DeWiershoeck-Kinderwerktuin,dinsdag27september2016Bestenatuurliefhebber/-ster,Enalweerwasheteenprimadagomopdetuinenrondtescharrelen.Dezonscheen,detemperatuurwasaangenaamendewindwasniethinderlijk.Watwileenmensnogmeer?Nou, ikweethetwel. Interessanteonderwerpen om te fotograferen. En zelfs diewaren aanwezig, niet in grote getale,maar zewaren erwel.Gelukkiglietenenkelenzichooknognaartevredenheidfotograferen.

Alvroegtijdensdeexcursiezagikeenblauwtjevliegen,maarzegingsteedslaagopeenstruikofop de grond zitten. En voordatik (op de knieën) een foto konmaken, was ze al weerverdwenen. Na meerderemislukte pogingen had ik tochnog succes en kon ik ditboomblauwtjefotograferen.Debovenkantvandevleugelsisbij het mannetje wateriglichtblauw met smalle zwarteranden en bij het vrouwtjelichtblauw met brede tot zeerbrede zwarte randen. Devlinder is met name goed te

herkennenaandezilverwittetotlichtblauweonderzijdevandevleugelwaaropzwartestippentezienzijn.HetboomblauwtjevliegtinNederlandenBelgiëintweegeneratiesperjaar.Deeerstegeneratievanapriltotjuniendetweedegeneratieinjuli,augustusenbeginseptember.Somsisereenderdegeneratiedievliegtvaneindaugustustothalverwegeoktober.

Opdebladerenvandewilgzatentientallenkleine‘zwarte’enbronskleurigekevertjes.Hetzijnwilgenhaantjes,zevretengatenindebladeren.Omdatermeerderegeneratiesperjaarzijn,kunnenbijeenzwareaantastingjongebomenafsterven.Hetimagoheefteenlengtevan4-5mm.Hetlichaamisafgerondenheefteenmetalenglans. Er zijn twee soorten, de bronzen wilgenhaan (foto) heeft een bronskleur, de blauwe wilgenhaan is(donker)blauwgroenvankleur.

Deeerstekeerdatikdehoornaarvoordelenskreegzatzehelaasindeschaduw.Gelukkigkwamikhaarlaternogweertegenennuzatzewelmooi inhet licht. Ikhebgeenideehoegrootdehoornaarprecieswas.Eenkoninginkantot4cmgrootworden,werksterszijn18tot25mmgrootendemannetjesmaximaal28mm.Dehoornaar was de afgelopen weken negatief in het nieuws omdat fietsers werden aangevallen. Over hetalgemeenvaltdehoornaardemensnietlastig.Dewerkstersjagenopallerleiinsecten,dievervolgenswordenontdaanvandenietbruikbare (nietvoedzame)delen.Hetdeeldatoverblijftwordt fijngekauwdennaarhetnestgebrachtalsvoedselvoordelarven.Volwassenhoornaarszijn“vegetariër”,zeetengeendierlijkvoedselmeer.

Volwassen hoornaars voeden zich met suikerrijke plantensappen. Dat deed deze hoornaar ook. Ze kwamsteedsweer terugnaar debeschadigde stengel van een zonnebloem.Dehoornaar stoorde zichminder aanmijn aanwezigheid dan aan die van enkele ‘gewone’ wespen, die ook wel houden van suikerrijkeplantensappen.Dehoornaarwerdmeerderekerendoortweewespenverjaagd,maarkwamsteedsevenlaterweerterug.

Indeloopvandemiddagzagikweereenkleineblauwevlindervliegen.Ditkeerwashetechtereenmannetjeicarusblauwtje.Mannetjeszijnaandebovenzijdeegaalblauw,veelvrouwtjeszijnvanbovenbruingekleurdmetoranjevlekjes.HeticarusblauwtjekomtalgemeenvoorinheelEuropa,ookinNederlandenBelgiëisdevlinderzeeralgemeen.Devliegtijdisvanapriltotenmetoktober.Derupsoverwintert.

Erblijkenmeerdan1000soortenbonentezijn.Bonenwordenwelarmeluisvoedselgenoemd,maarhetisdansoms wel heel mooi armeluisvoedsel. Deze paars-zwarte boon is waarschijnlijk de Stiense pronkboon: elkepaars-zwartebooniseenmini-schilderijtje.Bonendragenmooieverhalenmetzichmee.ZogroeidehetWieringerboontjealopWieringentoenhetnogeenZuiderzee-eilandwas.Helaaswerddeboonvervangendoordebruineboon,enverdweenuitNederland.StichtingDeOerakkervondmetdeopkomstvaninternetindejaren’90echtereenonlinezadenlijstuitdeVSmetdeWieringerboonerop,waardoorhijweernaarNederlandkonwordenteruggehaald.Hetjaar2016isdoordeVerenigdeNatiesuitgeroepentothetJaarvandeBoon.

In ons land komen 14 soortenbijvliegen voor en de meestelijkensterkopelkaar.Ditzoudekleine bijvlieg kunnen zijn.Baltsende mannetjes van dekleine bijvlieg zweven vlakboven de vrouwtjes en volgenze van bloem tot bloem. Ditmannetjedookafentoeophetfoeragerende vrouwtje omdirectdaarnaerweerboven tezweven.

Ikheblanggetwijfeld. Isheteengewonekruisspinoftocheenviervlekwielwebspin?Gelukkigvondikophetnethetantwoordopdezeprangendevraag.Despecialemanierwaaropspinnenafvalstoffen inhun lichaamverwerken,heeftinvloedopdekleurendiewezien.Tijdensdeverteringenbijdeafbraakvaneiwittenkomengevaarlijkeengiftigeafvalstoffen(ammoniumionen)vrij.Despinzetdezestoffenominguanine.Guanine is inwaterzogoedalsonoplosbaarenkristalliseertgemakkelijk.Spinnenscheidennietalleguanineuit,maar slaaneengrootdeel als kristallenop in speciale cellenaandeuiteindenvandedarmblindzakken.Deze lichtreflecterende kristallen drukken van binnen tegen de spinnenhuid. Als de spinnenhuid weinigpigmentbevat,zijndezetopjeszichtbaarindevormvanwittevlekken,watbijeenkruisspinvaakresulteertineenkruisvormigewittetekening.Heeftdespinnenhuidwelveelpigment,danvormtdezeguanineeenreflectielaagindehuidwaarmeedespinprachtige kleuren kan krijgen. In het najaar scheiden nogal wat exemplaren meer guanine af en verliezendaardoorhunwittekruistekening.Dekruisspinkandanergverschilleninkleurentekening.Zekanbleekgeel,oranjeroodtotbruingekleurdzijn.Hierdoorzijnzebetergecamoufleerdineenomgevingwaarindebladerenenandereplantendelenvaakbruinverkleuren.Datzorgtbijeenaantalwaarnemersvoorverwarring,wanthoeherkenjeeenkruisspinzonderkruistekening?Goedkijkenisdusdeboodschap.Info:https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=18473

Meidoorniseenstruikofboomwaarvanwezowel indelentealsookinhetnajaarkunnengenieten:vandestralendwittebloesem inmeien vandevele rodebesjes inhetnajaarendewinter.DezemeidoornopdeKinderwerktuin heeft niet alleen rode bessen, maar ook nog weer een klein aantal bloemen. Het geslachtomvathonderdensoorten,daarvankomen indeBeneluxdriesoorten inheemsvoor.Ditmoetdeeenstijligemeidoorn zijn. De bloemen zijn 0,8-1,5 cm breed. De komvormige kroonblaadjes overlappen elkaargedeeltelijk.Erzijnmeeldradenmetpaarsehelmknoppen.Erismaaréénstijl,vandaardenaam.

In het vorige verslag ging het o.a. over de Graphomyia maculata (links), een heel mooi lid van dehuisvliegenfamilie. Dit keer zag ik een vlieg van ongeveer het zelfde formaat en ook met vlekken op hetachterlijf(rechts).Maardeogenzijnandersvankleurendetekeningophetborststukisookheelanders.Ookhet‘schildje’opdegrensvanhetborststukenhetachterlijfzieterandersuit.Ikhebuitgebreidgezochtophetnet,maar ikbengeenvergelijkbarevliegtegengekomen.Als jedenkttewetenwelkevlieghet isdanhoorikdatgraag.Groetjes,Luit