Academisch denken II

14
CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 1 Academisch denken II een introductie tot filosofie deel II, metafysica Alfred Driessen, [email protected]

description

Dit is deel II in een serie van 3 inleidingen in het academisch denken. Daarbij worden de uitgangspunten van de klassieke metafyscia genoemd, zoals die bij voorbeeld door Aristoteles werden gebruikt. Door de analyse van de verandering komt men tot de begrippen materie en vorm (hylemorfisme) en tot de 4 aspecten van oorzakelijkheid. Tot het metafysica behoren ook de godsbewijzen, waarbij rationele argumenten voor het al dan niet bestaan van God worden gegeven.

Transcript of Academisch denken II

Page 1: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 1

Academisch denken IIeen introductie tot filosofie

deel II, metafysica

Alfred Driessen,[email protected]

Page 2: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 2

abstractie: 3e stap,

volgende abstractie:

kunnen dingen bestuderen die

immaterieel zijn die ook immaterieel

kunnen worden gedacht

God, engelen, substantie, wezen der

dinge, liefde

niveau van

zijnde op zich, zijnde als zodanig

ontologie of metafysica

bestudeert

-- structuur van het zijnde

-- relaties tussen zijnde

Page 3: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 3

basis van bewijs

beginsel van tegenspraak:

Wat is kan niet tegelijk en in hetzelfde opzicht niet-zijn.

daarnaast

beginsel van identiteit:

a=a

beginsel van uitgesloten derde:

tussen zijn en niet-zijn van hetzelfde iets bestaat geen derde

beginsel van voldoende grond

alles heeft zijn grond binnen of buiten zichzelf

Page 4: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 4

Uitgangspunten van de metafysica I

Metafysica is de wetenschap van het zijnde als zodanig

veronderstelling (en empirisch gegeven):

realiteit is kenbaar

Aristoteles: scepticisme is tegenstrijdig met zichzelf

principe van niet tegenspraak:

het is onmogelijk voor iets tegelijk te zijn en niet te zijn

in dezelfde betekenis en in hetzelfde subject

principe van causaliteit

Datgene wat tot zijn komt of wordt bewogen, komt tot

het zijn of is bewogen door een andere.

Page 5: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 5

analyse van verandering bij Aristoteles

analogie met klei

vormloze klei => gezicht => vormloze klei => vaas

klei: op zich onbepaald: materie (hyle)

gezicht, vaas: iets dat bepaalt: vorm (morphe)

==> Hylemorfisme

verandering:zijnde I bestaat uit materie en vorm I

vorm van I vergaat, vorm II komt hiervoor in plaats

zijnde II bestaat nu uit materie en vorm II

Page 6: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 6

moderne analogie van materie en vorm

hardware - software

software is altijd in een hardware

device geïmplementeerd,

voorbeeld: programma file op memory-stick

op CD

op hard-disk

op ponscard

als code op papier geschreven

hardware, die ingeschakeld is, heeft altijd een zekere informatie, i.e.

software

voorbeeld: tv scherm film

tele-tekst

'sneeuw' als alleen ruis als input

In de taal van Aristoteles: informatie, de vorm, moet altijd

geïmplementeerd zijn in een soort hardware, het materiaal, anders is

het niet reeel, maar alleen virtueel, virtual reality

Page 8: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 8

De materiële oorzaak

Page 9: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 9

De vormoorzaak

Page 10: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 10

De werkoorzaak

Page 11: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 11

De doeloorzaak

Page 12: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 12

De vier oorzaken van Aristoteles II

De vier oorzaken of beter aspecten van oorzakelijkheid

I) materiële oorzaak: waaruit bestaat het?

II) vormoorzaak: wie of wat bepaalt het?

III) werkoorzaak: wie of wat veroorzaakt het?

IV) doeloorzaak: waarom of waarvoor bestaat het zo en

niet anders?

In natuurwetenschappen (Science): doeloorzaak (IV)

speelt geen rol.

Page 13: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 13

Uitgangspunten van de metafysica II

Het zijnde is samengesteld, niet eenvoudig

want het bestaat uit:

a) het subject dat act van zijn heeft, met zijn wezen

b) de act van zijn, dat het subject daadwerkelijk laat

bestaan.

Alle dingen zijn beperkt door hun wezen, hebben niet

volheid van zijn, zijn dus van buiten veroorzaakt.

Er is dus een zijn nodig, dat niet door zijn wezen wordt

beperkt.

=> godsbewijzen

(heel actueel: Hawking, evolutionisme: genre:

godsbewijzen, ook al ontkennen juist bestaan van God)

Page 14: Academisch denken II

CSR: Culture, Science and Religion Academisch denken II Leidenhoven 13 oktober 2010 pagina 14

Uitgangspunten van de metafysica III

Er is dus een zijn nodig, dat

niet door zijn wezen wordt

beperkt.

Dit wezen wordt God

genoemd:

het wezen van God is het

zijn: geen samenstelling van

zijn en wezen.

Jahwe: Ik ben die er is.

Exodus 3,14