J A A R V E R S L A G 2 0 0 9

2009

2

Doel en taak van de NIWO

De NIWO heeft als doel het bevorderen van het goed functio-neren van de markt van het binnenlandse en grensoverschrij-dende beroepsgoederenvervoer over de weg.

De NIWO wil dit doel bereiken: n door het uitvoeren van de haar in de Wet weg-

vervoer goederen opgedragen taken en werk- zaamheden, waaronder:

• verlening, verlenging en intrekking van vergun- ningen;

• beheer van gegevensbestanden en verstrekken van gegevens uit die bestanden;

• ondersteunen van onderhandelingen in het kader van verdragen over goederenvervoer.

n door het uitvoeren van overige door de overheid aan de NIWO toevertrouwde taken en werkzaam- heden;

n door het uitvoeren van alle overige taken en werkzaamheden, die voor het doel bevorderlijk zijn.

Kwaliteit

De NIWO is ISO9001:2008 gecertificeerd.

STICHTING NATIONALE

EN INTERNATIONALE

WEGVERVOER ORGANISATIE

3

Inleiding

Stichting NIWO Organisatie Financiën Kwaliteitsbeleid Inwerkingtreding Wet wegvervoer goederen (WWG) Nieuwe EU-Verordeningen voor beroepsgoederenvervoer Werkgroep malafide doorstarters VIHB-registratie Registratie bij VWA Bestuurdersattest goederenvervoer Nationaal certificaat personenvervoer Informatieverstrekking Kosten en rentabiliteit Kosten Rentabiliteit

Vergunningen beroepsvervoer Vergunninghouders en –bewijzen Faillissementen Aanvragen, verlengingen en intrekkingen Adviezen Bureau BIBOB Bezwaar- en beroepschriften

Vervoerrelatie met andere landen Bilateraal overleg in 2009 Verklaring bij visumaanvraag Rusland Overzicht uitgegeven ritmachtigingen CEMT-vergunningen

Het vervoer in cijfers Nederlandse vervoercijfers

4

679

101010111112121213

141618

202123242425

2627272829

3031

4

I n l e I d I n g

5

In werking treden Wet wegvervoer goederen Na jaren van voorbereiding is op 1 mei 2009 de nieuwe Wet wegvervoer goederen (WWG) in werking getreden. Dit heeft voor de vergunningverlening een aantal belangrijke wijzigingen met zich mee gebracht. De nieuwe wet kent één vergunning voor beroepsgoederenvervoer over de weg, de huidige Eurovergunning. Bedrijven kunnen geen vergunning voor uitsluitend binnenlands vervoer meer aanvragen. Wel kunnen bestaande binnenlandse vergunninghouders gebruik blijven maken van hun binnenlandse vergunning zolang dezelfde vakbekwame bestuurder in het bedrijf zit.

Verder kan de NIWO een last onder dwangsom opleggen als de vergunninghouder bij intrekking van zijn vergunning in gebreke blijft de vergunningbewijzen te retourneren.Ook zijn de drie eisen om voor een vergunning in aanmerking te komen aangepast. De eis van kredietwaardigheid is verlaagd en sluit nu aan bij de Europese norm. Om de betrouwbaarheid aan te tonen is nu een integriteitsverklaring vereist en om de vakbekwaamheid aan te tonen is nu in alle gevallen het vakdiploma buitenland verplicht.

Daarnaast is de vervoerenquête niet langer een taak van de NIWO, maar van het CBS. Met ingang van het statistiekjaar 2009 is het CBS verantwoordelijk voor het uitvragen van de gegevens bij de beroepsvervoerder.

Nieuwe EU-Verordeningen voor toegang tot het beroep en toegang tot de marktOp 4 december 2009 zijn binnen de Europese Unie twee nieuwe verordeningen van kracht geworden die van belang zijn voor het beroepsgoederenvervoer over de weg. De lidstaten moeten de nieuwe regels uiterlijk twee jaar na inwerkingtreding toepassen, dus uiterlijk 4 december 2011. De NIWO is vertegenwoordigd in de werkgroep die advies geeft over de implementatie van deze verordeningen in de Nederlandse wetgeving.

In de ‘EU-Verordening 1071/2009 inzake de toegang tot het beroep van vervoerondernemer’ wordt nu expliciet bepaald dat een onderneming is gevestigd in de lidstaat die de vergunning afgeeft en dat een postbusadres niet volstaat. Verder worden de rol en de positie van de vervoermanager nader omlijnd. Daarnaast moeten lidstaten een elektronisch register aanhouden, om informatie over ernstige overtredingen en de betrouwbaarheid van bestuurders uit te kunnen wisselen.

De ‘EU-Verordening 1072/2009 inzake de toegang tot de markt van het beroepsgoederenvervoer’ bevat een nieuwe cabotageregeling. Deze regeling houdt in dat een vervoerder in aansluiting op een beladen internationale rit maximaal 3 cabotageritten in een andere lidstaat mag doen binnen een periode van 7 dagen. Deze Europese regels zijn vanaf 14 mei 2010 van toepassing en schuiven eventuele nationale cabotageregels terzijde.

Werkgroep malafide doorstartersBinnen de NIWO is eind 2009 de werkgroep malafide doorstarters in het leven geroepen. De werkgroep bekijkt de mogelijkheden binnen de huidige wet- en regelgeving voor het beroepsgoederenvervoer over de weg om malafide doorstarters aan te pakken. Het maken van een doorstart kan om economische redenen begrijpelijk zijn. In geval van een faillissement kan via een doorstart worden getracht om de gezonde onderdelen van een bedrijf voort te zetten. Het probleem is echter dat er ook situaties zijn dat een onderneming wordt ‘doorgestart’ als er sprake is van faillissementsfraude, de zogeheten malafide doorstarters. Uit onderzoek naar fraude en misbruik bij een faillissement is gebleken dat er vaak sprake is van handelen dat als wederrechtelijk kan worden gekwalificeerd. Deze faillissementen strekken zich uit over alle branches, waaronder ook het vervoer. Het gemiddelde bedrag dat aan onbetaalde vorderingen achterblijft bij deze faillissementen is aanzienlijk. De werkgroep heeft een rapport opgesteld en is op grond van de onderzoeksbevindingen gekomen met verschillende aanbevelingen.

NEA contractNEA en NIWO hebben dit verslagjaar een nieuwe overeenkomst afgesloten voor het uitvoeren van de onderzoeken naar kosten en rentabiliteit in het beroepsgoederenvervoer over de weg. De overeenkomst is aangegaan voor de periode 2010-2012. In de nieuwe overeenkomst is afgesproken dat transportbedrijven met een Eurovergunning een digitale versie van de verschenen rapporten bij de NIWO kunnen aanvragen. Verder is de berekeningsmethode voor de congestiekosten verbeterd, zodat nu alle cijfers jaarlijks geactualiseerd worden. NIWO maakt de belangrijkste resultaten uit de onderzoeken bekend via de website en de nieuwsbrief. Ook de vakpers schrijft regelmatig over de uitkomsten van NEA-onderzoeken, die in opdracht van de NIWO zijn uitgevoerd.

VergunningenEind 2009 telt Nederland 12.235 bedrijven met een vergunning voor beroepsgoederenvervoer over de weg. Er kwamen 559 nieuwe vergunninghouders bij en van 580 bedrijven is de vergunning ingetrokken. Het merendeel van de intrekkingen gebeurt op verzoek van de bedrijven zelf vanwege fusies, overnames en bedrijfsbeëindigingen. Daarnaast leidt een faillissement tot intrekking van de vergunning. In 2009 zijn 155 vergunninghouders failliet gegaan, 74% meer dan in het voorgaande jaar. Verder trekt de NIWO de vergunning in als een bedrijf niet langer aan de eisen van kredietwaardigheid, vakbekwaamheid en betrouwbaarheid voldoet. Eind 2009 staan er 106.667 vergunningbewijzen uit bij in totaal 12.235 bedrijven. Het aantal vergunningbewijzen kan als indicatie gezien worden voor het aantal voertuigen, dat in bezit is van Nederlandse beroepsgoederenvervoerders. Een voertuig moet namelijk altijd een vergunningbewijs aan boord hebben. Gemiddeld bezit een bedrijf 8,7 vergunningbewijzen.

Raad van Beheermei 2010

6

S t I c h t I n g n I W O

7

De NIWO is opgericht in 1946 en wordt bestuurd door een

Raad van Beheer. De NIWO is gevestigd in Rijswijk, van

waaruit het secretariaat de werkzaamheden uitvoert.

De NIWO is een stichting. De NIWO verkrijgt inkomsten uit

de algemene heffing die elke vergunninghouder betaalt.

Verder betaalt de (aspirant) vergunninghouder een

vergoeding voor het aanvragen van diverse soorten

vergunningen. De heffingen en vergoedingen zijn in

beginsel kostendekkend.

Organisatie

Het bestuur van de NIWO wordt gevormd door een Raad van Beheer. Deze bestaat uit vertegenwoordigers van een zestal organisaties, die de verschillende belangen in het beroeps-goederenvervoer over de weg vertegenwoordigen. De Minister van Verkeer en Waterstaat heeft deze organisaties aangewezen. Daarnaast benoemt de Minister twee onafhankelijke leden. De Raad kiest uit de twee onafhankelijke leden een voorzitter en kiest een vice-voorzitter uit alle leden.

Bij vergaderingen kan een toehoorder van het Ministerie aanwezig zijn. In 2009 kwam de Raad van Beheer zes keer in Rijswijk bijeen. De vergunningverlening is gedelegeerd aan de Commissie Vergunningverlening Beroepsgoederenvervoer (CVB). De CVB vergaderde in 2009 veertien keer.

De Raad van Beheer heeft uit zijn midden een Commissie Financiën samengesteld. Deze adviseert de Raad van Beheer in financiële aangelegenheden. De Raad van Beheer kan de Commissie Financiën machtigen om namens hem op te treden. De Raad van Beheer wordt bij de uitvoering van zijn taken bijgestaan door het secretariaat. Dit secretariaat zorgt voor de voorbereiding en uitvoering. De directeur van het secretariaat is tevens secretaris van de Raad van Beheer en de CVB. Per 31 december 2009 waren er 32 personen werkzaam op het secretariaat in Rijswijk.

Samenstelling Raad van Beheer en CommissiesEr zijn in 2009 veel wijzigingen in de samenstelling van de Raad van Beheer en de Commissies. Met ingang van 1 januari 2009 vertegenwoordigen de heren Van der Ent, Kuijken en Wiegerink TLN. Zij volgen de heren Harreman, Crama en De Waard op. FNV Bondgenoten heeft begin 2009 de heer Van den Dungen aangewezen als opvolger van de heer Heilig. CNV BedrijvenBond wordt vertegenwoordigd door de heer Meijerman, hij volgt de heer Van Egmond op. Met ingang van 1 mei 2009 is de VERN als zesde organisatie toegevoegd aan de Raad van Beheer, de VERN wordt in de Raad vertegenwoordigd door de heer De Waardt. Met als doel het totaal aantal Raad van Beheer zetels te handhaven op tien bleek TLN bereid van vier naar drie zetels te gaan. Als onafhankelijk lid is de heer Van der Harst benoemd, die eerder TLN vertegenwoordigde. Hij neemt de plaats in van de heer Kooijmans. De samenstelling van de Raad van Beheer en de Commissies per 31 december 2009 staat in het overzicht vermeld. Achter de vertegenwoordigers staat het jaar vermeld waarin zij deze functie zijn gaan vervullen.

Directiewisseling per 1 februari 2010Op 1 februari 2010 is de heer Tjeerd Greidanus aangetreden als directeur van de NIWO. Hij heeft het roer overgenomen van de heer Frans Vrins, die van een prepensioenregeling gebruik heeft gemaakt. De heer Greidanus heeft met meer dan 30 jaar ervaring in de logistieke sector zijn sporen ruimschoots verdiend. Hij zal er voor zorgen dat de NIWO als vergunningverlenende organisatie op een efficiënte manier haar werk doet. Een belangrijke rol is weggelegd voor verdere digitalisering. De heer Greidanus streeft ernaar om het takenpakket van de NIWO uit te breiden met andere vergunningverlenende taken. De NIWO is een betrouwbare en integere organisatie zonder winstoogmerk. Dankzij uitbreiding van het takenpakket kunnen de kosten beter gespreid worden en de uiteindelijke tarieven en heffingen voor vergunningen laag gehouden worden.

8

Samenstelling Raad van Beheer per 31 december 2009

Voorzitter drs. M.C. van der Harst (2001) Vice-voorzitter ir. A.J. Toet (2009) Secretaris drs. F.H. Vrins (1997) Adj. Secretaris mr. P.Th.J.M. Hamilton (2003)

Organisaties Leden Plaatsvervangersn Transport en Logistiek Nederland (TLN) D. van der Ent (2009) J. Boonstra (2009) A.C.J.M. Kuijken ( 2009) mr. F.J.D. Wiegerink ( 2009 )

n Koninklijk Nederlands Vervoer (KNV) ir. A.J. Toet (2008) mr. P.W. Kievit (2009)

n EVO ing. R.J. Slotema (2002) drs. M.J.H. van der Kuijl (2002)

n FNV Bondgenoten drs. H.E.W. van den Dungen (2009) M. Gorter (2005)

n CNV BedrijvenBond A. Meijerman (2009)

n VERN K. de Waardt (2009) -

Onafhankelijken drs. M.C. van der Harst (2009) mr. B.W.M. Wigman (2006)

Ministerie van Verkeer en Waterstaat Toehoorder drs. J.A.A.M. van de Ven (2001)

Samenstelling Commissie Vergunningverlening Beroepsgoederenvervoer per 31 december 2009

Voorzitter F.Th. Kooijmans (2006) Secretaris drs. F.H. Vrins (1997)Adj. Secretaris mr. P.Th.J.M. Hamilton (2003)

Namens de organisaties mr. F.J.D. Wiegerink (2009)

Onafhankelijken F.Th. Kooijmans (2006) mr. B.W.M. Wigman (2006)

Samenstelling Commissie Financiën per 31 december 2009

Voorzitter drs. M.C. van der Harst (2001) Secretaris drs. F.H. Vrins (1997)

Organisaties Ledenn Transport en Logistiek Nederland (TLN) D. van der Ent (2009)

n Koninklijk Nederlands Vervoer (KNV) ir. A.J. Toet (2008)

Onafhankelijk drs. M.C. van der Harst (2009)

9

Financiën

Jaarrekening 2009In de vergadering van 21 april 2010 heeft de Raad van Beheer de jaarstukken over het boekjaar 2009 vastgesteld. De baten bedroegen € 3.781.082, de lasten € 4.076.231. Het negatieve saldo was € 295.149. Het geraamde saldo over 2009 was € 333.541 eveneens negatief. Het geraamde en het definitieve saldo over 2009 liggen geheel in lijn met het beleid om het gemiddelde saldo over vijf jaar budgettair neutraal te laten zijn. Dit beleid is in gang gezet met ingang van het boekjaar 2009.

Begroting 2010De begroting over 2010 laat een begroot negatief saldo zien van € 178.603. Dit is conform het hiervoor geschetste beleid.

Voor 2010 gelden de volgende tarieven (excl. BTW):

Vergunningen en vergunningbewijzenAanvraag Eurovergunning € 235,00Verlenging Eurovergunning € 120,00Aanvraag Eurovergunning na wijziging rechtsvorm € 165,00Aanvraag tijdelijke voortzetting Eurovergunning € 40,00Aanvraag blijvende voortzetting Eurovergunning € 235,00Eurovergunningbewijs (ofwel: gewaarmerkte kopie Eurovergunning) € 28,35

Heffing op basis van het aantal vergunningbewijzenVrachtauto binnenland/buitenland per jaar € 21,50

Bilaterale documentenRitmachtiging € 5,00Termijnmachtiging € 50,00

CEMT-vergunningenAanvraag CEMT-jaarvergunning € 350,00CEMT-jaarvergunning € 140,00Verhuisvergunning € 70,00

Documenten bestuurdersattest voor niet-EU-chauffeurs Aanvraag bestuurdersattest goederenvervoer € 135,00Verlenging bestuurdersattest goederenvervoer € 130,00Aanvraag nationaal certificaat personenvervoer € 100,00Verlenging nationaal certificaat personenvervoer € 50,00

Documenten voor visumaanvraagVerklaring visum Rusland € 50,00

10

Kwaliteitsbeleid

De NIWO streeft naar levering van kwalitatief hoogwaardige diensten, naast vanzelfsprekend efficiënte vergunningverlening. Hiermee geeft de NIWO invulling aan een van de elementen van de Toezichtvisie van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat op de NIWO.

ISO-certificeringSinds 2008 is de NIWO ISO-gecertificeerd en sinds 2009 is dit tegen de nieuwste norm 9001:2008. De NIWO beschikt over een kwaliteitsmanagementsysteem ter verbetering en borging van de huidige kwaliteit. In dit systeem staat beschreven wat is afgespro-ken op het gebied van kwaliteit, arbo en milieu met betrekking tot de werkprocessen, de klantgerichtheid en de klachtenproce-dure. Bij certificering wordt in de praktijk getoetst of alle proces-sen en afspraken zijn nagekomen. Jaarlijks toetst een externe auditor van Bureau Veritas of de NIWO voldoet aan de ISO-norm.

Front-OfficeSinds 2009 komen telefonische vragen in eerste instantie terecht bij het Front-Office. De NIWO streeft ernaar om bellers hier zo snel en goed mogelijk te woord te staan. Specifieke vragen over bijvoorbeeld een lopende vergunningaanvraag worden doorverbonden met de behandelaar. De behandelaars zijn ook direct bereikbaar via hun doorkiesnummer dat vermeld wordt in de correspondentie.

KlanttevredenheidsonderzoekIn 2009 is een klanttevredenheidsonderzoek gehouden onder een geselecteerde groep bedrijven. De vragen hadden betrekking op diverse diensten van de NIWO, zoals de aanvraag en verlenging van een vergunning, vergunningbewijs of ritmachtiging. Maar ook de meningen en behoeften met betrekking tot de website en publicaties werden gepeild. De respondenten waren tevreden over de afhandelingssnelheid van de aanvraag of verlenging. Wel willen ze graag de aanvraag of verlenging via internet kunnen regelen. Verder bestaat de behoefte om de voortgang van de aanvraag digitaal te kunnen volgen. Daarnaast zou men graag een digitale nieuwsbrief zien. De NIWO is inmiddels aan de slag met het realiseren van de wensen.

Inwerkingtreding Wet wegvervoer goederen (WWG)

Op 1 mei 2009 is de nieuwe Wet wegvervoer goederen (WWG) in werking getreden. Dit heeft voor de vergunningverlening een aantal belangrijke wijzigingen met zich mee gebracht.

Allereerst kent de WWG geen aparte vergunning voor binnen-lands vervoer meer. Dit heeft de volgende praktische gevolgen:n Eurovergunninghouders hebben geen binnenlandse vergun-

ning meer nodig.

n Nieuwelingen kunnen alleen nog maar een Eurovergunning aanvragen, ook als ze alleen maar binnenlands vervoer doen; ze moeten dan naast het vakdiploma binnenland ook beschikken over het vakdiploma buitenland.

n Bestaande binnenlandse vergunninghouders kunnen gebruik blijven maken van hun binnenlandse vergunning zolang dezelfde vakbekwame bestuurder in het bedrijf zit; valt deze vakbekwame bestuurder weg, dan moet er een Eurovergunning worden aangevraagd en moet de nieuwe vakbekwame bestuurder ook beschikken over het vakdiploma buitenland.

Verder moet volgens de WWG bij een wijziging van de rechts-vorm een geheel nieuwe aanvraag worden ingediend. Er wordt getoetst op de eisen van vakbekwaamheid, kredietwaardigheid en betrouwbaarheid. Is er sprake van voortzetting van hetzelfde bedrijf, dan wordt een gereduceerd tarief in rekening gebracht voor de aanvraag.

De eis van kredietwaardigheid: € 9.000 voor het eerste voertuig en € 5.000 voor ieder volgend voertuig. Er geldt geen minimumeis meer van € 18.000. Bij de verlenging van de vergunning worden ook andere verklaringen geaccepteerd dan accountants-verklaringen.

De eis van betrouwbaarheid: de verklaring omtrent het gedrag wordt vervangen door de integriteitsverklaring. De integriteitsverklaring wordt afgegeven voor natuurlijke personen en voor rechtspersonen. Bij de toetsing houdt het Ministerie van Justitie niet alleen rekening met veroordelingen voor strafbare feiten, maar ook met vonnissen van de burgerlijke rechter wegens overtreding van de CAO-bepalingen.

De vervoerenquête is geen taak van de NIWO meer, maar van het CBS. Met ingang van het statistiekjaar 2009 is het CBS verantwoordelijk voor het uitvragen van de gegevens bij de beroepsvervoerder.

De NIWO kan een last onder dwangsom opleggen als de vergunninghouder bij intrekking van zijn vergunning in gebreke blijft de vergunningbewijzen te retourneren.

De inschrijvingsplicht voor het eigen vervoer is komen te vervallen. Voor het vervoer van goederen voor eigen rekening is geen inschrijving van de SIEV meer nodig. Het concernvervoer binnen Nederland wordt aangemerkt als eigen vervoer.

Nieuwe EU-Verordeningen voor beroepsgoederenvervoer

Op 4 december 2009 zijn binnen de Europese Unie twee nieuwe verordeningen van kracht geworden die van belang zijn voor het beroepsgoederenvervoer over de weg. Het betreft de

11

EU-Verordening 1071/2009 inzake de toegang tot het beroep van vervoerondernemer en de EU-Verordening 1072/2009 inzake de toegang tot de markt van het beroepsgoederenvervoer. De nieuwe verordeningen zijn nog niet van toepassing. De lidstaten moeten de nieuwe regels uiterlijk twee jaar na inwerkingtreding toepassen, dus uiterlijk 4 december 2011. De nieuwe cabotageregels moeten wel al vanaf 14 mei 2010 van toepassing zijn.

Toegang tot beroepIn de ‘Verordening toegang tot het beroep’ wordt geregeld welke eisen gelden voor vergunningverlening en hoe op deze eisen wordt gecontroleerd. Nieuw ten opzichte van de huidige situatie is, dat expliciet wordt bepaald dat de onderneming feitelijk moet zijn gevestigd in de lidstaat die de vergunning afgeeft en dat een postbusadres niet volstaat. Verder worden de rol en de positie van de vervoermanager nader omlijnd. De vervoermanager is in feite de vakbekwaam bestuurder die we nu ook al kennen. Nieuw is echter dat deze vervoermanager zijn betrouwbaarheid kan verliezen als binnen het bedrijf ernstige overtredingen worden begaan van de vervoergerelateerde voorschriften. Een vervoermanager die zijn betrouwbaarheid verliest, wordt gedurende twee jaar ongeschikt verklaard het beroep van vervoermanager uit te oefenen.

Verder moeten de lidstaten een elektronisch register aanhouden met gegevens van de vergunninghouders. Het betreft gegegens (naam, adres, woonplaats) van de vergunninghouder, maar ook gegevens van de vervoermanager en gegevens over de vergunningen. De elektronische registers van de lidstaten moeten aan elkaar gekoppeld worden en er moet informatie worden uitgewisseld over ernstige overtredingen en over de betrouw-baarheid van de vervoermanagers.

In Nederland is een werkgroep in het leven geroepen, die moet nadenken over de implementatie van de verordeningen in de Nederlandse wetgeving. Daarbij komt vooral ook de invoering van het elektronisch sanctieregister aan de orde en de rol van de verschillende organisaties daarin. De NIWO is vertegenwoordigd in deze werkgroep.

Toegang tot de marktDe ‘Verordening toegang tot de markt’ bevat een nieuwe cabotageregeling. Deze regeling houdt in dat een vervoerder uit een lidstaat in aansluiting op een beladen internationale rit maximaal 3 cabotageritten in een andere lidstaat mag doen binnen een periode van 7 dagen. Een Nederlandse vervoerder bijvoorbeeld die beladen van Venlo naar Dortmund rijdt en daar lost, kan vervolgens 3 ritten doen tussen Dortmund en München binnen een periode van 7 dagen. Hij kan daarna pas weer een nieuwe cabotagerit doen in Duitsland als hij Duitsland heeft verlaten en opnieuw beladen is binnengekomen. In tegenstelling tot de overige voorschriften van de nieuwe verordeningen zullen

de nieuwe cabotageregels al vanaf 14 mei 2010 van toepassing zijn. Nationale cabotageregels die afwijken van de nieuwe Europese regels worden daarmee ter zijde geschoven.

Werkgroep malafide doorstarters

Binnen de NIWO is eind 2009 de werkgroep malafide doorstar-ters in het leven geroepen. De werkgroep bekijkt de mogelijk-heden binnen de huidige wet- en regelgeving voor het beroeps-goederenvervoer over de weg om malafide doorstarters aan te pakken.

Het maken van een doorstart kan om economische redenen begrijpelijk zijn. In geval van een faillissement kan via een doorstart worden getracht om de gezonde onderdelen van een bedrijf voort te zetten. Het probleem is echter dat er ook situaties zijn dat een onderneming wordt ‘doorgestart’ als er sprake is van faillissementsfraude, de zogeheten malafide doorstarters.

Uit onderzoek naar fraude en misbruik bij faillissement is gebleken dat bij veel faillissementen sprake is van handelen dat als wederrechtelijk kan worden gekwalificeerd. Deze faillis-sementen strekken zich uit over alle branches, waaronder ook het vervoer. Het gemiddelde bedrag dat aan onbetaalde vorderingen achterblijft bij deze faillissementen is aanzienlijk.

De werkgroep heeft een rapport opgesteld en is op grond van de onderzoeksbevindingen gekomen tot de volgende aanbevelingen:

n Afspraken maken met de Belastingdienst, pensioenfondsen, curatoren en accountantsorganisaties om informatie over malafide doorstarters uit te wisselen. Deze afspraken kunnen bijvoorbeeld worden neergelegd in een convenant.

n Afspraken maken met het Openbaar Ministerie teneinde aandacht te geven aan de tipfunctie van de Officier van Justitie.

n Jaarlijkse toets van de kredietwaardigheid op de risicoge-vallen.

n Bepleiten dat bij de implementatie van de EU-Verordening de ruimte die de verordening biedt op het punt van de betrouw-baarheid en het risicotoezicht wordt benut.

n In stand houden van de werkgroep ‘malafide doorstarters’ om de onderzoeksresultaten en de aanbevelingen uit het rapport nader uit te werken.

n De mogelijkheden bekijken onder welke voorwaarden een aparte stichting kan worden opgericht ten behoeve van schuldeisers, waarin gelden bijeen worden gebracht voor onderzoeken naar malafide bedrijven.

12

VIHB-registratie

Bedrijven die zich in Nederland bezig houden met inzamelen, vervoeren, verhandelen en bemiddelen van bedrijfsafvalstoffen of gevaarlijke afvalstoffen moeten zijn vermeld op een landelijke lijst, de VIHB-lijst. De NIWO verzorgt sinds 1 mei 2004 namens de Minister van VROM de registratie op de lijst. Eind 2009 staan er 11.707 bedrijven op de VIHB-lijst geregistreerd, waarvan er 4.400 ook bij de NIWO geregistreerd staan als transport-onderneming met een vergunning voor beroepsgoederenvervoer over de weg. De andere bedrijven zijn vooral binnenschippers, buitenlandse transportbedrijven met een vergunning voor beroepsgoederenvervoer over de weg en inzamelaars. Een VIHB-registratie geldt voor een periode van vijf jaar. De eerste registra-ties uit 2004 zijn in 2009 komen te vervallen. Een groot deel van deze registraties is in 2009 vernieuwd.

Registratie bij VWA

Op 1 januari 2006 is nieuwe Europese wetgeving over de hygiëne van levensmiddelen en diervoeders in werking getreden (Verordening (EG) nr. 852/2004 en Verordening (EG) nr. 183/2005). Als gevolg hiervan moeten alle bedrijven die levensmiddelen en/of diervoeders produceren, verwerken, opslaan, vervoeren, of verhandelen zich laten registreren bij de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA). De VWA heeft met een aantal relevante product- en bedrijfschappen afgesproken, dat deze organisaties de NAW-gegevens (naam, adres, woonplaats) van bij hen geregistreerde bedrijven beschikbaar stellen. Ook met de NIWO is deze afspraak gemaakt. Voordeel voor deze bedrijven is, dat ze zich niet nog eens apart hoeven te registreren bij de VWA en daarvoor extra kosten moeten maken.

Bedrijven kunnen bij de aanvraag voor de Eurovergunning aangeven of zij levensmiddelen en/of diervoeders gaan transporteren en of zij willen dat de gegevens aan VWA beschikbaar gesteld worden. Bedrijven die nog niet bij VWA staan geregistreerd en wel levensmiddelen en/of diervoeders vervoeren kunnen zich bij de NIWO melden. Per 31 december 2009 heeft de NIWO van 3.197 bedrijven gegevens doorgestuurd naar de VWA.

Bestuurdersattest goederenvervoer

Op basis van Verordening (EG) nr. 484/2002 moeten de wegtransportbedrijven, die niet-EU-chauffeurs inschakelen, vanaf 19 maart 2003 voor deze chauffeurs beschikken over een zogenaamd bestuurdersattest. In 2003 is daartoe de Regeling bestuurdersattest in werking getreden, waarmee dit in Nederland is geïmplementeerd. In de regeling wordt de NIWO aangewezen als instantie die de bestuurdersattesten in Nederland uitgeeft. In de regeling zijn ook de voorwaarden aangegeven waaronder de NIWO een bestuurdersattest afgeeft.

Een bestuurdersattest wordt afgegeven als het transportbedrijf voor de betreffende chauffeur beschikt over een tewerkstellingsvergunning en de betreffende chauffeur beschikt over een getuigschrift vakbekwaamheid (het zogenaamde chauffeursdiploma). Voor wat betreft de geldigheidsduur van het bestuurdersattest wordt aangesloten bij de periode waarvoor de tewerkstellingsvergunning of de verblijfsvergunning met recht op arbeid door het CWI is afgegeven, met een maximum van vijf jaar. Een bestuurdersattest kan daarna worden verlengd.

In 2009 zijn 45 bestuurdersattesten verlengd en er zijn 51 nieuwe bestuurdersattesten afgegeven. In totaal waren er per ultimo 2009 273 bestuurdersattesten afgegeven voor chauffeurs uit niet-EU-landen. Het betreft vooral chauffeurs met de Turkse nationaliteit.

Nationaal certificaat personenvervoer

Op 27 augustus 2008 is de ‘Regeling vakbekwaamheid bestuurders’ in de Staatscourant gepubliceerd. De regeling dient ter implementatie van Richtlijn nr. 2003/59/EG betreffende de vakbekwaamheid, de opleiding en nascholing van bestuurders van voertuigen in het goederen- en personenvervoer.In de regeling is onder meer bepaald dat de NIWO nationale certificaten afgeeft aan bestuurders die in dienst van of voor een in Nederland gevestigde onderneming personenvervoer verrichten en onderdaan zijn van een niet-EU-land. Met deze certificaten wordt aangetoond dat de betreffende niet-EU-chauffeur voldoet aan de vakbekwaamheidseisen volgens de EU-normen. Voor de afgifte van deze certificaten wordt aangesloten bij de werkwijze zoals die in de ‘Regeling bestuurdersattest’ is neergelegd voor niet-EU-chauffeurs die goederenvervoer verrichten.

Het nationale certificaat personenvervoer wordt afgegeven als de aanvrager beschikt over een tewerkstellingsvergunning en als de aanvrager met bewijzen van de aangewezen exameninstantie (CBR/CCV) aantoont dat hij de basiskwalificatie heeft behaald en de nascholing heeft afgerond.De plicht om een nationaal certificaat mee te voeren voor niet-EU-chauffeurs in het personenvervoer geldt vanaf 10 september 2008. De in Nederland gevestigde busondernemingen kunnen bij de NIWO een certificaat aanvragen met een daarvoor bedoeld aanvraagformulier. Een nationaal certificaat is vijf jaar geldig en kan daarna worden verlengd.

Informatieverstrekking

Vergunninghouders worden via de NIWO-website (www.niwo.nl), NIWO-Mededelingen en de NIWO-Gids op de hoogte gehouden van ontwikkelingen in het wegvervoer. De NIWO-Objectief is dit verslagjaar niet verschenen.

NIWO-websiteOp de NIWO-website staat uitgebreide informatie over onder andere de aanvraagprocedure voor de ondernemersvergunning in het beroepsgoederenvervoer over de weg. Vrijwel alle benodigde formulieren en toelichtingen staan op de site en anders kunnen ze via de site besteld worden. Ook voor bedrijven die al in bezit zijn van een ondernemersvergunning is veel informatie aanwezig, zoals branche-informatie over de kostenontwikkeling en rentabiliteit, vervoercijfers, de relevante wet- en regelgeving en de benodigde ritvergunningen voor vervoer op landen buiten de Europese Unie. Verder zijn alle Mededelingen en NIWO-Objectieven er per artikel terug te vinden. De NIWO-Objectief en het jaarverslag kunnen via de site aangevraagd of gedownload worden.Naast informatie over het beroepsgoederenvervoer bevat de site ook de zogenaamde VIHB-lijst van het Ministerie van VROM. Bedrijven die zich op Nederlands grondgebied bezig houden met vervoer, inzameling, handel en/of bemiddeling van bedrijfsafvalstoffen en gevaarlijke stoffen moeten zich op deze lijst bij de NIWO laten registreren.

NIWO-Gids met actuele wet- en regelgevingDe NIWO-Gids bevat de relevante wet- en regelgeving, waaronder de Wet wegvervoer goederen (WWG), internationale regelingen zoals die van de CEMT en EU-Verordeningen en informatie over de benodigde ritmachtigingen voor de verschillende landen. De NIWO-Gids is via de NIWO-website te raadplegen en te downloaden. Deze digitale NIWO-Gids wordt bijgewerkt zodra er wijzigingen zijn.

NIWO-MededelingenIn het verslagjaar zijn 11 NIWO-Mededelingen uitgebracht, nummer 6720 tot en met 6730. Deze Mededelingen worden aan vergunninghouders in het beroepsgoederenvervoer over de weg gestuurd om hen over relevante onderwerpen in te lichten. Alle Mededelingen zijn blijvend terug te vinden op de website. De Mededelingen bevatten informatie over de vergunningverlening volgens de Wet wegvervoer goederen, EU-Verordeningen, bilaterale wegvervoerbesprekingen en de multilaterale CEMT-vergunningen.

13

14

K O S t e n e n r e n t a b I l I t e I t

15

Het transportonderzoekbureau NEA voert in opdracht van

de NIWO onderzoeken uit naar kosten en rentabiliteit in

het wegvervoer. In oktober rapporteert NEA de verwachte

kostenveranderingen voor het volgende jaar. De ver-

wachtingen zijn gebaseerd op aangekondigde loon- en

prijswijzigingen en prognoses van het Centraal Plan

Bureau. In juni verschijnen de definitieve rentabiliteits-

cijfers, deze kunnen pas na het afsluiten van het boekjaar

berekend worden. Tot die tijd worden prognoses gemaakt

op basis van kwartaalcijfers.

In 2009 is met NEA onderhandeld over een nieuwe over-

eenkomst. Deze is aangegaan voor de periode 2010-2012.

In de nieuwe overeenkomst is afgesproken dat transport-

bedrijven met een Eurovergunning een digitale versie van

de verschenen rapporten bij de NIWO kunnen aanvragen.

Verder is de berekeningsmethode voor de congestiekosten

verbeterd, zodat nu alle cijfers jaarlijks geactualiseerd

worden. De voorlopige rentabiliteitscijfers zullen minder

vaak worden bijgesteld.

De NEA onderzoeken hebben in 2009 de volgende kengetallen opgeleverd: n NEA-kostenindexcijfers, elk kwartaaln Geraamde kostenontwikkeling voor komend jaar, elk jaar in

oktobern Voorlopige rentabiliteitscijfers, elk kwartaal n Definitieve rentabiliteitscijfers van het afgesloten jaar, elk jaar

in juni

De resultaten van de onderzoeken maakt de NIWO bekend via de NIWO-Objectief of de NIWO-Mededelingen, het jaarverslag en de website. Ook de vakpers schrijft regelmatig over de uitkomsten van NEA-onderzoeken, die in opdracht van de NIWO zijn uitgevoerd.

16

Kosten

NEA houdt gedurende het jaar alle prijswijzigingen bij van de verschillende kostprijsonderdelen. De kostenontwikkeling in het wegvervoer kan daarmee op de voet gevolgd worden. De toe- of afname van het totale kostenniveau wordt berekend uit gewo-gen stijgingen en dalingen van de verschillende kostprijsonder-delen. Deze weging houdt in dat de stijgingen en dalingen eerst vermenigvuldigd worden met het aandeel van het betreffende kostprijsonderdeel in de totale kosten. De kostenaandelen

worden elk kwartaal aangepast. In tabel 1 is de toename van het kostenniveau weergegeven in indexcijfers voor verschillende deelmarkten in het grensoverschrijdend en in het binnenlands vervoer. NEA rapporteert deze cijfers eens per kwartaal aan de NIWO. In deze indexcijfers zijn de kosteneffecten van congestie, afnemende bereikbaarheid, efficiëntie en productiviteit niet meegenomen.

per deelmarkt

wagenlading

kippers

algemene distributie solo

algemene distributie combinatie

fijnmazige distributie collo

fijnmazige distributie pallet

koel/vries

zeecontainer

tank/bulk

per landrelatie en kernafstand

België/Luxemburg

Duitsland

Frankrijk

Italië

Spanje

Polen

250 km

500 km

500 km

1.500 km

2.000 km

1.000 km

1-10-2009

98,9

98,8

100,5

99,4

103,0

102,1

99,0

97,8

98,2

1-10-2009

99,2

98,2

98,3

98,3

97,7

98,5

1-7-2009

99,2

99,1

100,4

99,6

102,5

101,8

99,4

98,3

98,7

1-7-2009

99,4

98,6

98,7

98,7

98,2

98,8

1-4-2009

98,4

98,3

99,8

98,8

102,4

101,5

98,6

97,2

97,7

1-4-2009

98,6

97,6

97,7

97,4

96,1

97,9

1-1-2009

97,1

96,9

98,9

97,6

101,8

100,8

97,3

95,7

96,3

1-1-2009

97,4

96,2

96,3

96,4

95,4

96,5

gem. 2009

98,8

98,7

100,2

99,2

102,5

101,7

99,0

97,7

98,2

gem. 2009

99,1

98,1

98,2

98,2

97,4

98,4

Grensoverschrijdend vervoer

Tabel 1. Kostenniveau in indexcijfers

Index gemiddeld 2008 = 100

excl. kostenontwikkeling m.b.t. congestie, efficiëntie en productiviteit

Binnenlands vervoer

1-1-2010

101,1

101,0

102,2

101,4

103,9

103,3

101,2

100,4

100,6

1-1-2010

101,2

100,6

100,6

100,3

99,8

100,9

17

KostprijsonderdelenDe prijsverandering van de verschillende kostprijsonderdelen op 1-1-2010 ten opzichte van 1-1-2009 staat in tabel 2 en wordt hierna toegelicht.

Afschrijving voertuigDe afschrijvingskosten zijn met 2,1% gestegen. Deze stijging is voor 80% gebaseerd op het verloop van de catalogusprijzen voor chassis en cabine van een aantal veelvoorkomende merken en types voertuigen en voor 20% op het verloop van de producentenprijzen voor carrosseriebouw.

Rentekosten voertuigDe rentekosten zijn gestegen, deze worden berekend uit de rentevoet en het in het voertuig geïnvesteerde vermogen. De gemiddelde rentevoet steeg gering. Op 1-1-2009 bedroeg deze 4,88%, terwijl de rentevoet op 1-1-2010 op 4,90% lag. De vervangingswaarde van de voertuigen nam toe met 2,1%, waardoor de totale rentekostenstijging uitkomt op 2,5%.

Motorrijtuigenbelasting en EurovignetDe Belastingdienst heeft de tarieven voor de motorrijtuigenbelasting per 1-1-2010 verhoogd met de inflatiecorrectie van 1,9%. Er is uitgegaan van de tarieven voor voertuigen met Euronorm 3 en hoger. De tarieven van het Eurovignet zijn niet veranderd.

Verzekeringen voertuigVolgens informatie van een aantal representatieve verzekerings-maatschappijen zijn de basispremies voor WA-verzekeringen per 1-1-2010 met 0,7% gestegen. De grondslag voor het berekenen van de cascopremie wordt voor 90% bepaald door de stijging van de catalogusprijzen van het materieel met 2,1%. In totaal is de kostenpost verzekeringen op 1-1-2010 ten opzichte van 1-1-2009 voor het binnenlands vervoer met 1,7% gestegen en voor het grensoverschrijdend vervoer met 1,8% gestegen.

BandenVoor de bepaling van de ontwikkeling van de bandenkosten is uitgegaan van de adviesprijzen van een aantal veel voorkomende merken vrachtautobanden. De prijzen zijn in deze periode niet gewijzigd.

BrandstofkostenDe brandstofkosten zijn in 2009 weer gestegen, nadat ze in 2008 sterk waren gedaald. Op 1-1-2009 was de dieselprijs dan ook erg laag. De dieselprijs (bulk, excl. btw) in Nederland bedroeg € 79,60 per 100 liter, op 1-1-2010 bedroeg de prijs € 93,17. Dit is een stijging van 17,0%. Ook in het buitenland nam de prijs weer toe.

Reparatie en onderhoudDe kosten die verband houden met reparatie en onderhoud zijn in 2009 met 2,8% gestegen. Deze kostenpost bestaat voor de helft uit reparatiekosten uitgevoerd door derden. De andere helft bestaat uit kosten die gemaakt worden in de eigen werkplaats, zoals loon en materialen. Ook smeerolie valt onder deze kostenpost.

Tabel 2. Kostprijsonderdelen

Prijsverandering op 1-1-2010 t.o.v. 1-1-2009 in %

afschrijving voertuig

rente voertuig

motorrijtuigenbelasting

Eurovignet

verzekeringen (WA + casco)

n binnenlands vervoer

n grensoverschrijdend vervoer

banden

brandstofprijs in:

n Nederland

n België

n Frankrijk

n Duitsland

n Italië

n Spanje

n Luxemburg

reparatie en onderhoud

loon incl. sociale lasten

verblijf en overige kosten

n binnenlands vervoer

n grensoverschrijdend vervoer

loon incl. sociale lasten

huisvestingskosten

overige algemene kosten

2,1

2,5

1,9

0,0

1,7

1,8

0,0

17,0

14,7

8,8

10,7

6,9

15,5

10,9

2,8

1,6

0,9

0,9

1,6

1,0

1,0

Vaste autokosten

Algemene kosten

excl. kostenontwikkeling m.b.t. congestie, efficiëntie en productiviteit

Variabele autokosten

Kosten rijdend personeel

18

Kosten rijdend personeel Voor de ontwikkeling van het loonkostenniveau is uitgegaan van de wijzigingen van lonen en andere arbeidsvoorwaarden volgens de CAO voor het Beroepsgoederenvervoer over de weg en de verhuur van mobiele kranen, alsmede de ontwikkeling in het werkgeversaandeel van de hierop drukkende sociale lasten. De CAO liep op 31-12-2009 af. De onderhandelingen over een nieuwe CAO zijn nog gaande. De functielonen zijn op 1-10-2009 met 0,9% verhoogd, op 1-1-2010 zijn de sociale lasten gewijzigd. De totale gemiddelde loonkostenstijging per 1-1-2010 ten opzichte van 1-1-2009 is 1,6% voor het rijdend personeel. De vergoeding van verblijfkosten is per 1-1-2010 niet gewijzigd. Voor de overige personeelskosten, die 35% van deze kostenpost uitmaken, is de ontwikkeling van het algemeen prijsniveau gevolgd (1,0%). In totaal zijn de ‘verblijf en overige kosten’ voor het binnenlands vervoer en het grensoverschrijdend vervoer met 0,9% gestegen.

Algemene kostenVoor de prijsstijging van de huisvestingskosten en de overige algemene kosten is de ontwikkeling van het algemene prijsniveau gevolgd; deze bedraagt 1,0%.

KostenaandelenElk kwartaal worden de kostenaandelen bij een groep bedrijven onderzocht. Deze aandelen geven het belang aan van de afzonderlijke kostprijsonderdelen bij die groep bedrijven. Per definitie is dit met inbegrip van de opgetreden kostenstijgingen en -dalingen. De resultaten in grafiek 1 zijn in 2009 waargenomen bij bedrijven die meer dan 50% van hun omzet uit binnenlands of uit grensoverschrijdend vervoer halen.

Rentabiliteit

De rentabiliteitscijfers zijn in 2009 dramatisch teruggelopen. Doordat de reële economie is aangetast is er vanaf het derde kwartaal 2008 een stuk minder vervoerd. Minder vervoer leidt tot een te hoge beschikbare capaciteit in de markt, het materieel wordt niet volledig benut. Uit de bedrijfsresultaten die behaald zijn in de eerste drie kwartalen van 2009 is een raming voor geheel 2009 gemaakt. Volgens deze raming is de gemiddelde rentabiliteit in het binnenlands beroepsgoederenvervoer over de weg in 2009 negatief, -2,1%. Ook de rentabiliteit bij grensoverschrijdende wegvervoerders zakt aanzienlijk en komt uit op min 5,3%, een flinke achteruitgang ten opzichte van 2008. Het grensoverschrijdend vervoer laat al sinds 1999 negatieve cijfers zien, maar was in die jaren nog nooit zo laag. De rentabiliteit is gedefinieerd als het netto-overschot in procenten van de netto-vrachtopbrengst. Deze definitie is in de loop der jaren gemeengoed geworden in de branche. NEA stelt de percentages elk kwartaal bij op basis van onderzoek bij een beperkte groep bedrijven. Als de resultaten van een veel omvangrijkere groep vervoerders zijn geanalyseerd, wordt het definitieve rentabiliteitspercentage bekend gemaakt. In dit verslagjaar zijn dat de cijfers voor 2008, die in grafiek 2 staan vermeld. Deze omvangrijke groep bestaat uit bedrijven met verschillende transportspecialiteiten, die samen representatief zijn voor het Nederlandse wegvervoer.

9,1%

50,5%

16,7%

1,2%

2,3%

5,4%

3,4%

10,2%1,2%

10,0%

48,2%

19,5%

1,2%

2,5%

4,6%

2,8%

10,1%1,1%

bij binnenlandse wegvervoerbedrijven bij grensoverschrijdende wegvervoerbedrijven

Grafiek 1. Waargenomen kostenaandelen

19

28,5 33,5 39,0

12,5 14,5

17,0

31,0 27,0

23,0

28,0 25,0 21,0

2007 2008 2009 raming

% bedrijven in het binnenlands vervoer

36,0 45,0

53,5

24,0

30,0

35,5 14,5

9,0

4,0 25,5

16,0 7,0

2007 2008 2009 raming

% bedrijven in het grensoverschrijdend vervoer

Vier rentabiliteitsklassen De eerdergenoemde rentabiliteitspercentages zijn gemiddelden. Tussen verschillende bedrijven lopen de rentabiliteitscijfers sterk uiteen. In het algemeen zijn het de grotere bedrijven die de beste rentabiliteit weten te halen. Van de binnenlandse vervoerders haalt 21% een rentabiliteit van meer dan 3%, bij de grensover-schrijdende vervoerders is dat slechts 7%. Beide percentages zijn veel kleiner geworden dan in 2008, zie grafiek 3. Het aandeel bedrijven met een positieve rentabiliteit tot 3% ligt bij binnen-landse vervoerders op 23% en bij grensoverschrijdende vervoerd-ers op 4%. Het percentage bedrijven met een negatief netto-overschot is in 2009 geraamd op 56% van de binnenlandse ver-voerders. Hiervan heeft 17% een netto-overschot van ‘-3 tot 0%’ en 39% een netto-overschot dat lager is dan -3%. Bij de grens-overschrijdende vervoerders heeft 89% een negatief netto-over-schot. Hiervan valt 35,5% in de categorie ’-3 tot 0%’ en 53,5% in de categorie ‘kleiner dan -3%’.

-6,0

-5,0

-4,0

-3,0

-2,0

-1,0

0,0

1,0

2,0

3,0 2,0

1,2 0,8 0,4

0,9 1,0

-0,4

-2,1

-5,3

-0,1 -0,5

-1,1

-0,31,0

-0,2

-0,8-1,2

-1,9 -2,0

-2,5 -2,4-3,3

-1,4

-1,2

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

raming binnenlands grensoverschrijdend

Grafiek 2. Rentabiliteit Nederlands wegvervoer

39,0

53,5

17,0

35,5

21,0

7,0

23,0

4,0

Aandeel bedrijven per rentabiliteitsklasse (raming 2009)

< - 3%

-3 - 0%

0 - 3%

> 3%

bij bedrijven in het binnenlands vervoer

bij bedrijven in het grensoverschrijdend

vervoer

Grafiek 3. Verdeling over vier rentabiliteitsklassen

> 3%

0 - 3%

-3 - 0%

< - 3%

20

V e r g u n n I n g e n b e r O e p S V e r V O e r

21

Bedrijven die actief zijn in het beroepsgoederenvervoer

over de weg, moeten daarvoor een vergunning bezitten.

Beroepsgoederenvervoer is het tegen betaling vervoeren

van goederen voor derden. De vergunningplicht geldt

voor vrachtauto’s met een laadvermogen van meer dan

500 kg. De NIWO heeft als wettelijke taak deze

vergunningen te verlenen, te verlengen en in te trekken.

Onder de Wet goederenvervoer over de weg (WGW)

hadden bedrijven een binnenlandse vergunning nodig

voor beroepsvervoer binnen de Nederlandse landsgrenzen.

Voor grensoverschrijdend beroepsvervoer in de Europese

Unie was naast een binnenlandse vergunning ook een

Eurovergunning verplicht, ofwel de communautaire

vergunning.

Op 1 mei 2009 is de nieuwe Wet wegvervoer goederen

(WWG) in werking getreden en kwam de binnenlandse

vergunning te vervallen. De Eurovergunning geldt nu voor

binnenlands en grensoverschrijdend vervoer. Voor

bedrijven, die op grond van de vorige wet alleen over een

binnenlandse vergunning beschikken, geldt een

overgangsregeling. Hun binnenlandse vergunning blijft

geldig zolang het bedrijf aan de eisen voldoet.

Aan boord van de voertuigen moeten vergunningbewijzen

aanwezig zijn. In bepaalde gevallen zijn aanvullende

ritmachtigingen nodig. Dit geldt voornamelijk voor vervoer

op landen die niet tot de Europese Unie behoren.

Vergunninghouders en –bewijzen

VergunninghoudersOp 1 januari 2010 telt Nederland 12.235 transportbedrijven met een vergunning voor beroepsgoederenvervoer over de weg. In de loop van 2009 zijn 559 bedrijven als nieuwe vergunninghouder geregistreerd. Het aantal nieuwe vergunninghouders ligt daarmee lager dan in 2008. Daarnaast is van 580 bedrijven de vergunning ingetrokken. Per saldo is het aantal vergunninghouders met 21 afgenomen ten opzichte van 1 januari 2009. Het aantal vergunninghouders dat beschikt over een Eurovergunning bedraagt 10.092. De overige 2.143 vergunninghouders hebben alleen een binnenlandse vergunning op grond van de overgangsregeling. Van alle vergunninghouders beschikt 82% over een Eurovergunning en heeft 18% alleen de beschikking over een binnenlandse vergunning.

95,0

97,5

100,0

102,5

105,0

2005 2006 2007 2008 2009 2010

alleen binnenlands

Eurovergunninghouder

totaal

In indexcijfers 2005=100

alleen binnenlands tevens Eurovergunninghouder

2.188 2.202 2.122 2.272 2.173

9.872 9.842 9.924 9.826 10.083

2005 2006 2007 2008 2009

12.060 12.044 12.046 12.256

2.143

10.092

2010

12.235 12.098

Grafiek 4. Vergunninghouders op 1 januari van elk jaar

22

Vergunninghouders opzoeken op websiteOp de website van de NIWO kan worden nagegaan of een bedrijf in bezit is van een vergunning voor beroepsgoederenvervoer over de weg. Ook is te zien welke bedrijven onlangs een vergunning hebben gekregen en van welke bedrijven de vergunning definitief is ingetrokken.

Vergunninghouders per provincie Bijna één op de vijf Nederlandse beroepsgoederenvervoerders over de weg is gevestigd in Zuid-Holland (19%). Op de tweede plaats staat Noord-Brabant (18%). Ook in Gelderland (14%) zijn veel transportbedrijven te vinden. Samen bevindt zich in deze drie provincies meer dan de helft (52%) van alle transportbedrijven in Nederland. Zij bezitten 54% van alle uitstaande vergun-ningbewijzen. In Flevoland zit slechts 1% van alle bedrijven met eveneens 1% van alle vergunningbewijzen. Bedrijven in Utrecht zijn gemiddeld het grootst met 11,8 vergunningbewijzen, in Friesland zijn ze het kleinst met 5,7 vergunningbewijzen.

VergunningbewijzenOp het voertuig waarmee beroepsvervoer verricht wordt, moest tot 1 mei 2009 altijd een binnenlands vergunningbewijs aanwezig zijn. Bij grensoverschrijdend vervoer moest het bedrijf ook zorgen voor een aanvullend Eurovergunningbewijs. Na de inwerkingtreding van de nieuwe wet is alleen een Euro-vergunningbewijs voldoende voor zowel binnenlands als grensoverschrijdend vervoer. Bedrijven met een Eurovergunning konden vanaf begin 2009 hun binnenlandse bewijzen, die zij uitsluitend voor binnenlands vervoer gebruikten, omwisselen voor nieuwe Eurovergunningbewijzen. Op 1 januari 2009 ging dat om 25.569 binnenlandse vergunningbewijzen. Voor bedrij-ven die voor 1 mei 2009 alleen over een binnenlandse vergunning beschikken, geldt een overgangsregeling. Hun binnenlandse vergunning en binnenlandse vergunningbewijzen blijven geldig zolang het bedrijf dezelfde rechtsvorm houdt en de vakbekwaam bestuurder niet verandert. Het aantal uitstaande vergunningbewijzen geeft een indicatie van het aantal voertuigen. Op 1 januari 2010 staan er in totaal 106.667 vergunningbewijzen uit, dat zijn 6.078 minder dan een jaar eerder ofwel een afname met 5,4%. Deze staan uit bij 12.235 bedrijven, een bedrijf bezit dus gemiddeld 8,7 vergun-

ningbewijzen. Doordat het aantal bedrijven met een vergunning nauwelijks afnam, is dit gemiddelde ook flink gedaald.

Omvang vergunninghoudersDe meeste vergunninghouders (69%) behoren tot de groep ‘kleine bedrijven’. Dit zijn bedrijven met vijf of minder vergun-ningbewijzen, zie tabel 4. Deze 8.442 kleinere bedrijven bezitten samen 15.933 vergunningbewijzen, dat is 15% van het totaal. De 101 grootste bedrijven (nog geen 1% van het totaal be- drijven) bezitten samen 20.917 vergunningbewijzen, maar liefst 20% van het totaal. Van de Eurovergunninghouders heeft 66% vijf of minder vergunningbewijzen. Van de bedrijven die op grond van de overgangsregeling uitsluitend een binnenlandse vergunning bezitten, behoort 83% tot deze groep.

Eigen rijdersBedrijven met één vergunningbewijs worden vaak gezien als ‘eigen rijder’. Een dergelijk bedrijf heeft één vrachtwagen en de eigenaar is tevens chauffeur. Ruim 32% van alle vergunning-houders behoort tot deze categorie. Begin 2010 waren er 3.955 vergunninghouders met één vergunningbewijs. Dit zijn 133 ver-gunninghouders meer dan aan het begin van 2009. Ruim 83% van de eigen rijders heeft een Eurovergunning, bijna 17% be-schikt op grond van de overgangsregeling alleen over een binnenlandse vergunning. Deze verhouding wijkt niet veel af van die bij alle vergunninghouders.

(+) nieuwe vergunninghouders (-) weggevallen vergunninghouders

556 634 661 704 669

559

-473

-650 -659 -652

-511 -580

2004 2005 2006 2007 2008 2009

Grafiek 6. Vergunninghouders per provincie 1-1-2010

Grafiek 7. Eigen rijders op 1 januari van elk jaar

665 657 640 686 675 660

2.889 2.965 3.053 3.034 3.147 3.295

0

1.000

2.000

3.000

4.000

2005 2006 2007 2008 2009 2010

alleen binnenlands tevens Eurovergunninghouder

3.622 3.554 3.955 3.822 3.693 3.720

Grafiek 5. Nieuwe en weggevallen vergunninghouders

Groningen 552Friesland 719

Drenthe 453

Overijssel 815

Flevoland 143

Gelderland 1.719

Utrecht 647

Noord-Holland 1.202

Zuid-Holland 2.349

Zeeland 440

Noord-Brabant 2.258

Limburg 938

23

Bij alle bedrijven met een vergunning

Gemiddelde per

bedrijf

Tabel 3. Uitstaande vergunningbewijzen per 1 januari van elk jaar

2005

2006

2007

2008

2009

2010*

104.456

104.027

107.067

109.732

112.745

106.667

binnenlandse

vergunnigbewijzen

8.414

8.381

8.228

10.291

8.637

8.110

niet gepaard met

Euroverg.bewijzen

24.638

24.131

24.225

24.201

25.569

n.v.t.

met aanvullende

Euroverg.bewijzen

71.404

71.515

74.614

75.240

78.539

98.557

8,7

8,6

8,9

9,1

9,2

8,7

alleen een binnenlandse vergunning

een Eurovergunning

waarvan bij bedrijven met:

Alle vergunninghouders

Tabel 4. Omvang vergunninghoudersper 1 januari 2010

Aantal

vergunningbewijzen

in bezit

≤ 5

6-10

11-20

21-50

51-100

>100

Totaal

Aantal

bedrijven

Aantal

bedrijven

Aantal

bedrijven

Aantal

bewijzen

Aantal

bewijzen

Aantal

bewijzen

8.442

1.531

1.100

821

240

101

12.235

15.933

11.684

15.928

25.796

16.409

20.917

106.667

6.663

1.321

991

785

232

100

10.092

12.606

10.094

14.394

24.736

15.965

20.762

98.557

1.779

210

109

36

8

1

2.143

3.327

1.590

1.534

1.060

444

155

8.110

waarvan met Eurovergunning

waarvan met binnenlandse vergunning

* Op 1 mei 2009 is de nieuwe wet in werking getreden en zijn de binnenlandse vergunningbewijzen van Eurovergunninghouders komen te vervallen. Deze binnenlandse bewijzen die niet gepaard gingen met Euroverg.bewijzen zijn vanaf begin 2009 omgewisseld voor Euroverg.bewijzen.

Faillissementen

Het aantal faillissementen onder wegtransportbedrijven is in 2009 flink toegenomen, er gingen 66 bedrijven meer failliet dan in 2008, een stijging met ruim 74%. Er is in 2009 in totaal 155 keer een faillissement uitgesproken over een NIWO-vergun-ninghouder. Dat komt neer op bijna 13 faillissementen per 1.000 vergunninghouders. In het vierde kwartaal van 2009 is een lichte verbetering opgetreden, er gingen minder bedrijven failliet dan in de eerste drie kwartalen van 2009.

De cijfers van het CBS tonen een vergelijkbare stijging van het totale aantal faillissementen in Nederland. Over alle bedrijven en instellingen in Nederland werd het faillissement 8.040 keer uitgesproken, 73% vaker dan in 2008. Het CBS verdeelt de bedrijven over negen sectoren. Binnen de sector ‘vervoer, opslag en communicatie’ nam het aantal faillissementen met 72% toe. In deze sector gingen 476 bedrijven over de kop, 200 bedrijven meer dan in 2008. NIWO-vergunninghouders maken deel uit van deze sector.

49 28 22

58 56

35

26 25

29 34

34

18 17

25 31

26

12 4

8

25

11

5

1

4

8

2009 2008 2007 2006 2005

51 en meer

21 t/m 50

11 t/m 20

6 t/m 10

5 vergunningbewijzen

124

6989

155 154

Grafiek 8. Faillissementen onder NIWO-vergunninghouders

24

Aanvragen, verlengingen en intrekkingen

AanvragenIn 2009 ontving de NIWO 585 aanvragen voor een Eurovergunning en 30 aanvragen voor een binnenlandse vergunning. Na 1 mei 2009 kon er geen binnenlandse vergunning meer aangevraagd worden. Naast de aanvragen voor een nieuwe vergunning was er 217 keer een aanvraag voor een vergunning naar aanleiding van een wijziging van de rechtsvorm. Een Eurovergunning is vijf jaar geldig en kan daarna verlengd worden. Een binnenlandse vergunning is onbeperkt geldig. Wel moeten bedrijven met een binnenlandse vergunning elke vijf jaar aantonen dat ze nog aan de gestelde eisen voldoen. De NIWO beslist binnen 8 weken na ontvangst van een complete aanvraag over de vergunning. Als aan alle eisen wordt voldaan, wordt de vergunning toegekend. Verlenging EurovergunningIn het verslagjaar dienden 1.220 bedrijven een aanvraag voor verlenging van de Eurovergunning in. De Eurovergunning is op 1 januari 1993 geïntroduceerd en heeft een geldigheidsduur van vijf jaar. Om de vijf jaar vindt een piek plaats in het aantal verlengingsaanvragen, omdat alle toenmalige houders van een vergunning voor grensoverschrijdend vervoer daarvoor in de plaats een Eurovergunning kregen die geldig was van 1 januari 1993 tot en met 31 december 1997. De laatste piek vond plaats in 2007, toen er in totaal 3.595 verlengingsaanvragen werden ontvangen. De volgende piek wordt in 2012 verwacht. Net als bij een eerste vergunningaanvraag moet bij een verlenging aangetoond worden dat het bedrijf voldoet aan de eisen. In het geval dat niet meer aan één of meer van de eisen wordt voldaan, is de NIWO gehouden de Eurovergunning niet te verlengen.

UitvlaggersIn 2009 zijn in totaal acht vergunningaanvragen van ‘uitvlaggers’ bij de NIWO ingediend. De aanvragen betreffen alle ‘Duitse uitvlaggers’. Als er sprake is van een ‘uitvlagger’ wordt na enige tijd een onderzoek ingesteld binnen de onderneming van de ‘uitvlagger’ om na te gaan of er in de praktijk daadwerkelijk

sprake is van een reële vestiging in Nederland, van waaruit de transportactiviteiten worden beheerd en geëxploiteerd. Als na onderzoek blijkt dat er geen sprake is van een reële vestiging van de onderneming in Nederland, wordt de aan de onderneming verleende vergunning ingetrokken.Tot nu toe zijn van 65 ‘Engelse uitvlaggers’ en van 32 ‘Duitse uitvlaggers’ de vergunningen definitief ingetrokken. Definitief wil in dit verband zeggen dat tegen het genomen besluit tot intrekking van de vergunningen geen bezwaar of beroep meer mogelijk is. In 49 ‘Engelse’ en 14 ‘Duitse’ gevallen is gebleken dat er wel sprake is van een reële vestiging, zodat de aan deze ondernemingen verleende vergunningen in stand zijn gebleven.

Intrekking vergunningVan 580 transportbedrijven is in 2009 de vergunning ingetrokken of niet verlengd. In de meeste gevallen heeft het bedrijf zelf gevraagd om de vergunning in te trekken, vaak omdat het bedrijf stopt met de transportactiviteiten, bijvoorbeeld vanwege economische vooruitzichten, om persoonlijke redenen of vanwege een fusie of overname. Bij fusies en overnames zet het ‘nieuwe bedrijf’ de activiteiten voort onder één vergunning, waarbij de oude vergunningen worden ingetrokken. Daarnaast leidt een faillissement tot intrekking van de vergunning, meestal op verzoek van de curator. In het verslagjaar zijn 121 vergunningen ingetrokken naar aanleiding van een faillissement in 2009 of eerder. Verder trekt de NIWO de vergunning in als een bedrijf niet langer aan de eisen van kredietwaardigheid, vakbekwaamheid en betrouwbaarheid voldoet. In 2009 gebeurde dit 25 keer. De vergunninghouder heeft de mogelijkheid om tegen een dergelijk besluit binnen een termijn van zes weken bezwaar te maken.

Adviezen Bureau BIBOB

Volgens de Wet BIBOB (Bevordering Integriteitbeoordelingen door het Openbaar Bestuur) kan de NIWO een vergunning weigeren of intrekken als gevaar bestaat dat de vergunning gebruikt wordt voor criminele doeleinden. De NIWO kan het Bureau BIBOB van het Ministerie van Justitie om advies vragen of en in welke mate dit gevaar bestaat.

In het verslagjaar heeft de NIWO in twee gevallen advies gevraagd aan Bureau BIBOB. In beide gevallen betrof het een aanvraag voor een vergunning. In het ene geval is het advies aangevraagd omdat op grond van de beschikbare gegevens bleek dat de bestuurder van de onderneming betrokken is geweest bij verschillende faillissementen en/of ondernemingen waarvan de vergunning is ingetrokken. Uit het advies bleek dat er geen gevaar bestond dat de aangevraagde vergunning zou worden gebruikt voor criminele doeleinden. Desondanks is de vergunningaanvraag afgewezen, omdat de vakbekwame bestuurder uit de onderneming is getreden en ook niet op andere wijze aan de eis van vakbekwaamheid werd voldaan. Tegen de afwijzing van de aanvraag is geen bezwaar ingediend.In het andere geval bleek een van de bestuurders betrokken te

Totaalalle bedrijven 4.635 100% 8.040 100%waarvan: Vervoer, opslag en communicatie 276 6% 100% 476 6% 100% waarvan:NIWO-vergunning-houders 89 2% 32% 155 2% 33%

Bron: CBS/NIWO

2008 2009

Tabel 5. Faillissementen in Nederland

25

zijn geweest bij verschillende ondernemingen waarbij zich met regelmaat personeelswisselingen hebben voorgedaan en waarbij het vermoeden bestond dat de voor de werknemers af te dragen premie niet op een juiste wijze is uitgevoerd.

Verder bleek de bestuurder betrokken te zijn geweest bij een onderneming die in een ander BIBOB-advies naar voren kwam. Daarnaast was sprake van een ondoorzichtige bedrijfsconstructie. Gelet op deze omstandigheden heeft de NIWO een BIBOB-advies aangevraagd. Uit het uitgebrachte advies bleek dat er ernstig gevaar was dat de aangevraagde vergunning mede zou worden gebruikt om strafbare feiten te plegen. In afwijking van het BIBOB-advies heeft de NIWO toch besloten om de aanvraag in te willigen, omdat het BIBOB-advies feitelijk gebaseerd bleek te zijn op overtredingen van verkeersvoorschriften en er verder geen andere aanknopingspunten waren om aan te nemen dat de bestuurder betrokken was bij criminele activiteiten.Tot slot. In het jaarverslag 2008 (blz. 10) werd meegedeeld dat het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) nog geen uitspraak had gedaan in een zaak waarbij een vergunningaanvraag is geweigerd naar aanleiding van een BIBOB-advies. Het CBb heeft zich echter niet kunnen uitspreken in deze zaak, omdat de onderneming het beroep heeft ingetrokken.

Bezwaar- en beroepschriften

BezwaarschriftenTegen een beslissing van de NIWO kan binnen een termijn van zes weken bezwaar worden aangetekend. In het verslagjaar is 32 keer tegen een beslissing van de NIWO bezwaar aangetekend. Het merendeel van de bezwaarschriften (24 zaken) betrof de vakbekwaamheid en de reële vestiging van de onderneming in Nederland. In de overige gevallen betrof het de kredietwaardigheid (8 zaken).

Voordat de NIWO een beslissing op het bezwaarschrift neemt, krijgt de indiener van het bezwaarschrift de gelegenheid om zijn bezwaar nader toe te lichten. In de meeste gevallen gebeurt dit tijdens een zogeheten hoorzitting. Veelal wordt tijdens de bezwaarprocedure alsnog informatie verkregen die leidt tot een gegrondverklaring van het bezwaarschrift. In het verslagjaar was dit dertien keer het geval. Soms zijn de omstandigheden zodanig veranderd (er is bijvoorbeeld geen belang meer bij een verdere behandeling van het bezwaarschrift) dat de indiener besluit om zijn bezwaarschrift in te trekken. Dit was in het verslagjaar acht keer het geval. In acht gevallen is het bezwaarschrift ongegrond verklaard. In het verslagjaar zijn twee bezwaarschriften ingediend die nog in behandeling zijn en waarop dus nog geen beslissing is genomen. In één geval is een bezwaarschrift niet-ontvankelijk verklaard, omdat dit bezwaarschrift niet tijdig was ingediend.

BeroepschriftenTegen een beslissing op het bezwaarschrift kan binnen zes weken beroep worden ingesteld bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Bovendien kan de voorzieningenrechter

van het CBb op verzoek een voorlopige voorziening treffen indien onverwijlde spoed dat vereist.

In het verslagjaar is geen beroep ingesteld bij het CBb tegen een beslissing op een bezwaarschrift van de NIWO. In twee gevallen is verzocht om een voorlopige voorziening. Eén verzoek is ingetrokken en het andere verzoek is door de voorzieningenrechter afgewezen. Volgens de voorzieningenrechter heeft de NIWO terecht de aanvraag om verlenging van de Eurovergunning afgewezen, omdat de verklaring omtrent het gedrag (VOG) niet is overgelegd. Hierbij heeft de voorzieningenrechter overwogen dat de wet geen ruimte biedt om rekening te houden met het gegeven dat de weigering van de Minister van Justitie om een VOG af te geven niet onherroepelijk is.

In het verslagjaar heeft het CBb uitspraak in de zaak gedaan, waarbij sprake was van het wegvallen van de vakbekwaamheid als gevolg van het uittreden van de vakbekwame bestuurder (zie jaarverslag 2008, blz. 23). Naar het oordeel van het CBb heeft de NIWO het bezwaarschrift terecht ongegrond verklaard, omdat niet aan de eis van vakbekwaamheid werd voldaan. De ondernemer is door de NIWO voldoende in de gelegenheid gesteld om zelf het diploma van vakbekwaamheid te behalen.

Voorts waren in 2008 vier beroepszaken bij het CBb aanhangig gemaakt (zie jaarverslag 2008, blz. 23). Alle vier de beroepszaken zijn in het verslagjaar ingetrokken.

26

V e r V O e r r e l a t I e m e t a n d e r e l a n d e n

27

Voor goederenvervoer op landen buiten de Europese Unie

zijn ritmachtigingen nodig. De uitwisseling van deze

ritmachtigingen tussen Nederland en het andere land

komt tijdens bilateraal overleg aan de orde. Deze

ontmoetingen vinden incidenteel plaats.

Ook enkele EU-landen eisen een ritmachtiging voor

derdelandenvervoer tussen dat land en een niet EU-land.

De NIWO verstrekt ritmachtigingen aan beroepsvervoer-

ders en aan eigen vervoerders. Beroepsvervoerders kun-

nen in plaats van losse ritmachtigingen ook de CEMT-

vergunning gebruiken bij vervoer tussen de 44 aangeslo-

ten landen. Voordeel is dat de CEMT-vergunning een

kalenderjaar geldig, terwijl een ritmachtiging alleen voor

een heen- en aansluitende terugrit geldig is.

Bilateraal overleg in 2009

In 2009 heeft alleen met Turkije bilateraal overleg plaats gevonden.

TurkijeOp 18 en 19 november 2009 hebben in Ankara wegvervoer-besprekingen plaatsgevonden met Turkije. Daarbij zijn onder andere de volgende onderwerpen aan de orde geweest.

Uitwisseling machtigingenVoor 2009 zijn voor het eerst naast de ritmachtigingen ook termijnmachtigingen uitgewisseld. Met een termijnmachtiging kan gedurende een heel jaar vervoer op Turkije worden gedaan, wat vooral interessant is voor bedrijven die regelmatig op Turkije rijden. Er zijn 3.500 termijnmachtigingen uitgewisseld geldig voor bilateraal- en transitovervoer en 350 termijnmachtigingen geldig voor derdelandenvervoer. Daarnaast zijn er voor de inci-dentele ritten nog eens 1.000 ritmachtigingen voor bilateraal- en transitovervoer en 750 ritmachtigingen voor derdelandenvervoer uitgewisseld. Het aantal voor 2009 uitgewisselde machtigingen blijkt voldoende te zijn. Voor 2010 is afgesproken om het aantal termijnmachtigingen voor bilateraal- en transitovervoer en het aantal termijnmachti-gingen voor derdelandenvervoer gelijk te houden als voor 2009, te weten 3.500 resp. 350. Het aantal ritmachtigingen voor

bilateraal- en transitovervoer is verhoogd van 1.000 naar 2.000 en het aantal ritmachtigingen voor derdelandenvervoer van 750 naar 1.000. Indien daar behoefte aan is kunnen gedurende het jaar nog extra machtigingen worden uitgewisseld.

Verdere liberaliseringTurkije heeft voorgesteld om voor het bilaterale- en het transito-vervoer alle machtigingen af te schaffen en dit vervoer volledig te liberaliseren. Nederland heeft in beginsel positief gereageerd op de voorgenomen liberalisering, maar voorwaarde is dan wel dat de liberalisering ook moet gelden voor derdelandenvervoer. Dit is van belang, omdat de Nederlandse vervoerders juist in het derdelandenvervoer een relatief groot aandeel hebben. Verder moet er een modus worden gevonden om illegale vervoerders te kunnen weren van de markt. Afgesproken is om dit soort zaken in de loop van 2010 verder te bespreken.

Trekker-oplegger combinatie met verschillende nationaliteitSinds 1 januari 2009 geldt in Turkije een nieuwe regeling voor gecombineerde voertuigen van verschillende nationaliteit. Volgens de nieuwe regeling moeten bij buitenlandse voertuigen die geen gebruik maken van CEMT-vergunningen het kenteken-bewijs van de trekker en het kentekenbewijs van de oplegger zijn afgegeven door hetzelfde land. Dit betekent dat voertuigen, waarvan de trekker en de oplegger zijn geregistreerd in twee verschillende landen en die geen CEMT-vergunning hebben, niet meer wordt toegestaan Turkije binnen te komen of te verlaten. Nederland heeft aangegeven dat deze regeling strijdt met de principes van de EU en de CEMT en dat dit vervoer ook zonder CEMT-vergunning moet zijn toegestaan. Nederland zal op dit onderwerp nog schriftelijk terugkomen bij Turkije.

Gecombineerd vervoerDe Turkse delegatie heeft bevestigd, dat in het gecombineerde vervoer een maximale toelaatbare massa van de combinaties van 44 ton mogelijk is onafhankelijk van het type vervoerde container.

Problemen bij grens en/of douaneZowel in Nederland als in Turkije doen zich problemen voor bij de grens en/of de douane. Vaak worden deze problemen veroor-zaakt door misverstanden (bijvoorbeeld verkeerde afhandeling TIR-carnet of onjuiste gegevens in computersysteem). Beide delegaties waren het erover eens dat de vervoerder hier niet de dupe van mag worden.

Verklaring bij visumaanvraag Rusland

Tussen de Europese Unie en Rusland is op 1 juni 2007 een over-eenkomst gesloten om de wederzijdse afgifte van visa aan bur-gers van de EU en Rusland te versoepelen. Het verzamelen van bewijsstukken, die bij de visumaanvraag overlegd moesten worden, was altijd een tijdrovende en complexe procedure.

28

Voor de visumaanvraag van chauffeurs die internationaal goe-derenvervoer op Rusland doen, is nu afgesproken dat als bewijs-stuk een schriftelijke verklaring van een vervoerorganisatie uit het land van oorsprong voldoende is. In deze verklaring moeten doel, duur en frequentie van de reizen staan vermeld. De Nederlandse autoriteiten hebben de NIWO aangewezen om deze verklaringen af te geven, aangezien alle wegvervoerders bij de NIWO staan geregistreerd. Sinds 1 januari 2009 geeft de NIWO de verklaring ten behoeve van een visumaanvraag voor Rusland af. De NIWO geeft de verklaring af als is aangetoond dat de persoon voor wie de verklaring wordt afgegeven zelf in bezit is van een NIWO vergunning of wordt tewerkgesteld door een NIWO vergunninghouder of een eigen vervoerder. In 2009 heeft de NIWO 42 verklaringen afgegeven.

Overzicht uitgegeven ritmachtigingen

In onderstaand overzicht staan de landen waarmee in 2009 rit-machtigingen zijn uitgewisseld en het aantal dat hiervan aan Nederlandse beroepsvervoerders en eigen vervoerders is uitge-geven. Een universele ritmachtiging kan gebruikt worden voor zowel bilateraal-, transito als derdelandenvervoer. Een aantal landen houdt vast aan een aparte ritmachtiging voor derdelan-denvervoer. Sommige EU-landen stellen een ritmachtiging ver-plicht voor vervoer op een niet EU-land, bijvoorbeeld van Finland naar Rusland. Voor alle landen geldt dat het aantal ontvangen ritmachtigingen ruim voldoende was om aan de vraag te voldoen. Voor Turkije zijn er in 2009 weer termijnmachtigingen beschikbaar gesteld.

Land Soort ritvergunning Aantal uitgegeven in 2009

Albanië voor bilateraal- en transitovervoer 98 voor derdelandenvervoer 12Azerbeidzjan voor bilateraal- en transitovervoer 20 voor derdelandenvervoer 17Bosnië-Herzegovina universeel 206Bulgarije voor vervoer op niet EU-landen 359Duitsland voor vervoer op niet EU-landen 44Finland voor vervoer op niet EU-landen 48Georgië universeel 31Kazachstan voor bilateraal- en transitovervoer 131 voor derdelandenvervoer 30Kroatië voor bilateraal- en transitovervoer 1.480 voor derdelandenvervoer 298Macedonië universeel 240Marokko universeel 941Moldavië universeel 189Montenegro universeel 121Oekraïne universeel 432Oezbekistan universeel 59Oostenrijk voor vervoer op niet EU-landen 6Rusland universeel 2.902Servië voor bilateraal- en transitovervoer 684 voor derdelandenvervoer 90Tunesië universeel 2Turkije voor bilateraal- en transitovervoer 754 voor derdelandenvervoer 541 termijnmachtiging bilateraal- en transitovervoer 84 termijnmachtiging derdelandenvervoer 38Wit-Rusland universeel 1.778Zweden voor vervoer op niet EU-landen 6

29

CEMT-vergunningen

Met een CEMT-vergunning kan beroepsvervoer worden gedaan tussen de landen die bij de CEMT (Conférence Européenne des Ministres des Transports) zijn aangesloten. Inmiddels zijn dat 44 landen. Een CEMT-vergunning vervangt de losse ritmachtigingen per land voor vervoer op niet-EU-landen en biedt bovendien de mogelijkheid om derdelandenvervoer te verrichten tussen een EU-land en een niet-EU-land, wat zonder CEMT-vergunning niet is toegestaan. Voordeel van de CEMT-vergunning is bovendien dat deze een kalenderjaar geldig is, terwijl de ritmachtiging alleen voor een heen- en aansluitende retourrit geldt.

Herstructurering basiscontingentNederland krijgt jaarlijks een vast aantal CEMT-vergunningen, het zogenaamde basiscontingent. Dit basiscontingent bedroeg jarenlang 234. Vanwege de uitbreiding van de Europese Unie (EU) per 1 mei 2004 nam de behoefte aan CEMT-vergunningen bij de EU-lidstaten af, terwijl de behoefte aan deze vergunningen bij andere landen groot bleef. Binnen de CEMT was er echter veel tegenstand om het totale basiscontingent te verhogen. Als compromis is besloten tot herstructurering van het contingent. Voor Nederland is het basiscontingent in 2005 verlaagd tot 199 vergunningen en in 2006 tot 187 vergunningen. Evaluatie in 2006 heeft geleid tot een definitieve vaststelling van het basis-contingent voor de komende jaren. Voor Nederland is het basis-contingent sinds 2007 vastgesteld op 208 vergunningen.

Stimulering gebruik milieuvriendelijke voertuigen Om het gebruik van milieuvriendelijke en veilige voertuigen te stimuleren kunnen CEMT-vergunningen met een omwisselings-factor en bonus worden omgewisseld in verschillende catego-rieën: ‘Euro3-safe’, ‘Euro4-safe’ en ‘Euro5-safe’. Deze vergun-ningen zijn alleen geldig op vrachtwagens die voldoen aan bepaalde normen voor geluids- en uitlaatemissies en veiligheid. Door het steeds ‘schoner’ worden van het vrachtwagenpark, schuiven deze categoriëen in de loop der jaren op.

Regels voor gebruik CEMT-vergunningSinds 1 januari 2006 zijn de regels voor het gebruik van CEMT-vergunningen aangepast of verscherpt. Met een CEMT-vergunning mogen maximaal drie transporten worden uit-gevoerd tussen CEMT-landen anders dan het land waarin het voertuig is geregistreerd. Na die drie ritten moet de CEMT-vergunning en de vrachtauto weer terugkeren in het land van registratie. Dit wordt aan de hand van het verslagenboek gecon-troleerd. Verder is de bepaling aangescherpt dat een CEMT-vergunning kan worden ingetrokken bij inefficiënt gebruik of bij ernstige of herhaalde overtredingen van de voorschriften.

CEMT-vergunningen voor 2009Met ingang van 2009 heeft de CEMT de volgende wijzigingen doorgevoerd: n de ‘supergroene’ vergunningen zijn komen te vervallen;n de omwisselingsfactor voor ‘Euro3-safe’ vergunningen is

verlaagd van 1:6 naar 1:4 en de bonus wordt verhoogd van 10% naar 40%;

n de ‘Euro5-safe’ vergunning is geïntroduceerd tegen een omwisselingsfactor van 1:6 en een bonus van 40%.

Het basiscontingent voor Nederland van 208 vergunningen is in 2009 als volgt omgewisseld.

‘Euro3-safe’ 50 x 4 = 50 + bonus van 80 (40%) = 280

‘Euro4-safe’ 70 x 6 = 420 + bonus van 168 (40%) = 588

‘Euro5-safe’ 88 x 6 = 528 + bonus van 211 (40%) = 739

Totaal 208 1.607

CEMT-vergunningen voor 2010Met ingang van 2010 zijn er geen wijzigingen.

Het basiscontingent voor Nederland van 208 vergunningen is in 2010 als volgt omgewisseld.

‘Euro3-safe’ 40 x 4 = 160 + bonus van 64 (40%) = 224

‘Euro4-safe’ 80 x 6 = 480 + bonus van 192 (40%) = 672

‘Euro5-safe’ 88 x 6 = 528 + bonus van 211 (40%) = 739

Totaal 208 1.635

30

h e t V e r V O e r I n c I j f e r S

31

Op 1 mei 2009 is de Wet wegvervoer goederen (WWG) in

werking getreden. De wettelijke taak van de NIWO om

gegevens te verzamelen over het verrichte vervoer is

daarmee komen te vervallen. Vooruitlopend op de nieuwe

wet heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)

deze taak vanaf begin 2009 overgenomen. Het CBS

verzamelt de gegevens over het Nederlands beroepsgoe-

derenvervoer over de weg op grond van de CBS-wet en

Europese regelgeving. Alle lidstaten zijn verplicht statis-

tische gegevens aan te leveren bij Eurostat, het statistische

bureau van de Europese Commissie.

Nederlandse vervoercijfers

Het CBS zorgt voor de statistische ophoging van de verzamelde vervoergegevens. In dit jaarverslag staan de vervoercijfers van 2008. Bij de afsluiting van dit jaarverslag zijn er nog geen vervoercijfers bekendgemaakt over 2009.

Vervoerprestatie in tonkilometer neemt licht toeIn 2008 hebben Nederlandse wegtransportbedrijven bijna 3% meer tonkilometers gemaakt dan in 2007. Binnenlands nam de vervoerprestatie bijna 8% toe, in het grensoverschrijdende ver-voer bleef dit vrijwel gelijk. De binnenlandse vervoerprestatie nam met 1,8 miljard toe naar 25,5 miljard tonkilometer. In het internationale vervoer bleef de vervoerprestatie 41,6 miljard tonkilometer. Opgeteld komt de totale vervoerprestatie van het Nederlandse beroepsgoederenvervoer over de weg in 2008 uit op 67,1 miljard tonkilometer. Er zijn in 2007 en 2008 wel meer goederen vervoerd, maar deze goederen zijn over kortere afstanden verplaatst. Dit maakt dat de transportprestatie, die uitgedrukt wordt in tonkilometer, ten opzichte van 2006 flink is afgenomen. Vanwege lange gemiddelde ritafstanden neemt het grensoverschrijdende vervoer een groter deel (62%) in van deze totale vervoerprestatie. Het aandeel van het binnenlands vervoer is 38%.

Vervoerd gewicht in tonnenNederlandse beroepsgoederenvervoerders over de weg hebben in 2008 1,4% meer vervoerd dan in het voorgaande jaar. Binnen de Nederlandse grenzen groeide het vervoer met 1,1%, het grensoverschrijdend vervoer nam toe met 2,4%. In het binnen-landse vervoer is in 2008 364 miljoen ton vervoerd. In het grens-overschrijdend vervoer is 122 miljoen ton vervoerd. Opgeteld

hebben Nederlandse beroepsgoederenvervoerders over de weg in 2008 486 miljoen ton verplaatst. Voor zowel het binnenlandse als het grensoverschrijdende vervoer geldt dat een klein aantal vervoerders verantwoordelijk is voor de helft van het vervoerde gewicht.

Beladen ritten Het aantal beladen ritten is in 2008 met bijna 2% toegenomen. Binnen Nederland zijn er 3% meer ritten gemaakt. Het aantal grensoverschrijdende ritten nam echter met 2% af. Binnen Nederland steeg het aantal beladen ritten met 0,9 miljoen tot 32,6 miljoen ritten. Hier zitten ook hele korte ritten bij, waarvan een voertuig er meerdere op een dag kan uitvoeren. Grensoverschrijdend nam het aantal ritten af met 200 duizend tot 7,8 miljoen. Dit betekent dat het totaal aan ritten in 2008 uitkomt op 40,4 miljoen. Ruim 80% van deze ritten betreft bin-nenlands vervoer. Dit aandeel is zo hoog omdat in het binnen-lands vervoer relatief veel korte ritten gemaakt worden. Het

22,9 24,2 23,7 23,6 23,7 25,5

44,7 51,2 48,4 48,3 41,6 41,6

2003 2004 2005 2006 2007 2008

grensover-schrijdend

binnenlands

75,4 67,1

x m

iljar

d to

nkm

Vervoerprestatie 2003 t/m 2008

Bron: NIWO/CBS

67,6 71,9

65,3 72,1

312 323 315 327 360 364

117 130 126 124 119 122

2003 2004 2005 2006 2007 2008

grensover-schrijdend

binnenlands

453 486

451

x m

iljoe

n to

n

Vervoerd gewicht 2003 t/m 2008

Bron: NIWO/CBS

429 441 479

24,6 23,2 23,4 27,6 31,7 32,6

6,7 7,4 7,5 7,7

8,0 7,8

2003 2004 2005 2006 2007 2008

grensover-schrijdend

binnenlands

30,6

40,4 39,7

x m

iljoe

n rit

ten

Beladen ritten 2003 t/m 2008

Bron: NIWO/CBS

31,3 35,3

30,9

Grafiek 9. Beroepsgoederenvervoer 2003 - 2008

32

aandeel van het grensoverschrijdende vervoer bedraagt nog geen 20% van het totaal aantal ritten. Per rit wordt er gemiddeld 12 ton aan goederen vervoerd. Het gemiddelde vervoerde gewicht in het binnenlands vervoer ligt op 11 ton per rit, grensoverschrijdend ligt dit gemiddelde op 15,5 ton per rit.

BezettingsgraadTabel 6 geeft de bezettingsgraden in het binnenlands en het internationaal vervoer weer. In het binnenlands vervoer is de bezettingsgraad van de afstand gestegen naar 74,4%. Een toe-nemende bezettingsgraad houdt in dat een beladen rit uit meer beladen en minder lege kilometers bestaat dan in het voor-gaande jaar. In het internationale vervoer neemt de bezettings-graad van de afstand al jaren af, in 2008 is deze gezakt naar 71,3%. De bezettingsgraad van de inhoud daalde in het binnen-lands vervoer tot 41,4%. In het internationale vervoer daalde de bezettingsgraad van de inhoud naar 51,7%. Het betreft hier de verhouding tussen het vervoerd gewicht en het ingezet laadver-mogen; het zegt dus niets over de inhoud in m3. Als voorbeeld: een vrachtwagen zit helemaal vol met piepschuim, maar heeft door het lage gewicht van piepschuim een lage bezettingsgraad van de inhoud.

GoederencategorieënDe vervoerde goederen zijn in tien NSTR-goederencategorieën onderverdeeld op basis van het vervoerde gewicht in 2008, zie grafiek 10. In het binnenlands vervoer valt meer dan een kwart (27%) van de vervoerde producten in de categorie ‘overige goederen en fabrikaten’. In het internationaal vervoer is dat 38%. Goederen uit deze categorie zijn bijvoorbeeld machines, apparaten, auto’s, kleding, schoeisel en stukgoed. In het binnen-lands vervoer heeft ook de categorie ‘Ruwe mineralen en bouw-materialen’ een aandeel van meer dan een kwart, namelijk 29%. De NSTR-indeling is een standaard die internationaal gebruikt wordt voor transportstatistieken.

Vervoer naar landrelatieIn tabel 7 staat het vervoerde gewicht weergegeven voor de omvangrijkste vervoerrelaties met Nederland. De landen zijn gerangschikt op basis van de totale omvang van het vervoer tussen deze landen en Nederland in 2008. Het bilaterale vervoer, vervoer tussen Nederland en een ander land, is in 2008 ten opzichte van 2007 met 0,4 miljoen ton licht toegenomen tot 95,1 miljoen ton (+0,4%). Het derdelandenvervoer (vervoer

tussen twee landen niet zijnde Nederland) nam af met 0,2 miljoen ton naar 12,0 miljoen ton (-1,3%). De hoeveelheid cabotage (binnenlands vervoer in een ander land dan Nederland) nam enorm toe, namelijk met 2,3 miljoen ton toe naar 14,7 miljoen ton (18,3%). In tonnen gerekend bestaat het totale internationale wegvervoer door Nederlandse beroepsgoederen-vervoerders voor 78% uit bilateraal vervoer. Het derdelandenver-voer heeft een aandeel van 10%, terwijl 12% cabotage betreft.

Tabel 6. Bezettingsgraad

Binnenlands vervoer

bezettingsgraad afstand (km)

bezettingsgraad inhoud (ton)

Internationaal vervoer

bezettingsgraad afstand (km)

bezettingsgraad inhoud (ton)

* Bezettingsgraad afstand = beladen km t.o.v. totaal gereden km, in % Bezettingsgraad inhoud = vervoerd gewicht t.o.v. ingezet laadvermogen, in %

2003

69,9

46,3

80,1

57,0

2004

67,0

45,3

76,9

58,3

2005

66,5

45,2

76,9

57,1

2006

69,7

42,3

74,5

57,6

2007

69,2

42,5

73,8

55,8

2008

74,4

41,4

71,3

51,7

x 1.000 ton

Tabel 7. Vervoerd gewicht tussen Nederland en andere landen

22.47113.6893.935

64460651743732432413767

16143.312

21.80217.2906.3831.787

858819667587464201238321

51.417

94.729 12.160 12.429 119.318

naar Nederland

vanuitNederland

24.94913.6003.460

662492432370285321876571

44.794

22.27916.1486.0871.821

766675705635475207252254

50.304

95.098 12.008 14.698 121.804

naar Nederland

vanuitNederland

2 0 0 7 2 0 0 8

6,7%-4,0%-7,5%2,1%

-14,1%-17,1%-2,6%1,0%1,0%

-13,0%3,9%

-32,6%0,4%

0,4%-1,3%18,3%

2,1%

naar en vanuitNederland

Toe- of afname t.o.v.

voorgaande jaar

DuitslandBelgië en LuxemburgFrankrijkGroot-BrittanniëItaliëZwedenDenemarkenZwitserlandSpanjeOostenrijkCentraal- en Oost-EuropaOverige landenTotaal bilateraal Bilateraal vervoerDerdelandenvervoerCabotage

Totaal

33

Grafiek 10. Aandelen goederencategorieën (Aandelen o.b.v. vervoerd gewicht in 2008)

Landbouwproducten en levende dieren 8%

Landbouwproducten en levende dieren 11%

Overige goederen enfabrikaten 27%

Overige goederen enfabrikaten 38%

Chemische producten 11%

Chemische producten 13%

Ruwe mineralen, bouwmaterialen 29%

Ruwe mineralen, bouwmaterialen 17%

Metalen, metalen halffabrikaten 3%Metalen, metalen halffabrikaten6%

Ertsen en metaalresiduen 1%Ertsen en metaalresiduen 1%

Vaste minerale brandstoffen 0%Vaste minerale brandstoffen 0%

Aardolie en aardolieproducten 3%Aardolie en aardolieproducten 1%

Voedingsproducten en veevoeder 15% Voedingsproducten en veevoeder 12%

Meststoffen 4%

Meststoffen 1%

binnenlands vervoer internationaal vervoer

34

36

Bezoekadres:

Veraartlaan 10

2288 GM Rijswijk

Correspondentieadres:

Postbus 3004

2280 MB Rijswijk

Telefoon : (070) 399 20 11

Telefax : (070) 390 87 04

E-mail: info@niwo.nl

Internet: www.niwo.nl