Academisch schrijven in hoger onderwijsEffectieve didactiek en zelfbeoordeling door studenten

HSN 25 november 2011

mariet.raedts@hubrussel.be

Aanleiding

Schrijven in het hoger onderwijs

• er staat veel op het spel• meestal maar 1 kans om je te bewijzen

Aanleiding

Praktische problemen

• academische schrijftaken: nieuw + complex• grote groepen: individuele begeleiding niet mogelijk

Aanleiding

Geïntegreerd groepsprojectwerk UhasseltFaculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen

Psychologie & Organisatie• literatuurstudie• interviewsconceptueel model

Aanleiding

Geïntegreerd groepsprojectwerk UhasseltFaculteit Bedrijfseconomische Wetenschappen

• methodologische begeleiding• inhoudelijke begeleiding• taalkundige ondersteuning

onderzoeksrapport

Aanleiding

Literatuursamenvatting (literature review)

Syntheses halen niet het verhoopte niveau

• opbouw• inhoud• bronverwijzing• academisch taalgebruik

Aanleiding

Welk schrijfonderwijs meest doeltreffend?

• traditionele manier: leren-door-doen (zelf oefenen)• andere manier: welke methode?

Aanleiding

Welk schrijfonderwijs meest doeltreffend?

Sociale leertheorie van Albert Bandura

Nieuwe dingen leren doe je niet alleen door zelf allerlei handelingen uit te proberen, maar ook en vooral door het gedrag van anderen te observeren.

Aanleiding

Welk schrijfonderwijs meest doeltreffend?

Sociale leertheorie van Albert Bandura

Die fungeren dan als voorbeelden of modellen. Als modellen succesvol blijken, zijn we geneigd hun aanpak te imiteren.

Voorgaand onderzoek

Rijlaarsdam, G. (2005). Observerend leren: een kernactiviteit in taalvaardigheidsonderwijs. Deel 1: ontwerpadviezen uit onderzoek verkregen. Levende Talen Tijdschrift, 6(4), 10-20.

Rijlaarsdam, G., Braaksma, M., Couzijn, M., Janssen, T., Raedts, M., Van Steendam, E., … Van den Bergh, H. (2008). Observation of peers in learning to write, practice and research. Journal of Writing Research, 1(1), 53-83.

Zimmerman, B. ,& Kitsantas, A. (2002). Acquiring writing revision and self-regulatory skill through observation and emulation. Journal of Education Psychology, 94(4), 660-668.

Voorgaand onderzoek

Welk schrijfonderwijs meest doeltreffend?

Observerend leren

• 2 peers vergelijken (zwak – sterk)– ATI-effecten (Aptitude Treatment Interactie)

• 1 model observeren– coping model > mastery model > no model

Onderzoeksdoel (effect voor schrijfprestaties)

LEERCONDITIETREATMENT

welke schrijfmethode?

KENMERK STUD.APTITUDE

denkvermogen

LEERRESULTAAT

beste prestatiesop nieuwe taak?

Voortoets

• denktest: verbaal – numeriek – grafisch

6 12 … 48 96

Het derde lid van bovenstaande reeks ontbreekt.

Welk is het? A B C D E36 24 18 34 26

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Drie leercondities

• leren-door-doen

• leren-door-observeren

• leren-door-tekstmodellen (2011)

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Tekstcriteria

• cursustekstidentiek voor alle condities

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Inhoud van de tekst

• fichesidentiek voor alle conditiesWorden kinderen agressief van televisiegeweld?

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Leeractiviteiten

• informatie op de fiches verwerken

– aandacht richten op (verschillen in)onderzoeksresultaten– aandacht richten op (verschillen in) onderzoeksaanpak

want: vaak verklaring voor verschillen in onderzoeksresultaten

• verschillen in onderzoeksresultaten verklaren• teksinthoud en –opbouw plannen: schema opstellen

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Deeloefeningen

• informatie op de fiches lezen• schema opstellen• titel formuleren• inleiding schrijven• middenstuk schrijven

– thematische opbouw– correcte verwijzigingen– citaat inpassen

• conclusie schrijven

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Leren-door-doen

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Leren-door-tekstmodellen

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Leren-door-tekstmodellen

De titel van student 1Worden kinderen nu wel of niet agressief van televisiegeweld?

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Leren-door-observeren

Lessenreeks ‘paragraaf uit literatuurstudie schrijven’

Leren-door-observeren

De titel van Hermien2 De gevolgen van televisiegeweld op het gedragsniveau

Natoets

Paragraaf van een literatuurstudie

• fiches (identiek voor alle condities)Welke invloed hebben ouders en vrienden op het alcoholgebruik van eerstejaarsstudenten?

Natoets

Deelscores: 0 (zeer zwak) <> 3 (zeer goed)

• titel• inleiding• synthese• kritische reflectie• bronvermelding• conclusie

Resultaten

Vaardigheden m.b.t.“introduceren thema en tekststructuur”

• geen effect van leerconditie• geen effect van denkvaardigheid • interactie-effect denkvaardigheid en leerconditie

Effect Leerconditie op “Introduceren Thema en Tekststructuur”

Laag Midden Hoog-1.000

-.800

-.600

-.400

-.200

.000

.200

.400

.600

Leren door doen

Leren door modelteksten

Leren door observeren

Denkvaardigheidsniveau

Vaard

igheid

Resultaten

“Synthesevaardigheden”

• effect van conditie op schrijfprestaties• geen effect van denkvaardigheid• geen interactie-effect scores denktest en conditie

Effect leerconditie op “synthesevaardigheden”

Leren door doen Leren door modelteksten Leren door observeren-.300

-.200

-.100

.000

.100

.200

.300

.400

.500

Leercondities

Vaard

igheid

Discussie & Conclusie

Minder goede schrijfprestaties leren-door-doen

“condities niet gelijk, want geen info over doelteksten”

leren van modeloplossingenmodeloplossingen verre van perfect

leren-door-observerensoms aandacht gericht op verkeerde taakaspecten