BeursProf - Online Broker LYNXfunctionality at October's Oculus Connect developer conference. Check...

14
April 2017 BeursProf Welkom bij alweer een nieuwe BeursProf. Deze maand bespreken we de mogelijkheden van een verdere Trump rally en duiken we in de virtuele realiteit (virtual reality). De Trump Rally Wij hebben de euforie op de Amerikaanse markten met verbazing bekeken. Er zijn redenen voor de rally, zo groeien de Amerikaanse bedrijfswinsten weer. Deze waren tot voor kort een aantal kwartalen gekrompen, met name door de crash in de olieprijzen. Een andere meewerkende factor is dat de risico's in de wereldeconomie lijken af te nemen, en de groei is, zelfs in de eurozone, wat toegenomen. Vorige jaren maakten velen zich zorgen over een spectaculaire implosie in de eurozone, een harde landing in China en een stijgende dollar. Dat laatste zou voor een crisis in opkomende markten zorgen vanwege de grote hoeveelheid schuld in dollars. Geen enkel scenario gebeurde, en de risico's lijken eerder wat afgenomen dan te zijn toegenomen. Maar deze gunstigere achtergrond neemt niet weg dat de rally in Amerikaanse aandelen begon tijdens de verkiezingsnacht (na de ‘gematigde’ acceptatiespeech van Trump). Deze maand De Trump Rally Virtual Reality

Transcript of BeursProf - Online Broker LYNXfunctionality at October's Oculus Connect developer conference. Check...

April 2017

BeursProf

Welkom bij alweer een nieuwe BeursProf. Deze maand bespreken we de

mogelijkheden van een verdere Trump rally en duiken we in de virtuele

realiteit (virtual reality).

De Trump Rally Wij hebben de euforie op de Amerikaanse markten met verbazing bekeken.

Er zijn redenen voor de rally, zo groeien de Amerikaanse bedrijfswinsten

weer. Deze waren tot voor kort een aantal kwartalen gekrompen, met name

door de crash in de olieprijzen.

Een andere meewerkende factor is dat de risico's in de wereldeconomie

lijken af te nemen, en de groei is, zelfs in de eurozone, wat toegenomen.

Vorige jaren maakten velen zich zorgen over een spectaculaire implosie in de

eurozone, een harde landing in China en een stijgende dollar. Dat laatste zou

voor een crisis in opkomende markten zorgen vanwege de grote hoeveelheid

schuld in dollars.

Geen enkel scenario gebeurde, en de risico's lijken eerder wat afgenomen

dan te zijn toegenomen. Maar deze gunstigere achtergrond neemt niet weg

dat de rally in Amerikaanse aandelen begon tijdens de verkiezingsnacht (na

de ‘gematigde’ acceptatiespeech van Trump).

Deze maand ➢ De Trump Rally

➢ Virtual Reality

BeursProf | 2

BeursProf Maart 2017

Het valt nauwelijks te ontkennen dat beleggers verwachten dat Trumps economische beleid de economische groei flink

gaat aanzwengelen. Dit zou best kunnen, maar er zijn gegronde redenen om aan te nemen dat we hier niet al te veel van

moeten verwachten.

Wat is Trumps economisch beleid?

• Deregulering

• Belastingverlaging

• Toenemende uitgaven (defensie & infrastructuur)

Het is een tamelijk typisch Republikeins aanbodbeleid dat ervoor moet zorgen dat de bedrijfsinvesteringen een sterk

impuls krijgen. Hoewel die doelstelling (hogere bedrijfsinvesteringen) prima is, zien wij een aanzienlijk aantal problemen

om de groei structureel hoger te krijgen.

Regressieve inkomensverdeling

Het beleid pakt sterk regressief uit. Dat wil zeggen dat met name de hoogste inkomens en vermogens er sterk op vooruit

gaan. Deze groep spaart gemiddeld veel meer (30%-40% van hun inkomen) waardoor een bestedingsimpuls kan

verwateren. De hoogste inkomens hebben het de afgelopen vier decennia al veel beter gedaan, zonder dat dit de

economische groei heeft verhoogd (eerder het tegendeel).

Economische cyclus

De huidige economische expansie duurt al acht jaar en de werkloosheid is in de VS is inmiddels gezakt naar onder de 5%.

Er is krapte op de arbeidsmarkt en dit uit zich onder andere in moeilijk vervulbare vacatures en werknemers die weer

van baan durven te veranderen.

BeursProf | 3

BeursProf Maart 2017

Structurele groei

Voorstanders van Trumps beleid beweren dat de VS, net zoals vroeger weer met 4% per jaar kan groeien. Ruim het

dubbele van het gemiddelde sinds de financiële crisis. Behalve dat 4% groei ook voorheen behoorlijk uitzonderlijk was

voor de VS, zijn er gegronde redenen om hieraan te twijfelen.

De structurele groei van de productiecapaciteit wordt gegeven door de groei van de beroepsbevolking en de

arbeidsproductiviteit. Beiden zijn de afgelopen decennia veel minder positief geworden:

De beroepsbevolking groeit aanzienlijk minder uitbundig omdat de generatie 'babyboomers' massaal met pensioen gaat

en de toevloed van vrouwen op de arbeidsmarkt een eenmalige stimulans was (met name in de jaren ‘80 en ‘90).

Daar komt nog bij dat Trumps immigratiebeleid en het uitzetten van illegale immigranten voor verdere groeivertraging

kan zorgen. Immigranten zorgen immers al voor de helft van de groei van de beroepsbevolking.

De arbeidsproductiviteitsgroei is ook sterk afgenomen. Hier bestaan een heleboel theorieën over en de essentie is dat

noch de groei van de beroepsbevolking, noch de groei van de arbeidsproductiviteit via beleid snel op een hoger niveau

kan komen.

Er zijn jaren van structureel hogere bedrijfsinvesteringen nodig om de arbeidsproductiviteit naar een hoger niveau te

tillen. De arbeidsproductiviteit is immers een gemiddelde van de bestaande productiecapaciteit en deze is niet direct

vervangbaar door modernere apparatuur.

BeursProf | 4

BeursProf Maart 2017

Tegenwind

Het kan best dat, onder sterke beleidsimpulsen, de groei een paar kwartalen flink toeneemt. Maar gezien de krapte op

de arbeidsmarkt en andere capaciteitsbeperkingen is het waarschijnlijk dat dit tot oververhitting gaat zorgen en de

inflatierisico's toenemen.

Dit leidt op zijn beurt ongetwijfeld tot verdere renteverhoging van de Fed (deze is hier al mee begonnen) en ook de

marktrentes zullen stijgen (de stijging is al ingezet).

De dollar kan makkelijk stijgen op een hogere Amerikaanse groei. Hogere rentes en een hogere dollar zullen de groei

weer vertragen.

Overheidsfinanciën

Hogere obligatierentes zijn ook goed denkbaar als gevolg van een stijgend overheidstekort. Enorme belastingverlagingen

(en in mindere mate hogere uitgaven) kunnen het begrotingstekort opblazen.

Dat in een tijd dat de Amerikaanse overheidsschuld toch al hoog (100%+ van het BNP) is en uitgaven aan pensioenen en

gezondheidszorg structureel stijgen vanwege een verouderende bevolking.

Buitenlands kapitaal zal naar Amerika vloeien om het begrotingstekort grotendeels te financieren. Dit kan tot een verder

stijgende dollar leiden en dit remt de economische groei weer af.

Trumps beleidsagenda

Vooralsnog leken beleggers ervan uit te gaan dat Trump niet veel moeite zou hebben om zijn beleidsvoornemens om te

zetten in een daadwerkelijk beleid. Dat leek ons altijd al redelijk optimistisch, maar sinds het gezondheidszorgfiasco

dringt dit besef door tot de markt.

Een opleving is denkbaar omdat de aandacht nu wordt verlegd naar belastingverlaging, iets wat veel belangrijker is voor

de markten dan voor de gezondheidszorg.

Maar of een opleving makkelijker wordt, valt nog te bezien. De wijziging van de gezondheidszorg zouden ruwweg $ 1

biljoen hebben opgeleverd. De belastingverlagingsplannen moeten het nu zonder dit bedrag doen.

De Republikeinen hebben geen meerderheid van 60 in het Senaat, hetgeen ze aanzet tot een tamelijk obscure procedure

(budget reconciliation procedure). Deze procedure schrijft voor dat plannen ‘budgetneutraal' moeten zijn.

BeursProf | 5

BeursProf Maart 2017

Ook moeten we nog zien of de grensbelasting (border adjustment tax) er wel doorheen komt. Deze belasting zou in

principe ook zon $1 biljoen moeten opleveren om de bedrijfsbelastingverlaging te compenseren.

Conclusie

Wij zien genoeg redenen voor enige scepsis ten aanzien van het enthousiasme op de beurs, gevoed door een optimisme

dat Trump wel even de economische groei gaat opkrikken. Tijdelijk kan dat in principe best, mits er politiek handiger

wordt opgetreden.

Een structureel hogere groei ligt niet voor de hand, gezien de krapte op de arbeidsmarkt en de tegenwind die dit gaat

oproepen in de vorm van een oververhitte economie, hogere rentes en een mogelijk hogere dollar.

Virtual Reality Velen zijn ervan overtuigd dat virtuele realiteit (VR) niet alleen leuk is als platform voor computerspelletjes, maar zelfs

uitgroeit tot het nieuwe computer- en communicatieplatform zelf.

Wat maakt VR zo uniek? We weten niet hoe lang het nog gaat duren, maar er komt een moment dat VR niet of

nauwelijks meer te onderscheiden is van de realiteit. Het zal zijn alsof u uit een raam kijkt. Dit is niet zo'n gekke

gedachte, de nieuwste HRD UHD OLED televisies van LG schijnen al een dergelijke ervaring op te roepen.

Als we Kevin Kelly, de oprichter van het fameuze technologietijdschrift Wired mogen geloven, bevinden wij ons niet ver

meer van deze werkelijkheid.

BeursProf | 6

BeursProf Maart 2017

Wat VR in de nabije toekomst zal zijn

• U kunt zoveel virtuele schermen voor uw neus toveren als u wenst. U kunt naar een film kijken alsof u in de

bioscoop zit, terwijl er naast u een browser en een paar andere schermen open staan. Zowel Magic Leap als

Meta, twee VR bedrijfjes, gaan hun kantoorschermen al vrij snel vervangen door VR brillen en bij Microsoft

hebben ze dezelfde visie.

• Virtueel reizen: u kunt uw vakantiebestemming rustig verkennen via VR, of virtueel rondwandelen in het huis

welke u mogelijk gaat kopen. U kunt de buurt verkennen, etc.

• Amazon overweegt al serieus om virtuele meubelboulevards te openen waarbij u via VR kunt zien hoe meubels

in uw huis passen

• Kevin Kelly beweert dat het internet evolueert van een web met informatie naar een web gedreven door

ervaringen, gedreven door VR. De gebruiker wordt geforceerd om ‘elders aanwezig te zijn’. Een goede VR

ervaring laat zich niet meer onderscheiden van een echte ervaring. Dit opent een hele nieuwe wereld van

ervaringen, parachutespringen voor mensen met hoogtevrees, op de rand van een vulkaan staan als deze

uitbarst, exploratie van Mars, leven als een kreeft, de mogelijkheden zijn onbegrensd.

• In de nabije toekomst zullen gedistribueerde virtuele werelden opkomen waarbij de rekenkracht zich vooral in

de cloud bevindt, vanwege de beperkingen van de VR brillen.

We vonden dit wel een aardige omschrijving van een van de duizenden mogelijkheden:

"I talk to my dad all the time about what I'm doing and I try to explain it to him and how it applies to him. It's

hard for me to imagine him doing a big VR experience. He loves Nascar racing - so when I describe it, I say, 'Dad,

with our system, we could take the GPS location of all the race cars and we could plot them out and you could

see them going around in holographic form on the table and you could have the oil pressure and RPM's, and all

the stats that you really care about on your favorite car, seeing it going around in front of you.”

En anders deze wel:

“Oculus has amazing plans for the Rift. It could very well be the next evolution of Facebook. We might one day

hold meetings in virtual reality. I mean, it has a microphone built-in, so there's absolutely nothing stopping

Oculus from enabling such a feature next week. (Actually, Facebook's Mark Zuckerberg showed off this exact

functionality at October's Oculus Connect developer conference. Check it out!) You might one day use it as a

therapeutic tool, letting the hardware transport you to a beach where you can meditate. There are plans to use

it as a gateway to music festivals, like South by Southwest and Coachella, as well as live concerts and sports

games.”

BeursProf | 7

BeursProf Maart 2017

Verschillende versies

• Virtual Reality: transporteert u naar een complete elektronische wereld

• Augmented Reality (letterlijk vertaald als Aangevulde Realiteit): voegt digitale beelden en informatie toe aan de

bestaande wereld

• Mixed Reality: integreert digitale objecten in de bestaande wereld zodat deze erop reageren.

Het onderscheid tussen AR en MR lijkt subtiel, maar is wezenlijk. Een virtueel object reageert niet op de bestaande

wereld in AR, maar wel in MR. Zo wordt een virtueel object welke zich onder uw bureau bevindt slechts zichtbaar als u

zich bukt en daadwerkelijk onder uw bureau kijkt.

Spelers

Hieronder vindt u enkele van de belangrijkste spelers, deze lijst is geenszins uitputtend:

• Microsoft: hololens (review)

• Intel: Project Alloy (review)

• Facebook: Oculus Rift (review)

• HTC: Vive (review)

• Sony: Playstation VR (review)

• Google: Glass

• Google: Daydream View (review)

• Samsung: Gear VR (review)

• OSVR (review)

• Fove

• Magic Leap

• Meta

• CastAR

• 8i (review)

• Vuzix

• Microvision

• Apple

BeursProf | 8

BeursProf Maart 2017

Virtual reality apparaten

Het simpelst, goedkoopst, en laagdrempeligst zijn de headsets die uw mobiele telefoon omtoveren tot een VR apparaat.

We hebben het hier over de Google Cardboard en de Google Daydream View, maar ook over de geavanceerde Gear VR

van Samsung, welke alleen met bepaalde Samsung telefoons werkt.

Handig is dat deze apparaten erg goedkoop zijn en bovendien zit u niet met allerlei kabels aan een computer vast.

Rondwandelen heeft overigens geen zin. In technische termen: ze bieden geen six degrees of freedom welke in real-time

registreren waar u zich in de virtuele ruimte bevindt.

Wat deze VR apparaten wel bieden, is dat u kunt zitten en uw hoofd draaien. Leuk voor virtueel reizen, en allerlei

spelletjes. Samsung heeft al een eigen app store voor de Gear.

De geavanceerdere apparaten zijn de Oculus Rift (Facebook), de Vive (HTC) en de Playstation VR (Sony) zijn niet alleen

duur, u heeft ook nog eens een computer met een tamelijk krachtige grafische kaart nodig.

In het geval van de Sony Playstation VR loopt het minder in de papieren omdat u hier kunt volstaan met een Playstation

4 en de headset.

De Vive (HTC)

De Vive wordt beschouwd als het beste VR apparaat. De reviews zijn over het algemeen behoorlijk lyrisch. Het is

helemaal gebouwd op mobiliteit, sensoren houden bij waar u zich bevindt in de virtuele wereld, waarin u handelend

optreedt middels controllers, een voor iedere hand.

De kabels zijn wel onhandig, maar daar wordt aan gewerkt (niet alleen door HTC). Het is niet zo eenvoudig om een en

ander met draadloze verbindingen te laten werken omdat er geen vertraging ('latancy') mag optreden. Dat zou het

gevoel van aanwezigheid (presence) de geloofwaardigheid weghalen.

Headsets

Behalve de Sony Playstation VR zijn er nog een behoorlijk aantal andere VR headsets die gemeen hebben dat ze

betrekkelijk goedkoop zijn en werken op het Microsoft Windows for VR platform. Zo hebben we bijvoorbeeld headsets

van Lenovo, Acer, HP en Dell en er zullen ongetwijfeld nog anderen volgen.

Het Windows for VR platform biedt overigens wel iets unieks, namelijk six degrees of freedom 'van binnenuit.'

BeursProf | 9

BeursProf Maart 2017

Wat houdt dit precies in? U kunt rondlopen zonder dat er externe sensoren nodig zijn die registreren waar u zich in de

virtuele wereld bevindt. Dit doet de headset zelf.

Weg met die VR misselijkheid

De Fove VR ($599, $399 via Kickstarter) headset doet ook iets unieks, het volgt niet alleen uw hoofd, maar ook uw ogen

waardoor zelfs het dieptebeeld van wat u ziet verandert. Hierdoor lijkt de kans op de bekende ‘VR misselijkheid’ af te

nemen.

Augmented Reality (AR)

Beroemd was de Google Glass; een bril waarmee u als bionische man naar de wereld kon kijken waarbij de AR bril

informatie toevoegde aan wat u al zag. Google Glass is niet meer in productie. Het was overigens nooit een

massaproduct maar slechts een voor ontwikkelaars en programmeurs.

Desalniettemin lijkt het een aardig product, als we een recente (gigantisch lange) evaluatie doornemen. Alleen laat de

povere batterijduur en de aanschafprijs (zeker $1500) wel veel te wensen over.

Het apparaat stelt u in staat om met voice commando's foto's of video's te schieten en deze te uploaden naar uw Twitter

of Facebook account. Google Now voorziet u van uw vluchtgegevens en herinnert u aan afspraken. U kunt het apparaat

vragen stellen (vergelijkbaar met Siri of Amazon's Echo) en een groot aantal andere mogelijkheden die we u hier

besparen.

Mixed Reality (MR)

Microsoft is slim met haar Windows 10 Creators Update, een VR/MR platform waar Windows applicaties op werken,

zodat het leven van Windows verlengd wordt tot een nieuw platform. Dit platform komt voort uit de ontwikkeling van

de Hololens, Microsoft's AR bril.

Deze is in de eerste uitvoering twee keer zo duur als Google Glass, maar daar krijgt u ook wat voor. De bril laat u

hologrammen zien en horen. U kunt met die hologrammen aan de slag.

BeursProf | 10

BeursProf Maart 2017

Star Trek teleportaties

Technologisch is het een huzarenstukje, alleen al vanwege de computerkracht die in de bril aanwezig is. Wat u er mee

kunt doen, is het best te zien aan de hand van een video, maar in essentie plaatst het 3-dimensionale hologrammen in

uw gezichtsveld en deze hologrammen lijken zich in de werkelijke wereld te bevinden.

In de toekomst kunt u uzelf in een hologram omtoveren en deze naar een andere gebruiker sturen; een star-trek achtige

teleportatie.

Het is ook alsof u een PC op uw neus heeft, maar dan een met meerdere schermen die met gebaren te activeren en te

besturen zijn, in elk gewenst formaat:

Magic Leap lijkt het meest geavanceerde MR product te hebben, al is dit moeilijk te controleren aangezien het nergens,

ook niet in een experimentele development versie te koop is. Maar één ding is zeker: venture funds (waaronder Google)

hebben bijna 1,5 miljard dollar in dit bedrijf gepompt, een ongehoorde hoeveelheid.

Waar andere VR/AR/MR oplossingen haarscherpe LCD of OLED schermpjes dicht bij uw ogen plaatsen, heeft Magic Leap

iets unieks ontwikkeld dat zowel een veel scherper beeld oplevert alsmede de illusie van diepte.

Dat laatste is niet onbelangrijk. Met Magic Leap reageren uw ogen precies zoals in de werkelijke wereld, als u in de verte

kijkt, focussen uw ogen zich anders dan in de nabijheid. Als u naar een schermpje kijkt van een van de andere VR

apparaten, zit hier geen verschil in. En dit maakt uit voor het gevoel van aanwezigheid.

Meta is onlangs gestart met de ontwikkeling van de Meta 2 begonnen (zie hier voor een review). De prijs voor deze MR

bril is $ 949 en het product is vergelijkbaar met de Hololens en de Magic Leap. Al heeft het een veel grotere field of

vision (90 graden, wat hoog is voor een MR apparaat). Deze graden kunt u alleen bereiken door het apparaat te

verbinden met een computer, u kunt zich dus niet echt vrij bewegen.

Het apparaat doet leuke dingen; het laat u een schoen uit een Amazon webpagina pakken om het in 3D te kunnen

bekijken, dergelijke grappen.

Er gaan geruchten dat ook Google een MR bril aan het ontwikkelen is, een die de werkelijke wereld binnen de virtuele

haalt, in plaats van virtuele objecten in de werkelijke projecteert. En ook Apple kan natuurlijk niet achterblijven.

Intels project Alloy is ook een interessante optie, aangezien de bril geheel vrij van kabels is. U kunt er dus vrij mee

rondlopen. Redelijk uniek is dat het ook de ‘zes graden vrijheid’ biedt, dat wil zeggen dat uw fysieke locatie de virtuele

BeursProf | 11

BeursProf Maart 2017

wereld op realistische wijze beïnvloedt. Alloy werkt met kleine camera's die de buitenwereld binnen uw virtuele wereld

halen.

Via de overname van Voke is Alloy ook in staat om u (via VR streams) life bij een voetbalwedstrijd of concert aanwezig te

laten zijn. De reviews die wij hebben doorgenomen zijn bijzonder lovend over Project Alloy (zie bijvoorbeeld hier, hier en

hier).

Problemen

Er zijn nog behoorlijk wat kinderziektes die de ontwikkelingen vertragen, zoals:

• Misselijkheid, veroorzaakt door subtiele verschillen tussen diverse zintuigen.

• Screendoor: de schermpjes zijn zo dichtbij dat de pixels nog te zien zijn.

• Field of view: de schermen (met name die in MR) vullen nog een beperkt deel van uw gezichtsveld.

• Privacy: VR (en MR al helemaal) houdt exact bij wat u doet, een goudmijn voor adverteerders.

• Kabels: veel VR brillen kunnen nog niet zonder kabels gebruikt worden.

• De problemen om content te creëren.

Deze imperfecties, en de kosten van de high-end apparaten zorgen er vooralsnog voor dat er nog geen sprake is van een

massamarkt, en deze laat waarschijnlijk ook nog wel even op zich wachten.

Maar één ding valt telkens weer op in reviews van journalisten die deze zaken uitproberen. Het is een belevenis, soms

zelfs een ongehoorde belevenis.

Kevin Kelly is een intellectueel met een aantal noemenswaardige boeken op zijn naam. Hij schreef een lang artikel over

zijn ervaringen met de Magic Leap die we hierboven al hebben aangehaald.

Dit is nog een veel te groot (en waarschijnlijk veel te duur) apparaat waar we nog wel een tijd op moeten wachten. Net

zoals de consumentenversie van Microsoft's Hololens.

Tenzij u een Playstation of een computer met een krachtige grafische kaart heeft, kunt u het best met de Samsung Gear,

de Google Daydream aan de slag. Voor een luttel bedrag krijgt u dan al een heel aardige VR ervaring (vliegen over

steden, virtuele vakantie, een film kijken alsof u in de bioscoop zit, een concertzaal, museum bezoeken etc.).

BeursProf | 12

BeursProf Maart 2017

Maar mobiele telefoons waren in het begin ook groot en onhandig, en het is juist de ontwikkeling van de mobiele

telefoon die VR mogelijk heeft gemaakt (een enorme technologische vlucht en kostendaling in energie zuinige maar toch

krachtige processoren, gyroscopen, haarscherpe beeldschermpjes, etc.).

Professionele toepassingen

Het is niet onwaarschijnlijk dat de professionele markt zich het eerst ontwikkelt. Met name op gebieden als onderwijs en

design biedt VR enorme mogelijkheden.

HTC lanceert bijvoorbeeld MakeVR, een programma dat de gebruiker in staat stelt om modellen te maken in VR en deze

vervolgens naar een CAD (computer aided design) programma of een 3D printer te sturen om een prototype uit te

printen.

Volgens IDC gaat de VR markt met bijna 60% per jaar groeien, in het begin met name vanwege de professionele vraag:

“For enterprise users, AR and VR is expected to raise productivity, allowing workers to see and interact with

data, like a building blueprint or the organs of a human being, instead of viewing a static image on a screen.

Changes and procedures can be mapped out ahead of time before moving on to the actual work, saving

companies two precious resources: time and cost. Vertical markets, such as manufacturing and design, health

care, transportation, and retail stand to benefit the most.”

Aandelen

Hieronder vindt u een aantal aandelen van bedrijven die waarschijnlijk gaan meeliften op de VR golf:

BeursProf | 13

BeursProf Maart 2017

• Google lijkt de vingers in veel projecten te hebben. In het goedkope segment hebben ze de Daydream (de

opvolger van Cardbox), maar het bedrijf heeft met Google Glass natuurlijk heel veel kennis opgedaan die ze nu

gebruiken voor de ontwikkeling van een MR bril. Daarnaast is Google voor een deel eigenaar van Magic Leap.

• Nvidia, de producent van high-end grafische chips (GPU's) profiteert in meerdere opzichten. Veel van de chips

zijn noodzakelijk voor de beste VR sets zoals de Rift en de Vive. Maar deze GPU's zitten ook in toenemende

mate in de servers van datacenters. Als networked VR realiteit wordt, dan explodeert de vraag naar data opslag

en verwerking optreden. Nvidia profiteert op deze wijze overigens ook van een andere trend (artificiële

intelligentie, AI) waardoor de aandelen sowieso aantrekkelijk zijn.

• Microsoft lijkt met de Hololens een potentiële winnaar te hebben, al speelt dit nog niet direct omdat ze het

product eerst aanzienlijk goedkoper wensen te maken voordat er een consumenteneditie komt (waarschijnlijk

pas in 2019). Maar ze hebben met Windows Holographic Platform (wat deze maand deel gaat uitmaken van

Windows 10 via de Creative Upgrade) wel een platform in handen waar bedrijven zoals Lenovo, Acer, Asus, HP

en Dell al op inspringen.

• Intel heeft niet alleen haar eigen MR project (Project Alloy), maar heeft ook een alliantie met Microsoft en,

enigszins verrassend, Microsoft's Hololens runt op een Intel Atom processor. We zeggen ‘verrassend’ omdat VR

bij uitstek energiezuinige, grafisch krachtige chips nodig heeft. Op die gebieden heeft Intel het moeten afleggen

tegen ARM in de mobiele telefonie. Intel's enorme aanwezigheid in servers van datacenters (de 'cloud') is een

andere manier waarop Intel mee kan liften op het VR getijde.

• Facebook doet natuurlijk mee vanwege de overname van de Oculus Rift (voor $ 2 miljard).

• Sony's Playstation VR heeft goede reviews gekregen en is een stuk goedkoper dan HTC's Vive en de Rift,

waarmee het in directe concurrentie is.

• Himax technologie (LCoS mini schermpjes en WLO, 'wafer level optics') was in de Google Glass en is ook

aanwezig in de Hololens, en bovendien nog in een hele serie andere VR (maar vooral AR en MR) producten

(meer dan 30, volgens het management in de laatste analistenbijeenkomst). De koers van het bedrijf had een

scherpe inzinking op de vertraging van de Hololens, maar heeft zich inmiddels hersteld. Ook dit bedrijf is verre

van een 'pure VR play', de meeste omzet komt nog altijd van andere segmenten.

• Vuzix is de eerste echte 'pure play'. Dat wil zeggen dat alle inkomsten uit VR en VR gerelateerde activiteiten

komen en hoewel het bedrijf aardige slimme brillen produceert, lijkt het ons een veel te risicovolle belegging

gezien de omvang van het bedrijf, de precaire staat van de financiën en de zwaarte van de concurrentie.

• Microvision is een andere pure play specialist in mini laser beam display technologie (LBS). Ondanks verwoede

pogingen is het bedrijf er niet in geslaagd deze technologie in smartphones te krijgen. Ook hier moeten we

vooral de risico's onderstrepen.

Voor de nabije toekomst lijkt vooral Nvidia over mogelijkheden te beschikken om van de VR revolutie te profiteren. Voor

de grote ondernemingen als Facebook, Intel, Apple, Microsoft en Google zal VR voorlopig financieel gezien nog weinig

zoden aan de dijk zetten.

BeursProf | 14

BeursProf Maart 2017

Nvidia heeft bovendien de wind al mee uit meerdere markten, met name de AI vlucht in de cloud, en deze kunnen op

termijn door VR veel verder worden opgepompt.

Himax en Sony kunnen ook nog wel wat profiteren. Himax aandelen zijn daarentegen al sterk hersteld de afgelopen

weken en voor Sony is VR voorlopig nog een sideshow.

Dit was het weer voor deze maand, we wensen u een winstgevende maand toe!

Lees a.u.b. aandachtig de volgende belangrijke informatie door:

De informatie waarop een beleggingsoordeel is gevormd, wordt gezocht in álle mogelijke externe bronnen

die betrouwbaar worden geacht. Indien dit niet het geval is, zal Beursprof steeds wijzen op de

twijfelachtigheid van de verkregen informatie. Beursprof is een informatieve nieuwsbriefdienst, een aanreiker

van ideeën, en mag absoluut niet gezien worden als een medium voor professioneel beleggingsadvies.

Beursprof raadt de abonnee aan om elke transactiebeslissing, gebaseerd op informatie verkregen uit het

magazine, te toetsen aan zijn eigen gezond verstand en research én aan de opinie van zijn financiële

tussenpersoon. Beursprof wijst er tevens op dat elke belegging in aandelen of opties hoogst speculatief is.

De lezer van Beursprof moet dan ook beseffen dat het aan- of verkopen van aandelen of opties, op basis

van de inhoud van dit magazine, enkel op eigen risico en eigen verantwoordelijkheid gebeurt. Beursprof, zijn

uitgever en medewerkers houden zich aan een strikte ethische code.