ORDE EN TUCHT

Art. 6 D e spelende leden moeten regelmatig en s tipt de lezingen of herhalingen volgenen de hun toegewezen taak in geweten en tot hun bes te vermogen uitvoeren. Van d elezingen opgevat als les kan een spelend lid, op aanvraag, ontslagen worden.

Art. 13.. . Gehoorzaamheid weigeren aan een rechthebbend l id k an m e t schors ing o fuits luiting gestraft worden.

Art. 16... Op de diensten wordt VIJF minuten na het bepaalde uur aangevangen met hetgebed. Na d i t gebed e n tot h e t e inde van het gebed, den dienst s luitende, moet zuiverVlaams gesproken worden. Aileen de Leider en, bij diens afwezigheid, zijn plaatsvervanger,is v r ij v an deze verplichting en m a g ook de ontheffing ervan bes lissen v oor de danplaatshebbende dienst.

Art. 17... H e t i s v er boden tus s en het aanvang- en eindgebed van andere zaken t espreken dan dez e welk e toon of toneel aangaan.

50 Bmggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Page 17: Bruggeske 1997-2-juniWeb

BOETEN

Art. 22. Boeten z ijn betaalbaar ters tond na den diens t waarop z ij z ijn toegepast of, tenlaatste de eerstvolgende dienst. Indien dan niet betaald wordt komt er een bijboet bij voorelke dienst waarop het lid moet aanwezig zijn.

Art. 24. Wie z ich dikwijls aan boeten plichtig maak t (uitgezonderd het boeten op zuiverVlaams spreken) kan door het bestuur geschorst of uitgesloten worden.

BESCHOUWING

Bovenstaande maatregelen worden getroffen teneinde een durende verstandhouding enblijvende vriendschap te onderhouden, onze leuze indachtig. Het is U allen genoegzaambekend dat een Groep, waar gebrek is aan orde en tucht, gedoemd is om te verdwijnen.Het Bestuur doet een dringende oproep aan allen om regelmatig de diensten bij te wonen,stipt op tijd te zijn en zich VRIJWILLIG aan de tucht te onderwerpen.

Moge d e Goede G od U alien zegenen, gij tegenwoordige en ook toekomstige leden en Ubijstaan in Uw voornemen: Gode ter ere, 't Goede ten bate.

REGELING DER BOETEN

Art. 1. Het niet aanwezig zijn in de vergaderzaal bij het gebed, dat als open ing ges teld isen op zijn laatst een kwaart uur na de vastgestelde tijd moet begonnen zijn:a) op de gewone vergaderingen en lessen: 1,-fr.b) op de lez ingen e n herhalingen, door hen d ie een r o l t e vervullen hebben, a ls r o lzelf of als onderstudie daarvan, 't zij op of achter het toneel: 2,50 fr.C) op de jaarlijkse Algemene Vergadering: 2,- fr;d) op de bestuursvergadering: 5,- fr.

Art. 4a)...b) d e leden welk e n a h e t openingsgebed pr iv ate z ak en bespreken o f behandelenbetalen een boete van 1,-fr.

REGIE

1 Bmggeeke jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Kapellen, 15 mei 1949!

(Noot van de schrijver: b ij mijn weten is de hierboven v er melde c lausule van de boetenooit toegepast!)

LODE BAU WENS was volgens diverse bronnen een streng regisseur. Hij lette vooral op hettaalgebruik waar he t A.B.N. correc t moes t uitgesproken worden. Ook de regie zelf leidde

51

Page 18: Bruggeske 1997-2-juniWeb

52

Tom eu Toue elvo

ZETEL: ENGELSE LEI, 35 K A P E L L E N

Op 15 Mei 1 949 is er te Kapellen een Toon- en Toneel-Groep gesticht met naam "TOON - EN TONEELGROEP

ONZE KRING,," onder de leuze, "Gode ter ere, 't Goedeten bate" en waarvan de zetel: Engelse lei, Nr 35 Kapellen

A RT 2. DOE L : Opvoeding en vorming der leden door het instu-deren en voorbrengen van Muziek- en Toneelstukken terheropleving van het Vlaamse Volkstoneel i n den z in ui t-gedrukt door onze leuze.

ART. 3, De groep is, i n de palen van het mogelijke, ten dienstevan a l de groepen i n hetzelfde lokaal ondergebracht o fwaarook elders, mi ts overeen te komen voorwaarden.

ART. 4. He t Bestuur i s ni et verantwoordel i jk v oo r gebeurl i jkeongevallen.

ART. 5. Veranderingen aan de standregelen moeten op ene Alge-mene Vergadering door minstens de tweederden der aan-wezige leden goedgekeurd worden.Indien de vol le hel ft der ingeschreven leden niet op devergadering aanwezig is, word t de stemming tot ene op-nieuw belegde vergadering verdaagd, waarop dan volstaatde goedkeuring te bekomen van de hel ft der dan aanwe-zige leden, het zi j gelijk hoeveel.

ART. 6. Stemmingen o p Algemene Vergaderingen moeten ge-heim gebeuren.

ART. 7. Hoger Bestuur: Di t bestuur is saamgesteld als volgt:a) Z.E .H. Pastoor der Parochie o f z i jn Plaatsvervanger alsProost en Voorz i tter.lo) D e Algemene Leiderc) D e Algemene Muziekleiderd) D e Algemene Schrijver als Sekretarise) D e Algemene Schatbewaarder

ART. 8. 'Werkel i jk Bestuur: Di t is saarngesteld als volgt:a) d e Proost o f diens plaatsvervangerb) d e algemene Leiderc) d e algemene Muziekleider of diens plaatsvervangerd) d e algemene Schrijver

—I —

REGELING DER BOETEN

ART. I . - He t niet aanwezig zijn i n de vergaderzaal bi j het ge-bed, dat als opening gesteld is en op zijn laatst een kwaartuur na de vastgestelde ti jd moet begonnen zi jn:

a) o p de gewone vergaderingen en lessen: 1 ,— fr.b) o p de lezingen en herhalingen, door hen die een rol te ver-

vullen hebben, als rol zelf of als onderstudie daarvan, 't zijop of achter het toneel, 2,50 fr.

cl o p de jaarl i j k se A l g e m e ne V e r g a de r i n g : 2 ,— f r.

d) o p de bestuursvergadering: 5 ,— fr.ART. 2. - Gehele afwezigheid, ç f minstens e lé n u u r t e l a a t , o p

a) gewone vergaderingen e n l e s s e n : 2 , — f r .

b) lez ingen of herhalingen, door hen die een rol te vervullenhebben als rol zelf of als onderstudie daarvan, ' t zij op ofachter het toneel, 5 ,— fr.

ART 3. - a ) gehele afwezigheid o f minstens een uur te laat metgegronde rede bl i j ft v ri j van boete.b) dez e gegronde rede m o e t, o m g e l d i g t e z i j n , o p d e

eerstvolgende vergadering, na een o f meer achtereenvol-gende waarop het l i d niet aanwezig heeft kunnen z i jn,voorgelegd wordem

el e l k l i d verbindt zich deze maatregel i n eer en geweten teonderhouden en e r zal dan ook met wederzijds vertrou-wen gehandeld warden.

d) z o die opgegeven rede later vals bevonden werd zal deboete vertiendubbeld worden.

e) total e afwezigheid o f minstens e'e'n uur te laat van de to-neelleider of zijn aangewezen plaatsvervanger 10 ,— fr.

ART. 4, - a ) o p de vergaderingen en herhalingen zi jn de ledenverplicht vanaf het openings- tot het sluitingsgebed zuiverVlaams te spreken, De overtreders van deze maatregel,'t z i j 66n o f meermalen op dezelfde vergadering o f her-haling, betalen iedere maal een boete van 0,10 Ir.

b) d e leden welke na het openingsgebed private zaken be-spreken of behandelen betalen een boete van 1 , — fr.

Kapellen, 15 Mei 1949.

hij a ls een echte 'Zee-kapitein' waarbij h i j nauwgez et a a n d u id d e w i e , waar, welkewoorden o f handelingen op de scene moes t uitvoeren. Er was in z ijn regie weinig plaatsvoor eigen initiatief.

Volgend c itaat uit de br ief van A. Etienne Rouffaer dd. 18 oktober 1996 zullen veel van deacteurs van het eerste uur kunnen beamen: 'Wat mij levendig is bijgebleven uit de t ijd toenLode Bauwens zelf regisseerde, is de manier waarop hij telkens reageerde wanneer een ofandere acteur niet naar zijn wensen op de planken reageerde.Lode Bauwens dr oeg tijdens d e repetit ies in 'De Kr ing ' a lt i jd een s oor t 'Alpin-muts '.Wanneer iemand op een scene iets verkeerd deed o f met z ijn teks t knoeide, k reeg hijsteevast de muts van Lode Bauwens naar zijn hoofd geslingerd. D ie v loog dan v anuit dezijkant van de coulissen in een wi jd e b o o g n a a r h e t h o o f d v a n d e z o n d aa r .

Soms, a l s h e t d e s puigaten u it l iep , w e r d e r w e l eens e e n har te li jk woor d m e t'Onze-Lieve-Heer' gesproken, al bleef cie terminologie ook beperkt tot beleefde vormen. Hi jhad zo zijn eigen woordenschat!"Alhoewel hij zelf s tr ik t het A.B.N. van de spelers eis te was hij, na de oefenstonden, eensappig verteller die op z ijn 'Aantwaarps ' menig zee-avontuur aan z ijn toehoorders k wijtraakte.

Bru ggeske jg 29 - juni 1996 - nummer 2

Page 19: Bruggeske 1997-2-juniWeb

't Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Etienne Rouffaer.

Lode Bauwens.

53

Page 20: Bruggeske 1997-2-juniWeb

A. Etienne ROUFFAER.Etienne was de broer van Jef Rouffaer die deel u itmaak te v a n d e toneelgroep. O v erdeze periode schrijft Etienne het volgende: "De tijd l ig t inderdaad reeds z eer v er terug.De korte per iode dat ik in de k r ing gespeeld en geregisseerd heb dateer t uit de ja r e n1949 - 1950. I k woonde toen reeds in Antwerpen e n k w am dan éénmaal pe r week, 'savonds na het werk, per fiets naar Kapellen om met de v r ienden v a n toen te proberenhet titanenwerk v an Lode Bauwens verder te zetten. Van d ie per iode is e r in m i jngeheugen weinig blijven hangen omdat ik wegens tijdsgebrek enerzijds en wegens deafstand anderzijds het contact heb moeten verbreken."Ook de regie van Etienne was, in de ogen van zijn spelers vrij s treng hoewel d e aanpakvolgens een totaal ander stramien verliep.

B. Piet SOETEWEY 1 9 0 3 +1979 ) was huisschilder en kende Lode Bauwens reeds vanvoor de oorlog. Piet was als zanger tevens in het Parochiaal leven ingeburgerd doordat hij

samen m e t schoonbroer S t a f Bogaer ts e nkoster Voet talr ijke uitvaartdiensten in d e k er kverzorgde.

54

Hij nam, na het overlijden van Dhr. Bauwens, dealgemene Leiding van de Kr ing op z ich. Aan-gezien Et ienne Rouffaer onmogelijk de r e g iekon verder zetten, nam Piet ook deze taak opzich. Zijn vooroorlogse ervaringen hielpen hemdaarbij.Van Piet Soetewey werd gezegd d a t h i j ' e lk escene vooraf ins tudeerde. I n z i j n regieboekwas o p b i j n a e lk e bladz ijde e e n tek en ing••bijgevoegd waarop Piet telkens d e plaats v ande toneelattr ibuten én de plaats v an d e spe-lers had aangeduid.

Anderzijds was hij in z ijn regie minder s t r engdan Lode Bauwens. Hij gaf z ijn spelers we l denodige ins truc ties doch s tond wel open -voorde suggesties van de spelers zelf. Aanvankelijkregisseerde Piet enkel de Heren-afdeling.

C. Guillaume HERMAN. ( 01 9 0 0 + 1 9 7 6 ) A l s v a d e r v a n o . m. t w ee d o c ht e r s die lid w ar en

van d e V.K.A.J. (Vrouwelijke Katholiek e Arbeids ters Jeugd) h a d h i j m e t een gr oepjuffrouwen van de V.K.A.J. in Onze Kring reeds diverse opvoeringen geregisseerd. Toen danlater de toneelkr ing werd opgericht was het logisch dat hij met zijn Juffrouwen aansloot bijde Toneelgroep Onze Kring.Hij kreeg daarna eveneens de functie van schatbewaarder toegewezen.Guillaume Herman volgde ongeveer dezelfde regiestiji als Piet Soetewey en dit uits luitendvoor de Damesafdeling van de toneelgroep.

't Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2.

Page 21: Bruggeske 1997-2-juniWeb

DE RECRUTERING

Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Guillaume Herman.

°De r ec r uter ing bes tond v oornamelijk u i t oud-kajotters e n k ajots ters d i e r e e d stoneelervaring hadden en uit een paar oud-leden van ' Voor Taal en Kuns t ' ". (Uittrekseluit de beschrijv ing van Rik Dilliën).

Ook mondelinge 'rec lame' deed zijn werk, zo werd Jef Rouffaer aangesproken door GastonVan Dooren, die J e f er v an overtuigde mee t e komen 'omdat h e t e r zo to f was'. RikRaemaekers kwam op een totaal andere manier met d e v ereniging in kontakt. Rik hadzich op zekere dag in Onze Kring aangeboden om tot de zanggroep v a n Mev r . Bauwens

55

Page 22: Bruggeske 1997-2-juniWeb

toe te treden, maar verscheen te vroeg op de afspraak. Tijdens het wachten ontmoette hijde heer Bauwens en toen deze van Rik te weten kwam dat hij z ich voor de Zanggroepkwam aanbieden, antwoordde Lode Bauwens dat hij beter bij de toneelkr ing zou komen.Hij troonde Rik onmiddellijk mee naar de scene waar deze zijn eerste rol kreeg toebedeeld.Deze rol bestond er in dat hij op de scene op een s toel moes t z itten en enkele z innetjesmoest zeggen. Rik beweerde nadien dat hij nooit meer op een stoel heeft gezeten die zobeefde van de zenuwangst. Evenals Jef Rouffaer is Rik later tot een van de steunpilarenvan de groep uitgegroeid.

DE ZAAL

'Onze Kr ing' werd gebouwd in 1913 door Pastoor Vandenhoudt. Alhoewel he t volledigecomplex nog niet a f was, organiseerde hij z ijn eerste fees t op 1 5 november 1913. Hetwerd een Kinderfees t waarover een enthousiaste pas toor in z ijn dagboek schreef: " Erwaren 550 kinderen en hun OudersR•De daaropvolgende activ iteit was op 7.12.1913. Wij laten U meegenieten van het prozavan Gazet Van Antwerpen d.d. 6 december 1913:

HUIT CAPPELLEN

AAN DE VROUWEN. Vergeet niet zondag 7 december uw beste muts of schoonste hoed opte zetten, want 't zal er spannen in de Engelse/ei, in de zaal van 'Onze Kring'. Om half dril,monster vergadering om een vrouwenbond tot s tand te brengen. Trees, zeg het voort aanMie. Al het vrouwvolk van Cappellen moet er naartoe. Inkoom vrij."

"Op 14 december 1913 geeft het Davids fonds van Cappellen, Hoogboom en Hoevenen,een prac ht ig avondfeest. D i t fees t z a l bes taan u i t een Voordracht ov er Congo m e tlichtbeelden gegeven door E. Pater Van Tilborgh Si . °

Op 1 februari 1914 schrijft Gazet van Antwerpen:

TAPPELLEN I n 'ONZE KRING'.Neen, nooit zag Cappellen schooner fees t dan da t derinhuldiging (op 28.1.14 N.v.d.sch.) van °O n z e K r i n g . D e t o o n e e /s p e l e r s h e b b e n m e e s t e r li j k

hun r ollen vertolkt. Het drama 'De Hand Gods' liet eenen diepen indruk na, en het blijspel' t Verloren schaap' verwekte algemeen genoegen. We mogen niet vergeten de harmonie'Ste Cecilia' en zangmaatschappij 'Onder Ons' lof toe te zwaaien.Op it einde heeft Z.E.H. Pastoor het ontstaan, bestaan e n doe/ van Onze Kr ing uitgelegden terzelfder tijd aangekondigd da t op 1 5 februar i he t eers te t u r n feest z a l p l a a t shebben.Met vastenavond Dinsdag, pr ijsultdeeling voor d e jongens v a n he t patroon-schap m e t tooneel waarop a l le ouders e n familieleden v a n d e patroonlonkheldgenoodigd worden.Heel Cappellen is er nog vol van. Zeker is het dat nu, Zondags, het volk niet meer in destad zijn vertier moet zoeken, maar het hier wel zal v inden m e t dez e voldoening dat ze10 i n zedelijkheid n iet zullen gedaald z ijn en 2 0 hun v e r t ie r b i j h u n yolk gedaanhebben.°

56 Brug geske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Page 23: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Deze inhuldiging luidde de start in van een massa toneelavonden, feesten, dansavonden...die in de loop der jaren in de grote zaal zouden plaatv inden.In de jaren '30 werd de grote zaal als cinemazaal 'REX'gebruikt.

De voorzijde van het gebouw deed in die tijd diens t als conciergewoning. Het is pas laterdat dit gedeelte werd omgebouwd tot gelagzaal.De zaal was verdeeld in dr ie 'compartimenten'. In het midden vooraan waren een aantalrijen waarvan de rugleuning en de z it met kussens waren bek leed. Voor deze plaatsenbetaalde men meestal 20 BEE Eveneens in het midden en aansluitend aan het hierbovenvermelde blok waren een aantal r ijen die bestonden u it houten stoelen zonder 'fluwelen'zit. Deze plaatsen werden meestal voor 15 BEE verhuurd.De overblijvende plaatsen bevonden zich aan de beide zijkanten en werden verhuurd aan10 BEE Ook deze s toelen hadden geen zachte zitjes.De s toelen waren genummerd. D e nummer ing v an d e kaar ten gebeurde mees tal i nvoorverkoop bij Dhr. Herman of op de dag van de vertoning in de gelagzaal van Onze Kring.In de topjaren (midden de jaren '50) zat de zaal meestal afgeladen vol, wat een bezettingvan 400 personen betekende.

Het verwarmen van deze grote én hoge zaal was niet eenvoudig. Er was weliswaar s indsde ja r en 1 9 3 0 e e n c entrale v erwarming geplaatst, doch deze werkte einde jaren 14 0niet meer en werd om voor mij onbekende (financiële?) redenen nooit hersteld. Gevolgdaarvan was dat de zaal verwarmd werd door twee grote kachels met elk een enorm hogekachelpijp die via het plafond boven het dak uitkwam.Deze kachels werden één à twee dagen voordien aangestoken zodat tijdens de uitvoeringtenminste d e groots te k ilte u i t de zaal was verdwenen. Behaaglijk warm was h e t e rnochtans niet. (Veel jaren later werd een warmeluchtblazer geïnstalleerd).

De repetities in de grote zaal vonden dan ook nooit b ij een aangename temperatuurplaats. Om de koude enigszins tegen te gaan werd het grote gordijn gesloten en de spelershielden allen hun warme jassen aan, zelfs al speelde het stuk zich midden in de zomer af!Gelukkig was v anaf midden 1 9 5 0 d e famil ie Haas t concierge. Regelmatig zorgden zijvoor warme dranken zoals thee, koffie, M O en, als ' t moest, een s n e e b r ood o m d einwendige mens t e versterken en te verwarmen. Dit werd door de spelers enorm gewaar-deerd.

Het podium was een wonder v an vooroorlogse techniek . In de toneeltoren bevondenzich een zeven- à achttal geschilderde doeken die elk afzonderlijk een decor voorstelden.Deze enorme doeken waren hoog boven de scene aan sterke kabels bevestigd en kondenvan achter de coulissen naar beneden gelaten worden. Hetzelfde geschiedde me t dezijpanelen met dien verstande dat deze aan weerszijden beschilderd waren zodat men,door ze te draaien, over twee verschillende zijdecors kon beschikken.

Zo bes tond e r een 'bosscène1 m e t a l s a c h t e r g r o n dp a n e e l e e n g r oo t g e s c hi l d e rd d oe k

waarop bomen waren afgebeeld terwijl de z ijpanelen eveneens beschilderd waren me tbomen of struiken.

't Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2. 57

Page 24: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Wilde men deze bosscene veranderen in een huiskamer, dan werden de doeken met debomen omhoog getrokken en die met de huiskamer omlaaggelaten. Het was dan enkelzaak om de 'huiskamer ' aan te k leden met meubilair en op een minimum van t ijd k onverder gespeeld worden in een totaal ander decor. Later werden de z ijpanelen door tweemeter hoge panelen vervangen die rechtstreeks in haken konden worden geplaatst.

58

De techniciens in actie tijdens het wisselen van decor: RikRaemaekers, Piet Soetewey, Leon Cornelissens en MichelDe Schutter.

Piet Soetewey, zelf schilder van beroep, was een begeesterd paneelschilder waarbij veelrestjes verf die hij als huisschilder niet meer nodig h a d , werden gebruikt. Hierdoor werdende decors soms met de alleronmogelijkste door-mengeling-verkregen kleuren beschilderd.

Ook de elektrische belichting evolueerde snel. Aanvankelijk bestond de verlichting uit eenlichtbak vooraan op het podium die een aantal witte en enkele gekleurde lampen bevatte.Deze konden in reeksen worden aangestoken o f gedoofd. Boven de scène bevonden zichenkele lampen.In de loop der speeljaren echter was het vooral Michel De Schutter die deze lichtinstallatieuitbouwde tot een, voor die tijd, modern geheel. Afzonderlijke schijnwerpers werden

' t Baiggeske jg 29 - juni 1997- nummer 2.

Page 25: Bruggeske 1997-2-juniWeb

aangekocht. De oude lichtbak werd volledig vervangen, en men kon zelfs -in die tijd! -hetlicht 'dimmen'. Stilaan ontstond er dan ook een volledige p loeg techniciens d ie prachtigenieuwe decors in elkaar timmerden, beschilderden en verlichtten.

RECLAME

V.I.n.r.: zittend: Herman Soetewey, Vera Van de Putte, Je f Rouffaer,Godelieve Verheyen. Staande: Jeroom Beinaerdts, Louis Haast, PietSoetewey, Frans Cornelissen, Guillaume Herman, Ne l ly Quirijnen,Leon Cornelissens, Jos Gevers en Jeanne Van Herck.

c DE POtbERAnimmilmoommummonmenommEnnoomomon

Abonnementen aan de pri js vanFr. 8 0 en 60 recht gevend o p 5vertoningen verkrijgbaar bij de heer,P. Soetewey, Dorpstr., o f b i j dhr.G. Herman, Dorpstr. o f b i j de le-d en.

Laat u w kaarten o f abonnemen-ten op voorhand nummeren in On-ze Kring de dag der vertoning tus-sen 10 en 12 u., zo verzekert ge Ueen goede plaats,

Reclame in 'De Polder'

'f Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2

Mg,

Het bestuur had diverse mogelijkheden om dekomende toneelopvoeringen aan t e kondigen.Zo l i e t m e n aanplak biljet ten dr uk k en d i eoveral i n d e gemeente verspreid werden. Z i jmaakten ook gebruik v an d e h e n bev r iendepers om de nakende opvoeringen aan t e k on-digen. In het weekblad 'De POLDER' was S t a fBOGAERTS e n t r ouwe fan v an h e t k a p e ls etoneelleven en in het bijzonder v an de toneel-groep Onze Kring waarover h i j s teeds pos itie-ve artikels schreef.Een ander e v o r m v a n 'k lantenbinding' g e -bruikten z i j door he t invoeren v an d e Erele-den en d e 'abonnementen'.

59

Page 26: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Ereleden betaalden vooraf een pr ijs v oo r een gans j a a r w a a r b i j z i j s t e e d s é é nvertoning gratis konden bijwonen. Abonnementen war en s teeds z ek er v a n h u n vasteplaats en kregen ook een vertoning gratis.

OPGEEFSTER

Een niet onbelangrijke funktie in het toneelgebeuren is deze van opgeefster ('souffleuse').Niet alleen belangr ijk om de teks t te fluisteren, vooral aan spelers die niet zo tekstvastwaren, maar ook omdat z ij he t podium in één blik kon overzien en als er iets ontbrakverwittigingstekens kon geven aan de spelers. Het was wel bekend dat spelers die niet zo'rolvast' waren z ich s teeds dic ht bij he t 'souffleurhokje' nes telden om toch maar geenwoord van de gefluisterde teks t te verspelen. In de toneelkr ing was het vooral Mej. NellyQuirijnen die deze taak jarenlang op een sublieme wijze heeft uitgevoerd.

Het 'souffleurhokje' beyond zich vooraan op het podium en was bereikbaar via de kelder.Er stond een stoel en de opgeefster kwam net met haar hoofd boven de vloer. Haar hoofdwerd verborgen door een houten kap. Het spreekt voor zich dat Nelly daar veel koudeavonden heeft doorgebracht doordat de kelder niet alleen onverwarmd maar ook nog flinkvochtig was.

Enkele anekdoten werden mij verteld: zo gebeurde het een keer dat enkele spelers eenscene speelden waarbij z ij beiden de teks t volledig kwijt waren. Gevolg was dat Nellyonmogelijk kon volgen omdat de acteurs teksten debiteerden die bladzijden later moestenworden gezegd en vice versa.

Een van de twee vertelde mij dat hij op een gegeven ogenblik naar Nelly keek voor hulp.Hij zag Nelly z itten met haar hoofd in haar handen, alleen maar luis terend wat die tweedaar door elkaar haspelden; z ij was z elf de draad v an he t verhaal v olledig kwijt. Hetvervolg werd mij niet verteld.

Een tweede verhaal ver telt dat tijdens een scene door 'soldaten' moes t gegeten worden.Zij aten o.m. enkele worstjes. Een acteur-soldaat haalde het in zijn hoofd een worstje aande punt van zijn sabel te r ijgen en er onopvallend mee naar de 'souffleurbak' te wandelen.Hij stak de sabel naar Nelly waarop deze het worstje nam en het opat. Of het publiek hetheeft opgemerkt is niet meer te achterhalen. Begin jaren '60 werd Nelly vervangen doorLouis Van Tricht.

GRIME

In de beginfase werden de spelers gegrimeerd door Lode Bauwens. Het grimeren gebeurdein de kelders onder het podium, waar de spelers zich trouwens ook verkleedden.Nadien was het Piet Soetewey die de gr imetaak overnam en er werd verhuisd van dekoude en ongezellige kelderruimten naar zaal 10. Intussen was Herman Soetewey - zoonvan..- als gr immeur aangesteld en ook enkele dames voelden zich bekwaam zichzelf tekleuren.

60 't Bruggeske Jg 29 - juni 1997 - nummer 2

Page 27: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Vooral in de beginjaren werd nogal kwistig met kleuren, snorren en pruiken gegoocheld. Ditbewijzen trouwens de foto's 'van het eerste uur'. Zo heb ik mezelf op een foto (met moeite)herkend als 13-jarige knaap met een snor onder mijn neus geplakt.

HET 'GEZELLIG SAMENZIJN'

1 Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Grimmeren in zaal 10. V i m . : Germaine Verboven, Jet Rouffaer,Herman Soetewey, Rita Verbist en Christianne Verdonck.

Feesten deden z ij veel en graag. Nieuwjaar, einde van het speelseizoen, Carnaval, menkon het zo gek niet bedenken o f zij v ierden feest. Allemaal samen in de gelagzaal vanOnze Kring. Een aantal lolbroeken -waaronder Rik Raemaekers- zorgden dat iedereen hetprettig vond. Zij nodigden bij die gelegenheid ook hun Ereleden uit.

Er werden sketches opgevoerd, liederen gezongen, r ijmpjes gemaak t waarbij iedereengeviseerd werd. Er werd gegeten en gedronken, gedanst en gezongen en iedereen voeldezich e r thuis . D i t speelde z ich vooral a f tijdens d e 'Louis en Amelie Haast'- per iode.(1955-1959) Het mocht ook wel. "Er werd hard gewerkt: 2 repetities pe r week en dezaterdagen voor de vertoning werd er duchtig gesjouwd, getimmerd en geverfd." (uit d ebeschrijving v an Rik Dilli6n)

61

Page 28: Bruggeske 1997-2-juniWeb

62

Bovenstaande en de drie volgende foto's geven een sfeerbeeld: Foto hierboven toont de voltallige groepmet volledig vooraan de •gerantes' Amelie en Louis Haast. De drie onderstaande foto's tonen ons volop inac t ie. . .

- Naast de accordeonspeler Gaston Van Dooien en Rik Raemaekers

Bruggeske jg 29 -juni 1997 - nummer 2.

Page 29: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Rik Raemaekers met eenparodie op 'den Dolf

rt Bmggeske jg 29 j uni 1997 num m er 2.

Marinus Jongenelenen Rik Raemaekers

63

Page 30: Bruggeske 1997-2-juniWeb

1949

DEEL II D E OPVOERINGEN

Om een chronologische volgorde van de opvoeringen van de groep te bekomen heb ik veeltijd moeten gebruiken met het lezen van oude dag- en weekbladen.

In 'GAZET VAN ANTWERPEN' van 1949 tot en met 1951 v er nam ik sporadisch nieuwsover de kring. In 'HET AANKONDIGINGSBLAD' van dezelfde per iode las i k geen e n k e lbericht over enige toneelopvoering van de Toneelgroep Onze Kring.Het tegendeel vond ik echter in he t weekblad 'DE POLDER', ges ticht in 1952. Bi j he tdoornemen van a l de DE POLDER - uitgaven verkreeg ik enorm veel gegevens van dediverse opgevoerde toneelstukken.

Anderzijds k o n i k o o k ber oep d o e n o p d e arc hiev en v a n W. Coeckelbergh en G.Verheyen zodat ik een aantal oude programma's en aanplakbiljetten vond.

De stichtingsdatum van de vereniging is 15 mei 1949. Dat weten wij u it de s tatuten. Vandeze gebeurtenis heb ik nergens in G.V.A. enig bericht kunnen lezen.

De eerste aankondiging lees ik in Gazet van Antwerpen van 6.10.49: "D e n i e u w e t o o n - e ntoneelgroep 'Onze Kr ing ' k omt o p 9 ok tober om 1 9 u u r voor het voetlicht m e t eenDetectivespel in 3 bedrijven van Peter Meeuwissen jr . ' De Geheimzinnige Boedha ' in dezaal 'Onze Kr ing' Engelse/ei. Pr ijzen 2 0 , 1 5 e n 1 0 BET. Nummer ing op d e d a g deropvoering van 10 uur tot 12 uur en des avonds aan de zaal."

Dit is duidelijk he t eers te toneelspel s eder t hun opr ichting. H e t wordt ons trouwensbevestigd door Rik Raemaekers want dit was het s tuk waarin z ijn 's toel zo bibberde'. Ermoet echter wel een vergissing van datum in het spel z ijn want op het programmablad(zie blz 65) staat als datum 23 october 1949 vermeld.

In G.V.A. van 6 december 1949 lees ik: "Na het succesrijk debuut met 'De GeheimzinnigeBoedha' k omt 'O.K.'. U o p 6 dec ember om 1 9 u u r m e t een z ang en toneelavondverrassen. Buiten het zanggedeelte o.l.v .dhr iacobs, s taan op het programma: 'Bietje' vanM. Sabbe e n ' D e Weldaad ' v an G . N ie len ( afd. Heren) . Ee n moo ie av ond i n h e tvooruitzicht.ln Onze Kring, Engelse/ei, 35.11Het blijk t dat zij op korte tijd zeer ak tief zijn want in G.V.A. van 8 december 1949 lees ik :"Op / 1 december geeft de K.A.J. haar jaarlijks toneelfeest in de feestzaal van Onze Kring.Op het programma 'Eer t Uw Vader en Uw Moeder ' een drama uit het dagelijks leven. Detoon- en toneelgroep 'O.K.' (afdeling Heren) verleent zijn medewerking.

Uit deze aankondigingen bemerk ik dat zij zich willen profileren onder de naam "O.K.", deafkorting van 'Onze Kring'.

64 Bniggeskeig 29 - juni 1997 - nummer 2

Page 31: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Toon en Toneelgroep ONZE KRING KAPEL L ENZondag 230ctober 1949 te 19uur opvoering van

DE G EHEIMZINNIG E BOEDAHDeticti's espel in 3 bedrijven van Peter MEEUWISSE door afd.herenDe personenSir MARESFIELD . . . . . o . . . . a . . . . . . .oudkolonel uit het britsch-indischlegerSir CECILE MARETING z ijn pupil.SIR CH,ARLES HANDWORTHvriend van s ir maresfieldSIR ATHUR HANDWORTH . . . . . . . . 0 . . . . .z ijn zoon en vriend van cecilSIR PERCY CUNWIEG HAM vriend van cecilSIR ROBBY LONGFIELDSIR LENNOX . . . . . . 0 . . . . .particulier secritaris van sir maredfieldN1ASRTERSON DE BUTLERMISTER HARTLEYdedect4e van scotland-yard

P. SOETEWEY

GUIL V A N D O O R ENH R AYM AEC KER S

J . VAN D E WI J G AER T

GAST V A N D O O R ENJ . VAN L O O KJ. ROUITAER

L . HAASTH . DILLIEN

JOE CHELSEA z ijn as s is tent . . . . . . . . . . . . 4 L . DE B E U K E L A E RJOHN PERKINS EEN VREEMDE J . VAN D E N EED EN

OPGEEFSTER N. QUIRYNEN Verlichting: J B A R R EMachinist: J Ver v oor t

EERSTE BEDRIJF

Het spel begint in de rustege z itkamer van sirMaresfield; z i jn pup il doet het zonderlingeverhaal van de k leine "BO EDAH" het prachtige beeld verborgen in een k leine geheime nisvan de zitkamer. Het stelt de(vraag) godheid der brahmanen voor die alle misdaden voorhemaangedaan zwaar s traft; Deze grumige "wrekende god" draagt als sieraat een r obijn vanonschatbare waarde. Nog die zelfde dag wordt s ir C EC IL bedwelmend aangetroffen. D EROBIJN IS VERDWENEN Mis ter Harley detective van scotland-yard staat voor een raadselDE BOEDAH ZWIJGT - :- :- :- :- :- :- :- :- :- :- :- :- :TWEEDE BEDRIJFMister Hartley heeft het erg moeilijk Bi j z ijn nouwgezet onderzoek komt hij tot het besluitdat er wel een zes-tal personen een reden of gelegenheid hadden om de robijn te gappen.Hijdoet aan z ijn helper Joe Chelsea de zonderlinge bestelling van 6 zakdoeken D e wrekende.boedah gr ijgt " in" onder de ogen van de detective voor de voeten van het beeld.MOORD POGING . . . . . . . . .DERDE BEDRIJFMister Hartley zet zich met nieuwe ijv er aan het wer k De zakdoeken zullen voor hem desleutel z ijn van het geheim. De in het nauwgedreven dader moet bekennen.Het is voor alleneen grote verrassing. De weergevonden r ob ijn zal voortaan weer het beeld sieren van de" BO ED AI r d ie zulke grote rol speelde in dit geheimzinnige drama.

-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-:-

't Bniggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2

Het allereerste 'Programmablad'.

65

Page 32: Bruggeske 1997-2-juniWeb

De en ige aank ondiging i n ' HET AANKONDIGINGSBLAD ' v o n d i k o p 25.12.49 :"Opmaandag 2 6 dez er 2 d e Kers tdag: KERSTSPEL v an d e Kr is tene Vrouwen gilde m e tmedewerking van d e Toneelgroep 'Onze Kr ing'. A l de leden m e t hunne families z ijnvriendelijk uitgenodigd alsook de leden van A.C.W. en andere organisaties gevestigd inOnze Kring. Deuren 5 u. 30. Begin 6 uur."

1950

In d it jaar gaan z ij voorgoed van s tar t alhoewel ik nog weinig beweging bemerk van de'Dames'-afdeling. Wel weet ik dat deze groep in 1950 het stuk 'Mar ia Magdalena' heeftgespeeld doch d it kan nog onder de benaming van de V.K.A.J. geweest z ijn. De datumwaarop dit stuk gespeeld werd, is mij evenmin bekend.

In G.V.A. van 19 januar i 1950 wordt geschreven: 'Op zondag 22 januar i r icht de K.W.B.een toneelavond in met het successtuk van de bekende auteur Jos Janssens: 'Van denBraven Moordenaar '. Wanneer w i j h ie r n o g a a n toevoegen d a t h e t d e Toon- e ntoneelgroep 'O.K.' is, die met haar afdeling Heren haar medewerking verleent, weet heelKapellen dat het in 'Onze Kring' weer een succes av ond wordt."

• ,,,,,,,•

De volledige bezetting van 'Van den Braven Moordenaar': Vooraan zittend: mezelf en Stanny Haast.Tweede rij zittend: Louis De Beuckelaer, Rik Dilliën, Rik Raemaekers en Piet Soetewey. Staande v.l.n.r.:Jan Van den Weyngaert, Adrien Daems, Guille Van Dooren, Frans Vergauwen, Je t Rouffaer, Gaston VanDooren, Nelly Quirynen, Jan Van Loock, Jan Van Den Heuvel en Louis Haast.

66 Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Page 33: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Dit toneels tuk was typisch voor die t ijd. Jos Janssens w a s een gevierd schrijver, maarzoals v eel toneels c hr ijv ers z a t h i j m e t he t p r o b le e m d a t d e mees te k a tho l iek etoneelgroepen niet 'gemengd' mochten spelen. Dit betekende dat z i j praktisch verplichtwaren hun toneelwerken dubbel t e schrijven. Zo ook he t toneels tuk 'Van den BravenMoordenaar'. Oorspronkelijk had Jos Janssens voorzien dat 'den braven moordenaar ' ver-liefd zou worden op de dochter van de c ipier en na veel per ikelen zou...enz. Aangeziengemengd toneelspelen taboe was werd de rol van de 'dochter ' omgezet naa r d e 'zoon'.Dit betekende dat de zoon van de c ipier 'goede vriend' werd met den braven moordenaaren...enz. ik her inner mij nog goed dat ik als 13-jar ige knaap 'de zoon' moes t spelen enzoals U op voorgaande foto kunt zien moest ik veel ouder lijken dan ik was want ik werdvoorzien van een groteske snor.

Te vermelden valt dat de toeschouwers van dien t ijd zich hoegenaamd niet stoorden aanhet 'niet-gemengd'-reglement. Het is pas later, in de tweede helf t van de jaren '50 datenige contestatie op gang kwam.

In G.V.A. van 2 februari 1950 lees ik : ' in de grote zaal v an Onze Kr ing Engelse/ei, gaater op zondag 5 februar i e.k. een ' O . K . '- a v o n d d o o r . D e t o o n - e n t o n e e l g r o ep ' O . K . ' v r a a gt

Uw aandacht voor een bont programma van zang, voordracht en muziek."

Y Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Rik Raemaekers.67

Page 34: Bruggeske 1997-2-juniWeb

" Verder s luiten z ij op 1 6 apr il het toneelseizoen a f met een blijspel: 'Wij z ijn gezworenkameraden'. D it s tuk in 4 bedrijven en een voorspel is he t laats te u it een reeks mooievoorstellingen waarvan de jonge groep alle eer haalt. n aldus G.V.A. dd. 13 april 1950.

10 augustus 1950 was voor deze nog jonge k r ing een zwarte dag. Zoals reeds eerdervermeld stierf hun stichter én bezieler Lode Bauwens.

Het was dank zij een hecht geheel van jonge medewerkers, van wie hij zeker was dat hij ophen kon rekenen, dat Piet Soetewey bereid was de taak van voorzitter en iets later tevensregisseur van de herenafdeling op zich te nemen.

68

Sgt

Jef Rouffaer en Fons Van Looy.

Jef Herman. - Wordt vervolgd.

Btuggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Page 35: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Plaatsnamen o f Toponiemen.

Plaatsnamen of toponiemen geven dikwijls aanwijzingen over de geofysische toestand van deoorspronkelijke nederzettingen. D ie nederzettingen ontstonden eeuwen geleden op plaatsen,waar mensen een mogelijkheid zagen, om in hun dagelijkse behoeften te voorzien, ofwel om ereen zekere bescherming t e v inden. A l gauw ga f men aan de plaats een naam, dik wijlsafhankelijk van het uitzicht, ofwel van de geofysische toestand van de streek. V o o r b e e l d :Kapellen heette vroeger Hooghenschote, wat zoveel betekent als e e n hogergelegen plaats,waar men beschutting vond tegen het overstromende water van de Schelde. Bepaalde uiter lijkekentekens in de huidige plaatsnamen geven daarover aanwijz ingen.

Enkele herkenbare aanwijzingen in plaatsnamen of toponiemen

1. Plaatsnamen die eindigen op ...hem of ...em.Betekenis: Het Germaanse "hem" is afkomstig van "heim", wat betekent huis (home). Hetwaren dus Frankische nederzettingen, waar soms nog de driehoekige dorpsplaats met degemeenschappelijke waterput voorkomt. Voorbeelden: Merksem; Berchem; Hemiksem;Wommelgem

2. Plaatsnamen die eindigen op ...sele... o f ...ele.Betekenis: Het Germaanse "sele" is afkomstig van "sali", wat betekent "huis van eenkamer" ofwel "huis met kleine ruimte". Het waren dus eveneens Frankischenederzettingen. Voorbeelden: Wilsele: Winksele; Aartsele; Belsele.

3. Plaatsnamen die eindigen op ...drecht.Betekenis: "drecht" betekent "oversteekplaats" o f doorwaadbare plaats aan een water.

Voorbeelden : Berendrecht; Ossendrecht; Woensdrecht; Zwijndrecht.

4. Plaatsnamen die eindigen op ...broek.Betekenis: "broeck" betekent moeras ofwel zeer vochtige plaats. Voorbeelden: Stabroek;Achterbroek; Polder Muysbroek; Overbroek.

5. Plaatsnamen die eindigen op ...beek of ...beke.Betekenis: "beke" of "beek" staat voor gracht, sloot of kleine rivier. Voorbeelden:Schaerbeek; Hansbeke; Zandvliet; Oost - en West - Rozebeke.

6. Plaatsnamen die eindigen op ...bos. o f ...hout.Betekenis: verwijzen naar een plaats aan een bosrand. Voorbeelden: Drogenbos;Hertogenbosch; Kalmthout; Turnhout; Borgerhout.

7. Plaatsnamen die eindigen op ...laar.Betekenis : een "laar" was een open plek in een bos of woud. Voorbeelden: Vorselaar;Vosselaar; Eksterlaar.

8. Plaatsnamen die eindigen op ...donk.Betekenis: "donk" betekent: beschutte heuvel, dicht bij een water of een bos. Voorbeelden:Haasdonk; Arendonk; Meerdonk.

't Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2. 6 9

Page 36: Bruggeske 1997-2-juniWeb

9. Plaatsnamen die eindigen op o f __too.Betekenis: een loo was een beschutte plaats aan een (klein) bos. Voorbeelden: Westerlo;Koningslo; Almelo.

10. Plaatsnamen die eindigen op ...schot.Betekenis: "schot" o f schutting betekent een plaats waar de mens beschutting vond tegeneen of ander gevaar. Voorbeelden: Aarschot; Booischot.

11. Plaatsnamen die eindigen op ...waal. of ...weel. o f ...wiel.Betekenis: "weel" of ''wiel" was een draaikolk, dikwijls ontstaan bij dijkbreuken.Voorbeelden: Austruweel Wiels bek e

12. Plaatsnamen die eindigen op ...dam.Betekenis: "dam" betekent zoveel als een dijk, dus beschutting tegen water.Voorbeelden : Oordam ( b i j Antwerpen); Rotterdam ; Amsterdam.

13. Plaatsnamen die eindigen op ...vorst.Betekenis: "vorst" (Engels forest) betekent zoveel als konink lijk bos. Voorbeelden:Wiekevorst; Vorst.

14. Plaatsnamen die eindigen op ...r ijk .Betekenis: verwijst naar rijke landbouwgronden. Voorbeelden: Rijkevorsel; Kortr ijk .

15. Plaatsnamen die beginnen met ...op. of ...over. of ...neer.Betekenis: verwijzen naar hoger of lager gelegen plaatsen in vergelijk ing met de rest.Voorbeelden: Opoeteren; Ophasselt; Overijse; Neerheylissem; Neeroeteren.

Geraadpieegde bron: Encyclopedie van Vlaanderen in 5 delen. Uitg : Elsevier Sequoia.

-

A.M. Jennes ja n u a ri 1997.

70 ? B r u g g e s k e jg 29 - juni 1997 - nummer 2.

Page 37: Bruggeske 1997-2-juniWeb

1907-1997

Negentig j a a r gemeentehuis - polit iecentrum

Cultureel Centrum - 9ndoka -

Tijdens de eerste 100 jaar van ons bestaan als zelfstandige gemeente beschikte Kapellen nietover een eigen gemeentehuis. En waarschijnlijk was d it zelfs ook niet nodig. I n de pr illebeginperiode van onze onafhankelijkheid was de administratie dusdanig ingericht dat het hurenvan een kleine kamer in een of andere herberg volstond om al de paperassen een degelijkonderkomen te bezorgen.

Het was pas rond 1855 dat Kapellen de beschikking kreeg over een heus gemeentehuis. Ditgebouw, in de Oude Kerkstraat gelegen, deed tegelijkertijd dienst als gemeentehuis en alswoning voor de veldwachter.

Z i c ht op den A n t w er ps c hen S t e e n w e g .

Afbeelding van rond 1900. Het is de plaats waar nu het voormalige gemeentehuis en politiebureel staat.

Op 1 januari 1885 werd Edouard Biart burgemeester van Kapellen. Deze rusteloze man kreeg dekans van zijn leven in 1900 om in het centrum van de gemeente een volledig nieuw enfunctioneel gemeentehuis op te richten.

Inderdaad werd op dinsdag 21 augustus 1900 ten voorlopige titel en met definitieve toewijzing Opdinsdag 4 september 1900 de gronden van de herberg 'De Kroon' verkocht door notaris Woutersuit Kapellen. De verkochte goederen bestonden uit 7 loten zoals aangeduid is op het liggingsplanvermeld op de volgende bladzijde.

't Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2. 71

Page 38: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Vooraf een woordje uitleg over voornoemde herberg welke eigendom was van mevrouw JustineKennis, weduwe van Petrus De Schutter. Op onderstaande foto geven wij U eerst een algemeenbeeld van de herberg-boerderij en aanhorigheden.

Studie van M ter WOUTERS, Notaris te Cappellen.

Z I TDA GE N Voorloopig op DL I NS DA G 21 A UG US T ! 1900 en EindelijkDLI NS DA G 4 S E P T E M B E R volgende, beide om 5 ure namiddag, ter verkocht word'i,htl'1,Tg D t, K r o on t o C a pp e ll e n.

Br oLw er i jItoor w: .1•' •

Hoe vensche & t a n' *Aʻ *1(f,f)i'a

72

Sawa/ ran e t e r

\ h„ rg

\ T e-D ,1 11 r

\ ,

De grond en de gebouwen welke verkocht werden waren ingedeeld in 7 loten:koop 1: een huizing-herberg, met verscheidene kamers, keuken, koeben en grond.

Oppervlakte: 262,50 m2,

koop 2: een gedeelte van de stal met grond. Oppervlakte: 118,86 m2,koop 3: een gedeelte van de stal met koolmagazijn eng rond. Oppervlakte: 137,41 m2,koop 4: gedeelte van de schuur met grond. Oppervlakte: 75 m2,koop 5: gedeelte van de schuur met wagenhuis en grond. Oppervlakte: 79,58 m2,koop 6: gedeelte van de schuur met grond. Oppervlakte: 68,26 m2,koop 7: gedeelte van de schuur met wagenhuis en grond. Oppervlakte: 125,32 m2.Bij de voorlopige toewijzing op 21 augustus 1900 werden de kopen als volgt toegekend:koop 1: Georges Pedley-De Schutter, entraineur te Kapellen,koop 2: Ferdinand Van Sande, zonder beroep, Valkenburgstraat, 43 te Antwerpen,koop 3: Frans De Bruyn, wagenmaker te Kapellen,kopen 4, 5, 6 en 7: Louis Maes, timmerman te Kapellen.

HeideStraat

alliqYzerrd d e r rwederen

Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Page 39: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Bij de definitieve toewijzing werden de 7 loten samengevoegd en toegewezen aan LodewijkLucas, gezworen landmeter te Kapellen voor de som van 22.000 BEF en duizend verdierenwaarvan 825 verdieren aan 5 BEF en 175 verdieren aan 4 BEE De heer Lucas verklaardegekocht te hebben in opdracht van de Belgische staat. De verkoopakte werd opgemaakt metAdolphe Demeulemeester, veldwachter, en Constant Borstlap, kleermaker als getuigen.

Voor de lezers welke enige belangstelling hebben voor de genealogie kunnen wij vermelden datde eigenares van de herberg "De Kroon", Joanna Justina Kennis, geboren werd te Kapellen op20 september 1825 en aldaar overleed op 13 augustus 1905. Zij was op 24 april 1850 gehuwdmet Petrus Jacobus De Schutter, landbouwer en veekoopman, geboren te Ekeren op 2 mei 1815en overleden te Kapellen op 16 februari 1884.

J . M . J .Eene r i j k e onderv i nd i ng i s de k ro o n d e r w i d e r-

l ingen, en d e v reeze Gods , hunne e e r.E e l . x x v . 8

Bid voor de ZielVAN ZALIGER

JOANNA JUSTINA KENNISNVEDUNVE VAN

PETRUS JAC OBU S D E SC H U T T ER•geboren te Cappellen den 20 September 1825

; e n a l d a a rgodvruchtig overleden den 13 Augustus 1905.Voorzien van de RH. Sacramenten

zoetste v e rt ro o s t i n g d i e m en •mededrnagt i n •het g ra i is de ov ertu i g i ng als eend teedere eut toege-negene m o e d e r t e hebben ge l ee fd . e n • ann .z i j ne

inderen d i l u rz ame lessen en k ri s tene deugden tenertdeel te l aten. • H . FRANC, v an SALES.

Denkt nan het eeuwi g leven. V erhert , i t we oogenen bes c houwt onophoude l i j k dengene d i e i n d e nhemel hec rscht: wz i n t he t leven zal j n i e t benomenmanr i n een betel v e rande rd wo rd e d .

Beminde K i nderen, g i j z i l t m i j n e v r e u gd e en m i jn e

k roon, b l i j f t s tandvas tig i n den He e l ' en b i d t v oormi j . l ' u n A P . i v , 1

Zoet H e f t v a n J es us , m aak dnt i k U al t i j d m e e ren m e e r beminne.

:3411 dngen adaall l e rt van 1:tl •i ;1, Wet'S

:MU dagen atinnt

Druk k . V an Den B ergh Cappel l en.

De familie De Schutter was niet afkomstig uit Kapellen. D e vader van Petrus De Schutter,namelijk Cornelius De Schutter was landbouwer van beroep en werd geboren te Ekeren op 30april 1781. Hij was gehuwd met Joanna Catharina Van Putte (° 26 december 1774 + 11 juni1859). Diens vader Walterius De Schutter was akkerman ( ' s Gravenwezel 30 juli 1742 +Kapellen 12 februari 1810) en gehuwd met Joanna Catharina De Bruyn (° Ekeren 28 augustus1753 + Kapellen 23 april 1800).

Voornoemde Walterius was de zoon van Joannes De Schutter (° Schoten 15 november 1705 +Schoten 8 februari 1748) welke gehuwd was met Catharina Hesbeens (° Merksem 3 augustus1704 + Schoten 15 mei 1793) en de kleinzoon van Franciscus De Schutter (° Schoten 16 maart1748 + Schoten 24 april 1803) welke gehuwd was met Catharina Hermans (Schoten 12 oktober1747).

Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2. 73

Page 40: Bruggeske 1997-2-juniWeb

74

rieer,tigl i jk op den wog der del..zdewi;ndeld e n z i j n b rood n i e t i n l edigheid

: e e t e n . P R O v . . 3 1 . v . 1 0 .

JAGOLS DE SCHUTTE C I I T,L N . .,I T VAN

JOANNA i t ' S T I N A K E N NIS

fl P h,,,t• d c n . l b 1, . 1, i e r z r tB E D I E N D V A N D E H H . S A C A I A M E N T E N •

hi j was een goo e n znetaardig inzit r e c h t -'innig en g-, i v r e ez e i n d .. . M. IL

Milne lieve k inderen, eert uwe Moeder al dehinirs l ,v ei i e. — Floudt Ciorl

U W I / p l a t i h ij uu

• • i v . 2, (MI. Ecod. i tt, 1.0.in i t, o Mari a l i e t i k Rehoopt, en i n mi j i ieop zal ik niet NoirogPn worden.

BONAVENTURA.hdrinh:i rtighoid.

( 1 01 ( 1, 1.e 1c n 1111,00.

Zoet hart van Mari a, wee, Mil l i hel l !(300 do'gr,1 a l l o w *

1 3I D VOOR DE ;LIEL,

-14V A N Z A L I G E R

R. 1 . P ., I , , , , , , I

Keren wij nu terug naar Petrus Jacobus De Schutter enJoanna Justine Kennis. Dit echtpaar had 11 kinderen.Door het feit dat enkele kinderen niet gehuwd zijn krijgenwij hier alleen als naamdrager Franciscus De Schutter,slachter-beenhouwer (°Kapellen 5 april 1852 + Kapellen4 februari 1910), welk e o p 2 7 apr il 1 881 huwde metMaria Coleta Bullens ( ° Antwerpen 31 maar t 1857 +Kapellen 16 februari 1923). H ier was d e naamdragerPetrus Jacobus De Schutter, beenhouwer (° Kapellen 27januari 1882 + Antwerpen 20 juni 1935) welke gehuwdwas met Louisa Somers (° Kapellen 18 februari 1881+ Kapellen 21 april 1960), wiens zoon Henricus Francis-cus Josephus De Schutter, beenhouwer (° Kapellen 3 0november 1904 + Kapellen 21 augustus 1985) huwdemet Maria Helena Margareta Claessens (Ekeren 10 juli1910). De betrokken Henricus De Schutter, beter gekendals Rik De Schutter, was een voormalig bestuurslid v a nde Culturele Kring Hoghescote.

Vermelden wij nog dat de familie De Schutter de eigen-dommen 'De Kroon' o p 14 apr il 1886 gekocht haddenvan Joannes Franciscus Bullens, priester te Kapellen, bijakte verleden door notaris Kennis te Ka p e l le n .

Om u een juist beeld te vormen waar de herberg 'De Kroon' gelegen was dient u te weten dat deherberg 'Belle Vue' momenteel de bakkerij Grijp is op de hoek van de Stationsstraat, de herberg'Den Vijfhoek' is nu herberg " t Leeuwke ' en de brouwerij 'Den Hoorn' is nu een kinderwinkelSeppe.

Op dinsdag 4 september 1900 werd de volledige eigendom, ni. 866,93 m2, a a n g e k o c h t d o o r d e

Belgische Staat. De bedoeling van de overheid was om op basis van het K.B. van 28 februari1881, de rooilijn langs de staatsbaan aan te passen, waardoor een groot gedeelte van diteigendom zou opgenomen warden in het openbaar domein, namelijk 196,4060 m2. V e r g e l i j k e nwij voormeld plan met de huidige toestand aan het betrokken gebouw dan z ien wij dat deaanpassing van de rooilijn inderdaad een verbetering van de plaatselijke toestand heeft totgevolg gehad.

Burgemeester Biart had persoonlijk met het staatsbestuur een verbintenis aangegaan dat in hetgeval de eigendommen van Mevrouw De Schutter zouden aangekocht worden door de saat omafgebroken te worden en om gedeeltelijk in het openbaar domein opgenomen te worden, degemeente voor 1/4 z o u t u s s e nk o m e n i n de m i nw a ar d e voor het geval deze e ig en do mm en later

zouden verkocht worden. Deze persoonlijke verbintenis van E. Biart werd door de gemeenteraadgoedgekeurd op 6 september 1900, gez ien door de aanpassing van de rooilijn "een groteverfraaiing v oor d e gemeente z a l ontstaan, v e le gev aren vermeden worden e n e e nmeerdergelding zal geven aan het grootste gedeelte der eigendommen van de gemeente".

Vanaf dat ogenblik kwamen wij in een stroomversnelling omdat het gemeentebestuur de vaste wilhad om voormelde eigendom te kopen om er een nieuw gemeentehuis op te richten.

Op 2 6 maar t 1901 g a f d e burgemeester kennis a a n d e gemeenteraad, we lk e b i jhoogdringendheid was samengeroepen, betreffende een ontwerp van overeenkomst door hemaangegaan in naam van de gemeente met de heer Paul De Smet de Naeyer, Minister van

't Bruggeske jg 29 - juni 1997- nummer 2.

Page 41: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Financiën en Openbare Werken, waarbij deze namens de Belgische Staat aan de gemeenteafstand deed van 656,0765 m2 g r o n d o p p e r v l ak t e m e t a l l e e r z i ch o p b e v i nd e n d e g e bo u we n en dit

voor de som van 20.460 BEF te betalen in handen van de ontvanger van registratie te Ekerenbinnen d e maand de r goedkeuring. I n geval v an vertraging was een intres t v an 4,5%verschuldigd zijn van rechtswege, te rekenen van het verschijnen van die datum zonder enigevorm van rechtspleging.De aankoop werd goedgekeurd met eenparigheid van stemmen der aanwezige leden van degemeenteraad.

De aankoopsom van 20.460 BEF was een heel bedrag voor de arme gemeentekas. Hoe zoumen deze schuld kunnen betalen ?

Op 1 juni 1901 stelde de burgemeester in de gemeenteraad voor om een lening aan te gaan bijhet Armenbestuur van Kapellen (het z.g.n. Bureel van Weldadigheid, de voorloper van hethuidige 0.C.M.W.) aan een intrest van 4%. De terugbetaling was voorzien binnen een termijn van20 jaar. Het opmaken van het plan van de rooilijn werd toevertrouwd aan de heer Lucas vanKapellen. Voormelde lening werd goedgekeurd door de gemeenteraad op zaterdag 20 juli 1901.

Na het opmeten van de volledige grond op 25 februari 1901 door de heren Bouwart, conducteurvan Bruggen en Wegen te Antwerpen en Lucas, landmeter te Kapellen werd in het dossier nr59.388 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken gemeld dat de oppervlakte 852,4825 m2bedroeg, d.w.z. 196,4060 m2 v o o r d e w e g e n i s e n 6 5 6 , 0 76 5 m2 v oo r h et g e m ee n t eh u i s en

aanhorigheden en niet 866,93 m2 z o a l s o o r s p r o n k e l i jk v e r m e ld w e rd o p 4 s e p t em b e r 1 9 00 .

Het Armenbestuur van Kapellen, onder het voorzitterschap van Franciscus Gijsen, besliste op 14juli 1901 de lening goed te keuren. Voormeld bestuur verkocht om die reden enkele Belgische enProvinciale obligaties welke slechts 3('/0 intrest opleverden, zodat ook het Armenbestuur eengoede zaak deed met het afsluiten van voormelde lening.

Intussentijd had de administratie van Registratie en Domeinen reeds op 1 juni 1901 de toelatingverleend om al de gebouwen van 'De Kroon' af te breken op voorwaarde dat de netto-opbrengstvan de verkoop van de afbraakproducten gestort werd in de staatskas.

Tijdens de zitting van de gemeenteraad van 9 augustus 1904 werd beslist met 5 stemmen voor,één tegen en twee onthoudingen, tot het bouwen van een nieuw gemeentehuis en werd hetcollege gemachtigd om de nodige plannen en bestekken te laten opmaken.

Bij het opstellen van de begroting voor 1905 werd op 6 oktober 1904 een bedrag ingeschrevenvan 60.000 BEF voor het bouwen van het nieuwe gemeentehuis.

Op 20 februari 1905 besliste de gemeenteraad om een wedstrijd in te richten voor het opmakenvan een plan en een bestek voor het bouwen van een gemeentehuis met aanhechting van eenposthuis en een woning voor de veldwachter. De volgende premies werden voorzien: is te prijs:1.000 BEF te nemen op de 5 % toegekend aan de oprichter der werken, 2de prijs: 300 BEF, 3deprijs: 200 BEF. De kosten voor de bouwwerken mogen de 59.500 BEF niet overschrijden. Debestekken die deze prijs overstijgen werden van rechtswege verworpen. Oorspronkelijk werd eenbedrag van 60.000 BEF voorzien, later werd dit teruggebracht tot 59.000 BEF om uiteindelijk Op59.500 BEF gesteld te worden.

Op 3 maar t 1905 k wam e r reeds e e n schrijven v an d e Konink lijke Maatschappij d e rBouwmeesters van Antwerpen met het voorstel om zelf deze wedstrijd in te richten en aldus hetgemeentebestuur t e ontlasten v an een moeilijke opdracht. Vee l bijval v ond d i t schrijvenwaarschijnlijk niet want in de archieven is er zelfs geen spoor van enig antwoord terzake terug tevinden.

Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2 75

Page 42: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Op 15 mei 1905 vroeg voornoemde maatschappij nogmaals om de voorziene wedstrijd te mgoeninrichten en wees op enkele risico's indien het gemeentebesuur de prijskamp zelf zou inrichten.Zo zou het mogelijk zijn dat de beoogde bouwmeesters in die voorwaarden niet zouden kunnenmededingen en dat ook de aannemers met plannnen van anderen zouden kunnen naar voorkomen. Zij besloten hun schrijven met de oproep om ofwel een algemene prijskamp in te richten(waarschijnlijk om reden dat dan ook hun leden zouden kunnen mededingen) ofwel helemaalgeen wedstrijd te voorzien en een bekwame bouwmeester van ambtswege aan te duiden.

Om enig idee te hebben over een eventuele indeling van het gebouw werd op 29 april 1905 deheer Henri Putcuyps, aannemer te Kapellen, door de gemeenteraad belast met het opmaken vaneen voorlopig plan.

Bij het bestuderen van het grondplan van het plein werd vastgesteld dat de kinderen Borstlap nog16,88 m2 g r on d b ez at en o os tw aa rt s van hun huis en dat aan de andere kant de pas aangekochte

eigendom van de gemeente een uitspringende hoek had van 16,54 m2. I n g e m e e n a k k o o r d w e r d

tot een ruil van grond besloten gezien de beide stroken grond een gelijke verkoopwaarde van 50BEF bezaten.

De heer Putcuyps kwam na enkele weken klaar met zijn ontwerp. Op 1 juli 1905 werd dit planbesproken in de gemeenteraad. Uit de onderhandelingen welke het college had gevoerd met hetpostbestuur was gebleken dat "uit hoofde der menigvuldige veranderingen en aanmerkingen doordit postbestuur het onmogelijk wordt een posthuis bij het gemeentehuis te bouwen omdat ditgeen het minste voordeel voor de gemeente zal opbrengen". De raad besloot eenparig om geenposthuis te bouwen en het voorlopig plan door de heer Putcuyps te doen wijzigen. Door dezewijzigingen hoopte men tevens de werken te kunnen laten uitvoeren voor 45.000 BEE

Het Kapeise gemeentebestuur sprong zeer zuinig om met de gemeenschapsgelden want op 19juli 1905 werd besloten om de voorziene premies voor de prijskamp voor het opmaken van eenplan en een bestek niet uit te loven gezien er geen posthuis zou komen en er bijgevolg •g e e nmoeilijkheden meer t e verwachten waren. Men oordeelde da t e r in Kapellen voldoendevakmensen aanwezig waren om dit kliusje te klaren en er werd beslist dat de ontwerpen voor debouw ten laats te o p 1 0 augustus 1905 t e 1 5 uur moesten afgeleverd warden o p he tgemeentehuis.

In de archieven wordt alleen vermeld dat op 11 augustus 1905 de plannen, opgemaakt doorLouis Maes, aannemer te Kapellen, voorlopig werden goedgekeurd en voor verder onderzoekzouden doorgestuurd worden naar de heer Bilmeyer, l id v an de commissie der openbaregebouwen te Antwerpen.

In het vooruitzicht dat de bouwwerken snel zouden kunnen worden aangevat bogen de leden vande gemeenteraad zich op 11 november 1905 over het probleem van de 'centen'.

Voorgesteld werd om vanaf 1 januari 1906 en dit gedurende een periode van 10 jaar:- 3,5% op het belastbaar inkomen der bebouwde en niet bebouwde percelen, uitgezonderd degebouwen van openbaar nut,- 16 opcentiemen op de personenbelasting,- 5 opcentiemen op de patenten geheven te voorzien om de uitgaven te dekken.

Op 16 december 1905 werden d e bemerkingen besproken welke op 1 5 november 1905uitgebracht werden door de Koninklijke Commissie voor Monumenten en ook deze van deProvinciale bouwmeester Gife.In het algemeen werd het ontwerp goedgekeurd, doch voor de voorgevel werden de volgendewijzigingen voorgesteld:

76 Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2.

Page 43: Bruggeske 1997-2-juniWeb

1. de beelden op de eerste verdieping zouden op een meer afzonderlijk voetstuk moetengeplaatst worden,

2. de 'pilasters' van de eerste verdieping moesten meer in verhouding gebracht worden m e t dealgemene bouworde,3. de motieven op de eerste verdieping, voorzien tussen de ramen, dienden weggelaten te

worden,4. ook de 'guirlandes' in de fries van de kroonlijst moesten weggelaten worden,5. evenals het voetstuk en de figuur boven de fronten en het motief boven het koepelvormig

dakgedeelte,6. de dakramen moesten meer in verhouding gebracht worden met het geheel van het gebouw.

Het Provinciebestuur onderzocht ook de plannen en het bestek en kwam wel tot enkeleeigenaardige vaststellingen.Men vond het bedrag van het bestek, 48.305,29 BEF, zeer gering, doch men dacht dat dit tewijten (of te danken) was aan het gebruik van beton voor kordons, lijsten en treden in pleats vanhet gebruik van natuurlijke steen.De specialisten van het provinciebestuur konden deze bouwwijze niet aanbevelen daar dezewerkmethode "onder opzicht van goed behoud al te veel te wensen overlaat". Zij vroegen daaromaan h e t gemeentebestuur o m h e t beschikbare k rediet t e verhogen o fwel o m anderebezuinigingen te zoeken.

Bovenvermelde voorstellen werden door de gemeenteraad goedgekeurd en op 22 december1905 kreeg het ontwerp ook het fiat van de Bestendige Deputatie. Het bedrag van het bestekwas ondertussen reeds opgelopen tot 51.765 BEF.

Op 30 december 1905 werd beslis t om een lening v an 12.000 BEF aan te gaan bij hetGemeentekrediet tegen een intrest vacin 4% en de terugbetalingen werden gespreid over eenperiode van 66 jaar. Blijkbaar zat de gemeentekas er goed voor want de voorziene opcentiemenop de personenbelasting en op de patenten werden niet meer weerhouden.Voornoemde lening van 12.000 BEF werd goedgekeurd bij K.B. van 26 maart 1906 en op 3 april1906 werd het college belast om alle maatregelen te nemen om zo haast mogelijk tot deaanbesteding van de werken over te gaan.

De aanbesteding welke pleats had op 7 mei 1906 werd reeds op 25 mei 1906 goedgekeurd doorde Bestendige Deputatie. De laagste inschrijver was Henri Putcuyps uit Kapellen welke akkoordwas om de werken uit te voeren voor het bedrag van 57.495 BEF en hij kon tevens zorgen vooreen hypothecaire waarborg van 4.000 BEF. De aanbesteding werd goedgekeurd met 5 stemmentegen 3.De overige offerten werden ingediend door:- Eliaerts Jan uit Wilmarsdonk: 60.398 BEF,- Proost A. uit Schoten: 63.105 BEF,- Van Laerhoven Louis uit Kapellen: 66.253 BEF,- Putcuyps Alfons uit Kapellen: 68.797,43 BEF,

Twee aangeschreven aannemers brachten geen voorstel binnen. De prijsofferten lagen duseigenlijk wel aan de hoge kant. Waar men oorspronkelijk dacht aan een bedrag van 45.000 BEF,werd nadien een bestek opgesteld van 48.305,29 BEF, hetwelk later werd opgetrokken tot51.765 BEE In de officiele aanbesteding sprak men van 55.572,14 BEF, doch de uiteindelijkelaagste bieder wilde (gelukkig) de werken uitvoeren voor 57.495 BEE

Een volledige analyse van het lastenboek zou ons te ver leiden. Wel willen wij U de volgendedetails niet onthouden:- het zand, afkomstig uit het graven van de kelders, moest met de kar weggevoerd worden opeen afstand van 300 meter.

't Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2. 77

Page 44: Bruggeske 1997-2-juniWeb

4sEMEENTE CAPPELLENAillaRAGNMENIMINESSIIIMERINEMPF

Dra k k j i j .V A N D E N B E RG I I, C a pp e ll e ri .

Ilieuw GEMEENTEHUISHet College van Burgemeesteren Schepenen maakt bekend

dat er op MAANDAG 7 MEI 1906, om 11 ure voor-middag, ten Gemeentenhuize te CAPPELLEN, zalovergegaan N A-o r d e n , o n d e r n a d er e g o e dk e u ri n g der

bevoegde Overheid, tot de aanbesteding van hetnieuw te bouwen GEMEENTEHUIS.

On w e r k is geschat op Ir. 55572,24Borgsom Ir, 4 0 00 , 00

De aanbesteding zal geschieden zonder 01)1)(0 b i j o i zegel geschrevenhiedingshilletten• — De biedingshilletten iullen ttan den heer Burgemeesterbij aanbeNtden brief moeten toegezonden Woden en ten postliAntore over-handigd, ten laatste den (-; MEI

Het Bestek , K oh ier v an las ten en P lans z i jnneergelegd op het s ek retar iaat alhier , w a a r iedervan heden er kennis kan Van nemen.

Cappellen, t rApr i l 1906.Bij he' ei : 1 h Secretaris, I k Burgemeester,

C. VAN BAUWEL. E D . GEELHAND

78 ' t Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2.

Page 45: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Waar dit zand gestort werd staat nergens vermeld.In totaal dienden 150 M3 z a n d a f g e v o e rd t e w o r de n e n w er d h i e rv o or een b ed ra g v oo rz ie n van

78 BEF.er werden 2 engelse gemakpotten met een mahoniehouten 'scheel' voorzien. Prijs: 90 BEF,in de woning werd een trap met 40 treden voorzien en voor elke trede berekende men 5BEFvoor de onkosten.voor de lestibur werden 2 glazen schutsels voorzien met een oppervlakte van 32,40 m2 e n e e nprijs van 615,60 BEF.

- de kassen van de rolblaaikens kostten 150 BEF.de schouwkappen voor de feest- en raadzaal (sic) kostten 160 BEF.verder werden voorzien: 4 voetkrabbers, 2 briefplaten, een bus, 2 ge6mailleerde en 2porseleinen pissijnen voor de prijs van 58 BEF.

- een donderscherm met versierde piek, plaatsing inbegrepen kostte 350 BEF.

Alhoewel het nieuwe gemeentehuis reeds met een hoogte van ruim drie meter uit de grondoprees werd op 30 juli 1906 de 'eerste' steen plechtig ingemetseld door burgemeester Geelhand.Deze festiviteit lokte slechts weinig yolk. De beide fanfares voerden beurtelings een Brabançonneuit en achtereenvolgens namen de bouwmeester Maes, burgemeester Geelhand en schepenHermans het woord.

Tijdens de gemeenteraad van 27 november 1906 werd een bijkomend krediet voorzien van 7.500BEF voor temeubeling en bijkomende werken aan het gemeentehuis". Hiervoor werd eenbijkomende lening afgesloten bij het Gemeentekrediet, doch ditmaal met een intrestvoet van 5%.Om deze nieuwe onkosten te dekken werd vanaf 1 januari 1907 gedurende een periode van 10jaar toch 16 opcentiemen geheven op de personenbelasting. Deze nieuwe belasting werdgoedgekeurd bij KB. van 22 april 1907 (B.S. 2 mei 1907).

De bevolking van de gemeente was in 1906 reeds opgelopen tot 4.739 inwoners zodat denoodzaak van een nieLlw gemeentehuis zich steeds meer en meer opdrong.

Op 4 mei 1907 keurde de raad nog enkele werken goed:- de zoldering van het gemeentehuis diende uitgevoerd te worden in 'drijkwaart' planken inplaats van 'cluimsche' planken,

- voor de beelden aan de voorgevel werden enkele bijhorigheden voorzien, nl. een balans, eenzwaard en een staf,- er werd ook ijzervverk besteld voor het plaatsen van 'den drapeau'.

Eindelijk was het gebouw klaar en vol fierheid kon burgemeester Geelhand op 4 juni 1907 deraadsleden uitnodigen om op zondag 9 juni 1907 te 14u30 samen te komen voor de officiëleinhuldiging van het nieuwe gemeentehuis.

De optocht werd t e 13 uur gevormd o p de Hoevensebaan ter hoogte v an d e vroegerejongensschool en trok voorbij het gemeentehuis naar de Antwerpsesteenweg, de Oude Baan (L.Bevernagestraat), Stationsstraat om alzo het gemeentehuis een 2de maal voorbij te komen. Deoptocht trok daarna verder via de Dorpsstraat om ter hoogte van Wed. Jan Bullens ontbonden teworden.

Bij de 2de doortocht aan het gemeentehuis werden van elke maatschappij twee afgevaardigdenop het gemeentehuis ontvangen voor het drinken van de erewijn. Tijdens de receptie werden erachtereenvolgens toespraken gehouden door Eduard Geelhand, burgemeester, M. Vervaert,voorzitter van de fanfare van Oud Gastel en door Henri Leys, burgemeester van Putte Nederland.

Na de ontbinding van de optocht had een uitgebreid festival plaats waarvan de uitslag te 17u30bekendgemaakt werd op het gemeentehuis.

Bruggeske jg 29 j uni 1997 - nummer 2. 79

Page 46: Bruggeske 1997-2-juniWeb

80

Optocht ter gelegenheid van de inhuldiging van het splinternieuwe gemeentehuis.

De volgende 60 harmonie-, fanfare- en zangmaatschappijen namen deel aan de verschillendewedstrijden. Tussen haakjes vermelden wij de behaalde prijs:De Ware VriendenDe BroederminDe Bloemenkringlever en BroederminMarnixDe Jonge VriendenHoop en LiefdeKunst en TaelijverConcordiaDe Verenigde MerxplassenarenDe LelieDe VrijheidsgalmDe BroederbandDe Jonge VlamingenDe NoordergalmHelp U ZelveDe VolkszonenConsciencekringDe Zangminnende LeuvenaarsKring LiefdadigheidAntoon Van DijokkringOscarino Club DotatieDe RozenkringDe Vriendenbandlever en Broedermin AntwerpenDe Verenigde VriendenHeidegalmDe Heidebloem BrasschaatXXXIV KapellenVerbroedering Hoevenen

70 uitvoerders5048452527503042273030656038503525323230243030354630322838

Li

t i

t i

Li

Li

t i

t i

i t

Li

tt

i t

t i

t i

(3de prijs)(13de prijs)

(2de prijs)(5de prjs)

(15de prijs)

(4de prijs)

(10de prijs)

Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2.

Page 47: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Er bleef nog een onopgelost probleem over, namelijk hoe men het gebouw kon verlichten. Inprincipe was men akkoord met de acetyleenverlichting doch men zou eerst toch nog enkelebijkomende inlichtingen inwinnen. Op 28 juni 1907 werd het bestek, opgemaakt door de Kapelseingenieur Champy voor het leggen en het plaatsen van de buizen voor de gasverlichtinggoedgekeurd.(De geschiedenis van de Kapelse 'gasfabriek' zal in een volgend nummer behandeld worden).

Eendracht Schoten 52 „ (7de prijs)De Ware Vrienden Zandviiet 40 „ (8ste prijs)Eendracht Stabroek 32Liedertafel Bergen op Zoom 35 ,̒

Antverpia Mariaburg 42Lager Schelde Lillo 32Arbeid Adelt Bergen op Zoom 30St. -Jansvrienden Averbode 26 „ (6de prijs)Labore et Constantia Ekeren 42 CL

De Vriendenschaar Ekeren 35 .̒Aurora Woensdrecht 22St.-Cecilia Stampersgat 22De Ware Vrienden Ekeren 40St.-Cecilia Stabroek 32 (12de prijs)Verbroedering Putte 32 „ (9de prijs)St.-Cecilia Kapellen 28 ,̒

St.-Rosalie Edegem 52 CC

De Verenigde Statievrienden Essen 32 CI

Gastelfanfaar Oud Gastel 25Vlijt en Eendracht Kalmthout 38Gastels Mannenkoor Oud Gastel 25 CI (14de prijs)Vlijt en Eendracht Oorderen 35 (1ste prijs)Concordia Essen 36 CC

Excelsior Dinteloord 35 CI

De Nachtegaal Merksem 35De Scheldezonen Hogerheide 32 (11 de prijs)De Linkervleugel Lillo 30St-Cecilia Huibergen 22St-Laurentiusvrienden Wilmarsdonk 34

Op 5 december 1907 kreeg het gemeentebestuur de toelating van de heer Bilmeyer om officieelbezit te nemen van het nieuwe gemeentehuis. De gestorte waarborgsom van 4.000 BEF zou op8 augustus 1908 terugbetaald mogen worden aan de aannemer na een laatste kontrole van dewerken.

Op 5 december 1907 wilde het gemeentebestuur dan ook het saldo van het honorarium betalenaan de bouwmeester Maes, evenals de voorschotten welke deze betaald had voor de gemeente,ni. 549,86 BEF, verminderd met de som voor het veranderen van de grote buitentrap. Dezeregeling werd echter niet aanvaard door de heer Maes.

Op 23 december 1907 gaf de gemeenteraad opdracht aan het college om de nodige aankopente doen voor de meubilering.

Bij de laatste kontrole van de werken moest er wel iets onregelmatigs vastgesteld zijn en daarombesloot het college om de cementwerken niet goed te keuren.

't Bniggeske jg 29 - juni '1997 - nummer 2. 81

Page 48: Bruggeske 1997-2-juniWeb

De discussies bleven voortduren. Op 29 september 1908 werd de definitieve oplevering van dewerken nogmaals geweigerd en besloot het college om de heer Maes verantwoordelijk te stellen.Deze had ondertussen het advies gevraagd terzake van de provinciale bouwmeester Gife.

Op 21 december 1908 was de heer Maes nog steeds niet betaald en daarom stelde deze voorom vanaf 28 december 1908 intresten aan te rekenen als schadevergoeding.

Ook het probleem van de buitentrap raakte stilaan opgelost want op 30 december 1908 was defirma J. Meeuws uit Antwerpen akkoord om deze trap te plaatsen voor de som van 180 BEF, hetkappen van de gaten in de blauwe steen en het vastgieten van het ijzerwerk niet inbegrepen.

Op 5 januari 1909 kwam dan de heer Gife op bezoek naar het gemeentehuis en hij keurde dewerken uiteindelijk goed zodat de bouwmeester Maes dan toch betaald mocht worden. In derekeningen vonden wij een betaling van 2.874,75 BEF aan de heer Maes op datum van 12januari 1909.

Het dossier 'nieuw gemeentehuis' werd o p 30 januari 19098 definitief afgesloten met dehandlichting van de hypothecaire inschrijving van 13 juli 1906, deel 1.308 nr 45 biji notariële akteverleden bij notaris Wouters op 30 mei 1906.

Het gemeentebestuur heeft momenteel ernstige plannen om dit gebouw een nieuwe bestemmingte geven binnen de culturele sector. In een eerste fase zal de astronomische klok van de heerSmolders uit Putte-Kapellen, lid van Hoghescote, een onderdak vinden in de voormalige raadzaalop het gelijkvloers wat alleszins een zeer grote verrijking zal zijn van het culturele patrimoniumvan onze gemeente.

De vraag van de heemkundige kringen Hobonia en Hoghescote om een ruimte beschikbaar tekrijgen voor het openstellen van INDOKA (Informatie- en documentatiecentrum Kapellen) werdook reeds positief beantwoord door het schepencollege. Voomoemde dienst zou ondergebrachtworden op de zolderverdieping van het voormalige gemeentehuis. Wij volgen dit dossier vannabij en zullen U regelmatig op de hoogte houden van de verdere evolutie terzake.

Bronnen.

1. Verslagen van de gemeenteraad van Kapellen.2. Verslagen van het college van Kapellen.3. Het gemeentearchief van Kapellen.4. Het rijksarchief van Antwerpen.5. Het tijdschriftenarchief van de stad Antwerpen.6. Diverse jaargangen van Gazet van Antwerpen.7. Mondelinge informatie van de families De Schutter uit Kapellen, Van Seters uit Kapellen en dokter Coene

uit Berchem.

82

Roger Balbaert,

Bmggeske jg 29 - juni 1997- nummer 2

Page 49: Bruggeske 1997-2-juniWeb

DE KEUZE VAN DEN WIK11

Na onze succesvol verlopen tentoonstelling "Schilderijen van Pastoor Vandenhoudt" heefthet bestuur van Hoghescote het genoegen om een nieuwe tentoonstelling voor te stellen,ingericht door Harry Buyck.

Deze bekende kunstschilder, l id van Hoghescote, presenteert de tweede editie van "Dekeuze van den buik". Deze jaarlijkse tentoonstelling heeft deze titel gekregen omdat ermoet geschilderd woren vanuit de buik.

Harry Buyck heeft de bedoeling zijn leerlingen van het Open Atelier Stabroek en hetVrij Atelier Kapellen, waaronder vele leden van Hoghescote, jaarlijks de mogelijkheid tebieden naar buiten te komen met hun recent werk: niet alleen schilderijen, maar ookaquarellen en pastels.

De tentoonstelling vindt plaats te Putte-Stabroek in het Ravenhof, van 5 to t 13 juni,tijdens de weekdagen van Letuur tot 18uur en in het weekend van 10uur tot 16uur.

De gekende kunstcriticus, Michel Thys, geeft d e volgende commentaar b i j dezetentoonstelling.

Wij zi jn hier samen o p een tentoonstelling van schilderijen. Maar, zoals b i j a l lesoortgelijke tentoonstellingen, kan men zich afvragen o f het ook een tentoonstelling vankunstwerken is.Maar wat is kunst ? Op die vraag zijn al veel antwoorden gegeven. Elke cultuur, in devele voorbije eeuwen, de vele verre gebieden, en de vele kunststromingen in elk vandie culturen hadden en hebben er bun mening over. E n d e v e l e g r o e p e n e n g r o e p j e s

daarin, en a l d ie individuen d ie e r enigszins b i j betrokken zi jn, en da t nooit ennergens zo sterk als in onze huidige hyperindividualistische Westerse cultuur: antwoordenvan kunstenaars e n would-be-kunstenaars, kunstkenners e n would-be-kunstkenners,insiders en buitenstaanders, fervente gelovigen en even fervente ketters.

Laten wij het dus maar houden bij de vaststelling dat er tot op de dag van vandaagnog geen eenduidig, door allen eenstemming aanvaard antwoord is gegeven.Wat brengt ons hier dan samen ? Sympathie voor de mensen die aan deze tentoonstel-

t Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2.

I-IeArr y (310, y 6 )<

M; 6/781 T bris

83

Page 50: Bruggeske 1997-2-juniWeb

ling hebben meegewerkt waarschijnlijk, - nieuwsgierigheid naar dit aspect van deculturele programmatie van dit cultuurcentrum, - de hoop dat we hier dingen zullenzien die we mooi vinden. Of is het de liefde voor de kunst die ons hier samenbrengt, -wat dat an ook mag zijn - ?

Dat laatste lijkt mij de meest valabele reden voor onze aanwezigheid hier. Eensamenkomst van mensen die de kunst liefhebben. Kunst-liefhebbers. Amateurs dus. Langgeen denigrerend woord, ama-teur, integendeel, een verheven woord, een woord vanhoog gehalte als je het terugbrengt naar zijn oorsprong: het Latijn amare, liefhebben.Een woord waarin alle disputen, verdachtmakingen, slagen boven en onder de gordelworden opgeheven in een eendrachtige liefde voor de kunst, in al haar uitingen enaspecten, een liefde die mensen niet opdeelt en verdeelt in clans, maar ze samenbrengten verbindt, een innerlijke gesteldheid die van nature constructief is. Amateurs dus,liefhebbers van de kunst, in de dubbele betekenis van makers als potentiële kunstenaars,en beschouwers als potentiële bewonderaars.

Tussen die twee soorten amateurs bestaat een nauwe band: de beschouwer is bereid demaker t e bewonderen, de maker vraagt niets liever dan door de beschouwerbewonderd te worden. Die liefdesband is dus onvoorwaardelijk, hij is gebaseerd op eenwederzijdse verwachting en een wederzijdse belofte, namelijk dat er zal genotenwarden. De liefde is hier dus wel erg baatzuchtig, anders dan Paulus ze omschrijft.Maar we zullen ze moeten accepteren zoals ze is. ik heb daar niets in te zeggen.Maar i k kan e r wel enkele dingen over zeggen, - vanuit mijn standpunt vanbeschouwer uiteraard, - enkele dingen in verband met mijn verwachtingen.De andere beschouwers kunnen dan nagaan of ze mijn verwachtingen kunnen delen,de makers of ze aan mijn verwachtingen kunnen voldoen, of menen er aan voldaan tehebben.Hieruit kan dan een dialoog ontstaan die voor beide partijen constructief kan zijn. Envruchtbaar voor de toekomst. Want de toekomst, daar gaat het om.

Vooraleer daar dieper op in te gaan, moet ik voor mezelf zoiets als een norm bepalenvan waaruit ik jullie werk kan bekijken, zodat ik het geen onrecht doe, geen eisen stelwaaraan jullie niet van plan waren te voldoen, l k h e b b e g r e p e n d a t j u l l i e , o p e e n

enkele uitzondering na misschien, alleen maar wilden kopiëren, naschilderen wat iemandanders oorspronkelijk had gemaakt en dat je mooi vond: een voor-beeld. En jullie tonener een na-beeld van. We moeten dus niet gaan zoeken in jullie werk naar een eigenthematiek, de uitdrukking van een doorleefde eigen visie op de mens, de wereld, hetuniversum en wat die overstijgt, - de diepere dimensies erin, - geen vormen en kleurenals tekens die verwijzen naar menselijke ervaringen die ons iets van jezelf, van onszelfopenbaren. Als die al zichtbaar zijn, dan verwijzen ze enkel naar de schepper van hetvoorbeeld, van het oospronkelijk werk.

We moeten ook niet gaan zoeken naar een oospronkelijk eigen onderwerp, een eigencompositie, een eigen kleuren palet.Het gaat hier in de eerste plaats om schilderkunstigheid, om een leerproces begeleiddaarbij door een schilder-mentor.

84 ' t Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2

Page 51: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Jullie leren materialen kennen, en van elk materiaal de mogelijkheden: de soorten verf,licht vloeibaar of eerder pasteus, en het effect daarvan; de vele kleuren, en hoe je diekan mengen, de eigenheid van de verschillende penselen, de eigen factuur van elkpenseel; en honderd en één andere dingen, te veel om hier op te noemen, en waarjullie beter in thuis zijn dan ik het ooit zal worden,

De mentor leert je beter zien wat er te zien is, en hoe je wat je ziet kan overbrengenop je schilderij, Doel van a l dat weten en kunnen en doen is dan de perfecte kopie,met een zo klein mogelijk verschil tussen voor-beeld en na-beeld. Het komt o p degelijkenis aan.

Maar het kan ook anders, en soms is het ook anders. Als je je voorbeeld loslaat eneen persoonlijke toets aanbrengt, niet uit onvermogen, maar omdat j i j het zo wil: eenvertekend perspectief, andere kleuren, een ongewone kleurencombinatie; j e l a a t i e t s w e g ,voegt iets toe, verandert iets in de compositie, gebruikt een andere factuur. De klemtoonligt dan niet meer op de treffende gelijkenis maar op het treffend, betekenisvol verschil.En d a t dus n ie t door een tekort a a n schilderkunstigheid, maar door een zichopdringende artisticiteit.

Ook daarin kan je worden begeleid door je mentor, En i k ben e r zeker van dat hijdat maar a l te graag zeou doen. Het heeft te maken met het uitzoeken van deuitdrukkingswijze die jou het beste past, het verwerven van een eigen kijk, een eigenfactuur, een eigen zin voor compositie, een eigen kleurenpalet, het realiseren van eeneigen expressiviteit.

In het verschil toont je ons iets van je eigen persoonlijkheid, een eigen visie, een eigengevoeligheid. Er is iets bevreemdend in j e schilderij dat ons doet opkijken, dat onzeaandacht opeist: e r i s iets nieuws, e n da t raakt ons, a ls beschouwer. W e rakengeboeid. Er is nog iets: je toont niet zomaar iets, je toont wat je zelf hebt ontdekt.Schilderen wordt op ontdekking uitgaan naar jezelf, in jezelf, en dat is de diepere zinvan alle creëren.

Omdat j i j creatief bezig bent geweest, voelen wij ons gedwongen creatief te kijken.Creatief schilderen en creatief kijken, die twee horen samen, dat is goed gezelschapvoor beiden. Schilderkunstigheid kunnen wij bewonderen, maar ze raakt ons niet. Weblijven op afstand. Bewondering schept afstand. Maar als e r artisticiteit is, wordengegrepen. We gaan erin op, e r is geen afstand meer; bewondering kan e r ook nogzijn, maar ze hoeft niet meer. Het gaat nu om andere dingen, die veel belangrijkerzijn.

Dit tweede stadium in een mogelijk ontwikkelingsproces hoeft niet het laatste te zijn. Eenderde stadium breekt aan als er geen geschilderd voor-beeld meer is, als je rechtstreeksnaar de dingen kijkt, - een landschap, een stilleven, een mens, mensen, - als je kijkenpersoonlijk is, met verbeelding, als ie schilderen een weerspiegeling is van wat en wieen hoe ie bent, - als schilderen geen kopiëren meer is, maar creëren in de volste zin.Dat is een verzuchting van mij. Een wens naar jullie toe.

Bruggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2, 85

Page 52: Bruggeske 1997-2-juniWeb

Je kan gelukkig zijn in het zuiver kopi6ren, en dat geluk is je van harte gegund. Maarals je voelt dat je verder kan gaan, ga dan verder, en ontdekt dingen die je daarvoornooit hebt gekend: de dingen van de creativiteit. Je mentor weet waar ik het over heb.Hij zal je graag daarbij begeleiden.

KRUISWOORDRAADSEL NR 5

De oplossing van het kruiswoordraadsel n i 5, verschenen in "'t Bruggeske" van demaand maart 1997 is als volgt:

Horizontaal: 1. Vandenhoudt 2. Earl - Oertijd 3. Atleet 4. Mokum 5. Azazel - Muls6, Re - Eregast 7. Teer 8. Vent - Ukkel 9. Simoens - Aba 10. Assignaat

Verticaal: 1. Veraart - Sa 2. Aan - Zeevis 3. Nr - Ma - Eems 4. DI - Ozernoi 5. Aker -Teg 6. Notulen - Nn 7. Helm - USA 8. Ore - Mark 9. Uterus - Kat 10. Td - As - Slag

Wij ontvingen 12 goede antwoorden. De onschuldige kinderhand duidde als winnaaraan: R . Bogaerts-Vercraey, Bevrijdingslei, 19 , 2950 Kapellen. D e pri js wordteerstdaags aan de winnaar overhandigd.

Kruiswoordraadsel nr 6

HORIZONTAAL

1) Stichter van een toneelkring in Kapellen; lengtemaat, 2) Paravaan - besmettelijkeziekte. 3 ) God de r zinnelijke liefde: b o u w e r van he t vroegere gemeentehuis(politiecentrum). 4 ) Latijnse afkorting van "Hij ruste in vrede"; onmeetbaar getal;opstootje. 5 ) Schaden (frans): windstreek. 6 ) Grootmoeder; keerkringen. 7 °Familienaam van de moeder van pastoor Vandenhoudt. 8) Toppunt; gegroet (latijn).9) Vroeger gekend orkest in Kapellen “The..."; omgekeerde duin. 10) Kleur ; van hetwerkwoord temmen.

VERTICAAL

1) Arabische mantel met kap. 2) Oud-Romeinse woning: waar (latijn). 3 ) Nergens(ideale maatschappij): schaakterm. 4) Waarom; automerk. 5) Bijwoord van plaats;voornaam v a n d e v a d e r v a n p a s to o r Vandenhoudt. 6 ) Muzieknoot;vertragingstoestel. 7) Stad in Wallonië; moeder. 8) Aanzien; loflied. 9) Gemeente inBrabant: achtereind. 10) Rang in het leger; hoofdstad van een Europees land.

De oplossingen van kruiswoordraadsel nr 6 worden verwacht voor 1 augustus 1997bij Roger Balbaert, Parkweg, 2 , 2950 Kapellen. Wi j wensen U vee l puzzel-genoegens.

86 tB ru gg es ke jg 29 -jun/ 1997 - nummer 2.

Page 53: Bruggeske 1997-2-juniWeb

1

23

4

5

6

7

8

9

10

1 2 3 4 5 6

KRUISWOORDRAADSEL NR 6_

7 8 9 1 0

••

Uw naamr

Uw adres

't Bniggeske jg 29 - juni 1997 - nummer 2, 8 7

Page 54: Bruggeske 1997-2-juniWeb

- ALGEMENE AANNEMINGEN - RUWBOUWWERKENSCHRIJNWERKERIJ - MEUBELMAKERIJ

KEUKENINRICHTINGEN -

STARRENHOPLAAN 5 - 2950 KAPELLEN T e l : (03) 660.14.20

Wat cultuur doetvoor Vlaanderen,

doet de Kredietbankvoor cultuur.

P A R TN E R S I N C U L T U U R

Grote kunstenaars hebben door de eeuwen heen aan Vlaanderen

internationale bekendheid gegeven. Op haar beurt wil de

Kredietbank meehelpen om onze kunstenaars de bekendheid te

geven die ze verdienen. Daarom steunen wij de cultuur in de ruim-

ste zin van het woord. Dat kan gaan van het sponsoren van klein-

schalige projecten tot het optreden als volwaardige partner bij

belangrijke initiatieven. Zo steunt de Kredietbank onder meer het

Kaaitheater, het Festival van Vlaanderen, de Vlaamse Opera en

Radio 3. Onze cultuur heeft die steun nodig.