1

thema

opleiding, vorming, toerusting

eXtrA: ZAligverKlAring pAter eustACHius vAn liesHout

Jaargang 84, juni 2006

2 3

Opleiding en vorming in het bisdom Den Bosch. Dan denk je in eerste instantie aan de priesteropleiding, het Sint-Janscentrum. U kent de advertenties uit het Bisdomblad wel waarin een jonge priester of priesterstu-dent vertelt waarom hij voor deze opleiding heeft gekozen.In dit Bisdomblad willen we u het complete scala aan opleiding en vorming laten zien, zoals dat door het bisdom wordt aangebo-den. Van korte cursussen tot en met meer-jarige opleidingen. Voor de diakenopleiding is onlangs een minicampagne gestart om dit gewijde ambt te promoten. Ook geeft vicaris-generaal Schröder zijn visie op oplei-den en vormen.

Verder vragen we uw aandacht voor het Jaar van het Gebed dat in september van start gaat. Het maakt onderdeel uit van het meerjarenprogramma ‘evangelisatie 2009’. Het is onder meer bedoeld om het (leren) bidden opnieuw onder de aandacht te bren-gen. Een van de activiteiten in dat jaar is het openstellen van kerkgebouwen in het weekend van 11 en 12 november aanstaan-de. Vorig jaar tijdens Open Monumentendag bleek dat veel mensen geïnteresseerd zijn in wat er allemaal in een kerkgebouw te zien is en wat het betekent. U herinnert zich wellicht nog dat uitvouwkaartje met kerkelijk interieur, waarvan er zo’n 50.000 zijn verspreid. Kerkgebouwen zijn educatief uit zichzelf door wat ze laten zien. Maar een goede uitleg van een betrokken deskundige bevordert dat mensen niet alleen omhoog kijken naar al dat mooie cultuurhistorische erfgoed, maar ook leren wat de religieuze betekenis ervan is.

Ook in dit Bisdomblad fotomateriaal van de zaligverklaring van pater Eustachius van Lieshout (15 juni in Brazilië). Het kon op de valreep nog mee, dankzij de inzet van eind-redacteur Jaap van Eeden die ter plekke de foto’s heeft gemaakt.

Het volgende nummer staat in het teken van huwelijk en gezin, daarna is er een vakantienummer.Veel leesplezier.

Michiel SavelsberghHoofdredacteur

vAn de redACtie

4 26in dit nummer

Van de redactie 3

een Brabantse zoon wordt zalige voor de Brazilianen 4Pater Eustachius van Lieshout mag dan wel in Aarle-Rixtel geboren zijn, de Brazilianen maakten hem tot hun zalige.

de familie van god 7Woord van de bisschop bij zaligverklaring van Pater Eustachius van Lieshout.

Het diocesane vormingsaanbod onder de loep 8Het bisdom vindt het belangrijk dat bij haar cursussen kennis samengaat met een geest van gebed.

met de geest aan de slag 10Het diocesaan vormingscentrum biedt vrijwilligers ondersteuning en deskundigheidsbevordering.

ouderenpastoraat na de cursus …… 13Bisdom start diakencampagne 14Permanente diakens hebben een heel eigen taak binnen de Kerk. Ons bisdom heeft er een tachtigtal.

poster: Zalige pater eustachius van lieshout 16

drie nieuw gewijde priesters voor het bisdom 18

Het is toch god zelf die mensen roept 20Het Sint-Janscentrum leidt niet alleen mannen op voor een leven als priester, maar wil meer.

Kort nieuws 23

leken en uitvaarten 24Sinds vorig jaar biedt het Bisdom de cursus ‘Ondersteuning door leken bij uitvaarten’ aan. Een zwaar maar waardevol programma, is de conclusie.

priesters trainen op gezond leiderschap 26Maandlezing 28

Bossche jongeren sparen al voor WJd in sydney 29Colofon/Lezingenschem 30

Agenda/Personalia 31

20Telefoon: 0475 - 463 465

www.actauitgevers.nl

Adverteren in het bisdomblad?

Bel Inge de Monte!

0475 - 463 465www.actauitgevers.nl

pachtbeheer / rentmeesterijtaxaties / advies

onteigeningen / grondzakenVoor vrijblijvende informatie kunt u contact opnemen met:Gloudemans Taxatie- en adviesbureauPostbus 455, 5240 AL RosmalenT 073-6413312 / F 073-6430398E info@gloudemans.org / W www.gloudemans.org

Aannemingsbedrijf Nico de Bont B.V.

Postbus 76, 5260 AB Vught

Tel. 073-518 94 80, fax 073-518 94 90,

www.nicodebont.nl

Voor de toekomst van ons verleden.

Foto

graf

ie:

Erns

t va

n M

ackl

enbe

rgh

Restauratie en onderhoud van monumenten is bij

Nico de Bont in vertrouwde handen. Dat bewijzen

onze 80 restaurateurs elke dag weer. Ook bijvoor-

beeld bij de huidige restauratie van de kathedrale

basiliek van Sint-Jan te ’s-Hertogenbosch. Minutieus

vakmanschap, voor de toekomst van ons verleden...

Voor wie zich geroepen voelt, ook op latere leeftijd is er een mogelijkheid te leven in de geest van de Assumptie. De drievoudige liefde van onze stichter Pater Emmanuel d’Alzonstaat centraal.

1 Liefde voor Onze Heer Jezus Christus.2 Liefde tot de Heilige Maagd Maria zijn Moeder.3 Liefde voor de Kerk zijn Bruid.

Zr. Anita van den BroekSchoolstraat 5, P.B. 336336 ZG HulsbergTel. 045-4058622anita.vandenbroek@planet.nl

www.missiezusters-oblatenvandeassumptie.nl

Missie-Zusters Oblatenvan de Assumptie

Zr. MargarethaPrins Hendrikstraat 45 Postbus 2495280 AE Boxteltel. 0411-683551

Zr. JohannyMiddelweg 2738031 DA Zwolletel. 038-4233771johanny.cuypers@planet.nl

��������� ������������� ����������

Donderdag 22 juniLANDELIJKE DAG VAN

HULDE EN EERHERSTELaan het

GODDELIJK HART VAN JEZUSPleinzaal Theater aan de Parade ‘s-Hertogenbosch

Programma:10.00u Zaal open. Verkoop boeken, cassettes en cd’s.11.00u Woord van welkom door H.E.H. ing. R.N. Merkx.11.15u Inleiding H.E.P. dr. G. Wilkens S.J.: ‘Hebt u een hart?

God wel voor u!’11.45u Rozenhoedje en Gebed van Eerherstel.12.15u Lunchpauze. Koffie en thee verkrijgbaar.12.45u Biechtgelegenheid en Aanbidding in de St. Jan.14.00u Diaklankbeeld door de Z.E.P. J. Hoorne O.C.D. over

‘De vrouwen in het Evangelie.’15.00u Gelegenheid koffie of thee te gebruiken.16.00u Pontificale Eucharistie in de Kathedraal van St. Jan,

opgedragen door Zijne Eminentie A. Kardinaal Simonisin concelebratie met de aanwezige priesters.

Iedereen is van harte welkom. Opgave niet nodig! Vrije gave.

Stichting Apostolaat van EerherstelAugustuslaan 3 5926 TJ VenloTelefoon: 077 - 3829750 of 077 - 4771514 Giro 1098420

BD_0606_Adv-Pag_Jun-06 31-05-2006 10:03 Pagina 1

T 0800 7 800 800 (gratis) www.lilianefonds.nl voorlichting@lilianefonds.nl

Hét speciale fonds voor kinderen met een handicap in ontwikkelingslanden

geef om ditkindgiro 7 800 800’s-Hertogenbosch

2 3

Opleiding en vorming in het bisdom Den Bosch. Dan denk je in eerste instantie aan de priesteropleiding, het Sint-Janscentrum. U kent de advertenties uit het Bisdomblad wel waarin een jonge priester of priesterstu-dent vertelt waarom hij voor deze opleiding heeft gekozen.In dit Bisdomblad willen we u het complete scala aan opleiding en vorming laten zien, zoals dat door het bisdom wordt aangebo-den. Van korte cursussen tot en met meer-jarige opleidingen. Voor de diakenopleiding is onlangs een minicampagne gestart om dit gewijde ambt te promoten. Ook geeft vicaris-generaal Schröder zijn visie op oplei-den en vormen.

Verder vragen we uw aandacht voor het Jaar van het Gebed dat in september van start gaat. Het maakt onderdeel uit van het meerjarenprogramma ‘evangelisatie 2009’. Het is onder meer bedoeld om het (leren) bidden opnieuw onder de aandacht te bren-gen. Een van de activiteiten in dat jaar is het openstellen van kerkgebouwen in het weekend van 11 en 12 november aanstaan-de. Vorig jaar tijdens Open Monumentendag bleek dat veel mensen geïnteresseerd zijn in wat er allemaal in een kerkgebouw te zien is en wat het betekent. U herinnert zich wellicht nog dat uitvouwkaartje met kerkelijk interieur, waarvan er zo’n 50.000 zijn verspreid. Kerkgebouwen zijn educatief uit zichzelf door wat ze laten zien. Maar een goede uitleg van een betrokken deskundige bevordert dat mensen niet alleen omhoog kijken naar al dat mooie cultuurhistorische erfgoed, maar ook leren wat de religieuze betekenis ervan is.

Ook in dit Bisdomblad fotomateriaal van de zaligverklaring van pater Eustachius van Lieshout (15 juni in Brazilië). Het kon op de valreep nog mee, dankzij de inzet van eind-redacteur Jaap van Eeden die ter plekke de foto’s heeft gemaakt.

Het volgende nummer staat in het teken van huwelijk en gezin, daarna is er een vakantienummer.Veel leesplezier.

Michiel SavelsberghHoofdredacteur

vAn de redACtie

4 26in dit nummer

Van de redactie 3

een Brabantse zoon wordt zalige voor de Brazilianen 4Pater Eustachius van Lieshout mag dan wel in Aarle-Rixtel geboren zijn, de Brazilianen maakten hem tot hun zalige.

de familie van god 7Woord van de bisschop bij zaligverklaring van Pater Eustachius van Lieshout.

Het diocesane vormingsaanbod onder de loep 8Het bisdom vindt het belangrijk dat bij haar cursussen kennis samengaat met een geest van gebed.

met de geest aan de slag 10Het diocesaan vormingscentrum biedt vrijwilligers ondersteuning en deskundigheidsbevordering.

ouderenpastoraat na de cursus …… 13Bisdom start diakencampagne 14Permanente diakens hebben een heel eigen taak binnen de Kerk. Ons bisdom heeft er een tachtigtal.

poster: Zalige pater eustachius van lieshout 16

drie nieuw gewijde priesters voor het bisdom 18

Het is toch god zelf die mensen roept 20Het Sint-Janscentrum leidt niet alleen mannen op voor een leven als priester, maar wil meer.

Kort nieuws 23

leken en uitvaarten 24Sinds vorig jaar biedt het Bisdom de cursus ‘Ondersteuning door leken bij uitvaarten’ aan. Een zwaar maar waardevol programma, is de conclusie.

priesters trainen op gezond leiderschap 26Maandlezing 28

Bossche jongeren sparen al voor WJd in sydney 29Colofon/Lezingenschem 30

Agenda/Personalia 31

20Telefoon: 0475 - 463 465

www.actauitgevers.nl

Adverteren in het bisdomblad?

Bel Inge de Monte!

0475 - 463 465www.actauitgevers.nl

pachtbeheer / rentmeesterijtaxaties / advies

onteigeningen / grondzakenVoor vrijblijvende informatie kunt u contact opnemen met:Gloudemans Taxatie- en adviesbureauPostbus 455, 5240 AL RosmalenT 073-6413312 / F 073-6430398E info@gloudemans.org / W www.gloudemans.org

Aannemingsbedrijf Nico de Bont B.V.

Postbus 76, 5260 AB Vught

Tel. 073-518 94 80, fax 073-518 94 90,

www.nicodebont.nl

Voor de toekomst van ons verleden.

Foto

graf

ie:

Erns

t va

n M

ackl

enbe

rgh

Restauratie en onderhoud van monumenten is bij

Nico de Bont in vertrouwde handen. Dat bewijzen

onze 80 restaurateurs elke dag weer. Ook bijvoor-

beeld bij de huidige restauratie van de kathedrale

basiliek van Sint-Jan te ’s-Hertogenbosch. Minutieus

vakmanschap, voor de toekomst van ons verleden...

Voor wie zich geroepen voelt, ook op latere leeftijd is er een mogelijkheid te leven in de geest van de Assumptie. De drievoudige liefde van onze stichter Pater Emmanuel d’Alzonstaat centraal.

1 Liefde voor Onze Heer Jezus Christus.2 Liefde tot de Heilige Maagd Maria zijn Moeder.3 Liefde voor de Kerk zijn Bruid.

Zr. Anita van den BroekSchoolstraat 5, P.B. 336336 ZG HulsbergTel. 045-4058622anita.vandenbroek@planet.nl

www.missiezusters-oblatenvandeassumptie.nl

Missie-Zusters Oblatenvan de Assumptie

Zr. MargarethaPrins Hendrikstraat 45 Postbus 2495280 AE Boxteltel. 0411-683551

Zr. JohannyMiddelweg 2738031 DA Zwolletel. 038-4233771johanny.cuypers@planet.nl

��������� ������������� ����������

Donderdag 22 juniLANDELIJKE DAG VAN

HULDE EN EERHERSTELaan het

GODDELIJK HART VAN JEZUSPleinzaal Theater aan de Parade ‘s-Hertogenbosch

Programma:10.00u Zaal open. Verkoop boeken, cassettes en cd’s.11.00u Woord van welkom door H.E.H. ing. R.N. Merkx.11.15u Inleiding H.E.P. dr. G. Wilkens S.J.: ‘Hebt u een hart?

God wel voor u!’11.45u Rozenhoedje en Gebed van Eerherstel.12.15u Lunchpauze. Koffie en thee verkrijgbaar.12.45u Biechtgelegenheid en Aanbidding in de St. Jan.14.00u Diaklankbeeld door de Z.E.P. J. Hoorne O.C.D. over

‘De vrouwen in het Evangelie.’15.00u Gelegenheid koffie of thee te gebruiken.16.00u Pontificale Eucharistie in de Kathedraal van St. Jan,

opgedragen door Zijne Eminentie A. Kardinaal Simonisin concelebratie met de aanwezige priesters.

Iedereen is van harte welkom. Opgave niet nodig! Vrije gave.

Stichting Apostolaat van EerherstelAugustuslaan 3 5926 TJ VenloTelefoon: 077 - 3829750 of 077 - 4771514 Giro 1098420

BD_0606_Adv-Pag_Jun-06 31-05-2006 10:03 Pagina 1

T 0800 7 800 800 (gratis) www.lilianefonds.nl voorlichting@lilianefonds.nl

Hét speciale fonds voor kinderen met een handicap in ontwikkelingslanden

geef om ditkindgiro 7 800 800’s-Hertogenbosch

4 5

Pater Eustachius van Lieshout:Zoon van Brabant,Zalige van de Brazilianen“Hij is heilig, hij is heilig”, zegt een oude, kleine negerin tegen Jan Waalen van Omroep Brabant. Met een camera-man is hij op uitnodiging van bisschop Hurkmans meegereisd naar Belo Horizonte, waar op 15 juni Eustachius van Lieshout zalig wordt verklaard.De nu zalige pater ziet in 1890 het levenslicht als Huub van Lieshout en zijn wieg staat in Aarle-Rixtel. Hij groeit op in een groot gezin dat bekend staat als zeer godsvruchtig. Drie zussen ziet hij intreden bij de Franciscanessen van Oirschot en zelf heeft hij één grote idool: de Belg Damiaan de Veuster, de zalige pater van de Heilige Harten, die op het eiland Molokai leefde en werkte temid-den van de melaatsen en daar aan overleed.Eustachius gaat naar de Latijnse School in Gemert en vervolgt zijn opleiding

bij de ‘picpussen’. Hij is een middelma-tig student maar heeft een bijzondere gave en charisma in de omgang met armen en zieken. Dat blijkt al tijdens zijn Nederlandse periode maar wordt echt duidelijk als hij voor zijn congre-gatie naar Brazilië gaat. Hij wordt zo populair dat hij moet onderduiken om de toeloop van mensen te ontvluchten en al tijdens zijn leven worden hem wonderbaarlijke gezingen toegedicht. Eustachius sterft in 1943 aan vlektyfus tengevolge van een insectenbeet.Bisschop Hurkmans had voor zijn bezoek aan Brazilië één grote wens: de communiteit te bezoeken waar zijn tante Teresa heeft gewerkt. Nederlandse zusters heeft de Braziliaanse provincie nu niet meer en het generalaat is in (goede) handen van een Brazilaanse zuster. Het werd een feest. Vanwege de warme ontvangst en

vanwege de mooie herinneringen. De bisschop bezocht ook de Kruisheren in Belo Horizonte en de Fraters van Tilburg. Deze Nederlandse religieuzen hebben rijk zaad gestrooid voor de ver-kondiging en verspreiding van de kerk in heel de wereld, zegt hij er later over tegen Omroep Brabant.Deze mensen met een missie wor-den ouder en de aanwas is niet groot genoeg om het tij te keren. Voor zover is de hoop.In de aanloop naar de grote dag van de zaligverklaring waren er een aantal vie-ringen in de kerk van Pater Eustachius. Tijdens een van die missen, bood de meegereisde familie van de pater een luidklok aan die werd vervaardigd in Aarle-Rixtel.

15 juni wordt een onvergetelijke dag. De pater wordt zalig verklaard tijdens

4 5

Pater Eustachius van Lieshout:Zoon van Brabant,Zalige van de Brazilianen“Hij is heilig, hij is heilig”, zegt een oude, kleine negerin tegen Jan Waalen van Omroep Brabant. Met een camera-man is hij op uitnodiging van bisschop Hurkmans meegereisd naar Belo Horizonte, waar op 15 juni Eustachius van Lieshout zalig wordt verklaard.De nu zalige pater ziet in 1890 het levenslicht als Huub van Lieshout en zijn wieg staat in Aarle-Rixtel. Hij groeit op in een groot gezin dat bekend staat als zeer godsvruchtig. Drie zussen ziet hij intreden bij de Franciscanessen van Oirschot en zelf heeft hij één grote idool: de Belg Damiaan de Veuster, de zalige pater van de Heilige Harten, die op het eiland Molokai leefde en werkte temid-den van de melaatsen en daar aan overleed.Eustachius gaat naar de Latijnse School in Gemert en vervolgt zijn opleiding

bij de ‘picpussen’. Hij is een middelma-tig student maar heeft een bijzondere gave en charisma in de omgang met armen en zieken. Dat blijkt al tijdens zijn Nederlandse periode maar wordt echt duidelijk als hij voor zijn congre-gatie naar Brazilië gaat. Hij wordt zo populair dat hij moet onderduiken om de toeloop van mensen te ontvluchten en al tijdens zijn leven worden hem wonderbaarlijke gezingen toegedicht. Eustachius sterft in 1943 aan vlektyfus tengevolge van een insectenbeet.Bisschop Hurkmans had voor zijn bezoek aan Brazilië één grote wens: de communiteit te bezoeken waar zijn tante Teresa heeft gewerkt. Nederlandse zusters heeft de Braziliaanse provincie nu niet meer en het generalaat is in (goede) handen van een Brazilaanse zuster. Het werd een feest. Vanwege de warme ontvangst en

vanwege de mooie herinneringen. De bisschop bezocht ook de Kruisheren in Belo Horizonte en de Fraters van Tilburg. Deze Nederlandse religieuzen hebben rijk zaad gestrooid voor de ver-kondiging en verspreiding van de kerk in heel de wereld, zegt hij er later over tegen Omroep Brabant.Deze mensen met een missie wor-den ouder en de aanwas is niet groot genoeg om het tij te keren. Voor zover is de hoop.In de aanloop naar de grote dag van de zaligverklaring waren er een aantal vie-ringen in de kerk van Pater Eustachius. Tijdens een van die missen, bood de meegereisde familie van de pater een luidklok aan die werd vervaardigd in Aarle-Rixtel.

15 juni wordt een onvergetelijke dag. De pater wordt zalig verklaard tijdens

6 7

hoog portret van Eustachius onthuld. Jongens en meisjes met rode paraplu-tjes vormen op het veld twee grote , kloppende harten die het ‘logo’ van de picpussen zijn. Het feest – want hier is iedere H. Mis een feest – gaat door en iedereen blijft in het stadion tot aan het eind. In Nederland heb ik voet-wedstrijden gezien, waar het publiek al halverwege het voor gezien hield. Wat zich verder afspeelt laat zich niet met woorden beschrijven, ook niet met stilstaande beelden. Want stilstaan is er vandaag niet bij. Er wordt gejuicht, geklapt en de fans van God laten in het stadion ‘de wave’ rondgaan.Pater Eustachius is een zalige van het volk, zoveel is zeker. En hij is de zalige van de Brazilianen, die hem in hun hart hebben gesloten. Ik zoek een aantal foto’s bij elkaar die een beeld geven van onze reis. En ik besluit een

de ‘Torcida de Deus’, de Supportersclub van God. En God heeft hier nog steeds veel fans. We waren al enigszins voor-bereid, maar in het stadion Mineirao ontvouwt zich een weergaloze manifes-tatie van het Braziliaanse volksgeloof. Ruim 80.000 mensen zijn uit alle windstreken naar de hoofdstad van de staat Minas Gerais gekomen, meest in groepen en per bus. Er wordt continu gezongen en gedanst tijdens de vijf uur durende viering. Voor de zaligverkla-ring is kardinaal José Saraiva Martins, prefect van de Congregatie voor de zaligverklaringen, als vertegenwoordi-ger van de paus naar Brazilië gekomen.

Honderden priesters en een waar leger van bisschoppen zitten rond het altaar op de middenstip van het veld. Na het voorlezen van de pauselijke brief door de kardinaal, wordt een 10 meter

eerder aangeleverde voorpagina van dit blad te verruilen voor een foto die veelzeggend is: het portret van de zalige Pater Eustachius van Lieshout dat in het voorportaal van de kerk hangt en dat door een voorbijganger even aangeraakt wordt. Het lijstje is ‘afgestreken’, de verf is eraf en het hout wordt alsmaar dunner, zo vaak is dat al gedaan. Een oude negerin vertelde het juist: ‘Ik kon eerst niet lopen, en nu wel. Dankzij God en dankzij pater Eustachius’. Viva Deus, viva padre Eustáquio.

Jaap van Eeden

Gelovigen spreekt men aan op het feit dat ze de ‘Famila Dei’ zijn, de familie van God: wij zijn geroepen om in een innige gemeenschap met elkaar te leven. Dat is in onze tijd niet meer vanzelfsprekend. We zeggen wel eens: de Kerk heeft heili-gen nodig om de gemeenschap - die zich minder als zodanig beleeft - samen te brengen. Pater Eustachius was een man die mensen samenbracht. Hij was een man van het volk, bijzonder betrokken op de zwakken, op de zieken. Maar hij was ook een man van de Kerk. Het gebed, de Eucharistie en een eenvoudige gehoorzaamheid tekenden hem.Bij de zaligverklaring in Belo Horizonte, een overweldigend gebeuren temidden van het volk, (de familia Dei was er voel-baar aanwezig) sprak ik met de secretaris-generaal van de bis-schoppenconferentie van Brazilië. Ik vroeg hem naar de zorgen die er zijn in de Kerk van Brazilië. Hij noemde twee punten. Enerzijds dringt in de bovenlaag van de bevolking, in de wereld van de politiek en van de universiteit, de secularisatie zich sterk op. Dit kan de gemeenschap doen versplinteren. Anderzijds is de kerk vijftien procent van haar gelovigen kwijtgeraakt aan zeer volkse sekten (pinkergemeente-achtige secten die zich beschouwen als de uitverkorenen). Van de ene kant wil de kerk in de bovenlaag het geloof verkondigen op een doordachte wijze, maar ook wil de kerk bij het volk blijven. We zijn geroe-pen één Famila Dei te zijn. Tegen deze achtergrond zie ik hoe belangrijk het model van Pater Eustachius voor onze Kerk kan zijn. We hebben heiligen nodig die getuigend aanwezig zijn in de steeds sterker wordende bovenlaag van onze gemeenschap. Tegelijk hebben wij heiligen nodig die de kunst verstaan mid-den onder het volk te staan dat zich op vele andere manieren verdienstelijk maakt in onze samenleving. Meer dan ooit heeft onze gemeenschap de Kerk als familie van God nodig. We zijn uitgenodigd tot gemeenschap en in de gemeenschap van de kerk die zich voedt door de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, ligt ons heil.

Mgr. Drs. A. Hurkmans,

Bisschop van ‘s-Hertogenbosch

De familie van God

Woord van de bisschop

6 7

hoog portret van Eustachius onthuld. Jongens en meisjes met rode paraplu-tjes vormen op het veld twee grote , kloppende harten die het ‘logo’ van de picpussen zijn. Het feest – want hier is iedere H. Mis een feest – gaat door en iedereen blijft in het stadion tot aan het eind. In Nederland heb ik voet-wedstrijden gezien, waar het publiek al halverwege het voor gezien hield. Wat zich verder afspeelt laat zich niet met woorden beschrijven, ook niet met stilstaande beelden. Want stilstaan is er vandaag niet bij. Er wordt gejuicht, geklapt en de fans van God laten in het stadion ‘de wave’ rondgaan.Pater Eustachius is een zalige van het volk, zoveel is zeker. En hij is de zalige van de Brazilianen, die hem in hun hart hebben gesloten. Ik zoek een aantal foto’s bij elkaar die een beeld geven van onze reis. En ik besluit een

de ‘Torcida de Deus’, de Supportersclub van God. En God heeft hier nog steeds veel fans. We waren al enigszins voor-bereid, maar in het stadion Mineirao ontvouwt zich een weergaloze manifes-tatie van het Braziliaanse volksgeloof. Ruim 80.000 mensen zijn uit alle windstreken naar de hoofdstad van de staat Minas Gerais gekomen, meest in groepen en per bus. Er wordt continu gezongen en gedanst tijdens de vijf uur durende viering. Voor de zaligverkla-ring is kardinaal José Saraiva Martins, prefect van de Congregatie voor de zaligverklaringen, als vertegenwoordi-ger van de paus naar Brazilië gekomen.

Honderden priesters en een waar leger van bisschoppen zitten rond het altaar op de middenstip van het veld. Na het voorlezen van de pauselijke brief door de kardinaal, wordt een 10 meter

eerder aangeleverde voorpagina van dit blad te verruilen voor een foto die veelzeggend is: het portret van de zalige Pater Eustachius van Lieshout dat in het voorportaal van de kerk hangt en dat door een voorbijganger even aangeraakt wordt. Het lijstje is ‘afgestreken’, de verf is eraf en het hout wordt alsmaar dunner, zo vaak is dat al gedaan. Een oude negerin vertelde het juist: ‘Ik kon eerst niet lopen, en nu wel. Dankzij God en dankzij pater Eustachius’. Viva Deus, viva padre Eustáquio.

Jaap van Eeden

Gelovigen spreekt men aan op het feit dat ze de ‘Famila Dei’ zijn, de familie van God: wij zijn geroepen om in een innige gemeenschap met elkaar te leven. Dat is in onze tijd niet meer vanzelfsprekend. We zeggen wel eens: de Kerk heeft heili-gen nodig om de gemeenschap - die zich minder als zodanig beleeft - samen te brengen. Pater Eustachius was een man die mensen samenbracht. Hij was een man van het volk, bijzonder betrokken op de zwakken, op de zieken. Maar hij was ook een man van de Kerk. Het gebed, de Eucharistie en een eenvoudige gehoorzaamheid tekenden hem.Bij de zaligverklaring in Belo Horizonte, een overweldigend gebeuren temidden van het volk, (de familia Dei was er voel-baar aanwezig) sprak ik met de secretaris-generaal van de bis-schoppenconferentie van Brazilië. Ik vroeg hem naar de zorgen die er zijn in de Kerk van Brazilië. Hij noemde twee punten. Enerzijds dringt in de bovenlaag van de bevolking, in de wereld van de politiek en van de universiteit, de secularisatie zich sterk op. Dit kan de gemeenschap doen versplinteren. Anderzijds is de kerk vijftien procent van haar gelovigen kwijtgeraakt aan zeer volkse sekten (pinkergemeente-achtige secten die zich beschouwen als de uitverkorenen). Van de ene kant wil de kerk in de bovenlaag het geloof verkondigen op een doordachte wijze, maar ook wil de kerk bij het volk blijven. We zijn geroe-pen één Famila Dei te zijn. Tegen deze achtergrond zie ik hoe belangrijk het model van Pater Eustachius voor onze Kerk kan zijn. We hebben heiligen nodig die getuigend aanwezig zijn in de steeds sterker wordende bovenlaag van onze gemeenschap. Tegelijk hebben wij heiligen nodig die de kunst verstaan mid-den onder het volk te staan dat zich op vele andere manieren verdienstelijk maakt in onze samenleving. Meer dan ooit heeft onze gemeenschap de Kerk als familie van God nodig. We zijn uitgenodigd tot gemeenschap en in de gemeenschap van de kerk die zich voedt door de Vader, de Zoon en de Heilige Geest, ligt ons heil.

Mgr. Drs. A. Hurkmans,

Bisschop van ‘s-Hertogenbosch

De familie van God

Woord van de bisschop

8 9

Geloofsverankeringmaakt mensen gelukkig

”Verbondenheid met God, echt geluk in Jezus Christus, een band met Zijn Kerk; en dat alles vanuit het hart en met inzet van je verstand”, daar gaat het om bij alles wat het bisdom

aanbiedt op het terrein van opleiding, vorming en verdieping. Aldus vicaris-generaal drs. J. Schröder die binnen ons bisdom

bij uitstek dit werkveld in portefeuille heeft.

Wat is het onderliggende doel van het diocesane vomingsaanbod? Mijn basisovertuiging heb ik juist geformuleerd. Ik geloof in wat de Katechismus van de katholieke Kerk stelt: “Het verlangen naar geluk is van goddelijke oorsprong; God heeft het in het hart van de mens gelegd” (KKK 1718). Er is geweldig veel wat mensen bezighoudt, zeker wanneer media zo’n sterk appèl op ons doen. Ten diepste zoeken mensen naar liefde en geluk die blijven. Jezus Christus en de Kerk bie-den daarvoor een verankering: je weet je aangesproken door zijn persoon, wordt aangesproken door de waardige en toch menselijke liturgie van de Kerk en je ontdekt dat dit bindingen geeft op een dieper niveau: communio, vriend-schap. Je gaat daardoor ook anders met elkaar om. Echt katholieke vorming speelt in op dat - vaak verdrongen - ver-langen.

Wat is eigen aan cursussen die het bisdom verzorgt?Wij willen inzicht geven en samen-hang, bijvoorbeeld laten zien dat je kijk op geloof en op de persoon van Jezus Christus gevolgen heeft voor je begrip van Kerk en sacramenten. In ons christelijk geloof is alles verbon-den. Dat is vaak een openbaring voor cursisten, die tevoren de indruk heb-ben dat de opvattingen van de Kerk een samenraapsel zijn. Wie die samenhang ontdekt, staat nadien veel rustiger en overtuigder in het leven. Wij vinden het belangrijk bij onze cursussen dat kennis samengaat met een geest van gebed en ook dat men anderen ontmoet die kritisch maar ook met sympathie naar de rijkdom van onze Kerk hebben leren kijken. Bisdomcursussen geven altijd eerst een persoonlijk geloofsfun-dament. Daarna, voor degenen die dat wensen, ook vaardigheden voor pasto-raat. Anders verworden competenties tot pastorale trucs. Echt kerkelijk geloof schenkt iemand diepe vreugde; het is goed dat hij of zij zich bekwaamt om anderen daarin te laten delen.

Waarom legt u nogal wat nadruk op het kerkelijke aspect?Er wordt vandaag veel over spirituali-teit gesproken. Ik geef er met plezier les over. Spiritualiteit die standhoudt, heeft behoefte aan coherentie en gemeenschap. Daar staat onze Kerk pal voor. Naast het wijdingsambt van priester en diaken worden in ons dio-cees mensen uitdrukkelijk door de bis-schop gezonden als pastoraal werker of pastoraal assistent. Dat betekent dat zij, wanneer ze bijvoorbeeld sacramenten voorbereiden, spreken vanuit de een-heid van onze Kerk en niet louter een privé-mening geven. De meesten die zo’n zending hebben stellen het daar-om ook zeer op prijs enkele keren per jaar samen te komen voor verdieping en (na)vorming.

Kunt u uitleggen wat catechese eigenlijk betekent?Ik zou zeggen: leerling worden van Jezus Christus, met je hoofd en met je hart. Daarvoor moet je ‘geraakt’ worden, maar naar gelang je leeftijd en omstandigheden, ook een en ander leren over de bijbel, Jezus en het ker-kelijk leven. Je moet het tevens ‘mee-maken’, vieren in de Kerk en in ont-moeting met anderen. Je ziet dat aan de jonge Keulen-gangers van afgelopen zomer: ze maken een voettocht, nemen deel aan de paus-Mis, discussiëren veel en krijgen onderricht. Zo’n proces is eigenlijk nooit af, vandaar dat de Nederlandse bisschoppen in hun brief over catechese van eind 2004 spreken van voortdurende “initiatie”.

de oude catechismus met vraag en antwoord is geprezen en verguisd: hoe kijkt u daarnaar?Het nadeel was dat het ‘verlangen’, waarover ik eerder sprak, dikwijls als het ware werd overgeslagen. Men leerde antwoorden op vragen die (nog) niet echt leefden. Positief was dat men begrippen kende, die houvast kunnen bieden. Vandaag zijn veel goedwil-lende christenen ‘sprakeloos’ en dat maakt zo’n geloof heel kwetsbaar. Enige vaste verwoording is onmisbaar. Daarom ben ik elke keer blij als ik bemerk dat groepjes vormelingen de geloofsbelijdenis van buiten - en met overtuiging - kunnen opzeggen. Ook het Onzevader en Weesgegroet, dat geeft houvast. In de grote wereldtalen bestaat een Compendium van de z.g. Wereldcatechismus en ik neem aan dat dit ook in het Nederlands snel ter beschikking zal komen. Ook een boek-je als Ik geloof - een kleine katholieke katechismus dat in vele talen bestaat en is uitgebracht door ‘Kerk in Nood’, kan dienstig zijn. Niet om alles van buiten te leren. Doch er staan kerntek-sten in uit de bijbel en van heiligen; er worden verbanden gelegd en je ziet dat het geloof niet uit de lucht komt aan-waaien.

Hoe zou u catechese geven aan een groep mannen en vrouwen van 35-45 jaar, niet erg kerkelijk betrokken, wel nieuwsgierig?Er moet dan eerst iets ‘wakker’ gemaakt worden. Ik zou stukken uit de nieuwe encycliek Deus caritas est, over de Liefde met hen gaan lezen, misschien ook een mooi artikel van Benedictus XVI over kunst en geloof, dat onlangs in het Nederlands ver-scheen. Daarna zou ik hen uitnodigen deel te nemen aan de Alfa-cursus die op verschillende plaatsen in het bis-dom loopt. Dan iets meer thematisch bijvoorbeeld uit het cursusaanbod voor het diocesane Jaar voor het Gebed. Of een brochure van kardinaal Danneels als ‘De tuin der zeven bronnen - sacra-menten’ (1993) of ‘Christenen: meer, beter of anders’ (2001).

Michiel Savelsbergh

8 9

Geloofsverankeringmaakt mensen gelukkig

”Verbondenheid met God, echt geluk in Jezus Christus, een band met Zijn Kerk; en dat alles vanuit het hart en met inzet van je verstand”, daar gaat het om bij alles wat het bisdom

aanbiedt op het terrein van opleiding, vorming en verdieping. Aldus vicaris-generaal drs. J. Schröder die binnen ons bisdom

bij uitstek dit werkveld in portefeuille heeft.

Wat is het onderliggende doel van het diocesane vomingsaanbod? Mijn basisovertuiging heb ik juist geformuleerd. Ik geloof in wat de Katechismus van de katholieke Kerk stelt: “Het verlangen naar geluk is van goddelijke oorsprong; God heeft het in het hart van de mens gelegd” (KKK 1718). Er is geweldig veel wat mensen bezighoudt, zeker wanneer media zo’n sterk appèl op ons doen. Ten diepste zoeken mensen naar liefde en geluk die blijven. Jezus Christus en de Kerk bie-den daarvoor een verankering: je weet je aangesproken door zijn persoon, wordt aangesproken door de waardige en toch menselijke liturgie van de Kerk en je ontdekt dat dit bindingen geeft op een dieper niveau: communio, vriend-schap. Je gaat daardoor ook anders met elkaar om. Echt katholieke vorming speelt in op dat - vaak verdrongen - ver-langen.

Wat is eigen aan cursussen die het bisdom verzorgt?Wij willen inzicht geven en samen-hang, bijvoorbeeld laten zien dat je kijk op geloof en op de persoon van Jezus Christus gevolgen heeft voor je begrip van Kerk en sacramenten. In ons christelijk geloof is alles verbon-den. Dat is vaak een openbaring voor cursisten, die tevoren de indruk heb-ben dat de opvattingen van de Kerk een samenraapsel zijn. Wie die samenhang ontdekt, staat nadien veel rustiger en overtuigder in het leven. Wij vinden het belangrijk bij onze cursussen dat kennis samengaat met een geest van gebed en ook dat men anderen ontmoet die kritisch maar ook met sympathie naar de rijkdom van onze Kerk hebben leren kijken. Bisdomcursussen geven altijd eerst een persoonlijk geloofsfun-dament. Daarna, voor degenen die dat wensen, ook vaardigheden voor pasto-raat. Anders verworden competenties tot pastorale trucs. Echt kerkelijk geloof schenkt iemand diepe vreugde; het is goed dat hij of zij zich bekwaamt om anderen daarin te laten delen.

Waarom legt u nogal wat nadruk op het kerkelijke aspect?Er wordt vandaag veel over spirituali-teit gesproken. Ik geef er met plezier les over. Spiritualiteit die standhoudt, heeft behoefte aan coherentie en gemeenschap. Daar staat onze Kerk pal voor. Naast het wijdingsambt van priester en diaken worden in ons dio-cees mensen uitdrukkelijk door de bis-schop gezonden als pastoraal werker of pastoraal assistent. Dat betekent dat zij, wanneer ze bijvoorbeeld sacramenten voorbereiden, spreken vanuit de een-heid van onze Kerk en niet louter een privé-mening geven. De meesten die zo’n zending hebben stellen het daar-om ook zeer op prijs enkele keren per jaar samen te komen voor verdieping en (na)vorming.

Kunt u uitleggen wat catechese eigenlijk betekent?Ik zou zeggen: leerling worden van Jezus Christus, met je hoofd en met je hart. Daarvoor moet je ‘geraakt’ worden, maar naar gelang je leeftijd en omstandigheden, ook een en ander leren over de bijbel, Jezus en het ker-kelijk leven. Je moet het tevens ‘mee-maken’, vieren in de Kerk en in ont-moeting met anderen. Je ziet dat aan de jonge Keulen-gangers van afgelopen zomer: ze maken een voettocht, nemen deel aan de paus-Mis, discussiëren veel en krijgen onderricht. Zo’n proces is eigenlijk nooit af, vandaar dat de Nederlandse bisschoppen in hun brief over catechese van eind 2004 spreken van voortdurende “initiatie”.

de oude catechismus met vraag en antwoord is geprezen en verguisd: hoe kijkt u daarnaar?Het nadeel was dat het ‘verlangen’, waarover ik eerder sprak, dikwijls als het ware werd overgeslagen. Men leerde antwoorden op vragen die (nog) niet echt leefden. Positief was dat men begrippen kende, die houvast kunnen bieden. Vandaag zijn veel goedwil-lende christenen ‘sprakeloos’ en dat maakt zo’n geloof heel kwetsbaar. Enige vaste verwoording is onmisbaar. Daarom ben ik elke keer blij als ik bemerk dat groepjes vormelingen de geloofsbelijdenis van buiten - en met overtuiging - kunnen opzeggen. Ook het Onzevader en Weesgegroet, dat geeft houvast. In de grote wereldtalen bestaat een Compendium van de z.g. Wereldcatechismus en ik neem aan dat dit ook in het Nederlands snel ter beschikking zal komen. Ook een boek-je als Ik geloof - een kleine katholieke katechismus dat in vele talen bestaat en is uitgebracht door ‘Kerk in Nood’, kan dienstig zijn. Niet om alles van buiten te leren. Doch er staan kerntek-sten in uit de bijbel en van heiligen; er worden verbanden gelegd en je ziet dat het geloof niet uit de lucht komt aan-waaien.

Hoe zou u catechese geven aan een groep mannen en vrouwen van 35-45 jaar, niet erg kerkelijk betrokken, wel nieuwsgierig?Er moet dan eerst iets ‘wakker’ gemaakt worden. Ik zou stukken uit de nieuwe encycliek Deus caritas est, over de Liefde met hen gaan lezen, misschien ook een mooi artikel van Benedictus XVI over kunst en geloof, dat onlangs in het Nederlands ver-scheen. Daarna zou ik hen uitnodigen deel te nemen aan de Alfa-cursus die op verschillende plaatsen in het bis-dom loopt. Dan iets meer thematisch bijvoorbeeld uit het cursusaanbod voor het diocesane Jaar voor het Gebed. Of een brochure van kardinaal Danneels als ‘De tuin der zeven bronnen - sacra-menten’ (1993) of ‘Christenen: meer, beter of anders’ (2001).

Michiel Savelsbergh

10 11

Om jaloers op te zijn Sinds 17 juni heeft het bisdom weer nieuwe pas-

toraal-assistenten. Deze vrijwilligers zijn door de bisschop gezonden om samen met de pastoor van hun parochie zich op een bijzondere manier in te zetten voor de uitvoering en de ontwikkeling van een deel van het pastoraat. Voor de meeste van hen is daar een vierjarig vormingstraject aan vooraf gegaan.

In de paastijd werd in de liturgie voorgelezen uit de Handelingen van de Apostelen, het verslagboek van de jonge Kerk. Meerdere keren heb ik bij het horen ervan gedacht dat het voor ons katholieken hier in Nederland toch iets is om jaloers op te worden. Wat een succes hadden hun pastorale acti-viteiten! Als ik denk aan wat bijvoor-beeld Filippus presteerde in de regio van Samaria. ‘Zijn woorden oogstten algemene instemming toen de men-sen hoorden wat hij zei en zagen hoe hij bezetenen van onreine geesten bevrijdde en lammen genas. En daar-over ontstond grote vreugde in de stad’ (Hand.8,6-8). Iedere pastoor, parochie-bestuur of werkgroep zou toch graag kunnen zeggen dat zijn vele werk, de grote inzet en creativiteit, succes heeft… en dat al onze inzet de mensen van de parochie goed doet en dat ze er blij mee zijn.

Als ik Handelingen goed lees, blijkt het te gaan om drie facetten van Kerk-zijn. Het gaat om horen, zien en vreugde beleven. Anders gezegd: het goede nieuws vernemen, zien wat het in men-sen uitwerkt, en daar samen blij om zijn. Want als we echt doordringen tot de kern van de boodschap van Jezus,

gaan er dingen gebeuren die tot heil strekken van de mensen. En dan is er volop reden tot vreugde.Maar, wij leven in 2006. En dan is de vraag: wat doen wíj om het evangelie te hanteren? Wat doet wij om door te dringen tot de kern van Jezus’ woor-den? En wat zien we om ons heen en in onszelf gebeuren? Welke genezingen vinden er plaats? Wat wordt er in ons persoonlijk en in de parochiegemeen-schap verbeterd? En: is er vreugde in de parochie? Maakt het geloven ons blij? Valt er iets te vieren? Of zijn we veelal serieus… gelaten en stralen we dikwijls somberheid uit?

En er is nog iets dat me sterk opvalt in dat pastoraal verslag van de regio Samaria. De Geest van Jezus is volop werkzaam in die parochie. Er staat wel dat Petrus en Johannes werden afge-vaardigd om de heilige Geest mee te delen (Hand.8,14), maar die is er al en wat zij doen is door gebed en handop-legging dit officieel bevestigen. Hoe het ook zij….het hangt in de Kerk van die Geest af….toen, in Samaria….nu, hier in de parochies van ons bis-dom. Vandaar dat we ook horen over de Geest die aan de Kerk geschonken wordt. Jezus’ leerlingen zien het niet

zitten, ze weten niet wat ze de men-sen moeten vertellen, waar ze nog op mogen hopen. Ze dreigen het al op te geven voordat ze daadwerkelijk aan de gang zijn gegaan. En dan zegt Jezus: ‘Ik laat jullie niet verweesd achter. Ik geef jullie mijn Geest… opdat je zult doen zoals Ik’. Jezus laat ons dus een levenshouding na, een bepaalde manier van leven, Hij heeft het over een bepaalde geestdrift. En we weten: die Geest van Jezus is er een van liefde en gerechtigheid, van dienstbaarheid en barmhartigheid… en dat schept vrede onder de mensen, dat is heilzaam… dat strekt tot vreugde; als mensen zo, met die levenshouding, in die Geest met elkaar omgaan.

Met de Geest aan de slag gaan is geen eenvoudige opdracht, want de wereld is niet ontvankelijk voor de Geest. Mensen sluiten zich af voor het gees-telijke. De wereld is sterk op zichzelf gericht en erkent geen afhankelijk-heid. Het gestaag werken aan het heil van allen wordt dikwijls belachelijk gemaakt. In die wereld moesten de eerste christenen Kerk worden. In die wereld willen ook wij Kerk van Jezus Christus zijn. Als we dan daarbij het succes willen van de eerste leerlingen

De diocesane geloofscursus bestaat uit een

basisjaar opgebouwd uit drie cursusblokken: Het

geloof belijden (over bijbel en geloofsbelijdenis),

het geloof vieren (over de sacramenten) en het

geloof beleven (over de geboden en het gebed)

en een verdiepingsjaar waarin de cursusstof ver-

der wordt uitgediept en doordacht. Het basisjaar

kan ‘los’ gevolgd worden als kennismaking met

het christelijk geloof. Ieder jaar heeft twintig bij-

eenkomsten.

De diocesane pastorale cursus gaat in op visie,

uitgangspunten en methodiek van het pastoraat.

Er zijn zeven cursusblokken verspreid over twee

jaar (totaal tweeëntwintig bijeenkomsten): litur-

gie, catechese, diaconie, kerkopbouw, commu-

nicatie, moreel handelen, groepswerk.Voor deel-

name dient men de diocesane geloofscursus of

een vergelijkbare systematische scholing in het

katholieke geloof te hebben gevolgd.

10 11

Om jaloers op te zijn Sinds 17 juni heeft het bisdom weer nieuwe pas-

toraal-assistenten. Deze vrijwilligers zijn door de bisschop gezonden om samen met de pastoor van hun parochie zich op een bijzondere manier in te zetten voor de uitvoering en de ontwikkeling van een deel van het pastoraat. Voor de meeste van hen is daar een vierjarig vormingstraject aan vooraf gegaan.

In de paastijd werd in de liturgie voorgelezen uit de Handelingen van de Apostelen, het verslagboek van de jonge Kerk. Meerdere keren heb ik bij het horen ervan gedacht dat het voor ons katholieken hier in Nederland toch iets is om jaloers op te worden. Wat een succes hadden hun pastorale acti-viteiten! Als ik denk aan wat bijvoor-beeld Filippus presteerde in de regio van Samaria. ‘Zijn woorden oogstten algemene instemming toen de men-sen hoorden wat hij zei en zagen hoe hij bezetenen van onreine geesten bevrijdde en lammen genas. En daar-over ontstond grote vreugde in de stad’ (Hand.8,6-8). Iedere pastoor, parochie-bestuur of werkgroep zou toch graag kunnen zeggen dat zijn vele werk, de grote inzet en creativiteit, succes heeft… en dat al onze inzet de mensen van de parochie goed doet en dat ze er blij mee zijn.

Als ik Handelingen goed lees, blijkt het te gaan om drie facetten van Kerk-zijn. Het gaat om horen, zien en vreugde beleven. Anders gezegd: het goede nieuws vernemen, zien wat het in men-sen uitwerkt, en daar samen blij om zijn. Want als we echt doordringen tot de kern van de boodschap van Jezus,

gaan er dingen gebeuren die tot heil strekken van de mensen. En dan is er volop reden tot vreugde.Maar, wij leven in 2006. En dan is de vraag: wat doen wíj om het evangelie te hanteren? Wat doet wij om door te dringen tot de kern van Jezus’ woor-den? En wat zien we om ons heen en in onszelf gebeuren? Welke genezingen vinden er plaats? Wat wordt er in ons persoonlijk en in de parochiegemeen-schap verbeterd? En: is er vreugde in de parochie? Maakt het geloven ons blij? Valt er iets te vieren? Of zijn we veelal serieus… gelaten en stralen we dikwijls somberheid uit?

En er is nog iets dat me sterk opvalt in dat pastoraal verslag van de regio Samaria. De Geest van Jezus is volop werkzaam in die parochie. Er staat wel dat Petrus en Johannes werden afge-vaardigd om de heilige Geest mee te delen (Hand.8,14), maar die is er al en wat zij doen is door gebed en handop-legging dit officieel bevestigen. Hoe het ook zij….het hangt in de Kerk van die Geest af….toen, in Samaria….nu, hier in de parochies van ons bis-dom. Vandaar dat we ook horen over de Geest die aan de Kerk geschonken wordt. Jezus’ leerlingen zien het niet

zitten, ze weten niet wat ze de men-sen moeten vertellen, waar ze nog op mogen hopen. Ze dreigen het al op te geven voordat ze daadwerkelijk aan de gang zijn gegaan. En dan zegt Jezus: ‘Ik laat jullie niet verweesd achter. Ik geef jullie mijn Geest… opdat je zult doen zoals Ik’. Jezus laat ons dus een levenshouding na, een bepaalde manier van leven, Hij heeft het over een bepaalde geestdrift. En we weten: die Geest van Jezus is er een van liefde en gerechtigheid, van dienstbaarheid en barmhartigheid… en dat schept vrede onder de mensen, dat is heilzaam… dat strekt tot vreugde; als mensen zo, met die levenshouding, in die Geest met elkaar omgaan.

Met de Geest aan de slag gaan is geen eenvoudige opdracht, want de wereld is niet ontvankelijk voor de Geest. Mensen sluiten zich af voor het gees-telijke. De wereld is sterk op zichzelf gericht en erkent geen afhankelijk-heid. Het gestaag werken aan het heil van allen wordt dikwijls belachelijk gemaakt. In die wereld moesten de eerste christenen Kerk worden. In die wereld willen ook wij Kerk van Jezus Christus zijn. Als we dan daarbij het succes willen van de eerste leerlingen

De diocesane geloofscursus bestaat uit een

basisjaar opgebouwd uit drie cursusblokken: Het

geloof belijden (over bijbel en geloofsbelijdenis),

het geloof vieren (over de sacramenten) en het

geloof beleven (over de geboden en het gebed)

en een verdiepingsjaar waarin de cursusstof ver-

der wordt uitgediept en doordacht. Het basisjaar

kan ‘los’ gevolgd worden als kennismaking met

het christelijk geloof. Ieder jaar heeft twintig bij-

eenkomsten.

De diocesane pastorale cursus gaat in op visie,

uitgangspunten en methodiek van het pastoraat.

Er zijn zeven cursusblokken verspreid over twee

jaar (totaal tweeëntwintig bijeenkomsten): litur-

gie, catechese, diaconie, kerkopbouw, commu-

nicatie, moreel handelen, groepswerk.Voor deel-

name dient men de diocesane geloofscursus of

een vergelijkbare systematische scholing in het

katholieke geloof te hebben gevolgd.

12 13

Ouderenpastoraat na de cursus ……Een half jaar geleden organiseerde de diocesane commissie voor oude-renpastoraat een cursus ouderenpastoraat. Er bleek boven verwachting grote interesse: meer dan veer-tig mensen deden met grote betrokkenheid mee. ‘Ouderenpastoraat’ bleek een ‘hot item’.

Dat is het nog steeds, niet alleen van-wege de duidelijk waarneembare ver-grijzing in parochies of het steeds gro-ter wordende segment van ouderen in onze samenleving. Er is een groeiende bewustwording in parochies dat we ons steeds minder kunnen beperken tot een algemeen ‘aanbod’ aan ieder-een, maar dat een actieve benadering van verschillende groepen, die vanuit verschillende levenssituaties pastoraal gezien verschillende vragen en behoef-ten hebben, noodzaak is. Als een paro-chie evangelisatie serieus neemt zal ze in haar pastoraat - ook qua organisatie - specifiek aandacht moeten hebben voor jongeren én ouderen, gezinnen én alleengaanden, gezonden én zieken.Dus óók ouderenpastoraat.

De cursus voldeed intussen zeker aan een behoefte. Bij een schriftelijke eva-luatie onder de deelnemers bleek dat de bijeenkomsten over het algemeen prettig en leerzaam gevonden werden. Maar ook kwam naar voren dat er - met zo’n grote groep! - weinig ruimte was voor onderlinge uitwisseling en onvol-doende aandacht voor de vraag hoe een en ander in praktijk te brengen.Ondanks de gesignaleerde kinderziek-

tes was de cursus voor het merendeel van de deelnemers een stimulans om ouderenpastoraat verder in de praktijk te brengen. “Een opstap naar een oude-renpastoraat in onze parochie”, conclu-deerde een van de deelnemers.

Intussen is er alweer een terugkom-bijeenkomst geweest (na het schrijven van dit artikel maar voordat u het leest), waarin we in drie workshops ingegaan zijn op communicatieve vaar-digheden in gesprekken met ouderen, op het geloofsgesprek en op de prakti-sche opzet van ouderenpastoraat in de parochie. De onderlinge uitwisseling in praktijk gebracht dus.

In dit spoor hopen we in het bisdom verder te gaan met het ouderenpasto-raat: gestimuleerd vanuit de diocesane

commissie voor ouderenpastoraat in intensieve wisselwerking met de “men-sen in het veld”.De cursus ouderenpastoraat zal weer gegeven worden in het seizoen 2007/2008, waarschijnlijk najaar 2007. Intussen kan iedere parochie die ter plaatse vorm wil geven aan ouderenpastoraat een beroep doen op de pastorale ondersteuning van het bis-dom.

Het verhaal gaat door: de cursus is een startpunt geweest en zeker geen eind-station.

Jac van Oppen

dan moeten we ons laten helpen door de heilige Geest, dan moeten we de levenshouding van Jezus eigen maken en met zijn geestdrift aan de slag gaan.

We mogen elkaar openheid voor de werkzaamheid van de Geest toewen-sen, voor ons eigen geloofsleven en voor de vitaliteit van het leven in onze parochie, maar we moeten ook aan de slag, net als die eerste leerlingen. Vandaar dat het diocesaan vormings-centrum vanaf september opnieuw een geloofscursus aanbiedt. Om de twee à drie weken is er een bijeenkomst om je te laten begeesteren. Alle thema’s van ons geloof worden behandeld. De bijbel, de geloofsbelijdenis, de sacra-menten, de geboden, het Onze Vader, onze opdracht als christen, geloofsop-voeding van kinderen, omgaan met lijden en dood, het geloof dat we als Kerk in de loop van het jaar vieren etc. Ieder die zich om persoonlijke redenen wil verdiepen in ons geloof is van harte welkom, maar ook die mensen die

zich in een van de vele werkgroepen van een parochie inzetten. Verdieping in het geloof komt uw werk zeker ten goede. Maar om eerlijk te zijn, biedt het dio-cesaan vormingscentrum de cursus ook aan met het oog op de toekomst. Parochies moeten gaan samenwerken, pastores krijgen de zorg voor meerdere parochies en een steeds grotere taak komt te liggen bij de vrijwilligers. Om de vrijwilligers hierbij te ondersteunen en te zorgen dat ze met een zekere deskundigheid mee kunnen werken en denken, is vorming noodzakelijk. Geloofsvorming en pastorale vorming.

Als de parochie u ter harte gaat, als u een enthousiaste, begeesterde parochie wilt, ook in de toekomst, neem deelna-me aan het diocesaan vormingsaanbod dan in overweging.

E. Kleinpenning

Meer informatie: www.bisdomdenbosch.nl (zoek via het ABC), tel.073-6125488 of e-mail: ekleinpenning@bisdomdenbosch.nl

12 13

Ouderenpastoraat na de cursus ……Een half jaar geleden organiseerde de diocesane commissie voor oude-renpastoraat een cursus ouderenpastoraat. Er bleek boven verwachting grote interesse: meer dan veer-tig mensen deden met grote betrokkenheid mee. ‘Ouderenpastoraat’ bleek een ‘hot item’.

Dat is het nog steeds, niet alleen van-wege de duidelijk waarneembare ver-grijzing in parochies of het steeds gro-ter wordende segment van ouderen in onze samenleving. Er is een groeiende bewustwording in parochies dat we ons steeds minder kunnen beperken tot een algemeen ‘aanbod’ aan ieder-een, maar dat een actieve benadering van verschillende groepen, die vanuit verschillende levenssituaties pastoraal gezien verschillende vragen en behoef-ten hebben, noodzaak is. Als een paro-chie evangelisatie serieus neemt zal ze in haar pastoraat - ook qua organisatie - specifiek aandacht moeten hebben voor jongeren én ouderen, gezinnen én alleengaanden, gezonden én zieken.Dus óók ouderenpastoraat.

De cursus voldeed intussen zeker aan een behoefte. Bij een schriftelijke eva-luatie onder de deelnemers bleek dat de bijeenkomsten over het algemeen prettig en leerzaam gevonden werden. Maar ook kwam naar voren dat er - met zo’n grote groep! - weinig ruimte was voor onderlinge uitwisseling en onvol-doende aandacht voor de vraag hoe een en ander in praktijk te brengen.Ondanks de gesignaleerde kinderziek-

tes was de cursus voor het merendeel van de deelnemers een stimulans om ouderenpastoraat verder in de praktijk te brengen. “Een opstap naar een oude-renpastoraat in onze parochie”, conclu-deerde een van de deelnemers.

Intussen is er alweer een terugkom-bijeenkomst geweest (na het schrijven van dit artikel maar voordat u het leest), waarin we in drie workshops ingegaan zijn op communicatieve vaar-digheden in gesprekken met ouderen, op het geloofsgesprek en op de prakti-sche opzet van ouderenpastoraat in de parochie. De onderlinge uitwisseling in praktijk gebracht dus.

In dit spoor hopen we in het bisdom verder te gaan met het ouderenpasto-raat: gestimuleerd vanuit de diocesane

commissie voor ouderenpastoraat in intensieve wisselwerking met de “men-sen in het veld”.De cursus ouderenpastoraat zal weer gegeven worden in het seizoen 2007/2008, waarschijnlijk najaar 2007. Intussen kan iedere parochie die ter plaatse vorm wil geven aan ouderenpastoraat een beroep doen op de pastorale ondersteuning van het bis-dom.

Het verhaal gaat door: de cursus is een startpunt geweest en zeker geen eind-station.

Jac van Oppen

dan moeten we ons laten helpen door de heilige Geest, dan moeten we de levenshouding van Jezus eigen maken en met zijn geestdrift aan de slag gaan.

We mogen elkaar openheid voor de werkzaamheid van de Geest toewen-sen, voor ons eigen geloofsleven en voor de vitaliteit van het leven in onze parochie, maar we moeten ook aan de slag, net als die eerste leerlingen. Vandaar dat het diocesaan vormings-centrum vanaf september opnieuw een geloofscursus aanbiedt. Om de twee à drie weken is er een bijeenkomst om je te laten begeesteren. Alle thema’s van ons geloof worden behandeld. De bijbel, de geloofsbelijdenis, de sacra-menten, de geboden, het Onze Vader, onze opdracht als christen, geloofsop-voeding van kinderen, omgaan met lijden en dood, het geloof dat we als Kerk in de loop van het jaar vieren etc. Ieder die zich om persoonlijke redenen wil verdiepen in ons geloof is van harte welkom, maar ook die mensen die

zich in een van de vele werkgroepen van een parochie inzetten. Verdieping in het geloof komt uw werk zeker ten goede. Maar om eerlijk te zijn, biedt het dio-cesaan vormingscentrum de cursus ook aan met het oog op de toekomst. Parochies moeten gaan samenwerken, pastores krijgen de zorg voor meerdere parochies en een steeds grotere taak komt te liggen bij de vrijwilligers. Om de vrijwilligers hierbij te ondersteunen en te zorgen dat ze met een zekere deskundigheid mee kunnen werken en denken, is vorming noodzakelijk. Geloofsvorming en pastorale vorming.

Als de parochie u ter harte gaat, als u een enthousiaste, begeesterde parochie wilt, ook in de toekomst, neem deelna-me aan het diocesaan vormingsaanbod dan in overweging.

E. Kleinpenning

Meer informatie: www.bisdomdenbosch.nl (zoek via het ABC), tel.073-6125488 of e-mail: ekleinpenning@bisdomdenbosch.nl

14 15

Bisdom start mini-campagne voor permanent

diaken Het bisdom Den Bosch is een minicampagne gestart om het ambt van permanent diaken op de kaart te zetten. Ook zijn er twee Open Dagen op maandag 26 juni van 19.00 tot 21.00 uur en zaterdag 1 juli van 14.00 tot 16.00 uur op het Sint-Janscentrum in Den Bosch.

“Diakens zijn mannen die doorgaans gehuwd zijn en veelal naast hun baan het werk als diaken verrichten,” vertelt diaken Ton Schepens. “Het perma-nent diaconaat is een gewijd ambt dat sinds het tweede Vaticaans concilie in ere is hersteld. Diakens zijn actief op gebieden waar de parochie vaak niet of onvoldoende aan toe komt. Mensen kunnen bij diakens terecht met vragen over bijvoorbeeld echtscheiding, sociale problemen, ziekte, huiselijk geweld, actieve levensbeeïndiging. Verder staat hij de priester bij in de viering van de eucharistie, hij reikt de communie uit, hij doopt, assisteert bij een huwelijk of zegent het zelf in, hij verkondigt het evangelie en preekt, en leidt kerke-lijke uitvaarten. Een diaken werkt dus nauw samen met de priester. Ze vullen elkaar aan, ieder vanuit zijn eigen roe-ping en verantwoordelijkheid,” aldus Ton.

Wie KAn diAKen Worden?”Mannen die permanent diaken wor-den zijn meestal tussen de 30 en 55 jaar,” legt diaken Ton Schepens uit. “Ze zijn letterlijk geroepen en gemotiveerd om als diaken te kunnen en willen wer-ken. Ze zijn herkenbaar aan de relatie die ze met God hebben, praktiserend rooms-katholiek en actief kerkelijk betrokken. Mannen die diaken willen worden hebben zowel een band met de plaatselijke Kerk als de Wereldkerk. Hun levensstaat dient in overeenstem-ming te zijn met de leer van de Kerk en ze dienen geen gebroken huwelijk te hebben. Verder moeten ze een algeme-ne ontwikkeling hebben op minimaal middelbare school niveau en zelfstan-dig kunnen studeren. Ook moeten ze beschikken over goede communica-tieve en sociale vaardigheden. Verder is instemming van de echtgenote nodig,” aldus Ton.

geen funCtieMannen die diaken willen worden kie-zen niet louter voor ‘een functie’ met taken, bevoegdheden en verantwoorde-lijkheden, maar voor een dienstwerk in de Kerk. “Het werk van diaken is onbe-zoldigd, met uitzondering van de pro-fessionele krachten. Diakens voorzien dus in hun eigen levensonderhoud. Mannen die graag diaken willen wor-den moeten zich hiervan bewust zijn op het moment dat ze beginnen aan de bijna vijf jaar durende opleiding.”

Het bisdom Den Bosch kent sinds eind jaren ’80 een eigen opleiding tot permanent diaken, die verbonden is met de diocesane priesteropleiding, het Sint-Janscentrum. Sinds het studie-jaar 2002-2003 is de diakenopleiding vernieuwd, om de opleiding meer op de praktijk af te stemmen. Korte praktijkervaringen en ‘snuffelstages’ zijn daarbij belangrijk om vroegtijdig kennis te maken met de pastorale praktijk. De opleiding duurt vijf jaar. Het eerste jaar oriënteert de kandidaat zich op zijn roeping tot diaken, de drie volgende jaren volgt hij filosofische en theologische vakken. Het vierde jaar is een stagejaar en het vijfde jaar is het wijdingsjaar. In de opleiding worden de geestelijke en intellectuele vorming gecombineerd. De spirituele vorming vindt plaats via persoonlijke begelei-ding door een spirituaal. Wie aan de opleiding wil beginnen start vóór het nieuwe studiejaar met een aantal oriënterende gesprekken, na schrifte-lijke aanmelding voor de opleiding.

de WiJdingIn het vijfde jaar verricht de bisschop de wijding van diaken door handopleg-ging gevolgd door het wijdingsgebed. Hij vraagt aan God voor de wijdeling de genadegaven van de heilige Geest. De diakenwijding vindt in de regel plaats in de Sint-Janskathedraal in Den Bosch op de laatste zaterdag van sep-

tember. De wijdeling moet een schrif-telijk verzoek tot de bisschop richten, waarbij de instemming van de echtge-note onontbeerlijk is.

de nAvorming“Het contact met de wijdeling is ook na zijn wijding van groot belang,” weet Ton. “In het eerste jaar vinden enkele verdiepingsbijeenkomsten plaats. Verder zijn er de jaarlijkse studie- en bezinningsdagen om de diakens en hun echtgenotes spiritueel en pastoraal te verdiepen. Deze bijeenkomsten zijn ook bedoeld om de onderlinge collegi-aliteit te bevorderen. Het bisdom kent ook een diakensberaad, waarin enkele diakens namens hun collega’s zitting hebben. Het diakensberaad is ook bedoeld om de communicatie met de diakens te bevorderen,” aldus Ton.

Michiel Savelsbergh

Permanent diakens hebben binnen de Kerk

een heel eigen taak. De Katechismus van

de Katholieke Kerk (KKK) vat de omschrij-

ving van het diakenambt als volgt samen:

“De diakens zijn bedienaars die gewijd zijn

om in de Kerk taken van dienstbetoon te

verrichten; zij ontvangen niet het ambtelijk

priesterschap, maar de wijding verleent hun

belangrijke functies in de bedieining van het

woord, de goddelijke eredienst, het pastora-

le bestuur en de liefdadigheid, taken die zij

onder het pastoraal gezag van hun bisschop

moeten vervullen.” (KKK 1596)

Mocht u nog vragen hebben na lezing

van deze informatie dan kunt u contact

opnemen met Vicaris-generaal Schröder,

bereikbaar via het bisdomsecretariaat

tel 073-6125488, of met diaken Ton

Schepens, bereikbaar na 21.30 uur op

tel. 06-15690059.

14 15

Bisdom start mini-campagne voor permanent

diaken Het bisdom Den Bosch is een minicampagne gestart om het ambt van permanent diaken op de kaart te zetten. Ook zijn er twee Open Dagen op maandag 26 juni van 19.00 tot 21.00 uur en zaterdag 1 juli van 14.00 tot 16.00 uur op het Sint-Janscentrum in Den Bosch.

“Diakens zijn mannen die doorgaans gehuwd zijn en veelal naast hun baan het werk als diaken verrichten,” vertelt diaken Ton Schepens. “Het perma-nent diaconaat is een gewijd ambt dat sinds het tweede Vaticaans concilie in ere is hersteld. Diakens zijn actief op gebieden waar de parochie vaak niet of onvoldoende aan toe komt. Mensen kunnen bij diakens terecht met vragen over bijvoorbeeld echtscheiding, sociale problemen, ziekte, huiselijk geweld, actieve levensbeeïndiging. Verder staat hij de priester bij in de viering van de eucharistie, hij reikt de communie uit, hij doopt, assisteert bij een huwelijk of zegent het zelf in, hij verkondigt het evangelie en preekt, en leidt kerke-lijke uitvaarten. Een diaken werkt dus nauw samen met de priester. Ze vullen elkaar aan, ieder vanuit zijn eigen roe-ping en verantwoordelijkheid,” aldus Ton.

Wie KAn diAKen Worden?”Mannen die permanent diaken wor-den zijn meestal tussen de 30 en 55 jaar,” legt diaken Ton Schepens uit. “Ze zijn letterlijk geroepen en gemotiveerd om als diaken te kunnen en willen wer-ken. Ze zijn herkenbaar aan de relatie die ze met God hebben, praktiserend rooms-katholiek en actief kerkelijk betrokken. Mannen die diaken willen worden hebben zowel een band met de plaatselijke Kerk als de Wereldkerk. Hun levensstaat dient in overeenstem-ming te zijn met de leer van de Kerk en ze dienen geen gebroken huwelijk te hebben. Verder moeten ze een algeme-ne ontwikkeling hebben op minimaal middelbare school niveau en zelfstan-dig kunnen studeren. Ook moeten ze beschikken over goede communica-tieve en sociale vaardigheden. Verder is instemming van de echtgenote nodig,” aldus Ton.

geen funCtieMannen die diaken willen worden kie-zen niet louter voor ‘een functie’ met taken, bevoegdheden en verantwoorde-lijkheden, maar voor een dienstwerk in de Kerk. “Het werk van diaken is onbe-zoldigd, met uitzondering van de pro-fessionele krachten. Diakens voorzien dus in hun eigen levensonderhoud. Mannen die graag diaken willen wor-den moeten zich hiervan bewust zijn op het moment dat ze beginnen aan de bijna vijf jaar durende opleiding.”

Het bisdom Den Bosch kent sinds eind jaren ’80 een eigen opleiding tot permanent diaken, die verbonden is met de diocesane priesteropleiding, het Sint-Janscentrum. Sinds het studie-jaar 2002-2003 is de diakenopleiding vernieuwd, om de opleiding meer op de praktijk af te stemmen. Korte praktijkervaringen en ‘snuffelstages’ zijn daarbij belangrijk om vroegtijdig kennis te maken met de pastorale praktijk. De opleiding duurt vijf jaar. Het eerste jaar oriënteert de kandidaat zich op zijn roeping tot diaken, de drie volgende jaren volgt hij filosofische en theologische vakken. Het vierde jaar is een stagejaar en het vijfde jaar is het wijdingsjaar. In de opleiding worden de geestelijke en intellectuele vorming gecombineerd. De spirituele vorming vindt plaats via persoonlijke begelei-ding door een spirituaal. Wie aan de opleiding wil beginnen start vóór het nieuwe studiejaar met een aantal oriënterende gesprekken, na schrifte-lijke aanmelding voor de opleiding.

de WiJdingIn het vijfde jaar verricht de bisschop de wijding van diaken door handopleg-ging gevolgd door het wijdingsgebed. Hij vraagt aan God voor de wijdeling de genadegaven van de heilige Geest. De diakenwijding vindt in de regel plaats in de Sint-Janskathedraal in Den Bosch op de laatste zaterdag van sep-

tember. De wijdeling moet een schrif-telijk verzoek tot de bisschop richten, waarbij de instemming van de echtge-note onontbeerlijk is.

de nAvorming“Het contact met de wijdeling is ook na zijn wijding van groot belang,” weet Ton. “In het eerste jaar vinden enkele verdiepingsbijeenkomsten plaats. Verder zijn er de jaarlijkse studie- en bezinningsdagen om de diakens en hun echtgenotes spiritueel en pastoraal te verdiepen. Deze bijeenkomsten zijn ook bedoeld om de onderlinge collegi-aliteit te bevorderen. Het bisdom kent ook een diakensberaad, waarin enkele diakens namens hun collega’s zitting hebben. Het diakensberaad is ook bedoeld om de communicatie met de diakens te bevorderen,” aldus Ton.

Michiel Savelsbergh

Permanent diakens hebben binnen de Kerk

een heel eigen taak. De Katechismus van

de Katholieke Kerk (KKK) vat de omschrij-

ving van het diakenambt als volgt samen:

“De diakens zijn bedienaars die gewijd zijn

om in de Kerk taken van dienstbetoon te

verrichten; zij ontvangen niet het ambtelijk

priesterschap, maar de wijding verleent hun

belangrijke functies in de bedieining van het

woord, de goddelijke eredienst, het pastora-

le bestuur en de liefdadigheid, taken die zij

onder het pastoraal gezag van hun bisschop

moeten vervullen.” (KKK 1596)

Mocht u nog vragen hebben na lezing

van deze informatie dan kunt u contact

opnemen met Vicaris-generaal Schröder,

bereikbaar via het bisdomsecretariaat

tel 073-6125488, of met diaken Ton

Schepens, bereikbaar na 21.30 uur op

tel. 06-15690059.

16 17

NO

VE

EN

GE

BE

D P

AT

ER

EU

STA

CH

IUS

Goe

de G

od,

Doo

r U

w Z

oon

Jez

us

heef

t U v

eel w

onde

ren

ver

rich

t:B

lin

den

kon

den

wee

r zi

en e

n la

mm

en lo

pen

,M

elaa

tsen

gen

azen

en

dov

en k

onde

n w

eer

hore

n,

Dod

en s

ton

den

op

en a

an a

rmen

wer

d de

Blij

de B

oods

chap

ver

kon

digd

.O

ok d

e ap

oste

len

heb

ben

in d

e N

aam

van

Jez

us

won

dere

n v

erri

cht.

Pat

er E

ust

ach

ius

volg

de h

en n

a.H

ij br

acht

de

Blij

de B

oods

chap

aan

de

arm

en e

n z

egen

de d

e zi

eken

In J

ezu

s’ N

aam

.V

elen

van

hen

gen

azen

, naa

r lic

haa

m e

n z

iel.

Wij

vrag

en U

, goe

de V

ader

,Le

er o

ns

de k

rach

t van

de

bem

idde

lin

g va

n P

ater

Eu

stac

hiu

s ke

nn

enE

n v

erle

en o

ns

de g

un

st w

aaro

m w

ij bi

dden

(noe

m h

ier

de p

erso

on v

oor

wie

u b

idt o

f het

geen

u t

er h

arte

gaa

t)

Dit

vra

gen

wij

U in

de

Naa

m v

an J

ezu

s di

e on

s le

erde

bid

den

:

On

ze V

ader

…

Am

en.

Pat

er E

usta

chiu

s va

n Li

esho

ut (

189

0-1

943

)15

juni

zal

igve

rkla

ard

in B

elo

Hor

izon

te (

Br)

16 17

NO

VE

EN

GE

BE

D P

AT

ER

EU

STA

CH

IUS

Goe

de G

od,

Doo

r U

w Z

oon

Jez

us

heef

t U v

eel w

onde

ren

ver

rich

t:B

lin

den

kon

den

wee

r zi

en e

n la

mm

en lo

pen

,M

elaa

tsen

gen

azen

en

dov

en k

onde

n w

eer

hore

n,

Dod

en s

ton

den

op

en a

an a

rmen

wer

d de

Blij

de B

oods

chap

ver

kon

digd

.O

ok d

e ap

oste

len

heb

ben

in d

e N

aam

van

Jez

us

won

dere

n v

erri

cht.

Pat

er E

ust

ach

ius

volg

de h

en n

a.H

ij br

acht

de

Blij

de B

oods

chap

aan

de

arm

en e

n z

egen

de d

e zi

eken

In J

ezu

s’ N

aam

.V

elen

van

hen

gen

azen

, naa

r lic

haa

m e

n z

iel.

Wij

vrag

en U

, goe

de V

ader

,Le

er o

ns

de k

rach

t van

de

bem

idde

lin

g va

n P

ater

Eu

stac

hiu

s ke

nn

enE

n v

erle

en o

ns

de g

un

st w

aaro

m w

ij bi

dden

(noe

m h

ier

de p

erso

on v

oor

wie

u b

idt o

f het

geen

u t

er h

arte

gaa

t)

Dit

vra

gen

wij

U in

de

Naa

m v

an J

ezu

s di

e on

s le

erde

bid

den

:

On

ze V

ader

…

Am

en.

Pat

er E

usta

chiu

s va

n Li

esho

ut (

189

0-1

943

)15

juni

zal

igve

rkla

ard

in B

elo

Hor

izon

te (

Br)

18 19

God roept driemannen

geen moment spiJtMarcel Dorssers (37) uit het Limburgse Neer had een goede baan als registeraccountant en deed dat werk met veel ple-zier. Toen de pastoor in zijn parochie hem aanzocht als penningmeester, was dat voor hem aanleiding zich meer in het geloof te verdiepen. Dat sprak hem zo aan dat hij besloot deel te nemen aan een roepingenreis van het priestersemi-narie in Den Bosch. „Ik vroeg me af: Wat wil ik met mijn leven? Wat wil God van mij? Tijdens die reis viel alles op zijn plek. Een verlangen dat ik in mijn middelbare schooltijd had kwam in alle hevigheid terug. Ik voelde dat ik daar thuis was.”Marcel Dorssers volgt zijn priesterstage in Zeeland, dat een pastorale eenheid vormt met Volkel en Odiliapeel. Het bevalt hem er prima en er is een goede kans dat hij daar na zijn priesterwijding kan blijven.Het pastorale werk is afwisselend en geeft hem veel voldoe-ning, hoe zwaar het soms ook kan zijn. „Je kunt in heftige emotionele situaties terechtkomen, bijvoorbeeld als je bij iemand aan het ziekbed staat. Gelukkig sta je daar dan niet alleen maar ook namens God. Hij geeft mij de kracht om dat aan te kunnen.”Ook denkt hij met genoegen terug aan zijn ervaringen tij-dens de katechese voor het vormsel en de communie. „Ik vroeg me af of ik dat wel zou kunnen, maar ik beleef daar heel veel plezier aan. Ik was blij verrast dat dat er blijkbaar toch in zit.”Marcel Dorssers is ervan overtuigd dat hij de goede keuze in zijn leven heeft gemaakt. „Ik heb acht jaar met veel voldoe-ning in het bedrijfsleven gewerkt en dacht dat ik dat mis-schien wel zou gaan missen. Ik heb daar echter zo veel voor teruggekregen, dat ik er geen moment spijt van heb gehad.”

JArenlAng WeggedruKtMichaël Deli (49) uit Antwerpen werkte twintig jaar in de showbusiness, toen hij alsnog voor het priesterschap koos. Hij was een echte podiumartiest en trad als zanger op in binnen- en buitenland. Hij nam in die tijd een aantal plaat-jes op, waaronder het gevoelige Perdonna me, dat in het Nederlands werd uitgebracht onder de titel: Geloof in mij. In zijn drukke artiestenbestaan viel het hem na verloop van tijd steeds meer op hoeveel eenzaamheid, verdriet en zorgen er onder de mensen leven. Dat maakte in hem een oud ver-langen uit zijn jeugd wakker om priester te worden. „Ik heb dat verlangen jarenlang weggedrukt”, vertelt hij. „Maar dat verlangen keerde steeds sterker terug. Jezus bleef me naar zich toetrekken.”Hij ging nadenken over de zin van het leven en kwam tot het inzicht dat hij weliswaar succes had als artiest, maar innerlijke vrede miste. „Ik begon steeds meer in de bijbel te lezen”, vertelt hij. „Ik werd daarin getroffen door het ver-haal waarin Jezus tegen een rijke jongeling zegt: ‘Laat alles achter. En kom dan terug om Mij te volgen’ Uiteindelijk heb ik ja gezegd tegen mijn roeping. Ik wil mijn leven in dienst stellen van Onze-Lieve-Heer en de Kerk.”Michaël Deli loopt priesterstage in de parochies in Hapert, Hoogeloon en Casteren. „De ervaring van het verleden komt mij ook als priester van pas”, zegt hij. “Een artiest kan men-sen troost bieden. Als priester wil ik dat ook doen en pro-beren vreugde en verdriet van mensen te delen. Door dat te doen, ervaar ik een diepe innerlijke vrede en rust.”

Hoe god BliJ mAAKtPeter Hagenbeek (25) uit Boxtel wilde als kind al priester worden. „Ik dacht dat een pastoor op zondag de mis doet en doordeweeks gezellig bij de mensen gaat koffiedrinken”, vertelt hij lachend. „Later kwam ik er achter dat er natuurlijk veel meer is, maar het verlangen is nooit overgegaan.”Hoewel zijn besluit vaststond, koos hij na de middelbare school niet meteen voor het seminarie. „Ik vond me nog veel te jong voor het priesterschap. Ik besloot eerst naar de Pabo te gaan en een paar jaar ervaring op te doen in het onder-wijs.”Een jaar later verruilde hij die studie alsnog voor de priester-opleiding aan het seminarie. „Op een dag las ik in de bijbel: ‘De Heer antwoordde: Zeg niet: Ik ben te jong. Richt je tot iedereen naar wie ik je zend en zeg alles wat ik je opdraag.’ Ik voelde me daardoor zo aangesproken, dat ik de knoop heb doorgehakt.” Van zijn leeftijdsgenoten krijgt hij goede reacties op zijn keuze. „Al zijn ze het niet altijd met me eens, ze hebben bewondering voor wat ik doe en horen graag wat ik te zeggen heb.”Peter Hagenbeek wil het geloof graag op eigentijdse wijze verkondigen. “We moeten van het stoffige imago af. Daarom maak ik tijdens de doopvoorbereiding gebruik van power-point presentaties. Beelden spreken mensen in deze tijd aan.”Ook muziek is een uitstekend middel om mensen te berei-ken, merkte hij bij zijn stage in Loon op Zand. “Ik had met kinderen het liedje ’Hoe God mij blij maakt’ geoefend. Het was leuk om te horen dat ze dat ook thuis aan het zingen waren.”

Overgenomen uit Brabants Dagblad 6 juni 2006.

Zaterdag 10 juni wijdde bisschop Hurkmans drie mannen tot priester. Drie profielschetsen van drie uiteenlopende nieuwe priesters.

18 19

God roept driemannen

geen moment spiJtMarcel Dorssers (37) uit het Limburgse Neer had een goede baan als registeraccountant en deed dat werk met veel ple-zier. Toen de pastoor in zijn parochie hem aanzocht als penningmeester, was dat voor hem aanleiding zich meer in het geloof te verdiepen. Dat sprak hem zo aan dat hij besloot deel te nemen aan een roepingenreis van het priestersemi-narie in Den Bosch. „Ik vroeg me af: Wat wil ik met mijn leven? Wat wil God van mij? Tijdens die reis viel alles op zijn plek. Een verlangen dat ik in mijn middelbare schooltijd had kwam in alle hevigheid terug. Ik voelde dat ik daar thuis was.”Marcel Dorssers volgt zijn priesterstage in Zeeland, dat een pastorale eenheid vormt met Volkel en Odiliapeel. Het bevalt hem er prima en er is een goede kans dat hij daar na zijn priesterwijding kan blijven.Het pastorale werk is afwisselend en geeft hem veel voldoe-ning, hoe zwaar het soms ook kan zijn. „Je kunt in heftige emotionele situaties terechtkomen, bijvoorbeeld als je bij iemand aan het ziekbed staat. Gelukkig sta je daar dan niet alleen maar ook namens God. Hij geeft mij de kracht om dat aan te kunnen.”Ook denkt hij met genoegen terug aan zijn ervaringen tij-dens de katechese voor het vormsel en de communie. „Ik vroeg me af of ik dat wel zou kunnen, maar ik beleef daar heel veel plezier aan. Ik was blij verrast dat dat er blijkbaar toch in zit.”Marcel Dorssers is ervan overtuigd dat hij de goede keuze in zijn leven heeft gemaakt. „Ik heb acht jaar met veel voldoe-ning in het bedrijfsleven gewerkt en dacht dat ik dat mis-schien wel zou gaan missen. Ik heb daar echter zo veel voor teruggekregen, dat ik er geen moment spijt van heb gehad.”

JArenlAng WeggedruKtMichaël Deli (49) uit Antwerpen werkte twintig jaar in de showbusiness, toen hij alsnog voor het priesterschap koos. Hij was een echte podiumartiest en trad als zanger op in binnen- en buitenland. Hij nam in die tijd een aantal plaat-jes op, waaronder het gevoelige Perdonna me, dat in het Nederlands werd uitgebracht onder de titel: Geloof in mij. In zijn drukke artiestenbestaan viel het hem na verloop van tijd steeds meer op hoeveel eenzaamheid, verdriet en zorgen er onder de mensen leven. Dat maakte in hem een oud ver-langen uit zijn jeugd wakker om priester te worden. „Ik heb dat verlangen jarenlang weggedrukt”, vertelt hij. „Maar dat verlangen keerde steeds sterker terug. Jezus bleef me naar zich toetrekken.”Hij ging nadenken over de zin van het leven en kwam tot het inzicht dat hij weliswaar succes had als artiest, maar innerlijke vrede miste. „Ik begon steeds meer in de bijbel te lezen”, vertelt hij. „Ik werd daarin getroffen door het ver-haal waarin Jezus tegen een rijke jongeling zegt: ‘Laat alles achter. En kom dan terug om Mij te volgen’ Uiteindelijk heb ik ja gezegd tegen mijn roeping. Ik wil mijn leven in dienst stellen van Onze-Lieve-Heer en de Kerk.”Michaël Deli loopt priesterstage in de parochies in Hapert, Hoogeloon en Casteren. „De ervaring van het verleden komt mij ook als priester van pas”, zegt hij. “Een artiest kan men-sen troost bieden. Als priester wil ik dat ook doen en pro-beren vreugde en verdriet van mensen te delen. Door dat te doen, ervaar ik een diepe innerlijke vrede en rust.”

Hoe god BliJ mAAKtPeter Hagenbeek (25) uit Boxtel wilde als kind al priester worden. „Ik dacht dat een pastoor op zondag de mis doet en doordeweeks gezellig bij de mensen gaat koffiedrinken”, vertelt hij lachend. „Later kwam ik er achter dat er natuurlijk veel meer is, maar het verlangen is nooit overgegaan.”Hoewel zijn besluit vaststond, koos hij na de middelbare school niet meteen voor het seminarie. „Ik vond me nog veel te jong voor het priesterschap. Ik besloot eerst naar de Pabo te gaan en een paar jaar ervaring op te doen in het onder-wijs.”Een jaar later verruilde hij die studie alsnog voor de priester-opleiding aan het seminarie. „Op een dag las ik in de bijbel: ‘De Heer antwoordde: Zeg niet: Ik ben te jong. Richt je tot iedereen naar wie ik je zend en zeg alles wat ik je opdraag.’ Ik voelde me daardoor zo aangesproken, dat ik de knoop heb doorgehakt.” Van zijn leeftijdsgenoten krijgt hij goede reacties op zijn keuze. „Al zijn ze het niet altijd met me eens, ze hebben bewondering voor wat ik doe en horen graag wat ik te zeggen heb.”Peter Hagenbeek wil het geloof graag op eigentijdse wijze verkondigen. “We moeten van het stoffige imago af. Daarom maak ik tijdens de doopvoorbereiding gebruik van power-point presentaties. Beelden spreken mensen in deze tijd aan.”Ook muziek is een uitstekend middel om mensen te berei-ken, merkte hij bij zijn stage in Loon op Zand. “Ik had met kinderen het liedje ’Hoe God mij blij maakt’ geoefend. Het was leuk om te horen dat ze dat ook thuis aan het zingen waren.”

Overgenomen uit Brabants Dagblad 6 juni 2006.

Zaterdag 10 juni wijdde bisschop Hurkmans drie mannen tot priester. Drie profielschetsen van drie uiteenlopende nieuwe priesters.

20 21

Kernvraag:‘Wat wil God van mij?’

Het Sint-Janscentrum in ’s- Hertogenbosch is niet

langer dat instituut dat jongens alleen op wil leiden voor een leven als priester. Het wil jongeren in contact

brengen met de vraag: wat wil God van mij?

Het is niet zozeer de priesteropleiding die er voor gekozen heeft een andere weg in te slaan, als wel de maatschap-pij die andere vragen stelt. “Jongeren willen gelovig ervaren”, vertelt Jeroen Miltenburg. Hij is rector van het Sint-Janscentrum. “Wie ben ik? Wat zegt Jezus mij? Dat zijn hun vragen.” “Ze voelen zich nogal eens als de rijke jongeling...” Verder is de groep jon-geren waarmee de rector in contact komt, anders dan jaren geleden. Oude typeringen voldoen niet meer. “Het is niet langer: de klassieke priesterstu-dent komt uit een fijn katholiek gezin, is jarenlang misdienaar geweest en groeit zo in een levensbestemming. We zien in toenemende mate dat de mensen die hier komen, een bekering achter de rug hebben. Ze zijn gezegend met een geloof dat vragen heeft”, aldus Miltenburg.In die ontwikkeling past het dat de priesteropleiding gekozen heeft voor een nieuw eerste jaar. “Het is een vor-mingsjaar geworden. De studenten volgen een jaar met veel stage, onder meer in de pastoraal en bijvoorbeeld in een psychiatrisch ziekenhuis. Het is belangrijk dat zij in dat jaar zichzelf leren kennen. ‘Wat zegt de bijbel mij?’ en vooral ‘Wat doet dat verhaal met mij?’. Priesterschap vraagt geloofs- en mensvorming.”Het eerste jaar kreeg de naam spi-ritualiteitsjaar mee. Het heeft een eigen karakter gekregen binnen de

opleiding. De groep huist in een ander gebouw, het Bossche Van Gilshuis en staat onder leiding van professor Van Calster.

ContACt leggenOmdat geloof lang niet meer zo cen-traal in de samenleving staat als voor-heen, en dus ook steeds minder op een vanzelfsprekende manier in de levens van jongeren een rol speelt, moet een priesteropleiding een andere weg gaan volgen. Simpelweg de deur open zetten en wachten dat de priesterstudenten zich aanmelden, is er niet meer bij. “De kunst is met die mensen in contact te komen die nadenken over de vraag: ‘Is priester zijn iets voor mij?’, aldus Miltenburg. Vandaar dat het seminarie druk aan de weg timmert met een uitgebreid assortiment folders, reclame-uitingen op verschillende plaatsen en een recent vernieuwde website. Belangrijker nog zijn echter de studenten die er op uit-trekken om met regelmaat in parochies hun verhaal te doen. “Ze geven dan hun getuigenis.” Ook de roepingenrei-zen die vanuit het Sint-Janscentrum georganiseerd worden, zijn volgens Miltenburg van groot belang als het er om gaat jongeren in contact te bren-gen met de roepstem van God. “Wat werkt er nu beter dan in een mooie omgeving, Lourdes of Ars, met een leuke groep mensen op pad te zijn, zowel ontspannend als verdiepend.” In

augustus aanstaande gaat Miltenburg weer met enkele jongeren op reis naar Frankrijk.De Wereldjongerendagen zijn volgens hem ook een uitstekend voorbeeld van zo’n reis, zo’n serieuze vakantieweek. Het was niet voor niets dat de meeste seminaristen van het Sint-Janscentrum afgelopen zomer in Keulen vertoefden. Een ander project dat uit deze achter-grond is opgestart, is 3Mb. Het staat

voor ‘drie-maanden-bezig, met je derde-millennium-bestemming’. Het project wil jonge mensen tot dertig jaar een periode ondersteunen in het helder krijgen van antwoorden op belangrijke levensvragen. Welke bestemming geef je je leven, en welke plek speelt God daarin? Geertjan van Rossem, ver-bonden aan het Sint-Janscentrum en tevens plebaan van de Sint-Jan, is één van de begeleiders van de jongeren.Opvallend aan 3Mb is dat zowel jon-gens als meisjes meedoen. Net als bij het gesprek met de bisschop bij gele-genheid van Roepingenzondag, op 7 mei. Daar kwamen een kleine twintig jongeren voor bij elkaar. “Een hele leuke dag, heel laagdrempelig”, aldus Miltenburg.

Sint-Janscentrum zoekt contact

met serieuze zoekers

20 21

Kernvraag:‘Wat wil God van mij?’

Het Sint-Janscentrum in ’s- Hertogenbosch is niet

langer dat instituut dat jongens alleen op wil leiden voor een leven als priester. Het wil jongeren in contact

brengen met de vraag: wat wil God van mij?

Het is niet zozeer de priesteropleiding die er voor gekozen heeft een andere weg in te slaan, als wel de maatschap-pij die andere vragen stelt. “Jongeren willen gelovig ervaren”, vertelt Jeroen Miltenburg. Hij is rector van het Sint-Janscentrum. “Wie ben ik? Wat zegt Jezus mij? Dat zijn hun vragen.” “Ze voelen zich nogal eens als de rijke jongeling...” Verder is de groep jon-geren waarmee de rector in contact komt, anders dan jaren geleden. Oude typeringen voldoen niet meer. “Het is niet langer: de klassieke priesterstu-dent komt uit een fijn katholiek gezin, is jarenlang misdienaar geweest en groeit zo in een levensbestemming. We zien in toenemende mate dat de mensen die hier komen, een bekering achter de rug hebben. Ze zijn gezegend met een geloof dat vragen heeft”, aldus Miltenburg.In die ontwikkeling past het dat de priesteropleiding gekozen heeft voor een nieuw eerste jaar. “Het is een vor-mingsjaar geworden. De studenten volgen een jaar met veel stage, onder meer in de pastoraal en bijvoorbeeld in een psychiatrisch ziekenhuis. Het is belangrijk dat zij in dat jaar zichzelf leren kennen. ‘Wat zegt de bijbel mij?’ en vooral ‘Wat doet dat verhaal met mij?’. Priesterschap vraagt geloofs- en mensvorming.”Het eerste jaar kreeg de naam spi-ritualiteitsjaar mee. Het heeft een eigen karakter gekregen binnen de

opleiding. De groep huist in een ander gebouw, het Bossche Van Gilshuis en staat onder leiding van professor Van Calster.

ContACt leggenOmdat geloof lang niet meer zo cen-traal in de samenleving staat als voor-heen, en dus ook steeds minder op een vanzelfsprekende manier in de levens van jongeren een rol speelt, moet een priesteropleiding een andere weg gaan volgen. Simpelweg de deur open zetten en wachten dat de priesterstudenten zich aanmelden, is er niet meer bij. “De kunst is met die mensen in contact te komen die nadenken over de vraag: ‘Is priester zijn iets voor mij?’, aldus Miltenburg. Vandaar dat het seminarie druk aan de weg timmert met een uitgebreid assortiment folders, reclame-uitingen op verschillende plaatsen en een recent vernieuwde website. Belangrijker nog zijn echter de studenten die er op uit-trekken om met regelmaat in parochies hun verhaal te doen. “Ze geven dan hun getuigenis.” Ook de roepingenrei-zen die vanuit het Sint-Janscentrum georganiseerd worden, zijn volgens Miltenburg van groot belang als het er om gaat jongeren in contact te bren-gen met de roepstem van God. “Wat werkt er nu beter dan in een mooie omgeving, Lourdes of Ars, met een leuke groep mensen op pad te zijn, zowel ontspannend als verdiepend.” In

augustus aanstaande gaat Miltenburg weer met enkele jongeren op reis naar Frankrijk.De Wereldjongerendagen zijn volgens hem ook een uitstekend voorbeeld van zo’n reis, zo’n serieuze vakantieweek. Het was niet voor niets dat de meeste seminaristen van het Sint-Janscentrum afgelopen zomer in Keulen vertoefden. Een ander project dat uit deze achter-grond is opgestart, is 3Mb. Het staat

voor ‘drie-maanden-bezig, met je derde-millennium-bestemming’. Het project wil jonge mensen tot dertig jaar een periode ondersteunen in het helder krijgen van antwoorden op belangrijke levensvragen. Welke bestemming geef je je leven, en welke plek speelt God daarin? Geertjan van Rossem, ver-bonden aan het Sint-Janscentrum en tevens plebaan van de Sint-Jan, is één van de begeleiders van de jongeren.Opvallend aan 3Mb is dat zowel jon-gens als meisjes meedoen. Net als bij het gesprek met de bisschop bij gele-genheid van Roepingenzondag, op 7 mei. Daar kwamen een kleine twintig jongeren voor bij elkaar. “Een hele leuke dag, heel laagdrempelig”, aldus Miltenburg.

Sint-Janscentrum zoekt contact

met serieuze zoekers

22 23

duc in Altum op zijn kopduc in Altum, de opleiding voor vrijwilligers in katholiek jon-

gerenwerk, zal vanaf september een geheel vernieuwd pro-

gramma aanbieden. drie jaar na de start rondt de eerste groep

studenten hun opleiding af. een aantal van hen is inmiddels

actief aan de slag in parochie en bisdom. er is veel reden voor

dankbaarheid, maar ook voldoende aanleiding om het pro-

gramma grondig te herzien.

Op dit moment volgen achttien studenten het programma, maar

het blijkt in de praktijk moeilijk om jongeren te motiveren een

volledige driejarige opleiding te gaan doen. Met ingang van het

nieuwe seizoen biedt Duc in Altum in hoofdzaak niet meer een

volledige opleiding, maar een serie losse cursussen die als

geheel een opleiding vormen. Hiermee wil Duc in Altum de toe-

gankelijkheid van het aanbod vergroten.

Nieuw is ook de integratie van verschillende disciplines in elke

cursus. Theologie, filosofie, jeugdwerk en leiderschap zullen niet

langer afzonderlijk worden aangeboden. In elke cursus wordt

een herkenbaar thema uit de praktijk van het jongerenwerk van-

uit meerdere invalshoeken belicht. Zo wordt het interessanter

om losse cursussen te volgen.

De missie van Duc in Altum is het opbouwen van eigentijds

katholiek jeugdwerk door het bieden van opleiding en trainin-

gen, gericht op de vorming van de gehele persoon in hoofd, hart

en handen. Een brochure met het cursusaanbod kunt u bestel-

len via www.ducinaltum.net of 0492-520439.

Handreiking bij het biechtenZit ik vast aan vormen van bijgeloof, zoals mascottes in de

auto? Zoek ik vluchtige seksuele contacten? Heb ik geroddeld?

Gun ik een ander succes? Vier willekeurige voorbeelden uit het

boekje ‘Durf te biechten!” dat priester Harm Schilder schreef

als handreiking bij het Sacrament van Boete en Verzoening.

Volgens Schilder hebben we ons geloof geprivatiseerd. “Ik regel

het zelf wel met onze Lieve Heer hoe ik met mijn tekorten om

kan gaan. Daar heb ik geen Kerk of priester bij nodig,” aldus

Schilder die in 2005 afstudeerde in de Wijsbegeerte aan de

Universiteit van Tilburg.

Hij wil met zijn boekje de weerstand tegen het sacrament ver-

minderen en mensen die al biechten bevestigen. Hij legt uit wat

biechten en wat zonde is. Ook komt het gewetensonderzoek

aan bod, de kinderbiecht, aflaten

(‘evenmin als de biecht niet afge-

schaft’) en het biechtgeheim.

Voor wie aan het einde van het

boekje nog steeds excuses heeft

om niet te gaan biechten heeft

de Tilburgse kapelaan 11 excu-

ses bedacht met de antwoorden.

“Ik ga later wel eens biechten.

Wanneer precies?”

Het 46 pagina tellende werkje

is geïllustreerd met foto’s van

kunstwerken, voornamelijk uit de

oudste parochiekerk van Tilburg ’t Heike. Uitgeverij Colomba uit

Oegstgeest brengt het op de markt onder ISBN: 90-73810-99-

X. www.colomba.nl (kosten e 4,00).

misdienaars in het zonnetjeOp zaterdag 19 augustus 2006 zet het Bisdom van ’s-Hertogen-

bosch de misdienaars en acolieten (m/v) weer in het zonnetje

op de tweede misdienaarsdag. Jongens en meisjes misdienaars

en acolieten van 8 tot 16 jaar zijn van harte welkom.

Vanaf 10.00 uur zal het programma beginnen in de St.

Janskathedraal in Den Bosch, waar om 10.30 uur een

Eucharistieviering met bisschop Mgr. Hurkmans zal plaatsvin-

den. Na een gezellige picknick en een moment van verdieping

wacht ’s middags een aantrekkelijk programma met sport en

spel bij het Sint Janslyceum. Rond 15.30 uur zal het programma

afgelopen zijn.

Een onvergetelijke dag dus! Voor meer informatie kunt u con-

tact opnemen met de dienst jeugd en jongeren. Voor de laatste

informatie kunt u ook terecht op de website: www.bisdomden-

bosch.nl.

Bis

do

mK

or

t

K

Hard voor weinig. Zo zou je deze inspanningen kunnen betitelen, van-uit de optiek van een rector van een priesteropleiding. Getuige het aantal van nul aanmeldingen voor het Sint-Janscentrum in het lopende studiejaar.Maar hij gaat er vanuit in september wel nieuwe studenten te kunnen ver-welkomen. Als hij zo de mannen die meegingen op de laatste roepingenreis voor ogen neemt, dan moet het wel heel raar lopen willen daar geen aan-melders tussen zitten. “Het is God zelf die de mensen roept, we hoeven daar niet bezorgd of angstig over te worden. Het is aan ons om de goede mensen op de goede manier te bereiken, om daar wakker op te blijven.”

nAtuurOndertussen draait het Sint-Janscentrum rustig door. Op een zon-nige meimiddag rond lunchtijd is het gezellig in de eetzaal van het semina-rie. De momenteel zeventien studenten en een deel van hun 37 docenten (waar-van velen maar gedeeltes van het jaar aan de bak moeten, meestal ook met een beperkt aantal uren, omdat een vak nu eenmaal bijvoorbeeld alleen in het vierde jaar gegeven wordt) hebben iets weg van een groot gezin – alhoewel het vrouwelijke element nu eenmaal nadrukkelijk ontbreekt -. Miltenburg hanteert voor het Sint-Janscentrum ‘het harmoniemodel’. “In tegenstelling tot het bisdom Utrecht, bijvoorbeeld, waar

gewerkt wordt met studenten die in een convict wonen (en voor de studie naar de theologiefaculteit aan de universiteit gaan-red.), kiezen we hier voor een seminarie. We zien de studenten als één persoon; alles bezien we in samen-hang. Het geestelijk leven, de studie, het persoonlijk leven. In een seminarie hou je al deze elementen van het leven veel makkelijker in harmonie.” En je hebt meer zicht op wat er gebeurt, voegt hij toe. Want het leven in een seminarie is nu eenmaal alles behalve mainstream, alles behalve wat de (consumptie)maatschappij aan ideaalbeelden oplegt. “Als je Gods bedoeling met je leven wilt volgen, is het de kunst om te blijven luisteren naar zijn stem. Die wil je dus verstaan-baar maken. Dat is het vinden van je roeping. Dat kan zijn dat je arts wil worden, of journalist. Wilt trouwen of priester wilt worden. De natuur roept om als man en vrouw samen te gaan. Maar wie zegt dat je altijd de natuur moet volgen?”

Ted Konings

22 23

duc in Altum op zijn kopduc in Altum, de opleiding voor vrijwilligers in katholiek jon-

gerenwerk, zal vanaf september een geheel vernieuwd pro-

gramma aanbieden. drie jaar na de start rondt de eerste groep

studenten hun opleiding af. een aantal van hen is inmiddels

actief aan de slag in parochie en bisdom. er is veel reden voor

dankbaarheid, maar ook voldoende aanleiding om het pro-

gramma grondig te herzien.

Op dit moment volgen achttien studenten het programma, maar

het blijkt in de praktijk moeilijk om jongeren te motiveren een

volledige driejarige opleiding te gaan doen. Met ingang van het

nieuwe seizoen biedt Duc in Altum in hoofdzaak niet meer een

volledige opleiding, maar een serie losse cursussen die als

geheel een opleiding vormen. Hiermee wil Duc in Altum de toe-

gankelijkheid van het aanbod vergroten.

Nieuw is ook de integratie van verschillende disciplines in elke

cursus. Theologie, filosofie, jeugdwerk en leiderschap zullen niet

langer afzonderlijk worden aangeboden. In elke cursus wordt

een herkenbaar thema uit de praktijk van het jongerenwerk van-

uit meerdere invalshoeken belicht. Zo wordt het interessanter

om losse cursussen te volgen.

De missie van Duc in Altum is het opbouwen van eigentijds

katholiek jeugdwerk door het bieden van opleiding en trainin-

gen, gericht op de vorming van de gehele persoon in hoofd, hart

en handen. Een brochure met het cursusaanbod kunt u bestel-

len via www.ducinaltum.net of 0492-520439.

Handreiking bij het biechtenZit ik vast aan vormen van bijgeloof, zoals mascottes in de

auto? Zoek ik vluchtige seksuele contacten? Heb ik geroddeld?

Gun ik een ander succes? Vier willekeurige voorbeelden uit het

boekje ‘Durf te biechten!” dat priester Harm Schilder schreef

als handreiking bij het Sacrament van Boete en Verzoening.

Volgens Schilder hebben we ons geloof geprivatiseerd. “Ik regel

het zelf wel met onze Lieve Heer hoe ik met mijn tekorten om

kan gaan. Daar heb ik geen Kerk of priester bij nodig,” aldus

Schilder die in 2005 afstudeerde in de Wijsbegeerte aan de

Universiteit van Tilburg.

Hij wil met zijn boekje de weerstand tegen het sacrament ver-

minderen en mensen die al biechten bevestigen. Hij legt uit wat

biechten en wat zonde is. Ook komt het gewetensonderzoek

aan bod, de kinderbiecht, aflaten

(‘evenmin als de biecht niet afge-

schaft’) en het biechtgeheim.

Voor wie aan het einde van het

boekje nog steeds excuses heeft

om niet te gaan biechten heeft

de Tilburgse kapelaan 11 excu-

ses bedacht met de antwoorden.

“Ik ga later wel eens biechten.

Wanneer precies?”

Het 46 pagina tellende werkje

is geïllustreerd met foto’s van

kunstwerken, voornamelijk uit de

oudste parochiekerk van Tilburg ’t Heike. Uitgeverij Colomba uit

Oegstgeest brengt het op de markt onder ISBN: 90-73810-99-

X. www.colomba.nl (kosten e 4,00).

misdienaars in het zonnetjeOp zaterdag 19 augustus 2006 zet het Bisdom van ’s-Hertogen-

bosch de misdienaars en acolieten (m/v) weer in het zonnetje

op de tweede misdienaarsdag. Jongens en meisjes misdienaars

en acolieten van 8 tot 16 jaar zijn van harte welkom.

Vanaf 10.00 uur zal het programma beginnen in de St.

Janskathedraal in Den Bosch, waar om 10.30 uur een

Eucharistieviering met bisschop Mgr. Hurkmans zal plaatsvin-

den. Na een gezellige picknick en een moment van verdieping

wacht ’s middags een aantrekkelijk programma met sport en

spel bij het Sint Janslyceum. Rond 15.30 uur zal het programma

afgelopen zijn.

Een onvergetelijke dag dus! Voor meer informatie kunt u con-

tact opnemen met de dienst jeugd en jongeren. Voor de laatste

informatie kunt u ook terecht op de website: www.bisdomden-

bosch.nl.

Bis

do

mK

or

t

K

Hard voor weinig. Zo zou je deze inspanningen kunnen betitelen, van-uit de optiek van een rector van een priesteropleiding. Getuige het aantal van nul aanmeldingen voor het Sint-Janscentrum in het lopende studiejaar.Maar hij gaat er vanuit in september wel nieuwe studenten te kunnen ver-welkomen. Als hij zo de mannen die meegingen op de laatste roepingenreis voor ogen neemt, dan moet het wel heel raar lopen willen daar geen aan-melders tussen zitten. “Het is God zelf die de mensen roept, we hoeven daar niet bezorgd of angstig over te worden. Het is aan ons om de goede mensen op de goede manier te bereiken, om daar wakker op te blijven.”

nAtuurOndertussen draait het Sint-Janscentrum rustig door. Op een zon-nige meimiddag rond lunchtijd is het gezellig in de eetzaal van het semina-rie. De momenteel zeventien studenten en een deel van hun 37 docenten (waar-van velen maar gedeeltes van het jaar aan de bak moeten, meestal ook met een beperkt aantal uren, omdat een vak nu eenmaal bijvoorbeeld alleen in het vierde jaar gegeven wordt) hebben iets weg van een groot gezin – alhoewel het vrouwelijke element nu eenmaal nadrukkelijk ontbreekt -. Miltenburg hanteert voor het Sint-Janscentrum ‘het harmoniemodel’. “In tegenstelling tot het bisdom Utrecht, bijvoorbeeld, waar

gewerkt wordt met studenten die in een convict wonen (en voor de studie naar de theologiefaculteit aan de universiteit gaan-red.), kiezen we hier voor een seminarie. We zien de studenten als één persoon; alles bezien we in samen-hang. Het geestelijk leven, de studie, het persoonlijk leven. In een seminarie hou je al deze elementen van het leven veel makkelijker in harmonie.” En je hebt meer zicht op wat er gebeurt, voegt hij toe. Want het leven in een seminarie is nu eenmaal alles behalve mainstream, alles behalve wat de (consumptie)maatschappij aan ideaalbeelden oplegt. “Als je Gods bedoeling met je leven wilt volgen, is het de kunst om te blijven luisteren naar zijn stem. Die wil je dus verstaan-baar maken. Dat is het vinden van je roeping. Dat kan zijn dat je arts wil worden, of journalist. Wilt trouwen of priester wilt worden. De natuur roept om als man en vrouw samen te gaan. Maar wie zegt dat je altijd de natuur moet volgen?”

Ted Konings

24

Tien personen begonnen in oktober 2005 aan de cursus ‘Ondersteuning

door leken bij uitvaarten’. De inte-resse was aanvankelijk groter, maar

diverse personen werden afgeschrikt door het zware programma. Tijdens

de evaluatie werd echter opgemerkt: ‘de cursus biedt een brede en

waardevolle basis, die verdiept zou mogen worden in een tweede jaar’.

Naar aanleiding van de diocesane brochure ‘Kiezen voor een kerkelijke uitvaart’, waarin gesproken wordt over de taak van contactpersoon namens de parochie, is er een vormingsaanbod ontwikkeld om leken een ondersteu-nende taak te geven bij uitvaarten. Priesters en diakens - tot wier kerntaak het behoort om uitvaarten te leiden - ervaren dikwijls dat ze dit niet met zoveel toewijding kunnen doen als ze zouden willen. Vaak ontbreekt het hen aan tijd om vooraf met de nabestaan-den in gesprek te gaan over belevingen en gevoelens, over teksten en liederen in de uitvaartliturgie. Begeleiding van de overledene naar de begraafplaats of het crematorium laten ze over aan de uitvaartondernemer en ook het rouw-bezoek schiet er dikwijls bij in. In deze gevallen kan de inzet van lekengelovi-gen van grote waarde zijn.

ContACtpersoon nAmens de pAroCHieLekengelovigen kunnen een belang-

rijke rol als contactpersoon namens de parochie vervullen. Ze kunnen nabe-staanden helpen om een bidprentje samen te stellen, ze kunnen in overleg met de familie de uitvaart regelen, de priester of diaken assisteren in de uit-vaartliturgie door het In Memoriam uit te spreken. Indien gewenst begeleiden ze de overledene naar de begraafplaats of het crematorium en doen ze namens de parochie het rouwbezoek. Met de inzet van deze contactpersoon namens de parochie moet het ook beter moge-lijk zijn een priester of diaken van een andere parochie in te schakelen.Een deel van deze taak voor contact-personen is in het verleden door menig parochie al ingevuld met het opzet-ten van een rouwbegeleidingsgroep. Een van de deelnemers aan de cursus merkte hier echter over op: ‘De rouw-bezoekgroepen zijn vaak algemeen en weinig pastoraal gericht. Het is sterker als de rouwbegeleiding gebeurt door iemand die ook bij uitvaartplechtigheid betrokken was. Het verzorgen van een

uitvaart gaat verder dan de dienst in de kerk.’ Vanaf ziekte of melding van over-lijden tot en met de rouwbegeleiding na afloop van de uitvaart, is één werk van barmhartigheid waarin de Kerk stervenden en nabestaanden gelovig nabij wil zijn.

tHeorie en prAKtiJKOm voor parochianen mogelijk te maken deze taak van contactpersoon te vervullen is de diocesane cursus ‘Ondersteuning door leken bij uitvaar-ten’ ontwikkeld. Het cursusprogram-ma is opgezet in zes thematische blok-ken die ontleend zijn aan het takenpak-ket voor de contactpersoon. Tijdens de evaluatie werd het volgende over het cursusprogramma opgemerkt: ‘Er zit een duidelijke systematiek in de cur-sus, ‘theorie’ wordt vanuit ‘de praktijk’ besproken en op de cursusdagen wordt een duidelijke methodiek gevolgd. De projectmatige aanpak was sterk. Geloofsthema’s, praktische zaken en liturgische onderwerpen worden als

een geheel bij elkaar gebracht’. Op grond van de evaluatie zullen kleine veranderingen worden aangebracht, maar bij voldoende deelnemers zal de cursus met bovenstaand programma komend cursusjaar opnieuw worden aangeboden.

deelnAme AAn de CursusDe deelname aan de cursus is aan een aantal voorwaarden gebonden. Lekengelovigen dienen allereerst uit te munten door een vast geloof, een rechtschapen levenswandel en een wijs oordeel. Ook moeten ze een zekere geloofsvorming en/of pastorale vor-ming hebben genoten. Bovendien die-nen ze – omdat het gaat om een onder-steunende taak - op schriftelijk verzoek van de (waarnemend) pastoor voor de cursus te worden aangemeld. Tijdens de evaluatie werd door een van de cur-sisten hieraan toegevoegd, dat het ook belangrijk is dat een persoon in de rol van contactpersoon door de parochie wordt geaccepteerd.

Hopelijk kan bovenstaande informatie over de cursus, maar ook de ervaringen van deelnemers, bijdragen tot een ver-antwoorde en kerkelijke inschakeling van leken bij de kerkelijke uitvaart.

E. Kleinpenning

Voor vragen en meer informatie kunt u terecht bij:Diocesaan Vormingscentrum, Parade 11, 5211 KL ’s-Hertogenbosch. Tel. 073-6125488 of e-mail: ekleinpenning@bisdomdenbosch.nl

CursusprogrAmmA

blok 1 - geloof en geloofsverkondiging: over het

gelovig verstaan van lijden, dood en

verrijzenis. En het omgaan met lijden

en dood;

blok 2 - het pastorale gesprek: over de

gespreksvoering en de eigenheid van

een pastoraal gesprek;

blok 3 - proces van rouwverwerking: over het

rouwproces, maar ook over de steun

van de parochie bij verwerking van

verlies en over het gesprek als hulp bij

rouwverwerking;

blok 4 - liturgie: over wat liturgie is, de doden-

liturgie algemeen en de christelijke

uitvaartliturgie;

blok 5 - het vieren van de liturgie: over geloof in

de uitvaartliturgie, omgaan met bijbel-

teksten, schrijven van bijvoorbeeld het

In Memoriam en de voorbede;

blok 6 - afspraken en reglementen: over allerlei

praktische zaken omtrent de uitvaart,

over contacten en afspraken met uit-

vaartondernemers, begraafplaatsen en

crematoria.

De kerkelijke uitvaart is meer dan de dienst in de kerk

24

Tien personen begonnen in oktober 2005 aan de cursus ‘Ondersteuning

door leken bij uitvaarten’. De inte-resse was aanvankelijk groter, maar

diverse personen werden afgeschrikt door het zware programma. Tijdens

de evaluatie werd echter opgemerkt: ‘de cursus biedt een brede en

waardevolle basis, die verdiept zou mogen worden in een tweede jaar’.

Naar aanleiding van de diocesane brochure ‘Kiezen voor een kerkelijke uitvaart’, waarin gesproken wordt over de taak van contactpersoon namens de parochie, is er een vormingsaanbod ontwikkeld om leken een ondersteu-nende taak te geven bij uitvaarten. Priesters en diakens - tot wier kerntaak het behoort om uitvaarten te leiden - ervaren dikwijls dat ze dit niet met zoveel toewijding kunnen doen als ze zouden willen. Vaak ontbreekt het hen aan tijd om vooraf met de nabestaan-den in gesprek te gaan over belevingen en gevoelens, over teksten en liederen in de uitvaartliturgie. Begeleiding van de overledene naar de begraafplaats of het crematorium laten ze over aan de uitvaartondernemer en ook het rouw-bezoek schiet er dikwijls bij in. In deze gevallen kan de inzet van lekengelovi-gen van grote waarde zijn.

ContACtpersoon nAmens de pAroCHieLekengelovigen kunnen een belang-

rijke rol als contactpersoon namens de parochie vervullen. Ze kunnen nabe-staanden helpen om een bidprentje samen te stellen, ze kunnen in overleg met de familie de uitvaart regelen, de priester of diaken assisteren in de uit-vaartliturgie door het In Memoriam uit te spreken. Indien gewenst begeleiden ze de overledene naar de begraafplaats of het crematorium en doen ze namens de parochie het rouwbezoek. Met de inzet van deze contactpersoon namens de parochie moet het ook beter moge-lijk zijn een priester of diaken van een andere parochie in te schakelen.Een deel van deze taak voor contact-personen is in het verleden door menig parochie al ingevuld met het opzet-ten van een rouwbegeleidingsgroep. Een van de deelnemers aan de cursus merkte hier echter over op: ‘De rouw-bezoekgroepen zijn vaak algemeen en weinig pastoraal gericht. Het is sterker als de rouwbegeleiding gebeurt door iemand die ook bij uitvaartplechtigheid betrokken was. Het verzorgen van een

uitvaart gaat verder dan de dienst in de kerk.’ Vanaf ziekte of melding van over-lijden tot en met de rouwbegeleiding na afloop van de uitvaart, is één werk van barmhartigheid waarin de Kerk stervenden en nabestaanden gelovig nabij wil zijn.

tHeorie en prAKtiJKOm voor parochianen mogelijk te maken deze taak van contactpersoon te vervullen is de diocesane cursus ‘Ondersteuning door leken bij uitvaar-ten’ ontwikkeld. Het cursusprogram-ma is opgezet in zes thematische blok-ken die ontleend zijn aan het takenpak-ket voor de contactpersoon. Tijdens de evaluatie werd het volgende over het cursusprogramma opgemerkt: ‘Er zit een duidelijke systematiek in de cur-sus, ‘theorie’ wordt vanuit ‘de praktijk’ besproken en op de cursusdagen wordt een duidelijke methodiek gevolgd. De projectmatige aanpak was sterk. Geloofsthema’s, praktische zaken en liturgische onderwerpen worden als

een geheel bij elkaar gebracht’. Op grond van de evaluatie zullen kleine veranderingen worden aangebracht, maar bij voldoende deelnemers zal de cursus met bovenstaand programma komend cursusjaar opnieuw worden aangeboden.

deelnAme AAn de CursusDe deelname aan de cursus is aan een aantal voorwaarden gebonden. Lekengelovigen dienen allereerst uit te munten door een vast geloof, een rechtschapen levenswandel en een wijs oordeel. Ook moeten ze een zekere geloofsvorming en/of pastorale vor-ming hebben genoten. Bovendien die-nen ze – omdat het gaat om een onder-steunende taak - op schriftelijk verzoek van de (waarnemend) pastoor voor de cursus te worden aangemeld. Tijdens de evaluatie werd door een van de cur-sisten hieraan toegevoegd, dat het ook belangrijk is dat een persoon in de rol van contactpersoon door de parochie wordt geaccepteerd.

Hopelijk kan bovenstaande informatie over de cursus, maar ook de ervaringen van deelnemers, bijdragen tot een ver-antwoorde en kerkelijke inschakeling van leken bij de kerkelijke uitvaart.

E. Kleinpenning

Voor vragen en meer informatie kunt u terecht bij:Diocesaan Vormingscentrum, Parade 11, 5211 KL ’s-Hertogenbosch. Tel. 073-6125488 of e-mail: ekleinpenning@bisdomdenbosch.nl

CursusprogrAmmA

blok 1 - geloof en geloofsverkondiging: over het

gelovig verstaan van lijden, dood en

verrijzenis. En het omgaan met lijden

en dood;

blok 2 - het pastorale gesprek: over de

gespreksvoering en de eigenheid van

een pastoraal gesprek;

blok 3 - proces van rouwverwerking: over het

rouwproces, maar ook over de steun

van de parochie bij verwerking van

verlies en over het gesprek als hulp bij

rouwverwerking;

blok 4 - liturgie: over wat liturgie is, de doden-

liturgie algemeen en de christelijke

uitvaartliturgie;

blok 5 - het vieren van de liturgie: over geloof in

de uitvaartliturgie, omgaan met bijbel-

teksten, schrijven van bijvoorbeeld het

In Memoriam en de voorbede;

blok 6 - afspraken en reglementen: over allerlei

praktische zaken omtrent de uitvaart,

over contacten en afspraken met uit-

vaartondernemers, begraafplaatsen en

crematoria.

De kerkelijke uitvaart is meer dan de dienst in de kerk

26 27

Bijna veertig priesters uit het bisdom volgden afgelopen half jaar een trainingsprogramma over leidinggeven en manage-

ment in parochieverband. Hoe ontwikkel ik mijn parochie? Hoe ga ik om met vrijwilligers en werkgroepen en hoe kan ik mij als

herder en leider van de parochie zelf ontwikkelen?

Priesters hebben naast hun pastorale taken, zoals het toedienen van sacra-menten en het verkondigen van het evangelie, ook bestuurlijke taken. Zo is de pastoor voorzitter van het parochie-bestuur en geeft hij vaak ook leiding aan werkgroepen. Leidinggeven speelt zich meestal af in het spanningsveld van zaken sturen enerzijds en mensen motiveren anderzijds. Van belang daar-bij is om een goede balans tussen beide te vinden.

Een ander spanningsveld in leider-schap ligt in de balans tussen karak-terontwikkeling (attitude en deugden) en competentieontwikkeling (leider-schapsvaardigheden). Een sterk ont-wikkeld karakter in combinatie met een zwakke competentie leidt vaak tot burnout. ‘Ik wil graag dienstbaar zijn, maar weet niet hoe ik het moet aanpak-ken. Ik compenseer mijn onkunde dan door dubbel zo hard te werken’. Een zwak ontwikkeld karakter in combina-tie met hoog ontwikkelde competenties daarentegen leidt meestal tot afstande-lijkheid.“Gezond leiderschap betekent: in balans blijven tussen mijn eigen karak-ter- en competentieontwikkeling. Door deze balans kan een natuurlijke autori-teit - een mandaat - groeien, waardoor mensen graag met iemand samen op weg gaan,” zegt Jeroen Mom van bureau Xpand dat de training verzorgt.

In de training staan de deelnemers stil bij hun ontwikkeling als leider: waar wil ik in groeien? Zij krijgen handvat-ten voor het coachen van vrijwilligers om hen te ondersteunen in het ont-wikkelen van hun vaardigheden. Ook maken deelnemers een start met het ontwikkelen van een toekomstgerichte visie voor hun parochie en de vertaling daarvan naar een realistische aanpak. Tenslotte wordt ingegaan op belangrij-ke aandachtspunten voor veranderings-processen in de parochie.Mom: “In de drukte van het pastoraat is het moeilijk de tijd te vinden voor de vraag: waar wil ik met mijn parochie naar toe? De training biedt priesters in twee blokken van twee dagen de moge-lijkheid met collega’s bij deze vraag stil te staan.” Het programma bestaat uit diverse praktische opdrachten en er is persoonlijke begeleiding. Tevens is er ruimte voor bezinning en zowel indi-vidueel als gemeenschappelijk gebed. Ook het vieren van de Eucharistie is een vast programmaonderdeel. De kloosteromgeving en de prachtige tuin van bezinningscentrum Emmaus in Helvoirt bieden de rust om rustig na te denken. Parochies die hun pastoor graag op cursus willen laten gaan beta-len een eigen bijdrage van e 140,- voor de verblijfskosten. Het bisdom finan-ciert de rest van deze navormigscursus.“Een veelgenoemde ervaring van deelnemers is het aangename ken-nismaken en uitwisselen met collega-

reACties vAn deelnemers

priesters. Het ontdekken hoe anderen op geheel eigen wijze op een positieve manier invulling geven aan hun pas-toraat, leidde voor velen ook tot meer waardering voor elkaar,” vertelt Jeroen Mom van Xpand.

Bureau Xpand biedt sinds bijna 20 jaar training, coaching en advies met als missie om mensen en organisaties te helpen zich te ontwikkelen, vooruit te komen en hun visie te realiseren. Het team van Xpand bestaat uit ongeveer 120 professionele trainers in acht lan-den, die allemaal werken vanuit een christelijke identiteit en overtuiging. Xpand werkt in bedrijfsleven en non-profit organisaties, maar sinds het eerste begin ook in belangrijke mate in de Kerk. “Het is voor ons een voor-recht om de priesters van onze Kerk te mogen ondersteunen in hun taak, en op deze wijze mee te bouwen aan de toekomst van de Kerk in Nederland en in Europa”, aldus Xpand directeur Paul Donders.

In het najaar van 2006 zal de cursus nogmaals worden aangeboden. Voor meer informatie en opgave kunt u contact opnemen met mevrouw J. Tiebosch van het bisdom: jtiebosch@bisdomdenbosch.nl. Meer informatie over Xpand vindt u op www.xpand.cc.

Michiel Savelsbergh

Trainings-programma voor priesters krijgt vervolg

Om hoopvol en zinvol te kunnen werken

als priester in de wereld in deze tijd, is het

belangrijk inzichten te verwerven over wie je

bent, hoe je werkt en waar je naar op weg

bent en om vervolgens een verantwoorde

strategie te ontwikkelen, waarmee je op weg

gaat. Een weg, die recht doet aan je per-

soon, aan je priester zijn, aan de mensen en

parochie die aan je zijn toevertrouwd.

Een weg die naar God leidt en heil brengt.

- Roland Kerssemakers, Deken van Nijmegen

Deze training ordent je inzichten, bevestigt

wat je soms al doet en stimuleert om meer

professioneel in je werk en in je team te

staan. Dat geeft levensvreugde en maakt het

werk in de Kerk voor de Heer veel completer.

Ik beveel dit aan iedereen aan, ook voor het

verhogen van de waardering voor collega’s.

Je ziet hoe ieder volop bezig is voor het

goede.

- Dré Brouwers, Deken van Tilburg

Het is zinvol om deze training te volgen,

omdat het op een heldere wijze inzicht ver-

schaft in ons werken in de parochie. Ook

geeft het helder weer hoe onze taak als

leider van de parochie goed uit de verf kan

komen. Het geeft handvatten om gestruc-

tureerd te werken en op verantwoorde wijze

stappen te zetten in een zich veranderende

Kerk.

- Vincent Blom, Pastoor in Best

27

Jeroen Mom (l) en Paul Donders

28

Jongeren nu al in actie voor WJD

2008

De traditionele bedevaart in mei naar de Zoete Moeder

van Den Bosch was voor jongeren uit deze regio het

startsein om aandacht en geld te vragen voor de WJD 2008.

En dan met name dat laat-ste, want de pelgrimage naar

Sydney is niet goedkoop.

Wij willen met veel jongeren naar de WJD 2008. Helaas is daar veel geld voor nodig. Wilt u ons sponsoren door een mooie kaars te kopen bij ons? Bij voorbaat dank, jongeren regio Den Bosch. Posters met deze tekst lagen in de mei-maand op een tafel in de hal van de Sint-Jan. Met de bedoeling bezoekers van de zondagochtendvieringen aan te sporen vijf euro neer te tellen voor een dikke kaars. Daarop afgebeeld staat in kleur het logo van de WJD 2008, dat op 9 april door paus Benedictus is bekendgemaakt. Amper negen maanden na de suc-cesvolle WJD 2005 in Keulen al actie ondernemen ten bate van de volgende WJD, is volgens initiatiefneemster Marijke Pieper een bittere noodzaak. “Het bisdom wacht op landelijk ini-tiatief, wij niet. We beginnen al, we moeten wel.” De zesentwintigjarige Bossche studente theologie komt met een goede reden. “Deelname kost 1.700 euro per persoon. Om dat bedrag tijdig bijeen te krijgen moeten we vanaf nu 60 euro per maand sparen. Voor veel jongeren is dat een groot bedrag.”

doelstelling BereiKtHet idee om tijdens de immer drukke meimaand in de kathedraal kaarsen te verkopen ontstond een paar weken eer-der op Palmzondag. Marijke vond zes jonge geloofsgenoten bereid om mee te werken aan de verkoop. Voor financiële ondersteuning wendde ze zich tot het bisdom. Daar liet men echter weten niet elke locale actie te sponsoren. Plebaan Van Rossum wilde wel mee-werken, maar dat bleek achteraf niet nodig. Een van de verkopers, Jantje Bax uit Gemonde stond borg voor de eerste, voorzichtige aanschaf van honderd en acht kaarsen. Maar zelfs dat was niet nodig, want op de eerste zondag wer-den meteen alle kaarsen verkocht. De rekening kwam later. Die rekening werd verstuurd door Boca Kaarsen BV uit Schijndel. Marijke wist met de leverancier goede afspraken te maken. Hoewel de opdracht ter elfder ure was geplaatst, werd er toch op tijd geleverd. Vervolgens kon er, afhanke-lijk van de verkoop wekelijks worden nabesteld. Door de goede verkoopre-sultaten en doordat sommige mensen extra geld gaven was voor de nabestel-

lingen geen borg nodig. De doelstelling om in de Sint-Jan vijf-honderd kaarsen te verkopen is meer dan bereikt. Van elke verkochte kaars blijft twee euro over. Dit geld gaat naar een gezamenlijke bankrekening ten bate van de WJD 2008.

goed voorBeeld….De eerste kaarsenactie was exclusief voor de kathedraal. Daarna mag ieder-een met het idee aan de slag gaan. Eigenlijk hoopt Marijke dat ook. “We moedigen alle parochies in het bisdom aan om mee te doen. Het werkt gewel-dig.” Wel hoopt ze dat de prijs overal gelijk blijft, zodat de verkoop niet ont-aardt in een concurrentiestrijd. Voor meer informatie kunnen geïnte-resseerden en eventuele sponsoren met Marijke contact opnemen via e-mail whitefox@coloredfox.nl of telefonisch 073-6423903.

Jacqueline Landsmeer

Jon

ge

re

n

J

Geloven geeft leven Gedachten bij de dertiende zondag door het jaar (Mc. 5, 21-43)

Ziekte is een beproeving die meer dan alleen het lichaam raakt. Ziek zijn heeft gevolgen voor heel ons functioneren, voor heel ons bestaan. We kunnen erdoor in een isolement komen, depressief raken, afhankelijk van anderen worden. Ziek zijn heeft ook alles te maken met ons geloof, in die zin dat dat geloof evenzeer beproefd wordt: het kan aangevochten worden of zelfs (tijdelijk) verdwijnen, het kan ook verdiept en versterkt worden.

Het evangelie van deze zondag spreekt heel nadrukkelijk over het verband tus-sen gezondheid en geloof. We horen een dubbel genezingsverhaal, dat van het doodzieke dochtertje van Jaïrus en dat van de vrouw met bloedvloeiin-gen. De vrouw is ‘uitgedokterd’; haar enige hoop is die rabbi die, omstuwd door een grote menigte, langskomt. Ten einde raad beroert ze tersluiks zijn kleed, hoewel ze daarmee de voor-schriften van de wet overtreedt – haar kwaal maakt haar immers onrein. Daarom is ze ook bevreesd om haar daad op te biechten zodra Jezus, die merkt dat er iets gebeurt, vraagt wie Hem heeft aangeraakt. Hij verwijt het haar echter niet maar bevestigt dat ze verlost is van haar kwaal die haar uit-sloot uit de gemeenschap: “Dochter, uw geloof heeft u genezen.”Dat de genezing geheel en al berust op het geloof zien we eveneens bij het dochtertje van Jaïrus. Na het incident met de vrouw komt het bericht dat het

meisje is overleden, maar Jezus spoort zelf de vader aan: “Wees niet bang, maar blijf geloven.” Dat volharden in geloof, schijnbaar tegen beter weten in, staat in schril contrast met de reactie van de omstanders, die Jezus uitlachen als Hij beweert dat het kind niet dood is. Het is temidden van gelovigen – de ouders en de drie vertrouwde aposte-len – dat Hij het meisje ten leven wekt met de woorden: “Meisje, sta op.” Het is een overduidelijke verwijzing naar zijn eigen opstanding uit de dood, die immers ook de vrucht is van zijn onge-schonden geloof in de onvoorwaarde-lijke liefde van de Vader. Van die zorgzame en getrouwe Vader zijn wij de kinderen. De beide ver-halen in dit evangelie willen ons nu juist bevestigen in dat fundamentele vertrouwen dat Jezus ons voorhoudt: dat voor God niets onmogelijk is en dat wij niet tevergeefs een beroep doen op Hem. Datzelfde grenzeloze vertrouwen zette die vrouw ertoe aan de grenzen van de wet te overschrijden en haar hand uit te strekken. Evenzo liet Jaïrus de hoop niet varen, maar geloofde hij Jezus op zijn woord. Beiden mochten ervaren dat hun geloof niet beschaamd werd en dat hun nieuw leven geschon-ken werd. Natuurlijk weten wij allen dat niet al onze gebeden, hoe vurig ook, op diezelfde wonderbare wijze

worden verhoord als in dit evangelie; niet altijd volgt terstond genezing als antwoord op ons geloof. Laat dat ons niet ertoe brengen om de moed, de hoop, het geloof op te geven. Geloven wekt ons integendeel, soms op onver-moede wijze, op tot nieuw leven. Al zegt de Heer niet tot ons: “Uw geloof heeft u genezen”, dan wellicht toch: “Sta op!” Die kracht te mogen erva-ren die van Hem uitgaat en daardoor gesterkt worden om stand te houden in de beproevingen van ons bestaan: dat kan ook ons overkomen als wij, ondanks de tegenwerking van de menigte en het hoongelach van de omstanders, van ganser harte blijven geloven. Daar ligt ook de kern van deze genezingsverhalen: wij moeten niet zozeer geloven omwille van het won-der, wij moeten geloven in Christus die het leven is – dan komt het wonder, vroeg of laat, vanzelf in ons leven.

N. van der Sluis pr.

29

26 27

Bijna veertig priesters uit het bisdom volgden afgelopen half jaar een trainingsprogramma over leidinggeven en manage-

ment in parochieverband. Hoe ontwikkel ik mijn parochie? Hoe ga ik om met vrijwilligers en werkgroepen en hoe kan ik mij als

herder en leider van de parochie zelf ontwikkelen?

Priesters hebben naast hun pastorale taken, zoals het toedienen van sacra-menten en het verkondigen van het evangelie, ook bestuurlijke taken. Zo is de pastoor voorzitter van het parochie-bestuur en geeft hij vaak ook leiding aan werkgroepen. Leidinggeven speelt zich meestal af in het spanningsveld van zaken sturen enerzijds en mensen motiveren anderzijds. Van belang daar-bij is om een goede balans tussen beide te vinden.

Een ander spanningsveld in leider-schap ligt in de balans tussen karak-terontwikkeling (attitude en deugden) en competentieontwikkeling (leider-schapsvaardigheden). Een sterk ont-wikkeld karakter in combinatie met een zwakke competentie leidt vaak tot burnout. ‘Ik wil graag dienstbaar zijn, maar weet niet hoe ik het moet aanpak-ken. Ik compenseer mijn onkunde dan door dubbel zo hard te werken’. Een zwak ontwikkeld karakter in combina-tie met hoog ontwikkelde competenties daarentegen leidt meestal tot afstande-lijkheid.“Gezond leiderschap betekent: in balans blijven tussen mijn eigen karak-ter- en competentieontwikkeling. Door deze balans kan een natuurlijke autori-teit - een mandaat - groeien, waardoor mensen graag met iemand samen op weg gaan,” zegt Jeroen Mom van bureau Xpand dat de training verzorgt.

In de training staan de deelnemers stil bij hun ontwikkeling als leider: waar wil ik in groeien? Zij krijgen handvat-ten voor het coachen van vrijwilligers om hen te ondersteunen in het ont-wikkelen van hun vaardigheden. Ook maken deelnemers een start met het ontwikkelen van een toekomstgerichte visie voor hun parochie en de vertaling daarvan naar een realistische aanpak. Tenslotte wordt ingegaan op belangrij-ke aandachtspunten voor veranderings-processen in de parochie.Mom: “In de drukte van het pastoraat is het moeilijk de tijd te vinden voor de vraag: waar wil ik met mijn parochie naar toe? De training biedt priesters in twee blokken van twee dagen de moge-lijkheid met collega’s bij deze vraag stil te staan.” Het programma bestaat uit diverse praktische opdrachten en er is persoonlijke begeleiding. Tevens is er ruimte voor bezinning en zowel indi-vidueel als gemeenschappelijk gebed. Ook het vieren van de Eucharistie is een vast programmaonderdeel. De kloosteromgeving en de prachtige tuin van bezinningscentrum Emmaus in Helvoirt bieden de rust om rustig na te denken. Parochies die hun pastoor graag op cursus willen laten gaan beta-len een eigen bijdrage van e 140,- voor de verblijfskosten. Het bisdom finan-ciert de rest van deze navormigscursus.“Een veelgenoemde ervaring van deelnemers is het aangename ken-nismaken en uitwisselen met collega-

reACties vAn deelnemers

priesters. Het ontdekken hoe anderen op geheel eigen wijze op een positieve manier invulling geven aan hun pas-toraat, leidde voor velen ook tot meer waardering voor elkaar,” vertelt Jeroen Mom van Xpand.

Bureau Xpand biedt sinds bijna 20 jaar training, coaching en advies met als missie om mensen en organisaties te helpen zich te ontwikkelen, vooruit te komen en hun visie te realiseren. Het team van Xpand bestaat uit ongeveer 120 professionele trainers in acht lan-den, die allemaal werken vanuit een christelijke identiteit en overtuiging. Xpand werkt in bedrijfsleven en non-profit organisaties, maar sinds het eerste begin ook in belangrijke mate in de Kerk. “Het is voor ons een voor-recht om de priesters van onze Kerk te mogen ondersteunen in hun taak, en op deze wijze mee te bouwen aan de toekomst van de Kerk in Nederland en in Europa”, aldus Xpand directeur Paul Donders.

In het najaar van 2006 zal de cursus nogmaals worden aangeboden. Voor meer informatie en opgave kunt u contact opnemen met mevrouw J. Tiebosch van het bisdom: jtiebosch@bisdomdenbosch.nl. Meer informatie over Xpand vindt u op www.xpand.cc.

Michiel Savelsbergh

Trainings-programma voor priesters krijgt vervolg

Om hoopvol en zinvol te kunnen werken

als priester in de wereld in deze tijd, is het

belangrijk inzichten te verwerven over wie je

bent, hoe je werkt en waar je naar op weg

bent en om vervolgens een verantwoorde

strategie te ontwikkelen, waarmee je op weg

gaat. Een weg, die recht doet aan je per-

soon, aan je priester zijn, aan de mensen en

parochie die aan je zijn toevertrouwd.

Een weg die naar God leidt en heil brengt.

- Roland Kerssemakers, Deken van Nijmegen

Deze training ordent je inzichten, bevestigt

wat je soms al doet en stimuleert om meer

professioneel in je werk en in je team te

staan. Dat geeft levensvreugde en maakt het

werk in de Kerk voor de Heer veel completer.

Ik beveel dit aan iedereen aan, ook voor het

verhogen van de waardering voor collega’s.

Je ziet hoe ieder volop bezig is voor het

goede.

- Dré Brouwers, Deken van Tilburg

Het is zinvol om deze training te volgen,

omdat het op een heldere wijze inzicht ver-

schaft in ons werken in de parochie. Ook

geeft het helder weer hoe onze taak als

leider van de parochie goed uit de verf kan

komen. Het geeft handvatten om gestruc-

tureerd te werken en op verantwoorde wijze

stappen te zetten in een zich veranderende

Kerk.

- Vincent Blom, Pastoor in Best

27

Jeroen Mom (l) en Paul Donders

28

Jongeren nu al in actie voor WJD

2008

De traditionele bedevaart in mei naar de Zoete Moeder

van Den Bosch was voor jongeren uit deze regio het

startsein om aandacht en geld te vragen voor de WJD 2008.

En dan met name dat laat-ste, want de pelgrimage naar

Sydney is niet goedkoop.

Wij willen met veel jongeren naar de WJD 2008. Helaas is daar veel geld voor nodig. Wilt u ons sponsoren door een mooie kaars te kopen bij ons? Bij voorbaat dank, jongeren regio Den Bosch. Posters met deze tekst lagen in de mei-maand op een tafel in de hal van de Sint-Jan. Met de bedoeling bezoekers van de zondagochtendvieringen aan te sporen vijf euro neer te tellen voor een dikke kaars. Daarop afgebeeld staat in kleur het logo van de WJD 2008, dat op 9 april door paus Benedictus is bekendgemaakt. Amper negen maanden na de suc-cesvolle WJD 2005 in Keulen al actie ondernemen ten bate van de volgende WJD, is volgens initiatiefneemster Marijke Pieper een bittere noodzaak. “Het bisdom wacht op landelijk ini-tiatief, wij niet. We beginnen al, we moeten wel.” De zesentwintigjarige Bossche studente theologie komt met een goede reden. “Deelname kost 1.700 euro per persoon. Om dat bedrag tijdig bijeen te krijgen moeten we vanaf nu 60 euro per maand sparen. Voor veel jongeren is dat een groot bedrag.”

doelstelling BereiKtHet idee om tijdens de immer drukke meimaand in de kathedraal kaarsen te verkopen ontstond een paar weken eer-der op Palmzondag. Marijke vond zes jonge geloofsgenoten bereid om mee te werken aan de verkoop. Voor financiële ondersteuning wendde ze zich tot het bisdom. Daar liet men echter weten niet elke locale actie te sponsoren. Plebaan Van Rossum wilde wel mee-werken, maar dat bleek achteraf niet nodig. Een van de verkopers, Jantje Bax uit Gemonde stond borg voor de eerste, voorzichtige aanschaf van honderd en acht kaarsen. Maar zelfs dat was niet nodig, want op de eerste zondag wer-den meteen alle kaarsen verkocht. De rekening kwam later. Die rekening werd verstuurd door Boca Kaarsen BV uit Schijndel. Marijke wist met de leverancier goede afspraken te maken. Hoewel de opdracht ter elfder ure was geplaatst, werd er toch op tijd geleverd. Vervolgens kon er, afhanke-lijk van de verkoop wekelijks worden nabesteld. Door de goede verkoopre-sultaten en doordat sommige mensen extra geld gaven was voor de nabestel-

lingen geen borg nodig. De doelstelling om in de Sint-Jan vijf-honderd kaarsen te verkopen is meer dan bereikt. Van elke verkochte kaars blijft twee euro over. Dit geld gaat naar een gezamenlijke bankrekening ten bate van de WJD 2008.

goed voorBeeld….De eerste kaarsenactie was exclusief voor de kathedraal. Daarna mag ieder-een met het idee aan de slag gaan. Eigenlijk hoopt Marijke dat ook. “We moedigen alle parochies in het bisdom aan om mee te doen. Het werkt gewel-dig.” Wel hoopt ze dat de prijs overal gelijk blijft, zodat de verkoop niet ont-aardt in een concurrentiestrijd. Voor meer informatie kunnen geïnte-resseerden en eventuele sponsoren met Marijke contact opnemen via e-mail whitefox@coloredfox.nl of telefonisch 073-6423903.

Jacqueline Landsmeer

Jon

ge

re

n

J

Geloven geeft leven Gedachten bij de dertiende zondag door het jaar (Mc. 5, 21-43)

Ziekte is een beproeving die meer dan alleen het lichaam raakt. Ziek zijn heeft gevolgen voor heel ons functioneren, voor heel ons bestaan. We kunnen erdoor in een isolement komen, depressief raken, afhankelijk van anderen worden. Ziek zijn heeft ook alles te maken met ons geloof, in die zin dat dat geloof evenzeer beproefd wordt: het kan aangevochten worden of zelfs (tijdelijk) verdwijnen, het kan ook verdiept en versterkt worden.

Het evangelie van deze zondag spreekt heel nadrukkelijk over het verband tus-sen gezondheid en geloof. We horen een dubbel genezingsverhaal, dat van het doodzieke dochtertje van Jaïrus en dat van de vrouw met bloedvloeiin-gen. De vrouw is ‘uitgedokterd’; haar enige hoop is die rabbi die, omstuwd door een grote menigte, langskomt. Ten einde raad beroert ze tersluiks zijn kleed, hoewel ze daarmee de voor-schriften van de wet overtreedt – haar kwaal maakt haar immers onrein. Daarom is ze ook bevreesd om haar daad op te biechten zodra Jezus, die merkt dat er iets gebeurt, vraagt wie Hem heeft aangeraakt. Hij verwijt het haar echter niet maar bevestigt dat ze verlost is van haar kwaal die haar uit-sloot uit de gemeenschap: “Dochter, uw geloof heeft u genezen.”Dat de genezing geheel en al berust op het geloof zien we eveneens bij het dochtertje van Jaïrus. Na het incident met de vrouw komt het bericht dat het

meisje is overleden, maar Jezus spoort zelf de vader aan: “Wees niet bang, maar blijf geloven.” Dat volharden in geloof, schijnbaar tegen beter weten in, staat in schril contrast met de reactie van de omstanders, die Jezus uitlachen als Hij beweert dat het kind niet dood is. Het is temidden van gelovigen – de ouders en de drie vertrouwde aposte-len – dat Hij het meisje ten leven wekt met de woorden: “Meisje, sta op.” Het is een overduidelijke verwijzing naar zijn eigen opstanding uit de dood, die immers ook de vrucht is van zijn onge-schonden geloof in de onvoorwaarde-lijke liefde van de Vader. Van die zorgzame en getrouwe Vader zijn wij de kinderen. De beide ver-halen in dit evangelie willen ons nu juist bevestigen in dat fundamentele vertrouwen dat Jezus ons voorhoudt: dat voor God niets onmogelijk is en dat wij niet tevergeefs een beroep doen op Hem. Datzelfde grenzeloze vertrouwen zette die vrouw ertoe aan de grenzen van de wet te overschrijden en haar hand uit te strekken. Evenzo liet Jaïrus de hoop niet varen, maar geloofde hij Jezus op zijn woord. Beiden mochten ervaren dat hun geloof niet beschaamd werd en dat hun nieuw leven geschon-ken werd. Natuurlijk weten wij allen dat niet al onze gebeden, hoe vurig ook, op diezelfde wonderbare wijze

worden verhoord als in dit evangelie; niet altijd volgt terstond genezing als antwoord op ons geloof. Laat dat ons niet ertoe brengen om de moed, de hoop, het geloof op te geven. Geloven wekt ons integendeel, soms op onver-moede wijze, op tot nieuw leven. Al zegt de Heer niet tot ons: “Uw geloof heeft u genezen”, dan wellicht toch: “Sta op!” Die kracht te mogen erva-ren die van Hem uitgaat en daardoor gesterkt worden om stand te houden in de beproevingen van ons bestaan: dat kan ook ons overkomen als wij, ondanks de tegenwerking van de menigte en het hoongelach van de omstanders, van ganser harte blijven geloven. Daar ligt ook de kern van deze genezingsverhalen: wij moeten niet zozeer geloven omwille van het won-der, wij moeten geloven in Christus die het leven is – dan komt het wonder, vroeg of laat, vanzelf in ons leven.

N. van der Sluis pr.

29

30 31

Agenda van de bisschop

Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, bisschop van

’s-Hertogenbosch, heeft benoemd tot lid van

het parochiebestuur van:

De parochie H. Antonius Abt te Horssen,

de heer J. van rens te Horssen;

De parochie O.L. Vrouw Tenhemelopneming te Reusel,

de heer J.A.m. Claerhoudt te Reusel;

De parochie St. Agatha te Boekel,

mevrouw J.A.m. verhagen te Boekel;

De parochie H. Servatius te Appeltern,

mevrouw A. van ooijen-raateland en

de heer C. van grinsven, beide te Appeltern;

De parochie St. Jan-Maria te Waalwijk,

de heren H.A.J.m. van Heeswijk en

p.th.H.A. Hellings, beiden te Waalwijk;

De parochie St. Willibrordus te Demen-Dieden en

parochie St. Vincentius te Deursen-Dennenburg,

de heer C.A.J.m. van der Horst te Deursen en

de heer e.p.m. goets te Dennenburg;

De parochie Heikant Quirijnstok te Tilburg,

mevrouw d. Buijsman-reijn en de heren

J.l. Kapitein en f.J.H. Hermans, allen te Tilburg;

De Pastorale Eenheid Nuenen, Gerwen en

Nederwetten te Nuenen, de heren

p.J.l.m. Bartholomeus, C.J.t.m. prinsen,

p.W.A. Jacobs, t.A.J. van den tillaart en

H. van rooij, allen te Nuenen;

De parochie H. Batholomeus te Waspik,

de heer p.J.J. meijs te Waspik;

De parochie St. Joseph te Biezenmortel,

de heer f.A.p. stevens te Biezenmortel;

De parochie H. Paulus te Someren,

mevrouw C. v.d. peet te Someren;

De parochie H. Lambertus te Haarsteeg,

de heer W. van Heist te Haarsteeg;

De parochie H. Bernadette-H. Clemens te Waalwijk,

mevrouw J.m.A. pullens-neomagus te Waalwijk;

De Sint-Jorisparochie te Eindhoven,

de heer p.J.C. van der grinten te Eindhoven;

De parochie Drunen-Elshout te Drunen,

mevrouw A.f.g. de Jong-van Beijsterveld te Elshout;

De parochie Maria Geboorte te Nijmegen,

mevrouw H.W. spijkstra-lagerwei te Nijmegen;

De parochie De Goede Herder te Sint-Oedenrode,

de heren t.H.g.m. van geffen en

l.n.m. van der Kallen beiden te Sint-Oedenrode;

De parochie St. Petrus te Oirschot,

de heer H.p.H. van griensven te Oirschot;

parochiebesturen

JuniVrijdag 23 juni10.00 uur Stafvergadering

19.00 uur Vormen in de parochie H.

Antonius van Padua te Nijnsel

Zaterdag 24 juni10.30 uur Diakenwijding F. van

Roermund o.praem

19.00 uur Vormen in parochie Groot-Oost

(H. Harten) in ’s-Hertogenbosch

Zondag 25 juni10.30 uur Pontificale Eucharistieviering

in de Muziektuin te Beek en Donk i.v.m.

zaligverklaring pater Eustachius

15.00 uur H. Mis in woonzorgcentrum

Emmaus te Boxtel

Maandag 26 t/m woensdag 28 juniRome

Donderdag 29 juni9.00 uur H. Mis Sint-Jan Petrus en Paulus

14.30 uur Docentenvergadering seminarie

Vrijdag 30juni10.00 uur Stafvergadering

20.00 uur Tuinfeest met de jongeren die

actief zijn in het bisdom

JuliZondag 2 juli10.30 uur Vormen in parochie Maaspoort

in ’s-Hertogenbosch

Maandag 3 juliDiocesane priesterdag

Dinsdag 4 t/m zondag 9 juliBezoek aan Wereldgezinsdagen Valencia

Donderdag 13 juli9.30 uur Bezoek aan meisjeskamp in

Nistelrode

Vrijdag 14 juli10.00 uur Stafvergadering

Zaterdag 15 juli19.00 uur Afsluiting noveen Zoete Lieve

Vrouw

Woensdag 19 juli17.00 uur Bezoek aan Zrs. Trappistinnen

in Berkel-Enschot

Vrijdag 21 juli10.00 uur Stafvergadering

Het Bisdomblad is het officiële nieuws- en informatiemagazine van het Bisdom van ’s-Hertogenbosch. Het verschijnt onder verantwoordelijk-heid van de dienst Communicatie. (ISSN 1384-220X)

Hoofdredactie: M.E.M. SavelsberghEindredactie: J.G.P.G. van EedenRedactie: E. Kleinpenning, Th. Schepens.

Aan dit nummer werkten verder mee:Mgr. A. Hurkmans, T. Konings, J. Landsmeer, J. van Oppen, N. v.d. Sluis, M. Timmermans.Beeld/Fotografie: Beeld/FotografieJaap van Eeden (p. 1, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 13, 14, 20, 23, 26, 27, 28), C. van Hasselt (p. 24/25), V. Nabbe (p. 8), T. Nahuijs (p. 21, 22), S. Peerenboom (p. 18, 19)Adres redactie:Parade 11, ’s-Hertogenbosch.Telefoon: 073-6125488Fax: 073-6136850E-mail: redactie@bisdomblad.nlAdres administratie:Correspondentie-adres: Postbus 1333, 5200 BJ ’s-Hertogenbosch.E-mail: mvbeers@bisdomdenbosch.nlPostgiro: 1108695Advertentie-verkoop: ACTA Uitgeversorganisatie, Inge de Monte.Postbus 7160, 6050 AD Maasbracht, tel 0475-463465.E-mail: info@actauitgevers.nlVormgeving: Beelenkamp Ontwerpers Tilburg.Druk: Roto Smeets Eindhoven

ABONNEMENTEND 22,50 per jaar, jongeren t/m 25 jaar D 12,00; losse nummers D 2,50 (excl. porto).Proefabonnementen: 2 nummers gratis.Abonnementen kunnen elk gewenst moment ingaan en worden automa-tisch verlengd, tenzij minimaal een maand voor het verstrijken van de abonnementstermijn schriftelijk wordt opgezegd.

OVERNEMENArtikelen in het Bisdomblad mogen vrij worden overgenomen in parochie-bladen, illustraties alleen als vooraf schriftelijk toestemming is verleend door de redactie.

COPYRIGHTVoor de bijbelteksten is gebruik gemaakt van de Willibrordvertaling, waarvan het copyright berust bij de Katholieke Bijbel Stichting te Den Bosch.

De uit polyethyleen vervaardigde verpakking van het Bisdomblad is onschadelijk in de vuilverbranding en niet van invloed op de kwaliteit van het grondwater. Polyethyleen is uitstekend te recyclen.

50 jaar priester

8 juli

F.J.M. Vester mhm.: pastoor H. servatius te Appeltern en

H. donatus te Altforst (Maasdijk 26, 6629 KC Appeltern)

40 jaar priester

9 juli

J.H.m. Brouns o.carm.: pastor/teamleider parochie Boxmeer

(Van Speijk 112, 5831 LG Boxmeer)

g.f.m. Zeegers o.carm.: pastor/teamleider Titus Brandsma te

Oss (Nieuwe Hescheweg 46, 5342 ED Oss)

40 jaar priester

13 juli

J.s.A. Zwirs msf.: pastoor H. Naam Jezus te Lierop

(Offermansstraat 3, 5715 AM Lierop)

priesterjubilea

lezingenschemaJuni17 (G): L 1 Kon. 19,19-21; EV Mt. 5,33-3718 (W): Sacramentsdag – Heilig sacrament van het lichaam en bloed van Christus: L Ex. 24,3-8; Antw Ps. 116; TL Heb. 9,11-15; Sequentie; EV Mc. 14,12-16+22-2619 (G): L 1 Kon. 21,1-16; EV Mt. 5,38-4220 (G): L 1 Kon. 21,17-28; EV Mt. 5,43-4821 (W): L 2 Kon. 2,1+6-14; EV Mt. 6,1-6+16-1822 (G): L Sir. 48,1-14; EV Mt. 6,7-1523 (W): H. Hart van Jezus: L Hos. 11,1+3+4+8c-9; Antw Jes. 12,2-3+4bcd+5-6; TL Ef. 3,8-12+14-19; EV Joh. 19,31-3724 (W): Geboorte van de H. Johannes de Doper: L Jes. 49,1-6; Antw Ps. 139; TL Hand. 13,22-26; EV Lc. 1,57-66+80 (IV)25 (G): L Job.38,1+8-11; Antw Ps. 107; TL 2 Kor. 5,14-17; EV Mc. 4,35-41`26 (G): L 2 Kon. 17,5-8+13-15a+18; EV Mt. 7,1-527 (G): L 2 Kon. 19,9b-11+14-21+31-35a+36; EV Mt. 7,6+12-1428 (R): L 2 Kon. 22,8-13+23,1-3; EV mt. 7,15-2029 (R): HH. Petrus en Paulus, apostelen: L Hand. 12,1-11; Antw Ps. 34; TL 2 Tim. 4,6-8+17-18; EV Mt. 16,13-19 (IV)30 (G): L 2 Kon. 25,1-12; EV Mt. 8,1-4

Juli1 (G): L Klaagl. 2,2+10-14+18-19; EV Mt. 8,5-172 (G): L Wijsh. 1,13-15+2,23-24; Antw Ps. 30; TL 2 Kor. 8,7+9+13+15; EV Mc. 5,21-433 (R): H. Tomas, apostel: L Ef. 2,19-22; Antw Ps. 117; EV Joh. 20,24-29 (IV)4 (G): L Am. 3,1-8+4,11-12; EV Mt. 8,23-275 (G): L Am. 5,14-15+21-24; EV Mt. 8,28-346 (G): L Am. 7,10-17; EV Mt. 9,1-87 (G): L Am. 8,4-6+9-12; EV Mt. 9,9-138 (G): L Am. 9,11-15; EV Mt. 9,14-179 (G): L Ez. 2,2-5; Antw Ps. 123; TL 2 Kor. 12,7-10; EV Mc. 6,1-610 (G): L Hos. 2,16+17b-18+21-22; EV Mt. 9,18-2611 (W): L Spr. 2,1-9; Antw Ps. 34; EV Mt. 19,27-29 (IV)12 (G): L Hos. 10,1-3+7-8+12; EV Mt. 10,1-713 (G): L Hos. 11,1+3-4+8c-9; EV Mt. 10,7-1514 (G): L Hos. 14,2-10; EV Mt. 10,16-2315 (W): L Jes. 6,1-8; EV Mt. 10,24-3316 (G): L Am. 7,12-15; Antw Ps. 85; TL Ef. 1,3-14; EV Mc. 6,7-1317 (G): L Jes. 1,11-17; EV Mt. 10,34-11,118 (G): L Jes. 7,1-9; EV Mt. 11,20-2419 (G): L Jes. 10,5-7+13-16; EV Mt. 11,25-2720 (G): L Jes. 26,7-9+12+16-19; EV Mt. 11,28-3021 (G): L Jes. 38,1-6+21-22+7-8; EV Mt. 12,1-822 (W): L Mich.2,1-5; EV Joh. 20,1+11-18 (IV)23 (G): L Jer. 23,1-6; Antw Ps. 23; TL Ef. 2,13-18; EV Mc. 6,30-34

Roepingengebed

DE WERELD SNAKT NAAR UW LIEFDEVader in de hemel,U willen we prijzen en danken Voor al de liefde die U ons geeft.Zend tot ons uw heilige Geest,Die ons hart in beweging brengt.

Roep mannen en vrouwen naar uw hart,Die willen getuigen van uw Liefde.Want de wereld snakt ernaar.Dat vragen wij U,Door Christus onze Heer.Amen.

parochiebesturen

Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, bisschop van

’s-Hertogenbosch, heeft benoemd tot lid van

het parochiebestuur van:

De parochie H. Antonius van Padua te Waalwijk,

de heer W.C.J.f. donders te Waalwijk;

De parochie H. Antonius van Padua “De Meerwijk” te H.

Landstichting, mevrouw m.A.H. van der Weyden-van Beurden te

Nijmegen;

De pastorale eenheid Hapert-Hoogeloon-Casteren te Hapert,

de heren W.s.f.m. roxs en H.J.m. Appels beiden te Hapert;

De parochie Stratum te Eindhoven, de heer M. Hartog te

Eindhoven;

De parochie H. Hubertus te Ooij en Persingen, mevrouw

e.v.m. van steen-Kuijpers te Ooij en Persingen;

De parochie H. Nicolaas te Helvoirt, de heer J.f. tetteroo te

Helvoirt;

De parochie St. Jozef te Tilburg, de heer p.J.J.m. van den Bosch

te Tilburg;

De parochie H. Brigida te Geldrop, de heer A.B.C. dolphijn te

Geldrop;

De parochie St. Petrus te Uden, de heer p.l.W.m. meys te

Uden;

De pastorale eenheid Schijndel te Schijndel, de heer

m.g.m. van veghel te Schijndel;

De parochie St. Lambertus te Gemonde, de heer H.g. dix te

Gemonde;

30 31

Agenda van de bisschop

Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, bisschop van

’s-Hertogenbosch, heeft benoemd tot lid van

het parochiebestuur van:

De parochie H. Antonius Abt te Horssen,

de heer J. van rens te Horssen;

De parochie O.L. Vrouw Tenhemelopneming te Reusel,

de heer J.A.m. Claerhoudt te Reusel;

De parochie St. Agatha te Boekel,

mevrouw J.A.m. verhagen te Boekel;

De parochie H. Servatius te Appeltern,

mevrouw A. van ooijen-raateland en

de heer C. van grinsven, beide te Appeltern;

De parochie St. Jan-Maria te Waalwijk,

de heren H.A.J.m. van Heeswijk en

p.th.H.A. Hellings, beiden te Waalwijk;

De parochie St. Willibrordus te Demen-Dieden en

parochie St. Vincentius te Deursen-Dennenburg,

de heer C.A.J.m. van der Horst te Deursen en

de heer e.p.m. goets te Dennenburg;

De parochie Heikant Quirijnstok te Tilburg,

mevrouw d. Buijsman-reijn en de heren

J.l. Kapitein en f.J.H. Hermans, allen te Tilburg;

De Pastorale Eenheid Nuenen, Gerwen en

Nederwetten te Nuenen, de heren

p.J.l.m. Bartholomeus, C.J.t.m. prinsen,

p.W.A. Jacobs, t.A.J. van den tillaart en

H. van rooij, allen te Nuenen;

De parochie H. Batholomeus te Waspik,

de heer p.J.J. meijs te Waspik;

De parochie St. Joseph te Biezenmortel,

de heer f.A.p. stevens te Biezenmortel;

De parochie H. Paulus te Someren,

mevrouw C. v.d. peet te Someren;

De parochie H. Lambertus te Haarsteeg,

de heer W. van Heist te Haarsteeg;

De parochie H. Bernadette-H. Clemens te Waalwijk,

mevrouw J.m.A. pullens-neomagus te Waalwijk;

De Sint-Jorisparochie te Eindhoven,

de heer p.J.C. van der grinten te Eindhoven;

De parochie Drunen-Elshout te Drunen,

mevrouw A.f.g. de Jong-van Beijsterveld te Elshout;

De parochie Maria Geboorte te Nijmegen,

mevrouw H.W. spijkstra-lagerwei te Nijmegen;

De parochie De Goede Herder te Sint-Oedenrode,

de heren t.H.g.m. van geffen en

l.n.m. van der Kallen beiden te Sint-Oedenrode;

De parochie St. Petrus te Oirschot,

de heer H.p.H. van griensven te Oirschot;

parochiebesturen

JuniVrijdag 23 juni10.00 uur Stafvergadering

19.00 uur Vormen in de parochie H.

Antonius van Padua te Nijnsel

Zaterdag 24 juni10.30 uur Diakenwijding F. van

Roermund o.praem

19.00 uur Vormen in parochie Groot-Oost

(H. Harten) in ’s-Hertogenbosch

Zondag 25 juni10.30 uur Pontificale Eucharistieviering

in de Muziektuin te Beek en Donk i.v.m.

zaligverklaring pater Eustachius

15.00 uur H. Mis in woonzorgcentrum

Emmaus te Boxtel

Maandag 26 t/m woensdag 28 juniRome

Donderdag 29 juni9.00 uur H. Mis Sint-Jan Petrus en Paulus

14.30 uur Docentenvergadering seminarie

Vrijdag 30juni10.00 uur Stafvergadering

20.00 uur Tuinfeest met de jongeren die

actief zijn in het bisdom

JuliZondag 2 juli10.30 uur Vormen in parochie Maaspoort

in ’s-Hertogenbosch

Maandag 3 juliDiocesane priesterdag

Dinsdag 4 t/m zondag 9 juliBezoek aan Wereldgezinsdagen Valencia

Donderdag 13 juli9.30 uur Bezoek aan meisjeskamp in

Nistelrode

Vrijdag 14 juli10.00 uur Stafvergadering

Zaterdag 15 juli19.00 uur Afsluiting noveen Zoete Lieve

Vrouw

Woensdag 19 juli17.00 uur Bezoek aan Zrs. Trappistinnen

in Berkel-Enschot

Vrijdag 21 juli10.00 uur Stafvergadering

Het Bisdomblad is het officiële nieuws- en informatiemagazine van het Bisdom van ’s-Hertogenbosch. Het verschijnt onder verantwoordelijk-heid van de dienst Communicatie. (ISSN 1384-220X)

Hoofdredactie: M.E.M. SavelsberghEindredactie: J.G.P.G. van EedenRedactie: E. Kleinpenning, Th. Schepens.

Aan dit nummer werkten verder mee:Mgr. A. Hurkmans, T. Konings, J. Landsmeer, J. van Oppen, N. v.d. Sluis, M. Timmermans.Beeld/Fotografie: Beeld/FotografieJaap van Eeden (p. 1, 3, 4, 5, 6, 7, 11, 12, 13, 14, 20, 23, 26, 27, 28), C. van Hasselt (p. 24/25), V. Nabbe (p. 8), T. Nahuijs (p. 21, 22), S. Peerenboom (p. 18, 19)Adres redactie:Parade 11, ’s-Hertogenbosch.Telefoon: 073-6125488Fax: 073-6136850E-mail: redactie@bisdomblad.nlAdres administratie:Correspondentie-adres: Postbus 1333, 5200 BJ ’s-Hertogenbosch.E-mail: mvbeers@bisdomdenbosch.nlPostgiro: 1108695Advertentie-verkoop: ACTA Uitgeversorganisatie, Inge de Monte.Postbus 7160, 6050 AD Maasbracht, tel 0475-463465.E-mail: info@actauitgevers.nlVormgeving: Beelenkamp Ontwerpers Tilburg.Druk: Roto Smeets Eindhoven

ABONNEMENTEND 22,50 per jaar, jongeren t/m 25 jaar D 12,00; losse nummers D 2,50 (excl. porto).Proefabonnementen: 2 nummers gratis.Abonnementen kunnen elk gewenst moment ingaan en worden automa-tisch verlengd, tenzij minimaal een maand voor het verstrijken van de abonnementstermijn schriftelijk wordt opgezegd.

OVERNEMENArtikelen in het Bisdomblad mogen vrij worden overgenomen in parochie-bladen, illustraties alleen als vooraf schriftelijk toestemming is verleend door de redactie.

COPYRIGHTVoor de bijbelteksten is gebruik gemaakt van de Willibrordvertaling, waarvan het copyright berust bij de Katholieke Bijbel Stichting te Den Bosch.

De uit polyethyleen vervaardigde verpakking van het Bisdomblad is onschadelijk in de vuilverbranding en niet van invloed op de kwaliteit van het grondwater. Polyethyleen is uitstekend te recyclen.

50 jaar priester

8 juli

F.J.M. Vester mhm.: pastoor H. servatius te Appeltern en

H. donatus te Altforst (Maasdijk 26, 6629 KC Appeltern)

40 jaar priester

9 juli

J.H.m. Brouns o.carm.: pastor/teamleider parochie Boxmeer

(Van Speijk 112, 5831 LG Boxmeer)

g.f.m. Zeegers o.carm.: pastor/teamleider Titus Brandsma te

Oss (Nieuwe Hescheweg 46, 5342 ED Oss)

40 jaar priester

13 juli

J.s.A. Zwirs msf.: pastoor H. Naam Jezus te Lierop

(Offermansstraat 3, 5715 AM Lierop)

priesterjubilea

lezingenschemaJuni17 (G): L 1 Kon. 19,19-21; EV Mt. 5,33-3718 (W): Sacramentsdag – Heilig sacrament van het lichaam en bloed van Christus: L Ex. 24,3-8; Antw Ps. 116; TL Heb. 9,11-15; Sequentie; EV Mc. 14,12-16+22-2619 (G): L 1 Kon. 21,1-16; EV Mt. 5,38-4220 (G): L 1 Kon. 21,17-28; EV Mt. 5,43-4821 (W): L 2 Kon. 2,1+6-14; EV Mt. 6,1-6+16-1822 (G): L Sir. 48,1-14; EV Mt. 6,7-1523 (W): H. Hart van Jezus: L Hos. 11,1+3+4+8c-9; Antw Jes. 12,2-3+4bcd+5-6; TL Ef. 3,8-12+14-19; EV Joh. 19,31-3724 (W): Geboorte van de H. Johannes de Doper: L Jes. 49,1-6; Antw Ps. 139; TL Hand. 13,22-26; EV Lc. 1,57-66+80 (IV)25 (G): L Job.38,1+8-11; Antw Ps. 107; TL 2 Kor. 5,14-17; EV Mc. 4,35-41`26 (G): L 2 Kon. 17,5-8+13-15a+18; EV Mt. 7,1-527 (G): L 2 Kon. 19,9b-11+14-21+31-35a+36; EV Mt. 7,6+12-1428 (R): L 2 Kon. 22,8-13+23,1-3; EV mt. 7,15-2029 (R): HH. Petrus en Paulus, apostelen: L Hand. 12,1-11; Antw Ps. 34; TL 2 Tim. 4,6-8+17-18; EV Mt. 16,13-19 (IV)30 (G): L 2 Kon. 25,1-12; EV Mt. 8,1-4

Juli1 (G): L Klaagl. 2,2+10-14+18-19; EV Mt. 8,5-172 (G): L Wijsh. 1,13-15+2,23-24; Antw Ps. 30; TL 2 Kor. 8,7+9+13+15; EV Mc. 5,21-433 (R): H. Tomas, apostel: L Ef. 2,19-22; Antw Ps. 117; EV Joh. 20,24-29 (IV)4 (G): L Am. 3,1-8+4,11-12; EV Mt. 8,23-275 (G): L Am. 5,14-15+21-24; EV Mt. 8,28-346 (G): L Am. 7,10-17; EV Mt. 9,1-87 (G): L Am. 8,4-6+9-12; EV Mt. 9,9-138 (G): L Am. 9,11-15; EV Mt. 9,14-179 (G): L Ez. 2,2-5; Antw Ps. 123; TL 2 Kor. 12,7-10; EV Mc. 6,1-610 (G): L Hos. 2,16+17b-18+21-22; EV Mt. 9,18-2611 (W): L Spr. 2,1-9; Antw Ps. 34; EV Mt. 19,27-29 (IV)12 (G): L Hos. 10,1-3+7-8+12; EV Mt. 10,1-713 (G): L Hos. 11,1+3-4+8c-9; EV Mt. 10,7-1514 (G): L Hos. 14,2-10; EV Mt. 10,16-2315 (W): L Jes. 6,1-8; EV Mt. 10,24-3316 (G): L Am. 7,12-15; Antw Ps. 85; TL Ef. 1,3-14; EV Mc. 6,7-1317 (G): L Jes. 1,11-17; EV Mt. 10,34-11,118 (G): L Jes. 7,1-9; EV Mt. 11,20-2419 (G): L Jes. 10,5-7+13-16; EV Mt. 11,25-2720 (G): L Jes. 26,7-9+12+16-19; EV Mt. 11,28-3021 (G): L Jes. 38,1-6+21-22+7-8; EV Mt. 12,1-822 (W): L Mich.2,1-5; EV Joh. 20,1+11-18 (IV)23 (G): L Jer. 23,1-6; Antw Ps. 23; TL Ef. 2,13-18; EV Mc. 6,30-34

Roepingengebed

DE WERELD SNAKT NAAR UW LIEFDEVader in de hemel,U willen we prijzen en danken Voor al de liefde die U ons geeft.Zend tot ons uw heilige Geest,Die ons hart in beweging brengt.

Roep mannen en vrouwen naar uw hart,Die willen getuigen van uw Liefde.Want de wereld snakt ernaar.Dat vragen wij U,Door Christus onze Heer.Amen.

parochiebesturen

Mgr. drs. A.L.M. Hurkmans, bisschop van

’s-Hertogenbosch, heeft benoemd tot lid van

het parochiebestuur van:

De parochie H. Antonius van Padua te Waalwijk,

de heer W.C.J.f. donders te Waalwijk;

De parochie H. Antonius van Padua “De Meerwijk” te H.

Landstichting, mevrouw m.A.H. van der Weyden-van Beurden te

Nijmegen;

De pastorale eenheid Hapert-Hoogeloon-Casteren te Hapert,

de heren W.s.f.m. roxs en H.J.m. Appels beiden te Hapert;

De parochie Stratum te Eindhoven, de heer M. Hartog te

Eindhoven;

De parochie H. Hubertus te Ooij en Persingen, mevrouw

e.v.m. van steen-Kuijpers te Ooij en Persingen;

De parochie H. Nicolaas te Helvoirt, de heer J.f. tetteroo te

Helvoirt;

De parochie St. Jozef te Tilburg, de heer p.J.J.m. van den Bosch

te Tilburg;

De parochie H. Brigida te Geldrop, de heer A.B.C. dolphijn te

Geldrop;

De parochie St. Petrus te Uden, de heer p.l.W.m. meys te

Uden;

De pastorale eenheid Schijndel te Schijndel, de heer

m.g.m. van veghel te Schijndel;

De parochie St. Lambertus te Gemonde, de heer H.g. dix te

Gemonde;

DIAKEN:VOOR DE WERELD, VAN DE KERK

“Gedetineerd zijn dat is iedere dag hetzelfde programma, achtervolgd worden door het ver-leden, het heden is grijs en somber en de toekomst zelden rooskleurig. Gevangenen bezoeken is koffi e drinken bij ‘de pater’ op z’n kamer, elkaar ontmoeten en naar de kapel gaan om samen te bidden. In de gevangenis wordt barmhartigheid gemaakt in de hoop dat Christus ons hart en leven raakt”.(Diaken Bart Overman, RK Justitiepastor,

Penitentiaire Inrichtingen te Vught)

Voor de opleidingsbrochure of een oriënterend gesprek: vicaris-generaal drs. J. Schröder, tel 073-6125488, of diaken Ton Schepens, bereikbaar na 21.30 uur op tel. 06-15690059. Er zijn open dagen op maandag 26 juni van 19.00 tot 21.00 uur en zaterdag 1 juli van 14.00 tot16.00 uur op het Sint-Janscentrum te ’s-Hertogenbosch.

Diakenopleiding bisdom van ’s-Hertogenbosch, Parade 11 5211 KL ’s-Hertogenbosch, www.bisdomdenbosch.nl

De katholieke Kerk zet zich van oudsher in voor de medemens. Er is zelfs een speciale persoon voor: de permanent diaken. Het zijn doorgaans gehuwde mannen die na een vijfjarige opleiding tot diaken gewijd zijn.

De diaken is actief op het gebied van jongeren- en ouderenpastoraat, ziekenbezoek, stervensbegeleiding, huwelijk- en doopvoorbereiding, ont-wikkelingssamenwerking, hulp verlening, vluchtelingenhulp en caritas. Verder staat hij de priester bij in de viering van de eucharistie, hij reikt de communie uit, hij doopt, assisteert bij een huwelijk of zegent het zelf in, hij verkondigt het evangelie en preekt en leidt kerkelijke uitvaarten.

Bisdom_Adv_198x255.indd 1 04-05-2006 11:48:05